Yeni Hitit

Yabanc›lar ‹çin Türkçe

Ek Al›flt›rmalar
Yüksek 1

ANKARA ÜN‹VERS‹TES‹ BASIMEV‹

‹ncitafl› Sok. No: 10
06510 Beflevler/ANKARA
Tel: 0(312) 231 66 55

© Ankara Üniversitesi TÖMER

Editör
Hacer ALTAfi
Mesut DURSUN

Haz›rlayanlar
TÖMER Türkçe Okutmanlar›

Grafik Tasar›m
Gamze KANTAfi
 ‹çindekiler

B‹LEfi‹K ZAMANLAR (hikaye) 4-11

zaman/kip + -(y)d‹ (< i-di)

EDEB‹YAT B‹LEfi‹K ZAMANLAR (rivayet) 12-17

1. DÜNYASINDAN
zaman/kip + -(y)m‹fl (< i-mifl)

B‹LEfi‹K ZAMANLAR (flart) 18-31

zaman/kip + -(y)sE (< i-se)

ÜN‹TE

ULAÇLAR 32-33
-D‹kçE, -D‹k + iyelik sürece
süresince, boyunca

ULAÇLAR 33-34
2. YAfiADIKÇA -Dik/-(y)EcEk + iyelik kadar
-(y)EcEk kadar

ULAÇLAR 34
-D‹k/-(y)EcEk + iyelik gibi
ÜN‹TE

B‹RLEfi‹K ZAMANLAR 35
zaman + ol

B‹RLEfi‹K ZAMANLAR (genifllemifl) 36-37

3. KURTULAMADIKLARIMIZ zaman + gibi ol

ULAÇLAR 37-38
-cEs‹nE
-(y)m‹fl gibi

ÜN‹TE

3
 Yeni Hitit 3

B‹LEfi‹K ZAMANLAR (hikaye) zaman/kip + -(y)d‹ (< i-di)

s. 7

1 Tamamlayal›m
yordu .
1. Ben evden ç›karken kardeflim hâlâ uyu_________
2. Türkiye’ye gelmeden önce TÖMER’i bil___________.
3. Onunla tan›flt›¤›mda üniversitede oku___________ .
11. Galiba zamans›z geldik. Ç›k_________________?
12. Ankara’dayken oturduklar› evi y›lda bir kez bo-
ya_________________ .

4. Telefon çald›¤›nda ders çal›fl_________________ . 13. Gençken duygular›m› kolay kolay bast›r__________ .

5. Murat eskiden derslerini bu kadar önemse- 14. Eve girdi¤imde musluklar›n hepsinden sular
me_________________ . ak_____________ , herfley su içinde yüz______________ .

6. Sen küçükken kardefline çok benze_____________ . 15. Gel, gel! Biz de tam flimdi senden söz et________ .

7. Dün dersten sonra gördü¤ümde ö¤retmen, ö¤- 16. Otobüse yetiflmek için kofl_________________ , düflüp
rencilerin ka¤›tlar›n› incele_________________ . aya¤›m› incittim.

8. Orta Türkçe’deyken baz› gramerleri iyi bilmedi- 17. Anaokulun’dayken resim yap_______________ , flark›
¤im için kar›flt›r_________________ . söyle_________________ , elifli yap_________________ .

9. Çocu¤um, bana “Anne, ben küçükken yaramaz- 18. Polise “Komflum her zaman gürültü yap_________ ,
l›k yap_________________?” diye sordu. bunun için kavga ettik.” dedim.

10. Mert! Sen söyle! Ben onun hakk›nda kötü fleyler 19. Komiserim! Dün gece cinayetin ifllendi¤i saatte
söyle_________________ ? ben evimde TV. seyret_____________; yemin ederim!

