LUCA

| School Of Arts – Campus Lemmens 1 Jazz

Naam : Bert Dewinter Academiejaar 2019-2020

Opdracht Kunst In Context:
Analyse kunstwerk vanuit ‘Scopic Regimes of Modernity’ van
Martin Jay

Gekozen kunstwerk
• ‘De Geslachte Os’ – Rembrandt
• 1655
• Stijl: Barok
• Olieverf op paneel
• 95,5 x 68,8 cm
• Impasto

Analyse vertrekkend vanuit het denkkader van

Martin Jay
Martin Jay beschrijft een modern scopic regime als één dat
gekarakteriseerd wordt door een differentiatie van
verschillende visuele subculturen. Hij benadrukt dat er niet
een verenigd, dominant regime is.

Om een ‘scopic regime of modernity’ te vormen bespreekt hij de volgende drie scopic regimes:
• Cartesian perspectivalism
• The art of describing
• De barok
De eerste twee komen vanuit de Renaissance, ze geven beide een zeer wetenschappelijk beeld van
de werkelijkheid. The art of describing, wat men trouwens kan zien als de Nederlandse tegenhanger
van het Italiaanse cartesian perspective, doet dit op een nog empirischere manier. Ze laat geen
ruimte voor verhaal en probeert een zo perfect mogelijk beeld van de werkelijkheid te geven.

Het kunstwerk dat ik gekozen heb moet men bekijken vanuit het laatste scopic regime, de barok.
Martin Jay beschrijft de barok als schilderachtig, soft-focused en open tegenover het cartesian
perspectivalism dat helder, lineair, planimetrisch, vast en gesloten is. Het laat meer plaats voor
verhaal, zo is er op de achtergrond een vage verschijning van een vrouw dat het stilleven van het
schilderij op een subtiele manier opheft om er meer een genretafereel van te maken. Bij het
cartesian perspective wordt er ook vanuit een enkelvoudig standpunt gekeken, alsof je met een oog
door een gat kijkt, een ‘Gods-eye-view’. Hier zet de barok zich tegen af. Het schilderij voelt ook zeer
tastbaar aan. Het karkas is zorgvuldig gekleurd en krijgt textuur door de impasto.

Een interessante vergelijking kan gemaakt worden met het schilderij ‘Geslacht Varken’ van Joachim
Beuckelaer. Dit moet je meer bekijken vanuit ‘the art of describing’. Het geeft de werkelijkheid op
een vele wetenschappelijk echtere manier weer. Er zit ook veel meer detail in de kleine zaken.