JORNAL de PSICANÁLISE 45Ê­nÓ®]ÊÓ{™‡ÓxÓ°ÊÓä£Ó

`œXKœÊqÊۉ˜VՏœÃÊiÊÀÕ«ÌÕÀ>Ã\Ê
`œÊ>LÀˆ}œÊDÊv>“‰ˆ>Ê>`œÌˆÛ>Ê

Õ̜À>\Ê
ޘ̅ˆ>Ê*iˆÌiÀ
`ˆÌœÀ>\Ê<>}œ`œ˜ˆ]Ê-KœÊ*>Տœ]ÊÓ䣣Ê
,iÃi˜…>`œÊ*œÀ\Êi˜ˆÃiÊ->œ“KœÊœ`v>˜£

?ÊLœ>ÃÊÀ>âªiÃÊ«>À>ʏiÀʜʏˆÛÀœÊ`iÊ
ޘ̅ˆ>Ê*iˆÌiÀ\ÊAdoção – vínculos e
rupturas: do abrigo a família adotiva.Ê
Ê«Àˆ“iˆÀ>Êiʓ>ˆÃÊÕÀ}i˜ÌiÊjʵÕiʅ?Ê«œÕV>Ê
ˆÌiÀ>ÌÕÀ>ÊÜLÀiʜÊÌi“>°Ê"ʏˆÛÀœÊ`iÊ*iˆÌiÀÊÌÀ>Ì>Ê`>Ê>`œXKœÊÌ>À`ˆ>]ʜÕÊ>`œXKœÊ`iÊ
VÀˆ>˜X>Ãʓ>ˆœÀiÃ]ÊVœ“œÊ>Ê>Õ̜À>Ê«ÀiviÀiÊV…>“>À°ÊÊ«>À̈ÀÊ`>ÊiÝ«iÀˆk˜Vˆ>ÊV‰˜ˆV>Ê
`>Ê>Õ̜À>Êi“ÊV>ÜÃÊ`iÊ>`œXKœ]ʏi“œÃÊÜLÀiʜÊ>Ìi˜`ˆ“i˜ÌœÊDÊœ>˜>]ÊՓ>ʓi˜ˆ˜>Ê
`iʵÕ>ÌÀœÊ>˜œÃ]ʝÀvKÊiÊi“ÊÌÀ>˜ÃˆXKœÊ«>À>ÊՓ>ʘœÛ>Êv>“‰ˆ>°Ê
Ê>Õ̜À>ÊviâÊՓÊ
iÃÌÕ`œÊ>LÀ>˜}i˜ÌiÊ`>ÃÊÀi>XªiÃʈ˜Ã̈ÌÕVˆœ˜>ˆÃʵÕiÊ>viÌ>“ÊœÊsettingÊiÊ>ÊÀi>XKœÊ
>˜>ˆÃÌ>‡«>Vˆi˜Ìi]ÊiÊ`iÊ̜`>ÃÊ>Ãʈ˜ÃÌ@˜Vˆ>ÃÊÜVˆ>ˆÃʵÕiÊ«iÀ“i>À>“ÊiÃÃiÊi˜Vœ˜ÌÀœÊ
i˜ÌÀiÊ«>Vˆi˜ÌiÊiÊ>˜>ˆÃÌ>ÊqÊ>LÀˆ}œ]Ê«ÀœwÃȜ˜>ˆÃ]Êv>“‰ˆ>ðÊ"ÊÀiÃՏÌ>`œÊjʵÕiÊiÃÃiÊ
ˆÛÀœÊ˜œÃÊvœÀ˜iViÊՓ>ÊvœÌœ}À>w>ʓՏ̈`ˆ“i˜Ãˆœ˜>Ê`iÊVœ“œÊiÃÌ?ʜʫÀœViÃÜÊ`iÊ
>`œXKœÊ`iÊVÀˆ>˜X>Ãʓ>ˆœÀiÃÊi“ʘœÃÜʫ>‰Ã°Ê

