Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

Bài 2: PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CƠ BẢN

A. PHƯƠNG PHÁP GIẢI

Dạng 1: sin u  m , cosu  m

1) sin u  m

• TH1: m   1;1 thì phương trình (1) vô nghiệm.


sin u  0  u  k

 
• TH2: m0; 1 thì giải nhanh sin u  1  u   k 2  k  
 2
 
sin u  1  u  2  k 2
 1 2 3  u  v  k 2
• TH3: m   ;  ;  thì dùng công thức: sin u  sin v  
 2 2 2  u    v  k 2
• TH4: m   1;1 và không thỏa mãn TH2 và TH3 thì dùng arc:
u  arcsin m  k 2
sin u  m  
u    arcsin m  k 2
2) cosu  m

• TH1: m   1;1 thì phương trình (2) vô nghiệm.

 
cos u  0  u  2  k

• TH2: m0; 1 thì giải nhanh cos u  1  u  k 2 k  
cos u  1  u    k 2


 1 2 3  u  v  k 2
• TH3: m   ;  ;  thì dùng công thức: cos u  cos v  u  v  k 2
 2 2 2  

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 1

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

• TH4: m   1;1 và không thỏa mãn TH2 và TH3 thì dùng arc:
u  arccos m  k 2
cos u  m  
u   arccos m  k 2
➢ Chú ý : Khi giải phải dùng đơn vị là rad nếu đề bài không cho độ.
Khi gặp dấu trừ ở trước thì:

 sin x  ..................;  cos x  ...................

A. BÀI TẬP MẪU

Ví dụ 1: Giải các phương trình sau:
 1  
a) sin x  sin b) sin x   c) sin  x 
 1  0 d) sin 2 x  sin 48  0
0

3 2  4
3 1 1
e) cos3x  0 f) cos(2 x  10o )   0 g) cos( x  3) 
2 2 3

Giải

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 2

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN
Bài 1. Giải các phương trình sau:
   
e) sin  x  600  
1
a) sin  3x    sin   x  
 3  4 2
      3
b) sin  3x    sin   x    0 f) sin  x  
 3  3    3 5
 
c) 2sin  3x    3  0 g) 3.sin  x  450   2  0

3 
 
d) 2sin   x    2  0 h) 2.sin  3x  1200   3  0
 4
Bài 2. Giải các phương trình sau:
   
a) cos  2 x    cos  x   e) 2.cos 1350  3 x   1  0
 3  3
 2    
b) cos  3x    cos   x    0 f) 3cos(3x  )  1  0
 3   3 2
  1
c) cos  3x    g) 3 cos(2 x  1200 )  1  0
 3 2
    1
d) 2 cos  3x    3  0 h) cos  2 x   

3   4  3

Bài 3. Giải các phương trình sau (Biến đổi tổng thành tích, hoặc sử dụng cung đối,
cung phụ)
       
a) cos  3x    cos  x    0 d) cos  5 x    sin   x    0
 3  3  6  6
       
b) sin  3x    sin  x    0 e) cos  3x    sin  x    0
 6  6    4  4  
       
c) sin  3x    cos  x    0 f) sin  x    cos  5 x    0
 6  6    6  6  

Dạng 2: tan u  m , cot u  m .

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 3

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

A. PHƯƠNG PHÁP GIẢI

3) tanu  m


 tan u  0  u  k

 
• TH1: m0; 1 thì giải nhanh  tan u  1  u   k  k  
 4
 
 tan u  1  u   k
4
 3 
• TH2: m   3;   thì dùng công thức: tan u  tan v  u  v  k
 3 
• TH3: m không thỏa mãn TH1 và TH2 thì dùng arc: tan u  m  u  arctan m  k
4) cot u  m

 
 cot u  0  u   k
2

 
• TH1: m0; 1 thì giải nhanh cot u  1  u   k  k  
 4
 
cot u  1  u  4  k

 3 
• TH2: m   3;   thì dùng công thức: cot u  cot v  u  v  k
 3 
• TH3: m không thỏa mãn TH1 và TH2 thì dùng arc: cot u  m  u  arccot m  k
➢ Chú ý : Khi giải phải dùng đơn vị là rad nếu đề bài không cho độ.
Khi gặp dấu trừ ở trước thì:

 tan x  ..................;  cot x  ...................

B. BÀI TẬP MẪU

Ví dụ 2: Giải các phương trình sau:

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 4

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

x 
a) tan(3x  300 )  1 b) cot(  200 )   3 c) cot(4 x  )  3
4 6

Giải
…………………………………………………………………………………………………
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Ví dụ 3: Giải các phương trình sau:

   x  x 
a) cos 2 x.cot  x    0 c)  cot  1 cot  1  0
 4  3  2 
b) 1  2cos x  3  cos x   0 d)  cot x  1 sin 3x  0

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 5

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

Giải
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Ví dụ 4: Giải các phương trình sau:

a) cos3x  sin 2 x  0 b) tan x.tan 2 x  1

Giải
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 6

 Trường Quốc Á Châu GV: Lê Thị Lệ Hằng

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
C. BÀI TẬP RÈN LUYỆN

Bài 4. Giải các phương trình sau:

   
a) 3 tan  3x    3  0 b) tan  2 x    tan x  0 c) 3.tan  200  x   1  0
 6  2
   2   
d) cot  3x    cot  x  0 e) 3  2 cot  400  x   0 f) 4 cot  3x    2  1
 3  3   6
Bài 5. Giải các phương trình sau: (Phương trình tích hoặc phương trình có mẫu)
e)  tan x  300  .cos  2 x  1500   0
2 cos 2 x
a) 0
1  s in2x
s in3x
b) cos 2 x.tan x  0 f) 0
cos 3x  1
 
c) sin 3x.cot x  0 g) cos 2 x.cot  x    0
 4 
d) 3tan x  3   2sin x 1  0 h) tan 2 x.cot 3x  1

Bài 6: Giải các phương trình sau (Biến đổi tổng thành tích, hoặc sử dụng cung đối, cung
phụ)
       
a) cos  3x    cos  x    0 d) cos  5 x    sin   x    0
 3  3  6  6
       
b) sin  3x    sin  x    0 e) cos  3x    sin  x    0
 6   6   4  4  

Lý thuyết và bài tập giải tích 11 Trang 7