2 Tamamlayal›m
1. a. Dün iki saat televizyon seyret_______________________
tim .
b. Dün bu saatlerde televizyon seyret_______________________
diyordum .
diyorum
c. ‹ki saattir televizyon seyret_______________________ .
2. a. Hergün üç saat yüz_______________________ .
b. Geçen haftasonu arkadafllar›mla birlikte havuza gidip yüz_______________________ .
c. Babam hastalanmadan önce günde bir saat yüz_______________________ .
3. a. Dün evi temizle_______________________ .
b. fiimdi gelemem, çünkü evi temizle_______________________ .
c. Misafirler geldi¤inde ben evi temizle_______________________ , kardeflim ders çal›fl_______________________ , annem
yemek piflir_______________________ .
4. a. Aaa! Elektrikler kesil_______________________ .
b. Bir haftad›r akflamlar› elektrikler kesil_______________________ .
c. 1970’li y›llarda Türkiye’de elektrikler s›k s›k kesil_______________________ .
5. a. Çal›fl_______________________ , s›n›fta kald›.
b. Çal›fl_______________________ , s›n›fta kalacak.
c. Çal›fl_______________________ , s›n›fta kald›.

4
 1. Ünite
Edebiyat Dünyas›ndan
6. a. TÖMER’deki ö¤retmenler her sömestre bafl›nda ifllenecek konular› belirle_______________________ .
b. Ö¤retmene soraca¤›m sorular› dün akflam belirle_______________________ .
c. Ö¤renciyken s›nav günlerini unutmamak için takvimde belirle_______________________ .
7. a. Kap›y› üç kez çald›m, açmad›n. Uyu_______________________?
b. Bu saate kadar uyu_______________________?
c. Hergün bu saatte mi uyu_______________________?
8. a. Affedersiniz, unuttum. Siz sigara kullan_______________________ ?
b. Sigara kullan_______________________ ?
c. Hiç sigara kullan_______________________ ?
9. a. Tam bo¤ul_______________________ , çevredekiler taraf›ndan kurtar›ld›.
b. Bo¤ul_______________________ , lütfen yard›m edin!
c. Çocuk iyi yüzme bilmedi¤i için bo¤ul_______________________ .
10. a. Eskiden evli çiftler bugünkü kadar çok boflanma_______________________ .
b. Duydun mu? ‹brahim Beyler boflan_______________________ .
c. Yan komflum boflan_______________________ .
11. a. Arkadafllar, polis beye söyleyin, floför h›zl› sürme_______________________ ?
b. Sence floför hâlâ h›zl› sürme_______________________ ?
c. Ohh! ‹yi ki bir kaza olmad›. fioför hiç yavafl sürme_______________________ .
12. a. Türkiye’ye ilk geldi¤inde Ankara’y› tan›mak için hafta sonlar› dolafl_______________________ .
b. Bu ayakkab›y› almak için çok dolafl_______________________ .
c. Genellikle dersten sonra K›z›lay’da 1-2 saat dolafl_______________________ .
13. a. Dün gitti¤im tiyatroda aktör her sahnede k›yafetini de¤ifltir_______________________ .
b. Ayda bir saç›n›n rengini de¤ifltir_______________________ .
c. Ozon tabakas›ndaki delik dünyan›n iklimini de¤ifltir_______________________ .
14. a. ‹ki y›l önce gitar çalmay› dene_______________________ , ama baflar›l› olamad›m.
b. Dün ma¤azada bir pantolon dene_______________________ , fermuar› patlad›; hemen rejime girmeliyim.
c. Parma¤›ma uygun yüzük bulmak için 1 saattir hepsini dene_______________________ .
15. a. Geçen ay gitti¤imiz partide çok e¤len_______________________ .
b. Komedi filmleri seyrederken çok e¤len_______________________ .
c. Çocuklu¤umda lego oynarken çok e¤len_______________________ .
16. a. Dün akflam bu saatlerde parkta yürüyüfl yap_______________________ .
b. Dün akflam 1,5 saat parkta yürüyüfl yap_______________________ .
c. Art›k her akflam 1,5 saat parkta yürüyüfl yap_______________________ .
17. a. Dün s›nav salonunun kap›s›nda s›ras›n› beklerken heyecandan eli aya¤› titre_______________________ .
b. Birazdan s›nava girecek, heyecandan eli aya¤› titre_______________________ .
c. Oh be! Nihayet kurtuldu çocuk flu s›navdan. S›nav öncesinde bir saat eli aya¤› titre __________heyecandan.