ÊÃi}՘`>ÊÀ>âKœÊ«>À>ʏiÀÊiÃÃiʏˆÛÀœ]ʵÕiÊ>VÀi`ˆÌœÊÃiÀÊ>ʓ>ˆÃÊ«ÀiÛ>i˜Ìi]ÊjÊ
ÌiÀ“œÃÊi“Ê“KœÃÊՓÊiÝVii˜ÌiÊiÝi“«œÊ`iÊ«iõՈÃ>ÊV‰˜ˆV>ʫÈV>˜>‰ÌˆV>]ʜ˜`iÊ>Ê
>Õ̜À>]ÊVœ“œÊ>˜>ˆÃÌ>]ʓ>˜Ìj“‡ÃiÊwiÊDÊv՘XKœÊ`iʈ˜ÛiÃ̈}>`œÀ>Ê`œÃÊ«ÀœViÃÜÃÊ
«Ã‰µÕˆVœÃ]Ê«Àˆ“iˆÀ>“i˜Ìiʘ>Ê`‰>`iÊ«>Vˆi˜ÌiÊ>˜>ˆÃÌ>]ʜ˜`iÊ«ÀˆœÀˆâ>Ê>ʜLÃiÀÛ>‡
XKœÊ `>µÕˆœÊ µÕiÊ V…>“>Ê `iÊ º“œÛˆ“i˜ÌœÃÊ «Ã‰µÕˆVœÃ]»Ê iÊ µÕiÊ i˜Ìi˜`œÊ Vœ“œÊ œÊ
>Vœ…ˆ“i˜ÌœÊ«i>Ê>˜>ˆÃÌ>Ê`œÊVœ˜ÃÌ>˜ÌiʓœÛˆ“i˜ÌœÊ`>Ê«>Vˆi˜ÌiÊ`iÊVœ˜ÃÌÀՈÀÊiÊ
Àœ“«iÀÊۉ˜VՏœÃÊ>vïۜðÊÊ>Ê«>À̈ÀÊ`œÊ>Vœ…ˆ“i˜ÌœÊ`iÃÃiʓœÛˆ“i˜ÌœÊµÕiʜʫ>ÀÊ
>˜>‰ÌˆVœÊVÀˆ>ÊՓʏÕ}>ÀÊÃi}ÕÀœÊ«>À>ʵÕiÊ>Ê«>Vˆi˜ÌiÊ«œÃÃ>ʈ˜ÛiÃ̈ÀÊi“ÊÃÕ>Ãʈ“>‡
}œÃÊ«>Ài˜Ì>ˆÃ]ʜʵÕiÊ>ÃÃi}ÕÀ>ʜÊVÀiÃVˆ“i˜ÌœÊ«Ã‰µÕˆVœÊ`>Ê«>Vˆi˜ÌiÊiÊv>VˆˆÌ>ÊÃÕ>Ê
ÌÀ>˜ÃˆXKœÊqÊÃi>Êi“ÊÃiÕÊVÀiÃVˆ“i˜ÌœÊi“œVˆœ˜>]ÊÃi>ʘ>ÊÌÀ>˜ÃˆXKœÊ«>À>ÊՓ>ʘœÛ>Ê
v>“‰ˆ>°Ê/œ`œÊiÃÃiÊ«ÀœViÃÜʘKœÊÃiÊ`?ÊÃi“Ê}À>˜`iÊ>˜}ÖÃ̈>°Ê"ÃÊÌi“>ÃʅՓ>˜œÃÊ
“>ˆÃÊVœ˜Ì՘`i˜ÌiÃÊÃiÊ>«ÀiÃi˜Ì>“ʘœÊÀi>̜Ê`iÃÃiÊV>ÜÊV‰˜ˆVœÆÊ>L>˜`œ˜œ]ʏÕ̜]Ê
ÀiVœ˜ÃÌÀÕXKœ°Ê*>À>ʈÃÜÊ>Ê>Õ̜À>ʘœÃÊ>Õ`>Ê>Ê«i˜Ã>À]ʓœÃÌÀ>˜`œ‡˜œÃʜÊV>“ˆ˜…œÊ
>ÌÀ>ÛjÃÊ`>Ãʈ`iˆ>ÃÊ`iÊ7ˆ˜˜ˆVœÌÌ]ÊÀii˜ÊiʜÕÌÀœÃÊ>Õ̜ÀiÃÊ`iÊiÃVœ>ÃʫÈV>˜>‰ÌˆV>ÃÊ
Ài>Vˆœ˜>ˆÃ°Ê
*iˆÌiÀÊÀiÃÃ>Ì>\Ê

ʘ>ÀÀ>XKœÊ`œÊ“>ÌiÀˆ>ÊV‰˜ˆVœÊµÕiÊ«>ÀiViʘœÃÊi˜ÛœÛiÀÊi“ÊՓ>Ê>̓œÃviÀ>Ê>vï‡
Û>]ʘœÃÊi“œVˆœ˜>]ʓ>ÃÊÌ>“Lj“ʘœÃÊi˜Ãˆ˜>ÊoÊ*œ`i“œÃÊiÃÌÕ`?‡œÊ˜>ʈ˜ÛiÃ̈}>XKœÊ

