Professional Documents
Culture Documents
(123doc) de Cuong Tien Te Ngan Hang
(123doc) de Cuong Tien Te Ngan Hang
X hh A = Z hhC
U hhD …
•Hình thaùi giaù trò chung: saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån laøm cho chuoãi haøng hoaù ñoùng
vai troø laøm vaät ngang giaù ngaøy caøng choàng cheùo, quan heä trao ñoåi khoù khaên, phöùc taïp. Maët khaùc
trình ñoä phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi caøng cao laøm cho saûn xuaát vaø ñôøi soáng phuï thuoäc vaøo vieäc
trao ñoåi, caàn coù hình thöùc trao ñoåi tieán boä hôn, ñoù laø thoâng qua haøng hoaù trung gian.
Ñaëc tröng: giaù trò haøng hoaù ñöôïc bieåu hieän moät caùch giaûn ñôn hay thoáng nhaát vaøo
moät haøng hoaù nhaát ñònh laøm trung gian.
Y hhA
Z hhC = X hh A
U hhD …
•Hình thaùi tieàn teä: söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi laàn thöù hai
daãn ñeán söï hình thaønh thò tröôøng thöông nghieäp ñoøi hoûi vaät ngang giaù chung phaûi thoáng nhaát vaøo
moät haøng hoaù duy nhaát trong phaïm vi quoáa gia, quoác teá. Vaät ngang giaù chung phaûi coù giaù trò cao;
thuaàn nhaát veà chaát, deã chia nhoû, deã goäp laïi, ít bò hao moøn. Haøng hoaù ñöôïc choïn laøm vaät ngang
giaù ñoäc quyeàn ñeå bieåu hieän vaø ño löôøng giaù trò cuûa haøng hoaù goïi laø tieàn teä.
X hhA
Z hhC …
CÂU 16
Trình bày khái niệm và bản chất của tín dụng. Ý nghĩa thực tiễn của việc cứu vấn đề này.
1. Khái niệm tín dụng
Tín dụng là một quan hệ vay mượn giữa hai chủ thể, trong đó chủ thể cho vay chuyển giao một
lượng giá trị vốn tín dụng cho chủ thể vay vốn sử dụng trong một khoản thời gian nhất định trên cơ
sở đảm bảo phải có sự hoàn trả giá trị bằng vốn gốc cộng với giá trị tăng thêm.
2. Bản chất của tín dụng
- Quá trình vận động của tín dụng được chia làm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: giai đoạn cho vay, tương ứng với thời kỳ khi mà chủ thể cho vay chuyển
giao giá trị vốn vay ( tiền hoặc hàng hoá) cho chủ thể vay vốn sử dụng do họ tin tưởng rằng chủ thể
vay vốn sẽ trả nợ cho họ.
+ Giai đoạn 2 : giai đoạn sử dụng vốn tín dụng, tương ứng với thời kỳ doanh nghiệp vay
vốn sau khi nhận được giái trị vốn tín dụng chuyển giao thì được quyền sử dụng vào mục đích đã
thoả thuận ( quyền sở hưũ vẫn thuộc về chủ thể cho vay ), việc sử dụng phải có hiệu quả sinh lời.
+ Giai đoạn 3 : giai đoạn hoàn trả, tương ứng với thời kỳ chủ thể vay vốn sau khi sử dụng
có hiệu quả vốn tín dụng và đáo hạn thì thanh toán cho chủ thể cho vay cả giá trị vốn gốc và một
phần giá trị tăng thêm ( còn gọi là lợi tức tín dụng )
- Bản chất của tín dụng:
+ Quan hệ tín dụng dựa trên cơ sở sự tin tưởng, tín nhiệm giữa người đi vay và người cho
vay : có thể nói đây là điều kiện tiên quyết để thiết một quan hệ tín dụng. Cơ sở của sự tin tưởng này
có thể do uy tín của người đi vay, do giá trị tài sản thế chấp và do sự bảo lãnh của người thứ ba.
Tất cả các hình thức tín dụng trên đều có thể đồng thời tồn tại và phát triển vì mỗi hình thức tín
dụng đều có đặc điểm riêng của mình như : mục đích, đối tượng, chủ thể, công cụ tín dụng. Việc các
hình thức tín dụng trên cùng tồn tại và phát triển sẽ có thể huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong
nền kinh tế, tạo điều kiện tốt hơn trong vệc đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế.
CÂU 27
Trình bày khái niệm và đặc điểm của tín dụng nhà nước. Việc mở rộng tín dụng nhà nước
để bù đắp bội chi , đáp ứng nhu cầu chi tiêu thường xuyên của ngân sách nhà nước có ảnh
hưởng thế nào đến nền kinh tế.
♣Khi mở rộng tín dụng nhà nước dưới hình thức vay từ các chủ thể kinh tế phi ngân hàng để
bù đắp bội chi ngân sách không làm tăng lượng tiền cung ứng và do đó không tạo áp lực gia tăng
lạm phát. Tuy nhiên nếu người mua các chứng khoán chính phủ là các ngân hàng thương mại thì
hành vi đi vay này sẽ làm tăng lượng tiền cung ứng. Mặt khác, khi khối lượng vay của chính phủ
tăng lên, lãi suất thị trường bị đẩy lên làm giảm nhu cầu đầu tư của cá nhân và doanh nghiệp và làm
giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế.
CÂU 28
Trình bày chức năng và phân tích vai trò của tín dụng. Liên hệ thực tiễn Việt Nam.
1. Chức năng của tín dụng
a. Phân phối lại vốn tiền tệ trong nền kinh tế
Nghĩa là nhờ vào sự vận động của tín dụng mà các chủ thể tạm thời thiếu vốn nhận được một
phần vốn tiền tệ từ những chủ thể tạm thời thừa vốn trong xã hội để phục vụ hoạt động sản xuất kinh
doanh hoặc tiêu dùng tăng hiệu quả sử dụng vốn trong toàn xã hội, nâng cao hiệu quả kinh doanh..
Vốn tín dụng có thể phân phối dưới hai hình thức : phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp ( thông
qua các định chế tài chính trung gian như ngân hàng, quỹ tín dụng, công ty tài chính…).
b. Thanh khoản
Khoản thu nhập chưa được sử dụng và gần như ở vị thế của phương tiện cất trữ sẽ thực sự đi vào
lưu thông khi nó được cấp cho người có nhu cầu sử dụng vốn thông qua cơ chế tín dụng.
c. Tạo ra các công cụ lưu thông tín dụng và tiền tín dụng cho nền kinh tế
Thông qua hoạt động tín dụng đã làm phát sinh các công cụ lưu thông tín dụng như thương phiếu,
kỳ phiếu, trái phiếu…, các công cụ này có thể lưu thông, chuyển nhượng, có thể thay thế một khối
lượng lớn tiền mặt lưu hành.
2. Liên hệ thực tiễn Việt nam
Nền kinh tế nước ta vừa thiếu vốn vừa sử dụng vốn kém hiệu quả tín dụng chưa thực hiện tốt
các chức năng và vai trò của nó thị trường tài chính tín dụng thiếu sự đa dạng, năng động và
CHÖÔNG III
HEÄ THOÁNG NGAÂN HAØNG
CÂU 29
Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa heä thoáng ngaân haøng moät caáp vaø heä thoáng ngaân haøng hai
caáp ôû Vieät Nam. Phaân tích nhöõng lôïi theá cuûa heä thoáng ngaân haøng hai caáp so vôùi heä thoáng
ngaân haøng moät caáp.
Heä thoáng ngaân haøng 1 caáp Heä thoáng ngaân haøng 2 caáp
(1951 – 1987) (1988 – nay)
Khaùi Moät ngaân haøng ñoäc quyeàn, ngaân Heä thoáng ngaân haøng bao goàm: Ngaân haøng
nieäm haøng thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa Nhaø Nhaø nöôùc vaø caùc ngaân haøng chuyeân doanh
nöôùc laø duy nhaát, coù toå chöùc treân (ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc tín
khaép caùc ñòa baøn haønh chính tôùi duïng)
caáp huyeän, hoaït ñoäng theo nguyeân
taéc taäp trung, thoáng nhaát trong caû
nöôùc
Chöùc Heä thoáng ngaân haøng Nhaø nöôùc - Ngaân haøng Nhaø nöôùc (caáp quaûn lyù vó
naêng thöïc hieän ñoàng thôøi 2 chöùc naêng: moâ) ñoùng vai troø laø ngaân haøng phaùt
- Quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä, tín haønh tieàn, thöïc hieän quaûn lyù Nhaø nöôùc
duïng vaø thanh toaùn treân lónh vöïc tieàn teä, tín duïng baèng
- Haïch toaùn kinh teá toaøn ngaønh phaùp luaät, chính saùch, caùc coâng cuï khaùc
nhaèm vaøo muïc tieâu cuûa chính saùch kinh
teá vaø chính saùch tieàn teä vôùi troïng taâm
laø oån ñònh tieàn teä.
- Ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc tín
duïng khaùc hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø
dòch vuï ngaân haøng treân thò tröôøng nhaèm muïc
ñích lôïi nhuaän phuø hôïp vôùi chính saùch phaùp
luaät cuûa Nhaø nöôùc.
Phaïm vi Moâ hình toå chöùc quaûn lyù thoáng
hoaït ñoäng nhaát töø trung öông ñeán ñòa phöông
Phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa cô cheá Phuø hôïp vôùi neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu
keá hoaïch hoùa taäp trung mang naëng thaønh phaàn, kinh teá thò tröôøng theo ñònh
tính chaát bao caáp höôùng xaõ hoäi chuû nghóa coù söï quaûn lyù cuûa
Nhaø nöôùc.
♣ Nhöõng lôïi theá cuûa ngaân haøng 2 caáp so vôùi ngaân haøng 1 caáp
Heä thoáng ngaân haøng 1 caáp ñôn nhaát vôùi cô cheá quaûn lyù bao caáp, quan lieâu ñaõ laøm cho hoaït
ñoäng toaøn ngaønh ngaân haøng trôû neân ñôn phöông, cöùng nhaéc. Ngaân haøng Nhaø nöôùc khoâng theå laøm
troøn chöùc naêng kinh doanh theo ñuùng nghóa cuûa noù cuõng nhö khoâng laøm troøn chöùc naêng quaûn lyù
Nhaø nöôùc caùc hoaït ñoäng tieàn teä ngaân haøng. Hoaït ñoäng mang tính bao caáp cuûa heä thoáng ngaân
haøng 1 caáp ñaõ daãn ñeán söï phaân boå vaø söû duïng voán thieáu hieäu quaû laøm suy giaûm loøng tin cuûa coâng
chuùng.
CHÖÔNG IV
NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
CAÂU 30
Trình baøy noäi dung cuûa caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi. Moái quan heä giöõa caùc
chöùc naêng. Chöùc naêng naøo giuùp cho ngaân haøng thöông maïi coù vai troø taïo tieàn? Cho ví duï
minh hoaï.
1. Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng thöông maïi
• Chöùc naêng thuû quyõ cho xaõ hoäi
Noäi dung: NHTM nhaän tieàn göûi, giöõ tieàn, baûo quaûn tieàn, thöïc hieän yeâu caàu ruùt tieàn, chi tieàn cuûa
khaùch haøng laø caùc chuû theå trong neàn kinh teá.
Vai troø:
Ñoái vôùi khaùch haøng: + Ñaûm baûo an toaøn taøi saûn
+ Sinh lôïi cho ñoàng voán taïm thôøi thöøa
Ñoái vôùi Ngaân haøng: + Laø cô sôû ñeå thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn
+ Taïo nguoàn voán ñeå ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng tín duïng
Ñoái vôùi neàn kinh teá: + Taäp trung nguoàn voán taïm thôøi thöøa trong neàn kinh teá – nhöõng nguoàn
voán coù ích cho tieâu duøng, saûn xuaát kinh doanh ñeå phuïc vuï phaùt trieån saûn xuaát.
+ Khuyeán khích tích luyõ trong xaõ hoäi
• Chöùc naêng trung gian thanh toaùn
Noäi dung: Treân cô sôû khaùch haøng môû taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn taïi ngaân haøng, thay maët cho
khaùch haøng, NHTM trích tieàn göûi treân taøi khoaûn traû cho ngöôøi ñöôïc höôûng hoaëc nhaän tieàn vaøo taøi
khoaûn theo söï uyû nhieäm cuûa khaùch haøng.
Vai troø:
Ñoái vôùi khaùch haøng: + Taïo ñieàu kieän thanh toaùn nhanh choùng, hieäu quaû
+ Taïo ñieàu kieän thanh toaùn an toaøn
Ñoái vôùi ngaân haøng: + Cung öùng moät dòch vuï thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët coù chaát löôïng
laøm taêng uy tín cho ngaân haøng, taïo ñieàu kieän thu huùt nguoàn voán tieàn göûi.
