رياضيّات س6

á«°ùfƒ
q àdGq ájQƒ¡ª÷G
q
øjƒµàq dGh á«Hôàq dG IQGRh
áHQÉ≤ŸG
äÉjÉØµdÉH
º°ù≤dG áfhóe
q
äÉ«°q VÉjQ
äÉ«°
»°SÉ°SC
q ’G º«∏©àdG
q øe á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG
q
»LƒZGó«ÑdG »æWƒdG õcôŸG

: áfhóŸG
q äÉjƒàfi - I
: ºYóq dGh ÖjQóàq dG äGôqcòe - 1
: ≈∏Y …ƒà–
øjQÉ“ 10 É¡æe IóMGh π
q µH á«q °SÉ°SCG äGôqcòe -
.¿Éàq«©°Vh É¡æe IóMGh qπµH áq«LÉeOEG äGôqcòe -
. øjQÉ“ 5 É¡æe IóMGh πq µH õ«q “ äGôqcòe -
: á«q LÓY äGôqcòe - 2
.á≤MqÓdG äÉªq∏©àdG ≈∏Y ÉÑ∏°S ôqKDƒJ »àqdG AÉ£NC’G ¢†©H á÷É©Ÿ äGôqcòŸG äóq YCG
q ∫Ó¨à°SGp - II
: áfhóŸG
.º°ù≤dG ¢SGôq c ¢Vƒ©J
q ’h »q °SQóŸG ÜÉàµdG º°ù≤dG áfhóe q ’•
q ¢Vƒ©J
q •
: ºq∏©ŸG É¡H Ú©à°ùj IGOCG áfhóŸG
.±ó¡à°ùŸG ºq∏©à∏d áÑ°SÉæe øjQÉ“ AÉ≤àf’ -
º¡JGOGó©à°SG íª°ùJ º¡æe Iõq«ªàe áYƒª› iód hCG Úªq∏©àŸG ¢†©H iód ¬ªYOh ºq∏©àdG äÉÑKE’ -
.áaÉ°VE’ÉH
.êÉeOE’G á£°ûfCG ≈∏Y Úªq∏©àŸG ÖjQóàd -
.¢ü«î°ûàq dGh º««≤àq dG ôKEG hCG ºq∏©àdG äGÎa AÉæKCG áaOÉgh á≤qbóe á«q LÓY á£°ûfCG RÉ‚E’ -
q ∫Éª©à°SGp - III
: áfhóŸG
: ºYóq dGh ÖjQóàq dG äGôqcòe - 1
q c CGóÑJ •
: á«dÉàq dG äÉfÉ«ÑdÉH ºYóq dGh ÖjQóàq dG äGôqcòe øe Iôqcòe π
.»q ª«∏©àq dG iƒà°ùŸGh IOq ÉŸG - CG
•É°ûqædG ∫É› - Ü
.ájÉØµdG ¿ƒµe
q -ê
.õ«q ªŸG ±ó¡dG - O
.(õ«q “ , á«q LÉeOEG ,á«q °SÉ°SCG) IôqcòŸG ∞æ°U - `g
q êQq óJ ¿ÉµeE’G Qób äGôqcòŸG √òg ΩÎ– •
.áHƒ©°üdG
.º°ù≤dG ò«eÓJ áqaÉc πÑb øe á«q LÉeOE’G äGôqcòŸGh á«q °SÉ°SC’G äGôqcòŸG ∫Éª©à°SG øµÁ •
3
¤EG QhôŸG òîqàj ¿CG ¿hO ,áaÉ°VE’ÉH º¡JGOGó©à°SG íª°ùJ øjòqdG ò«eÓqà∏d ¢ü°üîàa
q õq«ªqàdG äGôqcòe ÉqeCG
.ºq∏©àdG »°û“
q ‘ Éjq QÉÑLEG GQhôe õ«q ªàq dG äGôqcòe
±Éæ°UC’G øe ∞æ°U ≈∏Y πª©dG áYÉ‚ QGôb PÉîqJGh ∫Ó¨à°S’G πÑ°S π°†aCG QÉ«àNG ºq∏©ª∏d ¬qfEÉa ‹Éàq dÉHh
.IQƒcòŸG
q •
.èeÉfÈdG ±GógCG ∞∏àı áæµªŸG πNGóŸG ∫É› ™jRƒàH íª°ùJ QÉµaCG ¿hõı l∂rænH º°ù≤dG áfhóe
: ºYóq dGh ÖjQóàq dÉH á°UÉÿG
q äGôqcòª∏d á«q °SÉ°SC’G áØ«XƒdG •
.≈°übC’G ∂q∏ªàdG iƒà°ùe ¤EG ºgDhGOCG ≥Jôj ⁄ øjòqdG ò«eÓàq dG ¢†©H iód ¬ªYOh ºq∏©àdG äÉÑKEG -
. õ«q ªàq dG iƒà°ùe ¤EG ò«eÓàq dG ¢†©H AGOCÉH AÉ≤JQ’G -
q Qhô°V áMÎ≤ŸG øjQÉªqàdG ≈∏Y ´Ó qW’G •
á£ZÉ°V É¡«∏“ »àqdG AÉ≤àf’G áq«∏ª©H ΩÉ«≤dG ±ó¡H ∂dPh …
.»q ≤«≤◊G ºgGƒà°ùeh Úªq∏©àª∏d á«q ∏©ØdG äÉLÉ◊G hCG Oóq ÙG ±ó¡dG hCG Qôq ≤ŸG øeõq dG
êÓ©dG äGôqcòe - 2
äGRÉ‚E’ ™°SGh π«∏– øe ÉgòNCG ”q »àqdG ∂∏J ,áeq É¡dG AÉ£NC’G øe êPÉ‰ êÓ©H ºq à¡J äGôqcòe »g •
ΩÉeCG (ºq∏©àdG AÉæKCG hCG á«q ª««≤àq dG äGQÉÑàN’G ìÓ°UEG AÉæKCG) ¬°ùØf óéj ¿CG ºq∏©ª∏d øµÁh Gòg .ò«eÓàq dG
: …ƒ– IójóL ¬«LƒJ äGôqcòÃ áfhóŸG
q AÉæZEG ¬æe Öq∏£àJ AÉ£NC’G øe iôNCG êPÉ‰
.AÉ£NC’G øe êPÉ‰ -
.AÉ£NC’G √òg ÜÉÑ°SCG ¢†©H -
á≤qbóe äÉHƒ©°U ¿ƒ¡LGƒj øjòqdG Úªq∏©àŸG πÑb øe ájq Oôa IQƒ°üH πª©à°ùJ êÓ©dG äGôqcòe øe êPÉ‰ -
.èeÉfÈdG øe AõL …CG ‘
∫Éª©à°S’G á≤jôW
.º°ù≤dG áfhóe q ∫Éª©à°SG ‘ §«£îàq dG ájq ôq M ºq∏©e π q µd
.¬«LƒqàdG ±ó¡H äÉfÉµeE’G ¢†©H ∂dP ™e ¢Vô©fh
.ºq∏©àq dG á£°ûfCG AÉæKCG π¨à°ùJ õ«q ªàq dG äGôqcòeh á«q °SÉ°SC’G äGôqcòŸG •
ájGóH ‘ π
q ¨à°ùJ hCG /h êÉeOE’G ≈∏Y ÖjQóàq dG ±ó¡H ,»q é¡æŸG ºq∏©àdG AÉ¡fEG ôKEG π q ¨à°ùJ êÉeOE’G äGôqcòe •
õ«q ‡ ±ó¡H ≥q∏©àŸG êÉeOE’G ¬«a ôqaƒàj πµ°ûe ΩÉeCG Úªq∏©àŸG ™°Vh ±ó¡H á«q LÉeOEG ºq∏©J á«q ©°Vƒc ºq∏©àq dG
.ájÉØc ¿ƒµe q hCG øq«©e
4
q ¨à°ùJ êÓ©dG äGôqcòe •
.¢ü«î°ûàq dGh º««≤àq dGôKEG hCG/h ºq∏©àdG AÉæKCG º¡JGôqã©Jh Úªq∏©àŸG AÉ£NCG ±ôq ©J ôKEG π
á°UÉÿG
q ±hô q¶dG QÉÑàYÉH OÉ¡àLÓd ’É› ºq∏©ª∏d ÉæcôJh É¡HÉÑ°SCGh AÉ£NC’G ™«ªL ≈∏Y päCÉf ⁄ ÉæqfCG º∏©dG ™e
.√ò«eÓJ ™e É¡¡LGƒj »àqdG
: á¶MÓe
ºq gCÉH ≥q∏©àJ (13 ¤EG 1) øe Iôqcòe 13 ∫hCq ’G É¡FõL ‘ áfhóŸG q øªq °†àJ
≈∏Y ºq∏©ŸG IóYÉ°ùe ±ó¡H á°ùeÉÿG áæ°ùdG
q ∫ÓN É¡«dEG ¢Vôq ©àq dG ”q »àqdG º«gÉØŸG
QÉÑàN’G É¡æY ∞°ûc »àqdG á«q ∏©ØdG √ò«eÓJ äÉLÉ◊ É¡æe Ö«éà°ùj Ée AÉ≤àfG
.á°SOÉ°ùdG
q áæ°ùdG
q èeÉfôH ‘ ´hô°ûdG q πÑb á«q °SGQóq dG áæ°ùdG
q íààØe ‘ »q ¡«Lƒàq dG
5
6
ºYódGh
q ÖjQóàdG
q äGôq
c òe
á«°q SÉ°SCG äGôqcòe *
q G äGôqcòe *
á«LÉeOE
q äGôqcòe *
õ«“
á«é¡æe
q äÉë«°VƒJ
q ƒàŸG êQq óàdG »YGôj •

≈∏Y »JCÉjh ºq∏©àdG ¥É°ùfCG ∞∏àfl ¬ªYOh ºq∏©àdG äÉÑKEG äGôqcòe øe Iôqcòe qπc ‘ ≈N
ò«ª∏àq dG äÉLÉM IÉYGôe ¿hO …CG á«q dBG áØ°üH áMÎ≤ŸG øjQÉªàq dG π
q c OÉªàYG Rƒéj ’ å«ëH ¬∏MGôe ™«ªL
.á«q ∏©ØdG
(QÉæ«µ°S) èeÈŸG ºq∏©àdG •É‰CG ‘ ¬H ∫ƒª©e ƒg Ée QGôZ ≈∏Y á«q °SÉ°SC’G äGôqcòŸG ‘óªà©ŸG êQq óàdG øqµÁ •
¤EG ºq∏©àŸG πgq Dƒj õéæe øjô“ qπc ‘ qπ◊G AÉæH q¿CG PEG áq«éjQóJ áØ°üH π«bGô©dG RhÉŒh äÉHƒ©°üdG
q á¡LGƒe øe
»°†à≤j áMÎ≤ŸG øjQÉªàq dG øe øjô“ ‘ áHƒ©°üdG
q RhÉŒ ΩóY q¿ÉE a ‹Éàq dÉHh ... ‹GƒŸG øjôªàq dG á¡LGƒe
.á≤HÉ°ùdG
q øjQÉªàq dG ¤EG ´ƒLôq dG IQhô°†dÉH
q
á«q ©«ÑW áØ°üH ºq∏©àŸG êQóà°ùj ¿CG ¬fCÉ°T øe IóMGƒdG á«q °SÉ°SC’G IôqcòŸG øjQÉ“ áYƒª› ‘ óªà©ŸG êQq óàdG q¿GE •
áZÉ«°üdG
q É¡àZÉ«°Uh ¬JÉeƒ∏©e º«¶æJ ≈∏Y ¬JóYÉ°ùe ™e ∞«XƒqàdÉH hCG ≥«Ñ£qàdÉH IOƒ°ü≤ŸG IóYÉ≤dG AÉæH ƒëf
‘ ∞«Xƒàq dGh ≥«Ñ£àq dG º«ª©J ≈∏Y IQó≤dG ¤EG AÉ≤JQ’Gh Oôq ÛG Ωƒ¡ØŸG Qƒ°üJ
q ≈∏Y óYÉ°ùj ÉÃ áÑ°SÉæŸG á«q ¶Øq∏dG
.áæµªŸG äÉ«q ©°VƒdG π
q c
‘ É¡«N
q ƒJ øµÁ »àqdG áYƒæàŸG q àq dG ≈∏Y õ«côàq dG »q °SÉ°SCG EGóÑªc ¬«a ÉfóªàYG á«q LÉeOE’G äÉ«q ©°VƒdG AÉæH •
q äÉ«°ûª
Iô£«°ùdÉH
q »Øàµf ’h »q °VÉjôq dG ÒµØqàdG øjƒµJ ∫hCq ’G ΩÉ≤ŸG ‘ ™°†f ≈qàM IOƒ°ü≤ŸG ∫ƒ∏◊G øY åëÑdG AÉ‰EG
hCG »q °SQóe πµ°ûe π
q M) áLÉ◊G óæY ºq∏©àŸG É¡∏ª©à°SG ≈àe q’EG á«q ≤«≤M ád’O Ö°ùàµJ ’ »àqdG OQGƒŸG ≈∏Y
.(»q JÉ«M
Újq Qhô°†dG
q ájDhôq dG ìƒ°Vhh ô°üÑ
q àq dG øe A»°ûH äGôqcòŸG √òg ΩGóîà°SG ™≤j ¿CG πeCÉf äÉ¡«Lƒàq dG √òg Aƒ°V ‘h
.»q cPh ±OÉg »q LƒZGó«H ΩGóîà°SG qπµd
8
ºYódGh
q ÖjQóàdG
q äGôqcòe ∫Éª©à°SG π«dO
áëØ°üq dG
º«bôJ ¿ƒµe
q
IôqcòŸG IôqcòŸG ±ó¡dG
õ«ªq àdG
q Iôq
c òe IôqcòŸG ájÉØµdG
á«LÉeOE
q ’G á«°q SÉ°SC’G
21 19 18 16 15 11 1 ΩÉbQCG 9 h 8 h 7 äGP OGóYC’G ‘ ±ôq °üJCG
48 47 46 45 44 39 4 ¬JÉq«°UÉNh q…Oô q£dG Ö°SÉæqàdG ±qô©JCG
70 69 68 67 66 60 6
OGóYC’G ≈∏Y äÉ«q ∏ª©dG ∞«XƒàH »°VÉjôq dG ∫’óà°SyÓd AÉ‰EG áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πq M
áqjô°û©dG OGóYC’G ‘ ±qô°üJCG
78 77 76 75 71 7 ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG
87 84 83 82 79 8 ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG
96 95 94 93 92 88 9 ôØ°ü∏d
q ∞dÉfl q»©«ÑW í«ë°U OóY ≈∏Y Éqjô°ûY GOóY º°ùbCG
104 103 102 101 100 97 10 …q ô°ûY OóY É¡ª°SÉb áª°ùb á«q ∏ªY õ‚CG
127 126 125 124 123 119 13 πFÉ°ùe πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
155 154 153 152 150 17 ºq∏°ùdG

q ∫Éª©à°SG ‘ Ö°SÉæqàdG ∞ qXhCG
171 170 169 168 167 164 19 ÉgDhôbCGh É¡ÑàcCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿ƒcC
q G
183 182 181 180 177 21 áØ∏àfl ¥ô£H Éjq ô°ùc GOóY ÖàcCG
190 189 188 187 186 184 22 É¡ÑqJQCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿QÉbCG
197 196 195 194 191 23 áØ∏àfl ¥ô£H É¡ÑàcCGh áqjô°û©dG áqjô°ùµdG OGóYC’G ±qô©JCG
212 211 210 209 206 25 ájq ƒFÉe áÑ°ùf ÜÉ°ùM ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
233 232 231 230 227 28 É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG
247 246 245 244 243 240 30 áYô°ùdG

q ∫óq ©eh øeõq dGh áaÉ°ùŸG ÜÉ°ùM ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
9
AÉ‰EG áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh qπM
27 26 25 22 2 ΩGôZƒ∏«µdGh QÉ£æ≤dGh øq q£dG ÚH äÉbÓ©dG ∞ qXhCG
ôjOÉ≤ŸG ‘ ±ôq °üqàdÉH

»°VÉjôq dG ∫’óà°SyÓd
59 57 56 55 54 49 5 áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG
111 110 109 108 107 105 11 øeõq dG ¢ù«≤J »àqdG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG
118 117 116 115 114 112 12 øeõq dG ¢ù«≤J »àqdG OGóYC’G Üô°VCG
äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh

q IôFGóq dG ∞ qXhCG
38 37 36 35 34 28 3 á«q °Sóæ¡dG
,30 , 45 ,60 ,90 áLQóq dÉH É¡à°ù«bCG ÉjGhR »æHCG
133 132 131 130 128 14 120 ,15
140 139 138 137 134 15 ¬YÓ°VCGh √ÉjGhR á°ù«bCG ¤EG GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHCG
»°VÉjôq dG ∫’óà°SyÓd AÉ‰EG áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πq M

149 148 147 146 141 16 ¬ª°SQCGh ±ôëæŸG ¬Ñ°T äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG
q ∞«XƒàH
163 162 161 160 156 18 É¡ª°SQCGh ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG
176 175 174 172 20 IôFGO §«fi Ö°ùMCG á«q °Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«°UÉN
205 204 203 202 201 198 24 åq∏ãe áMÉ°ùe Ö°ùMCG
´Ó°VCG …RGƒàe áMÉ°ùe Ö°ùMCG

218 217 216 213 26 (øq«©ŸG ,´Ó°VC’G …RGƒàe ,™qHôŸG ,π«£à°ùŸG)
226 225 224 223 219 27 ±ôëæe ¬Ñ°T áMÉ°ùe Ö°ùMCG
239 238 237 234 29 …q ôFGóq dG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe Ö°ùMCG
Ö°ùMCGh Ö©q µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ôq ©JCG

257 256 255 254 253 248 31 Éª¡æe qπµd áq«∏ª÷G áMÉ°ùŸG
10
á«q °SÉ°SCG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
q äÉ«°VÉjôq dG
1 OGóYC’G ≈∏Y äÉ«q ∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM
ÜÉ°ùM
1 ¢U ΩÉbQCG 9 h 8 h 7 äGP OGóYC’G ¿ƒcCq G : ±ó¡dG 6 áæ°ùq dG
: p ∫pRÉnæªn rdGy o∫hn ór nL Gnògn - 1
................ º°ùb ................ º°ùb ................ º°ùb
...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......
7 8 0 4 3 5 0 7 7
.º°ùb πq c á«ª°ùJ ºt pJGoC - GC

.∫RÉæe 3 øe ¿ƒµe
q º°ùb πq c - Ü
º°ùb πq c ∫RÉæe »ªq °SCG
p næoj Éªn pH »∏p nj Éne tºpJGoC - ê
.oÖ°SÉ
............................... •
............................... • r pe l¿ƒns µeo m º°ùr pb π
n Rp Éæn en 3 ø
∫ t co •
............................... •
.É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG ±ÓàNÉH ºbôq dG áª«b ∞∏àîJ - 2

.ádõæe πq c ‘ ºbôq dG áª«b É«q aôM ÖàcCG
ÚjÓŸG äÉÄe ádõæe ÚjÓŸG äGô°ûY ádõæe ÚjÓŸG OÉMBG ádõæe »pa ¬àª«b
1
5
7
9
11
ÜÉ°ùM
2 ¢U ΩÉbQCG 9 h 8 h 7 äGP OGóYC’G ¿ƒcCq G : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
. p¬pdRp Éæn ªn pd p ø«r «n pdÉàn àn eo p ø«r ªn °ùr pb πu co øn «r Hn Ak É°†na ∑o ôo rJGnC m ΩÉnbQr GnC 3 ør pe ôp nãcr GnC ør pe Ékfƒns µeo GOk ón Yn Ö
n ào cr nCÉpd - 3
405 086 570 : ∫Éãe
.á≤HÉ°ùdG
q IóYÉ≤dG ≈∏Y GOÉªàYG OGóYC’G √òg áHÉàc ó«YCG •
761045008 2506438 503657 67084
67 084
316613361 8000778 7800604 65064310
.‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”CG - 4
2 1 ¬àÑ«côJ
»pbÉnÑrdyG p¬pan’BG oOnónY »pbÉnÑrdyG p¬pæ«pjnÓne oOnónY oOnón©rdyG
....... ....... ....... ....... 46 805 460

....... ....... 270 605 310 ..................
603 27 850 ....... ....... ..................
....... ....... ....... ....... 307 485 016
.É¡d áÑ°SÉæŸG áé«àqædÉH áq«∏ªY sπco x§în pH o§pHQr GnC - 5

574 815 + 43 * 1 000 000 435 740 815
815 + 4 357 * 1000 43 574 815
740 815 + 435 * 1 000 000 4 357 815
357 815 + 4 * 1 000 000 43 740 815
815 + 43 740 * 1 000 4 357 815
12
ÜÉ°ùM
3 ¢U ΩÉbQCG 9 h 8 h 7 äGP OGóYC’G ‘ ±ôq °üJCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
áæ«q ÑŸG á«q dÉŸG ≠dÉÑŸG øªq °†àJ ∑ƒµ°U 4 ∑ƒæÑdG óMCÉH …QÉ÷G ¬HÉ°ùM ‘ á«q YÉæ°U á°ù°SDq ƒe ÖMÉ°U ÓhCG - 6
.∫hó÷G Gò¡H
p º«u∏pªrdyÉpH ‹
q ÉŸG ≠n∏Ñr ªn rdyG oáªn «pb (pQÉæjóu dyG pÜÉ°n ùpëpH) É«v paôr M
n p¬«r n∏Yn Qo ƒocròªn rdyG ≠o n∏Ñr ªn rdyG q pµær Ñn qdG ∂
» t °u üdyG
.................. GQÉæjO ¿ƒfÉªKh áFÉª©Ñ°Sh ÉØdCG ¿ƒ°ùªNh áà°S (1)
96 085 000 .......................................... (2)
.................. ÒfÉfO á©Ñ°Sh ±’BG á°ùªNh áFÉªKÓK (3)
705 062 000 .......................................... (4)
∫hó÷G Òª©J ”q CG •
.áHÉàµdG ”q GC ºq K øµ‡ OóY ÈcCG π«£à°ùe πq c πNGO ÖàcCG - CG - 7
........ + (840 * ........) + ( * 1 000 000) = 7 840 590 (1)
............. ... + ( * 1 000) = 76 315 807 (2)
405 + (........ * 1 000) + ( * 1 000 000) = 405 056 405 (3)
¢SGƒbC’G ≈∏Y OÉªàY’ÉH á≤HÉ°ûdG

q äÉHÉàµdG øe áHÉàc πq c ô°üàNCG - Ü
.............. + .............. + .............. = 7 840 590 (1)

.............. + .............. = 76 315 807 (2)
.............. + .............. + .............. = 405 056 405 (3)
13
ÜÉ°ùM
l É«£©r eo √òp gn - 8
.»q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ∫ƒM 2001 áæ°ùd á«q FÉ°üMEG ä
páªn °ùn æs dyG pÜÉ°ùn ë
p pH p¿Ésµ°ùdy
q G Oo ón Yn 2ºµrdyG pÜÉ°ùn ëp pH áo M
n É°ùn ªp rdyG
97 * 100 000 155 + 162 * 1000 ¢ùfƒJ
325 * 100 000 741 + 2381 * 1000 ôFGõ÷G
244 * 100 000 850 + 710 * 1000 Üpôr¨ªn rdyG
38 * 100 000 540 + 1 749 * 1000 É«Ñ«pd
20 * 100 000 455 + 1 032 * 1000 É«pfÉ n£jpQƒeo
.‹Éàq dG ∫hó÷G ‘ É¡ÑàcCGh äÉHÉàµdG √òg ô°üàNCG - GC

páªn °ùn æs dyG pÜÉ°ùn ë
p pH p¿Ésµ°ùdy
q G Oo ón Yn 2ºµrdyG pÜÉ°ùn ëp pH áo M
n É°ùn ªp rdyG
¢ùfƒJ
ôFGõ÷G
Üpôr¨ªn rdyG
É«Ñ«pd
É«pfÉ n£jpQƒoe
.ÉqjóYÉ°üJ áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ö°ùM »q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ÖqJQCG - Ü
.Éjq óYÉ°üJ ¿Éµ°ùdG

q OóY Ö°ùM »q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ÖqJQCG - ê
.»JÉLÉàæà°SG πé
q °SCGh ßM’CG - O
14
ÜÉ°ùM
q á∏ª©dG Ö°ùM É«q dRÉæJ áÑqJôe 2001 áæ°S á«q °ùfƒàq dG OÓÑdG äGQOÉ°U ¢†©H √òg - 9
.É¡Jôqah »àqdG áÑ©°üdG
ó«°U äÉéàæe
Qƒ“ ¿ƒàjR âjR …QƒØ°ùa ¢†eÉM ó∏÷G áYÉæ°Uh ájòMCG ΩÉN §Øf
q…ôëH
: ‹Éàq dG ∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG É¡fÉµe ‘ Oq GƒŸG √òg øe IOq Ée π

q c ÖàcCG •
ÉæJGQOÉ°U ¢†©H
2001 áæ°ùd
É¡àª«b
200 300 000 126 500 000 105 600 000 697 300 000 105 600 000 236 300 000 QÉæjóq dG ÜÉ°ùëH
øn pe ≈ndhoCÉrdGy pán∏Mn ôr ªn rdÉy pH òp «penÓàs dyG Oo ón Yn òn NGnC pájs ƒp Hn ôr às dyG päÉ°ùn °Ss ƒDn ªo rdGy Op hOo ôr en p ø°ùt ën nJhn »q ∏p pFÉ©n rdGy p º«¶p ær às ∏pd ák é
n «pànf - 10
.1995 / 1994 pá«s °SG p Qn óu dyG páæn °ùdy
s G øn pe ák jn Gón pH ¢ün
o bÉæn àn j »u °SÉ p °Sn nCÉrdGy p º«∏p ©r às dyG
p °Sn nCÉrdGy p º«∏p ©r às dyG øn pe ≈ndhoCÉrdGy pán∏Mr ôr ªn rdGy òp «en Óàn pd pÖ°SÉ
.»u °SÉ p æn ªo rdGy Op ón ©n rdÉy pH má«s °SG
p Qn Op máæn °Sn πs co o§Ho Qr GnC •
1 432 896 1998 / 1997
1 363 393 1999 / 1998
1 265 462 2000 / 1999
1 440 479 2001 / 2000
1 215 888 2002 / 2001
1 403 729 2003 / 2002
1 314 836 2004 / 2003
¤hC’G á∏MôŸÉH ò«eÓàq dG OóY
á«q °SGQóq dG áæ°ùdy
q G
»q °SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe
15
á«q LÉeOEG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
ÜÉ°ùM
1 ¢U ΩÉbQCG 9 h 8 h 7 äGP OGóYC’G ‘ ±ôq °üJCG: ±ó¡dG 6 áæù° q dG
: »pHGnC Éæn nd ∫n Énb pójpóé
n rdGy Éæn pdõp ær pe Ap Éæn pH p ΩÉªn rJGE p ón ©r Hn - 1
óMGhh ÚàFÉeh ÚØdCÉH É¡∏«é°ùàH Éæªbh ,GQÉæjO Ú°ùªNh áFÉªKÓKh ÉØdCG ÚKÓKh á©Ñ°ùH ¢VQC’G á©£b Éæjô°T{
ó«dG IôLCG Éeq GC .GQÉæjO øjô°ûYh áàq °Sh áFÉªàq °Sh ÉØdCG Ú©HQCGh á«fÉªK AÉæÑdG Oq Gƒe AGô°T øªK ≠∏Hh ,GQÉæjO Ú©HQCGh
.zAÉæÑdG Oq Gƒe p øªK n∞°üf âfÉµa á∏eÉ©dG
: »HCG É¡eóq b »àqdG äÉ«£©ŸG ¤EG GOÉæà°SG ‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”CG •
p º«u∏ªp rdyG pÜÉ°ùn ë
p pH QÉæjóu dyG pÜÉ°ùn ë
p pH o∞jpQÉ°ü
n ªn rdyG
¢VQC’G AGô°T øªK
π«é°ùàq dG ∞jQÉ°üe
AÉæÑdG Oq Gƒe AGô°T øªK
á∏eÉ©dG ó«dG IôLCG
ójó÷G øµ°ùª∏d á«q ∏ª÷G áØ∏µdG
q Gòg πHÉ≤e Éfƒ«∏e ô°ûY á©Ñ°S º«q∏ŸG ÜÉ°ùëH ∂æÑdG øe »HCG Öë°S - 2
.√Òª©J ó©H ∂°üdG
O ............................
7009390
16
ÜÉ°ùM
ƒëæq dG ≈∏Y É≤Ñ°ùe Ióq ©e ÒfÉfO 10 áÄa øe á«q dÉe ¥GQhCG øe Éfƒµe
q ‹ q ÉŸG ≠∏ÑŸG ¬ªq∏°S ∂æÑdG áæjõN ¢†HÉ≤d ∂
q °üdG
q Ëó≤JóæY
: ‹Éàq dG
.IÒÑc áeRpQ ‘ ¿ƒ«∏e πq c •
.IÒ¨°U áeRpQ ‘ Qp ÉæjO páFÉe πq c •
.Öë°ù∏dq GõgÉL ¿ƒµ«d »q µæÑdG q∂°üdG q ôªq YCG - GC
.ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H É«q HÉ°ùM »àHÉLEG Iôq e πq c ‘ πq∏YCGh Ö°SÉæŸG Oó©dG Qp ÉWEG πq c πn NGO ÖàcCG - Ü
:»HCG É¡ªq∏°ùJ »àqdG páq«dÉŸG p¥GQhC’G Oo óY *

...................................................................... 1 : s¿nCÉpd
...................................................................... 2
q áeRôq dG ‘ páq«dÉŸG p¥GQhC’G Oo óY *
: IÒ¨°üdG
...................................................................... 1 : s¿nCÉpd
...................................................................... 2
: »HCG É¡ªq∏°ùJ »àqdG áq«dÉŸG ¥GQhC’G øe pIÒ¨°üdG
q p ΩRôq dG Oo óY *
...................................................................... 1 : s¿nCÉpd
...................................................................... 2
: IÒÑc áeRQ qπc ‘ pIÒ¨°üdG
q p ΩRôq dG Oo óY *
...................................................................... 1 : s¿nCÉpd
...................................................................... 2
: »HCG É¡ªq∏°ùJ »àqdG á«q dÉŸG ¥GQhC’G øe IÒÑµdG p ΩRôq dG Oo óY *
...................................................................... 1 : s¿nCÉpd
...................................................................... 2
17
ÜÉ°ùM
ô«q ¨àà°S π¡a ÒfÉfO 5 áÄa øe hCG GQÉæjO 20 áÄa øe á«q dÉe ¥GQhCG øe Éfƒµe
q ‹ q ÉŸG ≠∏ÑŸG Gòg »HCG ºq∏°ùJ ƒd{ : â
o ∏b - ê
z? ádÉM qπc ‘ É≤HÉ°S É¡«dEG â∏°UƒJ
q »àqdG èFÉàqædG
.∂dP ±ôYC’ ‹Éàq dG p ∫hó÷G Òª©J ”q CG •
»àqdG IÒÑµdG ΩRôq dG OóY ‘ IÒ¨°q üdG ΩRôq dGOóY IÒ¨°q üdG ΩRôq dG OóY ‘ á«q dÉŸG ¥GQhC’G OóY á«q dÉŸG ¥GQhC’G OóY
É¡ªq∏°ùàj IÒÑµdG áeRqôdG É¡ªq∏°ùàj »àqdG IÒ¨°q üdG áeRqôdG É¡ªq∏°ùàj »àqdG
âfÉc ádÉM ‘
øe á«q dÉŸG ¥GQhC’G
O 20áÄa
âfÉc ádÉM ‘
øe á«q dÉŸG ¥GQhC’G
O 5 áÄa
.»JÉ¶MÓe πqé°SGqC •
18
õ«q “ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
ÜÉ°ùM
.80 É¡Yƒª› ΩÉbQCG 9 øe ¿ƒµe
q OóY - 1
.(∫ƒ∏◊G ™«ªL Ωóq bCG) ? Oó©dG Gòg ¿ƒµj ¿CG øµÁ Ée •
.¬«a m øµp ªr oe Om ón Yn p ÈcGnC ánHÉnàµp pH mIôs ne uπco »pa ¢übÉqædG º°ùr ≤p rdGy tºpJGoC - GC - 2
. . . 407 350 < 100 407 035 4 500 615 > 4 . . . 785
305 079 605 > . . . 079 056 20 . . .707 < 20 060 707
70 . . . 999 < 700 000 807 200 760 090 > . . . 805 036
.¬«a øµ‡ OóY ô¨°UCG áHÉàµH Iôq e πq c ‘ ¢übÉæq dG º°ù≤dG ”q GC - Ü
. . . 407 100 > 189 470 099 6 009 850 < 6 . . . 580
905 037 510 < . . . 307 051 87 . . . 078 > 87 099 087
470 . . . 007 > 407 999 060 27 089 465 < 27 . . . 645
.Ö°SÉæŸG Oó©dG áHÉàµH Iôq e qπc ‘ q”GC qºK ßM’CG - 3

: ìÉqØqàdG ≥jOÉæ°üd »pÑjpôr≤qàdyG oOnón©rdyG •
≠c 112 ìÉqØqàdG á∏àc
............................ : p¿É°n ür≤æt dyÉpH - CG •
............................ : pIOn Éjn õu dyÉpH - Ü ≠c 25 ¥hóæ°q üdÉH ìÉqØàq dG á∏àc •
»°SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe ¤hC’G á∏MôŸG IòeÓàd »pÑjpôr≤sàdyG oOnón©rdyG •

: ò«ª∏J ∞dC’G ÜÉ°ùëH »pa u»°p SÉ°n SnCÉrdyG p º«p∏r©sàdyG nøpe ≈ndhoCÉrdyG pán∏nMrônªrdyG pò«penÓnJ oOnónY •
............................ : p¿É°n ür≤tædyÉpH - 1 215 888 ƒg 2004/ 2003 ás«°p SGnQuódyG pánæ°s ùdyG
............................ : pInOÉnjuõdyÉpH - Ü
: QÉæjO ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH äGQOÉ°q üdG √ò¡d á«q Ñjô≤àq dG áª«≤dG •

2001 áæ°S ¿ƒàjõq dG âjR øe ÉæJGQOÉ°U áª«b â¨∏H •
............................ : p¿É°n ür≤tædyÉpH - CG
............................ : pIOn Éjn õu dyÉpH - Ü 200 300 000 : QÉæjqódG ÜÉ°ùëH
: QÉæjO ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH äGOQGƒdG √ò¡d á«q Ñjô≤àq dG áª«≤dG •
............................ : p¿É°n ür≤tædyÉpH - CG
2001 áæ°S áq«eÓYE’G Iõ¡LC’G øe ÉæJGOQGh áª«b â¨∏H •
............................ : pInOÉnjuõdyÉpH - Ü
210 900 000 : QÉæjódG ÜÉ°ùëH
19
ÜÉ°ùM
≈ndGE p ôp ªo ©o rdGy Ö n Øp æs °ün eo máªn °ùnn f 9 674 000 ÉnfOp nÓpÑpH p¿Ésµ°ù∏
n °ùn Mn Ú q pd »t pÑjpô≤r às dyG Oo ón ©n rdGy n¿Énc 2001 á«∏jƒL 1 pájn ÉnZ ≈ndGE p - 4
: »pdÉsàdyG »t pFÉ°ün rMEÉp rdGy o∫hn ór nérdGy o¬oæu«nÑoj Éªn n∏rãpe mäÉYn ƒªo réne 4
2001 á«∏jƒL 1 ≈ndEG m øcÉ°n S 1 000 πu oc »pa ºr go Oo ón Yn pôªo ©o rdyG Ö n p¿Ésµ°t ùdyG ∞
n °n ùM o «pæ°r ünJ oáYn ƒªo é
r ªn rdyG
83 mäGƒn næ°n S 5 røpe sπnbnCG CG
206 áæ°S 14 ≈ndEGp mäGƒn æn °Sn 5 ø
r pe Ü
620 áæ°S 59 ≈ndEGp ák næ°Sn 15 røpe ê
91 ¥ƒa Ée ¤EG áæ°S 60 øe O
: »JB’G »q FÉ°üME’G ∫hó÷G ”q GC - GC

áª°ùqædG ÜÉ°ùëH ÉgOGôaCG OóY áqjôª©dG áëjô°q ûdG
.É¡«dEG â∏°UƒJ
q »àqdG èFÉàæq dG áë q °U øe ≥q≤–CG - Ü
.»JÉLÉàæà°SG πé q °SCGh »q FÉ°üME’G ∫hó÷G ßM’CG - ê
: øjƒµàq dGh á«Hôàq dG IQGRh äÉ«q FÉ°üMEG Ö°ùM - 5

q òæe ôq ªà°ùe ¢übÉæJ ‘ »q °SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe ¤hC’G pá∏MôŸG ò«eÓJ OóY •
.1996 / 1995 áq«°SGQóq dG áæ°ùdG
.ôq ªà°ùe ¢übÉæJ ‘ 1996 / 1995 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG
q òæe ƒgh çÉfE’G OóY øe ÈcCG ÉehO QƒcqòdG OóY •
.1998 / 1997 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG
q òæe ôq ªà°ùe ø°ù– q ‘ ìÉéæq dG Ö o °ùf •
.2001 / 2000 ¤EG 1997 / 1996 øe pIóq àªŸG á«q °SGQóq dG äGƒæ°ù∏d q á«q FÉ°üMEG ä
l É« n£©eo √òg
.áq«°SGQO áæ°S ‘ ò«eÓqàdG OóY πª– oAGôØ°üdG q oäÉbÉ£ÑdG •
.á«q °SGQO áæ°S ‘ QƒcqòdG OóY πª– AÉbQõq dG ä o ÉbÉ£ÑdG •
.á«q °SGQO áæ°S ‘ ÚÑ°SGôq dG OóY πª– AÉ°†«ÑdG ä o ÉbÉ£ÑdG •
20
ÜÉ°ùM
76 312 990 16
754 0 737 9
28 96
1 4 3
759 084 1 440 479
274 779
1 403 729 57
234 9
3 93
1 363 156 2 714 415
30
759 9
30 1 441 143
331 472
.á≤HÉ°ùdG
q äÉ«£©ŸG ¤EG GOÉæà°SG ‹Éàq dG »q FÉ°üME’G ∫hó÷G óq YCG - GC
»°SÉ°SC
q ’G º«∏©àdG
q øe ¤hC’G á∏MôŸG ∫ƒM á«FÉ°üME
q G äÉ«£©e
.øjƒµqàdGh á«HôqàdG IQGRh : Qó°üŸG
2001 / 2000 2000 / 1999 1999 / 1998 1998 / 1997 1997 / 1996 áq«°SGQqódG áæ°q ùdyG
pQƒoctòdyG Oo ón Yn
pçÉnfpEÉrdyG oOnónY
pò«penÓsàdyG oOnónY
n pëpLÉæs dyG Oo ón Yn
Ú
nÚpÑ°p SGsôdyG oOnónY
.ò«eÓàq dG OóY 1 ¥ƒØj 1997 / 1996 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG

5
q ‘ ÚÑ°SGôq dG OóY q¿GC âÑKCG - Ü
.ò«eÓàq dG OóY 1 øe ô¨°UCG 2001 / 2000 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG
8 q ‘ ÚÑ°SGôq dG OóY q¿GC âÑKCG - ê
áq«°SGQóq dG áæ°ùdG q 2001 /2000 áq«°SGQóq dG áæ°ùdG
q ‘ ìÉéqædG áÑ°ùæH áfQÉ≤e âæ°ù– q ‘ ìÉéqædG áÑ°ùf q¿CG âÑKCG - O
.1997 / 1996
21
2 ôjOÉ≤ŸG ‘ ±ôq °üàq dÉH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM
¢ù«b ΩÉ¶f
1 ¢U ΩGôZƒ∏«µdGh QÉ£æ≤dGh ø q£dG ÚH äÉbÓ©dG ∞ qXhCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.≠c 50 óMGƒdG á∏àc âæª°SE’G øe É°ù«c 70 ∫OÉ©j Ée ƒgh ÒWÉæb 5h ¿ÉæWCG 3 áæMÉ°T ádƒªM - 1
.áæMÉ°ûdG
q √òg ádƒªM ¬«a ÖàcCG qºK ∫hó÷G ßM’CG -CG
............ ............ ............ ≠c
.mádõæe qπc ‘ páÑ°SÉæŸG p ¢ù«≤dG pIóMph án HÉàc q”GC -Ü

.pÖ°SÉæŸG Oó©dÉH pá«n dÉàq dG äÉHÉàµdG ‘ á£≤f πq c ¢V
o ƒYC
u G-ê
≠c =¥5 ≠c =•3
¥ =•1 ≠c =¥1 ≠c =•1
.p∫hn ór é
n rdG øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ * án en nÓ©n dG mIôs e πu c »pa ™o °VCG - 2
ø
q q£dG QÉ£æ≤dG ΩGôZƒ∏«µdG ΩGô¨dG ..................... ¢ù«≤dG IóMƒH
125 áMÉqØJ á∏àc
6 ™«°VQ á∏àc
2 Iô≤H á∏àc
6 ¤EG π°üJ π«a á∏àc
6 ”ÉN á∏àc
1 áæMÉ°ûd iƒ°ü≤dG ádƒª◊G
43 ±hôN á∏àc
2 h 1 ÚH IQƒ°üfi áZQÉa áæMÉ°T á∏àc
22
¢ù«b ΩÉ¶f
2 ¢U ΩGôZƒ∏«µdGh QÉ£≤dGh ø q£dG ÚH äÉbÓ©dG ∞ qXhCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.¬∏NGO hCr G ∫hó÷G êQÉN Iôq e πq c ‘ á∏àµdG ¢ù«b Ö
o àcCG -3
∫hó÷G êQÉN á∏àµdG ¢ù«b •. ´ • ¥ ≠c. ´ ≠c
.................. 3 5
≠c 246
.................. 8 0
¥ 24
.................. 1 5 3
.................. 3 5 7 4
• 36
.p∫hó÷G êQÉN ¬o d án Ñ°SÉæŸG án HÉàµdG ”q GC ºq K p ∫hó÷G πNGOn ¢ù«b πq c ßM’CG -4

á∏àµdG ¢ù«≤d iôNCG áHÉàc •. ´ • ¥ ≠c. ´ ≠c
≠c ................. 2 6
......... 2h ......... 4 4 2 0 0
......... 75h ......... 2 2 7 5
≠c ........ h • ........ 6 5 3 5
¥ ........ h • ........ 1 2 7
≠c ........ h ........ 4 4 3
.º¡°ùH ¬«dEG QÉ°ûŸG ºbôq dG É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG º°SyG m§≤q æe m ÆGôn a πq c ‘ ÖàcCG -CG -5
¥ 2 3 5 ≠c 2 3 5 6 ¥ 6 3
............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............
.¢ù«≤dG ‘ nIóªà©ŸG nIóMpƒdG mIôq e πq c ‘ Ö

o àcCGh oßM’CG -Ü
..................... 2 7 4 5 ..................... 2 0 7 ..................... 2 4 3
¥ •.´ ¥
23
¢ù«b ΩÉ¶f
.Ö°SÉæj ÉÃ á«dÉàq dG päÉHÉàµdG ”q CG -6
≠c ......h ¥ ...... = ≠c 365 -Ü ≠c ...... = ¥ ...... = •3 -CG

¥ ...... h .......2 = ≠c 2500 ¥ ...... = • ...... = ≠c 4000
≠c ......h ¥ ...... = ≠c 1375 ≠c ...... = • ...... = ¥ 50
.....5h ......20 = ¥ 205 ≠c ...... = ∞°üfh ¥ 1
.....85h ......27 = ≠c 2785 ¥ ...... = ≠c ...... =∞°üfh • 1
≠c ...... = ≠c 85 h ¥ 3 ≠c ...... =∞°üfh ¥ 4
≠c ...... = ≠c 25 h • 5 ≠c ...... = ¥ ...... = ∞°üfh • 3
: máæMÉ°ûd
n ô°ùjC’G ÖfÉ÷G ≈∏Y â≤q∏Y »àq qdG á«q fƒfÉn≤dG ádƒª◊G áo Mƒnr d √òg - 7
≠c 75h ¥ 18 : áZQÉa áæMÉ°ûdG

q á∏àc *
¥ 5h • 2 : áæMÉ°û∏d
q iƒ°ü≤dG ádƒª◊G á∏àc *
q á∏àr co Ée *
? iƒ°üb ádƒªM ádÉM ‘ áæMÉ°ûdG
äGQÉª©dG ióME’ »q FÉHô¡µdG ó©°üŸG É©e πq ≤à°ùf ¿CG ójôf .≠c 75 ¿hO ¬à∏àc ÉfRh Éæ∏≤KCGh OGôaCG á°ùªN Éæq c - 8
: ¬∏NGO á≤q∏©e áMƒq∏dG √òg Éæ¶MÓa
¥ 4 ó©°üª∏d iƒ°ü≤dG ádƒª◊G*
.»àHÉLEG πq∏YCG ? É©k e pó©°üŸG Gnòg ∫Éª©à°SG Éææµªjo πg *
24
¢ù«b ΩÉ¶f
r àn Ñq oK ôm °ùL QƒÑY ÉYÉÑJ äÉæMÉ°T 3 ójôJ -9
: áo àaqÓdG √òg ¬æe ºg 1 áaÉ°ùe ≈∏Y â
• 6 ô°ù÷G πªq – áo bÉW
.É«v HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCGh (’ hCG º©f) ``H mIôq e πq c ‘ Ö

o «LCG *
π«∏©àq dG ô°ù÷G QƒÑY É¡æµÁ á∏ªq fi áæMÉ°ûdG

q á∏àc áæMÉ°ûdG
q
¥ 52 (1)
≠c 7580 (2)
¥2•6 (3)
: ΩÉjq ’C G óMCG ‘ á∏ª÷G ¥ƒ°S ¤EG ÚMqÓØdG óMCG É¡∏≤f »àqdG ∫É≤JÈdG ´GƒfCG äÉ«q ªq c √òg -10
ƒ∏◊G áæ«dóŸG ¿ƒ°ùª q£dG »£dÉŸG

≠c 3856 ¥3•4 ø£dG ∞°üfh • 3 ¥ 7 • 36
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCGh Ö°SÉæŸG ∫É≤JÈdG ´ƒæH Iôq e πq c ‘ ”q GC - GC

q ∫É≤JÈdG øe á«q ªc ÈcCG âfÉc •
............................ q¿’C ............ ´ƒf øe Ωƒ«dG ∂dP ‘ ¥ƒ°ùŸG
q ∫É≤JÈdG øe á«q ªc ô¨°UCG âfÉc •
........................... q¿’C ............ ´ƒf øe Ωƒ«dG ∂dP ‘ ¥ƒ°ùŸG
? Ωƒ«dG ∂dP ‘ ìqÓØdG É¡bƒ°S
q »àqdG ∫É≤JÈdG á«q ªq c Ée -Ü
25
¢ù«b ΩÉ¶f
IóMGƒdG ádƒªM πeôq dG øe áæMÉ°T 30 ájq ó∏ÑdG ídÉ°üe âÑq °U á«q eƒªY á≤jóëH »q ë
q °U ∂∏°ùe áÄ«¡àd -1
.¿ÉæWCG 5 πq µd O 25 ÜÉ°ùëH GQÉ£æb 35
.πª©à°ùŸG πeôq dG øªK øY åëHCG - GC
.πª©à°ùŸG πeôq dG øªK øY iôNCG á≤jô£H åëHCG - Ü
óMGƒdG á∏àc âæª°SE’G øe É°ù«c 148 `H áæMÉ°ûdG

q √òg â∏ªq M .¥ 8 h • 3 É¡à∏àc áZQÉa áæMÉ°T - 2
.¿ÉæWCG 10 RhÉéàJ’ iƒ°ü≤dG ¬∏ªq – ábÉW Gô°ùL É¡H È©j ¿CG É¡≤FÉ°S ójôj .QÉ£æb ∞°üf
.ádƒª◊G √ò¡H »gh ô°ù÷G Gòg É¡H È©j ÉeóæY äÉbô q£dG ¿ƒfÉb ∞dÉîj É¡≤FÉ°S q¿GC âÑKCG - GC
.iôNCG á≤jô£H ∂dP âÑKCG - Ü
.ô°ù÷G Gòg QƒÑY ¬æµª«d áæMÉ°ûdG
q øe É¡dõæj ¿CG ¬«∏Y »àqdG ¢SÉ«cC’G øe øµ‡ OóY ô¨°UCG Oóq MCG - ê
.¢SÉ«cC’G √òg OóY iôNCG á≤jô£H Oóq MCG - O
26
¢ù«b ΩÉ¶f
™jRƒJ ”q .¥ 5 h øW 1 ôjQGƒ≤dG √òg øe áæMÉ°T ádƒªM â¨∏H .≠c 25 RÉ¨dÉH ICÉÑq ©ŸG ôjQGƒ≤dG øe ∞æ°U á∏àc -1
.™«ÑdG •É≤f ≈∏Y É¡æe IQhQÉb 48
.áæMÉ°ûdG
q √òg ≈∏Y á«q≤ÑàŸG ôjQGƒ≤dG OóY øY ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H åëHCG - @
øe QÉ£æ≤dG ∞°üfh ¥ 7 `H ∫ƒ°üÙG Gòg ≈∏Y IÉcõq dG QGó≤e Qóq bh íª≤dG áHÉ°U øe ¬dƒ°üfi ìqÓa ™ªL - 2
1 ∫OÉ©j Ée ƒgh íª≤dG
.¬dƒ°üfi 10
.IÉcõq dG êGôNEG ó©H QÉ£æ≤dG ÜÉ°ùëH ¬d »q≤ÑàŸG íª≤dG á∏àc ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H Ö°ùMCG -
.á∏àµdG ¢ùØf É¡d ñƒN ≥jOÉæ°üH â∏ªq Mo .óMGh øq W iƒ°ü≤dG É¡àdƒªM áæMÉ°T - 3
≥jOÉæ°U 8∫GõfEG Éæ«∏©a ≠c 15 h ¥ 2 `H áæMÉ°û∏d
q iƒ°ü≤dG ádƒª◊G ÉfRhÉŒ ó≤d{ : áæMÉ°ûdG q √òg ≥FÉ°S ∫Éb
z.≠c 1 `H iƒ°ü≤dG ¿hO ádƒª◊G ¿ƒµàd
É¡àdƒªM RhÉéàJ ¿CG ¿h O áæMÉ°ûdG
q É¡∏ª– ¿CG øµÁ »àqdG ≥jOÉæ°üdG
q √òg øe OóY ÈcCG øY ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H åëHCG - @
.iƒ°ü≤dG
É¡àdƒªM âfÉµa á∏àµdG ¢ùØf É¡d ìÉqØqàdG øe ≥jOÉæ°üH É¡∏ªq M .¿ÉæWCG 3 iƒ°ü≤dG É¡àdƒªM áæMÉ°T ìqÓa ∂∏Á - 4
.QÉ£æb 1 `H iƒ°ü≤dG ¿hO
10
.≠c h ¥ `H áæMÉ°û∏d
20 1 q iƒ°ü≤dG ádƒª◊G äRhÉéàd ìÉqØqàdG øe ≠c ¥hóæ°U qπc ¤EG âØ°VCG ƒd{ : ìqÓØdG ∫Éb
1
.≥jOÉæ°üdG
q √òg øe óMGƒdG ¥hóæ°üdG
q á∏àc øY åëHCG - GC
.≥jOÉæ°üdG
q √òg øe óMGƒdG ¥hóæ°üdG
q á∏àc øY iôNCG á≤jô£H åëHCG - Ü
: ÚØæ°U øe ¢SÉ«cCG É¡H âÄ∏eo .¥ 6h • 3 `H íªb áHÉ°U äQóq b - 5

.≠c 75 óMGƒdG á©°S ¢SÉ«cCG : 1 ∞æ°üdG
q -
.QÉ£æb ∞°üf óMGƒdG á©°S ¢SÉ«cCG : 2 ∞æ°üdG
q -
.ÊÉqãdG ∞æ°üdG
q øe ¢SÉ«cC’G OóY ∞©°V ∫hCq ’G ∞æ°üdG
q øe ¢SÉ«cC’G OóY ¿Éµa
(Ê
q É«H º°SôH Ú©à°SCG) ? ∞æ°U πq c øe ¢SÉ«cC’G OóY Ée - CG
q »àqdG áé«àæq dG áë
q °U øe ≥q≤–CG - Ü
27
3 á«q °Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«°UÉN
q ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM á°Sóæg
1 ¢U q IôFGóq dG ∞ qXhCG : ±ó¡dG
á«q °Sóæ¡dG äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh 6 áæù° q dG
.≥FÉbóq dG Üô≤Y ±ôW ê á£≤æq dGh äÉYÉ°ùdG q √òg ‘ - 1
q Üô≤Y ±ôW `g á£≤æq dG á«q £FÉ◊G áYÉ°ùdG
12
11 1
• ê
10 2
`g
•
9 3
8 4
7 5
6
.áYÉ°ùdG
q ∫É¨à°TG óæY ê á£≤æq dG ¬«∏Y πq≤æàJ …òqdG q§ÿG º°SQCG - GC
.áYÉ°ùdG
q ∫É¨à°TG óæY `g á£≤æq dG ¬«∏Y πq≤æàJ …òqdG q§ÿG º°SQCG - Ü
.Ú q£ÿG øjòg º°SQ ¤EG â∏°UƒJq ∞«c ø«q HCG - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG ? q§N πq c ¬fƒµj
q …òqdG πµ°ûdGq ƒg Ée - O
∞≤«d{ : ÓFÉb Éæ«dEG ¬Lq ƒJh Ω á£≤æq dÉH ¬d õeôf áMÉ°ùdG q AÉæKCG - 2
q øe ¿Éµe ‘ Éæªq∏©e ∞bh á«q fóÑdG á«Hôàq dG á°üM
.zΩ 3 »æq Y ó©ÑJ á£≤f ‘ ºµæe πq c
º°U1 `H Ω 1 πq c É°Vƒ©e
q ¬«∏Y ¬©bƒe òîàq j ¿CG Éæe πq µd øµÁ …òqdG q§ÿG º°SQCG - GC
? q§ÿG Gòg ¬fƒµj q …òqdG πµ°ûdGƒg
q Ée - Ü
Ω* ...............................................
: ‹Éàq dG ∞jô©àq dG ”q GC - ê
................................. É¡d »àqdG •É≤qædG áYƒª› »g............................

.…ƒà°ùŸG ‘ áeƒ∏©e á£≤f øY
28
.º«≤à°ùe á©£b ]ÜCG[ - 3
Ü
*
CG
*
∂∏Á ’ ¬qfGC q’GE ¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y ádƒªfih ]ÜCG[ º«≤à°ùŸG á©£≤d á°ùjÉ≤e ]∑ `g[ º«≤à°ùe á©£b º°SQ óªMCG ójôj
áLQq óe Iô£°ùe
¢S *
`g
á©£≤dG √òg º°SQ ≈∏Y óªMCG óYÉ°SCG - GC

? ∫ƒ∏◊G OóY ºc - Ü
øYh º°U 2 ¢S á£≤qædG øY ó©ÑJ ∑ á£≤f øq«YCG @Ü ''Ü'' h ''CG'' øe qπc øY ó©ÑJ `g á£≤f øq«YCG @CG - 4
.(∫ƒ∏◊G ™«ªL Ωóq bCG) º°U 3 ¢U á£≤qædG .(∫ƒ∏◊G ™«ªL Ωóq bCG) º°U 3
¢U *
Ü* CG *
¢S *
.∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG øq«HCG @ .∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG øq«HCG @
* BG
*
.ÉL ,ÉH ,BG ¬YÓ°VCG åq∏ãe - GC - 5
* ÉH
* BÉL
.åq∏ãŸG Gòg »æHCG @
29
π«£à°ùe ´ ¿ ∑ `g - ê ™Hq ôe O ê Ü GC - Ü
CG
∑ Ü
`g
´
ê
.π«£à°ùŸG Gòg AÉæH q”GC @ .™Hq ôŸG Gòg AÉæH ”q CG @
.»q YÉHQ ´ ¿ ∑ `g - 6
øjôNB’G Ú°SCGôq dG øe πq ch ¬°ShDhQ øe ¿É°SCGQ z¿{h z`g{
z¿{ h z`g{ øY ó©ÑdG ¢ùØf ó©Ñj
´ ¿ = ´ `g , ∑ ¿ = ∑ `g : å«M
`g
¿
z´{ h z∑{ Ú°SCGôq dG øe πq c ™bƒŸ πq M øe ÌcCG Ωóq bCG - GC

.Ú°SCGôq dG øjò¡d ™bGƒe ¿ƒµJ ¿CG øµÁ »àqdG •É≤æq dG øe Úà£≤f øe Qq ÉŸG ¢U º«≤à°ùŸG º°SQCG - Ü
.≥HÉ°ùdG
q •ô°ûdGq ≥q≤– z´{ h z∑{ Ú°SCGôq ∏d iôNCG ™bGƒe ∑Éæg - ê
.á«q °Sóæg IGOCG …q CG ∫Éª©à°SG ¿hO É¡°†©H Oóq MCG
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ]¿ `g[ º«≤à°ùŸG á©£b ¤EG áÑ°ùæq dÉH ¢U º«≤à°ùŸG πqãÁ GPÉe - O
...........................................................................................
...........................................................................................
‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q GC - `g
............... øY ........ ¢ùØf É¡æe qπc ó©ÑJ »àqdG........ áYƒª› ƒg º«≤à°ùe á©£≤d …q Oƒª©dG §°SƒŸG
q
.á©£≤dG √òg
30
º°U 5 = ∑ `g - GC - 7
• ê IôFGóq dG ™WÉ≤J Éà£≤f zO{ h z ê{
∑ º°U 3 É¡YÉ°Th `g Égõcôe »àqdG
`g .º°U 3É¡YÉ©°Th ∑ Égõcôe »àqdG IôFGóq dGh
]∑ `g[ º«≤à°ùŸG á©£b ¤EG áÑ°ùæq dÉH (O ê) º«≤à°ùŸG πqãÁ GPÉe •
•O .»àHÉLEG πq∏YCG
..........................................................................
..........................................................................
.á«dÉàq dG äÉª«≤à°ùŸG ™£b øe πq µd …q Oƒª©dG §°SƒŸG
q »æHCG - Ü
∑ ¢U
ê ¢S
`g
.¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y ádƒªfi ]ÜCG[ º«≤à°ùe á©£b ∞°üàæe ¿ á£≤æq dG - 8
*
¿ ¢S
.QÉcÈdÉH á©£≤dG √òg ‘ôW ø«q YCG - GC

.]ÜCG[ º«≤à°ùŸG á©£≤d …q Oƒª©dG §°SƒŸGq ¢U º«≤à°ùŸG »æHCG - Ü
? ¢S º«≤à°ùŸG ¤EG áÑ°ùæq dÉH ¢U º«≤à°ùŸG á«q ©°Vh »g Ée - ê
...........................................................................................
31
.¬«∏Y áæ«q ©ŸG á£≤æq dG ‘ Ωóq ≤ŸG º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q Oƒª©dG º«≤à°ùŸG Iôq e πq c ‘ »æHCG - O
*
*∑ `g
Ω* ¢U
¢S
.áªFÉb ]êCG ,ÜCG[ ájhGõq dG - `g

Ü .ájhGõq dG √ò¡d ÊÉqãdG ™∏°†dG
q »æHCG @
*
CG
.¢S º«≤à°ùŸG ¤EG »ªàæJ ’ `g á£≤qædG - 9
`g *
¢S
ÚJÉg øY ó©ÑdG ¢ùØf `g á£≤qæ∏d ¿ƒµj å«ëH ¢S º«≤à°ùŸG øe ''Ü'' h ''CG'' Úà£≤fQÉcÈdG á£°SGƒH Oóq MCG - GC
.Úà£≤qædG
. ]ÜCG[ º«≤à°ùŸG á©£≤d …q Oƒª©dG §°SƒŸG
q ¢U º«≤à°ùŸG »æHCG - Ü
? ¢S º«≤à°ùŸG ¤EG áÑ°ùqædÉH ¢U º«≤à°ùŸG áq«©°Vh »g Ée - ê
...................................................................................................
32
.¬æY áLQÉÿG á£≤æq dG øe Qq ÉŸGh Ωóq ≤ŸG º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q Oƒª©dG º«≤à°ùŸG Iôq e πq c ‘ »æHCG - O
∑* CG
`g * *
¢U
¿ ¢S *
.∑ º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q OƒªY ''¢U''h ''¢S'' Úª«≤à°ùŸG øe πq c - 10

¢U ¢S
êÉàæà°S’G ”q GC ºq K ( `d RGƒe ,≈∏Y …q OƒªY) áÑ°SÉæŸG IQÉÑ©dÉH §q≤æe ÆGôa πq c ”q GC h º°Sôq dG ßM’CG - GC
: ¿PEG
.............¢S º«≤à°ùŸG ∑ º«≤à°ùŸG ........................ ¢S º«≤à°ùŸG •
.¢U º«≤à°ùŸG ∑ º«≤à°ùŸG ........................ ¢U º«≤à°ùŸG •
........................................º«≤à°ùŸG ¢ùØf ≈∏Y ............................ ¿Éª«≤àà°ùŸG *
33
.¿ á£≤æq dG øe Qq ÉŸGh ∑ º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG ´ º«≤à°ùŸG »æHCG - Ü
¿*
∑
.º°U 3 ¬æY ó©Ñj …òqdGh `g º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG ¢S º«≤à°ùŸG »æHCG - ê
`g
.∑ º«≤à°ùª∏d ÉjRGƒe ¢U Éª«≤à°ùe »æHCG - O
34
: p¬pFÉnærHÉC pd án n«pdÉsàdyG án s«°Up ƒrn dGy n∑ôn nJhn lìsÓan »n au ƒoo J - 1
An Gõs Yp nCÉrdGy »pFÉæn Hr GnC

»˘pa É˘«v ˘Øp ˘îr ˘en Gõk ˘ær ˘nc ºr ˘oµ˘nd âo ˘ cr ôn ˘ nJ ór ˘ ≤n ˘ nd
pó˘MCG ≈˘n∏˘ Yn Ghôo ˘ Øp ˘ Mr Gp .p∫põ˘ ær ˘ ªn ˘ rdyG pá˘ ≤n ˘ jpó˘ Mn
rø˘ Yn óo ˘ ©o ˘ rÑ˘ nj m¿É˘˘nµ˘ ne »˘˘pa ≈˘˘°ûªŸG »˘˘à˘ aq É˘˘M
.Ω 3 päƒàt dyG pIôn é n °Tn p ´ròLp
ídÉ°U ºcƒHCG
.(º°U 1 pá≤n «≤p ë

n rdGy »pa Ω 1 πt co p¬«pa ôo pÑào Yr Go ) ≈°ûn ªr ªn r∏pd ºl «ªp °ünr J Gnògn
≈°ûn ªr ªn r∏pd 1 áo as ÉnërdyG
•
p ƒàt dyG oIôn é
ä n °Tn
≈°ûn ªr ªn r∏pd 2 áo as Éë
n rdyG
.Ékfƒoaór en õo ær nµrdGy É¡n «pa ón Ln ƒjo r¿GnC øo µp ªr jo »pàsdGy p ™pbGƒn ªn rdGy pójpóë
r nJ ≈n∏Yn p ìsÓØn rdGy An Éæn Hr GnC óo Yp É°Sn GoC
.Ω 3 Éªn ¡o æn «r Hn óo ©r Ño rdGy hn ,p¿Éàn jn Rp Gƒn àn eo √o Éàn as ÉMn hn ,Ω 14 p ∫põær ªn rdGy hn pá≤n jpóë
n rdGy pÜÉHn øn «r Hn o§pHôr jn …òp sdGy ≈°ûn ªr ªn rdGy ∫o ƒ oW - 2
pÜôn br GnC hn máas ÉMn ≈n∏Yn m ¢SƒofÉna πu co øn «r Hn óo ©r Ño rdGy n¿ƒoµjn r¿GnC ≈n∏Yn p ¢ù«pfGƒnn ØrdGy øn pe m øµp ªr eo Om ón Yn ôo Ñn cr GnC p ø«r àn as Éë n rdGy ≈n∏Yn â o Ñs nã«o °Sn
.Ω 4 iôn Nr oCÉrdGy páas Éë n rdGy ≈n∏Yn ¬o ær pe m ¢SƒofÉna
35
.p¬r«nàas ÉnM ≈n∏Yn p ¢ù«pfGƒnØrdGy n™pbGƒn ne Oo óu nMGoC hn º°U 1 pá≤n «≤p nërdGy »pa Ω 1 sπco Gôk pÑnà©r oe ≈°ûn ªr ªn rdGy Gnògn nº«ªp °ünr J tºpJGoC *
p ¢ù«pfGƒnn ØrdyG óo M
n nCG ≈°ûn ªr ªn r∏pd 1 áo as Éë
n rdyG
•
á«q °ù«FQ IÉæb øe AÉŸG ∫É°üjEÉH ∑ÉÑq °S ΩÉb Üô°û∏d q AÉŸG äÉ«q ØæëH √õ«¡éàdh É°VƒM á°SQóŸG IQGOEG âæH - 3
q ídÉ°üdG
.áæµ‡ áq«Yôa IÉæb ô°übCG á£°SGƒH áq«ØæM qπc ™bƒe ¤EG
.º«ª°üàq dG ≈∏Y º°U 4 á≤«≤◊G ‘ Ω 1 πq c QÉÑàYÉH √RÉ‚EG ”q äÉ«q Øæ◊G ™bGƒeh á«q °ù«Fôq dG IÉæ≤∏d º«ª°üJ Gòg
7 ì 6 ì 5 ì 4 ì 3 ì 2 ì 1 ì
AÉª∏d á«q °ù«Fôq dG IÉæ≤dG
.º«ª°üàq dG Gòg ≈∏Y á«q YôØdG äGƒæ≤dG ™bGƒe Oóq MCG - GC

.áq«YôØdG äGƒæ≤∏d »q ≤«≤◊G ∫ƒ q£dG ¢ù«b Oóq MCG - Ü
36
.º°U 4 = ÜCG å«M ''Ü''h ''CG'' Úà£≤f ø«q YCG - CG - 1
.''Ü''h ''CG'' øe óMGh ¿BG ‘ ôq “ Ω Égõcôe IôFGO »æHCG - Ü
z''Ü''h ''CG'' øe ôq “ IôFGO øe ÌcCG{ : óªMCG ∫Éb - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ÜGƒ°U ≈∏Y óªMCG ¿Éc πg
.O ê Ü GC π«£à°ùŸG ‘ ôXÉæJ Qƒfi ¢S º«≤à°ùŸG - 2
Ü CG
¢S
.π«£à°ùŸG Gòg §«fi ¢ù«b Ö°ùMCG @
: å«M ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - GC - 3

.º°U 5 = ê Ü , º°U 3 = êCG ,º°U 6 = ÜCG
.åq∏ãŸG Gòg ´Ó°VC’ ájq Oƒª©dG äÉ£°SƒŸGq »æHCG - Ü
.Ω á£≤qædG ¢ùØf ‘ ™WÉ≤àJ áqjOƒª©dG äÉ£°SƒŸG
q √òg q¿GC øe óqcÉC JCG - ê
..ê Ü GC åq∏ãŸG ¢ShDhQ óMCG øe ôq “h Ω Égõcôe »àqdG IôFGóq dG º°SQCG - O
.∂dòd π«∏©J øY åëHCGh ê Ü GC åq∏ãŸG ¢ShDhQ ™«ªL øe ôq “ IôFGóq dG √òg q¿GC øe óqcÉC JCG - `g
37
å«M ´ ,∑ , `g •É≤æq dG ø«q YCG - GC - 4
º°U 3 = ´ ∑ , º°U 5 = ´ `g , º°U 6 = ∑ `g
.Ω Égõcôe IôFGO ¤EG »ªàæJ ´ ,∑ , `g •É≤æq dG - Ü
.Ω á£≤qædG Oóq MCG
.∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - ê
.º°U 1 á≤«≤◊G ‘ º°U 3 πc ¬«a Èn ào YG Iõ«∏÷ ôq¨°üe º°SQ Gòg - 5
.É¡≤WÉæe ¿GƒdCG ¢ùØfh á«q ≤«≤◊G É¡à°ù«bCG Góªà©e Iõ«∏÷G √ò¡d Éª°SQ Iô q£°ùe ÒZ AÉ°†«H ábQh ≈∏Y õ‚CG @
38
ÜÉ°ùM
1 ¢U ¬JÉ«q °UÉNh …Oô q£dG Ö°SÉæàq dG ±ôq ©JCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.á∏àµdG ¢ùØf É¡H ≥jOÉæ°U ‘ á∏ª÷G ¥ƒ°S ¤EG ìÉqØàq dG ìqÓa π≤æj - 1
.‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
• 75 • 100 50 ≠pµrdyÉpH p ìÉsØàt dyG oán∏àr oc
9 • 6 • 4 p ≥jpOÉnæ°s üdyG oOnónY
.èFÉàqædG √òg ≈∏Y ∫ƒ°ü◊G ‘ É¡oJóªàYG »àqdG á≤jô q£dG øq«HCG - Ü

........................................................................................
........................................................................................
.¥ôW Ióq ©H GóMGh Ébhóæ°U Ö°SÉæJ »àqdG ìÉqØàq dG án ∏àc Ö°ùMC o G-ê
Oó©dG ¢ùØf ......... = = = = =
: ‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q CGh ßM’GoC - O
..................... oäór nLƒnn a .................... ≈n∏Y...............Iôq e qπc ‘ oâªr °ùb n
.Oón ©n rdGy p ¢ùrØæn pd ä
l ÉHn Éàn cn p√òp ¡n an
p æn àn eo ............................ s¿GE p ∫o ƒobGnC r¿Pn GE p
................................ ™en GOk ôr W ál Ñn °SÉ
ìÉqØàq dG á∏àc
Oó©dG ¢ùØf =
≥jOÉæ°üdG
q OóY
∫hÉæJ ≈∏Y √ÈLCG É‡q Ö∏≤dG ÚjGô°T ‘ øeõe ¢VôÃ É°VQ ó«q °ùdG q Ö«°UCG ÚNóàq dG ≈∏Y ¿ÉeOE’G ÖÑ°ùH - 2
.Éq«eƒj AGhóq dG øe ¢UGôbCG 6
.äÉHÉàc Ióq ©H Ωƒ«dG ‘ É°VQ ó«q °ùdG
q É¡dhÉæJ »àqdG ¢UGôbC’G OóY øY ôÑq YCG - CG
• • 24 12
6 = • =
60 •
= = = = =
30 • 5 3 6 • •
Oó©dG ¢ùØf
: »JB’G êÉàæà°S’G ”q GC - Ü
.....................................™e............................. ádhÉæàŸG ¢UGôbC’G OóY

Oó©dG ¢ùØf.................................... : q¿C’
39
ÜÉ°ùM
.pá≤n pHÉ°ùdy
s G päÉnHÉnàµp rdGy ≈ndGE p GOk Énæpà°Syr G »n pdÉsàdyG n∫hn ór nérdGy tºpJGoC - ê
• • • • • • • ...................
• • • • • • • ...................
.ká≤n s∏©n oe p ï°ùr sædyG án Øn jpô©r nJ Éªn ¡o ræpe xπco ión nd oârjGnC ôn an ≥pFÉnKƒrn dGy p ï°ùr næ`pd p ør«nfÉscóo pH oäQr ôn ne - 3
»pfÉsãdyG p¿Éscót dyG »pa @ p ∫hs ’nC Gy p¿Éscót dyG »pa @
p ï°ùr sædyG áo Øn jpô©r nJ p ï°ùr æs dyG áo Øn jpô©r nJ
»e 50 1 »e 50 1
»e 100 2 »e 100 2
»e 150 3 »e 150 3
»e 160 4 »e 200 4
»e 200 5 »e 250 5
.»pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? p ∫hs nCÉrdGy p¿Éscót dyG ión nd Égn Op ón Yn ™n en GOk ôr nW Ö
o °SÉ
n æn àn jn p ï°ùn æt dyG øo ªn nK πr gn -CG
....................................................................................................
....................................................................................................
.»pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? »pfÉsãdyG p¿Éscót dyG ión nd Égn Op ón Yn ™n en GOk ôr nW Ö
o °SÉ
n æn àn jn p ï°ùn æt dyG øo ªn nK πr gn -Ü
....................................................................................................
....................................................................................................
: Op Gón Yr nCÉrdGy øn pe p ø«r àn n∏°ùrp ∏°ùdy r en ós bn - 4

u G p ø«r nJÉgn ≈æn eo â
| 13 , 11 , 8 , 5 , 3} , | 325 , 275 , 200 , 125 , 75 }
z.pán«pfÉsãdyG pán∏°ùrp ∏°ùdy n nænànJ ≈ndhoCÉrdGy pán∏°ùrp ∏°ùdy

u G Op Gón Yr GnC ™ne (pÖ«pJôr sàdyÉpH) ÉYk ÉnÑpJhn GOk ôr nW oÖ°SÉ u G Oo Gón Yr GnC { : rândÉnbhn
40
ÜÉ°ùM
.»pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? ∂
n pdPn »pa ák Ñn «°üp eo ≈æn eo â
r nfÉnc πr gn *
........................................................................................
........................................................................................
.pIGôn nà°ûr ªo rdGy páYn É°†pn Ñr∏pd »u ∏p °Ur nCÉrdGy p øªn sãdyG n™ne GOk ôr nW ÉkÑ°SÉ
p nænàoe mIRn Én¨ne »pa p ¢†«Øp îr sàdyG Qo Gón ≤r pe n¿Énc p¥ƒt °ùn sàdyG ôp ¡r °Tn pánÑ°SÉ
n næªo pH - 5
: AÉnaôn Mo 5 Égn Gôn àn °Tyr G mäÉYn É°†pn Ñpd áo «s ∏p °Ur nCÉrdGy o¿Éªn rK’nC Gy p√òp gn -
O 50 , O 100 , O 150 , O 200 , O 25
: máÑn sJôn en ôo «r nZ É¡n ær pe GhOo ÉnØàn °Syr G »pàsdGy p ¢†«Øp îr às dyG ôo jOp Én≤en p√òp gn -
O 20 , O 5 , O 40 , O 10 , O 30
: »pdÉàs dyG p ∫hn ór é

n rdGy Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC - GC
... ... ... ... ... pQÉnæjqódÉpH p ¢†«pØrîsàdyG oQGnór≤pe
... ... ... ... ... pQÉnæjuódyÉpH t»p∏°r UnCÉrdyG oønªsãdyG
.É¡n r«ndGE p oâr∏°Us ƒnn J »pàsdGy p èpFÉnàsædyG pásë°Up røpe o≥≤s nënJGnC - Ü
s G »pa p¥ôn r¨nà°ùr ªo rdGy p øneõs dyG n™ne GOk ôr nW ál nÑ°SÉ

.pôr«°ùdy p nænàoe áo Yn ƒ o£r≤ªn rdGy áo an É°ùn ªn rdGy - 6
.páªn °ùr ≤p rdGy hn pÜôr °†dy n rdGy Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC - GC

s G »r àn «s ∏p ªn Yn p ∫Éª©r pà°Syr G n¿hOo »pdÉàs dyG p ∫hór é
... ... 350 ... ... 210 ºµdÉpH oáYn ƒo£r≤ªn rdyG oánaÉ°n ùªn rdyG
pô«r °s ùdyG »pa ¥

o ôn r¨à°r ùªo rdyG ø
o en õs dyG
8 4 5 7 2 3 pánYÉ°s ùdÉpH
.iôn Nr GoC má≤n jpô nW Op Éªn pàYr yÉpH É¡n «r ndGE p â

o n∏°Us ƒnn J »pàsdGy p èpFÉàn æs dyG páë
s °Up ør pe ≥o ≤s ë
n nJGnC - Ü
41
ÜÉ°ùM
: páÑn °SÉ
p æn ªo rdGy Op Gón Yr nCÉrdÉy pH »∏p jn Éen ºt pJGoC hn ∫n hn ór é
n rdGy πo es nCÉnJGC - ê
o ào cr nCÉan
:Ö h `pd p ø«r Ñn °SÉ
p æn ªo rdyG p øjr On ón ©n rdyG ø
n «r Hn ¥ p æn «o an
o ôr Øn rdyG ¬o Ño °SÉ h p øjr On ón ©n rdyG ø o ôr Øn rdGy ƒn go 2 *
n «r Hn ¥
• • - • • •
= = =
2 3 - 5 3 5
: oÖoàcr nCÉan h `pd p ør«nÑ°SÉ
p næªo rdyG p ørjOn ón ©n rdyG o´ƒªo réne o¬oÑ°SÉ
p næo«an h p ørjOn ón ©n rdyG o´ƒªo réne ƒn go 7 *
• • + • • •
= = =
7 2 + 5 2 5
.p∞ær °üdy
u G Gnògn ør pe pIQn ƒ°üo ©r ªn rdGy pá«s ªu nµrdGy ™n en GOk ôr nW Ö n æn àn nJ p¿ƒào jr õs dyG øn pe m∞ær °Up ør pe p¬«r n∏Yn π°üs ë
o °SÉ n àn ªo rdGy pâ`r jõs dyG áo «s ªu cn - 7
pârjõs dyG áo s«ªu cn p¿ƒoàrjõs dyG áo s«ªu cn
.r§≤n an p ìôr s£dyGhn p ™ªr é n rdGy »r àn «s ∏p ªn Yn p ∫Éªn ©r pà°Syr ÉpH p ∫hn ór é
≠µrdÉy pH p¬«r n∏Yn p π°üs ë
n àn ªo rdGy ≠µdÉpH Qp ƒ°üo ©r ªn rdGy
o r∏°Us ƒnn J »pàsdGy p èpFÉàn æs dyG páë
: É¡n «r ndGE p â s °Up ør pe ≥o ≤s ë n nJGnC - Ü
75 300
125 ...... .r§≤n an pÖ°SÉ o æn às dyG p πpeÉYn Op Éªn pàYr yÉpH *
...... 200 .r§≤n an páªn °ùr ≤p rdGy hn Ü
p ôr °†dy
s G »r àn «s ∏p ªn Yn Op Éªn àp Yr yÉpH *
200 800
...... 600
250 ......
.É¡n ©o n£r≤nJ »pàsdGy páan É°ùn ªn rdGy ™n en GOk ôr nW Ö n æn àn nJ Éæn oJQn É«s °Sn É¡n oµ∏p ¡r àn °ùnr J »pàsdGy p øjpõær pÑrdGy áo «s ªu cn - 8
o °SÉ
: »pdÉàs dyG p ∫hn ór é

15 • 3 18 9 12 p∂n∏r¡nà°r ùoªrdyG p øjpõræpÑrdyG oás«uªnc
• 350 50 300 • • ºµdyÉpH oáYn ƒo£r≤ªn rdyG oánaÉ°n ùªn rdyG
42
ÜÉ°ùM
:p∫Gƒn ær ªp rdGy ≈n∏Yn è o æn às dyG p ™pHGôs dyG p øYn påë
o °ùrfGnC hn »u pÑ°SÉ r Ñn rdGy án ≤n jpô nW oßMp n’GoC - Ü
3 18
300 * 3 = 50 * 18 : à =
50 300
900 900
•*• 50 * 18
3 = , 300 =
• 3
•*• •*•
18 = , 50 =
• •
o æn às dyG p ™pHGôs dyG Op Éªn pàYr yÉpH p ≥pHÉ°ùdy

.»u pÑ°SÉ n rdGy Òn ªp ©r nJ óo «Yp GoC - ê
s G p ∫hn ór é
15 • 3 18 9 12 p∂n∏r¡nà°r ùoªrdyG p øjpõræpÑrdyG oás«uªnc
• 350 50 300 • • ºµdÉpH oáYn ƒo£r≤ªn rdyG oánaÉ°n ùªn rdyG
.pÖ°SÉ
o æn às dyG πn peÉYn Éªn ¡o æn «r Hn Ö
o ào rcGnC h ( pÖ« pJôr às dÉpH) É Yk ÉÑn pJhn G Ok ôr nW páÑn °SÉ n Hr GnC - 9
p æn àn ªo rdGy pOG ón Yr ÉnC rdGy øn pep ø«r àn n∏°ùrp ∏°Sp πu oc ør Yn mán≤jpô nWp ´ôn °Sr ÉnC pH oåë
...... ...... ...... ......

2 5 6 90 30 3 50 1
6 15 2 30 50 5 100 2
7 20 3 45 70 7 200 4
13 35 5 75 81 9 350 7
15 40 7 105 99 11 500 10
....... ....... ....... .......
? ák °†n «r Hn 12 øo ªn nK Éen .»e 380 mäÉ°†n «r Hn p ™Hn Qr ’nC Gy øo ªn nK - GC - 10
• 4 p næoj Éªn pH án n«pdÉsàdyG án nHÉnàµp rdyG tºpJoCG *

: oÖ°SÉ
• = 380
p næªo rdyG áo s«∏p ªn ©n rdyG) ák °†
..........................................: (oánÑ°SÉ n r«nH 12 oøªn nK *
pÖgn òs dyG øn pe Æ 75 ≈n∏Yn ¬o ær pe Æ 100 πt co …pƒàn ë n æt dyGhn p ¢üpdÉîn rdGy pÖgn òs dyG øn pe l§«∏p Nn ƒn go hn ,Æ 180 Qm Gƒn °Sp áo n∏àr co -Ü
r nJ .p ¢SÉë
.p ¢üpdÉîn rdGy
u G Gnògn »pa p ¢üpdÉîn rdGy pÖgn òs dyG áo n∏àr co Éen
? Qp Gƒn °ùdy
43
ÜÉ°ùM
75 p næoj Éªn pH án n«pdÉsàdyG án nHÉnàµp rdyG tºpJoCG *
: oÖ°SÉ
=
100
p æn ªo rdyG áo «q ∏p ªn ©n rdyG) Qp Gƒn °ùdy
(oáÑn °SÉ u G Gnògn »pa p ¢üpdÉî
n rdyG pÖgn òs dyG áo n∏àr co *
..........................................
.òm «ªp r∏pJ 100 πu co ør Yn Gkò«ªp r∏pJ 90 páæn °ùdy

s G ôp Np BG »pa ºr ¡o ær pe í n nf .850 má°Sn Qn ór ªn pH ºr ¡o ªn t∏©n nJ Ú
n é n pdphGõn ªo rdGy òp «penÓàs dyG Oo ón Yn -ê
? pá°Sn Qn ór ªn rdGy p√òp ¡n pH nÚëp Lp ÉsædyG Oo ón Yn Éne
= :Ö p æn jo Éªn pH án «n pdÉàs dyG án Hn Éàn µp rdyG ºt pJoCG *
o °SÉ
p æn ªo rdyG áo «q ∏p ªn ©n rdyG) ? pá°Sn Qn ór ªn rdyG p√òp ¡n pH Ú

(oáÑn °SÉ p L
n ë p Éæs dyG Oo ón Yn *
..........................................
.pôgr õs dyG Ap Éen ør pe ∫ 6 Égn p Ò£p ≤r nJ ón ær Yp »£p ©r oJ p èrfQn nCÉrdGy ôp gr Rn ør pe ≠c 4 πt co -O

? ôp gr õs dyG Ap Éen ør pe ∫ 15 ≈n∏Yn p ∫ƒ°üo ë o r∏pd áo en Rp sÓdyG p èrfQn ’Cn Gy ôp gr Rn áo ∏n àr co Éen
= :Ö o °SÉ p æn jo Éªn pH án «n dp Éàs dyG án Hn Éàn µp rdyG ºt Jp oCG *
p æn ªo rdyG áo «q ∏p ªn ©n rdyG) áo en Rp sÓdyG p „Qn nCÉrdyG ôp gr Rn áo n∏àr co *

(oáÑn °SÉ
..........................................
44
ÜÉ°ùM
.ábÓY ‘ ÉH h BG ÚàYƒªÛG ô°UÉæY - 1
* *
12 18 *
* 12
* 4 *
8 36 *
* 24
* 6 *
2 6
.É«q HÉ°ùM ∂dP âÑKCGh ábÓ©dG √òg Oo óq MCG *
.¬∏ªY AÉæKCG ¬H áfÉ©à°SÓd ¬fÉqcO ‘ á≤q∏©«o d ‹Éàq dG ∫hó÷G OGóYEG øjQGõq ÷G óMCG ójôjo - 2
1000 500 • 300 • 100 50 ≠dÉpH p±hôo î

n rdyG p ºë
r nd oán∏àr oc
12000 • 4800 • 2400 • • »pªrdyÉpH Én¡oænªnK
.∫hó÷G Gòg Òª©J ΩÉ“EG ≈∏Y √óYÉ°SCG * GC
.ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H ºëq∏dG øe á∏àc πq c øªK ÜÉ°ù◊ ∫hó÷G Gòg ôªãà°SCG * Ü
2 pá≤n jpô s£dyÉpH É¡n æo ªn nK 1 pá≤n jpô s£dyÉpH É¡n æo ªn nK p ºrës∏dyG oán∏ràoc
Æ 250
Æ 600
Æ 700
45
ÜÉ°ùM
.»àHÉLEG πq∏YCGh øFÉHõq dG A’Dƒg øe πq c ÉgGô°T »àqdG ºëq∏dG á∏àc ÜÉ°ù◊ ∫hó÷G Gòg ôªãà°SCG * Ü
o «∏p ©r às dyG
π p ºë
r s∏dyG áo n∏àr co »Ÿp ÉpH ´
o ƒoaór ªn rdyG ø
o ªn sãdyG ¿o ƒHo õs dyG
4 200 (1)
9 000 (2)
15 000 (3)
: án Øn °Ur ƒrn dGy p√òp gn p ïÑr s£dyG päsÓé

n en ión Mr GE p »pa »eu GoC ä
r ón Ln hn - 3
pá nWÉn∏oµ°ûdy
t ÉpH ±
l ƒoØr∏en ∂
l ©r cn
n °Tr nCG 10 : `pd ä

¥O 10 : p ïÑr s£dyG oIós eo * m ¢UÉî o É«s ªq nµrdyG *
IóHR Æ 40 , ák nWnÓoµ°To Æ 300 , Ék≤«bp On Æ 380 , Gôk sµ°So Æ 120 , mäÉ°†

n «r Hn 4
q øe áeRqÓdG äÉ«q ªq µdG §Ñ°V ‘ äQÉàMG É¡æq µd É°üî°T 15 `pd äÉÑ qWôŸG øe ´ƒæq dG Gòg OGóYEG ójôJ
.¬JÉfƒµe
.áeRqÓdG äÉ«£©ŸG πq c øªq °†àJ á∏KÉ‡ áØ°Uh É¡d óq YCG @
46
ÜÉ°ùM
: OGóYC’G øe Úà∏°ù∏°ùdG l G Ωóq b - 1
q ÚJÉg ¢ù«fC
{3 , 6 , 2 , 30 , 12 } , {18 , 6 , 36 , 9 , 90}
¬qfGC ¤EG ø q£Øàj ¿CG ¿hO zá«fÉqãdG á∏°ù∏°ùdG
q OGóYCG ™e ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàe ¤hC’G á∏°ù∏°ùdG
q OGóYCG{ : ∫Ébh
.EÉ£N ‘ ™bh
.¬dƒb ‘ ÉÑ«°üe ¢ù«fCG ¿ƒµ«d ¬ë∏°UCGh ÉE £ÿG Gòg øY åëHCG @
: áÑ©q∏dG ¿ƒfÉb - 2
.Ú°üî°T ÚH áÑ©q∏dG iôŒ
å«ëH OGóYC’G øe á∏°ù∏°S ôNB’G ÖYqÓdG ìÎ≤«a OóY äÉØYÉ°†e øe á∏°ù∏°S ÚÑYqÓdG óMCG ìÎ≤j
.á«fÉqãdG á∏°ù∏°ùdG
q OGóYCG ™e ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàe ¤hC’G á∏°ù∏°ùdG
q OGóYCG ¿ƒµJ
.…QÉ«àNG áë
q °U πq∏YCGh áÑ©q∏dG •hô°T ≥q≤– OGóYC’G øe á∏°ù∏°S ìÎbCGh ÚÑYqÓdG óMCG ΩÉ≤e Iôq e πq c ‘ ΩƒbCG @
QÉ«àN’G áë
q °U π«∏©J ÊÉqãdG ÖYqÓdG ìGÎbG ∫hCq ’G ÖYqÓdG ìGÎbG
{ ............................. } { 15 , 3 , 12 , 6 }
{48 , 30 , 12 , 18 } { .............................}
{ ............................. } { 10 , 35 , 15 , 25 }
.4 , 5 ,3 OGóYC’G ™e ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàe »gh áLQO 180 åq∏ãe ÉjGhR á°ù«bCG ´ƒª› - 3
.»àHÉLEG πq∏YCG ? åq∏ãŸG Gòg ÉjGhR øe ájhGR πq c ¢ù«b Ée @
GQÉæjO 21 ó«©dG Ωƒj º¡àªq∏°S .äGƒæ°S 8 ,áæ°S 12 ,áæ°S 15 ‹GƒqàdG ≈∏Y ºgQÉªYCG á¡«Ñf Ióq ÷G OÉØMCG - 4
.ºgQÉªYCG ™e GOôW áÑ°SÉæàe º¡JÉHÉæe π©Œ á≤jô£H ‹ q ÉŸG ≠∏ÑŸG Gòg Gƒª°ùà≤j ¿CG º¡æe âÑ∏Wh
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? ‹
q ÉŸG ≠∏ÑŸG Gòg ΩÉ°ùàbG ≈∏Y ºgóYÉ°SCG @
47
ÜÉ°ùM
ájhGR øjƒµJ øe á«q £FÉM áYÉ°S ‘ ∫ƒWC’G Üô≤©dG âæqµe á«q æeR Ióq e á«q HÉ°ùM ádCÉ°ùe πq M ‘ ΩÉFh âbô¨à°SGp - 5
.πª©dG Gòg ‘ É¡Yhô°T óæY ¬à«q ©°Vh ™e áLQO 120 É¡°ù«b
É¡∏ªY ΩÉ“EG ¤EG ¥O 5`H Égó©H â∏°UƒJ
q ó≤a ádCÉ°ùŸG √òg qπM ‘ âbƒdG ¢ùØf ‘ âYô°T »àqdG ájOÉf É¡à≤jó°U ÉqeCG
.¥O 45 h 15 áYÉ°ùdG q ‘ ∂dPh
.á∏≤æŸG ∫Éª©à°SG ¿hO äÉYÉ°ùdG q ÜQÉ≤Y ´É°VhCG Oóq MCG - GC
12 1 : ádCÉ°ùŸG qπM ‘ ¥Ó£f’G áYÉ°S

11
2 AÉ¡fEG áYÉ°S
10
: É¡∏ª©d ΩÉFh
9 3
4
8
7 5 12 1
6 11
2
10
12 1 9 3
11
2 AÉ¡fEG áYÉ°S
10 : É¡∏ª©d ájOÉf 4
8
9 3 7 5
6
4
8
7 5
6
? πª©dG Gò¡d ájOÉf AÉ¡fEG óæY ∫hCq ’G ¬©°Vh ™e ∫ƒWC’G Üô≤©dG É¡fƒc
q »àqdG ájhGõq dG ¢ù«b Ée - Ü
48
¢ù«b ΩÉ¶f
1 ¢U áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
´ * • = π«£à°ùŸG áMÉ°ùe - 1
.áÑ°SÉæŸG áMÉ°ùŸG p ¢ù«b pIóMƒH Iôq e πq c ‘ ”q GoC
........ pIón M
r pƒpH p¬pàM
n É°n ùpe ¢o ù«r nb pôràpªrdyG pInórMpƒpH p π«p£nà°r ùoªrdyG Gnór©oH
........ pIón M
r pƒpH p¬pàM
n É°n ùpe ¢o ù«r nb pôràpªpàræ°s üdyG pInórMpƒpH p π«p£nà°r ùoªrdyG Gnór©oH
........ pIón M
r pƒpH p¬pàM
n É°n ùpe ¢o ù«r nb pôàr pª°p ùjóu dyG pIón M
r pƒpH p π«p£àn °r ùªo rdyG Gón ©r Ho
........ pIón M
r pƒpH p¬pàM
n É°n ùpe ¢o ù«r nb ôàr peÉµjóq dyG pIón M
r pƒpH p π«p£àn °r ùªo rdyG Gón ©r Ho
p æn ªo rdGy p ¢ù«r ≤n rdGy nIón Mr ph m§≤s æn eo m ÆGôn an πu co »pa Ö

.náÑn °SÉ o ào cr GnC - GC - 2
... 1 p¬pàM
n É°n ùpe ¢o ù«r nb Ω 1 p¬p©r∏°p V ¢o ù«r nb ™l Hs ôn eo
2ºg 1 p¬pàMn É°n ùpe ¢o ù«r nb ... 1 p¬p©r∏°p V ¢o ùr«nb l™sHnôoe
... 1 p¬pànMÉ°n ùpe ¢o ùr«nb · 1 p¬p©r∏°p V ¢o ùr«nb l™sHnôoe
2ºc 1 p¬pànMÉ°n ùpe ¢o ùr«nb ... 1 p¬p©r∏°p V ¢o ùr«nb l™sHnôoe
p næªo rdGy pánMÉ°ùn ªp rdGy p ¢ùr«bn nIón rMhn mIôs ne uπco ‘ tºpJGoC - Ü
án nÑ°SÉ
................ 12 »pàan ôr oZ páMn É°ùn pe ¢ù o «r bn *
................ 12 mâjpôÑr pc páÑn r∏©o pd …u ƒp r∏©o rdGy p¬Lr ƒrn dGy páMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn *
................ 12 m πjóp ær ep áp Mn É°ùn ep ¢ù o «r bn *
................ 12 má°Sn Qn ór ne pánMÉ°Sn pánMÉ°ùn pe ¢ù
o r«bn *
................ 12 m πr≤Mn páMn É°ùn pe ¢ù o «r bn *
¢V * ¢V = p ™Hs ôn ªo rdGy páMn É°ùn pe ¢ù

o «r bn - 3
.nIGhÉn °ùn ªo rdGy oπªu cn GCo sºoK pán«pfÉsãdyG pIón rMƒp rdÉy pH p ™sHôn ªo rdGy pánMÉ°ùn pe p ¢ùr«bn án së°Up mIôs ne uπco »pa oâpÑrKGoC - GC
.Ω 1 p¬©p r∏°Vp ¢ù
o «r bn ™l Hs ôn eo *
1 = 1 * 1 q¿C’ 1 = 2⁄ÉpH p¬pàMn É°ùn pe ¢ùo «l bn •
2º°SO 100 = .................. * .................. q¿C’ 100 = 2º°SódÉH p¬pàMÉ°ùpe ¢ù«bn •
q q n n o l
2º°SO............. = 2Ω 1 : ¿PEG •
49
¢ù«b ΩÉ¶f
2 ¢U áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.º°SO 1 p¬©p r∏°Vp ¢ù
1 = 1 * 1 : q¿C’ 1 = 2º°Sóq dÉpH p¬pànMÉ°ùn pe ¢ù

o r«bn •
q H p¬pàMn É°ùn pe ¢ù
... = ... * ... : q¿C’ 100 = 2º°üdÉp o «r bn •
2º°U.. ... . = 2º°SO 1
.º°U 1 p¬©p r∏°Vp ¢ù

q H p¬pànMÉ°ùn pe ¢ù
1 = 1 * 1 : q¿C’ 1 = 2º°üdÉp o r«bn •
... = ... * ... : q¿C’ 100 = 2ºŸÉH p¬pàMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn •
2·.... ... . = 2º°U 1
.nIGhÉn °ùn ªo dr Gy πo ªp cr GoC ºs oK »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC hn iôn Nr GoC mIón Mr ƒp pH m ™Hs ôn eo páMn É°ùn pe ¢ù
n «r bn mIôs en πu co »pa Ö
o ào cr GnC - Ü
2ºcO 1
....... = ..... * ... . = q¿C’ m ™sHôn oe pánMÉ°ùn pe ¢ù
o r«bn *
2Ω ...
2Ω.. ... . = 2ºcO 1
2ºg 1
....... = ..... * ... . = q¿C’ m ™Hs ôn eo páMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn *
2ºcO ...
.2ºcO.... ... . = 2ºg 1
2ºc 1
....... = ..... * ... . = q¿C’ m ™Hs ôn eo páMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn *
2ºg ...
2ºg ... . = 2ºc 1 : ¿PEG •
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
,
60
ÜÉ°ùM
2 ¢U ájq ô°û©dG OGóYC’G ‘ ±ôq °üJG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.¬o Ln Qp ÉNn hr GnC p ∫hn ór é
n rdGy »pa On ón ©n rdG mIôs en πu co »pa Ö
o ào cr GnC - GC - 3
oí«pë°s üdyG oArõoérdyG t…pô°r ûn©rdyG oArõoérdyG

t…pô°r ûn©rdyG oOnón©rdyG
nøpe oAGnõrLnCÉrdyG ø
n pe oAGnõrLnCÉrdyG
±
o n’BÉrdyG o ÉÄn pªrdyG
ä ä
o Gôn °n û©n rdyG Oo ÉM
n BÉrdyG QÉ°n ûYr nCÉrdyG
ánFÉªrdyG p rdnC’Gy
∞
................. 1 2 6 3
4,785
............... 2 6 5 0 5
0,805
................ 3 0 0 5
.»pdÉàs dyG p ∫hn ór é
n rdGy Òn ªp ©r nJ πo ªp cr GoC - Ü
t…pô°r ûn©rdyG oArõoérdyG oí«pë°s üdyG oArõoérdyG t…pô°r ûn©rdyG oOnón©rdyG
........ ........ 30,15

06 4
........ ........ 215,705
375 0
........ ........ 0,035
.…u ôp °ûr ©n dr Gy Op ón ©n rdGy p ΩÉnbQr GnC ør pe m ºrbQn πt co É¡n t∏àn ë
r jn »pàsdGy pándõp ær ªn rdGy ºn °Syr G m§≤s æn eo m ÆGôn an πu co »pa Ö
o ào cr GoC - ê
1 2 3 , 7 4 , 7 8 2 4 3 , 2 5
...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......
...... ...... ...... ...... ......
0 , 3 1 5
...... ...... ...... ......
...... ...... ......
61
ÜÉ°ùM
.p∫hn ór é
n rdGy Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC ºs oK p ∫hs nCÉrdGy ôp r£°ùdy
s G »pa Ωn ós ≤n ªo rdGy ∫n Énãªp rdGy oßMp n’GoC - 4
37 pánFÉpªrdyG ø 5,37
+ 5 n pe GAk õr L
o 37 hn äGóM
n hn 5
100
• + ..... mQÉ°ûYCG 5 h äGóMh 8 ............
•
305 + 27 .................................... ............
1000
• + ..... .................................... 205,805
•
7 h 0 .................................... ............
10
• h ..... ∞dC’G øe AGõLCG 8h äGóMh 7 ............
•
.páHn ƒo∏ r£ªn rdGy päGón Mn ƒrn dÉy pH án «n pdÉàs dyG án °ùpn «br nCÉrdGy Ö
o ào cr GnC - 5
: m¿Gõs N
n pá©n °Sp ¢ù
o r«bn *
pôàr pdƒào rµp¡rdyÉpH pôàr p∏nµjóu dyÉpH pôàq u∏dyÉpH
.................. ................. 185
: »pàan ôr oZ pÜÉHn p ∫ƒ oW ¢ù
o «r bn *
pôàr pªnµjóu dyÉpH pôàr pªrdyÉpH pôàr pª°p ùjóq dyÉpH pôàr ªn pàær °u üdyÉpH
.................. 2,18 ................. .................
: p ºndÉ©n rdyG »pa m πÑn L

n páªs pb ≈n∏Yr nCG p ´ÉnØpJQr yG ¢ù
o «r bn *
pôràpeƒo∏«pµrdÉpH pôràpeƒoàrµp¡rdyÉpH pôràpªnµjqódyÉpH pôràpªrdyÉpH
.................. ................. ................. 8 880
n pe póM
: ôn Wp Éªn pH p íªr ≤n rdyG ø p Gƒrn dyG Qp Éàn rµ¡p rdyG ê
o Éàn rfEGp ∫
o ós ©n eo Qo ós ≤n jo *
≠µdÉpH uø£u dyÉpH pQÉn£ræp≤rdyÉpH
................. ................. 42
: pá°SOp É°ùdG q päÉ«s °VÉjn ôu dG pÜÉàn pc p ¢Vôr Yn ¢ù
q áæ°ù∏d o «r bn *
ÎŸÉH Îª°ùjódÉH Îªàæ°üdyÉpH Îª«q∏pªrdyÉpH
.................. ................. 20,2 .................
62
ÜÉ°ùM
: áØ∏àıG ¬JÉYhQõŸ ÚMqÓØdG óMCG É¡°ü°üN
q »àqdG äÉMÉ°ùŸG √òg - 6
™Hq ôŸG ÎŸÉH QB’ÉH QÉàµ¡dÉH áYhQõŸG áMÉ°ùŸG äÉYhQõŸG ´GƒfCG
BÉ°U 85h BG 14 h BÉg 3 íªb
BÉ°U 8 h BG 6 h BÉg 4 Ò©°T

BÉ°U 65 h BÉg 2 •ôb
.∫hó÷G Òª©J q”GoC @
.»JB’G èjQóàq dG πeq CÉJCG - 7

Ü CG `g O ∑ ê ¢S ¿¢U
1 0
.Ωóq ≤ŸG ∫ÉãŸÉH Éæ«©à°ùe èjQóàq dG Gòg ‘ á£≤f πq µd ≥aGƒŸG Oó©dG ÖàcGnC - GC
¢U Ü `g O ê CG ∑ ¢S ¿ oá£n r≤tædyG
0,69 o paGƒn ªo rdyG Oo ón ©n rdyG

É¡n nd ≥
.iôn Nr GoC má≤n jpô n£pH p èjpQón sàdyG nøpe má n£r≤of uπoµpd n≥paGƒn ªo rdGy On ón ©n rdGy oÖoàcr GnC - Ü
• h … ¥ ∫ Ω Æ oá£n r≤æt dyG
0,9 1,03 1,3 0,08 0,8 1,01 1,1 o paGƒn ªo rdyG Oo ón ©n rdyG
É¡n nd ≥
• • • • • 1 •
+• +• +• +• +• +• +1 inôrNoCG mán≤jpô£n pH oOnón©rdyG
• • • • • 100 •
.p èjpQór às dyG øn pe pÖ°SÉ
p æn ªo rdGy É¡n pfÉnµen »pa má n£r≤of πs co øo «u Yn GoC - ê
.»pJÉ n¶nMnÓoe oπué°Sn GoC - O
..........................................................................................
..........................................................................................
63
ÜÉ°ùM
IóMGƒdG áo ©°S ôjQGƒb É¡æe πq µH äCÓeh ∫hó÷ÉH áæ«q ÑoŸG äÉ«q ªq µdG ≈∏Y â∏°üëàa
q QÉgRC’G øe ´GƒfCG 3 Ò£≤àH Ió«q °S âeÉb - 8
.∫ 1
áfBÓŸG ôjQGƒ≤dG OóY π°q üëàŸG ôq£≤ŸG AÉŸG áq«qªc
èFÉàqædG øe ≥q≤ëqàdG Îq∏dÉH á«q≤ÑàŸG áq«qªµdG QÉgRC’G ´ƒf
∫ 1 äGP Îq∏dÉH ¬«∏Y
..... + ..... = 8,7

........ ........ 8,7 pOQƒdG QÉgRCG
•
+ ..... = 8,7
•
..... + ..... = 6,5

•
........ ........ 6,5 øjô°ùæq dG RÉgRCG
+ ..... = 6,5
•
..... + ..... = 6,75

•
........ ........ 6,75 „QC’G QÉgRCG
+ ..... = 6,75
•
.∫hó÷G Òª©J ”q GoC -
.…q ô°û©dG √DhõL ôNB’Gh í«ë°üdG

q Aõ÷G ÉªgóMCG øjOóY ´ƒª› ¤EG …q ô°ûY OóY πq c ∂qµaCG - GC - 9
...... + ...... ...... + ...... ...... + ......
0,025 6,45 8,7

• • + • +
• + ........ • ........
• ........
.Ö°SÉæŸG …q ô°û©dG Oó©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG -Ü
...... = 0,007 + 300 ...... = 0,05 + 12 ...... = 0,05 + 13

....... =
6 + 43 ....... =
7 + 12 74 + 0
....... =
1000 100 100
64
ÜÉ°ùM
q Gòg ¬æªq °†J …òqdG q‹ÉŸG ≠∏ÑŸG án HÉàc q”GC - GC -10
.Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ ΩÉbQC’ÉH »q µæÑdG q∂°üdG
O................................
ô°ûY áKÓKh áFÉª©Ñ°S
Éª«q∏e Ú©Ñ°Sh á°ùªNh áFÉªKÓKh GQÉæjO
¬````````∏eÉ`````M
2005 …ôØ«a 7 ¢ùfƒJ
.∂æÑdG øe Öë°ù∏d
q GõgÉL ¿ƒµ«d ∂
q °üdG Gòg ‘ á°übÉæq dG äÉfÉ«ÑdG ”q GC -Ü
O 1 850,075
2005 …ôØ«a 7 ¢ùfƒJ
65
ÜÉ°ùM
.∂dP øµeCG Éªq∏c ¬àª«bôq«¨j ’ ôØ°U qπc ±òM ó©H OóY qπc áHÉàc ó«YCG - CG - 11
0,0700 36,050 12,005 6,08 4,700
.É¡æe πq c áª«b ô«q ZCG ¿CG ¿hO áYƒª› πq c OGóYCG ‘ …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH …ƒ°SC
q G-Ü
| 4,000 , 4,90 , 4,800 , 4,50 } , | 6,075 , 6,700 , 6,2 5 , 6,5 }

| 7,08 , 7,875 , 7,5 , 7 }
Éª¡æ«H ™°VCG ºq K Éª¡«a …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH …ƒ°SC
q G .í«ë°üdG
q Aõ÷G ‘ ¿ÉcÎ°ûj øjOóY πq c - ê
.áÑ°SÉæŸG áfQÉ≤ŸG áeÓY
0,84 . 0,835 43,6 . 43,275 4,35 . 4,8
0,8 . 0,700 86,007 . 86,1 26,4 . 26,09
.øjOóY πq c ÚH ( =hCG< hCG > ) áÑ°SÉæŸG áeÓ©dG ™°VCG - GC - 12

0,84 . 0,835 83,25 . 96,234 15,6 . 12,57
345 . 39,8 104,985 . 107 15,63 . 15,7
.Éjq óYÉ°üJ á∏°ù∏°S πq c OGóYCG ÖqJQCG - Ü

28 , 28,425 , 28,8 , 28,75 @
.................................................................................................................
74,5 , 96 , 63,754 , 87,65 @
.................................................................................................................
376 , 425,8 , 425,125 , 425,35 , 245,7 @
...............................................................................................................................................
66
ÜÉ°ùM
.áq«eƒj IójôL äÉëØ°U ≈∏Y √ô°ûæd ¿ÓYE’G Gòg …w QÉq≤Y lπ«ch óq YCG - 1
ÚfGOQƒdÉH ™«Ñ∏d
.áq«°ù«FQ ≥jôW ≈∏Y ÚfGOQƒdÉH áæFÉc äÉ°SGô¨dG ™«ª÷ á◊É°U áq«MÓa ¢VGQCG 3
(BÉg ..............................) QBÉ«àæ°U 8 h GQBG 25 h äGQÉàµg 8 : ¤hC’G áMÉ°ùe @
(BÉg ..............................) QBÉ«àæ°U 35 h äGQBG 7 h äGQÉàµg 6 : á«fÉqãdG áMÉ°ùe @
(BÉg ..............................) QBÉ«àæ°U 85h äGQÉàµg 7 : áãdÉqãdG oáMÉ°ùe @
.ÒfÉfO 5 óp MGƒdG p ™Hq ôŸG ÎŸG ôo ©°S
t àj Op É°TÎ°S’G ójõŸ
.ÚfGOQƒdÉH ájq QÉq≤©dGádÉcƒdÉH ∫É°üJ’G º
.¿ÓYE’G Gòg øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ ΩÉbQC’ÉH á©£b πq c áMÉ°ùe áHÉàc ”q GC - GC

.QÉæjóq dÉH á©£b πq c øªK Ö°ùMCG - Ü
: äÉq«°VÉjQ 3 É¡«a âcQÉ°T πjƒ q£dG õØ≤dG ‘ á≤HÉ°ùe èFÉàf √òg - 2

áãdÉqãdG ádhÉÙG ‘ äõØb á«fÉqãdG ádhÉÙG ‘ äõØb ¤hC’G ádhÉÙG ‘ äõØb èFÉàæq dG äÉ≤HÉ°ùàŸG
5,95 6,3 6,35 ËQ
6,4 6,25 5,9 ÊÉeCG
6,15 5,85 6,4 Ëôe
.Év«pHÉ°ùn Mp »pànHÉnLGE oπu∏Yn GoC hn pánÑ°SÉ

p næªo rdGy pándhÉn nëªo rdGy p ºrbôn pH mIôs ne uπco »pa tºpJGoC -CG
mánaÉ°n ùen ∫
n ƒn Wr nCG mánaÉ°n ùen ôn °n ürbnCG
.......... pándhÉ
n ë n ªo rdG AÉæKnCG .......... pándhÉ n ë n ªo rdG AÉæKnCG ÊÉeCG äõn Øb
................... s¿nCÉpd ................... s¿nCÉpd
.......... pándhÉ
n ë n ªo rdG AÉæKnCG .......... pándhÉ
n ë n ªo rdG AÉæKnCG Ëôe äõn Øb
................... s¿nCÉpd ................... s¿nCÉpd
.......... pándhÉn ë n ªo rdG AÉæKnCG .......... pándhÉ
n ë n ªo rdG AÉæKnCG ËQ äõn Øb
................... s¿nCÉpd ................... s¿nCÉpd
.çÓqãdG ä’hÉÙG ÚH øe áaÉ°ùe ∫ƒWCG áq«°VÉjQ qπµd Ö°ùàëoJ -Ü
.»àHÉLEG πq∏Yq GC ? á≤HÉ°ùŸG √ò¡H äRÉa äÉq«°VÉjôq dG …q GC @
...........................................................................................
...........................................................................................
67
ÜÉ°ùM
p Ò°üp Yn ør pe mIón jpóLn m ´Gƒrn fGnC p ≥jpƒ°ùnr J øe án «n uJnCÉàn ªo rdGy í
n «pHGôn ªn rdGy p¬pJQn GOn GE p p ¢ù∏p é
r en ≈n∏Yn m ™æn °ür ªn pd …t Qp Éé
n àu dyG ôo jpóªo rdGy ¢V
n ôn Yn - 2
: pá«n pdÉàs dyG päÉàn pasÓdyGhn »u pfÉ«n Ñn rdGy p§ s£în ªo rdÉy pH Éæk «©p àn °ùr eo 2006 páæn °Sn ør pe ≈ndhoCÉrdGy pá«s °SGp ón °ùdy t G ∫n nÓNp p ∫Én∏¨p rdGy
ÜÉ°ùëpH í«HGôŸG
QÉæjO ∞dC’G
QÉæjO ∞dCG
55,150 60
QÉæjO •
7,875
∞dCG 4 50
0,8 dCG 3
•
Q ÉæjO ∞
40 •
•
QÉæjO ∞dCG
19,685 30 •
QÉæjO ∞dCG 2
7,060 20
∞dCG 4 QÉæjO •
9,575
10
0
ô¡°TC’G
2006 »ØfÉL
2006 …ôØ«a
2006 ¿GƒL
2006 ¢SQÉe
2006 πjôaCG
2006 …Ée
.‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q CGh äÉàaqÓdGh Ê
q É«ÑdG § q£ıG πo eq ÉC JCG - GC
¿GƒL …Ée πjôaCG ¢SQÉe …ôØ«a »ØfÉL
»ØfÉL
2006 2006 2006 2006 2006 oôr¡°s ûdyG
2006
mQÉæn jpO p∞rdnCÉrdyG pÜÉ°n ùpëpH í
o «pHGô
n ª
n rdyG
.»s pfÉ«n Ñn rdGy n§ s£în ªo rdGy oßMp n’GoC -Ü

.p§ s£î n ªo rdyG Gnògn »pa 55,150 Op ón ©n rdyG ∫ n ƒodór en Ö o ào cr nCG *
.........................................................................................
.p§ s£î n ªo rdyG Gnògn »pa 19,685 Op ón ©n rdyG ∫ n ƒodór en Ö o ào cr nCG *
.........................................................................................
n pdPn ≈n∏Yn øn pFGôn ≤n rdGy Ωo óu bn GoC hn óo jpóé
.∂ n rdGy ê o °Up GnC -O
o ƒào ær ªn rdGy Gnògn p¬«r n∏Yn …òp sdGy ™n °Vr ƒrn dGy É«v pHÉàn pc ∞
.........................................................................................
.........................................................................................
.óo jpóén rdGy êo ƒào ær ªn rdGy Gògn p¬«r n∏Yn …òp sdGy p ™°Vr ƒrn ∏pd ÉHk ÉÑn °SCr G ôo co Pr GnC -O
.........................................................................................
.........................................................................................
68
ÜÉ°ùM
.áHÉàc øe ÌcCÉH ¢ù«b πq c øY ôÑq YCG - 1
.¢TÉª≤dG øe Ω 3,2 π¡µdG Iƒ°ùc Öq∏£àJ @
......... 2h ......... 3
......... 2 h ......... 3 Ω 3,2

•
............. 20h ......... 3
.≠c 2,750 áLÉLO á∏àc @

......... 750h ......... 2
......... 750 h ......... 2 ≠c 2,750

•
............. 75h ......... 2
.¥ 44,15 áq«MÓa á©«°V øe óMGƒdG QÉàµ¡dG èàfCG @

......... 15h ......... 44
............ • h ......... 44 ¥ 44,15

•
............. • h ......... 4
•
.Ö°SÉæŸG …q ô°û©dG Oó©dG á£≤f πq c ¿Éµe ÖàcCG - CG - 2

8 • 7 6 • 5
•
2 1 0
• • • •
2,60 , 4,5 , 3,1 áqjô°û©dG OGóYC’ÉH ÉYÉÑJ á∏qã‡ ê , Ü , GC •É≤qædG - Ü

.êQq óŸG º«≤à°ùŸG ≈∏Y á£≤f πq c ™bƒeOóq MCG @
5 4 3 2
69
ÜÉ°ùM
.…q ô°ûY Oó©H ¢ù«≤dG øY Iôq e πq c ‘ ôÑq YCG - 3
Ω............ .ÎŸG ™HQh ¿GÎe º°ù≤dG ÜÉH ∫ƒW ¢ù«b
∫............ ÉÑ«∏M Îq∏dG 34 É«q eƒj Éæào ∏FÉY ∂∏¡à°ùJ
≠c............ ≠µdG 3 h ≠c 2 º◊ pá©£b pá∏àc ¢ù«b
8
•............ q q£dG 34 h ¿ÉæWCG 3 áæMÉ°T ádƒªM á∏àoc
.ø
2
Ω............ .ÎŸG 5 »Jô£°ùe ∫ƒW ¢ù«b
.6 ºbôq dÉH »¡àæj É¡æe πq ch 3,5 h 3,4 ÚH IQƒ°üfi ájq ô°ûY OGóYCG 3 øY åëHCG - 4
3,5 > ............. > ............. > ............. > 3,4
: á«dÉàq dG á°ù«bCÓd É≤ah π«£à°ùe πµ°T ‘ É¡æe πq c âHÉæe 3 ìqÓa óq YCG - 5

(3) âÑæŸG (2) âÑæŸG (1) âÑæŸG
15,25 12,4 8,75 ÎŸÉH ∫ƒ q£dG ¢ù«b
12,3 10,25 7,5 ÎŸÉH ¢Vô©dG ¢ù«b
.páen ós ≤n ªn rdGy pánKnÓsãdyG päÉMn ôn àn ≤r ªo rdGy óo MGnC ƒn go mándÉMn πu co »pa pâÑn ær ªn rdGy páMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn
.…QÉ«àNG πq∏YCGh o¬nÑ°ùo rMGnC r¿GnC n¿hOo pÖ°SÉ
p næªo rdGy p ¢ùr«≤n rdGy nΩÉneGnC (*) án nenÓ©n rdGy o™°Vn GnC *
: p ™Hs ôn ªo rdGy ôp àr ªp rdÉy pH (1) pâÑn ær ªn rdGy páMn É°ùn pe ¢ù

o «r bn -CG
72,755 65,625 54,755
o «r bn -Ü
127,10 120 118,40
o «r bn -ê
208,575 187,575 175,575
70
ÜÉ°ùM
1 ¢U ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.Iô°ü©ŸG ¤EG ÚMqÓØdG óMCG É¡∏≤f »àqdG ¿ƒàjõq dG äÉ«q ªq c ∫hó÷G Gòg ø«q Ñj - 1
áq«∏ª÷G áq«ªµdG
á«fÉqãdG IôØ°ùdG
q ¤hC’G IôØ°ùdG
q
ádƒ≤æŸG
............ ¥ 16,45 ¥ 18,35 2006/11/ 27
............ ¥ 8,75 ¥ 13,8 2006/11/28
¥ 27,45 ............ ¥ 15 2006/11/29
¥ 28 ¥ 15,80 ............ 2006/11/30
.∫hó÷G Gòg Òª©J ”q GC - GC

.á©HQC’G ΩÉqj’C G √òg ∫ÓN Iô°ü©ŸG ¤EG ádƒ≤æŸG ¿ƒàjõq dG áq«ªc Ö°ùMC
o G-Ü
.Égõ‚CG ºq K ∫hó÷G ‘ á«q ∏ªY πq c ÖàcCG - CG - 2

.Égõ‚oCGh ¬LQÉN É¡ÑoàcCG qºK ∫hó÷G ‘ áq«∏ªY qπc ßM’CG- Ü
43,5 - 175,78 142,75 + 57,605
................. oí«pës°üdyG oArõoérdyG t…pôr°ûn©rdG oArõoérdyG oí«pës°üdyG oArõoérdyG t…pôr°ûn©rdG oArõoérdyG

+
.................
øpe AGõLnCG øpe AGõLnCG øpe AGõLnCG øpe AGõLnCG
................. l ÉÄn pe ä
ä l Gôn °n ûYn Ol ÉMn BG Ql É°n ûYr nCG n p l pn r n p n r l ÉÄn pe ä
ä l Gôn °n ûYn Ol ÉMn BG Ql É°n ûYr nCG n p l pn r n p l n r
ánFÉŸGy ∞rdnC’Gy ánFÉŸGy ∞dr nC’Gy
................. ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........
- - +
.................
........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........
.................
71
ÜÉ°ùM
67,75 - 283 37,58+ 125
................. ío «pë°s üdyG Ao õr éo rdyG …t pô°r û©n rdG Ao õr éo rdyG oí«pës°üdyG oArõoérdyG t…pôr°ûn©rdG oArõoérdyG
+
.................
øn pe lAGnõrLnCG nøpe AGnõrLnCG øn pe lAGnõrLnCG nøpe lAGnõrLnCG
................. läÉnÄpe läGnôn°ûnY lOÉnMBG lQÉn°ûrYnCG pánFÉpŸGy p∞rdnC’Gy läÉnÄpe läGnôn°ûnY lOÉnMBG lQÉn°ûrYnCG áp nFÉpŸGy p∞dr nC’Gy
................. ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........
- - +
.................
........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........
.................
.ná«n pdÉàs dyG päÉ«s ∏p ªn ©n rdGy õo ép rfGoC - GC - 3
96,25 + 584 87,6 + 127,85 205,23 + 134,65
207,85 - 708 53,28 - 206,9 106,27 - 367,48
.á≤aGƒŸG äÉ«q ∏ª©dG AGôLEÉH èFÉàæq dG áë

''Ω'' `pH más«∏p ªn Yn uπco »pa p ´ƒªo réªn rdGy ≈ndGE p õo oeôr nf - GC - 4
.Égn õo ép rfGC ºs oK p ø«r ë

n «ëp °Un p øjr On ón Yn øn «r Hn p√ôp °ür ë
n pH má«s ∏p ªn Yn πu co »pa zΩ{ ń ƒªo é
r ªn rdGy Qo óu bn GoC *
120,88 + 560 130,8 + 125,56 56,75 + 30,48
..... > Ω > ..... ..... > Ω > ..... ..... > Ω > .....
................. ................. .................

