Trào ngược dạ dày- thực quản còn được gọi là trào ngược axit dạ dày, là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Trào ngược dạ dày thực quản có thể sinh lý, chức năng (không ảnh hưởng sinh hoạt và phát triển thể chất của cơ thể) hoặc bệnh lý có thể gây ra suy dinh dưỡng, viêm thực quản, và một số biến chứng hô hấp khác 2. Biểu hiện của trào ngược dạ dày thực quản Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua Ợ hơi lúc đói thường xuyên là triệu chứng cần nghĩ đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Ợ nóng là cảm giác nóng rát từ dạ dày hay vùng ngực dưới, lan hướng lên cổ. Ợ chua xảy ra nhiều nhất vào buổi sáng khi đánh răng. Ợ chua, ợ nóng cũng hay đi kèm với nhau. Bệnh nhân có cảm giác ợ lên, kèm theo vị chua trong miệng. Các triệu chứng ợ nói trên có thể sẽ tăng lên khi ăn no, khi uống nước, khi đang đầy bụng khó tiêu hoặc khi bạn cúi gập người về phía trước, nằm nghỉ hoặc ngủ vào ban đêm. Buồn nôn, nôn Triệu chứng này thường xuất hiện khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh dễ bị nôn, buồn nôn hoặc có cảm giác mắc nghẹn thức ăn. Người bệnh cũng dễ bị nôn hơn khi bị say tàu xe, ốm nghén, hay dùng một số loại thuốc... Đau, tức ngực Người bệnh có cảm giác bị đè ép, thắt ở ngực, xuyên ra lưng và cánh tay. Triệu chứng này là nguyên nhân khiến bệnh trào ngược dạ dày - thực quản dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tim mạch. Cảm giác đau này là đau ở đoạn thực quản phần chạy qua ngực. Axit trào ngược lên kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác đau giống như đau ở ngực. Khó nuốt Bệnh trào ngược dạ dày thực quản khi trở nặng khiến axit dạ dày trào ngược lên với tần suất lớn. Điều này sẽ gây phù nề, sưng tấy niêm mạc thực quản. Vì thế bệnh nhân có cảm giác khó nuốt, nuốt nghẹn và vướng ở cổ. Khản giọng và ho Người bị trào ngược dạ dày thực quản có thể bị khản giọng và ho liên tục. Hiện tượng này là do dây thanh quản khi tiếp xúc với axit dạ dày làm cho sưng tấy. Người bệnh sẽ bị khản giọng, khó nói và lâu ngày chuyển thành ho. Miệng tiết ra nhiều nước bọt Đây là phản xạ tự nhiên của miệng gặp acid chua trào lên sau khi ợ chua. Nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn bình thường để trung hòa axit. Đắng miệng Khi dịch vị trào lên có kèm theo dịch mật khiến người bệnh cảm thấy đắng miệng. Đây là biểu hiện của sự rối loạn thần kinh dạ dày, khiến cơ thể mở quá mức van môn vị và dịch mật trào ra. Ngoài ra người bệnh có thể chán ăn, sụt cân, bị thiếu máu, hoặc chảy máu ở đường tiêu hóa 5. Cách chữa trào ngược dạ dày thực quản Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn các biện pháp điều trị trào ngược dạ dày thực quản bao gồm: Thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa và các thủ thuật khác. Lựa chọn thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa axit: thực phẩm từ tinh bột như bánh mì hay bột yến mạch, hay đạm dễ tiêu,... vì các thực phẩm này giúp tránh sự bào mòn lớp nhầy trong dạ dày của axit, hạn chế các nhịp cơ thắt thực quản có axit trào lên. Hạn chế thực phẩm kích thích tăng tiết axit hay kích thích cơ thắt dưới thực quản: hoa quả hàm lượng axit cao (chanh, cam, dứa...), nước có ga, thức ăn cay, nóng, chocolate... Cần kiêng rượu bia, cà phê, thuốc lá. Không mặc quần áo quá chật, không ăn quá no, không ăn muộn vào buổi tối, không cúi quá lâu, không nằm trong 2 giờ sau khi ăn, không uống quá nhiều nước trong khi ăn. Ngủ nằm đầu cao 15 cm so với chân. Giảm cân nếu thừa cân, béo phì. 6. Lựa chọn