TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI | KHOA Y HỌC CỔ

TRUYỀN
KIM QUỸ YẾU LƯỢC
NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI KHOA Y Học Cổ
TRUYỀN
KIM QUỸ YẾU LƯỢC
NHÀ XUẤT BẢN Y Học
HÀ NỘI - 2001
Chịu trách nhiệm biên soạn:
GS. TRẦN THUÝ TS, VŨ NAM
MỤC LỤC
Trang

Toli muistiin
Chương I:
Nhạch chứng tiêu hại bệnh tạng phủ kinh lạc
(lương II:
Mạch, chứng và cách chữa bệnh kính thấp và trúng thư.
26
Chương III:
Cách chữa bệnh bách hợp; hồ hoặc âm dương độc
Chương 11:
Mạch chứng và cách chữa bệnh ngược (Sốt rét)
Chưung V:
Mạch chứng và cách chữa bệnh trung phong, lịch tiết phong.
68
Clượng VI:
83
Chương VII:
101

Mạch chứng và cách chữa bệnh huyết tý hư lao. Mạch chứng và cách chữa
bệnh phế quy, phế ung và hy thì khi đưa lên. Mạch chứng và cách clia bình bôi
dồn khí. Mạch chứng và cách chữa bệnh hung tý, tâm thông và doản khí
117

( 111 114; VIII: Chương 13:

122

Chương 3:
Mạch chứng và cách chữa bệnh phúc màn hàn sán và túc thực
131

Chương XI:
Mạch chứng và cách chữa bệnh phong hàn tích tụ ngũ tạng.
151

Chương XII:
Mạch chứng và cách chữa bệnh đàm ẩm, khái thấu.
167
Chương XIII:
Mạch chứng và cách chữa bệnh tiêu khát - bệnh lâm.
197
Chương XIV:
Mạch chứng và cách chữa bệnh thủy khí.
207

(14/11g XV:
Mạch chứng vi cách chữa bệnh hoàng đạn.
237
(khu 1; XV1:
1:ch chứng + cách chữa Kinh (111ý, Thủ tục, hạ huyết, ngực đầy, li huyết,
253

Chương XVII: Mạch chứng và cách chữa bệnh âu thổ, uể, hạ lợi.
265
296

( 'url XVII: Mạch chứaig vs cicl: chữa bệnh saug ung,

trường ung, tái lâm bệnh. Chương XIX: lach chứng và cách chữa bệnh phủ quyết,
sưng đau ngó! tay, cánh tay, chuyên can,
hỏ sán, hồi trung. Chương XX: Mạch chứng và cách chữa bệnh thai nghén ở phụ nữ. Chương
XXI: Mạch chứng và cách chữa bệnh phụ nữ sau đẻ.
303

308
319
329
Chương XXII: Mạch chứng và cách chữa tạp bệnh ở phụ nữ. Tài liệu tham khảo.
316

LỜI NÓI ĐẦU

Y học cổ truyền phương Đông nói chung và y học cổ truyền Việt Nam nói riêng thường coi 4 bộ
sách NỘI KINH, NẠN KINH, THƯƠNG HÀN, KIM QUỸ là 4 bộ sách kinh điển, nhưng trong lời
tựa của thương hàn luận, Trương Trọng | Can có nói: “Thương hàn tại bệnh gồm 16 quyền".
Ngày nay chia thương hàn luận thành 2 tập:
- Thương hàn luận (gồm 10 quyển).
- Tạp bệnh thương hàn (gồm 6 quyển).
Phần tạp bệnh chính là kim quì yếu lược.
Hàn lâm Học sĩ Vương Chu tại quán khách phát hiện ra Trọng Cảnh Kim qui ngọc hàm
yếu lược phương gồm 3 quyển Quyền Thượng là Thương hàn, Quyển Trung là tạp
bệnh, Quyển hạ là các phương khác và điều trị phụ khoa. Đối với Kinh qui yếu lược
cũng có nhiều chú thích khác nhau. Do thời gian quyển sách hiện hành này đầu tiên do
Vương Chu phát hiện những trải qua hiệu đính của các thời đại, nên mỗi tác giả có
phần chú thích riêng. Tại sao lại có tên là Kim qui ngọc hà m phương mà không gọi là
Thương hàn tại bệnh luận. Nguyên do người xưa gọi những cuốn sách quý là "Kim qui"
hoặc "Ngọc hàm".
Vì vậy Hán thư cao kỷ như hầu nói: “Kim qui do kim đồng dã" giải thích rằng lấy vàng làm hầm,
giữ gìn bảo vệ các nghĩa. Vì thế ta nói Thương hàn tạp bệnh luận là tên gốc của sách Trọng
Cảnh. "Kim qui" và "Ngọc hàm" là tên gọi vinh dự của người đời tán thưởng sách Trọng Cảnh.
Vì vậy nhiều tác giả goi thương hàn luận là Ngọc hàm cũng là lý do đó,
Nội dung chúng tôi biên soạn Kim quỹ yếu lược gồm 22 phần.Mỗi phần thứ tự biên soạn như
sau:
1. Kinh văn 2. Chú thích 3. Dịch nghĩa
5