+ Uy tín ñöôïc naâng cao NHTM môû roäng quy moâ chöùc naêng trung gian tín duïng
vaø taêng nguoàn voán cho vay
+ Goùp phaàn taêng theâm thu nhaäp cho ngaân haøng
Ñoái vôùi neàn kinh teá: + Chöùc naêng thanh toaùn ñaåy nhanh toác ñoä thanh toaùn, luaân chuyeån voán
trong neàn kinh teá ñaåy nhanh quaù trình löu thoâng haøng hoùa, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, hieäu
quaû cuûa quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi.
+ Laøm giaûm khoái löôïng tieàn maët daãn ñeán tieát kieäm chi phí löu thoâng tieàn maët.
• Chöùc naêng trung gian tín duïng
+ Noäi dung: Ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng trung gian tín duïng khi noù laø “caàu noái” giöõa
ngöôøi thöøa voán vaø ngöôøi caàn voán. Cuï theå laø: ngaân haøng huy ñoäng moïi khoaûn tieàn chöa söû duïng
ñeán cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá ñeå hình thaønh neân quyõ cho vay taäp trung. Treân cô sôû
nguoàn voán naøy, ngaân haøng söû duïng ñeå cho vay ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung trong quaù trình saûn
xuaát kinh doanh, tieâu duøng cuûa caùc cuû theå kinh teá.
CAÂU 32
Trình baøy khaùi quaùt nghieäp vuï taøi saûn nôï vaø nghieäp vuï taøi saûn coù cuûa ngaân haøng. Moái
quan heä giöõa chuùng.
1. Nghieäp vuï taøi saûn nôï
Khaùi nieäm: Nghieäp vuï taøi saûn nôï laø nghieäp vuï nhaèm hình thaønh voán kinh doanh cho ngaân haøng
ñöôïc goïi laø nghieäp vuï nôï vì ñöôïc theå hieän, phaûn aùnh beân taøi saûn nôï cuûa baûng toång keát taøi saûn.
Noäi dung: Caùc nguoàn voán cuûa NHTM goàm coù:
* Voán töï coù: chieám tyû troïng nhoû, oån ñònh, coù yù nghóa trong vieäc kinh doanh ngaân haøng goàm:
+ Voán ñieàu leä: Laø voán rieâng cuûa ngaân haøng do caùc chuû sôû höõu ñoùng goùp vaø ñöôïc
ghi trong ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa NHTM. Voán ñieàu leä toái thieåu phaûi baèng möùc voán phaùp danh. Tuøy
theo loaïi hình ngaân haøng maø caùc chuû theå goùp voán khaùc nhau: vôùi ngaân haøng tö nhaân, ñoù laø voán
Tài liệu tham khảo - 23 -
rieâng cuûa moät nhaø doanh nghieäp ñaàu tö; vôùi ngaân haøng coå phaån laø do phaùt haønh coå phieáu; vôùi
ngaân haøng quoác doanh thì do ngaân saùch nhaø nöôùc cung caáp.
Voán ñieàu leä cuûa moät ngaân haøng quy ñònh nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo quy moâ vaø phaïm vi hoaït
ñoäng. Voán naøy chuû yeáu duøng mua saém baát ñoäng saûn, ñoäng saûn, phaùt trieån kyõ thuaät nghieäp vuï
ngaân haøng, huøn voán vaø lieân doanh cho vay vaø mua coå phaàn cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Voán
naøy khoâng ñöôïc duøng ñeå chia lôïi töùc, laäp quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi.
+ Caùc quyõ döï tröõ taøi chính: ñöôïc trích töø lôïi nhuaän roøng haøng naêm ñeå boå sung voán
töï coù, nhö: quyõ döï tröõ boå sung, voán ñieàu leä, quyõ döï tröõ döï phoøng ruûi ro, … Vieäc hình thaønh caùc
quyõ naøy laøm taêng voán coù ñoàng thôøi baûo ñaûm an toaøn trong kinh doanh.
+ Lôïi nhuaän chöa chia
+ Caùc quyõ khaùc chöa söû duïng: quyõ phaùt trieån nghieäp vuï ngaân haøng, quyõ khen
thöôûng phuùc lôïi, …
* Voán huy ñoäng: chieám tyû troïng lôùn nhaát trong toång nguoàn voán cuûa NHTM goàm:
+ Tieàn göûi khoâng kyø haïn: laø loaïi tieàn maø ngöôøi gôûi coù theå ruùt ra söû duïng baát cöù luùc
naøo. Goàm coù:
_ Tieàn göûi thanh toaùn: muïc ñích cuûa ngöôøi göûi laø thöïc hieän caùc khoaûn
thanh toaùn qua ngaân haøng vaø ñaûm baûo an toaøn taøi saûn. Ngoaøi quyeàn ruùt ra söû duïng baát cöù luùc naøo
coøn coù quyeàn phaùt haønh seùc, loaïi naøy ñöôïc traû laõi thaáp.
_ Tieàn göûi tieát kieäm khoâng kyø haïn: do ngöôøi daân ñeå daønh vaø tieát kieäm
ñöôïc laø chuû yeáu. Ngöôøi göûi nhaém ñeán khaû naêng sinh lôïi cuûa ñoàng tieàn vaø tieát kieäm vôùi caùc muïc
ñích khaùc nhau. Ngöôøi gôûi ñöôïc traû laõi thaáp.
Tieàn göûi khoâng kyø haïn: khoâng oån ñònh, nhöng thöïc teá ngaân haøng vaãn söû duïng
ñeå cho vay ngaén vaø trung haïn do coù soá dö oån ñònh vì soá tieàn ruùt ra vaø göûi vaøo coù theå oån ñònh
trong moät thôøi kyø.
+ Tieàn göûi coù kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi coù quy ñònh cuï theå thôøi gian ruùt. Goàm coù: tieàn
göûi ñònh kyø cuûa caùc doanh nghieäp, tieàn göûi tieát kieäm coù kyø haïn cuûa moïi taàng lôùp daân cö. Ñaây laø
loaïi tieàn göûi oån ñònh, ngaân haøng khuyeán khích vaø söû duïng nhieàu bieän phaùp huy ñoäng, loaïi naøy traû
laõi cao theo nguyeân taéc thôøi haïn caøng daøi laõi suaát caøng cao. Huy ñoäng baèng caùch phaùt haønh caùc
chöùng chæ tieàn göûi: coå phieáu, kyø phieáu, traùi phieáu, … caùc loaïi phieáu naøy phaùt haønh töøng ñôït vaø xaùc
ñònh tröôùc veà thôøi haïn, laõi suaát, caùch traû laõi.
* Voán ñi vay: vay töø NHTM khaùc vaø NHTW. Ñaây chæ laø nguoàn voán hoã trôï cuoái cuøng cho
hoaït ñoäng ngaân haøng
2. Nghieäp vuï taøi saûn coù
Khaùi nieäm: nghieäp vuï taøi saûn coù laø caùc nghieäp vuï nhaèm söû duïng nguoàn voán vaøo caùc hoaït ñoäng
kinh doanh cuûa ngaân haøng, ñöôïc theå hieän hay phaûn aùnh beân taøi saûn coù cuûa baûng toång keát taøi saûn
taïo ngaân haøng.
Noäi dung:
* Nghieäp vuï coù ngaân quyõ:
+ Tieàn maët taïi ngaân quyõ: ngaân haøng phaûi duy trì moät löôïng tieàn maët döï tröõ taïi quyõ cuûa ngaân
haøng ñeå ñaùp öùng nhu caàu chi traû tieàn maët hay caùc nhu caàu khoâng sinh lôïi nhöng baét buoäc phaûi döï
tröõ.
+ Tieàn göûi taïi NHTW: bao goàm tieàn döï tröõ baét buoäc, tieàn göûi thanh toaùn.
+ Tieàn göûi taïi caùc ngaân haøng khaùc
+ Tieàn maët ñang trong quaù trình thu hoài
* Nghieäp vuï taøi saûn coù tín duïng:
CHÖÔNG V
NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
CAÂU 37
Trình baøy caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng trung öông. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng.
Trong caùc chöùc naêng treân, chöùc naêng naøo laø chöùc naêng cô baûn theå hieän baûn chaát ñaëc
tröng cuûa ngaân haøng trung öông?
1. Caùc chöùc naêng cô baûn cuûa ngaân haøng trung öông
a. Chöùc naêng ñoäc quyeàn phaùt haønh tieàn
Noäi dung:
- Laø ngaân haøng naém ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc ngaân haøng
- Giaáy baïc tuy khoâng phaûi laø khoái löôïng lôùn nhaát trong khoái löôïng tieàn teä cung öùng nhöng noù
laø yeáu toá chi phoái quyeát ñònh ñeán caùc khoái tieàn teä khaùc.
- Vai troø ñoäc quyeàn khoâng chæ laø quyeàn löïc maø coøn nguï yù traùch nhieäm trong vieäc xaùc ñònh soá
tieàn caàn phaùt haønh, thôøi ñieåm phaùt haønh, phöông thöùc phaùt haønh ñeå ñaûm baûo oån ñònh tieàn teä
vaø phaùt trieån kinh teá.
Nguyeân taéc:
Vieäc ñeà ra nguyeân taéc phaùt haønh laø nhaèm ñaûm baûo tính chaát khan hieám cuûa tieàn teä
+ Nguyeân taéc tröõ kim: phaùt haønh tieàn treân cô sôû coù moät löôïng vaøng döï tröõ laøm ñaûm baûo: toàn taïi
trong ñieàu kieän löu thoâng tieàn giaáy khaû hoaùn.
+ Nguyeân taéc haøng hoaù: vieäc phaùt haønh tieàn phaûi thoâng qua cô cheá tín duïng vaø löôïng phaùt haønh
tieàn phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu löu thoâng haøng hoaù, töùc laø phaûi döïa treân cô sôû haøng hoaù laøm ñaûm
baûo.
Sau chieán tranh theá giôùi thöù hai thì nguyeân taéc tröõ kim chaám döùt vì baûn vò vaøng suïp ñoå vaø haïn
cheá do thieáu söï linh hoaït; taùch rôøi khoûi löu thoâng haøng hoaù; sau ñoù chuyeån sang phaùt haønh theo
nguyeân taéc thöù hai.
Keânh phaùt haønh:
- Tín duïng ñoái vôùi chính phuû
- Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc
- Thò tröôøng môû
- Thò tröôøng ngoaïi hoái
Löôïng tieàn phaùt haønh haøngnaêm (t) = löôïng tieàn trong löu thoâng naêm tröôùc (t-1) x % tyû
leä taêng tröôûng kinh teá (t) + tyû leä laïm phaùt döï tính (t+1)
b. Laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng
Noäi dung:
- Môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù caùc khoaûn tieàn göûi cuûa caùc ngaân haøng trung gian
3. Chöùc naêng naøo laø cô baûn, theå hieän baûn chaát ñaëc tröng cuûa NHTW
Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng laø chöùc naêng quyeát
ñònh baûn chaát cuûa NHTW cuûa moät ngaân haøng phaùt haønh. Thoâng qua chöùc naêng naøy, NHTW coù
traùch nhieäm xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch tieàn teä quoác gia, kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa toaøn boä
heä thoáng ngaân haøng ñeå ñieàu tieát, kieåm soaùt löôïng tieàn trong löu thoâng, ñaûm baûo oån ñònh giaù trò
ñoàng tieàn, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm. Vieäc thöïc hieän chöùc naêng naøy khoâng theå taùch rôøi khoûi
caùc nghieäp vuï ngaân haøng cuûa NHTW.
CAÂU 38
Trình baøy noäi dung chöùc naêng ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng cuûa NHTW. Phaân tích söï
caàn thieát cuûa vai troø ngöôøi cho vay cuoái cuøng cuûa NHTW.
1. Noäi dung chöùc naêng ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng cuûa NHTW
2. Phaân tích söï caàn thieát cuûa vai troø ngöôøi cho vay cuoái cuøng cuûa NHTW
- Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc tín
- Caáp tín duïng ñaùp öùng nhu caàu duïng ñeå boå sung voán ngaân haøng, caáp caùc phöông tieän
voán boå sung trong quaù trình saûn thanh toaùn, giaûi quyeát vaán ñeà NSNN thoâng qua caáp tín
xuaát, kinh doanh, tieâu duøng,… cuûa duïng cho chính phuû.
caùc chuû theå.
2. Vai troø ngöôøi cho vay cuoái cuøng cuûa NHTW
CAÂU 41
Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW. Moái quan heä giöõa NHTM vaø NHTW.
1. Söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW
Ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng trung öông
- Laø toå chöùc kinh doanh tieàn teä maø hoaït - Laø cô quan ñoäc quyeàn phaùt haønh tieàn, thöïc
ñoäng chuû yeáu vaø thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn vaø
göûi cuûa khaùch haøng vôùi traùch nhieäm hoaøn hoaït ñoäng ngaân haøng nhaèm oån ñònh giaù trò ñoàng
traû laïi vaø söû duïng soá tieàn ñoù ñeå cho vay, tieàn goùp phaàn baûo ñaûm an toaøn hoaït ñoäng ngaân
thöïc hieän nghieäp vuï chöùng khoaùn, laøm haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc thuùc ñaåy phaùt
phöông tieän thanh toaùn. trieån kinh teá xaõ hoäi.
- Laø ngaân haøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø
- Laø ngaân haøng kinh doanh treân lónh vöïc hoaït ñoäng ngaân haøng
tieàn teä.
- Muïc tieâu: cung öùng tieàn teä, ñieàu tieát löôïng
tieàn cung öùng, quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá.
- Muïc tieâu: lôïi nhuaän
- Thöïc thi, xaây döïng chính saùch tieàn teä
- Laø coâng cuï ñeå thöïc hieän chính saùch tieàn - Phaùt haønh giaáy baïc
teä
- Vöøa ñi vay vöøa cho vay caùc chuû theå kinh - Chæ coù moät NHTW duy nhaát quaûn lyù hoaït
teá ñoäng caùc ngaân haøng
( M / d ) d = f (Y , rb − rm , re − rm , ∏ e − rm )
hieän nhö sau:
( M / P) d = Ld (Y , i )
CAÂU 48
Trình baøy khaùi nieäm vaø thaønh phaàn cuûa cung tieàn teä. Cô sôû vaø yù nghóa cuûa caùc pheùp ño
ñaïi löôïng tieàn teä (M1, M2..). Lieân heä thöïc tieãn Vieät Nam hieän nay.
1. Khaùi nieäm cung tieàn teä
Cung tieàn teä laø toång khoái löôïng caùc phöông tieän thanh toaùn maø caùc chuû theå trong neàn kinh teá
ñang naém giöõ ñeå trao ñoåi, thanh toaùn vaø tích luõy trong thôøi kì nhaát ñònh.
2. Thaønh phaàn cuûa cung tieàn teä
a. Nguyeân taéc xaùc ñònh:
+ möùc ñoä nhaïy caûm cuûa caùc yeáu toá caáu thaønh ñoái vôùi caùc bieán soá vó moâ.
+ khaû naêng quaûn lí cuûa ngaân haøng trung öông
rc : tyû leä tieàn maët ngoaøi ngaân haøng treân toång tieàn gôûi.
r : tyû leä döï tröõ thöøa.
e
r : tyû leä döï tröõ baét buo äc.
r
*** Ngaân haøng trung öông phaùt haønh theâm giaáy baïc vaøo löu thoâng laøm löôïng tieàn maët trong
löu thoâng taêng neân khoái löông tieàn cô baûn MB taêng. Qua heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi,
khoái tieàn cô baûn seõ ñöôïc taêng leân bôûi soá nhaân tieàn teälaøm taêng möùc cung tieàn Ms.
Ta coù: ngaân haøng phaùt haønh giaáy baïc laøm C taêng, maø MB=C+D neân MB cuõng taêng. Maët khaùc
MS=MBxk (vôùi k laø heä soá nhaân tieàn teä) cho neân khi MB taêng thì MS cuõng taêng.
CAÂU 50
Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán möùc cung tieàn teä. Ngaân haøng trung öông coù theå
aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán khoái löôïng tieàn cung öùng thoâng qua kieåm soaùt caùc yeáu toá naøo?
1. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán möùc cung tieàn teä
1+ r
Tài liệu tham khảo
Möùc cung tieàn teä : MS = -MB
39 ×- k = MB × c
r +r +r
c r e
Möùc cung tieàn teä bò aûnh höôûng chuû yeáu bôûi khoái tieàn cô sôû MB vaø soá nhaân tieàn teä. Trong ñoù
MB ñöôïc quyeát ñònh bôûi ngaân haøng trung öông coøn heä soá nhaân tieàn teä caên cöù treân 3 nhaân toá:
•Tyû leä döï tröõ baét buoäc: khi döï tröõ baét buoäc taêng, ngaân haøng phaûi thu hoài caùc khoaûn vay
hoaëc baùn chöùng khoaùn ñeå caân ñoái laïi baûng toång keát taøi saûn theo yeâu caàu döï tröõ môùi laøm löôïng
tieàn gôûi giaûm, do ñoù löôïng tieàn cung öùng cuõng giaûm vaø ngöôïc laïi.
•Tyû leä söû duïng tieàn maët cuûa coâng chuùng: khi tyû leä naøy taêng nghóa laø ngöôøi gôûi tieàn coù nhu
caàu ruùt tieàn maët treân taøi khoaûn tieàn gôûi khoâng kyø haïn nhieàu hôn laøm giaûm khaû naêng môû roäng tieàn
(rr + re ) < 1
gôûi, töø ñoù laøm giaûm löôïng cung tieàn. Moái quan heä naøy luoân ñuùng trong ñieàu kieän:
Tyû leä naøy chòu aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá nhö laõi suaát, coâng ngheä thanh toaùn qua ngaân
haøng, taâm lí, thoùi quen…
•Tyû leä döï tröõ thöøa taïi ngaân haøng thöông maïi: khi ngaân haøng quyeát ñònh taêng tyû leä döï tröõ
thöøa cho caùc nhu caàu caàn thieát nghóa laø laøm cho soá döï tröõ ñeå taïo tieàn gôûi giaûm ñi, ngaân haøng seõ
thöïc hieän vieäc thu hoài caùc khoaûn vay hoaëc baùn bôùt chöùng khoaùn ñang naém giöõ. Ñieàu naøy laøm
giaûm heä soá taïo tieàn gôûi neân giaûm löôïng cung tieàn vaø ngöôïc laïi.
Tyû leä naøy chòu söï chi phoái cuûa caùc yeáu toá nhö laõi suaát, ruûi ro, nhu caàu voán cuûa neàn kinh
teá…
2. NHTW coù theå aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán khoái löôïng tieàn cung öùng thoâng qua kieåm soaùt
caùc yeáu toá:
Ngaân haøng trung öông aûnh höôûng ñeán khoái löôïng tieàn cung öùng thoâng qua vieäc kieåm soaùt caùc
yeáu toá nhö döï tröõ baét buoäc, laõi suaát taùi chieát khaáu vaø cô soá tieàn khoâng vay (ñöôïc hình thaønh qua
caùc hoaït ñoäng ñieàu tieát chuû ñoäng cuûa ngaân haøng trung öông trong nghieäp vuï thò tröôøng môû
Ngoaøi ngaân haøng trung öông, möùc cung tieàn coøn chòu söï taùc ñoäng cuûa heä thoáng ngaân haøng
thöông maïi thoâng qua tyû leä döï tröõ thöøa. Tæ leä naøy laïi chòu söï chi phoái bôûi nhu caàu söû duïng tieàn
maët cuûa coâng chuùng vaø möùc laõi suaát thò tröôøng hieän haønh.
CHÖÔNG VII
LAÕI SUAÁT
CAÂU 51
Trình baøy khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa laõi suaát. Taïi sao noùi: laõi suaát tín duïng laø phöông
tieän kích thích caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh coù hieäu quaû. Lieân heä thöïc tieãn Vieät
Nam.
1. Khaùi nieäm laõi suaát
Laõi suaát laø tyû leä % phaûn aùnh tieàn laõi (hay chi phí) phaûi traû tính treân toång soá tieàn voán vay trong
moät thôøi gian nhaát ñònh.
Ví duï: OÂng A cho oâng B vay 100 trieäu trong 12 thaùng, ngaøy ñaùo haïn soá tieàn thanh toaùn laø 106
trieäu möùc laõi suaát % thaùng laø:
i = {(106 -100) /12 } : 100 x 100 = 0,5 %/thaùng
2. Baûn chaát laõi suaát
Thöïc chaát, tieàn laõi (lôïi töùc) chính laø giaù maø ngöôøi ñi vay phaûi traû cho ngöôøi cho vay ñeå coù
ñöôïc quyeàn söû duïng.
(1 + i ) n − 1
id =
n
FV
PV =
(1 + i ) n
+ Xaùc ñònh giaù trò hieän taïi PV cuûa haøng loaït thu nhaäp CF nhaän vaøo cuoái naêm 1,2,…,n
∑ CF
j =1
j
PV =
(1 + i ) j
+Giaù trò hieän taïi PV cuûa caùc thu nhaäp coá ñònh CF cuoái caùc naêm 1,2,…,n
CF (1 + i ) n − 1
PV =
i (1 + i ) n
+Ñoái vôùi caùc thu nhaäp coá ñònh vónh vieãn:
VD: döïa treân cô sôû laõi suaát hieän giaù xaùc ñònh, haõy löïa choïn phöông aùn ñaàu tö:
CF CF CF
PV = + + .... +
(1 + i ) (1 + i ) 2
(1 + i ) n
CF
hayPV =
i
+Göûi tieát kieäm ngaân haøng thôøi haïn 1 naêm, vôùi laõi suaát ñeán haïn laø 0,7%/thaùng.
+Mua traùi phieáu chieát khaáu cuûa nhaø nöôùc thôøi haïn 1 naêm, vôùi laõi suaát chieát khaáu laø
0,5%/thaùng.
CAÂU 54
Trình baøy khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa laõi suaát. Moät moùn vay 100 tr trong thôøi gian 5 naêm,
neáu ngöôøi ñi vay hoaøn traû tieàn laõi cho ngöôøi cho vay vaøo cuoái moãi naêm laø 5% thì 5%/naêm
laø laõi suaát gì? Neáu hoaøn traû laõi suaát cuoái kì thì laõi suaát laø bao nhieâu? Xaùc ñònh laõi suaát ñeán
haïn.
1. Khaùi nieäm
Laõi suaát laø tæ leä % giöõa toång soá lôïi töùc thu ñöôïc trong moät thôøi gian (naêm, quyù, thaùng) vôùi toång
soá voán boû ra cuøng thôøi gian ñoù
2. Baûn chaát
Laõi suaát thöïc chaát laø moät boä phaän cuûa m, coâng cuï phaûn aùnh giaù caû cuûa tín duïng,laø giaù caû cuûa
quyeàn söû duïng voán trong thôøi gian nhaát ñònh maø ngöôøi söû duïng phaûi traû cho ngöôøi sôû höõu noù.
Tö baûn coâng nghieäp: T-H-H’-T’(lôïi töùcT=T’-T)
Tài liệu tham khảo - 42 -
Tö baûn thöông nghieäp:T-H-T’(lôïi töùc:T=T’-T)
Tö baûn cho vay : T-T’( lôïi töùcT=T’-T)
Thöïc chaát lôïi töùc tín duïng tö baûn cho vay coù ñöôïc laø do coù söï phaân phoái laïi thu nhaäp cuûa
TBCN vaø TBTN phaân phoái laïi cho hoï ñeå ñöôïc söû duïng voá vay ñaàu tö cho saûn xuaát kinh doanh.
Do ñoù lôïi töùc tín duïng hay laõi suaát laø moät boä phaän cuûa giaù trò thaëng dö ñöôïc taïo ra trong saûn xuaát
bôûi coâng nhaân. Vaäy xeùt veà baûn chaát, laõi suaát laø coâng cuï phaûn aùnh giaù caû cuûa voán tín duïng.
VD: Trong thôøi haïn treân 5%/naêm laø laõi suaát ñôn.
Neáu hoaøn traû toaøn boä laõi cuoái kì:
Laõi suaát keùp = (1+5%)5 – 1 = 27,6
(1 + 5%) 5 − 1
Laõi suaát ñeán haïn = = 5,52
5
CAÂU 55
Khaùi nieäm vaø giaûi thích moái töông quan giöõa laõi suaát tieàn gôûi vaø laõi suaát cho vay cuûa
ngaân haøng. Lieân heä tình tính thöïc tieãn hieän nay ôû Vieät Nam.
1. Khaùi nieäm
Laõi suaát tieàn gôûi:
Laø laõi suaát ngaân haøng phaûi traû cho ngöôøi khaùch haøng kí thaùc tieàn teä taïi ngaân haøng. Coù nhieàu
möùc khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo thôøi haïn gôûi vaø quy moâ gôûi.
