Professional Documents
Culture Documents
Derivacije
Derivacije
x ' 1
tgx' 1
cos2 x
2 x
x ' nx
n n 1
,n ctgx' 1
sin 2 x
e ' e
x x
arcsin x ' 1
1 x2
a ' a
x x
ln a arccos x ' 1
1 x2
loga x ' 1
arcctgx' 1
x ln a 1 x2
Pravila deriviranja:
f ( x) g ( x) f ( x) ¸g ( x) derivacija zbroja (razlike) jednaka je zbroju (razlici) derivacija
f ( x)
f ( x) g ( x) f ( x) ¸g ( x)
g ( x)
g ( x)2
gornja der donja prepisana−gornja prepisana donja der
derivacija kvocijenta=
𝑑𝑜𝑛𝑗𝑎 𝑛𝑎 𝑘𝑣𝑎𝑑𝑟𝑎𝑡
1. Derivirajte:
Derivacija konstante (broja, nema 𝑥): c' 0
1) 𝑓(𝑥) = 5 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 0]
3
2) 𝑓(𝑥) = 100 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 0]
Derivacija potencije: x n ' nx n 1 , n
3) f ( x) x [rj: f ´( x) 1 ]
U svakom zadatku pazimo da
4) f ( x) x 2 [rj: f ´( x ) 2 x ] broj koji množi izraz sa 𝑥
''preživljava'' (''preskače'')
5) 𝑓(𝑥) = 𝑥 100 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 100𝑥 99] derivaciju.
6) f ( x) 3x 3 [rj: f ´( x) 9 x 2 ]
1 2
2 3
7) f ( x) 2 x 3 [rj: f ´( x ) x ]
3
1 1
8) f ( x) [rj: f ´( x ) ]
x x2
1 2
9) f ( x ) [rj: f ´( x) ]
x2 x3
1 100
10) 𝑓(𝑥) = 𝑥 100 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − 𝑥 101]
5 75
11) 𝑓(𝑥) = √𝑥 7 [rj: 𝑓(𝑥) = 5 √𝑥 2 ]
1
12) f ( x) 2 x [rj: f ´( x ) ]
x
9
13) f ( x) 34 x 3 [rj: f ´( x) ]
4
4 x
1 7
14) 𝑓(𝑥) = 5 [rj: 𝑓′(𝑥) = − 5 ]
√𝑥 7 5 √𝑥 12
1 1
15) f ( x) [rj: f ´( x) ]
3
x 33 x 4
x 43
16) f ( x ) x 3 x [rj: f ( x) 3 x , tj. f ( x ) x]
33 x 2 3
x2
17) f ( x ) x 2 x [rj: f ( x) 2 x x ]
2 x
x 2
18) f ( x) [rj: f ( x) ]
3 3
x 3 x
Derivacija eksponencijalne funkcije: a x ' a x ln a i e ' e
x x
19) f ( x) 2e x [rj: f ´( x) 2e x ]
20) f ( x) 2 x [rj: f ´( x) 2 x ln 2 ]
x x
1 1 1
21) f ( x) [rj: f ´( x) ln ]
2 2 2
1
24) f ( x) ln x [rj: f ´( x) ]
x
2
25) f ( x ) 2 ln x [rj: f ´( x ) ]
x
𝑙𝑛𝑥 1
26) 𝑓(𝑥) = 2
[rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 2𝑥]
Derivacija trigonometrijskih funkcija: drugi stupac u tablici
𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑥
29) 𝑓(𝑥) = [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = ]
5 5
𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑥
32) 𝑓(𝑥) = [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − ]
4 4
1
33) f ( x) tgx [rj: f ´( x) ]
cos2 x
U svakom zadatku pazimo da
3 broj koji množi izraz sa 𝑥
34) f ( x) 3tgx [rj: f ´( x ) ]
cos2 x ''preživljava'' (''preskače'')
derivaciju.
