Ηλεκτροτεχνία- Φυλλάδιο 4

Ερωτήσεις ενότητας 5.3.

Ερωτήσεις ανάπτυξης

1. Στο μονοφασικό εναλλασσόμενο ρεύμα, τι ονομάζεται πραγματική ισχύς P (μον.

3), ποια η μονάδα μέτρησής της (μον. 1) και από ποιον τύπο δίνεται (μον. 3);

(2020 επαν – 7/100)

2. Πώς μεταβάλλεται η ισχύς σε συνάρτηση με το χρόνο σε ένα κύκλωμα

εναλλασσομένου ρεύματος;

3. Πώς μεταβάλλεται η ισχύς σε κύκλωμα ΕΡ που διαθέτει μόνο ωμική αντίσταση

R;

4. Αν ένα κύκλωμα Ε.Ρ. τροφοδοτείται με τάση συχνότητας f = 100Hz, ποια θα

είναι η συχνότητα και ποια η περίοδος της στιγμιαίας ισχύος που καταναλώνεται στο
κύκλωμα;

5. Τι ονομάζεται μέση τιμή της ισχύος σε κύκλωμα με ωμική αντίσταση; Τι

ονομάζεται ηλεκτρικό έργο ή ενέργεια που απορροφάται από την αντίσταση;

6. Πώς μεταβάλλεται η ισχύς σε κύκλωμα ΕΡ που διαθέτει μόνο επαγωγική

αντίδραση; Ποια είναι η φυσική σημασία της αρνητικής στιγμιαίας ισχύος; Τί
συμβαίνει τότε στο κύκλωμα Ε.Ρ.;

7. Να σχεδιάσετε (μον. 4) και να εξηγήσετε (μον. 5) το διάγραμμα ροής στιγμιαίας

ισχύος σε διάστημα μίας περιόδου, όταν εναλλασσόμενη τάση εφαρμόζεται στα άκρα
ενός ιδανικού πηνίου. (2020 επαν – 9/100)

8. Ποια από τα παρακάτω κυκλώματα καταναλώνουν ενεργό ισχύ: R, L, C, RL, RC,

RLC σε σειρά, RLC παράλληλα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 1

9. Σε ένα κύκλωμα Ε.Ρ. με σύνθετη αντίσταση Ζ, από ποιον τύπο δίνεται:

α) η πραγματική ισχύς που καταναλώνει

β) η άεργος ισχύς που καταναλώνει

γ) η φαινόμενη ισχύς που καταναλώνει

10. Εναλλασσόμενη πηγή τάσης τροφοδοτεί μία σύνθετη αντίσταση.

(2015– 10/100, 2018 επαν – 10/100)

α) Τι ονομάζεται πραγματική ισχύς και από ποια σχέση δίνεται; (5/100)

β) Τι ονομάζεται άεργος ισχύς και από ποια σχέση δίνεται; (5/100)

11. Ποια ισχύς ενός κυκλώματος ΕΡ αντιστοιχεί στην ισχύ ΣΡ;

12. Τι τύπου αντιστάσεις περιλαμβάνει ένας Μ/Σ και γιατί;

13. Τί είναι το τρίγωνο ισχύος; Πώς συνδέονται οι τρεις τύπου ισχύος;

14. Πότε ο συντελεστής ισχύος ονομάζεται επαγωγικός και πότε χωρητικός;

15. Γιατί ο επαγωγικός συντελεστής ισχύος ονομάζεται μεταπορείας;

16. Ποια είναι η συμπεριφορά ενός κυκλώματος εναλλασσόμενου ρεύματος, όταν η

άεργος ισχύς του είναι θετική και ποιά, όταν είναι αρνητική; (2020– 8/100)

17. Ηλεκτρικό κύκλωμα αποτελείται από αντίσταση, πυκνωτή και πηνίο συνδεδεμένα
σε σειρά. (2013– 8/100)

Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος, όταν:

α) Το κύκλωμα έχει επαγωγική συμπεριφορά.

β) Το κύκλωμα έχει χωρητική συμπεριφορά.

18. Πώς πραγματοποιείται η αντιστάθμιση σε ένα κύκλωμα επαγωγικής

συμπεριφοράς;

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 2

19. Σε ένα ωμικό κύκλωμα πραγματοποιείται αντιστάθμιση; Δικαιολογήστε την
απάντησή σας.

20. Ποιο είδος αντιστάθμισης είναι το καταλληλότερο για έναν μεγάλο καταναλωτή
με μεγάλη διάρκεια συνεχούς λειτουργίας;

Τι ονομάζεται ατομική αντιστάθμιση (μον. 3) και για ποιους κυρίως καταναλωτές

χρησιμοποιείται (μον. 4); (2020– 7/100)

21. α) Τι ονομάζεται αντιστάθμιση ή βελτίωση του συνφ (μον. 3).

