See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/316883297

Devre Analizi ve Ölçme Bilgisi Laboratuvarı Deneyleri (konu anlatımlı ve

bilgisayar destekli ) (Circuit Analysis and Measurement Information
Laboratory Experiments)

Book · April 2017

CITATIONS READS

0 1,167

1 author:

Mustafa Ergin Şahin

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
63 PUBLICATIONS   244 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Tübitak postdoctoral research project View project

Tubitak 111e292 View project

All content following this page was uploaded by Mustafa Ergin Şahin on 22 October 2018.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 Genişletilmiş 2. Basım

DEVRE ANALİZİ VE ÖLÇME BİLGİSİ

LABORATUVARI DENEYLERİ
(Bilgisayar Destekli ve Konu Anlatımlı)

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ergin Şahin

RTE Üniversitesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü
 NOBEL AKADEMÝK YAYINCILIK EÐÝTÝM DANIÞMANLIK TÝC. LTD. ÞTÝ.

Yayın No.: 1732

Mühendislik/Teknik No.: 154
ISBN : 978-605-320-639-2
© Genişletilmiş 2. Basım, Ocak 2018

DEVRE ANALİZİ VE ÖLÇME BİLGİSİ LABORATUVARI DENEYLERİ

(Bilgisayar Destekli ve Konu Anlatımlı)
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ergin Şahin

Copyright 2018, NOBEL AKADEMİK YAYINCILIK EĞİTİM DANIŞMANLIK TİC. LTD. ŞTİ. SERTİFİKA NO.: 20779
Bu baskının bütün hakları Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Yayınevinin yazılı izni
olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.

Genel Yayın Yönetmeni: Nevzat Argun -nargun@nobelyayin.com-

Dizi Editörü: D
 oç. Dr. Timur Aydemir -aydemir@nobelyayin.com-
Kahraman Boğaz -kahraman@nobelyayin.com-

Redaksiyon: Serhat Dursun -serhat@nobelyayin.com-

Sayfa Tasarım: Emel Yıldız -emel@nobelyayin.com-
Kapak Tasarım: Mehtap Yürümez -mehtap@nobelyayin.com-
Baskı ve Cilt:

KÜTÜPHANE BİLGİ KARTI

Şahin, Ergin Mustafa.
DEVRE ANALİZİ VE ÖLÇME BİLGİSİ LABORATUVARI DENEYLERİ (Bilgisayar Destekli ve Konu Anlatımlı)
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ergin Şahin
Genişletilmiş 2. Basım, viii+ 176 s., 160x235 mm
Kaynakça ve dizin var.
ISBN 978-605-320-639-2
1. Devre Analizi 2. Ölçme Bilgisi 3. Multisim Programı ve Elektrik devreleri

Genel Dağıtım: ATLAS AKADEMİK BASIM YAYIN DAĞITIM TİC. LTD. ŞTİ.
Sipariş: -siparis@nobelyayin.com-
Telefon: +90 312 278 50 77 - Faks: 0 312 278 21 65
e-satış: www.nobelkitap.com - esatis@nobelkitap.com
Bilgi: www.atlaskitap.com - info@atlaskitap.com

Dağıtım: Alfa Basım Dağıtım, Ana Basım Dağıtım, Arasta, Arkadaş Kitabevi, Atlas Akademik Basım Dağıtım, Başarı Dağıtım,
D&R mağazaları, Dost Dağıtım, Final Dağıtım, Kida Dağıtım, Kitapsan, Nezih Kitabevleri, Prefix, Remzi Kitabevleri,
TveK Mağazaları
 ÖN SÖZ

Her ne kadar günümüzde internet sayesinde farklı kaynaklara çok kolay ula-
şılıyor olsa da ülkemizde hala yeteri kadar Türkçe kaynak kitap bulunmamakta-
dır. Özellikle laboratuvar deneyleri ile ilgili çok az sayıda kaynak olması, bu
kaynaklar arasında çok farklılıklar görülmesi ve birçok kurulan yeni bölümlerde
bu tip kaynaklara ihtiyaç duyulması bu kitabı yazma ihtiyacını doğurmuştur.

Bu kitap yıllardan beri sürdürdüğüm devre analizi ders ve laboratuvarındaki

bilgi, deneyim ve tecrübeleri farklı okullardaki öğrencilerle paylaşmak ve özel-
likle elektrik eğitiminde ortak bir payda oluşturmak amacıyla yazılmıştır.

Kitaptaki deneyler ve bilgiler üniversitelerin ilgili bölümlerindeki öğrencile-

rinin tümünün anlayabileceği sadelikte yazılmaya çalışılmış olup aynı zamanda
derslerde gördükleri bilgileri pekiştirme ve iş ortamında pratiğe dökme imkânı
sunmaktadır. Kitaptaki tüm deneylerdeki devreler laboratuvarda denenmiş ve
çalıştırılmış olup, deneyler temel laboratuvar, ölçme bilgisi ve devre analizi
bilgilerini içerecek şekilde hazırlanmıştır.

Kitaptaki deneyler sırayla kolaydan zora doğru ve derslerdeki konu sırlama-

sına göre sıralanmış olup, kullanılan malzemeler her laboratuvarda ve piyasada
kolaylıkla bulunabilecek malzemelerden seçilmiştir. Bu sayede aynı anda tüm
öğrencilerin tek başına aynı deneyi yapabileceği bir laboratuvar uygulaması
amaçlanmıştır.

iii
iv Ön Söz

Kitap laboratuvar ortamındaki deneyleri daha kapsamlı olarak denemek ve

karşılaştırma yapmak amacıyla MULTISIM yazılımı ile bilgisayar destekli ha-
zırlanmıştır. Gerekli yerlerde öğrencilerin MULTISIM programı ile yapmaları
gerekenler belirtilmiştir. Programı kullanmayı bilmeyenler için kitabın sonuna
program hakkında ve devre kurulumu ile ilgili gerekli bilgiler eklenmiştir.

