| MACIEJ STUHR: McC’ SP INFLACJA Cree ea Pay roe EC eer at se eee esta) STASILKA Pree thy Dial ray ey Pte KWESTIONUJA PANDEMIE, ZNIECHECE MIESZAJA PRAWDE Z FAKE eter tePERYSKOP 4 , Polska i swiat TEMAT Z OKLADKI 10 / Cavid w Polsce Zrodiem informacii o pandemii Stall sie dla nas polityey, colebryci Inher recumpbreair': aM YSZC7O RONKOW CY POLITYKA 16 | Mariusz Blaszezak Semel 2oania, charyerny, autorytett, Verystko. co osiganal w polityee, sawdfiecza Jarosiawow)| Kacey iskiemu 22 / Andrzej Stasiuk O Palsee: Lichen i wydanel whasne piycie ;Opla: Stasiuk, Treaska® SPOLECZENSTWO 30 / Zycie po pandemii Normalnie iu? bylo, Creka nas eycie od kryzvsude kryzvsu-' mel socialeg prof Stanislaw Jedrzajewski 36 / Towar nie dojedzie Diacvege Kierowey wyjerdraia 2 40 / Chleb z chrupiaca skorka Lokalnl piekarze przywracajg polskie Lradvoe| maja corar wiece) Klentaw 44 / Zeby nie zajsé w ciaze Poli SterViizuiia Se Za granica Polsk| HISTORIA 48 / Noc generata PUENIKUerny fragment KSiq7k prof Andrzeja Paczkowskiede Witte SOlSkO-jaruzeska 51 / 12 grudnia 1981 rok Wspomina Waldemar Danitewic? dawn przyiaciel prezesa SWIAT 54 ,/ Kulisy sporu PiS z UE strony opowladaja, 72 rae Na OOneZurHe, ecz 60 € 58 / Niemcy maja nowy rzad Irnowa koalicyjna re zostawia BIZNES = 62 / Mecenas Jacek Dubois aril b = ee — Drow Zgunosc!l W POsce N al 6-12.12.2021 NUMER 49 22 EEMEITY ANDRZEJ STASIUK Pani w Licheniu powiedziata wzruszona: ,,To jest ostatnia gipsowa, jaka mam. Wiece] juz nie bedzie. Teraz wszystko z Chin idzie”. Koniec prawdziwych Matek Boskich. Wziatem te gipsowa w ramiona 62 nas ZIOBRO PRZED TRYBUNAt? Wiadza bezprawnie pozbawiata wolnosci. Czv to jest wystarezajace na Trybunat Karny w Hadze? Pojedziemy tam przekonywac¢, ze tak — mowi mecenas Jacek Dubois ae WYSTARCZY BYC Gdyby Morawiecki musial odejsc. Blaszczak jest doskonaty, bo u prezesa premier nie moze byc osobowoscia - mowi polityk PiS 74 | NAUKA | ; SMUTEK SPRZYJA MYSLENIU Dlatego jego odrobina w swiecie nastawionym na nieustanne dazenie do szcezescia moze by catkiem ozyweza 68 / Motoinflacja Samochody uzywane podnozaty oO Draws at) proc. Pr ~yeryng te ryinkowe) aberrach jest brak nowyeh 72 / Gadzety De nauki | Zabawy NAUKA 74 / Optymisci i pesymisci Zyciowe postawy mary zakodowane W Qenach, ueéowoonili ta naukowey 78 / Zbliska Jaszecurk) Anolisy elacie 80 / Poszukiwacze plastiku Preesiewajg polskie plage, szukaig Grae nych Fanlecsyszczen, oO ktorychn datychezas maid tie mowito KULTURA 82 / Maciej Stubr O. pomaganitt uchodscom | nawyn Alrie Powret de tamtyeh din’ 86 / Domy przysztosci Gry ne pewre tizeba bureve, zeby budewaciod nowar= maw! Rebert Kanigceny, Umnawany za jedneqa Phajlenszyech architektaw na swiecie FELIETONY 6 / Krzysztof Materna farradzene 8 / Krzysztof Varga Poiskie riepeczucte huymearu 28 / Manuela Gretkowska Naipieknieisi ta swiecie 43 / Zbigniew Hotdys roo) preyvdota a pp ete) e 6-12.12.2021 ]PO PROSTU Zerokracja ose} Mejza dokonal rzeczy niezwykiej — w kil- ka dni jednoezesnie stracil twarz i stal sie twarza wiadzy, co tylko teoretyeznie sie wyklucza. Mejza nic jest jednak przypadkiem ani ekscesem. Jest nieuchron- nym rezultatem. System nihilistyczny wymaga absolutnych nihilistow, Na nich sie opiera i ninn si¢ postuguje. Wiekszosé dalekosieznych planow tej wladzy skonezy- la sie spektakularnga, monumentalng kleska, ale jeden uda- lo sie zrealizowac. PiS chceiato stworzy¢ nowego czlowicka. Nowy cztowiek miat by¢ przynajmniej werbalnie bardzo pa- triotyezny, mial popiera¢ partie i bye slepy na jej naduzycia, a najlepiej samemu ich dokonywac. Z patriotyzmem wyszio, jak wyszlo, ale z reszta sie udato, Powstat nowy cztowiek, cho¢ skiada sie z weielen z przesztosci dos¢ znajomych. Pi- solubny socjolog Tomasz Zukowski jeszcze w 2015 roku zZ upojeniem zapowiadal, Ze po zmianie wladzy tysigce ludzi straca swoje pozycje,.a na ich miejsce przyjda inni. I przyszli ~ arywisci i aktywisci nowego porzadku. Styszymy, co mo- wia, widzimy ich twarze i chyba juz nawet przyzwyczailismy sie do kolejnych erupcji mentalnego dresiarstwa. Kaczynski potrzebowat Hofmana i Kurskiego, Pawtowicz i Piotrowicza, Przytebskiej i Piebiaka, Maliszewskiego 1 Pa- rucha, Dudy i Ziobry. Potrzebuje tez Mejzy, tak jak Kurski potrzebuje Kieczka i innych. Prezydent Franklin Delano Roosevelt o dyktatorze Somozie w Nikaragui mowit: ,,.Moze to jest skurwysyn, ale nasz skurwysyn”. Kaczynski zdaje sie mowic — jak nie skurwysyn, to nie nasz. Przywodcy czasem nie lubia swoich wspétpracownikow, a nawet nimi gardzq (Napoleon mowil o Talleyrandzie, ze to ,gowno w jedwabnych ponezochach”), ale uwazaja jed- noezesnie, ze ze wzgledu na swoje kompetencje owi wspol- pracownicy sq pozyteczni dla kraju. Kaczynski jednak nie tylko w tym sensie Napoleonem nie jest - nie potrzebuje po- zytecznych dla kraju, potrzebuje uzytecznych dla siebie, bo nie o kraj tu idzie, ale o niego. +e KADRY SA FUNKCJA CELU. Kaczynski nie dobiera ludzi, zeby tworzyé publiczne dobro, ale zeby panowac nad Polska. Nie potrzebuje intelektualistow ani ekspertow. lm mnie] jego ludzie skomplikowani i wyrafinowani, tym lepiej. Z pre- medytacja kolekcjonuje tez takich jak Mejzai nie ma co do tych osobnikow Zadnych ziudzen. Juz o wspotpracowni- kach z Porozumienia Centrum moéwil ze bylo wsrod nich wielu ludzi dziwnych, a nawet niespetna rozumu. Swo- je wyobrazenie o etyce w polityce wylozyt calkiem jasno: ,Gdybysmy przyjeli zasady moraine, to nie mielibysmy ni- 6-12.12.2021 - LF) oe ‘. Redaktornaczeny 2 VILE S4 Lilo ezego”, Parafrazujac — gdybym brat porzadnych, mialbym wytacznie ktopoty. Kaczynski wynalaz! wybitnie perwersyjny pomys! na ponizanie Polski - wywyzszanie najbardziej paskudnych typow. Im bardziej pozbawieni wtasciwosci, tepi, ghupi, bez- wzgledni, ktamliwi, cyniczni, wazeliniarsey, podli i pazerni, tym lepiej. Korupeji polityeznej i faktyeznej od poczatku to- warzyszyla moralna. Mial bye nowy cztowiek, a pojawila sie zwykia swinia. I nie byto tu zadnych przypadkow. Cztowiek inteligentny mysli i nie wiadomo, co mu przyj- dzie do gtowy. Myslacy ma watpliwosci, zdolny ma wtasne ambicje i aspiracje, przenikliwy jest krytyezny, kulturalny do pewnych rzeezy jest niezdolny, bo miewa wewnetrzne opory. Wédz wolal glupcow niezdolnych do myslenia, bez- krytyeznych przygtupéw. Im byli isa gorsi, tym bardziej byli isa od niego uzaleznieni. Im bardziej cyniczni i pazerni, tym bardziej potrzebuj4 gwarancji bezkarnosci. Sa wiec nie tyl- ko bezwzglednie uzaleznieni, ale nawet wiecej niz lojalni, po prostu dyspozyeyjni. Im mniej zdolni de myslenia, tvm bardziej od wodza uzaleznieni. lm bardzie} eyniczni i pazerni, tym bardziej potrzebuja gwarancji bezkarnosci Skierowana przeciw elitom swoista rewolucja kulturalna nieuchronnie stata sie rewolucja chamstwa, ktora przynio- sta apoteoze prastactwa. Wodz ludzi testowal i lamal. Gdy okazywali sie marni, byli jego, gdy byli skompromitowani, byli jego tym bardziej, pogardzani byli juz jego absolutnie. Taka inzynieria personalna. se SEYNNEJ KSLAZCE OG ADMINISTRACJI JOHNA KENNEDY EGO, zbudowanej z najwybitniejszvch absolwentow Harvardu, Princeton i Yale, David Halberstam dal tytul ,.The Best and | the Brightest” (najlepsi i najbardziej btyskotliwi). Ksiaz- ka o ekipie Kaczynskiego mogtaby mie¢ tytul .The worst and the dumbest” (najgorsi i najglupsi). Ale coz poczac, Ka- ezynski Kennedym nie jest i byé nie chciat. Nie potrzebowal gornolotnej retoryki ani inspirowania obywateli ideali- | gmem. Cheiat po prostu wrogiego przejecia panstwa i pod- porzadkowania go sobie. Zwykle swiadomie wybieral wiec ludzi paskudnych, a czasem Swiadomie awansowat zwykte PARE SO Pe elkreatury, jakby cheial upokorzy¢é pokonanych, poprzedni- kow, oponentow i caly kraj. Stad wielkie kariery chlopcow przypominajacych skrzyzowanie cinkciarzy z aparatczyka- mi