43e JAARGANG NOVEMBER 1951
11
HliïT D1M1IPIIL
OFFICIEEL ORGAAN EN UITGAVE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE DAHBOND
VERSCHIJNT EENMAAL PER MAAND
HOOFDREDACTIE:
J. H. WILLEMS
W. H. LIEVE
ABONNEMENTSPRIJS PER HALFJAAR F 1.20
Losse nummers 25 cent Abonnementen kunnen ingaan bij het begin van iedere maand
OFFICIEEL
Per 1 October 1951 toegetreden:
V.H.C. te Vorden met 12 leden. Secre­
taris : J. F. Geerken, Burg. Gallestraat 55.
N.O.A.D. te Nijmegen met 12 leden. Secr.
Th. Alberts, v. 't Santstr. 79.
M.D.C. te Megchelen met 15 leden. Secr.
J. C. Bouwman, Dorp 115.
Zedes te Zelhem friet 16 leden. Secr. J.
Looman, Smidstraat 2.
Hartelijk welkom. • L.
Adresveranderingen
Alphen a. d. Rijn. Hoornse Damclub. Het
adres van -de secretaris W. Baart luidt thans:
Pieter Floriszstraat 3.
Amsterdam. Damcl. Crescendo. Het nieu­
we clublokaal is: Reinwardtstraat 42, Am­
sterdam Oost. Er wordt gespeeld op Dins­
dagavond.
Amsterdam. Chr. Damvereniging „Fahren-
heit". Het adres van de secretaris J. Bern-
hard luidt thans Ingenhouszhof 11 I (Oost).
Amsterdam. Damvereniging „Gezellig Sa­
menzijn". Het adres van de secretaris G. Vos
luidt thans: Krugerplein 21 II (Oost).
Arnhem. Verenigde Arnhemse Dammers.
Secretaris is thans F. J. A. Pas, Vissers­
laan 87.
Bergen op Zoom. Damvereniging „D.O.S."
Secretaris is thans C. den Engelsman, Molen­
laan, „Vrederust".
Ede (Gelderl.). Edese Damvereniging. Het
adres van de secretaris L. G. Akkerman
luidt thans Parkweg 171.
s-Gravenhage. Residentie Damgenootschap.
Secretaris is thans G. de Stigter, Loosduin-
sekade 362.
No.
ADMINISTRATEUR :
J. W. v. DARTELEN
KOEDIEFSLA AN 42
HEEMSTEDE G.ro64007
. VOOR BUITENLAND PER JAAR F 3.-
Groningen. Damgenootschap „Het Noor-
den". Secretaris is thans: W. K. de Boer,
Semarangstr. 42a.
Groningen. Damveren. V.I.O.S. Het adres
van de secretaris luidt thans: J. Pruis, Jac.
Catsstr. 148, Groningen.
Haarlem. Damclub „Haarlem". Secrearis is
thans F. Mollema, Vroomstraat 8 rd. Het
clublokaal is thans gevestigd in gebouw
C.J.M.V. Lange Margarethastraat.
Heerlen. Damclub H.D.C. Secretaris is
voorlopig C. J. Blokland, Meezenbroekerweg
7, Heerlen.
Huissen (Gelderl,). R.K. Damvereniging
„Huissten". Secretaris is thans G. A. Leijser,
Zandkamp F. 62.
• Leeuwarden. Damclub „Gezellig Samen­
zijn". Het adres van de secretaris T. Lolke-
ma luidt thans Steijnstraat 26.
Leiden. Damclub „Leiden". Secretaris is
thans A. v. d. Putten, Heerenstraat 147.
Leiderdorp. Secretaris is : C. Meinema,
Koningstr. 14.
Maastricht. Maastrichtse Damvereniging
„V.I.O.S.". Secretaris is thans Th. Schönlau,
M.G.B.-Plantsoen 9.
Meersen (L). Damvereniging „Ons Genoe­
gen". Het adres van de secretaris W. H.
Reijnders, luidt thans Wilhelminaweg 29.
Nijmegen. H.N.D. koos tot secretaris :
A. F. Langeveld, Ds ter Haarstr. 34.
Papendrecht. De secretaris J. de Heer
woont thans: Westeind 192A.
Rotterdam. Zuider Damclub. Wegens
ziekte van de secretaris, wordt het secreta­
riaat tijdelijk waargenomen door ]. S. Span­
nenburg, Zinkerstraat 29 (Zuid).
145
 Sncek. Sneker Damclub. Het adres van de
secretaris P. Jorritsma luidt thans Napjus-
straat 104.
Treebeek (L). Damvereniging „Tree-
beek". Secretaris is thans B. Kole, Gregorius-
plein 21, Brunssum (L).
Wormerveer. Damver. Wormerveer,
Wormer. Het adres van de secretaris C. A.
Blok luit thans: Dahliastraat 22, Wormer­
veer.
Zwolle. Damclub „Zwolle". Het club­
lokaal is thans gevestigd „Het Bastion",
Badhuiswal.
BINNENLAND
Adres " Hoofdredactie
IN MEMORIAM
JOH. v. DUURLING
Heden ontvingen wij het droeve be­
richt, dat ons trouwe lid Joh. v. Duur-
ling, oud 34 jaar, na een 2-tal ope­
raties te hebben ondergaan, is over­
leden.
Joh. v. Duurling maakte deel uit
van ons eerste tiental en hoewel zijn
gezondheid veel te wensen overliet
was hij altijd een zeer enthousiast
dammer. In het damboek „Wat wij
misten" bevindt zich een relaas over
de ellende welke hij in de oorlogs­
jaren meemaakte, wasrdoor zijn ge­
zondheid werd gebroken. Ondanks dit
was hij altijd zeer opgewekt en missen
wij in hem een trouw en sympathiek
clubvriend.
Het plotselinge bericht van zijn
overlijden bracht in onze vereniging
een golf van ontroering en gaat ons
medeleven uit naar zijn jonge vrouw
die hem nog zo node kan missen.
Het merendeel onzer leden bewees
hem de laatste eer. Dat hij thans
ruste in vrede.
Namens al zijn clubvrienden,
G. ZIJDEL,
Secr. Hilv. Dam Genootschap.
13-10-'51
„Het Damnieuws van de week"
De heer H. M. Oud te Heemstede wiens
uitgave „P.U.D." (Partijen-Uitslagen Dienst)
overal' met grote belangstelling werd ontvan­
gen .— uit het buitenland kwamen zelfs di­
verse inschrijvingen binnen — en waarvan
146
wij reeds schreven, dat ze in een grote be­
hoefte voorziet, tracht thans het gemis van
„De Dambode", het orgaan van de provin-
siale Noord-Hollandse Dambond, dat onlangs
tot zeer veler spijt noodgedwongen moest
worden opgegeven, te ondervangen door een
nieuwe gestencilde uitgave: „Het Damnieuws
van de week".
Voor de dammers in de provincie Noord-
Holland, speciaal die in Kennemerland, be­
vat het nieuwe blaadje — waarvan ons de
2 eerste nummers werden toegezonden —
niet alleen clubnieuws maar ook — en dat
is juist voor hen belangrijk — de uitslagen
van de gespeelde wedstrijden.
Het nieuwe orgaan verschijnt (voorlopig)
wekelijks; dus de uitslagen en het nieuws
zijn, wat men noemt, „heet van de naald".
Ofschoon het eerste nummer zich aandiende
als zijnde „zonder enige pretentie", kan er
toch wel enig nut van uitgaan, zoals ons uit
het tweede nummer reeds bleek.
Als de druk nu nog wat beter verzorgd
wordt en men niet gedwongen wordt het
blaadje tijdens het lezen om te draaien, van­
wege de verkeerde papierinleg, kunnen wij
de heer Oud ook met deze nieuwe „regio­
nale" uitgave complimenteren. W.
Zutphen. De actieve Zutphense Damver­
eniging organiseert schoolwedstrijden met
medewerking van het gemeentebestuur en
onderwijsinrichtingen. H.B.S., Lyceum, Gym­
nasium, Ambachtsscholen, 2 Ulo scholen en
10 lagere scholen nemen deel. Elke school
vaardigt een 10-tal af. Er wordt reeds druk
geoefend, ook na schooltijd, waarbij het on­
derwijzend -personeel medewerking verleent.
Het Zutphense Dagblad en het Vrije Volk
stelden elk ongevraagd 'n beker beschikbaar.
Het Gemeentebestuur stelde de prachtige
„Mensa-zaal" van de nieuwgebouwde H.B.S.
ter beschikking.
Z.D.V. kan trots zijn op deze medewer­
king.
Vlaardingen. In de 35e jaarvergadering
van de Vlaardingse Damvereniging werd in
de plaats van wijlen de heer A. Starre met
bijna algemene stemmen als penningmeester
gekozen de heer J. Lucassen.
Met grote meerderheid werd de heer J.
Leewis als commissaris benoemd.
Hoogezand.
De prestatie wedstrijden uitgeschreven door
de Damclub Houdt-Stand ter gelegenheid
van haar 35-jarig jubileum zijn geëindigd en
wel met de volgende resultaten.
 Ie prijs Beker Houdt-Stand—Gruno 8—26 = 0,765
2e „ Lauwertak „ —D.G.Z 12—26 = 0,684
3e „ Standpenning „ —Fivelgo 15—19 = 0,559
4e „ Medaille „ — Veendam 21—21 = 0,500
5e ,, „ „ —Het Noorden 17—11 = 0,393
6e „ „ „ — Usquert 10—6 = 0,375
7e „ „ ,, —Muntendam 15—7 = 0,318
8e „ ,, „ —Ons Genoegen 15—7 = 0,318
9e „ „ „ —Centrum 18-0 = 0,000
Op de receptie was het College van B. en W. ook tegenwoordig. Een prachtig
bloemstuk werd aangeboden.