1
35) f ( x) ctgx [rj: f ´( x) ]
sin 2 x
2
36) f ( x) 2ctgx [rj: f ´( x) ]
sin 2 x
1
37) f ( x) arcsin x [rj: f ´( x) ]
1 x2
5
38) f ( x) 5 arcsin x [rj: f ´( x) ]
1 x2
1
39) f ( x) arccos x [rj: f ´( x) ]
1 x2
6
40) f ( x) 6 arccos x [rj: f ´( x) ]
1 x2
1
41) f ( x) arctgx [rj: f ´( x) ]
1 x2
1
42) f ( x) arcctgx [rj: f ´( x) ]
1 x2
Derivacija konstante (broja, nema 𝑥): c' 0
42) f ( x) 6 [rj: f ´( x) 0 ]
36
44) f ( x) sin tg [rj: f ´( x) 0 ]
101 4
2. Derivirajte:
1) 𝑓(𝑥) = 5𝑥 4 − 3𝑥 2 + 2𝑥 − 1 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 20𝑥 3 − 6𝑥 + 2]
1 8
2) f ( x) 2 x 3 4 x 5 x [rj: f ( x) 6 x 2 20x 4 4 x 7 ]
2
U svakom zadatku pazimo da
3) 𝑓(𝑥) = 5 − 7𝑥 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = −7]
broj koji množi izraz sa 𝑥
7 7 ''preživljava'' (''preskače'')
4) 𝑓(𝑥) = 𝑥 − [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 1 + ]
𝑥 𝑥2
derivaciju.
7 14
5) 𝑓(𝑥) = 𝑥 2 − 𝑥 2 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 2𝑥 + 𝑥 3 ]
1 43
6) f ( x) x 4 x [rj: f ( x) 2 x 6 x
2 3
]
43
33
x 33 x 76
33
2 2 20 1
7) f ( x) 4 x tgx [rj: f ( x)
2
]
3
x 10
x 3
3 x 13 cos2 x
𝑥 4 1 4
8) 𝑓(𝑥) = + 4 + [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − ]
4 𝑥 4 𝑥2
4 5
9) f ( x) 4 ln x 5 log x e x [rj: f ( x) ex ]
x x ln 10
2 4
11) f ( x) 2ctgx 3e 4 arccos x 2 [rj: f ( x)
2 8
2
]
sin x 1 x2
𝑐𝑜𝑠𝑥 4𝑥 𝑠𝑖𝑛𝑥 4
13) 𝑓(𝑥) = 4
+ 4𝜋 + 3
[rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − 4
+ 3]
𝑐𝑜𝑠2 1 1
14) 𝑓(𝑥) = 4
+ √5 + 𝑥 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − 𝑥 2]
3. Derivirajte:
d
1) sin x [rj: cos x ]
dx
d
2) sin t [rj: 0]
dx
d
3) sin t [rj: cost ]
dt
d 2
4) x [rj: 2x]
dx
d 2
5) x [rj: 0]
dt
d t
6) x [rj: tx t 1 ]
dx
d t
7) x [rj: x t ln x ]
dt
d
8) ln t [rj: 0]
dx
d
9) ( x ln t ) [rj: ln t ]
dx
d x
10) ( x ln t ) [rj: ]
dt t
1
8) 𝑓(𝑥) = (−3𝑥 2 + 2𝑥 − 1)𝑐𝑡𝑔𝑥 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = (−6𝑥 + 2)𝑐𝑡𝑔𝑥 − (−3𝑥 2 + 2𝑥 − 1) 𝑠𝑖𝑛2 𝑥]
𝑐𝑜𝑠2 1 1 𝑐𝑜𝑠2 1 1