komunistyeznych organizacji miodziezowych. Nie maja jednak, bo do niczego nie potrzebuja, idcolagicznego ferwo- ru hunwejbinow. Maja wylacznie to, co im i tej whadzy jest niezbedne — bezgraniczny cynizm i pazernos¢. Robig bizne- sy w okolicach panstwowych spoélek i funduszy, a jesli pry- watne, to wygladaja najezesciej jak interesy Mejzy. Drabne cwaniaezki i mentalne dresy wyczuly koniunkture, cytujac stowa o zupelnie innych ludziach: ,,poezuli sile i czas”. Pena ich w warszawskich knajpach, blisko siedzib najwiekszych panstwowych spotek. Dorabiaja sie, dealuja i konsumu- ja: »Chtopcey z ferajny” naszego Scorsese z Nowogrodzkie}. Sa, jacy sa, jak to chlopey z ferajny i zolnierze wodza. Vito Corleone tezZ nie kazal swoim zolnierzom zdawa¢ egzaminu ze sztuki wezesnego renesansu, a Tony Soprano nie spraw- dzal, ezy jego ludzie znaja najnowsze ekspozycje z Museum of Modern Art i Guggenheim Museum. Innych kwalifikacji od nich oczekiwano. Bo innych kwalifikacji wymaga sie od ludzi z marginesu, moze nie z marginesu spolecznego, ale Zz marginesu giownego nurtu, w ktorym pracuje sie i zara- bia uezciwie. Wielbiciel mysli Stalina — Jarostaw Kaczynski ~doskonale pamieta, ze ,. kadry decydujq o wszystkim”. Jaki cel, takie kadry. Nie musza byé dobre, maja by¢ swoje. Projekt stworzenia nowego czlowieka byl szalenie am- bitny, ale jego druzgocaca-‘kleska nie powinna u jego pomy- stodawey wywotywac¢ depresji. Niepowodzenie jest rzeczg ludzka. Doktor Frankenstein tez chciat stworzy¢ ideal, a wy- szio monstrum. 0 | NAUBARDZIEJ WPEYWOWYCH POLAKOW NEWSWEEKA Zapraszamy do glosowania na: Newsweek.pl/100Polakow PLEBISCYT | KONKURS Wybieramy 100 naibardzie; wplywowych Polek i Polakaw .Newsweeka™. Kio mial najwiekszy wplyw na nasze 2ycie w 2021 6? Ktary polityk albo polityczka? Pisarz albo pisarka? Kto ze Swiata sportu? Nauki? Medidw? Aktywisci spoleczni? Zapraszamy do vdziatu w plebiscycie. Na bioracych w nim udziat czytelnikaw, ktdrzy najciekawie| uzasaciniq swoj wybeor, ezeka 30 prenumerat tygodnika Newsweek” | 30 rocenych subskrypejl serwisu Mediaklub.pl LASADY GLOSOWANIA Plebiscyt skhada sig z dwoah etapow. W pierwszym = trwa od 27 listapada do 27 grudnia = czyteinicy moga gtosowad na swoich kandydataw, Padezas jedne ses/i ljogowania mozna wytypowac 10 osd6b, kolejny raz mozna glosewac po 24 godzimnech, 6-212 2021 Po glcsowaniu powstanie lista kandydatow uszereqowana wedtug liczby otrzymanych atosow czytelnikew, Kandydat, ktory dostanie ich najwiece), otrzyma TOO punktow, drugi na listie $9 punktow, a kolejna osoba na liscie o jeder punkt mnie], W driigim etapie wlasna liste 100 naiberdze) wprhywowych Polakéw wybierze - do 29 grudnia = kapituta konkursu sktadajaca sie-z przedstawiciell redakeji .Newsweeka" Pierwsza osoba na liscie atrzyma 100 punktow, druga 92 punktow, a koleina osobia na iscie o jaden punkt mnie, GO kolejnosci w plebiscycie Zdecyduje suma punktow zdobytych przez kandydata woobydwu etapach plebiscytu, Liste 100 najbardzie| wohwowyveh Polek | Polakew Spublikujemy 4 stycenia w plerwszyra w 202? r. wydaniu .Newsweeka”™ ofa? W Serwisie internetowym newsweek.pl Szezeadly zasad qlosowania znajduja sie w REGULAMINIE, ZASADY KONKURSU Aby wzige udziat w kKonkursie, nalezy po oddaniu glosu napisac uzasadnienie ,Dilaczegs moj kandydat powinien zostac laureate plebiscytu 100 najbardzaj wolywowych Polek i Polakew" Osobom, ktére napisza naiciekawseze uzasadniene, korisja konkursowa wiyloniona sposrod cztonkow kapituly przyzna rocena prenumnerate serwisu Meadisklub pl Gacznie 30 prenumerat) lub roczng prenumerate magazynu Newsweek" Gacznie so prenumerat). Wyniki konkursu opublikujemy do 17 styéznia W Serwisie newsweek ol, Szczegoty konkuPsu znajduja sig w REGULAMINIE.Newsweek NA SKROTY PRZEZ SWIAT % ABORCJA W USA AMERY KANIE DYSKUTUJA Na temat zaostrzenia prawa antvaboreyjnego. | grudnia Sad Najwvaszy obradowal W sprawie ustawy stanu Missisipi, ktéra zakazuje aboreji po 15. tygodniu ciazy. Poprzednie prawo stanowio- ne na mocy precedensu zvaku 1973 zeawalalo na aboreje do 24. tygodnia. Jak informuje telewizja CNN, obecny sklad Sadu Najwy2- szego, w ktoryin szesciu z dziewieciu eztonkow reprezentuje konserwatywne poglady, moze uniewaznic dotychezasowe precedensy, Peryskop BARBADOS BEZ KROLOWEJ Evzerera UH nie jest juz kroélo- wa karaibskiego Barbadosu. 