β) Με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται συνήθως η αντιστάθμιση (μον. 4).

γ) Να αναφέρετε ένα λόγο για τον οποίο πραγματοποιείται η αντιστάθμιση

(μον. 3). (2017– 10/100)

22. Να αναφέρετε, ονομαστικά, τα τρία (3) είδη αντιστάθμισης που χρησιμοποιούνται

κυρίως. (2014– 6/100)

23. Ένας πυκνωτής συνδέεται σε μονοφασικό δίκτυο τάσης U (ενεργός τιμή) και
κυκλικής συχνότητας ω και αντισταθμίζει ολικά άεργη επαγωγική ισχύ Q. Ποια σχέση
δίνει τη χωρητικότητα C του πυκνωτή; (2009– 7/100)

24. Εάν η τιμή του συντελεστή ισχύος ενός ηλεκτρικού φορτίου αυξηθεί με
προσθήκη πυκνωτών παράλληλα (αντιστάθμιση), η φαινόμενη ισχύς αυξάνεται,
μειώνεται ή παραμένει σταθερή (μον. 2); Αιτιολογήστε την απάντησή σας (μον. 6).

(2018 επαν – 8/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 3

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

25. Αν σε ένα κύκλωμα Ε.Ρ. με ιδανικό πηνίο η στιγμιαία ισχύς είναι p = - 15 W, τότε
τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή:

α. η ισχύς κατευθύνεται από την πηγή στο πηνίο

β. η ισχύς κατευθύνεται από το πηνίο προς την πηγή

γ. η μέτρηση είναι λανθασμένη, καθώς δεν υπάρχει αρνητική πραγματική ισχύς

26. Ένα κύκλωμα RC θα καταναλώνει:

α. μόνο πραγματική ισχύ

β. μόνο άεργη ισχύ

γ. και πραγματική και άεργο ισχύ

δ. μόνο φαινόμενη ισχύ

27. Εάν σ’ ένα κύκλωμα η άεργος ισχύς είναι θετική (Q>0), τότε: (2011 – 3/100)

α. Το κύκλωμα έχει επαγωγική συμπεριφορά.

β. Το κύκλωμα έχει χωρητική συμπεριφορά.

γ. Το κύκλωμα έχει ωμική συμπεριφορά.

δ. Το ρεύμα προπορεύεται της τάσης.

28. Εάν σ’ ένα κύκλωμα ισχύει ότι Q = 400 Var και S = 500 VA, τότε για την Ρ θα
ισχύει:

α. Ρ = 300 W

β. P = 100 W

γ. P = 30 W

δ. P = 900 W

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 4

29. Σε ένα κύκλωμα σύνθετης αντίστασης Ζ, εφαρμόζεται εναλλασσόμενη τάση. Η
πραγματική ισχύς Ρ είναι 4kW και η άεργος ισχύς Q είναι 3kVar. Η φαινομένη ισχύς S
είναι: (2013 – 5/100)

α. 1 kVA

β. 3,6 kVA

γ. 5 kVA

δ. 7 kVA

30. Ένα κύκλωμα RL απορροφά Q = 400 VAr. Αν συνδέσουμε έναν πυκνωτή, για
τον οποίο γνωρίζουμε ότι QC = 200 Var, τότε η άεργη ισχύς που θα απορροφά το
κύκλωμα από το δίκτυο μετά την αντιστάθμιση θα είναι:

α. 200 VAr

β. 400 VAr

γ. 600 VAr

δ. 1000 Var

31. Ο συντελεστής ισχύος (συνφ) ενός κυκλώματος λέγεται επαγωγικός ή

μεταπορείας, εάν: (2014 – 5/100)

α. Q = 0

β. Q > 0

γ. Q < 0

δ. Q  P2  S2

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 5

Ερωτήσεις αντιστοίχισης

32. Να γράψετε τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α, β,

γ, δ, ε της στήλης Β που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. (2010 - 10/100)

ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1
1. Επαγωγική αντίσταση XL α.
2 LC
2. Ενεργός ένταση εναλλασσομένου ρεύματος Ιεν β. ωL
3. Συχνότητα συντονισμού (ιδιοσυχνότητα) f0 γ. Uεν ∙ Ιεν
I0
4. Σύνθετη αντίσταση Ζ δ.
2

R 2   XL  XC 
2
5. Φαινόμενη ισχύς S ε.

1 - ................... 2 - ................... 3 - ................... 4 - ................... 5 - ...................

33. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και,
δίπλα, ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή
αντιστοίχιση. Σημειώνεται ότι ένα γράμμα από τη στήλη Β θα περισσέψει.
(2018 επαν - 10/100)

1 - ................... 2 - ................... 3 - ................... 4 - ................... 5 - ...................

