Parkinsonova bolest (PB) je bolest s poremećajima pokreta.

Nazvana je po engleskom ljekaru Jamesu Parkinsonu koji je prvi opisao 1817. godine u svom djelu (An
essay on shaking palsy) i prvobitno je nazvao drhtajućom paralizom, zbog njenihonesposobljavajućih
simptoma.
Opisi karakterističnih simptoma bolesti koji su primjećeni kod oboljelih, nisu se puno izmjenili od tada.
Simptomi uključuju sporost u izvođenju pokreta, gubitak u ritmu i spontanoj motorici, povećanje tonusa
mišića ili ukočenost i ritmično podrhtavanje određenih dijelova tijela. Kod bolesnika je karakterističan
polupognuti stav cijelog tijela, sa nogama savijenim u koljenima i rukama savijenim u laktovima
Prema definiciji, parkinsonova bolest je hronična neurodegenerativna bolest koja se manifestuje
karakterističnim simptomima. Javlja se kao posljedica izrazitog nedostatka neurotransmitera dopamina u
djelu mozga odgovornom za kontrolu voljno koordiniranih pokreta i početka neke motoričke radnje. Kao
posljedica hemijskog deficita u djelu mozga koji nadzire voljne pokret javljaju se nevoljni pokreti.
Parkinsonova bolest je treći najučestaliji neurološki
poremećaj kod ljudi. Javlja se u 1% populacije
starije od 60 godina. Učestalost pojave
parkinsonove bolesti raste sa povećanjem starosti
populacije. Nešto češće oboljevaju muškarci nego
žene. Danas u svijetu od parkinsonove bolesti
boluje oko 2 miliona ljudi, a pretpostavlja se da bi
se taj broj mogao udvostručiti do 2040 godine.
Tačan uzrok degeneracije dopaminergičkih neurona je
nepoznat. Pretpostavlja se da je posljedica interakcije
genetskih činilaca (starenje, muški pol, bijela rasa,
emocionalni stres, depresivnost, i činilaca okoline (trauma,
izlaganje herbicidima i pesticidima, ugljen monoksidu,
teškim, metalima, metanolu, , lijekovima, , antipsihoticima,
upotreba bunarske vode, život u ruralnoj sredini).
Klinička slika
Bolest se sporo razvija i može proći nekoliko mjeseci, pa i
godina prije nego što bolesnik
ustanovi da ima tegobe.
Tri su glavna simptoma PB :
Tremor (drhtanje)
Rigor (ukočenost mišića ruku, nogu i vrata)
Bradikinezija (usporenje pokreta)
Simptomi ne moraju da budu prisutni istovremeno, niti
da se javljaju podjednakim intenzitetom.
Tremor (drhtanje) je simptom koji javnost često povezuje s PB, iako tek oko 25 % bolesnika doživljava jako
slabi tremor ili ga uopšteni nema. Karakteriše se ritmičnim podrhtavanjem i nevoljnim pokretima različitih
dijelova tjela. Posljedica je ponavljanja mišićnih kontrakcija. U početku je izazvan uzbuđenjem, gubi se u
snu i tokom odmora, a vremenom se javlja u sve duži razdobljima. Počinje asimetrično na rukama, prvo
jedna pa druga, kasnije noge, donja vilica, jezik, glava. Važno je zapamtiti da drhtanje može imati različito
porijeklo, tako da nemaju svi bolesnici s drhtanjem PB.

Rigor (ukočenost) je pojačan tonus ili ukočenost u mišićima. Najčešće se javlja u okviru vrata, ramenog
pojasa, karlica, ali i u šakama i stopalima. Rezultat je tipični položaj bolesnika sa PB - polupognuti položaj
položaj tijela, sa nogama savijenim u koljenima i rukama u laktovima. Često je ukočenost odgovorna za
izraz lica u obliku maske. Kod nekih bolesnika ukočenost vodi osjećaju bola, posebno u rukama i ramenima.
Pojačava se tokom kretanja.
Bradikinezija znači sporost pokreta. Ovaj simptom u najvećoj mjeri doprinosi funkcionalnom oštećenju
bolesnika. Karakteriše je kašnjenje u započinjanju pokreta i smanjena amplituda pokreta. Uzrok je sporost
u prenosu nužnih informacija od mozga prema određenim djelovima tijela. Kada su uputstva primljena,
tjelo sporo reaguje na njih.
Normalni asocirani pokreti (npr. mahanje rukama dok hodamo, treptanje, gestikulacija tokom razgovora)
znatno su smanjeni. Obavljanje uobičajenih dnevnih aktivnosti koje uključuju fine pokrete, je usporeno
(zakopčavanje dugmadi, vezivanje pertli, okretanje u krevetu).

Posturalna nestabilnost (slaba ravnoteža) se javlja kao rezultat gubitaka posturalnih refleksa. To su
autonomni refleksni mehanizmi koji kontrolišu održavanje uspravnog položaja i štite osobu odpadova
padova promjene položaja. Padanje, tj. gubitak uspravnog položaja, se u PB javlja npr. kod promjene
smjera hoda ili sjedanja u stolicu.