................. ................. .................
................. ................. .................
.p¬pH oâªr bo …òp sdGy ôp jpó≤r sàdyG pásë°Up røpe óo cs nCÉnJGnC *
72
ÜÉ°ùM
.''±'' `pH má«s ∏p ªn Yn πu co »pa p¥ôr Øn rdGy ≈ndGE p õo eo ôr nf - Ü
.Égn õo ép rfGoC ºs oK p ø«r ë

n «ëp °Un p øjr On ón Yn ø«r Hn p√ôp °ür ë
n pH má«s ∏p ªn Yn πu co »pa z±{ ¥
n ôr Øn rdGy Qo óu bn GoC *
140,96 - 385 120 - 275,8 30,6 - 87,78
..... > ± > ..... ..... > ± > ..... ..... > ± > .....
................. ................. .................

................. ................. .................
................. ................. .................
.p¬pH â
o ªr bo …òp sdGy ôp jpó≤r às dyG páë
s °Up ør pe óo cs nCÉnJGnC *
''Ω'' `pH má«s ∏p ªn Yn πu co »pa p ´ƒªo é

r ªn rdGy ≈ndGE p õo eo ôr nf - GC - 5
.páÑn °SÉ
p æn ªo rdGy É¡n pæpcÉen GnC »pa πn °UG
p ƒnn ØrdGy ™o °Vn GnC hn má«s ∏p ªn Yn πu co ≈ndGE p páÑn °ùr æu dyÉpH ''Ω'' p ´ƒªo é
r ªn rdGy ôn jpó≤r nJ oßMp n’GoC *
3 087 > Ω > 3 086 49 > Ω > 47 234 > Ω > 232
27067 35 780 156 35

+ + +
3800 123 76 76 40
30867 481 56 232 75
.''±'' `pH má«s ∏p ªn Yn πu co »pa p¥ôr Øn rdGy ≈ndGE p õo eo ôr nf - Ü
.pánÑ°SÉ
p næªo rdGy É¡n pæpcÉneGnC »pa nπ°UG
p ƒnn ØrdGy o™°Vn GnC hn más«∏p ªn Yn uπco »pa p¥ôr Øn rdGy ôn jpó≤r nJ oßMp n’GoC *
73
ÜÉ°ùM
619 > ± > 618 5 > ± > 4 37 > ± > 36
127800 206 85 675
- - -
65957 157 00 308
61843 049 85 367
.pás«∏p ªn ©n rdGy Ap Gôn rLGE p n¿hOo p¬pàné«pànæpH m ´ƒªo réne sπco o§oHQr GnC - GC - 6
208,76 30,98 + 153,68
248,76 50,86 + 107,9
139,56
40,76 + 168
184,66
158,76
138,26 + 110,5
238,66 0,23 + 200,43
200,66
pá«s ∏p ªn ©n rdGy Ap Gôn Lr GE p n¿hOo pÖ°SÉ
p æn ªo rdGy Op ón ©n rdÉy pH m¥ôr an πs co o§Ho Qr GnC - Ü
60,5 130,25 - 250,75

81,25
120,25 - 190,5
50,005
70,25
33,5 - 94
120,5 66,75 - 148
66,005 31,6 - 97,605
97,05
q Ée ¥ƒØjh 0,75 `H Ëôe ¬«∏Y â∏°ü–

¬«∏Y π°ü– q Éªq Y πq ≤j Ée ƒgh 13,5 ≈∏Y äÉ«q °VÉjôq dG IOq Ée ‘ ËQ â∏°ü–
q -7
.2,25 `H ôHÉ°U
.IOq ÉŸG √òg ‘ Ëôeh ôHÉ°U øe πq c ¬«∏Y π°ü–

q …òqdG Oó©dG Oóq MCG @
74
ÜÉ°ùM
päGƒn æn ≤n rdGy óu en ≈∏Y ∫hÉ≤e ™e Rp Én¨rdGy hn Ap ÉHn ôo ¡r nµr∏pd á«s °ùp pfƒàt dyG áncôp °ûdy
s G ân≤Øn sJGy »u ©p «pÑ s£dyG Rp Én¨rdGy pánµÑn °ûpn H m ™æn °ür en p§Hr ôn pd - 8
.ΩÉsjGnC 3 »pa É¡n £p rHQn hn
.ºg 8,5 `pH p§Hr ôs dyG pá n£r≤of ør Yn ™o æn °ür ªn rdGy óo ©o Ñr jn
: m ΩÉjs GCn 3 »pa ∫o phÉn≤ªo rdGy √o õn é
n rfGCn Éen Gnògn
(3) (2) ( 1) Ωƒ«dG
ºg 3 ºg 2,45 ºg 2,3 IOh óªŸG päGƒn æn ≤n rdyG ∫

o ƒ oW
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? É¡n «r n∏Yn p ≥nØàs ªo rdGy pIós ªo rdGy »pa ¬o àn ªs ¡p eo ∫o phÉn≤ªo rdGy õn é
n rfGnC πr gn @
q §jô°ûH É¡àWÉMEG ÉfOQCG 0,75 h 1,25 ÎŸÉH ÉgGó©H πµ°ûdG

∫É≤a ¿ƒ∏e q á∏«£à°ùe äÉ≤q∏©ª∏d IQƒÑq °S Éæª°ù≤mH - 9
.zA»°T Éª¡æe ≈≤Ñj ¿CG ¿hO áKÓqãdG áWô°TC’G √òg ÚH øe §≤a Ú£jô°T ∂dòd πª©à°ùf ¿CG øµÁ{ : ódÉN
Ω 1,27 Ω 1,37 Ω 2,63
3 ¢T 2 ¢T 1 ¢T
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? ódÉN Éªgó°üb øjòq∏dG Ú£jô°ûdG

q …q CG@
¤hC’G ¥ƒØJ áaÉ°ùe ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘h ºg 2,6 ∫hCq ’G Ωƒ«dG ‘ ∫Éªq ©dG óÑq Y .ºg 8,53 ≥jôW ∫ƒW ¢ù«b - 10
.ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘ º¡∏ªY Gƒq“CGh ºcO 8,7 `H
.á«q ©°VƒdG √òg äÉ«£©Ÿ ÚÑ°SÉæe ÚdGDƒ°S ìôWCG - GC
.ÚdGDƒ°ùdG
q øjòg øY Ö«LCG - Ü
75
ÜÉ°ùM
.QÉæjO ÚjÓe 9,4 √QóbÉe 2006 áæ°ùd IÒNC’G á«q KÓqãdG ∫ÓN á«q YÉæ°U á°ù°SDq ƒŸ ΩÉÿG π«NGóŸG â¨∏H - 1
∫ƒNóŸG
ÜÉ°ùëH .Ê
q É«ÑdG § q£ıG ßM’CG @
QÉæjO ¿ƒ«∏ŸG
4 : ‹ÉqàdG »q FÉ°üME’G ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
3
2006 Èª°ùjO 2006 Èªaƒf 2006 ôHƒàcCG ô¡q°ûdG
2
ΩÉÿG ∫ƒNóŸG
1 ................ ................ ................ ÜÉ°ùëH
QÉæjO ¿ƒ«∏ŸG
0
2006 ôHƒàcCG
ô¡°q ûdG
2006 Èªaƒf
.qÊÉ«ÑdG § q£ıG q”GC - Ü
`H á¡L qπc øe ≈qdóàj AÉ£Z »qeGC É¡d âWÉN .1,35 h 1,75 ÎŸÉH ÉgGó©H πµ°ûdG
q á∏«£à°ùe IóFÉe ÉæîÑ£Ã - 2
: º°Sôq dG ¬æ«q Ñj Éª∏ãe Ω 0,25
Ω 0,25
…
q ƒ∏©dG ¬LƒdG
Ω 0,25 Ω 0,25
á`````ndphÉ s£∏d
Ω 0,25
: páØn «Øp °ùdy

s G øn pe m ´ƒnr f ør en án «n pdÉàs dyG ™n Hn Qr nCÉrdGy ™n n£≤p rdGy Égn ón ær Y ä
r ón Ln ƒnn a máØn «Øp °ùpn H Ap É n£¨p rdGy Gnògn án nWÉMn GE p »eu GoC ä
r On GQn GnC
( 4) (3) ( 2) ( 1) pánØ«pØ°ùdy
s G oá©n r£pb
4,35 4,5 3,85 5 pôràpªrdyÉpH Én¡pdƒ oW ¢ù
o r«nb
: ≈n∏Yn »ueGoC óo Yp É°Sn GoC *
.pôàr ªp rdÉy pH Ap É n£¨p rdGy Gnògn …r ón ©r Ho pÜÉ°ùn Mp - GC
πo u∏Yn GoC hn Al »r °Tn Éªn ¡o ær pe ≈n≤Ñr jn r¿GnC n¿hOo Ap É n£¨p rdGy pá nWÉMn EÉp pd páØn «Øp °ùdy
s G p√òp gn ør pe r§≤n an p ø«r àn ©n r£pb p ∫Éªn ©r pà°Syr G pá«s pfÉnµer GE p ør Yn påë r Ñn rdGy - Ü
.É«v pHÉ°ùn Mp »àp Hn ÉLn GE p
76
ÜÉ°ùM
.má≤n jpô nW ôp °ùn jr nCÉpH májs Op ón Yn mIQn ÉÑn Yp πs co Ö
o °ùo Mr GnC - 1
20,75 + 14,85 + 16,25 *
..............................................................................
15,80 + 35,2 + 40,15 *
..............................................................................
15,07 + 22,9 + 35,03 *
..............................................................................
20,9 + 20,99 + 20,1 + 20,01 *
..............................................................................
8,33 + 10,55 + 6,17 + 2,45 + 4,5 *

..............................................................................
.É«v ©p «pÑ nW Éë
k «ëp °Un GOk ón Yn ó ƒªo é
r ªn rdGy n¿ƒoµ«n pd ÉÑk °SÉ
p æn eo Éªk br Qn m ™Hs ôn eo πu co πn Np GOn Ö
o ào cr GnC hn májs Op ón Yn mIQn ÉÑn Yp πs co oßMp n’GoC - 2
........... = 30,3 + 8, 4 + 13,55 *
........... = 2, 6 + 7,4 + 9, 6 *
........... = 11,1 + 8, + 6,3 *
.∫ 9,75 `H Qóq ≤J âjõq dG øe á«q ªq c É©e ¿Éàë«Ø°U …ƒ– - 3

.âjõq dG øe á«q ªq µdG ¢ùØf ¿Éjƒ– ÉJQÉ°üd ∫ 1,25 á«fÉqãdG øe Éæ°ü≤fCGh ∫ 2,5 ¤hC’G ¤EG ÉfOR ƒd
(qÊÉ«H º°SôH Ú©à°SCG) áë«Ø°U qπc ‘ âjõq dG áq«ªq c ¢ù«b øY åëHCG - CG
.Úàë«Ø°üdG
q ‘ âjõq dG øe Úà«q ªq µdG ¢ùØf ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d á«fÉK á≤jôW ìÎbCG - Ü
77
ÜÉ°ùM
2 ¢U ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªªLG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
o ©naón an pá°Sn Op É°ùdG
»≤jó°U iôn àn °Tyr Gh .O 3,780 â s páæn °ù∏
s pd päÉ«s °VÉ
p jn ôu dyG Ü
n Éàn pchn 48 OóY p ø«r °SG n ôs co â o jr ôn àn °Tr Gp - 4
.O 3,385 n™aón an á°SOÉ°ùdG q pánæ°ù∏
s pd päÉs«°VÉ p njôu dyG nÜÉnàpchn 48 OóY GóMGh É°SG k ôs co
? á°SOÉ°ùdG
q áæ°ù∏d q päÉ«s °VÉ p jn ôu dyG pÜÉàn pc øo ªn nK Éen *
.iôn Nr GoC á≤jô£H ÜÉàµdG Gòg øªK øY åëHCG * B
p ¢ùªr în rdGy päGƒn næ°ùdy

s G n∫nÓNp »pà©n r«°Vn »pa p íªr ≤n rdGy nøpe póMp Gƒrn dGy Qp Énàrµ¡p rdGy p êÉnàrfGE p o∫ós ©n oe n≠∏nH{ : nÚMp sÓØn rdGy óo nMGnC n∫Énb - 5
.»u pfÉ«Ñn rdGy p§ s£în ªo rdGy Gnò¡n pH ¬o ndƒnr b ºn Ys On hn z 4,320 øu t£dyG pÜÉ°ùn ëp pH pá≤n pHÉ°ùdy s G
êÉàfEG ∫qó©e
∫nÓpZ ÚY pá©n «r °n †pH p íªr n≤rdyG øn pe pópMGƒn rdyG pQÉàn rµp¡rdyG p êÉàn rfpEG ∫o ós ©n eo
QÉàµ¡dG
ø q£dG ÜÉ°ùëH
6
5
4
3
2
1
0
2005
áæ°ùdG
2001
2002
q
2004
2003
.»q FÉ°üMEG ∫hóL ¤EG Ê

q É«ÑdG § q£ıG äÉ«£©e ∫ƒMC
q G - GC
.ìqÓØdG É¡eóq b »àqdG áeƒ∏©ŸG áë
q °U øe ≥q≤–CG- Ü
.»JÉLÉàæà°SG πqé°SCGh qÊÉ«ÑdG § q£ıG ßM’CG - ê
78
ÜÉ°ùM
1 ¢U ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.pÖ.....
p æn ªo rdGy páªn °ùr ≤p rdGy πn peÉYn hr GnC pÜôr °†dG
°SÉ s πn peÉYn m§≤s æn eo m ÆGôn an πu co »pa Ö°SÉæŸG áª°ù≤dG πeÉYn Ö
..... ..... ..... .....
275 27,5 0,275 4,36 436 43,6

..... ..... ..... .....
.....
.ná°übÉæq dG πeGƒ©dG ”q GoC ºs oK Ö p On ón ©n rdGy m§≤s æn eo m ÆGôn an πu co »pa Ö
n °SÉæŸG o ào cr GnC - Ü
100 : * 100 10 : * 10
...... 3,25 ...... ...... 63,5 ......
...... ......
...... 436 ...... ...... 0,825 ......
1000 : :100 * 10
100 *
.¢übÉqædG Oó©dÉH áHÉàc qπc q”CG - 2

2 358 = ...... * 235,8 457 = ....... * 0,457 765 = ....... * 7,65
....... = 10 : 704 ....... = 1000 : 75 ....... = 100 : 302
.Ö°SÉæŸG Oó©dG §q≤æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - GC - 3
1000 * ......... 10 * 52
......... 43
* 5 * 4 * 4
* 5
.......... ......... ..........
.........
:..... : .....
èàæà°SCGh ßM’CG - Ü
.iôNCG á∏ãeCÉH »LÉàæà°SG áë
q °U øe óqcÉC JCG - ê
79
ÜÉ°ùM
Éqjô°ûY GOóY Üô°†dG
q áq«∏ªY »r ∏eÉY óMCG ¿ƒµj ádÉM ‘ πª©dG ¢ùØæH ΩƒbCG - O
1000 * 0,043 52 10 * 5,2
.........
* 5 * 4 * 4
* 5
.......... ......... ..........
.........
: ..... :.....
.»q ©«ÑW í«ë°U OóY ‘ …q ô°ûY OóY Üô°V á«q ∏ªY RÉ‚E’ á≤jôW èàæà°SCG - `g
.áÑ°SÉ◊G ádB’ÉH Éæ«©à°ùe äÉ«q ∏ª©dG èFÉàf øe ≥q≤–CGh iôNCG á∏ãeCÉH »LÉàæà°SG áë
q °U øe óqcÉC JCG - h
.»°SGôq c ≈∏Y á«dÉàq dG äÉ«q ∏ª©dG õ‚CG - 4

9 * 263,7 7 * 0,069 7 * 8,65 6 * 35,8
0,04 * 1070 4,25 : 350 3,60 : 465 0,5 * 243
.»q ©«ÑW ôNB’Gh …q ô°ûY OóY á«q ∏ªY πq c »r ∏peÉY óMCG - 5

.¬fÉµe ‘ áq«∏ªY qπc ‘ ¢übÉqædG π°UÉØdG ™°VCG @ GC
418 502 4,073 358

* 205 * 314 * 6 * 3
2090 2008 24 438 10,74
8 36.. 502.
8,5 6 9 0 1506.
1 5 7, 6 2 8
.∂dP øµeCG ¿EG iôNCG á«q fÉµeEG á«q ∏ªY πq µd Ωóq bCG @ Ü
80
ÜÉ°ùM
o °ùMCG - GC - 1
.á«dÉàq dG äGAGò÷G Ö
42 * 104 25 * 23 2 * 123 3 * 42
........ .... ........ .... ........ .... ........ ....
.päÉ«q ∏ª©dG Ap GôLEG ¿hO pá«dÉàq dG äGAGò÷G ÜÉ°ùM ‘ án ≤HÉ°ùdG

q èFÉàæq dG ôo ªãà°SG - Ü
42 * 0,104 25 * 0,23 2 * 1,23 3 * 4,2
........ .... ........ .... ........ .... ........ ....

.päÉq«∏ª©dG Ap GôLEG ¿hO pá«dÉqàdG äGAGò÷G ÜÉ°ùM ‘ É¡«∏Y oâ∏°ü–
q »àqdG èFÉàqædG ôo ªãà°SCG - ê
4,2 * 0,104 2,5 * 0,23 0,2 * 1,23 0,3 * 4,2
........ .... ........ .... ........ .... ........ ....

.èFÉàæq dG √òg ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d É¡oJór ªàYG »àqdG án ≤jô q£dG øo «q HCG - O
.....................................................................................
.....................................................................................
.Ö°SÉæŸG Oó©dG §q≤æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - GC - 7
41,3 41,3 8,4 8,4

* * 4,25 * .. .. * 2,3
..... 100 * 10 *
....... ... ............ .. .. ...... ..
+ .. ..
+ .......... + ............
+ ............ ..... : 10
+ ..........
............. .............
: 100
81
ÜÉ°ùM
.»∏j Ée ”q GC h Úà≤HÉ°ùdG
q Úà«q ∏ª©dG πeq ÉC JCG - Ü
2 áq«∏ª©dG ‘ 1 áq«∏ª©dG ‘
: ∫hCq ’G πeÉ©dG ‘ …
q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY @
: ÊÉqãdG πeÉ©dG ‘ … q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY @
: áé«àæq dG ‘ …
q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY @
.…q ô°ûY OóY ‘ …q ô°ûY OóY Üô°V á«q ∏ªY RÉ‚E’ á≤jôW èàæà°SCG - ê
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.áÑ°SÉ◊G ádB’ÉH Éæ«©à°ùe äÉ«q ∏ª©dG èFÉàf øe ≥q≤–CGh iôNCG á∏ãeCÉH »LÉàæà°SG áë
q °U øe óqcÉC JCG - O
.IGhÉ°ùŸG ≥q≤ëààd á«q ∏ªY πq c áé«àf øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ π°UÉØdG ™°VCG - `g
151 725 = 4,25 * 35,7 14 329 = 2,3 * 6,23 4 788 = 5,7 * 8,4
238 = 0,07 * 0,34 835 = 0,05 * 16,7 153 576 = 2,43 * 6,32
.»°SGôq c ≈∏Y …q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah á«JB’G äÉ«q ∏ª©dG õ‚CG - 8

0,4 * 0,745 0,75 * 7,250 3,8 * 62,35 4,6 * 257,8
3,060 * 4,250 2,45 * 0,580 0,60 * 0,800 2,3 * 7,800
Ω 23,85 .m êÉ«n °ùpp H p πrµ°ûdy

s G pá©n Hs ôn ªo rdGy Éæn pà≤n jpóMn án nWÉMn GE p »pHGnC óo jpôjo - 9
.É¡n nd ôl s¨°ün eo ºl °Sr Qn Gnògn
.Éª¡æY Ö«LCG ºq K ádCÉ°ùŸG √òg äÉ«£©Ÿ ÚÑ°SÉæe ÚdGDƒ°S ìôWCG @
πNóŸG
Ω 2,25
»≤Ña •É«q ÿ á©£b É¡ÑMÉ°U É¡æe ´ÉH .O 6,740 `H É¡æe ÎŸG øo ªK Oóq Mo .ºcO 3 ¢TÉª≤dG øe áaÉØd ∫ƒW ¢ù«b - 10
.Ω 17,25 É¡æe
.Éª¡æY Ö«LCG qºK áq«©°VƒdG √òg äÉ«£©Ÿ ÚÑ°SÉæe ÚdGDƒ°S »≤dCG @
82
ÜÉ°ùM
∫ƒW ¢ù«b .øq W 1,5 iƒ°üo≤dG É¡àdƒªM RhÉéàJ ’ áæMÉ°T ≈∏Y AÉæÑdG ójóM øe ÉÑ«°†b 69 π≤f ∫hÉ≤e …ƒæj - 1
.≠c 2,125 ¬æe ÎŸG á∏àch Ω 11,2 óMGƒdG pÖ«°†≤dG
.»àHÉLEG πq∏YCG ? áæMÉ°ûdG
q √ò¡d ¿ƒfÉ≤dG É¡H í
o ª°ùj »àqdG án dƒª◊G ∂dòH ∫o hÉ≤ŸG ΩÎëj πg @
¢VQC’G √òg .Ω 17,1 `H ¬bƒØj É¡dƒW ¢ù«bh Ω 50,4 É¡°VôY ¢ù«b πµ°ûdG q á∏«£à°ùe ¢VQCG á©£b ìqÓa ∂∏Á - 2
.QBG πq c ‘ QÉé°TCG 4 ∫óq ©Ã ìÉqØJ QÉé°TCG ál °Shôë
: á«JB’G ôjOÉ≤ŸG Ö°ùM Ióª°SC’G øe ´GƒfCG 3 ∫Éª©à°SÉH »q MÓa ¢Sóæ¡e ¬ë°üf QÉé°TC’G √òg êÉàfEG Ú°ùëàd
ójóM ähRCG •ÉØ°ùa OÉª°ùdG

q ´ƒf
≠g 1 ≠g 5 ≠g 5 IóMGƒdG Iôé°ûdG
q É¡Ñq∏£àJ »àqdG á«q ªq µdG
: ¢SÉ«cC’G øe ±Éæ°UC’G √òg ‘ Ióª°SC’G øe ´ƒf qπc ´ÉÑoj
ÒÑc ºéM §°Sƒàe

q ºéM Ò¨°U ºéM OÉª°ùdG
q ¢ù«c ∞æ°U
25 10 5 ≠µdÉH ¢ù«µdG ‘ OÉª°ùdG
q áq«ªq c
: ∫GDƒ°S πq c øY áHÉLEÓd É£ q£fl ™°VCG @

.136 á°Shô¨ŸG ìÉqØàq dG QÉé°TCG OóY q¿GC âÑKCG - GC
™«ª÷ ΩRqÓdG OÉª°ùdG
q øe ´ƒf πq c øe áÑ°SÉæŸG ¢SÉ«cC’G ±Éæ°UCG ójó– ≈∏Y ìqÓØdG óYÉ°SCG - Ü
.√QÉé°TCG
.QÉé°TC’G ™«ªL ó«ª°ùJ ó©H ´ƒf πq c øe á«q≤ÑàŸG OÉª°ùdG
q á«q ªq c Oóq MCG - ê
83
ÜÉ°ùM
.Am GnòLo πs co Ö
o °ùo Mr GnC - GC - 1
....... = 0,01 * 7,5 ........... = 0,1 * 7,5 ........... = 1 * 7,5
....... = 0,88 * 7,5 ........ = 0,42 * 7,5 ......... = 0,2 * 7,5
o pàær àn °Sr GnC hn 7,5 Op ón ©n rdÉy pH mIôs en πu co »pa πn °UÉ

è p ë
n rdGy o¿Qp ÉnbGoC - Ü
.........................................................................................
.áp «s ∏p ªn ©n rdGy Rp Éé p æn ªo rdGy án en nÓ©n rdGy ám n£r≤of πu co n¿Énµen Ö
n rfGE p n¿hOo (=hCG < hCG > ) án Ñn °SÉ o ào cr GCn - ê
605 • 0,13 * 605 285 • 1,3 * 285
84,6 • 2,5 * 84,6 46,75 • 0,25 * 46,75
0,225 • 0,225 * 2,605 24 • 24 * 0,375
p æn oe Évjôp °ûr Yn GOk ón Yn m§≤s næoe m ÆGôn an uπco »pa oÖoàcr GnC - O
.ÉkÑ°SÉ
76 > ......... * 76 76 < ......... * 76
27,85 < ......... * 27,85 27,85 > ......... * 27,85
2 758 GOk ón Yn Éªn ¡o ær pe πw co hr GnC É¡n «r n∏peÉYn óo Mn GnC o¿ƒoµjn r¿GnC pá«s ∏p ªn ©n rdGy p√òp gn »pa p ¢Vhôo Ør ªn rdGy øn pe - 2
* 24
.Éjv ôp °ûr Yn
11 032
55 16
n Hr GnC ,m∫ƒo∏Mo 4 ∑n Éæn go *
.É¡n ær Yn oåë
66,192
2 758 2 758 2 758 2 758

* 24 * 24 * 24 * 24
11 032 11 032 11 032 11 032
5 516 5 516 5 516 5 516
66,192 66,192 66,192 66,192
84
ÜÉ°ùM
: án ≤n s∏©n ªo rdGy p√òp gn p¬pJRn Énën pá¡n Lp Ghn ≈n∏Yn Qp Éé n Ñs nK p¥ƒt °ùn às dyG ôp ¡r °Tn páÑn °SÉ
s àt dyG óo Mn GnC â n æn ªo pH - 3
Éæn pJÉ©n «pÑen p ™«ªp Ln ≈n∏Yn % 25 `pH ¢†«ØîJ
: pIRn Én¨ªn rdGy p√òp gn päÉ°Vh o ©r Hn p√òp gn

n ôo ©r en ¢†
O 587,600 O 985 O 120
O ........ O ........ O ........
RÉØ∏J »q FÉHô¡c ¿ôa
áLqÓK
(p ¢†«Øp îr às dyG πn Ñr bn ) »t ∏p °Ur nCÉrdGy øo ªn sãdyG ƒn go Üo ƒ o£°ûªrdGy ≠o n∏Ñr ªn rdGy
.p§≤s æn ªo rdGy p ÆGôn Øn rdGy »pa (p ¢†«Øp îr às dyG ón ©r Hn ) pójpóé n rdGy p øªn sãdyG páHn Éàn µp pH máàn pan’ πs co ºt pJGCo
p∞rdnCÉrdGy pÜÉ°ùn ëp pH Ú
n ∏p ¨p àn °ûr ªo rdGy Oo ón Yn ≠n ∏Hn .2001/12/31 p ïjpQÉàn pH Ap É°ün Mr EÉp r∏pd »u pæ nWƒrn dGy pó¡n ©r ªn rdGy päÉ«s pFÉ°ün Mr GE p Ö
n °ùn Mn - 4
: ám «s °SÉ
p °Sn GnC ä
m n’Éé
n en 3 ≈ndGE p p ∫hn ór én rdGy Gnògn »ap n¿ƒoØæs °üe n ºr go h 2 788,2
äÉeóÿGh IQÉéqàdG áqeÉ©dG ∫É¨°TC’Gh AÉæÑdGh áYÉæ°üdG
q …q ôëÑdG ó«°üdGh
q áMÓØdG •É°ûæq dG ∫É›
πq c ¤EG ¬«a Ú∏¨à°ûŸG áÑ°ùf
Ú∏¨à°ûŸG á«q ≤H % 33,9 % 22
π¨à°ûe áFÉe
: »∏j Ée ”q GC - GC
: π¨à°ûe áFÉe qπc ¤EG äÉeóÿGh IQÉéqàdG ∫É› ‘ Ú∏¨à°ûŸG áÑ°ùf
% ...............
85
ÜÉ°ùM
............... : …s ôëÑdG pó«°üdGh
q páMÓØdG ∫É› ‘ Ú∏¨à°ûŸG Oo óY
............... : áeq É©dG ∫É¨°TC’Gh AÉæÑdGh áYÉæ°üdG
q ∫É› ‘ Ú∏¨à°ûŸG Oo óY
............... : äÉeóÿGh IQÉéàq dG ∫É› ‘ Ú∏¨à°ûŸG Oo óY
.»JÉ¶MÓe πé
q °SCG - Ü
...................................................................................
...................................................................................
p∞rdnCÉrdGy pÜÉ°ùn ëp pH äÓFÉ©dG Oo ón Yn Qóq ≤oj 2001 á«∏jƒL 1 p ïjpQÉnàpH Ap É°ün rMEÉp r∏pd »u pæ nWƒrn dGy pó¡n ©r ªn rdGy päÉs«pFÉ°ün rMGE p nÖ°ùn nM - 5
: É¡°û«Y p±hôX p ¢†©H ∫ƒM ä l É«£©e √òg .2 049
É¡d §b’ É¡d É¡d áµÑ°ûH á£ÑJôe Qƒf É¡d
RÉØ∏J É¡d ídÉ°üdG
q AÉŸG »FÉHô¡c ..... »àqdG äÓFÉ©dG
Üƒ°SÉM »q FÉ°†a áLqÓK Üô°û∏d
q q
%3 % 33,4 % 88,6 % 74,3 % 75,4 % 95,4 á∏FÉY áFÉe qπc ¤EG É¡àÑ°ùf
.‹ÉqàdG »q FÉ°üME’G ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC

ál «s pFÉ°ün Mr GE p ä
l É«n n£©r eo
pá«s °ùfƒàq dyG pänÓpFÉ©n rdGy p ¢û«r Yn p±hôo oX p ¢†©r Hn ∫n ƒr Mn
(.............. : ájÉnZ ¤EG) ..................... : pá«s °ùop fƒàt dyG pänÓpFÉ©n rdyG Oo ón Yn *
l§pbn’ pAÉªn rdyG pánµÑn °ûpn H l•ÉÑJQyG

lÜƒ°SÉnM lRÉnØr∏pJ lánLsÓnK w»pFÉnHoôr¡nc lQƒof Én¡nd »pàsdyG
w»pFÉ°†n
n a pÜnô°û∏
s pd p ípdÉ°üdy
s G
päÓpFÉ©n rdyG Oo ón Yn
á«q °ùfƒàq dyG
: »pJÉ n¶Mn nÓeo πo é

u °Sn GoC - Ü
.................................................................................................
.................................................................................................
.................................................................................................
86
ÜÉ°ùM
É¡æe áàq °ùdG
q øªKh Ω 0,3 óMGƒdG ™∏°V ¢ù«b πµ°ûdG q á©Hq ôe πjOÉæÃ IRÉë ‘ âÑéYCG{ : »eq CG âdÉb - 6
: AGô°T »q ∏Y q¿GC äór Lƒa ÉeÉ“ É¡∏ãe Ójóæe 24 ™æ°U ‘ äôqµa ó≤d .O 9,900
q ƒ q£dG ÎŸG O 4,750 ÜÉ°ùëH Ω 0,9 É¡°VôYh Ω 2,4 É¡dƒW πjOÉæŸG ¢TÉªb ¢ùØf øe á©£b -
.óMGƒdG ‹
.óMGƒdG ÎŸG O 0,325 `H πj OÉæŸG áWÉME’ áØ«Ø°S -
z ? ∫ÉŸG øe ≠∏Ñe ÒaƒJ øe »ææqµ“ IôµØdG √òg π¡a
: »qeGC ∫DhÉ°ùàd á∏q∏©e áHÉLEG Ωóq bC’ @
.áÑqJôe πµ°ûŸG πq M πMGôe ™«ªL ôcPCG - CG
.πq ◊ÉH ΩƒbCG - Ü
87
ÜÉ°ùM
1 ¢U q ∞dÉfl »q ©«ÑW í«ë°U OóY ≈∏Y Éjq ô°ûY GOóY º°ùbCG : ±ó¡dG
ôØ°ü∏d 6 áæù° q dG
: »JB’G p ∫hn ór é
n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC - GC - 1
t…pô°r ûn©rdyG o√oDhrõoL oí«pë°s üdyG o√oDhrõoL t…pô°r ûn©rdyG oOnón©rdyG
............... ............... 36,5
............... ............... 705,057
............... ............... 47
.Ö p æn jo Éªn pH πo ªu cn GoC ºs oK p ∫pRÉæn ŸG p ∫hn ór Ln »pa mándõp ær en πu co án «n ªp °ùnr J ºt pJGoC - Ü
o °SÉ
pAGõn Lr nCÉrdyG Oo ón Yn Ap Gõn Lr nCÉrdyG Oo ón Yn oí«pë°s üdyG oArõoérdyG t…pô°r ûn©rdyG oArõoérdyG
p n pp
m∞rdnC’Gy ør pe páFn ÉpªrdyG øn pe √pQÉ°n ûYr CG Oo ón Yn ¬JGôn °n ûYn Oo ón Yn …t pô°r û©n rdyG Oo ón ©n rdyG
..... ..... ..... ..... ..... .....
.......... .......... .......... .......... 36,5
.......... .......... .......... .......... 705,057
..... ..... ..... ..... 47 ..... ..... ..... ..... ..... .....
..... ,..... = ..... ,..... = ..... ,..... = 47 : án «n pdÉàs dyG nIGhÉn °ùon ŸGy ”t GoC - ê
n ©r nH omá°Sn Qn ór ne ôo jpóoe oiôn nà°Tr Gp - 2

:á«n pdÉsàdG pÜÉ°ùn ëp rdGy áo ªn pFÉnb nºs∏°ùnn Jhn »u Lp ƒoZGón r«nÑrdGy »u pæ nWƒrn dGy õp cn ôr ªn rdG øo pe oás«°Sp Qn ór ªn rdG pÖàµdyG ¢†
»LƒZGó«ÑdG »æWƒdG õcôŸG

¢ùfƒJ - OGôW »∏Y ´QÉ°T
ÜÉ°ùM áªFÉb
.¢ùfƒJ - ìÉéqædG - áq«FGóàH’G á°SQóŸG : º°SÉH
QÉæjóq dÉH »
q ∏ª÷G øªqãdG QÉæjóq dÉH áî°ùæq dG øªK ï°ùæq dG OóY áq«°SQóŸG á≤«KƒdG
8,550 ..... 3 á°ùeÉÿG áæ°ù∏d
q äÉ«q °VÉjôq dG ÜÉàc
..... ..... 6 á°ùeÉÿG áæ°ù∏d
q áq«YÉªàL’G OGƒŸG ÜÉàc
12 ..... 5 á°ùeÉÿG áæ°ù∏d
q áHÉàµdG ∂dÉ°ùe ÜÉàc
13 ..... 5 á°ùeÉÿG áæ°ù∏d
q » q ª∏©dG ®É≤jE’G ÜÉàc
.....
: QÉnæjuódyÉpH oÜƒo∏ r£nªrdyG o≠n∏rÑnªrdyG ***
.Éªk «u∏e n¿ƒ°ùo ªr Nh máFn Éªn ©o HQCGh GQk Éæn jOp n¿ƒ©o Hn Qr nCGh ál ©°ùJ √o Qo ór b m ≠∏ÑÃ áo ªFÉ≤dG √òg âØbhoCG
88
ÜÉ°ùM
.páªn pFÉn≤rdG p√òp gn »pa án °ün pbÉsædG päÉn« n£©r ªo rdG tºpJGoC - GC
.iôn Nr GoC má≤n jpô n£pH É¡n «r ndGE p â
o r∏°Us ƒnn J »pàsdG p èpFÉàn æs dG páës °Up ør pe ≥o ≤s ën nJGnC - Ü
.ná«s ∏p ªn ©n rdG õo ép rfGoC ºs oK p ∫pRÉæn ªn rdG p ∫hn ór Ln »pa Ωn ƒ°ùro ≤ªn rdG mIôs en πu co »pa Ö
.páné«pàsædG pásë°Up røpe mIôs ne uπco »pa o≥≤s nënJGnC - Ü
4 : 341,44 3 : 73,8
øe AGõLCG
äÉÄe äGô°ûn nY OÉMBG QÉ°ûYCG ........... äGô°n ûnY OÉMBG QÉ°n ûrYnCG ...........
áFÉŸG
.... ..... ..... ..... ...... äGô°û OÉMBG QÉ°ûYCG

øe AGõLCG .... ..... ..... äGô°n ûYn OÉMBG QÉ°n ûYr nCG
n nY
áFÉŸG
.... ..... ..... .... ..... .....
...... = ...... * ...... ...... = ...... * ......
8 : 5,76 6 : 91,524
AGõLCG
OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG øe
........... AGõLCG øe AGõLCG
...........
äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG øe ∞dC’G
.... ..... ..... AGõLCG

OÉMBG QÉ°ûYCG äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG AGõLCG øe AGõLCG
áFÉŸG øe .... ..... ..... ..... ...... áFÉŸG øe ∞dC’G
.... ..... .....

.... ..... ..... ..... ......
...... = ...... * ...... ...... = ...... * ......
89
ÜÉ°ùM
.p∫pRÉæn ªn rdG p ∫hn ór Ln Op Éªn pàYr Gy n¿hOo Égn Rn Éé
n rfGE p óo «Yp GoC hn án ≤n pHÉ°ùdy
s G päÉ«s ∏p ªn ©n rdGy oßMp n’GoC - ê
4 3 2 1
..... ..... ..... ..... ..... .....
..... .....
..... ..... ..... .....
.πo q∏YCG ºq K mIGhÉn °ùn eo πs co ºt pJGoC - GC - 4
................. OóY ƒg í«ë°U OóY πq c q¿C’ .. ,... = .. ,.. = .. ,. = 25

................................ …q ô°û©dG √DhõL { ... ,... = ... ,.. = ... ,. = 247
.ná«s ∏p ªn ©n rdG õo ép rfGoC ºs oK p ∫pRÉæn ªn rdG p ∫hn ór Ln »pa Ωn ƒ°ùro ≤ªn rdG mIôs en πu co »pa Ö
o ào cr GnC - Ü
.páné«pàsædG pásë°Up røpe mIôs ne uπco »pa o≥≤s nënJGnC - ê
8 : 282 4 : 66
øe AGõLCG ........... äGô°n ûnY OÉMBG QÉ°n ûrYnCG ...........
äÉÄe äGôn°ûnY OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG
øe AGõLCG
.... ..... ..... ..... ...... äÉÄe äGôn°ûnY OÉMBG QÉ°ûYCG .... ..... ..... äGô°n ûnY OÉMBG QÉ°n ûrYnCG
áFÉŸG
.... ..... ..... ..... ...... .... ..... .....
...... = ...... * ...... ...... = ...... * ......
.∫RÉæŸG ∫hóL OÉªàYG ¿hO ÉgRÉ‚EG óo «YCGh á«∏ªY qπc ßM’CG - O
90
ÜÉ°ùM
..... ..... ..... .....
..... .....
p ôs co ≈n∏Yn án «n pdÉàs dyG päÉ«s ∏p ªn ©n rdG õo ép rfGoC - GC - 5

.»°SG
25 : 364 5 : 2,135 8 : 691,2
125 : 57 825 36: 3,420 24 : 176,16
24 : 18 8 : 262 45 : 691,2
o r∏°Us ƒnn J »pàsdG èpFÉàn æs dG páë

.áÑ°SÉ◊G ádB’G ∫Éª©à°SÉH É¡n «r ndGE p â s °Up ør pe ≥o ≤s ë
n nJGnC - Ü
o °ùo Mr GnC -6
:Ö
2 3
≠c 2,250 áp n∏àr oµrdyG q pdÉnŸG p ≠n∏Ñr ª
O 2,5 » n rdyG 4
3
5 5
∫ 3 áp ©n °u ùdyG ºc 170 pánaÉ°n ùnªrdyG
12 8
.p øjpõræpÑrdGy nøpe ∫ 16,5 rânµn∏¡r nà°Syr Éan ºc 275 ÉnæpJQn És«°ùpn H Énæ©r n£nb -7
? ºc 100 »pa ¬oµ∏¡r àn °ùJ
r …òp qdGy p øjpõær pÑrdGy pá«s ªu cn ∫óq ©eo Éen *
91
ÜÉ°ùM
.pás«∏p °Ur ’nC G p¿Éªn rKnC’G 2 `H p¬pJÉ©n «pÑne p¿Éªn rKGnC »pa ¢†«
n Øp îr sàdG mIRn Én¨ne oÖMp É°Un Qn ôs bn pásjQp ÉnéuàdG p ΩÉsj’nC G pánÑ°SÉ
n næªo pH - 8
5
: pán«pdÉsàdyG päÉnàpasÓdyG p ΩÉªn rJGE p ≈n∏Yn o√óo Yp É°Sn GoC *
Iƒ°ùc ∫l Ghn ôr °Sp l ªp bn

¢ü«
O 186,400 : »
t p∏°r UnCÉrdyG øªn qãdyG O 46,750 : t»p∏°r UnCÉrdyG ønªqãdyG t p∏°r UnCÉrdyG øªn qãdyG
O 27 : »
O....... : oójpónérdyG ønªqãdyG O....... : óo jpóé
n rdyG øªn qãdyG O....... : oójpónérdyG ønªqãdyG
oâ©r n£nb ór ≤n nd n∂ræpe o´ôn °Sr GnC ÉnfGnC { : lÚ°SÉ

p nj o¬nd n∫Én≤an z¥O 35 ‘ ºc 7 »pànLGQs ón pH oâ©r n£nb ór ≤n nd{ : ¢ù«fCG n∫Énb - 9
.z ¥O 25 ‘ ºc 6 »pàLn GQs ón pH
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE πo u∏Yn GoC ? p¬pdƒnr b »pa Ú n É°Un GnC πg *
l °SÉj Ü
. 8,5 ⁄ÉH É¡n rjón ©r oH nør«nH o¥ôr Øn rdGhn 94,4 ⁄ÉH É¡n £p «ëp oe ¢ù
o r«bn p πrµ°ûdG s áo n∏«£p nà°ùr oe m ¢VQr GnC áo ©n r£pb - 10
.p ¢VQr ’nC G øn pe pá©n r£≤p dr G p√òp gn …r ón ©r Ho Oo óu Mn GoC - GC
.É¡àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - Ü
92
ÜÉ°ùM
. 23 QB’ÉH É¡n pàMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn m ¢VQr GnC pá©n r£pb Ωn É°ùn pàbr Gy πl «∏p Nn hn Ol ƒªo ë n Q óo jpôjo - 1
r en hn É°Vp
: »pdÉsàdG ƒp rësædG ≈n∏Yn áo ªn °ùr ≤p rdG n¿ƒoµnJ r¿GnC lπ«∏p Nn nìôn nàbr Gp
l «∏p N
π n Ol ƒªo ë
r en É°Vp
n Q
1 2 1
n É°ùn ªp rdyG p ¢ù«r bn 2 páM
áM n É°ùn ªp rdyG p ¢ù«r bn 5 páM
n É°ùn ªp rdyG p ¢ù«r bn 4
p ¢VrQC’Gy pánMÉ°ùn pe røpe o¬oÑ«°ün
p f
''mánæµp ªr oe ôo r«nZ áo ªn °ùr ≤p rdG p√òp gn '': Ol ƒªo rëne n∫Én≤an

.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC hn Ol ƒªo ë r en ¬o ndÉnbÉen áp ë s °Up ør ep ≥o ≤s ë n nJGnC - GC
.ná«n ≤u Ñn àn ªo rdGy án Mn É°ùn ªp rdGy πl «∏p Nn òn No rCÉjn h p ¢VQr ’nC G øn pe Éªn ¡p «r Hn Éæn en ≈n∏Yn É°Vpn Qhn ƒn go nßpaÉë n jo r¿GnC Ol ƒªo ë r en ì n ôn àn br Gp - Ü
.πl «∏p Nn É¡n odÉæn «n °Sn »pàsdG pá©n r£≤p rdG páMn É°ùn pe ¢ù n «r bn Oo óu Mn GoC -
o™pFÉnÑrdG Énær«n∏Yn ¢V n ôn ©n an O 159,500 É¡n oæªn nK má©n pHÉ nW mándBGh O 998,750 o¬oæªn nK mÜƒ°Sno ÉM nAGôn °Tp Énæoàn∏pFÉYn räQn ôs bn - 2
.mäÉMn Gôn pàbr Gy 3 o
1
O 926,600 ™o an ór æn an pá©n pHÉ s£dG pándB’Ghn pÜƒ°SÉ o n ë d
r G p øªn 5 √o Qo ór bn m ¢†«Øp îr àn pH ™o às ªn àn nf :∫o hs ’nC G ì
K
n o Gôn pàbr y’G *
.pô°VÉp ë n rdÉpH
•É°ùrn bGnC 8 ≈n∏Yn …hÉ°ùqàdÉH »n ≤u nÑnàªo rdG n≠n∏rÑªn rdG Oo óu °ùon fhn ôp °VÉ p nërdÉpH O 450,250 o™an ór nf : »pfÉsãdG oìGôn pàbr ’G *
.mô˘ ˘¡r ˘ ˘°Tn πu ˘ ˘ co ôp ˘ ˘ Np BG »˘˘ ˘pa O 92,950 p ™˘˘ar ón ˘ pH Ωo õp ˘ àn ˘ ˘r∏˘ ˘æn ˘ ˘an m§˘ ˘°ù˘r ˘ pb uπ˘ ˘co ør ˘ ˘Yn O 4,450 pIOn Éjn õp pH
Égn Qo ór bn má«s ∏p ªr Lo mIOn Éjn õp pH É k£°ùr pb 18 ≈n∏Yn …hÉ°ùàq dÉH pá©n pHÉ s£dG pándB’Ghn pÜƒ°SÉ o ë o pdÉsãdG ì
n rdG øn ªn nK Oo óu °ùon f : å o Gôn pàbr ’G *
.mô¡r °Tn πu co ôp Np BG »pa O 72,250 p ™raón pH Ωo õp àn r∏æn an O 142,250
: mIôs ne uπco »pa p ør«nàØn ∏p nàofl p ør«nà≤n jpô n£pH oâpÑrKGoC - GC
.O 926,600 ¢†« p Øp îr às dG ón ©r Hn áp ©n pHÉ s£dG áp ndB’Ghn Ü p ƒ°SÉ n rdG øn ªn nK s¿GnC -
o ë
.O 92,950 »pfÉsãdG p ìGôn pàbr ’G Qp É«n pàNr G ón ær Yp ôm ¡r °Tn πu co ôp Np BG »pa √o óo jpó°ùnr J Ü n ƒo∏ r£ªn rdG ≠n n∏Ñr ªn rdG s¿GnC -
.O 72,250 å p pdÉsãdG p ìGôn pàbr ’G Qp É«n pàNr G ón ær Yp ôm ¡r °Tn πu co ôp Np BG »pa √o óo jpó°ùnr J Ü n ƒo∏ r£ªn rdG ≠n n∏Ñr ªn rdG s¿GCn -
m ≠n∏rÑªn pH Ésæpe wπco nºpgÉ°ùn ojhn ôp °VÉ
p nërdÉpH án ©n pHÉ s£dG án ndB’Ghn nÜƒ°SÉ o nërdG …n ôp nà°ûnr f r¿GnC ≈n∏Yn Énæ≤r Øn sJG Énæpàn∏pFÉYn Op Gôn ar GnC Qp phÉ°ûnn J ón ©r nH - Ü
: »JB’G ƒp ë r æs dyG ≈n∏Yn ä
o Éªn gn É°ùn ªo rdGy â r nfÉnµan áo js Op ÉnŸGy ¬o oJÉ«s pfÉnµer GE p p¬pH í n °ùn Mn »x pdÉen
o ªn °ùnr J Éen Ö
93
ÜÉ°ùM
»pHnCG »pàrNoCG p nCG

»N ÉfCG »ueoCG
pÜƒo∏ r£nªrdyG p ≠n∏rÑnªrdyG

1
»u≤nÑnàoªrdyG o≠n∏rÑnªrdyG O 50 O 35 O 45
4
.O 564,950 »pHGnC p¬pH ºn gn É°Sn …òp sdG ≠n n∏Ñr ªn rdG s¿GnC p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH â
o pÑrKGoC
94
ÜÉ°ùM
: »∏p jn Éen oßMp n’GoC - GC - 1
4,0 = 4 s¿nC’ 40 Qp É°ûn Yr nC’Gy Oo ón Yn
4,00 = 4 s¿nC’ 400 páFn ÉŸG øn pe Ap Gõn Lr nC’Gy Oo ón Yn 4
4,000 = 4 s¿nC’ 4000 m∞rdnC’G øn pe Ap Gõn L
r nC’Gy Oo ón Yn
: »pdÉàs dG p ∫hn ór é
n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC - Ü
........ ........ ........ 1 oOnón©rdyG
60 ........ ........ ........ pQÉ°ûn rYnCÉrdyG oOnónY

........ ........ 300 ........ mánFÉpŸyG ø
n pe pAGõn L
r nCÉrdyG Oo ón Yn
........ 12000 ........ ........ m∞rdnC’Gy røpe pAGnõrLnCÉrdyG oOnónY
.Éq«ægP Ö°SÉæŸG …q ô°û©dG Oó©dÉH πªcCG - ê
• = 2 : 3 • = 5 : 4 • = 2 : 1
• = 2 : 5 • = 8 : 4 • = 4 : 1
• = 5 : 6 • = 6 : 3 • = 5 : 1
.mIôs en πu co »pa páé

n «pàæs dyG ≈ndGE p É¡n pH â
o r∏°Us ƒnn J »pàsdGy án ≤n jpô s£dyG øo «u Hn GC *
.»pànHÉnLGE p oπu∏Yn GoC hn pás«∏p ªn ©n rdGy Rp ÉnérfGE p n¿hOo ( < hCG > ) án nÑ°SÉ
p næªn rdGy án nenÓ©n rdGy má n£r≤of uπco n¿Énµne o™°Vn GnC - GC - 2
.................................................. s¿nCÉdp 1 • 7 : 15,75
.................................................. s¿nCÉpd 1 • 28 : 9,1
.................................................. s¿nCÉpd 1 • 125 : 75,25
.................................................. s¿nCÉpd 1 • 750 : 225
95
ÜÉ°ùM
.páªn °ùr ≤p rdGy p êpQÉîn pd p í«ëp °üdy
s G Ap õr é o ào cr GnC hn má«s ∏p ªn Yn πu co »pa Ωn ƒ°ùro ≤ªn rdGy oßMp ÉndGoC - Ü
o rdGy p ΩÉnbQr GnC On ón Yn Ö
25 : 13,475 23 : 198,375 9 : 68,22 5 : 74,2 oá«s p∏ªn ©n rdyG
.................. .................. .................. .................. p êpQÉnîr∏pd p í«pë°üdy

s G pArõoérdyG p ΩÉnbrQnCG oOnónY
.mIôs en πu co »pa páé

n «pàæs dyG ≈ndGE p É¡n pH â
o r∏°Us ƒnn J »pàsdGy án ≤n jpô s£dyG øo «u Hn GoC •
Öàch Æ 8 áZQÉa É¡à∏àch É°Uôb 15 IóMGƒdG áÑ∏©dG …ƒ– .Æ 231 ´ƒæq dG ¢ùØf øe AGhO áÑ∏Y 12 á∏àc - 3
3
.zΩGô¨dG ¢Uô≤dG á∏àc{ : É¡«∏Y
3 4
.Æ AGhóq dG Gòg øe óMGƒdG ¢Uô≤dG á∏àc q¿GC âÑKCG - GC
4
.iôNCG á≤jô£H ∂dP øe ≥q≤–CG - Ü
¢ù o rdGy øn pe É©k n£pb áo Ñn r∏©o rdGy p√òp gn …pƒë

o `r Ønf É¡n nd p øÑr é r nJ - 4
á©£b 16 .pán∏àr oµrdGy
»q æZ á©£≤dG É¡jƒ– »àqdG áª°Sóq dG Oq GƒŸG á∏àc Oóq MCG - GC

0/0 55
Ωƒ«°ùdÉµdÉH .Í÷G øe ´ƒæq dG Gòg øe IóMGƒdG
áª°SO Oq Gƒe
.iôNCG á≤jô£H á∏àµdG √òg øe ≥q≤–CG - Ü
Æ 240
.O 95 `H É¡æe óMGƒdG ™Hq ôŸG ÎŸG øªK Qóq b .Ω 3 É¡dƒW ¢ù«bh O 783,750 πµ°ûdG q á∏«£à°ùe á«q HQR øªK - 5
.Ω 0,25 á¡L πq c øe É¡fGQóL øY ó©ÑJ âfÉµa ¢Sƒ∏÷G áaôZ ‘ á«q HQõq dG √òg â°Tôa
.Ω 2,75 á«q HQõq dG ¢VôY q¿CG ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H âÑKCG - CG
.2Ω 3,1250 áaô¨dG √òg áq«°VQCG øe IÉ q£¨ŸG ÒZ áMÉ°ùŸG q¿GC ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H âÑKCG - Ü
96
ÜÉ°ùM
1 ¢U …q ô°ûY OóY É¡ª°SÉb áª°ùb á«q ∏ªY õ‚G : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.pÖ°SÉæŸG Op ó©dÉH máHÉàc πq c ”q GoC - GC - 1
354,7 = . * 3,547 675 = . * 6,75 25 = . * 2,5
8250 = . * 8,25 70 = . * 0,7 430 = . * 4,3
.É«q ægP áª°ù≤dG êQÉN ÜÉ°ùM øe »ææqµªoJ iôNCG áHÉàc øY Iôq e πq c ‘ åëHCG - Ü
....... = 5 : ....... = 0,5 : 2,5 ....... = 10 : ....... = 5 : 80
....... = 1 : ....... = 0,1 : 3 ....... = 100 : ....... = 25 : 200
....... = . : ....... = 0,3 : 0,6 ....... = 100 : ....... = 50 : 1300
.∂dP ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d É¡oJóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG @
.........................................................................................
.........................................................................................
.áª°ù≤dG êQÉN Iôq e πq c ‘ Ö°ùMC

o G - GC - 2
9 : 27,63 40 : 24 3 : 12,6 5 : 65
.......... .......... .......... ..........
.á«q ∏ªY πq c áª°ùb êQÉN É«q ægP óLC’ án ≤HÉ°ùdG

q äÉ«q ∏ª©dG ôªãà°SCG - Ü
0,03 : 0,126 0,9 : 2,763 0,4 : 0,24 0,5 : 6,5
.......... .......... .......... ..........
.èFÉàæq dG √òg ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d É¡oJóªàYG »àqdG án ≤jô q£dG ø«q HGoC - ê
.........................................................................................................
.........................................................................................................
97
ÜÉ°ùM
.áª°ù≤dG êQÉN Ö°ùMCG qºK Éq«©«ÑW Éë«ë°U GOóY É¡ª°SÉb ¿ƒµj áª°ù≤dG áq«∏ª©d iôNCG áHÉàc Iôq e qπc ‘ óo LhCG - GC - 3
....... = ....... : ....... = 0,3 : 4,752 ....... = 5 : ....... = 0,5 : 64,5
....... = ....... : ....... = 0,25 : 37,5 ....... = 12 : ....... = 1,2 : 8,76
....... = . : ....... = 0,125 : 8,5 ....... = ....... : ....... = 0,09 : 5,841
.á«JB’G äÉ«q ∏ª©dG RÉ‚EG ‘ á≤HÉ°ùdG

q á≤jô q£dG óªàYCG - Ü
..... ..... ..... ..... ..... .....

26,162 1,03 6,375 0,25 48,75 0,5
..... ..... .....
....... = 1,03 : 26,162 ....... = 0,25 : 6,375 ....... = 0,5 : 48,75
.∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - ê

........................................................................................................
........................................................................................................
.»°SGôq c ≈∏Y án «dÉàq dG päÉ«q ∏ª©dG õ‚CG - GC - 4
....... = 2,05 : 48,6875 ....... = 0,27 : 127,71 ....... = 1,3 : 16,25

....... = 0,75 : 228 ....... = 1,35 : 0,5886 ....... = 1,24 : 9,3
q »àqdG èFÉàqædG áqë°U øe ≥q≤–CG - Ü
98
ÜÉ°ùM
.20,8 ⁄yÉpH É¡n °Vp ôr Yn ¢ù
o r«bn hn 6,708 Qp BÉrdÉpH É¡n pànMÉ°ùn pe ¢ù
o r«bn m π«£p nà°ùr oe p πrµ°Tn »pa m ¢VQr GnC áo ©n r£pb - 5
? ÎŸÉH É¡n pdƒ oW ¢ù
o «r bn Éen *
.p¬pàLn GQs On ≈n∏Yn án an É°ùn ªn rdG p√òp gn ™o n£r≤jn .m º«°Sp hn p ∫põær en øY ºc 0,855 áo °Sn Qn ór ªn rdG óo ©o Ñr nJ - 6
øn «r Hn páan É°ùn ªn rdG p ™ r£n≤pd kIQn hr On 450 `pH Éª¡æe πq co Ωn ƒo≤nJ r¿GCn »Øp rµjn hn Ω1,9 »pàLn GQs On »r àn n∏é n Yn ør pe πx co p§«ëp eo ¢ù
o «r bn { : ºl «°Sp hn ∫n Énb
.zpá°Sn Qn ór ªn rdGhn Énæpdõp ræne
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC hn ºl «°Sp hn ¬o ndÉnb Éen páë
s °Up røpe óo cs nCÉnJGnC @
.p¬pà°TÉ n pbÉsædG ≈ n£©r ªn rdG tºpJGoC hn »x pfhôo ràrµpdGE p m¿Gõn «pe sπco oßMp n’GoC - 7
n °Tn ≈n∏Yn ¢ü
1,900 : ≠µdÉH á∏àµdG ................≠µdÉH á∏àµdG

........ : qódÉH ≠µdG øªK 9,600:ódÉH
q ≠µdG øªK
13,756 óq dÉH øªqãdG 12,825 : qódÉH øªqãdG
(∂ª°S) (º◊)
.¬«dEG â∏°UƒJ
q Ée áqë°U øe ≥q≤ëJCG @
99
ÜÉ°ùM
.(º°U 30,5 Üp o QÉn≤jo Ωo ón ≤n rdGy ) p Ωón ≤n rdÉy pH ôp ër Ñn rdGy »pa ≥o ªr ©o rdGy ¢SÉn
o ≤jo - 8
: »pdÉàs dyG ∫hn ór é
n rdGy ¬o æo «u Ñn jo Éen Ö
n °ùr Mn ôp ër Ñn rdGy p í r£°Sn â n ër nJ Ún °UG p ƒns Z 3 ∫n õn nf
(3) ( 2) (1) ¢UG

o ƒns ¨rdyG
........ ........ 38 p Ωón n≤rdyG pÜÉ°ùn pëpH p¬«r ndpEG π n hn …pòsdyG ≥

n °U o ªr ©o rdyG
13,42 9,15 ........ pôràpªrdyG pÜÉ°ùn pëpH p¬r«ndpEG nπ°U

n hn …pòsdyG o≥rªo©rdyG
.p∫hn ór é
n rdGy Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC *
:»pdÉàs dyG ∫o hn ór é
n rdGy ¬o æo «u Ñn jo Éªn n∏rãpe pá©n °ùdy o Ønf É¡n nd mäÉLn ÉLn Ro É¡n ær pe πq oµpH nCÉÑs Yn hn Qp ƒ o£©o rdGy øn pe m±Éæn °Ur GnC 3 Ql É s£Yn ôn °†n Mr GnC - 9
u G ¢ùr
(3) (2) (1) pô r£p©rdyG o∞ræ°U

p
2,5 1,9 1,5 pôàr u∏dyÉpH oá«s ªu nµrdyG
0,125 0,1 0,05 pôàr u∏dyÉpH páL n õt dyG oá©n °Sp

n ÉL
........ ........ ........ päÉnLÉnLtõdyG oOnónY
.p∫hn ór é
n rdGy Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC *
≠c1 ≠g 5 ≠cO 5
.O 3,200 `pH p ìƒHo òr ªn rdGy p êÉLn ós dyG øn pe ΩGôZƒo∏«µp rdGy ó ÉÑn jo - 10

.O 4,960 ¬o ær pe Ön n∏ nWhn án Ln ÉLn ós dyG p√òp gn m∞jpôën pd ™l pFÉHn n¿Rn hn
.páneós ≤n ªo rdGy päÉn« n£©r ªo rdGy pásë°Un røpe máØn ∏p àîr oe m¥ôo oW pçnÓnãpH o≥≤s nënJGC *
100
ÜÉ°ùM
o∫hn ór nérdG o¬oæu«nÑoj Éne nÖ°ùn nM máØn ∏p nàîr oem ΩÉnérMGnC päGnP mäÉnLÉnLRo »pa É¡n ≤p jpƒ°ùr nàpdp ™«paôs dG ôp r£©p rdG nøpem ´Gƒrn fGnC 3 l™næ°ür ne nènàrfGnC - 1
: »pdÉàs dG
oán©°Sp mäÉnLÉnLoR »pa : 3 p ´ƒr sædG oán©°Sp mäÉnLÉnLoR »pa : 2 p ´ƒr sædG oán©°Sp mäÉnLÉnLoR »pa : 1 p ´ƒr sædG
øe
∫ 0,125 Ip ón M
p Gƒrn dG ∫ 0,1 Ip ón M
p Gƒrn dG ∫ 0,05 Ip ón M
p Gƒrn dG
∫ 18 ∫ 12,5 ∫ 17,5 pánbƒs °ùn ªo rdyG pô r£p©rdyG oá«s ªu nc
o Mp É°Un Qn ós bn
: p ™æn °ür ªn rdG Ö
: »pdÉsàdG ƒp rësædG ≈n∏Yn p ≥jpƒ°ùr sàr∏pd õp pgÉnérdG ôp r£©p rdG nøpe m ´ƒnr f uπco páØn r∏co nøªn nK •
3 p ´ƒr æs dyG øn pe 2 p ´ƒr æs dyG øn pe 1 p ´ƒr æs dyG øn pe
O 13,450 O 8,750 O 9,650 pô r£p©rdyG pánLÉnLoR pánØr∏c oønªnK
.páØn r∏oµrdGy p øªn nK 1 `H ¬o ë

n Hr Q •
5
. ‹Éàq dG p ∫hó÷G Òn ª©J ”t GC - GC
qódyÉpH pás«uªnµrdyG p πpeÉnc p ™r«nH oønªnK qódyÉpH pánLÉnLtõdyG p ™r«nH oønªnK päÉnLÉnLtõdyG oOnónY
pô r£p©rdyG ø
n pe 1 ´ƒr æs dyG
ôp r£©p rdyG nøpe 2 ´ƒr sædyG

pô r£p©rdyG nøpe 3 o´ƒr sædyG
.ô£©dG á«q ªq c πeÉc ™«H ó©H ™æ°üŸG ¬≤q≤M …òqdG íHôq dG QGó≤e ø«àØ∏àîe Úà≤jô£H Oóq MCG - Ü
101
ÜÉ°ùM
ôq £°VG ≠∏ÑŸG Gòg πeÉc ∂∏Á ’ ¿Éc ÉqŸh . O 170 `H É¡æªK Oóq M RƒŸG øe áq«ªq c AGÎ°TG ≈∏Y π«°üØJ ™FÉH ΩõY - 2
.O 153 ™aOh RƒŸG á«q ªq c øe ≠c 8 ¢UÉ≤fEG ¤EG
: á«JB’G áeƒ∏©ŸG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d § q£NCG - GC
?
RƒŸG øe óMGƒdG ΩGôZƒ∏«µdG AGô°T øªK
πq ë∏d § q£NCG
?
πq ëdGõéfCG
.§«£îqàdG Gòg ¤EG GOÉæà°SG qπ◊G Qôq MCG -

.O 27 √Qób É«q ∏ªL ÉëHQ ™FÉÑdG ≥q≤M RƒŸG á«q ªq c πeÉc ™«H ó©H - Ü
: á«JB’G áeƒ∏©ŸG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d § q£NCG -
?
óMGƒdG ΩGôZƒ«µdG ‘ ™FÉÑdG íHQ QGó≤e
?
πq ëdGõéfCG
.§«£îqàdG Gòg ¤EG GOÉæà°SG qπ◊G Qôq MCG @
102
ÜÉ°ùM
.EÉ£N πq c í∏°UCG ºq K (ÜGƒ°U hCG ÉC £N) mIôs en πu co »pa Ö
5 : 65 = 0,5 : 6,5 *
3 : 73,2 = 0,03 : 7,32 *
4 : 848 = 0,04 : 8,48 *
15 : 75 = 1,5 : 7,5 *
8 : 640 = 0,8 : 64 *
p ¢üpbÉsædG Op ón ©n rdÉH mánHÉnàpc sπco tºpJGoC - Ü
1 : • = 0,1 : 12 1 : • = 0,1 : 8,5

1 : • = 0,01 : 27 1 : • = 0,01 : 4,88
1 : • = 0,001 : 8 1 : • = 0,001 : 5,176
.É«v ægr Pp p êpQÉîn rdGy pÜÉ°ùn Mp ør pe »pææo uµªoJ iôn Nr GoC ák Hn Éàn pc mIôs en πu co »pa óo Lp hGoC - ê
• : • = 0,001 : 5,42 • : • = 0,1 : 6,72
• : • = 0,01 : 39 • : • = 0,01 : 5,36
n Qp ÉNn mIôs en πu co »pa Ö

.É«v ægr Pp páªn °ùr ≤p rdGy ê o °ùo Mr GnC - O
37 8,425 0,52 3,65 0,5 6,4 :
0,1
0,01
0,001
103
ÜÉ°ùM
.14 h 21 ôp àr ªp rdÉpH Égn Gón ©r Ho p πrµ°ûdy
s G áo n∏«£p àn °ùr eo m ¢VQr GnC á©n r£pb - 2
.pábn Qn ƒrn dGy ≈n∏Yn º°U 1,5 án≤«≤p ë n rdGy »pa Ω 3,5 πs co Gôk pÑàn ©r eo Éªk «ªp °ünr J É¡n nd ºo °So Qr GnC @
o ©r an ón an p±hôo în rdG p ºë
â r nd ør pe ≠c 1,650 Éæn «u Mn Qp Gõs Ln póær Yp ør pe Ωn ƒr «n rdG â o jr ôn àn °Tyr G ór ≤n nd{ : p¬≤p jpó°ün pd »pHGnC ∫n Énb - 3
z.O 16,170
z.O 8,925 â o ©r an ón an p±hôo în rdG p ºë r nd ør pe ≠c 0,850 Éæn «u Mn Qp Gõs Ln póær Yp ør pe Ωn ƒr «n rdG â o jr ôn àn °Tyr G ÉnfGnC { : kÓpFÉnb p¬«r n∏Yn Os ôn an -
z.ºr oµ«u Mn Qp Gõs Ln ón ær Yp p√ôp ©r °Sp ør pe πt bn GnC Éæn «u Mn Qp Gõs Ln ón ær Yp p±hôo în rdG p ºë p : kÓpFÉnb ≥n s∏Yn ºs oK kÓ«∏p bn »pHGnC ¥
r nd ôo ©r °S{ n ôn rWGnC
s °Up É«v pHÉ°ùn Mp â
. »pHGnC p …GrC Qn án ë o pÑrKGoC @
nøpe án n«pdÉsàdyG n±Énæ°Ur ’nC Gy p¥ƒ°ùdy

t G »pa óo ªn rMGnC óo u«°ùdy s G pán∏«£p nà°ùr oe máan ôr oZ õp «∏p rénàpd - 4
s G ón nLhn 3,6h 4 ⁄ÉH Égn Gón ©r oH p πrµ°ûdy
s G p ™sHôn ªo rdGy õp «∏p nérdGy
: p πrµ°ûdy
(3) (2) (1) õ«∏érdyG ∞ p
o ær °U
0,4 0,3 0,25 ºrdÉH pInõ«p∏nérdG p ™r∏°V
p ¢ù
o r«nb
0,480 0,360 0,310 qódÉH pInõ«p∏nérdG oønªnK
.p¬pÑ«pcôr nJ ón ær Yp ¢ün
u ≤rdGy ≈ndGE p √o ôs n£°†r jn n’ …òp sdGy ∞ u G Qn Éàn îr jn r¿GnC óo ªn Mr GnC óo «q °ùdyG óo jpôjo
n ær °üdy
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p oπu∏Yn GCo ? √o Qn Éàn îr jn r¿GCn p¬«r n∏Yn …òp sdGy õp «∏p én rdG ∞o ær °Up Éen - GC
?∞ p ær °üdy
u G Gnògn ør ep áp an ôr o¨r∏rd áp en Rp sÓdG ä p Gõn «∏p é n rdG Oo ón Yn Éen - Ü
? o√Qn ÉnàNr G …òp sdG õp «∏p nérdGy p∞ræ°Up røpe póMp Gƒrn dG p ™sHôn ªo rdG ôp ràªp rdG oøªn nK Éne - ê
: äÉLÉLõt dG øn e p ÚØæ°U ‘ p ™«aôs dG ôp £©dG øe ∫ 8 ≥n jpƒ°ùnr J Ql É q£Yn óo jpôjo - 5

∫ 0,05 …ƒ– äÉLÉLR
∫ 0,1 …ƒ– äÉLÉLR
.ô¨°UCG É¡à©°S »àqdG OóY ∞©°V ÈcCG É¡à©°S »àqdG äÉLÉLõq dG OóY ¿ƒµj ¿CG ≈∏Y
(Ê
q É«H º°SôH Ú©à°SCG) ? ∞æ°U πq c øe áeRqÓdG äÉLÉLõq dG OóY Ée - GC
.¬«dEG â∏°UƒJ
q …òqdG πq ◊G áë
104
11 ôjOÉ≤ªdG »a ±ôq °üàq dÉH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM
¢ù«b ΩÉ¶f
1 ¢U øeõq dG ¢ù«≤J »àqdG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.áHƒ∏£ŸG IóMƒdÉH á«q æeR Ióq e πq c øY ôÑq YCG - GC - 1
ç ........ = ¢S 1 ç ........ = ¥O 1 ¥O ........ = ¢S 1 @
8 7 3 2 äÉYÉ°ùdÉH
q á«q æeõq dG Ióq ŸG @
300 360 240 ≥FÉbóq dÉH á«q æeõq dG Ióq ŸG
540 420 120 180 »fGƒqãdÉH á«q æeõq dG Ióq ŸG

@
5 6 4 ≥FÉbóq dÉH áq«æeõq dG Ióq ŸG
.äÉYÉ°ùdÉH
q á«q æeR Ióq e πq c øY ÒÑ©àq ∏d ≥Ñ°S ÉÃ Ú©à°SCG - Ü
¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 98 , ¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 75 @
¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 198 , ¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 145
.≥FÉbóq dÉH áq«æeR Ióq e qπc øY ÒÑ©qà∏d ≥Ñ°S ÉÃ Ú©à°SCG - ê

ç ...... h ¥O ....... = ç 150 , ç ...... h ¥O ....... = ç 87 @
ç ..... h ¥O ....... = ç 249 , ç ...... h ¥O ....... = ç 205
: ∫hó÷G Gòg ‘ É¡d IQôq ≤ŸG ó«YGƒŸG Ö°ùM áª°UÉ©dÉH Ió«©ÑdG •ƒ£ÿG á q£fi äÓaÉM 4 äQOÉZ óMC’G Ωƒj ìÉÑ°U - 2
IOƒ°ü≤ŸG áæjóŸG ¤EG ∫ƒ°UƒdG áYÉ°S IôØ°ùdG
q Ióq e ¢ùfƒJ øe ¥Ó£f’G áYÉ°S äGôØ°ùdG
q
............ áYÉ°ùdG
q ¥O 30 ¢S 4 ¥O 10 h 7 áYÉ°ùdG
q ¢ùbÉØ°U ¤EG á¡Lq ƒàŸG á∏aÉ◊G
¥O 40 h 10 áYÉ°ùdG
q .............. ¥O 15 h 9 áYÉ°ùdG
q πHÉf ¤EG á¡qLƒàŸG á∏aÉ◊G
............ áYÉ°ùdG
q ¥O 45 ¢S 1 ¥O 45 h 10 áYÉ°ùdG
q ¿GhÒ≤dG ¤EG á¡Lq ƒàŸG á∏aÉ◊G
q ¥O 45 ¢S 5 ............ áYÉ°ùdG
q á°üØb ¤EG á¡Lq ƒàŸG á∏aÉ◊G
.∫hó÷G ‘ á°übÉqædG äÉ«£©ŸG q”GC @
105
¢ù«b ΩÉ¶f
(Úª«dG QÉ°ù«dG) øe á«JB’G äÉ«q ∏ª©dG õ‚CG - 3
ç 30h ¥O 15 h ¢S 1 ¥O 45 h ¢S 5 ¥O 25 h ¢S 2 * CG
+ ç 15 h ¥O 35 h ¢S 0 - ¥O 25 h ¢S 1 + ¥O 30 h ¢S 1
.......h.......h...... ........h..... ........h.....
1 1 1
¥O 20 h ¢S 3 ç 25h ¥O 25 h ¢S 1 ¥O 38 h ¢S 3 *Ü
- ¥O 45 h ¢S 1
+ ç 55h ¥O 57 h ¢S 0 + ¥O 45 h ¢S 2
.......h....... .......h ......h ...... ...... h .....
60 - 60 - 60
....... ....... .......
.…u Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah »°SGôq c ≈∏Y án «dÉàq dG äÉ«q ∏ª©dG õ‚CG - 4
¥O 55 - ¥O 35 h ¢S 3 ¥O 47 h ¢S 2 + ¥O 25 h ¢S 3
ç 45 h ¥O 25 - ç 37 h ¢S 1 ç 27 h ¥O 48 + ç 45 h ¥O 37
¥O 55 - ¢S 2 ¥O 46 + ¥O 37 + ¥O 59
q øe ájGóH á≤«bO 12 πq c pá«q dÉª°ûdG

.ÉMÉÑ°U ¥O 40 h 6 áYÉ°ùdG q Rp GƒMC’G √ÉéqJG ‘ ¢ùfƒJ
n á q£fi øe Ql É£b ≥∏£æj - 5
q IÎØdG √ò¡d á›ÈŸG ¤hC’G pá©Ñ°ùdG
.á«q MÉÑ°üdG s päGQÉ£≤p dG ¥Ó£fG päÉbhCG ∫hóL OGóYEÉH ΩƒbCG @
.á≤«bO 12 πq c á«q °ù«Fôq dG á q£ÙG øe êôîj GQÉ£b »q FÉ°ùŸG IhQqòdG pâbh ‘ z∞«ØÿG hÎŸG{ áo cô°T èeÈoJ - 6
.á«q FÉ°ùŸG IÎØdG √ò¡d pácô°ûdG oIQGOEG É¡Jóq YCG »àqdG án ›ÈdG ”q CG @
(8) (7) (6) (5) (4) (3) (2) ( 1) IôØ°ùdG
q
¥O 42 h 18 ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... áYÉ°ùdG
q
106
¢ù«b ΩÉ¶f
: »JB’G § q£ıG Ö°ùM áª°UÉ©dG ¢ùpfƒJ ¤EG Ú¡éàq e ¢ùHÉb áæjóe øe ÉæJQÉ«q °ùH Éæ≤∏£fGp - 7
¢ùfƒJ øcÉ°ùe ¢ùbÉØ°U ¢ùHÉb
* * * *
¥O 45 h ¢S 1 ¥O 30 h ¢S 1 ¥O 50 h ¢S 1
ÚàYÉ°S Ióq e ¢ùbÉØ°U áæjóe ‘ ÉæØqbƒJ ÉæqfCG Éª∏Y ÉMÉÑ°U ¥O 45 h 13 áYÉ°ùdG
q ‘ ¢ùfƒJ
n ¤EG Éæ∏°Uh
.IôØ°ùdG
q √òg Ióq e Ö°ùMCG - GC
.¢ùHÉb øe ÉæbÓ£fG áYÉ°S Oóq MCG - Ü
.pá°ùeÉîdG páæ°ùdG
q p ΩÉ°ùbCG póMCG päÉbhCG p ∫hóL ‘ pá°SGQóq dG p ΩÉjq GC póMCG Ot Gƒe √òg - 8
»q ª∏Y ®É≤jEG á«q eÓ°SEG á«HôJ á«q fóe á«HôJ äÉ«q °VÉjQ IOq ÉŸG
¥O 45 ¥O 30 ¥O 30 ¥O 45 É¡d ¢ü°üıG
q â«bƒàq dG
: »JB’G ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
á°ü◊G
q AÉ¡àfG áYÉ°S á°ü◊G
q ¥Ó£fG áYÉ°S É¡d ¢ü°üıG
q â«bƒàq dG IOq ÉŸG
q äÉ«q °VÉjQ
á«q fóe á«HôJ
á«q eÓ°SEG á«HôJ
15 áYÉ°ùdG
q »q ª∏Y ®É≤jEG
.èFÉàæq dG áë
Éª¡à∏q∏îJh ¥O 15 h ¢S 1 h ,¥O 30 ¢S 1 ‹Gƒàq dG ≈∏Y ÉeGO Ú∏°üa päGP má«q Mô°ùŸ É°VôY ä
o ô°†M - 9
.π«q∏dG ∞°üàæe óæY ¢Vô©dG ≈¡àfG .áYÉ°S å∏ãH áMGÎ°SG
.¢Vô©dG Gòg É¡«a GC óH »àqdG án YÉ°ùdG
q Oóq MCG @
q 13 ¥ô¨à°SCGh áYÉ°ùdG
áYÉ°ùdG q 34 ìÉÑ°U qπc ∫õæŸG øe p êhôî∏d Oo Gó©à°S’G »qæe Öq∏£àj{ : ≈æe âdÉb - 10
q ‘ Oóq ÙG p º∏©dG á«q – póYƒe øe ¥O 10 πÑb É¡«dEG ∫ƒ°UƒdG óo jQCG »àqdG á°SQóŸGh Éædõæe ÚH áaÉ°ùŸG ™£b ‘
áYÉ°ùdG
z.ÉMÉÑ°U ¥O 55 h 7
.óYƒŸG ∂dP ‘ á°SQóŸG ¤EG π°üàd ìÉÑ°U πq c ¬«a ß≤«à°ùJ ¿CG ≈æe ≈∏Y …òqdG ≈°übC’G âbƒdG Oóq MCG @
107
á«LÉeOEG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
¢ù«b ΩÉ¶f
q QÉ£≤dG áª°UÉ©dG ¢ùfƒJ á q£fi øe âÑcQ{ : óªMCG ∫Éb - 1
øe πq c ‘ ∞qbƒàa ¢ùHÉb áæjóe ƒëf ¬éàq ŸG ™jô°ùdG
.zÉ¡∏ªëj »àqdG áYô°ùdG
q áØ°U IôØ°ùdG
q √òg ‘ √ó≤aCG Éq‡ áq«qæa ÜÉÑ°SC’ á∏jƒW áq«æeR Ióq e ¢ùbÉØ°Uh á°Sƒ°S »à q£fi
.áHƒ∏£ŸG áeƒ∏©ŸG ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d §«£îàq ∏d Ê
q É«ÑdG º°Sôq dG Gò¡H Ú©à°SCG - GC
¢ùHÉb á q£fi ¢ùbÉØ°U á q£fi á°Sƒ°S á q£fi ¢ùfƒJ á q£fi
¥O 55 h ¢S 1 ¥O 30 h ¢S 1 ¥O 05 h ¢S 2
20 : 10 13 : 10
?
IôØ°ùdG
q √òg AÉæKCG QÉ£≤dG ∞qbƒJ Ióe
? ?
πq ëdG õ‚CG
πq ◊G Qôq MCG - Ü
.¬H âªb …òqdG πq ◊G áë
q °U øe ≥q≤–CG - ê
: ‹Éàq dG ƒëæq dG ≈∏Y AÉà°ûdG

q π°üa ‘ »s eƒ«dG ¬∏ªY IRÉë Ö o MÉ°U º q¶f - 2
.óMC’G Ωƒj : á«q YƒÑ°S’oC G áo MGôq dG
äÉYÉ°S 8 : Ωƒ«dG ‘ p πª©dG päÉYÉ°S Oo óY
¥O 30 h 8 : ìÉÑ°üdG
q ‘ IRÉ¨ŸG íàa áo YÉ°S
: IRÉ¨ŸG ¥ÓZEG áo YÉ°S
13 áYÉ°ùdG
q : ∫Ghõq dG óæY -
19 áYÉ°ùdG
q : AÉ°ùŸG óæY -
108
¢ù«b ΩÉ¶f
ÜQÉ≤Y º°SQh Ö°SÉæj ÉÃ ÆGôa πq c AπÃ ¬JRÉë ÜÉH ≈∏Y ¬≤q∏©«°S …òqdG ∫hó÷G Gòg OGóYEG ≈∏Y √óYÉ°SCG @
.™HQC’G äÉYÉ°ùdG
q
πª©dG äÉbhCG
........................................... Ωƒj ¤EG ............................. Ωƒj øe @

12 1
10
11
2 ÉMÉÑ°U
9
3 ............................................ : áYÉ°ùdG
q øe -
4
8
7 5
6
12 1
11
2
10
9
3 ............................................ : áYÉ°ùdG
q ¤EG -
4
8
7 5
6
∫Ghõq dG ó©H
12 1
11
2
10 ............................................ : áYÉ°ùdG
q øe -
3
9
4
8
7 5
6
12 1
11
10
2 ............................................ : áYÉ°ùdG
q ¤EG -
3
9
4
8
7 5
6
....................................... : á«q YƒÑ°SC’G áMGôq dG @
109
¢ù«b ΩÉ¶f
q â«bƒJ πq c øY ôÑq YCG - 1
.≥FÉbóq dGh äÉYÉ°ùdÉH
å∏qãdGh áæeÉqãdG áYÉ°ùdG
q ™Hôq dGh á©HÉ°ùdG
q áYÉ°ùdG
q
¥O ...........h .......... áYÉ°ùdG
q ¥O ...........h .......... áYÉ°ùdG
q
™Hôq dG q’EG Iô°TÉ©dG áYÉ°ùdG
q ∞°üqædGh á°ùeÉÿG áYÉ°ùdG
q
¥O ...........h .......... áYÉ°ùdG
q ¥O ...........h .......... áYÉ°ùdG
q
å∏qãdG q’EG á©°SÉàq dG áYÉ°ùdG
q
¥O ...........h .......... áYÉ°ùdG
q
IóMGƒdG ¥ô¨à°ùJ ¢ü°üM 4 ´ƒÑ°SCG πq c π«∏N ó«q °ùdG

q óæY ¢SQój zCG á°SOÉ°ùdG{ q ò«ª∏J Òª°S - 2
q áæ°ùdÉH
.¥O 30 h ¢S 2
: É¡æe πq µd ¢ü°üıG
q »q YƒÑ°SC’G â«bƒàq ∏d É≤ah Oq GƒŸG √òg zCG á°SOÉ°ùdG{
q áæ°ùdÉH
q π«∏N ó«q °ùdG
q ¢SQq ój
É«aGô¨÷Gh ïjQÉàq dG á«q eÓ°SE’G á«Hôàq dG »q ª∏©dG ®É≤jE’G äÉ«q °VÉjQ IOq ÉŸG
»q YƒÑ°SC’G â«bƒàq dG
¢S 2 ¢S 1 ¢S 2 ¢S 5
É¡d ¢ü°üıGq
.32 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG
q ∫ÓN á«q ∏©ØdG á°SGQóq dG ™«HÉ°SCG OóY ≠∏Ñjh
: »JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q GC - GC
á©HGôq dG á°ü◊G
q áãdÉqãdG á°ü◊G
q á«fÉqãdG á°ü◊G
q ¤hC’G á°ü◊Gq
¥O......... äÉ«q °VÉjQ ¥O......... äÉ«q °VÉjQ ¥O......... äÉ«q °VÉjQ ¥O......... äÉ«q °VÉjQ
¥O....... »q ª∏Y ®É≤jEG ¥O....... »q ª∏Y ®É≤jEG ¥O....... »q ª∏Y ®É≤jEG ¥O....... »q ª∏Y ®É≤jEG
¥O ...........É«aGô¨L ¥O ...........É«aGô¨L ¥O ............ ïjQÉJ ¥O .............ïjQÉJ
¥O......... äÉ«q °VÉjQ ¥O...... á«q eÓ°SEG á«HôJ ¥O...... á«q eÓ°SEG á«HôJ ¥O......... äÉ«q °VÉjQ
: »JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q GC - Ü
É«aGô¨÷Gh ïjQÉàq dG á«q eÓ°SE’G á«Hôàq dG »q ª∏©dG ®É≤jE’G äÉ«q °VÉjôq dG IOq ÉŸG
äÉYÉ°ùdG q OóY
........... ........... ........... ........... AÉæKCG É¡d á°ü°üıG
q
áq«°SGQóq dG áæ°ùdG
q
110
¢ù«b ΩÉ¶f
ìÉÑ°U øe ≥FÉbO 10 q’GE IóMGƒdG áYÉ°ùdG q øe ájGóH Ωó≤dG pIôc ‘ ák ∏HÉ≤e IõØ∏àq dG âqãH - 3
q ‘ â¡àfÉa 23 áYÉ°ùdG
Ióq ŸG øe ÌcCG IóMGh á≤«bO ÊÉqãdG •ƒ°ûdG
q ¥ô¨à°SGh áYÉ°S ™HôH ÚWƒ°ûdG
q ÚH áMGÎ°SG É¡à∏q∏îJ óbh ‹GƒŸG Ωƒ«dG
.∫hCq ’G •ƒ°ûdG
q É¡bô¨à°SG »àqdG áq«æeõq dG
.á∏HÉ≤ŸG √òg ‘ •ƒ°T πq c É¡bô¨à°SG »àqdG á«q æeõq dG Ióq ŸG Ée @
±ôq °üàH ÖfQC’Gh IÉØë∏°ùdG q á°üb q -4

øs µp ndhn pIÉnØë t Ghn pÖnfQr nCÉrdGy øn «r Hn p¥ÉÑn °ùdy
r n∏°ùdy u G p¥Ó£p rfGy oIQÉ°TEG â
r «n £p Yr GoC ∫Ghõq dG ó©H ¥O 5 h pIón MGƒdG páYÉ°ùdG
q »pa
q§N ƒëf ´ô°SCG ≈àq M ß≤«à°SyG ¿CG Éeh .¥O 25 h ¢S 1 Ióq e p Ωƒr æs ∏d º∏°ùà°SyGh ≥∏p n£ær jn º∏na pá«n pfÉqãdyÉpH ∞ s în àn °Syr G ∫n hs nCÉrdGy
.ç 47h ¥O 6 `H IÉØë∏°ùdG q ¬à¨∏H ¿CG ó©H ç 35h ¥O 7 ‘ o¬¨∏Ña ∫ƒ°UƒdG
? p¥ÉÑn °ùdG
u páaÉ°ùe ™£b ‘ IÉØë∏°ùdG
q É¡àbô¨à°SG »pàqdGy áo «q æeõq dG oIón ªo rdGy Ée - GnC
? ∫ƒ°UƒdG u§N Éª¡æpe πx co Æƒ∏H áYÉ°S Ée - Ü
»àqdGy páYô°ùdG
q p ¢ùØæH p¥Ó£f’G pIQÉ°TEG AÉ£YEG óæY ¥ÉÑ°ùdGq ‘â o ≤∏£fyGh IÉØë∏°ùdÉH
q ∞ s îà°SCG ⁄ ƒd{ : ÖfQC’G ∫Énb - ê
z..................................... `H É¡∏Ñnb â o ∏°Uƒd IQôq ≤ŸG áaÉ°ùŸG É¡H â o © n£b
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCGh ¬dƒb ‘ ÖfQC’G ÉgôcP »àdyG án «q æeõq dG Ióq ŸG ”q CG *
.»FÉbó°UCG ≈∏Y ¬°VôYCG ºq K á«q ©°VƒdG √òg äÉ«£©e øªq °†àj ø«∏NóªH ’hóL »æHCG - On
: É¡n «pa πo ¨p àn °ûr jn »pàsdGy pá°ùn °Ss ƒDn ªo rdGy pIQn GOn GE p ør pe An ÉYn ór pà°S’p Gy Gnògn óo ªn Mr GnC óo «u °ùdy
s G ≈s≤n∏nJ - 5
AÉ`````````Yn ór pà°Sr Gp
»°ùfƒàq dG óªMCG : óq«°ùdG
q
.á«q eÓYE’G ‘ á«q æjƒµJ á≤∏M Qƒ°†M : ´ƒ°VƒŸG
28 ΩÉjq CG ájq ó¡ŸÉH iôéà°S »àqdG á«q eÓYE’G ‘ á«q æjƒµàq dG á≤∏◊G Qƒ°†◊ ¿hƒYóe
q ºµqfEÉa ,ó©Hh
.2006 ÈªàÑ°S 30 h 29 h
.§Ñ°†dÉH
q ÉMÉÑ°U ¥O 30h 8 áYÉ°ùdG q øe ájGóH ∫hCq ’G Ωƒ«dG ‘ πª©dG ≥∏£æj
á°ù°SƒŸG
q IQGOEG
q QOÉZ 2006 ÈªàÑ°S 28 Ωƒj ìÉÑ°U øe á°SOÉ°ùdG
`H ájq ó¡ŸG øY ó©ÑJ »àqdG áª°UÉ©dG ¢ùfƒJ óªMCG ó«q °ùdG q áYÉ°ùdG q »pa
áMGôà°SÓd áYÉ°S 1 ≥jô q£dG ‘ ∞qbƒJ óbh áYÉ°ùdG q ‘ ºc 80 áYô°S ∫óq ©Ã áaÉ°ùŸG √òg ¬JQÉ«q °ùH ™£bh ºc 200
3 .AÉYóà°S’G ‘ Qôq ≤ŸG pâbƒdG ó©H Oƒ°ü≤ŸG ¿ÉµŸG π°Uƒa
n fƒoJ Qn Op Én¨jo r¿GnC p¬«r ∏Y n¿Énc ≈àn e *
¢ùØf QÉÑàYÉH AÉYóà°S’G ‘ Oóq ÙG âbƒdG ‘ π°ü«d ôjó≤J ≈°übCG ≈n∏Y án ªn °UÉ©dG ¢ùo
? ∞qbƒqàdG Ióq eh áYô°ùdG
q ∫óq ©e
111
¢ù«b ΩÉ¶f
1 ¢U øeõq dG ¢ù«≤J »àqdG OGóYC’G Üô°VCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.500 ør pe ôn¨°Ur nC’G 60 Op ón ©n r∏pd án «n pdÉàn àn ªo rdG päÉnØYn É°†n ªo rdG Ö
• • • • • • • • 0
.60 On ón ©n r∏pd p ø«r «n pdÉàn àn ªo rdG p ø«r Øn YÉ°†n ªo rdG øn «r Hn Om ón Yn πs co ôo °üp Mr GnC - Ü
• * 60 > 415 > • * 60 • * 60 > 197 > • * 60 • * 60 > 73 > • * 60
• * 60 > 492 > • * 60 • * 60 > 229 > • * 60 • * 60 > 342 > • * 60
.päÉYn É°ùdÉp
s H má«s pæen Rn mIós eo πu co ør Yn ôo Ñu Yn GoC - ê
¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 152 , ¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 86
¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 435 , ¥O ...... h ¢S ....... = ¥O 207
.p ≥pFÉnbós dÉpH má«s pæen Rn mIós eo πu co ør Yn ôo Ñu Yn GoC - O
ç ...... h ¥O ....... = ç 263 , ç ...... h ¥O ....... = ç 115
ç ...... h ¥O ....... = ç 387 , ç ...... h ¥O ....... = ç 97
:»pdÉàs dyG ∫o hn ór é
n rdGy ¬o æo «u Ñn jo Éªn n∏rãpe p ´ƒÑo °Sr ’oC Gy p ΩÉjs GnC ≈n∏Yn ák Yn Rs ƒn eo ák Yn É°Sn 48 p ´ƒÑo °Sr oC’Gy »pa p ™æn °ür en ∫o Éªs Yo πo ¨p àn °ûr jn - 2
oârÑs°ùdyG oán©oªoérdyG o pªnîrdyG

¢ù« oAÉn©pHrQnC’Gy oAÉnKnÓtãdyG ¿ÉnærKpEÉrdyG oΩƒr n«rdyG
¥O 40 h ¢S 7 ¥O 40 h ¢S 7 ¥O 10 h ¢S 8 ¥O 10 h ¢S 8 ¥O 10 h ¢S 8 ¥O 10 h ¢S 8 p πnªn©rdyG päÉnYÉ°Sn oOnónY
.pIQn ôs ≤n ªo rdGy pá«s Yp ƒÑo °Sr ’oC Gy p πªn ©n rdGy päÉYn É°Sn On ón Yn p ™jpRƒr às dyG Gnò¡n pH â
r en ôn àn Mr Gy p ™æn °ür ªn rdGy nIQn GOn GE p s¿GnC p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH â
o pÑrKGoC *
(pÚªp n«rdGy ≈ndGE p Qp É°ùn n«rdGy nøpe) más«∏p ªn Yn sπco õép rfGoC - 3
ç 25 h ¥O 23 h ¢S 2 ¥O 12 h ¢S 7 ¥O 15 h ¢S 3 * CG
* 2 * 4 * 3
............... ............... ...............
112
¢ù«b ΩÉ¶f
3 1 2 1
ç 50 h ¥O 20 h ¢S 2 ç 45 h ¥O 6 ¥O 38 h ¢S 3 *Ü
* 4 * 3 * 2
....... ....... ¢S... ....... ¥O... ....... ¢S...
- 180 - 60 - 120 - 60
ç......¥O...... ç...... ¥O......
o pàær àn °Sr nCGhn oßM