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 6

Ερωτήσεις τύπου Σωστό (Σ) / Λάθος (Λ)

34. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας σε κάθε

πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η
πρόταση είναι λανθασμένη.

1. Σε ένα κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος, που περιέχει μόνο ωμική αντίσταση, η

στιγμιαία ισχύς μεταβάλλεται περιοδικά με την ίδια συχνότητα με την οποία
μεταβάλλεται η τάση και το ρεύμα. ........................ (2020 – 3/100)

2. Η στιγμιαία ισχύς ενός πυκνωτή με αμελητέα ωμική αντίσταση έχει διπλάσια

συχνότητα από την τάση και το ρεύμα. ........................ (2020 επαν – 3/100)

3. Στο τρίγωνο ισχύος του εναλλασσόμενου ρεύματος η πραγματική ισχύς Ρ αντιστοιχεί

στην υποτείνουσα του τριγώνου. ........................ (2010 – 3/100)

4. Σε κύκλωμα εναλλασσομένου ρεύματος η άεργος ισχύς Q αντιστοιχεί στην

υποτείνουσα του τριγώνου ισχύος. ........................ (2017 – 3/100)

5. Άεργος ισχύς (Q) είναι η ισχύς που εμφανίζεται στο χωρητικό ή επαγωγικό μέρος
μιας σύνθετης αντίστασης. ........................ (2012 – 3/100)

6. Σ’ ένα κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος όταν η άεργος ισχύς είναι αρνητική

(Q<0) το κύκλωμα παρουσιάζει χωρητική συμπεριφορά ή ισοδύναμα η τάση έπεται του
ρεύματος. ........................ (2016 – 3/100)

7. Άεργος ισχύς Q ονομάζεται η ισχύς που παρουσιάζεται στο επαγωγικό ή χωρητικό

μέρος της σύνθετης αντίστασης ενός κυκλώματος εναλλασσόμενου ρεύματος.
........................ (2017 επαν – 3/100)

8. Η άεργος ισχύς ενός κυκλώματος Ε.Ρ. είναι πάντα αρνητική. .............. (2020 – 3/100)

35. Ομοίως για τις παρακάτω προτάσεις

1. Πραγματική ισχύς μιας σύνθετης αντίστασης ονομάζεται η ισχύς που καταναλώνεται

στο ωμικό μέρος της αντίστασης. ........................ (2018 – 3/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 7

2. Σε ένα κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος, η επαγωγική αντίδραση καταναλώνει
πραγματική ισχύ. ........................ (2019 – 3/100)

3. Ένας πυκνωτής συνδεδεμένος σε πηγή Ε.Ρ. καταναλώνει πραγματική ισχύ .................

4. Αν μια τιμή έχει μονάδα μέτρησης την βαττώρα W  h , τότε η τιμή αυτή

αναφέρεται σε καταναλισκόμενη ενέργεια ........................

5. Σε ένα κύκλωμα Ε.Ρ., η επαγωγική και η χωρητική αντίδραση δεν καταναλώνουν

ενέργεια και αποτελούν την άεργο αντίσταση του κυκλώματος. .............. (2015 – 3/100)

6. Η χωρητική αντίδραση XC δεν καταναλώνει πραγματική ισχύ. …(2020 επαν – 3/100)

36. Ομοίως για τις παρακάτω προτάσεις

1. Η ΔΕΗ μας χρεώνει την πραγματική ισχύ που καταναλώνουμε ........................

2. Η άεργος ισχύς σε κύκλωμα με σύνθετη αντίσταση Ζ δίνεται από τον τύπο

Q  U    και μετριέται σε Var ........................

3. Στο τρίγωνο ισχύος ενός κυκλώματος εναλλασσόμενου ρεύματος η φαινόμενη ισχύς

S αντιστοιχεί στην υποτείνουσα του τριγώνου. ........................ (2018 επαν – 3/100)

4. Μονάδα της αέργου ισχύος Q είναι το VoltAmpere (VA). .............. (2019 – 3/100)

37. Ομοίως για τις παρακάτω προτάσεις

1. Σε κύκλωμα Ε.Ρ. με αντιστάτη, η ισχύς έχει την ίδια συχνότητα με την τάση
........................

2. Εάν σ’ ένα κύκλωμα η άεργος ισχύς είναι θετική ( Q > 0 ), τότε ο συντελεστής ισχύος
του κυκλώματος λέγεται επαγωγικός ή μεταπορείας ........................

L  XC
3. Σύμφωνα με το τρίγωνο αντιστάσεων, ισχύει ότι   ........................
Z

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 8

4. Η γωνία φ του συντελεστή ισχύος (συνφ) είναι ίση με τη γωνία ρεύματος μείον τη
γωνία της τάσης ........................