9) 𝑓(𝑥) = ( + √5 + ) 𝑙𝑛𝑥 [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = − 𝑙𝑛𝑥 +( + √5 + ) ]
4 𝑥 𝑥2 4 𝑥 𝑥
10) f ( x) x 5 e x [rj: f ( x) 5 x 4 e x x 5 e x ]
ex
11) f ( x) tgxe x
[rj: f ( x) 2
tgxex ]
cos x
12) f ( x) x 2sin x ln x
1
[rj: f ( x) sin x ln x ( x 2)(cos x ) ]
x
x e x xe x
3) f ( x) [rj: f ( x) ]
ex e2x
2x 2
6 x 2 log x
log x
4) f ( x) [rj: f ( x) ln10 ]
2x3 4x 6
2x 1 3
5) f ( x ) [rj: f ( x ) ]
1 x (1 x) 2
2x 2 1 11 2 x 2
6) f ( x) [rj: f ( x ) ]
3 x (3 x) 2
x ln x 1 ln x
7) f ( x) [rj: f ( x ) ]
x x2
2−3𝑥+3𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑥 5 (−3+𝑐𝑜𝑠𝑥)−5𝑥 4 (2−3𝑥+𝑠𝑖𝑛𝑥)
8) 𝑓(𝑥) = [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
𝑥5 𝑥 10
x ln x
(ln x 1)tgx
x ln x cos2 x ]
2) f ( x) [rj: f ( x)
tgx tg 2 x
2x 2
3) f ( x) 46 x cos x [rj: f ( x) cos x x sin x ]
5 5
ex
x e x ln x
4) f ( x) x x 1
e x ]
1 [rj: f ( x) 2 x 1
ln x ln 2 x
x ln x
5) f ( x) e x x 1
ln x x 2 x
[rj: f ( x) e ( x 1) e
x x
x x
2 ln x
f ( x) xe x ]
2x x
(𝑐𝑜𝑠∎)′ = −𝑠𝑖𝑛∎ ∙ ∎′
2sin(2−2𝑡𝑔𝑥)
6) 𝑓(𝑥) = cos(2 − 2𝑡𝑔𝑥) [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
𝑐𝑜𝑠 2 𝑥
1
(𝑡𝑔∎)′ = ∙ ∎′
𝑐𝑜𝑠 2 ∎
−4𝑥 3
7) 𝑓(𝑥) = tg(1 − 𝑥 4 ) [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
𝑐𝑜𝑠 2 (1−𝑥 4 )
1−30𝑥 4 +𝑠𝑖𝑛𝑥
8) 𝑓(𝑥) = tg(𝑥 − 6𝑥 5 − 𝑐𝑜𝑠𝑥) [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
𝑐𝑜𝑠 2 (𝑥−6𝑥 5 −𝑐𝑜𝑠𝑥)
9 1
1
−2𝑒 𝑥 − 2
𝑥 𝑥
9) 𝑓(𝑥) = tg(9𝑙𝑛𝑥 − 2𝑒 + 𝑥
) [rj: 𝑓′(𝑥) = 1 ]
𝑥 𝑐𝑜𝑠 2 (9𝑙𝑛𝑥−2𝑒 𝑥 + )
𝑥
1
(𝑐𝑡𝑔∎)′ = − ∙ ∎′
𝑠𝑖𝑛2 ∎
𝑐𝑜𝑠𝑥
10) 𝑓(𝑥) = 𝑐tg(𝑠𝑖𝑛𝑥 + 1) [rj: 𝑓 ′(𝑥) =− ]
𝑠𝑖𝑛2 (𝑠𝑖𝑛𝑥+1)
1 1
+
3 ′(𝑥) 2√𝑥 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
11) 𝑓(𝑥) = 𝑐tg(√𝑥 − 𝑐𝑡𝑔𝑥 + ) [rj: 𝑓 =− 3 ]
2 𝑠𝑖𝑛2 (√𝑥−𝑐𝑡𝑔𝑥+ )
2
4
−3𝑥 𝑙𝑛3+ 3
2 ′(𝑥) 𝑥
12) 𝑓(𝑥) = 𝑐tg(3 14 𝑥
−3 − 𝑥2
) [rj: 𝑓 =− 2 ]
𝑠𝑖𝑛2 (314 −3𝑥 − 2 )
𝑥
1
(𝑙𝑛∎)′ = ∙ ∎′
∎
3−100𝑥 99
13) 𝑓(𝑥) = ln(3𝑥 − 𝑥 100 ) [rj: 𝑓 ′(𝑥) = ]
3𝑥−𝑥 100
1
−𝑒 𝑥
′(𝑥) 𝑥
14) 𝑓(𝑥) = ln(𝑙𝑛𝑥 − 𝑒 ) 𝑥
[rj: 𝑓 = ]
𝑙𝑛𝑥−𝑒 𝑥
8
−4𝑥 3 +
′(𝑥) 𝑥𝑙𝑛3
4
15) 𝑓(𝑥) = ln(1 − 𝑥 + 8 log 3 𝑥) [rj: 𝑓 = ]
1−𝑥 4 +8 log3 𝑥