.è p n’oCG *
............................................................................
............................................................................
p ôs co ≈n∏Yn …u Op ƒªo ©n rdG p ™°Vr ƒrn ∏pd Ék≤ar ph á«JB’G päÉ«s ∏p ªn ©n rdG õo ép rfGoC - 4
.»°SG
3 * ¥O 45 h ¢S 8 2 * ¥O 25h ¢S 4
8 * ç 55 h ¥O 12 4 * ç 12h ¥O 5
7 * ç 30 h ¢S 1 3 * ç 10 h ¥O 15 h ¢S 3
.oIón Mp Gƒrn dyG ¥O 30 h ¢S 2 päGnP m ¢ü°ün Mp 9 p ´ƒÑo °Sr ’oC Gy »pa ºl u∏©n eo πo ªn ©r jn - 5
? p ´ƒÑo °Sr oC’yG »pa É¡n pH Ωo ƒo≤jn »pàsdGy p πªn ©n rdGy päÉYn É°Sn Oo ón Yn Éen *
Ωn ƒr «n rdGy É¡n ào rdós Yn ór ≤n nd .páYn É°ùdy

s G »pa ç 30 h ¥O 4 ∫n ós ©n eo Ωóq ≤àJ áo «s pfhÎo rµpdE’p Gy »pàYn É°Sn â
r ë n Ñn °Ur GnC { : p¬«pH’nC øo ªn jr GnC ∫n Énb - 6
z.ç 30 h ¥O 31 h 17 páYn É°ùdy s G ≈ndGE p kAÉ°ùn ne pá°ùn peÉîn rdGy ón ræYp räQn É°Tn nCÉan ÉkMÉnÑ°Un pIôn °TÉp ©n rdG páYn É°ùdy s G ón ræYp
l «ëp °Un páYn É°ùdy
?í s G »pa p¬pàYn É°Sn Ωóq ≤J p ∫ós ©n ªo pd øn ªn jr GnC ôn jpó≤r nJ s¿GnC p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH â
o pÑrKGoC *
113
¢ù«b ΩÉ¶f
óo «q °ùdyG Ωn ƒr «n rdGy πn °Un hn .ç 30 h ¥O 1 ∫n ós ©n eo p º°ùr ≤p rdGy p ¢SGôs co πn Yn iôn é r ªo rdGy póMp Gƒrn dGy p øjpôªr às dyG ì
o nÓ°Ur GE p Ö
o n∏ n£àn jn - 7
.m ´É n£≤p rfGy n¿hOo É°SG
k ôs co 29 p ìnÓ°Ur GE p »pa Iôn °TÉ
n nÑoe n´ôn °Tn hn ¥O 10 h 9 páYn É°ùdG s »pa án °Sn Qn ór ªn rdGy lπ«∏p Nn
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? ÉMk ÉÑn °Un pIôn °TÉ
p ©n rdGy páYn É°ùdy
s G πn Ñr bn päÉ°SG
n ôs oµdyG p ™«ªp Ln p ìnÓ°Ur GE p ør pe øn sµªn nJ πr gn *
: pá«n pdÉàs dG páé n °ùn Mn p ´ƒÑo °Sr ’oC yG »pa m ΩÉjs GnC 6 πl peÉYn πo ¨p àn °ûr jn - 8
n en ôr Ñn rdGy Ö
¥O 45 h ¢S 4 : ÉkMÉnÑ°Un •
.¥O 15 h ¢S 3 : p ∫Ghn õs dyG ón ©H •
.p ´ƒÑo °Sr oC’yG »pa É¡n pH Ωo ƒo≤jn »pàsdGy p πªn ©n rdGy päÉYn É°Sn On ón Yn p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH Ö
o °ùo Mr GnC *
≈n∏Yn p π«ép °ùr sàdG oIós oe ≠∏ÑJ m π«ép °ùnr J n§jpô°Tn oârjôn nà°Tr Gp - 9
.ká≤n «pbOn 30 ¬o ær pe m¬Lr hn πu co
1 ¬LƒdG ¥O 30 Ωo hóo nJ m¿ÉnZGnC 6 móMp Ghn m¬Lr hn ≈n∏Yn πn é u °Sn GoC r¿GnC »pææo µp ªr jo πr gn *
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? ç 45 h ¥O 4 ∫n ós ©n eo oIón Mp Gƒrn dG
≈ndGE p páan É°Vn ’E p ÉH Ión Mp Gƒrn dG ¥O 30 h ¢S 4 äGnP m ¢ü°ün Mp 6 p ´ƒoÑ°Sr oC’G »pa pá°ùn peÉîn rdG pánæ°ùdG s òo «penÓnJ ¢S o Qo ór nj - 10
.¥O 30 h ¢S 1 äo GnP Éªn ¡o ær pe πw co pá«s Lp ƒodƒæo rµàu dG pá«n pHôr às ∏pd iôn Nr GoC hn pájs õp «∏p #rfnCÓd á°üs Mp
? pá°ùn peÉîn rdGy páæn °ùdy
s G òp «penÓàn pd pIQn ôs ≤n ªo rdGy pá°SG
n Qn óu dG päÉYn É°Sn Oo ón Yn Éen *
114
¢ù«b ΩÉ¶f
pIón Mp Gƒrn dGy páYn É°ùdy s G »pa øs ¡o ær pe πw co ≈°VÉn n ≤àn nJ ák n∏peÉYn 63 má«s pFÉHn ôo ¡r cn mä’BG ≈n∏Yn ¢ùp n HnÓen p ™æn °ür en Ö o MÉ°Un πo u¨°ûn jo - 1
.p πªn ©n rdGy p øYn øn Ør bs ƒn àn an ¥O 15 h 12 páYn É°ùdy s G ≈ndEGp ¥O 55 h 8 páYn É°ùdy s G øn pe »t pFÉHn ôo ¡r nµrdG Qo É«s às dyG ™n n£n≤rfGm Ωƒr jn ä
n GnP .O 1,440
n Ñs °ùnn J áp «s æp en õs dyG Ip ós ªo rdGy √p òp gn Op Gón àp er Gy ≈n∏Yn »u Fp ÉHn ôo ¡r nµrdG Qp É«s àq dyG ń É n£≤p rfG s¿GE p { : kÓFp Énb ä
Ö p nÓep É©n r∏dp p ™æn °ür ªn rdGy Ö o Mp É°Un ¬n Ls ƒnn J
p√òp gn ∑o Qn Gón àn æn °S{
n : móMp Ghn mäƒr °üpn H p¬«r n∏Yn n¿Or On ôn an z.p¬«pa Ú n ∏p peÉ©n rdGy p ™«ªp Ln p¥Rr Qp Op Qp ƒr en p ™æn °ür ªn r∏pd O 302,400 pIQn É°ùn Nn »pa
z.nIQn É°ùn în rdGy
.¬o Ño Mp É°Un Égn ôn cn Pn »pàsdGy pIQn É°ùn în rdGy »pa p ™æn °ür ªn r∏pd kÓ©r pa Ö
n Ñs °ùnn J »u pFÉHn ôo ¡r nµrdGy Qp É«s àn dyG ń É n£≤p rfGy s¿GnC â
o pÑrKGoC - GC
.IQÉ°ùÿG √òg äÓeÉ©dG ∑QGóàà°S ∞«c É«q HÉ°ùM ø«q HCG - Ü
: p¿GQn óo é
o rdGy póMn GnC ≈n∏Yn päÉn≤q∏©n ªo rdGy p√òp gn â
o n¶Mn nÓan má«s Yp Éæn °Up má°ùn °Ss Dƒn eo pÖMp É°Un Ö o n∏Nn On - 2
n àn rµen â
(p ´ƒÑo °Sr ’oC Gy »pa máYn É°Sn 48 ΩÉ¶f) πp ªn ©rn dG äÉn

o bhr nCG
áo «s Yp ƒÑo °Sr oCÉrdGy áo Mn Gôs dyG p πªn ©n rdGy Ωo Éjs GnC
pârÑ°ùdy
s G p Ωƒr nj n¤GE p p ør«nærKÉp rdGy p Ωƒr nj røpe
ÉMk ÉÑn °Un •
póMn nCÉrdGy Ωo ƒr jn 13 páYÉ°ùdG
q ≈ndEG ¥O 15 h 8 páYn É°ùdG
s øn pe
p ∫Ghõq dG ó©H •
q ¤EG ¥O 30 h 14 páYÉ°ùdG
¥O 45 h 17 áYÉ°ùdG q øe
115
¢ù«b ΩÉ¶f
∫Éªq ©dG Qo ƒLGoC ∫Éªq ©dG OóY

∫Éªq ©dG OóY
25
20
15
10
5
0
∞æ°üdG
q
Ú°üàıG
q Úq«qæØdG ∫Éqª©dG QƒLCG ¿ƒ°üàfl
q ¿ƒ«q æq a ∫Éªq Y
Ú°üàıG
q ÒZ ∫Éqª©dG QƒLCG Ú°üàfl
q ÒZ ∫ÉqªY
.p∫Éªs ©o rdGy Ap n’Dƒo gn Qp ƒLo GoC pójpó°ùr àn pd O 1536 m ´ƒÑo °Sr GoC πu co ôp Np BG »pa pá«s Yp Éæn °üdy u G pá°ùn °Ss Dƒn ªo rdGy p√òp gn Ö o Mp É°Un ± o ôp °ür jn
.pá«s pfƒofÉn≤rdGy áp «s Yp ƒÑo °Sr ’Co Gy p πªn ©n rdGy ä
p ÉYn É°Sn On ón Yn Ωn ôn àn Mr G áp °ùn °Ss Dƒn ªo rdGy Ö
n Mp É°Un s¿GCn p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH â
o pÑrKGCo - GC
.pá≤n pHÉ°ùdy
s G päÉn« n£©r ªo rdGy Ap ƒr °Vn »pa »pdÉsàdyG n∫hn ór nérdGy ót Yp GoC - Ü
p ´ƒÑo °Sr oCÉrdyG ‘ ............... ΩÉ¶f p ™æn °ü

r ªn rdyG ∫
o Éªs Yo
pQÉnæjuódyÉpH pInópMGnƒrdyG pánYÉs°ùdyG oInôrLoCG Onón©rdyG o∞ræ°üdy

q G
116
¢ù«b ΩÉ¶f
.ká≤n «pbOn 45 óo Mp Gƒrn dGy Ωo hóo jn p ø«r nWƒr °Tn »pa p Ωón ≤n rdGy pIôn co ä o nÓHn Én≤eo iôn é r oJ - 1
s G rân∏s∏în nJhn ¥O 30 h 23 páYn É°ùdy
p ør« nWƒr °ûdy s G »pa p ør«≤n jpôan nør«nH p Ωón ≤n rdG pIôn co »pa ál n∏nHÉn≤oe râ≤n n∏ n£rfGy ÉnµjpôneGnC p ¢SrCÉcn pánÑ°SÉn næªo pH
p•ƒr °ûdy
s G pájn É¡n pf »pa ≥n pFÉnbO 3 h p ∫hs ’nC Gy p•ƒr °ûdy
s G pájn É¡n pf »pa p Úà≤«bO páan É°Vn GE p ≈ndGE p ºo nµën rdGy ôs n£°Vyr Ghn máYn É°Sn 41 `pH ál Mn Gôn pà°Syr G
s G pâbr ƒrn dG ∫n ón Hn »pfÉsãdyG
.Éªn go An Éæn rKGnC p ™pFÉ°†dy
? pán∏Hn Én≤ªo rdGy pájn É¡n pf ør Yn ºo nµë
n rdGy øn n∏Yr GnC ≈àn en @
»pa p ´ƒÑo °Sr ’oC Gy p ¢ùrØnf ør pe pâÑr °ùdy

s G Ωn ƒr jn É¡n «r ndGE p On ÉYn hn ¥O 45h 15 páYn É°ùdy
s G »pa Ap ÉnKnÓtãdyG Ωn ƒr jn p ø nWƒrn dGy ¢V
n Qr GnC »pHGnC Qn On ÉnZ - 2
.ÉkMÉnÑ°Un ¥O 30h 6 páYn É°ùdy s G
? p ø nWƒrn dGy ê s b »pàsdG áo «s pæen õs dyG oIós ªo rdGy Éen @
n Qp ÉNn Égn É°†n
Éªn æn «r Hn m¿ƒHo Rn ô©n °T ≥r∏Mn »pap ´hôo °û∏ t pd ót ©p àn °ùr jn √o ón Ln ƒnn a ¥O 35h 13 páYn É°ùdy s G »pa p¥sÓë n rdGy n¿ÉscOo Ωl Rp ÉMn óo «s °ùdy q G πn Nn On - 3
.Qn hr ós dyG p¿Gôn ¶p àn ær jn p¿Gôn Nn BG p¿ÉnfƒHo Rn
n pfCÉr àn °Sr GCn r¿GCn »s n∏Yn ÉnfGCn hn ¥O 25 `pH móMp Ghn m¿ƒHo Rn ô©n °T p ≥r∏ë
∞ n pd páen Rp qÓdyG pá«s pæen õs dyG pIós ªo rdGy ∫o ós ©n eo Qo ós ≤n jo { : lΩRp ÉMn óo «q °ùdyq G ∫n Énb
z? …ô©n °T â o ≤r n∏Mn hn …pQhr On ä o ôr n¶àn rfG r¿GE p póYp ƒr ªn rdG Gnògn »pa »∏p ªn Yn ôu ≤n en »pa o¿ƒocnCÉ°Sn πr ¡n an ,15 án Yn É°ùdy s G ón ær Yp πn ªn ©n rdGy
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC h p¬pdGDƒn °So ør Yn Éek Rp ÉMn ón «u °ùdy
s GÖo «Lp GoC @
117
¢ù«b ΩÉ¶f
â«pbƒr às dyG Ö
n °ùn Mn 2004 ôn Hn ƒào cr GC 15 p Ωƒr jn pájn ÉnZ ≈ndGE p 2004 ÈªàÑ°S 2 p ¢ù«ªp în rdGy p Ωƒr jn ør pe ák jn Gón pH πl peÉYn πn n¨àn °Tr Gp - 4
: »pdÉsàdyG
óMnCÉrdyG oârÑs°ùdyG oán©oªoérdyG o pªnîrdyG

¢ù« oAÉn©pHrQnC’Gy oAÉnKnÓtãdyG pÚnærKpEÉrdyG
áMGQ ¥O 30 h ¢S 5 ¢S 5 ¥O 30 h ¢S 7 ¥O 30 h ¢S 7 ¥O 30 h ¢S 7 ¥O 30 h ¢S 7
.pôLr ’C Gy pá°ün pdÉNn ÒZ ÈªàÑ°S 25 h 24 h 23 Ωn Éjs GnC má°UÉ s Nn m¿hDƒo °To Ap É°†n
n ≤pd p πªn ©n rdGy p øYn pÖ«t n¨às ∏pd pIós oŸGy p√òp gn ∫n nÓNp ôs o£°Vr Gp
.m πªY áYÉ°S πq c øY O 1,650 ≈°VÉn n ≤nJhn
.É¡n «pa πn ªp Yn »pàsdG pIós ªo rdGy ∫n nÓNp √o É°VÉn
n ≤nJ …òp sdGy »u pdÉªn rdGy p ≠n∏Ñr ªn rdGy pÜÉ°ùn ëp pd 2004 áæ°ùd ôn Hn ƒào cr GC hn ÈªàÑ°S »r àn en ÉnfRr hôo pH Úo ©p àn °Sr GnC @
2004 ôHƒàcCG 2004 ÈªàÑ°S

óMnCÉrdyG oârÑs°ùdGy oán©oªoérdyG o¢ù«pªnîrdyG oAÉn©pHrQnC’Gy oAÉnKnÓtãdyG pÚærKpEÉrdyG óMnCÉrdyG oârÑs°ùdGy oán©oªoérdyG o¢ù«pªnîrdyG oAÉn©pHrQnC’Gy oAÉnKnÓtãdyG pÚærKpEÉrdyG
3 2 1 5 4 3 2 1
10 9 8 7 6 5 4 12 11 10 9 8 7 6
17 16 15 14 13 12 11 19 18 17 16 15 14 13
24 23 22 21 20 19 18 26 25 24 23 22 21 20
31 30 29 28 27 26 25 30 29 28 27
u °So ák îs °†pe ì
É¡n n∏s¨°Tn hn ¥O 45 ‘ ∫ 1000 É¡n «r n∏Yn πn é r Ap ÉªrdÉy pH ∫ 5000 p¬pà©n °Sp ¢ù
l sÓan πn ªn ©r àn °SG o «r bn m ¢Vƒr Mn Ap πr ªn pd - 5
.p ¢Vƒr nërdGy pá©n °Sp 2 ränCÓªn an ¥O20h 20 páYn É°ùdy s G ≈ndEGp ¥O 50 h 18 páYn É°ùdy s G nøpe
5
n r∏pd p ø«r àn Øn ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô nW Ωo óu bn GoC ) ? p ¢Vƒr ë
.(πu ë n rdGy πn peÉnc áo îs °†n ªp rdGy p√òp gn nCÓªr àn pd áo en Rp sÓdyG áo «s pæen õs dyG oIós ªo rdGy Éen @
118
ÜÉ°ùM
1 ¢U πFÉ°ùe πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.≠c 92 p¿ƒoàrjõs dyG pârjRn røpe πg 1 áo n∏ràco - 1
: pÜÉ°ùn ëp pd »u pÑ°SÉ
o æn às dyG p ∫hn ór é o ©p àn °Sr GnC *
n rdGy Gnò¡n pH Ú
∫ 225 , ∫ 75 : p¿ƒào jr õs dyG pâjr Rn ør pe p ø«r àn «n pdÉàs dyG p ø«r àn «s ªu nµrdGy øn pe πx c pán∏àr co - GC
.≠c 161 , ≠c 23 : o¬ræpe mán∏ràco uπoµpd ôp ràu∏dÉpH p¿ƒoàrjõs dyG pârjRn pás«ªu cn - Ö
≠µdÉpH p¿ƒào jr õs dyG pâjr nR oá«s ªu nc p æn oJ
É¡n Ño °SÉ Îq∏dÉH p¿ƒoàrjsõdyG pârjnR oás«uªnc
92 p næoJ
Én¡oÑ°SÉ 100
? p næoJ
75
Én¡oÑ°SÉ
? 225
p næoJ
Én¡oÑ°SÉ
23 ?
p næoJ
Én¡oÑ°SÉ
161 ?
pá«n pfÉsãdyG »pa ºc 300 000 `pH Qo ós ≤n oJ máYn ôr °ùpo H Égn Dho ƒr °Vn πo ≤p àn ær jn hn .môàr peƒ∏«pc ¿ƒ«o r∏e 150 p ¢VQr nCÉrdGy p øYn ¢ù s G óo ©o Ñr nJ - 2
o ªr °ûdy
(ç / ºc 300 000)
s G Ao ƒr °Vn É¡n bo ôp r¨àn °ùr jn »pàsdGy pá«q pæen õs dyG pIós ªo rdGy pójpóë
: p ¢VQr nCÉrdGy ≈ndGE p p ∫ƒ°Uo ƒro ∏pd p ¢ùªr °ûdy r àn pd »u pÑ°SÉ
»pfGƒsn ãdyÉpH - GC
(á«fÉnK 60 = á≤«bóq dG) p ≥pFÉnbós dyÉpH - Ü
»pfGƒsn ãdyÉpH oánbnôr¨nà°ùr oªrdyG oás«pænesõdyG oIsóoªrdyG ºµrdyÉpH oánaÉ°ùn ªn rdyG
p æn oJ
É¡n Ño °SÉ
1 300 000
p næoJ
Én¡oÑ°SÉ
? 150 000 000
»pa ºc 110 `pH lIOn ós ë

n eo É¡n «r n∏Yn iƒn °üo t Ghn ºc 150 (øcÉ°ùe - ¢ùfƒJ) pIQn É«s °ùdy
r ≤rdGy áo Yn ôr °ùdy s G p ≥jpô q£dyG p ∫ƒ oW ¢ù o «l bn - 3
.(¢S / ºc 110) páYn É°ùdy s G
.¢S / ºc 100 `d mhÉ°ùe máYô°S p ∫ós ©Ã ≥n jpô s£dyG p√òp gn Éæn pJQn É«s °ùpn H Éæn ©r n£nb
: p ≥jpô s£dyG p√òp gn p ™ r£nb »pa pábn ôn r¨àn °ùr ªo rdGy pá«q pæen õs dyG pIós ªo rdGy pójpóë
r àn pd »u pÑ°SÉ
o æn às dyG p ∫hn ór é o ©p àn °Sr GnC @
p ≥pFÉnbós dyÉpH - GC
päÉYn É°ùdy
s ÉpH - Ü
119
ÜÉ°ùM
p ≥pFÉnbsódyÉpH oánbnôr¨nà°ùr oªrdyG oás«pænesõdyG oIsóoªrdyG ºµrdyÉpH oánaÉ°ùn ªn rdyG
p æn oJ
É¡n Ño °SÉ
...................... 100
p æn oJ
É¡n Ño °SÉ
...................... 150
.p¬pæë
r nW ón ©r Hn p ≥«pbós dyG øe ≠c 85 p ø«u s∏dyG p íªr ≤n rdGy øn pe óo Mp Gƒrn dGy Qo É n£ær ≤p rdGy »£p ©r jo - 4
o æn às dyG p ∫hn ór é o ©p àn °Sr GnC @
.p ≥«pbós dyG nøpe ≠c 340 ≈n∏Yn p ∫ƒ°üoër∏pd p íªr ≤n rdGy Gnògn røpe páneRp sÓdyG pán∏ràoµrdGy - GC
r nW ør pe p êôn îr àn °ùr ªo rdGy p ≥«pbós dyG pán∏àr co - Ü
.p íªr ≤n rdGy Gnòg øe ≠c 60 p øë
≠µdyÉpH p ≥«pbsódyG oán∏ràoc ≠µrdyÉpH p írªn≤rdyG oán∏ràoc

p æn oJ
É¡n Ño °SÉ
85 .................
p næoJ
Én¡oÑ°SÉ
340 ?
? p næoJ
Én¡oÑ°SÉ 60
: »∏p jn Éen ¢ùo

n fƒoJ pá n£jpôNn ør pe m ørcQo »pa Ö
n pàco - 5
2
: pá n£jpôî
n rdyG oºs∏°So
1 000 000
p æn jo pá n£jpôî
p ¢VQr nC’G ≈∏Yn · 1 000 000 ¬o Ño °SÉ n rdyG ≈n∏Yn · 2 s¿sCG … r nCG
.· 189 pá n£jpôîn rdGy p√òp gn ≈n∏Yn päÉneÉªs nërdGy hn páªn °UÉ

p ©n rdGy ¢ùo
n fƒoJ nør«nH óo ©r oÑrdGy - GC
.ôàr peƒo∏«µp rdÉy pH p ø«r àn æn jpóªn rdGy p ø«r nJÉgn øn «r Hn pá«s ≤p «≤p ë
n rdGy páan É°ùn ªn rdGy pÜÉ°ùn ëp pd »u pÑ°SÉ
ºªrdyÉpH p ¢VrQnCÉrdyG ≈n∏nY oór©oÑrdyG ºªrdyÉpH pá n£jpônîrdyG ≈n∏nY oór©oÑrdyG

p æn jo
¬o Ño °SÉ
1 000 000 2
p næoj
o¬oÑ°SÉ
? ................
120
ÜÉ°ùM
n bÉnØ°Un hn páªn °UÉ
.ºc 270 ¢ùo p ©n rdGy ¢ùo
n fƒoJ nør«nH áo s«≤p «≤p nërdGy áo an É°ùn ªn rdGy - Ü
.pá n£jpôîn rdGy p√òp gn ≈n∏Yn p ør«nànæjpóªn rdGy p ør«nJÉgn nør«nH pó©r oÑrdGy pÜÉ°ùn ëp pd »x pÑ°SÉ
o nænJ m ∫hn ór népH oÚ©p nà°Sr GnC *
.…t ôp pFGós dyG o§ s£în ªo rdGy ¬o æo «u Ñn jo Éªn cn p¬«pa p±ôt °ün às dyG ≈n∏Yn Éæn ≤r Øn sJGp .O 960 `pH Éæn pàn∏pFÉ©n pd …t ôp ¡r °ûdy
s G πo Nr ós dyG Qo ós ≤n jo - 6
QÉNqOp’Gy
.Ap Gôn µp r∏pd p ¢ü°üs în ªo rdGy p ≠n∏Ñr ªn rdGy - GC
á∏F QÉ°üe
.pán∏pFÉ©n rdGy p∞jpQÉ°ün ªn pd p ¢ü°üs în ªo rdGy p ≠n∏rÑªn rdGy - Ü

j
G
∞
É©d
G
µd
.Éjv ôp ¡r °Tn ôp Nn ós ªo rdGy p ≠∏Ñr ªn rdGy - ê

AGô
pQÉæn jóu dyÉpH ≠o pdÉÑn ªn rdyG pájs pô°ùnr µrdyG pOGón Yr nCÉrdyÉpH ≠o pdÉÑn ªn rdyG
p næoj
o¬oÑ°SÉ
960 • (πNóq dG)
•
p æn jo
¬o Ño °SÉ •
? (∞jQÉ°üŸG)
•
? p æn jo
¬o Ño °SÉ • (AGôµdG)
•
? p næoj
o¬oÑ°SÉ • n Oq p’G)
(Qo ÉN
•
.140 Éæn pà°Sn Qn ór ªn pH pá°ùn peÉîn rdGy páæn °ùdy s G òp «penÓnJ Oo ón Yn - 7

pIOs É˘en »˘pa »u ˘ªp ˘«˘p«˘r≤˘às ˘dyG Qp É˘Ñn ˘pà˘Nr Ép ˘rdyG p è˘pFÉ˘àn ˘æn ˘pd »s ˘pFÉ˘°ü˘ n ˘rdyG Gnò˘gn ≈˘ndhoCÉ˘rdyG pá˘«s ˘pKnÓ˘tã˘dyG pá˘jn É˘¡n ˘pf »˘pa ôo ˘ jpó˘ ªo ˘ rdyG óo ˘ «u ˘ °ùdy
n Mr EÉp ˘rdyG ∫n hn ór ˘é s G ós ˘ Yn GnC
: päÉn«°VÉ p njôu dyG
15 ¥ƒØj 10 ¥ƒØj 10 5 øe 5 ¿n hOo

20 p∂t∏nªsàdyG oäÉnjƒn nà°ùr oe
20 20 ¤EGp 20 15 ¤EGp 10 ¿hO Ée ¤EG
20 20
20 20 20
2 6 1 pOón ©n rdyÉpH pò«penÓàs dyG Oo ón Yn
2 3
14 14 14 14 14 u…pô°ùnr µrdyG
uπoc »pa pò«penÓsàdyG oOnónY

.......... .......... .......... .......... ..........
iƒk àn °ùr eo
121
ÜÉ°ùM
.iƒk nà°ùr oe uπco »pa òp «penÓsàdyG Op ón Yn pÜÉ°ùn ëp pd »u pÑ°SÉ
o næsàdyG p ∫hn ór nérdGy Gnò¡n pH oÚ©p nà°Sr GnC - GC
pò«penÓàs dyG Oo ón Yn u pô°ùnr µrdyG pOón ©n rdyÉpH pò«penÓàs dyG Oo ón Yn

…
................... p næoj
o¬oÑ°SÉ 14
14
................... p næoj
o¬oÑ°SÉ
1
14
................... p æn jo
¬o Ño °SÉ
3
14
................... p næoj
o¬oÑ°SÉ
2
14
................... p næoj
o¬oÑ°SÉ 6
14
................... p næoj
o¬oÑ°SÉ 2
14
.∂q∏ªàq dG äÉjƒà°ùe ≈∏Y ò«eÓàq dG ´Rq ƒJ RÈj É«q fÉ«H Ó«ã“ õ‚CG - Ü
.èFÉàqædG √òg ‘ »jCGQ …óHCG - ê
Gƒo≤Øn sJGhn 1620 p ™Hs ôn ªo rdGy ôp àr ªp rdÉy pH É¡n pàMn É°ùn pe ¢ù

o «r bn m ¢VQr GnC pá© r£pb Ap Gôn °Tp »pa (πl «∏p Nn ph óo ªn Mr GnC hn É°Vp
n Q) An Énbpó°Ur GnC 3 ∑n ôn àn °Tr Gp - 8
.p º°Sr ôs dyG »pa øl «s Ñn eo ƒn go Éªn cn ºr ¡o æn «r Hn É¡n pàªn °ùr pb ≈n∏Yn
π«∏N ÜÉæe óªMCG ÜÉæe É°VQ ÜÉæe
.ºr ¡o ær pe πw co É¡n ndÉnf »pàsdGy pá©n r£≤p rdGy páMn É°ùn pe p ¢ù«r bn pÜÉ°ùn ëp pd »x pÑ°SÉ
o æn nJ m ∫hn ór é o ©p àn °Sr GnC *
n pH Ú
122
ÜÉ°ùM
p√òp gn ¢Sp
l QÉna nßMn Énd .36 º°üdy n fƒoJ pá n£jpôNn ≈n∏Yn pájs pó¡r ªn rdGy hn ¢ùHÉ" »r àn æn jpóen øn «r Hn ón ©r Ño rdGy ¢Sp
q ÉpH √o ón Ln ƒnn a ¢ùo n b -9
l QÉna ¢SÉn
º°U 1
: áp n£jpôîn rdGy √p òp gn p ìÉàn Ør ªp dp ¢ü°üs în ªo rdGy p ørcôt dyG »ap án en ƒo∏©r ªn rdGy
ºc 20 0
? áo en ƒo∏©r ªn rdGy p√òp gn »pæ©r nJ GnPÉen *

: pÜÉ°ùn ëp pd »x pÑ°SÉ
o nænJ m ∫hn ór népH oÚ©p nà°Sr GnC *
.ájq ó¡ªdGh ¢ùHÉ" øn «r Hn »u ≤p «≤p ë n rdGy pó©r Ño rdGy - GC

p ØnJ p ø«r àn s∏dyG án Ln ÉHn hn p¿Ghn ôn «r ≤n rdGy »r àn æn jpóen øn «r Hn pá n£jpôîn rdGy p√òp gn ≈n∏Yn pó©r Ño rdGy - Ü
.ºc 180 `pd ál jn phÉ°ùn eo ál an É°ùn en Éªn ¡o o∏°ür
: É¡n pà¡n Lp Ghn ≈n∏Yn án «n pdÉàs dyG án àn paÉs∏dyG mIRn Énën Ö

o Mp É°Un ≥n s∏Yn p¥ƒt °ùn às dyG ôp ¡r °Tn páÑn °SÉ
n æn ªo pH - 10
Éæn pJÉ©n «pÑen p¿Éªn rKGnC »pa % 25 ¢†«

o Øp îr nJ
9 /15 ≈ndGE p 8/15 ør pe
z.páYn É°†pn Ñr∏pd »u ∏p °Ur nCÉrdGy p øªn sãdyG øn pe 25 ™o pFÉÑn rdGy ¢†u
o Øîn jo { : É¡n àr Hn ÉLn nCÉan % 25 p ∫ƒd
o ór en ør Yn É¡n es GoC ≈æn eo â
r ndnCÉ°Sn
100
: pÜÉ°ùn ëp pd »x pÑ°SÉ
o æn nJ m ∫hn ór é o ©p àn °Sr GnC *
n pH Ú
.»e 72 400 »t ∏p °Ur nCÉrdGy É¡n æo ªn nK ák Yn É°†pn H pIRn Én¨ªn rdGy p√òp gn ør pe iô°Tn ∞
l jpôMn ¬o ær pe On ÉnØàn °Syr G …òp sdGy p ¢†«Øp îr às dyG Qp Gón ≤r pe - GC
.»e 7 500 √o Qo ór bn m ¢†«Øp îr àn pH É¡n Ño Mp É°Un On ÉnØàn °Syr G ám Yn É°†pÑdp »u ∏°Ur CÉn rdGy p øªn sãdyG - Ü
.»e 6 500 o√Qo ór bn m ¢†«Øp îr nàpH É¡n oÑMp É°Un On ÉnØnà°Syr G máYn É°†pn Ñpd pójpónérdGy p øªn sãdyG - ê
123
ÜÉ°ùM
: áo ≤n s∏©n ªo rdGy p√òp gn p¬∏p Nn ór ne »pa …pô n¶nf rânàØn n∏an päÉgn õn nàræªo rdGy ón nMGC oäQr Ro - 1
º°U 13
äÉÑ∏ q£dG øcQ á«q ë
q °U ≥aGôe
∂`∏°ùe
º©£eh ≈¡≤e ÖYÓe
º°U 7
∂∏°ùe
2Ω 9 100 : á«∏ª÷G áMÉ°ùŸG *
q
á≤«≤◊G ‘ ºcO 1 ¬≤aGƒj º°U 1 πq c *
.p√õn nàræªo rdGy pánMÉ°ùn pe ≈ndGE p pánÑ°ùr uædyÉpH p¿ƒnu µoŸG án nMÉ°ùn pe oπuãªn oj …òp sdGy …s ôp °ùnr µrdGy On ón ©n rdGy mIôs ne uπco »pa oÖoàcr GnC - GC
oäÉnfƒnu µoe
o√nõnàræoªrdyG o∂n∏°ùr nªrdyG oÖpYÓnªrdyG u G o≥paGnônªrdyG oºn© r£nŸGhn ≈n¡r≤nªrdyG päÉnÑn∏ s£dyG oørcoQ
oás«uë°üdy p√nõnàræoªrdyG
• • • • • • t…pô°ùnr µrdyG oOnón©rdyG

• • • • • • oπuãnªoj …pòsdyG
p¿ƒnu µªo rdyG náM
n É°ùn pe
.9 100 p ™Hs ôn ªo rdGy ôp àr ªp rdÉy pH p√õn àn ær ªo rdGy páMn É°ùn pe ¢ù

n «r bn s¿GnC â
o pÑrKGoC - Ü
? p√õn àn ær ªo rdGy Gnògn päÉnfƒnu µeo ør pe m¿ƒnu µeo πu oµpd pá°ün °üs în ªo rdGy páMn É°ùn ªp rdGy ¢ù
o «r bn Éen - ê
.¿m ƒnu µeo πu co áp Mn É°ùn ep Ü
p É°ùn ëp dp iôn Nr GCo ám ≤n jpô nW ør Yn oåë n Hr GCn - O
124
ÜÉ°ùM
.»x pænµ°Sn »x nëpd »n pdÉsàdyG n´hô°ûr ªn rdGy …w Qp És≤Yn låYp ÉnH ós Yn GnC - 2
º°U 12
º°U 5
2Ω 2 112 áMÉ°ùŸG : øcÉ°ùe
2Ω 768 áMÉ°ùŸG : äÉbôW
2Ω 384 áMÉ°ùŸG : AGô°†N äÉMÉ°ùe

2Ω 576 áMÉ°ùŸG : äGQÉ«°S …hBÉe
q
p ¢VrQnCÉrdyG ≈n∏nY Ω 8 ¬Ñ°SÉæj º«ª°üqàdyG ≈n∏nY º°U 1 qπc ***
.»t pænµ°ùdy n rdGy É¡n «r n∏Yn Ωo Én≤«°Sn »pàsdGy p ¢VQr nCÉrdGy án Mn É°ùn pe Oo póMn GoC - GC
s G »t ë
: s¿GCn â
o pÑrKGCo - Ü
.2Ω 768 p äÉnbôo t£∏pd án °ü n °ü s î n ªo rdyG án M n É°ùn ªp rdyG •

.2Ω 576 ä
p GQn É«s °ùdy
s G …hBÉªn pd án °ün °ü s î n ªo rdyG án M n É°ùn ªp rdyG •
.2Ω 384 nAGôn °† r î n rdyG án nMÉ°ùn ªp rdyG •
.2Ω 2 112 p øpcÉ°ùªn r∏pd án °ü n °ü s î n ªo rdyG án M n É°ùn ªp rdyG •
p ¢VQr ’C Gy páMn É°ùn pe ør pe 9 πo uãªn oJ Ap Gôn °†r în rdGy päÉMn É°ùn ªp rdGy hn päGQn É«s °ùdy
q G …phBÉen hn päÉnbôo t£∏pd án °ün °üs în ªo rdGy án Mn É°ùn ªp rdGy s¿GnC â
o pÑrKGoC - ê
20
.ó hôo °ûr ªn rdGy Gnògn É¡n «r n∏Yn Ωo Én≤«°Sn »pàsdGy
125
õ«q ªJ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
ÜÉ°ùM
n§ s£în ªo rdGy Gnògn nΩós bn hn z»e 3 600 iƒn °Sp p ∫põræªn rdGy nøpe p¬pH oârLôn Nn …òp sdGy p ≠n∏rÑªn rdGy nøpe »pd n≥rÑnj rºnd{ : oº«pgGôn rHGE p n∫Énb - 1
. …s ôp pFGós dyG
¬o an ôn °Un …òp sdGy ≠n n∏Ñr ªn rdGy p ø«r àn ≤n ∏p àn îr eo p ø«r àn ≤n jpô n£pH Oo óu Mn GC - GC

.ºo «gp Gôn Hr GE p
± ≠∏ÑŸG
G
°üŸ
≠∏ÑŸG
hô
»q≤ÑàŸG nøpe oº«pgGn ôrHGE p p¬pH nêôn Nn …òp sdGy n≠n∏rÑªn rdGy Oo óu nMGoC - Ü
.p∫põær ªn rdGy
.≠n n∏Ñr ªn rdGy Gnògn πu bn nCÉrdGy ≈n∏Yn iôn Nr GoC má≤n jpô n£pH Oo óu Mn GCo - ê
.2Ω 300 `pH ÊÉsãdyG Ü o ƒoØjn p ∫hs nCÉrdGy Ü

n Éæn en ¥ o Éæn en n¿Énµan ºo °Sr ôs dyG ¬o æo «u Ñn jo Éªn n∏rãpe m ¢VQr GnC án ©n r£pb p¿Gƒn Nn GnC ºn °ùn àn br Gp - 2
»pfÉsãdyG oÜÉnæne p ∫h
s nCÉrdyG Ü
o Éæ
n e
n
? Éªn ¡o ær pe πw co É¡n ndÉnf »pàsdGy pá©n r£≤p rdGy páMn É°ùn pe ¢ù

o «r bn Éen *
.má©n r£pb πu co páMn É°ùn pe ¢ù

n «r bn iôn Nr GoC má≤n jpô n£pH Oo óu Mn GCo *
zp ¢Vƒr nërdGy Gnògn 23 nÉC n∏ªr nàan mäÉYn É°Sn 4 pIós ªo pd Ap Éªn rdGy án îs °†n pe nπu¨°Tn GoC r¿GnC oäOr ƒs ©n nJ{ : lìsÓan n∫Énb - 3
.p ¢Vƒrr ◊Gy πn peÉnc nCÉn∏ªr àn pd páîs °†n ªp rdGy p√òp ¡n pd Ωn Rp sÓdyG â

n br ƒrn dGy Oo óu Mn GoC *
.iôn Nr GoC má≤n jpô n£pH án «s pæen õs dyG nIós ªo rdGy p√òp gn Oo óu Mn GoC *
126
õ«q ªJ : ájÉØµdG ¿ƒµe
ÜÉ°ùM
: má«q eƒjn mIójôL päÉëØ°U ≈∏Y ∫n hó÷G Gnòg pá«s ª«∏©àq dyG päÉ°ùn °Ss Dƒn ªo rdG ión Mr GE p äôn °ûnn f - 4
áq«ª«∏©qàdG á°ù°q SDƒŸG

áÑ°SÉÙGh áq«eÓYEÓd
2007 / 2006 êôq îàq dG ¿ÉëàeyG èFÉàf
áÑ°SÉÙG ¢UÉ°üàNpG á«q eÓYE’G ¢UÉ°üàNpG
ìÉéæq dG áÑ°ùf ÚëLÉæq dG OóY ìÉéæq dG áÑ°ùf ÚëLÉæq dG OóY
% 75 225 % 60 120
n °ün pàNr Ép rdGy p ørjòn gn »pa p¿ÉnëpàreyÉr∏pd nÚëp °Tu ôn nàªo rdGy Oo ón Yn Éne *
? p ør«°UÉ
q -5
: »JB’G º°Sôq dG ¬æq«Ñj Éªc áØ∏àfl äÉYGQõd ¢VQCG á©£b ìqÓa ¢ü°üN
äƒ«H
≥«bQ OƒY áØq«µe
ô°†N
.BG 11,40 `H ≥«bôq dG Oƒ©∏d á°ü°üıG

q áMÉ°ùŸG ¥ƒØJ áØ«q µŸG äƒ«Ñ∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG âfÉc
.äÉYGQõq dG øe ´ƒf πq µd á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG ¢ù«b ójóëàd »q Ñ°SÉæJ ∫hóLh Ê
q É«H º°SôH Ú©à°SCG - GC
.iôNCG á≤jô£H áMÉ°ùe πq c ¢ù«b Oóq MCG - Ü
127
14 á«q °Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«q °UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM
á°Sóæg
1 ¢U 120 ,15 ,30 ,45 ,60 ,90 áLQóq dÉH É¡à°ù«bCG ÉjGhR »æHG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.ádÉM πq c ‘ Üƒ∏£ŸG º«≤à°ùŸG »æHCG - 1
‘ `g º«≤à°ùŸG ≈∏Y …
q OƒªY ¿ º«≤à°ùŸG - GC ‘ ∑ º«≤à°ùŸG ≈∏Y …
q OƒªY ´ º«≤à°ùŸG - CG ‘ ¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y …
q OƒªY ¢U º«≤à°ùŸG - CG
.O á£≤qædG .ê á£≤qædG .CG á£≤qædG
`g
* *
ê CG
¢S
* ∑
O
.áªFÉb ájGhR »©∏°V óMCG ƒg ádÉM πq c ‘ Ωóq ≤ªdG º«≤à°ùŸG ∞°üf - 2

.ádÉM π
q c ‘ áªFÉ≤dG ájGhõq ∏d É«fÉK É©∏°V »æHCG @
*
`g
*
¢U
*
∑
`g
¢S ¢S
*¿
»©∏°V óMCG ¤EG »ªàæJ ¿ á£≤qædG - 3
]êCG ,ÜCG[ áªFÉ≤dG ájhGõq dG
.ájhGõq dG √òg AÉæH ”q CG @
128
á°Sóæg
2 ¢U 120 ,15 ,30 ,45 ,60 ,90 áLQóq dÉH É¡à°ù«bCG ÉjGhGR »æHG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
.á°ùjÉ≤àe ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àŸG åq∏ãŸG ÉjGhR - 4
.á«q °UÉîdG
q √òg áë
q °U øe óqcÉC JCG - GC
: »∏j Ée ”q GC - Ü
.áLQóq dG ÜÉ°ùëH • ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe åq∏ãe ÉjGhR øe ájhGR πq c ¢ù«b
.60 áLQóq dÉH É¡°ù«b ájhGR »æHCG - ê
.∂dP ¤EG É¡H â∏°UƒJ
q »àqdG á≤jô q£dG øq«HCG - O
.áLQóq dÉH 120 É¡àëàa ¢ù«b ]¿ `g , ∑ `g[ ájhGR »æHCG - GC - 5

.iôNCG á≤jô£H ájGhõq dG √òg AÉæH ó«YCG - Ü
.AÉæH πq c πMGôe ø«q HCG - ê
.IôFGóq dG √òg õcôe ''h'' á£≤æq dG -6

áeÉ≤à°SG ≈∏Y Éà°ù«d IôFGóq dG √òg øe ¿Éà£≤f ''O''h ''ê''
ê .Égõcôe ™e IóMGh
`g §°Sƒe
q (h `g) q¿GC øe QÉcÈdG á£°SGƒH ≥q≤–CG - GC
h .IôFGóq dG √òg õcôe øe ôq Á ]O ê[ `d …q OƒªY
O ájGhõq ∏d ôXÉæJ Qƒfi (h `g) q¿GC øe ≥q≤–CG - Ü
.èàæà°SCG ºq K ]O h , êh[
IôFGóq dG √òg õcôe É¡°SCGQ iôNCG ájhGR º°SQCG - ê
.»LÉàæà°SG áqë°U øe ≥q≤–CGh
ájGhõq dG áëàa ‘ áeƒ°SôŸG º«≤à°ùŸG ±É°üfCG óMCG -7

¢S ´ ¿ ∑ . ÉgôXÉæJ Qƒfi ]êCG ,ÜCG[
ê `g
Ü
¿hO ájhGõq dG √òg ôXÉæJ Qƒfi ôªMC’ÉH ¿ƒdCq G - GC
.á∏≤æŸG ∫Éª©à°SG
q »àqdG á≤jô q£dG øq«HCG - Ü
CG
129
á°Sóæg
.Ö°SÉæj ÉÃ ÚàHÉàµdG ”q CGh áeóq ≤e ájhGR πq c ∞°üæe
q »æHCG - GC - 8
]O ´ , ê ´[ ∞°üæe
q (¥ ´[ @ ]¢S `g , ¿ `g[ ∞°üæe q (∑ `g[ @ - GC
¢S ¿
ê
´
O `g
.áLQO ........ = ............. = ¥ ´ ê áLQO........ =........ = (∑ `g ¿[
.30 áLQóq dÉH É¡àëàa ¢ù«b ]êCG , ÜCG[ ájhGR »æHCG - GC - 9

.15 áLQóq dÉH É¡àëàa ¢ù«b ]´ `g , ∑ `g[ ájhGR »æHCG - Ü
.45 áLQóq dÉH É¡àëàa ¢ù«b ]¥ ¢S , ¢U ¢S[ ájhGR »æHCG - ê
.AÉæH πq c RÉ‚EG ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - O
. 60 áLQóq dÉH É¡°ù«b √ÉjGhR ióMEG ájhGõq dG ºFÉb Éãq∏ãe »æHCG - CG - 10

.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? áãdÉqãdG ¬àjhGR ¢ù«b Ée - Ü
130
á°Sóæg
.O GC ê ∞°üf ê GC Ü å«ëH ¿ÉàqeÉààeh ¿ÉJQhÉéàe ]OCG , êCG[ h ]êCG ,ÜCG[ ¿ÉàjhGõq dG - 1
.ÚàjhGõq dG ÚJÉg »æHCG - GC
.iôNCG á≤jô£H ÚàjhGõq dG ÚJÉg AÉæH ó«YCG - Ü
á∏≤æŸÉH Éæ«©à°ùe AÉæH πq c áë
q °U øe óqcÉC JCG - ê
q π«£à°ùe Éædõæe ‘ ∫ÉÑ≤à°S’G áYÉb ∞≤°S- 2

™bGƒe ‘ ¢ù«fGƒa â«ÑãJ »HCG ójôj . 4 h 5 ÎŸÉH √Gó©H πµ°ûdG
.∞≤°ùdG
q ÉjGhR ôXÉæJ QhÉfi ™WÉ≤J •É≤f ¿ƒµJ ¬æe áØ∏àfl
? ™bGƒŸG √òg OóY Ée - GC
: AÉæÑH ∂dP áqë°U øe óqcÉC JCG - Ü
.¥QƒdG ≈∏Y º°U 1 á≤«≤◊G ‘ Ω 1 πq c GÈà©e ∞≤°ùdG q πµ°T -
¢ù«fGƒØdG ™bGƒe -
.∞≤°ùdG
q Gò¡d ôXÉæqàdG …Qƒfi »æHCG - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ¢ù«fGƒØdG ™bGƒe ¬°ShDhQ …òqdG πµ°ûdG
q ´ƒf Ée - O
131
á°Sóæg
6 ,4 ,2 OGóYC’G ™e GOôW áÑ°SÉæàe √ÉjGhR á°ù«bCG åq∏ãe- 1
.»àHÉLEG πq∏YCG ? åq∏ãªdG Gòg ´ƒf Ée -
: Gó«q L º°Sôq dG Gòg πeq ÉC JCG - 2

.»àHÉLEG πq∏YCG ? áqà°ùdG
q äÉãq∏ãªdG øe qπc ´ƒf Ée - GC
2 1 .º°U 4 IôFGóq dG ´É©°T Góªà©e ™q∏°†ªdG Gòg AÉæH ó«YCG - Ü
.√RÉéfEG πMGôe ôcPCG - ê
3 6 .»àHÉLEG πq∏YCG ? ™q∏°†ªdG Gòg ´ƒf Ée - `g
4 5
: Gó«q L º°Sôq dG Gòg πeq ÉC JCG - 3

.Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe á«fÉªqãdG äÉãq∏ãŸG øe qÓc q¿GC âÑKCG - GC
.á°ùjÉ≤àe á«fÉªqãdG äÉãq∏ãŸG √òg q¿GC øe ≥q≤–CG - Ü
1
2 8 ? É¡æe åq∏ãe πq µd á«q °ù«Fôq dG ájhGõq dG ¢ù«b Ée - ê
3 .Éq«HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG
7
´É©°T Góªà©e äÉãq∏ãŸG √òg øe ¿ƒµŸG q ™q∏°†ŸG AÉæH ó«YCG - O
4 6 .º°U 4 IôFGóq dG
5
.√RÉ‚EG πMGôe ôcPCG - `g
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ™q∏°†ŸG Gòg ´ƒf Ée - h
132
á°Sóæg
2 ¢U 120 ,15 ,30 ,45 ,60 ,90 áLQóq dÉH É¡à°ù«bCG ÉjGhGR »æHG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
:¿É«JB’G ¿Éª°Sôq dG ¬æ«q Ñj Éª∏ãe á°ùjÉ≤àe äÉãq∏ãe √ƒ∏©J π«£à°ùe øe ¿ƒµàJ q ôMp ójôj - 4
q Éª¡æe πq c ÚJBGôe ™æ°U ‘
.6 h 7,5 Îªàæ°üdÉH
q ¬æe π«£à°ùŸG Aõ÷G …ó©H GÈà©e IBGôe πq c πµ°T AÉæH ó«YCG @
CG .Éædõæe á≤jóM ‘ ¢Vƒ◊ º«ª°üJ Gòg - 5
°60
Ü ê
ê GC ∑ = ∑ GC O = O GC Ü å«M ê ∑ GC , ∑ O GC , O Ü GC ¢VGƒMCG 3 ¤EG ¢Vƒ◊G Gòg Éæª°ùbq

.º«ª°üàq dG Gòg ”q GC - GC
.áÑ°SÉæŸG á°ù«bC’ÉH »JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q GC - Ü
∑ ê GC ê ∑ GC O ∑ GC ∑ O GC Ü O GC O GC Ü
áLQóq dÉH
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ∑ O GC åq∏ãŸG ´ƒf Ée - ê

.»àHÉLEG πq∏YCG ? ê ∑ GC åq∏ãŸG ´ƒf Ée - O
133
á°Sóæg
1 ¢U ¬YÓ°VCGh √ÉjGhR á°ù«bCG ≈dEG GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHCG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
øcÉeC’G ‘ É¡ª°SôH πeÉY ∞q∏c ≥FGó◊G ióMEÉH ê Ü GC åq∏ãª∏d á°ùjÉ≤e äÉãq∏ãe πµ°T ‘ ¢VGƒMCG áeÉbE’ - 1
.º°Sôq dG Gòg Ö°ùM É¡d IQôq ≤ŸG
Ü
Ω2
5
Ω 1,
°60 °30
ê Ω 2,5 CG
.¢VGƒMC’G √òg º°SQ øe ¬æqµ“ »àqdGh º«ª°üàq dG ≈∏Y áeóq ≤ŸG äÉ«£©ŸG øe ≈fOC’G óq ◊G áaô©e ‘ QÉàfi ƒg
.áHôéqàdG Iôq e qπc ‘ Góªà©e * áeÓ©dG ™°VƒH ¬àÑZQ ≥q≤– »àqdG äÉq«fÉµeE’G ∞∏àfl ∫hó÷G Gòg ‘ Oóq MCG @
ø«©∏°V á°ù«bCG ø«àjhGR á°ù«bCG

ø«©∏°V á°ù«bCG ÚàjhGR á°ù«bCG
ÉjGhR 3 á°ù«bCG ÒZ ájhGRh ÒZ ™∏°Vh ÉjGhR 3 á°ù«bCG ´Ó°VCG 3 á°ù«bCG
IQƒ°üfi ájhGRh Qƒ°üfi ™∏°Vh
´Ó°VCG 3 h Éª¡æ«H IQƒ°üfi Éª¡æ«H Qƒ°üfi §≤a Éª¡æ«H §≤a Éª¡æ«H
§≤a §≤a
§≤a §≤a
q AÉæKCG - GC - 2
¢S á£≤æq dÉH πqã‡ º«∏°S ™bƒe ¢U º«≤à°ùŸG ¢ùØf ≈∏Y óªMCGh º«∏°S ∞bh á«q fóÑdG á«Hôàq dG á°üM
.Ω 3 = ¢S CG å«M CG á£≤æq dÉH πqã‡ óªMCG ™bƒeh
* º«≤à°ùŸG ≈∏Y óªMCG ™bƒe QÉcÈdÉH Oóq MCG - GC
¢S
.º°U 1 `H á≤«≤◊G ‘ Ω 1 πq c É°Vƒ©eq ¢U
¢U
.áæµªŸG ∫ƒ∏◊G OóY ôcPCG - Ü
q ''Ü'' h ''CG'' Ú°SCGôq dG øY ‹Gƒàq dG ≈∏Y ó©Ñj ê Ü GC åq∏ãª∏d ê ¢SCGôq dG - 3

.3,5 h 2,5 º°üdÉH
.åq∏ãŸG Gò¡d ådÉqãdG ¢SCGôq dG »æHCG - GC
.áæµªŸG ∫ƒ∏◊G OóY Oóq MCG - Ü
*
Ü *
CG ? ádÉM πq c ‘ ê Ü GC åq∏ãŸG ´ƒf Ée - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG
134
á°Sóæg
2 ¢U ¬YÓ°VCGh √ÉjGhQ á°ù«bCG ¤EG GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
å«M ¿ ∑ `g Éãq∏ãe »æHCG - GC - 4
.º°U 3 = ¿ ∑ , º°U 4,5 = ¿ `g , º°U 6 = ∑ `g
(∑ `g) QƒÙG Ö°ùM ¬d ôXÉæŸG åq∏ãŸG »æHCG - Ü
: áØ∏àıG ä’hÉÙG √ò¡H âeÉ≤a É¡YÓ°VCG á°ù«bCG ¤EG GOÉæà°SG äÉãq∏ãe AÉæH ≈∏Y ÜQq óàJ ¿CG ≈æe äOGQ GC - 5
3 ™∏°†dG 2 ™∏°†dG 1 ™∏°†dG äÉ«£©ŸG

q ¢ù«b q ¢ù«b q ¢ù«b åq∏ãŸG
4 3 5 ê Ü GC
2 3 5 ´ ∑ `g
1,5 3 5 ¢S ¿ O
3 3 5 ¢U Ω ¥
? √DhÉæH øµÁ ’ …òqdG åq∏ãŸG ƒg Ée - GC

.áMÎ≤e ádÉM πq c ‘ Éæµ‡ AÉæÑdG íÑ°ü«d ∫hó÷G ‘ äÉ«£©ŸG ¢†©H ô«q ZCG - Ü
: å«M ''CG'' ‘ ÉªFÉb ê Ü CG Éãq∏ãe »æHCG - GC - 6

. º°U 3 êCG , º°U 5 = Ü GC
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG .áLQO ........ = Ü ê GC + ê Ü GC á«dÉàq dG áHÉàµdG ºq JCG - Ü
: å«M ´ á«q °ù«Fôq dG ¬àªq b Ú©∏°†dG

q ¢ùjÉ≤àe ´ ∑ `g Éãq∏ãe »æHCG - 7
º°U 13 ¬£«fi ¢ù«b -
.º°U 5 = ∑ `g -
135
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.∫hó÷G øe É¡d Ö°SÉæŸG AõédG Òª©J q”GC qºK ádCÉ°ùe qπc GC ôbCG - 8
πµ°ûdG
q AÉæH »q Ñjô≤qàdG πµ°ûdG
q äÉ«£©ŸG Üƒ∏£ŸG áo ndnCÉ°ùr ªn rdG
á°Sóæg
ê @ º°U 4 = Ü GC : å«M ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG 1

°30 = ê Ü GC , ° 60 = ê GC Ü
°60 °30
CG º°U 4 Ü
á«q °Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«q °UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πM
¬YÓ°VCGh √ÉjGhQ á°ù«bCG ¤EG GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHG : ±ó¡dG
º°U 4 = ∑ ´ @ º°U 4 = ∑ ´ : å«M `g ∑ ´ Éãq∏ãe »æHCG 2

º°U 3 = `g ∑ = ∑ `g
° 45 = `g ∑ ´ ,º°U 3
136
° 45 = `g ∑ ´
: ájÉØµdG ¿ƒµe
q
¥ ¢U ¢S åq∏ãe AÉæH @ : å«M ¢U ‘ ÉªFÉb ¥ ¢U ¢S Éãq∏ãe »æHCG 3

.¢U ‘ ºFÉb º°U 4 = ¢U ¢S
º°U 5 = ¥ ¢S
@ q ¢ùjÉ≤àe ∑ ´ ¿ Éãq∏ãe »æHCG 4
Ú©∏°†dG
: å«M ´ áq«°ù«Fôq dG ¬àªq bh
° 30 = ∑ ´ ¿
á«q °SÉ°SCG Iôqcòe
º°U 3,5 = ´ ¿
3 ¢U
15
á°Sóæg
: å«M ´ ¢U ¢S Éãq∏ãe »æHCG - 9
° 75 = ´ ¢S ¢U , °45 = ´ ¢U ¢S , º°U 6 = ´ ¢U
.πµ°ûdG
q Gò¡d »q Ñjô≤J º°SôH ΩƒbCG - GC
.¢U ´ ¢S Ö°ùMCG - Ü
.»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG ´ ¢U ¢S åq∏ãŸG AÉæÑH ΩƒbCG - ê
: å«M ]ê Ü[ h ]êCG[ Ú©∏°†dG

q ¢ùjÉ≤àe ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - 10
° 90 = Ü ê GC , º°U 5 = ÜCG
.πµ°ûdG
q Gò¡d »q Ñjô≤J º°SôH ΩƒbCG - GC
: Úà«dÉàq dG ÚàHÉàµdG ”q GC = Ü
.áLQO ............ = ê Ü GC , áLQO ............. = Ü GC ê
.»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG ê Ü GC åq∏ãŸG AÉæÑH ΩƒbCG = ê
137
á«q LÉeOCG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
á°Sóæg
: »JB’G »q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG Ö°ùM Ú©∏°†dG q ôM ∞q∏c - 1
q ¢ùjÉ≤àe åq∏ãe πµ°T ‘ Qƒq∏ÑdG øe ™£b OGóYEÉH ¬fhÉ©e ‘
°120
CG
Ü º°SO 5
.πµ°ûdG
q Gòg AÉæH πMGôe Oóq MCG - GC
.º°U 1,5 á≤«≤◊G ‘ º°SO 1 qπc GÈà©e πµ°ûdG
q Gòg AÉæÑH ΩƒbCG - Ü
≈∏Y Éæ∏°üëàa
q GC ¬°SCGQ øe ÉbÓ£fG øµ‡ §FÉM ô°übCÉH Ú°VƒM ¤EG √Éæª°ùb ê Ü GC åq∏ãe πµ°T ‘ ¢VƒM - 2
..ê `g GC h Ü `g GC øjQhÉéàe Ú°VƒM
° 60 = `g GC Ü , Ω 2 = Ü `g : ¬d Ü `g GC ¢VƒëdG
.»àbQh ≈∏Y º°U 2 ¢VQC’G ≈∏Y Ω1 πq c GÈà©e Ü `g GC ¢Vƒ◊G πµ°T »æHCG - GC
.ê Ü GC »q ∏°UC’G ¢Vƒ◊G »°SCGQ ''Ü'' h ''ê'' øY ó©ÑdG ¢ùØf ó©ÑJ `g á£≤æq dG ÉfÈàYG GPEG - Ü
.ê Ü GC ¢Vƒ◊G πµ°T ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ≥HÉ°ùdG q AÉæÑdG q”CG @
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ê Ü GC åq∏ãŸG ´ƒf Ée @
: Úà«dÉàq dG ÚàHÉàµdG ”q CG @
áLQO .................... = Ü ê GC , áLQO ............... = ê GC Ü
138
á°Sóæg
: º°Sôq dG Gòg π≤f ójôf - 1
∑ O Ü
´ `g ê CG
áLQq óŸG ÒZ Iô£°ùŸGh QÉcÈdG ∫Éª©à°SÉH º°Sôq dG π≤fCG - GC
Ü
CG
.∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - Ü
]êCG , ÜCG[ ájhGõq dG π≤æd áLQq óŸG ÒZ Iô£°ùªdGh QÉcÈdG πª©à°SCG - GC - 2

Ü
CG
ê
.∂dP ‘ É¡JóªàYG »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - Ü
q ¿Gô°üëJ 2 h 1 ¿ÉàjhGõq dG å«M ê Ü GC åq∏ãªdG »æH GC - 3

.]Ü GC [ ™∏°†dG
CG
Ü CG Ü
2 1
139
õ«q ªàJ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
á°Sóæg
.Gó«q L »JB’G º°Sôq dG ßM’CG - 4
.Éª¡d ÚÑ°SÉæŸG Úfƒq∏dÉH Úà≤£æŸG ¿ƒdCq Gh º°Sôq dG AÉæH ó«YCG @
.¬FÉæHC’ á«JB’G áq«°UƒdG AÉ«æZC’G óMCG Öàc ¬JÉªe πÑb - 5
»à«q °Uh
An Gõs Yp nCÉrdGy »pFÉæn Hr GnC
¿Éµne »pa Év«Øp îr ne Gõk ræcn rºoµnd oâcr ôn nJ ór ≤n nd
¬d πeÉ◊G º«≤à°ùŸG øYh Ω 4 ôÄÑdG øY ó©Ñj
.Ω 2 äƒàq dG Iôé°ûdh q
QOÉ≤dG óÑY ºcƒHCG
.º°U 1 á≤«≤◊G ‘ Ω 1 πq c ¬«a ÈàYG ôÄÑdGh äƒàq dG Iôé°T »©bƒŸ ôq¨°üe º°SQ Gòg
• •
päƒàt dyG oIôn é
n °Tn º°U 7 ôÄÑdG
.ÉgóMCG ‘ É«q Øfl õæµdG ¿ƒµj ¿CG øµÁ »àqdG ™bGƒŸG º°Sôq dG ≈∏Y Oóq MCG @
.4 ™bGƒŸG OóY q¿GC øe ≥q≤–CG @
140
á°Sóæg
1 ¢U q ±ôq ©JG : ±ó¡dG
¬ª°SQCGh ±ôëæŸG ¬Ñ°T äÉ«q °UÉN 6 áæù° q dG
: á«dÉàq dG ∫Éµ°TC’G É¡d Ö°ûÿG øe ™£b 3 ¬fhÉ©Ÿ QÉ‚q ºq∏°S - 1
3 2
1
á£≤æq dG øe Qq Éeh ôªMC’ÉH ¿ƒ∏ŸG

q ™∏°†∏d
q RGƒe º«≤à°ùe ≈∏Y ádƒªfi º«≤à°ùe á©£b É¡æe πq c ≈∏Y º°Sôj ¿CÉH ¬Øq∏ch
.øjôNB’G Ú©∏°†dGq óMCG ≈∏Y IOóq ÙG
.∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ * áeÓ©dG ™°VCGh πµ°T πq c øe âÑq ãJCG - GC
¬Yƒf
ájGhqõdG ºFÉb åq∏ãe ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe åq∏ãe Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe åq∏ãe qΩÉY åq∏ãe πµ°ûdG
q
1
2
3
.çÓqãdG äÉª«≤à°ùŸG ™£b º°SQCG - Ü
.»q YÉHQ ÉªgóMCG ø«∏µ°T ¤EG πµ°T πq c âª°ùb
q º«≤à°ùe á©£b πq c - ê
.∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ * áeÓ©dG ™°VCGh É¡«∏Y â∏°ü– q »àqdG äÉ«q YÉHôq dG ßM’CG -
≈æãe ≈æãe ájRGƒàe ¬YÓ°VCG ¿ÉjRGƒàe §≤a ¿É©∏°V ¬d ájRGƒàe ÒZ ¬YÓ°VCG q»YÉHQ
1 πµ°ûdG
q
2 πµ°ûdG
q
3 πµ°ûdG
q
.‹ÉqàdG êÉàæà°S’G q”CGh ∫hó÷G ßM’CG -

.±ôëæe ¬Ñ°T ƒg ......................¿É©∏°V ¬d »q YÉHQ πq c -
141
á°Sóæg
.á«dÉàq dG ∫Éµ°TC’G ßM’CG - 2
.±ôëæe ¬Ñ°T πqãÁ πµ°T πq c â– * áeÓ©dG ™°VCG - GC

.…QÉ«àNG πq∏YCG - Ü
.................................. ¬H q¿C’ ±ôëæe ¬Ñ°T ¬JÎNG πµ°T qπc πqãÁ @
.qΩÉY »q YÉHQ ∫Éµ°TC’G √òg øe qπc - 3
.±ôëæe ¬Ñ°T ≈∏Y π°üMC’ »q YÉHôq dG ¢ShDhQ óMCG øe ôq Á Éª«≤à°ùe ádÉM πq c ‘ º°SQCG @
142
á°Sóæg
.±ôëæe ¬Ñ°T πq c ±ôq ©JC’ á«q °Sóæ¡dG »JGhOCG πª©à°SCG - CG - 4
3 2
1
5 4
.»àHÉLEG πq∏YCGh ∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ * áeÓ©dG ™°VCG - Ü

±ôëæe ¬Ñ°T ¬Ñ°T ¢ù«d
π«∏©qàdG
qΩÉY Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe ájhGqõdG ºFÉb ±ôëæe
1 q»YÉHqôdG
2 q»YÉHqôdG
3 »q YÉHôq dG
4 »q YÉHôq dG
5 q»YÉHqôdG
.√ÉJóYÉb Éªg ±ôëæe ¬Ñ°T πq c ‘ ¿ÉjRGƒàªdG ¿É©∏°†dG q -ê

.ô°†NC’ÉH iô¨°üdG
q IóYÉ≤dGh ôªMC’ÉH iÈµdG IóYÉ≤dG ±ôëæe ¬Ñ°T πq c ‘ ¿ƒdCq G @
.¬YÉØJQG ƒg ±ôëæŸG ¬Ñ°T »JóYÉb ÚH ó©ÑdG - O
.±ôëæe ¬Ñ°T πq µpd ÉYÉØJQG ¢UÉ°Uôq dG º∏≤H º°SQCG @
143
á°Sóæg
]O ê[ h ]Ü GC [ √ÉJóYÉb ¿ƒµJ å«M O ê Ü GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T º°SQ ”q GC - CG - 5
CG
Ü
.¬«∏Y â∏°ü–
q …òqdG ±ôëæŸG ¬Ñ°T ´ÉØJQG º°SQCG - Ü
: å«M ¢U ´ ∑ `g ±ôëæŸG ¬Ñ°T º°SQ ”q GC - GC - 6

iÈµdG ¬JóYÉb ]∑ `g[ -
º°U 3 ¬YÉØJQG ¢ù«b -
.º°U 4 = ¢U ´ -
∑
`g
q ¢ùjÉ≤àŸG ±ôëæŸG ¬Ñ°T º°SQ ”q GC - Ü

: å«M .´ ∑ ¢U ¢S Ú©∏°†dG
]´ ∑[ h ]¢U ¢S[ √ÉJóYÉb -
º°U 2,5 ¬YÉØJQG ¢ù«b -
¢S
¢U
: å«M ¿ ∑ `g O ºFÉ≤dG ±ôëæŸG ¬Ñ°T º°SQ ”q GC - ê

]¿ ∑[ h ]`g O[ √ÉJóYÉb -
∑ º°U 3 ¬YÉØJQG ¢ù«b -
¿ º°U 2,5 = `g O -
144
á°Sóæg
.∫hó÷G Òª©J ”q GC ºq K ádCÉ°ùe πq c CGôbCG - 7
:å«M ]Ü GC [ iÈµdG ¬JóYÉb O ê Ü GC ±ôëæe ¬Ñ°T º°SQCG - CG
.áLQO 75 = ê Ü GC , º°U 3,5 = ê Ü , º°U 2,5 = O ê , º°U 4,5 = Ü GC
: å«M ]¢U ¢S[ iô¨°üdG
q ¬JóYÉb ¿ ´ ¢U ¢S ±ôëæe ¬Ñ°T º°SQCG - Ü
º°U 2,5 ¬YÉØJQG ¢ù«b
.áLQO 100 = ¿ ¢S ¢U , áLQO 120 = ´ ¢U ¢S , ¢U 3 = ¢U ¢S
: å«M ]¥ ¢U[ iô¨°üdG
q ¬JóYÉb Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe ¢U ¥ `g O ±ôëæe ¬Ñ°T º°SQCG - ê
.º°U 3 = ¥ `g , áLQO 70 = ¥ `g O , º°U 4 = O `g
ê ádCÉ°ùŸG Ü ádCÉ°ùŸG GC ádCÉ°ùŸG

±ôëæe ¬Ñ°T º°SQ
Üƒ∏£ŸG
Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe ¢U ¥ `g O
]¢U ¢S[ iô¨°üdG
q IóYÉ≤dG
º°U 2,5 ´ÉØJQ’G ¢ù«b
º°U 3 = ¢U ¢S äÉ«£©ŸG
áLQO 120 = ´ ¢U ¢S
áLQO 100 = ¿ ¢S ¢U
º°U 2,5 O
ê
º°U 3,5 »q Ñjô≤àq dG πµ°ûdG
q
RÉ‚E’G πÑb
°75
º°U 4,5
CG
Ü
(º°Sôq dG) RÉ‚E’G
145
á°Sóæg
]∫ ¥[ h ]¢U ¢S[ √ÉJóYÉb ∫ ¥ ¢U ¢S ÉªFÉb ±ôëæe ¬Ñ°T º°SQCG - 8
áLQO 60 = ∫ ¢S ¢U , º°U 4 = ¢U ¥ , º°U 6 = ¢U ¢S : å«M
(º°Sôq dG RÉ‚EG πÑb »q Ñjô≤J º°SôH ΩƒbCG)
.º°Sôq dG ¬æq«Ñj Éª∏ãe π«£à°ùe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b - 9
.±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ Éª¡æe πq c Úà°ùjÉ≤àe Úà©£b ¤EG É¡ª«°ù≤J É¡ÑMÉ°U ójôj
.Úà©£≤dG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d π«£à°ùŸG ‹ƒW ™£≤H ¢U º«≤à°ùe º°SQ ≈∏Y √óYÉ°SCG @ CG
? Üƒ∏£ŸG ≥q≤ëj óMGh º«≤à°ùe óLƒj πg - Ü
(ê O) `d RGƒeh (¿ ´) `d Rp Gƒoe (ÜCG) å«M »JB’G º°Sôq dG πqeCÉJCG - 10

Ü CG
´ ¿
ê ∑ `g O
.º°Sôq dG Gòg ‘ áeƒ°Sôe ¬YÓ°VCG ±ôëæe ¬Ñ°T qπc »ªq °SCG @
.º°U 5 = `gCG , º°U 6 = ÜCG : å«M `g á«q °ù«Fôq dG ¬àªq bh Ú©∏°†dGq ¢ùjÉ≤àe `g Ü GC Éãq∏ãe »æHCG -CG - 11
.åq∏ãŸG Gòg ‘ ôXÉæqàdG Qƒfi »æHCG - Ü
.º°U 2 `g øY Éª¡æe qπc ó©ÑJh ]`g GC [h ]`g Ü[ ¤EG ‹GƒqàdG ≈∏Y ¿É«ªàæJ ''O'' h ''ê'' Úà£≤f øq«YCG - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG ? O ê Ü GC »q YÉHôq dG ´ƒf Ée @
.¬«ªq °SCG .ôXÉæJ Qƒfi »q YÉHôq dG Gò¡d - O
146
á°Sóæg
.á°ùjÉ≤àe ¢VGƒMCG 5 ¤EG º°ù≤eh
q q ¢ùjÉ≤àe ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ âÑæŸ Éª«ª°üJ º°Sôq dG Gòg πqãÁ - 1
Ú©∏°†dG
º°U 4
º°U 3
º°U 6
.»àbQh ≈∏Y º°U 2 ¬«∏Y º°U 1 πq c GÈà©e º«ª°üàq dG Gòg º°SQ ó«YCG @
Úà©£b ¤EG ¢U º«≤à°ùÃ ÉgÉª°ùàbÉa »q YÉHQ πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b Éª¡«HCG øY É°VQh QGõf ¿GƒNC’G çQh - 2
.Úà°ùjÉ≤àe
.QGõf É¡«∏Y π°ü–
q »àqdG á©£≤∏d ôq¨°üe º°SQ Gòg
º°U 3
QGõf á©£b º°U 4
¢U º°U 5
.Éª¡«HCG øY ¿GƒNC’G É¡KQh »àqdG ¢VQC’G á©£b º°SQ ”q GC - GC

.¥QƒdG ≈∏Y º°U 1 ¢VQC’G ≈∏Y Ω 8 πq c QÉÑàYÉH º°Sôq dG Gòg RÉéfEG ºq J - Ü
? QB’G ÜÉ°ùëH øjƒNC’G øjòg øe qπc É¡dÉf »àqdG á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée @
147
á°Sóæg
: å«M O Ü CG Éãq∏ãe »æHCG - CG - 1
.áLQO 60 = Ü O GC , áLQO 30 = O Ü GC , º°U 6 = ÜCG
.º°U 4,5 ]ê Ü[ ¬©∏°V ¢ù«b …òqdG O ê Ü CG ±ôëæŸG ¬Ñ°T ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ê á£≤æq dG »æHCG - Ü
.»àHÉLEG πq∏YCG ? O ê Ü GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T ´ƒf Ée - ê
.ê O Ü Ö°ùMCG - Ü
.Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àŸG O ê Ü GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T πeCq ÉJCG - 2
Ü º°U 4 CG
º°U 3
ê
º°U 2,5 º°U 2,5 O
±ôëæŸG ¬Ñ°T øe ÉªFÉb Éãq∏ãe ™£à≤J ¿CG ∂æµÁ{ : √ƒNCG ¬d ∫É≤a πµ°ûdG
q Gòg áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùM ¤EG óªMCG π°Uƒàj q ⁄
.zO ê Ü CG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b ¢ùØf ¬d Ó«£à°ùe ¿ƒµàd q πµ°ûdG q Gòg øe ôNBG ¿Éµe ¤EG ¬∏≤æJh
.á≤jô q£dG √ò¡H óªMCG ¬«∏Y π°üëj …òqdG π«£à°ùŸG »æHCG - GC
.O ê Ü GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe Oóq MCG - Ü
.º°U 4 É¡æe πq c ¢ù«b ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe Éãq∏ãe »æHCG - CG - 3

.º°U 6 iÈµdG ¬JóYÉb ¢ù«b ±ôëæe ¬Ñ°T ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d O á£≤f Oóq MCG - Ü
.™bGƒŸG √òg Oóq MCG .iôNCG ™bGƒe 5 O á£≤æq ∏d ó‚ ¿CG øµÁ - ê
.±ôëæe ¬Ñ°T πq c ´Ó°VCG º°SQ ”q CG - O
: ¬Jõ‚CG …òqdG º°Sôq dG πeq ÉC JCG - `g
? áeƒ°Sôe ¬YÓ°VCG ±ôëæe ¬Ñ°T øe óLƒj ºc @
? áeƒ°Sôe ¬YÓ°VCG åq∏ãe øe óLƒj ºc @
148
á°Sóæg
É¡«∏Y âª°SQ ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ Éª¡æe qπc Ú°ùjÉ≤àe øjCGõL ¤EG π«£à°ùe πµ°T ‘ ábQh áª°ù≤d - 4
.É¡«dƒW ™£≤j Éª«≤à°ùe ≈ª∏°S
z∫ƒ∏M Ióq Y ó‚ ¿CG øµÁ á≤jô q£dG √ò¡H{ : ≈æe É¡d âdÉb
q °U âÑKC’ º°Sôq dG Gòg ≈∏Y áØ∏àfl ∫ƒ∏M 3 Ωóq bCG - GC
.≈æe ∫ƒb áë
º°U 3
º°U 8
.IóMGh á£≤f ‘ ™WÉ≤àJ ∫ƒ∏◊G ™«ªL ‘ äÉª«≤à°ùŸG q¿GC øe óqcÉC JCG - Ü

? π«£à°ùŸG ¤EG áÑ°ùæq dÉH á£≤æq dG √òg πqã“ GPÉe - ê
.≥HÉ°ùdG
q πµ°ûdG
q ¤EG GOÉæà°SG »JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q CG - O
7,2 4,3 5 º°üdÉH

q ±ôëæªdG ¬Ñ°ûd iÈµdG IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b
3,9 1,8 2,5 º°üdÉH
q ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iô¨°üdG
q IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b
.∫ƒ∏M Ióq Y øe ≈æe âæqµe ≈ª∏°S É¡àMÎbG »àqdG á≤jô q£dG - `g

.±ôëæªdG ¬Ñ°ûd iô¨°üdG
q IóYÉ≤dG ∫ƒ£d Gô°üM »£YCG @
• > ¢U ¥ > •
.±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iÈµdG IóYÉ≤dG ∫ƒ£d Gô°üM »£YCG @
• > ∑¥ > •
: å«M ''CG'' ‘ ÉªFÉb ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - GC - 5

.º°U 4 = ê GC , º°U 6 = Ü GC
.º°U 3 iô¨°üdG
q ¬JóYÉb ¢ù«b ê O Ü GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T ≈∏Y ∫ƒ°ü◊G øe »ææqµ“ O á£≤f ø«q YCG - Ü
(º°Sôq dG ≈∏Y ∫ƒ∏◊G √òg Ωóq bCG) ? áæµªŸG ∫ƒ∏◊G OóY Ée - ê
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ádÉ◊G √òg ‘ áæµªŸG ∫ƒ∏◊G OóY Ée ,º°U 5 iô¨°üdG q IóYÉ≤dG ¢ù«b ¿Éc ƒd - O
(º°Sôq dG ≈∏Y ∫ƒ∏ëdG √òg Ωóq bCG)
149
ÜÉ°ùM
1 ¢U q ∫Éª©à°SG ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhG : ±ó¡dG
ºq∏°ùdG 6 áæù° q dG
: á«dÉàq dG äÉ«£©ŸG á£jôN øe øcQ ‘ ÉfCGôb - 1
º°Sôq dG ºq∏°ùdG
q
º°U 1 1
ºc 1 100 000
Ö°SÉæj ÉÃ »∏j Ée q”GC - GC

¢VQC’G ≈∏Y º°U ....................... ¬Ñ°SÉæj á£jôÿG ≈∏Y º°U ........... qπc
.¬dƒdóÃ OóY πq c §HQCGh á£jôÿG √òg ºq∏°S ßM’CG - Ü
»q ≤«≤◊G ó©ÑdG 1
á£jôÿG ≈∏Y »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG 100 000
1
q ójóëàd 2500 É¡ªq∏°S á£jôN ájq ó∏ÑdG â∏ª©à°SGp - 2
º°U 28 ¬dƒW ¢ù«b …òqdGh ¬àÄ«¡J ójôJ …òqdG ´QÉ°ûdG
.á£jôÿG √òg ≈∏Y
? ´QÉ°ûdG
q Gò¡d »q ≤«≤◊G ∫ƒ q£dG ¢ù«b Ée - GC
.º∏°ùdG
q ¤EG GOÉæà°SG »q ≤«≤◊G ó©ÑdG øY åëÑ∏d IóYÉb Æƒ°UCG - Ü
1
200 000 á«°ùfƒ
q àdGq OÓÑ∏d á£jôN ºq∏°S - 3
.ºc 64 äÉeÉª◊G
q áæjóeh áª°UÉ©dG ¢ùfƒJ ÚH á«≤«≤◊G
q áaÉ°ùªdGh
? á£jôÿG √òg ≈∏Y ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH áaÉ°ùŸG Ée - GC
.ºq∏°ùdG
q ¤EG GOÉæà°SG »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG øY åëÑ∏d IóYÉb Æƒ°UCG - Ü
.»JB’G ∫hó÷G Òª©J ”Cq G - 4

¬dƒdóe ºq∏°ùdG
q
.¢VQC’G ≈∏Y ............... ¬Ñ°SÉæj º«ª°üqàdG ≈∏Y º°U ....................... qπc 1 ºq∏°ùdG
q Ö°ùM ¢VQCG á©£b º«ª°üJ
300
.á≤«≤◊G ‘ º°U 40 ¬Ñ°SÉæj º«ª°üqàdG ≈∏Y º°U 1 qπc • ºq∏°ùdG
q Ö°ùM ∫õæe º«ª°üJ
•
¢VQC’G ≈∏Y ......... ¬Ñ°SÉæj .....................≈∏Y.......... qπc 3 á£jôN º«ª°üJ
200000
.á≤«≤◊G ‘ º°U 300 000 ¬Ñ°SÉæj á£jôÿG ≈∏Y º°U 2 πq c ....................................
150
ÜÉ°ùM
.»q ≤«≤ëdG ó©ÑdG ¤EG (º«ª°üàq dG ≈∏Y) q -5
»q ∏«ãªqàdG ó©ÑdG áÑ°ùf ƒg ºq∏°ùdG
áÑ°ùqædG √òg ‘ óq M qπc ∫ƒdóe ÖàcCG - CG
................................... 1
................................... 500000
. 3 ºq∏°ùdG Ö°ùM ¢VQCG á©£b ºo «ª°üJ õn ‚GoC - Ü
1000 q : ∫hó÷G ßM’CG @
º°üdÉH
q º«ª°üàq dG ≈∏Y ¢Vô©dG º°üdÉH
q »q ≤«≤ëdG ¢Vô©dG º°üdÉH
q º«ª°üàq dG ≈∏Y ∫ƒ q£dG º°üdÉH
q »q ≤«≤ëdG ∫ƒ q£dG
4,5 1500 6 2000
.∫hó÷G ¤EG GOÉæà°SG áÑ°ùf πq c ‘ ¢übÉæq dG óq ◊G ”q CG @
º«ª°üàq dG ≈∏Y ó©ÑdG 4,5 3
= =
»q ≤«≤◊G ó©ÑdG 2000 1000
.á≤HÉ°ùdG
q áHÉàµdG ‘ Údƒ¡ÛG øjó©ÑdG áë
q °U øe ≥q≤–CG @
* 4,5 2000 * 3
= , =
1 ºq∏°ùdG Ö°ùM ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£≤d º«ª°üJ õ‚CG - 6

. 250 q l
.Ö°SÉæàq dG OÉªàYÉH ¢VQC’G á©£b OÉ©HCG óMCG Iôq e πq c ‘ Ö°ùMCG @
Üƒ∏£ŸG äÉ«£©ŸG
º°üdÉH
q º«ª°üqàdG ≈∏Y iÈµdG IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b @ 1
* 1 =
= 2500 250
º°üdÉH
q iô¨°üdG
q IóYÉ≤∏d »q ≤«≤ëdG ∫ƒ q£dG ¢ù«b @
*
6 1
= =
250
º°üdÉH
q º«ª°üàq dG ≈∏Y ´ÉØJQ’G ∫ƒW ¢ù«b @
1
* =
= 1250 250
151
ÜÉ°ùM
.¢VQC’G ≈∏Y ºc 1 πqãÁ á£jôÿG ≈∏Y º°U 0,5 ¿Cq G á£jôN øe øcQ ‘ GC ô≤f - 7
.º°U 25 á£jôÿG √òg ≈∏Y Úàæjóe ÚH ó©ÑdG - GC
? ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH á«q ≤«≤◊G áaÉ°ùŸG Ée @
.ºc 84 Úàæjóe ÚH á«q ≤«≤◊G áaÉ°ùŸG - Ü
? á£jôÿG √òg ≈∏Y ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH ó©ÑdG Ée @
.Éª¡«dEG â∏°UƒJ
q Úàq∏dG Úàé«àæq dG áë
q °U øe ≥q≤–CG - ê
.Ω 8 É¡«a ¢SQóf »àqdG áYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b - 8

.ºq∏°S πq c Ö°ùM áYÉ≤dG ∫ƒW πqãeCG - GC
1 @ 1 @ , 1
200 , 100 80 @
¬à¶M’ Ée πé
q °SCG - Ü
.Ω 70 ¬©∏°V ¢ù«b ™qHôe πµ°T ‘ Éæà°SQóe áMÉ°S - 9

1 ºq∏°ùdG
q Ö°ùM Éª«ª°üJ É¡d º°SQCG @
2000
: ¬d ºFÉb ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b - 10

.40 ⁄ÉH iÈµdG IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b
.30 ⁄ÉH iô¨°üdG
q IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b
.24 ⁄ÉH ´ÉØJQ’G ∫ƒW ¢ù«b
. 3
2000 ºq∏°ùdG
q Ö°ùM Éª«ª°üJ É¡d º°SQCG @
152
ÜÉ°ùM
‘ AÉ°†«H ábQh ¬jód .25 h 50 ÎŸÉH √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ ó«dG Iôµd mÖ©∏e º«ª°üJ RÉ‚EG ¢ù«fCG ójôj - 1
.21 h 30 Îªàæ°üdÉH
q √Gó©H π«£à°ùe πµ°T
: ÚH øe √QÉ«àNG ¬æµÁ …òqdG ºq∏°ùdG
q ƒg Ée @
? 1 , 1 1 1 , 1
200 , , 20 10
125 100
.É«q HÉ°ùM …QÉ«àNyG πq∏YCG @
.ÉgAÉæH …ƒæj »àqdG ≥≤°ûdG

q øe ∞æ°üd º«ª°üàq dG Gòg …q QÉq≤Y åYÉH øe »HCG ºq∏°ùàa áq≤°T AGô°T Éæà∏FÉY Ωõà©J - 2
º°U 1,5 º°U 1 º°U 2

áaôZ AÉæ¡dG ≥≤°T
ΩÉªq ◊G
áaôZ
º°U 1,5 ∫ÉØWC’G øjƒHC’G
: IÉ q£¨ŸG áMÉ°ùŸG @
¥GhqôdG
2Ω 81
1 : ºq∏°ùdG @
¥Ghôq dG
º°U 3 áaôZ
200 q
ïÑ£ŸG º°U 2,5
∫ÉÑ≤à°S’G
2006 Èª°ùjO :º«∏°ùàq dG @
º°U 1
. 2Ω 81 áq≤°ûdG
q √ò¡d IÉ q£¨ŸG áMÉ°ùŸG q¿GC øe ≥q≤–CG - GC
: ‹Éàq dG ∫hó÷G ôªq YCG - Ü
¥Ghôq dG ΩÉªq ◊G ∫ÉØWC’G áaôZ øjƒHC’G áaôZ ïÑ£ŸG ∫ÉÑ≤à°S’G áaôZ ¿ƒµŸG
q
2⁄ÉH áMÉ°ùŸG ¢ù«b
153
ÜÉ°ùM
º°U 1 : á£jôN øe øcQ ‘ ÉfCGôb - 1
ºc 20
q Éª¡æ«H ó©ÑdG Éæ°ùbh ''Ü''h ''CG'' Úàæjóe É¡«∏Y ÉfÎNGp

.40,5 ¿Éµa Îªàæ°üdÉH
? ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH á«q ≤«≤◊G áaÉ°ùŸG Ée @
Ö°ùM Éª«ª°üJ É¡d ÉfOóYCG .14 h 18 h 24 ÎŸÉH ‹Gƒàq dG ≈∏Y ¬YÓ°VCG á°ù«bCG åq∏ãe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b - 2
.6 º°üdÉH
q º«ª°üàq dG Gòg ≈∏Y ∫hCq ’G ™∏°†dG
q ∫ƒW ¢ù«b ¿Éµa ¬«∏Y ¥ÉØqJ’G ™bh ºq∏°S
? º«ª°üàq dG Gòg ≈∏Y ¬«∏Y π°üëàŸG
q πµ°ûdG
q »æHCG @
≥ØqJÉa 6 h 8 ÎŸÉH √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ »g »àqdG º¡ª°ùb áYÉ≤d º«ª°üJ RÉ‚EG ábôaCG á©HQCG øe ºq∏©e Ö∏W - 3
: »JB’G ƒëæq dG ≈∏Y º¡∏ª©d ¤hC’G á∏MôŸG èFÉàf âfÉch ºq∏°S ≈∏Y ≥jôa πq c AÉ°†YCG
(4) (3) ( 2) (1) ≥jôØdG
24 12 16 8 º«ª°üàq dG ≈∏Y º°üdÉH

q áYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b
18 13 12 6 º«ª°üàq dG ≈∏Y º°üdÉH
q áYÉ≤dG ¢VôY ¢ù«b
.≥jôa πq c ¬«dEG π°UƒJ

q Ée áë q °U øe ≥q≤–CG - GC
.óLh ¿EG ÉC £ÿG í∏°UCG - Ü
: π«£à°ùe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b ∫ƒM äÉ«£©e √òg - 4
.19,5 ⁄ÉH »q ≤«≤◊G É¡dƒW

.6,5 º°üdÉH
q º«ª°üàq dG ≈∏Y É¡dƒW
.5,5 º°üdÉH
q º«ª°üàq dG ≈∏Y É¡°VôY
44,8 óq dÉH ™Hq ôŸÉH ÎŸG AGô°T øªK
.AGô°ûdG
q øªK øe 100 6 π«é°ùàq dG ∞jQÉ°üe
.¢VQC’G √òg áØ∏c øªK øY åëHCG @
154
ÜÉ°ùM
: 251 ºq∏°ùdG
q Ö°ùM õ‚CG π«£à°ùe πµ°T ‘ á«q HQõd º«ª°üJ Gòg - 5
º°U 2
º°U 2
º°U 2
º°U 2
º°U 3 º°U 3 º°U 3 º°U 3
? á«q HQõq dG √òg øe Oƒ°SC’ÉH áfƒ∏ŸG

q á«q ≤«≤◊G áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée - CG
.iôNCG á≤jôW OÉªàYÉH É¡«dEG â∏°UƒJ q »àqdG áé«àqædG øe ≥q≤–CG - Ü
.áMÉ°ùŸG √òg ÜÉ°ù◊ iôNCG ¥ôW øY åëHCG - ê
155
É¡ª°SQCGh ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉ«q °UÉN 6 áæù° q dG
.áæ«q ©ŸG á£≤æq dG øe GQq Éeh Ωóq ≤ŸG º«≤à°ùª∏d ÉjRGƒe Éª«≤à°ùe ádÉM πq c ‘ º°SQCG - GC - 1
∑ ´
* *
¢S
¢U
.º°SQ πq c πMGôe Qôq MCG @
.Úeóq ≤ŸG ÚWô°ûdG
q Ö°ùM áHƒ∏£ŸG á£≤æq dG Iôq e πq c ‘ »æHCG - Ü
¢U ´ = ¢S ∑ , ¢U ¢S = ´ ∑ Ü ê = GC O , Ü GC = ê O
ê
¢S
Ü
´ ¢U
CG
.AÉæH πq c πMGôe Qôq MCG @
≈∏Yh ê øe Qq ÉŸGh (ÜCG) º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG º«≤à°ùŸG ≈∏Y øFÉc ƒgh »q YÉHQ πq µd ™HGôq dG ¢SCGôq dG ''O'' - 2
''CG'' øe Qq ÉŸGh (ê Ü) º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG º«≤à°ùŸG
.»q YÉHQ πq µd ™HGôq dG ¢SCGôq dG ''O'' Oóq MCG @
2 »q YÉHôq dG 1 »q YÉHôq dG
CG
CG
Ü
Ü
ê
ê
156
á°Sóæg
4 »q YÉHôq dG 3 »q YÉHôq dG
Ü CG
ê CG
Ü
ê
.º°SQ qπc πMGôe Qôq MCG - Ü

.»q YÉHôq dG ‘ á«q °UÉÿG äôqaƒJ Éªq∏c Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ * áeÓ©dG ™°VƒH ∫hóédG Òª©J ”q GC - ê
(áÑ°SÉæŸG á«q °Sóæ¡dG IGOC’ÉH Iôq e πq c ‘ Ú©à°SCG)
¿Gô£≤dG ÉjGhqõdG ´Ó°VC’G

»YÉHôq dG ´ƒf
‘ ¿É©WÉ≤àj á«dÉààŸG á∏HÉ≤àŸG á©HQC’G á∏HÉ≤àŸG á∏HÉ≤àŸG
¿GóeÉ©àe ¿É°ùjÉ≤àe áªFÉb
∞°üàæŸG á∏eÉµàe á°ùjÉ≤àe á°ùjÉ≤àe á°ùjÉ≤àe ájRGƒàe
1 q»YÉHqôdG
2 q»YÉHqôdG
3 »q YÉHôq dG
4 »q YÉHôq dG
´Ó°VCG …RGƒàe ,π«£à°ùe ,ø«q ©e , ™Hq ôe : ∫hó÷G øe ¬d Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ »YÉHôq dG ´ƒf ÖàcCG - O
.á©HQC’G äÉ«q YÉHôq dG ÚH ácÎ°ûe á«q °UÉÿG
q ¬«a ¿ƒµJ OGh πq c ôØ°UC’ÉH ¿ƒdCq G - `g
: ‹Éàq dG êÉàæà°S’G ºq JCG ºq K ∫hó÷G ßM’CG - h
.....................h ...................Ú∏HÉ≤àe Ú©∏°V πq c ¬H q¿C’ ´Ó°VCG …RGƒàe á©HQC’G äÉ«q YÉHôq dG øe πq c

. .........................................øjô£≤dGh
157
18 á«q °Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«q °UÉN
: »JB’G º°Sôq dG ßM’CG - 3
CG
Ü
ê O
.´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC q¿CG âÑKCG @

...............................................................................................................
: »JB’G º°Sôq dG ßM’CG - 4
∑
`g
¥
´
¿
.π«£à°ùe ¿ ´ ∑ `g q¿CG âÑKCG @

...............................................................................................................
»JB’G º°Sôq dG ßM’CG - 5

¢U .ø«q ©e ¥ ∫ ¢U ¢S q¿GC âÑKCG @
¢S
Ω
∫
¥
158
á°Sóæg
4 ¢U É¡ª°SQCGh ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉ«q °UÉN ±ôq ©JG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
`g O »JB’G º°Sôq dG ßM’CG - 5
.™qHôe Ω ∑ `g O q¿GC âÑKCG - GC
.......................... ......................................
iôNCG á≤jô£H ∂dP âÑKCG - Ü
¿
......................... ......................................
∑ Ω
.6 , 5 , 4 , 3 á≤HÉ°ùdG øjQÉªàq dÉH Éæ«©à°ùe á«q °UÉN

q äô«q ¨J Éªq∏c »q YÉHôq dG ´ƒf Iôq e πq c ‘ ÖàcCG - 7
´Ó°VC’G á«q °UÉN

q -Ü øjô£≤dG á«q °UÉN
q - GC
¿É«dÉààŸG ¿É©∏°q †dG
øjóeÉ©àe ÒZh Ú°ùjÉ≤àe ÒZ ¿Gô£≤dG
øjóeÉ©àe ÒZh Ú°ùjÉ≤àe ÒZ
´Ó°VCG …RGƒàe @ ´Ó°VCG …RGƒàe @
¢ùjÉ≤J GPEG óeÉ©J GPEG óeÉ©J GPEG ¢ùjÉ≤J GPEG

¿É©∏°V ¿É©∏°V ¿Gô£≤dG
h ¿Gô£≤dG
¿É«dÉààe ¿É«dÉààe h
.. .................... @ .. .................... @ .. .................... @ .. .................. @
.. .................... @ .. .................... @
∑ `g .´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g -CG - 9

°60
.á∏≤æŸG ∫Éª©à°SG ¿hO Ö°ùMCG - CG
................... = ¿ ∑ `g
................... = ´ ¿ ∑
................... = `g ´ ¿
¿ ´ .á∏≤æŸG ∫Éª©à°SÉH ∂dP áëq °U øe ≥q≤–CG - Ü
159
: å«M O ê Ü GC ´Ó°VCG …RGƒàe º°SQCG - ê
.º°U4 = ê Ü , °105 = O ê Ü , º°U 6 = ÜCG
.iôNCG á≤jô£H O ê Ü CG ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ ó«YCG -O
: å«M ´ ¢U ¢S Éãq∏ãe »æHCG - GC - 9

.º°U 4 = ´ ¢U , º°U 3 = ´ ¢S , º°U 5 = ¢U ¢S
.∑ ´ ¢U ¢S ´Ó°VCG …RGƒàe ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ''∑'' á£≤qædG »æHCG - Ü
.∑ ´ ¢U ¢S ´Ó°VC’G …RGƒàe ´Ó°VCG º°SQCG - ê
q ¢ùjÉ≤àe ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - GC - 10

: å«M ]ê Ü[ h ]ê GC [ Ú©∏°†dG
°120 = Ü ê GC , º°U 5 = Ü GC
.O Ü ê GC øq«©ªdG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ''O'' á£≤qædG »æHCG - Ü
.iôNCG á≤jô£H á£≤æq dG √òg »æHCG - ê
.Úeóq ≤ŸG ø«ª«≤à°ùªdG ≈∏Y ¿’ƒªfi √Gô£b å«M Üƒ∏£ŸG »YÉHôq dG Iôq e πq c ‘ »æHCG - 11
º°U 6 = ∑ O å«M π«£à°ùe ¿ ∑ `g O @ å«M ´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¢U ¢S `g @
º°U 5 = ´ ¢S , º°U 6 = ¢U `g
¿
¥
º°U 5 = ´ ¥ å«M ™Hq ôe ∫ ´ Ω ¥ @ å«M ø«q ©e O ê Ü GC @

º°U 4 = O Ü , º°U 6 = ê GC
160
q . 1,8 h 3 ÎŸÉH √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ á«q HQR - 1
»q YÉHQ πµ°T ‘ AÉ°†«H á≤£æe á«q HQõq dGG √òg §°SƒàJ
.π«£à°ùŸG ôXÉæJ …Qƒëe ¢ùØf Éªg ôXÉæJ GQƒfi ¬dh π«£à°ùŸG ´Ó°VCG ¤EG »ªàæJ ¬°ShDhQ
1 ºq∏°ùdG Ö°ùM á«HQõdG √ò¡d Éª«ª°üJ º°SQCG - GC
. 30 q q q
.»àHÉLEG πq∏YCG ? á«q HQõq dG √òg §°Sƒàj
q …òqdG »YÉHôq dG ´ƒf Ée - Ü
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? á«q HQõq dG √òg ‘ á«q ≤«≤◊G AÉ°†«ÑdG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée - ê
.äÉ«q YÉHôq dG øe ´ƒæq dG Gòg áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùëd á≤jôW èàæà°SCG - O
.''ê'' h ''Ü'' ‘ ºFÉb O ê Ü GC ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b ∂∏‰ - 2

3,5 ºcóq dÉH ]êO[ iÈµdG ¬JóYÉb ¢ù«b
2,5 ºcóq dÉH ]Ü GC [ iô¨°üdG
q ¬JóYÉb ¢ù«b
.1,5 ºcóq dÉH ]Ü ê[ ¬YÉØJQG ¢ù«b
á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b 1 πqãÁ Ée ƒgh 2Ω 75 É¡àMÉ°ùe ¢ù«bh `g ê Ü åq∏ãe πµ°T ‘ É¡d á≤°UÓe á©£b ÉæjÎ°TGp
6
.O ê Ü GC
.O `g Ü CG ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ á©£b ≈∏Y Éæ∏°ü–
q Éª¡°†©H ¤EG Úà©£≤dG ºq °V ó©H
.1 ºq∏°ùdG Ö°ùM O ê Ü GC á©£≤∏d Éª«ª°üJ º°SQCG - GC

500 q
.IGÎ°ûŸG á©£≤dG º°SQ º«ª°üqàdG Gòg ≈∏Y q”GC - Ü
.IGÎ°ûŸG á©£≤∏d Ú«q ≤«≤◊G øjó©ÑdG Oóq MCG - ê
.É¡µ∏‰ Éfô°U »àqdG á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b Oóq MCG - O
161
á°Sóæg
.»æëæŸG q§ÿG ¤EG »ªàæj ''O''h ''Ü'' ¬«°SCGQ øe πq ch ø«q ©e O ê Ü GC - 1
.πµ°ûdG
q Gòg º°SQCG @
GC
*
°60 = ¿ ∑ `g ¬dh »æëæŸG q§ÿG ¤EG »ªàæj ''¿'' h ''`g'' ¬«°SCGQ øe π

q ch ´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g - 2
q Gòg º°SQCG @
.πµ°ûdG
∑*
.º°U 5 = ∑ `g å«M ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe ´ ∑ `g Éãq∏ãe »æHCG - CG - 3

.(∫ƒ∏◊G ™«ªL Ωóq bCG) Éæ«q ©e ™HQC’G •É≤æq dG ¿ƒµJ
q å«ëH ''O'' á£≤f »æHCG - Ü
? ¬«∏Y â∏°ü– q øq«©e qπc ÉjGhR á°ù«bCG Ée - ê
? ''O'' á£≤æq ∏d áØ∏àıG ™bGƒŸG ¬°ShDhQ …òqdG πµ°ûdG ´ƒf Ée - O
? πµ°ûdGq Gòg ´Ó°VCG á°ù«bCG Ée - `g
162
á°Sóæg
Ü : ¬«a ‘ q -4
q ôNõq dG º°Sôq dG Gòg »àaôZ ∞≤°S §°Sƒàj
GC O = O ê = ê Ü = Ü GC
¿ ´ .O ê Ü GC πµ°ûdGq ´Ó°VCG äÉØ°üàæe `g , ∑ , ¿ , ´ •É≤æq dG
: áeƒ°Sôe É¡YÓ°VCG á«q °Sóæg ∫Éµ°TCG 5 Iôq e πq c »a »ªq °SCGh º°Sôq dG πeq CÉJCG @
ê ¢U h ¢S GC ø«q ©e GC
π«£à°ùe Ü
.Ú©∏°†dG q ¢ùjÉ≤àe ±ôëæe ¬Ñ°T ê
∑ `g
.ºFÉb ±ôëæe ¬Ñ°T O
.´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe åq∏ãe `g
O
: ¬d Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe O ê Ü GC ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b Ú°ùM ó«q °ùdG q ∂∏Á - 5
6 ºcóq dÉH ]Ü GC [ iÈµdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
4 ºcóq dÉH ]ê O[ iô¨°üdGq IóYÉ≤dG ¢ù«b
. 2,5 ºcóq dÉH ´ÉØJQ’G ¢ù«b
. 12,50 QB’ÉH áMÉ°ùŸG ¢ù«b
.BG 10 ¬àMÉ°ùe ¢ù«bh `g ê O GC ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ GAõL á©£≤dG √òg øe ´ÉH
. 1 ºq∏°ùdG
1000 q Ö°ùM O ê Ü GC á©£≤∏d Éª«ª°üJ º°SQCG - GC
.á©«ÑŸG á©£≤dG ¬«∏Y Oóq MCG - Ü
‘ á©£b ≈∏Y π°üëàa
q Éª¡°†©H ¤EG Éª¡ªq °Vh ¬°VQCG øe »q≤ÑàŸG Aõé∏d á≤°UÓe á©£b iÎ°TG Ióq e ó©H - ê
.¿ Ü ê `g øq«©e πµ°T
.É¡µ∏Á QÉ°U »àqdG á©£≤dG º«ª°üàq dG ≈∏Y ”q GC @
? ¿ Ü ê `g á©£≤dG …ô£b øe πq µd »≤«≤◊G ¢ù«≤dG Ée @
: O ê Ü GC á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b ¤EG ¿ Ü ê `g á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b áÑ°ùf áMÎ≤ŸG Ö°ùæq dG ÚH øe Oóq MCG @
. 2 , 3 , 1 , 1 , 3
5 10 5 10 5
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG
163
ÜÉ°ùM
1 ¢U q : ±ó¡dG
ÉgDhôbCGh É¡ÑàcCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿ƒcG 6 áæù° q dG
.»àHÉLEG πq∏YCGh = hCG = á£≤f πq c ¿Éµe ÖàcCG - CG - 1
............................. : q¿C’ 4 3 : 12 @
............................. : q¿C’ 6 2 : 13 @
............................. : q¿C’ 2 5 : 14 @
.êÉàæà°S’G ”q GC h < hCG > á£≤f πq c ¿Éµe ÖàcCG - Ü
6 3 : 13
.......... h ........ ÚH Qƒ°üfi êQÉÿÉa
7 2 : 13
2 5 : 14
..............................êQÉÿÉa
3 5 : 14
.º°SÉ≤∏d ÉØYÉ°†e ¢ù«d á«q ∏ªY πq c ‘ Ωƒ°ù≤ŸG - ê
.Úq«©«ÑW Úë«ë°U øjOóY ÚH √ô°üëH êQÉÿG Qóq bCG @
> 5 : 14 > > 2 : 13 >
> 6 : 40 > > 4 : 27 >
Gòg ¬æ«q Ñj Éª∏ãe ÉÄ«°T É¡æe »n ≤p Ñjo ¿CG ¿hO á°ùjÉ≤àe ™£b ¤EG É¡æe πq c º«°ù≤àH ¬Øq∏ch ¢TÉª≤dG øe ∞FÉØd ¬fhÉ©Ÿ •É«q N ºq∏°S - 2
: ∞FÉØq∏d ÖMÉ°üŸG ∫hó÷G
(6) (5) (4) (3) (2) (1) áØ«Øq∏dG
40 20 4 12 30 24 ⁄ÉH ¢TÉª≤dG ∫ƒW ¢ù«b
11 7 3 5 4 3 á°ùjÉ≤àŸG ™£≤dG OóY
.......... .......... .......... .......... .......... .......... ÎŸÉH á©£≤dG ∫ƒW ¢ù«b
.∫hóédÉH á°übÉæq dG äÉ«£©ŸG ΩÉ“EG ≈∏Y ¿hÉ©ŸG óYÉ°SCG - CG

.èàæà°SCGh É¡«dEG â∏°UƒJ
q »àqdG äÉ«£©ŸG ßM’CG - Ü
164
ÜÉ°ùM
2 ¢U q : ±ó¡dG
.…hÉ°ùàq dG ≥q≤ëà«d Ö°SÉæŸG Oó©dG á£≤f πq c ¿Éµe ÖàcCG - CG - 3
= 3 : 35 = 4 : 23 = 3 : 15
9 = : 7 * 3 = 4 = 7 : 20
20 = : 17 = :
11 6
.á≤jôW øe ÌcCÉH á«q ∏ªY πq c áª°ùb êQÉN øY ôÑq YCG - 4
2 : 35 5 : 42 3 : 36
6 : 21 4 : 3 12 : 6
.πµ°ûdG q áMÉ°ùŸG ¢ù«b πqãÁ …òqdG Oó©dG Iôq e qπc ‘ ÖàcCG - 5

q áMÉ°ùe ¢ù«b ¤EG áÑ°ùqædÉH áfƒ∏ŸG
π«£à°ùŸG áMÉ°ùe
¢Uô≤dG áMÉ°ùe ™qHôŸG áMÉ°ùe
¢Uô≤dG áMÉ°ùe π«£à°ùŸG áMÉ°ùe π«£à°ùŸG áMÉ°ùe

.∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ ¬ÑàcCG ºq K ¬d ≥aGƒŸG º°Sôq dGh …q ô°ùc OóY πq c πeq ÉC JCG - Ü
1 øe ÈcCG …q ô°ùµdG Oó©dG 1 `d phÉ°ùe …q ô°ùµdG Oó©dG 1 øe ô¨°UCG …q ô°ùµdG Oó©dG
.èàæà°SCGh ∫hó÷G ßM’CG - ê
165
ÜÉ°ùM
3 ¢U q : ±ó¡dG
.Ωóq ≤ŸG πµ°ûdG q áMÉ°ùŸG ¢ù«b πqãÁ …q ô°ùc OóY πq c - GC - 6
q áMÉ°ùe ¢ù«b ¤EG áÑ°ùæq dÉH áfƒ∏ŸG
.áÑ°SÉæŸG áMÉ°ùŸG Iôq e πq c ‘ ¿ƒdCq G @
π«£à°ùŸG áMÉ°ùe 47 2
π«£à°ùŸG áMÉ°ùe 12 π«£à°ùŸG áMÉ°ùe 32
.¢ù«b IóMh º«≤à°ùe á©£b Iôq e qπc ‘ Gòîqàe …q ô°ùc OóY qπc πqãeCG - Ü
7 , 5 , 6 , 6 , 3 , 3
5 4 6 7 5 4
.èàæà°SCG qºK º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG 1 `H …q ôq °ùc OóY qπc ¿QÉbCG - ê
.É¡ª«bôJ ”q CGh º«≤à°ùe á©£b πq c èjQóJ πeq ÉC JCG - 7
• • •
1 4 4 4 0
*
5 4 3 2 1 0
1 • • • • • *
• • • • 1 • • • • 0
2 • • • • • • • • *
.áLQq óŸG º«≤à°ùŸG á©£b πeq ÉC JCG - 8

∑ `g O ê Ü CG
.Ö°SÉæŸG Oó©dÉH ó©H qπc øY ôqÑYCG - GC

: ∑CG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùqædÉH
: OCG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùæq dÉH Ü GC ó©ÑdG *
: êCG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùæq dÉH
: `gCG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùæq dÉH
: êCG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùqædÉH O GC ó©ÑdG *
: ÜCG ó©ÑdG ¤EG áÑ°ùæq dÉH
166
á«°SÉ°SCG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿ƒµe
ÜÉ°ùM
4 ¢U q : ±ó¡dG
: å«M ´ ,¢U ,¢S •É≤æq dG áLQq óªdG º«≤à°ùªdG á©£b ≈∏Y ø«q YCG - Ü
8
êCG 5 = ĆG , `gCG 109 = ¢UCG , ∑CG 124 = ¢SCG
q -9
.º°Sôq dG ‘ ø«q Ñe ƒg Éªc áØ∏àfl äÉ°SGô¨d ¢VQCG á©£b ìqÓa ¢ü°üN
OƒY
áØ«q µe äƒ«H
Q
≥«b
∞∏Y
: ¤EG áÑ°ùæq dÉH äÉ°SGô¨dG øe ´ƒf πq µd á°ü°üıG

q áMÉ°ùŸG ¢ù«b øY …q ô°ùc Oó©H ôÑq YCG @
.¢VQC’G á©£b áMÉ°ùe ¢ù«b - CG
.äÉ°SGô¨dG øe øjôNB’G ÚYƒqædG øe qπc áMÉ°ùe ¢ù«b - Ü
: á«JB’G áKÓqãdG áWô°TC’G ¢ù«fCG ∂∏Á - 10
1 ¢T
2 ¢T
3 ¢T
q óMCG ∫ƒW É¡H Oóq ë«d ¢ù«b IóMh áWô°TC’G óMCG Iôq e πq c ‘ πª©à°SGp
.øjôNB’G Ú£jô°ûdG
............................ : 2 ¢T ¢ù«≤dG IóMƒH 1 ¢T §jô°ûdG
q ∫ƒW ¢ù«b Oóq MCG - GC
q ∫ƒW ¢ù«b Oóq MCG - Ü
q ∫ƒW ¢ù«b Oóq MCG - ê
167
ÜÉ°ùM
1 ¢U q : ±ó¡dG
11
•
12
•
•1
q AÉæ«e ‘ ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW πq≤æàj - 1
áYÉ°ùdG
10• •2 É¡©£≤jh Üô≤©dG Gòg ∫ƒ£d mhÉ°ùe É¡YÉ©°T IôFGO ≈∏Y
•3
.IóMGh áYÉ°S ‘
9• •
.»JB’G ∫hó÷G q”CGh áYÉ°ùdG
q AÉæ«e πqeÉC JCG - GC
8• •4
•7 •5
•6
o±nôW Én¡o© n£r≤nj »pàsdyG oánaÉ°ùn nªrdyG