5. Ο συντελεστής ισχύος ενός κυκλώματος ονομάζεται επαγωγικός, αν η άεργος ισχύς

του κυκλώματος είναι αρνητική. ........................ (2018 – 3/100)

6. Η αντιστάθμιση ενός επαγωγικού καταναλωτή πραγματοποιείται με τη σύνδεση

κατάλληλης διάταξης διόδων. ........................ (2018 – 3/100)

7. Ομαδική αντιστάθμιση: Σε κάθε επαγωγικό καταναλωτή συνδέεται άμεσα ο

απαραίτητος πυκνωτής. ........................ (2016 – 3/100)

8. Με την αντιστάθμιση για σταθερή πραγματική ισχύ βελτιώνεται ο συντελεστής

ισχύος. ........................ (2020 – 3/100)

9. Στην κεντρική αντιστάθμιση κάθε ομάδα επαγωγικών καταναλωτών με την ίδια ισχύ
και διάρκεια λειτουργίας αντισταθμίζεται από ένα κοινό πυκνωτή. ........................

(2019 επαν – 3/100)

10. Ο ευκολότερος τρόπος για τον περιορισμό της κατανάλωσης επαγωγικής αέργου
ισχύος, είναι η παράλληλη σύνδεση χωρητικοτήτων (πυκνωτών)...…(2021 επαν – 3/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 9

Ερωτήσεις αντιστοίχισης

38. Να γράψετε τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α, β,

γ, δ, ε, στ της στήλης Β που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. Σημειώνεται ότι ένα γράμμα
από τη στήλη Β θα περισσέψει. (2020 – 15/100)

1 - ................... 2 - ................... 3 - ................... 4 - ................... 5 - ...................

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 10

Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενών

39. Για τα παρακάτω ηλεκτρικά μεγέθη να σημειώσετε δίπλα σε κάθε γράμμα τη

μονάδα μέτρησης που αντιστοιχεί. (2009– 6/100)

α. Συχνότητα ...............................................................

β. Επαγωγική αντίδραση (ή αντίσταση) ...............................................................

γ. Χωρητικότητα πυκνωτή ...............................................................

δ. Περίοδος εναλλασσομένου ρεύματος ...............................................................

ε. Κυκλική συχνότητα ...............................................................

στ. Άεργος ισχύς ...............................................................

40. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.

1. Η ισχύς ενός κυκλώματος με ιδανικό πυκνωτή έχει ....................................

συχνότητα από τη συχνότητα της τάσης.

2. Η άεργος ισχύς σε κύκλωμα με ιδανικό πηνίο δίνεται από τον τύπο

Q = ..................................... .

3. Η χωρητική, όπως και η επαγωγική αντίδραση, δεν καταναλώνουν

................................. ισχύ.

4. Αν η άεργος ισχύς ενός κυκλώματος είναι .........................., αυτό σημαίνει ότι το

κύκλωμα παράγει άεργο ισχύ και τη μεταδίδει στην πηγή.

5. Η ενεργός ισχύς ενός κυκλώματος με ιδανικό πυκνωτή είναι P = ………………… .

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 11

41. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.

1. Όταν η άεργος ισχύς είναι αρνητική, αυτό σημαίνει ότι η ροή της άεργου ισχύος είναι
από ....................................................................... προς .................................................. .

2. Η ισχύς που καταναλώνεται στο ωμικό μέρος μιας σύνθετης αντίστασης υπό μορφή
θερμότητας είναι η ..................................... ισχύς.

3. Το τρίγωνο αντιστάσεων ενός κυκλώματος με σύνθετη αντίσταση, προκύπτει από το

τρίγωνο .............................. . Στην υποτείνουσα του τριγώνου αντιστάσεων αντιστοιχεί
η .................................., στην προσκείμενη κάθετο η ...................... και στην απέναντι
κάθετο η .................................... .

4. Η γωνία φ της σύνθετης αντίστασης Ζ (η γωνία του συνφ), σε σχέση με τη γωνία της
τάσης φu και τη γωνία της έντασης φi είναι ίση με φ = ...................................... .

5. Αν Q < 0, ο συντελεστής ισχύος ονομάζεται ......................................... ή

......................................... .

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 12

Ασκήσεις ενότητας 5.3.

1. Διαθέτουμε ένα κύκλωμα με στιγμιαία τάση u  300 100t  30 και

στιγμιαία ένταση i  10 100t  90 .

α) Να βρείτε το συντελεστή ισχύος του κυκλώματος. Είναι προπορείας ή μεταπορείας;

β) Να υπολογίσετε την πραγματική, την άεργο και τη φαινόμενη ισχύ του κυκλώματος.

γ) Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος.