5
 Yeni Hitit 3

3 Tamamlayal›m
1. Otobüse yetifleyim derken az kals›n 17. ‹ki hafta önce çok öksür___________ , flimdi daha iyi.
iyordum .
ezil____________ 18. fiimdi ç›k____________ , daha sonra gelmeniz müm-
2. Bugün sabahtan akflama kadar ev ara_________
d›m . kün mü?
3. Eskiden beri havalar so¤uyunca bafl›m 19. fiimdi onu çok seviyorum, ama, daha önce hiç
a¤r›_____________
yor . sev_____________ .
4. Dün bakt›¤›m›z evin pencereleri soka¤a 20. Bu filmi flimdi seyret_____________ , daha önce hiç
bak___________ , ama günefl gör_____________ . seyret_____________ .
5. Ahmet sen söyle, biz her gün okula git__________? 21. Ben eve gitti¤imde o hâlâ uyu_____________ .
6. Yoksa ç›k_____________? 22. ‹ki saattir uyu_____________ , ne zaman kalkaca¤›n›
7. Ö¤renciler hergün konufl_____________ , bilmiyorum.
yaz_____________ , televizyon seyret_____________ .
23. Kazada yaraland›¤› için çok kan kaybet__________ ,
8. Bu grameri ö¤retmen daha önce anlat_________ .
ama, doktorlar›n sayesinde flimdi çok iyi.
9. Siz sütlü kahveden hofllan_____________?
24. Can›m çok s›k›l_____________ , biraz dolaflmak için
10. Biz bunu eskiden de her zaman yap____________,
evden ç›kt›m.
bugün de yap_____________ .
25. Pazar günleri can›m çok s›k›l_____________ .
11. Abla ben ilkokuldayken köpekten kork__________?
26. Üç gündür geç kal_____________ , ö¤retmen ona k›z-
12. Pijamalar›n› giymiflsin, yoksa uyu_____________ .
d›.
13. Herfley bit_____________, art›k yapacak bir fley yok.
27. Bavulunu al›p ç›k_____________ , bir daha da görme-
14. Ders bit_____________ ç›kabilirsiniz.
dim.
15. Tam gizlice okuldan kaç_____________ , bahçe ka-
p›s›nda müdürle burun buruna geldik. 28. Ayfle sen söyle, ben daha önce böyle kötü fleyler
16. Telefonla konufl_____________ , birden akl›ma gel- yap_____________?
di, söyledim. 29. Tam evden ç›k_____________ , telefon çald›.

4 Tamamlayal›m
1. Lisedeki tarih ö¤retmenim beni her zaman 7. Sen ö¤renciyken ödevlerini isteyerek yap________?
irdi
elefltir_____________ . 8. Taksiye binseydik daha erken gel_____________ .
2. Küçükken babam benimle büyük bir insan gibi 9. Sen olsan k›z_____________?
konufl_____________ . 10. Eskiden Türk aileleri kalabal›k oldu¤u için daha
3. Daha önceden haberim olsayd› sana yard›m büyük evlerde otur_____________ .
et_____________ . 11. Annen seni de bu parka getir_____________?

4. ‹zmir’deyken annemin ayaklar› çok a¤r›_________ .
5. Kardeflim eskiden gözlük tak_____________ , flimdi
ise lens kullan›yor.
6. Ankara’n›n havas› k›fl›n eskiden, flimdiye göre
daha kirli ol_____________ .
12. Asl›nda otobüse binebil_____________ , ama vaktim
oldu¤u için yürümeyi tercih ettim.
13. Bir bardak çay daha iç_____________?
14. Senin yerinde olsam ben de ayn› senin gibi
davran_______________ .
15. ‹steseydim bana yard›m et_____________?