6 3 4 pIôn Fp Gós dyG ≈n∏Yn p ∫Gƒn rWnCÉrdyG Ü
p ôn r≤©n rdyG
¥O 25 h ¢S 1 ¥O 10 h ¢S 1 ¥O 50 ¥O 35 ¥O 20 ¥O 15 p ≥pFÉnbós dyÉpH oáen pRsÓdyG oá«s pæen õs dyG oIós ªo rdyG

5
q âbô¨à°SGp -Ü
πq≤æàj »àqdG IôFGóq dG ∫ƒW 6 ™£b øe ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW âæqµe á«q æeR Ióq e äÉ«q °VÉjôq dG á°üM
.¥O 15 h 14 áYÉ°ùdG q ‘ â¡àfGh .É¡«∏Y
12 1
11
2
¬©£b …òqdG ¢Sƒ≤dG áYÉ°ùdG q √òg AÉæ«e ≈∏Y ¿ƒdCq G @
10
.á°ü◊G
q √òg AÉæKCG áYÉ°ùdG q AÉæ«e ≈∏Y ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW
9 3
4
8
7 5
6
äÉjƒà°ùŸG Ö°ùM èFÉàæq dG âfÉµa äÉ«q °VÉjôq dG IOq Ée ‘ »q ª««≤J QÉÑàNÉH Éæªb .32 Éæª°ù≤H ò«eÓàq dG OóY - 2
ò«eÓàq dG OóY .Ê
q É«ÑdG § q£ıG ¬æ«q Ñj Éª∏ãe ∂q∏ªàq ∏d á°ùªÿG
30 .Ê q É«ÑdG § q£ıGh ∫hó÷G ΩÉ“E’ áeóq ≤ŸG äÉ«£©ŸG ôªãà°SCG -CG
∂q∏“ ¿hO ∂q∏“ ΩGó©fGp äÉjƒà°ùe
õ«q “ ≈fOCG ∂q∏“
20 ≈°übCG ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG ∂q∏ªqàdG
OóY
ò«eÓàq dG
10
.èFÉàæq dG √òg ‘ »jCGQ Ωóq bCG - Ü
0
≈°übCG ∂q∏“
∂q∏ªqàdG ΩGó©fG
õ«q `ª`J
≈fOC’G ¿hO ∂q∏“
≈fOCG ∂q∏“
168
ÜÉ°ùM
2 ¢U q : ±ó¡dG
ò«eÓJ OóY ¤EG áÑ°ùæq dÉH πq bC’G ≈∏Y ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG Gƒ≤q≤ëjo ⁄ øjòqdG ò«eÓàq dG OóY πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée - ê
? Éæª°ùb
? Éæª°ùb ò«eÓJ OóY ¤EG áÑ°ùæq dÉH §≤a ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG Gƒ≤q≤M øjòqdG ò«eÓàq dG OóY πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée - O
? Éæª°ùb ò«eÓJ OóY áÑ°ùæq dÉH πq bC’G ≈∏Y ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG Gƒ≤q≤M øjòqdG ò«eÓàq dG OóY πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée - `g
⁄ øjòqdG OóY ¤EG áÑ°ùæq dÉH πq bC’G ≈∏Y ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG Gƒ≤q≤M øjòqdG ò«eÓàq dG OóY πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée - h
? ≈fOC’G ∂q∏ªàq dG G ƒ¨∏Ñj
169
ÜÉ°ùM
1 ¢U q : ±ó¡dG
.Éæµ‡ ∂dP ¿Éc Éªq∏c ∫hó÷G äÉfÉN ôªq YCGh á«q ∏ªY πq c ‘ ∫ƒ¡ÛG øY åëHCG - CG - 1
∫ƒ¡ÛG Oó©dG
áq«∏ª©dG
…
q ô°ùc OóY …
q ô°ûY OóY »q ©«ÑW í«ë°U OóY
= 5 : 17
= 13 : 100
= 7 : 17
=5:6
.Iôq e πq c ‘ »àHÉLEG πq∏YCGh AGò÷G ÜÉ°ùM ¿hO < , = , > q G-2

áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤f πq c ¢VƒYC
................................................................................. q¿C’ 23 • 23 x 5
7
................................................................................. q¿C’ 17 • 17 x 9
5
................................................................................. q¿C’ 35 • 35 x 13
13
................................................................................. q¿C’ 203 • 3 x 203
4
................................................................................. q¿C’ 1217 • 5 x 1217
3
q øe AGõLCÉc á«dÉàq dG á«q æeõq dG OóŸG ÖàcCG - GC - 3

.áYÉ°ùdG
¥O 50 ¥O 10 ¥O 40 ¥O 20 ¥O 15
¢S ¢S ¢S ¢S ¢S
.áMÎ≤ŸG ¢ù«≤dG äGóMh øe AGõLCÉc á«dÉàq dG á°ù«bC’G ÖàcCG - Ü
∫ 58 ·6 ºcO 435 º°SO 56 Æ 750 Ω 235 º°U 7

πg Ω ºc Ω ≠c ºc º°SO
170
ÜÉ°ùM
2 ¢U q : ±ó¡dG
q ∫Éª©à°SÉH ]O ê[ h ]Ü GC [ ‹ƒW ¢ù«b ¢ù«fCG OGQCG - 4
: q¿GC ßMÓa ¢ù«b IóMƒc ¢T §jô°ûdG
(¢T IóMƒdÉH ) 2 > ÜCG > 1
(¢T IóMƒdÉH ) 3 > O ê > 2
¢T ¢T ¢T
O ê Ü CG
¢T ¢T ¢T ¢T ¢T
3 >Oê > 2 2 > ÜCG > 1

.¢ù«≤dG á«q ∏ªY ¢ù«fCG ºq àj ∞«c ø«q HCG - GC
.º°SQ πq c ≈∏Y ∂dP í°VhC q G-Ü
? ¢T ¢ù«≤dG IóMƒH ]ÜCG[ ∫ƒW ¢ù«b Ée - ê
? ¢T ¢ù«≤dG IóMƒH ]O ê[ ∫ƒW ¢ù«b Ée - O
.¢ùµ©dG ºq K ]Ü GC [ ∫ƒW ¢ù«≤d IóMƒc ]O ê[ πª©à°SCG - `g
.Oq Gƒe 3 ''CG'' á°SOÉ°ùdG q äÉbhCG ∫hóL øªq °†J ΩÉjq ’C G óMCG »a - 5
q áæ°ùdG
q AÉæ«e »a 1 ºbôq dG ≈∏Y ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôWh πª©dG »a ò«eÓàq dG ≥∏£fGp
.áYÉ°ùdG
: ∫hóédÉH øq«Ñe ƒgÉe Ö°ùM ∞qbƒJ ¿hOh »dGƒqàdG ≈∏Y ºq∏©qàdG ¢ü°üM âbô¨à°SGp
á¨∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SG IAGô≤dG äÉ«q °VÉjôq dG IOq ÉªdG
É¡©£b »àqdG áaÉ°ùªdG
IôFGóq dG 5 IôFGóq dG 2 IôFGóq dG 65 ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW
12 3
É¡ª°Sôj »àqdG IôFGóq dG ≈∏Y
.É¡d ≥aGƒªdG ¢SQóq dG RÉéfEG AÉæKCG ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW ¬©£b …òqdG ¢Sƒ≤dG áYÉ°ùdG
q AÉæ«e ≈∏Y Oóq MCG - GC
á¨q∏dG óYGƒb ∫Éª©à°SGp @ IAGô≤dG @ äÉ«q °VÉjôq dG @

12 1 12 1 12 1
11 11 11
2 2 2
10 10 10
9 3 9 3 9 3
4 4 4
8 8 8
7 5 5 5
6 7 6 7 6
.çÓqãdG Oq GƒªdG É¡àbô¨à°SG »àqdG á«q æeõq dG Ióq ªdG Ée - Ü
171
á°Sóæg
1 ¢U IôFGO §«ëe Ö°ùMG : ±ó¡dG 6 áæù° q dG
z ? Éª¡æ«H ábÓY óLƒJ π¡a ,¢ùµ©dGh É¡£«ëe ôÑc IôFGO ô£b ¢ù«b ôÑc Éªq∏c ¬qfGC â¶M’'' : ¢ù«fCG ∫Éb - 1
¢Uôb πq c §«ëe ¢SÉb ºq K ÉgQÉ£bC’ áØ∏àîe á°ù«bCG Ö°ùM iƒ≤ªdG
q ¥QƒdG øe ájq ôFGO ¢UGôbCG 5 ¢ù«fCG óq YCG
: »JB’G ∫hóédG »a èFÉàæq dG πéq °Sh
(5) (4) (3) (2) (1)
¢Uô≤dG
¢ù«≤dG
6,28 62,8 47,1 31,4 15,7 º°üdÉH
q §«ëªdG ¢ù«b
2 20 15 10 5 º°üdÉH
q ô£≤dG ¢ù«b
.É¡©°Vh »àqdG á«q °VôØdG øe âÑq ãJCGh ¢ù«fCG Éª¡«∏Y π°üëJ

q ø«àq∏dG OGóYC’G »à∏°ù∏°S ßM’CG - GC
.»àHÉLEG πq∏YCG ? »g Éªa É¡£«ëeh IôFGóq dG ô£b ø«H ábÓY äóLh ¿EG - Ü
.º°Sôq dG ¬æ«q Ñj Éª∏ãe IôFGO ≈∏Y πq≤æàj ¬aôWh º°U 15 á«q £FÉM áYÉ°S »a ∫ƒWC’G Üô≤©dG ∫ƒW - 2
? áYÉ°S qπc »a Üô≤©dG Gòg ±ôW É¡©£≤j »àqdG áaÉ°ùªdG ¢ù«b Ée - GC
.25,12 º°üdÉH
q ô°übC’G Üô≤©dG ±ôW É¡«∏Y πq≤æàj »àqdG IôFGóq dG ∫ƒW ¢ù«b - Ü
.áYÉ°ùdG
q ≈∏Y IôFGóq dG √òg º°SQCG @
? áYÉ°ùdG
q √òg »a ô°übC’G Üô≤©dG ∫ƒW ¢ù«b Ée @
.»JB’G ∫hóédG ô«ª©J ºq JCG - 3
(5) (4) (3) (2) ( 1)

IôFGóq dG
¢ù«≤dG
12,5 º°üdÉH
q ´É©°ûdG
q ¢ù«b
65 75 º°üdÉH
q ô£≤dG ¢ù«b
266,9 251,2 ôàªdÉH §«ëªdG ¢ù«b
172
á°Sóæg
.Ω 12,5 É¡YÉ©°T IôFGO ≈∏Y ¢Vô©dG áMÉ°S »a ¬à∏éY ≈∏Y IQhO 30 `H »q fGƒ∏¡H ΩÉb - 4
? ¢Vô©dG Gòg AÉæKCG É¡©£b »àqdG áaÉ°ùªdG ¢ù«b Ée @
.Ω 0,5 »q fGƒ∏¡ÑdG á∏éY ´É©°T
? ¢Vô©dG Gòg AÉæKCG »q fGƒ∏¡ÑdG á∏éY É¡H âeÉb »àqdG äGQhóq dG OóY Ée @
.º°Sôq dG Gòg ¬ªq∏°Sh Éjq ójóM ÉHÉH É¡H ±ôNõ«d ójóëdG øe ™£b OGóYEÉH ¬fhÉ©e OGóq M ∞q∏c - 5
? á©£b qπµd √OGóYEG ΩRqÓdG ójóëdG ∫ƒW ¢ù«b Ée - GC
. 1 ºq∏°ùdG
5 q Ö°ùM ±ôNõq dG Gò¡d Éª«ª°üJ õéfCG - Ü
*
º°U 20 º°U 20
.IóMGh á£≤f »a ¬YÓ°VCG øe ™∏°V πq c ™e ∑ôà°ûJ IôFGO ¬∏NGO Éæª°SQ º°U 5 ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe - 6
.ø«∏µ°ûdGq øjòg º°SQCG - GC
.»àHÉLEG πq∏YCG ? Éª¡HÉ°ùM ¿hO IôFGóq dG §«ëe ΩCG ™Hq ôªdG §«ëe ∫ƒWCG Éª¡jq GC - Ü
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG áë
q °U øe ≥q≤ëJCG - ê
q πqeÉC JCG - 7
.¬£«ëe ¢ù«b Ö°ùMCG qºK πµ°ûdG
º°U 5
º°U 10
º°U 5
º°U 5 º°U 10 º°U 5
173
á°Sóæg
IQhÉéàeh á°ùjÉ≤àe ¢VGƒMCG6 ≈dEG á©q °TCÓd É≤ah É¡àFõéJ âªq J ,Ω 4,5 É¡YÉ©°T ¢ù«b πµ°ûdGq ájq ôFGO áMÉ°S - 8
.QÉgRC’G á°SGô¨d
.»q fÉ«H º°SôH ∂dP πqãeCG - GC
? óMGƒdG ¢VƒëdG §«ëe ¢ù«b Ée - Ü
? ¢VƒM πq c ájhGR ¢ù«b Ée - ê
∫ÓN ∫ƒWC’G Üô≤©dG ±ôW áYÉ°ùdG q -9

q √òg AÉæ«e ≈∏Y ™£≤j .áæjóe πNóe »a ák MÉ°S ál bÓªY ál YÉ°S §°SƒàJ
.Ω 1,884 `H Qóq ≤J áaÉ°ùe á≤«bO 40
? áYÉ°ùdG
q √òg »a ∫ƒWC’G Üô≤©dG ∫ƒW ¢ù«b Ée - GC
.ø«àØ∏àîe ø«à≤jô£H ¥O 50 »a Üô≤©dG Gòg ±ôW É¡©£≤j »àqdG áaÉ°ùªdG ¢ù«b Ée - Ü
πµ°ûdG q . Ω 0,5 ¬YÉ©°T …q ôFGO ¢Uôb πµ°T »a …q ƒ∏©dG É¡¡Lh IóFÉe ∂∏ªf - 10
q …q ôFGO AÉ£Z »eq GC É¡d â∏°üa
.Ω 0,25 `H äÉ¡édG πq c øe ≈qdóàj
.AÉ£¨dG Gòg áWÉME’ áeRqÓdG áØ«Ø°ùdG
q ∫ƒW §Ñ°V »a IQÉàëe »g
.áØ«Ø°ùdG
q √òg ∫ƒW ójóëJ ≈∏Y ÉgóYÉ°SCG @
174
á°Sóæg
≈∏Y É¶aÉëe Qhójh Ω 5 ¬à°üæe
q õcôe øY ó©Ñj É«q Ñ°ûN ÉfÉ°üM âÑcôa ÜÉ©dC’G áæjóe äQR{ : ¢ù«fCG ∫Éb - 1
Gòg ô¡X ¥ƒa É¡ào ©£b »àqdG áaÉ°ùªdG ¢ù«b Ée iôJ .á≤«bóq dG »a äGQhO 7 ∫óq ©ªH ≥FÉbO 5 Ióq ªd ó©ÑdG Gòg
z ? ¿É°üëdG
.¬dGDƒ°S øY É°ù«fCG Ö«LCG @
.…q ôFGO ¢Uôb πµ°T »a …q ƒ∏©dG É¡¡Lh ïÑ£ª∏d ádhÉW AGô°T Éæà∏FÉY äQôq b - 2
: ∫hóédG ¬æ«q Ñj Éªc áØ∏àîe á°ù«bCG »a ä’hÉ q£dG øe ∞æ°üdG
q Gòg ¥ƒ°ùdG
q »a »HCG óLh
(3) (2) (1) ádhÉ q£dG

¬LƒdG ´É©°T ¢ù«b
0,82 0,72 0,6 ºdÉH …q ƒ∏©dG
øe Ω 0,75 Éæq e óMGƒdG πq àëj ¿CG πcCÓd É¡dƒM Éæ°Sƒ∏L Öq∏£àjh OGôaCG 6 øe ÖqcôàJ Éæà∏FÉY âfÉc Éªq dh
: É¡£«ëe
.É«q HÉ°ùM …QÉ«àNG πq∏YCG .Éæà∏FÉ©d áÑ°SÉæªdG ádhÉ q£dG QÉ«àNG ≈∏Y »HCG óYÉ°SCG @
175
á°Sóæg
É¡«à∏éY øe πq c ´É©°T ¢ù«b »àqdG ¬àLGQq O ÉÑcGQ Iôq e πq c Égó°ü≤j .ºc 1 óªMCG ∫õæe øY á°SQóªdG ó©ÑJ - 1
.º°U 37,5
.áaÉ°ùªdG √òg ™£≤d IQhO 400 øe ôãcCÉH Ωƒ≤J á∏éY πq c q¿GC âÑKCG - GC
.¬°ù«b ¿hO á∏éY ´É©°T ¢ù«b ôjó≤àd á≤jôW èàæà°SCG - Ü
.OGóq M ¬∏«µ°ûàH ΩÉb ójóëdG øe Ö«°†≤d º°Sôq dG Gòg πeq ÉC JCG - 2
º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5 º°U 5
.π«µ°ûàq dG Gòg »a πª©à°ùªdG …q ójóëdG Ö«°†≤dG ∫ƒW ¢ù«b Oóq MCG - GC

. 1 ºq∏°ùdG Góªà©e º°Sôq dG Gòg ó«YCG - Ü
5 q
.¬Ø°ûàcCG ,ôFGhóq dG ±É°üfCG ∫GƒWCG á°ù«bCG »a ΩÉ¶àfG ∑Éæg - ê
.OGóq M ¬∏«µ°ûàH ΩÉb ójóëdG øe Ö«°†≤d º°Sôq dG Gòg πeq ÉC JCG - 3

º°U 10
. 21 ºq∏°ùdG
q Góªà©e º°Sôq dG Gòg ó«YCG - GC
º°U 10
…q ójóëdG Ö«°†≤dG ∫ƒW ¢ù«b Oóq MCG - Ü
º°U 10 .π«µ°ûàq dG Gòg »a πª©à°ùªdG
º°U 10
176
áq«°SÉ°SCG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
OGóYC’G ≈∏Y äÉq«∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
21 ÜÉ°ùM
1 ¢U áØ∏àfl ¥ô£H Éjô°ùc GOóY ÖàcG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
45
.πcO 12 Ωƒ«dBG qóM ¤EG ¬æe âµ∏¡à°SG ¿ƒàjqõdG âjR øe πcO Éæà∏FÉY ∂∏ªJ - 1
5 10
.áØ∏àfl ¥ôW çÓãH áq«qªc qπc øY ôqÑYCG qºK ∫hó÷BG ßM’CG - GC
3 2 1
.... .... ....
πcO 100 πcO 2 πcO 10 + πcO 4 É¡à∏FÉY É¡µ∏“ »àqdBG âjqõdG á«qªc
.... 4 ....
πcO 100 πcO 10 + πcO ..... πcO 10 áµ∏¡à°ùŸBG âjqõdBG á«qªc
.Úà«JB’BG ÚàHÉnàpµrdBG tºpJGoC -Ü

: á«q≤ÑàŸBG âjqõdBG áq«qªc •
πcO .... + πcO ..... hCG πcO ....
10 10
.Ωqó≤ªdG q…ô°ùµdBG Oó©∏d í«ëq°üdBG Aõ÷BG ÉªgóMCG øjOóY ´ƒª› á¨«°U ‘ áq«æeR Iqóe qπc ¢ù«b ÖàcCG - 2
.¢S 15 áq«Hô©dBG á¨q∏dBG áq°üM âeGO @
12
¢S .... + ¢S ..... = ¢S 15
.... 12
.¢S 15 QÉ£≤dBG ≈∏Y IôØ°S âeGO @
4
¢S .... + ¢S ..... = ¢S 15
.... 4
.Ö°SÉæŸBG q…ô°ùµdBG Oó©dBG Iqôe qπc ‘ ÖàcCG - 3

.... 2
Ω .... = Ω 10 + Ω 2 : áaôZ ÜÉH ∫ƒW @
.... 75
¥ .... = ¥ 100 + ¥ 3 : ∫É≤JÈdBG øe áq«qªc á∏àc @
.... 375
BÉg .... = BÉg10000 + BÉg 5 : ¢VQC’BG øe á©£b áMÉ°ùe @
177
21 ÜÉ°ùM
.áª°ùb äÉq«∏ªY IqóY ¬≤aGƒJ áª°ùb êQÉN qπc - 4
24 áª°ù≤dG êQÉN ¢ùØf É¡d »àqdBG áq«∏ª©∏d ¢übÉqædBG qó◊BG Iqôe qπc ‘ q”GC - GC
30
4 áq«∏ª©dBG 3 áq«∏ª©dBG 2 áq«∏ª©dBG 1 áq«∏ª©dBG
............ ............ 4 ............ Ωƒ°ù≤ŸG
100 10 ............ 15 º°SÉ≤dG
.áq«∏ªY qπµd í«ëq°üdBG êQÉÿBG »JB’BG ∫hó÷BG ‘ ÖàcCG - Ü
4 áq«∏ª©dBG 3 áq«∏ª©dBG 2 áq«∏ª©dBG 1 áq«∏ª©dBG
.... .... .... .... áª°ù≤dBG êQÉN
.... .... .... .... í«ëq°üdBG
.»àHÉLEG πq∏YCGh ≥HÉq°ùdBG ∫hó÷BG ‘ É¡«∏Y â∏q°ü– »àqdBG áqjô°ùµdBG OGóYC’BG ¿QÉbCG - ê
.áØ∏àfl áqjô°ùc äÉHÉàc çÓãH ¢ù«b qπc øY ôqÑYCG - 5

¢S......
3
¢S ...... 4 äÉq«°VÉjqôdBG áq°üM âbô¨à°SG .
12 ¢S
6
¢S 40
.....
Ω 4
.....
Ω 80 Ω 8 áaôZ ÜÉH ¢VôY .
... 10
Ω ......
1000
25
πg ......
πg .....
4 πg 5 ¿GqõN á©°S .
2
......
πg 1000
178
21 ÜÉ°ùM
.∫hó÷BG øe áÑ°SÉæŸBG äÉfÉÿBG »a * áeÓ©dBG ™°VCG - 6
3 36 4 12 24 12 4 =
4 27 7 16 32 21 3
6
8
28
49
12
9
36
63
.É¡d ≥aGƒŸBG êÉàæà°S’Gh áHÉàc qπc ßM’CG .CG - 7
3 2 1
25 5 9 3 10 5
10 =
2 8 4 12 = 6 áHÉàµdBG
2 * 25 = 10 * 5 4* 9 ≠8*3 6 * 10 = 12 * 5
êÉàæà°Sp’BG
50 50 36 24 60 60
»àHÉLEG πq∏YCGh = hCG = áÑ°SÉæŸBG áeÓ©dBÉH á£≤f qπc ¢VqƒYCG ¬à¶M’ Ée ¤EG GOÉæà°SG -Ü
21 • 14 15 •
10 6 • 9 3 • 6 10 • 4 áHÉàµdBG
20 10 12 8 14 21 5 15 5 6
êÉàæà°Sp’BG
»àHÉLEG πq∏YCGh Ö°SÉæŸBG Oó©dBÉH á£≤f qπc ¢VqƒYCG-ê
24 • 6 4 , 36• = 42 12 = 8
9 = 15 , 21 = • 54 ,
• 10
179
21 ÜÉ°ùM
. 24 q…ô°ùµdG Oó©dBG ¢ùØæd É¡qfGE ∫Ébh äÉHÉàµdBG √òg º«∏°S Ωqób - 8
20
30 , 18 , 72 , 6 , 4 , 12 , 6
25 15 60 5 3 10 4
.äóLh ¿EG áÄWÉN áHÉàc qπc IôFGóH §«MCG @
.‹ÉqàdBG ∫hó÷BG Òª©J q”GC - GC - 9

9 h 7 7 h 5 3 h 5 5 h 4 ¿Éqjô°ùµdBG ¿GOó©dBG
8 12 6 8 4 12 7 5
∑Î°ûŸBG ∞YÉ°†ŸBG
Éª¡«eÉ≤Ÿ
• • • • • • • • ¿ÉJójó÷BG ¿ÉàHÉàµdG
• h • • h • •
h • • h •
ΩÉ≤ŸBG ¢ùØæH
.Úqjô°ùµdBG øjOó©dBG »eÉ≤e ádÉM qπc ‘ óqMhCG - Ü
3 8 7 11 5 3 h 5 *
7 h 2 * 9 h 6 * 18 h 6 * 8 9
(2) (1)
.πµ°T qπc áMÉ°ùe 2 ¿qƒdCG - GC -10
3
.πµq°ûdG Gòg áMÉ°ùe øe 12 ¿qƒdCG Ü

16
180
áq«LÉeOEG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
21 ÜÉ°ùM
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éªc πµq°ûdBG á∏«£à°ùe ¢VQCG á©£b øe ôØ°UC’BÉH πqãªŸBG Aõ÷G Éædõæe qπàëj -1
Ω24
Ω18
áMÉ°ùªdG ≈dEG áÑ°ùqædÉHÉædõæe É¡q∏àëj »àqdG áMÉ°ùŸG πqãªj …òqdG q…ô°ùµdG Oó©dG øY áØ∏àfl äÉHÉàc 4 `H qôÑYCG - GC
.¢VQC’G á©£b áq«∏ªédG
.¢VQC’G á©£b øe á«q≤ÑàªdG áMÉ°ùŸG ¢ù«b OqóMCG - Ü
èjQóqàdG Gòg á¶MÓe óæY - 2

Ü 1 CG 0
3 O 2
z 2 … q ô°ùµdG Oó©dG É¡∏qãªj CG á£≤qædG q¿GE { ¢ù«fCG ∫Éb - CG

3
z 4 q…ô°ùµdG Oó©dG É¡∏qãªj CG á£≤qædG q¿GE { Ú°SÉj ∫Ébh
6
.∂HGƒL πq∏Y ? …CGqôdG ôWÉ°ûJ øe @
? Ü á£≤qædG É¡∏qãªJ »qàdGh 4 É¡eÉ≤e »qàdG áqjô°ùµdG áHÉàµdG »gÉe - Ü
? Éªg Éªa èjQóqàdG Gòg ≈∏Y ¿ÉàØ∏àfl ¿ÉàHÉàc ¬d O á£≤qædG ¬∏qãªJ …òqdG q…ô°ùµdG Oó©dG - ê
181
õq«“ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
21 ÜÉ°ùM
.»àHÉLEG πq∏YCGh á∏°ù∏°S qπc ‘ π«NqódBG Oó©dG IôFGóH §«MCG -1
30 , 6 , 15 , 12 , 9 *
70 14 30 28 21
33 , 21 , 15 , 9 , 6 *
44 30 20 12 8
∫qh’C BG Oó©∏d áqjô°ùµdBG áHÉàµdBG ΩÉ≤e ¿ƒµj å«ëH 97 h 5 øe qπµd iôNCG áqjô°ùc áHÉàc »£YoGC - 2
8
.»fÉqãdG Oó©∏d áqjô°ùµdBG áHÉàµdBG §°ùÑd ÉjhÉ°ùe
.ºbqôdG ¢ùØf ¿Éà£≤qædBG πqã“ IGhÉ°ùe qπc »a - 3

120 = • 4 , • 9 = 7 , • 4 = 2
210 4• • 2 6 2• 3
.Ö°SÉæªdBG ºbqôdBÉH á£≤f qπc ¢VqƒYCG -
-4
. ∆
4 + 9=
.9 í«ëq°üdG √DhõLh ¬eÉ≤Ÿ ÉØYÉ°†e ¢ù«d ¬£°ùH q…ô°ùc OóY ƒg ∆
? åq∏ãŸG Gò¡d áæµªŸG º«≤dG »g Ée @
182
21 ÜÉ°ùM
.Îª«àæq°üdBÉH êqQóe º«≤à°ùe ∞°üf (ÜCG[ -5

Ü GC
8 7 6 5 4 3 2 1 0
: å«ëH ¿ , ∑ , `g •É≤qædBG øq«YCG - GC
º°SO 34 = ¿CG , º°SO 35 = ∑ CG , 1 = `gCG

Ω 25
.áÑ°SÉæŸBG áqjô°ùµdBG OGóYC’BÉH »JB’BG ∫hó÷BG Òª©J qºqJGC - Ü
¿∑ ¿ `g ∑ `g ó©ÑdG
• • •
º°U º°SO º°SO
• • •
áÑ°SÉæªdG áqjô°ùµdG áHÉàµdG
º°SO •
Ω •
Ω •
• • •
183
áq«°SÉ°SCG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
1 ¢U É¡ÑqJQCGh áqjô°ùµdBG OGóYC’BG ¿QÉbCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
. = hCG < hCG > : áfQÉ≤ŸBG áeÓY Éª¡æ«H ™°VCGh ¬d ÚÑ°SÉæe Úqjô°ùc øjOóY ÖàcCG qºK º°SQ qπc ßM’CG -1
¢†«H
• • • • • •
• • •
• • • • • •
: »JB’G ∫hó÷G ¬æq«Ñj Éªc ¿ƒàjqõdG âjR øe áq«qªc É¡æe qπµH á«YhCG áKÓK -2
3 2 1 AÉYƒdBG
7 7 7 âjqõdBG áq«qªc
4 3 5 πcqódBÉH ¬jƒëj …òqdBG
.»àHÉLEG πq∏YCGh Ö°SÉæŸBG AÉYƒdBG ºbôH §q≤æe ÆGôa qπc qºJCG

......................... q¿C’ âjqõdBG øe áq«qªc ÈcCG .
AÉYƒdBG …ƒëj .
....................... q¿C’ âjqõdBG øe áq«qªc ô¨°UCG . AÉYƒdBG …ƒëj .
.áÑ°SÉæŸG áfQÉ≤ŸG áeÓY Úqjô°ùc øjOóY qπc ÚH ™°VCG -3

23 . 23 , 31 . 28 , 6 . 6 , 5 . 8
15 17 15 15 7 5 7 7
184
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
.Ö°SÉæe Oó©H á£≤f qπc ¢VqƒYCG -4

16 16 , 13 13 , • 25 , • 9
> < > <
• 25 • 8 19 19 11 11
.á«JB’G áqjô°ùµdG OGóYC’G ÉqjóYÉ°üJ ÖqJQCG - GC -5

15 6 , 9 3
13 , , , 17 , 8
13 13 13 13 13
@
.á«JB’G áqjô°ùµdG OGóYC’G Éq«dRÉæJ ÖqJQCG - Ü
13 , 13 , 13 , 13 , 13 , 13
10 2 17 5 21 8
.Ö°SÉæe §°ùÑH á£≤f qπc ¢VqƒYCG -CG - 6

•
> •
> 13 > • > • > 7
15 15 15 15 15 15
.Ö°SÉæe ΩÉ≤Ã á£≤f qπc ¢VqƒYCG -Ü
11 > 11 > 11 > 11 > 11 > 11 > 11
• • • • • • 10
: ∫hó÷BG ¬æq«Ñj Éª∏ãe äÉYGQqõdBG øe ´ƒæd É¡æe qπc ¢üq°üoNh AGõLCG 3 ¤EG áq«MÓa ¢VQCG á©£b âªq°ùob -7
∞∏Y ô°†N ≥«bQ OƒY áYGQqõdG ´ƒf
1 1 5 áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ≈dEG áÑ°ùqædBÉH áMÉ°ùŸBG πqãÁ …òqdBG q…ô°ùµdBG Oó©dBG
4 3 12
185
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
.»àHÉLEG πq∏YCGh ÈcC’BG ¤EG ô¨°UC’BG øe äÉMÉ°ùŸBG √òg ÖqJQCG @
3 2 1
q¿C’
.Úqjô°ùµdG øjOó©dBG »eÉ≤Ÿ ∑Î°ûŸBG ∞YÉ°†ŸBG Iqôe qπc ‘ ÖàcCG - CG - 8

.áÑ°SÉæŸBG áfQÉ≤ŸBG áeÓY Éª¡æ«H ™°VCGh Úqjô°ùc øjOóY qπc »eÉ≤e óqMhCG - Ü
8 h 9 33 h 11 5h 7 5 h 3 3 h 4 ¿Éqjô°ùµdBG ¿GOó©dG
9 11 18 6 4 6 12 4 5 7
∑ôà°ûªdG ∞YÉ°†ªdG
Éª¡«eÉ≤ªd
øjOó©dG áfQÉ≤e
. . . . . Úqjô°ùµdG
.áÑ°SÉæªdBG áeÓ©dBG ∫Éª©à°SBÉH Úqjô°ùc øjOóY qπc ¿QÉbCG - GC - 9

8 h 2 5 h 3 13 h 5 3 h 5
13 3 6 8 12 3 5 6
. . . .
.∂dP ‘ É¡JóªàYBG »àqdBG á≤jôq£dBG øq«HCG - Ü
.á«JB’G áqjô°ùµdBG OGóYC’G ÉqjóYÉ°üJ ÖqJQCG -10
1 , 1 , 5 , 7 , 7 , 2
2 9 12 6 3
186
áq«LÉeOEG Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
1 ¢U É¡ÑqJQCGh áqjô°ùµdBG OGóYC’BG ¿QÉbCG: ±ó¡dG 6 áæqù° dG
: »JB’G ∞«æ°üqàdG Ö°ùM ≥≤°T øe ¿qƒµàj q»æµ°S q»M AÉæH ‘ q…QÉ≤Y åYÉH ôqµa -1
áYÉb + ±ôZ 4 áYÉb + ±ôZ 3 áYÉb + ¿ÉàaôZ áYÉb + áaôZ
∞æq°üdG
∫ÉÑ≤à°SG ∫ÉÑ≤à°S G ∫ÉÑ≤à°SG ∫ÉÑ≤à°SG
2 1 5 1 ∞æ°U qπc ≥≤°T OóY áÑ°ùf
9 3 12 36 q»ëdG Gòg ≥≤°T OóY ¤EG
.É¡æe ∞æ°U qπc â– 4 ¤EG 1 øe Ö°SÉæŸG ºbqôdG ™°VƒH ô¨°UC’G ¤EG ÈcC’G øe ≥≤q°ûdBG OóY ÖqJQCG - GC
áYÉb + ±ôZ 4 áYÉb + ±ôZ 3 áYÉb + ¿ÉàaôZ áYÉb + áaôZ
∫ÉÑ≤à°SG ∫ÉÑ≤à°S G ∫ÉÑ≤à°SG ∫ÉÑ≤à°SG
. . . .
.»àHÉLEG πq∏YCG .Ü
¬æq«Ñj Ée Ö°ùM áJhÉØàe áq«dÉe ≠dÉÑÃ Éæà°SQóÃ ΩÉ°ùbC’G ™«ªL ò«eÓJ ´qÈJ øeÉ°†qà∏d q»æWƒdBG Ωƒ«dBG áÑ°SÉæªH - 2
: »JB’G ∫hó÷G
á°SOÉq°ùdG á°ùeÉÿG á©HGqôdG áãdÉqãdG á«fÉqãdG ¤hC’G á`°SGQqódG áæ°S

1 5 1 7 1 5 á°SQóŸBÉH äÉYqÈqàdG á∏ªL ¤EG äÉYqôÑqàdG áÑ°ùf
4 24 6 48 8 48
: »JB’G ∫hó÷G Òª©J t”GC - GC

¤EG ÈcC’G øe äÉªgÉ°ùŸG Ö°ùf
ô¨°UC’BG
É¡d á≤aGƒŸG á°SGQqódG äGƒæ°S
187
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
Ö°SÉæj ÉÃ »∏jÉe q”GC - Ü
................ áæq°ùdBG ò«eÓJ ¬H ºgÉ°S Ée ∞©°†H GƒªgÉ°S ................. áæq°ùdG ò«eÓJ -
. ............................. q¿C’
............. áæq°ùdG ò«eÓJ ¬H ºgÉ°S Ée ∞©°†H GƒªgÉ°S ...................... áæq°ùdG ò«eÓJ -
. ............................. q¿C’
.GQÉæjO 960 äÉYqÈqàdG ´ƒª› ≠∏H - ê

.Égò«eÓJ ¬H ´qôÑJ …òqdG q»dÉªdG ≠∏ÑªdG áq«°SGQO áæ°S qπc âëJ ÖàcCG
á°SOÉq°ùdG á°ùeÉÿG á©HGqôdG áãdÉqãdG á«fÉqãdG ¤hC’G á°SGQqódG áæ°S

óq dÉH ò«eÓqàdG ¬H ´qôÑJ …òqdG ≠∏ÑŸG
188
õq«“ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
.1 øe ô¨°UCG q…ô°ùc ôNB’BGh í«ëq°üdBG √DhõL ÉªgóMCG øjOóY ´ƒª› πµ°T ‘ q…ô°ùc OóY qπc ÖàcCG - CG - 1
11 7 17 11 17 q…ô°ùµdBG Oó©dG
4 8 7 3 5
h., + . áHƒ∏£ŸG áHÉàµdG
h.,
.É¡JÉeÉ≤e ó«MƒJ ¿hO Éq«dRÉæJ áeqó≤ŸG áqjô°ùµdG OGóYC’BG ÖqJQCG - Ü

@
.É¡JÉeÉ≤e ó«MƒJ ¿hO ÉqjóYÉ°üJ á«JB’G áqjô°ùµdG OGóYC’G ÖqJQCG - 2
7 , 9 , 2 , 7 , 2
5 2 5 3 3
.É¡JÉeÉ≤e ó«MƒJ ¿hO Éq«dRÉæJ áqjô°ùµdG OGóYC’G ÖqJQCG - 3

5 , 11 , 11 , 7 , 7 , 8
4 5 3 3 4 3
: øjô¡°T AÉæKCG Éæà∏FÉY ¬àµ∏¡à°SG …òqdG ¿ƒàjqõdG âjR áq«qªc √òg - 4
…ô```Ø«a ô¡°T »Ø``fÉL ô¡°T
∫ 34 ∫ 34
4 5
189
äÉ«°VÉjqôdG
22 ÜÉ°ùM
2 ¢U É¡ÑqJQCGh áqjô°ùµdBG OGóYC’GB ¿QÉbCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.áØ∏àfl ¥ôW ™HQCÉH »àHÉLEG Óq∏©e (ô¨°UCG hCG ÈcCG) `H »∏j Éne q”CG
∫ÓN áµ∏¡à°ùŸBG áq«qªµdBG øe ................... »ØfÉL ô¡°T ∫ÓN áµ∏¡à°ùŸBG âjqõdBG áq«qªc @
.…ôØ«a ô¡°T
............................................... @ : q¿C’
............................................... @
............................................... @
............................................... @
.∫hó÷BG ¬æq«Ñj Ée Ö°ùM áq«dõæe áq«FÉHô¡c ä’BG ôLÉJ ™«Ñj - 5
á``dB’BG
AGƒg ∞q«µe IOÉqªL q…RÉZ ïÑ£e á``LqÓK
áq«FÉHô¡µdBG
É¡æªK
580 689 583 725
QÉæjqódBÉH
.á``dBG qπc øªK ‘ GQÉæjO 75 `H É°†«ØîJ Qqôb
. »àHÉLEG πq∏``YCG ? áÑ°ùqædBG ¢ùØæH qºJ ä’B’BG √òg ≈∏Y ¢†«ØîqàdBG q¿GC πg - GC
. »àHÉLEG πq∏YCG ? ¢†«ØîJ áÑ°ùf ÈcCG âq“ ádBG q…GC ≈∏Y - Ü
. »àHÉLEG πq∏YCG ? ¢†«ØîJ áÑ°ùf ô¨°UCG âq“ ádBG q…GC ≈∏Y - ê
190
äÉ«°VÉjqôdG
23 ÜÉ°ùM
1 ¢U áØ∏àfl ¥ô£H É¡ÑàcCGh áqjô°û©dBG áqjô°ùµdBG OGóYC’GB ±qô©JCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.q…ô°ùc OóY πµ°T ‘ ¢ù«b qπc ÖàcCG - CG - 1
Ω .. = Ω ..... = º°U 175 : »HCG áeÉb ∫ƒW .
• . =• ..... = ≠c 1850 : áæMÉ°T ádƒªM .
.
.
∫ . = ∫ ............ = π`°SO 15 : IQhQÉb á©°S .
.
BÉg = BÉg....... = 2Ω 9745 : ¢VQCG á©£b áMÉ°ùe .
.
.
¥ . = ¥ ....... = ≠c 42 : ±hôN á`∏àc .
.»JB’BG êÉàæà°S’BG q”CGh É¡àÑàc »àqdBG áqjô°ùµdBG OGóYC’BG ßM’CG - Ü
. ........., .......... , .......... , .......... É¡JÉeÉ≤e áqjô°ùc OGóYCG »g áqjô°û©dBG áqjô°ùµdBG OGóYC’G
.á«JB’BG äÉHÉàµdBG q”GC - GC - 2

125 5 , 8 4 , 15 3
. =
4 . =
5 . =
2
80 8 , 3 6 , 375 3
. =
. =
20 . =
8
: ‹ÉqàdG êÉàæà°S’BG q”GC - Ü
OóY ƒg ............... hCG ................ hCG .............. É¡eÉ≤e iôNCG áHÉàc ¬d q…ô°ùc OóY qπc
..................
.áqjô°ùc áHÉàc qπc ∫õàNCG - CG - 3

. = 27 , . = 18 , . = 18 , . = 9
. 12 . 21 . 45 . 12
. = 27 , . = 7 , . = 21
. 30 . 14 . 7
.»àHÉLEG πq∏YCGh ÉgôcPCG .áqjô°ûY OGóYCG óLƒJ á≤HÉq°ùdG áqjô°ùµdG OGóYC’G ÚH øe - Ü
191
äÉ«°VÉjqôdG
23 ÜÉ°ùM
.q…ô°ûY q…ô°ùc OóY áeqó≤ŸBG ÚH øe q…ô°ùc OóY qπc q¿GC øq«HCG - 4
: q¿C’ q…ô°ûY q…ô°ùµdBG Oó©dG
21
15
27
36
70
40
22
16
81
9
30
24
25 * 9:
75 3 27 : ßM’CG - GC -5
100 25= * 4 =
9:
36
.Ωqó≤ŸG ∫ÉãŸG ¤EG GOÉæà°SG ∂dP øµeCG Éªq∏c áqjô°ûY áqjô°ùc äÉHÉàc ¤EG á«JB’G áqjô°ùµrdG äÉHÉàµdG ∫qƒMCG - Ü
= 33 , = 27 , = 9
25 24 45
= 38 , = 11 , = 65
19 3 75
.»àHÉLEG πq∏YCGh É¡Lôîà°SCG ,áqjô°ûY OGóYCG óLƒJ á«JB’G áqjô°ùµdG OGóYC’G ø«H - 6
90 , 33 , 35 , 21 , 81 , 6 , 36 , 24 , 2
110 110 15 9 54 9 13 3
192
23 ÜÉ°ùM
3 ¢U áØ∏àfl ¥ô£H É¡ÑàcCGh áqjô°û©dBG áqjô°ùµdBG OGóYC’BG ±qô©JCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.í«ëq°üdBG √DhõL ÉªgóMCG øjOóY ´ƒª› ¤EG q…ô°ûY q…ô°ùc OóY qπc ∂qµaCG - GC - 7
.¬LQÉN qºK ∫RÉæŸBG ∫hóL ‘ q…ô°ûY OóY qπc ÖàcCG ∂«µØqàdBG ≈∏Y GOÉªàYpG - Ü
q…ô°û©dG Oó©dG í«ëq°üdBG AõédBG q…ô°û©dBG AõédBG ∂«µØqàdG …ô°ùµdG Oó©dG

øe AGõLCG øe AGõLCG
∫hóédG êQÉN äÉÄe äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG Üƒ∏£ŸG q…ô°û©dG
áFÉe ∞dCG
. 1275
.
. + 10
. . 347
. + 100
. . 603
. + 1000
. . 7
. + 100
q…ô°ûY OóY πµ°T ‘ q…ô°ùc OóY qπc ÖàcCG - GC - 8

15 3725 3 137 7 8
8 1000 4 100 10 q…ô°ùµdG Oó©dG
2
≥aGƒŸG q…ô°û©dBG Oó©dG
q…ô°ùc OóY πµ°T ‘ q…ô°ûY OóY qπc ÖàcCG - Ü
3,5 235,75 0,01 29,7 0,008 7,03 …ô°û©dBG Oó©dG

≥aGƒŸG q…ô°ùµdG Oó©dG
193
23 ÜÉ°ùM
.∫hó÷G Òª©J qºJCG - 9
317 q…ô°ùµdG Oó©dG
100
53 38 í«ëq°üdG √DhõL
7 7
1000 10 q…ô°û©dG √DhõL
13,005 ≥aGƒªdG q…ô°û©dG Oó©dG
0 í«ëq°üdG √DhõL
058 q…ô°û©dG √DhõL
.á≤jôq£dBG ¢ùØf Góªà©e √Òª©J q”GC qºK ∫hó÷BG øe ∫qh’C BG ô£q°ùdG ßM’CG - 10
643 43 øe GAõL 43 h äGóMh 6

100 + 6
100 6,43
áFÉŸBG
13,05
25
1000 + 18
245
10
AGõLCG 5 h IóMh 0
∞dC’G øe
194
23 ÜÉ°ùM
.πjƒq£dG õØ≤dG ‘ ¢ù«fCGh Ú°SÉjh ÚeCG iQÉÑJ - 1
.Ω 3 `H ¢ù«fCG √õØb ÉqªY qπ≤jh º°SO 7 `H Ú°SÉj √õØb Ée ¥ƒØj Ée ƒgh Ω 15 ÚeCG õØb
20 2 4
.qÊÉ«H º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸBG ∫qƒMCG - GC
.QÉÑàe qπc ÉgõØb »àqdBG áaÉ°ùŸBG ÎŸBÉH OqóMCG - Ü
: »JB’G ∫hó÷G ¬æq«Ñj Éªc á©q°ùdG áØ∏àfl ôjQGƒb ‘ ô£©dG øe ±Éæ°UCG 4 ≥jƒ°ùàH QÉq£Y Ωƒ≤«°S - 2
O ê Ü CG ô£©dG ∞æ°U
π°U75 π°SO15 ∫ 1,5 ∫2 ábqƒ°ùŸG ô£©dG áq«qªc
1 3 1 qπc ‘ ô£©dG áq«qªc
∫ π°SO 3 4 π°SO 2 ∫ 5
8 IQhQÉb
ô£©dG ôjQGƒb OóY
ábqƒ°ùŸBG
IQhQÉb ™«H øªK
12,8 11,5 12,350 8,5
QÉæjqódBÉH ô£©dG
ôjQGƒb ™«H øªK
QÉæjqódBÉH ô£©dG
.∫hó÷G Òª©J q”GC - GC

.™«ÑdG øªK 35 ô£©dBGGò¡d áq«∏ª÷G ∞«dÉµqàdG â¨∏H - Ü
.áq«qªµdG πeÉc ≥jƒ°ùJ ó©H QÉq£©dG Gòg í«HGôe OqóMCG
195
23 ÜÉ°ùM
1890
.q…ô°ûY 2160 q…ô°ùµdG Oó©dG q¿GC øq«HCG .CG - 1
1980
.Éqjô°ûY ¢ù«d 1260 q…ô°ùµdBG Oó©dBG q¿GC øq«HCG - Ü
81 h 39 øjOó©dG áØ∏àfl ¥ôW çÓãH ¿QÉbCG - 2

8 4
.ø«eqó≤ªdG øjOó©dG ÚH IQƒ°üfi áqjô°ûY áqjô°ùc OGóYCG 4 ádÉM qπc ‘ óLCG - 3
áHƒ∏£ŸG OGóYC’G ¿Éeqó≤ŸG ¿GOó©dG

• • • •
, 100
,
100 , 100 3,32 h 3,2
100
• • • •
20 , 20 , 20 , 20 4,5 h 3,7
: Îª«àæq°üdBÉH êqQóe º«≤à°ùe ∞°üf (¢U ¢S[ - 4

ê ¿ O
¢U ¢S
8 7 6 5 4 3 2 1 0
.ó©H qπµd áeqó≤ŸG IóMƒdBÉH áqjô°ûY qºK áqjô°ùc áHÉàc »£YCG
º°SO................. = º°SO • = O ¢S •
25
•
Ω................. = Ω 50 = O ¢S •
•
º°SO .............. = º°SO 5 = ê ¢S •
•
Ω .............. = Ω 25 = ê ¢S •
•
º°SO .............. = º°SO 4 = ¿ ¢S •
196
23 ÜÉ°ùM
Ö°SÉæŸBG Oó©dÉH áHÉàc qπc qºJCG - 5
. . 17
4 = + 3,47 @ 4 = + @
. . 10
465 325 .
1 = + . @ 7 = + @
1000 100 .
. . 16
+ 2,65 = 6 @ + = 3 @
. 10 10
3785 145 .
. + = 8 @ + = 5 @
1000 100 .
197
á«°Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«°UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
24 á°Sóæg
1 ¢U åq∏ãe áMÉ°ùe Ö°ùMCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.åq∏ãe ê Ü GC - 1
CG
.º°SqôdG ¤EG GOÉæà°SG »JB’G ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
¬d πHÉ≤ŸBG ™∏q°†dBG ¢SCGqôdBG

ê Ü CG
Ü
ê
.åq∏ãŸG Gò¡d áKÓqãdG äÉYÉØJQ’G º°SQCG - Ü
:ôcòJCG
.ÉqjOƒªY ¬d πHÉ≤ŸG ™∏q°†dÉH ¬°ShDhQ óMCG π°üJ »àqdG º«≤à°ùŸBG á©£b ƒg åq∏ãªdG ´ÉØJQG
Ü
Ü ‘ ájhGqõdG ºFÉb åq∏ãe ê Ü GC - ê
ê .º°SqôdG ¤EG GOÉæà°SG ∫hóédG Òª©J q”CG

`g CG
¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G ¬d πHÉ≤ŸBG ™∏q°†dG ¢SCGqôdG
CG
ê
.Ü ¢SCGqôdBG ¬≤∏£æe …òqdBG ´ÉØJQ’BG »qª°SCG -
.èàæà°SCGh ßM’CG -
: ôqcòJCG
.áKÓqãdG ¬JÉYÉØJQG øe ¿ÉYÉØJQG óMGh ¿BG ‘ Éªg ájhGqõdG ºFÉb åq∏ãe ‘ ¿ÉªFÉ≤dG ¿É©∏q°†dG
198
24 á°Sóæg
.¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’Gh ™∏°V qπc ¿ƒq∏dBG ¢ùØæH ¿qƒdCG - GC - 2
ê Ü
¢S `g
CG CG ¢U
¥ ∑
¿
áLôØæe √ÉjGhR ióMEG åq∏ãe ê Ü CG - ¢S ‘ ájhGqõdBG ºFÉb åq∏ãe ¥ ¢U ¢S - IqOÉM √ÉjGhR åq∏ãe ¿ ∑ `g -
èàæà°SCGh ßM’CG -Ü
.Üƒ∏£ŸG ´ÉØJQ’BG åq∏ãe qπc ‘ ôªMC’G ¿ƒq∏dBÉH º°SQCG - 3

]´ `g[ `d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’G ]¥ ´[ `d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’G ]ê CG[ `d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’G
∑ ´ Ü
¢S
`g
¥ ê CG
´
: áfQÉ≤Ÿ áØ«Ø°T ábQh ádÉM qπc ‘ πª©à°SCG - CG - 4

ê O CG åq∏ãŸG áMÉ°ùÃ ê Ü CG åq∏ãŸBG áMÉ°ùe -
∑
¿ ∑ ´ åq∏ãŸBG áMÉ°ùÃ ∑ ´ `g åq∏ãŸBG áMÉ°ùe -
O
`g
ê
¿
´ CG
Ü
Ö°SÉæj ÉÃ »``∏j Ée q”GC - Ü
áMÉ°ùe ¢ù«b = ê Ü CG åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b .
.
áMÉ°ùe ¢ù«b ¿ ∑ ´ åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b .
. =
199
24 á°Sóæg
ê `g O èàæà°SCG qºK Góq«L º°SqôdG πqeÉC JCG - 5
Ü ∑ CG
áMÉ°ùe ¢ù«b .
= `g ∑ CG åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b .
2
= Ü ∑ `g åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b .
2
¿PEG
= `g Ü CG åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b .
2
.ê Ü GC åq∏ãª∏d ÉYÉØJQG ádÉM qπc ‘ ôªMC’BÉH ¿qƒdCG - GC - 6
É¡æcÉeCG ‘ É¡ÑàcCGh áHƒ∏£ŸG á°ù«bC’G Ö°ùMCG - Ü
º°U 4 O
............... : 2ºq°üdBÉH ê Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ ê
............... : 2ºq°üdBÉH ê O CG åq∏ãªdG áMÉ°ùe ¢ù«b @
............: 2ºq°üdBÉH O ê Ü CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ º°U 2
CG
Ü
`g
.............. . : 2ºq°üdBÉH ê ¿ CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ ê
º°U 2 ∑
............... : 2ºq°üdBÉH Ü ¿ ê åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ ê
............... : 2ºq°üdBÉH ê Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ Ü

º°U 3
............ :2ºq°üdBÉH ∑ `g Ü CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ ¿ º°U 2 CG
¢S
CG
................ : 2ºq°üdBÉH ê Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ Ü º°U 3

¿
......... : 2ºq°üdBÉH ¢S CG ê ∑ π«£à°ùªdG áMÉ°ùe ¢ù«b @
º°U 4 ∑
ê
200
24 á°Sóæg
: »JB’G ∫hó÷BG Òª©J q”GC - 7
¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQB’G ∫ƒW ¢ù«b ¬YÓ°VCG óMCG ∫ƒW ¢ù«b åq∏ãŸG
Ω 40 Ω 60 1
2Ω 2100 Ω Ω 70 2
2Ω 963 Ω30 Ω 3
á©HQCG Ωqó≤a 3 h 4 ºq°üdBÉH √Gó©H π«£à°ùe ‘ Éª°ùJôeh áMÉ°ùe ÈcCG ¬d Éãq∏ãe º°Sôf ¿CG ºq∏©ŸG Éqæe Ö∏W - 8
záMÉ°ùe ÈcCG ¬d …òqdG ƒg 2 ºbQ åq∏ãªdG{: ¿Ghôe ∫Ébh º¡eƒ°SQ ò«eÓJ
.∂HGƒL πq∏Y ? …CGqôdG ¿Ghôe ôWÉ°ûJ πg @
º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãe ájhGqõdBG ºFÉb åq∏ãe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b - 9

.¢VQC’BG øe á©£≤dG √òg áMÉ°ùe ¢ù«b OqóMCG - GC
.¢VQC’G øe á©£≤dBG √òg §«ëe ¢ù«b OqóMCG - Ü
iô°T .π«£à°ùe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b ìqÓa ∂∏Á - 10

É¡àMÉ°ùe ¢ù«bh åq∏ãe πµ°T ‘ É¡d á≤°UÓe á©£b
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãe ¤hC’G áMÉ°ùe ¢ù«b
.]`g GC [ ∫ƒW ¢ù«b OqóMCG - GC
ºq °V ó©H ìqÓØdG É¡µ∏Á QÉ°U »àqdG á©£≤dG §«fi ¢ù«b OqóMCG - Ü
.Éª¡°†©H ¤EG Úà©£≤dG
201
24 á°Sóæg
: ¬d ájhGqõdG ºFÉb åq∏ãe πµ°T ‘ ¢VƒM - 1
2Ω 12 áMÉ°ùŸBG ¢ù«b .
Ω 12 §«ÙG ¢ù«b .
Ω 4,8ôJƒ∏d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G ¢ù«b .
.Ω1 ÚªFÉ≤dG ¬«©∏°V »°ù«b ÚH ¥ôØdG .
.¢Vƒë∏d ô¨q°üŸG º°SqôdG Gòg ≈∏Y á°übÉqædG äÉfÉ«Ñ«dG q”GC - GC
.äÉfÉ«ÑdG √òg áqë°U øe ≥q≤ëJCG - Ü
.¿óŸG ióMEÉH áqjó∏H Ébƒ°S »JB’G º°SqôdGG πqãÁ - 2
4 Ω 15
1
3 2
5 Ω 20
2Ω 1200 É¡àMÉ°ùe ¢ù«b ∫Ó¨dGh ô°†î∏d 1 á≤£æªdG .

∑Éª°SCÓd 2 á≤£æŸG .
Ωƒëq∏d 3 á≤£æŸG .
¬JÉq≤à°ûeh Ö«∏ë∏d 4 á≤£æŸG.
2Ω 400 É¡JÉMÉ°ùe ¢ù«bh QÉgRC’Gh áæjqõdBG äÉJÉÑæd 5 á≤£æŸG .
.487 500 QÉæjqódÉH 2006 áæ°S ¥ƒq°ùdG ÒLCÉJ π«NGóe â¨∏H
? óMGƒdG ™qHôŸG ÎŸG ÒLCÉàd q…ƒæq°ùdG Ωƒ∏©ŸG ∫qó©e Ée .
202
äÉ«°VÉjqôdG
24 á°Sóæg
.7 ≈``dEG 1 øe OGóYC’G ∫Éª©à°SÉH qπ◊G πMGôe ÖqJQCG - GC
™qHôŸBG ÎŸBG ÒLCÉJ Ωƒ∏©e 1á≤£æŸG ¢VôY ¢ù«b 4 á≤£æŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
• • •
QÉæjqódBÉH ⁄BÉH 2⁄ÉH
1 á≤£æŸBG ∫ƒW ¢ù«b áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b 5 á≤£æŸG áMÉ°ùe ¢ù«b

• • •
2⁄ÉH áqjó∏ÑdG ¥ƒq°ù∏d 2⁄ÉH
⁄ÉH
2 á≤£æŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
•
2⁄ÉH
.qπ◊BG É¡Ñq∏£àj »àqdBG áqjOó©dBG äGQÉÑ©dBG √òg - Ü

30 * 30
= 40 : 1200 = 30* 30 =
2
15 * 40
= = 900 + 300 + 400+ 450 +1200 = 3250 :487500
2
2 * 400
=
20
.É¡fÉµe ‘ É¡ÑàcCGh áqjOóY IQÉÑY qπc áé«àf É«ægP Ö°ùMCG @
qπ◊BG QqôMCG - ê
203
24 á°Sóæg
1 ¢U åq∏ãe áMÉ°ùe Ö°ùMCG: ±ó¡dG 6 áæqù° dG
º°U 3
Ü CG ôXÉæJ GQƒëe ´ º«≤à°ùŸBGh ¢S º«≤à°ùŸBG q¿GC ÉÃ { : ¢ù«fCG ∫Éb - 1
êh Ü ,O h GC ,ê h O ,Ü h GC á©HQC’BG äÉãq∏ãŸBG q¿ÉE a O ê Ü GC π«£à°ùª∏d
.záMÉ°ùªdBG ¢ùØf É¡d
º°U 5
´ h ? ¬dƒb ‘ ¢ù«fCG ÜÉ°UCG πg - GC
.Éq«HÉ°ùM ∂dP âÑKCG - Ü
ê ¢S O
∑ O `g .º°U 4 É¡©∏°V ¢ù«b πµq°ûdBG á©Hqôe ábQh - 2

.á°ùjÉ≤àe äÉãq∏ãe 4 ≈∏Y Éæ∏q°üëàa É¡jô£≤d É≤ah ÉgÉæjƒW
Ω .åq∏ãe qπc áMÉ°ùe ¢ù«b áØ∏àfl ¥ôW çÓãH Ö°ùMCG - CG
h ¥
øe qÓch º°U 2 ¬°ù«b åq∏ãe qπc äÉYÉØJQG óMCG q¿GC âÑKCG - Ü
º°U 3 h º°U 2 ÚH Qƒ°üfi ¬°ù«b øjôNB’G ÚYÉØJQB’G
¿ ê ´
¢S ∑ `g ê
¢U º«≤à°ùª∏d RGƒe ¢S º«≤à°ùŸBG - 3
.∑ Ü GC , `g Ü GC , ê Ü GC äÉãq∏ãŸBG äÉMÉ°ùe ¿QÉbCG - GC
.»àHÉLEG πq∏YCG - Ü
¢U
Ü ¿QÉbCG qºK ¢S º«≤à°ùŸBG ≈∏Y ∫ á£≤f øq«YCG - ê
CG
.»àHÉLEG πq∏YCGh á≤HÉq°ùdBG áKqÓãdBG äÉãq∏ãŸBG óMCG áMÉ°ùÃ ∫ Ü GC åq∏ãŸBG áMÉ°ùe
204
24 á°Sóæg
.±ôëæe ¬Ñ°T O ê Ü CG (4
Ü º°U 3 GC º°U 6
`g
º°U 2
∑
º°U 3 ê º°U 6 O
.O ê GC h ê Ü GC Úãq∏ãŸBG ¤EG GOÉæà°SG O ê Ü CG ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - G

»àHÉLEG πq∏YCG .O ê Ü GC ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùÃ ê Ü `g åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¿QÉbCG - Ü
»àHÉLEG πq∏YCG .O ê Ü GC ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùÃ GC ∑ O åq∏ãŸBG áMÉ°ùe ¿QÉbCG - ê
.±ôëæe ¬Ñ°T áMÉ°ùe ÜÉ°ù◊ IóYÉb èàæà°SCG - O
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãe Ú©∏q°†dBG ¢ùjÉ≤àe ´ ∑ Ü `g ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b - 5
∑ Ω 32 ´
Ω 16
Ω 9,6
Ü `g
Ω 56
.á©£≤dBG √òg áMÉ°ùe ¢ù«b OqóMCG .CG
.á©£≤dBG √òg §«fi ¢ù«b OqóMCG .Ü
205
OGóYC’G ≈∏Y äÉ«∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
25 ÜÉ°ùM
1 ¢U ájƒFÉe áÑ°ùf ÜÉ°ùM »a Ö°SÉæqàdG ∞qXhCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.Gódh 66 º¡æ«H øe á°SOÉq°ùdBG áæq°ùdBÉH ¿ƒ°SQój Gò«ª∏J 120 Éæà°SQóe qº°†J - 1

.»JB’BG ∫hó÷BG Òª©J qºJCG @
áÑ°ùqædG áÑ°ùqæ∏d ÊÉqãdG qó◊G áÑ°ùqæ∏d ∫qh’C BG qó◊G

.
á°SOÉq°ùdBG áæq°ùdBG ò«eÓJ á∏ªL ¤EG QƒcqòdBG OóY áÑ°ùf
.
.
á°SOÉq°ùdBG áæq°ùdBG ò«eÓJ á∏ªL ¤EG çÉfE’BG OóY áÑ°ùf
.
.É¡jqóM ±qô©JCG áÑ°ùf ¿qƒcC’ : ôqcòJCG
.á°SOÉq°ùdBG áæq°ùdBG ò«eÓJ á∏ªL ¤EG QƒcqòdBG OóY áÑ°ùf : ∫Éãe
2 qóëdBG 1 qó◊BG
: á«dÉqàdG RƒeqôdG óMCÉH πqãªŸG ∫ƒ¡ÛBG Oó©dG øY åëÑ∏d áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dG ádÉM qπc ‘ ÖàcCG - 2
25 21 9 4
= = =
100 40 28 56 7
= = =
.O 300 `H Qqób íHôH É¡YÉHh O 1500 `H áYÉ°†H ôLÉnJ inônàr°TpG - 3

.
. .AGôq°ûdG øªK ¤EG ¬ëHQ áÑ°ùf øY ôqÑYCG - CG
.áHÉàc qπµH Éæ«©à°ùe ¬ëHôd áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædBG ÜÉ°ù◊ áÑ°ùqædBG √òg ôªãà°SCG - Ü
1500 ¬Ñ°SÉæj . ? .
100 = .
100 ¬Ñ°SÉæj ?
206
25 ÜÉ°ùM
2 ¢U áqjƒFÉe áÑ°ùf ÜÉ°ùM ‘ Ö°SÉæqàdG ∞qXhCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.O 150 √Qób ¢†FÉa ≈∏Y â∏q°üëàa áæ°S IqóŸ ∂æÑdBÉH O 2500 äôNqOpG - 4
.∂æÑdG ¬H »æ©qàe …òqdG ¢†FÉØ∏d áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG Ö°ùMCG @
O 37,500 : áàaqÓdG √òg ¬«∏Y â≤q∏Y AGòëH ¢ù«fCG ÖéYCG - 5

O 26,250 .AGòë∏d q»∏°UC’G øªqãdG ‘ ¢†«Øîqà∏d áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG ÜÉ°ùM ≈∏Y √óYÉ°SCG @
: äÉ≤q∏©ªdG IQƒqÑ°S ≈∏Y q…ôFGqódG ¿É«ÑdG Gòg â¶MÓa Éæà°SQóe ôjóe Öàµe â∏NO - 6
á°SQóªdG ò«eÓJ OóY @

840 :
çÓqãdG äÉLQqódG ≈∏Y ò«eÓqàdG ™jRƒJ @ .q…ôFGqódBG ¿É«ÑdBG ¤EG GOÉæà°SG q»FÉ°üME’BG ∫hó÷BG Gòg Òª©J q”CG @
% 35
% 25 ò«eÓqàdBG OóY áLQqódG
¤hC’G
% 40 á«fÉqãdG
áãdÉqãdG
¤hC’G áLQqódG ò«eÓqJ OóY
á«fÉqãdG áLQqódG ò«eÓqJ OóY
áãdÉqãdG áLQqódG ò«eÓqJ OóY
.É¡«∏Y É¡≤«∏©àd äÉàaqÓdBG √òg qóYCÉa ¬JÉ©«Ñe ¢†©H ¿ÉªKCG ¢†«ØîàH ôLÉJ ΩÉb - 7
∞£©e ¢ü«ªb Iƒ°ùc
...... : q»∏°UC’G øªqãdG . O 27,500 : q»∏°UC’G øªqãdG . O 185 : q»∏°UC’G øªqãdG .
% 40 : ¢†«ØîqàdG áÑ°ùf . ...... : ¢†«ØîqàdBG áÑ°ùf . % 30 : ¢†«ØîqàdG áÑ°ùf .
O 144 : ójó÷BG øªqãdG . O 22 : ójó÷BG øªqãdG . ........... : ójóédG øªqãdG .
.äÉàaqÓdBG √òg ‘ á°übÉqædBG äÉfÉ«ÑdBG qºJCG @
207
25 ÜÉ°ùM
% 17 `H q»∏°UC’BG ¬æªK »a IOÉjR ó©H O 503,1 ¬æªK QÉ°U IõØ∏J RÉ¡÷ q»∏°UC’BG øªqãdBG ƒg Ée - 8
: »JB’G ƒëqædG ≈∏Y q…ô¡q°ûdG É¡dƒNóe ‘ ±qô°üqàdG ≈∏Y Éæà∏FÉY â≤ØqJpG - 9
q…ô¡q°ûdG QÉNqOp’G áª«b áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG áqjô¡q°ûdG ∞jQÉ°üŸG áª«b áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG q…ô¡q°ûdG ∫ƒNóŸG
QÉæjqódÉH q…ô¡q°ûdG QÉNqOpÓd QÉæjqódBÉH áqjô¡q°ûdG ∞jQÉ°üª∏d QÉæjqódBÉH
200 % 25 600 % 75 800
.á≤HÉq°ùdBG äÉfÉ«ÑdBG ¤EG GOÉæà°SG É¡dƒdóÃ áqjOóY IQÉÑY qπc §HQCG @
75 * 800
100
QÉæjqódBÉH q…ô¡q°ûdG ∫ƒNóŸG 25 * 800
100
100 * 600
QÉæjqódBÉH áqjô¡q°ûdG ∞jQÉ°üŸG áª«b 75
75 * 200
25
q…ô¡q°ûdG QÉNqOÓd áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG
100 * 200
800
QÉæjqódBÉH q…ô¡q°ûdBG QÉNqO’G áª«b 100 * 200

25
100 * 600
áqjô¡q°ûdG ∞jQÉ°üª∏d áqjƒFÉŸBG áÑ°ùqædBG 800
25 * 600
75
208
25 ÜÉ°ùM
.q»°SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe á©HÉq°ùdG áæq°ùdG ¤EG á∏≤qædG ¿ÉëàeG ‘ Úà°SQóe èFÉàf √òg - 10
ÚëLÉqædBG OóY ø«ëq°TôàªdG OóY

112 120 ™aÉf øH áÑ≤Y á°SQóe
76 80 ßMÉ÷G á°SQóe
.»àHÉLEG πq∏YCG ? π°†aCG É¡éFÉàf Úà°SQóŸBG q…GC - GC

? ßMÓJ GPÉe - Ü
209
25 ÜÉ°ùM
1 ¢U áqjƒFÉe áÑ°ùf ÜÉ°ùM »a Ö°SÉæqàdG ∞qXhCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.¢SÉëqædGh ÖgqòdG øe §«∏N Æƒ°üªdG ™£b - 1
: á«dÉqàdG áÑ«côqàdG ¬d QGƒ°ùH »qeCG âÑéYCG
QGƒq°ùdG á∏àc ΩGô¨dÉH ¢SÉëqædG á∏àc ΩGô¨dÉH ¢üdÉîdG ÖgqòdG á∏àc

90 22,5 67,5
.á≤HÉq°ùdG äÉ«£©ŸG ¤EG GOÉæà°SG É¡dƒdóe áqjOóY IQÉÑY qπc ¥ƒa ÖàcCG - CG
.áqjOóY IQÉÑY qπc áé«àf ÖàcCG - Ü
@ @
100 * 22,5 100 * 67,5
= =
90 90
@ @
75 * 22,5 100 * 22,5
= =
25 25
@ @
25 * 67,5 75 * 90
= =
75 100
@ @
100 * 67,5 25 * 90
= =
75 100
210
25 ÜÉ°ùM
.áqjQÉéqàdG ¬JÉq«∏ªY ™«ªL ¬«a πqé°ùj ‹ÉqàdG ∫hó÷G ∂°ùÁ ôLÉJ ídÉ°U óq«q°ùdG - 2
áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG IQÉ°ùÿG QGó≤e áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG íHqôdG QGó≤e áqjƒFÉŸG áÑ°ùædG ™«ÑdG øªK áØ∏µdG øªK ´ƒf
@IQÉ°ùî∏d QÉæjqódBÉH @íHqô∏d QÉæjqódBÉH @™«ÑdBG øªãd QÉæjqódBÉH QÉæjqódBÉH áYÉ°†ÑdG
.......... 180 .......... ........ 1200 ∫ÉØWCÓd ≈°ùc
% 25 400 ........... ......... ......... ∫ÉLqô∏d ≈°ùc
% 15 ......... ......... ........... 340 ......... ∫ÉØWCÓd ájòMCG
........... ......... % 120 ......... 800 ∫ÉLqô∏d ájòMCG
(áYÉ°†ÑdBG áØ∏c øªK ¤EG áÑ°ùqædBÉH áqjƒFÉŸBG Ö°ùqædG @)

.∫hó÷BG Gòg ‘ á°übÉqædBG äÉfÉ«ÑdG ΩÉ“EG ≈∏Y É◊É°U óq«q°ùdBG óYÉ°SCG - GC
.ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H áq«∏ª÷G ¬JQÉ°ùN hCG q»∏ª÷G ¬ëHôd áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG ÜÉ°ùM ≈∏Y √óYÉ°SCG - Ü
211
25 ÜÉ°ùM
.áØ∏àfl ¥ôW çÓãH πµq°ûdBG áMÉ°ùe ¤EG áÑ°ùqædBÉH áfqƒ∏ŸBG áMÉ°ùŸBG øY ádÉM qπc ‘ ôqÑYCG - 1
áqjƒFÉe áÑ°ùæH q…ô°ûY Oó©H q…ô°ùc Oó©H áfqƒ∏ŸBG áMÉ°ùŸG
.
% ,
.
.
% ,
.
.»JB’G ƒëqædG ≈∏Y ¿ÉqÑ°T ÚMqÓa á©HQCG ≈∏Y ¢VQCG á©£b âª°ùb - 2
4 ìqÓØdG ÜÉæe 3 ìqÓØdG ÜÉæe 2 ìqÓØdG ÜÉæe 1 ìqÓØdG ÜÉæe
á©£≤dG áq«≤H á©£≤dG øe 0,28 á©£≤dG ¢ùªN á©£≤dG ™HQ
.áqjƒFÉe áÑ°ùf á¨«°U ‘ ìqÓa qπc ÜÉæe øY ôqÑYCG @
.Í÷G áÑ∏Y πqeÉC JCG - GC - 3

áª°SqódG qOGƒªdG á∏àc
Æ 140,8 .Í÷G á∏àc ™e Ö°SÉæJ ‘ áª°SqódBG qOGƒªdG á∏àc
…ƒëj …òqdG Í÷G øe ´ƒqædG Gòg á∏àc Ö°ùMCG -Ü
Æ 256 .ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H áª°SqódG qOGƒªdG øe Æ176
% 75 Éæª°ù≤H äÉq«°VÉjqôdG IqOÉe »a qπbC’G ≈∏Y ≈fOC’G ∂q∏ªqàdG Gƒ≤q≤M øjòq∏d áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG âfÉc - 4
.% 87,5 ¤EG áÑ°ùqædBG √òg â©ØJQB’ ò«eÓJ 3 `H ºgOóY OGR ƒ∏a
.≈fOC’G ∂q∏ªqàdG Gƒ≤q≤ëj ⁄ øjòqdBG ò«eÓqàdG OóY øY áØ∏àfl ¥ôW çÓãH åëHCG @
: á«JB’G á≤jôq£dBÉH »HCG √Gô°T .O 840 RÉØ∏àd q»∏°UC’BG øªqãdG - 5

√òg ™aqódG á≤jôW ¬àØq∏c óbh Éqjô¡°T O 90 QGó≤Ã •É°ùbCG 8 ≈∏Y »bÉÑdG ójó°ùàH óq¡©Jh O 240 ÉgQób á≤Ñ°ùJ ™aO
.§°ùb qπc øY IóqMƒe IOÉjR
? ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H §°ùb qπµd á°üq°üıG IOÉjqõdG √ò¡d áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG Ée@
212
äÉ«°VÉjqôdG
26 ´Ó°VCG …RGƒàe áMÉ°ùe Ö°ùMCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
1 ¢U (qø«©ªdG , ´Ó°VC’G …RGƒàe , ™qHôªdG , π«£à°ùªdG) 6 áæqù° dG
.∫ƒq£dBG ¢ù«≤d IóMh áµqÑ°ûdBG Iƒ£N - GC - 1
.áMÉ°ùŸBG ¢ù«≤d IóMh áµÑq°ûdBG á©«HôJ - Ü
.èàæà°SCG qºK áÑ°SÉæŸG á°ù«bC’BÉH q”GC h Iqôe qπc ‘ º°SqôdBG πqeCÉJCG @
™qHôe ´ ¿ ∑ `g π«£à°ùe O ê ÜCG
∑ `g
Ü GC
ê O
¿ ´
............ : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH ™qHôŸBG ™∏°V ¢ù«b .......... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH ∫ƒq£dBG ¢ù«b -
.......... : áµÑq°ûdG á©«HÎH ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b - .......... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH ¢Vô©dBG ¢ù«b -
: ™qHôŸG áMÉ°ùe ÜÉ°ùM IóYÉb èàæà°SCG .......... : áµÑq°ûdBG á©«HÎH áMÉ°ùŸBG ¢ù«b -
: π«£à°ùŸBG áMÉ°ùe ÜÉ°ùM IóYÉb èàæà°SCG
.................... = ™qHôŸG áMÉ°ùe ................... = π«£à°ùŸBG áMÉ°ùe
øq«©e ¢U ¢S ¥ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe ¿ Ω ¢U ¢S
Ü ¥ GC ¢U ¢S
➅ ➄
① ②
´ÉØJQ’G
¢S `g
③ ➃
➆ ⑧
ê O
¢U Ω ¿
....... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH O ê Ü CG π«£à°ùŸBG ∫ƒW ¢ù«b •
...... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH O ê Ü CG π«£à°ùŸBG ¢VôY ¢ù«b • ....... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH ´ÉØJQ’BG ∫ƒW ¢ù«b •
...... : áµÑq°ûdBG á©«HÎH O ê Ü CG π«£à°ùŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b • : áµÑq°ûdG Iƒ£îH ´ÉØJQÓd á≤aGƒªdG IóYÉ≤dG ∫ƒW ¢ù«b •
...... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH øq«©ª∏d ÒÑµdBG ô£≤dBG ∫ƒW ¢ù«b • .....................
..... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH øq«©ª∏d Ò¨q°üdBG ô£≤dBG ∫ƒW ¢ù«b • ............ : áµÑq°ûdG á©«HÎH áMÉ°ùŸG ¢ù«b •
................. : áµÑq°ûdBG á©«HÎH øq«©ŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b • ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ÜÉ°ùM IóYÉb èàæà°SCG @
øq«©ªdBG áMÉ°ùe ÜÉ°ùM IóYÉb èàæà°SCGh ßM’CG @
.................... = øq«©ªdBG áMÉ°ùe ............. = ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe
213
á°Sóæg
2 ¢U (øq«©ªdG ,´Ó°VC’G …RGƒàe ,™qHôªdG ,π«£à°ùªdG) 6 áæqù° dG
´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC - 2
π«£à°ùe 1`g `g Ü GC
Ü GC .»∏j Ée q”CGh Úª°SqôdG πqeÉC JCG - GC
´ÉØJQ’G
.......... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH ´Ó°VC’BG …RGƒàe IóYÉb ∫ƒW ¢ù«b •
O ....................... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH π«£à°ùŸBG ∫ƒW ¢ù«b •

ê `g
´Ó°VC’BG …RGƒàe IóYÉ≤d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’BG ¢ù«b •
Ü GC ................. áµÑq°ûdBG Iƒ£îH
...................... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH π«£à°ùŸBG ¢VôY ¢ù«b •
.............. : áµÑq°ûdG á©«HôàH π«£à°ùªdG áMÉ°ùe ¢ù«b •
`g ê 1`g
.............. : áµÑq°ûdBG á©«HÎH ´Ó°VC’BG …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b •
.èàæà°SCGh ßM’CG - Ü
................................. = ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe
øq«©e O ê Ü GC - 3
π«£à°ùe ´ ¿ ∑ `g
∑ Ü `g .»∏j Ée q”CGh Úª°SqôdG πqeÉC JCG - GC
➅ ➄ ............. : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH øq«©ª∏d ÒÑµdBG ô£≤dBG ∫ƒW ¢ù«b •
② ①
GC ................. : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH π«£à°ùŸBG ∫ƒW ¢ù«b •
ê
③ ➃ ........... : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH øq«©ª∏d Ò¨q°üdBG ô£≤dBG ∫ƒW ¢ù«b •
➆ ⑧
................. : áµÑq°ûdBG Iƒ£îH π«£à°ùŸBG ¢VôY ¢ù«b •
¿ O ´ ................. :áµÑq°ûdBG á©«HÎH π«£à°ùŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b •
¿ O ´ .................... : áµÑq°ûdBG á©«HÎH øq«©ŸBG áMÉ°ùe ¢ù«b •
③ ➃ : »∏jÉe q”GC h ßM’CG - Ü
② ① π«£à°ùŸBG áMÉ°ùe ............... øq«©ŸBG áMÉ°ùe πqã“
ê GC øq«©ªdBG áMÉ°ùe ÜÉ°ùëd IóYÉb èàæà°SCG - ê
.................... * ....................
= øq«©ªdBG áMÉ°ùe
•
214
äÉ«°VÉjqôdG
á°Sóæg
∑
´Ó°VCG äÉjRGƒàe 6 º°SqôdBG ‘ - 4
`g Ω 30 Ü CG
¢S .É¡æe qπc áMÉ°ùe Ö°ùMCG qºK É¡aqô©JCG
Ω 40
¿ Ω 50 ´ ê Ω 20 O
.´Ó°VCG …RGƒàe ƒ¡a ,≈æãe ≈æãe ájRGƒàe ¬YÓ°VCG øq«©ŸBG - 5

: å«M øq«©e ´ ¿ ∑ `g @ : å«M øq«©e O ê Ü CG @
Ω 8 = ¿ `g , Ω 5 = ∑ `g Ω 5 = Ü CG , Ω 6 = O Ü , Ω 8 = ê CG
Ω 4,8 = ¬YÉØJQG ¢ù«b
Ü
∑
`g
¿ ê CG
`g
∑
´ O
: Ö°ùMCG : Ö°ùMCG
¬àMÉ°ùe ¢ù«b - CG .¬àMÉ°ùe ¢ù«b - GC
]´ ∑[ Ò¨q°üdBG √ô£b ¢ù«b - Ü ]∑ `g[ ¬YÉØJQG ¢ù«b - Ü
.ø«°ùjÉ≤àe ô«Z ¿ÉYÉØJQG ´Ó°VC’BG …RGƒàŸ - 6

`g ¬æq«Ñj Éª∏ãe ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b
CG
.º°SqôdBG
Ω 60 : Ö°ùMCG @
.É¡àMÉ°ùe ¢ù«b - CG
Ω 48
Ω 40 ]´ ∑[ ™∏q°†dBG ¢ù«b - Ü
.É¡£«fi ¢ù«b - ê
∑ ? ´
215
äÉ«°VÉjqôdG
26 á°Sóæg
4 ¢U ´Ó°VCG …RGƒàe áMÉ°ùe Ö°ùMCG : ±ó¡dG
(øq«©ªdG ,´Ó°VC’G …RGƒàe ,™qHôªdG ,π«£à°ùªdG) 6 áæqù° dG
5 = ê Ü , 8 = Ü GC ºq°üdBÉH √Gó©H ¿ƒµj å«ëH O ê Ü GC Ó«£à°ùe º°SQCG - GC - 7
.]Ü GC [ ∞°üàæe ¢U á£≤qædGh ]O ê[ ∞°üàæe ¢S á£≤qædBG øq«YCG - Ü
.¢U ê ¢S GC »YÉHqôdBG áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG @
(¬ª°SQCG) .´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü CG - 8
: á«JB’BG ä’É◊BG øe ádÉM qπc ‘ »JB’BG ∫hó÷BG äÉZGôa Ó C eCG - GC
ádÉëdG
á°ù«bC’G
(3) (2) (1)
36 ......... 40 ⁄BÉH ]Ü CG[ ™∏q°†dBG ¢ù«b
......... 15 24 ⁄BÉH ]Ü CG[ ™∏q°†∏d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’BG ¢ù«b
......... ......... ......... ⁄BÉH ]ê Ü[ ™∏q°†dBG ¢ù«b
......... 24 32 ⁄BÉH]ê Ü[ ™∏q°†∏d ≥aGƒŸBG ´ÉØJQ’BG ¢ù«b
720 480 ......... 2⁄BÉH O ê Ü CG ´Ó°VC’BG …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b
120 ......... ......... ⁄BÉH O ê Ü CG ´Ó°VC’BG …RGƒàe §«fi ¢ù«b
.É¡«dEG â∏q°UƒJ »àqdBG èFÉàqædBG áqë°U øe ≥q≤ëJCG -Ü
(¬ª°SQCG) .øq```«©e ´ ¿ ∑ `g - 9
.á«JB’G ä’ÉëdG øe ádÉM qπc »a »JB’G ∫hóédG äÉZGôa CÓeCG
ádÉëdG
á°ù«bC’G
(3) (2) ( 2)
20 ......... 80 ⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ª∏d ]¿ `g[ ÒÑµdBG ô£≤dBG ¢ù«b
......... 18 60 ⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ª∏d ]´ `c[ Ò¨q°üdBG ô£≤dBG ¢ù«b
......... ......... ......... ⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ŸBG ´Ó°VCG øe ™∏°V qπc ¢ù«b
......... 14,4 48 ⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ŸBG ´ÉØJQBG ¢ù«b
150 216 ......... 2⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ªdG áMÉ°ùe ¢ù«b
50 ......... ......... ⁄BÉH ´ ¿ ∑ `g øq«©ŸBG §«fi ¢ù«b
216
äÉ«°VÉjqôdG
á°Sóæg
1
2000 : ºq∏q°ùdG
º°U 5,4 ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b ìqÓa ∂∏Á - 1
.º«ª°üqàdBG Gòg ¬æq«Ñj Éª∏ãe
º°U3
º°U 4,5 ÉcQÉJ áµFÉq°ûdBG ∑Ó°SC’BG øe ±ƒØ°U áKÓãH É¡WÉMCG
.Ω 3 ¬°VôY ÓNóe
O 17,5 ÜÉ°ùëH ºcO 5 äGP ∞FÉØd ∑Ó°SC’BG √òg ´ÉÑJ
.IóMGƒdBG
.áeqó≤ŸBG äÉ«£©ŸBG ™«ªL ∫Ó¨à°SG øe ¬æY áHÉLE’G »ææqµªJ áq«©°VƒdBG √ò¡d Éq«°ù«FQ ’GDƒ°S »≤dCG - CG
.q»°ù«FqôdBG ∫GDƒq°ùdBG Gòg øY áHÉLE’BG ≈∏Y ÊóYÉ°ùJ (á£«°Sh) áq«Yôa á∏Ä°SCG 3 »≤dCG - Ü
.q»°ù«FqôdBG ∫GDƒq°ùdBG øY Ö«LCG - ê
O ∑ `g GC á©£≤dBG ¢ü°üN .º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãe ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b AÉ«MEÉH qÜÉ°T ìqÓa ΩÉb - 2
Ü `g CG .ô°†î∏d ∑ ê Ü `g á©£≤dBGh IôªãŸBG QÉé°TCÓd
á©£≤dG áMÉ°ùe 3 ∑ ê Ü `g á©£≤dBG áMÉ°ùe πqã“
Ω 24 4
Ω 18 .O ∑ `g GC
ê .á©£b qπc áMÉ°ùe ¢ù«b OqóMCG - GC
∑ Ω 61,25 O
øq«©e O ∑ `g CG á©£≤dBG πµ°T q¿GC âÑKCG - Ü
.ø«àØ∏àîe Úà≤jô£H O ê Ü GC á©£≤∏d ÊÉqãdBG ´ÉØJQ’BG ¢ù«b OqóMCG - ê
217
äÉ«°VÉjqôdG
á°Sóæg
Ü ¿ CG : º°SqôdG πeCÉJCG - 1
çÓãH ôØ°UC’ÉH áfqƒ∏ŸG áMÉ°ùŸG ¢ù«b øY åëHCG @
¢S h Oº°U 3 áØ∏àfl ¥ôW
ê `gº°U 6 ∑
Ü º°SqôdG ¬æq«Ñj Éª∏ãe øq«©e πµ°T ‘ ¢SÉëqædG øe á©£b - 2

`g
:º°SqódÉH √OÉ©HCGh
8 =êCG
ê CG 6 =O Ü
h
5 =ÜCG
∑
ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H ]∑ `g[ ´ÉØJQ’G ¢ù«b øY åëHCG @
O
√ô£b ¢ù«b øq«©e É¡£q°Sƒàj áq«fGhÒb áq«HQR É¡«a â°Tôa .3,5 h 2,8 ÎŸÉH ÉgGó©H πµq°ûdG á∏«£à°ùe »àaôZ - 3
.á«HQqõdG áMÉ°ùe ¢ù«b øe 3 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b πqãÁh .ÒÑµdG ô£≤dG ¢ù«b 58 Ò¨q°üdG √ô£b ¢ù«bh º°U 72 ÒÑµdG
40
.»àaôZ øe áq«HQqõdÉH IÉq£¨ŸG ÒZ áMÉ°ùŸG OqóMCG @
Ü Ω3 ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ º°SqôdÉH á∏qãªŸG ¢VQC’G á©£b - 4

CG
.GQBG 12 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b
Ω3
RGƒe ∫qhC’G å«M ¢Vô©dG ¢ùØf Éª¡d ¿Gqô‡ á©£≤dG √òg »a õ‚CG
.¬«∏Y q…OƒªY ÊÉqãdGh ]ÜCG[ ™∏q°†∏d
ê O
Ω 48 .á©£≤dG √òg øe á«q≤ÑàªdG áMÉ°ùŸG OqóMCG @
218
27 á«°Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«°UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
á°Sóæg
1 ¢U ±ôëæe ¬Ñ°T áMÉ°ùe Ö°ùMCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.Ü ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd ¢ùjÉ≤e GC ±ôëæŸG ¬Ñ°T - 1
.O ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd ¢ùjÉ≤e ê ±ôëæŸG ¬Ñ°T •
¢U.¥ ¢U.¥
ê
´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
GC
∑.¥ ∑.¥
2 ¢U.¥
1 ¢U.¥
´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
O Ü
∑.¥ ∑.¥
.»dÉqàdG ƒëqædG ≈∏Y Ú°ùjÉ≤àe Ú∏µ°T qπc ÉæÑqcQ •
∑.¥ ¢U.¥ ∑.¥ ¢U.¥

´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
2 O ê 1 Ü GC
¢U.¥ ∑.¥ ¢U.¥ ∑.¥
.¢SGqôc ábQh ≈∏Y Ö«côJ qπc ó«YCG - GC

.Ö°SÉæŸG º°SqôdG ≈dEG GOÉæà°SG »∏j Ée ºqªJCG h ßM’CG - Ü
..........................................≈∏Y ¤hC’G ádÉ◊G ‘ Éæ∏q°üëJ @
(±ôëæŸG ¬Ñ°ûd)................ +................. = ¬dƒW
(±ôëæŸG ¬Ñ°ûd)..................................= ¬°VôY
.............. * (.............+..............)=¬àMÉ°ùe ¢ù«b
...................... : ............... áMÉ°ùe ¢ù«b = CG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b -
........* ( ........+........) : ¿PEG
= ±ôëæªdG ¬Ñ°T áMÉ°ùe
.
...................≈∏Y á«fÉqãdG ádÉ◊G ‘ Éæ∏q°üëJ @

(±ôëæŸG ¬Ñ°ûd) ............. +.............. = ¬JóYÉb -
(±ôëæªdG ¬Ñ°T )...................= ¬YÉØJQG -
........... * (......... + ........) = ¬àMÉ°ùe ¢ù«b -
219
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
.......... : .......... áMÉ°ùe ¢ù«b = CG ±ôëæªdG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b
........* ( ........+........) : ¿PEG
= ±ôëæªdG ¬Ñ°T áMÉ°ùe
.
´ÉØJQ’G * ÚJóYÉ≤dG ´ƒª› :ôqcòJCG
= ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe
2
.Ωqó≤ªdG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ∞©°V ¬àMÉ°ùe ´Ó°VCG …RGƒàe hCG π«£à°ùe º°SQ ádÉM qπc ‘ qºJCG - GC - 2
.áMÉ°ùŸG ¢ù«≤d IóMh áµÑq°ûdG á©«HôJ Gòîqàe ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b OqóMCG - Ü
¢U.¥
∑ `g Ü ¢U.¥ CG
´ÉØJQ’G
´ÉØJQ’G
¿ ∑.¥ ´ ê ∑.¥ O
á©«HÎH ´ ¿ ∑ `g ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b @ á©«HÎH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b @
áµÑq°ûdG : áµÑq°ûdG
≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ´Ó°VC’G …RGƒàe hCG π«£à°ùŸG ´Ó°VCG øe Ú©∏°V ™£≤j Éª«≤à°ùe ádÉM qπc ‘ º°SQCG - GC - 3
.Ú°ùjÉ≤àe ±ôëæe »¡Ñ°T
.áMÉ°ùŸG ¢ù«≤d IóMh áµÑq°ûdG á©«HôJ Gòîqàe ±ôëæe ¬Ñ°T qπc áMÉ°ùe ¢ù«b OqóMCG - Ü
¿ `g ¢U ¢S
O ¢S
´ ¿
áµÑq°ûdG á©«HÎH ±ôëæe ¬Ñ°T qπc áMÉ°ùe ¢ù«b @ áµÑq°ûdG á©«HÎH ±ôëæe ¬Ñ°T qπc áMÉ°ùe ¢ù«b @
220
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
¥ Ü º°U 4 CG ±ôëæe ¬Ñ°T O ê Ü CG - 4
π«£à°ùe O `g ¥ CG •
º°U 3 : »JB’G ∫hó÷G Òª©J qºJCGh º°SqôdG πqeÉC JCG -CG
`g O
ê º°U 2
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iÈµdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iô¨q°üdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°T »JóYÉb »°ù«b ´ƒª›
ºq°üdÉH O `g ¥ CG π«£à°ùŸG ∫ƒW ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°T ´ÉØJQG ¢ù«b
ºq°üdÉH O `g ¥ CG π«£à°ùŸG ¢VôY ¢ù«b
2ºq°üdÉH O `g ¥ CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
2ºq°üdÉH O ê Ü CG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b
èàæà°SCGh ∫hó÷G ßM’CG -Ü
¥ º°U ...... Ü º°U 2 CG

.±ôëæe ¬Ñ°T O ê Ü CG - 5
´Ó°VCG …RGƒàe O `g ¥ CG •
º°U º°U 4 .»JB’G ∫hó÷G Òª©J πªcCG ºK áÑ°SÉæŸG á°ù«bC’G q”GC h º°SqôdG πqeÉC JCG -CG
èàæà°SCGh ∫hó÷G ßM’CG -Ü
`g º°U ...... ê º°U 3 O

ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iÈµdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iô¨q°üdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°T »JóYÉb »°ù«b ´ƒª›
ºq°üdÉH O `g ¥ CG ´Ó°VC’G …RGƒàe IóYÉb ¢ù«b
ºq°üdÉH O `g ¥ CG ´Ó°VC’G …RGƒàe IóYÉ≤d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G ¢ù«b
ºq°üdÉH O ê ÜCG ±ôëæŸG ¬Ñ°T ´ÉØJQG ¢ù«b
2ºq°üdÉH O `g ¥ CG ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b
2ºq°üdÉH O ê Ü CG ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b
221
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
Ü ´ CG
´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC - 6
±ôëæe ¬Ñ°T ∑ ê Ü ´•
.º°SqôdÉH Éæ«©à°ùe ádÉM qπc ‘ ∫hó÷G Òª©J q”GC -CG
ê O
∑
ádÉëdG
á°ù«bC’G
(4) (3) (2) (1)
......... 50 40 30 ⁄ÉH ∑ ê Ü ´ ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iÈµdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
25 ......... 30 25 ⁄ÉH ∑ ê Ü ´ ±ôëæŸG ¬Ñ°ûd iô¨q°üdG IóYÉ≤dG ¢ù«b
60 ......... ......... ......... ºdÉH ∑ ê Ü ´ ±ôëæªdG ¬Ñ°T »JóYÉb »°ù«b ´ƒªée
......... 30 ......... 20 ⁄ÉH ∑ ê Ü ´ ±ôëæŸG ¬Ñ°T ´ÉØJQG ¢ù«b
1800 ......... ......... ......... 2⁄ÉH O ê ÜCG ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b
......... 1350 700 ......... 2⁄ÉH ∑ ê Ü ´ ±ôëæŸG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b
.∫hóédÉH Éæ«©à°ùe IóYÉb qπc qºJCG-Ü

........* ( ........+........)
= ±ôëæªdG ¬Ñ°T áMÉ°ùe •
.
. * ...............
.............. - = ±ôëæªdG ¬Ñ°ûd iô¨q°üdG IóYÉ≤dG •
..............
. * ...............
.............. - = ±ôëæªdG ¬Ñ°ûd iôÑµdG IóYÉ≤dG •
..............
. * ...............
= ±ôëæªdG ¬Ñ°T ´ÉØJQG •
.............. + ..............
222
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
:¬d ±ôëæe ¬Ñ°T √òg »°VQCG πµ°T {:¬∏≤M ¤EG ¬©Ñ°UEÉH Ò°ûj ƒgh …qóL ‹ ∫Éb - 7
Ω198 iÈµdG IóYÉ≤dG ¢ù«b •
Ω 92 iô¨°üdG IóYÉ≤dG ¢ù«b •
Ω170 ´ÉØJQp’G ¢ù«b •
z? óMGƒdG QÉàµ¡dG êÉàfEG ∫qó©e ¿Éc ºc iôJ .íª≤dG øe ¥ 103,53 áæq°ùdG √òg âéàfCG ó≤d
.¬dGDƒ°S øY á≤«bO áHÉLEG …qó÷ ΩqóbCG @
Ü Ω45 CG
.BG 26,25 É¡àMÉ°ùe ¢ù«b º°SqôdÉH á∏qãªŸG ¢VQC’G á©£b ìqÓa ∂∏ªj - 8
.]ê Ü[ É¡YÓ°VCG óMCGh É¡d á≤°UÓe πµq°ûdG á©qHôe á©£b iô°T
? IGôà°ûªdG á©£≤dG √òg áMÉ°ùe Ée @
ê O
Ω60
¢ù«b ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢SÉëqædG øe á©£b - 9

º°SO 4 .2º°SO 15,75 ¬àMÉ°ùe
…RGƒàe πµ°T ‘ á©£b ≈∏Y Éæ∏q°üëàa ¿qƒ∏ŸG Aõ÷G É¡æe Éæ©£àbG
.´Ó°VCG
º°SO 3
.º°SqôdG ≈∏Y áÑ°SÉæŸG á°ù«bC’G qºJCG -CG
? ø«à≤jô£H ™£à≤ªdG AõédG áMÉ°ùe Ée -Ü
º°SO º°SO
º°U 65 É¡àMÉ°ùe ¢ù«b IBGôŸG Qƒq∏H øe á©£b º°SqôdÉH á∏qãªªdG -10

.2º°SO 38,75
º°U 50 .π«£à°ùe πµ°T ‘ áæµ‡ IBGôe ÈcCG ≈∏Y É¡æe ∫ƒ°ü◊G ójôf
.π«£à°ùªdG Gòg º°SqôdG ≈∏Y OqóMCG -CG
? É¡«∏Y ∫ƒ°ü◊G ÉææµÁ »àqdG IBGôŸG Gó©H Ée -Ü
? É¡«∏Y πq°üëàªdG á©£≤dG ¢ù«bh áq«∏°UC’G á©£≤dG áMÉ°ùe ¢ù«a ÚH ¥ôØdG Ée -ê
223
á«LÉeOEGIôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
27 á«°Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉ«°UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
á°Sóæg
å«ëH 1 ºq∏q°ùdG Ö°ùM º«ª°üqàdG Gò¡H á∏qãªŸG ¢VQC’G á©£b …hÉ°ùqàdÉH Éª°ùà≤j ¿CG Ú°SÉjh ¢ù«fCG ójôj - 1
1000
.±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T É¡d iôNC’Gh πµq°ûdG á∏«£à°ùe ÉªgGóMEG ¿ƒµJ
º°U 6
º°U 4
º°U 8 .»dÉqàdG ∫hó÷G Òª©J qºJCG - GC

´ÉØJQ’G iô¨q°üdG IóYÉ≤dG iÈµdG IóYÉ≤dG ¢VQC’Gá©£≤d áq«≤«≤ëdG OÉ©HC’G
.............................. .............................. .............................. ÎŸG ÜÉ°ùëH
.º«°ù≤qàdG ó©H á©£b qπµd áq«≤«≤◊G OÉ©HC’G OqóMCG -Ü
.¬«∏Y ≥ØqàŸG º«°ù≤qà∏d É≤HÉ£e íÑ°ü«d º«ª°üqàdG q”GC -ê
Ü CG .º°SqôdÉH á∏qãªŸG ¢VQC’G á©£b øWGƒe ∂∏Á - 2
.30 h 40 ÎŸÉH ¬jô£b ¢ù«b øq«©e O ê Ü GC •
.™qHôe ´ ∑ êO •
Ω 24
GAõL √óæY øe äÎ°TÉa áqeÉ©dG áë∏°üª∏d áeóN ≥jôW RÉ‚EG áqjó∏ÑdG äQqôb
.´ ∑ ¢S ¢U ¬°VQCG øe
ê O
øjO ójó°ùJ øe øqµªàa ¢VQC’G á©£b øªK áqjó∏ÑdG øe øWGƒŸG Gòg ¢†Ñb
.O 1800 ¬d »≤Hh ¢VQC’G ™«H øªK 35 `H Qqó≤e
¢S ? ´ ∑ êO Aõ÷G áMÉ°ùe ¢ù«b Ée -CG
¢U
?øWGƒŸG Gòg É¡µ∏Á ¿Éc »àqdG ¢VQC’G á©£b øe á«q≤ÑàŸG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée -Ü
Ω 12
´ ? á©£≤dG √òg øe ™qHôe Îe qπc πHÉ≤e áqjó∏ÑdG â©aO ºc -ê
∑
224
õ«“ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
.áØ∏àfl ¥ôW çÓãH O ê Ü CG ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - 1
Ü º°U 5 CG
º°U 3
ê º°U 7 O
( º°SQ ≈∏Y á≤jôW qπc íq°VhCG )
º°U 20 Éª∏ãe ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T É¡d iqƒ≤e ¥Qh øe á©£b - 2
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj
: áMÉ°ùe ¢ù«b ádÉM qπc ‘ OqóMCG @
º°U 15
? É¡æe ¬©£àbCG ¿CG øµÁ π«£à°ùe ÈcCG - CG
? É¡æe ¬©£àbCG ¿CG øµÁ ´Ó°VCG …RGƒàe ÈcCG - Ü
º°U 30 ? É¡æe ¬©£àbCG ¿CG øµÁ åq∏ãe ÈcCG - ê
( º°SôH ádÉM qπc íq°VhCG )
.±ôëæe ¬Ñ°T O ê Ü CG • - 3
Ü CG
.´Ó°VCG …RGƒàe `g ê Ü ¿ •
∑ ¿
ê O = GC ¿ •
O `g = Ü GC •
ê
O `g
.»àHÉLEG πq∏YCGh ê Ü `g h ê ∑ `g ø«ãq∏ãªdG »àMÉ°ùe ¿QÉbCG - CG

. »àHÉLEG πq∏YCGh O ê ÜCG ±ôëæªdG ¬Ñ°T áMÉ°ùªH ê ∑ `g åq∏ãªdG áMÉ°ùe ¿QÉbCG - Ü
.»àHÉLEG πq∏YCGh `g ê Ü ¿ ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùªH ê ∑ `g åq∏ãªdG áMÉ°ùe ¿QÉbCG - ê
225
äÉ«°VÉjqôdG
27 á°Sóæg
º«≤à°ùÃ É¡ª«°ù≤J ÉJQqô≤a ±ôëæe ¬Ñ°T πµ°T ‘ ¢VQCG á©£b Éª¡«HCG øY OÉ©°Sh ÖæjR ¿ÉàNC’BG âKQh - 4
1
. ºq∏q°ùdBG Ö°ùM õéæŸBG áª°SÉ≤ŸBG º«ª°üJ ¬æq«Ñj Éª∏ãe ]ê Ü[ `d RGƒe
2000
º°U 2,4 º°U 1,2

Ü
CG
OÉ©°S á©£b
º°U 2,25 ÖæjR á©£b
ê O
º°U 7
Gòg áª°ùb ¿ƒµàd ∫ÉŸBG øe É¨∏Ñe iôNCÓd ÉªgGóMEG »£©J ¿CG ≈∏Y Éà≤ØqJBGh QÉæjO 5200 `H óMGƒdBG QB’BG øªK ¿ÉàNC’BG äQqób
.…hÉ°ùqàdBÉH çQE’BG
? iôNCÓd ÉªgGóMEG ¬«£©à°S …òqdG q‹ÉŸG ≠∏ÑŸG áª«b Ée @
.»FÉbó°UCG ≈∏Y ¬°VôYCGh ∫GDƒq°ùdBG Gòg øY áHÉLE’G πMGôe §Ñ°VCG - GC
.qπ◊G QqôMCG - Ü
.»FÉbó°UCG ≈∏Y ¬°VôY πÑb ¬H âªb …òqdG qπ◊G áqë°U øe ≥q≤–CG - ê
áq«°Sóæg Ωƒ°SQ áq«›ôH ≈∏Y πªà°ûe Üƒ°SÉM ™e πYÉØJCG - 5

.º°SqôdG Gòg Üƒ°SÉ◊G ≈∏Y πqµ°TCG - GC
Ü
º°U 2
ê ¿ CG
º°U 3
O
`g
º°U 2,5 ∑ º°U 3,5
.CG Ü ∑ `g ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùÃ Ü ∑ O ê ±ôëæŸBG ¬Ñ°T áMÉ°ùe ¿QÉbCG - Ü
226
28 OGóYC’G ≈∏Y äÉq«∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
ÜÉ°ùM
1 ¢U É¡MôWCG h áqjô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éªc ÉàjR GAƒ∏‡ ÉfGqõN ôLÉJ ∂∏Á - 1
.q…OQƒdBÉH áqfƒ∏ªdG áq«qªµdG ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘ ¬æe ´ÉHh ôØ°UC’BÉH áqfƒ∏ŸG áq«qªµdG ∫qh’C G Ωƒ«dG ‘ ¬æe ´ÉH
.IOÉaEG qπc ΩÉeCG Ö°SÉæŸBG q…ô°ùµdBG Oó©dBG ÖàcCG - GC
.
. : ¿GqõÿBÉH âjqõdBG áq«qªc -
.
. : ∫qhC’G Ωƒ«dG ‘ á©«ÑŸG âjqõdBG áq«qªc -
. : ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘ á©«ÑŸG âjqõdG áq«qªc -
.
. : Úeƒ«dG ‘ á©«ÑŸG âjqõdG áq«qªc -
.
. : ¿GqõÿG ‘ áq«≤ÑàŸG âjqõdG áq«qªc -
.
áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dBG Iqôe qπc ‘ ÖàcCG - Ü
..................... : Úeƒ«dBG ‘ á©«ÑŸBG âjqõdBG áq«qªc -
.................... : ¿GqõÿBG ‘ á«q≤ÑàªdG âjqõdBG áq«qªc -
.èàæà°SCGh ø«àq«∏ª©dG ßM’CG - ê
Y
∞∏ : º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãeh »JB’BG ƒëqædBG ≈∏Y É¡µ∏Á ¢VQCG á©£b ìqÓa ºq°ùb - 2
°T CG .∞∏©∏d ôØ°UC’BÉH ¿qƒ∏ŸBG Aõ÷BG -
ÉQ é .IôªãŸBG QÉé°TCÓd q…OQƒdBÉH ¿qƒ∏ŸBG Aõ÷BG -
ãe
Iôª .ô°†î∏d ô°†NC’BÉH ¿qƒ∏ŸBG Aõ÷BG -
N .º°SqôdBG ¤EG GOÉæà°SG áØ∏àfl ¥ôW çÓãH áMÉ°ùe qπc øY »JB’BG ∫hó÷BG ‘ ôqÑYCG - CG
ô°†
3 á≤jôq£dBG 2 á≤jôq£dBG 1á≤jôq£dBG

¢VQC’BG á©£b áMÉ°ùe ¢ù«b
∞∏©∏d ¢üq°üıBG Aõ÷BG áMÉ°ùe ¢ù«b
IôªãŸBG QÉé°TCÓd ¢üq°üıBG Aõ÷BG áMÉ°ùe ¢ù«b
ô°†î∏d ¢üq°üıBG Aõ÷BG áMÉ°ùe ¢ù«b
227
28 OGóYC’G ≈∏Y äÉq«∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
ÜÉ°ùM
.≥HÉq°ùdBG ∫hó÷BÉH Éæ«©à°ùe áÑ°SÉæŸBG áqjOó©dBG IQÉÑ©dBG áHÉàµH IOÉaEG qπc Éq«HÉ°ùM âÑKCG - Ü
.¢VQC’BG á©£b áMÉ°ùe øe 12 36 ô°†î∏d á°üq°üıBG áMÉ°ùŸG -
.............................................................
8
.¢VQC’BG á©£b áMÉ°ùe øe 18 IôªãŸBG QÉé°TCÓd á°üq°üıBG áMÉ°ùŸBG -
.............................................................
.¢VQC’BG á©£b áMÉ°ùe 2 ∞∏©∏d á°üq°üıBG áMÉ°ùŸBG -
9
.............................................................
.ÉàjR ¬à©°S 45 ''CG'' AÉYƒdBG …ƒëj - 3