2. Διαθέτουμε ένα κύκλωμα με στιγμιαία τάση u  250 2 100t  με

συντελεστή ισχύος 0,5 επαγωγικό (μεταπορείας). Αν η ενεργός ένταση που διαρρέει

το κύκλωμα είναι 15Α, τότε:

α) Να βρείτε τη στιγμιαία ένταση του ρεύματος που διαρρέει το κύκλωμα.

β) Να υπολογίσετε την πραγματική, την άεργο και τη φαινόμενη ισχύ του κυκλώματος.

γ) Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος.

3. Κύκλωμα RC αποτελείται από ωμική αντίσταση R = 30 Ω και πυκνωτή με

χωρητικότητα C = 50 μF. Το κύκλωμα συνδέεται σε πηγή εναλλασσομένου
ρεύματος 100V με ω=500 rad/sec.

α) Να υπολογιστεί η σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος

β) Να βρείτε το Ιεν

γ) Να υπολογίσετε τις UR και UC

δ) Να βρείτε το συντελεστή ισχύος του κυκλώματος

ε) Να υπολογίσετε όλες τις ισχείς του κυκλώματος.

στ) Τέλος, να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 13

4. Κύκλωμα RC αποτελείται από ωμική αντίσταση και πυκνωτή χωρητικότη-
τας C. Τροφοδοτείται με τάση 200V, ενώ για την πτώση τάσης στα άκρα της
αντίστασης γνωρίζουμε ότι UR = 160V. Το κύκλωμα καταναλώνει 320W και η
κυκλική του συχνότητα είναι ω=500 rad/sec.

Να υπολογίσετε:

α) το συντελεστή ισχύος του κυκλώματος

β) την ένταση του ρεύματος που το διαρρέει

γ) τη σύνθετη αντίσταση Ζ, την αντίσταση R και τη χωρητική αντίδραση XC

δ) όλες τις ισχείς του κυκλώματος.

ε) Τέλος, να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος και το τρίγωνο αντιστάσεων του κυκλώμα-

τος

5. Κύκλωμα RL αποτελείται από ωμική αντίσταση R και πηνίο αυτεπαγωγής

60mH. Το κύκλωμα τροφοδοτείται με εναλλασσόμενη τάση 50V και διαρρέεται
από ρεύμα 5Α. Αν ο συντελεστής ισχύος του κυκλώματος είναι 0,8, να υπολογίσετε:

α) τη σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος

β) τη αντίσταση R και την ΧL

γ) τις τάσεις UR και UL

δ) τις ισχείς P, S και Q

ε) Τέλος, να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος και το τρίγωνο αντιστάσεων του

κυκλώματος

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 14

6. Κύκλωμα αποτελείται από ωμική αντίσταση και ιδανικό πηνίο.
Τροφοδοτείται με τάση 100V, ενώ ο συντελεστής ισχύος του είναι 0,6. Η άεργη
ισχύς του κυκλώματος είναι 40Var και η κυκλική του συχνότητα είναι ω=500
rad/sec.

Να υπολογίσετε:

α) την ένταση του ρεύματος που διαρρέει το κύκλωμα

β) τη σύνθετη αντίσταση Ζ, την αντίσταση R και την επαγωγική αντίσταση XL, καθώς
και το συντελεστή αυτεπαγωγής L

γ) τις πτώσεις τάσεις UR, UL

δ) τη φαινόμενη και την πραγματική ισχύ του κυκλώματος

ε) Τέλος, να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος και το τρίγωνο αντιστάσεων του κυκλώμα-

τος

7. Σε οικιακό ρευματοδότη 220V συνδέουμε πυκνωτή χωρητικής αντίδρασης 10Ω.

Αν ο ρευματοδότης είναι συνδεδεμένος σε μικροαυτόματο των 16Α, θα πέσει ο
διακόπτης ή όχι; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

8. Μονοφασικός κινητήρας συνδέεται σε παροχή 200V και καταναλώνει 800W,

ενώ απορροφά από το δίκτυο 1kVA. Να βρείτε:

α) το συντελεστή ισχύος του κινητήρα

β) την ένταση του ρεύματος που απορροφά από το δίκτυο

γ) την άεργο ισχύ του

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 15

9. Τι ρεύμα απορροφά ένας κινητήρας 1760W αν συνδεθεί σε οικιακό ρευματοδότη
των 220V, αν γνωρίζουμε ότι η φαινόμενη ισχύς που απορροφά από το δίκτυο είναι
2200VA; Ποια είναι η άεργος ισχύς του;

10. Μικρός κινητήρας με συντελεστή ισχύος 0,8, καταναλώνει 300W. Να

υπολογιστεί η φαινόμενη και η άεργη ισχύς που απορροφά από το δίκτυο.

