23

วัสดุและวิธีการศึกษา

1. ตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา
เป็นตัวอย่างซีรัมผู้ป่วยมะเร็งลาไส้ใหญ่และไส้ตรงที่ได้รับการตรวจหาระดับ CEA ที่
หน่วยภูมิคุ้มกันวิทยาคลินิก ด้วยวิธี Electrochemiluminescence Immunoassay(ECLIA) ของ
โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จังหวัดขอนแก่น ทั้งหมด 97 ราย โดยแบ่งเป็นช่วงค่าดังนี้
ระดับซีรัม CEA < 5 ng/ml จานวน 18 ราย
ระดับซีรัม CEA  5 - 10 ng/ml จานวน 9 ราย
ระดับซีรัม CEA  10 - 15 ng/ml จานวน 14 ราย
ระดับซีรัม CEA  15 - 20 ng/ml จานวน 7 ราย
ระดับซีรัม CEA  20 - 30 ng/ml จานวน 12 ราย
ระดับซีรัม CEA  30 - 40 ng/ml จานวน 8 ราย
ระดับซีรัม CEA  40 - 60 ng/ml จานวน 13 ราย
ระดับซีรัม CEA  70 - 100 ng/ml จานวน 4 ราย
ระดับซีรัม CEA  100 - 200 ng/ml จานวน 6 ราย
ระดับซีรัม CEA  200 - 1000 ng/ml จานวน 4 ราย
ระดับซีรัม CEA  1000 ng/ml จานวน 2 ราย
2. สารเคมีและน้ายา
- ชุดตรวจหาระดับซีรัม CEA โดยอาศัยหลักการ immunochromatographic assay(IC) CEA
rapid test device
3. วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือที่ส้าคัญ
- Eppendrof tube
- Plastic rack
- Autopipette 1000 µl
- Tip
- ตู้แช่แข็ง
- นาฬิกาจับเวลา
 24

4. วิธีการศึกษา
4.1 ตรวจหาระดับ CEA โดยวิธี Immunochromatographic assay(IC) CEA rapid test device
วิธี Immunochromatography ใช้ CEA rapid test device ซึ่ง strip สาหรับการทดสอบ
ประกอบด้วย
- Anti-human CEA เป็น antibody ที่เคลือบบน membrane บริเวณ test zone
- Anti-rabbit immunoglobulin เป็น antibody ต่อ immunoglobulin ที่เคลือบบน
membrane บริเวณ control zone
- Colloidal gold conjugated rabbit anti-human CEA
น้ายาจะเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 2-30 °C
หลักการ
เป็นการตรวจหา CEA เชิงคุณภาพ (Qualitative) ใช้หลักการ one step sandwich
immunochromatographic assay โดยมีหลักการคือ CEA ที่มีในซีรัมจะเข้ามาจับกับ Colloidal gold
conjugated rabbit anti-human CEA เกิดเป็น complex และจากนั้นจะถูกดูดด้วยแรง capillary force ไปยัง
บริเวณ test zone ที่ถูกเคลือบด้วย Anti-human CEA ทาให้เกิดการจับกับ complex ข้างต้น ซึ่งจับกับ CEA
ทาให้เกิดแถบสีขึ้น ส่วน Colloidal gold conjugated rabbit anti-human CEA ที่ไม่ได้จับกับ CEA และ
complex บางส่วนที่เหลือ จะเคลือบที่ต่อไปยังบริเวณ control zone ที่ถูกเคลือบด้วย Anti-rabbit
immunoglobulin ก็จะจับได้กับ Colloidal gold conjugated rabbit anti-human CEA ทาให้เกิดแถบสีขึ้น

รูปที่ 6 แสดงหลักการตรวจหาระดับ CEA โดยวิธี Immunochromatography (CEA rapid test device)

 25

4.2 วิธีการตรวจวิเคราะห์
- นาตัวอย่างซีรัม strip ชุดน้ายา ออกจากตู้เย็นมาไว้จนมีอุณหภูมิห้องเท่ากับ
อุณหภูมิห้องก่อนทาการทดสอบ (15-30 °C)
- แกะ strip ออกจากซอง วางในที่พื้นราบเสมอกัน
- ใช้ dropper ที่มากับชุดตรวจหยดซีรัม 1 หยด(25 µl) ลงในบริเวณ sample port
ของแถบ strip
- หยด buffer 1 หยด (40 µl) ลงในบริเวณ sample port ของแถบ strip
- อ่านผลภายใน 5 นาที และห้ามอ่านหลังจาก 20 นาที
4.3 การอ่านผล
- Positive : มีแถบสีปรากฏ 2 แถบ ที่ตาแหน่ง control zone และ test zone
- Negative : มีแถบสีปรากฏ 1 แถบ ที่ตาแหน่ง control zone
- Invalid : ไม่มีแถบสีปรากฏ
- Invalid : มีแถบสีปรากฏ 1 แถบ ที่ตาแหน่ง test zone
หมายเหตุ
1. ในการศึกษาครั้งนี้ได้มีการอ่านระดับความเข้มของแถบเป็น 5 ระดับคือ
W+(weakly positive), 1+, 2+, 3+ และ 4+ การอ่านผลบวกเมื่อมีแถบสีปรากฏตั้งแต่ weakly
positive เป็นต้นไป
2. การตรวจหาระดับซีรัม CEA ด้วย CEA rapid test device สามารถใช้ได้ทั้ง whole
blood, serum และ plasma
 26

Neg W+ 1+ 2+ 3+ 4+
รูปที่ 7 แสดงภาพการอ่านระดับความเข้มของแถบตรวจวัด CEA ด้วยวิธี IC ทั้ง 6 ระดับคือ Negative,
W+(weakly positive), 1+, 2+, 3+ และ 4+