| CINLER ve CINCILIK
re trencon covet can
pe ae ce Coletta tetatcd
Rene ores etret eat
ence ta erent
er cance eats arn
Rect ne mes te area eenrg
kira ile onu takip ederken,
ore eames ete tt
Sconce a ittiertee teeter
kendisine “benim icin
Ponies or cree aera!
eee eer ve eee rec
Perna en Cea ts tieaeete
SO renee ae
ihtiyac giderdikten sonra, birlikte
yliriirlerken Ebu Hureyre niye dyle
ogee uecornuas os rennet
Peo aval Eset een el eetry
RUD ene ite matte
ements teres erat
Nasibin cinlerinden bir heyet geldi
Sera ae eae Teta ee
Feet canoer tarey
re eee ete eae
feceaen nee cern
an eerste an
eeu
A .Onsoz
Anadolu’nun masallar aleminden
giiniimiiziin TV ekranlarina kadar genis bir
alana yayilan cin temast baklinda neler biliyoruz?
Ikidebir kaynak olarak gosterilen Kuran'da
gercekten bu iddalan doggrulayan ayetler var m1?
Cinler bizim icin ne dletide ciddi bir teblike
saytlabilir?
S% bin yins Tiirkler'le birlikte yasayan
Bu gibi daha bircok soruya yalin ve kasa cevap
arayanlar icin ktigitk bir referans niteligindeki bu
kitapeigin amact, esas kaynaklarindan secilen
caciklamalarla sizi basbasa brakarak kendi
yorumunuzt yapabilmenize yardimer olmak.
Cinlerin Tiirk/lslam kaaltirindeki yerine ve énemine
deginen bu boliimiin ardinian, gelecek ay, Batt
kiiltiriinde bu temanin gecmisteki ve giiniimivzdeki
boyutlarin: inceleyen devamins sunacagiz.
Diger yandan, enformasyon cagina girdigimiz 20.
yizyihn sonunda bala Ortagagidan kalma
degerlerle ugrasiyor olmamizin da bir anams olsa
gereke
Halok Akeam
22 Mayis 1996I
Islam Oncesi Tirklerde Cin Kavramt
Kavramt
Kuran ve Arap-Islam Kiiltiiriinde Gi
Hadislerde Anlaulan Cin
Anadolu Inanglannda Cinlerle tgili Kitaplar
TV Ekranindaki Cinler
Modern Bilim Agisindan Cinler
Noroloji ve Psikiyatri Agisindan Cinler
Spiritializm Acisindan Cin Kavrami
Parapsikoloji Agisindan Cin Kavramt
Dipnotlar
7
10
12
14
17
20
23
26
30ANADOLU INANCLARINDA
CiNLER VE CiNCILiK
Ozeki televizyon programlannin etkisile son yillda gincllk kazanan “ci” temas,
sshnda Anadolafolklinde uzun ve zengin bir gecmige subir. Yaygun inant gore, genet
like gize gOrtinmeyen ve cogu kez insant andyan Kg yerauklar olarak tanumlantar. Halk
cedebiyaundaki cinlerle di masal, hikaye ve deyimlerde cinerin gogu kez insanlann aklin
basndan alip onlansaskin ve pergan bir hale getrdikleri, hastaklaa yol act
araciik ederek kottluklere sebep olduklan belli. Cinlein kusnaz ve sakimimast gereken
Yaratklar oldugu inanci yerlegmisir. Bunlana daha cok sss ve karanlik yerlerde yasachklan
ve gine burnktan sonra onaya gkuklan zannedili. Anadolunun birgok yoresin, cinlerin
cot etkisinden korunmak ign, mesela hava karaiktan sonra aac alin ki su doktlez,
nko cinferin ag Kovukannda orurduklanna inane. Aksim olduktan sonra hamamela fz
4a kalinma, gin gece vakt cinler hamamlarda toplanpedlence dlizenlemetedier.Karan-
lik coktince eski veya terkedilmis evlere, deimenlere girlz, cinkt bu gibi yeler “tek”
gi bos) dei CD.
Cinferin sosyal yasamlant da aymt inansslar cergevesinde dile getiimis ve bu yaratann
basinda bir padigahlan oldu, insanlar gibi kend aralaanda bel kurallara gre yagahilan
soylenmisi. Yani, onlar da dogup biyiimekte, evienmekte, cocuklan olmakta ve sonunda ol
mektedilr. Insanlara grinmek istediklesinde ise, bazen ii yan bi zenc,bazen de kara bir
opel, kei veya tavuk bisimine grees. Kenalerine iyi dokunaninsankan deillendiier,
saygszik yapanlan da cezalandyular. Bazi insanlan etki aluna ap kendi itekleine alet =
desir veya kot isle yaptnla. Hata bazen insanlaa ask olan ciner bile var, bu duran
dla sevgillesni kagrarak onkrasahip olus.
Isimiyetacsndan, iyi buylu “miislliman efnler” de var. Bu er cinlee daa cok bay
caiokle ugrasnlann igi cekmektedic. “Huddam” Chizmilet) at aunda “cine hoca"y
baglanan by cinler sayesinde hastaklanm ives, Kotloklerin defedidigi ve bitakim
dojaisté oaylann meydana geisligivarsayius inanglann halk anda ne ka
dar yeresik ve kOkIO oldujunu anlamak iin, gtimimiizde hea cin fk saklabanlann, “em
rim altinda veya mikabim altnda cinlerim var diye ona bis yer aup ardndan binlerce in-
san dolandrarak nasi 2engin olduklannshatilamak bile yetdi
5SLAM ONCESi TURKLERDE CiN KAVRAMI
Anadolu folkltindek bigimiylecinerden hoddam edinme inancinn, Tsklein mis
‘manhik Snces inanclannda da yer akan sOylemek pek mimktn degli. rk samanizmin-
de, doit vara lk karan isye “kam veya Kuga hal hull gi ak
8° denir 2). Bakginin koruyucu rubu olarak sBiztinG etigi“arvak" ile hadi bir cinden bah
setmedigi aka bel. Digeryandan, zaman isinde yok olip giden Tork samanizminde de
cin benzer vara inanddyDilnyor.Fakat, bu inancin temelerinde Budizmin Kokda bir
etki oldugu da kesinir. Uzakdogu dinlerinin ess ilkeleragsndan Ontadogu dakiere oral
‘yk aril taimastsebebive, bu fern mitloic unsure da kendini stems! ka.
imlmazd.
Niekim, Islam Sncesi Tisklerden kala ve “er olarak gepen bir terimi, Mafumud Kag-
sari “Divand Ligatit Tak” adh kapsamb soligiisde acilarken, Islam etkis lle buna
"cinlerden bir boll? okdvgunn yazmak zorunda Kal. Oysa, Yakut Torker ndeki gama
sizmde - ki Islamv/Arap etksinde kalmamus nadir bir koldur- gorlen “Wek” ile paralel an
Jamdadir “grea”. Hee-kil; herhangi bir kisinin, ruhu gibi bedenine bajh olan ve cam olarak ter-
ctime edebilecegim bicimde tanmmlanmaktadtr. Gav da, fers birbrine bag bir toplumun
kollekif can gibi disindlmistir- Mescla, eski metinlerde anlatldiy dizer; sevag nunda bir
birine sldnan iki ordunun askelerigaspsrken, o iki toplumn crear da birbirine sald.