£Ê i“LÀœÊ>ÃÜVˆ>`œÊ`>Ê-œVˆi`>`iÊ À>ȏiˆÀ>Ê`iÊ*ÈV>˜?ˆÃiÊ`œÊ,ˆœÊ`iÊ>˜iˆÀœÊ- *,°


 JORNAL de PSICANÁLISE 45 (82), 249-252. 2012

`œÃʓœÛˆ“i˜ÌœÃʫɵՈVœÃÊۈۈ`œÃÊ«œÀÊՓ>ÊVÀˆ>˜X>ʘiÃÃiÊ«iÀ‰œ`œÊ`iÊÌÀ>˜ÃˆXKœÆÊ
œÕÊ«œ`i“œÃÊÀiyïÀÊÜLÀiÊ>ÃÊVœ˜ÃiµÕk˜Vˆ>ÃÊ`œÃÊÀœ“«ˆ“i˜ÌœÃÊ`iÊۉ˜VՏœÃÊi˜ÌÀiÊ
VÀˆ>˜X>ÃÊ `iÊ Ìi˜À>Ê ˆ`>`iÊ iÊ œÃÊ `iÃ`œLÀ>“i˜ÌœÃÊ ˜>Ê Ài>ˆâ>XKœÊ `iÊ ˜œÛœÃÊ Û‰˜VՏœÃ°Ê
>ÃÊ«œ`i“œÃÊÌ>“Lj“Ê>«Àœv՘`>ÀÊVœ˜…iVˆ“i˜ÌœÃÊÜLÀiÊ>ÌiÀ˜>̈Û>ÃÊ`iʈ˜ÌiÀÛi˜‡
XKœÊ V‰˜ˆV>Ê Õ˜ÌœÊ >Ê VˆÀV՘ÃÌ@˜Vˆ>ÃÊ iëiVˆ>ˆÃ]Ê LÕÃV>˜`œÊ >Ìi˜`iÀÊ >Ê Õ“>Ê `i“>˜`>Ê
`iÊV>ÜÃʓ>ˆÃʏˆ}>`œÃÊ>Ê«ÀœLi“?̈V>ÃÊÜVˆ>ˆÃÊ`iʘœÃÜʫ>‰Ã°Ê"ÊV>ÜÊ>LÀiÊ«iÀÇ
«iV̈Û>ÃÊÌ>“Lj“Ê«>À>ÊՓ>ÊÀiyiÝKœÊÜLÀiÊ«À?̈V>ÃÊ`iʜÕÌÀ>ÃÊ?Ài>ÃÊ>w˜Ã]ʏiÛ>˜`œÊ
Vœ˜…iVˆ“i˜ÌœÊ`>ÊV‰˜ˆV>ʫÈV>˜>‰ÌˆV>Ê>ʜÕÌÀ>ÃÊ`ˆÃVˆ«ˆ˜>ÃʵÕiÊÌ>“Lj“ÊÃiʜVÕ«>“Ê
`œÊÌi“>Ê`>Ê>`œXKœ°Ê­*iˆÌiÀ]ÊÓ䣣]Ê«°Ê{ή