Kitaptaki örnekler öğrencinin simülasyon programını kullanarak kendi ken-

dine de deneyleri yapabilmesine imkân vermektedir. Bu yüzden günümüzde
önemi artan uzaktan eğitim ve sanal laboratuvar uygulamaları içinde bu kitap
bir örnek teşkil etmektedir.

Kitabın hazırlanmasında bana yardımcı olan herkese teşekkürü bir borç bili-
rim. Çalışmalarım sırasında bana sabırla katlanan aileme de teşekkür ederim.

Kitabın tüm meslektaşlarımıza ve öğrencilerimize faydalı olacağını umar, kitap-

taki gözden kaçan eksikler ya da hatalarla ilgili eleştiri ve önerilerinizi beklerim.

RTE Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ergin Şahin
 İKİNCİ BASIM İÇİN ÖN SÖZ

Kitap yazma düşüncesi bende ilk oluştuğunda ve yazmaya başladığımda

"Acaba olur mu? Ne kadar faydalı olur ve beğeni alır?" gibi sorular da kafamda
oluşmaya başladı. Ancak gerek etrafımdaki diğer hoca ve öğrencilerden gerekse
diğer arkadaşlarımdan aldığım olumlu tepkiler ve iyi yönde yapıcı öneriler ben-
de iyi bir eser oluştuğu konusunda bir kanaat oluşturdu. Bu durum da sorumlu-
luğumun daha da arttığı ve artacağı anlamına geliyordu.

Bu sorumlulukla ikinci baskı için yoğun ve detaylı bir çalışma temposu ile
ve eleştiriler doğrultusunda kitap baştan sona yeniden gözden geçirilerek göz-
den kaçan küçük hatalar ve eksiklikler bulunarak giderildi. Bazı bölümlere daha
anlaşılır olması için ilaveler yapıldı. Okuyucuların ve öğrencilerin aradığı konu-
ya daha rahat ulaşabilmesi için kitabın sonuna kapsamlı bir dizin eklendi. Bu
sayede kitap daha eksiksiz bir hale getirilmeye çalışıldı.

Bu kitabın okuyuculara ve öğrencilere daha faydalı olması için öneri ve eleş-

tirilerinizi ve desteklerinizi bekler, ikinci baskının tüm meslektaşlarımıza ve
öğrencilerimize faydalı olmasını dilerim.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

Elektrik- Elektronik Mühendisliği Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ergin Şahin

v
 İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ ................................................................................................................................... iii

İKİNCİ BASIM İÇİN ÖN SÖZ ........................................................................................................ v

İÇİNDEKİLER ........................................................................................................................... vii

LABORATUVAR GENEL KURALLARI VE GİRİŞ ..............................................................................1

GENEL BİLGİLER VE KULLANILAN TEMEL CİHAZLARIN TANITIMI ...............................................5

1. DENEY OSİLOSKOBUN VE SİNYAL JENERATÖRÜNÜN TANITILMASI ....................................15

2. DENEY OSİLOSKOPLA YAPILAN ÖLÇÜMLER .......................................................................35

3. DENEY EŞDEĞER DİRENÇ, AKIM VE GERİLİM ÖLÇÜMÜ .....................................................43

4. DENEY OHM KANUNU VE KIRCHHOFF (KİRŞOF) YASALARI ....................................................49

5. DENEY OSİLOSKOPLA FAZ FARKI ÖLÇÜMÜ ......................................................................55

6. DENEY SIĞALARIN(KONDANSATÖRLERİN) TANITIMI VE BİR DİRENÇLE DOLUP

BOŞALMASI......................................................................................................................59

7. DENEY KÖPRÜ DEVRELERİ VE DİRENÇ KÖPRÜSÜ (WHEATSTONE) .....................................67

8. DENEY THEVENİN TEOREMİ ............................................................................................73

9. DENEY NORTON TEOREMİ................................................................................................77

10. DENEY SÜPERPOZİSYON YÖNTEMİ ..................................................................................83

vii
viii İçindekiler

11. DENEY BOBİNLERİN DAVRANIŞININ İNCELENMESİ ...........................................................87

12. DENEY TRANSFORMATÖR VE MANYETİK KUBLAJ OLAYI ..................................................93

13. DENEY KONDANSATÖR KÖPRÜSÜ DENEYİ ........................................................................99

14. DENEY LC REZONANS DEVRESİ .....................................................................................103

15. DENEY RC SÜZGEÇ DEVRESİ ..........................................................................................107

16. DENEY PARALEL LC REZONANS DEVRESİ ......................................................................111

17. DENEY GİRİŞ VE ÇIKIŞ EMPEDANSLARI .........................................................................117

18. DENEY TÜREV ALICI VE ENTEGRE EDİCİ DEVRELER .......................................................125

19. DENEY İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLERİN İNCELENMESİ .........................................................131

20. DENEY İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLERLE YAPILAN İŞLEMLER ...............................................137

EK 1 MULTİSİM DEVRE PROGRAMININ TANITILMASI ...........................................................143

EK 2 İŞLEMSEL YÜKSELTECE AİT KATALOG BİLGİLERİ .........................................................161

KAYNAKLAR ..........................................................................................................................167

YAZAR HAKKINDA .................................................................................................................169

DİZİN ....................................................................................................................................171

View publication stats