Een sympathieke gedachte Persoonlijk kampioenschap van

Wij vonden het een zeer sympathieke ge­ Friesland 1951
dachte van het Bestuur van de Prov. Z.-
Holl. Dambond, om ter gelegenheid van de 1 2 3 4 5 tot.
binnenkort weer in te stellen wedstrijden 1. M. Bandstra, Leeuwarden x 2 1 2 2 7
Noord-Holland—Zuid-Holland een nieuwe 2. J. Huizinga, Bergum 0x211 4
beker beschikbaar te stellen en wel de „De 3. A. Talsma, Rinsumageest 10x02 3
Graaf-Hagenaars" beker. 4. H. J. de Boer,
Hiermede gaf genoemd Bestuur blijk van Twijzelerheide 0 12x0 3
zijn grote waardering voor twee overleden 5. R. Bergsma, Terhorne 0 1 0 2 x 3
K.N.D.B.-leden uit Noord- en Zuid-Holland, De kleine bezetting was een gevolg van
die zich in hun leven op buitengewone wijze het feit, dat de gerechtigden P. Bergsma,
voor Bond en Spel verdienstelijk hebben ge­ G. de Boer, O. v. d. Kooi, J. de Korte en
maakt en daardoor reeds eerder door het Be­ F. Visser dit jaar door verschillende oor­
stuur van de K.N.D.B. posthuum wer­ zaken niet van de partij konden zijn.
den benoemd tot Leden 'van Verdienste. Huizinga zal eventueel deelnemen aan de
strijd om het gewestelijk kampioenschap.
W.
Persoonlijk kampioenschap van
Leeuwarden
Eindstand kampioenschap van
1 2 3 4 5 6 tot.
Zuid-Holland 1951 1. M. Bandstra (DCL) x 1 2 1 2 2 8
1. W. Huisman, Leiden 11 7 4 0 18 2. K. Wijma (DCH) 1x112 1 6
3. Joh. Slippens (DCL) 0 1x221 6
2/3. A. Stuurman, Schiedam 11 4 7 0 15
4. C. Rinzema (DCH) 110x12 5
2/3. H. N. v. Mourik, 5. H. v. Gelderen Jr (GS) 0 0 0 1 x 2 3
Nieuwland 11 6 3 2 15 6. T. Lolkema (GS) 0 1 1 0 0 x 2
4/5. B. G. Grouwstra,
Den Haag 11 3 6 2 12 Jeugdkampioenschap van Leeuwarden
4/5. G. J. Aarts, Rotterdam 11 4 4 3 12 (jongens tlm 17 jaar)
6. P. M. v. Oosten, 1 2 3 4 5 tot.
Den Haag 11 3 5 3 11
1. Sipke Feenstra (DCL) x 1 1 2 2 6
7/8. A. Visser, Sliedrecht, 11 2 6 3 10 2. Siepie v. d. Leest (GS) 1x211 5
7/8. J. H. de Kluyver, 3. Gerlof Dijkstra (GS) 10x20 3
Rotterdam 11 2 6 3 10 4. Oeoele Hoekstra (DCH) 0 10x2 3
9. W. de Jong, Gouda 11 2 5 4 9 5. Thomas Dijkstra (DCL) 0 1 2 0 x 3
10. Ph. J. Ham, Rotterdam 1116 4 8
Dordrecht. Evenals vorig jaar organiseert
11. C. Zijlstra,
de Dambond „Dordrecht" met medewerking
Alphen a. d. Rijn 11 2 3 6 7 van het Dagblad „De Dordtenaar" een
12. C. H. Kramp, Kersttournooi op 2e Kerstdag voorm. 10 uur
Waddinxveen 11 1 3 7 5 in gebouw Americain, Groenmarkt. Vorig
W. Huisman kampioen. jaar bijna 200 deelnemers.