"ÊÀi>̜Ê`œÊV>ÜÊÌiÀ“ˆ˜>]ʓ>ÃÊ>Ê>Õ̜À>Ê«ÀœÃÃi}ÕiÊi“ÊÃÕ>ʈ˜ÛiÃ̈}>XKœÊ
œLÃiÀÛ>˜`œÊœÃʓiӜÃʓœÛˆ“i˜ÌœÃʫɵՈVœÃÊ`iÊۈ˜VՏ>ÀÊiÊÀœ“«iÀ]Ê>}œÀ>Êi“Ê
̜À˜œÊ`>Ê`Õ«>Ê«>Vˆi˜ÌiÉ>˜>ˆÃÌ>]ʜÕÊÃi>]Ê>˜>ˆÃ>˜`œÊ>Ãʈ˜ÃÌ@˜Vˆ>ÃÊÜVˆ>ˆÃʵÕiÊ
ˆ`>“ÊVœ“Ê>ʈ˜ÃiÀXKœÊ`>ÊVÀˆ>˜X>ʓ>ˆœÀÊi“ÊÃiÕÊ«ÀœViÃÜÊ`iÊ>`œXKœ°Ê"ʓiӜÊ
œ…>ÀÊV‰˜ˆVœÊ`>Ê>˜>ˆÃÌ>Ê`i˜ÌÀœÊ`œÊVœ˜ÃՏ̝ÀˆœÊVœ“Êœ>˜>ÊjÊÕÃ>`œÊ˜>Ê`iÃVœ˜Ã‡
ÌÀÕXKœÊ`iÊ«Àj‡Vœ˜ViˆÌœÃʵÕiÊ>Vœ“iÌi“ÊiÃÃ>ÃÊVÀˆ>˜X>Ã]ÊÜVˆ>“i˜ÌiÊۈÃÌ>ÃÊVœ“œÊ
>L>˜`œ˜>`>Ã]Êi“LœÀ>ʓՈÌ>ÃÊÛiâiÃÊÃiÊȘÌ>“Ê>Vœ…ˆ`>ÃÊi“ÊÃiÕÃÊ>LÀˆ}œÃÊÌÀ>˜‡
È̝ÀˆœÃ]Ê Ìi˜`œÊ µÕiÊ Àœ“«iÀÊ Vœ“Ê iÃÃiÃÊ Û‰˜VՏœÃÊ «Àˆ“?ÀˆœÃÊ «>À>Ê Àiv>âiÀÊ ˜œÛœÃÊ
ۉ˜VՏœÃÊ v>“ˆˆ>ÀiðÊ
Ê >Õ̜À>Ê µÕiÃ̈œ˜>\Ê Õ“>Ê VÀˆ>˜X>Ê µÕiÊ jÊ `iˆÝ>`>]Ê ˜iViÃÃ>‡
Àˆ>“i˜ÌiʘKœÊjÊܓi˜ÌiÊ>L>˜`œ˜>`>]ʓ>ÃÊi>ÊÌi“ʵÕiʏˆ`>ÀÊVœ“Ê>ÊVœ˜ÃÌÀÕXKœÊ
`iÊՓ>Êv>“‰ˆ>Ê`i˜ÌÀœÊ`iÊÈ°Ê
ʓKiʵÕiÊ>L>˜`œ˜>Ê«œ`iÊÃiÀÊ>ʓiÓ>ʓKiʵÕiÊ
«iÀ“ˆÌiʵÕiʜÕÌÀœÊVՈ`iÊ`>µÕˆœÊµÕiÊi>ʘKœÊ«œ`iÊVՈ`>À°Ê?Ê«ÀiÃÃ>Êi“Ê>ViiÀ>ÀÊ
ՓʫÀœViÃÜÊ`iÊ>`œXKœ]ʵÕiʓՈÌ>ÃÊÛiâiÃʈ˜`i«i˜`iÊ`œÊÌi“«œÊVÀœ˜œ}ˆVœ]ʓ>ÃÊ
`i«i˜`iÀ?Ê «Àˆ˜Vˆ«>“i˜ÌiÊ `iÊ V>`>Ê VÀˆ>˜X>Ê iÊ `iÊ ÃiÕÊ >“>`ÕÀiVˆ“i˜ÌœÊ vÀi˜ÌiÊ >Ê
Ì>˜Ì>ÃÊÀÕ«ÌÕÀ>ÃÊÌÀ>Փ?̈V>ÃÊ«œÀÊi>LœÀ>À°Ê*iˆÌiÀ]Ê>j“Ê`iÊÀi>Ì>ÀʜÊV>ÜÊœ>˜>]Ê
Ṏˆâ>ʜÕÌÀ>ÃÊۈ˜…iÌ>ÃÊV‰˜ˆV>ÃÊ«>À>ʈÕÃÌÀ>ÀʵÕiʜÊ>Vœ“«>˜…>“i˜ÌœÊ«ÃˆV>˜>‰‡
̈VœÊ`iÃÃ>ÃÊVÀˆ>˜X>ÃÊjÊv՘`>“i˜Ì>Ê«>À>Êv>VˆˆÌ>ÀʜʫÀœViÃÜÊ`iÊ>`œXKœ]Ê«Ài«>‡
À>˜`œÊ>ÊVÀˆ>˜X>ÊiÊ>ʘœÛ>Êv>“‰ˆ>Ê«>À>ÊՓÊi˜>Viʓi˜œÃÊÌÕÀLՏi˜Ìœ°Ê
Ê>Õ̜À>Ê
“œÃÌÀ>ÊVœ“œÊœÊi˜Ìi˜`ˆ“i˜ÌœÊ`>Ê`ˆ˜@“ˆV>Ê`iÃÃ>ÃÊVÀˆ>˜X>ÃÊi“ÊÃÕ>ÊVœ˜`ˆXKœÊÕ‡
À‰`ˆV>ÊiÊÜVˆ>Ê«œ`iʜviÀiViÀÊÃÕLÉ`ˆœÃÊ«>À>ʵÕiÊ«Àœ}À>“>ÃÊ`iÊ>XKœÊÜVˆ>Ê˜iÃÃ>Ê
?Ài>ÊÃi>“Ê`iÃi˜ÛœÛˆ`œÃ°Ê
*œÀÊiÝi“«œÊœÊ«>«iÊ`œÊÌiÀ>«iÕÌ>]ʵÕiÊVœ“œÊ>wÀ“>Ê*iˆÌiÀ]Ê`iÛiÊÃiÀʜÊ
Õ}>ÀÊ`œÊ˜ÌiÀ“i`ˆ?Àˆœ\Ê