6
 1. Ünite

5 Tamamlayal›m

r›m
1. a. Yemekten sonra mutlaka difllerimi f›rçala_______________________ .
b. Bu sabah evden ç›kmadan önce aceleyle difllerimi f›rçala_______________________
mad›m .
rd›m
c. Eskiden difllerimi daha s›k f›rçala_______________________ .
2. a. Yabanc› ülkelerdeki arkadafllar›mla hâlâ yaz›fl_______________________ .
b. Onunla bir sene kadar yaz›fl_______________________ , flimdi ise birbirimizden hiç haberimiz yok.
c. ‹ngilizce ö¤renirken birkaç yabanc›yla yaz›fl_______________________ ama, flimdi yaz›flm›yorum.
3. a. Sen her y›l müzik yar›flmalar›na kat›l_______________________ ?
b. Sen müzik yar›flmalar›na daha önce hiç kat›l_______________________ ?
c. Gençken müzik yar›flmalar›na kat›l_______________________ ?
4. a. Türk yemeklerini daha önce hiç ye_______________________ , flimdi çok seviyorum.
b. Onun evinde hiç Türk yeme¤i ye_______________________ .
c. Baz› Türk yemeklerini hiç ye_______________________ .
5. a. S›navlarda çok heyecanlan_______________________ .
b. Ö¤renciyken s›navlarda çok heyecanlan_______________________ .
c. Geçen haftaki s›navda ö¤renciler çok heyecanlan_______________________ .
6. a. Babac›¤›m çocukken ben de böyle resimler yap_______________________ ?
b. Bak babac›¤›m! Resmi güzel yap_______________________ ?
c. Babac›¤›m biliyorsun, ben genellikle güzel resimler yap_______________________ .
7. a. Bilseydim daha önce getir_______________________ .
b. Söz veriyorum, yar›n getir_______________________ .
c. Bak iflte! Söz verdi¤im gibi getir_______________________ .
8. a. ‹stanbul’da otururken erken kalk›p güneflin do¤uflunu seyret_______________________ .
b. Her zaman güneflin do¤uflunu kocamla birlikte seyret_______________________ .
c. Dün sabah güneflin do¤uflunu kocamla birlikte seyret_______________________ .
9. a. Eskiden sinemaya gitmeyi çok sev_______________________ .
b. Eskiden beri sinemaya gitmeyi çok sev_______________________ .
c. Dün gitti¤im filmi çok sev_______________________ .
10. a. Sen gençken de bu kadar çok makyaj yap_______________________ ?
b. Sen hep böyle çok makyaj yap_______________________ ?
c. Dünkü akflam yeme¤i için de mi bu kadar çok makyaj yap_______________________ ?
11. a. Bilet bulsayd›n sen de tiyatroya git_______________________ ?
b. Bilet bulursan sen de tiyatroya git_______________________ ?
c. Dün bilet bulup tiyatroya git_______________________ ?
12. a. Ebru Almanya’dayken so¤uk havalarda d›flar›ya ç›kmamay› tercih et_______________________ .
b. Ebru iki gün süren so¤uk havada d›flar› ç›kmamay› tercih et_______________________ .
c. Ebru genellikle so¤uk havalarda d›flar› ç›kmamay› tercih et_______________________ .

7
 Yeni Hitit 3
13. a. Ben olsam gitti¤im konferansta tart›fl_______________________ .
b. Ben olsam tart›fl_______________________ , ama o benim gibi de¤il.
c. Dün gitti¤i konferansta da tart›fl_______________________ .
14. a. S›nava girsem kazan_______________________ .
b. S›nava girseydim kazan_______________________ .
c. S›nava girip kazan_______________________ , flimdi çok mutluyum.
15. a. Ona hergün telefon etmezsem k›z_______________________ .
b. Ona hergün telefon etmeseydim k›z_______________________ .
c. Ona hergün telefon etmedi¤im için k›z_______________________ .