30 listopada wyspa idawna brytyjska kolonia zostata ogto- szona republika. Uroczystose przekazania wladzy odbyta sie w Bridgetown, stolicy Bar- badosu, przy udziale brytyj- skiego nastepcy tronu, ksiecia Karola. Pierwsza prezydent kraju Zostala dotvchezasowa subernator generalna Sandra Mason. W czasic uroezystosci bohaterka narodowa Barba dosu ogloszono wokalistke Rihanne, ktora urodzila sie na przedmiesciach Bridgetown. TYSIACE OFIAR TALIBOW On PRZEIECLA WLADZY W Alpa- nistanie przez talib6w mnoza sic przypadki zaginiec i morderstw osdb powiaza- nych z poprzednia whadzy. Jak podaje raport Human Rights Watch, od poezatku 2020 do sierpnia 2021 r. W przejmowanveh przez tali- haw prowinejach odnotowane az tysiac przypadkow zaginiec lub smierei osoh niewyeod- nveh dla nowej wiadzy, wsrod nich sa prawnicy, sedziowie idziatacze pokojowi. Mo- hamrmad Hasan Akhund, lider talibow i obeeny premier, zaprzeczy| doniesieniom. TEL AWIW NAJDROZSZY NA SWIECIE Te. AWiw PO RAZ PIERWSZY zostat najdregszvm miastem na Swiecie w dorocznym raporcie tygodnika.,, The Eeo- nomist”. Drugie miejace zajal lider zeszlorocznego ran- kinvu, Paryz. Stolica Lzraela awansowala azo cztery po- zycje, a taki skok zawdziecza kursowiszekla wobec dolara. Najtanszym miastem swiata pozostal Damaszek. a TYDZIEN 7... Naco nas stac end Ore Osa es »KAZDE) ZLOTOWCE bedziemy sic przygla da¢ nie dwa razy, a trzy razy. Nie bedzie my tworzyé nowych funduszy celowych. Blokujemy twerzenie nowych clatow w administracji” - deklarowal pod ko- niec listopada premier Morawiecki, pre- zentujae tareze antvinflacyjna, W tvwm twardym postanowieniu wytrzymat tvdzien. fe) 6-12.12.2071 NA POCZATKU GRUDMIA w Ministerstwie Kultury pojawil sie nowy wiceminister Szvmon Gizyiski, ktory bedzie analizo- wal realizacje misji publicznej w mediach, Mozna by zapytac: po co, skoro nadgor nad mediami sprawuje Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, a media publiez- ne dodatkowo kontroluje Rada Mediow Narodowych? Ale istotniejsze wyda- je sie pytanie, po co Gizvnskiego odsunie- to z resortu rolnictwa, gdzie nadzorowal walke z afrykanskim pomorem swin? Ano po to, zeby zrobié miejsce dla Lecha Kolakowskiego, bylego posla PiS, dzis ezionka partii Republikanie, do niedaw na doradcy zarzadu Banku Gospodarstwa Krajowego. Bilans opcracji: o jednego wi ceministra wiecej. LAPEWNIENIA PREMIERA © oszezednosciach w administracji mozna by potraktowac powazniej, gdyby jego rzad nie trwo- nil pieniedzy na skale dotad niespoty- kana. Od 20 wrzesnia bije licznik kar od TSUE w sporze z Czechami 0 kopalnie Turow (500 tys, euro dziennie), a od 27 pazdziernika — za weiaz dzialajaca Izbe Dyseyplinarna Sadu Najwyzszego (1 min euro dgiennie). Oba te konflik ty kosztuja nas juz ponad 70 min curo ponad 320 min zl po abecnym kursie ostabionego zlotego. KONFLIKT o praworzadnos¢ (jego elemen- tem jest sprawa Izby Dyscyplinarne)) bedzie nas kosztowal znacznie wiecej. Juz wiadomo, ze w tv roku nie do- staniemy z UE 4,7 mld euro zaliczki 4 Krajowego Plann Odbudowy. Gorzej, ze pod znakiem zapytania stanety caly KPO ipieniadze z unijnego budzetu — to te 770 mld zl, ktorymi wiesng chwali- li sie rzad i premier osobiscie. Rzecznik generalny TSUE uznal, ze nalezy odrzu ci¢ skaryi Polski i Wegier na unijny me- chanizm .pieniadze za praworzadnosc”. Jesli wiosna TSUE potwierdzi to wy rokiem, tamanie zasad praworzadnosci przez PiS meze mie¢ wymierne koszty. Staé nas?Newsweek —- Newsweek Najdrozszy patac w Polsce —————_——_—,- NIECH SIE MURY PNA DO GORY Po co nam Saskf? gona 1877 ROKU Zarzadzenie 2 mid 453 min 230 Lys. zl ma a a. ‘ : ukazat sie pierwszy 7 = kosztow «re odbudow a Patac u sacar chseniihia tos Saskiego w Warszawie. Washington Post”. Poinformowal o tym na Wie aeebero M0 tyaReY OBSERWATORIUM re doczekacie sie, drodzy czytelnicy, Zzebyrm pisal o jukims ,mejzie”. Za ezynam od krotkiego opowiadania, trzy centy | ktére przywiozlem z podrozy do Wroclawia, Bytem tam na swietnym spektaklu Teatru Pol- skiego .Zmierzch-Switem...” w rezyserii Jana Szurmieja. Poniewaz zamieszkalem w hotelu z restauracja, udatem sie do niej na Sniadanie i poprosilem bardzo mite kelnerki o jajeczni ce na szynce. Pani kelnerka odpowiedziala, Ze nie moze byc jajecznicy na szynee, bo szynka jest na stale. Probowalem pomoe razwigzac ten problem i cheialem zaniesé szynke ze sto ludo kuchni, zehy wrzucie ja, przez uprawnio ne osoby, do jajecznicy. Okazato sic, 2e jest to egzemplarzy. Liczyt specjalnej konferencji | cztery strony i kosztowal wicepremier Piotr Glinski. Prace majq trwac 10 lat aw ROBERT niemozliwe. hk tr a = . ' a FL LEWANDOWSKI Na pytanie ,dlaczego” otrzvmateni odpo- Polak nie zdobyt Ziotej wied: ,bo takie jest zarzadzenie”. Nie chce Pitki, ale zajql najwy2sze dyskutewae z poziomem tego zarzadzenia, ale w histori polskiego spertu, w krajurzadzonym idiotyeznie widocznie musi Br UPS nner Ce lak byé, Ze nieustannic lawirujemy miedzy W prestizowym plebiscycie ‘ibe ; ; ; a : ot Ze idiolvzmami wyplywajacvmi z roznych zarza- magazynu .,France x iste AN Ba ; : | Football” Wiréthions ae dzen, ktére pozoruja dzialania zarzadzajacych, te? tytutem najlepszego iw sprawach bhahych, i w waznyeh. napastnika raku Jestem jako dyrcktor teatru uwiklany w ostatnie zarzadzenia katechelty odpowiada jacego pozornie za stan naszego zdrowia | 2a rzadzen tyveh nie wykonam z prostej przvezyns sa niewykonalne. Jedynym moim szczes- | ciem jest to, ze do teatrow przychodza zwykle | nie idioci, tviko widzowie zaszczepieni. | lo, 8 « prawicy pomys! krazy od lat. Patav Saski trak- a tuje jak brakujacy element polskich dziejow a a8 * . i jego odhudowe stawia sobie za punkt honoru, 7 lipea tege roku prezydent Andrzej Duda przedstawit pro- | Ze stanowia przewazajgea wiekszose widow jekt ustawy 0 odbudowie Palacu Saskiego. Wezesnie] obie- tUKASZ MEJZA | ni, jest pewnikiem, Poniewaz jednak cheiatbym Firma wiceministra sporty miata oferowac rxizicom niewuieczaine sie dopasowae do intelektualnego poziomu 2a rzadzajacych pozorantow, wydaje zarzadzenie cat jaJarostaw Kaczynski. | grudnia minister kultury Piotr Glinski poinformowat o szacowanych kosztach i czasie od- budowy, Powolal lez Zarzad Spolki Celowej, ktéra ma bye dhonyidi diiedidiossowne naslepujace) tresci: ,Zarzadzam kwarantanmne odpowiedziaina za budowe. Prezesem zostat Jan Edmund ferapie w Meksyku. dja ministra zdrowia. Zakazuje mu chodzic na Kowalski, Do informacji podano tez, ze w przysziym pata- Dymisii domaga sig konferencje, wydawae glupie zarzadzenia, a la cumaaznalezésie miedzy innymi siedziba Senatu RP i Wo Opceveie: ai So gion manie mojego zarzadvenia bede kontrolowal jewods Mazowieckiego. | unedinaabatees iw razie jakichkolwiek preekroczen surowo Pomyst kosztownej odbudowy jest krytvkowany. Ozna- karat”. Skonsultuje z moimi prawnikami., czy cza miedzy innymi likwidacje Grobu Nieznanego Zoinie x moge tym zarzadzeniem objac¢ premiera i pre raza. Eksperci twierdza. %c palac nie odegral istotnej roli zvdenta, bo tu mogibym zlamat konstytucje. w historii Polski. W czasie zaborow byta tam szkola i sie- W najgorszym razie sprawe skieruje do Trybu dziba dowodztwa rosyjskiego garnizonu. Przez siedem lat nalu pani Julii, bo tam kazdy idiotyzm zostanie w prawym skrzydle patacu mieszkal w dziecinstwie Fryde- potwierdzony. ryk Chopin. Po upadku powstania warszawskiego Niemcy wysadzili palac w powietrze. Ocalat tylko Grob