147
 Wanneer de dambond een inschrijving
van 250 deelnemers bereikt, is door een fir­
ma als le prijs „een heren costume" beschik­
baar gesteld. Minstens 2 prijzen in elke groep
van 4.
Inleggeld ƒ 1.—. Inschrijvingen aan W.
Hietbrink, Bilderdijkstr. 56rood te Dordrecht
tot 15 Dec. 1951.
Gorinchcm. Kortgeleden had te Gorinchem
de prijsuitreiking plaats van de wedstrijden
om het kampioenschap van Gorinchem en
omstreken.
De heer J. M. van Mourik, voorzitter der
commissie reikte de prijzen met een toepasse­
lijk woord uit.
Kampioen werd H. N. v. Mourik te
Nieuwland, die een prachtig marmeren dam­
bord thans definitief in zijn bezit kreeg.
H. v. Arkel te Sleewijk werd kampioen
le klasse en C. van Hees te Gorinchem in de
2e klasse. Uverige prijswinnaars werden in
Hoogovenkwartet triomfator over de Velsense „huis-, tuin-en keukendammers
V. Z. V. tweede en vier kisten Cola voor de politie . . .
De massale damstrijd, die door D.C.IJ. te
IJmuiden in Flora op touw werd gezet ter
gelegenheid van IJmuidens driekwart eeuw­
feest, is door het eerste kwartet van de
Hoogovens, waar ook de wereldkampioen P.
Roozenburg deel van uitmaakte, gewonnen.
Wethouder De Boer heeft laatstgenoemde,
die in de aanvang van de strijd zijn tegen­
stander was, met diens drie teamgenoten
Beukema, Zandbergen en Wijker, de V.Z.V.-
beker uitgereikt. Het V.Z.V.-kwartet, be­
staande uit de heren Meyer, Broek, Swier en
Swemmer won de tweede prijs, een medaille
beschikbaar gesteld door het Uitvoerend
Comité, de politie — De Groot, Wouda,
Kamerbeek en Wittebrood — de derde : vier
kisten coca-cola, en het rokerspersoneel —-
E. Schade, Terhorst, Vermaat en W. Schade
.— de vierde prijs een siervaas.
De uitslagen van de winnaarsronde lui­
den: Hoogovens A-Papierfabriek 6—2;
V.Z.V.-Stormvogels 6—2; Rokerij-Groente­
handelaren 4—A, Visfactoors-Politie 2—6;
„De Jump"-„Neeltje Jacoba" bem. 4—4; (na
loting met Papierfabriek won Stormvogels).
Tweede ronde: Rokerij-,,De Jump" 6—2;
Groentehandelaren-Politie 3—5; V.Z.V.-
„Neeltje Jacoba" bem. 5—3; Hoogovens A-
Stormvogels 6—2.
De uitslagen van de tweede ronde waren:
Politie-Hoogovens A 3—5, Rokerij-V.Z.V.
2-6.
148
de hoofdklasse A. Visser te Sliedrecht, J. v.
d. Berg te Hardinxveld. In de le klasse
A. Sterk uit Nieuwland, A. v. Hoogdalem
te Gorinchem, G. v. Heeren te Meerkerk en
B. de Jong te 6leeuwijk.
In de 2e klasse G. v. Beek te Arkel en W.
de Tree te Gorinchem.
Na deze uitreiking werd nog een gong­
wedstrijd gehouden.
Westzaan. „Onder Ons" herdacht haar
20-jarig bestaan met het houden van neder­
laagwedstrijden en kwartet-ontmoetingen.
Het succes der wedstrijden ging gepaard met
eeu goede propaganda, want de jubilerende
vereniging boekte 7 nieuwe leden.
De vereniging werd 10 Sept. 1931 opge­
richt en sloot zich in 1932 aan bij de bond.
Zij speelde met afwisselend succes in de 2e
klasse.
Wij wensen „Onder Ons" nog vele goede
jaren toe.
De finale van het winnaarstournooi werd
dus gespeeld tussen Hoogovens A-V.Z.V.
Aanvankelijk was de stand gelijk, maar een
beslissingswedstrijd in versneld tempo gaf als
uitslag 5.—3.
De uitslagen van de verliezersronde wa­
ren: le ronde: IJzergieterij-IJmuider Harmo­
nie 2—6; Vishandel-Shamrock VEM 2—6;
Hoogovens b-Administratie Vishandel 0-8;
Militairen-Bakkers 5—'3. Tweede ronde:
Shamrock VEM-IJmuider Harmonie 4—4;
Administratie Vishandel-Militairen 4—4;
derde ronde: ohamrock VEM-Militairen
4.—4; Administratie Vishandel-IJmuider Har­
monie 5—3.
De militairen en de Administratie Vishan­
del speelden in de verliezersronde om de
eerst prijs. De Administratie won met 5—3.
Tweede prijs: Militairen; derde prijs: Sham­
rock VEM; vierde prijs: IJmuider Harmonie.
IJm. Crt.
Een werelddamkampioen trouwde
en de Kennemer dammers „secondeerden'
De jonge werelddamkampioen Piet Roo­
zenburg heeft Zaterdag de beste zet van
zijn leven gedaan, toen hij op het Velsense
raadhuis uit een kennelijk hopeloze stelling
voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand,
in dit geval wethouder H. de Boer ;— . zelf
een dammer van formaat — remise haalde
tegen de 23-jarige Anneke Heiligers.
Een bijkans overlopende publieke tribune,
bevatte een meelevende schare damvrienden
uit heel Kennemerland, die bijeenzat om „hun
Piet" deze belangrijke partij te zien spelen
tegen het meisje, dat kennelijk de sterkste
tegenspeelster van de jonge matador is ge­
worden.
De grote rivaal van Roozenburg, oud-kam­
pioen Keiler en vele andere meesters op de
honderd velden waren voor deze plechtigheid
naar Velsen gekomen en vertegenwoordigers
van vele clubs schaarden zich tegen elven
tot een erehaag, die naar de ingang van het
raadhuis leidde — een erehaag waar bruid
en bruidegom even over elven („Zou hij in
tijdnood zijn gekomen?") tussendoor schre­
den. De meegebrachte damborden lieten
zien, dat zowel de Beverwijkse, de Hoofd-
dorpse als de IJmuidense en Haarlemse dam­
mers van de partij waren en de bruigom
heeft vele malen stilletjes een knikje moeten
uitdelen naar de oude vrienden, die hem deze
zonnige najaarsdag secondeerden. Cliché welwillend afgestaan door Haarlemse Crt.

Overeenkomst en verschil. bolen omgeven gebeurtenis: in Velsen ver­

Wethouder De Boer, de vroegere club­
kampioen van de Damclub IJmuiden heeft
in de raadszaal het huwelijk bekrachtigd en
in een begeleidend toespraakje liet hij zijn
fantasie de vrije loop. Hij zag om te begin­
nen overeenkomst tussen de edele denksport
en het huwelijk: in beide gevallen geeft de
mens het schoonste wat in hem is, maar het
verschil is aan de andere kant dat de sport
alleen en het huwelijk samen „beoefend"
moet worden.
„Een foutzet brengt in beide gevallen te­
leurstelling", zo ging de heer De Boer glim­
lachend verder, „maar elke foutzet is toch
ook weer leerzaam, mits hij niet tot verbit­
tering leidt".
Dat deze echtverbintenis in Velsen werd
gesloten zag de wethouder als een door sym-
overde Roozenburg zijn eerste wereldkam­
pioenschap, maar hij vond er ook zijn werk
en zijn vrouw.
Tijdens een receptie in de namiddag heeft
een groot deel van dammend Nederland bruid
en bruigom de hand gedrukt en vaak daarbij
een cadeau gegeven en er zijn heel wat pun­
tige felicitaties afgestoken bij dit huwelijk
tussen de bescheiden en daarom zo sympa­
thieke Roozenburg en het eenvoudige IJmui­
dense meisje.
IJm. Crt.
De K.N.D.B. was op de receptie vertegen­
woordigd door zijn voorzitter Willems en
de le secretaris W. H. Lieve. De K.N.D.B.
bood een passend cadeau aan.
L.

DAMKLOKKEN TELEF 562«

LEDEREN DAMÉTUI'S 11^51, < 26-

onmisbaar v o o r . .
elke dammer T 4. — Bij afname van Hen siuks een fraaie clubprijs cadeau

Verzendingen na ontvangst van „ _ , A C C n Mr. A R T Z E N I U S W E G 7 1 h s

P H. r. JUbbU A M S T E R D A M - W.

149
 £mdsne en
• ff ff

ff ff ff V# W KS W ff W ff ff
F M ° sER ^ du!
Redacteur

straat 47,Amsterdam-W'

MOTIEVEN PRAATJE (vervolg) Een ander fraai thema levert ons No.
T Tl
1376, een zeer mooi, oorspronkelijk eind­
spel met 2 (gelijkwaardige) opl.
De le opl. gaat als volgt: 18 (45) 31
(21A) 44 (17B) 40, 26! waarna diagr. III
ontstaan is, dat de clou van onze bespre­
king zal zijn. A (22, 50) 26 (45) 1 (50)
26—12 (28) 44, 6. B op (16 of 26) blijft
wit 36 of 4 spelen.
Z. a. z. vv. a. z. De 2e opl. gaat: 4—22 (21A, 27) 28—22,
1 (45) 40, 44. A (45) 44 (21, 27) 28-22,
I is het welbekende meerslagthema van
40, 1. Al deze varianten zijn even gaaf en
de Fransman Beudin uit 1900: (42) 38 (43
mooi.
meersl.) 47. Minder bekend is de ,,omke­
Opmerkelijk is, dat
ring" van deze slag, die in diagr. II is weer­ No. 1377
gegeven : 34, 27 (21 meersl.) 36 ! Dit werd het thema van 1376
L. Schut (diagr. III) als bij-opl.
ons voor het eerst bekend uit een inzen­
optreedt in een, overi­
ding van St. W. Duursma, die het publiceer­
gens fraai, eindspel vart
de in het door hem uitgegeven bulletin
Schut (1377), waarvan
„Tombola" (1948) en wij dachten mèt de
wij alleen de hoofdvar.
auteur, dat deze variatie oorspronkelijk was.
memoreren : 3, 42 (40)
Echter liet Mertens ons weten, dat de varia­
31 (45) 31-22 i.p.v. 31
tie van Schaaf is en van omstreeks 1920
.—22 echter ook 44 (16
dateert, alsmede dat M. haar in later jaren
—21) 40, 26!! als III.
bewerkte. Hoe deze bewerking er uit ziet,
(16—21) 11 (26) 43 (31) 6 (37) 38 (41)
weten wij niet; misschien kan Mertens deze
28—22 (motief van C. Blankenaar 1897).
nog opdiepen. In elk geval is II moeilijk
No. 1378 Aangenaam verrast
te bewerken. Tot nu toe slaagde alleen
Gortmans-Faure waren wij in Damwe-
Kruyswijk hierin met No. 1375 :
1950 reld de stand van diagr.
No 1375 8 (21A, 23) 3 (28) 21
1378 tegen te komen.
K W Kmvs'wilk 03) 43 (30,38) 48,
J~ -J-- ,, _ TT Wit slaat 38 (34A) 33!
1950 waarna aiagr. 11 ont­
(want 32 is remise door
staat.
(39!) (40) 28 (45) 22,
A (30) 3 (34) 26 (40
50 als III, maar de losse
of 39) 36!
zwarte schijf is hier nog
Wel een fraai geheel,
een tempo verder).
mede door het aanbren­
A (35) 32 ! (nu is 33
gen van de variant,
remise door (27 !) (40) 28 enz. Zeer geestig
waarin nog op andere
wegens de zetten 32 en 33, die om beurten
wijze van de opgesloten
remise en winst geven.
zwarte dam geprofiteerd wordt.
Wie probeert hierop ook eens zijn krach­ No. 1379 IV
ten ? Nieuwe geslaagde bewerkingen vinden P. Schaaf
(le publ.) Slotstand van 1379
gerede publicatie in H.D. en worden met één
of meer geldprijzen beloond.
No. 1376 III.
I. Porrey 1941 Slotstand van 1376

Z. a. z.
Bij die verrassing is het niet gebleven,
want de heer Schaaf zorgde voor een nieu­
Dubbel-eindspel Z/. a. z. we, zie No. 1379, waarvan het slot (diagr.