6 Tamamlayal›m
1. Ben geçen y›la kadar her tatilde Çorlu’ya 10. Benim yerimde olsan ne yap_____________?
derdim
git_____________ . 11. Onlar gençken bu tür müzikten çok hofl-
ecektim
2. Daha erken gel_____________ , ama, misafir geldi. lan_____________ .

muyordu
3. ‹ki ay önce bu kadar güzel Türkçe konufl_____________. 12. Bugün erken geldi¤ine çok sevin_____________ .
13. Hasta oldu¤unu bilseydim seni ziyaret et________ .
4. Sa¤l›kl› olmak için hergün mutlaka spor
mal›y›z
yap_____________ . 14. Anne, ben çocukken çok a¤la_____________?

›yoruz 15. Bilimkurgu filmlerini eskiden daha çok sey-

5. Her yaz halamlarda kal_____________ , fakat, bu yaz
ret____________, ama, flimdi pek zaman›m olmuyor.
aca¤›z
amcamlarda kal_____________ .
16. Merak etme, seni ö¤leden sonra ara_____________ .
6. Ahmet’in ailesi her y›l Almanya’dan uçakla
17. Eser, sen söyle! Onu sev_____________?
gel__________ , fakat, bu y›l arabayla gel__________ .
18. Sen de biliyorsun, onu hiç sev_____________ .
7. Bu yaz belki halamlarda kal_____________ .
19. Tamam ben yapamayaca¤›m, ama, siz ol________
8. Biz eskiden bu mahallede otur_____________ . yap_____________?
9. Dün gel___________ , fakat, siz evde yok___________ . 20. Eve gittikten sonra yemek piflir_____________ .

7 Tamamlayal›m
1. Adresi sorsayd›k evi daha kolay bul_____________
urduk . 10. ‹ngiltere’ye gitseydin ‹ngilizce pratik yapma
yordum .
2. Sen telefon etti¤in zaman ben uyu_____________ imkan› bul_____________ .

3. Ali televizyon seyrederken sen ne yap___________?
4. Ahmet f›kra anlat›nca hiç kimse gülme_________ .
5. Beni özleseydin telefon et_____________ .
6. Biz dans ederken onlar sohbet et_____________ .
7. Evde herkes uyurken ben ders çal›fl_____________ .
8. Ahmet iki aydan beri çok yemek yedi¤i için
giderek fliflmanla_____________ .
9. O Türkiye’ye geldi¤i zaman hiç Türkçe
bil_____________ .
11. Kocas›ndan ayr›ld›¤› zaman hergün a¤la________ ,
ama, flimdi kendini toparlad›.
12. Onunla evlenseydin mutlu ol_____________ .
13. Ben sana mektup yazd›¤›m s›rada kardeflim maç
seyret_____________ .
14. Mehmet’in bafl› a¤r›_____________ , eczaneye gitti.
15. Rejim yapsayd›n zay›fla_____________ .
16. K›z›lay’da yürü_____________, birden ya¤mur bast›rd›.
17. Gençken hem çok ye_____________ , hem de hiç kilo
al____________ .