thực phẩm phù hợp với người trào ngược dạ dày thực quản Trào ngược dạ dày là căn bệnh về đường tiêu hóa, chính vì thế mà vấn đề ăn uống có ảnh hưởng trực tiếp đến bệnh trào ngược dạ dày. Nó còn là tác nhân gây ra bệnh nếu chúng ta sử dụng những loại thực phẩm không tốt cho hệ tiêu hóa. Vì thế để phòng tránh và giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh, các bạn nên sử dụng một số loại thực phẩm sau đây: Bánh mì, bột yến mạch Loại thực phẩm này rất tốt trong việc giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày, giúp hạn chế những tổn thương đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản. Đạm dễ tiêu Các loại đạm dễ tiêu bao gồm: Thịt thăn lợn, thịt ngan, thịt lưỡi lợn. Những loại đạm này góp phần giúp trung hòa axit, hạn chế các triệu chứng của bệnh đối với người bị trào ngược dạ dày. Sữa chua Sữa chua giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn, không những thế trong sữa chua có chứa men lợi khuẩn cải thiện tiêu hóa. Người bị trào ngược dạ dày nên sử dụng sữa chua hàng ngày, tuy nhiên không nên ăn khi đói. Nghệ & mật ong Nghệ, mật ong được sử dụng như một gia vị phổ biến trong các bữa ăn hàng ngày mà nó còn hỗ trợ điều trị cho người bị trào ngược dạ dày thực quản rất hiệu quả. Nên ăn gừng – nghệ vàng Từ xưa đến nay người ta vẫn sử dụng gừng và nghệ như một loại gia vị không thể thiếu trong một số món ăn và được sử dụng khá thường xuyên. Nhưng không có mấy người biết đến những tác dụng đặc biệt của nó đối với bệnh trào ngược dạ dày. Do có đặc tính chống viêm tự nhiên nên gừng và nghệ được sử dụng nhiều để chữa các bệnh về tiêu hóa. Ngày nay, các nhà khoa học còn nghiên cứu và chiết xuất thành công hoạt chất nano curcumin từ nghệ vàng bằng công nghệ nano giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh của nghệ lên gấp 40 lần so với sử dụng nghệ tươi hay tinh bột nghệ thông thường. Nên ăn đỗ đậu các loại thực phẩm giàu chất xơ Trong đỗ, đậu có chứa nhiều chất xơ và các amino acid cần thiết cho sức khỏe nên người bị trào ngược có thể dùng được. Tuy nhiên, một số loại đậu có thể gây ra chứng đầy hơi như: đậu tương, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đen… do có chứa carbohydrat phức hợp. Để giảm bớt hiện tượng này bạn nên ngâm các hạt đậu khô qua đêm trước khi chế biến để làm mềm hạt đỗ, đậu. Bạn có thể không cần thiết phải kiêng hoàn toàn mà nên ăn với lượng nhỏ để cơ thể dần thích ứng. 3. Bệnh nhân bị trào ngược dạ dày không nên ăn gì? Bệnh trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa hai yếu tố tấn công và yếu tố phòng thủ. Yếu tố tấn công bao gồm sự tăng tiết HCl, pepsine và sự ứ trệ thức ăn trong dạ dày gây tăng áp lực lên cơ thắt thực quản thúc cơ này mở gây trào ngược dạ dày thực quả. Khi yếu tố tấn công quá mạnh sẽ đầy lùi yếu tố bảo vệ. Một số loại đồ ăn có tính kích thích, đồ uống có gas… là tác nhân gây tăng tiết HCl và pepsine giúp gia tăng yếu tố tấn công. Chính vì vậy, những người bị mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản không nên sử dụng các loại thực phẩm và hạn chế các loại hoa quả, đồ uống như: Không nên ăn các loại quả nhiều nhựa, chát như hồng xiêm, sung…Các loại quả có nhiều nhựa khi đi vào dạ dày kết hợp với axit dạ dày tạo thành những cục nhỏ. Nó có thể phát triển thành sỏi tồn tại trong cơ thể ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa. Hạn chế những đồ ăn nhiều chất béo, dầu, mỡ Thức ăn nhiều chất béo sẽ khiến dạ dày khó tiêu và tăng áp lực cho dạ dày. Dạ dày trướng sẽ tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới. Thời gian tiêu hóa thức ăn cũng lâu hơn khiến quá trình tiêu hóa thức ăn bị chậm lại gây khả năng trào ngược dạ dày thực quản. Hạn chế ăn cà chua khi đói Bệnh nhân không nên ăn cà chua khi bụng đói, đặc biệt nếu bạn bị trào ngược axit hoặc loét dạ dày. Cà chua có nhiều Axit tannic có thể làm tăng nồng độ axit trong dạ dày và làm tình trạng trào ngược trở nên tồi tệ hơn, gây khó chịu. Hạn chế ăn lê Nhiều người nghĩ rằng lê là một loại quả vô hại cho dạ dày. Thực tế là với người bị trào ngược dạ dày có dạ dày yếu, ăn lê sẽ khiến cho lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày bị phá vỡ. Do lê là loại quả chứa nhiều chất xơ không hòa tan nên người bị trào ngược dạ dày sẽ bị kích ứng dạ dày khi ăn lê. Kiêng các loại đồ ăn, thức uống có chứa nhiều acid Cam, chanh… là những loại quả chứa nhiều acid, chua không tốt cho dạ dày vì nó làm acid trong dạ dày nhiều hơn dễ gây viêm loét dạ dày và làm căng thẳng tình trạng trào ngược. Hạn chế ăn muối Muối không những không tốt đối với bệnh như: thận, huyết áp cao, tim mạch… mà ngay cả bệnh trào ngược dạ dày thực quản cũng thế. Nó là một trong nhiều tác nhân gây ra trào ngược dạ dày. Chính vì vậy khi bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản, các bạn nên hạn chế dùng muối hoặc ăn nhạt chút. Không nên ăn socola Trong socola có chứa nhiều chất béo và sữa. Như đã nói ở trên, chất béo khiến tình trạng trào ngược nặng hơn. Menthyxanthine trong socola là một chất làm giãn cơ thắt thực quản dưới gây trào ngược. Đây qủa là một thông tin đáng buồn cho tín đồ của socola. Không nên uống cà phê, hút thuốc lá, uống bia rượu… Cà phê, thuốc lá hay rượu bia hay các chất kích thích nói chung có khả năng làm giảm các yếu tố bảo vệ cho thực quản, và tăng các yếu tố tấn công, tăng tiết cortisol khiến tình trạng trào ngược dạ dày thực quản trầm trọng hơn. Cortisol không chỉ gây tăng tiết acid HCl, pepsine mà còn làm giảm tiết chấy nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH U LYMPHO KHÔNG
HODGKIN Cho đến nay nguyên nhân sinh bệnh vẫn chưa được chứng minh một cách rõ ràng. Các nhà khoa học chỉ đưa ra một số yếu tố nguy cơ cao dẫn đến bệnh u lympho không Hodgkin như: + Tổn thương gen; + Yếu tố nhiễm khuẩn: HIV, EBV, HTLV-1, HHV8…; + Yếu tố miễn dịch: Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải HIV/AIDS, sau ghép tạng…; + Bệnh lý tự miễn; + Môi trường: Thuốc trừ sâu, dioxin, phóng xạ… TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH U LYMPHO KHÔNG HODGKIN – Có đến 60% người bệnh có hạch to, và không đau. Hạch thường xuất hiện ở cổ, hố thượng đòn, nách, bẹn, có thể gặp hạch trung thất, hạch ổ bụng. – Tổn thương ngoài hạch tiên phát chiếm khoảng 40% nghĩa là u xuất hiện đầu tiên, ở ngoài các hạch lympho, như: Dạ dày, amidal, hốc mắt, da… – Lách thường to độ I/II; tuy nhiên, trong u lympho thể lách hoặc giai đoạn muộn của bệnh, lách có thể to độ III/IV. – Gan to ít gặp hơn và thường kèm theo hạch to và/ hoặc lách to. – Khoảng < 25% trường hợp có triệu chứng “B” còn gọi là tam chứng B gồm: Sốt, ra mồ hôi đêm, sút cân trên 10% trọng lượng cơ thể trong 6 tháng không giải thích được nguyên nhân. – Có thể thiếu máu do hạch xâm lấn tủy xương, tan máu tự miễn, cường lách hoặc hiếm hơn là do hiện tượng thực bào tế bào máu. – Giai đoạn muộn, thường có biểu hiện chèn ép, xâm lấn của mô lympho. Ví dụ như: Hội chứng trung thất, liệt do chèn ép tủy sống, lồi mắt, tắc ruột nếu u ống tiêu hóa THEO DÕI SAU ĐIỀU TRỊ – Sau khi điều