(𝑒 ∎ )′ = 𝑒 ∎ ∙ ∎′
2 2
16) 𝑓(𝑥) = 𝑒 𝑥 [rj: 𝑓′(𝑥) = 2𝑥𝑒 𝑥 ]
7 −4𝑥+𝑠𝑖𝑛𝑥 7 −4𝑥+𝑠𝑖𝑛𝑥
17) 𝑓(𝑥) = 𝑒 6𝑥 [rj: 𝑓′(𝑥) = (42𝑥 6 − 4 + 𝑐𝑜𝑠𝑥)𝑒 6𝑥 ]
𝑥 +2𝑡𝑔𝑥−9 2 𝑥
18) 𝑓(𝑥) = 𝑒 𝑒 [rj: 𝑓′(𝑥) = (𝑒 𝑥 + 2 )𝑒 𝑒 +2𝑡𝑔𝑥−9 ]
𝑐𝑜𝑠 𝑥
(𝑎∎ )′ = 𝑎∎ ∙ 𝑙𝑛𝑎 ∙ ∎′
3 3
19) 𝑓(𝑥) = 3𝑥 [rj: 𝑓′(𝑥) = 3𝑥 2 ∙ 3𝑥 𝑙𝑛3]
7 −4+𝑠𝑖𝑛𝑥 7 −4+𝑠𝑖𝑛𝑥
20) 𝑓(𝑥) = 56𝑥 [rj: 𝑓′(𝑥) = (42𝑥 6 − 𝑐𝑜𝑠𝑥) ∙ 56𝑥 𝑙𝑛5]
𝑥 +2𝑥−𝑙𝑛9 𝑥 +2𝑥−𝑙𝑛9
21) 𝑓(𝑥) = 75 [rj: 𝑓′(𝑥) = (5𝑥 𝑙𝑛5 + 2) ∙ 75 𝑙𝑛7]
′ 1
(√∎) = ∙ ∎′
2√∎
3𝑥 2 −3
22) 𝑓(𝑥) = √𝑥 3 − 3𝑥 + 5 [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
2√𝑥 3 −3𝑥+5
3
𝑐𝑜𝑠𝑥−
√𝑥
23) 𝑓(𝑥) = √𝑠𝑖𝑛𝑥 − 3√𝑥 + √5 [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
2√𝑠𝑖𝑛𝑥−3√𝑥+√5
5
3𝑒 𝑥 +
𝑥
24) 𝑓(𝑥) = √3𝑒 𝑥 − 3 + 5𝑙𝑛𝑥 [rj: 𝑓′(𝑥) = ]
2√3𝑒 𝑥 −3+5𝑙𝑛𝑥
(∎𝑛 )′ = 𝑛∎𝑛−1 ∙ ∎′
2 123 2 122 2 3 5
27) 𝑓(𝑥) = ( − 3𝑙𝑜𝑔𝑥 + 5√𝑥) [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 123 ( − 3𝑙𝑜𝑔𝑥 + 5√𝑥) (− − + )]
𝑥 𝑥 𝑥2 𝑥𝑙𝑛10 2√𝑥
1
4) f ( x) ln x [rj: f ( x ) ]
2x
1
5) f ( x) ln x [rj: f ( x) ]
2 x ln x
sin(ln x)
6) f ( x) cos(ln x) [rj: f ( x) ]
x
2x 1
7) f ( x) ln( x x) [rj: f ( x )
2
]
x2 x
2 2x 1 x
8) f ( x) 2x x 2 [rj: f ( x) , tj. f ( x) ]
2 2x x 2
2x x 2
1
9) f ( x ) 1 x [rj: f ( x) ]
2 1 x
2x
10) f ( x) tg ( x 6) [rj: f ( x )
2
]
cos ( x 2 6)
2
3tg 2 x
11) f ( x) tg x [rj: f ( x)
3
]
cos2 x
12) f ( x) e [rj: f ( x) 2e ]
2x 2x
13) f ( x) 2 x 3 x
[rj: f ( x) (2 x 3) 2 x 3 x
2 2
ln 2 ]
1
1 x
e
14) f ( x) e x
[rj: f ( x) ]
x2
2
15) f ( x) log(x 2 ) [rj: f ( x ) ]
x ln 10
16) f ( x) 3 x [rj: f ( x) 2 x 3 x ln 3 ]
2 2
17) f ( x) x 4 x 3
5
[rj: f ( x) 5 x 4 x 3 (1 12x 2 ) ]
4
18) f ( x ) x 2 x 3 25
[rj: f ( x) 25 x 2 x 3 24
(2 x 3x 2 ) ]
2 log3 x
19) f ( x) log3 x [rj: f ( x)
2
]
x ln 3
5(2𝑥−𝑠𝑖𝑛𝑥)4 (2−𝑐𝑜𝑠𝑥)
tj. 𝑓 ′ (𝑥) = ]
𝑐𝑜𝑠2 (2𝑥−𝑠𝑖𝑛𝑥)5
1
2) 𝑓(𝑥) = 𝑡𝑔5 (2𝑥 − 𝑠𝑖𝑛𝑥) [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 5𝑡𝑔4 (2𝑥 − 𝑠𝑖𝑛𝑥) ∙ ∙ (2 − 𝑐𝑜𝑠𝑥),
𝑐𝑜𝑠2 (2𝑥−𝑠𝑖𝑛𝑥)
5𝑡𝑔4 (2𝑥−𝑠𝑖𝑛𝑥)(2−𝑐𝑜𝑠𝑥)
tj. 𝑓 ′ (𝑥) = ]
𝑐𝑜𝑠2 (2𝑥−𝑠𝑖𝑛𝑥)
1 1 8
3) 𝑓(𝑥) = 𝑙𝑛5 (√𝑥 − 8𝑙𝑛𝑥) [rj: 𝑓′(𝑥) = 5𝑙𝑛4 (√𝑥 − 8𝑙𝑛𝑥) ∙ ∙ (2 − 𝑥),