8

18. Sen olsan ver_____________?
19. Onu da davet ettim, ama, ders çal›fl_____________.
20. Çocukken o hikayeyi sen de sev_____________?
21. Ö¤renciyken bir s›nava haz›rlan›rken önce
konuyu oku_________ , sonra özetini ç›kar_________ ,
daha sonra da anlat________ .
22. Rahats›z ettim, galiba konufl_____________ .
23. Bir hafta önce hastanede yat_____________ , belki
flimdi ç›km›flt›r.
24. Y›llar önce k›fllar daha fliddetli ol_____________ .
25. Çocuklar yaz›n sabahtan akflama kadar
bahçede oyna_____________ .
26. Bir hafta önce bu saatlerde yüz_____________ .
27. Tatilde her ö¤leden sonra denize git____________ .
28. Dikkatli olsana! Az kals›n aya¤›ma bas__________!
29. Biraz daha acele etseydin yetifl_____________ .
8 Tamamlayal›m
decektim ama telefon numara-
1. Sizi de davet et____________,
n›z› hat›rlayamad›m.
2. Bu grameri bir hafta sonra anlat___________ , ama,
flimdi anlatmaya karar verdim.
3. O partiye ben de git____________ iyi ki, gitmemiflim,
büyük bir kavga ç›km›fl.
4. ‹yi ki, bu kitab› zaman›nda alm›fl›m. Yoksa daha
pahal›ya al____________ .
5. Kardeflim iyi ki, evi temizlememe yard›m etti.
Yoksa, ben tek bafl›ma yorgunluktan öl_________ .
6. Az kals›n unut____________ .
7. Alev, sen de bizimle otur____________? Kusura
bakma, sana yer ay›rmay› unutmufluz.
8. Sen yanl›fl yapm›fls›n, bu soruya daha de¤iflik
cevap ver____________ .
9. H›rs›zlar tam kaç____________ polisler geldi.
10. Asl›nda daha erken gel____________, maalesef tra-
fik çok yo¤undu.
11. Bana da anlat____________, ama, sözünü tutmad›.
12. Çamafl›r y›ka____________ , elektrikler kesildi.
13. ‹yi ki, otobüse bindik, yoksa s›r›ls›klam ol________ .
14. Bursa’ya git____________, ama ‹zmit’te kalmaya ka-
rar verdik.
1. Ünite
30. Onbefl dakika önce a¤la_____________ , flimdi
gülüyor.
31. Tolga genellikle derslerde konufl_____________ .
32. Sen olsan sabret_____________?
33. Ö¤retmen dün bana soru sordu¤unda ailemi
düflün_____________ .
34. Ben evden ç›karken o hala arkamdan bana
söylenmeye devam et_____________ .
35. Bence daha fazla otur_____________ , ama, biz yüz
vermedik.
36. ‹yi ki geldin do¤um günüme, yoksa çok
üzül_____________ .
37. Kekler çok taze, bir dilim daha iste_____________?
38. Affedersiniz, barda¤›n›z› ald›m, yoksa iç__________?
39. Ahmet’in evde can› s›k›l_____________ , soka¤a ç›kt›.
40. Siz söyleyin! Ben çocukken bütün arkadafllar›mla
iyi geçin_______?
15. Salih akflam bize gel____________ , fakat niçin gel-
medi¤ini bilmiyorum.
16. Hani bana herfleyi anlat____________ ! Niçin sustun
17. Büyük hata! Bana yalan söyle____________ ; bir da-
ha beni arama!
18. Gördün mü bak! Hasta oldun. Bu kadar ince gi-
yin____________ bu so¤uk havada.
19. Toplant›dan sonra al›flverifle ç›k____________ ama
çok geç olmufltu, vazgeçtik.
20. Kariyer yapmak için yurt d›fl›na git____________ama
kar›s› ona engel oldu.
21. Sabah havuza git____________ , mayomu bulama-
y›nca evde kald›m, sinir oldum.
22. Hani söz vermifltin! Hani bir daha hiç yalan söy-
le____________ ! Sana güvenmekle aptall›k etmiflim.
