Sejarah Ting.

4 KSSM Bab 2 Kebangkitan Nasionalisme

AB
2
B

Kebangkitan Nasionalisme

Nota SMART
Maksud Nasionalisme
• Nasionalisme bermaksud perasaan cinta yang
mendalam terhadap bangsa dan negara.
• Boleh diertikan sebagai semangat kebangsaan
yang menjelaskan sikap dan pendekatan
berkaitan dengan perjuangan.
• Menentang penjajahan serta pembelaan
terhadap bangsa dan negara.
• Gerakan untuk mencapai kebebasan politik,
ekonomi dan sosial daripada penguasaan orang
asing.
Pendapat Tokoh
• Beberapa orang tokoh dan sejarawan telah
memberikan tafsiran mereka tentang
nasionalisme.
• Hans Kohn
– Gerakan yang meletakkan kesetiaan
seseorang kepada negara atau bangsanya.
• Profesor William R. Roff
– Ketegasan orang Melayu disebabkan oleh
ancaman terhadap hak kepentingan orang
Melayu serta faktor ekonomi.
– Timbul disebabkan kebimbangan terhadap
sekularisme dan imperialisme Barat di
Tanah Melayu.
• Dato’ Onn Jaafar
– Menzahirkan suatu bangsa yang lebih
tegap dan kuat, boleh berdikari dan
mengambil tempat kita yang sebenar di
sisi bangsa lain yang tegap dan bersatu.
• Dr. Burhanuddin al-Helmi
– Perjuangan perlu ada persatuan dan
perpaduan yang kuat, iaitu National Fronts.
• Dr. R. Suntharalingam
– Fenomena sejagat yang mengiktiraf hak
setiap bangsa di dunia untuk menubuhkan
negara sendiri dan memindahkan
kedaulatan kepada rakyat.
• Profesor Datuk Zainal Abidin Abdul Wahid
– Kesetiaan kepada raja merupakan ciri
nasionalisme Melayu pada zaman
Kesultanan Melayu Melaka.
– Orang Melayu berpegang pada faham
kebangsaan yang bersifat ke “Tanah
Melayuan”.
• Profesor Emeritus Tan Sri Dr. Khoo Kay Kim
– Perjuangan orang Melayu bagi
mendapatkan kembali kedudukan unggul
dalam negara sendiri.
Perkembangan Idea Nasionalisme di Barat
• Berkembang hasil daripada penentangan
terhadap raja yang menindas dan menggugat
hak serta kebebasan rakyat.
• Idea nasionalisme dikaitkan dengan perjuangan
memperoleh kemerdekaan daripada penjajahan
kuasa asing.
Perkembangan Nasionalisme di Asia
• Perkembangan nasionalisme di Asia adalah
kesan daripada idea nasionalisme di Barat.
• Penjajahan kuasa Eropah di Asia mencetuskan
kebangkitan nasionalisme di India, China,
Mesir, empayar Uthmaniyah dan Jepun.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 18


Nasionalisme di India
• Merupakan reaksi penduduk tempatan terhadap
imperialisme British.
• Bermula dengan kebangkitan rakyat tempatan
Dahagi India 1857.
Nasionalisme di China
• Nasionalisme bertujuan mengukuhkan
peradaban China dalam kalangan orang Cina
daripada ancaman penguasaan politik dan
ekonomi oleh kuasa asing.
Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dan Mesir
• Nasionalisme empayar Uthmaniyah dan Mesir
lahir daripada kesedaran untuk mempertahankan
sistem pemerintahan Islam dan agama Islam
yang diancam oleh imperialisme Barat pada
abad ke-19.
Nasionalisme di Jepun
• Digerakkan oleh pemerintah Jepun untuk
mencapai kemajuan bagi mengelakkan
ancaman imperialisme Barat.
• Semasa era Pemulihan Meiji, prinsip dan
semangat bushido dijadikan asas membina
nasionalisme dalam kalangan rakyat dan
pemerintah.
Perkembangan Nasionalisme di Asia Tenggara
• Gerakan nasionalisme di Asia Tenggara
berasaskan gerakan membebaskan diri daripada
penjajahan kuasa Barat seperti yang berlaku
di Filipina, Burma (Myanmar), Vietnam dan
Indonesia.
• Namun begitu, gerakan nasionalisme di
Thailand lebih bersifat menuntut pembaharuan
dalam pentadbiran ke arah mengekalkan
kedaulatan daripada ancaman imperialisme.
Kesedaran Nasionalisme di Negara Kita
• Perkembangan nasionalisme di negara kita
berkembang semasa menghadapi ancaman
Siam dan British oleh pejuang tempatan.
19
Sejarah Ting. 4 KSSM Bab 2 Kebangkitan Nasionalisme
Faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme
• Pada abad ke-20, kemunculan nasionalisme
disebabkan oleh peranan agama, penulisan
kreatif dan media cetak.
• Golongan intelektual dan pengaruh luar serta
serantau lahir daripada perkembangan sistem
pendidikan bagi menyemarakkan nasionalisme
menentang penjajah.
Perkembangan Nasionalisme
• Perkembangan nasionalisme dapat dilihat
melalui:
– Perkembangan nasionalisme yang
dipelopori oleh golongan intelektual.
– Perkembangan nasionalisme ditinjau
melalui penulisan oleh golongan guru,
penulis dan wartawan yang menghasilkan
karya seperti akhbar, majalah, novel,
cerpen serta puisi.
– Perkembangan nasionalisme melalui
kewujudan pertubuhan atau persatuan
bersifat sosioekonomi dan politik.
Kesan Perkembangan Nasionalisme
• Dalam bidang politik, perjuangan KMS berjaya
meningkatkan jumlah orang Melayu dalam
Malayan Civil Service (MCS) daripada tujuh
orang kepada 20 orang pada tahun 1937.
• Masyarakat Cina di Tanah Melayu turut
menubuhkan kelab bacaan dan pasukan drama
bertujuan menyebarkan berita yang berlaku di
negara China. Menjelang tahun 1921, banyak
sekolah Cina menggunakan bahasa Mandarin
untuk menggantikan dialek lain di sekolah Cina.
• Masyarakat India yang lahir di Tanah Melayu
lebih gemar dikenali sebagai “the Strait born
people” telah berusaha membentuk identiti
tersendiri yang mementingkan perpaduan serta
mula melihat perkembangan politik di Tanah
Melayu.
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.