150
IV) een oorspronkelijke variatie van III is
en als zodanig dus nieuw. 1379 gaat als
volgt:
24 (34, 18) 9, 4 (32) 18 (35-40 gedw.)
23 ! (want direct 45 is rem. wegens (37 !)
(38) 45 met diagr. IV.
De literatuur over dit motief is dus weer
met een paar opmerkelijke bijdragen ver­
rijkt. Wie zorgt voor verdere uitbreiding ?
De schoonheid van het eindspel ligt ove­
rigens voor het grijpen. Begint men zich
eenmaal aan deze bron te laven, men kan
er niet spoedig mee ophouden. Een ander
rijk gegeven — de betekenis van de woor­
den motief, thema, idee, gegeven, loopt vrij­
wel parallel, zoals men zal merken, en er is
slechts een gradueel verschil; het geven van
een definitie van elk dier benamingen is
echter ontzettend moeilijk, want wat is er
al niet geredetwist over de uitlegging van
het woord „motief"! — een ander rijk ge­
geven, zeiden wij, dat zich tot talrijke varia­
ties leent, is het blokkade-thema. Een voor
velen nog vreemde naam, denken wij, en
inderdaad: hij is nog betrekkelijk nieuw.
Wij willen er ook best voor uitkomen, dat
wij er die naam aan gegeven hebben, menen­
de, dat deze wel karakteristiek is. Hier is
het:
„,,7, , No. 1380
f I
4et Blokkade-thema
(slot van No. 1380) Huguenin 1802
Wit wint door 10
(blokkeert de lijn
15/47) en 24).
Hieruit blijkt tevens, dat V al uit de
grijze oudheid stamt. Het stukje van Hugue­
nin is overigens een van de meest karakte­
ristieke standjes in de eindspelliteratuur, die
wij kennen. Het is vrijwel onbekend aan de
hedendaagse dammers (want wij zouden
wel eens willen weten hoeveel van de lezers
het eerder hebben gezien, dit eenvoudige
stukje uit lang vervlogen tijden, dat wij
destijds opdiepten uit de Balédent). De af­
wikkeling luidt: 19—14 (13) 9, 14, 10, 24,
14, en het is alsof een muizenval dichtklapt.
Op dit thema zijn tal van fraaie eind­
spelen gebaseerd, teveel om hier alle te ver­
melden, en telkens is het blokkade-idee ge­
varieerd.
Enkele zullen wij demonstreren:
No' 1382
No. 1381 x
„ „ J. A. J. Wortman
C. Blankenaar 1900 1942
No. 1381 : 7 (28) 1 (40A, 32) 23 (38)
37 (43) 48 (49) 30!! (blokkade), 44.
A op (32) 34—29, 40 ! en slaat alle zw.
schijven; op (30, 32) 23 (38) 29 (43) 40;
(wonderlijk, dat met zo weinig materieel
nog zoveel combinatie mogelijk is ! Doch
dit tussen haakjes).
No. 1382: 5 (8 gedw., 43A) 16 (48 ge­
dw.) 27 ! ! (blokkade), 42.
A (36-41) 46 (43) 16 (48) 27 (blok­
kade), 42. We zouden zeggen: een zeer
fraaie blokkade !
De nieuwste aanwinst in dit kader, en
tevens de mooiste van de laatste tijd, kwa­
men wij tegen in Damwereld.
No. 1383 VI
P. N. Faure 1950 Stand na 4e zet
Z. a. Z.
1383 gaat: 10 (31) 4 (37; op (36) 10
(29) 15 (34) 10) 36 (28) 47, waarna de
symmetrische stand van diagr. VI is ont­
staan, één dier karakteristieke beelden, die,
als men ze eenmaal gezien heeft, nooit meer
vergeet. VII wikkelt dan verder als volgt
af: (32 A) 27 ! (44) 43 (50B) 32 ! ! (blok­
kade), 39 w. B offeren door (41) helpt niet,
want dan staat meteen weer een vangstel-
ling gereed. A (33) 24! (41) 42 (46a) en
nu van de andere kant 33 (blokkade), 37!
a ook hier geeft offeren door (44) 35 niets,
want nu staat aan de andere zijde de vang-
stelling gereed. Een fascinerend spiegel-
werk !
Uit het vorenstaande ziet men hoe het
combineren van de stof een bepaald motief
of idee op frappante wijze kan belichten!
(Wordt vervolgd).
151
 Wij hebben nu gesproken over motieven, KLASSE B:
ideeën, bewerkingen, (vreedzame)blokkades, (middenklasse)
en wat dies meer zij, en er zullen zeker nuch­ No. 1386 No. 1387
tere partijspelers, mensen van de praktijk, Dr Ir J. A. M. v.
bij zichzelf zeggen: wat voor belang heb ik St. W. Duursma, Liempt, Eindhoven
hierbij. Wij willen direct hierop antwoor­ Amsterdam Motto : „20x dwana !"
den : ALLES ! En wel omdat het eindspel
altijd (over de Blankenaars spreken wij nu
niet) ten nauwste bij de praktijk betrokken
is. Hoevele van de hierboven behandelde
standen zouden niet zo uit de partij wegge­
lopen kunnen zijn ? En wie de rubrieken
van de heer Schaaf steeds nauwlettend ge­
volgd heeft, kan weten, dat al die fraaie
motieven, enz. in de partij voorkomen en KLASSE C s
kunnen voorkomen. Omgekeerd zijn er par­ (beginners)
tij-eindspelen, die in afwikkeling zo scherp No. 1388 No. 1389
af zijn, dat ze wel gecomponeerd hadden J. H. H. Scheyen, J. H. H. Scheyen,
kunnen zijn ! En een goed partijspeler dient Kerkrade Kerkrade
op alles voorbereid te zijn.
In de volgende rubriek zullen wij een
recent voorbeeld uit de praktijk aanhalen
van een eindspel, dat remise liep, doch een­
voudig gewonnen had kunnen worden als
de speler in kwestie met de motieven op de
hoogte was geweest.
Nu het damseizoen is aangebroken willen
Alle : wit speelt en wint.
we de lezers aanmoedigen met een
Men kan slechts in één klasse deelnemen.
OPLOSWEDSTRIJD MET PRIJZEN Inzending uiterlijk 1 maand na verschij­
KLASSE A: ning van dit nummer.
Voor elke klasse is een le prijs a ƒ 3.—
(geroutineerde oplossers)
en een 2e prijs a ƒ 2.— beschikbaar.
No. 1384 No. 1385 Wat de notatie voor het inzenden van de
K. W. Kruyswijk, oplossingen betreft : men is niet verplicht
J. Klomp
de verkorte notatie tp>. gebruiken, doch wij
Den Haag Rotterdam
zijn er van overtuigd, dat als men maar
even aan deze notatie-methode gewend is,
men zelf niet anders wil.
Het verschijnen van lange eindspel­
varianten, waartegen vroeger altijd velen
opzagen, behoeft niemand meer af te schrik­
ken, want met het verkort systeem is dit
werk nu een peuleschilletje geworden

NOTATIEBOEKJES
Thans zijn bij de Administratie van „Het Damspel" verkrijgbaar notatieboekjes voor
50 partijen in een zeer handig formaat, n.1. 20xl2'/2 cm" 'n prima uitvoering en
met stevige omslag. De prijs bedraagt:
per 1 5 10 25 exempl.
f 0.70 f 3.45 f 6.80 f 16.75
Toezending geschiedt franco na ontvangst van het bedrag per postwissel of giro
- De administrateur „Het Damspel"
Postrekening No. 64007 , j w VAN DARTELEN, Heemstede