Laõi suaát tieàn gôûi daøi haïn lôùn hôn tieàn gôûi laõi suaát ngaén haïn,vì thôøi haøn caøng daøi thì tính oån ñònh
caøng cao.(ls tieàn gôûi coù kì haïn >khoâng kì haïn)
Laõi suaát cho vay:
Laø laõi suaát maø ngöôøi ñi vay phaûi traû cho ngaân haøng khi vay voán cuûa ngaâ haøng
2. Moái töông quan
Veà maët nguyeân taéc, laõi suaát cho vay bình quaân > laõi suaát tieàn gôûi bình quaân, ví duï laõi suaát cho
vay cuøng kì > laõi suaát tieàn tôûi cuøng kì vaø coù söï phaân bieät giöõa caùc khoaûn vay vôùi thôøi haïn vay
khaùc nhau cuõng nhö möùc ruûi ro khaùc nhau LSTG < LSCV < suaát lôïi nhuaän bình quaân
LSTG quaù nhoû thì ít ngöôøi gôûi, ngaân haøng khoâng huy ñoäng ñöôïc voán, khoâng coù voán cho vay
LSCV quaù cao seõ laøm cho doanh nghieäp khoâng coù kinh nghieäm traû laõi vaø voán cho ngaân
haøng,khoâng theå laøm khoâng chongaân haøng vaø ngöôøi gôûi tieàn höôûng lôïi. Neáu doanhnghieäp phaù saûn
thì ngaân haøng maát voán
3. Lieân heä thöïc teá Vieät Nam hieän nay
Tröôùc naêm 1992: chính saùch laõi suaát aâm ñöôïc duy trì trong suoát thôøi kì bao caáp vaø trong ñieàu
kieän möùc laïm phaùt cao, möùc laõi suaát cho vay > laõi suaát tieàn göûi, laõi suaát danh nghóa < tæ leä laïm
phaùt. Laõi suaát khoâng coøn laø ñoøn baåy kích thích nhu caàu gôûi tieàn cua quaàn chuùng, phaùt huy tính
hieäu quaû trong quaù trình söû duïng voán vaø ñaûm baûo lôïi nhuaän cho ngaân haøng. Neàn kinh teá khoâng
oån ñònh vaø taêng tröôûng khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa CSTT
Töø cuoái naêm 1992 : NHTW can thieäp vaøo laõi suaát, laõi suaát thöïc döông baét ñaàu duy töø cuoái naêm
1992 vaø bieán ñoäng phuø hôïp vôùi tæ leä laïm phaùt. Töø 1/1/1996 ngaân haøng nhaø nöôùc tieáp tuïc aán ñònh
möùc laõi suaát taùi caáp voán, khoáng cheá traàn laõi suaát cho vay cao nhaát vaø baét ñaàu aùp duïng cheânh leäch
giöõa laõi suaát cho vay vaø laõi suaát tieàn göûi 0.35% ( cho ñeán 1/1998). Traàn laõi suaát thay ñoåi lieân tuïc
theo höôùng giaûm cô caáu traàn vaø möùc khoáng cheá, ñaëc bieät trong caùc naêm 98.99, möùc laõi suaát taùi
caáp voán cuõng ñöôïc ñieàu chænh giaûm xuoáng trong thôøi gian naøy( töø 1,1% naêm 1997 xuoáng
0,7%/thaùng töø 4/9/1999, roài laïi coøn 0,4%/thaùng 7/2000). Vieäc tieán haønh ñieàu chænh chính saùch laõi
suaát nhö treân nhaèm tieán tôùi vieäc duy trì traàn laõi suaát cho vay, taïo ñieàu kieän ñeå aùp duïng laõi suaát cô
baûn vaø töøng böôùc töï do hoaù laõi suaát,maët khaùc nhaèm muïc ñích kích caàu, thuùc ñaåy ñaàu tö vaø kích
CAÂU 57
S1
D1 D2
4.YÙ nghóa
Trong thöïthöï c ntieã
c tieã n cuû
, phaâ n abieä
vieä c inghieâ
t laõ suaát n cöù
thöïc uvaøvaálaõni ñeà
suaánaø y nghóa coù yù nghóa quan troïng vì laõi suaát
t danh
thöïc phaûn aùnh chi phí thöïc cuûa khoaûn voán cay, do ñoù coù theå laø moät coâng cuï chæ baûo toát veà yù
muoán ñi vay hay cho vay. Thoâng thöôøng, laõi suaát thöïc caøng thaáp thì ngöôøi ñi vay caøng coù lôïi vaø
ngöôøi cho vay caøng baát lôïi. Vì vaäy, khi laõi suaát töïc thaáp seõ coù nhieàu yù muoân ñi vay hôn vaø coù ít yù
muoán cho vay hôn. Ngoaøi ra, noù coøn laø moät coâng cuï chæ daãn toát hôn veà nhöõng taùc ñoäng ñoái vôùi
ngöôøi daân treân thò tröôøng tín duïng.
CAÂU 58
Trình baøy khaùi nieäm vaø phaân tích nhöõng baát lôïi, lôïi theá ñoái vôùi ngaân haøng khi aùp duïng cô
cheá laõi suaát coá ñònh, laõi suaát bieán ñoåi. Ngaân haøng seõ bò ruûi ro trong tröôøng hôïp naøo neáu
huy ñoäng laõi suaát coá ñònh vaø cho vay theo laõi suaát bieán ñoåi?
Taïi thôøi ñieàm cho vay, ngaân haøng aán ñònh möùc laõi suaát cho vay lôùn hôn laõi suaát huy ñoäng. Neáu
ngaân haøng huy ñoäng theo laõi suaát coá ñònh vaø cho vay theo laõi suaát bieán ñoåi thì trong töông lai, do
coù söï bieán ñoäng cuûa cung caàu voán thò tröôøng laøm cho laõi suaát treân thò tröôøng giaûm laõi suaát bieán
ñoåi maø ngaân haøng aùp duïng khi cho vay giaûm. Vaø neáu noù giaûm xuoáng thaáp hôn möùc laõi suaát huy
ñoäng (ñöôïc coá ñònh) thì luùc ñoù ngaân haøng seõ bò ruûi ro.
CAÂU 59
Theá naøo laø laõi suaát?Trình baøy moái quan heä taùc ñoäng qua laïi giöõa cung vaø caàu quyõ cho
vay ñoái vôùi laõi suaát.Veõ ñoà thò minh hoaï?
1. Laõi suaát
Laõi suaát laø tæ leä % phaûn aùnh tieàn laõi hay chi phí ) phaûi traû tính treân toång soá voán vay trong moät
thôøi gian nhaát ñònh.ñoù laø giaù caû cuûaquyeàn ñöôïc söû duïng voán vay trong moät thôøi haïn nhaát ñònh maø
ngöôøi döû duïng traû cho ngöôøi sôû höõu noù.
2. Moái quan heä taùc ñoäng qua laïi giöõa cung _ caàu quyõ cho vay vaø laõi suaát
Ta thaáy coù moät maâu thuaãn laø ngöôøi ñi vay thì coi laõi suaát laø khoaûn chi phí phaûi traû cho nhu
caàu söû duïng taïm thôøi nguoàn voán cuûa ngöôøi khaùc neân muoán laõi suaát thaáp trong khi ngöôøi cho vay
thì muoán laõi suaát cao.Nhöng thöïc teá laõi suaát ñöôïc xaùc ñònh theo cô cheá hoaït ñoäng cuûa cung caàu
quyõ cho vay: khi löôïng cung = löôïng caàu taïi ñieåm caân baèng vaø taïi ñoù ta xaùc ñònh ñöôïc laõi suaát
goïi laø laõi suaát caân baèng (laõi suaát thanh toaùn thò tröôøng)
D S
io
i1
Qa Qo Qb
_Ñöôøng caàu quyõ cho vaynghieâng xuoáng döôùi bieåu hieän löôïng caàu vaø laõi suaát theo moái töông
quan nghòch ñaûo.Nhu vaäy, moïi söï thay ñoåi laõi suaát ñeàu coù moät bieán ñoåi doïc theo ñöôøng caàu.Coøn
neáu löôïng caàu thay ñoåi do söï thay ñoåi cuûa moät soá yeáu toá khaùc ngoaøi laõi suaát( vieäc vay tieàn cuûa
doang nghieäp, chính quyeàn, giôùi tieâu duøng....) thì xuaát hieän söï dòch chuyeån ñöôøng caàu.
Quan heä giöõa ñöôøng cung vaø laõi suaát cuõng töông töï nhö treân chæ khaùc laø theo moái töông quan
thuaän chieàu.
D2 S
D S1
D1 S2
i2
i1
Tài liệu tham khảo - 47 -
i2
i1
q2 q1 q1 q2
Töø ñoà thò H1 cho thaáy neáu laõi suaát ñöôïc aán ñònh< laõi suaát caân baèng thì caàu quyõ cho vay >
löôïng cung quyõ cho vay.
Khi ñoù LS seõ ↑ ñeán khi ñaït LSCB taïi ñoù loaïi boû caàu vöôït quaù cung.Töông töï nhö vaäy cho caùc
TH ngöôïc laïi.
CAÂU 60
Theá naøo laø laõi suaát caân baèng? Phaân tích taùc ñoäng cuûa laïm phaùt döï tính vaø tæ suaát lôïi
nhuaän bình quaân ñeán döï bieán ñoäng cuûa laõi suaát caân baèng.Veõ ñoà thò minh hoïa.
1. Laõi suaát caân baèng
Laõi suaát caân baèng laø laõi suaát öùng vôùi ñieåm caân baèng cuûa cung caàu quyõ cho vay. Laõi suaát caân
baèng laø moät khaùi nieäm höõu ích bôûi vì noù chæ ra vò trí maø thò tröôøng seõ oån ñònh.
2. Taùc ñoäng cuûa LP döï tính ( hieäu öùng FISHER): (xem caâu 57)
Phaân tích töông töï cho tröôøng hôïp tæ leä LP döï tính giaûm⇒ LS caân baèng giaûm.
⇒ Tæ leä LP taùc ñoäng cuøng chieàu ñoái vôùi LS caân baèng
3. Taùc ñoäng cuûa tæ suaát lôïi nhuaän bình quaân.
D2 S
D1
2
i2
i1 1
SB
S iB S
io SA
iA
iA
Möùc buø
ruûi ro
Giaû söû traùi phieáu B coù ruûi ro vôõ nôï ↑ => caàu mua traùi phieáu B ↓
=> cung quyõ cho vay ñoái vôùi
TP B ↓
-Cheânh leäch laõi suaát giöõa coâng cuï nôï coù tính loûng cao hôn vaø coâng cuï nôï coù tính loûng
thaáp hôn goïi laø möùc buø tính loûng (hay phuï thu thanh khoaûn) laø khoaûn laõi phuï theâm cho caùc nhaø
ñaàu tö vì söï hy sinh thanh khoaûn cuûa hoï.
c. Thueá
- Laø chính saùch thueá nhaém vaøo thu nhaäp töø ñaàu tö traùi phieáu. Noù aûnh höôûng ñeán tyû suaát sinh
lôïi giaûm laøm giaûm thu nhaäp töø traùi phieáu.
- Neáu Nhaø nöôùc taêng thueá => giaûm lôïi nhuaän töø traùi phieáu
=> caàu mua traùi phieáu ñoù ↓
=> cung quyõ cho vay ↓
=> laõi suaát ↑
3. YÙ nghóa cuûa vieäc nghieân cöùu caáu truùc ruûi ro cuûa laõi suaát
- Ñöôïc söû duïng trong vieäc laäp moâ hình döï baùo thöông maïi ñeå döï baùo nhöõng bieán ñoäng töông
lai trong hoaït ñoäng kinh teá.
D
SA D
S S SB
iA ro
iB
rB
Q
Q
Thò tröôøng traùi phieáu chính phuû Thò tröôøng traùi phieáu doanh nghieäp
- Luùc ñaàu, cung caàu quyõ cho vay ôû 2 thò tröôøng traùi phieáu naøy gioáng nhau
laõi suaát caân baèng cuûa 2 thò tröôøng naøy baèng nhau
möùc buø ruûi ro = 0
- Sau khi chính phuû tuyeân boá baûo laõnh thanh toaùn cho traùi phieáu doanh nghieäp, caàu traùi phieáu
doanh nghieäp ↑
cung quyõ cho vay treân thò tröôøng naøy ↑
laõi suaát caân baèng treân thò tröôøng traùi phieáu ↓
- Ñoàng thôøi caàn traùi phieáu chính phuû ↓
cung quyõ cho vay treân thò tröôøng naøy ↓
laõi suaát caân baèng treân thò tröôøng traùi phieáu chính phuû ↑
Möùc buø ruûi ro = iA - iB
CAÂU 63 – 64
Khaùi nieäm caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát. Veõ vaø giaûi thích ñoà thò minh hoaï caáu truùc kyø haïn
cuûa laõi suaát (trong 4 tröôøng hôïp khaùc nhau). Vaän duïng lyù thuyeát döï tính (kyø voïng) ñeå giaûn
thích caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát trong tröôøng hôïp ñöôøng ñoà thò hình guø vaø vaän duïng lyù
thuyeát moâi tröôøng öu tieân ñeå giaûi thích caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát trong tröôøng hôïp
ñöôøng ñoà thò laõi suaát naèm ngang.