Êw}ÕÀ>Ê`œÊÌiÀ>«iÕÌ>]ÊVœ“œÊ>wÀ“iˆ]Ê«>ÃÃ>Ê>ÊÃiÀÊÀi«ÀiÃi˜Ì>˜ÌiÊiʓi“Àˆ>Ê`iÊՓÊ
«>ÃÃ>`œ]Ê iÊ Ãˆ“ՏÌ>˜i>“i˜ÌiÊ >«œ˜Ì>Ê «>À>Ê Õ“Ê vÕÌÕÀœÊ v>âi˜`œÊ >Ê “i`ˆ>XKœÊ i˜ÌÀiÊ
`œˆÃʓœ“i˜ÌœÃʈ“«œÀÌ>˜ÌiÃÊ`>ʅˆÃ̝Àˆ>Ê`>ÊVÀˆ>˜X>°Ê
ÃȓÊÌ>“Lj“ÊVœ“Ê>Êw}ÕÀ>Ê
`œÊ«ÀœwÃȜ˜>Êˆ˜ÌiÀ“i`ˆ?ÀˆœÊµÕiÊv>âÊ>Ê«Ài«>À>XKœÊ`iÃVÀˆÌ>°Ê/À>Ì>‡ÃiÊ`iÊՓʏՇ
}>ÀÊL>ÃÌ>˜ÌiÊiëiVˆ>]ʘœÊµÕ>ÊÃiʈ˜ÃÌ>>ÊՓÊۉ˜VՏœÊµÕiÊ«>À>`œÝ>“i˜ÌiÊv>>Ê`iÊ
Ãi«>À>XKœÊiÊ՘ˆKœ°ÊÊÌ>“Lj“ÊՓʏÕ}>ÀʵÕiÊÃÕÃÌi˜Ì>ÊՓ>Ê«>ÃÃ>}i“Ê«iÀ“ˆÌˆ˜`œÊœÊ
Vœ“«>À̈…>“i˜ÌœÊ`iÊ>˜}ÖÃ̈>ÃÊVœ“ÊՓÊ>`Տ̜ʵÕiÊÀi>ÃÃi}ÕÀ>ÊՓ>ÊVœ˜Ìˆ˜Õˆ`>`iÊ
iÊÃÕÃÌi˜Ì>Ê«œÃÉÛiˆÃÊiÝ«iÀˆk˜Vˆ>ÃʵÕiÊ«œ`iÀˆ>“ÊÃiÀÊۈۈ`>ÃÊV>Ì>ÃÌÀœwV>“i˜Ìi°Ê