Nieznane- | go Zolnierza. AH posta Mejzy moze zale7ec Kravsztol Materna jest redyserem, uktorem, dyrekioremn ariystveonvm Tealre Fayatela w Acukewie 6-12.12.2021 7Polskie niepoczucie humoru Ages * ilm ,,Kraj”, a scisle] dowcipnie ,.kKRAJ”, Ma- | . cieja Slesickiego przemknat przez kina kilka miesiecy temu i bodaj nikt go nie zauwazyt. Teraz jednak wyladowal na Netfliksie, co zasadniczo zmienia postaé rzeczy. Tym bardziej ze jak sie dowiadu- jez informacji prasowych, ,,film studentow i absolwen- tow wyprodukowany w Warszawskiej Szkole Filmowej trafi do ponad 200 milionéw subskrybentow Netflix na catym swiecie!”. To potworna wiadomosé nie tylko dla 200 milio- ndéw ludzi na calym $wiecie - procz Korei Poincenej i Chin, gdzie nie bedzie mozna go zobaezye¢ — ale prze- de wszystkim dla Polski. Nadzwyezaj rzadki mamy moment, ¢dy mozemy pozazdroscic polnocnym Kore- anezykom oraz Chinezykom, bo nie zobacza tego filmu. Ja go obejrzatem i wspolezuje 200 milionom ludzi na calym swiecie, ale przede wszystkim wspdoiczuje Polsce. Bo jak sie domyslacie, ten ,kRAJ” to jest Polska, nieste- ty, a dzielo Slesickiego jest satyra na naszg ojczyzne, na nas, Polakdaw, na nasze zwyczajc, chamstwo, nieudacz- nietwo i wiasciwie wszystko co nasze. Napisatem, ze ,,kRAJ” to film Slesickiego, uznanego rezysera takich filméw jak ,,Tato” czy ,.Sara”, ale prze- ciez to takze emanacja talent6w miodych polskich fil- mowcoéw, studentéw Slesickiego ze szkoly filmowej, ktora tworea niezapomnianego, niestety, ,,Posterunku 13” zalozy! z Bogustawem Linda niemal dwadziescia lat temu. Ta antologia w zamiarze zabawnych historii na- krecona zostala w wielkiej mierze przez miodych adep- tow kina, studentow wspomnianej szkoly filmowej, a zatem przez tak zwana przyszlos¢ narodu, a takze ki- nematografii. Tak wiasnie widza Polske miodai ludzie i widza ja stusznie, Stusznosé jednak nijak nie przekia- dasie na jakosé. Jedynie polnocni Koreanczycy i Chin- ezycy nie dowiedza sie, Ze nie umiemy ani napisac scenariuszy, ani skleci¢ dobrych dialogow, ani zagrac porzadnie tych stabych scenariuszy i dretwych dialo- gow, o rezyserii nie mowiac. Poza Koreanczykami z Pol- nocy i Chinezykami caly swiat bedzie to juz wiedzial. ,KRAJ” to film nowelowy, a wiec fabula skiadajaca sie z kilku etiud, kt6ryeh nic nie taezy procz ogdlnego tema- tu. Ja wielbicielem filmow nowelowych jestem wysoce umiarkowanym, ale nie dlatego .kRAJ” wpedzii mnie w dojmujace przygnebienie. Wpadiem w dola z tej przy- czyny, Ze to, eo mogtoby byc zabawne, przerazajace oraz inteligentne, okazato sie by¢ modelowo polskim, a wiec niesmiesznym, niestrasznym iniemadrym. Trzy nowele wyrezyserowal Slesicki, trzy pozostate jego studenci, od- powiednic: Veronica Andersson, Filip Hillesland i Mate- 6-12.12.2021 j ig: a usz Motyka. Wyraznie wida¢, ze miodzi adepci dziesiate} muzy sq Wierhymi uczniami Slesickiego, zadnia z tyeh hi- storii nie jest léepsza ani gorsza.od pozostatych, bo wszyst- kie skutkujqa smutkiem, znudzeniem i zniecheceniem widza. Jest tu historia sfrustrowanego policjanta, ktory uwaza, slusznie zreszta, Ze brawurowa glupota kierow- cow, ktorzy zabijaja sie na drodze, przy okazji zabijajac innych, hierze sie z nieczytania ksiazck, a wiec niewy- éwiczenia u siebie wyobrazni. Jest tu opowiese o rodzin- nej firmie, w ktorej ksiegowa zrobila przewal na milion, a zbliza sie kontrola skarbowa, Jest przypowies¢ o naiw- nej kobiecej wierze w mitos¢ na przykladzie szefowej ga- lerii sztuki, ktéra dostaje zwierzchnika z ministerstwa: durnia, koniunkturaliste i klamee. Jest rzecz o mtodym ojcu, ktoremu w supermarkecie ukradziono dziecko, co skutkuje jego morderczym atakiem szatu, Jest morali- tet omalzerstwie, ktére wynajeto samotnej iewidentnie stuknicte] matce swoje mieszkanie i nie moze je} z nie- go usunaé. Jest takze opis sylwestra malzenstwa, w kto- rym wszystko sie sypie z powodu zdrad zony 1 wojny z sasiadem, a