trị lui bệnh, người bệnh cần thường xuyên theo dõi sức khỏe. Nếu người bệnh nổi hạch to trở lại hoặc xuất hiện, sốt, gầy sút cân… cần phải tái khám ngay. – Với mỗi lần tái khám, bên cạnh khám lâm sàng, người bệnh cần làm các xét nghiệm như: Tổng phân tích tế bào máu, sinh hóa máu (LDH, chức năng gan, thận), chức năng tuyến giáp nếu có xạ trị vùng trước đó; chụp cắt lớp bụng ngực hoặc mỗi 6 tháng trong 2 năm đầu, sau đó chụp nếu có biểu hiện lâm sàng. Người bệnh cần xét nghiệm tủy đồ ít nhất 2 năm/ lần và sinh thiết khi có hạch to trở lại hoặc xuất hiện tổn thương mới. NGƯỜI BỆNH NÊN ĂN UỐNG, SINH HOẠT NHƯ THẾ NÀO? Là một chuyên gia giàu kinh nghiệm trong điều trị U lympho nói riêng cũng như các bệnh lý huyết học nói chung, TS. Vũ Đức Bình, Trưởng khoa Bệnh máu tổng hợp, Viện Huyết học – Truyền máu TW có lời khuyên dành cho người bệnh: Trong giai đoạn bị bệnh, người bệnh cần hạn chế vận động nặng, ăn uống đủ chất và đảm bảo vệ sinh. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là yếu tố đặc biệt quan trọng trong chăm sóc người bệnh ung thư hạch nói chung và ung thư máu nói riêng. Rất nhiều người nhà người bệnh băn khoăn về việc có nên sử dụng thêm thực phẩm bổ dưỡng, thuốc nam hoặc thực phẩm chức năng để hỗ trợ sức khỏe cho người bệnh hay không. Tuy nhiên theo các chuyên gia, trong giai đoạn hoá trị liệu, các sản phẩm này chưa được chứng minh có nhiều giá trị trong việc góp phần điều trị bệnh. Đặc biệt, nếu như không kiểm soát được nguồn gốc thuốc nam hoặc thực phẩm thì còn có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Viện Huyết học – Truyền máu TW đã gặp nhiều trường hợp người bệnh sau khi ra viện đã cắt thuốc nam để uống. Sau đó, người bệnh bị suy thận, suy gan diễn biến nặng hơn, ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả điều trị. Người bệnh có cần kiêng thực phẩm nào không? Người bệnh không cần kiêng các thực phẩm theo quan niệm dân gian, trừ các thực phẩm mà người bệnh bị dị ứng. Lượng thực phẩm cho người bệnh nên đảm bảo đủ và không dư thừa. Trên thực tế, quá trình truyền hóa chất có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng đến việc ăn uống của người bệnh như: chán ăn, buồn nôn, đau miệng, tiêu chảy/ táo bón… Các triệu chứng có thể thay đổi theo từng ngày, hoặc theo từng đợt điều trị vì vậy nên thực hiện theo tư vấn của nhóm điều trị (bác sĩ, điều dưỡng chăm sóc và tư vấn viên khoa dinh dưỡng) để điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp. Như vậy, điều quan trọng nhất là người bệnh cần tuân thủ điều trị, có chế độ ăn uống đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Sau khi điều trị hóa chất, người bệnh có thể tập luyện vừa sức, phù hợp với sức khoẻ. 6. Thực phẩm người bệnh ung thư hạch nên ăn Khi bị ung thư hạch, người bệnh cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong chế độ ăn uống hàng ngày nhằm tăng cường sức khỏe. Người bệnh nên: – Đảm bảo đầy đủ 4 nhóm thức ăn: tinh bột, đạm, béo, rau xanh và trái cây trong chế độ ăn uống hàng ngày. – Tăng cường những thực phẩm giàu protein như trứng, cá, thịt gà, vịt. – Chú ý bồi dưỡng thêm sữa, nước trái cây (sinh tố hoặc nước ép) để cung cấp thêm vitamin cần thiết cho cơ thể. – Nên chia nhỏ bữa ăn và nên ăn trước khi có cơn đói xuất hiện (người bệnh dễ bị nôn) – Uống đủ nước hàng ngày Ngoài ra, người bệnh cần vận động thể dục nhẹ mỗi ngày 15 – 30 phút, tinh thần phải thật thoải mái giúp cơ thể khỏe mạnh, ăn uống tốt hơn, tâm lý thoải mái. 5. Ung thư hạch kiêng ăn gì? Người bệnh sẽ gặp khó khăn