11. Θέλουμε να συνδέσουμε σε μια ηλεκτρική γραμμή των 200V τα εξής φορτία:
2 5
Έναν κινητήρα 2kW, με   επαγωγικό, ένα δεύτερο κινητήρα που
5
απορροφά 12,5Α με συνφ = 0,6 και 5 λαμπτήρες πυράκτωσης των 100W.

α) Ποιος είναι ο συντελεστής ισχύος του συνολικού φορτίου;

β) Στη γραμμή που θα συνδεθούν τα φορτία, θα βάλουμε ασφάλεια των 10Α, 16Α, 20Α
ή 25Α;

12. Ένα κύκλωμα σειράς αποτελείται από δύο στοιχεία. Τροφοδοτείται με 200V
και καταναλώνει 640W, ενώ έχει συντελεστή ισχύος 0,8 μεταπορείας.

α) Να υπολογίσετε την άεργο και τη φαινόμενη ισχύ του κυκλώματος και να σχεδιάσετε
το τρίγωνο ισχύος

β) Να βρείτε τα δύο ηλεκτρικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται η σύνθετη

αντίσταση, καθώς και τις τιμές των αντιστάσεών τους.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 16

13. Κύκλωμα περιλαμβάνει ωμική αντίσταση R=3Ω και πραγματικό πηνίο
συνδεδεμένα σε σειρά, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Το πηνίο παρουσιάζει
ωμική αντίσταση Rπ=1Ω και επαγωγική αντίσταση XL=3Ω. Το κύκλωμα
διαρρέεται από ρεύμα έντασης Iεν=2Α.

Να υπολογίσετε: (2013 – 25/100)

α. Την τάση UR στα άκρα της αντίστασης. (4/100)

β. Τη συνολική ωμική αντίσταση Rολ του κυκλώματος. (4/100)

γ. Τη σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος. (5/100)

δ. Το συντελεστή ισχύος (συνφ) του κυκλώματος. (4/100)

ε. Την τάση στα άκρα του κυκλώματος και την πραγματική ισχύ του κυκλώματος.

(8/100)

14. Ένα κύκλωμα σειράς αποτελείται από δύο στοιχεία. Τροφοδοτείται με 100V
και απορροφά από την πηγή 10Α. Γνωρίζουμε επίσης, ότι το κύκλωμα παρέχει
στην πηγή 800VAr.

α) Να υπολογίσετε τη φαινόμενη και την πραγματική ισχύ του κυκλώματος

β) Να υπολογίσετε το συντελεστή ισχύος του κυκλώματος. Είναι συντελεστής

μεταπορείας ή προπορείας;

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 17

γ) Να βρείτε τα δύο ηλεκτρικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται η σύνθετη αντίσταση,
καθώς και τις τιμές των αντιστάσεών τους.

δ) Να σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος

15. Ένα κύκλωμα σειράς R, L, C έχει R = 30Ω, L = 60mH, C = 50μF. Στα άκρα
του εφαρμόζεται τάση κυκλικής συχνότητας ω = 1000 rad/sec. Αν η ενεργός τιμή
του ρεύματος, που διαρρέει το κύκλωμα, είναι 4Α να υπολογιστούν: (2009 – 25/100)

α) Η επαγωγική αντίσταση XL του πηνίου και η χωρητική αντίσταση XC του πυκνωτή.

(6/100)

β) Η σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος. (6/100)

γ) Η ενεργός τιμή της τάσης U στα άκρα του κυκλώματος. (4/100)

δ) Η φαινόμενη, η πραγματική και η άεργη ισχύς (δίνεται συνφ=0,6, ημφ=0,8). (6/100)

ε) Να χαρακτηριστεί η συμπεριφορά του κυκλώματος (ωμική, επαγωγική, χωρητική).

(3/100)

16. Τροφοδοτούμε ένα φορτίο φαινόμενης ισχύος 200VA και θέλουμε να

βελτιώσουμε το συντελεστή ισχύος από 0,6 σε 0,8. Και στις δύο περιπτώσεις, ο
συντελεστής ισχύος είναι επαγωγικός. Το κύκλωμα τροφοδοτείται με 100V και η
κυκλική του συχνότητα είναι 1000 rad/sec.

α) Να υπολογίσετε το ρεύμα που διαρρέει το κύκλωμα, καθώς και την πραγματική και
την άεργο ισχύ του κυκλώματος πριν την αντιστάθμιση.

β) Να υπολογίσετε τη χωρητική άεργο ισχύ που πρέπει να προστεθεί, ώστε να

βελτιωθεί ο συντελεστής ισχύος.

γ) Να υπολογίσετε όλες τις ισχείς του κυκλώματος μετά την αντιστάθμιση και να
σχεδιάσετε το τρίγωνο ισχύος, τόσο πριν, όσο και μετά την αντιστάθμιση.

