T.C.

ANKARA
16. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/1082

GÖREVLİLİK KARARI

Davacı Birce Palta vekili Av. Bülent Büyükarda tarafından, 1416 sayılı Kanun kapsamında, Milli
Eğitim Bakanlığı adına Amerika Birleşik Devletlerinde yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayarak
yurda dönen davacının anılan Kanunun 21. maddesi gereği yurda döndükten sonra mecburi hizmet
yükümlülüğünü ifa etmek üzere ihtisasına uygun bir kadroya atanması gerekmekte iken 27/8/2019
tarihinde Derince İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde Genel İdare Hizmetleri sınıfına aday memur olarak
atandığından bahisle ihtisası dahilinde bir işe atanması ya da mecburi hizmetinin düşürülmesi istemiyle
yapılan başvurunun reddi üzerine davalı idareye verdiği taahhüdün ve mecburi hizmet yükümlülüğünün
iptali ile 1.000,00-TL maddi ve 100.000,00-TL manevi tazminatın ödenmesi istemiyle Milli Eğitim
Bakanlığı aleyhine açılan davada, davalı idarenin savunma dilekçesinde görev itirazında bulunduğu
görüldüğünden itiraz hakkında işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin
Sınırı” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu
ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler
tarafından açılan iptal davaları, 4492 sayılı Kanunla değişik (c) bendinde; Tahkim yolu öngörülen
imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin
yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasından çıkan uyuşmazlıklara
ilişkin davalar, idari dava türleri arasında sayılmıştır.
Anılan madde hükmünden anlaşılacağı üzere, idari yargının görev alanı; idare hukuku kuralları
içinde kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla, kamu gücü kullanılarak tesis edilen idari işlemler, idari
eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar nedeniyle açılan davaların görüm ve çözümüyle
sınırlıdır.
1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanunun 1. maddesinde;
"Umumi ve mülhak bütçe ile idare olunan Devlet devairi ve inhisar idarelerinin, vilayetlerin,
şehremanetleri ile belediyelerin, ticaret odalarının ve mukavelenameleri mucibince talebe göndermeğe
mecbur olan şirketlerin tahsil için ecnebi memleketlere gönderecekleri talebe bu kanun ahkamına
tabidir." hükmü; 2. maddesinde; "Birinci maddede sayılan makamlar tarafından ecnebi memleketlere
gönderilecek talebe Maarif Vekaletince yazılı ve sözlü sınav ile seçilir. Bu makamlar göndermek
istedikleri talebenin adedini, ihtisas zümresini ve bu talebede aradıkları evsafı ve okutmak istedikleri
memleketleri ve takip etmesini arzu eyledikleri tahsil planının esaslı cihetlerini her sene Nisan nihayetine
kadar Maarif Vekaletine bildirirler. Maarif Vekaleti de o sene ecnebi memleketlere gönderilecek talebin
evsafını, tahsil şartlarını alakadar tedris müesseselerine tebliğ ve gazetelerle ilan eder." hükmü; 19.
maddesinin 1. fıkrasında; "Geriye çağrılan talebe ile tahsillerini bitirerek iki ay zarfında avdet eylemeyen,
17 nci ve 18 nci maddeler mucibince müracaat ve teklif olunan hizmetleri kabul etmeyen talebe ile
bunlardan mecburi hizmet müddeti içinde istifa eden veyahut memuriyetten ihraç cezasına uğrayanlar,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 34. maddesine göre tahsil masraflarını faizleriyle birlikte
ödemeye mecburdur." hükmü, 21. maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Kanun uyarınca mecburi hizmet
karşılığı yurt dışına gönderilenler öğrenimlerini başarıyla tamamladıktan sonra mecburi hizmet
yükümlülüklerini ifa etmek üzere, adlarına gönderildikleri kurumların ilgili kadrolarına atanır." hükmü,
2. fıkrasında; "Millî Eğitim Bakanlığında istihdam edilmek üzere Millî Eğitim Bakanlığı adına ve
hesabına bu Kanun kapsamında yurt dışına gönderilenlerden gönderildikleri ülkede doktora öğrenimlerini
tamamladıktan sonra mecburi hizmet yükümlülüklerini ifa etmek üzere yurda dönenler, Millî Eğitim
Uzmanı kadrolarına atanır." hükmü, 5. fıkrasında ise; "Yükseköğretim kurumları adına ve Millî Eğitim
Bakanlığı hesabına lisansüstü öğrenim görenlerin mecburi hizmet yükümlülüklerinin, yükseköğretim