trong ăn uống, tức là mất cảm giác ngon miệng hoặc chán ăn, khó hấp thụ dinh dưỡng, thường xuyên mệt mỏi… Lúc này, người bệnh cần hạn chế những thực phẩm không tốt cho sức khỏe và quá trình hồi phục bệnh như: – Hạn chế các thức ăn cay, mặn – Hạn chế những thức ăn nhiều dầu mỡ – Tránh những thực phẩm có khả năng gây đầy hơi như đậu nấu tái, quá nhiều rau bắp cải, gia vị cay như ớt, hạt tiêu. – Hạn chế các đồ uống có cồn như rượu bia, cà phê và thuốc lá – Không bổ sung các chất chống oxy hóa như vitamin A, E, C, Selen dưới dạng thuốc vì các thuốc này thường làm giảm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Người bệnh cũng không nên dùng vitamin B12. Phòng ngừa ung thư hạch tái phát và mắc mới ung thư Tuy rằng ung thư hạch nằm trong số ít những bệnh ung thư có thể chữa khỏi, nhưng không thể vì thế mà chủ quan, xem thường việc phòng ngừa và các biện pháp phòng tránh bệnh ung thư bởi dù sao đây vẫn là bệnh ung thư, một bệnh lý nguy hiểm mà đến nay khoa học vẫn chưa thể biết hết được rõ ràng về nó. Việc phòng ngừa ung thư hạch tái phát và mắc mới có một số điểm chung sau: Điều tiết thể trọng cơ thể: Béo phì là một yếu tố nguy cơ gây bệnh ugn thư hạch, vì thế bạn nên có những phương phafp để giữ được sự ổn định trọng lượng cơ thể. Tránh tiếp xúc với hóa chất: Các loại hóa chất hư thuốc diệt cỏ, benzen.. là một trong những nguy cơ chính cho việc phát triển bệnh ung thư máu. Trong trường hợp bất khả kháng, cố gắng giảm thiểu thời gian tiếp xúc và mang đồ bảo hộ như găng tay, khẩu trang.. Tránh tiếp xúc bức xạ: Bức xạ cũng có thể làm thay đổi các thành phần trong máu, vì vậy sẽ tốt hơn nếu giảm thiểu thời gian tiếp xúc với các tia nồng độ cao. Tập thể dục thường xuyên: Thể dục đã được chứng minh rằng có thể ngăn ngừa ung thư, và ung thư máu cũng không phải ngoại lệ. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày cho sức khỏe của bạn. Chế độ ăn uống hợp lý: Nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, đồng thời giảm thiểu tiêu thụ các chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
CÁC LOẠI HOA QUẢ
Chuối Chuối chứa nhiều kali, chất xơ, magiê, vitamin B6 và vitamin C tốt cho sức khỏe, song không nên dùng chuối lúc cơ thể đang đói, dạ dày đang trống rỗng. Bởi magie và kali có thể gây tình trạng mất cân bằng cho hệ tim mạch, chướng bụng, gây cảm giác khó chịu trong cơ thể. Chính vì vậy, chỉ nên ăn chuối khi bụng no. Có 3 lý do sau đây khiến bạn nên tránh ăn chuối vào buổi sáng: Làm tăng lượng đường trong máu Cảm thấy uể oải, buồn ngủ Ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa: Trong quá trình lên men, đường có thể biến thành axit và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Các chuyên gia y tế nói rằng chuối có tính axit và chúng chứa gần 25% đường. Vì vậy, khi dạ dày trống rỗng, chuối không phải là một ý tưởng tốt để đưa vào thực đơn bữa sáng.
Thời điểm nào trong ngày ăn chuối tốt nhất?
Chuối sẽ phát huy tốt tác dụng thúc đẩy hệ tiêu hóa hoạt động khi bạn ăn chúng sau bữa cơm khoảng 1-2 tiếng. Nhưng các chuyên gia sức khỏe cho biết thời điểm tốt nhất để ăn chuối là vào buổi tối. Loại quả này chứa tryptophan, loại axit amin kích thích sản xuất hormone melatonin giúp bạn ngủ ngon và sâu hơn. Chuối cũng có lợi cho những người bị chứng mất ngủ thường xuyên. Nếu bạn thường bị chuột rút mỗi đêm, hãy ăn một quả chuối trước giờ đi ngủ để khắc phục chứng bệnh. Hàm lượng kali và magiê cao trong chuối có thể thúc đẩy và làm cân bằng điện phân trong cơ thể, ngăn ngừa chuột rút hiệu quả.