1. Khaùi nieäm caáu truùc kyø haïn laõi suaát : Caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát laø tín töông quan veà laõi
suaát giöõa caùc coâng cuï nôï coù cuøng ñaëc tính veà ruûi ro, tính loûng vaø thueá nhöng coù kyø haïn
thanh toaùn khaùc nhau.
2. Caùc daïng caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát
Hoaøn voán
i
CHÖÔNG VIII
LAÏM PHAÙT TIEÀN TEÄ
CÂU 68
Trình bày khái niệm và phép đo lường lạm phát. Cho các số liệu : năm n là năm gốc, chỉ số
CPI năm n+1 là 125%, chỉ số CPI năm n+2 la170%, xác định tỉ lệ lạm phát năm n+2 và cho
biết đây là loại lạm phát gì.
1. Khái niệm
Lạm phát là hiện tương mức giá cả hàng hoá chung tăng lien tục và kéo dài trong một khoản thời
gian nhất định, thường là từ vài tháng trở lên.
2. Biểu hiện của lạm phát
- Mức giá cả hàng hoá chung tăng lien tục, kéo dài.
- Giá trị tiền tệ giảm sút.
- Giá các loại chứng khoán lien tục giảm.
3. Các phép đo lường lạm phát
a. Chỉ số giá cả tiêu dùng xã hội – CPI
- CPI đo lường mức giá bình quân của một nhóm hàng hoá và dịch vụ cần cho tiêu dùng của các
hộ gia đình (được lựa chọn) của một giai đoạn như tỷ lệ phần trăm của mức giá giai đoạn
trước được gọi là năm gốc.
- CPI được tính cho toàn quốc và cho từng địa phương, được thông báo hàng tháng, tổ hợp của
nhiều tháng và cho cả năm. Hiện nay ở Việt Nam, một rổ hàng hoá được lựa chọn bao gồm :
10 nhóm mặt hàng được chia thành 86 phân nhóm gồm 236 mặt hàng tiêu dùng chính và 64
dịch vụ. Quyền số gốc để tính mức giá bình quân là cơ cấu chi tiêu hộ gia đình, theo kết quả
điều tra đời sống kinh tế hộ gia đình1995.
- Tỷ lệ lạm phát = [(Mức giá hiện tại - mức giá năm trước)/ mức giá năm trước]*100%.
Tài liệu tham khảo - 57 -
- Cách đo lường này cho phép so sánh sự biến động mức giá tiêu dùng theo thời gian nhưng
không phản ánh được sự thay đổi cơ cấu tiêu dùng của các hộ gia đình tức sự thay đổi về chất
lượng hàng hoá, dịch vụ - một nhân tố rất quan trọng làm ảnh hưởng đến mức giá cả.
b. Chỉ số giảm phát tổng sản phẩm quốc nội –GDP
- Chỉ số này đo lường mức giá bình quân của tất cả các hàng hoá và dịch vụ tạo nên tổng sản
phẩm quốc nội.
- Chỉ số giảm phát GDP = ( GDP danh nghĩa / GDP thực tế )*100%.
Trong đó : GDP danh nghĩa đo lường sản lượng theo giá trị tiền tệ năm hiện tại ; GDP thưc
tế đo lường sản lượng năm hiện tại theo giá năm được chọn làm gốc.
Bài tập
Tỷ lệ lạm phát n+2 =(170% - 125% ) / 125% =36%
Đây là lạm phát phi mã.
CÂU 69
Nếu căn cứ vào cường độ, lạm phát bao gồm những loại gì? Trình bày khaí niệm và tác động
của từng loại lạm phát trên.
1. Các loại lạm phát căn cứ vào tốc độ và tác động của lạm phát
- Lạm phát vừa phải ( lạm phát thấp )
+ Là loại lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hóa tăng chậm, thường ở mức một con số một năm
( 0%<lạm phát thấp<10%)
+ Đặc điểm :
Giá cả hàng hoá tăng chậm, ít ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng.
Ít ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đời sống của người dân hầu như cũng ít bị ảnh hưởng.
Chính vì thế trong những điều kiện nhất định ,người ta có thể lợi dụng loại lạm phát này để gia
tăng đầu tư, mở rộng sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết thêm công ăn việc làm cho
người lao động.
- Lạm phát phi mã
+ Là loại lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hoá tăng nhanh ở mức 2-3 con số một năm.
+ Đặc điểm :
Giá cả hàng hoá tăng nhanh lien tục lãi suất thực giảm xuống dưới 0 ảnh hưởng tiêu cực
đến tâm lý người dân, dân chúng không muốn giữ tiền mà muốn chuyển sang tích trữ bằng các tài
sản hiện vật khác như vàng, ngoại tệ… và bắt đầu hoạt động đầu cơ tích trữ hàng hoá.
Ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất kinh doanh nền kinh tế có thể rơi vào khủng hoảng.
Thất nghiệp gia tăng ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người dân.
- Lạm phát siêu tốc ( siêu lạm phát )
+ Là loại lạm phát mà giá cả hàng hoá tăng rất nhanh ở mức 4 con số một năm.
+ Đặc điểm :
Giá cả hàng hoá tăng rất nhanh, biến động bất thường người dân hoang mang hiện tượng
chạy trốn khỏi tiền tệ.
Nền kinh tế rơi vào khủng hoảng, suy thoái trầm trọng.
Thất nghiệp tràn lan, đời sống người dân vô cùng khó khăn.
- Cụ thể hơn, tác động của lạm phát phi mã và siêu lạm phát đối với nền kinh tế thể hiện ở
hai mặt sau :
Tác động tới sự phân phối lại thu nhập và của cải :
+ Người bị thiệt hại từ lạm phát : những người làm công ăn lương có thu nhập ổn định;
những người nắm giữ tài sản dưới hình thái tiền tệ, các chủ nợ cho vay dưới hình thái tiền tệ.
+ Người được lợi từ lạm phát : giai cấp tư sản, nhà nước vô sản : họ nắm giữ những tài sản
khổng lồ, họ phát hành tiền đưa ra lưu thông bừa bãi thay vì phải vay nhân dân. Những người nắm
giữ tài sản sưới hình thái hiện vật như hàng hoá, đất đai, nhà cửa, vàng bạc… ; các con nợ vay vốn
dưới hình thái tiền tệ…
Tác động đến giá cả, sản lượng, việc làm :
+ Lạm phát kéo dài làm cho giá cả mọi thứ tăng lên với tỉ lệ không bằng nhau, và tăng
nhanh nhất là giá cả các mặt hàng thiết yếu cho tiêu dùng và sản xuất.
Tài liệu tham khảo - 58 -
+ Khi hàng hoá khan hiếm, nạn đầu cơ có dịp phát triền mạnh làm cho giá cả càng hỗn
loạn, các chính phủ rất khó kiẻm soát các hoạt động kinh tế ngầm.
+ Lạm phát kéo dài làm cho hàng loạt các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị phá sản hoặc sản
xuất cầm chừng, số người thất nghiệp tăng lên làm nền kinh tế càng thêm khó khăn.
CÂU 70
Thế nào là lạm phát cầu kéo? Phân tích các nguyên nhân gây ra lạm phát cầu kéo.
1. Khái niệm
Là loại lạm phát xảy ra khi cầu hàng hoá tăng nhanh vượt qua khả năng cung ứng hàng hoá của
nền kinh tế, kéo giá cả hàng hoá tăng lên theo.
2. Nguyên nhân
- Bội chi ngân sách nhà nước thường xuyên và kéo dài để phục vụ cho nhu cầu chi tiêu của
chính phủ. Nguyên nhân của tình trạng bội chi này là do chi tiêu lãng phí, tham nhũng tiêu cực,
cơ chế tập trung bao cấp, bộ máy hành chính cồng kềnh đồng thời tiền lương tăng quá nhanh
và chi phí cho an ninh quốc phòng quá cao Nhà nước chi ngân sách cho các chủ thể kinh tế,
làm cho sức cầu tăng thêm nhưng cung san xuất không đáp ứng đủ dẫn đến việc in tiền khống
hoặc là đi vay (vay nhân dân, vay NHTW, vay nước ngoài ) nhưng không có khả năng trả làm
cho cung tiền tăng lên lạm phát tăng lên.
- Việc kiểm soát khối lượng tiền trong lưu thông của NHTW không chặt chẽ ( tức là phát hành
tiền cơ sở quá nhiều và không kiểm soát được chặt chẽ khả năng tạo tiền của NHTM) làm cho
khối lượng tiền trong lưu thông vượt quá khối lượng tiền cần thiết trong lưu thông.
- Bằng cách tạo thêm tiền qua hệ thống thanh toán chuyển khoản, các NHTM nếu không kiểm
soát được số tiền đã cho vay, để nợ quá hạn và nợ khó đòi tăng lên, không thu hồi được vốn,
làm mất cân bằng giữa tiền và hàng lạm phát tăng lên.
- Tiền lương tăng quá cao, tạo sức cầu hàng hoá lớn vượt quá khả năng cung ứng hàng hoá của
nền kinh tế lạm phát tăng lên.
- Ngoài ra, có thể do các nguyên nhân về tâm lý như ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng về
chính trị, quân sự,k inh tế, thiên tai… làm cho dân chúng hoang mang đổ xô đi mua vét hàng
hoá, làm sức cầu hàng hoá gia tăng nhanh chóng, kéo giá cả hàng hoá tăng lên.
CÂU 71
Thế nào là lạm phát chi phí đẩy? Phân tích các nguyên nhân gây ra lạm phát chi phí đẩy.
1. Khái niệm
Là loại lạm phát xảy ra khi chi phí sản xuất tăng, kéo giá cả hàng hoá tăng lên theo.
2. Nguyên nhân
- Do chi phí tiền lương trong một đơn vị sản phẩm tăng ( do tốc độ tăng của tiền lương cao hơn
tốc độ tăng của năng suất lao động) giá thành 1 đơn vị sản phẩm tăng giá bán của sản
phẩm tăng. Tiền lương tăng có thể là do thị trường lao động trở nên khan hiếm,do yêu cầu đòi
tăng lương của công đoàn hoặc do mức lạm phát dự tính tăng lên.
- Giá nguyên, nhiên vật liệu tăng cao do sự khan hiếm, do lạm phát xảy ra ở các nước xuất khẩu
làm cho giá thành nhập khẩu nguyên vật liệu tăng lên hoặc do tỷ giá hối đoái tăng.
- Lãi suất thị trường biến động theo hướng gia tăng và kéo dài làm cho chi phí sử dụng vốn vay
tăng lên.
- Thuế tăng ảnh hưởng tới mức sinh lời của hoạt động đầu tư, do đó giá cả tăng lên là tất yếu
nhằm duy trì mức sinh lời thực tế.
- Trình độ quản lý kém, tổ chúc lao động không hợp lý, chi phí ngoài sản xuất gia tăng quá mức
như chi phí tiếp khách, quảng cáo, tiêu cực phí…
CÂU 72
Thế nào là cung tiền tệ? Trình bày các biện pháp thắt chặt cung tiền tệ để hạn chế và kiểm
soát lạm phát.
1. Khái niệm
Là tổng các phương tiện tiền tệ thực tế trong lưu thông và được nắm giữ bởi các chủ thể trong nền
kinh tế.
2. Các biện pháp thắt chặt cung tiền tệ để hạn chế và kiểm soát lạm phát
- Đối với chính sách tiền tệ : thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt, thể hiện
Tài liệu tham khảo - 59 -
+ Hạn chế tối đa việc làm gia tăng khối lượng tiền trong lưu thông bằng cách:
kiểm soát chặt chẽ việc phát hành tiền mặt vào lưu thông; chấm dứt việc phát hành tiền để bù
đắp thiếu hụt ngân sách nhà nước, thực hiện nghiêm túc quan hệ tín dụng giữa ngân sách và ngân
hàng.
hạn chế khả năng cấp tín dụng của hệ thống ngân hàng thương mại, như tăng tỷ lệ dự trữ bắt
buộc, tăng lãi suất tái cấp vốn hoặc có thể ấn định hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại.
+ Thực hiện các biện pháp nhằm rút bớt khối lượng tiền thừa trong lưu thông như bán
chứng khoán tại thị trường mở, xuất vàng, ngoại tệ bán, hoặc điều tiết tăng lãi suất…
- Đối với chính sách tài chính : phấn đấu nhằm hướng tới giảm tình trạng bội chi ngân sách
thường xuyên bằng các biện pháp cương quyết
+ Thực thi chính sách tài chính thắt chặt như tiết giảm chi tiêu của chính phủ, giảm bớt các
chi tiêu về văn hoá, y tế, xã hội, chi phí quốc phòng, an ninh….
+ Nỗ lực khơi tăng các nguồn thu ngân sách, như điều chỉnh thuế suất hợp lý, tăng thuế
đánh vào những hàng hoá xa xỉ, cao cấp, không thiết yếu; đồng thời thực hiện chống tiêu cực, lãng
phí, chống thất thu thuế.