­*iˆÌiÀ]ÊÓ䣣]Ê««°ÊnӇnή
 Resenhas

"Êi˜Ìi˜`ˆ“i˜ÌœÊiÊ>Ìi˜XKœÊ>ÊiÃÃ>ÃÊv>ÃiÃÊ`iÊVœ˜ÃÌÀÕXKœÊiÊi>LœÀ>XKœÊÃKœÊ
ˆ“«œÀÌ>˜ÌiÃÊ «>À>Ê µÕiÊ >Ê >`œXKœÊ Ìi˜…>Ê ÃÕViÃÜ]Ê >ÃÃi}ÕÀ>˜`œÊ œÊ VÀiÃVˆ“i˜ÌœÊ `>Ê
v>“‰ˆ>Ê>`œÌˆÛ>ÊiÊ`>ÊVÀˆ>˜X>Ê>`œÌ>`>°
1“>ʜÕÌÀ>ÊVœ˜ÌÀˆLՈXKœÊˆ“«œÀÌ>˜ÌiÊ`>Ê«iõՈÃ>Ê`iÊ*iˆÌiÀÊjʜÊiÃÌÕ`œÊ`>ÃÊ
“œÌˆÛ>XªiÃʫɵՈV>ÃʵÕiʏiÛ>“ÊՓ>Êv>“‰ˆ>Ê>Ê>`œÌ>ÀÊՓ>ÊVÀˆ>˜X>°Ê

"ÃÊ`>`œÃÊÀiÛi>`œÃÊ«œÀÊiÃÃ>ÃÊ«iõՈÃ>ÃÊ>«œ˜Ì>“Ê«>À>Ê>Ê«Ài`œ“ˆ˜@˜Vˆ>Ê`iÊ`œˆÃÊ
«iÀwÃÊ>`œÌ>˜ÌiðÊ1“Ê}À>˜`iÊ}ÀÕ«œÊµÕiÊÌÀ>âʓœÌˆÛ>XªiÃʏˆ}>`>ÃÊ>ÊÌi˜Ì>̈Û>ÃÊ`iÊ
Vœ˜ÌœÀ˜>ÀÊ >Ê ˆ“«œÃÈLˆˆ`>`iÊ `iÊ «ÀœVÀˆ>XKœÊ Lˆœ}ˆV>ÃÊ oÊ «œÀÌ>˜Ìœ]Ê ˜>ÀV‰ÃˆV>ðÊ
"ÕÌÀœÊ}ÀÕ«œ]ʵÕiÊLÕÃV>Ê>`œÌ>ÀÊVÀˆ>˜X>Ãʓ>ˆœÀiÃÊi]Êi“ÊՓʫiÀVi˜ÌÕ>ÊÈ}˜ˆwV>̈‡
ۜ]ÊÀi>Vˆœ˜>ÊÃiÕÊ`iÃiœÊVœ“Ê“œÌˆÛœÃÊVœ˜Ãˆ`iÀ>`œÃ]Ê«iœÃÊ«iõՈÃ>`œÀiÃ]Ê>ÌÀՉÇ
Ì>Ã]ÊoÊ`iÊ>Õ`>ÊiÊVœ>LœÀ>XKœÊÜVˆ>°Ê­*iˆÌiÀ]ÊÓ䣣]Ê«°Ê™x®

œ˜vœÀ“iÊ *iˆÌiÀ]Ê v>“‰ˆ>ÃÊ µÕiÊ Ìk“Ê «œÀÊ “œÌˆÛ>XKœÊ Õ“Ê «Àii˜V…ˆ“i˜ÌœÊ
˜>ÀV‰ÃˆVœÊÌk“ÊՓʏÕ}>ÀʫɵՈVœÊ“i…œÀÊiÃÌ>LiiVˆ`œÊ«>À>Ê>ÊVÀˆ>˜X>\Ê

ÃÊVœ˜Vi«XªiÃÊ`œÊw…œÊVœ“œÊVœ˜Ìˆ˜Õˆ`>`iÊ`iÊÈ]ÊVœ“œÊ…iÀ`iˆÀœÊiÊ«Àœœ˜}>“i˜ÌœÊ
`>Ê«À«Àˆ>Êi݈ÃÌk˜Vˆ>]ʵÕiÊÌÀ>âi“ÊÀiÉ`՜ÃÊ`œÊ˜>ÀVˆÃˆÃ“œÊ«iÀ`ˆ`œÊ`œÃÊ«>ˆÃ]Ê«œ‡
`i“Êv>VˆˆÌ>ÀʜʫÀœViÃÜʈ`i˜ÌˆwV>̝ÀˆœÊi˜ÌÀiÊ«>ˆÃÊiÊVÀˆ>˜X>ðÊ
ÃȓÊiÝiÀVi“Êv՘‡
XKœÊiÃÃi˜Vˆ>Ê˜œÊiÃÌ>LiiVˆ“i˜ÌœÊ`œÊ«iÀ‰œ`œÊˆ`‰ˆVœ]Ê`iʈÕÃKœÊ«Àˆ“œÀ`ˆ>Êˆ˜iÀi˜ÌiÊ
>œÊ«>«iÊ`>Êv>“‰ˆ>ÊVœ“Ê>˜wÌÀˆKÊ`>ÊVÀˆ>˜X>ÊÀiVj“‡V…i}>`>°Ê­*iˆÌiÀ]ÊÓ䣣]Ê«°Ê™È®Ê