δ) Να υπολογίσετε τη χωρητικότητα του πυκνωτή που πρέπει να προστεθεί παράλληλα

στο κύκλωμα, για να πραγματοποιήσει την αντιστάθμιση.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 18

17. Προκειμένου να αντισταθμίσουμε ένα επαγωγικό κύκλωμα, πρέπει να
δώσουμε 5kVar άεργου ισχύος. Αν η τάση του κυκλώματος είναι 200V και
ω = 104rad/s, να υπολογίσετε:

α) Τη χωρητική αντίδραση του πυκνωτή

β) Τη χωρητικότητά του

18. Για να αντισταθμίσουμε ένα επαγωγικό κύκλωμα που τροφοδοτείται με τάση

100V κυκλικής συχνότητας 1000rad/sec, συνδέσαμε έναν πυκνωτή χωρητικότητας
50μF.

α) Ποια είναι η χωρητική αντίδραση του πυκνωτή;

β) Πόση άεργο ισχύ προσφέραμε στο κύκλωμα;

19. Διαθέτουμε ένα φορτίο 400VA με συντελεστή ισχύος 0,6. Για να βελτιώσουμε
το συντελεστή ισχύος, αντισταθμίσαμε το κύκλωμα με πυκνωτή που προσέφερε
στο κύκλωμα 140Var άεργου ιχύος.

α) Να βρείτε την πραγματική και την άεργο ισχύ του αρχικού κυκλώματος

β) Να βρείτε τις ισχείς του αντισταθμισμένου κυκλώματος, καθώς και το συντελεστή

ισχύος του.

20. Μονοφασικό δίκτυο με ενεργό τιμή της τάσης Uεν=100 V και κυκλική συχνό-
τητα ω=104rad/s τροφοδοτεί κατανάλωση με άεργη ισχύ Q=700 VAr (επαγωγικού
χαρακτήρα). Για την αντιστάθμιση ποσοστού 90% της άεργης ισχύος συνδέεται
πυκνωτής χωρητικότητας C, παράλληλα με τον καταναλωτή. (2010 – 25/100)

Να υπολογίσετε:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 19

α. Την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος (Ι εν), αν ημφ = συνφ 0,7 (πριν την
αντιστάθμιση). (7/100)

β. Την πραγματική ισχύ του κυκλώματος (πριν την αντιστάθμιση). (4/100)

γ. Τη φαινόμενη ισχύ του κυκλώματος (πριν την αντιστάθμιση). (4/100)

δ. Την τιμή C του πυκνωτή αντιστάθμισης. (10/100)

21. Σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα εφαρμόζεται εναλλασσόμενη τάση

u  200 2  ημ  700t  . Το κύκλωμα διαρρέεται από ρεύμα με ενεργό τιμή Ι = 5Α. Η

πραγματική ισχύς του κυκλώματος είναι P = 600W. (2014 – 25/100)

Να υπολογίσετε:

α. Τη φαινόμενη ισχύ S. (4/100)

β. Το συντελεστή ισχύος συνφ. (4/100)

γ. Την άεργο ισχύ Q. (4/100)

Στη συνέχεια, συνδέεται παράλληλα πυκνωτής, ώστε ο συντελεστής ισχύος του

(αντισταθμισμένου) κυκλώματος να γίνει συνφ  0,8 επαγωγικός ( ημφ  0, 6 ).

Να υπολογίσετε:

δ. Τη φαινόμενη ισχύ S και την άεργο ισχύ Q μετά την αντιστάθμιση. (6/100)

ε. Τη χωρητικότητα C του πυκνωτή αντιστάθμισης. (7/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 20

22. Μονοφασικός καταναλωτής με άεργο επαγωγική ισχύ Q=600 Var και πραγματική
ισχύ P=800W, τροφοδοτείται από δίκτυο με ενεργό τιμή τάσης Uεν=100V και κυκλική
συχνότητα ω=103 rad/s. (2016 – 25/100)

Να υπολογίσετε:

α. Τη φαινόμενη ισχύ S του κυκλώματος. (5/100)

β. Τον συντελεστή ισχύος συνφ του κυκλώματος. (5/100)

Στη συνέχεια θα συνδεθεί παράλληλα στον καταναλωτή πυκνωτής ώστε να υπάρξει

πλήρης αντιστάθμιση (συνφΤ = 1). Μετά την αντιστάθμιση να υπολογίσετε:

γ. Τη φαινόμενη ισχύ ST του κυκλώματος. (3/100)

δ. Την άεργο ισχύ QT του κυκλώματος. (3/100)

ε. Τη χωρητικότητα C του πυκνωτή. (9/100)

23. Σε μια ηλεκτρική μονοφασική εγκατάσταση τάσεως 100V και συχνότητας 50 Hz,
πρόκειται να συνδεθούν τα εξής φορτία: (2017 επαν – 25/100)

Φορτίο 1ο : ηλεκτρική θερμάστρα 100 V, 600 W, συνφ = 1

Φορτίο 2ο : κινητήρας AC 100 V, 500 Var

Φορτίο 3ο : φωτισμός 100 V, 100 W, συνφ = 1

Εάν όλα τα φορτία τροφοδοτηθούν ταυτόχρονα, απορροφούν ρεύμα 13 Α.