152
 Eindspel-journaal uit de match Roozenburg-Keller
om het Wereldkampioenschap 1951
No. 1390 No. 1391
9e partij 12e partij
Roozenburg Keiler
Keiler Roozenburg
No. 1393 No. 1394
15e partij 18e (laatste) partij
Roozenburg Keiler
Keiler Roozenburg
Slotstand van 1394
No. 1390: W.a.z. 20 (47) 20—14 (22—
27) en zwart won, daar aan (32) niet te
ontkomen is. Iedereen, d.w.z. honderden toe­
schouwers, w.o. vele bekende meesters, en
ook Roozenburg zelf, achtte de witte stand
verloren. Echter, de volgende ochtend aan
het ontbijt, terwijl hij een klontje suiker in
zijn koffie deed, flitste Roozenburg één va­
riant door het hoofd, die remise geeft: i.p.v.
20: 13 (47) 8 (28, 2) 17, 12, 20 (19) 30!,
14 remise !
(Herm. de Jongh in het Handelsblad).
No. 1391: Na voorafgaand fraai gefor­
ceerd spel had Keiler deze stand bereikt
w.a.z. 32 (46) 32—27 (28) 29 (41) 22 (10
—14) 18 (36) 12 (45 meerslag) 8 (34) 44
(jammer dat dit schijfje roet in het eten
gooit); (30) 2 (35) 7 remise!
No. 1392: Z.a.z. (7) 40 (12) 48—42
(20—24) 35 (18) 38—32, 33 (21) 32 (22)
32-28 (22-27) 41 (31) 22 (36) 37 (27,
No. 1392
Slotstand van 1391 14e partij
Keiler
w. a. z. Roozenburg
27) 28 (29) 25 (24) 32, 22 (43) 18 (48)
12 (29—34) (belet 8 wegens 40 en 30) 7
(34—39) 20 gedw., 30 (44) 24 (37) en
wint door overmacht. In de diagramstand
kan ook (31, 25), doch, hoewel men zich
ook dan in een zee van varianten verliest,
geloven wij niet, dat dit betere kansen in­
houdt.
No. 1393: W.a.z.; doet denken aan een
geforceerd miniatuur-probleem; zeer verras­
send volgde 36 ! (37 gedw., anders volgt
42) 20, 42, 31, 4 (20) remise ! Wit kwam
één tempo tekort, want:
No. 1395
Ch. Alix (Fr.)
1860
Op verzoek plaatsen
wij de opl., waarin de
witte dam een reuzen-
wandeling over het bord
maakt.
Wit aan zet wint
fraai !
No. 1394: W.a.z. 33—29 (31) 24 (37)
20 (9) 30 (27) 15 (31) 10-(14, 36) 14 (42,
41) remise, bijv.: 39 (47) 39—33 (41) 9
(13, 36, 27).
Dit waren wel de interessantste slotmo­
menten uit de match, die veel mooi eind­
spel te zien heeft gegeven, hetgeen zeer ver­
heugend is.
In grote lijnen werd dit moeilijke deel
van ons spel door beide spelers goed be­
heerst, en zover wij het bekijken kunnen,
geloven wij niet, dat, afgezien van de door
Roozenburg gewonnen 9e partij, waar de re­
mise uit een wel zeer nauw gaatje kwam,
het resultaat anders had moeten zijn.
153
 P»•/> U I rv^
f J h_r ff ff I ff ^j~ff
Ontledingen. Ter afwerking rubriek Monsma.
4506. J. J. v. Tol. 35—30 (46) 10 (49)
1 (5) 23 (21) 9.
4507. S. v. Duyn. 21 (33) 32-27 (40)
44 (49) 43 (41 A) 37 (32) 16 (27) 12
(2-7) 8 (11) 7 (3) 42. (A 46) 37 (32).
4508. W. Heydra. 42 (38)) 22 (28) 13
(39) 44 (23) 30 (34) 39 (43) 29.
4509. Vervalt wegens b.o. door 22 enz.;
of 37—32 enz.
4510. J. v. Rees. 26-21 (26) 37-32
(46) 18 (23) 30 (43) 2 (23 A) 16 (21) 10
(14) 45 (19) 39 (24) 34 (40) 30 (35) 34.
(A 28) 16 (21) 10.
4511. D. Vuurboom. 21 (18) 27 (22)
41 (47) 30-24 (33) 19 (23) 4 (30) 6 (50)
18 (45) 1.
4512. J. v. d. Boogaard. 44 (49) 32—27
(32) 39 (48) 42 (14 A) 38-33 (46) 2
(43) 40 (44) 5. (A 46) 38-33 (14).
4513 J. A. Pennings. 21 (17) 31 (27)
1 (43) 39 (47) 33 (29) 39 (38 A, B) 33
(29) 34 (40) 34. (A 42) 33 (29). (B 47)
33 (29).
De prijswinnaars worden gelijk met die
der andere klasse, in het volgende no. be­
kend gemaakt.
Ontledingen Mei-serie.
4514. T. L. Heijms. 35 (28) 41 (47)
21 (24) 23 (29) 19 (23) 5. Aldus 11 zet­
ten. Volgens bep. 2 mag zwart nooit een
bijoplosbare stand doen ontstaan, en volgens
4. B. is het zinloos om als laatste zet nog
even een stuk (door schuiven) te laten slaan.
Zwart mag na 5; dus niet meer vervolgen
met b.v. (28 ?) want na daarop volgend
slaan 32 ?, zou elke verdere voortzetting
b.v. doen ontstaan. Het invlechten van een
moeilijke en (of) mooie b.o. verdubbelt de
inhoud van een probleem, en voor hen die
nog „gewoon" zijn om een probleem slechts
gedeeltelijk te ontleden, zullen we het ont­
stane duel nader aanduiden. Na 32 ? van wit,
spelen we dus (33 ?) voor zwart, zodat dit
dubbel-probleem ontstaat.
De beide winstgan­
gen zullen we in dit ge­
val met veronachtza­
ming van onder-duals,
.gewoon" aanduiden :
16X dreigt 7 enz. (18)
"3 (23) 30 (28) 24 (7)
19 (32) 2 (39) 1 en de
vangstelling staat in af­
wachting. Nu de andere oplossing.
154
Redacteur : W. B. MONSMA
C ff j\ Ubbo Emmiuastraat 9 Groningen
X 43 (17) 30 (21 A) 16 (7) 2 (38) 24 ! !
(43) 1 (48) 34 enz.
(A 22) 24 (7 na 2e dam halen plakt
zwart remise door 39) 19 (28) 13. Indien
wit nu aan beurt zou het remise zijn, doch
nu moet 7 weg (32) 2 (39) 1 enz.
Welke van deze winstgangen nu de
„mooiste" of „moeilijkste" was, kan ieder
slechts voor zich zelf bevinden; doch het
niet opmerken van welke winstgang ook,
is tekort doen aan de ontleding.
4515. J. P. Larose. 37 (42) 29 (24X33
A) 28 (22) 43-39 (29) 39-34 (39) 4 (44)
16 (49) 42 (35 B) 44 (49) 42-38 (32)
43 (20) 25 (24) 3.
Aldus 25 hoofdzetten. (A 42X33) 28
(22). (B 40) 44 (49). Totaal 31 zetten.
4516. 40 (18) 31 (33) 2 (39) 34 (16)
11 (7) 29 (12) 23 (7) 21 (11) 16 (11-17)
19 (22) 11 (27 A) 6 (32) 1 (17) 29 (37)
47 (22) 14 (28) 10.
Aldus 33 hoofdzetten. (A 28) 6 (17 B)
1 (32) met herhaalde stand.
(B 32) met herhaalde stand. Totaal 39
zetten.
Ter nadere aanduiding volgt na de 13e
hoofdzet nog de volgende kortere variant :
(17) 18 (7) 13 (22) 8 (28) 2 (12) 16 (33)
26-21 (18) 11 (38) 7 (22) 11.
4517. J. Metz. 11 (28) 23 (31) 1 (27)
20 (35) 40 (44) 30 (34) 5 (27-32) 23
(42) 48X28 (37) 22 (42) 37 (31) 37. Al­
dus 23 zetten.
De ontledingen van deze 4 A problemen
blijven tot het einde dezer maand onder con­
trole met recht op herziening indien in strijd
met de bepalingen. Na deze toets te hebben
doorstaan zijn ze maatstaf voor het vast­
stellen der prijswinnaars.
vierder winstaanduidingen.
4518. J. Scheijen. 29.—24 (40) 11 (17)
34 (29) 24 (20) 3 (37) 31 (26) 21 (37) 26
(41) 37 (32) 42.
4519. J. Gabrielsen. 31 (49) 28—23 (28)
2 (44) 15 (39) 27 (32) 38 (43) 40 (30) 34.
4520. A. v. Wijngaarden. 40 (42) 23
(20) 34-29 (32) 18 (22) 23 (39) 34 (30)
11 (6) 28.
4521. J. v. d. Boogaard. 41 (47) 45—40
(33) 42 (47) 38 (33) 40-34 (40) 30 (43)
16 (49) 3 (21) 22 enz.
4522. N. Nicolas. 22 (17) 27 (23) 21
(27) 31 (48) 38-33 (38) 1 (43) 26.
 4523. A. Dijkstra. 30 (25x43) 24 (34)
20 (24) 8 (12) 7 (29) 9 (12) 39 (13) 39.
2524. J. Dijkstra. 24 (48) 4 (34) 22
(38) 1. Een edelmanneke.
