Incontinentiezorg in kaart brengen

Verbeteren van de continentiezorg heeft tot doel incontinentie te

verminderen en arbeid te besparen
De meetresultaten motiveren de medewerkers door te gaan met
verbeteren.
Methodes voor het in kaart brengen van incontinentiezorg zijn
bijvoorbeeld de BasisZorgLijst Incontinentie, de Incometer en de
geeltjesmeting.

1. BasisZorgLijst Incontinentie
Met de BasisZorgLijst (pdf) kunt u een nulmeting uitvoeren. Door
de meting om de zoveel tijd te herhalen is aan te tonen of de
interventies effect hebben.

Bijvoorbeeld het soort incontinentiemateriaal dat gebruikt wordt

(objectief), de beleving van incontinentie door de cliënt (subjectief).

Deze lijst wordt bij alle cliënten van een afdeling of van een team
afgenomen. Dus ook bij de cliënten die niet incontinent zijn.

2. Incometer
Om de (in)continentiezorg beter te kunnen sturen en verbeteren is
informatie op cliëntniveau nodig over de aard en omvang van de
(in)contintentieproblemen. 
De Incometer (is een instrument waarmee u van een groep
cliënten (per team of afdeling) precies in beeld brengt hoe de
incontinentiezorg op een bepaald moment in de praktijk verloopt.
Met deze rekenmodule kunt u geregistreerde gegevens van de
afzonderlijke cliënten van een afdeling/groep samenvoegen
3. Geeltjesmeting
De geeltjesmeting is een laagdrempelige manier om inzicht te
krijgen in de kleinere verbeteringen. Met name de subjectieve
verbeteringen.
incidenten/observaties door geeltjes (zelfklevende memoblaadjes)
op een speciale poster (pdf) te plakken.

Voorbeelden van incidenten:

  Verkeerd gebruik van incontinentiemateriaal.
 Lekkage.
 Obstakels op de gang waardoor de route naar het toilet wordt
gehinderd.

Nadat twee weken geeltjes geplakt zijn, worden ze geanalyseerd.

Bijvoorbeeld met behulp van staafdiagrammen in een Excel-
spreadsheet.

Verbeteracties incontinentiezorg op de afdeling:

Toch kunnen we veel bereiken met eenvoudige maatregelen. Door
verbeteringen:

1. Vaststellen van de oorzaken en vorm van incontinentie 

Een arts dient vast te stellen om welke vorm van urine-incontinentie het
gaat. Adequate informatie over de toiletgang maakt deel uit van
de diagnostiek

2. Juiste inzet van incontinentiemateriaal 

Zorgmedewerkers dienen te weten welke materialen er op de markt zijn
en wat bij de cliënt past, zoals geschikte maat, absorptievermogen,
zodat hij deze met de cliënt en de mantelzorger kan bespreken. 

3. Goede huidverzorging
Het signaleren van incontinentieletsel en goede huidverzorging is een
belangrijk aspect van de incontinentiezorg. Incontinentie kan irritatie of
zelfs infectie van de huid veroorzaken

4. Regelmatige toiletgang
Voor het terugdringen van incontinentie bij cliënten is een regelmatige
toiletgang belangrijk
Zorgmedewerkers dienen te leren om simpelweg het idee te opperen:
‘Zullen we even naar het toilet gaan, mevrouw Yilmaz? Als mevrouw dan
ontkennend antwoordt, hoort de medewerker na een paar minuten de
vraag opnieuw te stellen.
 5. Verbeteren van de route naar het toilet
Onderweg naar het toilet kunnen er obstakels zijn, bijvoorbeeld
waskarren, rollators of tafeltjes op de gang en een slechte verlichting.
6. Verbeteren van de zelfstandigheid tijdens de toiletgang
Zorgmedewerkers dienen te leren deze problemen te signaleren en
samen met de cliënt oplossingen te zoeken. Bijvoorbeeld het
aanbrengen van een extra steun in het toilet of een andere sluiting van
de kleding, bijvoorbeeld klittenband
7. Bespreekbaar maken van het problem
Zorgmedewerkers dienen te leren het probleem met de cliënt
bespreekbaar te maken. Velen vinden dit lastig, omdat incontinentie
vaak nog een taboe is. 

Scholingsmaterialen incontinentiezorg

1. Free Learning Incontinentie Preventie

Volg de module Incontinentie Preventie op www.free-learning.nl
Doe de gratis e-learning Incontinentie-dermatitis (IAD) (duur: 15-30
minuten) op Free-learning.nl.
2. Toiletgang bij dementie

Toiletgang bij dementie legt uit wat goede zorg bij incontinentie is.
Bestellen: Toiletgang bij dementie via bol.com.

3. Kennisbundel Incontinentie
De Kennisbundel Incontinentie voor docenten Zorg en Welzijn (pdf,
2011) gaat in op deze vragen en biedt lesmateriaal, instrumenten
en casuistiek.

Slimme luiers en innovatie

Voor toiletbezoek en continentiezorg in verpleeghuizen is regelmatig

aandacht in de media. Binnen deze zorg is zeker ruimte tot verbetering.
Welke rol kan de technologie hierbij spelen? Paul van Houten, Zorg voor
Beter-expert continentie aan het woord over zogenaamde slimme luiers.

Continentiezorg plannen
In de ouderenzorg is de uitdaging om cliënten op tijd naar het toilet te
brengen of verschoningen op een dag beter te plannen. Het elektronisch
systeem gebruik je dan in eerste instantie om gedurende drie dagen het
plasgedrag van een cliënt bij te houden: een mictiedagboek. Je meet
daarbij niet alleen hoe vaak een cliënt heeft geplast, maar ook hoeveel.
Aan de hand van deze gegevens bekijk je samen met de cliënt op welke
momenten hij of zij hulp krijgt bij het naar de toilet gaan en op welke
momenten incontinentiemateriaal passender is.