- Thông qua chính sách thu nhập : trong thời kỳ xảy ra lạm phát cao, nếu chính phủ đặt trọng
tâm chính sách vào việc hạn chế lạm phát, thì phải thi hành các biện pháp hạn chế việc tăng
lương để làm giảm áp lực gia tăng cung tiền và có thể đẩy chi phí sản xuất tăng lên.
- Thông qua chính sách về lao động : trong điều kiện cần phải hạn chế, kiểm soát lạm phát,
người ta phải chấp nhận một tỉ lệ thất nghiêp nhất định để mua một tỷ lê lạm phát thấp mong
muốn.
CÂU 73
Thế nào là cầu tiền tệ? Trình bày các biện pháp nhằm mở rộng cầu tiền tệ để hạn chế và
kiểm soát lạm phát.
1. Khái niệm
Mức cầu tiền tệ là tổng khối lượng tiền tệ cần đề đáp ứng nhu cầu trao đổi và nhu cầu tích luỹ giá
trị của các chủ thể trong nền kinh tế, trong điều kiện giá cả và các biến số vĩ mô cho trước.
2. Các biện pháp mở rộng cầu tiền tệ để hạn chế và kiểm soát lạm phát
- Thi hành các biện pháp nhằm gia tăng khối lượng hàng hoá cung ứng cho nền kinh tế
+ Gia tăng đầu tư phát triền sản xuất để tăng cường hàng hoá cung ứng cho nền kinh tế,
đây không chỉ là biện pháp trước mắt mà còn là biện pháp về lâu dài.
+ Trước mắt, cần đẩy mạnh nhập khẩu hàng hoá thiết yếu cung ứng cho nền kinh tế, giảm
mất cân bằng giữa cung-cầu hàng hoá.
+ Xuất vàng, ngoại tệ để bán, một mặt giúp thu hút tiền từ lưu thông về ngân hàng, mặt
khác làm giảm cơn sốt về vàng, ngoại tệ trên thị trường.
- Thi hành các biện pháp nhằm ổn định giá cả
+ Trong điều kiện sức ép lạm phát tăng cao, nhà nước có thể thực hiện việc ấn định và
kiểm soát giá cả, nhất là đối với các hàng hoá đầu mối, nguyên vật liệu, hàng hoá tiêu dùng thiết
yếu… Tuy nhiên, biện pháp này chỉ có tác động nhất thời vì trong nền kinh tế thị trường, nhà nước
khó có thể kiểm soát hoàn toàn giá cả bằng biện pháp hành chính một cách lâu dài được.
+ Thi hành các chính sách nhằm xây dựng môi trường cạnh tranh hoàn hảo, thực hiện tự do
hoá mậu dịch để hàng hoá có thể dịch chuyển, điều hoà giữa nơi thừa và thiếu.
+ Nới lỏng hàng rào thuế quan, thực hiện các chính sách khuey61n khích nhập khẩu hàng
hoá với giá rẻ cung ứng cho nền kinh tế.
CÂU 74
Thế nào là giảm phát tiền tệ? Trình bày những biện pháp cơ bản có thể áp dụng để thực
hiện mục tiêu kích cầu hạn chế giảm phát tiền tệ. Liên hệ thực tiễn Việt Nam.
1. Khái niệm :
Là hiện tượng mức giá cả chung của hàng hoá giảm trong một thời gian tương đối dài. Trên thực
tế, giảm phát cũng gây thiệt hại cho nền kinh tế không kém gì lạm phát. Khi có giảm phát thì hàng
hoá ế ẩm, không bán được do sức mua của dân bị giảm sút. Các doanh nghiệp thiếu vốn đầu tư cho
sản xuất kinh doanh, số người thất nghiệp tăng lên làm cho sức mua của xã hội giảm.
2. Những biện pháp cơ bản để thực hiện mục tiêu kích cầu hạn chế giảm phát tiền tệ
Tài liệu tham khảo - 60 -
+ Việc đầu tiên là chính phủ phải giảm thuế. Khi giảm thuế thì thu nhập thực của người
dân sẽ tăng và do đó họ sẽ có khuynh hướng tiêu dùng nhiều hơn lợi nhuận của nhà đầu tư tăng
lên khuyến khích đầu tư nhiều hơn.
+ Tăng chi ngân sách cho việc xây dựng cơ bản và đầu tư phát triển như xây dựng cơ sở hạ
tầng, đường cầu, bệnh viện, trường học…
+ Nhà nước cũng cần có các biện pháp cụ thể để khuyến khích xuất khẩu như trợ giá, giảm
thuế, miễn thuế, mở những văn phòng đại diện để giới thiệu sản phẩm của Việt Nam tại nước ngoài,
cho các doanh nghiệp xuất khẩu được hưởng chính sách ưu đãi về lãi suất trong vay vốn.
3. Liên hệ thực tiễn Việt Nam
Ở Việt Nam, nhiều năm gần đây đã kiềm chế, đẩy lùi lạm phát từ trên 400% (1986) xuống dưới
5% ( 1996). Từ 1/1996 đến nay đã xuất hiện giảm phát. Trong năm 1996, có 4 tháng lạm phát xuống
tới mức âm dưới 0% như -0.5% (5/1996), -0.5% ( 6/1996), -0.7% ( 7/1996), -0.4% (8/1996). Sang 7
có 3 tháng giảm phát : -0.3% ( 3/97),-0.3% ( 4/97), 0.3% (5/97).
Để khắc phục hậu quả do giảm phát gây ra, Nhà nước đã có một số giải pháp đồng bộ tích cực
ngăn ngừa xu hướng giảm sút của hệ thống giá cả trong nước, kích thích cầu trong nước qua các mặt
:
+ Ngành tài chính đẩy mạnh chi ngân sách cho xây dựng cơ bản và đầu tư phát triển.
+ Ngành ngân hàng cung cấp đủ vốn cho các doanh nghiệp để khắc phục tình trạng ngân
hàng thừa tiền còn các doanh nghiệp thì thiếu vốn huy động.
+ Ngừng nhập khẩu những mặt hàng tồn kho đang dư thừa và những mặt hàng trong nước
có thể sản xuất được.
+ Ngăn chặn tình trạng nhập lậu hàng hoá và trốn thuế.
+ Loại hỏ các thủ tục phiền hà gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhằm
khuyến khích họ tăng cường vốn vào đầu tư sản xuất kinh doanh theo kế hoạch.
CHÖÔNG IX
CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ
CAÂU 75
Khaùi nieäm chính saùch tieàn teä. Trình baøy muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä. Taïi sao ñeû ñaït
ñöôïc muïc tieâu cuoái cuøng, NHTW caùc nöôùc thöônøg xaùc ñònh caùc muïc tieâu trung gian caàn
ñaït ñöôïc tröôùc khi ñaït muïc tieâu cuoái cuøng?
1. Khaùi nieäm CSTT
CSTT laø moät trong nhöõng chính saùch kinh teá vó moâ maø trong ñoù NHTW, thoâng qua caùc coâng cuï
cuûa mình thöïc hieän vieäc kieåm soaùt vaø ñieàu tieát khoái löôïng tieàn cung öùng caên cöù vaøo nhu caàu
tieànteä cuûa neàn kinh teá, nhaèm ñaït caùc muïc tieâu veà giaù caû, saûn löôïng vaø coâng aên vieäc laøm.
- Khi neàn kinh teá coù daáu hieäu suy thoaùi thöïc hieän CSTT môû roäng taïo khaû naêng vaø ñieàu
kieän khuyeán khích ñaàu tö môû roäng saûn xuaát, taïo theâm coâng aên vieäc laøm.
- Khi neàn kinh teá coù daáu hieäu laïm phaùt thöïc hieän CSTT thaét chaët haïn cheá ñaàu tö, kìm
haõm söï taêng tröôûng quaù möùc cuûa neàn kinh teá.
2. Muïc tieâu cuoái cuøng cuûa CSTT
Muïc tieâu cuoái cuøng cuûa CSTT raát ña daïng tuøy theo töøng quoác gia, töøng thôøi kyø nhöng nhìn
chung coù 3 muïc tieâu thöôøng ñeà caäp sau:
a. OÅn ñònh giaù trò tieàn teä
- OÅn ñònh giaù trò tieàn teä laø muïc tieân haøng ñaàu cuûa CSTT vaø laø muïc tieâu daøi haïn
+ OÅn ñònh giaù trò ñoái noäi cuûa tieàn teä: giaù trò ñoái noäi cuûa ñoàng tieàn laø söùc mua cuûa noù ñoái vôùi
haønghoaù dòch vuï treân thò tröôøng trong nöôùc. Söùc mua cuûa ñoàng tieàn bieán ñoåi ngöôïc chieàu vôùi giaù
caû haøng hoaù, dòch vuï. Vì vaäy, ñeå oån ñònh ñöôïc söùc mau, CSTT phaûi oån ñònh giaù caû haøng hoaù, dòch
vuï vaø ñieàu naøy cuõng coù nghóa laø kieåm soaùt ñöôïc laïm phaùt oån ñònh taâm lyù ngöôøi daân.
CÂU 76
Trình bày các chỉ tiêu sử dụng làm mục tiêu trung gian của chính sách tiền tệ. Trình bày cơ
chế dẫn truyền tác động của các mục tiêu trung gian đến mục tiêu cuối cùng của chính sách
tiền tệ.
1. Tiêu chuẩn để chọn các chỉ tiêu làm mục tiêu trung gian
- Có thể đo lường được : các mục tiêu trung gian phải đo lường được một cách chính xác và
nhanh chóng, phản ánh tình trạng của chính sách tiền tệ nhanh hơn mục tiêu cuối cùng, NHTW
dễ nhận biết để điều chỉnh hướng tác động khi cần thiết.
- Có thể kiểm soát được.
- Có mối liên hệ chặt chẽ với mục tiêu cuối cùng ( tiêu chuẩn quan trọng nhất ).
i”
i* MD”
i’ MD*
MD’
lượng tiền cung ứng
Chỉ tiêu lãi suất : nếu NHTW chọn và duy trì mức lãi suất mục tiêu là i* = y%, mức cầu
tiền tệ tương ứng sẽ là MD* tại mức cung tiền tệ M*. Khi cầu tiền thay đổi, để đạt được mục tiêu lãi
suất, NHTW buộc phải thay đổi mức cung tiền nhằm ngăn cản sự tăng lên hoặc giảm xuống của lãi
suất, kéo theo sự biến đổi của lượng tiền cơ sở.
Việc lựa chọn lãi suất hay lượng tiền cung ứng làm mục tiêu trung gian tuỳ thuộc vào mức độ biến
động tương đối của nhu cầu tiền tệ so với nhu cầu hàng hoá được phản ánh thông qua sự biến động
tương đối của đường IS so với LM trong mô hình IS-LM ( IS mô tả sự cân bằng của thị trường sản
phẩm – mô tả tác động của lãi suất đối vớisản lượng cân bằng; LM mô tả sự cân bằng của thị trường
tiền tệ - mô tả tác động của sản lượng đối với lãi suất cân bằng).
LM
IS”
IS*
IS’
i*
GDP thực tế
Y’ Y’m Y* Y”m Y”
Nếu i* làm mục tiêu trung gian NHTW phải thường xuyên thay đổi khối lượng tiền cung ứng
mỗi khi mức lãi suất thị trường biến động lớn hơn hoặc nhỏ hơn mức lãi suất i* bởi sự dao động của
đường IS LM dịch sang phải hoặc sang trái mức sản lượng biến động từ Y’ đến Y”.
Nếu lượng tiền cung ứng làm mục tiêu trung gian thì NHTW cố định đường LM tại LM* để đạt
được mức sản lượng mục tiêu tại Y*. Vì lượng tiền cung ứng không thay đổi nên mức sản lượng sẽ
biến động từ Y’m đến Y”m sản lượng thực tế sẽ gần với sản lượng tiềm năng hơn.
TH2) Đường LM biến động mạnh hơn đường IS : lựa chọn lãi suất làm mục tiêu trung gian sẽ
thích hợp hơn.
LM’
LM*
LM”
i*
IS
GDP thực tế
Y’m Y* Y”m
Vì đường LM không cố định nên khi tổng lượng tiền cung ứng được cố định tại mức mục tiêu,
tổng sản lượng quốc dân sẽ dao động từ Y’m đến Y”m.
- Đối với chỉ tiêu lượng tiền cung ứng : ảnh hưởng đến đầu tư, đến việc mở rộng phát triển sản
xuất. Ngoài ra, cung tiền = cầu tiền khắc phục lạm phát.
- Đối với chỉ tiêu lãi suất : chi phí của tín dụng sẽ ảnh hưởng đến đầu tư.
CÂU 77
Trình bày các chỉ tiêu sử dụng làm mục tiêu hoạt động của chính sách tiền tệ. trình bày cơ
chế dẫn truyền tác động của các mục tiêu hoạt động đến mục tiêu trung gian của chính sách
tiền tệ.