¢ùØf ¬d …òqdG Ü AÉYƒdG ‘ ¬à©°S 23 …hÉ°ùj Ée ¬æe ÉæZôaCG
.CG AÉYƒdBG á©°S
.''CG'' AÉYƒdBG »a á«q≤ÑàªdBG âjqõdBG áq«qªc ¿qƒdCG - GC
.∂dP ¤EG É¡H â∏q°UƒJ »àqdBG á≤jôq£dBG øq«HCG - Ü
.áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dBG ÖàcCG - ê
.''CG'' AÉYƒdBG ‘ á«q≤ÑàªdBG âjqõdBG áq«qªc πqãÁ …òqdBG q…ô°ùµdBG Oó©dBG
........................................................
Ü GC
.¿ÉµeE’BG óæY ∫õàNCG qºK Ö°ùMCG - 4
8 35 4 8
= 36 - 36 = 15 + 15
8 15 15 22
= 18 +
18 = 7 +
7
11 7 45 4 5 3
= 45 +
45 -
45 = 18 +
18 +
18
7 3 -
28 +
32 5 17 11
25 +
25 25 25 = 23 23 +
23
228
23
28 ÜÉ°ùM
.¬HÉ°ù◊ áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dBG ÖàcCGh áHÉàc qπc ‘ ¢übÉqædBG Oó©dBG q”GC - 5
áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dG áHÉàµdG
21 = . + 13
19 . 19
13 = . - 23
23 . 23
41 = 33 .
75 75 - .
21 = 8 . + 7
11 11 + . 11
32 43 25 .
100 = 100 + 100 - .
19 11 - .. + 7
45 = 45 45
: çÓqãdBG äÉq«∏ª©dBG √òg ¢ù«fCG õ‚CG - 6

9 6 3
14 = 28 + 7 .
2 = 1 -
18 .
3 3 18
5 = 1 +
4 +
1 .
6 18 9 3
z? É¡«dEG â∏q°UƒJ ∞«c øq«ÑJ ⁄ ∂qfGC q’EG ,áë«ë°U É¡«dEG â∏q°UƒJ »àqdBG èFÉàqædBG {: ¬≤jó°U ¬d ∫É≤a
? øq«Ñj ¿CG ¢ù«fCG ≈∏Y ¿Éc GPÉe - GC
.É¡MôW hCG áqjô°ùc OGóYCG ™ªL óæY É¡H ΩƒbCG »àqdBG ∫ÉªYC’BG èàæà°SCG - Ü
.¿ÉµeE’BG óæY ∫õàNCG qºK Ö°ùMCG - 7

2 - 3 + 5 • Ü 3 + 2 • - GC
3 7 7 2 3
15 - 22 + 38 • 5 - 5 •
9 6 8 6 4
3 + 2 -
15 • 5 + 12 •
8 4 7 21
7 15 11
+ 5 •
6 12 -
7 - 3 •
229
28 ÜÉ°ùM
’EG áé«àqædBG ÜÉ°ùëH íª°ùJ ’ äÉHÉàch Úà≤jô£H áé«àqædBG ÜÉ°ùëH íª°ùJ äÉHÉàc ¤EG á«dÉqàdBG äÉHÉàµdBG ∞qæ°UCG - GC - 8
.IóMGh á≤jô£H
12 7 . 2 + 3 + 0,45 .
+ - 14 5
7 2
3 + 9 - 3,04 . 3 9
8 - 1,7 + .
4 13
.¬H âªb …òqdG ∞«æ°üqàdG Ö°ùM πª©dG õéfCG - Ü
É¡©HQ qºK É¡«°ùªN ‹GƒqàdBG ≈∏Y Éæ©£≤a πMGôe á©HQCG ≈∏Y QRƒJh ¢ùfƒJ ÚH áaÉ°ùŸBG ™£≤H Éæªb á∏MQ AÉæKCG - 9
.É¡ã∏K qºK
? áq«∏ª÷BG áaÉ°ùŸ'BG ¤EG áÑ°ùqædBÉH IÒNC’BG á∏MôŸBG ‘ áYƒ£≤ŸBG áaÉ°ùŸBG ∫ƒW πqãÁ …òqdBG q…ô°ùµdBG Oó©dBG ƒg Ée @
øªK ≈dEG º¡JÉªgÉ°ùe Ö°ùf âfÉµa äÉ¡qeC’BG ó«©H ∫ÉØàMmÓd äÉqjƒ∏M IÒ£a AGô°T ≈∏Y IƒNEG áKÓK ≥ØqJpG - 10
7 , 2 , 1 : »JB’BG ƒëqædBG ≈∏Y IÒ£ØdBG
15 5 3
.Éq«HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? IÒ£ØdG √òg AGô°T øªãd ÉjhÉ°ùe √ƒ©qªL …òqdG q‹ÉŸG ≠∏ÑªdG ¿Éc πg - GC
? IÒ£ØdG øªK ¤EG áÑ°ùqædBÉH »q≤ÑàŸG ≠∏ÑªdG hCG ¢übÉqædG ≠∏ÑŸG πqãÁ …òqdG q…ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée - Ü
230
28 ÜÉ°ùM
:∫hó÷ÉH øq«Ñe ƒg Éªc áØ∏àfl äÉYGQõd ¢VQCG á©£b πeÉc ìqÓa ¢üq°üN - 1
É¡d á°üq°üîªdG áMÉ°ùŸG äÉYhQõŸG ´ƒf
á©£≤dG áMÉ°ùe 4 áØq«µe äƒ«H
9
á©£≤dG áMÉ°ùe
1 ô°†N
3
á«q≤ÑàªdGáMÉ°ùªdG ≥«bQ OƒY
.≥«bqôdG Oƒ©∏d á°üq°üıG áMÉ°ùŸG øY q…ô°ùc Oó©H ôqÑYCG -CG

.BG 11,40 `H ≥«bqôdG Oƒ©∏d á°üq°üıG áMÉ°ùŸG ¥ƒØJ áØq«µŸG äƒ«Ñ∏d á°üq°üıG áMÉ°ùŸG-Ü
.äÉYhQõªdG √òg øe ´ƒf qπµd á°üq°üîªdG áMÉ°ùªdG ¢ù«b QB’ÉH OqóMCG @
.iôNCG á≤jô£H çÓqãdG äÉMÉ°ùªdG á°ù«bCG OqóMCG @
: »JB’G ƒëqædG ≈∏Y º¡JÉMGÎbG âfÉµa ∫É≤JÈdG øe áq«qªc áª°ùb AÉbó°UCG áKÓK OGQCG - 2
3 ÜÉæe 2 ÜÉæe 1 ÜÉæe

1 1 2
áq«qªµdG 4 á«qªµdG 3 áq«qªµdG 1 ¢üîq°ûdG ìGÎbG
5
áq«qªµdG
1 á«qªµdG 1 áq«qªµdG 5 2 ¢üîq°ûdG ìGÎbG
4 3 12
2 1 1
áq«qªµdG 7 áq«qªµdG 2 áq«qªµdG 3 3 ¢üîq°ûdG ìGÎbG
.»àHÉLEG πq∏YCG ?∫É≤JÈdG áq«qªc øe A»°T ≈≤Ñj ¿CG ¿hO áæµ‡ áª°ù≤dG É¡«a ¿ƒµJ äÉMGÎb’G q…GC - GC
.áæµ‡ áª°ù≤dG ¿ƒµàd áÑ°SÉæŸG áq«qªµdG ¢UÉî°TC’G óMC’ áæµ‡ ÒZ ádÉM qπc ‘ ìÎbCG - Ü
.¥ 4,2 ∫É≤JÈdG áq«ªc âfÉc - ê
.(∫hóL ‘ èFÉàqædG ΩqóbCG) πjó©qàdG ó©H á≤HÉq°ùdG ä’É◊G øe ádÉM qπc ‘ áq«qªµdG √òg øe ¢üî°T qπc ÜÉæe Ée@
231
õ«“ Iôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
28 ÜÉ°ùM
äÉeÉ≤ŸG ó«MƒJ ¿hO áÑ°SÉæŸG áfQÉ≤ŸG áeÓY á£≤f qπc ¿Éµe ™°VCG - 1
3 +
4 •
8 + 3 ,
1 +
12 •
1 + 5
10 10 5 10 2 6 2 3
13 11 13 23 3 + 15 •
3 + 15
+ • + , 5 7 5 8
11 2 11 9
: á«dÉqàdG äÉMÎ≤ŸG ÚH 5 + 3 + 1 áq«∏ª©dG áé«àf óLƒJ - 2

12 4 2
5 1,7 2 1,5
3
.»àHÉLEG πq∏YCG h É¡d á≤aGƒŸG áé«àqædG OqóMCG -
5 16
2 h 5 h 19
4
:ôàª°ùjqódÉH åq∏ãe ´Ó°VCG á°ù«bCG - 3
. ø«àØ∏àîe ø«à≤jô£H ¬£«ëe ¢ù«b OqóMCG @
.ô¡°T qπc ôNBG áqjQÉéqàdG ¬JÉq«∏ªY qπc ¬«a πqé°ùj ’hóL ôLÉJ ∂°ùÁ - 4
: ∫hóédG Gòg ‘ áYÉ°†ÑdG AGô°T øªK ¤EG Ö°ùæH áqjQÉéqàdG äÉq«∏ª©dG √ò¡d á≤aGƒŸG ≠dÉÑŸG ¢†jƒ©J ¬æHG OGQCG
äÉq«∏ª©dG
IQÉ°ùÿG íHqôdG ™«ÑdG øªK áØ∏µdG øªK ∞jQÉ°üŸG AGôq°ûdG øªK ájQÉéqàdG
ô¡q°ûdG
5 1
4 7 »ØfÉL
5 11 …ôØ«a
4 8
.∫hóédG Gògô«ª©J ΩÉ“EG ≈∏Y √óYÉ°SCG @
232
28 ÜÉ°ùM
: á«dÉqàdG ±Éæ°UC’G óMCG øe IôcòJ AÉæàbG ó©H ¬«dEG ∫ƒNódG q” Éq«Mô°ùe É°VôY Éæà°SQóÃ ìô°ùŸG …OÉf ΩÉbCG - 5
.ôcGòqàdG ™«H øe q»∏ªédG πNqódG 1 É¡æªK πqãÁ QÉÑµ∏d ôcGòJ : 1 ∞æq°üdG -
31
.ôcGòqàdG ™«H øe q»∏ªédG πNqódG 4 É¡æªK πqãÁ QÉ¨°ü∏d ôcGòJ : 2 ∞æq°üdG -
.GQÉæjO 350 É¡æªK ≠∏H á°SQóª∏d IQhÉÛG äÉ°ùq°SDƒŸG ÜÉë°UC’ áq«©«é°ûJ ôcGòJ : 3 ∞æq°üdG -
øªK 3 `dhÉ°ùe É¡æªK á°SQóŸÉH ≈≤«°SƒŸG …OÉæd IQÉã«bh ƒfÉ«H AGô°ûd ôcGòqàdG ™«H øe q»∏ªédG πNqódG 5 ¢ü«°üîJ q”
5 2
.ƒfÉ«ÑdG
.ÚàdBÓd q»∏°UC’G øªqãdG øe % 20 ¬àÑ°ùf ¢†«ØîàH øªqãdG ™aO óæY áq«≤«°SƒŸG ä’B’G ™FÉH º¡©qàe …OÉqædG Gò¡d É©«é°ûJh
? O 50,750 É¡æªK ´É≤jEG ádBG AGô°T øe á°SQóŸG ¢†«ØîqàdG Gòg QGó≤e øqµÁ πg -
.∫GDƒq°ùdG Gòg øY áHÉLEÓd áeRqÓdG πMGôŸG OqóMCG -CG

. qπëdG QqôMCG -Ü
.¬«dEG â∏q°UƒJ …òqdG qπ◊G áqë°U øe ≥q≤–CG -ê
233
áq«°Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉq«°UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
1 ¢U q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe Ö°ùMG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
∑ `g ¿ q…ôFGO ¢Uôb ÈcCG πµq°ûdG á©qHôe ábQh øe ™£à≤j ¿CG ¢ù«fCG ójôj - 1
.øµ‡
¢T ¢T * ¢T
õcôe ¢ùØf É¡d IôFGO º°SQ qºK ™qHôŸG Gòg ôXÉæJ …Qƒfi ¢ù«fCG º°SQ
h ¢T … º°SqôdG ¬æq«Ñj Éª∏ãe ™qHôŸG ™∏°V ¢ù«b ∞°üf É¡YÉ©°T ¢ù«bh ™qHôŸG Gòg
.¢Uô≤dG Gòg áMÉ°ùe ÜÉ°ù◊ á≤jôW ¤EG ∫ƒ°UƒdG øY õéY ¬qæµd
¢S ¢U .∂dP ¤EG ∫ƒ°UƒdG ≈∏Y É°ù«fCG óYÉ°SCG @
(ô¨°UCG hCG …hÉ°ùj hCG ÈcCG) §q≤æŸG ÆGôØdG ‘ ÖàcCG -CG
¢U ¢S ∑ ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b øe................ q…ôFGódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b •
º°SqôdG ¤EG GOÉæà°SG Ö°SÉæH ÉÃ Úà«JB’G ÚàHÉàµdG q”GC -Ü
.............*......... :… h `g ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b •
4 *........*.......... :¢U ¢S ∑ ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b •
(ÜGƒ°U hCG ÉC £N) Iqôe qπc ‘ ÖàcCGh Úª°SqôdG πqeÉC JCG -ê
∑ `g ¿
…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b
`g ¿ ¢T
h ¢T …
¢T ¢T * ¢T
h ¢T …
¢S ¢U
¢U ¢S ∑ ¿ ™qHôªdG áMÉ°ùe ¢ù«b
¢T*¢T =… h `g ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b •
4 *… h `g ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b =¢U ¢S ∑ ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b •

4 * ¢T * ¢T =¢U ¢S ∑ ¿ ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b •
3 * ¢T * ¢T = q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b •
4 * ¢T * ¢T > q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b > 3 * ¢T * ¢T •
3,5 * ¢T * ¢T > q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b •
3,14 * ¢T * ¢T =q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b : ôqcòJCG
234
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
.Ω 20 Égô£b ¢ù«b πµq°ûdG áqjôFGO áMÉ°S Ωƒ∏©dG áæjóe ƒ¡ÑH - 2

? áMÉq°ùdG √òg áMÉ°ùe ¢ù«b Ée
√òg øe ™£à≤f ¿CG ójôf .35 h 50 ºq°üdÉH √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ ¢ùcÉ©ŸG Ö°ûÿG øe á©£b Éæjód - 3
.1256 2ºq°üdÉH É¡àMÉ°ùe ¢ù«b πµq°ûdG áqjôFGO áàa’ á©£≤dG
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ∂dP ÉææµÁ πg •
.»JB’G ∫hó÷G Òª©J q”GC - 4

................. ................. 14 ................. ................. 2 ⁄ÉH ´É©q°ûdG ¢ù«b
1,20 ................. ................. ................. 20 ................. ⁄ÉH ô£≤dG ¢ù«b
................. 9,42 ................. 31,4 ................. ................. ⁄ÉH IôFGqódG §«fi ¢ù«b
................. ................. ................. ................. 2⁄ÉH q…ôFGqódG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b
.50 ºq°üdÉH πµq°ûdG áqjôFGO Qhôe IQÉ°TEG áàa’ ô£b ¢ù«b - 5

.Æ 20 ™qHôŸG Îª°ùjqódG ‘ πª©à°ùŸG øgqódG á∏àc ≠∏ÑJ .øgqódÉH É¡«¡Lh AÓW ójôf
? ΩRqÓqdG øgqódG á∏àc Ée @
235
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
.ádÉM qπc ‘ ¥QRC’ÉH áfqƒ∏ŸG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ö°ùMCG - 6
º°SO 3
º°U 40 º°SO 6
º°SO 3
º°U 40 º°SO 3 º°SO 6 º°SO 3
q…ôFGO ¢Uôb ∞°üæH ¢VôY qπc á¡L øe »¡àæj 6 h 12 ºcqódÉH √Gó©H π«£à°ùe øe Ωób Iôc Ö©∏e ∞qdÉàj - 7
.Ö©∏ŸG Gòg Ö«°û©J áqjó∏ÑdG …ƒæJ .π«£à°ùªdG ¢VôY √ô£b
? Öq°û©à°S »àqdG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée @
™qHôªdG ôàªdG O 2 `H ∂dPh º°SqôdÉH πqãªŸG áqjó∏ÑdG á°VÉÑ≤dG ƒ¡H õ«∏L π≤°üH ’hÉ≤e q…ó∏H ¢ù∏› ∞q∏c - 8
.óMGƒdG
Ω 10
Ω 10 Ω 40
Ω 20
? ∂dòd ΩRqÓdG q‹ÉŸG ≠∏ÑŸG Ée @
236
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
Ö«°û©J q” .6 ⁄ÉH √ô£b ¢ù«b πµq°ûdG q…ôFGO ¢VƒM É¡£q°Sƒàj 15 ⁄ÉH É¡©∏°V ¢ù«b πµq°ûdG á©qHôe áMÉ°S - 9
.óMGƒdG ™qHôŸG Îª∏d O 15 ÜÉ°ùëH áMÉq°ùdG √òg øe á«q≤ÑàªdG áMÉ°ùŸG
? Ö«°û©qàdG áØ∏c Ée @
áYÉq°ùdG AÉæ«e øe á≤£æe í°ùÁ Üô≤©dG Gòg πq≤æàj ÉeóæY .º°U 10 áq«£FÉM áYÉ°S ‘ ≥FÉbqódG Üô≤Y ∫ƒW - 10
.AÉæ«ŸG áqaÉM ≈∏Y …òqdG èjQóqàdG ™e GOôW Ö°SÉæàJ
12
11 1
2
10
3
9
4
8
7 5
6
? áYÉ°S ™HQ ‘ áYÉq°ùdG AÉæ«e ≈∏Y Üô≤©dG Gòg ±ôW É¡©£≤j »àqdG áaÉ°ùŸG ∫ƒW ¢ù«b Ée -CG
? â«bƒqàdG Gòg ¢ùØf ‘ áYÉq°ùdG AÉæ«e øe Üô≤©dG Gòg É¡ë°ùªj »àqdG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée -Ü
237
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
.äÉ¡÷G ™«ªL øe º°SO 2,5 `H πµq°ûdG q…ôFGO q…ƒ∏©dG É¡¡Lh ádhÉW •Éª°S ≈qdóàj - 1
√òg øe º°SO 2,9 É¡d »≤H áq«∏ª©dG √òg âq“GC ¿CG ó©Hh .Ω 5 ¬àÑMÉ°U É¡æe äÎ°TG áØ«Ø°ùH •Éªq°ùdG Gòg áWÉME’
.áØ«Øq°ùdG
? ádhÉq£∏d q…ƒ∏©dG ¬LƒdG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée @
? qπëdG RÉ‚EG ≈∏Y ¬H Ú©à°SCGh •Éªq°ùdGh ádhÉq£dG ¬Lƒd Éq«fÉ«H Éª°SQ õ‚CG -CG
qπ◊G πMGôe OqóMCG -Ü
qπ◊G QqôMCG -ê
π«£à°ùŸBG Aõ÷BG ¢VôY q¿CG Éª∏Y 1 h 1,7 ÎŸÉH √Gó©H Ó«£à°ùe GAõL ƒ∏©j q…ôFGO ¢Uôb ∞°üæH »¡àæj ÜÉH - 2
.q…ôFGqódBG ¢Uô≤dBG ∞°üf ô£b ƒg
.øgqódBG øe ≠c 0,8 óMGƒdBG ™qHôŸBG ÎŸBG ∂∏¡à°ùj å«M Úà¡÷BG øe ÜÉÑdBG Gòg AÓW qºà«°S
? ÜÉÑdG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée - GC
? ¬FÓ£d ΩRqÓdG øgqódG á∏àc Ée - Ü
: ∫hó÷BG ‘ øq«Ñe ƒg Éª∏ãe Ö∏©dBG øe ±Éæ°UCG 4 ‘ øgqódBG ´ÉÑj - ê
≠c 2,5 á©°S ≠c 2 á©°S ≠c 1,5 á©°S ≠c 1 á©°S áÑ∏©dBG ∞æ°U

9,400 7,650 5,900 4,150 QÉæjqódBÉH áÑ∏©dBG øªK
.Éq«HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? πª©dG Gò¡H ΩÉ«≤∏d áæµªe áq«∏ªL áØ∏c qπbCG QÉÑàYBÉH ÉgDhGÎ°TG ø°ùëj »àqdBG Ö∏©dBG øªK Ée @
238
äÉ«°VÉjqôdG
29 á°Sóæg
: Ö°ùMCG -1
.πµ°T qπc §«fi ¢ù«b @
.πµ°T qπc áMÉ°ùe ¢ù«b @
Ü πµq°ûdBG ê
CG πµq°ûdBG
º°U 30
º°U 8 º°U 8
º°U 24
Ü º°U 40 CG
.áMÉq°ùdBG »a É¡à«Ñãàd º°SO 6 IóMGƒdBG ô£b ¢ù«b πµq°ûdBG áqjôFGO äÉàa’ OGóYEG á°SQóŸBÉH áÄ«ÑdBG …OÉf …ƒæj - 2
.2,2 h 1,30 ÎŸBÉH √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ ¢ùcÉ©ŸBG Ö°ûÿBG øe á©£b ò«eÓqà∏d á°SQóŸBG IQGOEG äôqah
? É¡«∏Y ∫ƒ°ü◊G º¡µæÁ »àqdBG äÉàaqÓdG øe OóY ÈcCG Ée - GC
? ¢ùcÉ©ŸG Ö°ûÿG á©£b øe á«q≤ÑàªdG áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ée - Ü
1 ºq∏q°ùdG Góªà©e q¢ü≤∏d ÉgOGóYEG ó©H Ö°ûÿG øe á©£≤dG √ò¡d Éª«ª°üJ õ‚CG - ê
. 200
.º°SqôdG ¬æq«Ñj Éª∏ãe Ω 15,7 q»LQÉîdG ¬£«fi ∫ƒW ¢ù«b ∞«°UôH πµq°ûdG áqjôFGO áMÉ°S áqjó∏ÑdG âWÉMCG - 3
? ∞«°UqôdG QÉÑàYG ¿hO áMÉq°ùdG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée @
∞«°UqôdG
º°SO 2 º°SO 2
áMqÉ°ùdG
º°U 6
.º°SqôdBG ¤EG GOÉæà°SG ∫hó÷BG Gò¡H IOQGƒdBG äÉ«£©ŸBG áqë°U âÑKCG - 4
2ºq°üdBÉH áMÉ°ùŸBG ¢ù«b ¿ƒq∏dBG

º°U 2 º°U 4
8 ôØ°UCG
1,57 ôªMCG
6,43 ô°†NCG
239
OGóYC’G ≈∏Y äÉq`«∏ª©dG ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
1 ¢U áYôq°ùdG ∫qó©eh øeqõdGh áaÉ°ùŸG ÜÉ°ùM ‘ Ö°SÉæqàdG ∞qXhCG : ±ó¡dG 6 áæqù° dG
.áHÉàc qπc ‘ ¢übÉqædG Oó©dBG q”GC - GC - 1
84 = 49 , 72 = 108 , • 225
60 • • 90 2 = 3
.áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dBG ÖàcCG qºK ¢übÉf OóY qπc ÜÉ°ùM áq«Ø«c øq«ÑJC’ q»Ñ°SÉæJ ∫hóéH Iqôe qπc ‘ Ú©à°SCG - Ü
.áàHÉK áYô°ùH á©jô°S ≥jôW ≈∏Y áæMÉ°T πq≤æàd äÉ«£©e √òg - 2

. 320 240 . 160 ºµdÉH áYƒ£≤ŸBG áaÉ°ùŸG
5 . 3 6 . áYÉq°ùdBÉH É¡©£≤d ¥ô¨à°ùŸGG øeqõdG
∫hó÷BG Òª©J q”GC - GC

.∫hó÷G ¤EG GOÉæà°SG äÉHÉàµdBG √òg q”GC - Ü
• 320 , = 240 = 160

•
• = , • = • , • = , •
5 • 3 6 •
.‹ÉqàdBG êÉàæà°S’BG qºJCG - ê
: q¿C’ ¥ô¨à°ùŸBG øeqõdBG ™e ..................... áYƒ£≤ŸBG áaÉ°ùŸBG

...........................................
.GqQÉb GOóY =
...........................................
? qQÉ≤dBG Oó©dBG Gòg »qª°ùf GPÉe - O
........................... ‘ áYƒ£≤ŸBG áaÉ°ùŸBG ƒgh ........................ ƒg qQÉ≤dBG Oó©dG
: »∏jÉe qºJCG - `g
¢S/ºc ....... : á©jôq°ùdBG ≥jôq£dBG ≈∏Y áæMÉq°ûdBG √òg áYô°S ∫qó©e
: á«dÉqàdBG äÉ«£©ŸBG ≥ah ¢ùbÉØ°U ¤EG áª°UÉ©dBG ¢ùfƒJ øe IôØ°ùH IQÉq«°S âeÉb - 3
áaÉ°ùŸBG √òg ™£≤d ¥ô¨à°ùŸBG øeqõdBG IôØq°ùdBG √òg AÉæKCG IQÉq«q°ùdBG áYô°S ∫qó©e ¢ùbÉØ°Uh ¢ùfƒJ ÚH á∏°UÉØdBG áaÉ°ùŸBG
¢S 4 ¢S/ºc 68 ºc 272
240
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
.(?) `H ¬«dEG QÉ°ûŸBG ∫ƒ¡ÛBG Oó©dBG ÜÉ°ù◊ áÑ°SÉæŸBG áq«∏ª©dBG ÖàcCG qºK ∫hó÷BG ¤EG GOÉæà°SG áHÉàc qπc q”CG @
¢ùbÉØ°Uh ¢ùfƒJ ÚH á∏°UÉØdBG áaÉ°ùŸBG - áaÉ°ùŸBG √òg ™£≤d ¥ô¨à°ùŸBG øeqõdBG - áYÉq°ùdG »a IQÉq«q°ùdBG áYô°S ∫qó©e -
68 = ? 272 ? 272
•
•
= =
• • ? • •
.......... = ................ ........ = ................. ...... = .....................
.¬HÉ°ùëd áÑ°SÉæªdBG áq«∏ª©dBG ÖàcCGh ádÉM qπc ‘ Üƒ∏£ŸBG øY ôqÑYCG - 4

¢S/ºc 960 É¡àYô°S ∫qó©e IôFÉW - ê .äÉYÉ°S 3 πq≤æqàdBG ‘ ¥ô¨à°SG QÉ£b - Ü äÉYÉ°S 5 »a ºc 120 ™£b êGqQO - GC
960 = 1920 78 = ? ? 120
3 1 = 5
1 ? 1
.¢S / ºc 72 É¡H âeÉb IôØ°S AÉæKCG IQÉq«°S áYô°S ∫qó©e - 5

? ¥O 36 h ¢S 2 ‘ ? ¥O 20 h ¢S 1 ‘ ? ¥O 40 ‘ IQÉq«q°ùdBG √òg É¡à©£b »àqdBG áaÉ°ùŸBG ∫ƒW Ée @
.áæq«©e ±hôX ‘ äòNCG π≤qædBG πFÉ°Sh ¢†©H ∫ƒM äÉ«£©e √òg (6
≥jôW ≈∏Y áqjQÉf áLGqQO ≥jôW ≈∏Y IQÉq«°S øWGƒe πNGO IQÉq«°S
áq«æWh ≥jôW ≈∏Y IQÉq«°S
áq«æWh á©jô°S ¿Gôª©dBG
30 125 100 10 ºµdBÉH áYƒ£≤ŸBG áaÉ°ùŸBG
¥O 45 ¥O 15 h ¢S 1 ¥O 20 h ¢S 1 ¥O 12 Òq°ùdBG Iqóe
¢S / ºc 40 ¢S / ºc 100 ¢S / ºc 75 ¢S/ºc 50 áYôq°ùdBG ∫qó©e
241
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
.Üƒ∏£ŸBG ÜÉ°ù◊ ≥HÉq°ùdBG ∫hó÷BG ¤EG GOÉæà°SG áÑ°SÉæŸBG OGóYC’BÉH áq«∏ªY qπc q”GC - GC
≈∏Y áqjQÉqædG áLGqQqódG ≥jôW ≈∏Y IQÉq«q°ùdG ≥jôW ≈∏Y IQÉq«q°ùdG øWGƒe πNGO IQÉq«q°ùdG
áq«æWh ≥jôW á©jô°S áq«æWh ¿Gôª©dBG
• * • • * • • * • • * •
áYƒ£≤ŸG áaÉ°ùŸG
• • • •
ºµdBÉH
• * • • * • • * • • * •
• • •
Òq°ùdBG Iqóe
•
• * • • * • • * • • * •
áYôq°ùdBG ∫qó©e
• • • •
.É¡«dEG â∏q°UƒJ »qàqdBG äÉHÉàµdG áqë°U øe ≥q≤–CG .Ü
ºc 135 É¡æY ó©ÑJ »àqdG ¢ùbÉØ°U ¤EG á¡éqàe ¢ùHÉb IôLCG IQÉq«°S äQOÉZ ÉMÉÑ°U ¥O 20 h 9 áYÉq°ùdG ‘ - 7
.ÉMÉÑ°U ¥O 8 h 11 áYÉq°ùdBG ‘ É¡à∏°Uƒa
? IôØq°ùdG AÉæKCG IQÉq«q°ùdG √òg áYô°S ∫qó©e Ée @
.ºc 180 ê áæjóªdG h GC áæjóŸG ÚH á∏°UÉØdBG áaÉ°ùŸG - 8

Éª¡æ«H á∏°UÉØdG áaÉ°ùŸG â©£≤a CG áæjóŸG ƒëf á¡éqàe ê áæjóŸG øe áæMÉ°T â≤∏£fG ¥O 50 h 13 áYÉq°ùdG ‘
.¢S/ºc 80 `d hÉ°ùe áYô°S ∫qó©Ã
? GC áæjóŸG áæMÉq°ûdG √òg â¨∏H ≈àe @
‘ É¡à∏°Uƒa á°Sƒ°S áæjóe ƒëf á¡éqàe ÉMÉÑ°U ¥O 30 h 8 áYÉq°ùdG ‘ äQõæH áæjóe øe IQÉq«°S â≤∏£fpG - 9
.¢S / ºc 72 `d hÉ°ùe áYô°S ∫qó©Ã ÉMÉÑ°U ¥O 20 h 11 áYÉq°ùdG
.ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH á∏°UÉØdG áaÉ°ùŸG OqóMCG @
242
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
.áYÉ°S ™HQ IqóŸ ≥jôq£dBG ‘ âØqbƒJ É¡qfCG Éª∏Y ∫ƒ°UƒdBG óæYh ¥Ó£f’G óæY IQÉq«°S ‘ IOÉ«≤dBG áMƒd √òg -10
∫ƒ°UƒdBG óæY IOÉ«≤dBG áMƒd ¥Ó£f’BG óæY IOÉ«≤dBG áMƒd
11 12 1 11 12 1
10 2 10 2
9 3 9 3
8 4 8 4
7 6 5 7 6 5
0 5 4 1 0 5 0 5 3 9 0 5
? Òq°ùdBG ‘ É¡àq°†b »àqdBG áq«æeqõdBG IqóŸBG Ée - GC

? áaÉ°ùŸBG √òg ¬H â©£b …òqdG áYôq°ùdBG ∫qó©e Ée - Ü
243
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
áaÉ°ùe ÉMÉÑ°U Iô°TÉ©dBG áYÉq°ùdBG qóM ¤EG ™£≤a ÉMÉÑ°U ....................... áYÉq°ùdBG ‘ êGqQO ≥∏£fpG - 1
. .................... `d mhÉ°ùe áYô°S ∫qó©Ã ∂dPh ..................... É¡dƒW
áYô°S ∫qó©Ã ................ `H IQqó≤ŸBGh á«q≤ÑàªdG áaÉ°ùŸBG ™£bh ¬≤jôW π°UGh áYÉ°S 1 âeGO áMGÎ°SG ó©Hh
3
. ÉMÉÑ°U................ áYÉq°ùdBG ‘ Oƒ°ü≤ŸBG ¿ÉµŸBG ≠∏Ña..................... `d mhÉ°ùe
.áÑ°SÉæŸBG äÉ«£©ŸBÉH á£q≤æŸBG äÉZGôØdBG ôqªYCG qºK Úà«dÉqàdBG Úàq«∏ª©dBG ßM’CGh ádCÉ°ùŸBG q¢üf GC ôbCG @
. ºµdBÉH ÉMÉÑ°U Iô°TÉ©dBG áYÉq°ùdBG qóM ¤EG êGqQqódBG É¡©£b »àqdG áaÉ°ùŸG •
42 = 140 * 18
60
á«q≤ÑàªdG áaÉ°ùŸBG ™£b ‘ ábô¨à°ùŸBG áq«æeqõdBG IqóªdG •

¥O 20 h ¢S 1 = 20 * 60
15
...........................h................ ÚH áaÉ°ùŸBG âq∏ãoe ...................... É¡ªq∏°S á£jôN ≈∏Y - GC - 2
. .................. `H
áYÉq°ùdBG ‘ á∏aÉM ≈∏Y º¡àæjóe GhQOÉä á°Sƒ°S áæjóe ¤EG á∏MôH ¢ùfƒJ áæjóÃ á°SQóe ò«eÓJ ΩÉb - Ü
≥jôq£dBG ‘ GƒØqbƒJ ¿CG ó©H .................. áYÉq°ùdBG ‘ á°Sƒ°S Gƒ∏°Uhh ÉMÉÑ°U .......................
. ................
Éª¡æ«H á∏°UÉØdBG áaÉ°ùªdG ¢ùØf Gƒ©£≤a ¢ùfƒJ ¤EG øjóFÉY á°Sƒ°S ò«eÓqàdBG QOÉZ ..................... áYÉq°ùdBG ‘ .ê
. ............... IqóŸ ≥jôq£dBG ‘ GƒØqbƒJ óbh .. ........... `pd hÉ°ùe áYô°S ∫qó©Ã
Gò«ª∏J ............... á∏MqôdBG √òg ‘ ∑QÉ°Th .............. `H á∏aÉ◊BÉH q»YÉª÷BG π≤æqà∏d óMGƒdBG Îeƒ∏«µdBG Qqób .O
. .................. `H º¡æe qπc ºgÉ°S
244
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
.qπ◊BG Gòg ¤EG GOÉæà°SG áÑ°SÉæŸBG äÉ«£©ŸBÉH á£q≤æŸBG äÉZGôØdBG ôqªYCGh ádCÉ°ùŸBG q¢üf GC ôbCG @
´ƒLqôdBG óæY Òq°ùdBG ‘ ¥ô¨à°ùŸBG øeqõdBG -

ºq°üdBÉH á°Sƒ°Sh ¢ùfƒJ ÚH áq«≤«≤◊BG áaÉ°ùŸBG -
¥O 52 h ¢S 1 = 140 * 60
75 14 000 000 = 1 000 000 *14
ºµdBÉH á°Sƒ°Sh ¢ùfƒJ ÚH áq«≤«≤◊BG áaÉ°ùªdG-
¢ùfƒJ ¤EG ∫ƒ°UƒdBG áYÉ°S -
ºc 140 = º°U 14 000 000
= (¥O 13 + ¥O 52 h ¢S1) + ¥O 35 h ¢S 17
ÜÉgqòdG óæY ≥jôq£dG ‘ ¥ô¨à°ùŸBG øeqõdG -
¥O 40 h ¢S 19
¥O 55 h ¢S 1 = ¥O 35 h ¢S 7 - ¥O 30 h ¢S 9
qódBÉH á∏aÉ◊BÉH πq≤æqà∏d áq«∏ª÷BG ∞jQÉ°üŸBG -
ÜÉgqòdBG óæY Òq°ùdG ‘ ¥ô¨à°ùªdG øeqõdG -
210 = 2 * 140 * 0,750
¥O 40 h ¢S 1 = ¥O 15 - ¥O 55 h ¢S 1
qódBÉH πq≤æqàdBG ∞jQÉ°üe ‘ ò«eÓqàdBG äÉªgÉ°ùe á∏ªL
ÜÉgqòdG AÉæKCG á∏aÉ◊G áYô°S ∫qó©e -
126 = 30 * 4,200
¥O 100 = ¥O 40 h ¢S 1
.πq≤æqàdBG ∞jQÉ°üe ‘ ò«eÓqàdBG áªgÉ°ùŸ áqjƒFÉŸBG áÑ°ùqædBG - 140
¢S / ºc 84 = 60 *
60 = 100 210 126
* 100
.™WÉ≤e 4 ádCÉ°ùªdG »a @
.∫hó÷BG Gòg øe Ö°SÉæŸBG ¿ÉµŸBG ‘ ¬ÑàcCGh ádCÉ°ùŸBG ™WÉ≤e øe ™£≤e qπµd ÉÑ°SÉæe ’GDƒ°S èàfCG
¬JÉ«£©Ÿ Ö°SÉæŸBG ∫GDƒq°ùdG ™£≤ŸG
CG
245
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
áYô°S ∫qó©Ã Ü áæjóŸBG ¤EG É¡éqàe ÉMÉÑ°U .......................... áYÉq°ùdBG ‘ GC áæjóŸBG øe êGqQO ≥∏£fpG - 1
.ÉMÉÑ°U Iô°TÉ©dBG áYÉq°ùdBG óæY ..................... ±ôX ‘ É¡∏°Uƒa ................... `d mhÉ°ùe
.Ö°SÉæj ÉÃ ádCÉ°ùŸBG q¢üf ‘ á£q≤æŸBG äÉZGôØdBG q”CGh á«JB’BG áq«∏ª©dBG ßM’CG - CG
42 = 140 * 18 : ºµdBÉH ÚàæjóŸBG ÚH áaÉ°ùŸBG

60
.ádCÉ°ùŸBG √òg ‘ äÉ«£©ŸBG áqë°U øe ≥q≤–CG - Ü
É¡dqó©e áYô°ùH ¬àLGqQO ≈∏Y áaÉ°ùŸBG √òg ™£≤jh ºc 4,5 ¬à°SQóe øY ó©Ñj ¿Éµe ‘ óªMCG ø£≤j - 2
.¢S/ºc 13,5
.¥O 30 `H á°SQóŸBG ÜÉH íàa πÑb ∫õæŸBG øe óªMCG êôîj
.≥FÉbO 10 `H É¡HÉH íàa πÑb ¬à°SQóe π°üj ¬qfCG áØ∏àfl ¥ôW çÓãH âÑKCG @
.ºc 170 `H É¡æY ó©ÑJ »àqdBG Ü áæjóŸBG ƒëf ø«à¡éqàe â«bƒqàdBG ¢ùØf ‘ GC áæjóŸBG ¿ÉJQÉq«°S äQOÉZ - 3
¢S / ºc 75 á«fÉqãdBG áYô°S ∫qó©eh ¢S / ºc 85 IôØq°ùdBG √òg AÉæKCG ≈dhC’BG IQÉq«q°ùdBG áYô°S ∫qó©e ¿Éc
? Ü áæjóŸBG ¤EG ø«JQÉq«q°ùdBG ∫ƒ°Uh ÚH π°üØJ »àqdBG áq«æeqõdBG IqóªdG Ée @
2
óMCG ≈∏Y ºc 14,5 `H IQqó≤ŸBG É¡pJôØ°S pánaÉn°ùne ™£≤d áYÉ°S IOÉY q»eƒª©dG π≤qædG á∏aÉM »q°†≤J - 4
3
.q»∏NGqódBG π≤qædBG •ƒ£N
áHƒ©°U ÖÑ°ùH äôqNCÉJ »àqdBG ¤hC’BG ¥Ó£fG øe ≥FÉbO 10 ó©H q§ÿG ¢ùØf ≈∏Y É¡«∏J »àqdBG á∏aÉ◊BG â≤∏£fpG
.ÒNCÉJ q…GC á«fÉqãdBG πqé°ùJ ¿CG ¿hO âbƒdBG ¢ùØf ‘ ¿Éà∏aÉ◊BG â∏°Uƒa QhôŸBG ácôM ‘ áFQÉW
? É¡JôØ°S AÉæKCG á∏aÉM qπc áYô°S ∫qó©e Ée @
246
äÉ«°VÉjqôdG
30 ÜÉ°ùM
¢ùfƒJ »àæjóe ÚH á∏°UÉØdBG áaÉ°ùŸBG ™£≤a É¡Hqôéj ¿CG Qqôb ¬JQÉq«°S ∑qôfi ™£b Ö∏ZCG »HCG ∫óHCG ¿CG ó©H - 5
.¢ùbÉØ°Uh
: ¬JQÉq«°ùH IOÉ«≤dBG áMƒd Iõ¡LCG ¬à∏qé°S Ée Gòg
¢ùbÉØ°U ¤EG ∫ƒ°UƒdBG óæY IOÉ«≤dBG áMƒd • ¢ùfƒJ øe ¥Ó£f’G óæY IOÉ«≤dBG áMƒd •
∫ ºc ∫ ºc
13 50 2 2 6 0 6 5 13 : 20 30 00 2 2 5 7 9 0 08 : 45
∫qó©e ¢ùØæHh ÜÉgqòdBG ≥jôW ¢ùØf ÉµdÉ°S ¢ùfƒJ ¤EG É©LGQ πØb qºK ¥O 45 h áYÉ°S Iqóe ¢ùbÉØ°U áæjóÃ »HCG ìGÎ°SpG
.óMGƒdBG Îq∏dBG O 1,150 ÜÉ°ùëH O 25,300 É¡æªK ≠∏H øjõæÑdBG øe áq«qªµH ¬JQÉq«°S OqhR ¿CG ó©H áYôq°ùdBG
.á≤HÉq°ùdBG äÉ«£©ŸBG ¤EG GOÉæà°SG »HCG IQÉq«°ùH IOÉ«≤dBG áMƒd Iõ¡LCG ôqªYCG @
¢ùfƒJ ¤EG ∫ƒ°UƒdBG óæY IOÉ«≤dBG áMƒd • ¢ùbÉØ°U øe ¥Ó£f’BG óæY IOÉ«≤dBG áMƒd •
∫ ºc ∫ ºc
... : ...
247
äÉ«°VÉjqôdG
31 Ö°ùMCG h Ö©µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±qô©JCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
1 ¢U Éª¡æe qπµd áq«∏ªédG áMÉ°ùŸG 6 áæqù° dG
.äÉªq°ùÛBG √òg πqeÉC JCG - GC -1
(O) (ê) (Ü) (GC )
(¿) (∑) (`g)
.Éª¡æe qÓc ≥∏ë q§îH §«MCG ,¿Ó«NO ¿Éªq°ù› É¡æ«H øe - Ü

.äÉªq°ùÛBG áq«≤Ñd ácÎ°ûe áq«q°UÉN qπc q”GC - ê
.................... áq«ÑfÉ÷BG ±ôMC’BG - ..................... ¿ÉJóYÉ≤dBG-
.................... hCG ..................... áq«ÑfÉ÷G ¬LhC’G -
.πµq°ûdBG ¢ùØf É¡¡LhC’ äÉªq°ùée 3 á«q≤ÑàªdBG äÉªq°ùÛBG ÚH øe - O
.√Òª©J q”GC h ∫hó÷G Gòg ‘ ÉgRƒeQ ÖàcCG
¬LhC’G πµ°T QÉÑàYBÉH ¬LhC’BG OóY

ºq°ùÛG ´ƒf ¢ShDhqôdG OóY ±ôMC’G OóY ÚJóYÉ≤dG πµ°T ºq°ùÛG õeQ
áq«ÑfÉ÷G ÚJóYÉ≤dG
248
äÉ«°VÉjqôdG
31 Ö°ùMCG h Ö©µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ô©JCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
2 ¢U Éª¡æe πµd áq«∏ªédG áMÉ°ùŸG 6 áæqù° dG
¬Yƒf ºq°ù› qπc â– ÖàcCG - 2
........................ @ ........................ @ ........................ @
........................ @ ........................ @
.≥aGƒŸBG ºq°ùÛBG ¬æe ¿qƒcCGh 2 ºq∏q°ùdBG Ö°ùM iqƒ≤e ¥Qh ≈∏Y ô°ûf qπc º°SQ ó«YCG - G - 3
CG
O ê
.»àHÉLpG πq∏YCGh ¬«∏Y â∏q°ü– …òqdBG ºq°ùÛBG ´ƒfh ô°ûf qπc õeQ ÖàcCG - Ü
249
31 Ö°ùMCG h Ö©µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ô©JCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
: á«dÉqàdBG äÉeÓ©dBG øe áeÓ©dBG ¢ùØf ™°VCG qºK ô°ûf qπc πqeÉC JCG - 4
.Ú∏HÉ≤àe Ú¡Lh qπc ≈∏Y ( , , )
.äÓ«£à°ùe …RGƒàŸ ôNB’BGh Öq©µŸ ÉªgóMCG øjô°ûf ≈∏Y πq°ü–C’ Ú«dÉqàdBG Úª°SqôdBG q”CG - 5
250
áq«°SÉ°SCG IGôqcòe : ájÉØµdG ¿qƒµe äÉ«°VÉjqôdG
31 áq«°Sóæ¡dG ∫Éµ°TC’G äÉq«°UÉN ∞«XƒàH áqdGO πµ°ûe äÉq«©°Vh πM
Ö°ùMCG h Ö©µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ô©JCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
.áÑ°SÉæŸBG á°ù«bC’BÉH q”GC h ºq°ù› qπc πqeÉC JCG - GC - 6
äÓ«£à°ùe …RGƒàe @ Ö©qµe @
º°U 3
º°U 2 º°U 2,5

º°U 2,5
º°U 4
º°U 2,5
................. : IóYÉ≤dBG ∫ƒW ¢ù«b •
................ : IóYÉ≤dBG ¢VôY ¢ù«b • .............. : Ö©qµŸBG ±ôM ¢ù«b •
..................... : ´ÉØJQ’BG ¢ù«b •
ºq°ùée qπµd Gô°ûf º°SQCG - Ü
.¬d ≥aGƒŸBG ô°ûqædBGh äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe πqeÉC JCG - 7
.....
º°U 4
º°U 2
º°U 3
.äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe »JóYÉb ô°†NC’BÉH ô°ûqædBG Gòg ‘ ¿qƒdCG - GC

.äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ôØ°UC’BÉH ô°ûqædBG Gòg ‘ ¿qƒdCG - Ü
.ô°ûqædBG Gòg ≈∏Y áÑ°SÉæŸBG á°ù«bC’BG ÖàcCG - ê
251
31 Ö°ùMCG h Öq©µªdGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ô©JCG : ±ó¡dG
á°Sóæg
.......................... ? áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG πµ°T Ée - O
.Ú≤HÉq°ùdBG Úª°SqôdBG ¤EG GOÉæà°SG »JB’BG ∫hó÷BG Òª©J q”GC - `g
ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb ∫ƒW ¢ù«b
ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb ¢VôY ¢ù«b
ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb §«fi ¢ù«b
ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb ´ÉØJQG ¢ù«b
2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb áMÉ°ùe ¢ù«b
2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
.≥HÉq°ùdBG ∫hó÷BG ¤EG GOÉæà°SG Úà«dÉqàdBG ÚJóYÉ≤dBG q”GC -h

................................................................. = äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b •
................................................................... = äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b •
.¬d ≥aGƒŸBG ô°ûqædBGh Ö©qµŸBG πqeÉC JCG - 8
º°U 2 º°U 2
º°U 2 º°U 2
º°U 2
º°U 2
.ô°ûqædBG ≈∏Y áÑ°SÉæŸBG á°ù«bC’BG ÖàcCG - GC

.ø«≤HÉq°ùdBG Úª°SqôdBG ¤EG GOÉæà°SG »JB’BG ∫hó÷BG Òª©J qºJCG - Ü
2ºq°üdBÉH Öq©µªdBG ¬LhCG øe ¬Lh áMÉ°ùe ¢ù«b
2ºq°üdBÉH Öq©µª∏d áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
2ºq°üdBÉH Öq©µª∏d áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
252
á°Sóæg
.≥HÉq°ùdBG ∫hó÷BG ¤EG GOÉæà°SG ø«à«dÉqàdBG ÚJóYÉ≤dBG q”GC - ê
........................................................................ = Öq©µª∏d áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b •
........................................................................ = Öq©µª∏d áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b •
.ádÉM qπc ‘ áÑ°SÉæŸBG á°ù«bC’BÉH »JB’BG ∫hó÷BG Òª©J qºJCG - 9

( 4) (3) (2) (1)
30 20 50 ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb ∫ƒW ¢ù«b
15 25 30 ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb ¢VôY ¢ù«b
ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb §«fi ¢ù«b
40 20 ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe ´ÉØJQG ¢ù«b
1500 4800 2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
600 2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàe IóYÉb áMÉ°ùe ¢ù«b
1300 2ºq°üdBÉH äÓ«£à°ùŸBG …RGƒàŸ áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b
.QÉqéqàdBG ≈∏Y Ö«∏◊BG Ö∏Y É¡ÑMÉ°U ´qRƒj áæMÉ°ûd áq«fó©ŸBG ájhÉ◊BG √òg ™æ°üH OGqóM ∞q∏oc - 10
Ω 3
Ω 2,4
Ω 10
(... øgqódBG , ¿ó©ŸBG) ™æ°üŸBG IRÉë øe áq«dqh’C BG qOGƒªdBG Ö∏£d áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b áaô©e ¤EG ∫Éqª©dBG êÉàMpG
.ájhÉ◊BG ™æ°üd
.áMÉ°ùŸBG √òg ¢ù«b OqóMCG @
253
á°Sóæg
1 ¢U Éª¡æe qπµd áq«∏ªédG áMÉ°ùŸG 6 áæq°ùdG
.º°SqôdBG ¬æq«Ñj Éª∏ãe πµq°ûdBG Ö©qµe OôqædBG - 1
6 ¤EG 1 øe •É≤f ¬gƒLh ≈∏Y •
.7 `d mhÉ°ùe Ú∏HÉ≤àe Ú¡Lh qπc ≈∏Y •É≤qædBG ´ƒª› •
.É¡¡LhC’ áÑ°SÉæŸBG •É≤qædBÉH Ohôqæ∏d á«JB’BG º«eÉ°üqàdBG πªcCG •
: »JB’BÉc √OÉ©HCG äÓ«£à°ùe …RGƒàe πµ°T ‘ Éæª°ùb áYÉb - 2

.Ω 3 ´ÉØJQ’BG , Ω 6 ¢Vô©dBG , Ω 8 ∫ƒq£dBG
Ω 2^2 √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ ÜÉHh Ω 1^2 h Ω 1^4 É¡æe qπc Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ òaGƒf 7 É¡Hh
.Ω 0^95 h
.2Ω 20 »q£¨J ¬æe ≠c 5 q¿CGnh ≠c 15 äGP á«YhCG ‘ ´ÉÑj ¬qfGC Éª∏Y øgqódBÉH ∞≤q°ùdBGh áYÉ≤dBG ¿GQóL AÓW ójôf
?ÜÉÑdBGh òaGƒqædBG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée •
? øgqódBÉH ÉgAÓW Ωõà©f »àqdG áMÉ°ùªdBG ¢ù«b Ée •
? πª©dBG Gòg RÉ‚E’ ÉgDhGô°T ΩRqÓdBG øgqódBG á«YhCG OóY Ée •
.»FÉbó°UCG ≈∏Y É¡°VôYCGh ∫GDƒ°S qπc øY áHÉLE’BG πMGôe ÖàcCG - CG
254
á°Sóæg
2 ¢U Éª¡æe qπµd áq«∏ªédG áMÉ°ùŸG 6 áæq°ùdG
ÜÉÑdBG áMÉ°ùe ¢ù«b 1
2
3 ? òaGƒqædBGh ÜÉÑdBG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée @
òaGƒqædBGh ÜÉÑdBG áMÉ°ùe ¢ù«b 4
1
2
? øgqódBÉH ÉgAÓW Ωõà©f »àqdBG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b Ée @
3
4
1
? ÉgDhGô°T ΩRqÓdG øgqódBG á«YhCG OóY Ée @
2
.»FÉbó°UCG ≈∏Y »∏ªY ¢VôYCGh á∏Môe qπµd áÑ°SÉæŸBG áq«¶Øq∏dBG áHÉLE’BG ÖàcCG - Ü
á∏Môe qπµd áq«¶Øq∏dG áHÉLE’G ¬æY áHÉLE’G πMGôe ∫GDƒq°ùdG
¬°VôY ¢ù«b * ÜÉÑdG ∫ƒW ¢ù«b 2ºdÉH ÜÉÑdBG áMÉ°ùe ¢ù«b
1
òaGƒq`ædG áMÉ°ùe ¢ù«b + ÜÉÑdG áMÉ°ùe ¢ù«b 2 ºdÉH òaGƒqædBGh ÜÉÑdBG áMÉ°ùe ¢ù«b
3
.q»HÉ°ù◊BG qπ◊BG QqôMCG - GC
.É¡«dEG â∏q°UƒJ »àqdG èFÉàqædBG áqë°U øe ≥q≤–CG - O
255
á°Sóæg
1¢U Éª¡æe qπµd áq«∏ªédG áMÉ°ùŸG 6 áæqù° dG
.º°SO 1,5 ¬aôM ¢ù«b Öq©µªd áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H Ö°ùMCG - 1
? 0,24 ™qHôŸBG ÎŸBÉH áq«∏ª÷BG ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Öq©µe ±ôM ¢ù«b Ée - 2
: É¡d äÓ«£à°ùe …RGƒàe πµ°T ‘ Éæª°ùb áYÉb - 3
.2Ω 84 áq«ÑfÉ÷BG áMÉ°ùŸBG -
Ω 3 ´ÉØJQp’BG -
.É¡dƒW 34 IóYÉ≤dBG ¢VôY -
? Éæª°ùb áYÉb áq«°VQCG áMÉ°ùe ¢ù«b Ée @
.áq«∏ª÷BG áMÉ°ùŸBG ¢ù«b ¢ùØf Éª¡d ¿Ébhóæ°U - 4

.15 h 30 h 50 ºq°üdBÉH √OÉ©HCG äÓ«£à°ùe …RGƒàe πµ°T ‘ ∫qhC’BG ¥hóæq°üdBG -
.Öq©µe πµ°T ‘ ÊÉqãdBG ¥hóæq°üdBG -
? ÊÉqãdBG ¥hóæq°üdBG ±ôM ¢ù«b Ée -
π«£à°ùe πµ°T ‘ iqƒ≤ŸBG ¥QƒdBG øe á©£b ËQ â∏ª©à°SBG º°U 2 ¬aôM ¢ù«b Öq©µªd ô°ûf º°Sôd - 5
.Úæµ‡ øjó©H ô¨°UCG É¡dh
.iqƒ≤ŸBG ¥QƒdBG øe á©£≤dBG √òg …ó©H OqóMCG - GC
.ô°ûqædBG Gòg ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ËQ ¬H âeÉb …òqdBG πª©dBG õ‚CG - Ü
( Öq©µªdG Gò¡d áØ∏àfl Qƒ°ûf 5 ΩqóbCG )
.ô°ûf qπc ‘ Ú∏HÉ≤àe Ú¡Lh qπc ≈∏Y ( , , ) á«dÉqàdBG äÉeÓ©dBG øe áeÓ©dBG ¢ùØf ™°VCG - ê
256
á°Sóæg
.5 h 4 h 3 ºq°üdÉH OÉ©HC’G ¢ùØf É¡d äÓ«£à°ùe äÉjRGƒàe 3 - 6

.¿GôNB’G ¿Éªq°ùÛG Éª¡«∏Y ™°Vh øjòq∏dG Ú¡LƒdG »àMÉ°ùe øY ∞∏àîJ ¬àMÉ°ùe ¬Lh ≈∏Y É¡æe qπc ™°Vh
.áKÓqãdG √OÉ©HCG É¡æe qπc ≈∏Y ÖàcCGh áKÓqãdG äÉªq°ùÛG º°SôH ΩƒbCG - GC
áÑ°SÉæŸG äÉq«∏ª©dÉH »JB’G ∫hó÷G äÉZGôa CÓeCG qºK (¿,∑,`g ) á«dÉqàdG ±hô◊G óMCÉH ºq°ù› qπc ≈dEG õeQCG - Ü
áq«∏ª÷G áMÉ°ùŸG ¢ù«b IóYÉ≤dG áMÉ°ùe ¢ù«b áq«ÑfÉ÷G áMÉ°ùŸG ¢ù«b

2ºq°üdÉH 2ºq°üdÉH 2ºq°üdÉH ºq°üdÉH IóYÉ≤dG §«fi ¢ù«b ºq°ùÛG õeQ
.èàæà°SCGh ßM’CG - ê
257
á«LÓ©dG
q äGôqcòŸG
á«ªqq ∏© àdG
q - á «ª«∏© q ¢ù°S’C Gh ÇOÉÑŸG - I
q àdG
á«LÓ©dG
q IôqcòŸG ¢ù«°SÉC J ‘ É¡« NƒJ
q ™bh »àqdG
QÉÑàYGh É¡YƒæJ q ‘ ºq∏©àq dG äGƒ£N ™qbƒJ á«q LÓY Iôqcòe AÉæH ‘ ÉædhÉM ó≤d : ºq∏©àq dG ¥É°ùfCG ∞∏àfl IÉYGôe - 1
≈∏Y ±ƒbƒdG øe É¡∏ª©à°ùe øqµªàj ≈àq M (áÄ«£H ,á£°Sƒàe q ,á©jô°S) ÉgóYÉÑJh É¡æjÉÑJ ‘ áØ∏àıG ¥É°ùfC’G
.‘
q ô©ŸG ¬FÉæH QÉ°ùe ‘ ¬°VÎ©J »àqdG äÉHƒ©°üdGq ´GƒfCG Ö°SÉæJ »àqdG á∏MôŸG
á«q LÓ©dG IôqcòŸG Qƒ°üJ
q ™bh ó≤d : (ºq∏©àq dG ¥hóæ°U) ' QÉæ«µ°S'' á≤jôW ≈∏Y èeÈŸG ºq∏©àq dG äÉ«æ≤J »N q ƒJ - 2
êÓ©dG äGhOCG øe á∏ªL á«q LÓ©dG IôqcòŸG ôqaƒJ å«ëH ¢†jôªàq dGh Ö«Ñ£àq dG ¿ƒfÉb ‘ ¬H ∫ƒª©ŸG QGôZ ≈∏Y
á«q ªq∏©àq dG õLGƒ◊G ∞∏àfl ΩÉëàb’ áYƒ°Vƒe πFÉ°Sh »¡a ‹Éàq dÉHh ôqã©àq dG ´GƒfCG ∞∏àfl ¤EG Ö«éà°ùJ »àdG
∫hÉ– Ée Qó≤Ña ,èeÈŸG ºq∏©àq dG äÉ«æ≤àH ÉãÑq °ûJ ¢ù«d Gòg q¿CG ÒZ .ÉgGƒà°ùeh ÉgQó°üe ¿Éc Éª¡e ÉgRhÉŒh
Qó≤H á°VÎ©ŸG äÉHƒ©°üdG q ´GƒfCG øe ´ƒf ¤EG Iôq e π q c ‘ …óq °üàq dG äGhOCG øe ¬∏qã“ Ée ‘ á«q LÓ©dG äGôqcòŸG
»°ûªq àq dG É¡dÓN øe ≈æÑj »àqdG á«q ægqòdG äÉ«q ∏ª©dG ∞°ûc ≈∏Yh AÉæÑdG IQhÒ°S πqã“ ≈∏Y ºq∏©àŸG IóYÉ°ùe ∫hÉ– Ée
.‘
q ô©ŸG
¢üFÉ≤æq dG ≈∏Y õ«côàq dG ™e ºq∏©àq dG AÉæH IOÉYEG ¤EG á«q ©«ÑW áØ°üH »°†ØJ äGôqcòŸG √òg AÉæH ‘ áHQÉ≤e »M q ƒJ - 3
.EÉ£ÿG Qó°üe ‹Éàq dÉH â∏qãªa ºq∏©àq dG AÉæKCG É¡ q¶M òNCÉJ ⁄ »àqdG õLGƒ◊G hCG
IOÉYEG ¤EG ìÓ°UE’G ¢UôØH ™LôJ ÉªqfEGh EÉ£ÿG ∫É°üÄà°SG Oôq éÃ »ØàµJ ’ á«q MÓ°UEG á«q é«JGÎ°SG »N q ƒJ - 4
IóYÉ≤dÉH hCG ¬àé«àæH hCG AÉæÑdG ‘ óªà©ŸG »°ûª q àq dÉH ôeC’G ≥q∏©J AGƒ°S á«q dB’G hCG Ωƒ¡Øª∏d »q JGqòdG AÉæÑdG õ«côJ
äÉ«q fÉµeE’ÉH ÉfÉÁEGh á«q ©«ÑW á«q ë
q °U IôgÉX √QÉÑàYÉH ájq ƒHôàq dG á«q ∏ª©dG ‘ EÉ£ÿG áª«≤H Éæq e ÉfÉÁEG ¬æe á°ü∏îà°ùŸG
RhÉŒ ‘ √QÉªãà°SG ó°üb ¬HÉÑ°SCGh √QOÉ°üe ±ôq ©Jh ¬H »YƒdG øe ÉbÓ£fG EÉ£ÿG øe ºq∏©àq dG É¡ë«àj »àqdG IÒÑµdG
.áaô©ª∏d º«∏°ùdG
q AÉæÑdG ¿hO ∫ƒ– »àqdG ≥FGƒ©dGh äÉÑ≤©dG
ÉbÉaBG íàØJ øµdh äGôqã©àq dGh AÉ£NC’G ÜÉÑ°SCG RhÉéàH êÓ©dG á«q ∏ªY ‘ »ØàµJ ’ ºq∏©àq dG QÉ°ùe AÉæH IOÉYEG - 5
äÉ«q ©°VƒdG π°üJ óbh ∞«Xƒàq dGh ±ôq °üàq dG äÉ«q fÉµeEG ¤EG IOƒ°ü≤ŸG á«q dB’G hCG Ωƒ¡ØŸG ≈∏Y Iô£«°ùdG q ó©H IójóL
äGôqcòŸG øe áYƒª› ∑GÎ°TG QÈq j Ée Gògh IQOÉÑŸGh ±ôq °üàq dG ‘ õ«q ªàq dG iƒà°ùe ¤EG ºq∏©àŸÉH ÉfÉ«MCG áMÎ≤ŸG
ájÉØc ∂q∏“ äÉjƒà°ùe Æƒ∏H ≈∏Y óYÉ°ùj ÉÃ (±OÉ¡dG ±ôq °üàq dG hCG ô°TÉÑŸG ≥«Ñ£àq dG iƒà°ùe ≈∏Y) äÉ«q ©°VƒdG ‘
.πµ°ûŸG äÉ«q ©°VƒdG π q M
259
á«LÓ©dG
q äGôqcòŸG ™e πeÉ©àdG
q á«é¡æe
q - II
q èeÉfÈH â≤q∏©J AGƒ°S á≤HÉ°S äÉÑ°ùàµe õ«côJ ¤EG á«q LÓ©dG äGôqcòª∏d πª©à°ùŸG êÉàëj ób -1
áæ°ùdG
‘ á°SOÉ°ùdG q áæ°ùdG
q »°SQq óe π«Ñ°S ¢VÎ©J ób »àqdG äÉHƒ©°ü∏d q Gô¶fh ,á≤HÉ°ùdG q äGƒæ°ùdG
q èeGÈH hCG á°ùeÉÿG
øjQÉ“ AÉ£NC’G hCG äÉHƒ©°üdG q øe á∏ªéH á°UÉN q áYƒª› π q µH ÉfOQhCG ó≤a á°ùeÉÿG áæ°ùdG
q áfhóe
q ≈∏Y ∫ƒ°ü◊G
á∏eÉc äGôqcòe òNCG ¤EG ÉfÉ«MCG ÉfCÉ÷ óbh Iójó÷G äÉHƒ©°üdG q á¡LGƒŸ áÑLƒà°ùŸG äÉÑ°ùàµŸG õ«côJ ≈∏Y óYÉ°ùJ
.á°ùeÉÿG áæ°ùdG
q áfhóe
q øe ádóq ©e ÉfÉ«MCGh É¡àeq ôH
á«q dBG áØ°üH É¡dÉª©à°SG Öéj ’ PEG É¡H IOQGƒdG øjQÉªàq dG QÉªãà°SG ‘ á«q LÓ©dG äGôqcòŸG πª©à°ùe iôq ëàj -2
.á«q °Uƒ°üÿG º¡JÉHƒ©°Uh á«q ∏©ØdG º¡JÉLÉMh Úªq∏©àª∏d áØ∏àıG ¥É°ùfC’G ¤EG É¡©jƒ£J øe óq H ’ πH á«q q£N
√òg q¿CG ∂dP øe IóMGƒdG á«q LÓ©dG IôqcòŸG ‘ áMÎ≤ŸG øjQÉªàq dG QÉªãà°SG á«q Ø«c ‘ …ôq ëàq dG ø«q ©àj -3
: ø«q ©àj πH Úªq∏©àŸG πÑb øe IóMGh á©aO õéæJ ’ øjQÉªàq dG
ø°ùM ¤EG º¡¡«LƒJ ™≤j ≈àq M õqcôe ÒWCÉJ ¤EG º¡æe ¿ƒLÉàëj øjòqdG á°UÉNh q Úªq∏©àª∏d ºq∏©ŸG á≤aGôe @
.º¡jójCÉH òNC’Gh IôqcòŸG ÉgôqaƒJ »àqdG OQGƒŸG ∫Éª©à°SG
áYƒªÛG πNGO »q YÉª÷Éa »q YƒªÛÉa … q OôØdG QÉªãà°S’G á«q ∏ª©H QhôŸG ¿hO ôNBG ¤EG øjô“ øe ∫É≤àf’G ΩóY @
.‹GƒŸG øjôªàq dG á¡LGƒŸ ºq∏©àe π
q c πgq Dƒj É‡q
≈≤ÑJ ádCÉ°ùŸG PEG IóMGƒdG Iôqcòª∏d ájq Qhô°†dG
q OQGƒŸG πq c ìGÎbG ádÉëà°S’ Gô¶f ÉfÉ«MCG á£«°Sh OQGƒe áaÉ°VEG @
.¢SQq óŸG OÉ¡àLGh √Gƒ°S ¿hO ºq∏©àe É¡°VôØj »àqdG áFQÉ q£dG áLÉ◊G á«q aô¶d
øe áYƒª› ∑GÎ°TG QÈq j Ée Gògh º««≤àq dGh êÉeOE’G ¤EG ¤hC’G êÓ©dG á∏Môe ∫ÉªàcG ó©H QhôŸG IQhô°V @
ºYóq dÉH Úaó¡à°ùŸG Úªq∏©àŸG ™«ªL ¤EG á¡L q ƒŸG (º««≤àq dGh êÉeOEÓd) á«q eÉàÿG äÉ«q ©°VƒdG ‘ äGôqcòŸG
.êÓ©dGh
260
á°Sóæg : ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
á«q °Sóæ¡dG äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh
q IôFGóq dG ∞ qXhCG 6 áæù° q dG
êÓ©dG äGôqcòe ‘ ±ô°ü
q àdG
q π«dO
ÜÉÑ°SC’G ¢†©H CÉ£ÿG
.IôFGóq dG Ωƒ¡Øe oºu∏©n nàªo rdG o∑Qp ór oj n’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
1 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG IôFGóq dG ∞«XƒJ »pa oºu∏©àŸG Å£îoj *
.…ƒà°ùŸG ‘ ÌcCG hCG á£≤f ójóëàd
p ™WÉn≤sàdG Ωƒ¡Øe oºu∏©n nàªo rdG o∑Qp ór oj n’ (2
Iôn pFGOn hn º«≤p nà°ùr oe ™ oWÉn≤nJ
.p ør«nJôn pFGOn ™ oWÉn≤nJ
2 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG
á©n r£≤p pd …
u Op ƒªo ©n rdG §°Sq ƒn ªo r∏pd Iõn «s ªn ªo rdG á«q °UÉ
u în rdG ºo u∏©n àn ªo rdG ∑
o Qp ór jo n’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.m º«≤p àn °ùr eo p °Sƒ
§ q ªo rdG Ap Éæn pH »pa ºo u∏©n àn ªo rdG Åo £p î
r jo *
3 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .m º«≤p àn °ùr eo pá©n r£≤p pd … u Op ƒªo ©n rdG
s Op ƒªo ©n rdG n§°Sq ƒn ªo rdG s¿nCG ºo u∏©n àn ªo rdG Qo ƒs °ü
.É«q dƒbÉ°Tn s’EGp o¿ƒoµjn n’ … n àn jn (2
ájn phÉ°ùn àn eo … u Op ƒªo ©n rdG p§°Ss ƒon ŸG ø n pe á n£r≤of π s co s¿nCG ºo u∏©n àn ªo rdG ∑ o Qp ór jo n’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG
.º«≤p àn °ùr eo á©n r£pb »r an ôn nW ø r Yn pó©r Ño rdG …
q OƒªY º«≤à°ùe AÉæH ‘ ºq∏©àŸG Å£îj *
5 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG : Ωƒ∏©e ôNBG ≈∏Y
p§˘°Sƒ˘ ¬«∏Y áæFÉc á£≤f øe
u ªo ˘rdG ≈˘n∏˘Yn ál ˘æn ˘pFÉ˘nc án ˘en ƒ˘o∏˘©r ˘ªn ˘rdG án ˘ n£˘r≤˘æt ˘dG s¿nCG ºo ˘u∏˘©n ˘àn ˘ªo ˘rdG ∑
o Qp ór ˘ jo n’ (2
.p Ωƒo∏©r ªn rdG º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn mándƒªo ë r en m º«≤p àn °ùr eo á©n r£≤p pd … u Op ƒªo ©n rdG .¬æY áLQÉN á£≤f øe

áLÉ◊G Ö°ùM
261
á«q °Sóæ¡dG äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh
AõL º«≤à°ùŸG á©£bh º«≤à°ùŸG ∞°üf øe qÓc ¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ™HGôq dG ÉC £ÿG
.º«≤à°ùe øe .áªFÉb ájhGR AÉæH ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
8 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG
: ôNBG ≈∏Y …
q OƒªY º«≤à°ùe AÉæH ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2
¬«∏Y áæFÉc á£≤f øe
.¬æY áLQÉN á£≤f øe

.¿ÉjRGƒàe ådÉK ≈∏Y Újq Oƒª©dG Úª«≤à°ùŸG q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ¢ùeÉÿG ÉC £ÿG
RGƒe º«≤à°ùe AÉæH ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
.ôNB’
: ôNBG ≈∏Y …
q OƒªY º«≤à°ùe AÉæH ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2
¬«∏Y áæFÉc á£≤f øe
.¬æY áLQÉN á£≤f øe
: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ¢SOÉ°ùdG
q ÉC £ÿG
.»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG πjƒ– äÉ«£©ŸG QÉªãà°SG ‘ ºq∏©àŸG Å£îj *
.πµ°ûdG
q äÉ«q °UÉN
q ∞«XƒJ .»q °Sóæg AÉæH RÉ‚E’
262
á«q LÓ©dG IôqcòŸG : ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
1
1 OóY CÉ£ÿG á«q °Sóæ¡dG äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh
1 OóY ÖÑù° q dG
GC .IôFGóq dG Ωƒ¡Øe ±ôq ©JGoC - 1.1
* *ê
*Ü 1 øjôªàq dG
*Ω .º°U 2 É¡n Yo É©n °To hn zΩ{ Égn õo cn ôr en O oIôn pFGós dG
*`g .¬o ær pe páÑn °SÉ
p æn ªo rdG p øpcÉen ’nC G »pa * áen nÓ©n rdG p ™°Vr ƒpn H ∫n hn ór é
n rdG ôo ªu Yn GoC hn ºn °Sr ôs dG oßMp n’GoC
*
∑ `g `c ê Ü CG á£≤æq dG
º°U 2 zΩ{ øY Égó©H
º°U 2 øe ÈcCG zΩ{ øY Égó©H
º°U 2 øe ô¨°UCG zΩ{ øY Égó©H
2 øjôªàq dG
· 25 É¡n Yo É©n °To hn ''h'' Égn õo cn ôr en O Iôn pFGOn ºo °So Qr GnC - GC
: án «n pdÉàs dG n•Én≤æu dG øo «u Yn GoC - Ü
´ Ω ∫ ¢U ¢S á£≤qædG
* * · 25 zh{ øY Égó©H
* * · 25 øe ô¨°UCG zh{ øY Égó©H
* · 25 øe ÈcCG zh{ øY Égó©H
3 øjôªqàdG
.''Ω'' ák n£r≤of mábn Qn hn ≈n∏Yn oøu«Yn GoC - GC

.º°U 3 ''Ω'' røYn É¡n ræpe xπco óo ©r oH »pàqdG ´ ,¿ ,∑ ,`g ,CG n•Én≤uædG oøu«Yn GoC - Ü
.n∂pdPn »pa É¡n oJór ªn nàYr yG »pàsdG án ≤n jpô s£dG oøu«nHGoC - ê
..............................................................................................
263
1
4 øjôªàq dG
.ábQh ≈∏Y ''Ω'' ák n£r≤of øo «u Yn GoC - GC

.· 35 ''Ω'' ør Yn Égóo ©r Ho »pàsdG p•Én≤æu dG ™n «ªp Ln Oo óu Mn GoC - Ü
n pdPn »pa É¡n oJór ªn àn Yr yG »pàsdG án ≤n jpô s£dG øo «u Hn GoC
.∂
..............................................................................................................
.»n pdÉàs dG ên Éàn ær pà°Sr ’p G ºt pJGoC - ê
. ................`pd mhÉ°ùn eo .....................øY É¡æe πq c ó©r Ho »pàsdG...................áYƒª›. »pg oIôn pFGós dG
5 øjôªqàdG
q ''CG'' røYn óo ©o rÑnJh ¢S p º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp nàrænJ ''Ü'' ák n£r≤of »pærHGnC - GC
.2 º°üdÉH
¢S * ? pánæµp ªr ªo rdG p ∫ƒo∏oërdG Oo ón Yn Éne - Ü
GC
: »∏p nj Éne q”CG - ê

...................≈ndGE p »ªp nàrænJ Ü áo n£r≤tædG
p ™˘˘ ˘ ˘ oWÉ˘˘ ˘ ˘ ≤n ˘ ˘ ˘ ˘nJ áo ˘ ˘ ˘ ˘ n£˘˘ ˘ ˘ ≤r ˘ ˘ ˘ ˘of »n ˘ ˘ ˘ ˘¡r ˘ ˘ ˘ ˘an ...........É˘˘ ˘ ˘ ¡n ˘ ˘ ˘ ˘Yo É˘˘ ˘ ˘ ©n ˘ ˘ ˘ ˘°To h..............É˘
n ˘ ˘ ˘ gn õo ˘ ˘ ˘ ˘cn ôr ˘ ˘ ˘ ˘ne »˘˘ ˘ ˘ pà˘ ˘ ˘ ˘sdG pIôn ˘ ˘ ˘ ˘pFGós ˘ ˘ ˘ ˘dG ≈˘˘ ˘ ˘ ndEGp »˘˘ ˘ ˘ ªp ˘ ˘ ˘ ˘ nà˘ ˘ ˘ ˘ ræ˘ ˘ ˘ ˘ nJhn
..................nGòn gh.......................p√òp gn
6 øjôªàq dG
.2 º°üdÉH q ''CG'' ør Yn Égó©H ''ê'' á n£r≤of »pæHr GnC - GC
q Ü ør Yn Égó©Hh 3 º°üdÉH
? páæn µp ªr ªo rdG p ∫ƒo∏ë
o rdG Oo ón Yn Éen - Ü
Ü GC .º°Sôq dÉH ∂dP í°Vh q GoC - ê
264
2
.…ƒà°ùŸG ‘ á£≤f AÉæH ‘ IôFGóq dG ∞ qXhGoC - 2.1
1 øjôªàq dG
.25 ºŸÉH ''Ω'' pá n£r≤æt dG p øYn É¡n ær pe πx co óo ©r Ho m•Én≤pf 3 øo «u Yn GoC - GC
*
Ω n pdPn »pa É¡n oJór ªn àn Yr yG »pàsdGy án ≤n jpô s£dG øo «u Hn GoC - Ü
.∂
....................................................
....................................................
2 øjôªqàdG
.º°U 2 = `g O = O ê = ê Ü = Ü GC oår«nM `g ,O ,ê ,Ü n•Én≤uædG (¢S GC [ p º«≤p nà°ùr ªo rdG p∞°ür pf ≈n∏Yn »pærHGnC
* ¢S
CG
3 øjôªqàdG
.º°U 4 ''CG'' røYn óo ©o rÑnJhn ¢U º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp nàrænJ ''Ü'' á n£r≤f »pærHGnC - GC
: »∏p jn Éen ºt pJGoC hn oßMp n’GoC

.............................≈ndGE p »ªp àn ær nJ Ü áo n£r≤æt dG
¢U ..................Égn õo cn ôr en »pàsdG pIôn pFGós dG ≈ndGE p »ªp àn ær nJhn
* ....................É¡n Yo É©n °To hn
CG
...............Gnògh..............√ògn p ™ oWÉn≤Jn áo n£r≤of »n ¡r an
265
2
4 øjôªàq dG
: oå«r Mn ê á£≤f »pæHr GnC - GC
º°U 2 = ê Ü ,º°U 3 = ê GC
: »∏p jn Éen ºt pJGoC hn oßMp n’GoC - Ü
Ü GC º°U 3 = ê GC *
...........Égn õo cn ôr en mIôn pFGOn ≈ndGE p »ªp àn ær nJ »n ¡r an º°U 3 ''CG'' ør Yn óo ©o Ñr nJ ê áo n£r≤æt dG
. ..........É¡n Yo É©n °To hn
º°U 2 = ê Ü *
mIôn pFGOn ≈ndGE p »ªp àn ær nJ »n ¡r an ....................Ü ør Yn óo ©o Ñr nJ ê áo n£r≤æt dG
........É¡n Yo É©n °To h........É
n gn õo cn ôr en
. .........................á n£r≤of »n ¡r an ÚJôFGóq dG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ ê áo n£r≤æt dG *
.''Ü'' h ''CG'' øe πq c øY ê ó©H Ò«¨àH AÉæÑdG ó«YCG - ê
5 øjôªàq dG
CG
O ê Ü GC p π«£p àn °ùr ªo rdG An ÉæH πªcC’ - GC
ê : ∫o ƒobGnC
≈ndGE p »ªp àn ær nJ »n ¡r an ...............''CG'' ør Yn óo ©o Ñr nJ O áo n£r≤æt dG *
............É¡n Yo É©n °To h..............É
n gn õo cn ôr en mIôn pFGOn
IôFGO ¤EG »ªàæJ »¡na .......... ''ê'' øY ó©ÑJ O áo n£r≤æt dG *
........... É¡YÉ©°Th ....... Égõcôe
.p ø«r nJôn pFGós dG..............á£≤f »g O á£≤æq dG ¿PEG *
.O ê Ü GC p π«£p àn °ùr ªo rdG An Éæn pH πo ªp cr GnC - Ü
266
2
6 øjôªàq dG
¢S º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn pándƒªo ë
r ªn rdGhn º°U 6 É¡n °ùo «r bn »pàsdG ]Ü GC [ º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£pb ∞
o °ün àn ær eo ''ê'' áo n£r≤æq dG
.pá©n r£≤p rdG p√òp gn »r an ôn nW ''Ü'' h ''CG'' p ø«r àn n£r≤æt dG »pæHr GnC *
*
¢S ê
7 øjpôªr sàdG
.¢U º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn ándƒªo rëne ]∑ ´[ m º«≤p nà°ùr oe pá©n r£pb »r an ôn nW røYn º°U 4 Égó©H ''`g'' áo n£r≤tædG
.pá©n r£≤p rdG p√òp gn »r an ôn nW ''∑'' h ''´'' p ør«nà n£r≤tædG »pærHGnC *
`g *
¢U
267
3
.¬o ªo °So Qr GnC hn m º«≤p àn °ùr eo pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG
q ± o ôs ©n nJGnC - 1.2
*O 1 øjôªqàdG
.]ÜCG[ º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …w Op ƒªo Yn l§°Sq ƒn oe ¢S oº«≤p nà°ùr ªo rdG
*ê p√òp ¡n pd …u Op ƒªo ©n rdG §°Su ƒn ªo rdG ≈ndGE p »ªp nàrænJ `g ,∑ ,ê ,O •Én≤uædG
Ü
* ∑ *GC .pá©n r£≤p dr G
`g
* o™°Vn GnC hn p ørjón ©r oH qπc pánfQn Én≤ªo pd mIôs ne uπco »pa Qn Éncôr pÑrdG oπªp ©r nà°Sr GnC - GC
.( < , = , > ) án Ñ°SÉæŸG án nenÓ©n rdG Éªn ¡o nær«pH
¢S
ÜO CG O , Üê GC ê
Ü∑ GC ∑ , Ü `g GC `g
: »∏p jn Éen ºt pJGoC - Ü
o Ønf É¡n nd m º«≤p àn °ùr eo pá©£≤d …u Oƒª©dG p§°SƒŸG

...........................ør Yn ..............¢ùr q ¤EG »ªàæJ á£≤f πq c
2 øjôªqàdG
Ü * º«≤p nà°ùr oe áo ©n r£pb ]∑ ´[
.∑ Ü = ´ Ü , ∑ GC = ´ GC
*´
? ]∑ ´[ º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£pb ≈ndGE p pánÑ°ùr uædÉpH (ÜCG) oº«≤p nà°ùr ªo rdG oπuãªn oj GnPÉne *
∑ ................................................................
* CG*
.»pànHÉnLGE p oπu∏Yn GoC *
.................................................................
¢U
268
3
3 øjôªqàdG
oår«nM ''∑'' h ''`g'' p ør«nà n£r≤of oøu«Yn GoC - GC
∑ Ü = ∑ GC , `g Ü = `g GC
*
CG (∑ `g) oº«≤p nà°ùr ªo rdG oπpãªn oj GnPÉne - Ü
*
Ü ? ]Ü GC [ p º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£pb ≈ndGE p pánÑ°ùr uædÉpH
.................................................................
.................................................................
4 øjôªàq dG
* .]∑ ¿[ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG n§°Sq ƒn ªo rdG ¢U ºn «≤p àn °ùr ªo rdG »pæHr GnC - GC
¿
* .∂n pdPn »pa É¡n oJór ªn àn Yr yG »pàsdG án ≤n jpô s£dG øo «u Hn GoC - Ü
∑
.................................................................
.................................................................
.................................................................
¢S
5 øjôªqàdG
''Ω'' á n£r≤oædG »pa ¢U º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢S oº«≤p nà°ùr ªo rdG
º°U 6 É¡dƒW ¢ùr«bn hn ¢U p º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn ál ndƒªo rëne ]∑ `g[ º«≤p nà°ùr ªo rdG áo ©n r£pb
Ω .…t Op ƒªo ©n rdG É¡ o£°Sƒe
u ¢S oº«≤p nà°ùr ªo rdGhn
¢U
.]∑ `g[ º«≤p nà°ùr ªo rdG án ©n r£pb »pærHGnC *
269
3
6 øjôªàq dG
`g *
á©n r£≤p pd …u Op ƒªo ©n rdG p§°Sq ƒn ªo rdG ¢S º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ `g áo n£r≤æt dG
: oå«M ¢U p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ádƒªfi ]Ü CG[ º«≤à°ùe
.º°U 4 = Ü `g = GC `g
.…s Op ƒªo ©n rdG É¡n n£°Sƒeh
u ]Ü GC [ º«≤p àn °ùr ªo rdG án ©n r£pb »pæHr GnC *
¢U
270
4
.…ƒàn °ùr ªo rdG »pa m º«≤p àn °ùr eo á©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG n§°Sƒ
u ªo rdG »pæHr GnC - 2.2
¢U 1 øjôªàq dG
* »pa ¢U º«≤p àn °ùor ŸG ≈n∏Yn …s Op ƒªo ©n rdG ¢S ºn «≤p àn °ùr ªo rdG ºo °So Qr GnC - GC
∑ .''∑'' á n£r≤æt dG
Ω
Qs ÉªrdGhn Ω p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …s Op ƒªo ©n rdG ´ ºn «≤p àn °ùr ªo rdG ºo °So Qr nGC - Ü
.''`g'' pá n£r≤æt dG øn pe
*
`g
2 øjôªqàdG
.m º«≤p nà°ùr oe pá©n r£pb uπoµpd …s Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG
q »pærHGnC
3 2 1
¢U Ü
* *ê *
* *
∑ O *
CG
271
4
3 øjôªqàdG
.ê Ü GC pås∏nãªo rdG ńÓ°Vr ’nC án sjOp ƒªo ©n rdG päÉ£°SƒŸG
q »pærHGnC
CG
Ü ê
4 øjôªàq dG
.áHÉàc πq c ”q CGh ]¢U ¢S[ h ]ÜCG[ º«≤à°ùe á©£b πq µd …q Oƒª©dG §°SƒŸG
q ôªMC’ÉH ¿ƒdCq G
Ω ¢S
∑ ¢U
ê
ê * ¢S
Ü* * CG
*
¢ U
......…q Oƒª©dG É¡£°Sƒe

q ]¢U ¢S[ º«≤à°ùŸG á©£b @ ......…q Oƒª©dG É¡£°Sƒe
q ]ÜCG[ º«≤à°ùŸG á©£b @
272
5
.m º«≤p àn °ùr eo pá©n r£≤p pd …u Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG
q ≈ndGE p »ªp àn ær nJ má n£r≤of πs co õ«q eCG - 1.3
*O
1 øjôªàq dG
.]ÜCG[ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …w Op ƒªo Yn §°Sƒe q ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG
p√òp ¡n pd …u Op ƒªo ©n rdG §°Sq ƒn ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ `g ,∑ ,ê ,O o•Én≤æu dG
*ê
Ü .pá©n r£≤p rdG
* ∑ *GC
`g o™°Vn GnC hn p øjr ón ©r Ho πq c pánfQn Én≤ªo pd mIôs en πu co »pa Qn Éncôr pÑrdG πo ªp ©r àn °Sr GnC - GnC
* p æn ªo rdG áen nÓ©n rdG Éªn ¡o æn «r Hn
.( <, = , > ) áÑn °SÉ
¢S
ÜO CG O , Üê GC ê
Ü∑ GC ∑ , Ü `g GC `g
: »∏p jn Éen ºt pJGoC - Ü
o Ønf É¡n nd m º«≤p àn °ùr eo á©n r£≤p pd …u Op ƒªo ©n rdG §°Sq ƒn ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ má n£r≤of πt c
...........................ør Yn ..............¢ùr
2 øjôªàq dG
*Ü .∑ Ü = ´ Ü , ∑ GC = ĆG å«M m º«≤p àn °ùr eo áo ©n r£pb ]∑ ´[
∑
*
? ]∑ ´[ º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£pb ≈ndGE p páÑn °ùr æu dÉpH (ÜCG) ºo «≤p àn °ùr ªo rdG πo uãªn jo GnPÉen *
................................................................
CG *
CG ´* .»pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC *
.................................................................
¢U
273
5
3 øjôªqàdG
.º«≤à°ùe á©£b ]ÜCG[
oår«nM ''∑'' h ''`g'' p ør«nà n£r≤of oøu«Yn GoC -
*
CG ∑ Ü = ∑ GC , `g Ü = `g GC
*
Ü ? ]Ü GC [ p º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£pb ≈ndGE p pánÑ°ùr uædÉpH (∑ `g) oº«≤p nà°ùr ªo rdG oπuãªn oj GnPÉne - Ü
.................................................................
.................................................................
4 øjôªqàdG
`g mIôs ne uπco »pa tºpJGoC ]Ü GC [p º«≤nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG n§°Su ƒn ªo rdG nº°So Qr GnC r¿GnC n¿hO
*
¿* .»pànHÉnLGE p oπu∏Yn GoC hn (»ªp nàrænJ n’ hGnC »ªp nàrænJ) `H
…u Op ƒªo ˘©n ˘rdG p§˘°Sƒ˘
u ªo ˘rdG ≈˘ndEGp ................................¿ áo ˘ n£˘r≤˘qæ˘dG *
Ü*
.....................s¿’nC ]Ü GC [ p º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd
*
CG º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …u Op ƒªo ©n rdG p§°Su ƒn ªo rdG ≈ndGE p ...................`g áo n£r≤tædG *
¢U* .....................s¿’nC ]Ü GC [
pá˘©n ˘ r£˘˘≤p ˘ pd …u Op ƒ˘˘ªo ˘ ©n ˘ rdG p§˘ °Su ƒ˘n ˘ªo ˘ rdG ≈˘˘ndEGp ...................¢U á˘˘ n£˘˘≤r ˘ tæ˘ dG*
.....................s¿’nC ]Ü GC [ º«≤p nà°ùr ªo rdG
¢S
5 øjôªàq dG
.''Ω'' á n£r≤æo dG »pa ¢U º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG - GC
¢U p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ádƒªo ër en ]Ü GC [ m º«≤à°ùe án ©n r£pb »pæHr GnC
Ω
u eo ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG ¿ƒµjh
.…s Oƒªo ©n rdG É¡n £°Sƒ
¢U
274
5
r »pæHr GnC - Ü
¢U º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q Oƒª©dG ¢S º«≤àn °ùŸG
.''Ω'' á£≤æq dG ‘
* ¢U
Ω
*
`g
6 øjôªàq dG
pá©n ˘ r£˘≤p ˘pd …u Op ƒ˘ªo ˘©n ˘rdG p§˘°Su ƒ˘n ªo ˘rdG ≈˘ndEGp »˘ªp ˘àn ˘ær ˘nJ ''`g'' án ˘ n£˘r≤˘æt ˘dG - CG
: oå«r Mn ¢U p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn pándƒªo ë r ªn rdG ]Ü GC [ p º«≤p æn °ùr ªo rdG
¢U .º°U 4 = Ü `g = GC `g
.…s Oƒªo ©n rdG É¡£`q °Sƒeh ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG án ©n r£pb »pæHr GnC *
`g *
¢U º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …s Op ƒªo ©n rdG ¢S ºn «≤p àn °ùr ªo rdG »pæHr GnC - Ü
¢U .''`g'' pá n£r≤æt dG øn pe Qs Éªn rdGhn
7 øjôªàq dG
.áæ«q ©ŸG pá n£r≤æt dG øn pe Qs Éªn rdGh Ωóq ≤ŸG p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …s Op ƒªo ©n rdG ºn «≤p àn °ùr ªo rdG mIôs en πu co »pa »pæHr GnC
∑ *
* `g
CG
*
¿
¢U
275
6
.¬o ær pe máen ƒo∏©r en má n£r≤of »pa ôn Nn BG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC - 2.3
1 øjôªàq dG
.]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG n§°Su ƒn ªo rdG ¢S ºn «≤p àn °ùr ªo rdG »pæHr GnC - GC
É¡n ©o n£r≤jn ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG á©n r£≤p pd …t Op ƒªo ©n rdG o§°Su ƒn ªo rdG - Ü
.''Ω'' pá£≤æq dG »pa
* CG
Ü Ω GC Ω »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC hn p øjr ón ©r Ño rdG o¿Qp ÉnbGoC
Ü*
......................≈n∏Yn ál næpFÉnc ''Ω'' án n£r≤tædG s¿nC’
.............p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd
: èàæà°SCG
.]Ü GC [ º«≤à°ùŸG á©£b........................''Ω'' áo n£r≤tædG πqã“
2 øjôªàq dG
.]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG n§°Su ƒn ªo rdG ¢S º«≤p àn °ùr ªo rdG »pæHr GCn - GC
.''Ω'' pá£≤æq dG »pa É¡n ©o n£r≤jn ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG á©n r£≤p pd …q Oƒªo ©n rdG §°Su ƒn ªo rdG - Ü
: »∏j Ée ”q CG
*
CG .]Ü GC [ á©£≤dG ................. ''Ω'' á£≤æq dG
*
Ü .(Ü GC ) ºn «≤p àn °ùr ªo rdG ºo °So Qr GnC - ê
≈ndGE p páÑn °ùr æu dÉpH ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …t Op ƒªo ©n rdG o§°Su ƒn ªo rdG πo uãªn jo GnPÉen
? (Ü GC ) p º«≤p àn °ùr ªo rdG
......................................................
276
6
¢S
3 øjôªàq dG
.''Ω'' áo n£r≤æt dG »pa ´ º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG
É¡Ø°üàæeh ´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ák ndƒªo ë
r en ]Ü GC [ m º«≤p àn °ùr eo án ©n r£bp »æp Hr GnC - GC
´ Ω .''Ω'' á n£r≤æt rdG
? ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG á©£b ≈ndGE p páÑn °ùr æu dÉpH ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG πo uãªn jo GC Pn Éen - Ü
............................................ *
.´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ ''Ω'' áo n£r≤æq dG - ê
* .''Ω'' pá n£r≤æt dG »pa ´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …s Op ƒªo ©n rdG ¢S ºn «≤p àn °ùr ªo rdG »æp Hr GnC
Ω
´
.Éªn go ôo co Pr nCG .p¿Énàn∏nMôr ne Ap ÉnæpÑrdG Gnò¡n pd - O
............................................ *
............................................ *
4 øjôªàq dG
.¬«∏Y áæ«q ©ŸG pá n£r≤æt dG »pa Ωó≤ŸG p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …q Oƒª©dG º«≤à°ùŸG mIôs en πu co »pa »pæHr GnC
¢S ∑
ê*
*O ¿*
`g
277
7
.¬æY áLQÉN á£≤f øe GQv Éen ôn Nn BG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC - 2.3
`g*
1 øjôªqàdG
.¢U p º«≤p nà°ùr ªo rdG p øYn ánLQp ÉNn ''`g'' áo n£r≤tædG
pó©r oÑrdG ¢ùr
n Ønf p¿Gón ©o rÑnJ ''Ü'' h ''CG'' p ør«nà n£r≤of ¢U p º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn »pærHGnC - GC
(Ü `g = GC `g) .''`g''á n£r≤tædG p øYn
¢U
.]ÜCG[ p º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …q Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG
u ¢S nº«≤p nà°ùr ªo rdG »pærHGnC - Ü
.pÜGƒn °üdG
s nΩÉneGnC * áeÓ©dG o™°Vn GnC hn oßMp n’GoC *
.''`g'' pá n£r≤tædG nøpe ôs ªo nj ]Ü GC [ p º«≤p nà°ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …t Oƒªo ©n rdG §°SƒŸG
u **
’ º©f
n pdPn πo u∏Yn GoC

.∂
áæFÉc »¡a ............. = ........... å«M ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£pb »r an ôn nW ør Yn ......................óo ©o Ñr nJ ''`g'' áo n£r≤æt dG
................................................≈n∏Y
2 øjôªàq dG
.]Ü GC [ º«≤p àn °ùr ªo rdG á©£≤d …q Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG u ¢S º«≤p àn °ùr ªo rdG »pæHr GnC - GC
(Ü GC ) ºn «≤p àn °ùr ªo rdG ºo °So Qr GnC - Ü
…w Op ƒªo Yn ]Ü GC [ p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd …s Op ƒªo ©n rdG §°SƒŸG
u s¿GnC ør pe óo cs nCÉnJGnC *
* (Ü GC ) º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn
CG
* n pdPn páë
.∂ s °Up ør pe ≥n ≤s ë n Ønf óo «Yp GoC - ê
n nJ’nC AÉæn pÑrdG ¢ùr
Ü
278
7
3 øjôªqàdG
`g *
¢U º«≤p nà°ùr ªo rdG p øYn áLQÉN ''`g'' á£≤qædG
.''`g''pá n£r≤tædG nøpe Qq Éªn rdGhn ¢U º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn …q Op ƒªo ©n rdG ¢S nº«≤p nà°ùr ªo rdG »pærHGnC - GC
.p ¢SƒoµrdG pá n£°SG n ƒpn H n∂pdPn pásë°Up røpe óo cs nCÉnJGnC - Ü
¢U .Éªn go ôo co Pr GnC .p¿Énàn∏nMôr ne Ap ÉnæpÑrdG Gnò¡n pd - ê
............................................................ *
............................................................ *
4 øjôªqàdG
.¬LQÉN áæq«©ŸG á£≤qædG øe Qq ÉŸGh Ωóq ≤ŸG º«≤p nà°ùr ªo rdG ≈n∏Yn …q Oƒª©dG º«≤à°ùŸG mIôs ne uπco »pa »pærHGnC
*¥
*
∑ ¿
*
`g
¢U
¢S
279
8
.m º«≤p àn °ùr eo ∞°ür pf GC ón Ñr en É¡n °So GrC Qn ák ªn pFÉnb ák jn phGRn »pæHr GnC -1.4
CG 1 øjôªàq dG
*
Ü n ƒo∏ r£ªn rdG ºn «≤p àn °ùr ªo rdG ôp ªn Mr C’ÉH o¿ƒnu dGoC
.Ü
* ¢S (ÜG) º«≤à°ùŸG *
¢U *
(¢U ¢S) º«≤à°ùŸG *
*
`g (`g ê) º«≤à°ùŸG *
ê *
*
2 øjôªqàdG
.ánHƒo∏ r£ªn rdG á n£r≤tædG mIôs ne uπco »pa oøu«Yn GoC - GC
Ü
*
CG
* .]Ü GC [ º«≤p àn °ùr ªo rdG á©n r£pb ≈ndGE p »ªp àn ær nJ n’hn (Ü GC ) º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ ¿ *
¢U
* p p p p p p p p
¢S .(¢U ¢S[ º«≤àn °ùr ªo rdG ∞°ür f ≈ndGE »ªàn ær nJ n’hn (¢U ¢S) º«≤àn °ùr ªo rdG ≈ndGE »ªàn ær nJ ∑n *
*
ê
*
`g .(`g ê[ º«≤p àn °ùr ªo rdG p∞°ür pf ≈ndGE p »ªp àn ær nJ n’hn (`g ê) º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈ndGE p »ªp àn ær nJ Ω *
*
: »∏p jn Éen ºt pJGoC hn oßMp n’GoC - Ü

............................................................................≈n∏Yn ál ndƒªo ër en m º«≤p àn °ùr eo á©n r£pb πq co
............................................................................≈n∏Yn ∫l ƒªo ë r en m º«≤p àn °ùr eo p∞°ür pf πq co
280
8
3 øjôªàq dG
n ƒo∏ r£ªn rdG …s Op ƒªo ©n rdG ºn «≤p àn °ùr ªo rdG p ¢SƒoµrdG á£°SGƒH ºo °So Qr GnC
.Ü
.¿ pá n£r≤æt dG øn pe Qq Éen hn (Ü ê) ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ´ º«≤à°ùŸG @ .''`g'' á£≤æq dG øn pe Qw Éen hn (Ü GC ) ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢U º«≤à°ùŸG @
`g *
¿*
CG
Ü Ü *
ê * *
*
4 øjôªàq dG
p p p u An Éæn pH Iôs en πu co »pa ºt pJGoC
.áªn FÉn≤rdG ájn phGõs ∏d »fÉsãdG p ™r∏°†dG m
ál ªn pFÉnb ál jn phGRn ]´ ¢S , ¢U ¢S[ * áªn pFÉnb ánjphGRn ]¿ `g , ∑ `g[ * ál ªn pFÉnb ál jn phGRn ]ê GC , Ü GC [ *
¢S
*
`g
*
*
CG
Ü
∑
¢U
281
8
5 øjôªàq dG
.áªFÉb √ÉjGhR ióMEG ê Ü GC Éãq∏ãe »pæHr GnC - GC
.º°U 5 ¬©∏°V ¢ùr«bn O ê Ü GC É©k sHôn oe »pærHGnC - Ü
: oår«nM ´ ¿ ∑ `g kÓ«£p nà°ùr oe »pærHGnC - ê

.º°U 4 = ¿ ∑ , º°U 6 = ∑ `g
282
9
.ôn Np B’ Éjk Rp Gƒn eo Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC - 1.5
¢S
1 øjôªàq dG
¢U .´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG
.´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn …w Op ƒªo Yn ¢U ºo «≤p àn °ùr ªo rdG
:Öo °SÉp æn jo Éªn pH »∏p jn Éen ºt pJGoC - GC
.¢U p º«≤p àn °ùr ªo r∏pd.....................¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG *
´ :‹
n Éàs dG ên Éàn ær pà°Sr ’p G ºt pJGoC - Ü
.....................móMp Ghn m º«≤p àn °ùr eo ≈n∏Yn p¿Éjs Op ƒªo ©n rdG p¿Éªn «≤p àn °ùr ªo rdG***
2 øjôªàq dG
.»pàHn ÉLn GE πo u∏Yn GoC hn p ø«r jn Rp Gƒn àn eo p ø«r ªn «≤p àn °ùr eo πs co è
o pàær àn °Sr GnC hn »n pdÉàs dG ∫n hn ór é
n rdG oßMp n’GoC
O º«≤à°ùŸG ê º«≤à°ùŸG Ü º«≤à°ùŸG `g º«≤à°ùŸG GC º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q OƒªY
* * ¢S º«≤à°ùŸG
* ´ º«≤à°ùŸG
* * ¢U º«≤à°ùŸG
................p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ......................Éªn ¡o sf’nC ......................`pd Rm Gƒn eo .......................*
................p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ......................Éªn ¡o sf’nC ......................`pd Rm Gƒn eo .......................*
283
9
´ 3 øjôªàq dG
.''CG'' pá n£r≤æt dG »pa ´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn ¢S Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC
CG *
.''Ü'' pá n£r≤æt dG »pa ´ p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn ¢U Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC
.»n pdÉàs dG ê
n Éàn ær pà°S’G
r ºt pJGoC hn oßMp n’GoC
¢U º«≤p àn °ùr ªo r∏pd.............. ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG
..........................Éªn ¡o sfnC’
Ü*
4 øjôªqàdG
´
.''CG'' pá n£r≤æt dG »pa ´ º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn ¢S Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC - GC
CG * ¢U Éªk «≤p àn °ùr eo »pæHr GnC ºs oK ¢S p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn ''Ü'' ák n£r≤of øo u«Yn GoC - Ü
.''Ü'' pá n£r≤æt dG øn pe GQv Éen hn ¢S p º«≤p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn Éjv Op ƒªo Yn
.»n pdÉàs dG ê
n Éàn ær pà°Sr ’p G ºt pJGoC hn oßMp n’GoC - ê
¢U º«≤p àn °ùr ªo r∏pd ...........................´ ºo «≤p nà°ùr ªo rdG
.........................................Éªn ¡o sfnC’
284
9
CG 5 øjôªàq dG
¢S *
.¢S º«≤à°ùŸG øY áLQÉN ''CG'' á£≤æq dG

.''CG'' á£≤æq dG øe Qq ÉŸGh ¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y …s Oƒª©dG ¢U ºn «≤à°ùŸG »æHCG - GC
.''CG'' á£≤æq dG ‘ ¢U º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q Oƒª©dG ´ ºn «≤à°ùŸG »æHCG - Ü
.‹
n Éàq dG êÉàæà°Sy’G ”q GC h ßM’CG - ê
¢S º«≤à°ùª∏d .................. ´ ºo «≤à°ùŸG
................................................... Éª¡qfC’
6 øjôªqàdG
.mIôs ne uπco »pa nÜƒo∏ r£ªn rdG nº«≤p nà°ùr ªo rdG »pærHGnC
¢U p º«≤p àn °ùr ªo r∏pd Rm Gƒn eo ´ ºo «≤p àn °ùr ªo rdG * ´ º«≤p àn °ùr ªo r∏pd Rm Gƒn eo ¢S ºo «≤p àn °ùr ªo rdG * .¢U º«≤p àn °ùr ªo r∏pd Rm Gƒn eo ´ ºo «≤p àn °ùr ªo rdG *
.º°U 3 ¬o ær Yn óo ©o Ñr jn hn ''CG'' pá n£r≤æt dG øn pe Qq Éen hn ¢S º«≤à°ùª∏d Rm Gƒe `g ºo «≤p àn °ùr ªo rdG *
¢U ¢S
¢U
´ *CG
285
10
.Ap Éæn pÑrdG Rp Éé
n rfGE p πn Ñr bn »q Ñjô≤J m º°Sr Qn ≈ndGE p päÉ«n n£©r ªo rdG ∫o ƒu Mn GoC - 1.6
1 øjôªqàdG
ê : å«M ê Ü GC Ékãs∏nãoe »pærHGnC
.º°U 5 = ê Ü , º°U 4 = ê GC , º°U 6 = Ü GC
.
...
...
...
...
...
...
.»q Ñjô≤àq dG p º°Sr ôs dG ≈n∏Yn päÉ«n n£©r ªo rdG ∫o ƒu Mn GoC - GC

...
...
.
.p¬pH Ωo ƒobnCÉ°Sn …òp sdG Ap Éæn pÑrdG πn Mp Gôn en ôo co Pr GnC - Ü
An Éæn pÑrdG õo ép rfGoC - ê
Ü ............. CG
.Ap Éæn pÑrdG páës °Up ør pe ≥o ≤s ë n nJGnC - O
2 øjôªàq dG
: oå«r Mn ''∑'' »pa pájn phGõs dG ºn FÉnb ´ ∑ `g Ékãs∏nãeo »pæHr GnC
..
...........
.º°U 5 = ´ ∑ , º°U 4 = `g ∑
.»q Ñjô≤àq dG p º°Sr ôs dG Gnògn ≈n∏Yn äÉ«n n£©r ªo rdG ∫o ƒu Mn GoC - GC
.p¬pH Ωo ƒobnCÉ°Sn …òp sdG Ap Éæn pÑrdG πn Mp Gôn en ôo co Pr GnC - Ü
........... .Ap Éæn pÑrdG páë
s °Up ør pe ≥o ≤s ë n nJGnC - O
..
3 øjôªàq dG
: oå«r Mn Ü »pa pájn phGõs dG ºFÉb ê Ü GC Ékãs∏nãeo »pæHr GnC
.º°U 4 = ê Ü ,º°U 6 = GC Ü
.O ê Ü GC p π«£p àn °ùr ªo rdG ≈n∏Yn p ∫ƒ°üo ë o r∏d O án n£r≤æt dG øo «u Yn GoC
.»q Ñjô≤àq dG p º°Sr ôs dG Gnògn ≈n∏Yn päÉ«n n£©r ªo rdG ∫o ƒu Mn GoC - GC
....
.»q Ñjô≤àq dG ºn °Sr ôs dG ºt pJGoC - Ü

....
.... .Ap Éæn pÑrdG πn Mp Gôn en ôo co Pr GnC ê

....
...
..
.
.... .An Éæn pÑrdG õo ép rfoCG O

.Ap Éæn pÑrdG páës °Up ør pe ≥o ≤s ë n Jn GnC - `g
286
10
4 øjôªqàdG
o oDhQo h ôp Nn B’G ôp r£o≤r∏pd …q Op ƒªo ©n rdG §°Su ƒn ªo rdG ≈n∏Yn l∫ƒªo rëne Éªn ¡o ræpe wπch p¿É°ùpn jÉn≤nàe o√Gôn r£ob O ê Ü GC »w Yp ÉnHQo
n Ønf óo ©o rÑnJ áo ©n nHQr ’nC G o¬°Sh
¢ùr
.p¬rjôn r£ob m ™ oWÉn≤nJ pá n£r≤of ''Ω'' øY pó©r oÑrdG
(55 ¢U 5 ¢S äÉn«°VÉ p njôq dG ÜÉàc) .»s Yp ÉnHôt dG Gnògn »pærHGnC *
.»q Ñjô≤J m º°Sr Qn ≈ndGE p päÉn« n£©r ªo rdG p√òn gn o∫ƒu nMGoC - GC
.»q Yp ÉnHôt dG Gnògn Ap ÉnæpH nπMp Gôn ne ôo co Pr GnC - Ü
.AÉnæpÑrdG õo ép rfGoC - ê
.Ap ÉnæpÑrdG pásë°Up røpe o≥≤s nënJGC - O
5 øjôªàq dG
.pôNn BÓd …u Op ƒªo ©n rdG p§°Sƒ r en Éªn ¡o ær pe πw co hn Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉn≤àn eo hn p ø«r °ùjÉn
u ªo rdG ≈n∏Yn ∫l ƒªo ë n ≤àn eo ôo «r nZ √o Gôn r£ob O ê Ü GC »w Yp ÉHn Qo
.6 º°üdÉH q ]ê GC [ p ∫ƒ oW ¢ù o r«bn
. 4 º°üdÉH q ]O Ü[ p ∫ƒ oW ¢ù o «r bn
(56 ¢U 5 ¢S äÉ«n °VÉ p jn ôq dG ÜÉàc) .O ê Ü GC »s Yp ÉHn ôt dG »pæHr GnC
.»q Ñjô≤J m º°Sr Qn ≈ndGE p päÉ«n n£©r ªo rdG p√òp gn ∫o ƒu Mn CG - GC
.Ap Éæn pÑrdG Gnògn πn Mp Gôn en ôo co Pr GnC - Ü
.Ap Éæn pÑrdG páë
6 øjpôªr qàdG
.z¢VQC’G πµ°T p ¢ShoDhQo røpe p¿É°Sn GrC Qn p¿Gnògn { : n∫Énbhn ''∑''h ''CG'' p ør«nà n£r≤tædG lAÉn«°Vp On ós nM p πrµ°ûdG
s á©n sHôn oe m ¢VQr GnC pá©n r£≤p pd m º«ªp °ünr J p º°Sr ôn pd
.zxπnM røpe ôn nãcr GnC ón ép nf r¿GnC oøµp ªr oj pándÉnërdG p√òp gn »pa{ : oπneGnC o¬rànHÉnLnCÉan
p njôq dG ÜÉàc) .§≤a Qn Éncôr pÑrdGhn nIôn n£°ùr ªp rdG kÓªp ©r nà°ùr oe p ør«s∏nM p º°Sr ôs dÉpH oΩóu bn GoC
(59 ¢U 5 ¢S äÉn«°VÉ
287
10
.õgÉL º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG √òg ∫ƒMC
q G - GC
1 πq ◊G
*CG
*
∑
2 πq ◊G
*CG
*
∑
.mándÉMn πu co »pa Ap Éæn pÑrdG πn Mp Gôn en ôo co Pr GnC - Ü