co konezy sie malownicaza smiercia wszyst- Caly swiat wreszcie sie dowie, Ze Polacy pozbawieni sq w sposob immanentny poczucia humoru kich bohateréw, Kazda z tych historii finiszuje katastro- fa, przemocai smiercia. Najdowcipniejsze wtych szesciu historiach jest to, ze policjanta w sluzbie caynnej znow gra siedemdziesiecioletni Krzysztof Stroinski. Aktor ten regularnie, zupelnie whrew warunkom, obsadzany jest w rolach gliniarzy badz kilerow. Pomysi na ten film jest zyweem wziety Zz argventyn- skich ,Dzikich historii”, ktore w przeciwienstwie do »kKRAJu” byty fenomenalne. | nie jest to pierwsza pro- ba przeniesienia tego arcydzieta na polski grunt, ze wspomne o ,Ataku paniki”, filmie przy ktérym ,.kRAJ” wyglada jak podrobka podrobki. Na caty Swiat, procz Korei PéInocnej i Chin, moze pdjsc przekaz, ze Polacy nie dosc, ze nie potrafia robié oryginalnych filmow, to nawet podrébki im nie wychodza. Gorzej = caly swiat wreszcie sie dowie, Ze Polacy pozbawieni sq w sposdéb immanentny poczucia humoru. Oczywiscie my wiemy, ze nie mamy Za grosz poezucia humoru, a gdy usihije- my nakreci¢ cos dowcipnego, wychodzi z tego albo pol- ski kabaret, albo ,kRAJ”. Ale czy 200 milionéw widzow na Swiecie tez musi posias¢ te wiedze? MATEUS? #Wszystko to byloby bardzo pomysiowe i dowcipne, gdyby nie byto tak niedowcipne i nieciekawe. Jak dow- cip nie tapie, a przeciez nie lapie bez przerwy, to uzyjmy skatologii. Jak dialogi sie nie kleja, a przeciez nieustan- nie sie nie kleja, to nafaszerujmy je wulgaryzmami. Jak nie wiadomo, co zrobic, to wrzucmy awanture i seks, to zawsze zadziata. Ja jestem zwolennikiem czarnego hu- moru, ale ten humor jest nie czarny ani czerwony, ani bialy. Nie jest to humor zadnego koloru, bo cos, co nie istnieje, nie ma przeciez barwy. stosci? Wielkie narodowe bezguscie w kazdej niemal dziedzinie zycia z czyjej winy sie pojawilo? Czy moze byto zawsze, ale ukryte? Nie to jest problemem, ze caly Swiat sie dowie, ze wszyscy Polacy to jedna rodzina frustratow, nienawist- nikow, cwaniakow, giupcow, swirow. Taka wiedza dla swiata moze by¢ oczyszczajaca. Problemem jest to, ze caly swiat (précz Korei Péinocne]j i Chin) dowie sie, ze Dlaczego gdy ogladam stare polskie komedie, to Satyra na sfrustrowanych rodakew umiem Sie wcigé usmiaé, a gdy mam do ezynienia ze nakrecona praez zdotowanych rezyserow to wepotezesng polska Komedia. to'robt mise nlewy- dowdéd na to, ze nie ma dla tego kraju ratunku mownie smutno? Za komuny mielismy poczucie hu- moru, a dzisiaj je stracilismy? Filmy Stanistawa Barei, wowezas uwazane za prostackie, dzisiaj bytyby nie do nakrecenia, bo przetadowane abyt wyrafinowanym poczuciem humoru i wspolezesny polski widz nie po- radzitby sobie z nimi intelektualnie? Czemu kazda polska komedia bez wzgledu na to, czy remantycz- na, Czy wrecz przeciwnie, pozbawiona jest tego, co powinno byc istota komedii, a wiee humoru? A moze rezyserzy tych filmow wiedza cos, czego ja nie wiem, mianowicie, ze Polacy rozumieja wyigeznie dowcip topatologiczny, najlepie] koszarowe] proweniencji? Gust narodowy wybitnie nam sie zepsut przez astat- nie lata, ale czyja to wina? Gustu? Narodu? Rzeczywi- od 2001 roku Acdpes redake}l tyaodnika: 02-672 Werstawa: ul, Domaniewska 49. Kontakt 2 Crvpalskanmi, wivacnewneweek.ol redakceinewsweek pl nie potrafimy kreci¢ filmow. Satyra na sfrustrowanych rodakow nakrecona przez zdolowanych rezyserow to dowdd na to, ze nie ma dla tego kraju ratunku. Nasze poczucie humoru bedzie coraz Zalosniejsze, nasza fru- stracja coraz wieksza, nasza bezsilnos¢ coraz potezmic}- Za, a Nienawisc coraz szybciej sie nakrecajaca. . Ja oezywisci widziatem multum ztych polskich fil- mow i przez dtugie lata w ogladaniu ztych polskich fil- mow znajdowatem przyjemnose¢. Od jakiegos czasu jednak zauwazam u siebie potworne zmeczenie zlymi polskimi filmami. Jest to zapewne wypadkowa mojego potwornego zmeczenia polskim poczuciem