1. Tiêu chuẩn lựa chọn chỉ tiêu làm mục tiêu hoạt động
- Phải đo lường được nhằm tránh sự suy diễn thiếu chính xác làm sai lệch dấu hiệu của chính
sách tiền tệ.
- Phải có mối quan hệ trực tiếp và ổn định với các công cụ của chính sách tiền tệ.
- Có mối quan hệ chặt chẽ và ổn định với các mục tiêu trung gian được lựa chọn.
- Lãi suất liên ngân hàng : trước hết căn cứ vào mục tiêu trung gian được lựa chọn, chẳng hạn
lượng tiền cung ứng M* mức cầu tiền được tính toán để xác định mức lãi suất tại điểm cân
bằng cung cầu tiền. trên cơ sở đó, mức lãi suất lien ngân hàng cụ thể được xác định nhằm đạt
được mục tiêu trung gian.
- Dự trữ không vay : là lượng dự trữ có được thông qua thị trường mở. Cơ chế điều hành dự trữ
không vay có hiệu quả khi có các dự tính chính xác về dự trữ đi vay, nhu cầu nắm giữ tiền của
công chúng và hệ số nhân tiền. quan trọng hơn, mối quan hệ giữa dự trữ không vay và khối
tiền cung ứng phải chặt chẽ.
- Dự trữ đi vay : những cố gắng để đạt được mục tiêu hoạt động này có tác dụng làm giảm nhẹ
sự biến động của mức lãi suất. Khi lãi suất cho vay của các NHTM tăng lên, nhu cầu vay của
các NHTM tăng lên thúc đẩy nhu cầu bổ sung vốn từ NHTW mức dự trữ đi vay có thể vượt
quá mức mục tiêu và buộc NHTW phải tăng thêm mức dự trữ không vay thông qua nghiệp vụ
thị trường mở lãi suất giảm xuống tổng lượng tiền cung ứng tăng lên việc lựa chọn
mục tiêu hoạt động này thực chất là lựa chọn lãi suất làm mục tiêu trung gian.
3. Cô cheá daãn truyeàn töø muïc tieâu hoaït ñoäng ñeán muïc tieâu trung gian:
CÂU 80
So sánh các công cụ : dự trữ bắt buộc, tái chiết khấu, nghiệp vụ thị trường mở trên các khía
cạnh : tính linh hoạt, chủ động, khả năng đảo ngược tình thế, tốc độ thực hiện. Liên hệ với
tình hình sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ hiên nay của NHNNVN.
TC giaùn tieáp
- Thò tröôøng taøi chính thöïc hieän chöùc naêng kinh teá noøng coát trong vieäc daãn voán töø nhöõng
ngöôøi taïm thöøa voán ñeán nhöõng ngöôøi taïm thieáu voán. Cung caáp moät löôïng voán lieân tuïc, cho
caùc doanh nghieäp, ngöôøi tieâu duøng vaø CP ñeå hoå trôï cho caû chi tieâu ñaàu tö vaø tieâu duøng cho
moät neàn kinh teá .
- Taïo ñieàu kieän gia phaùt trieån nhaân söï cuaû caùc nguoàn cuaû caûi xaõ hoäi vaø taïo ra möùc soáng cao
hôn cho caù nhaân vaø gia ñình
- Thò tröôøng taøi chính cho pheùp chuyeån voán töø nhöõng ngöôøi khoâng coù cô hoäi ñaàu tö sinh lôïi
ñeán nhöõng ngöôøi coù cô hoäi ñaàu tö sinh lôïi.
b. Chöùc naêng tieát kieäm
- Thò tröôøng taøi chính cung caáp ñieåm sinh lôïi cho tieát kieäm. Thoâng qua thò tröôøng taøi chính,
ngöôøi tieát kieäm coù theå kieám ñöôïc thu nhaäp döôùi hình thöùc tieàn laõi, toå chöùc, tieàn lôøi cuaû voán.
- Khi nhöõng ngöôøi chi tieâu caàn theâm voán cuaû nhöõng ngöôøi tieát kieäm, thò tröôøng taøi chính gôûi
tín hieäu ñeán ngöôøi tieát kieäm döôùi hình thöùc tieát kieäm coù laõi suaát cao hôn nhaèm ñoäng vieân
caùc ñôn vò, caù nhaân thaëng dö tieát kieäm nhieàu hôn vaø tieâu duøng bôùt ñi. Ngöôïc laïi, khi nhöõng
ngöôøi chi tieâu caàn ít quyõ hôn thì laõi suaát coù chieàu höôùng giaûm bôùt vaø söï luaân löu tieát kieäm
cuõng yeáu ñi.
=> thò tröôøng taøi chính cung caáp moät cô cheá ñoäng vieân tieát kieäm vaø taïo ra 1 luoàng quyõ vaøo ñaàu
tö.
c. Chöùc naêng thanh khoaûn
- Thò tröôøng taøi chính cung caáp phöông thöùc chuyeån ñoåi caùc loaïi taøi saûn thueá chaáp thaønh tieàn
maët taøi saûn thueá chaáp “loûng” theâm). Tính “loûng” theâm cuûa nhöõng loaïi taøi saûn thueá chaáp
kieán chuùng ñöôïc öa chuoäng hôn ñeå deå daøng hôn chöùc naêng doàn voán vaø chöùc naêng tieát kieäm
cuaû thò tröôøng taøi chính.
Tài liệu tham khảo - 69 -
- Neáu thieáu thò tröôøng taøi chính hoaëc thò tröôøng taøi chính keùm phaùt trieån, tính thanh khoaûn
giöõa taøi saûn hoaëc voán döôùi hình thaùi tieàn maët hôn laø nhöõng hinh thaùi khaùc gaàn vôùi tieán.
3. Vai troø
a. Thò tröôøng taøi chính goùp phaàn naâng cao naêng suaát vaø hieäu quaû cuaû toaøn boä neàn kinh teá
- Baát kyø neàn kinh teá naøo , trong quaù trình phaùt trieån bao giôø cuõng phaûi ñoái ñaàu vôùi söï khan
hieám cuaû caùc nguoàn löïc. Saûn xuaát lôùn khoâng nhöõng ñoøi hoûi söï taäp trung kó naêng, tay ngheà,
nhaân löïc vaät lieäu maø coøn ñaët ra söï caàn thieát vaø caáp baùch veà nhu caàu söû duïng caùc nguoàn taøi
nguyeân aáy moät caùch tieát kieäm vaø hieäu quaû nhaát. Thò tröôøng taøi chính laø saûn phaåm taát yeáu
cuaû söï ñoøi hoûi taäp trung taøi nguyeân cho saûn xuaát lôùn vaø choáng laõng phí döôùi nhieàu hình thöùc
.
- Vôùi chöùc naêng doàn voán vaø tieát kieäm, thò tröôøng taøi chính ñaõ taïo ñieàu kieän huy ñoäng caùc
nguoàn löïc trong xaõ hoäi vaø phuïc vuï saùng taïo cuaû caûi nhieàu daïng cho ñôøi soáng con ngöôøi, loâi
keùo caùc caù nhaân trôû thaønh nhöõng nhaø ñaàu tö taän duïng moïi nguoàn löïc nhoû nhaát, thuùc ñaûy
hoaït ñoäng saùng taïo saûn phaåm vaø dòch vuï.
- Ñoái vôùi Nam vieäc buø ñaép caùc khoaûn boäi chi hoaëc coù voán ñeå xaây döïng caùc coâng trinh coâng
coäng baèng caùch vay nôï treân thò tröôøng taøi chính thay vì phaùt haønh theâm giaáy baïc NH vaøo
löu thoâng laø bieän phaùp heat söùc quan troïng vì vaäy vöøa coù theå kieàm cheá laïm phaùt, vöøa coù theå
taêng tröôûng ñöôïc neàn kinh teá. Taát nhieân, möùc NN vay daân cuõng coù giôùi haïn vì NN phaûi traû
caû voán laãn laõi cho nhöõng ai mua chöùng khoaùn NN maø nguoàn traû nôï laïi laø khoaûn thu cuûa
naêng suaát- chuû yeáu laø thueá.
- Thò tröôøng taøi chính ñaõ goùp phaàn naâng cao naêng suaát vaø hieäu quaû cuaû kinh teá caûi thieän möùc
soáng cuûa ngöôøi tieâu duøng baèng caùch tieâu thuï voán thöøa vaø giuùp ngöôøi tieát kieäm choïn thôøi
ñieåm toát cho vieäc mua saém cuaû hoï, giuùp caùc nhaø kinh doanh taäp trung vaø söû duïng caùc
nguoàn taøi nguyeân vaøo quaù trình saûn xuaát lôùn moät caùch tieát kieäm vaø hieäu quaû nhaát daån ñeán
vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng
i. 1 thò tröôøng taøi chính hoaït ñoäng hieäu quaû seõ taän duïng ñöôïc möùc cao nhaát moïi nguoàn voán
tieàm taøng trong nuôùc vaø ngoaøi nöôùc -> phaùt trieån vaø caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân.
b. Thò tröôøng taøi chính taïo ñieàu kieän dung hoaø caùc lôïi ích kinh teá cuaû caùc chuû theå kinh teá vaø
tieàn thò tröôøng
- Thoâng qua nhöõng cuoäc ñaáu giaù taäp trung trong caùc nguoàn cung vaø nguoàn caàu, cô cheá thò
tröôøng seõ hình thaønh giaù caû toát nhaát, cho caû ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua, ñaûm baûo coâng baèng
treân thò tröôøng
- Thieáu thò tröôøng taøi chính hay thò tröôøng taøi chính keùm phaùt trieån, ñieàu kieän ñeå cung vaø caàu
gôõ, coï xaùt seõ bò haïn cheá. Do ñoù khoâng theå coù möùc giaù phaûn aùnh ñaày ñuû chính xaùc söùc mua,
söùc baùn
- Thò tröôøng taøi chính laø nôi taïo moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå dung hoaø caùc lôïi ích kinh teá cuaû caùc
chuû theå kinh teá khaùch nhau treân thò tröôøng
c. Thò tröôøng taøi chính laø coâng cuï tuyeån choïn vaø kích thích caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh
doanh laønh maïnh coù hieäu quaû
- Töï baûn thaân coù theå thò tröôøng taøi chính choïn ra nhöõng doanh nghieäp hoaëc duï aùn coù trieån
voïng ñeå taøi trôï
+ Nhöõng doanh nghieäp hay döï aùn coù trieån voïng coù theå nhaän theâm voán vôùi chi phí reû hôn
+ Doanh nghieäp keùm hay dö( aùn toài seõ khoù thu huùt voán hoaëc phaûi traû chi phí söû duïng voán
ñaét hôn
Voán
Ngöôøi cung öùng voán Ngöôøi vay voán
Nhaän tieàn
2. Phaân bieät thò tröôøng sô caáp vaø thò tröôøng thöùc caáp
Thò tröôøng sô caáp Thò tröôøng thöù caáp
Tài liệu tham khảo - 71 -
- Laø thò tröôøng mua baùn caùc chöùng - Laø nôi trao ñoåi nhöõng coâng cuï taøi chính ñaõ ñöôïc
khoaùn môùi phaùt haønh. phaùt haønh.
Treân thò tröôøng naøy, voán töø nhaø ñaàu tö Laø moät boä phaän quan troïng cuûa thò tröôøng taøi
seõ ñöôïc chuyeån thaønh nhaø phaùt haønh chính, gaén boù vôùi thò tröôøng taøi chính sô caáp.
thoâng qua vieäc nhaø ñaàu tö mua caùc
chöùng khoaùn môùi phaùt haønh.
- Giao dòch treân thò tröôøng naøy cung caáp tính
- Giao dòch tr6n thò tröôøng naøy cung thanh khoaûn cho caùc coâng cuï taøi chính haáp
caáp voán cho nhaø phaùt haønh daãn hôn, ñöôïc öa chuoäng hôn phaùt haønh vaø
baùn chuùng deã daøng hôn thò tröôøng sô caáp.
2. Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa traùi phieáu vaø coå phieáu coâng ty
Traùi phieáu coâng ty Coå phieáu coâng ty
- Do coâng ty phaùt haønh vôùi muïc ñích huy ñoäng - Do coâng ty coå phaàn phaùt haønh ñeå huy
voán ñeå boå sung voán taïm thôøi thieáu phuïc vuï cho ñoängvoán thaønh laäp hoaëc môû roäng saûn xuaát
ñaàu tö phaùt trieån
- Xaùc nhaän quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa - Xaùc nhaän söï goùp voán vaø quyeàn sôû höõu
ngöôøi sôû höõu traùi phieáu, ñoàng thôøi xaùc nhaän hôïp phaùp cuûa moät chuû theå ñoái vôùi moät hoaëc
khoaûn nôï maø coâng ty cam keát phaûi traû moät soá coå phaàn cuûa coâng ty
Tài liệu tham khảo - 72 -
- Höôûng laõi suaát coá ñònh, khoâng phuï thuoäc vaøo - Laõi thu ñöôïc phuï thuoäc vaøo tình hình saûn
tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty xuaát kinh doanh cuûa coâng ty vaø theo tyû leä
goùp voán
CHÖÔNG XI
CAÙC ÑÒNH CHEÁ TAØI CHÍNH PHI NGAÂN HAØNG
CAÂU 84
Trình baøy khaùi nieäm vaø vai troø cuûa caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng. Phaân bieät söï
khaùc nhau giöõa caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng vaø ngaân haøng.
1. Khaùi nieäm toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng
Ñònh cheá taøi chính phi ngaân haøng laø loaïi hình toå chöùc kinh doanh trong lónh vöïc taøi chính tieàn
teä, ñöôïc thöïc hieän moät soá hoaït ñoäng ngaân haøng nhö noäi dung kinh doanh thöôøng xuyeân nhöng
khoâng ñöôïc nhaän tieàn göûi khoâng kyø haïn vaø khoâng laøm dòch vuï thanh toaùn.
Caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng bao goàm : coâng ty baûo hieåm, coâng ty taøi chính, quyõ ñaàu tö
vaø caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng khaùc.
2. Vai troø cuûa caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng:
Caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng vôùi nhieàu loaïi hình khaùc nhau vöøa ñoùng vai troø laø trung
gian taøi chính, vöøa goùp phaàn ña daïng hoaù caùc dòch vuï taøi chính cho neàn kinh teá.
a. Kích thích taäp trung caùc nguoàn voán tieát kieäm nhoû, leû:
Ngoaøi caùc ngaân haøng thì caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng vôùi maïng löôùi roäng lôùn vôùi söï linh
hoaït trong hoaït ñoäng ñaõ taäp trung ñöôïc caùc nguoàn tieát kieäm, ñaëc bieät laø caùc moùn tieàn nhoû, leû ñeå
ñöa vaøo thò tröôøng taøi chính.
Khi caàn taêng cöôøng huy ñoäng hoï göûi tín hieäu ñeán ngöôøi tieát kieäm döôùi hình thöùc laõi suaát cao
hôn vaø ñieàu naøy seõ khuyeán khích caùc gia ñình giaûm bôùt tieâu duøng, taêng cöôøng tieát kieäm ñeå cho
vay.
b. Taïo ra caùc cô hoäi ñaàu tö sinh lôøi cho caùc caù nhaân
Tài liệu tham khảo - 74 -
Neáu caù nhaân ñaàu tö tröïc tieáp baèng soá tieàn cuûa mình thì coù nhöõng haïn cheá: soá tieàn ñaàu tö nhoû,
ruûi ro cao, chi phí giao dòch lôùn, vieäc ñaêng kyù thuû tuïc kinh doanh phieàn haø. Cho neân, thoâng qua
caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng maø cô hoäi ñaàu tö cuûa caù nhaân ñöôïc naâng cao. Nguoàn lôïi seõ
mang laïi cho caû hai nhôø tính kinh teá do quy moâ voán, nhôø söï phaân taùn ruûi ro do ña daïng hoaù vaø
nhôø giaûm chi phí giao dòch do toång theå.
c. Thuùc ñaåy ñaàu tö, caïnh tranh vaø tieán boä taøi chính trong lónh vöïc ngaân haøng
Söï tham gia cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng laøm cho ñaàu tö theâm soâi
ñoäng, laøm taêng tính caïnh tranh, giaûm giaù voán vaø thuùc ñaåy söï ra ñôøi nhieàu tieán boä taøi chính môùi.
AÙp löïc caïnh tranh trong heä thoáng ñaõ laøm ch chaát löôïng phuïc vuï ñöôïc caûi thieän, giaù voán ñaàu tö
ngaøy caøng giaûm, taïo ra nhieàu khaû naêng löïa choïn cho khaùch haøng.
Neáu nhö caùc ngaân haøng ñaëc bieät chuù troïng ñeán nhöõng khoaûn ñaàu tö ôû nhöõng doanh nghieäp lôùn
thì caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng taïo ra nguoàn ñaàu tö chuû yeáu cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø
nhoû, cho caùc caù nhaân, gia ñình. Moãi loaïi hình coù theá maïnh rieâng nhöng taát caû ñeàu goùp phaàn taêng
cöôøng hieäu quaû kinh teá, xaõ hoäi.
d. Ñaùp öùng caùc nhu caàu trong vieäc baûo veä ñaàu tö taøi chính
Caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng laø nôi baûo veä taøi chính, phaân taùn ruûi ro cho moãi ngöôøi, moãi
doanh nghieäp baèng caùch cung caáp caùc hôïp ñoàng baûo hieåm, caùc dòch vuï traû löông höu, … Trong
hoaït ñoäng ñaàu tö, hoï ñaùp öùng caùc nhu caàu thoâng tin neáu chuùng ta muoán hoaëc nhaän caùc uyû thaùc
neáu chuùng ta caàn.
3. Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng vaø ngaân haøng
Caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng Ngaân haøng
- Khoâng ñöôïc nhaän tieàn göûi khoâng kyø haïn - Ñöôïc pheùp nhaän tieàn göûi khoâng kyø haïn
vaø khoâng thöïc hieän nghieäp vuï thanh toaùn vaø thöïc hieän nghieäp vuï thanh toaùn cho
cho khaùch haøng khoâng tham gia vaøo khaùch haøng coù khaû naêng taïo tieàn
quaù trình taïo tieàn göûi vaø khoâng bò chi phoái, theo caáp soá nhaân vaø chòu söï chi phoái,
ñieàu haønh vaø kieåm soaùt bôûi NHTW. ñieàu haønh vaø kieåm soaùt cuûa NHTW.
- Taäp trung chuû yeáu vaøo caùc lónh vöïc chöùng - Chuû yeáu taäp trung vaøo lónh vöïc thöông
khoaùn, cho vay tieâu duøng vaø theá chaáp. maïi.
- Taêng cöôøng dòch vuï treân caùc maët: moâi
giôùi, ñaïi lyù chöùng khoaùn vaø caùc dòch vuï uûy - Môû roäng dòch vuï thanh toaùn qua ngaân
thaùc. haøng (chuyeån khoaûn).
CHÖÔNG XII
THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ
CAÂU 85
Theá naøo laø cheá ñoä tyû giaù hoái ñoaùi linh hoaït? Trình baøy caùc bieän phaùt chuû yeáu nhaèm bình
oån tyû giaù hoái ñoaùi.
1. Cheá ñoä tyû giaù hoái ñoaùi linh hoaït
01/1976, taïi Hoäi nghò Jamaica, tyû giaù hoái ñoaùi linh hoaït (thaû noåi) ñöôïc caùc nöôùc thaønh vieân IMF
chaáp nhaän.
- Tyû giaù thaû noåi töï do: laø moät tyû giaù maø möùc cuûa noù ñöôïc hình thaønh töï phaùt treân thò tröôøng
do quan heä cung caàu quyeát ñònh. Chính phuû giöõa thaùi ñoä thuï ñoäng, ñeå cho thò tröôøng quyeát
ñònh giaù trò ñoàng tieàn nöôùc mình
+ Neáu cung ngoaïi teä > caàu ngoaïi teä giaù ngoaïi teä giaûm vaø ngöôïc laïi
+ Neáu giaù ngoaïi teä cao thì seõ coù nhieàu ngöôøi baùn ngoaïi teä nghóa laø khuyeán khích xuaát khaåu
+ Neáu giaù ngoaïi teä giaûm thì seõ coù nhieàu ngöôøi mua ngoaïi teä nghóa laø khuyeán khích nhaäp khaåu
CAÂU 87
Trình baøy caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán tyû giaù hoái ñoaùi. Ñeå bình oån tyû giaù hoái ñoaùi, caàn
phaûi coù nhöõng bieän phaùp gì? Lieân heä thöïc tieãn Vieät Nam
1. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán tyû giaù
a. Veà maët daøi haïn
* Töông quan möùc thu nhaäp thöïc teá giöõa 2 quoác gia
Söï so saùnh möùc thu nhaäp cuûa 2 quoác gia seõ quyeát ñònh söï thay ñoåi töông quan giaù trò giöõa 2
ñoàng tieàn veà maët daøi haïn aûnh höôûng ñeán nhu caàu xuaát nhaäp khaåu vaø nhu caàu ñaàu tö cuûa 2
quoác gia ñoù.
Giaû söû möùc thu nhaäp ñöôïc ño baèng GNP/ngöôøi cuûa nöôùc A lôùn hôn nöôùc B
nhu caàu nhaäp khaåu cuûa A cao hôn
giaù trò ñoàng tieàn cuûa A giaûm xuoáng so vôùi giaù trò ñoàng tieàn cuûa B
Neáu möùc thu nhaäp cuûa A taêng nhanh hôn B coù nghóa laø tyû suaát sinh lôøi cuûa caùc khoaûn ñaàu tö
vaøo A seõ taêng nhanh hôn B, luoàng voán ñaàu tö vaøo A nhieàu hôn
giaù trò ñoàng tieàn A taêng leân
Hai aûnh höôûng naøy xaûy ra ñoàng thôøi vaø taùc ñoäng vaøo tyû giaù moãi khi coù söï khaùc bieät veà tyû leä
taêng tröôûng kinh teá giöõa 2 quoác gia. Söï thay ñoåi roøng cuûa tyû giaù phuï thuoäc baøo aûnh höôûng naøo
maïnh hôn.
* Töông quan möùc giaù giöõa 2 nöôùc
Töông quan naøy ñöôïc ño löôøng baèng tyû leä laïm phaùt döï tính
Khi tyû leä laïm phaùt döï tính cuûa A nhoû hôn B ñoàng tieàn A leân giaù so vôùi B.
Vôùi moät möùc laïm phaùt thaáp hôn, giaù caû haøng hoaù cuûa A seõ reû hôn giaù cuûa haøng hoaù cuøng loaïi
cuûa B
nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoaù cuûa A seõ taêng leân
nhu caàu ñoàng tieàn cuûa A taêng leân
giaù trò ñoàng tieàn cuûa A taêng leân töông ñoái so vôùi giaù trò ñoàng tieàn cuûa B
Maët khaùc, nhu caàu nhaäp khaåu haøng hoaù cuûa B giaûm xuoáng giaûm nhu caàu ñoái vôùi ñoàng tieàn
cuûa B, laøm cho ñoàng tieàn B xuoáng giaù.
Ñieàu naøy giaûi thích theo thuyeát ngang giaù söùc mua treân neàn taûng quy luaät 1 giaù: neáu haøng hoùa
cuøng loaïi ñöôïc baùn ôû 2 nöôùc thì giaù cuûa chuùng phaûi nhö nhau, neáu khoâng ngöôøi tieâu duøng seõ mua
haøng hoaù ôû nôi reû hôn. Lyù thuyeát naøy coù ích khi ñöôïc söû duïng ñeå döï ñoaùn chieàu höôùng bieán ñoäng
cuûa tyû giaù.
Tuy nhieân, quy luaät 1 giaù khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc aùp duïng vì:
- Caùc giao dòch quoác teá phaûi chòu chi phí giao dòch
- Coù nhöõng loaïi haøng hoaù thuoäc loaïi phi maäu dòch nhö nhaø, ñaát, dòch vuï,…
- Haøng hoaù giöõa caùc nöôùc coù theå cuøng loaïi nhöng khaùc nhau veà chaát löôïng
* Söï can thieäp cuûa chính phuû vaø yù thích cuûa ngöôøi tieâu duøng
(4)
Ngaân haøng ñaïi lyù Ngaân haøng chuyeån tieàn
(2)
(5) (3)
(1)
Chuû theå nhaäp khaåu Chuû theå xuaát khaåu
Böôùc 1: sau khi thoaû thuaän ñi ñeán kí keát hôïp ñoàng mua baùo ngoaïi thöông, toå chöùc xuaát khaåu
cung öùng haøng hoaù dòch vuï chuyeån giao toaøn boä chöùng töø cho toå chöùc nhaäp khaåu.
Böôùc 2: Toå chöùc nhaäp khaåu kieåm tra chöùng töø, hoaù ñôn, vieát leänh chuyeån tieàn gôûi ngaân haøng
phuïc vuï mình goàm noäi dung:
+ Teân, ñòa chæ ngöôøi xin chuyeån tieàn.
(3)
(5)
(2) (4)
(7)
(1)
Chuû theå xuaát khaåu Chuû theå nhaäp khaåu
(3)
(1)
Chuû theå xuaát khaåu Chuû theå nhaäp khaåu
(2)