Να υπολογίσετε:

α. Την ολική φαινόμενη ισχύ Sολ της εγκατάστασης. (4/100)

β. Την ολική πραγματική ισχύ Pολ που καταναλώνεται στην εγκατάσταση. (8/100)

γ. Την πραγματική ισχύ P2 που καταναλώνει ο κινητήρας. (5/100)

δ. Το συντελεστή ισχύος (συνφ) του κινητήρα. (8/100)

Δίνεται: 2 1, 4

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 21

24. Κύκλωμα RL σειράς αποτελείται από ωμική αντίσταση με τιμή R = 6 Ω και πηνίο
αμελητέας ωμικής αντίστασης με συντελεστή αυτεπαγωγής L. Εάν το κύκλωμα
τροφοδοτηθεί από πηγή εναλλασσόμενης τάσης ενεργού τιμής U = 100 V, διαρρέεται
από ηλεκτρικό ρεύμα στιγμιαίας τιμής i  10 2ημ(400t) Α. (2020 – 25/100)

Να υπολογίσετε:

α. Τον συντελεστή αυτεπαγωγής L του πηνίου. (8/100)

β. Τον συντελεστή ισχύος συνφ του κυκλώματος. (4/100)

γ. Τη φαινόμενη ισχύ S του κυκλώματος. (4/100)

δ. Την πραγματική ισχύ P του κυκλώματος. (4/100)

ε. Την άεργο ισχύ Q του κυκλώματος. (5/100)

25. Κύκλωμα RC σε παράλληλη συνδεσμολογία αποτελείται από ωμική

αντίσταση τιμής R=3Ω και πυκνωτή χωρητικότητας C. Το κύκλωμα
τροφοδοτείται από πηγή εναλλασσόμενης τάσης ενεργού τιμής U=240V. Η ενεργός
τιμή της έντασης του ολικού ρεύματος του κυκλώματος είναι Iολ = 100Α.

Να υπολογίσετε: (2021 – 25/100)

α) Την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος IR που διαρρέει την ωμική αντίσταση.

(4/100)

β) Την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος IC που διαρρέει τον πυκνωτή. (8/100)

γ) Τη χωρητική αντίδραση XC του πυκνωτή. (4/100)

δ) Τη σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος. (4/100)

ε) Τη φαινόμενη ισχύ S του κυκλώματος. (5/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 22

26. Κύκλωμα RL σε σειρά αποτελείται από ωμική αντίσταση R = 8Ω και πηνίο
αμελητέας ωμικής αντίστασης με συντελεστή αυτεπαγωγής L = 60mH. Το
κύκλωμα τροφοδοτείται από πηγή εναλλασσόμενης τάσης u  200 2ημ(100t) V.

Να υπολογίσετε: (2021 επαν - 25/100)

α) τη σύνθετη αντίσταση Ζ του κυκλώματος, (5/100)

β) την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος Ι του κυκλώματος, (5/100)

γ) τον συντελεστή ισχύος συνφ του κυκλώματος, (4/100)

δ) την άεργο ισχύ Q του κυκλώματος, (6/100)

ε) την άεργο ισχύ QC ενός πυκνωτή αντιστάθμισης, που συνδέεται παράλληλα, έτσι
ώστε η τελική τιμή της άεργου ισχύος του κυκλώματος να είναι QT = 800Var. (5/100)

27. Μία μονοφασική ηλεκτρική εγκατάσταση, ενεργού τάσης 200V, τροφοδοτεί τα

παρακάτω φορτία, σε παράλληλη σύνδεση:

Φορτίο 1: Ηλεκτρική θερμάστρα 200W, συνφ = 1

2
Φορτίο 2: Ηλεκτρικός κινητήρας 600W, συνφ  .
2

Η ενεργός τιμή του απορροφούμενου ρεύματος είναι 5Α.

Να υπολογίσετε: (2021 επαν - 25/100)

α) τη φαινόμενη ισχύ S της εγκατάστασης, (5/100)

β) την πραγματική ισχύ P της εγκατάστασης, (5/100)

γ) την ενεργό τιμή του ρεύματος Ικ που απορροφά ο κινητήρας, (10/100)

δ) την άεργο ισχύ Qκ του κινητήρα. (5/100)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΩΤΗΣ ΣΟΥΡΤΖΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. 23