.p øjr An Éæn pÑrdG õo ép rfGoC - ê
.Am Éæn pH πu co páë
: ôqcòJCG
.p√Rp Éé
n rfGE p »pa p ´hôo °ûdG
t πn Ñr bn Ap Éæn pÑrdG πn Mp Gôn en øo «s Ñn nJGnC hn »q Ñjô≤J m º°Sr Qn ≈ndGE p päÉ«n n£©r ªo rdG ∫o ƒu Mn GoC
288
ÜÉ°ùM : ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
ÉgDhôbCGh É¡ÑàcCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿ƒcCq G 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
.ΩÉ≤ŸGh §°ùÑdG øe π
x c∫
n ƒodór en ºo u∏©n àn ªo rdG ∑
o Qp ór jo n’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
11 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG q ô°ùc OóY øjƒµJ »pa ºo u∏©àŸG Å£îjo *
…
.¬àHÉàch
áÑ°ùf) Ö°SÉæàq dG øe ádÉM …
q ô°ùµdG Oó©dG q¿CG ºo u∏©n àn ªo rdG ∑
o Qp ór jo n’ (2
.(ôNBG ¤EG QGó≤e

: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (3
.qÊÉ«H º°SôH …q ô°ùc OóY π«ã“ -
.qÊÉ«H º°SQ ≈∏Y GOÉªàYG …q ô°ùc OóY øY ÒÑ©qàdG -

q c ∫ƒdóe ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
11 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG q ô°ùc OóY QÉªãà°SG »pa ºo u∏©n àn ªo rdG Åo £p î
… r jo *
.¬jóq M óMC’ Ö°SÉæe QGó≤e ÜÉ°ù◊
áÑ°ùf) Ö°SÉæàq dG øe ádÉM …
q ô°ùµdG Oó©dG q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój’ (2
(ôNBG ¤EG QGó≤e
: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j’ (3
.Ê
q É«H º°SôH …
q ô°ùc OóY π«ã“ -
.Ê
q É«H º°SQ ≈∏Y GOÉªàYG …q ô°ùc OóY øY ÒÑ©àq dG -
Ö°SÉæe Qm Gó≤e ÜÉ°ùM ‘ Úàq«ægqòdG Úà∏MôŸG ºq∏©àŸG øq«Ñàj ’ (4
.(áq«KÓqãdG IóYÉ≤dG »q Ñ°SÉæqàdG ™HGôq dG) …
q ô°ùc OóY …óq M óMC’
289
á«q LÓ©dG IôqcòŸG äÉ«°VÉjôq dG
11 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG ÉgDhôbCGh É¡ÑàcCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿ƒcCq G 6 áæù° q dG
.ΩÉ≤ŸGh §°ùÑdG øe πx c ∫n ƒdóe ±ôq ©JCG - 1.1
1 øjôªàq dG
o ào cr GnC - GC
.áÑ°SÉæŸG ájq Oó©dG IQÉÑ©dG Iôq e πq c ‘ Ö
ô°ûY ¢Só°S ¢ùªN ™HQ ∞°üf å∏K

60 Oó©dG
.p Ωƒ°ùro ≤ªn rdG ≈ndGE p páÑn °ùr æu dÉpH ¬o o∏uãªn jo Éªs Yn ôo Ñu Yn GoC hn páªn °ùr ≤p rdG ê
n Qp ÉNn mIôs en πu co »pa Ö
o ào cr GnC - Ü
18 Oó©dG .......... 9 Oó©dG πqãÁ 9 = 2 : 18
Oó©dG .......... Oó©dG πqãÁ = 5 : 35
Oó©dG .......... Oó©dG πqãÁ = 7 : 42
Oó©dG .......... Oó©dG πqãÁ = 8 : 40
p næoj Éªn pH »pdÉsàdG n∫hn ór nérdG tºpJGoC hn oßMp n’GoC - ê
.oÖ°SÉ
OóY ôn °ûo Yo OóY ™n °ùoo J OóY øn ªo oK OóY ™n Ño °So OóY ¢ù
n ªo No OóY nåo∏K OóY ∞ n °üf Ö n °ùMC
o ’
≈∏Y ¬ª°ùbCG
2 øjôªàq dG
.º«≤p àn °ùr ªo rdGy pá©n r£pb p ∫ƒ oW ≈ndGE p páÑn °ùr æu dyÉpH óo ©r Ño rdGy ¬o o∏uãªn jo Éªs Yn ôo Ñu Yn GoC hn »s pfÉÑn Ñn ndG ºn °Sr ôs dyG mIôs en πu co »pa oßMp n’GoC
ê Ü GC
]êCG[ p º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW....................Ü GC óo ©r Ño rdG
]ê `g[ p º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW....................∑ `g óo ©r oÑrdG ê ∑ `g
Ü ¿ GC
]ÜCG[ p º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW.....................¿ GC óo ©r oÑrdG
∑ ´ `g
]∑ `g[ p º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW....................´ `g óo ©r oÑrdG
]¢U ¢S[ p º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW...................´ ¢S óo ©r Ño rdG ¢U ´ ¢S
290
11 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
n ƒo∏ r£ªn rdG ón ©r Ño rdG É¡n «r n∏Yn øo «u Yn GoC hn p º«≤p àn °ùr ªo rdG pá©n r£≤p pd páÑn °SÉ
.Ü p æn ªo rdG páFn õp é
r às dÉpH mIôs en πu co »pa Ωo ƒobGnC
ê GC .]êCG[ .º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW ( 1 ) ™HQo ÜCG óo ©r Ño rdG
4
ê `g .]ê `g[.º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW ( 5 ) ¢ùªNo ∑ `g óo ©r Ño rdG
1
Ü GC .]Ü GC [ º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW ( 1 ) ¢Só°So ¢U GC óo ©r oÑrdG
6
∑ `g .]∑ `g[ .º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW ( ) ô°ûYo ÜCG óo ©r Ño rdG
1
10
4 øjôªàq dG
.º«bôàq dG ”s CGh m º«≤à°ùe á©£b πq c èjQóJ ßM’CG
1
3 3 3 0
4 4 4 4 0
5 4 3 2 1
0
7
7 7 0
5 øjôªàq dG
.èàæà°SCG ºK Ö°SÉæj ÉÃ ”q CGh πµ°T πq c áMÉ°ùe ßM’CG - CG
má°ùpn jÉn≤àn eo Am Gõn Lr GnC ≈ndGE p lIGnC õs éeo p πrµ°ûdG s áo Mn É°ùn pe

pánfƒns ∏ªo rdG Ap Gõn Lr nC’G OóY
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áo nfƒns ∏ªo rdG áo nMÉ°ùn ªp rdG *
291
11 : ±ó¡dG
má°ùpn jÉn≤àn eo Am Gõn Lr GnC ≈ndGE p lIGnC õs éoe p πrµ°ûdG s áo nMÉ°ùn pe

pánfƒns ∏ªo rdG Ap Gõn rLnC’G OóY
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áo nfƒns ∏ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdG *
má°ùpn jÉn≤àn eo Am Gõn Lr GnC ≈ndGE p lIGnC õs éeo p πrµ°ûdG s áo Mn É°ùn pe

πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áo nfƒns ∏ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdÉna *
má°ùpn jÉn≤nàoe Am Gõn rLGnC ≈ndGE p lIGnC õs éeo p πrµ°ûdG s áo Mn É°ùn pe

πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áo nfƒns ∏ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdG*
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe q ÒZ áo Mn É°ùn ªp rdG*
áfƒ∏ŸG
É°ùjÉ≤àe GAõr L ≈ndGE p lIGnC õs éoe p πrµ°ûdG s áo nMÉ°ùn pe

pánfƒns ∏ªo rdG Ap Gõn rLnC’G OóY
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áo nfƒns ∏ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdÉna *
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe q ÒZ áo Mn É°ùn ªp rdG*
áfƒ∏ŸG
.»n pdÉàs dG ê
n Éàn ær pà°S’G
r ºt pJGoC hn oßMp n’GoC - Ü
…q ô°ùµdG Oó©dG
pánë«ëp °üdG
s pIón rMƒp rdG røpe InPƒNo rCÉªn rdG á°ùjÉ≤àŸG..............Oo ón Yn o§°ùr nÑrdG
.áë«ëp °üdG
s IóMr ƒp rdG................... »àdG á°ùjÉ≤àŸG ..............Oo ón Yn ΩÉ≤ŸG
(¿É«q ©«ÑW ¿Éë«ë°U ¿GOó©dG)
292
11 : ±ó¡dG
6 øjôªàq dG
.‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q CG
15 7 7 5 n «pë°üdG
áë r nFõu Lo »pàsdG pá°ùpn jÉn≤àn ªo rdG pAGõn Lr ’nC G Oo ón Yn
s oIón Mr pƒrdG É¡n «r ndGpE â
11 6 3 4 páë«ë°üdG
q IóMƒdG øe IPƒNCÉŸG pá°ùpn jÉn≤àn ªo rdG pAGõn Lr ’nC G Oo ón Yn
17 9 3 2 pInPƒoNrCÉnªrdG pAGnõrL’nC G nOnónY oπuãnªoj …pòsdG q…ô°ùnr µrdG oOnón©rdG
21 11 8 5
7 øjôªàq dG
.ºo °Sr ôq dG ¬o æo «u Ñn jo Éªn n∏rãpe päÉ°SG

n ôn ¨p rdG øn pe m ´Gƒrn fGnC pánKnÓnãpd ¬o n∏≤r Mn ì
l nÓan ¢ü
n °üs Nn
ƒ Y
O
N
bQ
≥«
°†
ô
∞∏Y
p æn ªo rdG …u ôp °ùnr µrdG Op ón ©n rdÉpH mIôs en πu co »pa ºt pJGoC hn ºn °Sr ôs dG oßMp n’GoC *
Ö°SÉ
.p πr≤◊G áMn É°ùn pe ∞n∏©n r∏pd áo °ün °üs în ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdG πo uãªn oJ
.p πr≤◊G ánMÉ°ùn pe ôp °†n îo r∏pd áo °ün °üs în ªo rdG áo nMÉ°ùn ªp rdG oπuãªn oJ
.p πr≤◊G áMn É°ùn pe p ≥«pbôs dG Op ƒ©o r∏pd áo °ün °üs în ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdG πo uãªn oJ
p ≥«pbôs dG Op ƒ©o r∏pd pá°ün °üs în ªo rdG páMn É°ùn ªp rdG ôp °†ÿGh ∞∏©∏d áo °ün °üs în ªo rdG áo Mn É°ùn ªp rdG πo uãªn oJ
293
12 : ±ó¡dG
…q ô°ùc Oó©H ôNBG ¤EG QGó≤e áÑ°ùf øY ôÑq YCG - 2.1
1 øjôªqàdG
.Ö°SÉæj ÉÃ q”CGh πµ°ûdG
q áMÉ°ùe øe áHƒ∏£ŸG áMÉ°ùŸG Iôq e qπc ‘ ¿ƒdCq G
2
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe 3
............................... áMÉ°ùe ¤EG............................ áMÉ°ùŸG áÑ°ùf πqãÁ 3
2
3
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe 5
3
............................... áMÉ°ùe ¤EG............................ áMÉ°ùŸG áÑ°ùf πqãÁ
5
4
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe 7
............................... áMÉ°ùe ¤EG............................ áMÉ°ùŸG áÑ°ùf πqãÁ 7

4
7
πµ°ûdG
q áMÉ°ùe 8
..........................¤EG...................... áMÉ°ùŸG áÑ°ùf πqãÁ 7
8
2 øjôªqàdG
: øjóq M øe …q ô°ùµdG Oó©dG ¿ƒµàj
q
.§°ùÑdG : ∫hCq ’G óq ◊G
.ΩÉ≤ŸG : ÊÉqãdG óq ◊G
.Ö°SÉæj ÉÃ ”q GC h º°Sôq dGh Üƒ∏£ŸG ßM’CG - GC
q áMÉ°ùŸG áÑ°ùf Ée *
q áMÉ°ùe ¤EG áfƒ∏ŸG
? πµ°ûdG
2 óq ◊G 1 óq ◊G
........................ : áÑ°ùæq ∏d ∫hCq ’G óq ◊G
......................... : áÑ°ùæq ∏d ÊÉqãdG óq ◊G
. πµ°ûdG
q áMÉ°ùe áfƒ∏ŸG
q áMÉ°ùŸG πqã“
294
12 : ±ó¡dG
? πµ°ûdG q ÒZ áMÉ°ùŸG áÑ°ùf Ée *
..........................: áÑ°ùæq ∏d ∫hCq ’G óq ◊G
.......................... : áÑ°ùæq ∏d ÊÉqãdG óq ◊G
.πµ°ûdG
q ÒZ áMÉ°ùŸG πqã“
? πµ°ûdG q áMÉ°ùŸG áÑ°ùf Ée *

.......................... : áÑ°ùæq ∏d ∫hCq ’G óq ◊G
. πµ°ûdG
q áMÉ°ùŸG πqã“
? πµ°ûdG q ÒZ áMÉ°ùŸG áÑ°ùf Ée *

.......................... : áÑ°ùæq ∏d ∫hCq ’G óq ◊G
.πµ°ûdG
q ÒZ áMÉ°ùŸG πqã“
: n‹ÉqàdG êÉàæà°S’G q”GC - Ü
.......................................... ∫ƒdóe h 1 óq ◊G ∫ƒdóe ±ôq ©JCG Éjq ô°ùc GOóY ¿ƒcC q ’*
.............................. ƒg ÊÉqãdG óq ◊Gh ............................. ƒg ∫hCq ’G óq ◊G *
3 øjôªàq dG
.‹Éàq dG ƒëæq dG ≈∏Y èFÉàæq dG âfÉµa äGôq ŸG ón jóY º°üÿG ≈eôe ƒëf IôµdG Öjƒ°üàH óªMCG ΩÉb ó«dG Iôoc ‘ má∏HÉ≤e An ÉæKCG
á∏HÉ≤ŸG AÉæKCG 2 •ƒ°ûdG

q AÉæKCG 1 •ƒ°ûdG
q AÉæKCG
16 7 9 ≈eôŸG ƒëf äÉÑjƒ°üqàdG OóY
7 3 4 áÑFÉ°üdG
q ä’hÉÙG OóY
9 4 5 á∏°TÉØdG ä’hÉÙG OóY
295
12 : ±ó¡dG
.∫hó÷G Òª©J ”q GC ºq K ∫GDƒ°S πq c ‘ áHƒ∏£ŸG áÑ°ùæq dG …óq M ô q£°SCG *
Üƒ∏£ŸG …q ô°ùµdG Oó©dG áÑ°ùæq ∏d ÊÉqãdG óq ◊G áÑ°ùæq ∏d ∫hCq ’G óq ◊G

q ä’hÉÙG OóY áÑ°ùf Ée *
OóY ¤EG áÑFÉ°üdG
? ∫hCq ’G •ƒ°ûdG
q AÉæKCG äÉÑjƒ°üàq dG
q ÒZ ä’hÉÙG OóY áÑ°ùf Ée *
¤EG áÑFÉ°üdG
? ÊÉqãdG •ƒ°ûdG
q AÉæKCG äÉÑjƒ°üqàdG OóY
q ä’hÉÙG OóY áÑ°ùf Ée *
OóY ¤EG áÑFÉ°üdG
? á∏HÉ≤ŸG AÉæKCG äÉÑjƒ°üqàdG
OóY ¤EG á∏°TÉØdG ä’hÉÙG OóY áÑ°ùf Ée *
? á∏HÉ≤ŸG AÉæKCG áÑFÉ°üdG
q ä’hÉÙG
4 øjôªqàdG
.ºo °Sr ôq dG ¬o æo «u Ñn jo Éªn n∏rãpe päÉ°SG

n ôk ¨p rdG øn pe m ´Gƒrn fGnC pánKnÓnãpd ¬o n∏≤r Mn ì
l nÓan ¢ü
n °üs Nn
Y
Oƒ
N
b Q
≥«
°†
ô
∞∏Y
. …u ôp °ùnr µrdG Op ón ©n rdG p ∫ƒodór en ør Yn mIôs en πu co »pa ôo Ñq YGoC h ºn °Sr ôs dG oßMp n’GoC *
................ áMÉ°ùe ¤EG ................... `pd á°ü°üıG

2
q áMÉ°ùŸG áÑ°ùf πqãªjo 9
........................ ¤EG ................... ................. áÑ°ùf πqãªjo
3
9
........................ ¤EG ................... ................. áÑ°ùf πqãªjo

4
3
296
13 : ±ó¡dG
…q ô°ùc OóY ∫ƒdóe º¡aC’ Ê
q É«H º°SôH Ú©à°SCG - 3.1
1 øjôªqàdG
p æn ªo rdG án js Op ón ©n rdG nIQn ÉÑn ©p rdG mIôs en πu co »pa Ö
.náÑn °SÉ o ào cr GnC - GC
ô°ûYo ¢Só°So ¢ùªNo å∏oK ∞°üpf
30 Oó©dG
.É¡n eƒ°ùro ≤en ≈ndGE p páÑn °ùr æu dÉpH É¡n Lo Qp ÉNn ¬o o∏uãªn jo Éªs Yn ôo Ñu Yn GoC hn má«s ∏p ªn Yn πs co oßMp n’GoC - Ü
16 Ωƒ°ù≤ŸG .......... 8 ê
o QÉÿG πqãÁ 8 = 2 : 16
Ωƒ°ù≤ŸG .......... ê
o QÉÿG πqãÁ 7 = 5 : 35
Ωƒ°ù≤ŸG .......... oêQÉÿG πqãÁ 6 = 8 : 48
: ‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q GoC - ê
......... OóY ôn °ûo Yo ......... OóY ¢S
n óo °So ......... OóY nåo∏K OóY ∞
n °üf Ö
n °ùMC
o ’
8 4 5 ≈∏Y ¬ª°ùbCG
2 øjôªàq dG
.pá°ùpn jÉn≤àn ªo rdG Ap Gõn Lr ’nC G øn pe Om ón Yn ≈ndGE p mIón Mr ph πs co ÉnfGrC õs Ln
.ôo Ñu Yn GoC hn mIôs en πu co »pa ºn °Sr ôs dG oßMp n’GoC *
.má°ùpn jÉn≤nàoe AGõn rLGnC ≈ndGE p nIón rMƒp rdG ÉnfGrC õs nL

IóMƒdG Üƒ£°ûŸG Aõ÷G πqãÁ
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ≈ndGE p nIón Mr ƒp rdG ÉnfGrC õs Ln

IóMƒdG ¿ƒ∏ŸG
q Aõ÷G πqãÁ
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ≈ndGE p nIón rMƒp rdG ÉnfGrC õs nL

IóMƒdG ¿ƒ∏ŸG
q Aõ÷G πqãÁ
297
13 : ±ó¡dG
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ≈ndGE p nIón Mr ƒp rdG ÉnfGrC õs Ln
IóMƒdG ¿ƒ∏ŸG
q Aõ÷G πqãÁ
3 øjôªàq dG
.É¡n ær pe Ü o rdG o¿ƒnu dGoC hn páen ós ≤n ªo rdG pIón Mr ƒp r∏pd páÑn °SÉ
n ƒo∏ r£ªn rdG An õr é p æn ªo rdG páFn õp é
.º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW ( ) o™HQo

1
4
π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ( 7 ) ™Ñ°So

1
.™Hq ôŸG áMÉ°ùe ( 10) ô°ûYo

1
4 øjôªàq dG
. º«bôàq dG ”t GoC hn m º«≤p àn °ùr eo á©£b πq c è
n jpQór nJ oßMp n’GoC
3 3 3 0
4 3 2 1
0
1 0
2 1
298
13 : ±ó¡dG
5 øjôªàq dG
o pàær àn °Sr GnC ºs oK Ö
.è p æn jo Éªn pH ºt pJGoC hn m πrµ°Tn πu co áfƒ∏ŸGá
o °SÉ q Mn É°ùn Ÿp G oßMp n’GoC - GC
(π«£à°ùe : oIóMƒdG)
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ¤EG ICGõq › π«£à°ùŸG áMÉ°ùe
áfƒ∏ŸG
q AGõLC’G OóY
.π«£à°ùŸG áMÉ°ùe q áo MÉ°ùŸÉa *
áo fƒ∏ŸG
(π«£à°ùe : oIóMƒdG)
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ¤EG ICGõq › π«£à°ùŸG áMÉ°ùe
áfƒ∏ŸG
q AGõLC’G OóY
.π«£à°ùŸG áMÉ°ùe q áo MÉ°ùŸÉa *
áo fƒ∏ŸG
.má°ùpn jÉn≤àn eo AGõn Lr GnC ¤EG ICGõq › ¢Uô≤dG áMÉ°ùe
áfƒ∏ŸG
q AGõLC’G OóY
.¢Uô≤dG áMÉ°ùe q áo MÉ°ùŸÉa *
áo fƒ∏ŸG
(¢Uôb : oIóMƒdG)
n Éàq dG êÉàæàà°S’G ”q CGh oßMp n’GoC -Ü

.‹
…q ô°ùµdG Oó©dG
pánë«ëp °üdG
s pIón rMƒp rdG røpe InPƒNo rCÉªn rdG á°ùjÉ≤àŸG..............Oo ón Yn o§°ùr nÑrdG
.áë«ëp °üdG
s IóMr ƒp rdG................... »àdG á°ùjÉ≤àŸG ..............Oo ón Yn ΩÉ≤ŸG
(¿É«q ©«ÑW ¿Éë«ë°U ¿GOó©dG)
299
13 : ±ó¡dG
6 øjôªàq dG
.É¡n ær pe án Hƒo∏ r£ªn rdG An GõLC’G o¿ƒnu dGoC hn páen ós ≤n ªo rdG pIón Mr ƒp r∏pd páÑn °SÉ
p æn ªo rdG páFn õp é
º«≤à°ùe á©£b : IóMƒdG - GC
.º«≤à°ùŸG á©£b ∫ƒW 3
4
π«£à°ùe : IóMƒdG - Ü
.π«£à°ùŸG áMÉ°ùe 7
7
º«≤à°ùe á©£b : IóMƒdG - ê
.º«≤à°ùŸG á©£b 5
12
7 øjôªqàdG
.oº°Sr ôs dG o¬oæu«nÑoj Éª∏ãe mäÉnÑ sWôn oe nIõn rÑNo »ueGoC râªn °ùns b »pàNr GoC Op nÓ«pe pó«Yp pánÑ°SÉ
n næªo pH
: ‹ÉqàdG ƒëqædG ≈∏Y ÉgAGõLCG âYRq hh

.á∏FÉ©dG OGôaCG ÜÉæe
.IQÉ÷G ÜÉæe
.øjóq ÷G ÜÉæe
.IQÉª©dG ¢SQÉM ÜÉæe
................................ : á∏FÉ©dG OGôaCG ÜÉæe øY …q ô°ùc Oó©H ôÑq YCG - GC
...................................... : IQÉ÷G ÜÉæe øY …q ô°ùc Oó©H ôÑq YCG -
. 1 IQÉª©dG ¢SQÉM É¡æe ∫Éfh äÉÑ qWôŸG IõÑN øe 2 ¿Góq ÷G ∫Éf - Ü
12 12
.pIQn Éªn ©p rdG p ¢SpQÉMn Ü
n Éæn en hn p øjr ós é n Éæn en pÖ°SÉ
n rdG Ü p æn ªo rdG p¿ƒsr ∏dÉpH o¿ƒnu dGoC *
300
14 : ±ó¡dG
.…q ô°ùc OóY …óq M óMC’ Ö°SÉæe QGó≤e ÜÉ°ùM ‘ ÚàeRqÓdG Úà∏MôŸG ø«q ÑJCG - 4.2
1 øjôªqàdG
(áMÉ°ùŸG 2 ) án «n ≤u Ñn àn ªo rdG án ©n r£≤p rdG »pfÉsãdG ∫n Énfhn ,É¡n àMÉ°ùn pe 3 ∫o hs ’nC G ∫n Éæn an 2Ω 1500 É¡n ào Mn É°ùn pe m ¢VQr GnC án ©n r£pb p¿Gƒn Nn GnC ºn °ùn àn br Gp
5 5
? Éªn ¡o ær pe πw co É¡n ndÉnf »pàsdG pá©n r£≤p rdG páMn É°ùn pe ¢ù
o «r bn Éen *
º¡aCG
.mán∏ªr Lo »pa …q ôp °ùnr c Om ón Yn πs co ê
o ôp îr àn °Sr GnC - GC
p ¢VQr ’nC G pánMÉ°ùn pe 3 ∫o hs ’nC G ∫n Énf
5
2 p
p ¢VQr ’nC G páMn É°ùn pe 5 »fÉsãdG ∫n Énf
.Ê
q É«H º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC
q G -Ü
2 ¬dÉf Ée 1 ¬dÉf Ée
2 Ω 1500 ¢VQC’G áMÉ°ùe
.º°Sôq dG ≈∏Y GOÉªàYG »x Ñ°SÉæJ ∫hóéH Ú

o ©à°SCG - ê
? ? 1500 2⁄ÉH áMÉ°ùŸG
2 3 5 É¡d áÑ°SÉæŸG AGõLC’G OóY
(»q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷ÉH Éæ«©à°ùe) õ‚CG

(AGõLCG 3 Ö°SÉæj Ée) 2⁄ÉH ∫hCq ’G ¬dÉf Ée
....... = *
(øjCGõL Ö°SÉæj Ée) 2⁄ÉH ÊÉqãdG ¬dÉf Ée

*
....... =
301
14 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
.ÉgOóY 5 Éæd »n ≤p Hn hn p ¢Uƒ°üo æt dG OóY
3 p Ωƒ«rdG óM ≈ndGE p É¡æpe Éæ°SQO É°ünf 48 pIAGô≤p rdG ÜÉàpc øª°†àj
8 8 rn u n nr nr nn v n n o n o s n nn
? Égn Éæn °Sr Qn On »pàsdG p ¢Uƒ°üo æt dG Oo ón Yn Éen
? pá«n ≤u Ñn àn ªo rdG p ¢Uƒ°üo æt dG Oo ón Yn Éen
º¡aCG
.ÜÉàµdG ¢Uƒ°üf OóY á°ShQóŸG ¢Uƒ°üqædG OóY
.ÜÉàµdG ¢Uƒ°üf OóY á«q≤ÑàŸG ¢Uƒ°üqædG OóY
.Ê
q G -Ü
? á«q≤ÑàŸG ¢Uƒ°üqædG OóY ? á°ShQóŸG ¢Uƒ°üæq dG OóY
......ÜÉàµdG ¢Uƒ°üf OóY

o ©à°SCG - ê
? ? 48 ¢Uƒ°üæq dG OóY
5 3 8 ¬d áÑ°SÉæŸG AGõLC’G OóY

(AGõLCG 3 Ö°SÉæj Ée) á°ShQóŸG ¢Uƒ°üæq dG OóY
*
....... =
(AGõLCG 5 Ö°SÉæj Ée) á«q≤ÑàŸG ¢Uƒ°üæq dG OóY

*
....... =
302
14 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
4
.(pÚLp Gôn ©n rdG OóYn ) …u Op É©n rdG p∞ær °üdG øn pe á«q≤ÑàŸGh p ™«paôs dG p∞ær °üdG
3
øn pe p ÚLp Gôn ©n rdG Op óY 7 .ÉkfƒLo ôr Yn 350 `H ôm ªr nJ áo Hn É°Un äQóu bo
7 u u
? m∞ær °Up πu co ør pe p ÚLp Gôn ©n rdG Oo ón Yn Éen *
º¡aCG
.mán∏ªr oL »pa …q ôp °ùnr c Om ón Yn sπco oêôp îr nà°Sr GnC - GC
3
..................... 7 .....................
.....................
4
7 .....................
.Ê
q G -Ü
................. OóY ................. OóY
350 = ................................. OóY

o ©à°SCG - ê
? ? 350 ôªqàdG ÚLGôY OóY
7 ¬d áÑ°SÉæŸG AGõLC’G OóY

.…q OÉ©dG ∞æ°üdG
q øe ÚLGô©dG OóY .™«aôq dG ∞æ°üdG
q øe ÚLGô©dG OóY
*
....... = *
....... =
4 øjôªàq dG
5
.z(p ≠n∏Ñr ªn rdG 4 ) º«u∏pe 1200 »pd »n ≤p Ñn an ¬o oµ∏p er GnC …òp sdG »u pdÉªn rdG p ≠n∏Ñr ªn rdG 9 â n ºo «pgGôn Hr GE p ∫n Énb
o ar ôn °U'':
9
? ¬o oµ∏p ªr jn n¿Énc …òp sdG »t pdÉªn rdG ≠o n∏Ñr ªn rdG Éen *
? ¬o an ôn °Un …òp sdG »t pdÉªn rdG ≠o n∏Ñr ªn rdG Éen *
303
14 : ±ó¡dG
º¡aCG
...................... ......................
...................... ......................
.Ê
q G -Ü
»e 1200................. ...... ? ..................... ......
? ..................... ......
.º°Sôq dG ≈∏Y GOÉªàYG »x Ñ°SÉæJ ∫hóéH oÚ©à°SCG - ê

º«q∏ŸÉH ≠∏ÑŸG
4 5 9 ¬d áÑ°SÉæŸG AGõLC’G OóY

»ŸÉH ¬aô°U …òqdG ≠∏ÑŸG »ŸÉH ¬µ∏Á ¿Éc …òqdG ≠∏ÑŸG
*
....... = *
....... =
5 øjôªàq dG
.º°Sôq dG ¬æo «q Ñj Éª∏ãe päÉ°SGô¨dG øe m ´GƒfCG páKÓãd ¬n∏≤M ì
l qÓa ¢ü°üN
q
Y
Oƒ
N
« b Q
†
≥
ô°
∞∏Y
.2Ω 27000 p πr≤ë n rdG Gnògn áo Mn É°ùn pe ≠o o∏Ñr nJ

? päÉ°SG
n ôn ¨p rdG øn pe m ´ƒnr f πu oµpd pá°ün °üs în ªo rdG páMn É°ùn ªp rdG ¢ù
o «r bn Éen *
304
ÜÉ°ùM
: ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæ°ùq dG
q àdG
q π«dO
.(…Oô q£dG Ö°SÉæàq dG) » q£ÿG ™HÉàq dG Ωƒ¡Øe ºo u∏©n àn ªo rdG ∑
o Qp ór jo n’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
15 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG AÉæKCG É«q Ñ°SÉæJ ’hóL ºq∏©àŸG πª©à°ùj ’ *
.πFÉ°ùŸG π q M
øe ÚàYƒª› π«ã“) »q Ñ°SÉæJ ∫hóL AÉæH ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j n’ (2
.(ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàŸG OGóYC’G
,á«q Hô°†dG
q ,á«q ©ª÷G) …
q Oô q£dG Ö°SÉæàq dG äÉ«q °UÉN
q ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.(»q Ñ°SÉæàq dG ™HGôq dG ∫hóL QÉªãà°SG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ *
17 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .πFÉ°ùŸG π
q M AÉæKCG »q Ñ°SÉæJ
(áLÉ◊G Ö°ùM)
.GOôW ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG ºq∏©àŸG õ«q Á ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG

18 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG IGhÉ°ùe ∫Éª©à°SG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ *
.πFÉ°ùŸG π
q M AÉæKCG ¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW
∞«XƒJh ¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe øjƒµJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j n’ (2
.»q Ñ°SÉæqàdG ™HGôq dG øY åëÑdG á≤jôW
¬àÑ°ùf ≈∏Y ∞qbƒàj ôjOÉ≤ŸG óMCG øY åëÑdG q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ™HGôq dG ÉC £ÿG
.¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe øjƒµàd ôNBG ¤EG ôjOÉ≤ŸG óMCG ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îj *
Ö°SÉ˘˘æ˘ àq ˘ dG ä’É˘˘M ø˘˘e á˘˘dÉ˘˘ë˘ H á˘˘≤˘ ˘q∏˘ ˘©˘ ˘àŸG
19 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG : á«dÉàq dG …q Oô q£dG
305
ÜÉ°ùM äÉ«°VÉjôq dG
: ±ó¡dG
πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæ°ùq dG
q àdG
q π«dO
áÑ°ùæq dÉH á≤q∏©àŸG ôjOÉ≤ŸG ÚH áªFÉ≤dG äÉbÓ©dG ºo u∏©n àn ªo rdG ∑
o Qp ór jo n’ (2
.ájq ƒFÉŸG ≈∏Y ó©ÑdG ,»q ≤«≤◊G ó©ÑdG) ¢ù«≤dG ºq∏°S
20 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG (º«ª°üàq dG
,»q ∏°UC’G QGó≤ŸG) ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG
áaÉ°ùŸÉH á≤q∏©àŸG ôjOÉ≤ŸG ÚH áªFÉ≤dG äÉbÓ©dG ºo u∏©n àn ªo rdG ∑ o Qp ór jo n’ (3 QGó≤ŸG ,ájq ƒFÉe áÑ°ùf øY œÉæq dG QGó≤ŸG
.øeõq dGh (ójó÷G
21 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG øeõq dGh áaÉ°ùŸG
.(øeõq dG ,áaÉ°ùŸG ,áYô°ùdG
q ∫óq ©e)
: ÜÉ°ùM ‘ Ö°SÉæàq dG ∞«XƒJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j’ (4
»q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG •
»q ≤«≤◊G ó©ÑdG •
306
15 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæ°ùq dG
…q Oô q£dG Ö°SÉæàq dG ±ôq ©JCG - 1.1
1 øjôªàq dG
.º«q∏e 200 óMGƒdG ¢SGôq µdG øªK
.‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q GC - GC
»ŸÉH äÉ°SGôq qµdG øªK
4 3 2 1 äÉ°SGôq µdG OóY
.pÜGƒn °üdG
s nΩÉneGnC * áenÓ©n rdG o™°Vn GnC hn oßMp n’GoC sºoK Égn Op ón Yn ≈n∏Yn päÉ°SG
n ôs oµrdG nøªn nK Iôq e qπc ‘ oº°ùrp bGnC - Ü
= 4 , = 3 , = 2 , = 1
: ≈n∏Yn oâr∏°üs nënJ Égn Op ón Yn ≈n∏Yn päÉ°SG

n ôs oµrdG nøªn nK Iôq e qπc ‘ â°ùnn b GnPEG @@@
• ’ , • º©f Oó©dG ¢ùØf
.pÜGƒn °üdG n rdG oßMp n’GC - ê

s Ωn Éen GnC * án en nÓ©n rdG ™o °Vn GnC hn ∫n hn ór é
Op ón ©n rdG p ¢ùrØnf »pa É¡n æo ªn nK Üô°†jo ôp Ør °ü∏d
u m∞pdÉîn eo Om ón Yn »pa päÉ°SG
n ôs oµrdG On ón Yn Iôq e πq c ‘ â o Hr ôn °Vn Éªn s∏co *
’ º©f
2 øjôªàq dG
(2Ω 500 πu co »pa lIôn é n : án «n pdÉàs dG nIón Yp Én≤rdG p¿ƒào jr õs dG Qp Éé
n °T) n °Tr GnC pá°SG
n ôn Zp ón ær Yp ì
l sÓan ón ªn àn Yr G
.‹Éàq dG p ∫hó÷GÒª©J ”q GC - GC
10 000 5 000 2 500 1 000 500 2⁄ÉH áMÉ°ùŸG
á°Shô¨ŸG ¿ƒàjõq dG QÉé°TCG OóY
o pàær àn °Sr GnC hn oßMp n’GoC ºs oK ≥aGƒŸG p¿ƒào jr õs dG Qp Éé

.è n °Tr GnC Op ón Yn ≈n∏Yn án Mn É°ùn ªp rdG Iôq e πq c ‘ ºo °ùrp bGnC - Ü
= , = , = , = , =
...............................≈n∏Yn â n nJ Iôq e πq c ‘ p¿ƒào jr õs dG Qp Éé

o r∏°üs ë n °Tr GnC Op ón Yn ≈n∏Yn án Mn É°ùn ªp rdG â
o ªr °ùnn b GnPGE p *
307
15 : ±ó¡dG
1 ºbQ ÉC £ÿG πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæ°ùq dG
1 ºbQ ÖÑ°ùq dG
pÜGƒn °üdG
s Ωn Éen GnC * án enÓ©n rdG ™o °Vn GnC hn ∫n hn ór én rdG oßMp n’GoC - ê
.Op ón ©n rdG p ¢ùrØnf »pa p¿ƒào jr õs dG Qp Éé o ô°VGnC ôp Ør °üru ∏pd m∞pdÉîn eo Om ón Yn »pa án Mn É°ùn ªp rdG â
n °Tr GnC Oo ón Yn Ü o Hr ôn °Vn Éªn s∏co
’ º©f
3 øjôªàq dG
(68 ¢U 5 ¢S äÉ«°VÉjôdG ÜÉàc) .zp ≥«pbós dG øn pe Æ 300 m ¢UÉîn °Tr GnC pá°ùn ªr în pd mäÉÑn sWôn eo pánµ©r cn ™o ær °Uo Ö
o Lp ƒr àn °ùr jn { : »w pfGƒrn ∏Mn ∫n Énb
.»pdÉàs dG p ∫hn ór é
n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC - GC
120 300 1200 ≠dÉH á∏ª©à°ùŸG ≥«bóq dG áo ∏àc

4 5 10 ¢UÉî°TC’G OóY
.(CÉ£N hCG ÜGƒ°U) ÖàcCGh »∏j Éq‡ Iôq e qπc ‘ ≥q≤– CG
.Oó©dG ¢ùØf ≈n∏Yn â n nJ É¡d ≥aGƒŸG p ¢UÉîn °Tr ’nC G Op ón Yn ≈n∏Yn án n∏ªn ©r àn °ùr ªo rdG p ≥«pbós dG án n∏àr co Iôq e πq c »pa â
o r∏°üs ë o ªr °ùnb GnPGE p *
.Op ón ©n rdG p ¢ùrØnf »pa án n∏ªn ©r nà°ùr ªo rdG p ≥«pbós dG án n∏ràco Üô°VCG Om ón Yn »pa p ¢UÉîn °Tr ’nC G On ón Yn oârHôn °Vn Éªn s∏co *
.Oó©dG ¢ùØf ≈∏Y án ∏ª©à°ùŸG ≥«bóq dG á∏àc oº°ùbCG OóY ≈∏Y ¢UÉî°TC’G OóY âæª°ùb Éªn s∏co *
4 øjôªàq dG
p æn àn eo p¿GQn Gón ≤r pe o¿ƒoµjn
: GOk ôr nW p ø«r Ñn °SÉ
.Oó©dG ¢ùØf ä o ór Ln hn ôp Nn B’G ≈n∏Yn Éªn go ón Mn GnC â o ªn °ùnn b Éªn s∏co
Op ón ©n rdG p ¢ùrØnf »pa ôo Nn B’G Ü
n ôp °VCG Om ón Yn »pa Éªn go ón Mn GCn â o Hr ôn °Vn Éªn s∏co
.Oó©dG ¢ùØf ≈∏Y ôNB’G ºo °ùbCG ôØ°ü∏d
q ∞dÉfl OóY ≈∏Y ÉªgóMCG âª°ùb Éªq∏c
.»pdÉàs dG p ∫hn ór é
n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC hn (3 , 2 , 1) pá≤n pHÉ°ùdG
s p øjpQÉªn às dG ≈ndGE p Oo ƒYo GnC *
308
15 : ±ó¡dG
GOôW ¿ÉÑ°SÉæàe
π«∏©àq dG ¿GQGó≤ŸG
’ º©f
äÉ°SGôq µdG øªK *
äÉ°SGôq µdG OóY *
(1 øjôªàq dG)
2⁄ÉH áMÉ°ùŸG *
¿ƒàjõq dG QÉé°TCG OóY *
(2 øjôªàq dG) á°Shô¨ŸG
á∏ª©à°ùŸG ≥«bóq dG á∏àc *

¢UÉî°TC’G OóY *
5 øjôªàq dG
.ká≤q∏©e ï°ùæq dG án Øjô©J Éª¡æe πx c iód âjr GC ôa p ≥pFÉKƒdG ï°ùæd ÚfÉqcóH ä
o Qr ôe
»pfÉsãdyG p¿Éscót dyG »pa @ p ∫hs ’Cn Gy ¿p Éscót dyG »ap @
»ŸÉH øªqãdG ï°ùæq dG OóY »ŸÉH øªqãdG ï°ùæq dG OóY
40 1 50 1
80 2 100 2
120 3 150 3
160 4 200 4
200 5 225 5
240 6 240 6
280 7 245 7
.»pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC hn (n’ hr GnC ºr ©n nf) `H mIôs en πu co »pa Ö o «Lp GoC *
: Égn Op ón Yn ™n en GOk ôr nW Ö o °SÉ n æn àn jn p ï°ùn æt dG øo ªn nK -
............................................. s¿’nC p ∫hs ’nC G ¿p Éscót dG ‘ - GC
............................................. s¿’nC »fp ÉsãdG ¿p Éscót dG »ap - Ü
309
16 : ±ó¡dG
.√Òª©J ”q GC h É«q Ñ°SÉæJ ’hóL »æHCG - 2.1
1 øjôªàq dG
.Éªk «q∏e 420 mäÉ°†n «r Hn p ™Hn Qr ’nC G øo ªn nK
? mäÉ°†n «r Hn 5 ,mäÉ°†n «r Hn 10 ,äÉ°†n «r Hn 6,p ø«r àn °†n «r Hn øo ªn nK Éen
¢†«ÑdG øªK
¿ÉÑ°SÉæàŸG ¿GQGó≤ŸG
¢†«ÑdG OóY
.√o Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC hn p ø«r àn ≤n jpô n£pH É«v pÑ°SÉ
o æn nJ k’hn ór Ln »pæHr GnC
»ŸÉH ¢†«ÑdG øªK 1 á≤jô q£dG
¢†«ÑdG OóY
¢†«ÑdG OóY »ŸÉH ¢†«ÑdG øªK 2 á≤jô q£dG

p næoj
o¬oÑ°SÉ ................
................
................ p æn jo
¬o Ño °SÉ ................
................ p æn jo
¬o Ño °SÉ ................
................ p æn jo
¬o Ño °SÉ ................
................ p æn jo
¬o Ño °SÉ ................
2 øjôªqàdG
.ºc 100 p ™ r£n≤pd p øjpõræpÑrdG nøpe ∫ 8 ÉnæJQn És«°Sn o∂∏p ¡r nà°ùnr J
q ∫óq ©e ¢ùØæH ºc 250 ºq K ,ºc 50 ºq K ,ºc 200 p ™ r£n≤pd áo nµn∏¡r àn °ùr ªo rdG p øjpõær pÑrdG áo «s ªp cn Éen -
? áYô°ùdG
? ≥HÉ°ùdG q ∫óq ©e ¢ùØæH ∫ 24 ºq K ,∫ 12 p øjpõær pÑrdG øn pe p ø«r àn «n pdÉàs dG p ø«r àn «n ªu nµrdÉpH áo Yn ƒ o£r≤ªn rdG áo an É°ùn ªn rdG Éen -
q áYô°ùdG
»∏j Ée ”q GC - GC
................................
................................
.√Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC hn p ø«r àn ≤n jpô n£pH É«v pÑ°SÉ
o æn nJ k’hn ór Ln »pæHr GnC - Ü
310
16 : ±ó¡dG
1 á≤jô q£dG
....................
....................
................. * ................. * 2 á≤jô q£dG

p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................ É¡Ño °SÉp æn jo ................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
3 øjôªqàdG
zâjõq dG øe ≠c 25 ¿ƒàjõq dG øe ∞æ°üdG
q Gòg øe óMGƒdG Qo É£æ≤dG »£©oj{ Iô°ü©e ÖMÉ°U ∫Éb
? âjõq dG øe ≠c 75 ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d áeRqÓdG ¿ƒàjõq dG áq«ªq c Ée *
? Qƒ°ü©ŸG ¿ƒàjõq dG Gòg øe ≠c 600 É¡«£©oJ »àqdG âjõq dG áq«ªq c Ée *
.»∏j Ée q”GC - GC
.......................................
.......................................
o æn nJ k’hn ór Ln »pæHr GnC - Ü
.√Òª©J ”q CGh áMÎ≤ŸG á≤jô q£dÉH É«v pÑ°SÉ
................. * ................. *
p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
................ p æn jo
É¡Ño °SÉ ................
4 øjôªàq dG
(p º«ªp °ür às dG ≈n∏Yn º°U 1 É¡n Ño °SÉ
p æn jo pá≤n «≤p ë
n rdG ‘ º°U 50 πt co ) »pdÉàs dG p ¢ù«r ≤n rdG p ºs∏°So Ö
n °ùn Mn Éæn pdõp ær ªn pd Éªk «ªp °ünr J …q QÉªn ©r pe ¢Són ær ¡eo ós Yn GnC
.º°U 10 h º°U 12 p º«ªp °ür às dG Gnògn ≈n∏Yn Égn Gón ©r Ho πµ°ûdG q án∏«£p àn °ùr eo p ∫ÉÑn ≤r pà°S’G
r áYn Énb *
? p ∫ÉÑn ≤r pà°S’G
r páYn Én≤pd p¿É«s ≤p «≤p ë n rdG p¿Gón ©r Ño rdG Éen -
311
16 : ±ó¡dG
.Ω 3 h Ω 4 p¿É«s ≤p «≤p ë s án∏«£p àn °ùr eo »pàan ôr oZ -
n rdG Égn Gón ©r Ho hn p πrµ°ûdG
? Éædõæe º«ª°üJ ≈n∏Yn Égn Gón ©r Ho Éen -
: »∏p jn Éen ºt pJGoC - GC
..................
..................
.pándnCÉ°ùr ªn rdG πu Mn »pa √o óo ªp àn Yr GnC ºq K »pdÉàs dG »s pÑ°SÉ n rdG »pæHr GnC - Ü
o æn às dG ∫n hn ór é
................. * ................. *
................ ................
................ ................
................ ................
................ ................
................ ................
: ôqcòJCG
o æn nJ k’hn ór Ln »n pæHr nC’

: É«v pÑ°SÉ
p æn àn ªo rdG p øjr Qn Gón ≤r ªo rdG ±
.p ø«r Ñn °SÉ o ôs ©n nJGnC - GC
.(pá«n pfÉsãdG páªn pFÉn≤rdG øn pe ¬o Ño °SÉ
p æn jo …òp sdG Oón ©n rdGhn ≈ndh’oC G páªn pFÉn≤rdG øn pe GOk ón Yn ) áÑn °ùr pf óo ªp àn Yr GnC - Ü
312
17 : ±ó¡dG
.á«q Hô°†dG
q á«q °UÉÿG
q : …Oô q£dG Ö°SÉæàq dG äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG - 1.2
1 øjôªàq dG
.ÉgOóY ™e GOôW Ö°SÉæàj ≥FÉKƒdG ï°ùf øªK
: ∫Éãe
5 20 3 6 4 2 ï°ùæq dG OóY
250 1 000 150 300 200 100 »ŸÉH É¡æªK
.Ö°SÉæŸG áª°ù≤dG πeÉY hCG Üô°†dG

q πeÉY ÖàcCG ºq K IGƒ°ùe πq c ‘ ¢übÉæq dG Oó©dG ”q CG - GC
• 20 3 6 20 • • 2
= = = =
250 1 000 150 • • 200 200 100
n Éàq dG êÉàæà°S’G ”q GC ºq K oßMp n’GoC - Ü

.‹
: ÉYk ÉÑn pJhn GOk ôr nW páÑn °SÉ

p æn àn ªo rdG Op Gón Yr ’nC G øn pe p ø«r àn n∏°ùrp ∏°Sp »pa
..........iôn Nr ’oC G pán∏°ùrp ∏°ùdG
u »pa ¬o nd Ö p æn ªo rdG On ón ©n rdG s¿EÉp an Om ón Yn »pa p ø«r àn n∏°ùrp ∏°ùdG
n °SÉ u ión Mr GE p ør pe GOk ón Yn â o Hr ôn °Vn GnPGE p *
................................................................................................
pán∏°ùrp ∏°ùdG
u »pa..................................s¿ÉE p a Om ón Yn ≈n∏Yn p ø«r àn n∏°ùrp ∏°ùdG u ión Mr GE p ør ep GOk ón Yn â o ªr °ùnn b GnPGE p *
...........................................................................................iôn Nr C’o G
313
17 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
.áYô°ùdGq ∫óq ©e ¢ùØæH páYn ƒ o£r≤ªn rdG páan É°ùn ªn rdG ™n en GOk ôr nW Ö n æn àn nJ lIQn É«s °Sn É¡n oµ∏p ¡r àn °ùnr J »pàsdG p øjpõær pÑrdG áo «s ªp cn
o °SÉ
.p ø«r àn n∏°ùrp ∏°ùdG
u ión Mr GE p »pa ∫n ƒ¡o é
r ªn rdG On ón ©n rdG ºt pJGoC hn Ö p æn ªo rdG páªn °ùr ≤p rdG πn peÉYn hr GnC pÜôr °†dG
n °SÉ s πn peÉYn mIôs en πu co »pa Ö o ào cr GnC *
24 3 6 18 Îq∏dÉH áµ∏¡à°ùŸG øjõæÑdG á«q ªq c

250 100 150 Îeƒ∏«µdÉH áYƒ£≤ŸG áaÉ°ùŸG
3 øjôªàq dG
.pôgr õs dG Ap Éen ør pe Gôk àr pd 15 p√pÒ£p ≤r nJ ón ær Yp p èrfQn ’nC G ôp gr Rn ør pe ≠c 10 πq c »£©j
.náªn °ùr ≤p rdG phGnC Ü s mIôs en πu co »pa kÓªp ©r àn °ùr eo »pdÉàs dG p ∫hn ór é
n ôr °†dG n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC *
8 40 10 4 ≠µdÉH ô q£≤ŸG „QC’G ôgR á«q ªq c

15 9 3 18 Îq∏dÉH É¡«∏Y π°üëàŸG
q ôgõq dG AÉe á«ªq c
4 øjôªàq dG
.mIón Mp Ghn á«s ∏p ªn ©n pH m ∫GDƒn °So πu co ør Yn Ö
o «Lp GoC
? ák °†«r Hn 12 øo ªn nK Éen .Éªk «u∏pe 420 mäÉ°†n «r Hn p ™Hn Qr ’nC G øo ªn nK - GC
.............................................................................................................
? m ¢ShDƒo co 4 øo ªn nK Éen .Òn pfÉnfOn 6 É°Sk rCÉcn 12 øo ªn nK - Ü
.............................................................................................................
.mô¡r °Tn πs co Qx Éb »x pdÉen m ≠n∏Ñr en Qp ÉNn Ou yG ≈n∏Yn »pHGnC Ö o Xp Gƒn jo - ê
? Gôk ¡r °Tn 24 ón ©r Hn ¬JGôn Nn óq eo ≠o o∏Ñr àn °Sn ºr cn .QÉæn jOp 900 ôm ¡o °Tr GCn 6 ón ©r Hn ¬JGôn Nn ós eo â r n¨n∏Hn
.............................................................................................................
314
17 : ±ó¡dG
.á«q ©ª÷G á«q °UÉÿG
q : …q Oô q£dG Ö°SÉæàq dG äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG - 1.2
1 øjôªqàdG
(1 OóY ∫o hn ór é n rdG) p¬pdƒ oW ™n en GOk ôr nW Öo °SÉ n æn àn jn p ¢TÉªn ≤o rdG øe ´ƒf øo ªn nK
q ∫óq ©e ¢ùØæH páYn ƒ o£r≤ªn rdG páan É°ùn ªn rdG ™n en GOk ôr nW Ö
(2 ∫hó÷G) áYô°ùdG n æn àn jn máan É°ùn en p ™ r£n≤pd Ωo Rp sÓdG øo en õs dG
o °SÉ
2 OóY ∫hó÷G 1 OóY ∫hó÷G
5 7 2 3 áYÉ°ùdÉH q ΩRqÓdG øeõq dG 11 3 7 4 ÎŸÉH ¢TÉª≤dG o∫ƒW
400 560 160 240 ºµdÉH áYƒ£≤dG áaÉ°ùŸG 88 24 56 32 QÉæjóq dÉH ¢TÉª≤dG øªK
o °SÉæj ÉÃ »∏j Ée ”q GoC h Údhó÷G πeq ÉC JCG - GC

.Ö
1 OóY ∫hó÷G
. 32 h Éª¡d ÚÑ°SÉæŸG ÚæªqãdG ÚH ¥
o ôØdG ¬Ñ°SÉæ«a h 7 Údƒ q£dG ÚH ¥ôØdG ƒg 3 *
3 = - 7 7 : ÖàcCÉa
= =
24 32 - 32
. h 32 Éª¡d ÚÑ°SÉæŸG ÚæªqãdG ó ƒª› ¬Ñ°SÉæ«a 7 h Údƒ q£dG ó ƒª› ƒg 11 *
11 = 7 + 7 : ÖàcCÉa
= =
88 + 32 32
2 OóY ∫hó÷G
. 240 h Éª¡d ÚàÑ°SÉæŸG ÚàaÉ°ùŸG ÚH o¥ôØdG ¬Ñ°SÉæ«a h 5 Úæeõq dG ÚH ¥ôØdG ƒg 2 *
2 = - 5 5 : ÖàcCÉa
= =
160 240 - 240
. h 400 Éª¡d ÚàÑ°SÉæŸG ÚàaÉ°ùŸG ó ƒª› ¬Ñ°SÉæ«a 2 h Úæeõq dG o´ƒª› ƒg 7 *
7 = 2 + 2 : ÖàcCÉa
= =
560 + 400 400
315
17 : ±ó¡dG
.‹
n Éàq dG êÉàæà°S’G ”q CGh oßM’CG - Ü
:ÉYk ÉnÑpJhn GOk ôr nW pánÑ°SÉ

p nænàªo rdG Op Gón Yr ’nC G nøpe p ør«nàn∏°ùrp ∏°Sp »pa
.iôNC’G ‘ Éª¡d ør«Ñ°SÉæŸG ........................´ƒª› ¬oÑ°SÉæoj p ør«nàn∏°ùrp ∏°ùdG
u ión rMGE p ‘ øjOóY ´ƒª› *
.iôNC’G ‘ Éª¡d ør«Ñ°SÉæŸG .....................¥ôØdG ¬oÑ°SÉæoj p ør«nàn∏°ùrp ∏°ùdG
u ión rMGE p ‘ øjOóY ÚH ¥ôØdG *
2 øjôªàq dG
.m∫hn ór Ln πu co »pa pá«n pfÉsãdG á∏°ù∏°ùdG
q Op Gón Yr GnC ™n en GOk ôr nW ál Ñn °SÉ
p æn àn eo ≈ndh’oC G á∏°ù∏°ùdG
q Oo Gón Yr GnC
2 OóY ∫hó÷G 1 OóY ∫hó÷G

70 20 IGÎ°ûŸG ¢ü°ü≤dG OóY 5 2 8 3 Îq∏dÉH Ò°ü©dG á«q ªq c
10 18 14 4 ÉfÉ› áMƒæªŸG ¢ü°ü≤dG OóY 25 15 ÉgôqaƒJ »àqdG ¢ShDƒµdG OóY
o °SÉæj ÉÃ »∏j Ée ”q GoC h Údhó÷G πeq ÉC JCG - GC

.Ö
2 OóY »q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷G 1 OóY »q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷G
+
8 + 3 = 5
= =
18
=
+
=
14
=
4 * + 25 *
2 - 3 = 5
- = =
10
=
-
=
14
=
4
* - 25 *
.»q Ñ°SÉæJ ∫hóL qπc Òª©J q”GC - Ü
316
17 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
.p º«q∏ŸÉH É¡fÉªKCGh ΩGô¨dÉH ºëq∏dG πn àc øªq °†àj ’hóL QGõq L ≥q∏©j
.áª°ù≤dGh Üô°†dG q »à«q ∏ªY ∫Éª©à°SG ¿hO ∫hó÷G Gòg Òn ª©J ”q CG *
900 800 700 400 300 200 ΩGô¨dÉH ºëq∏dG á∏àc

8400 7 200 6 000 2400 1200 º«q∏ŸÉH É¡æªK
4 øjôªàq dG
»pa ≠n n∏Hn hn O 450 ôm ¡o °Tr GnC 3 ón ©r Hn …ó«°Up Qn ≠n n∏Hn ór ≤n nd .mô¡r °Tn πu co pájn É¡n pf »pa Qx Énb m ≠n∏Ñr en Qp ÉNn Ou yÉH p∂ær Ñn rdG ™n en Ωpõà∏e »ufGE p { : »pHGnC ∫n Énb *
.zO 1 350 ôm ¡o °Tr GnC 9 p±ôr nX
.mIón Mp Ghn má«s ∏p ªn ©n pH m ∫GDƒn °So πu co ør Yn Ö
o «Lp GoC
? Qp ÉNn Ou ’G øn pe ôm ¡o °Tr GnC 6 ón ©r Hn »pHGnC óo «°Up Qn Éen
.................................................................................... .....................
? Qp ÉNn Ou ’G øn pe Gôk ¡r °Tn 12 ón ©r Hn »pHGnC óo «°Up Qn Éen
..................................................................................... .....................
.(ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H) ? Qp ÉNn Ou ’G øn ep Gôk ¡r °Tn 15 ón ©r Hn »pHGnC óo «°Up Qn Éen
..........................................................................................................
..........................................................................................................
317
17 : ±ó¡dG
.»q Ñ°SÉæàq dG ™HGôq dG : …q Oô q£dG Ö°SÉæàq dG äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG - 1.2
1 øjôªqàdG
.∫hó÷G ¬æ«q Ñj Éª∏ãe ¬«a päGQÉª©dG OóY ™e GOôW Ö°SÉæàj »q æµ°S »x M ‘ ≥≤°ûdG
q OóY
6 5 4 3 2 1 »q æµ°ùdG
q »q ◊G ‘ äGQÉª©dG OóY
30 25 20 15 10 5 »q æµ°ùdG
q »q ◊G ‘ ≥≤°ûdG
q OóY
.øjAGò÷G Ö°ùMCGh ¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe πq c ßM’CG - GC
5 2 4 3 3 2
= = =
25 10 20 15 15 10
= 25 * 2 = 20 * 3 = 15 * 2
= 10 * 5 = 15 * 4 = 10 * 3
.èàæà°SCG ºK øjAGòL πq c ÚH = hCG = án Ñ°SÉæŸG án eÓ©dG ™°VCG - Ü
10 * 5 25 * 2 15 * 4 20 * 3 10 * 3 15 * 2
q …òqdG p êÉàæà°S’p G páë

.¬«dEG â∏°UƒJ q °Up øe óqcCÉJC’ »q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷G øe iôNCG ák ∏ãeCG òo No BG - ê
2 øjôªàq dG
låYp ÉHn √o ós Yn GnC …òp sdG p ∫hn ór é
n rdG Gnògn »pa É¡n pàMn É°ùn pe p ¢ù«r bn ™n en GOk ôr nW Ö
o °SÉ q øn ªn nK s¿GnC pá≤n pHÉ°ùdG
n æn àn jn áq≤°ûdG s pá≤n jpô s£dG Op Éªn pàYr yÉpH â
o pÑrKGoC - GC
.…w Qp És≤Yn
150 120 100 80 ™Hq ôŸG ÎŸÉH áq≤°ûdG

q áMÉ°ùe ¢ù«b
75 60 50 40 QÉæjO ∞dC’G ÜÉ°ùëH áq≤°ûdG
q øªK
318
17 : ±ó¡dG
n Éàæà°S’p G ”q GC - Ü
‹Éàq dG ê
• •
• = q Gòg ≈∏Y áHÉàc qπc »pa
πµ°ûdG
•
.É¡«£°Sh................... …hÉ°ùj É¡«aôW...................
3 øjôªqàdG
.páªn °Sp ós dG Oq Gƒnn ŸG øn pe Æ 60 ≈n∏Yn p Ío÷G p±Éæn °Ur GnC póMn GnC ør pe Æ 100 πt co …pƒë r nJ
p æn ªo rdG án n∏àr oµrdG pá≤n pHÉ°ùdG
.náHn ƒo∏ r£ªn rdG án Ñn °SÉ s pá≤n jpô s£dG Op Éªn pàYr yÉpH mándÉMn πu co »pa Ö
o °ùo Mr GnC
á≤jô q£dG ádÉ◊G
.Í÷G øe Æ 150 `pd áÑ°SÉæŸG áª°Sóq dG Oq GƒŸG á∏àc *
60
* =
= 150 100
áª°Sóq dG Oq GƒŸG øe Æ 45 `pd áÑ°SÉæŸG Í÷G á∏àc *
45 60
* =
= 100
.Í÷G øe Æ 125 `pd áÑ°SÉæŸG áª°Sóq dG Oq GƒŸG á∏àc *
60
* =
= 125 100
.áª°Sóq dG Oq GƒŸG øe Æ 105 `pd áÑ°SÉæŸG Í÷G á∏àc *
105 60
* =
= 100
4 øjôªàq dG
.áYÉ°†Ñ∏d »q ∏°UC’G øªqãdG ™e GOôW Ö°SÉæàJ ¢†«ØîqàdG áo ª«b

8 5 3 25 QÉæjóq dÉH ¢†«ØîqàdG áª«b
40 24 8 100 QÉæjóq dÉH »q ∏°UC’G øªqãdG
q á≤jô q£dG OÉªàYÉH p ∫hó÷G Gòg Òª©J q”CG *

.á≤HÉ°ùdG
319
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæ°ùq dG
q Gh GOôW ÚÑ°SÉæàe øjQGó≤e ±ôq ©JCG - 1 - 3

. áÑ°ùf Éª¡H ¿ƒcC
.∫hó÷G ôªq YCGh ádCÉ°ùe qπc CGôbCG *
»q Ñ°SÉæqàdG ™HGôq dG ÜÉ°ù◊ § q£NCG áÑ°ùf Éª¡H ¿ƒcC
q G ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG øY ôqÑYCG ádCÉ°ùŸG
.º«q∏e 4 800 ¢ShDƒc 6 øªK 1
............ øªK *
= ? ´ƒqædG Gòg øe ¢ShDƒc 9 øªK Ée *
............ OóY *
‘ ΩÉ˘˘qjGC 6 Ióq Ÿ ó˘˘MGƒ˘˘dG Ωƒ˘˘«˘ dG ‘ äÉ˘˘ YÉ˘˘ °S 8 π˘eÉ˘Y π˘¨˘à˘°ûj 2
πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
............ OóY *
= .´ƒÑ°SC’G
............ OóY *
? ´ƒÑ°SC’G ‘ ¬∏ªY äÉYÉ°S OóY Ée *
: ±ó¡dG
320
AÉe øe GÎd 15 √Ò£≤J óæY „QC’G ôgR øe ≠c 10 »£©J 3
.......... áq«ªq c * .ôgõq dG
= ......... áq«ªq c * AÉe øe GÎd 18 ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d áeRqÓdG „QC’G ôgR áq«ªq c Ée *
? ôgõq dG
º˘q∏˘°S Ö°ùM óp ˘jó÷G É˘æ˘dõ˘æŸ É˘ª˘«˘ª˘°üJ …w QÉ˘ª˘©˘ e ¢Só˘
l ˘æ˘ ¡˘ e óq ˘ YGC 4
: ‹ÉqàdG ¢ù«≤dG
......... ó©ÑdG *
(º«ª°üqàdG ≈∏Y º°U 2 `H á∏qã‡ á≤«≤◊G ‘ º°U 50 qπc)
= ........ ó©ÑdG *
≈∏Y ¬°ù«b q¿CG Éª∏Y á©qHôŸG »àaôZ ™∏°†d »q ≤«≤◊G ¢ù«≤dG Ée *
á«q LÓ©dG IôqcòŸG
3 OóY CÉ£ÿG
? º°U 12 º«ª°üqàdG Gòg
18
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæ°ùq dG
»q Ñ°SÉæqàdG ™HGôq dG ÜÉ°ù◊ § q£NCG áÑ°ùf Éª¡H ¿ƒcC

q G ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG øY ôqÑYCG ádCÉ°ùŸG
¬àYÉ°†H ¿ÉªKCG ‘ ¢†«ØîqàdG ÜÉ«qãdG ™«Ñd IRÉë oÖMÉ°U Qôq b 5
: ¬JRÉë á¡LGh ≈∏Y án «dÉàq dG áàaqÓdG ≥q∏©a
................ * ÉæJÉ©«ÑŸ »q ∏°UC’G øªqãdG øe % 25 ¢†«ØîJ
=
................ *
É¡æªK Iƒ°ùc AGô°T óæY ¬H oâ©qà“ …òqdGy ¢†«ØîqàdG áª«b Ée *
? GQÉæjO 140 »q ∏°UC’G
4
`H É¡ÑMÉ°U ßØàMGp .GQÉ£æb 75 `pH m ¢UÉqLGE áo HÉ°U äQóq bo 6
................ * 5
= .ójÈqàdG â«H ‘ áq«ªq µdG √òg
: ±ó¡dG
................ *
? ójÈqàdG â«H ‘ É¡H ßØàÙG ¢UÉqLE’G áq«ªq c Ée *
321
.á≤«bO 75 Ióq e ‘ ºc 100 IQÉq«°S â©£b 7
................ *
= q ∫óq ©e ¢ùØæH á≤«bO 45 ‘ É¡à©£b »àqdG áaÉ°ùŸG Ée
áYô°ùdG
................ *
? ≥HÉ°ùdG
q
3
= ................ * .¬µ∏eCG âæc Ée πqãÁ Ée ƒgh º«q∏e 2400 oâaô°U 8
7
................ * ? ¬µ∏eCG âæc …òqdG ≠∏ÑŸG Ée *
3 OóY CÉ£ÿG
18
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
q G -2 - 3
.»q Ñ°SÉæqàdG ™HGôq dG Ö°ùMCGh ¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe ¿ƒcC
.∫hó÷G ôªq YCGh ádCÉ°ùe qπc GC ôbCG *
∫GDƒ°ùdG
q øY Ö«LCG q G ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG ÖàcCG
¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe ¿ƒcC ádCÉ°ùŸG
»ŸÉH äÉ°†«H 6 øªK * ? ............ øªK *
* = .Éª«q∏e 420 äÉ°†«H 4 øªK 1
..... = ............ OóY *
»ŸÉH äÉ°†«H 9 øªK * ? äÉ°†«H 9 qºK äÉ°†«H 6 øªK Ée *
?
* =
..... =
≠µdÉH áeRqÓdG ¿ƒàjõq dG áq«ªq c *
..... =
* .âjõq dG øe ≠c 24 √ô°üY óæY ¿ƒàjõq dG øe ≠c 100 »£©J 2
? ............ á∏àc *
Gòg øe ≠c 60 ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d áeRqÓdG ¿ƒàjõq dG áq«ªq c Ée *
: ±ó¡dG
= ........... á∏àc *
É¡«∏Y π°üëàŸG
q âjõq dG áq«ªq c *
322
? âjõq dG
.≠µdÉH Gòg øe ≠c 225 øe É¡«∏Y π°üëàŸG âjõq dG áq«ªq c Ée *
* q
..... = ? Qƒ°ü©ŸG ¿ƒàjõq dG
? =
Gòg ‘ ÚëLÉqædG OóY *
¿Éëàe’G ? 25 Oó˘˘ Y ø˘˘ ˘e % 25 í˘é˘æ˘a É˘q«˘æ˘¡˘e É˘fÉ˘ë˘à˘eG É˘°üî˘˘°T 240 RÉ˘à˘ LGp 3
............ OóY *
*
= .Úë°TÎŸG
q
..... = 100 ............ OóY *
? ¿Éëàe’G Gòg ‘ ÚëLÉqædG OóY Ée *
π«£àà°ùŸG Gòg ¢VôY ¢ù«b *
.⁄ÉH ............ ¢ù«b *
4
.¬dƒW ¢ù«b ¬°VôY ¢ù«bh 28 ⁄ÉH π«£à°ùe ∫ƒW ¢ù«b 4
? 4 7
=
............ ¢ù«b *
3 OóY CÉ£ÿG
* 7 ? π«£à°ùŸG Gòg ¢VôY ¢ù«b Ée *
..... =
19
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæ°ùq dG
»æëæe …òqdG ¢†«ØîqàdG áª«b *

.»ŸÉH »q ÑàµdG √ÉqjGE
É°†«ØîJ »q Ñàµ˘dG »˘æ˘ë˘æ˘ª˘a º˘«˘q∏˘e 2400 ¬˘æ˘ª˘K É˘˘HÉ˘˘à˘ c âjÎ°TGp 5
? 15 ........... QGó≤e *
* = .»q ≤«≤◊G ¬æªK øe % 15 √Qób
..... = 100 ............ øªqãdG *
? »q ÑàµdG √ÉqjEG »æëæe …òqdG ¢†«ØîqàdG áª«b Ée *
á°Sƒ°Sh ¢ùfƒJ ÚH áaÉ°ùŸG *
.º°üdÉH
q á£jôÿG √òg ≈∏Y : ‹ÉqàdG ¢ù«≤dG ºq∏°S Ö°ùM áeƒ°Sôe á£jôN 6
: ±ó¡dG
‘ º˘˘ °U 1 000 000 ¬˘Ñ˘°SÉ˘æ˘j á˘£˘ jôÿG ≈˘˘∏˘ Y º˘˘°U 1 qπ˘ ˘c)
? ............ ó©ÑdG *
323
=
1 (á≤«≤◊G
* 1 000 000 ............ ó©ÑdG *
..... = .ºc 140 á°Sƒ°Sh ¢ùfƒJ ÚH áaÉ°ùŸG *
? á£jôÿG √òg ≈∏Y ÚàæjóŸG ÚJÉg ÚH áaÉ°ùŸG »g Ée -
‘ á∏aÉ◊G √òg áYô°S ∫óq ©e *
.ºµdÉH áYÉ°ùdG
q
............ * .ºc 12 áaÉ°ùe ™£≤d á≤«bO 20 IOÉ©dG ‘ á∏aÉM »°†≤J
q 7
* = ............ *
..... = q ‘ É¡àYô°S ∫óq ©e Ée *
? áYÉ°ùdG
3 OóY CÉ£ÿG
19
20 : ±ó¡dG
4 OóY CÉ£ÿG πFÉ°ùŸG πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæù° q dG
áÑ°ùqædG øY œÉqædG QGó≤ŸG / »∏°UC’G QGó≤ŸG) áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædÉH á≤q∏©àŸG ôjOÉ≤ŸG ÚH äÉbÓ©dG ∞∏àfl ±ôq ©JCG - 2.4
.(ójó÷G QGó≤ŸG/áqjƒFÉŸG
1 øjôªàq dG
: áàaqÓdG √òg ¬«∏Y ßM’h äGRÉ¨ŸG ióMEG á¡LGh ‘ ¢Vhô©e m ∫Ghô°ùH óªMCG ÖéYCG
O 60 : »q ∏°UC’G øªqãdG @
% 30 : ¢†«Øîàq dG áÑ°ùf @
O 18 : ¢†«Øîàq dG QGó≤e @
O 42 : ójó÷G øªqãdG @
.¬dƒdóeh QGó≤e πq c ÚH º¡°ùH §HQCG - GC
ójó÷G QGó≤ŸG ¢†«Øîàq dG QGó≤e
»q ∏°UC’G QGó≤ŸG ójó÷G øªqãdG

ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG øY œÉæq dG QGó≤ŸG »q ∏°UC’G øªqãdG
.QGó≤e πq c ÜÉ°ù◊ áÑn °SÉæŸG á«q ∏ª©dG ÖàcCG - Ü

áÑ°SÉæŸG áq«∏ª©dG QGó≤ŸG
QÉæjóq dÉH ¢†«Øîàq dG QGó≤e
QÉæjóq dÉH ójó÷G øªãdG
QÉæjóq dÉH »∏°UC’G øªqãdG
. ådÉqãdG QGó≤ŸG Iôq e qπc ‘ OóLC’ (- hCG +) áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤f qπc ¢VƒYC
q Gh ßM’CG - ê
ójó÷G øªqãdG = ¢†«Øîàq dG QGó≤e »q ∏°UC’G øªqãdG
324
20 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
.ô£ØdG ó«Y áÑ°SÉæÃ ¬pJÉ©«Ñe p ¢†©H ¿ÉªKCG ‘ ¢†«Øî
n àq dG mIRÉë Ö
o MÉ°U Qôq b
.Iôq e πq c ‘ áÑ°SÉæŸG ájq Oó©dG IQÉÑ©dG áHÉàµH ∫hó÷G Gòg Òn ª©J ”q CG
QÉæjqódÉH ójó÷G øªãdG QÉæjqódÉH ¢†«ØîqàdG QGó≤e QÉæjqódÉH q»∏°UC’G øªqãdG
.................. 12 45 m πØW oIƒ°ùc
105 25 .................. m π¡c oIƒ°ùc
34 .................. 48 mâæH ¿Éà°ùa
.................. 29 99 mIGC ôeyG ¿Éà°ùa
.¬Ñ°SÉæj ÉÃ QGó≤e πq c §HQCG - Ü

ójó÷G øªqãdG øe AõL
¢†«Øîàq dG QGó≤e
¢†«Øîàq dG QGó≤eh ójó÷G øªqãdG ´ƒª› ójó÷G QGó≤ŸG
q»∏°UC’G øªqãdG øe AõL »
q ∏°UC’G QGó≤ŸG
¢†«Øîàq dG QGó≤eh »
q ∏°UC’G øªqãdG ÚH ¥ôØdG
3 øjôªàq dG
.»q ∏°UC’G øªqãdG øe % 10 É¡àÑ°ùf áq«∏ªL IOÉjR É¡«∏Y ∞ qXƒjh §«°ù≤qàdÉH '''áq«dõæeô¡µdG'' Iõ¡LC’G QÉqéqàdG óMCG ™«Ñj
: áLqÓK ≈∏Y É¡≤q∏Y ál àa’ √òg
É£°ùb 12 ≈∏Y ™aóq dG
O 840 : »q ∏°UC’G øªãdG @
% 10 : IOÉjõq dG áÑ°ùf @
O 84 : IOÉjõq dG QGó≤e @
O 924 : ójó÷G øªqãdG @
325
20 : ±ó¡dG
.¬dƒdóeh QGó≤e πq c ÚH º¡°ùH §HQCG - GC
ójó÷G QGó≤ŸG IOÉjõq dG QGó≤e
»
q ∏°UC’G QGó≤ŸG ójó÷G øªqãdG
IOÉjõq dG áÑ°ùf øY œÉæq dG QGó≤ŸG »
q ∏°UC’G øªqãdG
.áª°ù≤dG hCG Üô°†dG
q ¤EG Aƒéq∏dG ¿hO QGó≤e qπc ÜÉ°ù◊ ánÑ°SÉæŸG áqjOó©dG IQÉÑ©dG ÖàcCG - Ü
áÑ°SÉæŸG áqjOó©dG IQÉÑ©dG QGó≤ŸG
QÉæjóq dÉH IOÉjõq dG QGó≤e
QÉæjqódÉH ójó÷G øªãdG
QÉæjqódÉH »∏°UC’G øªqãdG
(- hCG +) páÑ°SÉæŸG
p áeÓ©dÉH má£≤f πq c ¢VƒYC
q Gh ßM’CG - ê
ójó÷G øªqãdG = IOÉjõq dG QGó≤e q»∏°UC’G øªqãdG
4 øjôªqàdG
.§«°ù≤qàdÉH ´ÉÑJ »àqdG ;áq«dõæeô¡µdG'' pIõ¡LC’G p ¢†©H ∫ƒM läÉ«£©e √òg
QÉæjóq dÉH ójó÷G øªqãdG QÉæjóq dÉH IOÉjõq dG QGó≤e QÉæjóq dÉH »q ∏°UC’G øªqãdG
.................. 8 80 »q FÉHô¡c ¿ôa
396 36 .................. á«q FÉHô¡c ICÉaóe
792 .................. 720 ¿GƒdC’ÉH RÉØ∏J
.mIôq e πq c ‘ áÑ°SÉæŸG pájq Oó©dG pIQÉÑ©dG páHÉàµH p ∫hó÷G Gòg Òn ª©J ”q GC - GC

.¬Ñ°SÉæj ÉÃ QGó≤e πq c §HQCG - Ü
q»∏°UC’G øªqãdG øe AõL IOÉjqõdG QGó≤e

ójó÷G øªqãdG øe AõL
q»∏°UC’G øªqãdG
IOÉjqõdG QGó≤eh ójó÷G øªqãdG ´ƒª›
ójó÷G øªqãdG
IOÉjõq dG QGó≤eh »
q ∏°UC’G øªqãdG ´ƒª›
326
20 : ±ó¡dG
5 øjôªàq dG
.päGRÉ¨ŸG ióMEG ‘ má°Vhô©e má«q dõæe mIõ¡LCG ≈∏Y ≥o q∏©ào °S ä

l Éàa’ √òg
…q RÉZ óbƒe RÉØ∏J »q FÉ°†a §b’

ô°VÉ◊ÉH ™aóq dG É£°ùb 12 ≈∏Y ™aóq dG ô°VÉ◊ÉH ™aóq dG
.......: »q ∏°UC’G øªqãdG O 700: »q ∏°UC’G øªqãdG O 500 »q ∏°UC’G øªqãdG
% 20 ¢†«Øîàq dG áÑ°ùf % 10 IOÉjõq dG áÑ°ùf % 15 ¢†«Øîàq dG áÑ°ùf
O 120 : ¢†«ØîqàdG QGó≤e .......: IOÉjõq dG QGó≤e .......: ¢†«ØîqàdG QGó≤e
O 480 ójó÷G øªqãdG .......: ójó÷G øªqãdG .......: ójó÷G øªqãdG
.≥«∏©àq ∏d kIõgÉL n¿ƒµàd päÉàaqÓdG √òg ‘ án °übÉæq dG päÉ«£©ŸG ”q CG *
327
21 : ±ó¡dG
∫óq ©e ,ΩRqÓdG øeõq dG ,áYƒ£≤ŸG áaÉ°ùŸG) øeõq dGh áaÉ°ùŸÉH á≤q∏©àŸG ôjOÉ≤ŸG ÚH äÉbÓ©dG ∞∏àfl ±ôq ©JCG - 3.4
.(∫ƒ°UƒdG øeR / ¥Ó£f’G øeR / áYô°ùdGq
1 øjôªàq dG
.Ö°SÉæŸG â«bƒqàdÉH §q≤æe m ÆGôa qπc ôªq YCG - CG
.¥O 25 h 15 áYÉ°ùdG q ,¥O 50 h 18 áYÉ°ùdG q
.........................‘ É¡∏°Uƒa ¢ùbÉØ°U
n ¤EG É¡éqàe ............... ‘ ¢ùfƒJ n øe Ql É£b ≥∏£fG *
(nπÑb ,ón ©H) páÑ°SÉæŸG pIQÉÑ©dG páHÉàµH m êÉàæà°SG qπc q”GoC - Ü
.∫ƒ°UƒdG áYÉ°S ............... »JCÉJ ¥Ó£f’G áo YÉ°S *
.¥Ó£f’G áYÉ°S ................ »JCÉJ ∫ƒ°UƒdG áYÉ°S *
2 øjôªqàdG
: ‹ÉqàdG ∫hó÷G ¬æq«Ñoj Éª∏ãe É¡JÓaÉM Ïe ≈∏Y áq«aÉ°VEG äGôØ°ùH Ió«©ÑdG •ƒ£î∏d π≤qædG áo cô°T âeÉb ô£ØdG ó«Y áÑ°SÉæÃ
∫ƒ°UƒdG áYÉ°S IôØ°ùdG

q Ióq e ¥Ó£f’G áYÉ°S √ÉéqJ’p G
............... äÉYÉ°S 6 ÉMÉÑ°U 8 áYÉ°ùdG
q ¢ùHÉ" ¤EG ¢ùfƒJ øe
12 áYÉ°ùdG
q äÉYÉ°S 3 ............. ábÈW ¤EG ¢ùfƒJ øe
............... äÉYÉ°S 7 13 áYÉ°ùdG
q á°üØb ¤EG ¢ùfƒJ øe
.∫hó÷G Òª©J ”q GC - GC
( - , +) áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤qædG ¢VƒYC

q G-Ü
∫ƒ°UƒdG áYÉ°S IôØ°q ùdG Ió
q e ¥Ó£f’G áYÉ°S
=
.áeóq ≤ª∏d ÚJôjÉë ÚàHÉàc êÉàæà°S’ äÉàaqÓdG ¢ùØf πª©à°SCG - ê
328
21 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
.øeõq dG ™e GOôW Ö o °SÉæàJ áo aÉ°ùŸG
áaÉ°ùŸG : páHÉàµdÉH ∂ n dP øY ôÑq YCG
øeõq dG
.Üƒ∏£ŸG ÜÉ°ù◊ án Ñ°ùæq dG √òg Iôq e πq c ‘ óªàYCG *
.äÉYÉ°S 3 ‘ ºc 240 IQÉ«q °S ™£≤J - CG
q ∫óq ©e ¢ùØæH äÉYÉ°S 5 ‘ áYƒ£≤ŸG áo aÉ°ùŸG Ée *
? áYô°ùdG
* ?
..... = : ¿PEG
.ká≤«bO 75 ‘ ºc 90 ál ∏aÉM â r ©n £b - Ü
q ∫óq ©e ¢ùØæH ºc 36 p ™£≤d áeRÉq∏dG á«q æeõq dG Ióq ŸG Ée *
? áYô°ùdG
* : ¿PEG
..... = ?
.ºc 8 áaÉ°ùe ™£≤d ák ≤«bO 20 áæjóŸG §°Sh ‘ á∏aÉM »°†≤J

q -ê
? áæjóŸG §°Sh ‘ páYÉ°ùdG
q ‘ á∏aÉ◊G √òg páYô°S ∫óq ©e Ée *
* ?
..... = : ¿PEG
n Éàq dG êÉàæà°S’p G ”q CGh ßM’CG - O

:‹
: áYô°ùdG
q ∫óq ©e hCG áq«æeõq dG Ióq ŸG hCG án aÉ°ùŸG nÖ°ùMC’
(¿ÉàÑ°ùf ÉgÉaôW IGhÉ°ùe) = : ÚàjhÉ°ùàe ÚàÑ°ùf ¿ƒcC q G - GC
: »s Ñ°SÉæqàdG .................. Ö°ùMCG - Ü
4 øjôªàq dG
máYô°S ∫óq ©Ã áaÉ°ùŸG √òg â©£≤a ºc 260 É¡æY ó©o ÑJ »àqdG äQõæH ¤EG á¡éàq e ájq ó¡ŸG øe IQÉ«q °S â≤∏£fG ÉMÉÑ°U 9 áYÉ°ùdG
q ‘
q ‘ ºc 65 `pd mhÉ°ùe
.áYÉ°ùdG
? IôØ°ùdG
q √òg ‘ áo bô¨à°ùŸG á«q æeõq dG Ióq ŸG Ée - GC
.........................................................
329
21 : ±ó¡dG
?än QõæH ¤EG â
r ∏°Uh ≈àn e - Ü
........................................................
5 øjôªàq dG
hÉ°ùe máYô°S ∫óq ©Ã án aÉ°ùŸG √òg â

r ©£≤a ºc 420 `H É¡æY óo ©o ÑJ »àqdG ¢ùfƒJ
n n páæjóe øe lIQÉ«q °S â≤∏£fGp
¤EG á¡éàq e ¢ùHÉ"
.áMGÎ°SÓd ¥O 30 ≥jô q£dG ‘ âØqbƒJ óbh 15 páYÉ°ùdG q ‘ â∏°Uhh páYÉ°ùdG q ‘ ºc 70 `pd
? pIôØ°ùdG
q √òg ‘ áo bô¨à°ùŸG áo «q æeõq dG oIóq ŸG Ée - GC
...........................................................................................
? ¢ùHo É" án æjóe IQÉ«q °ùdG
q √òg äQOÉnZ ≈àe - Ü
...........................................................................................
6 øjôªàq dG
q ‘ nπ°Uƒa ºc 108 `H É¡æY ó©ÑJ »àqdG äQõæH áæjóe ¤EG É¡k éqàe áLÉH páæjóe øe lêGQq O n≥∏£fyG ÉMÉÑ°U 10 áYÉ°ùdG
.14 áYÉ°ùdG q ‘
? ≥jô q£dG ‘ É¡bô¨à°SyG »àqdG áo q«æeõq dG Ióq ŸG Ée - GC

...........................................................................................
? áYÉ°ùdG
q ‘ êGQq óq dG Gòg áYô°So ∫óq ©e Ée - Ü
...........................................................................................
330
22 : ±ó¡dG
¬∏ª©à°SCGh ºq∏°ùdG
q ∫ƒdóe ±ôq ©JCG - 4.4
1 øjôªàq dG
1 ºq∏°ùdG
100 q : Éædõæe º«ª°üJ ≈∏Y äCGôb
: Ö°SÉæj ÉÃ »∏j Ée ”q GC - GC
.¢VQC’G ≈∏Y º°U ...........¬Ñ°SÉæj ¥QƒdG ≈∏Y º°U ........... πq c
¬dƒdóÃ OóY πq c §HQCGh º«ª°üàq dG Gòg RÉ‚EG ‘ óªà©ŸG ºq∏°ùdG

q ßM’CG - Ü
»q ≤«≤◊G ó©ÑdG • • 1
º«ª°üqàdG ≈∏Y ó©ÑdG • • 100
2 øjôªqàdG
.∫hó÷G Gòg Òª©J ”q CG
¬dƒdóe ºq∏°ùdG
q
á≤«≤◊G ‘ ............... ¬Ñ°SÉæj º«ª°üàq dG ≈∏Y ....... π 1
q c 200
ºq∏°ùdG
q Ö°ùM ¢VQCG á©£b º«ª°üJ
.........‘ ............. ¬Ñ°SÉæj ....... ≈∏Y ....... π 1
q c 1 000 000
É¡ªq∏°S á£jôN
á≤«≤◊G ‘ º°U 200 000 ¬Ñ°SÉæj á£jôÿG ≈∏Y º°U 3 π q c .............................
á≤«≤◊G ‘ º°U 300 ¬Ñ°SÉæj º«ª°üàq dG ≈∏Y º°U 2 πq c ..............................
3 øjôªàq dG
(»q ∏°UC’G) »q ≤«≤◊G ó©ÑdG ¤EG (º«ª°üJ ≈∏Y) »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG áÑ°ùf ƒg ºq∏°ùdG
q
3
1 000
ºq∏°ùdG
q Ö°ùM πµ°ûdG q á∏«£à°ùe ¢VQCG á©£≤d lº«ª°üJ õn ‚p GoC
.áÑ°ùqædG √òg ‘ OóY qπc ∫ƒdóe ÖàcCG - CG
........................................ @ 3
1 000
........................................ @
.äÉ«£©ŸG √òg ßM’CG - Ü
331
22 : ±ó¡dG
º°üdÉH q qàdG ∫ƒ q£dG º°üdÉH
q ¢VQCÓd »∏«ãª q ¢VQCÓd »≤«≤◊G
q ∫ƒ q£dG º°üdÉH
q ¢VQCÓd »∏«ãª
q àdGq ∫ƒ q£dG º°üdÉH
q ¢VQCÓd »≤«≤◊G
q ∫ƒ q£dG
6 2 000 9 3 000
(= hCG =) áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤æq dG ¢VƒYC

q G ºq K áHÉàc πq c ‘ »q ≤«≤◊G ó©Ñ∏d Ö°SÉæŸG »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG ”q GC @
....... 3 ....... 3
2000
•
1000
, •
3000 1000
.áHÉàc πq c ‘ »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG áë

q °U øe ≥q≤–CG @
.......... x 3 .......... x 3
............... = , ............... =
................ ................
4 øjôªàq dG
.¬Ñ°ùMCG ºq K É¡«a ∫ƒ¡ÛG Oó©dG ∫ƒdóÃ áHÉàc πq c §HQCG
• x • • 1
º°üdÉH =
• q »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG 1000 200
• x • 4 1
º°üdÉH
q »q ∏«ãªàq dG ó©ÑdG =
• • 200
• x • • 1
• = º°üdÉH
q »q ≤«≤◊G ó©ÑdG =
• 1800 300
5 øjôªàq dG
. 1 ºq∏°ùdG
150
q Ö°ùM …q QÉª©e ¢Sóæ¡e √õ‚CG ójó÷G Éædõæe º«ª°üJ
.3 h 4 º°üdÉH
q º«ª°üàq dG Gòg ≈∏Y √Gó©H π«£à°ùe πµ°T ‘ ïÑ£ŸG @ CG
? ïÑ£ª∏d ¿É«q ≤«≤◊G ¿Gó©ÑdÉH Ée
4,2 h 7,5 ÎŸÉH ¿É«q ≤«≤◊G ÉgGó©H πµ°ûdG
q á∏«£à°ùe ∫ÉÑ≤à°S’G áYÉb @ Ü
? º«ª°üàq dG Gòg ≈∏Y ¿É«q ∏«ãªàq dG ÉgGó©H Ée •
332
ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
Oó˘˘©˘ ∏˘ d …
q ô˘˘°û©˘˘dG Aõ÷Gh í˘˘«˘ ë˘ ˘°üdG
q Aõ÷G ÚH º˘˘ q∏˘ ˘©˘ ˘àŸG õ˘˘ q«Á ’ ( 1 ∫hCq ’G ÉC £ÿG
.… q ô°û©dG Úqjô°ûY øjOóY ™ªL ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
: ôNB’G øe ÉªgóMCG ìôW hCG
…
q ô°û©dG Oó©dG ΩÉbQCG øe ºbQ qπc ÚH ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (2 Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ‘ ¿ÉcÎ°ûj ¿GOó©dG -
.É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh .… q ô°û©dG
24 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ‘ ¿ÉØ∏àîj ¿GOó©dG -
.… q ô°û©dG
øjOó©dG ‘ … q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH ºq∏©àŸG …ƒ°ùj q ’ (3
.Úqjô°û©dG
áé«àf ‘ OÉMB’G ádõæe ¤EG ∫ƒNóq dG πÑb π°UÉØdG ºq∏©àŸG ™°†j ’ (4

.áq«∏ª©dG
Oó©dG ‘ …
q ô°û©dG Aõ÷Gh í«ë°üdG
q Aõ÷G ÚH ºq∏©àŸG õ«q Á ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.… q ô°û©dG ìôW hCG øjOóY ™ªL ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
27 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG É˘˘ª˘ gó˘˘MCG ¿ƒ˘˘µ˘ j É˘˘eó˘˘æ˘ Y ô˘˘NBG ø˘˘ e Oó˘˘ Y
.qÉ«©«ÑW Éë«ë°U ôNB’Gh Éjq ô°ûY
¬FõL ∫RÉæe ‘ …
q ô°ûY OóY í«ë°üdG
q Oó©dG ¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (2
..QÉØ°UCG …
q ô°û©dG
333
23 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG 6 áæù° q dG
q Aõ÷G ÚH õ«q eG - 1.1
.ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY RÉ‚EG πÑb …q ô°ûY OóY ‘ …q ô°û©dG Aõ÷Gh í«ë°üdG
1 øjôªàq dG
‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q GC - GC
0,025 6,45 24,7 …q ô°û©dG Oó©dG
12 135 í«ë°üdG
q √DhõL
075 67 9 …
q ô°û©dG √DhõL
2 øjôªàq dG
.øµ‡ í«ë°U OóY ÈcCG ÉªgóMCG øjOóY ´ƒª› ¤EG …q ô°ûY OóY πq c ∂qµaCG
+ = 84,05 + = 6,45 + = 24,7
.Ö°SÉæŸG …q ô°û©dG Oó©dÉH áHÉàc qπc q”CG
.......... = 0,035 + 0 .......... = 0,56 + 48 .......... = 0,8 + 135
3 øjôªàq dG
.¬∏NGO hCG ∫hó÷G ê
n QÉN …s ô°û©dG On ó©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG
…q ô°û©dG Oó©dG ±’B’G. BG äÉÄŸG äGô°û©dG OÉMB’G QÉ°ûYC’G
áFÉŸG ∞dC’G
................. 8 7
30,5
................. 8 6 4 5
110,78
................. 1 0 2 5 0 7 3
0,043
334
23 : ±ó¡dG
4 øjôªàq dG
.…q ô°û©dG Op ó©dG p ΩÉbQCG øe m ºbQ tπc É¡q∏àëj »àqdGy ádõæŸG nº°SG §q≤æe ÆGôa qπc ‘ ÖàcCG
0 , 3 1 4 5 2 , 0 4 7 8 , 3 5
... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......
...... ...... ...... ...... ......
5 øjôªqàdG
.OóY πq c OÉMBG ºbQ IôFGóH §«MCG
0,074 , 3 056,75 , 5,738 , 305,6 , 57,38
6 øjôªqàdG
.∫RÉæŸG ∫hóL ‘ án «q ∏ª©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG - CG
.∫RÉæŸG p ∫hóL nêQÉN áq«∏ªY qπc õ‚CG - Ü
∫hó÷G êQÉN áq«∏ª©dG ∫RÉæŸG ∫hóL ‘ á«q ∏ª©dG áq«∏ª©dG
äÉÄe äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG ∞dC’G
.................. ....... ....... ....... ....... ....... .......
+
.................. ....... ....... ....... ....... ....... ....... 3,28 + 6,47
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

-
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 8,4 - 92,75
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

+
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 512,7 + 6,345
..................
335
23 : ±ó¡dG
n Éàq dG êÉàæà°S’p G ºt pJGC h oßM’CG - ê
.‹
..........â– ÊÉqãdG Égóq M ‘ ............™°Vh øe óqcCÉJCG ájq ô°û©dG OGóYC’G ¥É£f ‘ ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY õ‚C’
.∫hCq ’G Égóq M ‘
7 øjôªqàdG
.Égõ‚CG qºK …q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d Ék≤ah áq«∏ªY qπc ÖàcCG
85 - 396,84 87,205 + 182,45 29,6 - 77,56 7,46 + 25,8

.................. .................. ..................
..................
.................. .................. ..................
..................
.................. .................. ..................
..................
8 øjôªàq dG
.»q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏Ho ¢†©H ¿Éqµ°ùH ≥o q∏©àJ ál «q FÉ°üMEG ä
l É«£©e √òg
É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóY ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY á«q °ùfƒàq dG ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY
`H ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY øe ô¨°UCG ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ¥ƒØj
áª°ùf ¿ƒ«∏e 9,910
.áª°ùf ¿ƒ«∏e 24,610 áª°ùf ¿ƒ«∏e 20,390 `H á«q °ùfƒàq dG
.É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóYh ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY Ö°ùMCG - CG
∫Éª©à°SÉH É¡æY ôÑq YCGh .É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóYh á«q °ùfƒàqdG ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ÚH ák bÓY óo LhCG - Ü
z................`H...........................¥ƒØj{ hCG z.............`H...............øY................πq ≤j{
336
24 : ±ó¡dG
2 OóY ÖÑ°ùq dG
.ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY RÉ‚EG óæY É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh …q ô°û©dG Oó©dG ΩÉbQCG øe m ºbQ πq c ÚH ábÓY §HQCG - 2.1
1 øjôªàq dG
.OóY πq c ¤EG áÑ°ùæq dÉH …u ô°û©dG Aõ÷G ∫n RÉæe ôØ°UC’ÉHh í«ë°üdG q Aõ÷G ∫n RÉæe ô°†NC’ÉH ¿ƒdCq G - GC
.ºbQ πq c É¡q∏àëj »àqdGy pádõæŸG º°SyG §q≤æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - Ü
2 9 , 0 7 3 8 , 4 5
...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......

...... ...... ......
8 0 5 , 8 0 5 3 0 8 , 7
...... ...... ...... ...... ...... ... ...... ...... ......

...... ...... ...... ......
2 øjôªàq dG
.¬o n∏Np GO hCG ∫RÉæŸG ∫hóL ê
n QÉN On ó©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG
…q ô°û©dG Oó©dG äÉÄŸG äGô°û©dG OÉMB’G QÉ°ûYC’G
áFÉŸG ∞dC’G
................. 6 3 7
63,7
................. 4 7 1 8
4,718
................. 0 4 5
605,45
337
á«q LÓ©dG IôcòŸG
24 : ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
3 øjôªàq dG
.p∫pRÉæŸG ∫hóL ‘ á«q ∏ª©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG - CG
.∫RÉæŸG ∫hóL êQÉN á«q ∏ªY πq c õ‚CG - Ü
∫hó÷G êQÉN á«q ∏ª©dG ∫RÉæŸG ∫hóL ‘ á«q ∏ª©dG á«q ∏ª©dG
áFÉŸG ∞dC’G
.................. ....... ....... ....... ....... ....... .......
+
.................. ....... ....... ....... ....... ....... ....... 6,45 + 27,8
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

-
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 15,7 - 84,35
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

+
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 3,245 + 207,5
..................
4 øjôªàq dG
.Égõo ‚CG ºq K …q Oƒª©dG p ™°Vƒ∏d Ék≤ah á«q ∏ªY πq c ÖàcCG
18,65 - 305,8 19,68 + 197,3 45,7 - 163,85 8,72 + 27,45

.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
338
5 øjôªàq dG
.»q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ¿Éqµ°ùH ≥q∏©àJ ál «q FÉ°üMEG ä
l É«£©e √òg
É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóY ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY áq«°ùfƒqàdG áqjQƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY
áqjQƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ¥ƒØj
`H ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY øe ô¨°UCG
ÜÉ°ùëH 20,390 `H áq«°ùfƒqàdG áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH 9,910
áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH 24,610
áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG

∫Éª©à°SÉH É¡æY ôÑq YCGh É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóYh á«q °ùfƒàqdG ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ÚH ák bÓY óo LhCG - Ü
z.............`H............................¥ƒØj{ hCG z.............`H...............øY................πq ≤j{
339
25 : ±ó¡dG
q G - 3.1
.™ªL hCG ìôW á«q ∏ªY RÉ‚EG πÑb øjOó©dG ‘ …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH …ƒ°SC
1 øjôªqàdG
.13 º¡dÉH á°SQóŸGh ón ªMCG ∫õæe ÚH áaÉ°ùŸG
.iôNCG äGóMƒH páaÉ°ùŸG √òg ¢ù«b oÖàcCG - CG
Ω ................. = ºcO ................. = ºg 13
ºc ................. = ºc .................. = ºc .....
.ÜGƒ°üdG
q ΩÉeCG * áeÓ©dG ™°VCGh ßM’CG - Ü
q @@@
: …q ô°ûY Oó©d …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG πq∏îàj ’ …òqdG ôØ°üdG
…q ô°û©dG Op ó©dG án ª«b ô«q ¨j
…q ô°û©dG Op ó©dG án ª«b ô«q ¨j ’
.¢ù«≤dG Gòg ™e πª©dG ¢ùØf IOÉYEÉH ∂dP áqë°U øe óqcÉC JCG - ê
· ................ = º°U ................ = º°SO 35
Ω ................ = Ω ................. = Ω ......
2 øjôªàq dG
∞dC’G øe AGõLC’G OóY áFÉŸG øe AGõLC’G OóY QÉ°ûYC’G OóY OÉMB’G OóY
42,752
53,07
85,4
56
.‹ÉqàdG êÉàæà°S’G q”GC h ßM’CG - Ü
....................ô«q ¨àJ ¿CG ¿hO .........É¡«a Öàµjo ¿CG øµÁ Oó©d …q ô°û©dG Aõ÷G ‘ áZQÉØdG ádõæŸG @@@
340
26 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
= hCG = án Ñ°SÉæŸG án eÓ©dG øjOóY πq c ÚH ÖàcCG - GC
3,75 3,750 8,04 8,4 6,50 6,5

37,00 37 56,070 56,7 14,80 14,800
Ö°SÉæŸG ºbôq dÉH á£≤f πq c ¢VƒYC

q G -Ü
81, = 81, = 81 6, 3 = 6,3 = 6,3
4 øjôªàq dG
.Éª¡«àª«b ô«q ZCG ¿CG ¿hO øjOóY πq c ‘ …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH …ƒ°SC
q G
39 231,040 53,4 68,73
8,625 401,05 96,057 16,8
5 øjôªàq dG
.Égõ‚CG ºq K á«q ∏ªY πq c …óq M ‘ …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY ÚH …ƒ°SC
q G - GC
27,25 - 307 68,245 + 213,8 26,75 - 97,5 26,8 + 48,67

.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q GC - Ü
.áZQÉa ádõæe qπc ‘ ...........áHÉàµH ìôW hCG ™ªL áq«∏ªY …óq M ‘ …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG ÚH …ƒ°SC @
q G@@
341
25 : ±ó¡dG
6 øjôªàq dG
ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘h ºg 2,7 ∫hCq ’G Ωƒ«dG ‘ ¬æe ∫Éªq ©dG óÑq Y .ºg 8 É¡à°SQóÃ ≈æe ∫õæe §HôJ »àqdG ≥jô q£dG ∫ƒW ¢ù«b
.ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘ º¡∏ªY Gƒq“GC h ºg 2,85
? ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘ ≥jô q£dG √òg øe pIóÑq ©ŸG páaÉ°ùŸG ∫o ƒW ¢ù«b Ée *
342
26 : ±ó¡dG
.OÉMB’G ádõæe ¤EG ∫ƒNóq dG πÑb ™ª÷G hCG ìô q£dG á«q ∏ªY áé«àf ‘ π°UÉØdG ™°VGnC - 4.1
1 øjôªqàdG
.áq«∏ª©dG áé«àf øe Ö°SÉæŸG ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VCGh áq«∏ªY qπc oßM’CG
387,6 137,65 96,500 23,427

- 109,8 + 205,83 - 38,750 + 8,500
277 8 343 48 57 750 31 927
2 øjôªàq dG
: ÚàÄWÉÿG Úà«q ∏ª©dG ÚJÉg oßM’CG
623,605 327,855
- 84,250 + 128,63
539 355 4564,85
¬fÉµe ‘ ¢ù«d π°UÉØdG »q HÉ°ùM CÉ£N π°UÉØdG ∫ÉªgEG
.EÉ£ÿG ´ƒæH á«q ∏ªY πq c §HQCG - Ü

.øjCÉ£ÿG øjòg ‘ ™bCG ’ ≈àq M É¡H πªYCGh áë«°üæq dG √òg ”q GC - ê
¤EG ∫ƒ˘˘Nóq ˘ dG π˘˘Ñ˘ b á˘˘é˘ «˘ à˘ æq ˘ dG ø˘˘e ¬˘˘fÉ˘˘µ˘ e ‘ π˘˘°UÉ˘˘Ø˘ dG ™˘˘°VCG É˘˘¡˘ Mô˘˘W hCG á˘˘jq ô˘˘°û©˘˘ dG Op Gó˘˘ YC’Gp ™˘˘ ª˘ ˘L An É˘˘ æ˘ ˘KCG @@@
....................ádÔe
343
26 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
.…q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah á«q ∏ªY πq c õ‚CG
86,750 - 437 87,215 + 413,6 175,420 - 604,8 130,8 + 728,45
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
4 øjôªqàdG
.»q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ¢†©H ¿Éqµ°ùH ≥q∏©àJ áq«FÉ°üMEG läÉ«£©e √òg
É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóY ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY áq«°ùfƒqàdG áqjQƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY
ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ¥ƒØj
`H ôFGõ÷G ¿Éqµ°S OóY øe ô¨°UCG
ÜÉ°ùëH 20,390 `H áq«°ùfƒqàdG áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH 9,910
áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH 24,610
áª°ùf ¿ƒ«∏ŸG

: ∫Éª©à°SÉH É¡æY ôÑq YCGh É«Ñ«d ¿Éqµ°S OóYh á«q °ùfƒàqdG ájq Qƒ¡ª÷G ¿Éqµ°S OóY ÚH ák bÓY óo LhCG - Ü
z................`H............................¥ƒØj{ hCG z.............`H...............øY................πq ≤j{
344
27 : ±ó¡dG
q Aõ÷G ÚH õ«q eCG - 1.2
OóY ôNB’Gh í«ë°U OóY É¡jóq M óMCG ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY RÉ‚EG óæY …q ô°û©dG Aõ÷Gh í«ë°üdG
.…q ô°ûY
1 øjôªàq dG
.OóY πq c ‘ ôØ°UC’ÉH …q ô°û©dG Aõ÷Gh ô°†NC’ÉH í«ë°üdG
r Aõ÷G ¿ƒdCq G
7 , 0 0 0 5 9 0 , 0 8 5 7 0 8 , 2 9 8 0 , 2 5
2 øjôªqàdG
: ‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”CG
237 • 3 • 15,07 • 3,615 • 76,35 Oó©dG

24 0 0 45 í«ë°üdG
q √DhõL
000 008 815 36 …q ô°û©dG √DhõL
.èàæà°SCGh ßM’CG - Ü
. ......................... …q ô°û©dG √DhõL..................... OóY ƒg »q ©«ÑW í«ë°U OóY πq c
3 øjôªàq dG
.¬o n∏Np GO hCG ∫RÉæŸG ∫hóL ê
n QÉN On ó©dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG
…ô°û©dG Oó©dG äÉÄe äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG ∞dC’G
................. 7 3 5
7,35
................. 7 3 5
0,735
................. 7 3 5 0
82
................. 2 5
345
27 : ±ó¡dG
4 øjôªàq dG
.∫RÉæŸG ∫hóL ‘ á«q ∏ª©dG Iôq e πq c ‘ õ‚GoC - GC
n QÉN á«q ∏ªY πq c õ‚GoC - Ü
.∫RÉæŸG ∫hóL ê
∫hó÷G êQÉN á«q ∏ª©dG ∫RÉæŸG ∫hóL ‘ áq«∏ª©dG á«q ∏ª©dG
áFÉŸG ∞dC’G
.................. ....... ....... ....... ....... ....... .......
+
.................. ....... ....... ....... ....... ....... ....... 125 + 62,7
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

-
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 37,5 - 384
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

+
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 48,35 + 605
..................
5 øjôªàq dG
.…q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah á«q ªY πq c õ‚CG
476 + 56,375 47,5 - 600 58,65 + 436 87 - 348,65

.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
346
27 : ±ó¡dG
6 øjôªàq dG
º¡∏ªY Gƒq“GC h ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘ ºg 3h ∫hCq ’G Ωƒ«dG ‘ ºg 2,75 ¬æe ∫Éªq ©dG óÑq Y .ºg 8 Éæàæjóe ‘ »q °ù«FQ m ´QÉ°T ∫ƒW ¢ù«b
o
.ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘
? ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘ p ≥jô q£dG √òg øe IóÑq ©ŸG páaÉ°ùŸG ¢ù«b

o Ée @
347
28 : ±ó¡dG
q Oó©dG ÈàYCG - 2.2
í«ë°U ôNB’Gh …q ô°ûY OóY É¡jóq M óMCG ™ªL hCG ìôW á«q ∏ªY RÉ‚EG óæY Éjq ô°ûY GOóY í«ë°üdG
.»q ©«ÑW
1 øjôªàq dG
.∫RÉæŸG p ∫hóL êQÉN Om óY πq c ÖàcCG - CG
…q ô°û©dG Oó©dG äÉÄe äGô°ûY OÉMBG QÉ°ûYCG
áFÉŸG ∞dC’G
2 7
2 7 0
2 7 0 0
1 0 5
1 0 5 0
1 0 5 0 0 0
= hCG = áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤f qπc ¢VƒYC

q G-Ü
27,00 27,0 27 @
105,000 105,0 105 @

2 øjôªàq dG
.Ωóq ≤ŸG ∫ÉãŸÉH Éæ«©à°ùe ‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q CG
øe AGõLC’G OóY øe AGõLC’G ºbQ øe AGõLC’G OóY øe AGõLC’G ºbQ

√QÉ°ûYCG OóY √QÉ°ûYCG ºbQ
∞dC’G ∞dC’G áFÉŸG áFÉŸG
37 280 0 3 728 8 372 2 37,28
48
246
348
28 : ±ó¡dG
3 øjôªqàdG
.Ö°SÉæe ºbôH á£≤f qπc ¢VƒYC
q G - GC
27 = 27, 3, = 3 5,4 = 5,4 2,8 = 2,8
, 00 = 370 , 00 = 29 3, 4 = 3, 04 205, = 205
4 øjôªàq dG
.Éª¡o æe πx c án ª«b ôn «q ZCG ¿CG ¿hO øjOóY πu c ‘ …u ô°û©dG Aõo÷G p ΩÉbQCG OóY ø«r H …ƒ°SC
q G - GC
0,185 47 61,255 32,5

173 8,35 3,4 7,35
.Éª¡æe πx c án ª«b ôn «q ZCG ¿CG ¿hO øjOóY πq c p ΩÉbQCG OóY ø«r H …ƒ°SC
q G-Ü
5,3 123,40 36,87 8,47
27,65 170 48 13,85
5 øjôªqàdG
.¬LQÉN qºK ∫RÉæŸG ∫hóL ‘ áq«∏ªY qπc õ‚CG
áFÉŸG ∞dC’G
.................. ....... ....... ....... ....... ....... .......
+
.................. ....... ....... ....... ....... ....... ....... 835 + 87,345
..................
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ......