ˆ˜`>Ê>Vœ“«>˜…>˜`œÊœÊ“œÛˆ“i˜ÌœÊ«Ã‰µÕˆVœÊ`iÊۈ˜VՏ>ÀÊiÊÀœ“«iÀ]ÊՓÊ
֏̈“œÊV>«‰ÌՏœÊjÊ`i`ˆV>`œÊDÃÊv>˜Ì>È>ÃÊ`œÃÊ«>ˆÃÊ`iÊÀiÛi>ÀÊiÊi>LœÀ>ÀÊ>Ãʘ>ÀÀ>̈‡
Û>Ãʘ>Ê>`œXKœ]ÊVœ“œÊiʵÕ>˜`œÊVœ˜Ì>ÀÊiÊVœ˜ÛiÀÃ>ÀÊVœ“ÊœÃÊw…œÃÊ>`œÌˆÛœÃÊÜLÀiÊ
>`œXKœÊiÊÃÕ>Êۈ`>Ê«Ài}ÀiÃÃ>\Ê

Ãȓ]Ê>Êi>LœÀ>XKœÊ`iʘ>ÀÀ>̈Û>ÃʵÕiʈ˜Ìi}À>“Ê«>ÃÃ>`œÊiÊ«ÀiÃi˜ÌiÊÌÀ>âi“ÊÈ}˜ˆ‡
wV>`œÃÊDµÕˆœÊµÕiÊvœˆÊۈۈ`œÊ«œÀÊ«>ˆÃÊiÊw…œÃ]ʓ>Ã]Ê>Vˆ“>ÊiÊÌÕ`œ]Ê«iÀ“ˆÌi“ÊՓ>Ê
ۈ˜VՏ>XKœÊ >vïÛ>Ê ˜>Ê ˜œÛ>Ê Ài`iÊ v>“ˆˆ>ÀÊ µÕiÊ «iÀ“ˆÌˆÀ?Ê Vœ˜ÃÌÀÕXªiÃÊ `iÊ œÕÌÀ>ÃÊ
…ˆÃ̝Àˆ>ðʭ*iˆÌiÀ]ÊÓ䣣]Ê«°Ê£Óä®

1“>ÊÌiÀViˆÀ>ÊÀ>âKœÊ«>À>ʏiÀÊiÃÃiʏˆÛÀœÊjʜʓiÀœÊ«À>âiÀÊ`iÊÃiÊ`iˆÝ>Àʏi‡
Û>ÀÊ«i>ʏiˆÌÕÀ>ÊVÕÀˆœÃ>°Ê ÃÃiÊjÊՓʏˆÛÀœÊLi“ÊiÃVÀˆÌœÊiÊVœ“ÊՓʫÀœi̜Ê}À?wVœÊ
>}À>`?Ûi°Ê*œÀÊÃiÀÊLi“ÊiÃVÀˆÌœ]ÊjÊՓʏˆÛÀœÊ`iÊv?VˆÊiˆÌÕÀ>]Êi“LœÀ>ʘKœÊ“i˜œÃÊ
ÜwÃ̈V>`œÊi“ʈ`iˆ>Ã°Ê KœÊÃiÊÌÀ>Ì>Ê`iÊՓʏˆÛÀœÊiÛi]Ê«œˆÃʜÊÌi“>ʓœLˆˆâ>]ÊՓ>Ê
ÛiâʵÕiÊܓœÃÊ̜`œÃÊ>`œÌ>`œÃÊiÊ>`œÌ>˜ÌiÃÊi“ÊÌiÀ“œÃÊ`œÃÊۉ˜VՏœÃʵÕiÊv>âi“œÃÊ
iÊÀœ“«i“œÃÊ>ÊV>`>Ê`ˆ>°Ê
"ʈ“«>V̜Ê`œÃʺ“œÛˆ“i˜ÌœÃʫɵՈVœÃ»Ê«iÀ“>˜iViÊ>«ÃÊ>ʏiˆÌÕÀ>Ê`iÃÃiÊ
ˆÛÀœ°Ê ÃÃiʈ“«>V̜ʓiʏiۜÕÊ>Ê`ˆÛ>}>ÀÊÜLÀiʜÃÊ«Àˆ“À`ˆœÃÊ`>ʫÈV>˜?ˆÃiÊ`iÊ