2525. P. A. v. Swieten. 40—34 (40) 44
(49) 27 (42) 22 (44) 11 (46) 2 (27) 5.
2526. W. Jurg. 39—34 (48) 47—42 (26X
37 A) 41 (46) 30 (44) 2 (32) 5. (A 48x
37) 41 (46) met herhaalde stand.
4527. M. J. Kuipers. 23 (28) 41 (46) 37
(32) 43 (40) 1 (32) 23 (38) 29 (43) 40
(44) 48.
4528. G. Avid. 31-27 (31) 37 (42) 27
(32) 23 (28) 38 (33) 29 (24) 39-34 (39)'
1 (44) 20 (14) 44.
J. Scheijen, P. v. d. Kwartel,
Kerkrade Leiden
A. F. Hoogvelt, D. Kleen,
Eindhoven D. Vuurboom
Scheijen: 19 (41) 5 (33) 46 (28) 2 mo­
tief. Daar meerdere inzenders er aan twijfel­
den of een der varianten van het motief wel
te winnen was, volgt hier die bewuste va­
riant: (39) 34 (16) 11 (7) 29 (12) 23 (17)
18 (7) 13 (22) 8 (28) 2 (12) 16 (33) 26-
21 (18) 11 (38) 7 (22) 11. Dit probleem
moest helaas buiten mededinging blijven we­
gens overschrijding van de inzendingstermijn.
v. d. Kwartel. 18 (43) 22 (28) 48. Ver­
der spel is ontleedkundig fout; met (30)
wordt de stand bijoplosbaar door 21 of 43.
Weliswaar zakt het motief in zijn langste
verdediging tenslotte ook wegens b.o. door
z'n knieën, maar in dit geval had het spel
tot de verschijning van het motief op de been
moeten blijven. Dit probleem — hoe ver­
kwikkend ook van aanblik en inhoud —
moest dus van mededinging worden uitge­
sloten.
J. Roelofs. 10 (34) 26 (42) 2 (44) 29
(33) 35 (8 A) 2. (A 39 enz.).
4529. Max Douwes. 44—39 (47) 50—44
(33) 28 (32) 23 (28 A) 44-39 (34) 19
(23) 5 (37) 38 (41) 33 (39) 46. (A 34)
44-39 (28).
Indien als 14e zet (29?) dan wint zowel
39 als ook 44.
De prijswinnaars worden gelijk met die
der A-klasse bekend gemaakt.
Overzicht en uitslag van de J urn-oom poneer-
wedstrijd.
Van de 27 inzendingen plaatsen wij een
8-tal, dat ons het meest merkwaardig
voorkwam. Hier volgen de winstaanduidin­
gen in volgorde van plaatsing.
J. Roelofs, G. A. Gortmans,
Nijmegen Londen
J. Metz, G. Kerkdijk,
Hoogvelt Daarle
Een ontleding met momenten van leven­
dige bewegelijkheid, waarbij het motief op
grond der volledige langste verdediging te
voorschijn en tot gelding kwam.
Of het in dit geval -— waar het een wed­
strijd in het bewerken betreft — geoorloofd
is, dat de langste verdediging, naast het
motief ook nog variatie omvat, is wellicht
een voldoende belangrijke kwestie om voor
de toekomst te proberen uit te maken. Zo­
lang daaromtrent nog niets is bepaald, zien
wij geen grond voor verwerping van dit
probleem.
G. L. Gortmans. 18—12 (7) 42—38 (11)
50-44 (33) 35 (44) 29 (33) 2.
Deze speler met het spel, heeft het er
kennelijk niet alleen op aangelegd om zoveel
mogelijk motiefstukken vooraf te laten func­
tioneren, maar bovendien om de damhalende
schijf zo ver mogelijk weg te stoppen. Bij
zulke capriolen een eerbiedwaardige „stand"
te bewaren, valt dan niet mee.
155
 Hoogvelt, 28 (48) 39—33 (50) 32 (38)
43 Na een schuif, maakt dit belangrijk
stuk dus ook nog een slag. (22) 18 ! Zeer
effectief. (7) 40 (11) 29 (33) 2. Ook hierin
werd slechts één schijf buiten voorafgaande
functie gehouden. Al werd hier dan ook het
grootst aantal stukken gebruikt (in massieve
formatie) en al hadden we schijf 45 liever
op 50 gezien — nög meerdere verdieping
lag hier reeds in de lijn — in zijn soort ver­
dient het o.i. toch de eerste plaats.
Kleen—Vuurboom. 10 (23) 43! De naar
voren gebrachte mening dat schijf 43 niet
door een tempo ter plaatse kon worden
geschoven zonder b.o. door, 26—21 te ver­
oorzaken, werd tevens weerlegd door Vuur­
boom, die in overigens gelijke stand dit stuk
van 48 liet komen. (15) 18 (22) 17 (21)
20 (24) 29 (33) 2. Het buitensporige in dit
probleem is welhaast hierin gelegen, dat de
ontleding vrijwel geen buitensporigheden ver­
toont. Maar juist door de partij-achtige dam-
zet, toch iets anders dan „gewoon" is ge­
worden.
Aan de diagrammen van het voorgaande
zes-tal is nu wel na te gaan, dat tot dusverre
alle dampromoties werden gemaakt door
een gesteunde schijf. In 4 gevallen door de
randschijf 35, door Scheijen via 25, terwijl
Roelofs gesteund uit het midden startte. De
grote verscheidenheid van daaruit voortge­
brachte resultaten, zal met ons ook wel
elke deelnemende componist hebben over­
bluft.
Nu overschakelende naar het grotere ge­
bied der „plakkers" — de meeste inzenders
beoogden de damslag te maken met een
„losse" schijf •— hebben we in de desbetref­
fende combinaties bijna geen wezenlijke ver­
scheidenheid kunnen bespeuren, zodat men
malkander onbewust, en daarom met te meer
hartelust „plagiëerde".
AI te eenvoudig was natuurlijk deze 6
om 5 :
Zwart: 1, 7, 8, 11, 19, 31.
Wit: 26, 29, 37, 38, 43 met plakker 24;
en dies zocht men naar verdieping. Daar
33 ook met de vereiste meerslag van 35 kan
komen, scheen het raadsel al vrij gelukkig
opgelost met de stand :
Zwart: 1, 7, 8, 13, 19, 35.
Wit: 21, 22, 24, 26, 39, 40, 43. Ontl.
21 —17 (33) 18 enz. Maar hier ontbrak het
nodige „geluk" en bleek als le zet ook 18
tot winst te leiden. En hoe of men ook met
de verplaatstbare witte schijven 21 en 22
trachtte te „gogemen", de bijoplosbaarheid
werd er slechts duidelijker door. En zo dacht
men zich wel genoopt tót een plakker in
minder zuinige uitgave, dan met 7 witte
schijven, en met behoud van 5 zetten diepte.
Metz en Hoogvelt verkozen natuurlijk niet
de slechtste der mogelijke variaties daarop:
30 (18) 22 ! Maar de plak wordt nu met
3 schijven duur betaald. En we weten ook
niet of beide auteurs de slag naar 2 wel
precies gelijk hebben uitgevoerd.
En zonder nu nog bij meer der ingezon­
den plakkers te blijven plakken, springen we
over een minder belangrijk 8-tal heen naar :
De vondst van Kerkdijk. 23 ! ! ! Het grote
in het kleine. (20) Overtuigend en simpel.
24 (33) 2.
Alle berekeningen ten spijt kon met be­
houd. van 5 zetten diepte en slechts 7 witte
schijven — het beoogde doel worden be­
reikt. De geest van het spel overwon de
materie, en zo oogste deze vruchtbare wed­
strijd zelfs nog één zet Kunst. En na de pro­
ducten van Hoogvelt en Kerkdijk als de bes­
te in hun soort tot winnaars te hebben ver­
klaard, besluiten we deze wedstrijd met dank
aan alle 27 deelnemers. Alle diagrammen pu­
bliceren ging nu eenmaal niet. Sommigen wa­
ren bijoplosbaar; andere gingen niet op om­
dat de daarin werkende dammen meer stuk­
ken moesten wegslaan dan de auteurs zich
hadden gedacht, en tenslotte mogen we niet
kwistig zijn met de ruimte.
W. B. M.