-
.................. ...... ...... ...... ...... ...... ...... 315,750 - 878
..................
349
28 : ±ó¡dG
6 øjôªqàdG
…q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah á«dÉqàdG äÉq«∏ª©dG õ‚CG
347 + 76,85 85 - 249,85 18,35 + 457 76,8 - 735

.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
.................. .................. .................. ..................
7 øjôªàq dG
§≤a Úqµ°U ∂dP ôKEG âªq∏°S .O 536,785 `pH Qo óq ≤ŸG »ÑqJôe ¬«a ∫n õs æjo ¿CG πÑb GQk ÉæjO 135 ∂æÑdG ‘ …ó«°UQ ¿Éc{ : »HCG ∫Éb
q Öë°S ó©H ójó÷G …ó«°UQ Ée iôoJ .O 78 ÊÉqãdG áª«bh O 126,250 ∫hCq ’G áª«b
z ? ¬æe Úqµ°üdG
.¬dGDƒ°S øY »HCG Ö«LCG @
350
ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
Üô°†dG
q ∫ƒdóe ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (1 ∫hCq ’G ÉC £ÿG
q áq«∏ªY QÉ«àNG ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
Üô°†dG
(5 ¢S áfhóe)
q 5 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG
.ádCÉ°ùe qπM AÉæKCG
.äGôq ŸG øe í«ë°U ÒZ GOóY QGó≤e QGôµJ ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (2
,á«q ∏˘jó˘Ñ˘àq ˘dG) Üô˘°†dG

q äÉ˘«q ˘°UÉ˘
q N ∞˘«˘Xƒ˘J ≈˘∏˘Y º˘q∏˘©˘àŸG Qó˘≤˘j ’ ( 1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.äGAGòL ÜÉ°ùM ‘ (á«q ©«ªéàq dG ,á«q ©jRƒàq dG øjOóY AGòL ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
(5 ¢S áfhóe)
q 25 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .óMGh ºbQ hP Éª¡æe π
q c
Üô°†dG
q π°UÉM ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG
ó≤Y ‘ óæY áZQÉa OÉMB’G ádõæe ºq∏©àŸG ∑Îj ’ *
.á∏eÉc áFÉe ‘ hCG ÜQÉ˘˘ ˘°†dG
q äGô˘˘ ˘°ûY º˘˘ ˘bQ ‘ Üô˘˘ ˘°†dG q
óæY ÚàZQÉa äGô°û©dGh OÉMB’G »àdõæe
(5 ¢S áfhóe)
q 32 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .ÜQÉ°†dG
q äÉÄe ºbQ ‘ Üô°†dG q
¢VôØj OóY ‘ Üô°†dG q »r ∏peÉY óMCG Üô°V q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (2 ™HGôq dG ÉC £ÿG
.áé«àæq dG ¢ùØf ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d Oó©dG ¢ùØf ≈∏Y π°UÉ◊G áª°ùb ‘ π˘°UÉ˘Ø˘dG ™˘°Vh ‘ º˘q∏˘©˘àŸG Å˘˘£˘ î˘ j *
30 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG Oó˘˘ Y ‘ … q ô˘˘ °ûY Oó˘˘ Y Üô˘˘ ˘°V π˘˘ ˘°UÉ˘˘ ˘M
.»q ©«ÑW í«ë°U
OóY ‘ Üô°†dG q á«q ∏ªY »r ∏eÉY øe π
q c Üô°V q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (2 ¢ùeÉÿG ÉC £ÿG
∫ƒ°üë∏d øjOó©dG øjòg AGòL ≈∏Y Üô°†dG q π°UÉM áª°ùb ¢VôØj ‘ π˘°UÉ˘Ø˘dG ™˘°Vh ‘ º˘q∏˘©˘àŸG Å˘˘£˘ î˘ j *
.áé«àqædG ¢ùØf ≈∏Y ô˘˘ NBG ‘ …
q ô˘˘ °ûY Oó˘˘ Y Üô˘˘ ˘°V π˘˘ ˘°UÉ˘˘ ˘M
.… q ô°ûY
351
29
1 OóY CÉ£ÿG ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG 6 áæù° q dG
. …q ô°ûY É¡«∏eÉY óMCG Üô°V á«∏ªY ‘ Üô°†dG q ∫ƒdóe ±ôq ©JG - 2.1
1 øjôªqàdG
.¿ƒàjõq dG áHÉ°Un ô°üY q »àqdGy pâjõq dG áo q«ªq c √òg
r øe Éæoà∏FÉY É¡«∏Y râ∏°ü–
∫ 180 ∫ 180 ∫ 180
.Éæào ∏FÉY É¡«∏Y â∏°ü–

q »àqdG âjõq dG á«q ªq c Ö°ùMCG - GC
............................................
.¬pdƒdóÃ ≈£©e πq c §HQCG - Ü
∫ 540 3 ∫ 180
AGõLC’G OóY óMGƒdG Aõ÷G áª«b AGõLC’G áª«b

.âjõq dG øe πg 1,8 óo MGƒdG AÉYƒdG …ƒëj - ê
................................................ : Îdƒàµ¡dÉH Éæn ào ∏FÉY É¡«∏Y â∏°ü–
q »àqdG âjõq dG á«q ªq c Ö°ùMCG
.Ö°SÉæŸG ≈£©ŸÉH Iôq e πq c ‘ ”q CG - O
AGõLC’G áª«b AGõLC’G OóY óMGƒdG Aõ÷G áª«b
2 øjôªàq dG
ºµdÉH 1,852 …q ôëÑdG πo «ŸG
.ájq ôëH m ∫É«eCG 4 ó©H ≈∏Y ót à“ ájDhr ôt dG q¿CG ájq ƒ÷G
q pIô°ûæq dG ‘ Ωn ƒ«dG øn ∏YGoC
? Îeƒ∏«µdÉH pájn hD ôt dG OGóàeyG áo aÉ°ùe »g Ée *
....................................................................................: án Ñ°SÉæŸG áq«∏ª©dG oÖoàcCG - Ü
352
29
3 øjôªàq dG
.p ø«r Ñ°SÉæŸG p ø«r dÉààŸG ø«r ë«ëp °üdG
q øjr Oó©dG ÚH …q ô°ûY Om óY πq c ô°üMCG - GC
> 25,35 > > 12,3 > > 3,75 > > 2,4 >
.∫hó÷G ”q GC ºq K ∫hCq ’G ô£°ùdG
q ‘ Ωóq ≤ŸG ∫ÉãŸG ßM’CG - Ü
5 h 3 á©HGôq dG IóMƒdG QÉ°ûYCG 5 h äGóMh 3 4 > 3,5 > 3 3,5
10
h ........... IóMƒdG ......... h ¿ÉJóMh > 2,4 > 2,4
h ...................................... > 3,75 > 3,75
h .................. .................. > 12,3 > 12,3
h .................. .................. > 25,35 > 25,35
4 øjôªàq dG
..∫hó÷G ”q GC ºq K p ∫hCq ’G ô£°ùdG
q ‘ Ωn óq ≤ŸG ∫n ÉãŸG ßM’CG
3 h 4
5 > 4,3 > 4 4,3 á°ùeÉÿG IóMƒdG QÉ°ûYCG 3h äGóMh 4
10
> > h 7 IóMƒdG øe Éjq ƒFÉe GAõL 25h äGóMh 6
> > h 10 IóMƒdG øe É«q ØdCG GAõL 230 h äGóMh 9
> > h 16 IóMƒdG QÉ°ûYCG 7 h IóMh 15

> > h 31 IóMƒdG øe Éjq ƒFÉe GAõL 45 h IóMh 30
5 øjôªqàdG
.º«q∏e 5 000 ¿ƒàjõq dG pâjR øe póMGƒdG Îq∏dG øªK
? ¬æe ∫ 3,5 øªK Ée @
.‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”GC -CG
? 4 Aõ÷G h AGõLCG 3 5 000
.Úà≤jô£H âjõq dG Gòg øe ∫ 3,5 øªK Ö°ùMCG - Ü
= ( * 5 000 ) + ( * 5 000) = ( + 3) * 5 000
= 3,5 * 5 000
353
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
6 øjôªqàdG
.Ωóq ≤ŸG ∫ÉãŸG ßM’CG - GC
.p∫hó÷G Òª©J q”GC h ádCÉ°ùe qπc GC ôbCG - Ü
Úà≤jô£H qπ◊G AGõLC’G OóY óMGƒdG Aõ÷G áª«b ádCÉ°ùŸG
2 2 > 1,2 > 1 .º«q∏e 8400 `H ¢TÉª≤dG øe m∞æ°U øe óMGƒdG ÎŸG o´ÉÑj 1
= (
10 + 1) * 8400 * ? ¢TÉª≤dG Gòg øe Ω 1,2 øªK Ée *
8400
10 080 = 2 * 10
8400 + (1 * 8400)
Aõ÷G 2 h óMGh AõL ....
10
10 080 = 1,2 * 8400 * ÊÉqãdG
.ÉeGôZ 920 p¿ƒàjõq dG âjR øe óMGƒdG Îq∏dG á∏àc 2
ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG
= ( + ) * ..... * > 5,75 >

? ¿p ƒàjõq dG âjR øe ∫ 5,75 á∏àc Ée *
: ±ó¡dG
..........
..... =( * )+( * ) h AGõLCG ....
354
Aõ÷G øe 100
..... = * .......
*
= ( + ) * ..... * : ÚMqÓØdG óMCG ∫Éb 3
> 3,4 >
..... =( * ) + ( * )
∫óq ©eh GQÉàµg 3,4 Éëªb áYhQõŸG áMÉ°ùŸG ¢ù«b{
Aõ÷G h AGõLCG .... .......... zGQÉ£æb 42 É¡æe óMGƒdGQÉàµ¡dG êÉàfEG
..... = * ....... q …òqdG íª≤dG á∏àc Ée*
? ¬«∏Y π°ü–
*
= ( + ) * ..... * > > C e .º«q∏e 5000 `H ¿ƒàjõq dG âjR øe óMGƒdG Îq∏dG ´ÉÑj
Ó 4
..... =( * ) + ( * )
.∫ 0,9 É¡à©°S IQhQÉb ¬æe ™FÉÑdG ‹
Aõ÷G h GAõL .... ..........
? âjõq dG øe áq«ªq µdG √òg øªK Ée *
1 OóY CÉ£ÿG ..... = *
*
∫hCq ’G
29
29
7 øjôªàq dG
.AGó¨dG OGóYE’ É¡n pJÉ«n LÉMn ¢†©H
n øªq °†ànJ ák ªFÉbh O 30 áÄa øe ák jq ó≤nf ák bQh »eq oCG »æàªs∏°S
π«é°ùJ øY ä
o ƒ¡°Sh É¡à∏àch É¡æe ΩGôZƒ∏«µdG øªK áYÉ°†H πq c ΩÉeCG áªFÉ≤dG ≈∏Y â∏é q °Sh päÉ«LÉ◊G √òg AÉæàbyÉH âªb
.áªFÉ≤dG ≈∏Y ø«q Ñe ƒg Éª∏ãe É¡n pæªK
≠c 1,750 / O 12 : ±hôN º◊ @ .máYÉ°†H πq c øªK Ö°ùMC o G - GC
≠c 2,5 / »e 640 : ºWÉªW @ .Éª«q∏e 5 840 »eq CG ¤EG ¬©LQÉoC °S …òqdG ‹
q ÉŸG ≠n ∏ÑŸG q¿GC â
o ÑKCG - Ü
≠c 3,25 / »e 480 : ÉWÉ£H @
355
30
1 OóY ÖÑ°ùq dG
»q ©«ÑW í«ë°U OóY ‘ …q ô°ûY OóY Üô°V á«q ∏ªY õ‚CG - 1.4
1 øjôªàq dG
á«dÉàq dG äÉ«q ∏ª©dG áë
q °U øe óqcÉC JCG - GC
3 2 1
1 2 0 0 0 1000 * 1 2 2 5 0 0 100 * 2 5 240 10 * 24
* * 4 * * 3 * 3
4 2 * 2
4 8 0 0 0 1000 * 4 8 10 * 7 2
5 0 0 0 100 * 5 0 720
.n‹ÉqàdG êÉàæà°S’p G q”GC h ßM’CG - Ü
.Oó©dG ¢ùØf ‘ ........................ π°UÉ◊G q¿EÉa OóY ‘ Üô°†dG o Hô°V GPEG @@@
q á«q ∏ªY »∏eÉY óMCG â
q ’ ádÉM πq c ‘ á«fÉqãdG pá«q ∏ª©dG π°UÉ◊ πo ©aCG GPÉe - ê

? ¤hC’G á«q ∏ª©dG π°UÉM ¢ùØf ≈∏Y π°ü–C
.........................................................................................................
.IóYÉ≤dG √òg áë
q °U øe óqcCÉJC’ Ö°SÉæjo ÉÃ á«dÉàq dG á∏ãeC’G ”q CG - O
* * *
14000 14 3200 32 230 23
4 * 4 3 * 3 * 2 * 2
5 6 00 0 9 60 0 460
n Éàq dG êÉàæà°S’p G ”q GC h ßM’CG - `g

‹
.....................≈∏Y π°UÉ◊G ......... OóY ‘ Üô°†dG

q áq«∏ªY »r ∏eÉY óMCG oâHô°V GPEG @@@
.áq«∏ª©dG áo é«àf ôq«¨àJ ’ ≈qàM
356
30
2 øjôªàq dG
AGòL πq c Ö°ùMCG - GC
....... = 1 000 * 26,257 ....... = 100 * 8,75 ....... = 10 * 5,7
....... = 10 : 846 ....... = 1 000 : 2589 ....... = 100 : 364
.pÖ°SÉæŸG Oó©dÉH má£≤f πq c ¢VƒYC
q G-Ü
235 = * 0,235 278 = * 27,8 345 = * 3,45
236,7 = : 2 367 0,785 = : 785 6,42 = : 642
.¬æe pÖ°SÉæŸG p¿ÉµŸG ‘ Iôq e πq c ‘ * páeÓ©dG p ™°VƒH ∫hóL πq c ôªq YCG ºq K oßM’CG - ê
óMGh ºbôH π°UÉØdG π≤àæj ΩÉbQCG 3 `H π°UÉØdG π≤àæj ÚªbôH π°UÉØdG π≤àæj
…
q ô°û©dG Aõ÷G ƒëf …
q ô°û©dG Aõ÷G ƒëf …
q ô°û©dG Aõ÷G ƒëf
10 * …ô°û©dG Oó©dG
óMGh ºbôH π°UÉØdG π≤àæj ΩÉbQCG 3 `H π°UÉØdG π≤àæj ÚªbôH π°UÉØdG π≤àæj
í«ë°üdG
q Aõ÷G ƒëf í«ë°üdGq Aõ÷G ƒëf í«ë°üdG
q Aõ÷G ƒëf
10 : …ô°û©dG Oó©dG
3 øjôªàq dG
.…w ô°ûY Ol óY ádÉM πq c ‘ ¤hC’G á«q ∏ª©dG …óq M óo MCG
.¤hC’G áé«àf ¢ùØf ≈∏Y π°üMC’ á«fÉqãdG á«q ∏ª©dG Iôq e πq c ‘ ”q GC -CG
3 2 1
............. 1000 * 3,237 ............. 100 * 6,45 235 10 * 23,5
* 4 * 4 * 5 * 5 * 3 * 3
12,948 32,25 70,5
:1000 :100 :10
357
30
.¤hC’G á«q ∏ª©dG áé«àf ¢ùØf ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d É¡JóªàYyG »àqdGy á≤jô q£dG ø«q HCGh ßM’CG - Ü
í«ë°U OóY ‘ »q ©«ÑW í«ë°U OóY ≈∏Y π°üMC’ .........hCG ........ hCG ....... ‘ …q ô°û©dG Oó©dG âHô°V @@@
. ......................≈∏Y π°UÉ◊G ............ h áq«∏ª©dG äõ‚CG qºK »x ©«ÑW
.‹Éàq dG ∫hó÷G ôªq YCGh án ≤HÉ°ùdG

q á∏ãeC’G ßM’CG - ê
3 ádÉ◊G ‘ 2 ádÉ◊G ‘ 1 ádÉ◊G ‘

Ühô°†ª∏d …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY
π°UÉë∏d …q ô°û©dG Aõ÷G ΩÉbQCG OóY
4 øjôªàq dG
.…q ô°ûY OóY Üô°V á«q ∏ªY πq c …óq M óMCG
.Üô°†dG
q π°UÉM ‘ Ö°SÉæŸG ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VCGh á«q ∏ªY πq c ßM’CG - GC
0,847 6,8
* 32 * 24 2,785 37,45
1694 272 * 7 * 6
2 541 136 19 495 22 470
27 104 163 2
358
30 : ±ó¡dG
.Ühô°†ŸG ‘ Ö°SÉæŸG ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VCGh áq«∏ªY qπc ßM’CG - Ü
7 835
32 6 483 6 483 6 483
15 670 * 4 *
* 4 4
23 505 2593,2 25,932
259,32
25,0720
.…q ô°ûY ÉªgóMCG øjOóY Üô°V π°UÉM ‘ π°UÉØdG ™°Vƒd IóYÉb èàæà°SCG - ê
5 øjôªqàdG
.…q Oƒª©dG ™°Vƒ∏d É≤ah á«dÉqàdG äÉq«∏ª©dG õ‚CG
33 * 0,092 36 * 275,8 25 * 26,83 5 * 3,250
6 øjôªàq dG
π«é°ùJ øY ä
.máYÉ°†H πq c øªK Ö°ùMC o G - GC
≠c 1,750 / O 12 : ±hôN º◊ @
.Éª«q∏e 5 840 »eq CG ¤EG ¬©LQÉoC °S …òqdG ‹
o ÑKCG - Ü
≠c 2,5 / »e 640 : ºWÉªW @
≠c 3,25 / »e 480 : ÉWÉ£H @
359
31
.Újq ô°ûY øjOóY Üô°V π°UÉM ‘ π°UÉØdG ™bƒe ±ôq ©JCG - 2.4
1 øjôªqàdG
.á«dÉqàdG äÉHÉàµdG áqë°U øe óqcÉC JCG - GC
2 1
8 = 2 * 4 6 = 3 * 2
(100 *10) * 10 * 100 * (10 *10) * 10 * 10 *
8000 = 20 * 400 600 = 30 * 20
4 3
12 = 4 * 3
15 = 3 * 5
(100 *10) * 100 * 10 *
(100 *100) * 100 * 100 *
12 000 = 400 * 30
150000 = 300 * 500
.n‹ÉqàdG êÉàæà°S’G q”CGh án ≤HÉ°ùdG

q äÉHÉàµdG ßM’CG - Ü
o Hô˘˘ ˘ ˘ °V GPEG @@@
q á˘˘ ˘ ˘ «q ˘ ˘ ˘ ˘∏˘ ˘ ˘ ˘ª˘ ˘ ˘ ˘Y »r ˘ ˘ ˘ ˘∏˘ ˘ ˘ ˘peÉ˘˘ ˘ ˘ Y ø˘˘ ˘ ˘ em π˘˘ ˘ ˘ eÉ˘˘ ˘ ˘ Y πq ˘ ˘ ˘ ˘c â
Üô˘˘ ˘ ˘°†˘˘ ˘ ˘ jo πn ˘ ˘ ˘ ˘°UÉ◊G q¿EÉ˘ ˘ ˘ ˘a Oó˘˘ ˘ ˘ Y ‘ Üô˘˘ ˘ ˘ °†dG
.....................................‘
? ¤hC’G á«q ∏ª©dG π°UÉM ¢ùØf ≈∏Y π°ü–C

q ’ ∫Éãe πq c ‘ á«fÉqãdG á«q ∏ª©dG π°UÉ◊ π©aCG GPÉe - ê
..................................................................................... .
.∂dP áë
q °U øe ≥q≤–C’ Ö p ÉÃ á«dÉàq dG á∏ãeC’G ”q CG - O
o °SÉæj
1400 * 14 2300 * 23 120 * 12

* 300 * * 3 * * * 2 * 3 0 * * 3
20
420 000 : 42 46 000 : 46 3 60 0 :
.»n pdÉàq dG êÉàæà°S’p G ”q GC h ßM’CG - `g
360
31
≈˘˘ ˘∏˘ ˘ Y πn ˘ ˘ °UÉ◊G ................. Oó˘˘ ˘Y ‘ Üô˘˘ ˘°†dG o Hô˘˘ ˘ °V GPEG @@@
q á˘˘ ˘«q ˘ ˘ ∏˘ ˘ ª˘ ˘ Y »r ˘ ˘ ∏˘ ˘ peÉ˘˘ ˘Y ø˘˘ ˘em π˘˘ ˘eÉ˘˘ ˘Y πq ˘ ˘ c â
.á«q ∏ª©dG áé«àf ôn «q ¨àJ ’ ≈àq M øjr Oó©dG øjòg ..........................
2 øjôªqàdG
.AGòL qπc oÖ°ùMC
o G - GC
.......... = 1 000 * 6,235 .............. = 100 * 7,85 .............. = 10 * 78,5
.pÖ°SÉæŸG Oó©dÉH má£≤f πq c ¢VƒYC

q G-Ü
385 = * 0,385 273 = * 27,3 647 = * 6,47

8445 = * 84,450 37 = * 3,700
3 øjôªqàdG
.¿Éjq ô°ûY ∫Éãe qπc øe ¤hC’G áq«∏ª©dG ÓeÉY
.áª°ù≤dG nπeÉYh Üô°†dGq p »∏eÉY m ∫Éãe qπc ‘ q”CG
*
2 1
324 3,24 *
245 24,5
* 36 * * 3,6 *
* 23 * 2,3
1944 1944 735 735
972 972 490 490
11664 : 11,664 :
5635 5 6,3 5
* 4 432 * 4,32 3
412 0,412 * * 2,45
* * * 2,3
245
23 2160 2 1 60
1236 1 236 1728 1728
824 824 864 : 8 64
9476 : 0,9476 105840 10,5840
361
31
.»∏j Ée ”q GoC h án ≤HÉ°ùdG
q á∏ãeC’G ßM’CG - Ü
OóY ‘ í«ë°U OóY ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ...........hCG ..........hCG ....... ‘ …q ô°ûY OóY πq c ÉæHr ô°V @@@
ÚHQÉ°†dG
q ..............≈∏Y π°UÉ◊G ............h á«q ∏ª©dG √òg Éfõ‚CG ºq K í«ë°U
.‹Éàq dG ∫hó÷G ôªq YCGh ádÉM πq c ‘ á«q ∏°UC’G á«q ∏ª©dG ßM’CG - ê
™HGôq dG ∫ÉãŸG ‘ ådÉqãdG ∫ÉãŸG ‘ ÊÉqãdG ∫ÉãŸG ‘ ∫hCq ’G ∫ÉãŸG ‘

1 Oó©∏d …q ô°û©dG Aõ÷G ‘ ΩÉbQC’G OóY
2 Oó©∏d …q ô°û©dG Aõ÷G ‘ ΩÉbQC’G OóY
Üô°†dG
q π°UÉ◊ q…ô°û©dG Aõ÷G ‘ ΩÉbQC’G OóY
.…q ô°ûY OóY ‘ …q ô°ûY OóY Üô°V á«q ∏ªY RÉ‚E’ ák ≤jôW èàæà°SCG - O
@
q π°UÉ◊ …q ô°û©dG Aõ÷G ‘ ΩÉbQC’G OóY @ @
‘ ΩÉbQC’G OóY ......................... `d mhÉ°ùe Üô°†dG
2 Oó©∏dh 1 Oó©∏d ...........................
4 øjôªàq dG
.Üô°†dG
q π°UÉM ‘ Ö°SÉæŸG ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VCGh á«q ∏ªY πq c ßM’CG
0,502 3,26 4,27 7,8

* 4,7 * 2,43 * 3,4 * 5,2
3514 9 78 1708 1 56
2008 1304 1281 39 0
23594 652 14518 4056
79218
362
31
5 øjôªàq dG
.n∫hó÷G ôªq YCGh Iôq e qπc ‘ áq«∏ª©dG ßM’CG - CG
3,05 * 5,67 7,5 * 0,372 6,5 * 27,9 6,7 * 8,32 áo «q ∏ª©dG

Aõ÷G ‘ ΩÉbQC’G OóY
π°UÉë∏d …q ô°û©dG
q »àqdG èFÉàqædG áqë°U øe óqcÉC JCGh äÉq«∏ª©dG √òg õ‚CG - Ü
6 øjôªàq dG
π«é°ùJ øY ä
≠c 2,3 / O 6,4 :∂ª°S @ .máYÉ°†H πq c øªK Ö°ùMC o G - GC
≠c 1,5 / O 0,640 : ºWÉªW @ .O 2,760 »eq CG ¤EG ¬©LQÉoC °S …òqdG ‹
o ÑKCG - Ü
≠c 3,25 / O 0,480 : ÉWÉ£H @
363
ájq ô°û©dG OGóYC’G ¥É£f ‘ áª°ùb á«q ∏ªY õ‚CG 6 áæù° q dG

q àdG
q π«dO
: áª°ù≤dG ∫ƒdóe ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ∫hCq ’G ÉC £ÿG
áFõéqàdG áª°ù≤dG áq«∏ªY QÉ«àNyG ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
™jRƒqàdG .πFÉ°ùŸG qπM AÉæKCG
(5 ¢S áfhóe)
q 38 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG
Úàq«∏ªY ¬æY áHÉLE’G Öq∏£àJ ∫GDƒ°S ™jôØJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2

.áª°ùb áq«∏ªY ¤hC’G ¿ƒµJ
(5 ¢S áfhóe)
áq«FõL áª°ùb áq«∏ªY qπc ‘ Égóªà©j »àqdG IóMƒdG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.áª°ù≤dG á«q ∏ªY RÉ‚EG AÉæKCG (...QÉ°ûYC’G ...äÉÄŸG ,±’B’G) Aõ÷Gh í«ë°üdG
q Aõ÷G ÚH ºq∏©àŸG õq«Á ’ *
32 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .áª°ù≤dG êQÉN ‘ …
q ô°û©dG
.»q ©«ÑW í«ë°U OóY π q µd ∞YÉ°†e ∫hCq G ôØ°üdG

q ºq∏©àŸG Èà©j ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG
øe ÈcCG É¡ª°SÉb »àdG áª°ù≤dG á«q ∏ªY ™e ºq∏©àŸG πeÉ©àj q º˘˘q∏˘ ©˘ àŸG Öà˘˘ µ˘ ˘j ’ *
êQÉ˘˘N ‘ ô˘˘Ø˘ °üdG
.(™«£à°SCG ’) ìô q£dG á«q ∏ªY ™e πeÉ©àj Éª∏ãe É¡eƒ°ù≤e .áª°ù≤dG
(5 ¢S áfhóe)
.»bÉÑdGh º°SÉ≤dG ÚH ábÓ©dG ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (1 ™HGôq dG ÉC £ÿG

hÉ°ùe áª°ù≤∏d ¥ÉH ≈∏Y ºq∏©àŸG π°üëàj
q *
(5 ¢S áfhóe)
q 63 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .¬æe ÈcCG hCG É¡ª°SÉ≤d
364

q àdG
q π«dO
Ωƒ°ù≤ŸG øY åëÑ∏d º°SÉ≤dG äÉØYÉ°†e áYƒª› ºq∏©àŸG óªà©j ’ (2
.áq«FõL áª°ùb qπc AÉæKCG É¡æ«H
(5 ¢S áfhóe)
.áª°ù≤dG á«q ∏ªY äÉfƒµe

q ÚH áªFÉ≤dG äÉbÓ©dG ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (1 ¢ùeÉÿG ÉC £ÿG
óMCG øY åëÑdG ‘ ºq∏©àŸG Å£îj *
(5 ¢S áfhóe)
q 45 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG ,º˘°SÉ˘˘≤˘ dG ,Ωƒ˘˘°ù≤ŸG) á˘˘ª˘ °ù≤˘˘dG äÉ˘˘fƒ˘q ˘µ˘ e
.(»bÉÑdG
ΩÉbQCG …
q ô°ûY OóY »q ©«ÑW í«ë°U OóY qπc q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ¢SOÉ°ùdG
q ÉC £ÿG
q Aõ÷G ó˘æ˘Y º˘˘q∏˘ ©˘ àŸG ∞˘˘bq ƒ˘˘à˘ j *
q ô°û©dG ¬FõL í˘«˘ë˘°üdG
.QÉØ°UCG …
øe πq c áª°ùb á«q ∏ªY RÉ‚EG AÉæKCG êQÉî∏d
.»q ©«ÑW í«ë°U OóY É¡eƒ°ù≤eh É¡ª°SÉb
áª°ù≤dG äÉ«q °UÉN

q ióMEG ∞«XƒJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ™HÉ°ùdG
q ÉC £ÿG
Éë«ë°U GOóY º°SÉ≤dG ¿ƒµ«d (áª°ùb á«q ∏ª©d áØ∏àıG äÉHÉàµdG) á«q ∏ªY áHÉàc ¢†jƒ©J ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ *
.É«q ©«ÑW iô˘˘NCÉ˘ H …
q ô˘˘°ûY Oó˘˘Y É˘˘¡˘ ˘ª˘ ˘°SÉ˘˘ b á˘˘ ª˘ ˘°ùb
.»q ©«ÑW í«ë°U OóY É¡ª°SÉb
365
32
2 OóY CÉ£ÿG ájq ô°û©dG OGóYC’G ¥É£f ‘ áª°ùb á«q ∏ªY õ‚CG 6 áæù° q dG
.Ö°SÉæŸG ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VƒH áª°ù≤dG êQÉN ‘ …q ô°û©dG Aõ÷Gh í«ë°üdG q Aõ÷G ÚH õ«q eCG - 1.2
1 øjôªàq dG
.¬«dEG QÉ°ûŸG ºbôq dG É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG º°SyG m§≤q æe ÆGôa πq c ¿Éµe ÖàcCG - CG
3 0 4 , 0 8 7 2 8 4 , 2 5
......
...... ...... ...... ...... ...... ......
...... ...... ......
...... ...... ...... ......
......
.Ωóq ≤ŸG ∫ÉãŸÉH Éæ«©à°ùe ‹Éàq dG ∫hó÷G Òª©J ”q GC - Ü
¬FGõLCG OóY ¬FGõLCG OóY

¬JÉÄe OóY √QÉ°ûYCG OóY √OÉMBG OóY ¬JGô°ûY OóY
áq«ØdC’G áqjƒFÉŸG
2 207 560 20 756 2075 207 20 207,56
850,065
2 øjôªqàdG
.»q ©«ÑW í«ë°U OóY É¡ª°SÉbh …q ô°ûY OóY É¡eƒ°ù≤e áeóq ≤e áª°ùb áq«∏ªY qπc
: §q≤æŸG ÆGôØdG ¿Éµe Iôq e qπc ‘ ÖàcCGh áq«∏ªY qπc ßM’CG - GC
.áq«FõL áª°ùb qπc ‘ Ióªà©ŸG IóMƒdG
.áq«FõL áª°ùb qπµd ≥aGƒŸG êQÉÿG É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG º°SyG
..... 27 8,3 8 5
äÉÄe 73 6,5 3
..... 2 8
5 5, 676 .....
äGô°ûY 13
QÉ°ûYCG 3 3 24 5,3
..... 3 8 ....... ..... 1 6 .......
..... 1 5 .......
..... 3 0 ....... .......
QÉ°ûYCG
0 ....... äGô°ûY
.......
.......
366
32
.É¡LQÉN É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh á«q FõL áª°ùb ‘ ÉgóªàYCG »àqdG IóMƒdG ÚH ábÓ©dG RôHC’ º¡°ùH §HQCG ºq K ßM’CG -Ü
É¡LQÉN áq«Fõ÷G áª°ù≤dG Ωƒ°ù≤e

OÉMB’G ádõæe ‘ äÉÄŸG IóMƒH
É¡LQÉN á«q Fõ÷G áª°ù≤dG Ωƒ°ù≤e
QÉ°ûYC’G ádõæe ‘ äGô°û©dG IóMƒH
äÉÄŸG ádõæe ‘ OÉMB’G IóMƒH
äGô°û©dG ádõæe ‘ QÉ°ûYC’G IóMƒH
á«q ØdC’G AGõLC’G ádõæe ‘ ájq ƒFÉŸG AGõLC’G IóMƒH
áqjƒFÉŸG AGõLC’G ádõæe ‘ á«q ØdC’G AGõLC’G IóMƒH
.Ö
o °SÉæj ÉÃ »∏j Ée ”q GC h ßM’CG - ê
áª°ù≤dG ‘ ´ô°TCG ¿CG πÑbh ........IóMƒH áª°ù≤dG »n ¡fCG ¿CG ó©H áª°ù≤dG êQÉN ‘ π°UÉØdG ™°VCG @
@@
...................IóMƒH
3 øjôªàq dG
.¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°Vh øY ƒ¡°ùdG
q ™bh ¬qfGC q’GE …q ô°ûY OóY áeóq ≤e áª°ùb á«q ∏ªY πq c êQÉN
.á«q ∏ªY πq c áª°ùb êQÉN ‘ ¬fÉµe ‘ π°UÉØdG ™°VCG - GC
24 : 2458,8 18 : 121,410 8 : 43 8,8 4 : 250,8 áª°ù≤dG á«q ∏ªY
10245 6745 5485 627 (…q ô°ûY OóY) É¡LQÉN
q »àqdG èFÉàæq dG áë
q °U øe âÑq ãJC’ äÉ«q ∏ª©dG √òg õ‚CG - Ü
367
32
4 øjôªàq dG
:»JB’G ∫hó÷G ¬æ«q Ñj Éª∏ãe á∏àµdG ¢ùØf É¡d ≥j OÉæ°U ‘ É¡æe πq c ∫Ó¨dG øe ´ƒfCG 3 ≥jƒ°ùàH ìqÓa ΩÉb
á∏"O ¢UÉqLEG ìÉqØJ ∫Ó¨dG ´ƒf
9 15 18 IAƒ∏ªŸG ≥jOÉæ°üdG
q OóY
124,650 273,75 427,5 ≠µdÉH IAƒ∏‡ ≥jOÉæ°üdG
q á∏àc
............... ............... ............... ≠µdÉH GAƒ∏‡ óMGƒdG ¥hóæ°üdG
q á∏àc
.É¡fÉµe ‘ É¡ÑàcCGh ´ƒf qπc øe GAƒ∏‡ óMGƒdG ¥hóæ°üdG

q á∏àc Ö°ùMCG - GC
: ‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”GC - Ü
á∏"O ¢UÉLq EG ìÉqØJ ∫Ó¨dG ´ƒf

1,5 1,750 2,5 ≠µdÉH ÉZQÉa ¥hóæ°üdG
q á∏àc
.................. .................. .................. ≠µdÉH ábƒ°ùŸG
q á«aÉ°üdG
q ∫Ó¨dG á∏àc
368
33
6 OóY CÉ£ÿG
.Éqjô°ûY êQÉÿG ¿ƒµj ádÉM ‘ í«ë°U ôNBG ≈∏Y í«ë°U OóY áª°ùb áq«∏ªY õ‚CG - 1.6
1 øjôªàq dG
.ΩÉbQC’G øe øµ‡ OóY πq bCÉH ∫RÉæŸG ∫hóL êQÉN OóY πq c ÖàcCG - CG
AGõLC’G AGõLC’G
∫RÉæŸG ∫hóL êQÉN Oó©dG äÉÄŸG äGô°û©dG OÉMB’G QÉ°ûYC’G
áqjƒFÉŸG áq«ØdC’G
3 5
3 5 0
3 5 0 0
3 5 0 0 0
2 8 0 0 0
2 8 0 0 0 0
= hCG = áÑ°SÉæŸG áeÓ©dÉH á£≤f πq c ¢VƒYC
q G-Ü
35,000 35,00 35,0 35 @
280,000 280,00 280,0 280 @
.n‹ÉqàdG êÉàæà°S’p G q”GC - ê
.......... É¡H …ô°û©dG ¬FõL ∫RÉæe............................OóY ƒg »q ©«ÑW í«ë°U OóY πq c @
@@
....................................
2 øjôªqàdG
.‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
AGõLC’G OóY AGõLC’G ºbQ AGõLC’G OóY AGõLC’G ºbQ
QÉ°ûYC’G OóY QÉ°ûYC’G ºbQ
á«q ØdC’G á«q ØdC’G ájq ƒFÉŸG ájq ƒFÉŸG
76,25
78
.‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q GC h ßM’CG - Ü
¿CG ¿hO ...........É¡«a ÖàcCG ¿CG oøµÁ (í«ë°U hCG …q ô°ûY) Oó©d …q ô°û©dG Aõ÷G ‘ áZQÉØdG ádõæŸG @@@
.............................ôq«¨àj
369
33
3 øjôªàq dG
.Ö°SÉæe m ºbôH á£≤f πq c ¢VƒYC
q G
27 = 27, 8, = 8 6,7 = 6,7
1 = 1, 805, = 805 297 = 297,
4 øjôªqàdG
≥e = ¥ * ñ å«M …q ô°ûY êQÉÿGh ¿Éq«©«ÑW ¿Éë«ë°U ¿GOóY º°SÉ≤dGh Ωƒ°ù≤ŸG á«dÉqàdG äÉq«∏ª©dG øe áq«∏ªY qπc ‘
.áq«°ùµ©dG áq«∏ª©dG RÉ‚EÉH É¡«dEG â∏°UƒJ
q »àqdG áé«àqædG áqë°U øe ≥q≤–CG qºK áq«∏ªY qπc õ‚CG @
97 8 99 4 61 4
....... = 8 *....... ....... = 4 *....... ....... = 4 *.......
5 øjôªàq dG
q °U øe ≥q≤–CG ºq K ≥e = ¥ * ñ ¿ƒµj å«M án «dÉàq dG päÉ«q ∏ª©dG õ‚GoC
.É¡éFÉàf áë
250 : 58 199 400 : 3900 24 : 5022
370
6 øjôªàq dG
á«q ªq µdG √òg øe ≠c 8 ¢UÉ≤fEG ¤EG ôq £°VG ≠∏ÑŸG Gòg ∂∏Á ’ ¿Éc ÉqŸh QÉæjO 100 `H RƒŸG øe á«q ªq c AGÎ°TG ≈∏Y π«°üØJ ™FÉH ΩõY
.O90 ™aOh
?QÉæjóq dG ÜÉ°ùëH RƒŸG øe ΩGôZƒ∏«µdG AGô°T øo ªK Ée @ GC
.iôNCG á≤jô£H øªqãdG Gòg Ö°ùMCG @ Ü
.á«q ªq µdG πeÉc ™«H ó©H GQÉæjO 18 √Qób »q ∏ªL íHQ ≥«≤– øe ¬æqµª«°S …òqdG ΩGôZƒ∏«µdG ™«H øªK ™o FÉÑdG §Ñ°V @ê
.QÉæjóq dG ÜÉ°ùëH ™FÉÑdG ¬£Ñ°V …òqdG ΩGôZƒ∏«µdG ™«H øªK Oóq MCG @
.øªqãdG Gòg iôNCG á≤jô£H Oóq MCG @
371
…q ô°ûY OóY É¡ª°SÉb áª°ùb á«q ∏ªY õ‚CG - 1.7
1 øjôªqàdG
.¢übÉqædG Oó©dÉH áHÉàc qπc q”GC - GC
327 = * 0,327 327 = * 3,27 327 = * 32,7
2 øjôªqàdG
.Éq«ægP êQÉÿG ÜÉ°ùM øe »ææqµ“ áª°ù≤dG áq«∏ª©d iôNGoC máHÉàc øY Iôq e qπc ‘ åëHCG - GC
..... = 100 : ..... = 50 : 450 ..... = 10 : ..... = 5 : 90
..... = 10 : ..... = 5 : 420 ..... = 100 : ..... = 25 : 200

q »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - Ü
@@@
.áª°ù≤dG êQÉN ô«q ¨àj ’ ≈àq M ................ ¢ùØf ‘ ......... h ...........â
o Hô°V
3 øjôªqàdG
.É¡à– áª°ù≤dG nêQÉN oÖoàcCGh áq«∏ªY qπc õ‚GoC - GC
9 : 73,8 8 : 43,2 4 : 28,36 2 : 3,4
........... ........... ........... ...........
.É¡à– ¬ÑàcCGh áq«∏ªY uπc páª°ùb nêQÉN Éq«ægP óLC’ ≥HÉ°ùdG

q øjôªqàdG ôªãà°SCG - Ü
0,4 : 2,836 0,009 : 0,0738 0,2 : 0,34 0,08 : 0,432
........... ........... ........... ...........

q »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - ê
372
........ â n Ñ°ü«d ...... hCG .... hCG .... ‘ º°SÉ≤dG âHô°V @@@
o Hô°Vh É«q ©«ÑW Éë«ë°U GOóY í
..............’ ≈àq M .............¢ùØf ‘
4 øjôªàq dG
q øjôªàq dG ≈∏Y GOÉªàYGp
êQÉN Ö°ùMCG ºq K »q ©«ÑW í«ë°U OóY É¡ª°SÉb iôNCG áHÉàc øY áª°ùb á«q ∏ªY πq µd oåëHCG ≥HÉ°ùdG
.áª°ù≤dG
..... = 9 : ..... = 0,09: 3,546 ..... = 12 : ..... = 1,2 : 8,4
..... = 124 : ..... = 1,24 : 3,906 ..... = 25 :..... = 2,5 : 26,75
5 øjôªàq dG
.á«dÉàq dG äÉ«q ∏ª©dG RÉ‚E’ ≥HÉ°ùdG
q øjôªàq dG ôo ªãà°SCG - GC
63 2,25 47,46 1,05 48,75 0,5
* ... * :* -* * *
..... 225 ..... 105 ..... 5
q »àqdG èFÉàæq dG áë
..... = 2,25 * ..... ..... = 1,05 * ..... ..... = 0,5 * .....
373
‹
n Éàq dG êÉàæà°S’G ”q GC - ê
Éq«©«ÑW Éë«ë°U íÑ°ü«d ......hCG ...... hCG ........ ‘ ¬oHô°VCG …w ô°ûY Ol óY É¡ª°SÉb áª°ùb áq«∏ªY õ‚C’ @@@
...........................»pa nΩƒ°ù≤ŸG oÜô°VCGh
6 øjôªàq dG
.ná«dÉàq dG äÉ«q ∏ª©dG õ‚CG
4,75 : 155,8 2,5 : 30,75 1,3 : 162,5

0,024 : 18 0,205 : 52,07
7 øjôªàq dG
q ¢ùØf øe ∫É≤JÈdG øe äÉ«q ªq c 3 ´ƒÑ°SC’G Gòg ∫ÓN âjÎ°TGp
.∫hó÷G ¬æ«q Ñj Éª∏ãe ∞æ°üdG
óMC’G ¢ù«ªÿG ¿ÉæKE’G Ωƒ«dG

3,25 1,750 2,5 ≠µdÉH á«q ªq µdG
3,770 2,240 3 Ióq dÉH øªqãdG
.»àHÉLEG πq∏YCG ? øªK ô¨°UCÉH ∫É≤JÈdG øe ∞æ°üdG

q Gòg ™«H Ωƒj …q GC ‘ @ GC
.»àHÉLEG πq∏YCG ? øªK ÈcCÉH ∫É≤JÈdG øe ∞æ°üdG
q Gòg ™«H Ωƒj …q GC ‘ @ Ü
374
¢ù«b ΩÉ¶f : ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
.áMÉ°ùŸG Ωƒ¡Øe ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
35 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG áMÉ°ùe ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
.áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ∫Éª©à°SÉH πµ°T
: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2
.πµ°T áMÉ°ùe ôjó≤àd áÑ°SÉæŸG IóMƒdG QÉ«àNGp
.áÑ°SÉæe ¢ù«b IóMh ∫Éª©à°SÉH πµ°T áMÉ°ùe ôjó≤J -
πµ°T …ó©H ‘ Ióªà©ŸG ¢ù«≤dG IóMh ÚH ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (3
.áMÉ°ùŸG ¢ù«≤d áÑ°SÉæŸG IóMƒdGh
∫hó˘Lh ∫Gƒ˘WC’G ¢ù«˘˘b äGó˘˘Mh ∫hó˘˘L ÚH º˘˘q∏˘ ©˘ àŸG §˘˘∏˘ î˘ j ( 1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ¢ù«b øY ÒÑ©qàdG ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
38 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG (πjƒëàq dG) iôNCG IóMƒH πµ°T áMÉ°ùe
áMÉ°ùŸG ¢ù«b ΩÉbQCG øe ºbQ qπc ÚH ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (2
.¢ù«≤dG ∫hóL ‘ É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh
¢ù«b äGóMh ÚH áªFÉ≤dG äÉbÓ©dG ∞∏àfl ºq∏©àŸG Qƒ°üàj
q ’ (3
.ÚgÉéqJG ‘ áMÉ°ùŸG
áq«MÓØdG äÉMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ÚH äÉbÓ©dG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (4
.áMÉ°ùŸG ¢ù«≤d iôNC’G äGóMƒdGh
375
1 OóY CÉ£ÿG áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG 6 áæù° q dG
.áMÉ°ùŸG Ωƒ¡Øe ±ôq ©JCG - 1.1
1 øjôªàq dG
.ôØ°UC’ÉH ¬àMÉ°ùeh ôªMC’ÉH m πµ°T πq c §«fi ¿ƒdCq G - GC
: ‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q CGh ßM’CG - Ü

................................. p ∫ƒWCG ´ƒª› ƒg m πµ°T §«fi *
............................ `H Ohófi .......................... øe Al õL ƒg m πµ°T áo MÉ°ùe *
2 øjôªàq dG
q ™Hq ôe GÈà©e áeóq ≤ŸG ∫Éµ°TC’G øe πµ°T πu c páMÉ°ùe ¢ù«b
.∫hó÷G ‘ ¬Ño àcCGh ¢ù«b IóMh áµÑ°ûdG n Ö o °ùMC
o G - GC
¬àMÉ°ùe ¢ù«b πµ°ûdG
q
............. IóMƒH........... 1
2 1
............. IóMƒH........... 2
............. IóMƒH........... 3
............. IóMƒH........... 4
4 3
376
3 øjôªàq dG
.pá«dÉàq dG ∫Éµ°TC’G ‘ án °ùjÉ≤àŸG päÉMÉ°ùŸG ¿ƒq∏dG ¢ùØæH ¿ƒdCq G
4 øjôªàq dG
.‹Éàq dG ∫hó÷G Òn ª©J ”q CGh áµÑ°ûdG
q ≈∏Y án eƒ°SôŸG ∫Éµ°TC’G ßM’CG
πµ°ûdG
q πµ°ûdG
q πµ°ûdG
q πµ°ûdG
q ¢ù«b
4 3 2 1 ¬àMÉ°ùe
2 1
IóMƒdÉH
IóMƒdÉH
4
3
IóMƒdÉH
377
áÑ°SÉæe ¢ù«b IóMƒH ƒm à°ùe πµ°T áMÉ°ùe Qóq bCG - 2.1
1 øjôªàq dG
.Ö°SÉæŸG p¿ÉµŸG ‘ ¬Ñào cCGh páMÎ≤ŸG p ¢ù«≤dG IóMh ∫Éª©à°SÉH πµ°T πq c páMÉ°ùe ¢ù«b
n Ö o °ùMC
o G - GC
ê IóMƒdG * Ü IóMƒdG * GC IóMƒdG *
∑ `g
Ü GC
¿ ´ ê O
´ ¿ ∑ `g ™Hq ôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b * : O ê Ü GC π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b *
................ : GC IóMƒdÉH ................ : GC IóMƒdÉH

.............. : Ü IóMƒdÉH .............. : Ü IóMƒdÉH
................ : ê IóMƒdÉH ................ : ê IóMƒdÉH
q »àqdG á≤jô q£dG ø«q HCG - Ü
........................................................................................................
2 øjôªàq dG
º°U 1 áµÑ°ûdG
q √òg ≈∏Y Iƒ£N πq c ¢ù«b Èà©f
¢U ¢S Ü GC
´ ∑
ê O
378
2 OóY ÖÑ°ùq dG
: ¿PEG ........... 1 q ™Hq ôe áMÉ°ùe ¢ù«≤a º°U 1 áµÑ°ûdG
áµÑ°ûdG q √òg ≈∏Y Iƒ£ÿG ∫ƒW ¢ù«b - GC
..................... ÜÉ°ùëH o *
: O ê Ü GC ™qHôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH o *
: ∑ ´ ¢U ¢S π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
q ™qHôe páMÉ°ùe ¢ù«b
: ¿PEG ....... 1 áµÑ°ûdG o ¿ƒµj º°SO 1 `H áµÑ°ûdG
q √òg ≈∏Y Iƒ£N qπcÉæ°VƒY
q GPEG - Ü
..................... ÜÉ°ùëH o *
: O ê Ü GC ™Hq ôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH o *
:∑ ´ ¢U ¢S π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
q ™Hq ôe páMÉ°ùe ¢ù«b

: ¿PEG ....... 1 áµÑ°ûdG o ¿ƒµj Ω 1 `H áµÑ°ûdG
q √òg ≈∏Y Iƒ£N πq c ¢ù«b Éæ°VƒY
q GPEG - ê
..................... ÜÉ°ùëH o *
: O ê Ü GC ™Hq ôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH o *
:∑ ´ ¢U ¢S π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
3 øjôªqàdG
πµ°ûdG
q áMÉ°ùŸ Ö°SÉæŸG ¢ù«≤dG §q≤æe ÆGôa qπc ‘ ÖàcCG - CG
2· 1 , 2º°U 1 , 2º°SO 1 , 2Ω 1
¬àMÉ°ùe ¢ù«b
.......... º°U 1 ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
........... º°SO 1 ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
........... Ω 1 ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
........... · 1 ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
™Hq ôŸG ™∏°†d Ö°SÉæŸG ¢ù«≤dG §q≤æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - Ü

2Ω 1 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¿ƒµj.......................... ¬©∏°V ¢ù«b ™Hôe
q
2ºcO 1 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¿ƒµj......................... ¬©∏°V ¢ù«b ™Hôe
q
2ºg 1 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¿ƒµj......................... ¬©∏°V ¢ù«b ™Hôe
q
2ºc 1 ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¿ƒµj......................... ¬©∏°V ¢ù«b ™Hôe
q
379
4 øjôªàq dG
.¬àMÉ°ùe ¢ù«≤d áÑ°SÉæŸG IóMƒdÉH πµ°T πq c §HQCG
2º°SódÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ÎŸÉH √Gó©H π«£à°ùe
2ºcódÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Îªàæ°üdÉH
q ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
2⁄ÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Îª°ùjóq dÉH √Gó©H π«£à°ùe
2º°üdÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ÎeÉµjóq dG ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe
5 øjôªàq dG
.áÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG IóMh áHÉàµH Iôq e πq c ‘ ”q CG
................................. ÜÉ°ùëH 12 áaôZ áMÉ°ùe ¢ù«b *
....................... ÜÉ°ùëH 12 áq«°ùª°T IQƒ°U áMÉ°ùe ¢ù«b *
.......................... ÜÉ°ùëH 12 ∫õæe á≤jóM áMÉ°ùe ¢ù«b *
................................. ÜÉ°ùëH 12 π≤M áMÉ°ùe ¢ù«b *
................................. ÜÉ°ùëH 9 Iõ«∏L áMÉ°ùe ¢ù«b *
............................ ÜÉ°ùëH 6 áYÉÑW ábQh áMÉ°ùe ¢ù«b *
6 øjôªàq dG
.áMÉ°ùe πq µd »Ñjô≤àq dG ¢ù«≤dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG
..................... ÜÉ°ùëH o *
¢ShQóq dG áYÉb áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH IQƒÑq °ùdG o *
q áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH páYÉ≤dG ÜÉH áMÉ°ùe ¢ù«b
o *
..................... ÜÉ°ùëH o *
á°SQóŸG áMÉ°S áMÉ°ùe ¢ù«b
..................... ÜÉ°ùëH o *
ºq∏©ŸG Öàµe áMÉ°ùe ¢ù«b
o *
(¬à– ¬ÑàcCG) ∫Éµ°TC’G √òg øe πµ°T πq c áMÉ°ùe ¢ù«b
....................... * ....................... * ........... *
380
.p¬jr ón ©r Ho ‘ Ióªà©ŸG ¢ù«≤dG IóMh Ö°ùM πµ°T áMÉ°ùe ¢ù«b IóMh QÉàNCG - 3.1
1 øjôªàq dG
.º°U 1 máµÑ°T πu c ≈∏Y pIƒn r£îo rdG p ∫ƒW ¢ù«b
o
: Ö°SÉæj Ée Iôq e πq c ‘ ”q GC ºq K ßM’CG - GC
¿ ´
1 1
.2º°U Ü GC .2º°U
∑ Ω ê O
o *
......... 3 : Ω ∑ ¿ ´ ™Hq ôŸG ™∏°V ¢ù«b o *
......... 4 : O ê Ü GC π«£à°ùŸG ∫ƒW ¢ù«b
......... 1 : áµÑ°ûdG o *
q ™Hq ôe áMÉ°ùe ¢ù«b o *
......... 2 : O ê Ü GC π«£à°ùŸG ¢VôY ¢ù«b
o *
......... : Ω ∑ ¿ ´ ™Hq ôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b ......... 1 : áµÑ°ûdG o *
q ™Hq ôe áMÉ°ùe ¢ù«b
o *
......... : O ê Ü GC π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
q ≈∏Y pIƒ£ÿG p ∫ƒW ¢ù«b Iôq e qπc ‘ ôq«ZCG - Ü

.∫hó÷G ôªq YCGh áµÑ°ûdG
¢VôY ¢ù«b ∫ƒW ¢ù«b π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b áMÉ°ùe ¢ù«b ≈∏Y Iƒ£ÿG ∫ƒW ¢ù«b
O ê Ü GC π«£à°ùŸG O ê Ü GC π«£à°ùŸG O ê ÜCG áµÑ°ûdG
q ™Hq ôe áµÑ°ûdG
q
º°SO 1
Ω1
·1
ºcO 1
Ω ∑ ¿ ´ ™Hq ôŸG ™∏°V ¢ù«b Ω ∑ ¿ ´ ™Hq ôŸG áMÉ°ùe ¢ù«b áµÑ°ûdG

q ™Hq ôe áMÉ°ùe ¢ù«b áµÑ°ûdG
q ≈∏Y Iƒ£ÿG ∫ƒW ¢ù«b
º°SO 1
·1
ºg 1
Ω1
381
2 øjôªàq dG
.¬àMÉ°ùe ¢ù«≤d áÑ°SÉæŸG IóMƒdÉH πµ°T πq c §HQCG - GC
2º¡dÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b º°üdÉH

q √Gó©H π«£à°ùe
2ºcódÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ⁄ÉH √Gó©H π«£à°ùe
q
2º°üdÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b º°Sóq dÉH √Gó©H π«£à°ùe
q
2⁄ÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ºcóq dÉH √Gó©H π«£à°ùe
2º°SódÉH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b º¡dÉH √Gó©H π«£à°ùe
q
3 øjôªàq dG
.áÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG IóMƒH Iôq e πq c ‘ ”q CG
áMÉ°ùŸG ¢ù«b
..........12 3 h 4 ÎŸÉH ÉgGó©H πµ°ûdG
q á∏«£à°ùe áaôZ
2ºcO 4 2 ......... `H É¡©∏°V ¢ù«b πµ°ûdG
q á©Hq ôe ¢VQCG á©£b
2º°SO 6 2 h 3 ..........`H ÉgGó©H πµ°ûdG
q á∏«£à°ùe ábQh
.......... 9 3 º°Sóq dÉH É¡©∏°V ¢ù«b πµ°ûdG
q á©Hq ôe Iõ«∏L
2ºg 12 3 h 4 ........ `H √Gó©H πµ°ûdG
q π«£à°ùe π≤M
...........25 5 º°üdÉH
q É¡©∏°V ¢ù«b πµ°ûdG
q á©qHôe áq«°ùª°T IQƒ°U
382
4 øjôªàq dG
: Ωƒª©o ∏d ‹
n Éàq dG ¿ÓYE’G …w QÉq≤Y πl «ch ¢VôY
Ωƒª©∏d ¿ÓYEG
: ¿GƒZR Ú©H AÉæÑ∏d á◊É°U ¢VQCG ™£b 3
.2Ω ............... É¡àMÉ°ùeh Ω 15 É¡°VôYh ºcO 3 É¡dƒW πµ°ûdG q á∏«£à°ùe ¤hC’G á©£≤dG *
.2Ω 510 É¡àMÉ°ùeh .............É¡°VôYh ºcO 3 É¡dƒW πµ°ûdG q á∏«£à°ùe á«fÉqãdG á©£≤dG *
2ºcO 3 É¡àMÉ°ùeh Ω 15 É¡°VôY h.............. É¡dƒW πµ°ûdG á∏«£à°ùe áãdÉqãdG á©£≤dG *
q
.QƒcòŸG ¿ÉµŸÉH áqjQÉ≤©dG ádÉcƒdÉH ∫É°üqJ’G ôeC’G ¬ªq ¡j øe ≈∏©a
.¿ÓYE’G Gòg ‘ á©£b πq c ¤EG áÑ°ùæq dÉH ¢übÉæq dG ≈£©ŸG ”q CG *
383
.áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ∫RÉæe ∫hóL πqã“CG - 1.2
1 øjôªàq dG
.Iôq e πq c ‘ èàæà°SCGh ‹Éàq dG ∫hó÷G ôªq YCG - GC
¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¬©∏°V ¢ù«b
êÉàæà°S’G ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ™qHôe ™∏°V ¢ù«b
iôNCG IóMƒH iôNCG IóMƒH
º°SO ............ = Ω 1
2 º°SO ......... 2Ω ......... Ω1
2º°SO ............ = 2Ω 1 º°SO .......
º°U ............ = º°SO 1

2º°U ....... º°U ......... 2º°SO ....... º°SO 1
2º°U ........... = 2º°SO 1
· ............ = º°U 1
2 · ......... 2º°U ........ º°U 1
2· ............ = 2º°U 1 · .........
Ω ............ = ºcO 1
2Ω ......... Ω ......... 2ºcO ........ ºcO 1
2Ω ............ = 2ºcO 1
ºcO ............ = ºg 1
2 ºcO ......... 2ºg ......... ºg 1
2ºcO ............ = 2ºg 1 ºcO .......
ºg ............ = ºc 1
2ºg ....... ºg ......... 2ºc ......... ºc 1
2ºg ............ = 2ºc 1
2 øjôªàq dG
.≥HÉ°ùdG
q øjôªàq dÉH Éæ«©à°ùe Ö
o °SÉæj ÉÃ áHÉàc πq c ”q CG - GC
·.......... = º°U 1 º°U.......... = º°SO 1 º°SO.......... = Ω 1
2·.......... = 2º°U 1 2º°U.......... = 2º°SO 1 2º°SO.......... = 2Ω 1
ºg.......... = ºc 1 ºcO.......... = ºg 1 Ω.......... = ºcO 1

2ºg.......... = 2ºc 1 2ºcO.......... = 2ºg 1 2Ω.......... = 2ºcO 1
.èàæà°SCG ºq K ßM’CG - Ü
............................................... ...............................................................
............................................... ...............................................................
384
3 øjôªàq dG
.∫hó÷G ‘ ¬o Ñào cCG ºq K pÖ°SÉæŸG Op ó©dÉH IGhÉ°ùe πq c ”q CG - GC
2ºc 2ºg 2ºcO 2Ω 2º°SO 2º°U 2· IGhÉ°ùŸG
1 00 2º°SO 100 = 2Ω 1
2º°U ...... = 2º°SO 1
2· ...... = 2º°U 1
2Ω ...... = 2ºcO 1
2ºcO ...... = 2ºg 1
2ºg ...... = 2ºc 1
? ∫hó÷G Gòg øe mádõæe πq c ‘ ¬àHÉàc øo µªoJ º«bôJ ÈcCG ƒg Ée - Ü

.p∫GƒWC’G p ¢ù«b päGóMh p ∫hór L røYn o√õn q«eC’ p ∫hó÷G Gòg ≈n∏Y nÖ°SÉæŸG nπjó©qàdG oπNOGoC - ê
? ∫GƒWC’G ¢ù«b äGóMh ∫hóL øe ádõæe qπc ‘ ¬àHÉàc øµ“ º«bôJ Èo cCG ƒg Ée - O
4 øjôªqàdG
.¬LQÉNhCG ∫hó÷G ‘ áMÉ°ùŸG ¢ù«b Iôq e qπc ‘ ÖàcCG
2ºc 2ºg 2ºcO 2Ω 2º°SO 2º°U 2·
p ∫hn ór é n Qp ÉNn páMn É°ùn ªp rdGy ¢ù
n rdGy ê o «r bn `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG
................. 1 2 5
2º°SO 84
................. 9 5
2Ω 2370
................. 1 0 4 6
2ºcO 3705
................. 3 4 6
385
5 øjôªàq dG
.∫hó÷G º°SQ ¿hO áÑ°SÉæŸG pádõæŸG º°SG m§≤q æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - CG
2º°SO 1 7 6 2 5 2Ω 3 2 7 4 2º°U 2 3 6
}
}
}
}
}
............ ............ ............ ............ ............ ............ ............
2· 1 0 8 9 5 2ºcO 3 4 0 8
}
}
}
}
............ ............ ............ ............ ............

.náÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG nIóMh Iôq e πq c ‘ ÖàcCGh ßM’CG - Ü
............ 1 3 5 7 8 ............ 2 8 3 5 ............ 3 6 5
}
}
}
2ºc 2ºcO 2º°SO
6 øjôªàq dG
.∫hó÷G º°SQ ¿hO án Ñ°SÉæŸG IóMƒdG m§≤q æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - CG
.....75 h .... 20 = 2º°SO 2075 ....... 35 h ..... 6 = 2ºcO 635 ....... 78 h ....... 2 = 2Ω 278
.....95 h .... 157 = 2Ω 15 795 ....80 h ... 137 = 2ºcO 13 780 ....... 58 h ..... 60 = 2Ω 6058
7 øjôªàq dG
∫hó÷G º°SQ ¿hO iôNCG IóMƒH Iôq e πq c ‘ ¢ù«b πq c øY ôÑq YCG
2ºcO ......... 2Ω 500 Éædõæe pá≤jóM áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2ºcO ......... 2ºg 12 π≤M áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2Ω 20h 2ºcO 1 áq≤°T áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2ºcO ......... 2ºcO 7 h 2ºg 2 áq«MÓa ¢VQCG áMÉ°ùe ¢ù«b
2º°U.....h 2Ω ....... 2º°U ......... 2º°U 30 h 2º°SO 6 ábQh áMÉ°ùe ¢ù«b
386
8 øjôªqàdG
q oπ«£à°ùe m¿ƒàjR oπ≤M
.25 h 38 ºcóq dÉH o√Gó©oH πµ°ûdG
.2Ω 500 qπc ‘ mIôé°T p ∫óq ©Ãh …hÉ°ùqàdÉH ±ƒØ°U 10 ‘ ál °Shôë Qo Éé°TC’G
? q∞°U qπc ‘ QÉé°TC’G OóY Ée *
.........................................................
.........................................................
.........................................................
.........................................................
.........................................................
387
.áMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ∫hóL ‘ É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh áMÉ°ùe ¢ù«b ΩÉbQCG øe ºbQ qπc ÚH ábÓY §HQCG - 2.2
1 øjôªàq dG
.¬∏NGO hCG ∫hó÷G êQÉN Iôq e πq c ‘ páMÉ°ùŸG ¢ù«b
n Ö o àcCG - CG
p ∫hn ór é n Qp ÉNn páMn É°ùn ªp rdGy ¢ù
n rdGy ê o «r bn `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG `Y BG
................. 3 8 4
2º°U 536
................. 1 0 5 7
2ºcO 98
................. 4 7 9
2ºcO 3098
................. 7 0 6
2ºg 4005
2 øjôªàq dG
.∫hó÷G º°SQ ¿hO áÑ°SÉæŸG ádõæŸG ºn °SG §q≤æe m ÆGôa πq c ‘ Ö
o àcCG - CG
2º°SO 1 7 6 2 5 2Ω 3 2 7 4 2º°U 2 3 6
}
}
}
}
}
............ ............ ............ ............ ............ ............ ............

2· 1 0 8 9 5 2ºcO 3 4 0 8
}
}
}
}
............ ............ ............ ............ ............

.náÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG nIóMh Iôq e πq c ‘ ÖàcCGh ßM’CG - Ü
............ 1 3 5 7 8 ............ 2 8 3 5 ............ 3 6 5
}
}
}
2ºc 2ºcO 2º°SO

...... 1 0 6 2 3 5
}
2ºg
388
3 øjôªqàdG
.∫hó÷G º°SQ ¿hO án Ñ°SÉæŸG IóMƒdG m§≤q æe ÆGôa qπc ‘ ÖàcCG - CG
.....80 h .... 30 = 2º°SO 3080 ....... 47 h ..... 5 = 2ºcO 547 ....... 54 h ....... 3 = 2Ω 354
.....65 h .... 124 = 2Ω 12 465 ....850 h ... 1 = 2Ω 10 850 ....... 75 h ..... 50 = 2Ω 5075
4 øjôªqàdG
∫hó÷G º°SQ ¿hO iôNCG IóMƒH Iôq e qπc ‘ ¢ù«b qπc øY ôqÑYCG - GC
2ºcO ......... 2Ω 500 Éædõæe pá≤jóM áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2ºcO ......... 2ºg 12 π≤M áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2Ω 20h 2ºcO 1 áq≤°T áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2ºcO ......... 2ºcO 7 h 2ºg 2 á«q MÓa ¢VQCG áMÉ°ùe ¢ù«b
2º°U.....h 2Ω ....... 2º°U ......... 2º°U 30 h 2º°SO 6 ábQh áMÉ°ùe ¢ù«b
2Ω ......... 2 ºcO 6 ó«dG Iôc Ö©∏e áMÉ°ùe ¢ù«b
5 øjôªqàdG
q oπ«£à°ùe m¿ƒàjR oπ≤M
.25 h 38 ºcóq dÉH o√Gó©oH πµ°ûdG
.2Ω 500 qπc ‘ mIôé°T p ∫óq ©Ãh …hÉ°ùqàdÉH ±ƒØ°U 10 ‘ ál °Shôë Qo Éé°TC’G
? q∞°U qπc ‘ QÉé°TC’G OóY Ée *
.........................................................
.........................................................
.........................................................
.........................................................
.........................................................
389
.áØ∏àfl äGóMh ∫Éª©à°SÉH πµ°T áMÉ°ùe ¢ù«b øY ôÑq YCG - 3.2
1 øjôªàq dG
.Iôq e πq c ‘ èàæà°SCGh ‹Éàq dG ∫hó÷G ôªq YCG - GC
êÉàæà°S’G iôNCG IóMƒH iôNCG IóMƒH ¬àMÉ°ùe ¢ù«b ™Hq ôe ™∏°V ¢ù«b
2º°SO ...... = 2Ω 1 2º°SO ....... º°SO ......... 2Ω ......... Ω1
2º°U ...... = 2º°SO 1 2º°U ....... º°U ......... 2º°SO ....... º°SO 1
2·...... = 2º°U 1 2· ......... · ......... 2º°U ........ º°U 1
2Ω ...... = 2ºcO 1 2Ω ......... Ω ......... 2ºcO ........ ºcO 1
2ºcO ...... = 2ºg 1 2ºcO ....... ºcO ......... 2ºg ......... ºg 1
2ºg ...... = 2ºc 1 2ºg ....... ºg ......... 2ºc ......... ºc 1
.IGhÉ°ùe πq c ΩÉ“E’ á≤jô q£dG ¢ùØf óªàYCG - Ü

: ∫Éãe
êÉàæà°S’G ¬©∏°V ¢ù«b ™Hq ôe áMÉ°ùe ¢ù«b
iôNCG IóMƒH iôNCG IóMƒH
2º°U 10 000 = 2Ω 1 2º°U 10 000 º°U 100 Ω1 2Ω 1
2ºcO........... = 2ºc 1 2Ω........... = 2ºg 1
2·........... = 2Ω 1 2Ω........... = 2ºc 1
2º°SO........... = 2ºcO 1 2·........... = 2º°SO 1
2 øjôªqàdG
.mIGhÉ°ùe qπc q”CG - GC
.Ö°SÉæŸG áª°ù≤dG πeÉ©H hCG Üô°†dG
q p πeÉ©H á£≤f qπc ¢VƒYCq G- Ü
*
2Ω ....... = 2ºg 1 2º°U ....... = 2Ω 1
390
2ºcO ....... = 2ºc 1 2º°SO ....... = 2ºcO 1
2· ....... = 2Ω 1 2Ω ....... = 2ºc 1
3 øjôªàq dG
.iôNCG IóMƒH áMÉ°ùe πq c ¢ù«b øY ôÑq YCG
É¡àMÉ°ùe ¢ù«b É¡àMÉ°ùe ¢ù«b IQƒÑq °ùdG áMÉ°ùe ¢ù«b

............ 2 º°üdÉH
q ............ 2º°Sóq dÉH 4 2⁄ÉH
É¡àMÉ°ùe ¢ù«b É¡àMÉ°ùe ¢ù«b ábQh áMÉ°ùe ¢ù«b
............ 2 º°üdÉH
q ............ 2ºŸÉH 6 2º°Sóq dÉH
¬àMÉ°ùe ¢ù«b ¬àMÉ°ùe ¢ù«b π≤M áMÉ°ùe ¢ù«b
............ 2 ºcóq dÉH ............ 2⁄ÉH 12 2º¡dÉH
É¡àMÉ°ùe ¢ù«b É¡àMÉ°ùe ¢ù«b ájôb áMÉ°ùe ¢ù«b
............ 2º¡dÉH ............ 2 ºcóq dÉH 9 2ºµdÉÑ
391
4 øjôªqàdG
: Ωƒª©∏d »n pdÉqàdG n¿ÓYE’G …q QÉ≤Y lπ«ch ¢VôY
: ™«Ñ∏d á°Vhô©e áHÈ£H ¢VQCG ™£b 3

..................... 2ºcóq dÉH É¡àMÉ°ùeh 20 h 45 ⁄ÉH ÉgGó©H πµ°ûdGq á∏«£à°ùe ¤hC’G á©£≤dG *
..................... 2⁄ÉH É¡àMÉ°ùeh 8 h 15 ºcóq dÉH ÉgGó©H πµ°ûdGq á∏«£à°ùe á«fÉqãdG á©£≤dG *
. ..... 2⁄ÉH É¡àMÉ°ùeh 4 º¡dÉH É¡©∏°V ¢ù«b πµ°ûdG
q á©qHôe áãdÉqãdG á©£≤dG *
.QƒcòŸG ¿ÉµŸÉH áqjQÉq≤©dG ádÉcƒdÉH ∫É°üqJ’G ôeC’G ¬ªq ¡j øe ≈∏©a
.¿ÓYE’G Gòg ‘ á©£b πq c ¤EG áÑ°ùæq dÉH ¢übÉæq dG ≈£©ŸG ”q CG *
392
á«q MÓØdG äÉMÉ°ùŸG ¢ù«b äGóMh ±ôq ©JCG - 4.2
1 øjôªàq dG
.É¡d pÖ°SÉæŸG p¿ÉµŸG ‘ máàa’ πq c ™°VCG - GC
12 500 15
QB’ÉHh 1200 2⁄ÉH É¡n pàMÉ°ùe ¢ù«b

o m ¢VQCG á©£b *
QBÉàæ°üdÉHh
q 500 2⁄ÉH É¡àMÉ°ùe ¢ù«b á≤jóM *
QÉàµ¡dÉHh 150 000 2⁄ÉH É¡n pàMÉ°ùe ¢ù«b

o m ¢VQCG á©£b *
áÑ°SÉæe iôNCÉH ¢ù«b IóMh qπc ¢VƒYC

q Gh ßM’CG - Ü
2Ω ....... = QBÉàæ°U 500

2ºg ....... = 2Ω ....... = GQÉàµg 15
2ºcO ....... = 2Ω ....... = GQBG 12
.áÑ°SÉæe iôNCÉH ¢ù«b IóMh πq c ¢VƒYC

q Gh ßM’CG - Ü
GQBG GQÉàµg QBÉàæ°U
12 15 500
....... ....... .......
.náÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG nIóMh ¬o æe §q≤æe m ÆGôa πu c ‘ ÖàcCGh ∫n hó÷G ßM’CG - O

......... ......... .........
´ BG ´ BG ´ BG ´ BG ´ BG ´ BG ´ BG
393
2 øjôªàq dG
.pÖ°SÉæŸG Oó©dÉH áHÉàc πq c ”q CG
2Ω........... = BÉ°U 1 2ºg........... = BÉg 1 2ºcO ........... = BG 1
2Ω........... = 2ºg 1 2ºcO........... = 2ºg 1 2Ω............ = 2ºcO 1
BÉ°U........... = BÉg 1 BG.......... = BÉg 1 BÉ°U........... = BG 1

2Ω........... = BÉg 1 2Ω........... = BG 1
3 øjôªàq dG
.pôØ°UC’G p¿ƒq∏dÉH päGQB’G OóY m ¢ù«b πq c ‘ ¿ƒdCq G - GC
2Ω 1 2 0 7 5 2Ω 3 2 7 0 2Ω 6 8 5
2ºcO 2 3 5
.ôªMC’G ¿ƒq∏dÉH päGQÉàµ¡dG OóY ¢ù«b πq c ‘ ¿ƒdCq G - Ü
BG 2 0 5 2Ω 1 2 0 2 8 2ºcO 3 6 5
2ºg 3 6 8 BG 4 2 8 5
4 øjôªàq dG
.Ö
n °SÉæŸG On ó©dG §q≤æe ÆGôa πq c ‘ ÖàcCG - CG
2Ω ................ h BG ............. = 2Ω 635 * BG ...................... = 2Ω 700 *

2Ω ................ h BG ........... = 2Ω 2Ω ........................ = BG 12 *
1 345 *
BG ................ h BÉg ............. = BG 468 * BG .................... = 2Ω 2 500 *
2Ω ................ h BG .......... = 2Ω 13 725 * BG ......................... = BÉg 3 *
2Ω .............. h BÉg........... = 2Ω 10 695 * BÉg ...................... = BG 400 *
394
5 øjôªàq dG
.ÚÑ°SÉæŸG ø«r «dÉààŸG øjr Oó©dG páHÉàµH ôm °üM πq c ”q CG
BG .... > 2Ω 2 185>BG .... BÉg ....> BG 576 > BÉg... BG .... >2Ω 845 > BG ....
BÉg .... > 2Ω 12 850 >B Ég.... BG .... > 2Ω 12 850 > BG ... BÉg ....> BG 2 084 > BÉg....
BÉg ....> BG 76 > BÉg ... BG .... >2Ω 97 > BG....
6 øjôªàq dG
.Ωƒª©∏d ‹
n Éàq dG n¿ÓYE’G …q QÉq≤Y πl «ch ¢Vôn Y
: ™«Ñ∏d á°Vhô©e áHÈ£H ¢VQCG ™£b 3

..........QB’ÉH É¡àMÉ°ùeh 80 ⁄ÉH É¡©∏°V ¢ù«b πµ°ûdG q á©Hq ôe : ¤hC’G á©£≤dG *
..........QÉàµ¡dÉH É¡àMÉ°ùeh 200 h 300 ⁄ÉH ÉgGó©H πµ°ûdG q á∏«£à°ùe á«fÉqãdG á©£≤dG *
.BG ..........h BÉg......... É¡àMÉ°ùeh 100 h 135 ⁄ÉH ÉgGó©H πµ°ûdG q á∏«£à°ùe : áãdÉqãdG á©£≤dG *
.ôWÉÃ ''ìqÓØdG'' ájq QÉq≤©dG ádÉcƒdÉH ∫É°üqJ’G ôeC’G ¬ªq ¡j øe ≈∏©a
n qædG ≈£©ŸG q”CG *

.¿ÓYE’G Gòg ‘ á©£b qπc ¤EG áÑ°ùqædÉH ¢übÉ
395
¢ù«b ΩÉ¶f
: ±ó¡dG äÉ«°VÉjôq dG
(øq q£dGh QÉ£æ≤dG) πàµdG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
.º°ùL á∏àc ôjó≤àd áÑ°SÉæŸG IóMƒdG QÉ«àNG - º°ùL á∏àc ôjó≤J ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
.áÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG IóMh ∫Éª©à°SÉH º°ùL á∏àc ôjó≤J - .áÑ°SÉæŸG ¢ù«≤dG IóMh ∫Éª©à°SÉH
.πàµdG ¢ù«b äGóMh ∫RÉæe ∫hóL ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG

á∏àc ¢ù«b øY ÒÑ©àq dG ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
(πjƒëàq dG) iôNCG IóMƒH º°ùL
ádõæŸGh á∏àµdG ¢ù«b ΩÉbQCG øe ºbQ π
q c øj ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (2
.∫hó÷G ‘ É¡q∏àëj »àqdG
¢ù«b äGóMh ÚH áªFÉ≤dG äÉbÓ©dG ∞∏àfl ºq∏©àŸG ¥òëj ’ (3
.ÚgÉéqJG ‘ πàµdG
äÉ«£©ŸG §HQ óæY äGóMƒdG ¢ùfÉŒ IQhô°V ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG
πFÉ°ùŸG πM AÉæKCG É¡°†©ÑH AÉ°†àb’G óæY πjƒëàq dÉH ºq∏©àŸG Ωƒ≤j ’ *
.πFÉ°ùŸG πq M AÉæKCG
396
1 OóY CÉ£ÿG (øq q£dGh QÉ£æ≤dG) πàµdG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG 6 áæ°ùq dG
.máÑn °SÉ
p æn eo m ¢ù«r bn Ión Mr ph p ∫Éªn ©r pà°Syr ÉpH m º°ùr Lp án n∏àr co Qo óu bn GoC - 1.1
1 øjôªàq dG
n pdPn øn nµer GnC Éªn s∏co »pfÉsãdG ôp r£°ùdG
.∂ s »pa p¬jphÉ°ùn jo …òp sdG p ¢ù«r ≤n rdÉpH p ∫hs ’nC G ôp r£°ùdG
s øn pe m ¢ù«r bn πs co ¥
n Qn Rr GnC x§în pH o§pHQr GnC - GC
•1 Æ1 ¥1 ≠c 1
≠c 100 Æ 1000 ≠c 1000 ¥ 10

.p∫hs ’nC G ôp r£°ùdG
s »pa p¬jphÉ°ùn jo …òp sdG p ¢ù«r ≤n rdÉpH »pfÉsãdG ôp r£°ùdG
s øn pe m ¢ù«r bn πs co ôn ªn Mr GnC x§în pH o§pHQr GnC - Ü
.ná«n pdÉàs dG päÉHn Éàn µp rdG ºq pJGoC hn oßMp n’GoC - ê
¥....... = • 1 ≠c....... = • 1 ≠c....... = ¥ 1 Æ....... = ≠c 1
2 øjôªàq dG
p ∫hn ór é
n rdG øn pe pÖ°SÉ
p æn ªo rdG p¿Énµªn rdG »pa * án en nÓ©n rdG ™o °Vn GnC - GC
•1 ¥1 ≠c 1 Æ1
É¡∏ªM ≈∏Y QóbCG á∏àc
É¡∏ªM ≈∏Y QóbCG ’ á∏àc
.É¡n ∏p ªr Mn ≈n∏Yn Qo póbr GnC mán∏àr co πq c Ωn Éen GnC * áen nÓ©n rdG ™o °Vn GnC - Ü
¥4 ≠c 10 ¥ 50 Æ 725
≠c 4 Æ 1250 •3 ≠c 725
397
.Ö p æn jo Éªn pH »∏p jn Éen ºt pJGoC - ê
o °SÉ
≠c....................
É¡n °ùo «r bn É¡n n∏ªr Mn ™o «£p àn °Sr GnC mán∏àr co ≈°ür
n bGnC *
Æ.....................
3 øjôªàq dG
p ∫hn ór é
n rdG øn pe pÖ°SÉ
p æn ªo rdG p¿Énµªn rdG »pa * án en nÓ©n rdG ™o °Vn GnC - GC
InQÉq«°S ±hôN π«a º∏b πØW
ΩGô¨dÉH (Ég) ¬à∏àc ¢ù«≤f
ΩGôZƒ∏«µdÉH (Ég) ¬à∏àc ¢ù«≤f
QÉ£æ≤dÉH (Ég) ¬à∏àc ¢ù«≤f
qø q£dÉH (Ég) ¬à∏àc ¢ù«≤f
4 øjôªqàdG
.º°ùL qπµd »q Ñjô≤qàdG ¢ù«≤dG ΩÉeCG * án nenÓ©n rdG o™°Vn GnC - GC
¥ 25 ≠c 25 Æ 25 : ±hôN á∏àc ¢ù«b *
Æ 70 ¥ 70 ≠c 70 : á°†«H á∏àc ¢ù«b *
•3 ¥3 ≠c 3 : Iô≤H á∏àc ¢ù«b *
•2 ¥2 ≠c 2 : áæMÉ°T á∏àc ¢ù«b *
•1 ¥1 ≠c 1 : AÉŸG øe ∫ 100 á∏àc ¢ù«b *
•3 ¥3 ≠c 3 : π«a á∏àc ¢ù«b *

• 40 ¥ 40 ≠c 40 : πØW á∏àc ¢ù«b *
398
1 OóY CÉ£ÿG (øq q£dGh QÉ£æ≤dG) πàµdG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG 6 áæù° q dG
5 øjôªqàdG
.pánÑ°SÉ
p næªo rdG pIón rMƒp rdÉpH m º°ùr Lp uπco án∏ràco ¢ù
n r«bn t”CG
........... 8 h ........ 1 : ánæMp É°Tn pán∏ràco ¢ù o r«bn ........ 3 : m¿ƒoàrjRn pánHÉ°Un pán∏ràco ¢ù o r«bn
......... 500 h ........ 3 : máîn « u£nH pán∏ràco ¢ù
o r«bn ........ 6 : m ™«°Vp Qn pán∏ràco ¢ù o r«bn
......... 750 h ........ 0 : m ºrënd pá©n r£pb pán∏ràco ¢ù o r«bn ...... 125: mánµªn °Sn pán∏ràco ¢ùo r«bn
............ 8 h ........ 2 : m π«pa pán∏ràco ¢ù
o r«bn ........ 6 : ”ÉNn pán∏ràco ¢ù o r«bn
........... 25 h ........ 9 : ÉkàrjR ∫ 1000 pán∏ràco ¢ù o r«bn ....... 6 : mIQn És«°Sn pán∏ràco ¢ù
o r«bn
6 øjôªàq dG
.CÉ£ÿG í∏°UCG ºq K áÑ°SÉæe ÒZ ¢ù«b IóMh πq c ΩÉeCG * áeÓ©dG ™°VCG
EÉ£ÿG ìÓ°UEG
¥ 23 m ∫Én≤oJôr Ho p¥hóo ær °Uo pán∏àr co ¢ù

o «r bn
Æ 2 m ¢SGôs co ánbQn hn pán∏àr co ¢ù
o «r bn
≠c 7 m ∫Én≤oJôr Ho páHn É°Un pán∏àr co ¢ù
o «r bn
¥ 1 Ap Éªn rdG nøpe ôm ràpd án∏ràco ¢ù
o r«bn
Æ 125 mándÉn≤oJôr Ho pán∏àr co ¢ù
o «r bn
.≠c 15 máæn Mp É°Tn pándƒªo Mo pán∏àr co ¢ù
o «r bn
399
2 h1 OóY ÖÑ°ùq dG
.πàµdG ¢ù«b äGóMh ∫RÉæe ∫hóL πqã“CG - 1.2
É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸGh ¢ù«≤dG ΩÉbQCG øe ºbQ qπc ÚH ábÓY §HQr GnC - 2.2
1 øjôªàq dG
.∂dP øµeCG Éªq∏c ÊÉqãdG ô£°ùdG
q ‘ ¬jhÉ°ùj …òqdG ¢ù«≤dÉH ∫hCq ’G ô£°ùdG
q øe ¢ù«b πq c ¥QRCG q§îH §HQCG - GC
•1 Æ1 ¥1 ≠c 1
≠c 100 Æ 1000 ≠c 1000 ¥ 10
.p∫hs ’nC G ôp r£°ùdG

s »pa p¬jphÉ°ùn oj …òp sdG p ¢ùr«≤n rdÉpH »pfÉsãdG ôp r£°ùdG
s nøpe m ¢ùr«bn sπco ôn ªn rMGnC x§în pH o§pHQr GnC - Ü
.nán«pdÉsàdG päÉnHÉnàµp rdG tºpJGoC hn oßMp n’GoC - ê
¥....... = • 1 ≠c....... = • 1 ≠c....... = ¥ 1 Æ....... = ≠c 1
2 øjôªqàdG
.náÑ°SÉæŸG nIóMƒdG m§≤q æe m ÆGôa uπc ‘ ÖàcCG - GC
.≠c äGô°ûY , ≠cO , • , ≠g , Æ , ¥ , ≠c
............ ............ ............ ............ ............ ............ ............

±’BG äÉÄe äGô°ûY OÉMBG äGô°ûY
ΩGô¨dG äÉÄe ΩGô¨dG OÉMBG
ΩGôZƒ∏«µdG ΩGôZƒ∏«µdG ΩGôZƒ∏«µdG ΩGôZƒ∏«µdG ΩGô¨dG
400
2 h1 OóY ÖÑù° q dG
3 øjôªàq dG
.¬n∏NGO hCG ∫hó÷G ê
n QÉN ¢ù«≤dG
n Iôq e πu c ‘ ÖàcCG - GC
• ¥ ≠c äGô°ûY ≠c
.............. 1 3 5
¥ 35
.............. 4 2
•8
.............. 1 7 4 8
≠c 247
.............. 6
4 øjôªàq dG
.¢ù«≤dG p ΩÉbQCG øe m ºbQ πt c É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG º°SyG ÖàcCG
≠c 2 4 5 ¥ 2 4 ≠c 3 7
............ ............ ............ ............ ............ ............ ............

≠c 2 4 7 5
............ ............ ............ ............
5 øjôªàq dG
.¢ù«b πq c ‘ á∏ª©à°ùŸG IóMƒdG Ö
o àcCGh ßM’CG
............ 3 0 5 ............ 2 3 ............ 4 6
¥ ¥ ≠c
............ 1 2 3 5 ............ 3 0 4 7 ............ 1 6
¥ • •
401
2 h1 OóY ÖÑù° q dG
6 øjôªàq dG
.§q≤æe ÆGôa πq c ‘ áÑ°SÉæŸG IóMƒdG ÖàcCG
........ 27 h........ 13 = ≠c 1327 ........ 24 h........ 1 = ≠c 124
........ 500 h........ 1 = ¥ 15 ........ 25 h........ 3 = ≠c 3025
..... 65 h ..... 8 h..... 2 = ≠c 2 865 ........ 6 h........ 5 = ¥ 56
........ 7 h...... 15 = ≠c 15 700 ........ 5 h........ 12 = ¥ 125
7 øjôªqàdG
.iôNCG IóMh ∫Éª©à°SÉH á∏àc πq c ¢ù«b øY ôÑq YCG
2 á≤jô q£dG 1 á≤jô q£dG
≠c ...... ¥ 15 áæMÉ°T ádƒªM ¢ù«b
≠c ...... •1 AÉen ∫ 1000 án∏àr co ¢ù o «r bn
≠c ...... h ¥ ...... ≠c 925 p¿ƒào jr õs dG pâjr Rn ør pe ∫ 1000 pán∏àr co ¢ù o «r bn
≠c ...... ¥4 »q pFÉHn ôo ¡r cn ó©°üŸ iƒn °üo r ≤rdG pándƒªo ë o rdG ¢ù o «r bn
¥ ...... ≠c 1800 mánZQp Éna máæn Mp É°Tn pán∏àr co ¢ù o «r bn
≠c ...... h ¥ ...... ≠c 45 m ¢ûrÑcn pán∏ràco ¢ù o r«bn
¥ ...... h • ...... ≠c 500 pâær ªn °SEr ’G øn pe m ¢SÉ«n cr GCn 10 pán∏àr co ¢ù o «r bn
¥ ...... ¥7h•2 m π«pa pán∏ràco ¢ù
o r«bn
8 øjôªàq dG
: `H É¡n Ño Mp É°Un É¡n n∏ªs Mn .m¿Éæn rWGnC 3 máæn Mp É°ûn pd iƒn °üo
r ≤rdG áo ndƒªo ë
o rdG
t øn pe Òn Wp Éæn bn 7
.pôsµ°ùdG
.p¿ƒào jr õs dG pâjr Rn ør pe ∞°üpfhn øq oW
.≠c 765 É¡n ào n∏àr co má«s pfón ©r en m√É«n pe ôn jpQGƒnn b
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? p¬pàæn Mp É°ûn pd iƒn °üo o rdG Ωn ôn àn MyG p πgn *
r ≤rdG án ndƒªo ë
402
.máØn ∏p àn îr eo mäGón Mn hn p ∫Éªn ©r pà°Syr ÉpH mán∏àr co p ¢ù«r bn ør Yn ôo Ñu Yn GoC - 3.2
1 øjôªàq dG
.Ö p æn ªo rdG On ón ©n rdG p§≤s æn ªo rdG p ÆGôn Øn rdG »pa Qm É nWGE p πu co πn Np GOn Ö
n °SÉ o ào cr GnC - GC
≠c ..... = ¥ ..... = • 1
≠c ..... = ¥ 1
.( 10 * , 100 * , 1000 *) Ö°SÉæŸG πeÉ©dÉH á£≤f πq c ¢VƒYC

q G-Ü
2 øjôªàq dG
.¥ 1 pIón Mp Gƒrn dG án∏àr co ∞
n pFÉnØnd »pa ¥
n Qn ƒrn dG ál «s Yp Éæn °Up ál °ùn °Ss Dƒn eo ¥
o ƒ°ùo
u J
.»pdÉàs dG p ∫hn ór é n rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC *
4 1 p¥QƒdG ∞FÉØd OóY
8 ≥dÉH É¡n oàn∏ràco

1300 600 ≠µdÉH É¡n ào n∏àr co
3 øjôªàq dG
.pâjr õs dG øn pe øw oW É¡n ær pe πx µH mäÉjn phÉMn »pa pá«s pHhQo h’oC G p¿Gón r∏Ño rdG póMn GnC ≈ndGE p p¿ƒào jr õs dG pâjr Rn p ≥jpƒ°ùr àn pH Qp Éé
s àq dG óo Mn GnC Ωn Énb
.»pdÉàs dG p ∫hn ór én rdG Òn ªp ©r nJ ºt pJGoC *
24 1 äÉjhÉ◊G OóY
4 øq q£dÉH âjõq dG á∏àc
60 ≥dÉH âjõq dG á∏àc
12000 ≠µdÉH âjõq dG á∏àc
403
4 øjôªàq dG
ÚjôNCG Úà≤jô£H mán∏àr co πu co p ¢ù«r bn ør Yn ôo Ñu Yn GoC
..............≠µdÉH É¡n ào ndƒªo Mo .............. ≥dÉH É¡n ào ndƒªo Mo • 3 máæn Mp É°Tn áo ndƒªo Mo *
..............≠µdÉH É¡n ào n∏àr co .............. øq q£dÉH É¡n ào n∏àr co ¥ 50 ∫É≤JôH áHÉ°U á∏àc *
âæª°SE’G øe ¢ù«c 20 á∏àc *

..............øq q£dÉH É¡n ào n∏àr co ..............≥dÉH É¡n ào n∏àr co
≠c 1000
pâjr Rn ør pe • 75 ôl Lp ÉnJ ¥
n ƒs °Sn *
....... ≠µdÉH áo bn ƒs °ùn ªo rdG áq«ªµdG ......... ≥dÉH ábƒ°ùŸG
q áq«ªq µdG p¿ƒào jr õs dG
5 øjôªqàdG
p næªo rdG Ú«dÉààŸG Úë«ë°üdG
.p ør«nÑ°SÉ q p ørjOn ón ©n rdG pánHÉnàµp pH ôm °ür nM sπco tºpJGoC
≠c....... > ¥ 14 > ≠c....... •........ > ≠c 2 375 > •........
¥........ > • 3 > ¥........ ¥........ > ≠c 1 843 > ¥........
≠c....... > • 4 > ≠c....... •........ > ¥ 167 > •........
6 øjôªàq dG
.áÑ°SÉæn ªo rdG IóMƒdG páHn Éàn µp pH ôm °ür Mn πs co ºt pJGoC
.....1101 > ¥ 11 > .....1099 ........16 > ≠c 1 547 > .......15

........4 > ¥ 32 > ........3 ........ 3 > ≠c 2 785 > ........2
.....5001 > •5 > ....4099 ........ 21 > ¥ 207 > .......20
404
7 øjôªqàdG
: `H É¡n oÑMp É°Un É¡n n∏ªs nM m¿Énæ rWGnC 3 mánæMp É°ûn pd iƒn °üo
r ≤rdG áo ndƒªo oërdG
t nøpe Òn Wp Énæbn 7
.pôsµ°ùdG
.p¿ƒoàrjõs dG pârjRn røpe ∞°ür pfhn qø oW
.≠c 765 É¡n oàn∏ràco más«pfón ©r ne m√Én«pe ôn jpQGƒnn b
.É«v pHÉ°ùn Mp »pàHn ÉLn GE p πo u∏Yn GoC ? p¬pàæn Mp É°ûn pd iƒn °üo o rdG Ωn ôn àn MyG p πgn *
r ≤rdG án ndƒªo ë
405
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæ°ùq dG
n Ønf óo ªp nàYr GnC - 1 - 3

.m∫GnDƒ°So røYn áp nHÉnL’E p G ón ræYp p πnàoµrdG p ¢ùr«bn Ip ón rMph ¢ùr
.πàµdG ¢ù«b äGóMh ám ndnCÉ°ùr ne uπco »ap ôo u£°Sn GoC - GC
.p∫hn ór nérdG Òn ªp ©r nJ tºJp GoC - Ö
πjƒëqàdÉH ΩƒbCG
π◊G AÉ°†àb’G óæY πjƒëqàdG ádCÉ°ùŸG
’ º©f
ΩGôZƒ∏«µ˘dG »˘e 350 `H É˘WÉ˘£˘Ñ˘ dG nø˘ pe Òn WÉ˘˘æ˘ b 5 lìqÓ˘ an n¥ƒ˘s ˘ °Sn 1
(øq q£dGh QÉ£æ≤dG) πàµdG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG
q G*
..........¤EG ∫ƒMC óMGƒrdG
...................
................... ? É nWÉ n£nÑrdG ™r«nH oøªn nK Éne *
: ±ó¡dG
q G*
..........¤EG ∫ƒMC á©n °Sp m ¢SÉn«cr GnC »pa râ©n °Vp ho .m¿Énæ rWGnC 7 `H m íªr bn áo nHÉ°Un räQn óu bo 2
406
................... .≠c 50 óp MGƒrn dG
................... ? Ékëªr bn Ip nAƒo∏ªr ªn rdG p ¢SÉn«cr ’nC G Oo ón Yn Éne *
.GQk É n£ræbp 15 ám næMp É°ûn dp iƒn °üo
r ≤rdG áo ndƒªo oërdG 3
q G*
..........¤EG ∫ƒMC
................... »àp qdG ≠c 50 äGnP â p ræªn °SEr ’G p ¢SÉn«cr nC’ ≈°ür n b’nC G Oo ón ©n rdG Éne *
................... ? É¡n o∏ªr nM É¡n oæµp ªr oj
o¬ræep n¥ƒs °Sn .p ¢UÉsL’E p G nøep ¿m Énæ rWGnC 7 ójÈqàdG â«H »ap ìsÓan o∂∏p ªr nj 4
q G*
..........¤EG ∫ƒMC : »dp Gƒn sàdG ≈n∏Yn
................... GQk É n£ræbp 15
...................
≠c 1250
3 OóY CÉ£ÿG ? ójÈqàdG â«H »ap rândGRn Éne »àp sdG ¢UÉsL’E p G ás«ªp cn Éne *
45
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
πjƒëqàdÉH ΩƒbCG
π◊G AÉ°†àb’G óæY πjƒëqàdG áo ndCÉn °ùr ªn rdG
’ º©f
nπ«ep Gôn nH 10 `H É¡n oÑMp É°Un É¡n n∏ªs nM ¥ 8h • 1 ánZQp Éna áæMp É°Tn áo n∏ràco 5
q G*
..........¤EG ∫ƒMC ¥ 36 É¡n àn∏ràco räQn É°ün n a áp n∏ràoµrdG ¢ùr
o Ønf É¡n nd ¿p ƒoàrjõs dG â
p rjRn røep
................... .≠c 50h
................... ? póMp Gƒrn dG p π«peôr pÑrdG áo n∏ràco Éne *
(øq q£dGh QÉ£æ≤dG) πàµdG ¢ù«b äGóMh ‘ ±ôq °üJCG
.p πªn ©n rdG nøep Ékeƒr nj 45 â p ræªn °Sr E’p ÉpH Im Qn Éªn Yp ¿p GQn óoL áo n«£p r¨nJ rânÑs∏ n£nJ 6
q G*
..........¤EG ∫ƒMC k pc 24 ∫óq ©n oe p Ωƒr n«rdG »pa Am ÉnæpH pándhÉ≤oe o∫Éªs Yo É¡n ndnÓNp n∂n∏¡r nà°Sr Gp
É°ù«
.≠c 50 óp MGƒrn dG áo n∏ràco â p ræªn °SEr ’G nøep
: ±ó¡dG
...................
407
................... ? Ap ÉnæpÑrdG nøep áo n∏nMôr ªn rdG √p òp gn É¡n rànÑs∏ n£nJ »àp sdG â
p ræªn °Sr ’E p G án∏ràco Oo óu nMGoC
(41 ¢U 5 ¢S äÉ«°VÉjôq dG ÜÉàc)
É¡n pH On hu Ro »àp sdG p ´ƒr sædG nÖ°ùn nM ¥ p Qn Rr ’Cn G ∂p ª°ùdG q oäÉs«ªu cn √p òp gn 7
: p ΩÉsj’nC G pónMGnC »pa pán∏ªr oérdG o¥ƒ°So
hQƒ°q ûdG ∫Gõ¨dG áæjOô°q ùdG qøqàdG
q G*
..........¤EG ∫ƒMC ≠c 450 h • 2 ≠c 3 725 ≠c 85 h ¥ 25 ≠c 75 h • 4
................... : »∏p nj Éne tºJp GCo
................... p ´ƒnr f røep p Ωƒr n«rdG n∂dp Pn »ap ¥p Qn Rr ’nC G ∂ p ªn °ùdG
s nøep áq«ªu cn ÈrcGnC rânfÉnc *
.............
3 OóY CÉ£ÿG .......................................................s¿nC’
45
ÉjGhõq dGh ´Ó°VC’G á°ù«bCG ¤EG GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
.(»q Ñjô≤J) õgÉL º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG πjƒ– ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
äÉ«£©ŸG QÉ«àNG ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
.áÑ°SÉæŸG
åq∏ãŸG AÉæH πMGôe ø«q ÑJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG

πMGôe øe á∏Môe ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
.åq∏ãŸG AÉæH
: á°UÉÿG
q ÉjGhõq dG ióMEG AÉæH ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2
(°45 , °30 , °60 , °90)
ádÉM ‘ áãdÉqãdG ájGhõq dG áëàa ¢ù«b ø«q ÑJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (3

.Úeƒ∏©e ÚjôNC’G ÚàjhGõq dG É°ù«b ¿ƒµj
408
46 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG ÉjGhõq dGh ´Ó°VC’G á°ù«bCG ¤G GOÉæà°SG Éãq∏ãe »æHCG 6 áæù° q dG
q G - 1.1
.AÉæÑdG RÉ‚EG πÑb »q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC
1 øjôªàq dG
¿
: ¬«a ¿ ∑ `g åq∏ãe
º°U 3 = ¿ `g , º°U 4 = ¿ ∑ , º°U 6 = ∑ `g
`g »q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ≈∏Y äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
∑ AÉæÑdG πMôe ôcPCG - Ü
´ 2 øjôªàq dG
: ¬«a ´ ¢U ¢S åq∏ãe
¢S °45 = ´ ¢S ¢U , º°U 3 = ´ ¢S , º°U 5 = ¢U ¢S
¢U
»q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG ≈∏Y äÉ«£©ŸG ∫ƒMC
q G - GC
.AÉæÑdG πMôe ôcPCG - Ü
ê 3 øjôªàq dG
: ¬«a ê Ü GC åq∏ãe
CG °60 = êCG Ü ,°30 = ê Ü CG , º°U 5 = Ü CG
Ü »q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ≈∏Y äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
.AÉæÑdG πMôe ôcPCG - Ü
4 øjôªqàdG
`g ‘ ájhGõq dG ºFÉb ¿ ∑ `g åq∏ãe

º°U 3 = ¿ `g , º°U 4 = ∑ `g
õgÉL º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
.AÉæÑdG πMGôe ôcPCG - Ü
åq∏ãŸG Gòg »æHCG - ê
.AÉæÑdG áëq °U øe ≥q≤–CG - O
409
47 : ±ó¡dG
åq∏ãe AÉæH πMGôe ø«q ÑJCG - 1.2
1 øjôªqàdG
: ¬«a ê Ü GC åq∏ãe
º°U 3 = ê CG , º°U 4 = ê Ü , º°U 6 = Ü CG
»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC
q G - GC
.»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dÉH Éæ«©à°ùe 5 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH åq∏ãŸG Gòg AÉæH πMGôe ÖqJQCG - Ü
º°U 3 É¡YÉ©°Th ' CG' Égõcôe á«fÉK IôFGO »æHCG

º°U 6 É¡dƒW ¢ù«b ]ÜCG[ º«≤à°ùe á©£b º°SQCG
]ê Ü[ h ]ê CG[ Ú©∏°†dG
q º°SQ ”q CG
º°U 4 É¡YÉ©°Th Ü Égõcôe IôFGO »æHCG
.ÚJôFGóq dG ™WÉ≤J ê á£≤æq dG Oóq MCG
.á≤HÉ°ùdG
q πMGôª∏d É≤ah åq∏ãŸG Gòg »æHCG - ê
2 øjôªàq dG
: ¬«a ¿ ∑ `g åq∏ãe
º°U 4 = ¿ ∑ , °60 = ¿ ∑ `g , º°U 5 = ∑ `g
q G - GC
.»q Ñjô≤qàdG º°Sôq dÉH Éæ«©à°ùe 4 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH åq∏ãŸG Gòg AÉæH πMGôe ÖqJQCG - Ü
º°U4 = ¿ ∑ å«M ' ¿' á£≤æq dG ' ∑' É¡°SCGQ »àqdG ájhGõq ∏d ôNB’G ™∏°†dG
q ≈∏Y Oóq MCG
°60 É¡àëàa ¢ù«bh ' ∑' É¡°SCGQ ájhGR »æHCG
]¿ `g[ ådÉqãdG ™∏°†dG

q º°SQCG
.º°U 5 = `g ∑ å«M ' `g'' á£≤qædG ' ∑' É¡°SCGQ »àqdG ájhGõq dG »©∏°V óMCG ≈∏Y Oóq MCG
.á≤HÉ°ùdG
q πMGôª∏d É≤ah ¿ ∑ `g åq∏ãŸG »æHCG - ê
410
47 : ±ó¡dG
3 øjôªqàdG
: ¬«a ± ∑ ´ åq∏ãe
°45 = ± ´ ∑ , °60 = ± ∑ ´ , º°U 5 = ∑ ´
q G - GC
.»q Ñjô≤qàdG º°Sôq dÉH Éæ«©à°ùe 4 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH åq∏ãŸG Gòg AÉæH πMGôe ÖqJQCG - Ü
(´ ∑[ É¡«©∏°V óMCGh ' ∑' É¡°SCGQh °60 É¡°ù«b ájhGR »æHCG

( ∑ ´[ É¡«©∏°V óMCGh ' ´' É¡°SCGQh °45 É¡°ù«b ájhGR »æHCG
º°U 5 ÉgƒW ¢ù«b ]∑ ´[ º«≤à°ùe á©£b º°SQCG
ÚàjhGõq dG »©∏°V ™WÉ≤J ' ±' á£≤qædG Oóq MCG
.á≤HÉ°ùdG
q πMGôª∏d É≤ah ± ∑ ´ åq∏ãŸG »æHCG - ê
4 øjôªàq dG
: ¬«a O ´ ¢S åq∏ãe
.°75 = ¢S O ´ , °45 = O ´ ¢S , º°U 6 = ´ ¢S
áLQóq dÉH O ¢S ´ Ö°ùMCG - GC
»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G-Ü
áÑqJôe åq∏ãŸG Gòg AÉæH πMGôe ôcPCG - ê
.É¡JOóq M »àqdG πMGôŸG ¤EG GOÉæà°SG AÉæÑdG õ‚CG - O
.AÉæÑdG áqë°U øe ≥q≤–CG - `g
411
48
.áLQO 90 É¡àëàa ¢ù«b ájhGR »æHG - 2.2
.áLQO 45 É¡àëàa ¢ù«b ájhGR »æHCG
1 øjôªàq dG
''CG'' á£≤qædG ‘ ¢U º«≤à°ùŸG ≈∏Y …q Oƒª©dG ¢S º«≤à°ùŸG »æHCG
* ¢U
GC
2 øjôªqàdG
.Üƒ∏£ŸG º«≤à°ùŸG ôªMC’ÉH ¿ƒdCq G
Ü *GC (Ü CG) º«≤à°ùŸG
*
Ü
* *GC (ÜCG[ º«≤à°ùŸG ∞°üf
Ü
* *GC (CG Ü[ º«≤à°ùŸG ∞°üf
3 øjôªàq dG
.''∑''h ''`g'' ‘ (ÜCG) º«≤à°ùŸG ™£≤J ''CG'' Égõcôe IôFGO º°SQCG - GC
Ü
* *GC
.''`g''h ''¿'' ‘ (ÜCG) º«≤à°ùŸG ™£≤J ''Ü''Égõcôe IôFGO º°SQCG - Ü
Ü
* *GC
412
48 : ±ó¡dG
4 øjôªqàdG
''`g'' á£≤qædG É¡Ø°üàæe ]ÜCG[ º«≤à°ùe á©£b ¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y Oóq MCG - GC
`g
* ¢S
.]Ü GC [ º«≤à°ùŸG á©£≤d …q Oƒª©dG §°SƒŸG

q ¢U º«≤à°ùŸG »æHCG - Ü
? ¢S º«≤à°ùŸG ¤EG áÑ°ùæq dÉH ¢U º«≤à°ùŸG πqãÁ GPÉe - ê
5 øjôªàq dG
.áªFÉb ájhGR »©∏°V óMCG ƒg Ωóq ≤e º«≤à°ùe ∞°üf πq c