 JORNAL de PSICANÁLISE 45 (82), 249-252. 2012

VÀˆ>˜X>Ãʜ˜`iÊ
˜˜>ÊÀiÕ`]Ê Ã̅iÀÊ ˆVŽ]Êœ…˜Ê œÜLÞÊiÊ7ˆ˜˜ˆVœÌÌÊVœ˜ÃÌÀՉÀ>“Ê

ÃÕ>ÃÊÌiœÀˆ>Ã]Ê>Ê«>À̈ÀÊ`iÊÃÕ>ÃʜLÃiÀÛ>XªiÃÊÜLÀiʜÊÛ>œÀÊiʜÊVՈ`>`œÊµÕiÊÃiÊ`iÛiÊ
ÌiÀÊ«>À>ʵÕiʜÃÊۉ˜VՏœÃÊi“œVˆœ˜>ˆÃÊ«œÃÃ>“ÊÃiÊiÃÌ>LiiViÀ°ÊœˆÊ>Ê«>À̈ÀÊ`>ʜLÃiÀ‡
Û>XKœÊ`iÊVÀˆ>˜X>ÃʝÀvKÃ]ʈ˜Ã̈ÌÕVˆœ˜>ˆâ>`>Ã]ÊÌÀ>Փ>̈â>`>ÃÊ«i>Ê}ÕiÀÀ>ʵÕiÊiÃÃiÃÊ
>Õ̜ÀiÃÊ«Õ`iÀ>“ÊvœÀ“Տ>ÀÊ>ÃÊ«Àˆ“iˆÀ>Ãʈ`iˆ>ÃÊÜLÀiÊ>ʈ“«œÀÌ@˜Vˆ>Ê`>ÊvœÀ“>XKœÊ
`œÃÊۉ˜VՏœÃÊi“œVˆœ˜>ˆÃÊiÊVÀˆ>ÀÊÌiœÀˆ>Ãʈ˜ÃÌÀՓi˜Ì>ˆÃÊ«>À>Ê>ÊVœ“«Àii˜ÃKœÊ`œÊ
v՘Vˆœ˜>“i˜ÌœÊ…Õ“>˜œ]ʈ˜>Õ}ÕÀ>˜`œÊ>ÃȓÊ>ʫÈV>˜?ˆÃiÊÀi>Vˆœ˜>ÊVœ“œÊi˜‡
Ìi˜`i“œÃʅœi°Ê
œ“œÊ
ޘ̅ˆ>Ê*iˆÌiÀÊv>âÊi“ÊÃiÕʏˆÛÀœ]ÊÌ>“Lj“ÊiiÃÊÃiÊ«iÀ}՘‡
Ì>À>“]ʜʵÕiÊÌi“Ê>ʫÈV>˜?ˆÃiÊ>ÊVœ˜ÌÀˆLՈÀÊ«>À>ʓi…œÀ>ÀÊ>ÃÊ«œ‰ÌˆV>ÃÊÜVˆ>ˆÃÊ
`iÊ>Ìi˜`ˆ“i˜ÌœÊ>ÊiÃÃ>ÃÊVÀˆ>˜X>öÊ
œ“ÊiÃÃ>ÃʵÕiÃ̪iÃÊi“Ê“i˜Ìi]ÊiëiÀœÊµÕiʜÊ
iˆÌœÀÊ Vœ“«>À̈…iÊ “ˆ˜…>ÃÊ À>âªiÃÊ «>À>Ê iÀÊ iÃÃiÊ ˆÛÀœÊ œÕÊ i˜Vœ˜ÌÀiÊ œÕÌÀ>ÃÊ «>À>Ê
>j“Ê`>µÕi>ÃʵÕiÊ`iÃVÀiۈ°

i˜ˆÃiÊ->œ“KœÊœ`v>˜

Û°Ê>Àˆ>ʈ“>]Ê£nÓÈ]ÊÃ>>Ên£Î
ä£{x£‡ää£Ê-KœÊ*>Տœ]Ê-*
/i\Ê££ÊÎäΣ‡Çä™{
`}œ`v>˜J՜°Vœ“°LÀ

,iViLˆ`œÊi“\Ê£äÉÈÉÓä£Ó

ViˆÌœÊi“\ÊÓÇÉÈÉÓä£Ó