/
DIVERSE DAMPROBLEMEN
Onmisbaar
HERZIENE EN VERMEERDERDE DRUK
voor
door G. A. CREMER 1913-1948

ELKE •
VOLLEDIGE BRONVERMELDING

Problemist
Damredacteur Te verkrijgen in de Boekhandel
UITGAVE V A N DE

f 5.00 - N.V. UITG. MIJ. KLUEWER, DEVENTER - f 5.00

156
 BOEKRECENTiE
EEN MIJLPAAL
in de damlUeraiuur
Kortgeleden heeft onze nieuw benoemde
eindspel-redacteur J. F. Moser de damwereld
verrijkt met de 2e druk van zijn veelomvat­
tend werk „Het Eindspel", een unieke en
ongeëvenaarde keurverzameling van eind­
spelcomposities, die van onvergankelijke be­
tekenis mag worden geacht zolang het dam­
spel wordt beoefend en waarmede tevens
een integraal eindspelarchief is opgebouwd
waarop ook de na ons komende generatie
van damspelbeoefenaars dankbaar zal terug­
grijpen.
In deze tijd van duurte tegen een redelijke
prijs een damboek te laten verschijnen met
liefst 2000 diagrammen en 300 pagina's in­
houd in een minuscule oplage van 100
exemplaren, is een gedurfde onderneming
waarmee de auteur nochtans •— ook wat
betreft de uitvoering van het boek — op
bevredigende wijze is geslaagd. Met de hem
ten dienste staande middelen heeft de auteur
ervan moeten afzien de uitgave in dezelfde
uitvoering te doen geschieden als de le
druk. Het boek — dat thans op houtvrij
papier is gedrukt .— zou dan onbetaalbaar
zijn geworden. Terecht heeft één van de
inschrijvers, met name Dr. Ir. J. A. M. van
Liempt te Eindhoven opgemerkt: „Het is
toch wel treurig, dat zoiets met zoveel
moeite tot stand moet komen. M.i. kwam
een dergelijk werk in aanmerking voor
rijkssteun van het Ministerie van O.K.W.,
zeker zo goed als een vocabulaire van een
of andere Afrikaanse dwergenstam."
De inhoud van de 2e druk van ,,Het
Eindspel" heeft in vergelijking met de le
druk ingrijpende wijzigingen ondergaan, die
alle als belangrijke verbeteringen mogen
worden gewaardeerd. Hierbij wordt in het
bijzonder de aandacht gevestigd op het uit­
gebreide motievenregister, dat met zijn 308
standen vooral ook partijspelbeoefenaars
uitstekende diensten kan bewijzen.
Ten aanzien van het motievenregister is
het heel gemakkelijk aanmerkingen te ma­
ken zoals: „Het is incompleet". Men vergeet
dan echter, dat het damspel zulk een rijke
verscheidenheid aan spelmogelijkheden biedt
en een gegeven zich in zo talrijke variaties
kan representeren, dat men genoodzaakt
wordt een keus te doen in het besef dat
aanvulling wenselijk blijft en andere se­
lectie- en ordeningsprincipes zich evenzeer
kunnen doen gelden. Ter instructie twee
voorbeelden. In het motievenregister is de
elementaire vangstand 45/22, 33, 39 z.a.z.
niet opgenomen, waardoor de saamhorigheid
van de eindspelen die' op deze slotstand
berusten, t.w. de nrs. 374, 507, 566, 589
en 940, niet tot uitdrukking is gebracht. Het
gegeven 6,45/17, 21 z.a.z. bleef ook onver­
meld, waardoor niet is terug te vinden dat
hierop drie eindspelen zijn geconstrueerd,
t.w. de nrs. 85, 119 en 866. Dit is hieraan
te wijten dat voornoemde composities alle
zijn ondergegaan in de veelheid van tric-
trac-eindspelen, waarnaar bij motief 5 A is
verwezen. Dit motief doet in feite dienst als
verzamelplaats van allerhande niet geregi­
streerde tric trac-thema's. Dat hierin diffe­
rentiatie dient te worden aangebracht ligt
voor de hand en aangezien de auteur de­
zelfde mening is toegedaan zal bij een def-de
druk dit punt zeker worden herzien.
Het spreekt vanzelf dat een zo omvangrijk
werk als „Het Eindspel" aanvulling en cor­
rectie verdraagt. Ten gerieve van de ge­
bruikers volgens hier een aantal noodzake­
lijke rectificaties :
nr. 232 — in de compositie waaruit dit
eindspel kan voortvloeien (zie blz. 139) be­
hoort de zwarte schijf op 14 verplaatst te
worden naar 13.
nr. 490 — variant Z aan te vullen met 9
(41) 4 (33), (46).
nr. 502 — vervalt: bij oplosbaar aan het
slot.
nr. 606 — schijf 34 hoort op 24 te staan
en schijf 35 op 15. Aan de oplossing 2
varianten toevoegen : I 7 (20, 37) 28, 2
(18) 24 (39) 47 en II 7 (19, 37) 9 (42)
2 (48) 4 dreigt 43, 18; (34) 16.
nr. 607 — vervalt: is remise,
nr. 610 — te wijzigen in 3, 6. 17. 26,
34, 16, 18, 27, 28, 30 wit maakt remise.
Auteurs P. Schaaf — K.W.K. Voor de
remisevariant: zie H.D. Nov. 1950.
nr. 996 — de variant Z (zie blz. 188) be­
hoort op naam van de arrangeur te staan.
nr. 1128 — diagramstand dient gespiegeld
te worden.
nr. 1207 — als diagramstand is bedoeld :
Dl, 7/12, 18, D 23 zoals gepubliceerd in
de K. v. D. van Nov. 1946.
De inleiding van de 2e druk bevat o.m.
een beschouwing over oorspronkelijkheid
en navolging, waarin ik één aan de muziek
ontleend voorbeeld te veel heb aangetroffen:
immers het onderscheid tussen een fuga van
J. S. Bach en J. K. F. Fischer zal voor het
157
gros van de dammers een nietszeggende ver­
gelijking zijn. In meer algemene bewoor­
dingen moge ik mijn zienswijze over dit
onderwerp als volgt samenvatten : „De oor­
spronkelijkheid zit niet daarin, dat wij het
uit ons zelf hebben, want dat heeft niemand
en niets, maar in de keuze en combinatie
der stof en de wijze waarop zij verwerkt
wordt."
Getoetst aan deze maatstaf beschouw ik
eindspel nr. 516 als een overbodige publi­
catie, want deze compositie is in zijn ge­
heel verwerkt in eindspel nr. 580.
De 2e druk van ,.Het Eindspel" van J.
F. Moser biedt zulk een schat van gegevens
en zulk een weelde aan artistieke spranke­
lingen, dat men zich er zijn leven lang in
kan verdiepen en er van kan genieten. In­
dien men oog heeft voor de verrassende
rijkdom en verborgen schoonheid van het
schijnbaar zo eenvoudige damspel, kan men
aan een boekwerk met zulk een fraaie en
rijke inhoud voor drie rijksdaalders nimmer
bekocht zijn. Ik raad daarom iedere dam­
mer, problemist of partijspeler aan: „Laat
U zich dit standaardwerk niet ontgaan !"
K. W. Kruijswijk.
Het damspel als redder
door Mr Dr E. Vrieze.
Bij velen, die op jeugdige leeftijd in de
geheimen van het damspel zijn ingewijd,
blijft de liefde daarvoor ook in latere jaren
behouden. Ook schrijver dezes mocht reeds
heel jong in de listige slagzetjes, het dam­
spel eigen, worden geoefend. De belangstel­
ling bleef zich in stijgende lijn ontwikkelen
en voorgegaan door leermeesters als wijlen
Milikowski en bekwame spelers als Snerpels
en Schaaf van het Haagse D.I.O., werden
de fijne puntjes langzaam ontwikkeld.
In Indonesië, dat voor mij lange jaren een
deel van mijn loopbaan betekende, werd de
damsport maar matig beoefend, meestal nog
door spelers, die uit Holland afkomstig wa­
ren. Desniettemin bleef de belangstelling
dank zij regelmatige toezending van het
Damspel, behouden. In 1941 kwam helaas
de capitulatie voor de overmacht van Japan
en een jarenlang verblijf in gevangenis en
concentratiekampen werd ons deel. Vooral
de eerste tijd in een cel van 1J/2 bij 2Yi m„
waarin ik ongeveer 19 maanden heb door­
gebracht en waar wij erger dan moordenaars
werden behandeld, was een marteling. Ge­
158
lukkig wist één der gevangenen, die ons, ge-
interneerden, meehielp bewaken, een dam­
bord met schijven naar binnen te smokkelen.
Dit gaf uitkomst, ook omdat mijn vrouw er
in slaagde het damboekje van De Haas en
Battefeld aan mij te doen toekomen. Van­
zelfsprekend was het succes in het opzetten
van standen in den beginne heel matig, doch
langzamerhand slaagde ik er toch in wat
betere problemen te maken. In de bijna vier
jaar van opsluiting en kampleven, lukte het
ongeveer 800 standen op te stellen en te no­
teren op de rand van het damboekje, met
potlood opgeschreven. U kunt u mijn schrik
voorstellen toen eind December 1944 in een
kamp in Semarang alle boeken werden op­
gevorderd. In een helder ogenblik heb ik
het damboekje in stukken gescheurd en er
mijn materiaal als scheerkwast e.d. in opge­
borgen. Bij de gehouden inspectie ontging
dit de kampleiding, zodat ik gelukkig in het
bezit bleef van het werk, waaraan uren en
uren arbeid was besteed. Het dambord, schij­
ven en het damboekje heb ik in die jaren
tweemaal over Java heengesleept. Ik liet er
desnoods kleren voor achter. Niet echter het
feit, dat zoveel standen zijn geproduceerd is
van belang, doch wel het feit, dat de ken­
nis van het damspel mij in zekere zin het
leven heeft gered. Anderen hadden geen
enkel tijdverdrijf en piekerden de ganse dag
over de omstandigheden en gingen daaraan
dikwijls ten onder, terwijl mij, dank zij het
damspel, de gelegenheid werd gegeven mijn
gedachten af te leiden. In de cel produceerde
ik soms als het meezat in een achttal uren
één of meer problemen.
Het is dan ook begrijpelijk, dat het dam­
spel ook thans nog een bijzondere bekoring
voor mij heeft, die anderen misschien niet
kunnen aanvoelen.
Bij het raadplegen van de potloodgege-
vens op het bewuste damboekje, heb ik
thans, 5 jaren later, een aantal vrij goede
problemen kunnen terugvinden. De heer
Burggraaf heeft ze volgens de bekende stren­
ge regels bekeken, zodat ik er veilig mee
voor de dag durf te komen. In hoeverre
oudere ideeën onbewust tijdens het kamp­
leven een rol gespeeld hebben bij het vor­
men der problemen, kan ik niet beoordelen.
Mocht er iets bekends in voorkomen, dan
hoop ik, dat de oplossers mij naar eer en
geweten willen geloven, dat van namaak
geen sprake is.
Hierachter volgen thans enige der beste
standen:
38-32 27X40 38-33 29X36 18—13 X 47—41 —
24—19 13X33 32-28 23X41 33-29 X 43-39 -
48-43 37X30 43—38 39X30 28-22 X 30-24 -
45X5 36X27 31—26 22X31 22X2 24X2 -
5X38 26X46 16X27 2X15 2X17
46-41 36X47
40—34 47X40
45X5