UYAP Bilişim Sistemindeki bu dokümana http://vatandas.uyap.gov.tr adresinden RxTL5Xe - U+0fdc6 - 27OKb4x - HKYirk= ile erişebilirsiniz.
 T.C.
ANKARA
16. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/1082

kurumları ile kamu kurum ve kuruluşlarına devrine Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşü üzerine
Millî Eğitim Bakanlığınca karar verilir. Kamu kurum ve kuruluşları adına lisansüstü öğrenim görenlerin
mecburi hizmet yükümlülüklerinin kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarına devrine ise
Millî Eğitim Bakanlığınca karar verilir." hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 1416 sayılı Kanun kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı
adına Amerika Birleşik Devletlerinde yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamladığı, anılan Kanunun
21. maddesi gereği yurda döndükten sonra mecburi hizmet yükümlülüğünü ifa etmek üzere ihtisasına
uygun bir kadroya atanması gerekmekte iken 27/8/2019 tarihinde Derince İlçe Milli Eğitim
Müdürlüğünde Genel İdare Hizmetleri sınıfına aday memur olarak atandığından bahisle ihtisası dahilinde
bir işe atanması ya da mecburi hizmetinin düşürülmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi üzerine davalı
idareye verdiği taahhüdün ve mecburi hizmet yükümlülüğünün iptali ile 1.000,00-TL maddi ve
100.000,00-TL manevi tazminatın ödenmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdari makamlar tarafından, idarenin işlevine ilişkin olarak ve kamu gücü kullanılmak suretiyle
yapılan, yeni bir hukuki durum yaratan veya varolan hukuki durumu değiştiren kesin ve icrai nitelikteki
tek yanlı irade açıklamaları, idare hukukunda idari işlem olarak nitelendirilir ve bu işlemler, idari yargı
denetimine tabidirler.
Olayda, her ne kadar, davacı ve kefilleri tarafından tek taraflı olarak imzalanmış bir taahhüt ve
kefalet senetleri bulunmakta ise de, davaya konu edilen uyuşmazlığın, mecburi hizmet yükümlülüğünü
ifa etmek üzere ihtisasına uygun bir kadroya atanması gerekmekte iken Derince İlçe Milli Eğitim
Müdürlüğünde Genel İdare Hizmetleri sınıfına aday memur olarak atanmasının kanuna aykırı olduğu
iddiasıyla davalı idareye verdiği taahhüdün ve mecburi hizmet yükümlülüğünün iptaline ve bu süreçte
ihtisasına uygun kadro karşılığı olan maaş tutarları ile atandığı aday memur kadrosunda görev yapması
sebebiyle aldığı maaş tutarları arasındaki farklar sebebiyle oluşan zararlarına karşılık maddi ve manevi
zararlarının tazmini isteminden kaynaklandığı, davacının oluştuğunu ileri sürdüğü zararların davalı
idarece davacının mecburi hizmet yükümlülüğünü ifa etmek üzere ihtisasına uygun bir kadroya süresi
içerisinde atanmamasına dayandırıldığı, hal böyle olunca, uyuşmazlığın temelinde bulunan
atama/atamama işleminin, kesin ve icrai niteliği bulunan ve idare tarafından kamu gücüne dayalı olarak
tek taraflı iradeyle tesis edilen bir idari işlem niteliğinde olduğu, bu haliyle uyuşmazlığın özel hukuk
hükümlerine göre adli yargıda çözüme kavuşturulabilecek yüklenme ve kefalet senedinden kaynaklı bir
alacak-borç ilişkisinden kaynaklanmadığı, tüm bu değerlendirmeler sonucunda, bakılan uyuşmazlığın
görüm ve çözümünün idari yargı yerlerine ait olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde idari yargının görevli olması nedeniyle
davalı idarenin görev itirazının reddine, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi
Hakkında Kanun'un 12. maddesi uyarınca bu kararın tarafla tebliğ tarihinden itibaren (15) gün içinde
uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na sunulmak üzere iki nüsha
dilekçe ile mahkememize başvurabileceği hususunun davalı idareye bildirilmesine, kararın taraflara
tebliğine, 29/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye

ALİ ÜN AHMET ERAY PINAR CAN DOĞAN SARCAN
38451 192971 216773

UYAP Bilişim Sistemindeki bu dokümana http://vatandas.uyap.gov.tr adresinden RxTL5Xe - U+0fdc6 - 27OKb4x - HKYirk= ile erişebilirsiniz.