humoru. Krzysztof Varga jest pisarcem, publicystg, atakze autorem tekstow piosenek zespotu Dr Misia Redaitor naczeiny: (omasz Lis Zastepca-redaktora naczelmege: Dawes Cwklax Redaktor prowadzacy:+ulkasz Remiau 5 SpreMtor artystycena: Megdalene Mamaek Mich Sekretarz redakej: Ancdrze) Dieniczas Sekretariat redake]l: Malgorzata Hacornek, Katarzyna Kiepiocea Polska erate Groctal, Aieksandry Pawlicka,|o Spoteczedsiwe: Renata Kin), fenata kin Gnewsweekal Dawid: Marpiuk: Malgorzata Swiechewitz, Jarek Tamezuk, Gihieta Tule: Mistorla: Waldemar Kumér tite faces Pawel jacel pawuekiit inawewesk ol hacls| Nowick, Nowy loro Pink: Mlawsh? piotr milewsetonedieweek p Bimnes! Radnsiaw Ornachel) Motz Weolewski! Konrad Sacurski = Muike: Dorote Romancetse. Gorolaroimenoeskatnewsweakie, Katarzyna Bonds Kultura: Waldemar Kumndr WaldernarkGmioninewsiveek pi Pict Sratkowski] Ajekeanter Hudvik; Karoline Pasterak | Falletomys: Manucia‘Gretkawska. 2tigniew Holdvs, Kreysztot Meteme- hens Sawke-Krayszlol Varga Redaktor naczeina Newsweek pi: Aicxsancia Karasifiske (Maclay Stefanshi (oroduct-manager), Martin Manvak(scel wydawodw) wydewdy: Mecib) Gaiek takud Moris, Michal Szacdkowssi. Mateusr Wojtaik dzienhikerze Marcin Chiopas. Dotiinika Ducbes, Emilia Stawikoska, Marcin Wieczortowski, Agnieszke Zadie Media sholecrnoiciawe Adrianna Ornietanska Foto! Ewa Paikiewicz, Tomasz Kole, Mikoie Slarryiein, Marek Seczenarich Studio grMierne: Greenors Brodowski, Livsauia Garay, izabela Krofhowsha, Aeisandra ruc, Syhwin Meedasthowska, Michal Pinas Korekta: Ewa LeszczyrskasAi-Khaladl, Aosta Rytel wore irzaskoria Auastent redaktora naczelnego: Kryssan Ours, krstian dunmaiiringisrxelspringenn Wydlawear RiNGIER AXEL SPRINGER POL Sic Sp. 7 ono, Crlomek Irby Wydawctw Prasy | fwigzku Kontrol Dystrybucil Prasy wiewningleraxelspringenpl (Actes: ul Domaniewska 48, Ce-fi2 Wersrava, tecencia chowne fel, Cai) 2aut OO.60 222 000! Pregeszarzadu: Marke Dekan Prezes honorowy: Wiestay Poolarish Dyréktor generainy: Marcin Bieglok Byrektorfinansowy: Kreverio? Stooa | Oyrektorwydawniczy tresci premium: Jakub Makuisk Dyrektor ds. rozwolu projektéw-wydawniczych tredcl premium: Bemadetta Burska Menedder wydawnlery: Joanne Skolmnowsks Bynektorpersonaing; Monika Rerczewske Dyrektor ds. komunikac/l komoracyjnel : Marolina S2napcter Dyrektor marketingu: Glia Kerciec’ Head of Press Monetization Hui Atina Dygasewice, esc: Marcin Cay2, Ryazand Korlak, Aneta Kulesz, Marta Mikiel, Bwelina Milczek, press@nngierexeispringecpl Bluro rekiamy: Piott Kupns fal 6S5aBA00 1. pot kupmetrngeraxcisoingern) Marketing: Symon leberyk Keiegowodé: Syiwia Skiterishe (ayrextor)Kolportad: Rate! Karninski (clirektor) Produkcjat Maniice Galda (dyrekite’, Jarostay Sokmlowski Diruk: Guiad/Graphics Curope Sp zene. Prenumerata | zaméwienla kolekeji: tel: 27 324 79-01, 80) 000 B68. prequmerata axelitag com: wewwinewewesk.ol Spreedad internetowa wydarl archiwalnych, speciainych | prenumeraty: voy kiosk recakejapl Reklamacje: 1577 356 79-01 801000 S69: e-mail prefumerata axel@iqa:com ~ Prenumerata krajowa! Soctta Poiska oraz Ruch SA naterénic calego-kraju Pranumerata tagranicma: teion//kiosk redone. Redekos nie pwrace cintenaliw nigvamowionyon, Zestrregs sobieirawe sedagowania nadesianych bekstow, 2a tresc oghoszer-radekcie ponos oma wied@alnose Ww oranicack wekazarych wuust-Zart, #2 ustawy-Preawe prasowe, Zabromona jes) bezumowna sprzedar czasopisma po cenke nizsee, Oo ceny detaligene) Usteione: prrer wytiawoe. Sorzediaz numer akiuainych :archivalrych po inner cere jest niélegalia taraci coo edziainotcia Karmng “~e* Newsweek magazine Published by Newsweek LUC, EDITORIAL STAFF: Editor Inchief: Ji imooca Deputy Editer: Bop Roc Internathenal Editor: Nicholas Wepshott Managing Editor: Kirs Sindrim BUSINESS STAFF: Chief Content Officer, 187 Medla: Jonathan Davis. Chief Executive Officer, IBT Media: Etienne Ueac 6-12.12.2021 Y