.ádÉM πq c ‘ ôNB’G ™∏°†dG
q »æHCG
GC
`g
¿
´
Ü ∑
áLQO 90 = ê CG Ü áLQO 90 = ¥ ¿ ´ áLQO 90 = ´ `g ∑
6 øjôªàq dG
.áLQO 90 É¡àëàa ¢ù«b ]´ `g , ∑ `g[ ájhGR »æHCG - GC
.(¢S `g[ É¡Ø°üæe
q »æHCG - Ü
: »∏j Ée ”q GC - ê
.áLQO.......... = ¢S `g ´ , áLQO............ = ¢S `g ∑
413
48 : ±ó¡dG
7 øjôªàq dG
.áLQO 45 É¡àëàa ¢ù«b ]¿ ´ , O ´[ ájhGR »æHCG - CG

.AÉæÑdG πMGôe Oóq MCG - Ü
8 øjôªàq dG
å«M ''CG'' ‘ ájhGõq dG ºFÉb ê Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - GC
.áLQO 45 = ê Ü GC , º°U 5 = ÜCG
414
48 : ±ó¡dG
.áLQO 60 É¡àëàa ¢ù«b ájhGR »æHG - 2.2
.áLQO 30 É¡àëàa ¢ù«b ájhGR »æHCG
1 øjôªqàdG
.´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àe ê Ü CG Éãq∏ãe »æHCG - CG
(’ hCG º©f) `H Ö«LCG ºq K .åq∏ãŸG Gò¡d çÓqãdG ÉjGhõq dG áfQÉ≤Ÿ áØ«Ø°T ábQh πª©à°SCG - Ü
: á°ùjÉ≤àe ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àŸG åq∏ãŸG ‘ çÓqãdG ÉjGhõq dG •
.áLQO 180 åq∏ãe ÉjGhR á°ù«bCG ´ƒª› - ê
ê Ü GC åq∏ãŸG ÉjGhR á°ù«bCG ”q CG
áLQO ....... = Ü ê CG , áLQO ....... = ê CG Ü , áLQO ....... = ê Ü CG
: ‹Éàq dG êÉàæà°S’G ”q CG - O
................... ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àŸG åq∏ãŸG ÉjGhR •

.áLQO ............ ´Ó°VC’G ¢ùjÉ≤àŸG åq∏ãŸG ÉjGhR øe ájGhR πq c ¢ù«b •
2 øjôªqàdG
.áLQO 60 É¡àëàa ¢ù«b ]¿ `g , ∑ `g[ ájhGR »æHCG - GC
.ájhGõq dG √òg ∞°üæe
q (¢S `g[ »æHCG - Ü
: »∏j Ée q”GC - ê
.áLQO ......... = ¢S `g ¿ , áLQO .......... = ¢S `g ∑
3 øjôªàq dG
.áLQO 30 É¡àëàa ¢ù«b ]O ¢S , ´ ¢S[ ájhGR »æHCG - CG
.É¡FÉæH πMGôe Oóq MCG - Ü
4 øjôªàq dG
: å«M ê Ü `g Éãq∏ãe »æHCG - CG
.áLQO 30 = ê Ü `g , áLQO 60 = ê `g Ü , º°U 6 = Ü `g
.»àHÉLEG πq∏YCG ? ê Ü `g åq∏ãŸG ´ƒf Ée - Ü
415
49 : ±ó¡dG
.ÚjôNC’G ÚàjGhõq dG »°ù«b ¤EG GOÉæà°SG åq∏ãŸ áãdÉqãdG ájGhõq dG ¢ù«b Oóq MCG - 3.2
1 øjôªàq dG
3
ÉjGhõq dG ¿ƒµJ å«ëH ∞«Ø°T ábQh ≈∏Y åq∏ãŸG Gòg ÉjGhR π≤fCG - GC
.IóMGh ájhGR ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d IQhÉéàe çÓqãdG
1 áeÉ≤à°SG ≈∏Y ÉgÉ©∏°V É¡«∏Y â∏°ü–
2 q »àqdG ájhGõq dG q¿GC øe óqcÉC JCG - Ü
.IóMGh
: »∏j Ée q”GC - ê
áLQO.................. : åq∏ãe ÉjGhR á°ù«bCG ´ƒª›
2 øjôªqàdG
: »JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q CG
áLQóq dÉH 3 ájGhõq dG áëàa ¢ù«b áLQóq dÉH 2 ájGhõq dG áëàa ¢ù«b áLQóq dÉH 1 ájGhõq dG áëàa ¢ù«b
• 60 30 1 åq∏ãŸG
90 • 45 2 åq∏ãŸG
75 45 • 3 åq∏ãŸG
3 øjôªàq dG
: ¬«a ´ Ω ¢S åq∏ãe
.áLQO 75 = Ω ´ ¢S , áLQO 60 = ´ Ω ¢S , º°U 5 = Ω ¢S
? ]´ ¢S , Ω ¢S[ ájhGõq dG áëàa ¢ù«b Ée - GC
.´ Ω ¢S åq∏ãŸG AÉæH πMGôe Oóq MCG - Ü
.åq∏ãŸG Gòg »æHCG - ê
416
É¡ª°SQCGh ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
.¬JÉ«q °UÉNh
q πµ°T π
q c ÚH ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
: ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe ÚH ºq∏©àŸG §∏îjo
´Ó°VC’G …RGƒàe -
ø«q ©ŸG -
: É©e ÚàæKE’G hCG Úà«dÉàq dG Úà«q °UÉÿG
q ióMEG ºq∏©àŸG óªà©j ’ (2 π«£à°ùŸG
øjô£≤dG áq«°UÉN
q - CG
™Hq ôŸG -
´Ó°VC’G á«q °UÉN
q -Ü
»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG πjƒ– ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
äÉjRGƒàe º°SQ ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
52 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .´Ó°VC’G
´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ πMGôe øq«ÑJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2

(áLÉ◊G Ö°ùM)
…RGƒàe º°Sôd áÑ°SÉæŸG äÉ«q °UÉÿG

q ø«q ÑJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (3
.ÉgQÉ°†ëà°SGh ´Ó°VC’G
57, 56, 55, 54 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG
(áLÉ◊G Ö°ùM)
417
q àdG
q π«dO
: ôNB’ RGƒe º«≤à°ùe º°SQ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (4
áeƒ∏©e á£≤f øe -
hCG
Ωƒ∏©e ¬æY √ó©H -
(5 áæ°ùdG
q áfhóe)
q á«q LÓ©dG IôqcòŸG
.Ωƒ∏©e É¡àëàa ¢ù«b ájhGR º°SQ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (5
(5 áæ°ùdG
q áfhóe)
q á«q LÓ©dG IôqcòŸG
.º«≤à°ùe á©£≤d …
q Oƒª©dG §°SƒŸG
q AÉæH ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (6
418
50 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG É¡ª°SQCGh ´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉ«q °UÉN
q ±ôq ©JCG - 1.1
.´Ó°VC’G äÉjRGƒàe äÉq«°UÉN
1 øjôªàq dG
.»q YÉHQ á©HQC’G ∫Éµ°TC’G øe πµ°T qπc •
: ≈∏Y øFÉc »q YÉHQ qπµd ™HGôq dG ¢SCGôq dG •
..ê øe Qq ÉŸGh (ÜCG) º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG º«≤à°ùŸG - GC
.CG øe Qq ÉŸGh (ê Ü) º«≤à°ùª∏d …RGƒŸG º«≤à°ùŸG - Ü
.»q YÉHQ πq µd ™HGôq dG ¢SCGôq dG Oóq MCG @
2»
q YÉHôq dG • 1 »q YÉHôq dG •
CG ê
CG
ê
Ü Ü
4 »q YÉHôq dG • 3 »q YÉHôq dG •
CG
Ü
Ü
ê CG ê
419
50 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
øjôªqàdG ¤EG GOÉæà°SG »q YÉHôq dG ‘ áq«°UÉÿG

q äôqaƒJ Éªq∏c ∫hó÷G øe áÑ°SÉæŸG øcÉeC’G ‘ * áeÓ©dG ™°VCG - GC
. 1 OóY ≥HÉ°ùdG
.(áÑ°SÉæŸG áq«°Sóæ¡dG IGOC’ÉH Iôq e qπc ‘ Ú©à°SCG)
¿Gô£≤dG ÉjGhõq dG ´Ó°VC’G

´ƒf
»YÉHôq dG ¿GóeÉ©àe ¿É°ùjÉ≤àe ‘ ¿É©WÉ≤àj áªFÉb á«dÉààŸG á∏HÉ≤àŸG á©HQC’G á∏HÉ≤àŸG á∏HÉ≤àŸG
∞°üàæŸG á∏eÉµàe á°ùjÉ≤àe á°ùjÉ≤àe á°ùjÉ≤àe ájRGƒàe
1 »YÉHôq dG
2 »YÉHôq dG
3 »YÉHôq dG
4 »YÉHôq dG
: ∫hó÷G øe ¬d Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ »q YÉHQ πq c ´ƒf ÖàcCG - Ü

.øq«©e ,´Ó°VCG …RGƒàe ,π«£à°ùe , ™qHôe
.á©HQC’G äÉq«YÉHôq dG ÚH ácÎ°ûe áq«°UÉÿG
q ¬«a ¿ƒµJ OƒªY qπc ôØ°UC’ÉH ¿ƒdCq G - ê
.»JB’G êÉàæà°S’G q”GC h ∫hó÷G πqeCÉJCG - O
: ¬H q¿C’ ´Ó°VCG …RGƒàe á©HQC’G äÉq«YÉHôq dG øe qπc •

................... h.............Ú∏HÉ≤àe Ú©∏°V qπc -
............................................ øjô£≤dG -
420
50 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
.¬YƒæH πµ°T qπc §HQCG
¿GóeÉ©àeh ¿É°ùjÉ≤àe √o Gô£b »q YÉHQ

Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àjh
´Ó°VCG …RGƒàe øjóeÉ©àe ÒZh Ú°ùjÉ≤àe ÒZ o√Gô£b »q YÉHQ

Éª¡Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àjh
øjóeÉ©àe ÒZh ¿É°ùjÉ≤àe o√Gô£b »q YÉHQ

Éª¡Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àjh
ø«q ©e
¿GóeÉ©àeh Ú°ùjÉ≤àe ÒZ √o Gô£b »q YÉHQ
Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àjh
√ÉjGhRh á°ùjÉ≤àe á©HQC’G ¬YÓ°VCG »q YÉHQ

π«£à°ùe áªFÉb
√ÉjGhRh á°ùjÉ≤àe á©HQC’G ¬YÓ°VCG »q YÉHQ

áªFÉb ÒZ
™Hq ôe ≈æãe ≈æãe á°ùjÉ≤àe á©HQC’G ¬YÓ°VCG »q YÉHQ

IóeÉ©àeh
ÒZh ≈æãe ≈æãe á°ùjÉ≤àe ¬YÓ°VCG »q YÉHQ

IóeÉ©àe
421
51
q ¤EG GOÉæà°SG ´Ó°VC’G …RGƒàe ±ôq ©JCG - 2.1
.´Ó°VC’G áq«°UÉN hCG øjô£≤dG áq«°UÉN
1 øjôªàq dG
: q”CGh …RGƒàe qπc πqeCÉJCG
(≈æãe ≈æãe á°ùjÉ≤àe / á°ùjÉ≤àe) : ´Ó°VC’G áq«°UÉN
q -
(IóeÉ©àe ÒZ / IóeÉ©àe)
(ø°ù«jÉ≤àe ÒZ / ¿É°ùjÉ≤àe) : øjô£≤dG á«q °UÉN -
(øjóeÉ©àe ÒZ / ¿GóeÉ©àe)
¿Gô£≤dG ´Ó°VC’G πµ°ûdG
q
´Ó°VC’G …RGƒàe
ø«q ©ŸG
π«£à°ùŸG
™qHôŸG
422
51 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
.≈æãe ≈æãe ájRGƒàe ¬YÓ°VCG »q YÉHQ qπc
: ¬jô£b áq«°UÉN
q hCG ¬YÓ°VCG áq«°UÉN
q ¤EG GOÉæà°SG »YÉHôq dG ´ƒf §q≤æe ÆGôa qπc ‘ ÖàcCG
.(´Ó°VCG …RGƒàe ,øq«©e ,™qHôe ,π«£à°ùe)
øjô£≤dG á«q °UÉN

q ´Ó°VC’G á«q °UÉN
q
¿Gô£≤dG ¿É«dÉààŸG ¿É©∏°†dG

q
Ú°ùjÉ≤àe ÒZ - Ú°ùjÉ≤àe ÒZ -
øjóeÉ©àe ÒZ - øjóeÉ©àe ÒZ -
óeÉ©J GPEG ¢ùjÉ≤J GPEG ¢ùjÉ≤J GPEG óeÉ©J GPEG

¿Gô£≤dG ¿Gô£≤dG ¿É«dÉààe ¿É©∏°V h ¿É«dÉààe ¿É©∏°V
h
423
51 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
: »àHÉLEG πq∏YCGh »q YÉHQ qπc ´ƒf ÖàcCG
´Ó°VC’G áq«°UÉN
q ¤EG GOÉæà°SG - CG
øjô£≤dG áq«°UÉN
q ¤EG GOÉæà°SG - Ü
1
........................................ : ¬o Yƒf @
...................... : ´Ó°VC’G áq«°UÉN
q •
........................................
...................... :øjô£≤dG á«q °UÉN
q •
........................................
2
........................................ : ¬o Yƒf @
...................... : ´Ó°VC’G áq«°UÉN
q •
........................................
...................... :øjô£≤dG á«q °UÉN
q •
........................................
3
........................................ : ¬o Yƒf @
...................... : ´Ó°VC’G á«q °UÉN
q •
........................................
...................... :øjô£≤dG á«q °UÉN
q •
........................................
4
........................................ : ¬o Yƒf @
...................... : ´Ó°VC’G á«q °UÉN
q •
........................................
...................... :øjô£≤dG á«q °UÉN
q •
........................................
424
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.º°Sôq dG õ‚CG qºK »q Ñjô≤J º°SQ ¤EG ´Ó°VCG …RGƒàe äÉ«£©e ∫ƒMCG -1 -2
.∫hó÷G Òª©J q”GC qºK ádCÉ°ùŸG Iôq e qπc ‘ GC ôbCG @
Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê º°Sôq dG πMGôe Oóq MCG - Ü äÉ«£©ŸG ÖàcCG - CG ádCÉ°ùŸG
.......................... O ¢S 1
…RGƒàe ¢S O ¿ `g
.......................... : ¬«a ´Ó°VCG
.......................... º°U 4 = ¿ `g
..........................
q ±ôq ©JCG
º°U 3 = ¢S `g
.......................... ¿ `g .áLQO 60 = ¢S `g ¿
..........................
: ±ó¡dG
.......................... …RGƒàe Ω … ∫ ì
2
425
.......................... … Ω : ¬«a ´Ó°VCG
.......................... º°U 4,5 = ∫ ì
.......................... º°U 3,5 = … ∫
.......................... .áLQO 70 = Ω ì ∫
.......................... ∫ ì
.......................... …RGƒàe Ω … ∫ ¢S
3
Ω
.......................... … ¿É©£≤àe √Gô£b ´ Ó°VCG
.......................... : ¬«ah ´ á£≤f ‘
.......................... ´ º°U 4 = … ¢S
¢S
.......................... º°U 6 = Ω ∫
2 OóY CÉ£ÿG .......................... ∫ áLQO 60 = Ω ´ ¢S
52
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.º°Sôq dG õ‚CGh »q Ñjô≤J º°SQ ¤EG øq«©e äÉ«£©e ∫ƒMGq -1 -2

Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê º°Sôq dG πMGôe Oóq MCG - Ü »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG ≈∏Y äÉ«£©ŸG ÖàcCG - GC ádCÉ°ùŸG
¢S ¢S
..........................
¿ √Gô£b øq«©e ¿ … ´ Ω 1
.......................... Úª«≤à°ùŸG ≈∏Y ¿’ƒªfi
.......................... : ¬«ah ∑ h ¢S
…
.......................... Ω ∑ º°U 4 = ¿ ´
..........................
q ±ôq ©JCG
∑ º°U 5 = … Ω
.......................... ´
.......................... 2
¢S
: ±ó¡dG
..........................
426
: ¬«a øq«©e ¢S O ¿ `g
.......................... `g
O º°U 5 = O `g
..........................
º°U 3 = ¢S ¿
..........................
¿
..........................
.......................... Ω … Ω ê Éãq∏ãe º°SQCG - GC - 3
.......................... ¬àªq b Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe
: å«M Ω áq«°ù«Fôq dG
.......................... º°U3 = Ω ê
.......................... … ê º°U 4 = … ê
∫ á£≤qædG øq«YCG - Ü
.......................... øq«©ŸG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d
..........................
2 OóY CÉ£ÿG ∫ ∫…Ωê
52
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.º°Sôq dG õ‚CGh »q Ñjô≤J º°SQ ¤EG π«£à°ùe äÉ«£©e ∫ƒMG q -1 -2

Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê óº°Sôq dG πMGôe Oóq MCG - Ü »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG ≈∏Y äÉ«£©ŸG ÖàcCG - CG ádCÉ°ùŸG
´ .......................... ´ 1
∑ .......................... ¿ ∑ √Gô£b π«£à°ùe ¢S O ¿ `g
.......................... Úª«≤à°ùŸG ≈∏Y ¿ ’ƒªfi
`g
: å«M ´ h ∑
..........................
q ±ôq ©JCG
Ω Ω º°U 4 = O `g
.......................... P
.......................... ¢S
: ±ó¡dG
.......................... … 2
427
.......................... O √Gô£b π«£à°ùe O … ´ ¢S
.......................... ¿ á£≤f ‘ ¿É©WÉ≤àj
.......................... ¿ º°U 5 = … ¢S ¬«ah
´
.......................... áLQO 70 = O ¿ ¢S
.......................... ¢S
.......................... ¿ Ω ¢S Éãq∏ãe º°SQCG - GC -3
.......................... Ω ¢S ¬àªq b Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe
å«M ¿ áq«°ù«Fôq dG
.......................... º°U3 = ¿ ¢S
.......................... º°U 4 = Ω ¢S
π«£à°ùŸG º°SQ q”GC - Ü
..........................
2 OóY CÉ£ÿG ..........................
¿ √Gô£b å«M Q … Ω ¢S
.¿ ‘ ¿É©WÉ≤àj
52
53 : ±ó¡dG
.´Ó°VCG …RGƒàe º°SQ πMGôe Oóq MCG - 2.2
Ü 1 øjôªàq dG
ê
: ¬«a O ê Ü CG ´Ó°VCG …RGƒàe
.áLQO 60 = O GC Ü , º°U 3 = Ü GC , º°U 5 = O GC
.º°Sôq dG ≈∏Y áÑ°SÉæŸG äÉ«£©ŸG ÖàcCG - CG
CG O O ê Ü CG ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ πMGôe ÖqJQCG - Ü
.7 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH
.º°U 5 = O CG å«M O á£≤qædG '' GC '' É¡°SCGQ »àqdG ájhGõq ∏d ÊÉqãdG ™∏°†dG
q ≈∏Y Oóq MCG
(O GC = ê Ü) º°U 5 É¡YÉ©°Th Ü Égõcôe IôFGO º°SQCG
.º°U 3 = ÜCG å«M Ü á£≤æq dG CG É¡°SCGQ »àqdG ájhGõq dG »©∏°V óMCG ≈∏Y Oóq MCG
.áLQO 60 É¡àëàa ¢ù«bh CG É¡°SCGQ ájhGR º°SQCG
(ÜCG = êO) º°U 3 É¡YÉ©°Th O Égõcôe IôFGO º°SQCG
]ê O[ h ]ê Ü[ Ú©∏°†dG q º°SQCG
.Éª¡àª°SQ Úàq∏dGG ÚJôFGóq dG ™WÉ≤J á£≤f ê á£≤æq dG Oóq MCG
.É¡JOóq M »àqdG πMGôª∏d É≤ah O ê Ü GC ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQCG - ê
2 øjôªàq dG
.´ … Ω ¢S ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ q”GC - GC
º°U 3,5
°65
Ω ¢S
º°U 6
.º°Sôq dG Gòg ΩÉ“EG πMGôe Qôq MCG - Ü
428
53 : ±ó¡dG
3 øjôªqàdG
: ¬«a O … ´ ¢S ´Ó°VC’G …RGƒàe
áLQO 75 = … ´ ¢S , º°U 4 = … ´ , º°U 6 = ´ ¢S
.Ê
q É«H º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
O ¢S ´ , O … ´ Ö°ùMCG - Ü
.O … ´ ¢S ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQCG - ê
.º°Sôq dG πMGôe Qôq MCG - O
4 øjôªàq dG
: ¬«a O … Ω ì ´Ó°VC’G …RGƒàe

.¿ á£≤qædG ‘ ¿É©WÉ≤àj ¿Gô£≤dG -
…
O °60 = O ¿ ì , º°U 5 = O Ω , º°U 6 = … ì -
: »∏j Ée ”q GC - GC
°60
¿ ................ = ì ¿ , ............ = … ¿
Ω ................ = Ω ¿ , ............ = O ¿
ì
.»àHÉLEG πq∏YCG -
.O … Ω ì ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQCG - Ü
5 øjôªàq dG
: å«M ¢S h `g Éãq∏ãe »æHCG - CG
º°U 2,5 = `g h , º°U 2 = `g ¢S , º°U 3,5 = h ¢S
.¢S O ¿ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe …ô£b ]¿ ¢S[ h ]O `g[ ™WÉ≤J á£≤f h á£≤æq dG - Ü
.¢S O ¿ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ ”q CG
429
53
.øq«©ŸG º°SQ πMGôe Oóq MCG - 2.2
1 øjôªàq dG
(ÜGƒ°U hCG CÉ£N) `H Ö«LCG
: ø«q ©ŸG Gô£b •
¿GóeÉ©àe (2 ¿É°ùjÉ≤àe (1
Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àe (3
: ø«q ©ŸG ´Ó°VCG •
IóeÉ©àe (2 á°ùjÉ≤àe (1
Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àe (3
2 øjôªàq dG
: ¬«ah Ω ‘ ¿É©WÉ≤àeh áeóq ≤ŸG äÉª«≤à°ùŸG ÚH øe Úª«≤à°ùe ≈∏Y ¿’ƒªfi √Gô£b ¿ … ´ Ω øq«©ŸG
º°U 6 ÒÑµdG ô£≤dG ¢ù«b
º°U 5 Ò¨°üdG
q ô£≤dG ¢ù«b
¿ … ´ Ω øq«©ŸG º°SQCG - GC
.º°Sôq dG πMGôe Qôq MCG - Ü
¢S
Ω
¢U
∑ ¥
430
53 : ±ó¡dG
¥ 3 øjôªàq dG
: ¬«a ¥ … Q Ü ø«q ©ŸG
º°U 5 = ¥Q , º°U 7 = … Ü
¢S
… ´ Ü .»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ≈∏Y áÑ°SÉæŸG äÉ«£©ŸG ÖàcCG - GC
ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH ø«q ©ŸG Gòg º°SQ πMGôe ÖqJQCG - Ü
.4 ¤EG 1 øe
¥ … Q Ü ø«q ©ŸG ´Ó°VCG º°SQCG
Q
''…'' h ''Ü'' ÚàØ∏àfl Úà£≤f ¢S º«≤à°ùŸG ≈∏Y Oóq MCG
¢U .º°U 3,5 ´ øY Éª¡æe πq c ó©ÑJ
´ á£≤f ‘ øjóeÉ©àe ¢Uh ¢S Úª«≤à°ùe º°SQCG
º°U 2,5 ´ øY Éª¡æe qπc ó©ÑJ ''Q'' h ''¥'' ÚàØ∏àfl Úà£≤f ¢U º«≤à°ùŸG ≈∏Y Oóq MCG
.πMGôŸG √ò¡d É≤ah ¥ … Q Ü ø«q ©ŸG º°SQCG - ê
4 øjôªqàdG
: ¬«a Ω … ∫ ¢S øq«©ŸG
º°U 4 = Ω ∫ , º°U 6 = … ¢S
»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
.»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG ø«q ©ŸG Gòg º°SQCG - Ü
.¬ª°SQ πMGôe Qôq MCG - ê
5 øjôªàq dG
: ¬«a Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe O Ü GC Éãq∏ãe »æHCG - CG
º°U 6 = O Ü , º°U 4 = OCG = ÜCG
.O `g Ü GC ø«q ©ŸG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d `g á£≤æq dG ø«q YCG - Ü
? øq«©ŸG Gòg §«fi ¢ù«b Ée - ê
431
53 : ±ó¡dG
.π«£à°ùŸG º°SQ πMGôe Oóq MCG - 2.2
1 øjôªàq dG
≈∏Y ¿’ƒªfi √Gô£b ¢S … Ω ñ π«£à°ùŸG
´
.¿ á£≤æq dG ‘ ¿É©WÉ≤àeh ¢U h ´ Úª«≤à°ùŸG
¢U π«£à°ùŸG Gòg º°SQ ”q GC - GC
ñ
¿ .º°Sôq dG πMGôe Qôq MCG - Ü
…
2 øjôªàq dG
∫
… : ¬«a ∫ … Ω ê π«£à°ùe
áLQO 60 = ê ´ ∫ , º°U 6 = … ê
.¬jô£b ™WÉ≤J á£≤f ´
´
.»q Ñjô≤àq dG º°Sôq dG ≈∏Y áÑ°SÉæŸG äÉ«£©ŸG ÖàcCG -CG
ê ∫ … Ω ê π«£à°ùŸG º°SQ πMGôe ÖqJQCG - Ü
Ω .5 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G ∫Éª©à°SÉH
.´ ‘ Ú©WÉ≤àe Úª«≤à°ùe ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d Éª¡jCGóÑe á«MÉf øe ´ É¡°SCGQ »àqdG ájhGõq dG »©∏°V Oóq eCG
.•É≤f 4 ‘ Úª«≤à°ùŸG ™£≤J º°U 3 É¡YÉ©°Th ´ Égõcôe IôFGO º°SQCG
.áLQO 60 É¡àëàa ¢ù«bh ´ É¡°SCGQ ájhGR º°SQCG
.∫ … Ω ê π«£à°ùŸG ´Ó°VCG º°SQCG
.∫ , … , Ω ,ê ‹Gƒàq dG ≈∏Y »g »àqdG Úª«≤à°ùŸG ™e IôFGóq dG ™WÉ≤J •É≤f Oóq MCG
.É¡JOóq M »àqdG πMGôª∏d É≤ah º°Sôq dG õ‚CG - ê
432
53 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
: ¬«a ∑ … Q ¢T π«£à°ùŸG
.¬jô£b ™WÉ≤J á£≤f ¿ -
áLQO 75 = ∑ ¿ ¢T , º°U 8 = … ¢T -
.»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC q G - GC
º°Sôq dG õ‚CG - Ü
.º°Sôq dG πMGôe Qôq MCG - ê
4 øjôªàq dG
: å«M ´ áq«°ù«Fôq dG ¬àªq b Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe O ´ Q Éãq∏ãe º°SQCG - GC
º°U 6 = ´ Q , º°U 4 = QO
.O … ¢UQ π«£à°ùŸG …ô£b ]O ¢U[ h ]…Q[ ™WÉ≤J á£≤f ´ á£≤æq dG - Ü
.π«£à°ùŸG Gòg º°SQ ΩÉ“EG πMGôe Qôq MCG -
.π«£à°ùŸG Gòg º°SQ ”q GC - ê
433
53 : ±ó¡dG
.™Hq ôŸG º°SQ πMGôe Oóq MCG - 2.2
1 øjôªàq dG
.(ÜGƒ°U hCG ÉC £N) `H Ö«LCG - GC
........... ¿É°ùjÉ≤àe
........... ¿GóeÉ©àe ™Hq ôŸG Gô£b
........... Éª¡«Ø°üàæe ‘ ¿É©WÉ≤àe
.]Ω Ü[ º«≤à°ùŸG á©£≤d …q OƒªY §°Sƒe
q ¢U º«≤à°ùŸG - Ü
.´ Ü Q Ω ™qHôŸG º°SQ q”CG
Ω Ü
¢U
2 øjôªàq dG
¢S : ¬«a ¢S O ¿ `g ™Hq ôŸG
º°U 6 = O `g
.»q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG ≈∏Y áÑ°SÉæŸG äÉ«£©ŸG ÖàcCG - CG
O ∫Éª©à°SÉH ¢S O ¿ `g ™Hq ôŸG º°SQ πMGôe ÖqJQCG - Ü
Ω .4 ¤EG 1 øe ΩÉbQC’G
`g
.¢S O ¿ `g ™qHôŸG ´Ó°VCG º°SQCG
.Ω á£≤f ‘ øjóeÉ©àe Úª«≤à°ùe º°SQCG
øjóeÉ©àŸG Úª«≤à°ùŸG ™e IôFGóq dG ™WÉ≤J •É«≤f »ªq °SCG
.¢S , O , ¿ , `g ‹Gƒàq dG ≈∏Y »g »àqdG
¿
(3 = 2 : 6) º°üdÉH
q É¡YÉ©°Th Ω á£≤æq dG Égõcôe IôFGO º°SQCG
.•É≤f 4 ‘ øjóeÉ©àŸG Úª«≤à°ùŸG ™£≤àa
.É¡JOóq M »àqdG πMGôª∏d É≤ah º°Sôq dG õ‚CG - ê
434
53 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
.º°U 7 = ´ Ü ¬d ´ … Ü Q ™qHôŸG
.»q Ñjô≤J º°SQ ¤EG äÉ«£©ŸG ∫ƒMC
q G - GC
.´ … Ü Q ™qHôŸG º°SQ πMGôe Qôq MCG - Ü
. ´ … Ü Q ™qHôŸG º°SQCG - ê
4 øjôªqàdG
.¬«a Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àeh ´ ‘ ájhGõq dG ºFÉb ´ Ω ¢S Éãq∏ãe º°SQCG - GC
.º°U 3,5 = ¢S ´ = Ω ´
.Q … Ω ¢S ™qHôŸG …ô£b ]Q Ω[ h ]… ¢S[ ™WÉ≤J á£≤f ´ - Ü
.™Hq ôŸG Gòg º°SQ ΩÉ“EG πMGôe Qôq MCG -
.™Hq ôŸG Gòg º°SQ ”q GC - ê
435
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.Égô°†ëà°SCGh ´Ó°VCG …RGƒàe º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG q øq«ÑJG -3 -2

.∫hó÷G Òª©J q”GC qºK Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG
q Oóq MCGh ádCÉ°ùŸG Iôq e qπc ‘ GC ôbCG @
áq«°UÉN
q qπc Oóq MCG - GC
Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG q”GC - Ü ´Ó°VC’G …RGƒàe º°SQ É¡Ñq∏£àj ádCÉ°ùŸG
¢S 1
O ..................: ´Ó°VC’G @ …RGƒàe ¢S O ¿ `g
............................. : ¬«a ´Ó°VCG
.................. : ¿Gô£≤dG @ º°U 4 = ¿ `g
q ±ôq ©JCG
............................. º°U 3 = ¢S `g
¿ `g ................... : ÉjGhõq dG @ .áLQO 60 = ¢S `g ¿
.............................
: ±ó¡dG
2
… Ω ..................: ´Ó°VC’G @ …RGƒàe Ω … ∫ ì
436
............................. : ¬«a ´Ó°VCG
.................. : ¿Gô£≤dG @ º°U 4,5 = ∫ ì
............................. º°U 3,5 = … ∫
................... : ÉjGhõq dG @ .áLQO 70 = Ω ì ∫
∫ ì .............................
3
Ω ..................: ´Ó°VC’G @ …RGƒàe Ω … ∫ ¢S
… ............................. ¿É©£≤àe √Gô£b ´ Ó°VCG
.................. : ¿Gô£≤dG @ : ¬«ah ´ á£≤f ‘
´ ............................. º°U 4 = … ¢S
¢S
................... : ÉjGhõq dG @ º°U 6 = Ω ∫

2 OóY CÉ£ÿG ∫ ............................. áLQO 60 = Ω ´ ¢S
54
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.Égô°†ëà°SCGh π«£à°ùe º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG q øq«ÑJG -3 -2

.∫hó÷G Òª©J q”GC qºK Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ π«£à°ùŸG º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG
q Oóq MCGh Iôq e qπc ‘ ádCÉ°ùŸG GC ôbCG @
áq«°UÉN
q qπc Oóq MCG - GC
Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG q”GC - Ü π«£à°ùŸG º°SQ É¡Ñq∏£àj ádCÉ°ùŸG
´ ´ 1
..................: ´Ó°VC’G @
∑ ¿ ∑ ............................. √Gô£b π«£à°ùe ¢S O ¿ `g
`g .................. : ¿Gô£≤dG @ Úª«≤à°ùŸG ≈∏Y ¿ ’ƒªfi
q ±ôq ©JCG
Ω Ω ............................. : å«M' ''´'' h ''∑ ''

P ................... : ÉjGhõq dG @ º°U 4 = O `g
¢S .............................
: ±ó¡dG
… 2
..................: ´Ó°VC’G @
437
............................. π«£à°ùe O … ´ ¢S
O .................. : ¿Gô£≤dG @ á£≤f ‘ ¿É©WÉ≤àj √Gô£b
¿ ............................. º°U 5 = … ¢S ¬«ah ¿
´ ................... : ÉjGhõq dG @ áLQO 70 = O ¿ ¢S
¢S .............................
3
..................: ´Ó°VC’G @ ¿ Ω ¢S Éãq∏ãe º°SQCG - GC -
Ω ¢S ¬àªq b Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe
............................. å«M ¿ áq«°ù«Fôq dG
.................. : ¿Gô£≤dG @ º°U3 = ¿ ¢S
............................. º°U 4 = Ω ¢S
................... : ÉjGhõq dG @ π«£à°ùŸG º°SQ q”GC - Ü
2 OóY CÉ£ÿG ¿ .............................
√Gô£b å«M Q … Ω ¢S
55
.¿ ‘ ¿É©WÉ≤àj
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.Égô°†ëà°SCGh øq«©e º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG q øq«ÑJG -3 -2

.∫hó÷G Òª©J q”GC qºK Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ øq«©ŸG º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG
q Oóq MCGh Iôq e πq c ‘ ádCÉ°ùŸG GC ôbCG @
Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG q”GC - Ü qá«°UÉN
q qπc Oóq MCG - GC ádCÉ°ùŸG
øq«©ŸG º°SQ É¡Ñq∏£àj
∑ ¢S 1
..................: ´Ó°VC’G @ √Gô£b øq«©e ¿ … ´ Ω
¿
............................. Úª«≤à°ùŸG ≈∏Y ¿’ƒªfi
.................. : ¿Gô£≤dG @ : ¬«ah ∑ h ¢S
Ω ∑ ............................. º°U 4 = ¿ ´
q ±ôq ©JCG
…
¢S ................... : ÉjGhõq dG @ º°U 5 = … Ω
.............................
´
: ±ó¡dG
¢S ..................: ´Ó°VC’G @ 2
438
............................. : ¬«a øq«©e ¢S O ¿ `g
.................. : ¿Gô£≤dG @
O º°U 5 = O `g
`g .............................
................... : ÉjGhõq dG @ º°U 3 = ¢S ¿
¿ .............................
Ω 3
..................: ´Ó°VC’G @ … Ω ê Éãq∏ãe º°SQCG - GC -
¬àªb Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àe
............................. q : å«M Ω áq«°ù«Fôq dG
.................. : ¿Gô£≤dG @ º°U3 = Ω ê
… ê ............................. º°U 4 = … ê
................... : ÉjGhõq dG @ ∫ á£≤qædG øq«YCG - Ü
2 OóY CÉ£ÿG .............................
øq«©ŸG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d
∫…Ωê
56 ∫
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.Égô°†ëà°SCGh ™qHôe º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG q øq«ÑJG -3 -2

.∫hó÷G Òª©J q”GC qºK Ö°SÉæŸG ¿ÉµŸG ‘ ™qHôe º°SQ É¡Ñq∏£àj »àqdG äÉq«°UÉÿG
q Oóq MCGh Iôq e qπc ‘ ádCÉ°ùŸG GC ôbCG @
Üƒ∏£ŸG º°Sôq dG õ‚CG - ê »q Ñjô≤qàdG º°Sôq dG q”GC - Ü áq«°UÉN
q qπc Oóq MCG - GC ádCÉ°ùŸG
™Hq ôŸG º°SQ É¡Ñq∏£àj
1
´ ..............: ´Ó°VC’G @
......................... √Gô£b ™qHôe ´ Ü Q Ω
.............. : ¿Gô£≤dG @ ¢S Úª«≤à°ùŸG ≈∏Y ¿’ƒªfi
¢S Ü Ω Ω ¢S
q ±ôq ©JCG
......................... ¢U 4 = Ü Ω ¬«ah ¢U h
............... : ÉjGhõq dG @
Q .........................
¢U ¢U
: ±ó¡dG
¥ 2
..............: ´Ó°VC’G @
439
.........................
.............. : ¿Gô£≤dG @ ¬«a ™qHôe ¥ … O ¢U
… ¢U ......................... º°U 5 = ¥ O
............... : ÉjGhõq dG @
.........................
O 3
´ ..............: ´Ó°VC’G @ ºFÉb åq∏ãe ¥ Ü ´ - GC
......................... Ú©∏°†dG
q ¢ùjÉ≤àeh ¥ ‘ ájhGõq dG
º°U 2 = Ü ¥ : å«M
.............. : ¿Gô£≤dG @
Ü ''…'' Úà£≤qædG øq«YCG - Ü
Q .........................
¥ q™HôŸG ≈∏Y ∫ƒ°üë∏d ''Q'' h
............... : ÉjGhõq dG @
2 OóY CÉ£ÿG .........................
√Gô£b …òqdG Q … Ü ´
57
¥ ‘ ¿É©WÉ≤àj
…
ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
.ájq ƒFÉe áÑ°ùf ‘ ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
QGó≤ŸG ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
.ájq ƒFÉe áÑ°ùæd ≥aGƒŸG
ÜÉ°ùM ‘ √óªà©«°S …òqdG ≈£©ŸG ø«q ÑJ ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (2

.ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq ∏d ≥aGƒŸG QGó≤ŸG
∫hóL AÉæH ‘ áeóq ≤e ájq ƒFÉe áÑ°ùf QÉªãà°SG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
.»q Ñ°SÉæJ ôjOÉ≤ŸG óMCG ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
: ájq ƒFÉe áÑ°ùæH á≤q∏©àŸG
»q ∏°UC’G QGó≤ŸG •
60 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG ójó÷G QGó≤ŸG •
IOÉjõq dG QGó≤e•
¿É°ü≤æq dG QGó≤e•
.ábÓ©dG øY Éq«°VÉjQ ÒÑ©qàdG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG

(...................¤EG.............. áÑ°ùf) áqjƒFÉe áÑ°ùf ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj *
(100 É¡eÉ≤e É¡d iôNCG áHÉàc OÉéjEGh
440
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
áeóq ≤e áqjƒFÉe áÑ°ùf ‘ ÚÑ°SÉæàŸG øjQGó≤ŸG øq«ÑJCG -1 -1

.∫hó÷G Òª©J q”CGh óæ°S qπc GC ôbCG @
Üƒ∏£ŸG ÜÉ°ùM Üƒ∏£ŸG ÜÉ°ù◊ »Ñ°SÉæJ ∫hóL AÉæH áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG ‘ ¿ÉÑ°SÉæàŸG ¿GQGó≤ŸG óæ°ùdG
1
óq dÉH ¢†«ØîqàdG áª«b @ ................... : 1QGó≤ŸG O 70 : »q ∏°UC’G øªqãdG
.... 30 ................ GAõL.................... πqãÁ % 30 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
• x •
.... 100 ................ .................. :2QGó≤ŸG
• =
AõL.................... πqãÁ
? ¢†«ØîqàdG áª«b Ée
•
2
....... : »q ∏°UC’G øªqãdG
ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
óq dÉH »q ∏°UC’ÉæªqãdG @ ................... : 1QGó≤ŸG

.... 25 ................ GAõL.................... πqãÁ %25 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
• x •
.................. :2 QGó≤ŸG O 50 : ¢†«Øî`q àdG áª«b
: ±ó¡dG
• = .... 100 ................
441
• AõL.................... πqãÁ
? »q ∏°UC’G øªqãdG Ée
3
á°SQóŸG √ò¡H çÉfE’GOóY @ .... .... ................... :1QGó≤ŸG .360 áq«FGóàHG á°SQóe ó«eÓJ OóY
çÉfE’G OóY
GAõL.................... πqãÁ OóY øe % 45 çÉfE’G OóY πqãªoj
• x •
• = .... .... ò«eÓqàdG OóY .................. :2 QGó≤ŸG √ò¡H çÉfE’G OóY Ée.ò«eÓqàdG
• AõL.................... πqãÁ ? á°SQóŸG
4
.............................. @ ................... : 1QGó≤ŸG
ÉgQƒÑY óæY äó≤a ≠c 550 ábÉf á∏àc
.............................. .... .... ................ AGõLCG.................... πqãÁ
.É¡à∏àc øe %10 AGôë°üdG
.................. :2 QGó≤ŸG q
1 OóY ÖÑù° q dG .... .... ................

1 OóY CÉ£ÿG AõL.................... πqãÁ ? É¡Jó≤a »àqdG á∏àµdG Ée
58
58 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG 6 áæù° q dG
2 øjôªàq dG
.Æ 500 É¡à∏àc äÉÑ qWôe IÒ£a äÉfƒµe
q √òg
äÉfƒµŸG
q áq«≤H IóHõq dG ôqµ°ùdG
q ¿ƒµŸG
q
......... % 20 % 30 IÒ£ØdG á∏àc øe ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG
∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
.¬Ñ°ùMCGh ™HGôq dG Oó©dG ∫ƒdóe ÖàcCG ºq K ÚàÑ°ùæq dG ‘ ådÉqãdG Oó©dG Iôq e πq c ‘ ”q GC - Ü
? 30
=
• 100
• ... ............................... á∏àc @
= .....................................
• 100
? 20
≠dÉH äÉfƒµŸG
q á«q ≤H á∏àc @ =
..................................... • 100
............................... á∏àc @
.....................................
3 øjôªàq dG
.áàa’ πq c ‘ ¢übÉæq dG ≈£©ŸG Ö°ùMCG
O 180. : »q ∏°UC’G øªqãdG

- GC
............................................... @
............................................... %20 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
O....... : ójó÷G øªqãdG
....... : »q ∏°UC’G øªqãdG

-Ü
............................................... @
............................................... %30 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
O 60 : ¢†«Øî`q àdG áª«b
O...... : »q ∏°UC’G øªqãdG

-ê
............................................... @
............................................... %25 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
O 300 : ójó÷G øªqãdG
442
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.áqjƒFÉŸG áÑ°ùqæ∏d ≥aGƒŸG QGó≤ŸG ÜÉ°ùM ‘ √óªàYCÉ°S …òqdG ≈£©ŸG øq«ÑJCG -2 -1

1 øjôªqàdG
.∫hó÷G Òª©J q”CGh óæ°S qπc GC ôbCG @
Üƒ∏£ŸG ÜÉ°ù◊ Ö°SÉæqàdG ∞«XƒJ Üƒ∏£ŸG ÜÉ°ù◊ óªà©«°S …òqdG ≈£©ŸG áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG ‘ ¿ÉÑ°SÉæàŸG ¿GQGó≤ŸG óæ°ùdG
.... .... ................ 1
................................. @ ................... : 1QGó≤ŸG O 75
.... .... ................ GAõL.................... πqãÁ % 30 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
.................. :2QGó≤ŸG
ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG
................................. @ ? ¢†«ØîqàdG áª«b Ée

AõL.................... πqãÁ
...................................
: ±ó¡dG
.... .... ................ 2
443
................................. @ ................... :1QGó≤ŸG
..........
.... .... ................ GAõL.................... πqãÁ
%20 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
.................. :2 QGó≤ŸG O 40 : ¢†«Øî`q àdG áª«b
................................. @
................................... AõL.................... πqãÁ
? »q ∏°UC’G øªqãdG Ée
»q ∏°UC’G øªqãdG @ - GC 3
%25 : ¢†«Øî`q àdG áÑ°ùf
.... 25 ................
................................. @ ................... : 1QGó≤ŸG
GAõL.................... πqãÁ .O 50 áYÉ°†H ‘ ¢†«ØîqàdG áª«b
.... 100 ................
-Ü .................. :2 QGó≤ŸG ? »q ∏°UC’G øªqãdG Ée - GC
................................. @ ................................. @ AõL.................... πqãÁ ? ójó÷G øªqãdG Ée - Ü
1 OóY CÉ£ÿG
.... 25 ................
59
.... 75 ................
59 : ±ó¡dG
2 øjôªàq dG
O 100 `H Qóq ≤ŸG »q≤ÑàŸG ≠∏ÑŸG ôNóq Jh …q ô¡°ûdG
q ∫ƒNóŸG øe %80 Éæà∏FÉY ∞jQÉ°üe πqã“
.∫hó÷G Gòg ‘ ájq ƒFÉŸG Ö°ùæq dG ”q GC - GC
QÉNOq ’G ∞jQÉ°üŸG …q ô¡°ûdG
q ∫ƒNóŸG
% .......... % .......... % ..........
(ÚàHÉàµdG q”CG) ? Éæà∏FÉ©d …q ô¡°ûdG

q ∫ƒNóŸG Ée - Ü
• x • • •
= =
•
• •
•
(ÚàHÉàµdG ”q GC ) ? Éæà∏FÉY ∞jQÉ°üe áª«b Ée - ê

• x • • •
= =
•
• •
•
3 øjôªàq dG
.äÉÑ qWôe IÒ£a äÉfƒµe q √òg
äÉfƒµŸG
q á«q ≤H IóHõq dG ôqµ°ùdG
q ¿ƒµŸG
q
% 50 .......... %30 IÒ£ØdG á∏àc øe áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG
.ôqµ°ùdG
q øe Æ 180 IÒ£ØdG √òg âÑq∏£J
∫hó÷G Òª©J ”q GC - GC
? IÒ£ØdG √òg á∏àc Ée - Ü
• •
.......................................................... =
• •
? IÒ£ØdG √òg É¡àÑq∏£J »àqdG IóHõq dG á∏àc Ée - ê

• •
.......................................................... =
• •
? äÉfƒµŸG
q á«q ≤H á∏àc Ée - O
• •
.......................................................... =
• •
444
60 : ±ó¡dG
.»q Ñ°SÉæJ ∫hóL AÉæH ‘ ájq ƒFÉe áÑ°ùf ôªãà°SCG - 1.2
1 øjôªàq dG
.á≤aGƒŸG áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædÉH Iôq e qπc ‘ q”CG
%25 `H ¢†«ØîJ - GC
% ...... : »
q ∏°UC’G øªqãdG •
% ...... : ójó÷G øªqãdG •
% ...... : ¢†«Øîàq dG •
2 øjôªàq dG
.Ö°SÉæj ÉÃ Iôq e qπc ‘ q”CG
.É¡à∏àc øe % 30 πqã“ IÒ£a ‘ ôqµ°ùdG q á∏àc - GC
% ............ : IÒ£ØdG á∏àµd ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
.AõL πqã“ É¡à∏àµa
%............ : ôqµ°ùdG á∏àµd áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG •
................... øe GAõL πqã“ ¬à∏àµa
%............ : IÒ£ØdG äÉfƒµe
q á«q ≤H á∏àµd ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
................... øe GAõL πqã“ É¡à∏àµa
q ∫ƒ°üëÃ áfQÉ≤e%15 áÑ°ùæH áæ°ùdG

.á«°VÉŸG áæ°ùdG q √òg ìqÓa ∫ƒ°üfi É‰ - Ü
% ............ : á«°VÉŸG áæ°ùdG
q ∫ƒ°üÙ ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
.AõL πqãÁ ƒ¡a
% ............ : ∫ƒ°üÙG ‘ IOÉjõq ∏d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
................∫ƒ°üfi øe GAõL πqã“ IOÉjõq dÉa
% ............ : áæ°ùdG
q √òg ∫ƒ°üÙ ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
.GAõL πqã“ »¡a
445
60 : ±ó¡dG
∫Ghô°S 3 øjôªàq dG
O 80 : »q ∏°UC’G øªqãdG
O 25 ¢†«Øîàq dG áÑ°ùf
O 20 : ¢†«Øîàq dG áª«b
O 60 : ójó÷G øªqãdG
.á≤aGƒŸG ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dÉH ”q GC - GC

......... : »q ∏°UC’G øªqã∏d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG •
.......... : ójó÷G øªqã∏d áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG •
.á≤HÉ°ùdG
q äÉ«£©ŸG ¤EG GOÉæà°SG »JB’G »q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷G ”q GC - Ü
........... ........... 100 AGõLC’G OóY
........... 20 ........... óq dÉH É¡d ≥aGƒŸG ≠∏ÑŸG
.ÊÉqãdG ô£°ùdG
q OGóYCG ™e ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàe ∫hCq ’G ô£°ùdG
q OGóYCG q¿GC øe ≥q≤–CG - ê
4 øjôªàq dG
øq«Ñe ƒg Ée Ö°ùM »q ∏°UC’G É¡æªK øe%18 ÉgGÎ°TG »àqdG áYÉ°†ÑdG ≈∏Y AGOCÓd áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG q¿CÉH ¬ØjôM ôLÉJ º∏YCG
.∫hó÷G Gò¡H
ójó÷G øªãdG AGOC’G áª«b »q ∏°UC’G øªqãdG
........... 36 200 óq dÉH ≥aGƒŸG ≠∏ÑŸG
% ........... % ........... % ........... á≤aGƒŸG ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG
.∫hó÷G Òª©J q”GC - GC
.á≤HÉ°ùdG
........... ........... ........... AGõLC’G OóY
........... ........... ........... óq dÉH É¡d ≥aGƒŸG ≠∏ÑŸG
.ÊÉqãdG ô£°ùdG
q OGóYCG ™e ÉYÉÑJh GOôW áÑ°SÉæàe ∫hCq ’G ô£°ùdG
q OGóYCG q¿GC øe ≥q≤–CG - ê
446
60 : ±ó¡dG
Iƒ°ùc 5 øjôªàq dG
O 200 : »q ∏°UC’G øªqãdG •
% 20 ¢†«Øîàq dG áÑ°ùf •
: áàaqÓdG ßM’CG - GC
40 : ¢†«Øîàq dG áª«b •
O 160 : ójó÷G øªqãdG •
.á≤HÉ°ùdG
ójó÷G ¢†«Øîàq dG »q ∏°UC’G
........... ........... ........... AGõLC’G OóY

........... ........... ........... óq dÉH É¡d ≥aGƒŸG ≠∏ÑŸG
.ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H áàaqÓdG ‘ ≠∏Ñe πq c áë
q °U øe ≥q≤–C’ ≥HÉ°ùdG
q »q Ñ°SÉæàq dG ∫hó÷ÉH Ú©à°SCG - ê
• x •
= 1
•
óq dÉH ¢†«Øîàq dG QGó≤e

• x •
= 2
•
• x •
= 1
•
óq dÉH ójó÷G øªqãdG

• x •
= 2
•
• x •
= 1
•
óq dÉH »q ∏°UC’G øªqãdG

• x •
= 2
•
6 øjôªàq dG
§°ù≤dG áª«b ájhÉ°ùàe •É°ùbCG 6 ≈∏Y »bÉÑdG ≠∏ÑŸG ™aóH ΩõàdGh ô°VÉ◊ÉH ¬æªK øe %30 ™aOh ÉHƒ°SÉM »HCG iÎ°TGp
.O 120 óMGƒdG
? Üƒ°SÉ◊G Gòg øªK Ée
447
61 : ±ó¡dG
ájq ƒFÉe áÑ°ùf Ö°ùMCG - 1.3
1 øjôªàq dG
.∫hó÷G ¬æq«Ñj Éª∏ãe ¢VQCG á©£b ÚMqÓa 4 º°SÉ≤J
4 ìqÓØdG ÜÉæe 3 ìqÓØdG ÜÉæe 2 ìqÓØdG ÜÉæe 1 ìqÓØdG ÜÉæe
14 1 1
á©£≤dG á«q ≤H á©£≤dG øe á©£≤dG á©£≤dG
50 5 4
.100 ¬eÉ≤e …q ô°ûY …q ô°ùc OóY á¨«°U ‘ ÜÉæe qπc øY ôqÑYC’ ¢übÉqædG Oó©dG q”CG
3 ìqÓØdG ÜÉæe 2 ìqÓØdG ÜÉæe 1 ìqÓØdG ÜÉæe
14 1 1
= = =
100 50 100 5 100 4
2 øjôªqàdG
.Iôq e πq c ‘ »q Ñ°SÉæàq dG ™HGôq dG Ö°ùMCG
• x • ? 8 • x • ? 7
= = = =
•
•
100 20 100 28
•
•
• x • ? 36 • x • ? 3
= = = =
•
•
100 48 100 20
•
•
3 øjôªàq dG
çÉfE’G OóY QƒcqòdG OóY º°ùb ò«eÓJ OóY
10 15 25
.áHƒ∏£ŸG áÑ°ùæq dG Iôq e πq c ‘ ÖàcCG

•
: º°ù≤dG ò«eÓJ OóY ¤EG QƒcqòdG OóY áÑ°ùf @
•
•
: º°ù≤dG ò«eÓJ OóY ¤EG çÉfE’G OóY áÑ°ùf @
•
•
: QƒcqòdG OóY ¤EG çÉfE’G OóY áÑ°ùf @
•
•
: çÉfE’G OóY ¤EG QƒcqòdG OóY áÑ°ùf @
•
448
61 : ±ó¡dG
4 øjôªàq dG
.Æ 500 É¡à∏àc äÉÑ qWôe IÒ£a äÉfƒµe
q √òg
äÉfƒµŸG
q á«q ≤H IóHR ôqµ°S ¿ƒµŸG
q
250 100 150 ≠dÉH á∏àµdG
.áHƒ∏£ŸG áÑ°ùæq dG ádÉM πq c ‘ ÖàcCG - CG
•
•
: IÒ£ØdG á∏àc ¤EG ôqµ°ùdG
q á∏àc áÑ°ùf
•
: IÒ£ØdG á∏àc ¤EG IóHõq dG á∏àc áÑ°ùf
•
•
: IÒ£ØdG á∏àc ¤EG äÉfƒµŸG
q á«q ≤H áÑ°ùf
•
•
: IÒ£ØdG á∏àc ¤EG IóHõq dGh ôqµ°ùdG
•
•
: äÉfƒµŸG
q á«q ≤H á∏àc ¤EG ôqµ°ùdG
•
(áMÎ≤ŸG πMGôŸÉH Éæ«©à°ùe) IÒ£ØdG á∏àc ¤EG áÑ°ùæq dÉH ájq ƒFÉe áÑ°ùf á¨«°U ‘ ¿ƒµe
q πq c á∏àc ÖàcCG - Ü
ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG • x • ? 150
= = ôqµ°ùdG
q
•
% ................ 100 500

•
ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG • x • ? •

= = IóHõq dG
•
%................ • •
•
áqjƒFÉŸG áÑ°ùqædG • x • ? •
= = äÉfƒµŸG
q á«q ≤H
•
%................ • •
•
OóY 5 øjôªàq dG
∫Éªq ©dG ¿ƒqjQGOEG ™æ°üe ∫Éªq ©d AÉ°üMEG Ê q É«ÑdG § q£ıG πqãÁ
25 ¿ƒ«q æ≤J ∫Éªq Y .™æ°üŸG Gòg ‘ Újq QGOE’G Oó©d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG Ö°ùMCG - GC
20 Úq«æ≤J ÒZ ∫ÉqªY Gòg ‘ Ú«q æ≤àq dG ∫Éªq ©dG Oó©d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG Ö°ùMCG - Ü
15
™æ°üŸG
Gòg ‘ Ú«q æ≤àq dG ÒZ ∫Éªq ©dG Oó©d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG Ö°ùMCG - ê
10
™æ°üŸG
5 Ú«q æ≤àq dG ÒZh Ú«q æ≤àq dG ∫Éªq ©dG Oó©d ájq ƒFÉŸG áÑ°ùæq dG Ö°ùMCG - O
0 .™æ°üŸG Gòg ‘
∞æ°üdG
q
449
åq∏ãe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG 6 áæù° q dG

q àdG
q π«dO
: ºq∏©àŸG QÉàîj ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
Ö°SÉæŸG ™∏°†dG
q áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùM ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo
¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G .åq∏ãe
áMÉ°ùeh åq∏ãe áMÉ°ùe ÚH áªFÉ≤dG ábÓ©dG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (2

.π«£à°ùe
: ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG

π«£à°ùe áMÉ°ùeh åq∏ãe áMÉ°ùe ÚH áªFÉ≤dG ábÓ©dG …ó˘©˘H ó˘MCG ÜÉ˘˘°ùM ‘ º˘˘q∏˘ ©˘ àŸG Å˘˘£˘ î˘ jo
.åq∏ãŸG …ó©Hh π«£à°ùŸG Gòg …ó©H ÚH ábÓ©dG
.áMÉ°ùŸG ¢ù«b øe ÉbÓ£fG åq∏ãe
450
62
1 OóY CÉ£ÿG åq∏ãe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG 6 áæù° q dG
.åq∏ãe ™∏°†d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G ±ôq ©JCG - 1.1
1 øjôªàq dG
CG .∫hó÷G Òª©J q”CGh Ö°SÉæŸG º°Sôq dG πqeCÉJCG
¬d πHÉ≤ŸG ™∏°†dG
q ¢SCGôq dG åq∏ãŸG
GC
ê Ü ê Ü GC
Ü ê
´
]Ω ´[
]´ ∫[ ´Ω∫
Ω ]Ω ∫[
∫
2 øjôªàq dG
¿ƒq∏dG ¢ùØæH ¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’Gh ™∏°V qπc ¿ƒdCq G - GC
¿ ¿
∑ IOq ÉM √ÉjGhR
q ΩÉY åq∏ãe `g
O CG
`g
áLôØæe √ÉjGhR ióMEG Ωq ÉY åq∏ãe Ü ê

''CG'' ‘ ºFÉb åq∏ãe
.»JÉ¶MÓe πqé°SCGh åq∏ãe qπc ‘ äÉYÉØJQ’G πqeÉC JCG - Ü
451
62
3 øjôªàq dG
]¢S GC [ , ]´ ê[ , ]`g Ü[ ¬JÉYÉØJQG ê Ü GC åq∏ãe
.¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’ÉH ™∏°V qπc §HQCG @
]¢S GC [ ]Ü GC [
]´ ê[ ] êCG[
]`g Ü[ ]ê Ü[
4 øjôªàq dG
.]¢S ∑[ ¬JÉYÉØJQG óMCGh ∑ ‘ ºFÉb ¿ ∑ `g åq∏ãe
.º°SôH Éæ«©à°ùe ∫hó÷G Òª©J ”q CG @
.............. .............. .............. åq∏ãŸG ™∏°V

.............. .............. .............. ¬d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G
ê 5 øjôªàq dG
`g ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H ê Ü GC åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - GC
º°U 5 º°U
5, 6 ......................................... @
º°U 4
......................................... @
CG
Ü ∑ º°U 7
.∑ ‘ ájhGõq dG ºFÉb ¿ ∑ `g åq∏ãŸG - Ü
∑
º°U 4 ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
º°U 3
º°U 2,4 ......................................... @
¿ `g
º°U 5 ......................................... @
452
63
π«£à°ùe áMÉ°ùeh åq∏ãe áMÉ°ùe ÚH ábÓ©dG ø«q ÑJCG - 2.1
¬àMÉ°ùe ¢ù«b øe ÉbÓ£fG åq∏ãe …ó©H óMCG Ö°ùMCG - 1.2
1 øjôªàq dG
.èàæà°SCGh ÚHƒ∏£ŸG Úãq∏ãŸG áfQÉ≤Ÿ áØ«Ø°T ábQh Iôq e πq c ‘ πª©à°SCG - CG
.O ê Ü åq∏ãª∏d ............. O Ü CG åq∏ãŸG @ .π«£à°ùe O ê Ü CG @
= O Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe @ O
O ê Ü CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ê
= O Ü ê åq∏ãŸG áMÉ°ùe @
.................. áMÉ°ùe CG
Ü
π«£à°ùe ´ ¿ ∑ `g @
. åq∏ãª∏d ¢ùjÉ≤e åq∏ãŸG @
. åq∏ãª∏d ¢ùjÉ≤e åq∏ãŸG @
¥ ´
= 2 åq∏ãŸG áMÉ°ùe @ ¿
........... áMÉ°ùe 4
1
2 3
= 3 åq∏ãŸG áMÉ°ùe @
........... áMÉ°ùe `g
∑ ¢S
= ¥ ∑ `g åq∏ãŸG áMÉ°ùe @
........... áMÉ°ùe
ôqcòJCG - Ü
π«£à°ùe áMÉ°ùe ∞°üf …hÉ°ùJ åq∏ãe áMÉ°ùe
453
63
2 øjôªàq dG
.πµ°ûdG
q áMÉ°ùe ¢ù«b Iôq e qπc ‘ Ö°ùMCG - GC
1
.2º°üdÉH
q O ê Ü CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ ê O
....................................................
.2º°üdÉH
q ê Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @
º°U 3
....................................................
.2º°üdÉH
q ê O CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @
.................................................... Ü º°U 5 CG
¿ ´ 2
.2º°üdÉH
q ´ ¿ ∑ `g π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @
.................................................... `g `g ∫
.2º°üdÉH
q ¿ ∫ ∑ åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ º°U 3
..................................................... ∑ `g
º°U 4
3
O ´ ¢S
.2º°üdÉH
q ¢S O ¿ `g π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @
....................................................
º°U 2
.2º°üdÉH
q ´ ¿ `g åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b @ `g
..................................................... ¿ º°U 5
2 øjôªàq dG
.áq«°Vôa qπc ‘ á°übÉqædG á°ù«bC’G q”GC h º°Sôq dG ßM’CG
∑ 4 á«q °VôØdG 3á«q °VôØdG 2á«q °VôØdG 1á«q °VôØdG
ê O
........ 6 7 4 º°q üdÉH ∑ Ü CG åq∏ãŸG IóYÉb ∫ƒW ¢ù«b
5 ........ 6 3 º°q üdÉH IóYÉ≤∏d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G ∫ƒW ¢ù«b
70 ........ ........ ........ 2º°üdÉH O ê Ü CG π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
Ü CG ........ ........ ........ ........ 2 º°üdÉH ∑ Ü CG åq∏ãŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
454
ø«q ©ŸG ,´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
: ™bGƒe Ióq Y ´Ó°VC’G …RGƒàe ´ÉØJQ’ q¿CG ºq∏©àŸG Qƒ°üàj
q ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
´Ó°VC’G …RGƒàe πNGO : ‘ ºq∏©àŸG Å£îoj
.´Ó°VC’G …RGƒàe êQÉN …RGƒ˘˘ ˘ ˘à˘ ˘ ˘ e á˘˘ ˘ ˘MÉ˘˘ ˘ ˘°ùe ¢ù«˘˘ ˘ ˘b ÜÉ˘˘ ˘ ˘ °ùM @
64 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .´Ó°VC’G
ø˘˘e É˘˘bÓ˘˘£˘ fG ø˘˘ jó˘˘ ©˘ ˘Ñ˘ ˘dG ó˘˘ MCG ÜÉ˘˘ °ùM @
: ´Ó°VC’G …RGƒàŸ q¿CG ºq∏©àŸG Qƒ°üàj
q ’ (2 .áMÉ°ùŸG
Ú°ùjÉ≤àe ÒZ ÚYÉØJQG
äGóYÉb 4
´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùM IóYÉb ºq∏©àŸG πqãªàj ’(3

.πµ°ûdGh
q á«ª°ùqàdG ÚH ábÓY ºq∏©àŸG §Hôj ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG
51 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG : ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo
.ø«q ©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùM @
áLÉ◊G Ö°ùM 68hCG 67 OóY áq«LÓ©dG IôqcòŸG
ø˘˘e É˘˘bÓ˘˘£˘ fG ø˘˘ jó˘˘ ©˘ ˘Ñ˘ ˘dG ó˘˘ MCG ÜÉ˘˘ °ùM @
.áMÉ°ùŸG
øe ÉbÓ£fG ø«q ©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b ÜÉ°ùM IóYÉb ºq∏©àŸG πqãªàj ’ (2
.¬jô£b
.´Ó°VCG …RGƒàe ø«q ©ŸG q¿CG ºq∏©àŸG Qƒ°üàj

q ’ (3
455
64
1 OóY CÉ£ÿG ø«q ©ŸG ,´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG 6 áæù° q dG
¬LQÉNh ¬∏NGO ´Ó°VCG …RGƒàe ´ÉØJQG õ«q eCG - 1.1
1 øjôªqàdG
.º°U 2 ¬æY ó©Ñjh ∑ º«≤à°ùª∏d RGƒe ´ º«≤à°ùŸG
.º°U 3 ¬æY ó©Ñjh ¢U º«≤à°ùª∏d RGƒe ¢S º«≤à°ùŸG
? O ê Ü GC πµ°ûdG
q ´ƒf Ée - GC
ê
........................................
O ? ]ÜCG[ ™∏°†∏d
q ≥aGƒŸG ¬YÉØJQG ¢ù«b Ée - Ü
´
...................
Ü º°U 2 ? ]ê Ü[ ™∏°†∏d q ≥aGƒŸG ¬YÉØJQG ¢ù«b Ée - ê
...................
CG
º°U ´Ó°VC’G …RGƒàe πNGO ´ÉØJQG qπc º°SQCG - O
¢S ∑
3 .¬àeóq b …òqdG ¢ù«≤dG áë
q °U øe ≥q≤–CGh
¢U
2 øjôªàq dG
´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g
`g
.áØ∏àfl ™bGƒe 3 ‘ ]∑ `g[ ™∏°†∏d

q ≥aGƒŸG ´ ¿ ∑ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe ´ÉØJQG º°SQCG - GC
.áØ∏àfl ™bGƒe 3 ‘ ]¿ ∑[ ™∏°†∏d
q ≥aGƒŸG ´ ¿ ∑ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe ´ÉØJQG º°SQCG - Ü
456
64
3 øjôªàq dG
.¢U º«≤à°ùª∏d RGƒe ¢S º«≤à°ùŸG
Ü CG ¿ ´ ¢S
º°U 3
ê º°U 4 O ∑ ¢U
º°U 3 `g
.´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g - GC
............................................... : ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
.´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC - Ü
............................................... : ¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
457
65 : ±ó¡dG
1 OóY CÉ£ÿG
ø«q ©ŸG ,´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG 6 áæù° q dG
´Ó°VC’G …RGƒàe »YÉØJQG ±ôq ©JCG - 2.1
∑
¢S
1 øjôªàq dG
´
O
ê .¢U º«≤à°ùª∏d RGƒe ¢S º«≤à°ùŸG
∑ º«≤à°ùª∏d RGƒe ´ º«≤à°ùŸG
¢U .]Ü GC [ ™∏°†∏d ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G º°SQCG - GC
CG q
]ê Ü[ ™∏°†∏d
q ≥aGƒŸG ´ÉØJQ’G º°SQCG - Ü
..èàæà°SCGh ÚYÉØJQ’G ¿QÉbCG - ê
Ü
¿É°ùjÉ≤àe ¿ÉYÉØJQ’G
Ú°ùjÉ≤àe ÒZ ¿ÉYÉØJQ’G
2 øjôªàq dG
.´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g
4,5 ´
º°U
º°U 4 º°U 3
¿ ∑ º°U 6 `g
.ÚàØ∏àfl Úà≤jô£H ´ ¿ ∑ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG @ CG
...........................................................................
...........................................................................
.´ ¿ ∑ `g ´Ó°VC’G …RGƒàe §«fi ¢ù«b Ö°ùMCG - Ü
...........................................................................
3 øjôªàq dG
ê O .O ê Ü CG ´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£≤d ôq¨°üe º°SQGòg
Ω 25 .¢VQC’G øe á©£≤dG √òg §«fi ¢ù«b Ö°ùMCG @
? Ω 15
Ü Ω 30 CG
458
66 : ±ó¡dG
.´Ó°VCG …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - 3.1
1 øjôªqàdG
.´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC @
Ü GC
.π«£à°ùe 1 `g `g Ü GC @
´ÉØJQ’G
: »∏j Ée q”CGh Úª°Sôq dG πqeÉC JCG - GC

: áµÑ°ûdG
q Iƒ£îH ´Ó°VC’G …RGƒàe IóYÉb ∫ƒW ¢ù«b
ê O : áµÑ°ûdG
q Iƒ£îH π«£à°ùŸG ∫ƒW ¢ù«b
: áµÑ°ûdG
q Iƒ£îH ´Ó°VC’G …RGƒàe ´ÉØJQG ¢ù«b
Ü GC : áµÑ°ûdG
q Iƒ£îH π«£à°ùŸG ¢VôY ¢ù«b
: áµÑ°ûdG
q á©«HÎH ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b
: áµÑ°ûdG
q á©«HÎH π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
`g ê 1 `g : èàæà°SCGh ßM’CG - Ü
π«£à°ùŸG ´Ó°VC’G …RGƒàe

= π«£à°ùŸG áMÉ°ùe ¢ù«b = ´Ó°VC’G …RGƒàe áMÉ°ùe ¢ù«b
.............................................. ..............................................
2 øjôªqàdG
‘ ¬«∏Y Éæ∏°ü–
q …òqdG π«£à°ùŸG º°SQCG .π«£à°ùe ≈∏Y Éæ∏°üëàa
q ¬YÓ°VCG óMCÉH √Éæ≤°üdCGh Éãq∏ãe ´Ó°VCG …RGƒàe πq c øe Éæ©£àbGp
.ádÉM πq c
¢U ∑ `g
¢S
¿ ´
¥
∫
459
64
3 øjôªàq dG
.´Ó°VCG …RGƒàe ´ ¿ ∑ `g h O ê Ü GC Ú∏µ°ûdG
q øe qπc
∑ `g Ü GC
º°U 3
¿ º°U 3 ´ ê O
º°U 5
.πµ°T πq c áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
.´ ¿ ∑ `g áMÉ°ùe ¢ù«b .O ê Ü GC áMÉ°ùe ¢ù«b

............................................. .............................................
4 øjôªqàdG
´Ó°VCG …RGƒàe πµ°T ‘ ¢VQCG á©£≤dôq¨°üe º°SQ Gòg
5 .O ê Ü GC
ê Ω2 O
.¢VQC’G øe á©£≤dG √òg §«fi ¢ù«b Ö°ùMCG @
? Ω 15
Ü Ω 30 GC
460
67 : ±ó¡dG
.øjô£≤dG ¤EG GOÉæà°SG ø«q ©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMG - 2.2
1 º°Sôq dG
´ 1 øjôªàq dG
ê O
6 5 .ø«q ©e ´ ¿ ∑ `g @
2 1 .π«£à°ùe O ê Ü CG @
¿ `g
3
.∫GƒWC’G ¢ù«≤d IóMh áµÑ°ûdG q Iƒ£N @
4 .áMÉ°ùŸG ¢ù«≤d IóMh áµÑ°ûdG q á©«HôJ @
7 8
: »∏j Ée ”q GC h 1 OóY º°Sôq dG πeq ÉC JCG - GC
Ü ∑ GC ...... : ø«q ©ª∏d ÒÑµdG ô£≤dG ∫ƒW ¢ù«b
2 º°Sôq dG ...... : O ê Ü GC π«£à°ùŸG ∫ƒW ¢ù«b
O ´ ê ...... : ø«q ©ª∏d Ò¨°üdG
q ô£≤dG ∫ƒW ¢ù«b
4
...... : O ê Ü GC π«£à°ùŸG ¢VôY ¢ù«b
3
2 1
.»∏j Ée ”q GC h 2h 1Úª°Sôq dG πeq ÉC JCG - Ü
¿ `g áMÉ°ùe .......... ´ ¿ ∑ `g øq«©ŸG áMÉ°ùe πqã“
6 5 .O ê Ü GC π«£à°ùŸG
7 8 = O ê Ü GC π«£à°ùŸG áMÉ°ùe
Ü ∑ GC ............ = .......... * ...........
.......... x ..........
.......... = = ´ ¿ ∑ `g ø«q ©ŸG áMÉ°ùe
..........
.¬jô£b ¤EG GOÉæà°SG øq«©ŸG áMÉ°ùe ÜÉ°ù◊ IóYÉb èàæà°SCG - ê
.......... x ..........
..........
= øq«©ŸG áMÉ°ùe
2 øjôªqàdG
: ¬d ø«q ©e πµ°T ‘ Qƒq∏ÑdG øe á©£b
4 º°Sóq dÉH Ò¨°üdG
q ô£≤dG ¢ù«b 6 º°Sóq dÉH ÒÑµdG ô£≤dG ¢ù«b
.Qƒq∏ÑdG øe á©£≤dG √òg áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
461
67 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
ø«q ©e O ê Ü GC
.áMÎ≤ŸG ä’É◊G øe ádÉM πq c ‘ »JB’G ∫hó÷G äÉZGôa CÓeCG
ádÉ◊G
3 2 1
40 ....... 30 ⁄ÉH ÒÑµdG ô£≤dG ¢ù«b
....... 30 20 ⁄ÉH Ò¨°üdG
q ô£≤dG ¢ù«b
500 600 ....... 2⁄ÉH áMÉ°ùŸG ¢ù«b
4 øjôªàq dG
.´Ó°VCG …RGƒàe ƒ¡a ≈æãe ≈æãe ájRGƒàe ¬YÓ°VCG øq«©ŸG
: ¬«a ø«q ©e ´ ¿ ∑ `g @ : ¬«a ø«q ©e O ê Ü GC @

Ω 30 = ´ ∑ , Ω 40 = ¿ `g Ω 5 = Ü GC , Ω 6 = O Ü , Ω 8 = ê GC
Ω 24 = ]¢U ¢S[ ´ÉØJQ’G ¢ù«b
´
¢U O
`g
¿ ê GC
`g
¢S ∑ Ω5
Ü
∑
: Ö°ùMCG @ : Ö°ùMCG @
.¬àMÉ°ùe ¢ù«b - GC O ê Ü GC øq«©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b - GC
.¬£«fi ¢ù«b - Ü .]∑ `g[ ¬YÉØJQG ¢ù«b - Ü
462
68 : ±ó¡dG
.¬YÉØJQG ¤EG GOÉæà°SG ø«q ©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - 3.2
1 øjôªàq dG
.´Ó°VCG …RGƒàe ƒ¡a ≈æãe ≈æãe ájRGƒàe ¬YÓ°VCG ø«q ©ŸG
ø«q ©e ´ ¿ ∑ `g @ ´Ó°VCG …RGƒàe O ê Ü GC @

º°U 3,9 = ]¢U ¢S[ ¬YÉØJQG ¢ù«b
´
ê ¢U O
¢U
¿ `g º°U 3,5
º°U 4
¢S Ü GC
º°U 6 ¢S
∑
.¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG @ .¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG
..............................................@ .............................................. @
2 øjôªàq dG
¿
ê : ¬«a ø«q ©e ¿ … ´ Ω
Ω 30 = ¿ ´ , Ω 40 = … Ω
… Ω 24 = ]ê `g[ ¬YÉØJQG ¢ù«b
Ω
.¬àMÉ°ùe ¢ù«b Ö°ùMCG - GC
`g .¬£«fi ¢ù«b Ö°ùMCG - Ü
´
463
68 : ±ó¡dG
3 øjôªàq dG
O
ê .´ÉØJQG ]ê `g[ ¬«a ø«q ©e O … ´ ¢S
.áMÎ≤ŸG ä’É◊G øe ádÉM qπc ‘ ∫hó÷G äÉZGôa GC ÓeCG
… ¢S
`g
ádÉ◊G
3 2 1
20 ....... 80 ⁄ÉH ] … ¢S[ ÒÑµdG ô£≤dG ¢ù«b
....... 24 60 ⁄ÉH ]O ´[ Ò¨°üdG
q ô£≤dG ¢ù«b
150 ....... ....... 2⁄ÉH ø«©ŸG áMÉ°ùe ¢ù«b
q
....... ....... ....... ⁄ÉH ]´ ¢S[ ™∏°†dG
q ¢ù«b
....... 14,4 48 ⁄ÉH ]ê `g[ ´ÉØJQ’G ¢ù«b
50 60 ....... ⁄ÉH ø«q ©ŸG §«fi ¢ù«b
4 øjôªàq dG
ê ∑ O .O ê Ü CG π«£à°ùe πµ°T ‘ Qƒq∏ÑdG øe á©£b º°Sôq dG πqãÁ
¢U ÉgÉæ£MCGh ´ ¿ ∑ `g ø«q ©e πµ°T ‘ á©£b É¡æeÉæ©£àbGp
.»q Ñ°ûN QÉWEÉH
º°SO 7,2 ¿ ? QÉWE’G Gòg ∫ƒW ¢ù«b Ée @
º°SO 9 ¿ `g
¢S
Ü ´ GC
º°SO 12
464
É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG 6 áæù° q dG
q àdG
q π«dO
q c ∫ƒdóe ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ∫hCq ’G CÉ£ÿG
69 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG á«q ∏ªY hCG ™ª÷G á«q ∏ªY ºq∏©àŸG õéæjo @
.ÚeÉ≤ŸGh Ú£°ùÑdG ≈∏Y ìô q£dG
: ÚH ábÓ©dG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (2
.Újq ô°ùc øjOóY ™ªLh … q ô°ùc OóY Ö«côJ
.ôNBG øe …q ô°ùc OóY ìôWh … q ô°ùc OóY ∂«µØJ
: ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ (1 ÊÉqãdG ÉC £ÿG

.ÌcCG hCG Újq ô°ùc øjOó©d óM
q ƒe ΩÉ≤e OÉéjEG OGóYCG äÉeÉ≤e ó«MƒJ ‘ ºq∏©àŸG Å£îjo *
.Ωóq ≤e ΩÉ≤Ã … q ô°ùc Oó©d iôNCG áHÉàc OÉéjEG .ájq ô°ùc
.…
q ô°ùc OóY ƒg »q ©«ÑW í«ë°U OóY π
q c q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ådÉqãdG ÉC £ÿG
™ª÷G á«q ∏ªY RÉ‚EG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ @
ó˘MCG ¿ƒ˘µ˘j á˘˘dÉ˘˘M ‘ ìô˘˘ q£˘˘dG á˘˘«q ˘ ∏˘ ª˘ Y hCG
ô˘NB’Gh É˘«q ˘©˘«˘Ñ˘W É˘ë˘«˘ë˘°U GOó˘˘Y É˘˘¡˘ jóq ˘ M
.Éjq ô°ùc GOóY
.…
q ô°ùc OóY ƒg …
q ô°ûY OóY qπc q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ™HGôq dG ÉC £ÿG
™ª÷G áq«∏ªY RÉ‚EG ≈∏Y ºq∏©àŸG Qó≤j ’ @
73 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG ó˘MCG ¿ƒ˘µ˘j á˘˘dÉ˘˘M ‘ ìô˘˘ q£˘˘dG á˘˘q«˘ ∏˘ ª˘ Y hCG
.Éqjô°ùc GOóY ôNB’Gh Éqjô°ûY GOóY É¡jóq M
¿CG Öq∏£àJ ìô q£dGh ™ª÷G »à«q ∏ªY øe qÓc q¿CG ºq∏©àŸG ∑Qój ’ (1 ¢ùeÉÿG ÉC £ÿG
.IóMƒdG ¢ùØæH á≤q∏©àe ájq ô°ùµdG OGóYC’G ¿ƒµJ á˘«q ˘∏˘ª˘Y hCG ™˘ª÷G á˘«q ˘∏˘ª˘Y º˘q∏˘ ©˘ àŸG õ˘˘é˘ æ˘ j @
¢ùØæH ≥q∏©àJ ’ ájq ô°ùc OGóYCG ≈∏Y ìô q£dG
74 OóY á«q LÓ©dG IôqcòŸG .IóMƒdG
465
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.ΩÉ≤ŸGh §°ùÑdG øe qπc ∫ƒdóe ±ôq ©JG -1 -1

.Ö°SÉæj ÉÃ q”GC h Iôq e qπc ‘ º°Sôq dG πqeÉC JCG : 1 øjôªqàdG
É¡d ≥aGƒŸG º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG áq«∏ªY qπc q”CG 2 q AGõLC’G OóY øY ôqÑYCG 1
IóMƒdG ¤EG áÑ°ùqædÉH áfƒ∏ŸG º°Sôq dG
• 1 2
=
• • + •
.á°ùjÉ≤àe AGõLCG ¤EG IóMƒdG ÉfCGõq L (π«£à°ùe áMÉ°ùe : IóMƒdG) 1
• 1 3
= .IóMƒdG øe á°ùjÉ≤àe AGõLCG Éqfƒdq
• • + •
É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG
• 1 4 .IóMƒdG áfƒ∏ŸG
q AGõLC’G πqã“
=
• • – •
: ±ó¡dG
• 2 3
466
=
• • + • (™qHôe áMÉ°ùe : IóMƒdG) 2
.á°ùjÉ≤àe AGõLCG ¤EG IóMƒdG ÉfCGõq L
• 5 2
•
=
• + •
.IóMƒdG øe á°ùjÉ≤àe AGõLCG Éqfƒdq
• 5 7
.IóMƒdG áfƒ∏ŸG
=
• • – •
• 4 2
•
=
• + •
.á°ùjÉ≤àe AGõLCG ¤EG IóMƒdG ÉfCGõq L (…q ôFGO ¢Uôb : IóMƒdG) 3
.IóMƒdG øe á°ùjÉ≤àe AGõLCG Éqfƒdq
• 2 6
= .IóMƒdG áfƒ∏ŸG
• • + •
• 6 8
=
• – •
•
1 OóY CÉ£ÿG
69
69
1 OóY CÉ£ÿG É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG 6 áæù° q dG
2 øjôªàq dG
.ÚjôNCG Úà«q ∏ªY É¡æe èàæà°SCG ºq K AGôØ°üdG
q áàaqÓdG ≈∏Y áeóq ≤ŸG á«q ∏ª©dG Iôq e πq c ‘ ”q CG
7 4 • • 2 3
= + = +
9 9 • • 5 5
• • • • • • • • • • • •
= – = – = – = –
• • • • • • • • • • • •
11 9 • 5 • 12
= + = –
20 20 • 12 • 12
• • • • • • • • • • • •
= – = – = + = –
• • • • • • • • • • • •
3 øjôªàq dG
.Ö°ùMCG
• 5 4 , • 3 1
= + = +
• 9 9 • 6 6
• 8 , • 5 7
= – 1 = +
• 17 • 8 8
•
•
=
8
+
25 25
18
– 2( ) , =
4
11
+
2
11
+
5
11
467
69
4 øjôªàq dG
.Éjq óYÉ°üJ áÑqJôe ôØ°üdGÒZ
q OóY πq c äÉØYÉ°†e ÖàcCG - CG
.øjOóY πq µd ôØ°üdG q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G ¿ƒdCq G - Ü
• • • • • • • 3 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 4 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 4 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 10 `pd äÉØYÉ°†e @
5 øjôªàq dG
.øjOóY qπµd ôØ°üdG
q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G óLC’ á≤HÉ°ùdG
q á≤jô q£dG ¢ùØf qπ¨à°SCG
20 h 8 20 h 5 6 h 7 10 h 8 6 h 8 4h6 ¿GOó©dG
ôØ°üdG
q ÒZ Éª¡d ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G
6 øjôªàq dG
.Ωóq ≤ŸG ΩÉ≤ŸÉH …q ô°ùc OóY qπµd iôNCG áHÉàc óLhCG
• x • x • x
• •
= 3 , = 5 , •
= 3
48 8 24 6 12 4
• x • x • x
7 øjôªàq dG
.Újq ô°ùc øjOóY πq c »eÉ≤Ÿ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G óLhCG - GC
.Újq ô°ùc øjOóY πq µd ÚJójóL ÚàHÉàc óLhC’ ∑Î°ûŸG ∞YÉ°†ŸG ∞ qXhCG - Ü
7 13 5 5 5 3 3 5
6
h 15 12
h 8 6
h 8 4
h 6
¿Éjq ô°ùµdG ¿GOó©dG
...... ...... ...... ...... Éª¡«eÉ≤Ÿ ôØ°üdG

q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G
• • • • • • • •
• h • • h • • h • • h • ¿ÉJójó÷G ¿Éàjq ô°ùµdG ¿ÉàHÉàµdG
468
69
8 øjôªàq dG
.äÉeÉ≤ŸG ó«MƒJ ó©H Ö°ùMCG
ájq Oó©dG äGQÉÑ©dG Ö°ùMCG äÉeÉ≤ŸG óMq hCG ájq Oó©dG äGQÉÑ©dG
• • 3 2
+ +
• • 4 3
• • 3 7
– –
• • 4 6
( •• –
•
•
+ )
•
•
( 16 –
3
4
+ )
7
8
( •• +
•
•
– )
•
•
( 34 + 23 )– 2312
9 øjôªqàdG
: »JB’G ƒëæq dG ≈∏Y …q ô¡°ûdG
q É¡∏NO ‘ Éæà∏FÉY ±ôq °üàJ
.AGò¨∏d …q ô¡°ûdG 5
q πNóq dG 12
.iôNC’G ∞jQÉ°üª∏d …q ô¡°ûdG 1

q πNóq dG 3
.»q æµ°ùdG
q QÉNOq Ód »q≤ÑàŸG ≠∏ÑŸG
? Éjq ô¡°T »q æµ°ùdG
q QÉNOq ’G áª«b πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG ƒg Ée @
469
70
.™ª÷G á«q ∏ªYh …q ô°ùc OóY Ö«côJ
ÚH ábÓY §HQCG - 2.1
.ìô q£dG á«q ∏ªYh …q ô°ùc OóY ∂«µØJ
1 øjôªàq dG
.º°Sôq dG ¤EG GOÉæà°SG áHÉàc πq c ”q GC ºq K º°Sôq dG Iôq e πq c ‘ πeq ÉC JCG
2 3 5 .π«£à°ùe áMÉ°ùe : IóMƒdG @
+ =
• • •
5 • 2
= +
5 • 5
• 3 5
= –
• 5 5
3 • 5
= –
5 • 5
• • 8 .…ôFGO ¢Uôb : IóMƒdG @

+ =
• • 8
8 • •
= +
8 • •
3 • 8
= –
8 • 8
5 • •
= –
8 • •
• • 7 º«≤à°ùe á©£b ∫ƒW : IóMƒdG @

+ =
• • 5
10 • 7
= +
5 • 5
3 • 10
= –
5 • 5
7 • •
= –
5 • •
470
70
2 øjôªàq dG
Ö°ùMCG
• 7 4 , • 5 1
= + = +
• 9 9 • 6 6
• 8 , • 5 7
= – 1 = +
• 17 • 8 8
•
•
= (
8
+
25 25
18
– 2 ) , •
•
=
4
11
+
2
11
+
3
11
3 øjôªqàdG
q πNóq dG 11

q πNóq dG 11
.»q æµ°ùdG
471
71
2 OóY CÉ£ÿG É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLG 6 áæù° q dG
ájq ô°ùc OGóYCG äÉeÉ≤e óMq hCG - 1.2
1 øjôªqàdG
.Éjq óYÉ°üJ áÑqJôe ôØ°üdGÒZ
q OóY πq c äÉØYÉ°†e ÖàcCG - CG
.øjOóY πq µd ôØ°üdG q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G ¿ƒdCq G - Ü
• • • • • • • 3 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 4 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 4 `pd äÉØYÉ°†e @
• • • • • • • 10 `pd äÉØYÉ°†e @
2 øjôªàq dG
.øjOóY πq µd ôØ°üdG
q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G óLC’ á≤HÉ°ùdG
q á≤jô q£dG ¢ùØf πq ¨à°SCG
20 h 8 20 h 5 6 h 7 10 h 8 6 h 8 4h6 ¿GOó©dG
ôØ°üdG
3 øjôªàq dG
.Ωóq ≤ŸG ΩÉ≤ŸÉH …q ô°ùc OóY πq µd iôNCG áHÉàc óLhCG
• x • x • x
• 3 •
= , = 5 , •
= 3
48 8 24 6 12 4
• x • x • x
4 øjôªàq dG
.Újq ô°ùc øjOóY πq c »eÉ≤Ÿ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G óLhCG - GC
.Úqjô°ùc øjOóY qπµd ÚJójóL ÚàHÉàc óLhC’ ∑Î°ûŸG ∞YÉ°†ŸG ∞ qXhCG - Ü
7 13 5 5 5 3 3 5
6
h 15 12
h 8 6
h 8 4
h 6
¿Éjq ô°ùµdG ¿GOó©dG
...... ...... ...... ...... Éª¡«eÉ≤Ÿ ôØ°üdG

q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G
• • • • • • • •
• h • • h • • h • • h •
¿ÉJójó÷G ¿Éàjq ô°ùµdG ¿ÉàHÉàµdG
472
71
5 øjôªàq dG
.äÉeÉ≤ŸG ó«MƒJ ó©H Ö°ùMCG
ájq Oó©dG äGQÉÑ©dG Ö°ùMCG äÉeÉ≤ŸG óMq hCG ájq Oó©dG äGQÉÑ©dG
• • 3 2
+ +
• • 4 3
• • 3 7
– –
• • 4 6
( •• –
•
•
+ )
•
•
( 16 –
3
4
+ )
7
8
( •• +
•
•
– )
•
•
( 34 + 23 )– 2312
6 øjôªqàdG
q πNóq dG 12

q πNóq dG 3
.»q æµ°ùdG
473
72
.…q ô°ùc ôNB’Gh »q ©«ÑW í«ë°U OóY É¡jóq M óMCG ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY õ‚CG - 1.3
1 øjôªqàdG
.á«JB’G äÉHÉàµdG ”q GC - GC
12 = • = 3 , 5 = 3 = 1 = 1
= 3
• 2 • • • •
• = 28 = • , • = • = 5 = 5
= 7
6 • 1 10 3 •
: »JB’G êÉàæà°S’G ”q GC ºq K ßM’CG - Ü

. ............... ¬eÉ≤e .......................... OóY ƒg »q ©«ÑW í«ë°U OóY πq c @
. ................. OóY ƒg ¬eÉ≤Ÿ .......................... ¬£°ùH …q ô°ùc OóY πq c @
2 øjôªàq dG
.ΩÉ≤ŸG ¢ùØf Éª¡d ÚjôNCG ÚàHÉàc øjOóY πq µd óLhCG - GC
15 8 2 3 2 ¿GOó©dG
4
h 10
11
h 5
3
h 2
7
h 1
5
h 1
• • • • • • • • • •
•
h • •
h • •
h • •
h • •
h •
øjOó©∏d ¿ÉjôNC’G ¿ÉàHÉàµdG
3 øjôªàq dG
.Ö°ùMCG - GC
• • • 2
•
= •
+ •
= 3
+ 1
• • • 6
•
= •
- •
= 5
- 2
• • •
•
= •
+ •
= ( 37 - 87 )+ 3
• •
•
•
=( •
+ • )- •
•
=(
1
4
+
12 )
5
– 1
• •
•
•
=( •
+ • )- •
•
=(
5
4
+
5 )
3
– 2
474
72
4 øjôªàq dG
q É¡∏NO ‘ Éæà∏FÉY ±ôq °üàJ - GC
q πNóq dG 12

q πNóq dG 3
.»q æµ°ùdG
? Éqjô¡°T »q æµ°ùdG
5 øjôªàq dG
7 3
.πcO 10
∫Ghõq dG ó©Hh πcO 4
ìÉÑ°üdG
q ‘ É¡æe ´ÉH âjõq dG øe πcO 3 ôLÉJ ∂∏Á
.…q ô°ùc Oó©H ¬d á«q≤ÑàŸG áq«ªq µdG øY ôqÑYCG @
475
73
.…q ô°ùc ôNB’Gh …q ô°ûY É¡jóq M óMCG ìôW hCG ™ªL á«q ∏ªY õ‚CG - 1.4
1 øjôªqàdG
.…q ô°ùc OóY πµ°T ‘ …q ô°ûY OóY πq c ÖàcCG - CG
• • • •
•
= 15,7 , •
= 0,125 , •
= 3,45 , •
= 0,3
................hCG ............. hCG ............ ¬eÉ≤e .............. OóY ƒg …q ô°ûY OóY πq c @
2 øjôªàq dG
.Újq ô°ûY Újq ô°ùc øjOóY ÉgGóq M ¿ƒµj iôNCG áHÉàc ájq OóY IQÉÑY πq µd óLhCG - GC
3
12,05 + 3 + 0,75 1,3 + 2
2 8 5
• + • • + • • •
+
• • • • • •
3 øjôªqàdG
.øjOóY πq µd ôØ°üdG
q ÒZ ∑Î°ûe ∞YÉ°†e ∫hCq G ádÉM πq c ‘ óLhCG - GC
250 h 1000 8 h 100 8 h 10 20 h 10 4 h 10 ¿GOó©dG
ôØ°üdG
4 øjôªàq dG
.»JB’G ∫hó÷G Òª©J ”q CG
13 7 0,35 - 3 1,2 + 2
- 3,5 áq«∏ª©dG
10 + 0 ,375 8 4 5
• • • • • • 12 + 2
+ – – ¿Éjq ô°ùc ¿GOóY ÉgGóq M á«q ∏ª©dG 1
• • • • • • • 5
ÚeÉ≤ª∏d ∑Î°ûŸG ∞YÉ°†ŸG 2
• • • • • • • •
+ – - + ΩÉ≤ŸG ¢ùØf Éª¡d ÉgGóq M á«q ∏ª©dG 3
• • • • • • • •
476
73
5 øjôªàq dG
.Ö°ùMCG
8 7 3
1,250 +
5
, 0,375 -
4
, 2
+ 1,25
1,05 – ( 45 + 34 ) , (3,6 + 0,125) – 9

8
6 øjôªqàdG
(0,25 , 0,2 , 0,15 , 0,1) á«dÉàq dG âjõq dG äÉ«q ªq c ióMEG ¬«dEG ÉæØ°VCG .ÉàjR πcO 34 ¬Hh πcO 1 ¬à©°S AÉYh
.CÓàeÉa πcóq dG ÜÉ°ùëH
.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCG ? ¬«dEG ÉgÉæØ°VCG »àqdG á«q ªq µdG »g Ée @
477
74
.É¡MôW hCG ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªL É¡«a »ææµÁ »àqdG ádÉ◊G ±ôq ©JCG - 1.4
1 1 øjôªqàdG
4
óªMCG ≠∏Ñe .¬¨∏Ñe 1 Éª¡æe πq c ±ô°U .∫ÉŸG øe ≠∏ÑŸG ¢ùØf É°VQh óªMC’ - GC
4
.πq∏YCGh (ÜGƒ°UhCG ÉC £N) `H Ö«LCG ºq K º°Sôq dG πeq CÉJCG @
É°VQ ≠∏Ñe .≠∏ÑŸG ¢ùØf É°VQh óªMCG ±ô°U
1
4
....................................................................................................... : π«∏©qàdG
...............................................................................................................
1 .∫ÉŸG ø˘˘ e ÚjhÉ˘˘ °ùà˘˘ e ÒZ ¿É˘˘ ¨˘ ˘∏˘ ˘Ñ˘ ˘e OÉ˘˘ ©˘ ˘°Sh Öæ˘˘ jõ˘˘ d - Ü
5
.∂∏“ Ée 15 Éª¡æe πq c âaô°U
ÖæjR ≠∏Ñe
.πq∏YCGh (ÜGƒ°U hCG ÉC £N) `H Ö«LCG qºK º°Sôq dG πqeCÉJCG @
1
5
OÉ©°S ≠∏Ñe .≠∏ÑŸG ¢ùØf OÉ©°Sh ÖæjR âaô°U
....................................................................................................... : π«∏©àq dG
...............................................................................................................
2 øjôªqàdG
O ê ≠ Ü GC , ê Ü = Ü GC
O ê Ü GC
(ÜGƒ°U hCG ÉC £N) `H Ö«LCGh Iôq e qπc ‘ º°Sôq dG πqeCÉJCG @
2 2
êÜ 3
= Ü GC 3
ê Ü 13 = Ü GC 1
3
5 5 1
Oê 6
= Ü GC 6
O ê 16 = Ü GC 6
O ê 107 = ê Ü 7
10
O ê 101 = ê Ü 101
478
äÉ«°VÉjôq dG
6 áæù° q dG
.Ö°SÉæj ÉÃ ∫hó÷G ôªq YCGh ádCÉ°ùe qπc GC ôbG : 3 øjôªqàdG

(’ hCG º©f) `H Ö«LCG …q ô°ùc OóY qπc É¡H ≥q∏©àj »àqdG IóMƒdG Iôq e qπc ‘ âÑcCG ádCÉ°ùŸG
1
2 qºK ¬«°ùªN âaô°U .Éq«dÉe É¨∏Ñe ∂∏eCG
.............. IóMƒdG ¢ùØæH ¿É≤q∏©àj ¿Éqjô°ùµdG ¿GOó©dG : ’hCq G âaô°U .¬°ùªN
5
1 :É«fÉK âaô°U ≠∏ÑŸG πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG Ée@
.............. .Úqjô°ùµdG øjOó©dG øjòg ™ªL »ææµÁ 5 ? ¬àaô°U …òqdG
3 .Éq«dÉe É¨∏Ñe ∂∏eCG 2
.............. IóMƒdG ¢ùØæH ¿É≤q∏©àj ¿Éqjô°ùµdG ¿GOó©dG 7 : ’hCq G âaô°U 3
.»bÉÑdG 72 qºK ∂∏eCG Ée 7 âaô°U
É¡MôWCGh ájq ô°ùµdG OGóYC’G ™ªLCG
2 :É«fÉK âaô°U ≠∏ÑŸG πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG Ée @

.............. .Úqjô°ùµdG øjOó©dG øjòg ™ªL »ææµÁ 7 ? ¬àaô°U …òqdG
: ±ó¡dG
479
: ÚMqÓØdG óMCG ∫Éb
5 ≥«bôdG
q Oƒ©∏d á°ü°üı q G áMÉ°ùŸG πqã“{
.............. IóMƒdG ¢ùØæH ¿É≤q∏©àj ¿Éqjô°ùµdG ¿GOó©dG 11
: ≥«bôq dG Oƒ©∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG
áMÉ°ùŸGh π≤◊G áMÉ°ùe øe 115
3 zπ≤◊G áMÉ°ùe øe 113 ô°†î∏d á°ü°üıG
q
.............. .Úqjô°ùµdG øjOó©dG øjòg ™ªL »ææµÁ : ô°†î∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG √ò¡d á°ü°üıG
11 q áMÉ°ùŸG Ö°ùMCG @
.äÉ°SGô¨dG
4
: ÚMqÓØdG óMCG ∫Éb
.............. IóMƒdG ¢ùØæH ¿É≤q∏©àj ¿Éqjô°ùµdG ¿GOó©dG 3 3
ô°†î∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG πqã“{
10
: ô°†î∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG 10
∞∏©∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸGh π≤◊G áMÉ°ùe
.............. .Úqjô°ùµdG øjOó©dG øjòg ™ªL »ææµÁ 4 z.á«q≤ÑàŸG áMÉ°ùŸG 104
: ∞∏©∏d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG
√ò¡d á°ü°üıG
q áMÉ°ùŸG Ö°ùMCG @
5 OóY CÉ£ÿG
10
.äÉYGQõdG
q
74
74
4 øjôªàq dG
.CÉ£ÿG πq∏YCGh (ÜGƒ°U hCG CÉ£N) áÑ°SÉæŸG IQÉÑ©dG ìÎ≤ŸG πq ◊G ΩÉeCG ÖàcCGh ádCÉ°ùe πq c GC ôb GC
CÉ£N hCG ÜGƒ°U πq ◊G ádCÉ°ùŸG
1
‘ ¬ÑMÉ°U ¬æe ´ÉH .âjõq dG øe ∫ 80 ¬H AÉYh

7 = 4 + 3 ÊÉqãdG Ωƒ«dG ‘h á«q ªq µdG 3 ∫hCq ’G Ωƒ«dG
10 10 10 10
.á«q ªq µdG 4
10
? á©«ÑŸG á«q ªq µdG πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdGOó©dG Ée @
2
∫É≤JÈdG øe á«q ªq c ójÈàq dG â«ÑH ìqÓa ∂∏Á
: É¡æe ¥ƒ°S
q
4
¤hCG Iôq e ‘ á«q ªq µdG 15
4
15
= 7 +
15 ( 15 )
4 – 15
15 á«fÉK Iôq e ‘ á«q≤ÑàŸG á«q ªq µdG 7
15
áq«ªq µdG πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG Ée @
? ∂dP ôKEG ójÈàq dG â«ÑH á«q≤ÑàŸG
3
35 : ∑Î°ûŸG ΩÉ≤ŸG Gòg ¬æq«Ñj Ée Ö°ùM ≥jôW ó«Ñ©àH ∫hÉ≤e ΩÉb

: ∫hó÷G
3 Ωƒ«dG 2 Ωƒ«dG 1 Ωƒ«dG
6
35
= 14 +
35 ( 35 )
15 – 35
35 á«q≤ÑàŸG áaÉ°ùŸG áaÉ°ùŸG 2
5
áaÉ°ùŸG 3
7
áaÉ°ùŸG πqãÁ …òqdG …q ô°ùµdG Oó©dG Ée @
? ådÉqãdG Ωƒ«dG ‘ IóÑq ©ŸG
5 øjôªàq dG
: »JB’G ƒëqædG ≈∏Y ¬«a ±ôq °üàf .O 800 `H Éæà∏FÉ©d …q ô¡°ûdG
q πNóq dG Qóq ≤j
.AGò¨∏d πNóq dG Gòg 5
12
.iôNC’G ∞jQÉ°üª∏d »q≤ÑàŸG ≠∏ÑŸG 2
3
.»q æµ°ùdG
q QÉNOq Ód …q ô¡°ûdG
q É¡∏NO øe Éæà∏FÉY √ôqaƒJ Ée
q QÉNOq Óp d Éjq ô¡°T Éæà∏FÉY ¬°ü°üîJ
? »q æµ°ùdG q …òqdG ≠∏ÑŸG áª«b Ée @
480

رياضيّات س6

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

رياضيّات س6

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

á«°ùfƒ

»LƒZGó«ÑdG »æWƒdG õcôŸG

q ƒàŸG êQq óàdG »YGôj •

48 47 46 45 44 39 4 ¬JÉq«°UÉNh q…Oô q£dG Ö°SÉæqàdG ±qô©JCG

78 77 76 75 71 7 ájq ô°û©dG OGóYC’G ìôWCGh ™ªLCG

87 84 83 82 79 8 ájq ô°û©dG OGóYC’G Üô°VCG

127 126 125 124 123 119 13 πFÉ°ùe πq M ‘ Ö°SÉæàq dG ∞ qXhCG

155 154 153 152 150 17 ºq∏°ùdG

247 246 245 244 243 240 30 áYô°ùdG

ôjOÉ≤ŸG ‘ ±ôq °üqàdÉH

äGAÉæÑdG ‘ …q Oƒª©dG §°SƒŸGh

»°VÉjôq dG ∫’óà°SyÓd AÉ‰EG áqdGO πµ°ûe äÉ«q ©°Vh πq M

205 204 203 202 201 198 24 åq∏ãe áMÉ°ùe Ö°ùMCG

´Ó°VCG …RGƒàe áMÉ°ùe Ö°ùMCG

226 225 224 223 219 27 ±ôëæe ¬Ñ°T áMÉ°ùe Ö°ùMCG

239 238 237 234 29 …q ôFGóq dG ¢Uô≤dG áMÉ°ùe Ö°ùMCG

Ö°ùMCGh Ö©q µŸGh äÓ«£à°ùŸG …RGƒàe ±ôq ©JCG

...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......

.º°ùb πq c á«ª°ùJ ºt pJGoC - GC

.É¡q∏àëj »àqdG ádõæŸG ±ÓàNÉH ºbôq dG áª«b ∞∏àîJ - 2

316613361 8000778 7800604 65064310

.‹ÉqàdG ∫hó÷G Òª©J q”CG - 4

»pbÉnÑrdyG p¬pan’BG oOnónY »pbÉnÑrdyG p¬pæ«pjnÓne oOnónY oOnón©rdyG

....... ....... ....... ....... 46 805 460

.É¡d áÑ°SÉæŸG áé«àqædÉH áq«∏ªY sπco x§în pH o§pHQr GnC - 5

.................. GQÉæjO ¿ƒfÉªKh áFÉª©Ñ°Sh ÉØdCG ¿ƒ°ùªNh áà°S (1)

96 085 000 .......................................... (2)

.................. ÒfÉfO á©Ñ°Sh ±’BG á°ùªNh áFÉªKÓK (3)

705 062 000 .......................................... (4)

.áHÉàµdG ”q GC ºq K øµ‡ OóY ÈcCG π«£à°ùe πq c πNGO ÖàcCG - CG - 7

........ + (840 * ........) + ( * 1 000 000) = 7 840 590 (1)

............. ... + ( * 1 000) = 76 315 807 (2)

405 + (........ * 1 000) + ( * 1 000 000) = 405 056 405 (3)

¢SGƒbC’G ≈∏Y OÉªàY’ÉH á≤HÉ°ûdG

.............. + .............. + .............. = 7 840 590 (1)

.‹Éàq dG ∫hó÷G ‘ É¡ÑàcCGh äÉHÉàµdG √òg ô°üàNCG - GC

.ÉqjóYÉ°üJ áMÉ°ùŸG ¢ù«b Ö°ùM »q Hô©dG Üô¨ŸG ¿Gó∏H ÖqJQCG - Ü

.Éjq óYÉ°üJ ¿Éµ°ùdG

: ‹Éàq dG ∫hó÷G øe Ö°SÉæŸG É¡fÉµe ‘ Oq GƒŸG √òg øe IOq Ée π

:»HCG É¡ªq∏°ùJ »àqdG páq«dÉŸG p¥GQhC’G Oo óY *

.Ö°SÉæŸG Oó©dG áHÉàµH Iôq e qπc ‘ q”GC qºK ßM’CG - 3

»°SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe ¤hC’G á∏MôŸG IòeÓàd »pÑjpôr≤sàdyG oOnón©rdyG •

: QÉæjO ¿ƒ«∏ŸG ÜÉ°ùëH äGQOÉ°q üdG √ò¡d á«q Ñjô≤àq dG áª«≤dG •

: »JB’G »q FÉ°üME’G ∫hó÷G ”q GC - GC

: øjƒµàq dGh á«Hôàq dG IQGRh äÉ«q FÉ°üMEG Ö°ùM - 5

nÚpÑ°p SGsôdyG oOnónY

.ò«eÓàq dG OóY 1 ¥ƒØj 1997 / 1996 á«q °SGQóq dG áæ°ùdG

............ ............ ............ ≠c

.mádõæe qπc ‘ páÑ°SÉæŸG p ¢ù«≤dG pIóMph án HÉàc q”GC -Ü

¥ =•1 ≠c =¥1 ≠c =•1

.p∫hó÷G êQÉN ¬o d án Ñ°SÉæŸG án HÉàµdG ”q GC ºq K p ∫hó÷G πNGOn ¢ù«b πq c ßM’CG -4

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............

.¢ù«≤dG ‘ nIóªà©ŸG nIóMpƒdG mIôq e πq c ‘ Ö

≠c ......h ¥ ...... = ≠c 365 -Ü ≠c ...... = ¥ ...... = •3 -CG

≠c 75h ¥ 18 : áZQÉa áæMÉ°ûdG

¥ 4 ó©°üª∏d iƒ°ü≤dG ádƒª◊G*

.»àHÉLEG πq∏YCG ? É©k e pó©°üŸG Gnòg ∫Éª©à°SG Éææµªjo πg *

• 6 ô°ù÷G πªq – áo bÉW

.É«v HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCGh (’ hCG º©f) ``H mIôq e πq c ‘ Ö

π«∏©àq dG ô°ù÷G QƒÑY É¡æµÁ á∏ªq ﬁ áæMÉ°ûdG

ƒ∏◊G áæ«dóŸG ¿ƒ°ùª q£dG »£dÉŸG

.É«q HÉ°ùM »àHÉLEG πq∏YCGh Ö°SÉæŸG ∫É≤JÈdG ´ƒæH Iôq e πq c ‘ ”q GC - GC

óMGƒdG á∏àc âæª°SE’G øe É°ù«c 148 `H áæMÉ°ûdG