30—25 X 34-30 45X25

21-17 X 33—28 22x42 44-40 35X33 32-28 23X41
38—33 (29X38) 34-29 27X49 20—14 X 21 — 17 X
50—44 X 41-37 49X13 14X21 - 17X30 X
28-23 40X28 37x6 X 31-26 - 44X4 X
43X1 29—24 X 36X9 4X25
6-1 15x4 13—19
1X3 4—15 33—39
15-24

Waarcm p
is Roozenburg zon sierke speler '
Dit wordt U duidelijk, wanneer U de schriftelijke dam-
cursus volgt, die door hem persoonlijk gegeven wordt
Voor
Beginners, „Vorig jaar ben ik ingeschreven als cursist o p Uw cursus
,,Dammen voor B e g i n n e r s D e z e cursus heb ik steeds
Gevorderden,
met genoegen gevolgd. En ik kan met vreugde consta­
Vergevorderden, teren dat ik goede vorderingen o p het dambord heb
speciale gemaakt. Ik ben nu kampioen van d e plaatselijke dam­
cursussen club. De uitstekende lessen onder de buitengewoon
deskundige leiding kunnen ook moeilijk een andere uit­
werking hebben. Ik zou me dan ook aan d e hand van
Uw lessen verder in het damspel willen bekwamen, door
in te schrijven o p d e cursus voor gevorderden".
Gratis
C. v. T. te Zaamslaq.
prospectus

DE LEIDSCHE ONDERWIJSINSTELLINGEN
JOHAN DE WITTSTRAAT 4 0 0 - 4 0 3 — LEIDEN

Erkend door d e Inspectie v. h. Schriftelijk Onderwijs met medew. v. h. Min. van O . K. en W.

159
 44—40 38X20 -i, ~--ix /s 37^—31 X 26-21 17X48
36—31 27X38 28—23 19x39 42-37 X 33-29 24X44
48—43 35X33 49—43 X 33—29 24x31 30—24 48X45
43X34 13X24 43x21 15—10 X 49X40 45X20
34-30 X 10-5 X 25X3 6X17
45—40 X 5X45 3X5
50X26 met eindspel.
11 12 17 18

23—19 14X23 20—14 10X19 31—26 16x27 50-44 40x49

47—41 — 48—42 37X48 : 48—43 39X48 27—22 49x40
37-32 47X49 47—41 36x47 40—34 29x49 22x24 20x29
32x5 49X2 44-40 33x24 25-20 48X31 45x12
5X17 16—11 48X30 20x38 49x32
17-3 11X33 47X29 26x19 -
3-12 25X1 2—7
48X39 13—18 1X20 X
12X20 50-44
39-34 ' r .
13 14 19 20

40—34 27X36 50—44 39x50 44-39 26x37 19-13 8x30

47—41 36X47 16—11 50X33 47—42 37x48 28-22 50X48
44-40 47X20 11x2 45x34 33-28 22x44 22x4 20x42
26-21 35X33 2x25 23-18 48X19 49x38 42x33
21X25 13X24 36-31 20x38 4X25
34-30 X 31X2 13X22 gew.
45-40 50X17 2X38
Laatste Berichten. DAMPRAATJES VOOR DE JEUGD.
Een Serie radio-causerieën voor de N.C.R.V. Wij raden de oudere dammers en hen die
Wij vernemen, dat per 31 October 1.1. zich speciaal met het „Jeugd- en schooldam-
een aanvang is gemaakt met een serie „Dam- men" bezig houden, aan, de in hun kring
praatjes voor de Jeugd" voor bovengenoem­ bekende jongens en meisjes aan te sporen
de Radio-omroep. mee te luisteren en mee te dammen. Dit zal
Deze praatjes worden door de heer Jur. zeer zeker aan de propaganda voor ons
Schröder, Sophialaan 31, Amsterdam Z, mooie spel ten goede komen.
iedere Woensdag gehouden om pl.m. 4 uur. Mede onder aanbieding van onze dank
De heer S. houdt zich gaarne aanbevolen aan de N.C.R.V. wensen wij de heer Schrö­
voor commentaar en eventuele opbouwende der veel succes en brengen hem gaarne lof
critiek. voor zijn initiatief. W.