√𝑥−8𝑙𝑛𝑥 √𝑥
1 8
5𝑙𝑛4 (√𝑥−8𝑙𝑛𝑥)( − )
2√𝑥 𝑥
tj. 𝑓′(𝑥) = ]
√𝑥−8𝑙𝑛𝑥
5 1 1 4 1 8
4) 𝑓(𝑥) = √𝑙𝑛(√𝑥 − 8𝑙𝑛𝑥) [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = ∙ 5 ∙ 5(√𝑥 − 8𝑙𝑛𝑥) ∙ (2 − 𝑥),
5 (√𝑥−8𝑙𝑛𝑥) √𝑥
2∙√𝑙𝑛(√𝑥−8𝑙𝑛𝑥)
1 8
5( − )
′ (𝑥) 2√𝑥 𝑥
tj. 𝑓 = ]
5
2(√𝑥−8𝑙𝑛𝑥)√𝑙𝑛(√𝑥−8𝑙𝑛𝑥)
9
5) 𝑓(𝑥) = 𝑒 𝑠𝑖𝑛(4𝑥−9𝑙𝑜𝑔𝑥) [rj: 𝑓′(𝑥) = 𝑒 𝑠𝑖𝑛(4𝑥−9𝑙𝑜𝑔𝑥) ∙ cos(4𝑥 − 9𝑙𝑜𝑔𝑥) ∙ (4 − 𝑥𝑙𝑛10)]
1 𝑠𝑖𝑛√𝑐𝑜𝑠𝑥 ∙ 𝑠𝑖𝑛𝑥
6) 𝑓(𝑥) = 𝑐𝑜𝑠√𝑐𝑜𝑠𝑥 [rj: 𝑓 ′(𝑥) = 𝑠𝑖𝑛√𝑐𝑜𝑠𝑥 ∙ 2 ∙ 𝑠𝑖𝑛𝑥 = ]
√𝑐𝑜𝑠𝑥 2√𝑐𝑜𝑠𝑥
9 9 ∙ 23+𝑙𝑛(4+9𝑥) 𝑙𝑛2
7) 𝑓(𝑥) = 23+𝑙𝑛(4+9𝑥) [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 23+𝑙𝑛(4+9𝑥) 𝑙𝑛2 ∙ 4+9𝑥 = 4+9𝑥
]
1 1
8) 𝑓(𝑥) = 𝑡𝑔(ln(cos(𝑒 𝑥 ))) [rj: 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑐𝑜𝑠2 (ln(cos(𝑒 𝑥 )) ∙ cos(𝑒 𝑥 ) ∙ (−sin(𝑒 𝑥 )) ∙ 𝑒 𝑥 ,
−sin(𝑒 𝑥 )∙𝑒 𝑥
tj. 𝑓 ′ (𝑥) = 𝑐𝑜𝑠2 (ln(cos(𝑒 𝑥 ))∙cos(𝑒 𝑥 )]
1 2x
10) f ( x) ln( x x 2 ) [rj: f ( x) ]
2( x x 2 ) ln( x x 2 )
2x
3) f ( x) x ln(2 x 3) [rj: f ( x) ln(2 x 3) ]
2x 3
x2
4) f ( x ) x x 2 1 [rj: f ( x) x 2 1 ]
x2 1
5) f ( x) 2 xe2 x [rj: f ( x) 2e 2 x 4 xe 2 x ]
7) f ( x) 2 x 1 ( x 1) [rj: f ( x) ( x 1) 2 x 1 ln 2 2 x 1 ]
x
2x 5
x 2x 5 5
9) f ( x) [rj: f ( x) ,tj. f ( x) ]
2x 5 2x 5 (2 x 5) 2 x 5
sin 3 x
3 cos 3 x ln 3 x
sin 3 x x ]
10) f ( x ) [rj: f ( x)
ln 3 x ln 2 3 x
x 1 x 2 2 x 24
11) f ( x ) [rj: f ( x) ]
x 4 2 ( x 4) 4
11. Riješite zadatke – primjena derivacije na gibanje
1) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) 2t 3 t 2 , nađite
joj brzinu u trenutku t 2 .
2) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) t 3 2 t , nađite
joj brzinu u trenutku t 1 .
1
[rj: v(t ) 3t 2 , v (1) 2 ]
t
2
[rj: v(t ) 2t , v(1) 0 ]
t
4) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) e t 2t , nađite
joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 0 .
5) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) cos t 2t t ,
2
nađite joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 0 . U kojem smjeru se giba čestica i da li ubrzava ili
usporava?
1
6) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) 3t 3 , nađite
t
joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 1 . U kojem smjeru se giba čestica i da li ubrzava ili usporava?
1 2
[rj: v(t ) 2
9t 2 , v(1) 10 , a (t ) 3 18t ,
t t
a (1) 16 , giba se u negativnom smjeru, tj. položaj pada jer
je brzina 𝑣 negativna i ubrzava jer brzina 𝑣 i akceleracija
𝑎 imaju iste predznake]
7) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) 2t 3 3t 2 t ,
nađite joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 1 . U kojem smjeru se giba čestica i da li ubrzava ili
usporava?
8) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) sin 2t t ,
nađite joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 0 .
10) Ako se čestica giba po pravcu tako da joj je položaj y u trenutku t jednak y (t ) ln(t 1) t ,
nađite joj brzinu i akceleraciju u trenutku t 2 . U kojem smjeru se giba čestica i da li ubrzava ili
usporava?
1 1
[rj: v(t ) 1 , v( 2) 2 , a (t ) , a ( 2 ) 1 ,
t 1 (t 1) 2
giba se u pozitivnom smjeru, tj. položaj raste jer je brzina 𝑣
pozitivna i usporava jer brzina 𝑣 i akceleracija 𝑎 imaju
suprotne predznake]
1 5
[rj: T (t ) 3 , T (4) , temperatura pada,
t 2
tj. tijelo se hladi jer je brzina promjene (derivacija)
negativna]
2) Ako je temperatura T nekog tijela u trenutku t jednaka T (t ) e 2t 2 t 2 , kolika je njezina brzina
promjene u trenutku t 1 ? Hladi li se tijelo u tom trenutku ili zagrijava?
1 1
[rj: V (t ) , V (1) , volumen vode
2 17 t 8
pada, tj. bazen se prazni jer je brzina promjene
(derivacija) negativna]
4) Količina vode V u bazenu u trenutku t iznosi V (t ) 1 sin t . Kolika je brzina promjene vode u
trenutku t 2 ? Prazni li se bazen u tom trenutku ili puni?
cos t 1
[rj: V (t ) , V (2 ) , volumen vode
2 1 sin t 2
raste, tj. bazen se puni jer je brzina promjene
(derivacija) pozitivna]
5) Tlak P u posudi u trenutku t iznosi P(t ) sin 2 t . Kolika je brzina promjene tlaka u trenutku
t ?
2
[rj: P (t ) 2 sin t cos t , P ( ) 0 ]
2