23. Taksitle de olsa bu kadar çok al›fl verifl
yap____________ taksitleri ödemekte çok zorlana-
caklar.
24. Tatilimizi bir hafta daha uzat____________ , ama
bakt›k ki param›z yetmeyecek, geri döndük.
25. Ah ah! Bu kadar hesaps›z harcama yap_________ ,
flimdi ay sonuna kadar befl paras›z›z.
26. Evlendikten sonra doktoras›n› tamamla____________
ama üçüz çocuklar› olunca onlar için kariyerinden
vazgeçti.
9
 Yeni Hitit 3
9 Tamamlayal›m
acakt›m , ama kendimi zor
1. Ona bir tokat at_____________
tuttum.
2. Bu biraz küçük, bir beden büyü¤ü senin için da-
acak
ha iyi ol_____________ .
3. Film bir saat önce baflla_____________
d› . bekliyoruz.
4. Dersler bafllamadan önce TÖMER’e kay›t yap-
t›r_____________ , ama, kay›tlar flimdiden dolmufl.
5. Arkadafl›mla bu yaz Mavi Yolculuk’a ka-
t›l_____________ .
6. Ozon tabakas›ndaki delik büyürse deri kanseri
ço¤al_____________ .
7. Telefonda söyledi¤ine göre bugün bize
gel_____________ , ama, gelmedi.
8. Sonuçlara göre Ahmet birinci ol_____________ .
9. 42 beden bana tam ol_____________ .
10. Bir beden daha büyük ald›¤›n iyi ol_____________ ,
küçü¤ü çok dard› bence.
11. Mavi Tren’de rötar var. Ancak, bir saat sonra bu-
rada ol_____________ .
10 Tamamlayal›m
1. Çocuklar, birinci ders ne anlat_____________
m›flt›k , hat›r-
l›yor musunuz?
2. Kitapç›ya git_____________ , sana da bu hikaye ki-
tab›n› ald›m.
3. Daha önce bu filmi seyret_____________ , flimdi ha-
t›rlad›m.
4. ‹çeri henüz gir_____________ , o geldi.
5. Bu flark›y› daha önce duy_____________?
6. Otobüste kendi kendine “Acaba kap›y› kilit-
le_____________?” diye düflündü.
7. Bu yeme¤i ilk seferinde çok kötü yap___________ .
8. Biraz okuyunca akl›ma geldi, bu makaleyi
oku_____________ daha önce.
9. ‹fl için Amerika’ya git_____________, Ferhat’la orada
tan›flt›m.
10. Sizinle daha önce karfl›lafl_____________ , iyi
hat›rl›yorum.
11. Sen söyle! Ona hiç kötü bir söz söyle____________?
10
12. Ankara’daki metro yap›m› befl y›l sür_____________ .
13. Ayflegül paras›yla alt›n al_____________ , ama dövi-
zin daha kârl› olaca¤›n› düflündü.
14. Hani daha erken gel_____________ , üç saattir seni
15. Doktor, hastaya “Bu ilaçlar› bir hafta kullan›n.”
de_____________ .
16. Sen istesen de istemesen de ben oraya
git_____________ .
17. Sen istemeseydin de ben oraya git_____________
zaten.
18. Sen hiç istemedin, ama ben yine de
git_____________ oraya, biliyorsun. Bu yüzden bana
bu tip konularda karfl› ç›kma lütfen!
19. Ay, ne iyi et_____________ de gel_____________ , biz de
tam sizden söz ediyorduk, çok özlemifltik sizi.
20. Ailen karfl› ç›ksayd› bile evlen_____________ onunla?
Gerçi iyi olmufl, çok mutlu gördüm seni.
12. Daha önce hiç bu kadar güzel hiçbir yer
gör_____________ .
13. Niye tekrar yaz›yorsun? Sen bunu yaz____________?
14. Hamburger mi ald›n? Evde yemek ye_____________?
15. Bu aktörün baflka oyunlar›n› ben daha önce de
gör_____________ .
16. Aa! Çok iyi fikir! Benim akl›ma gel_____________
do¤rusu. Sa¤ ol önerin için.
17. ‹ki saat önce yemek ye_____________ , ne çabuk
ac›kt›n yine!
18. Çok yoruldu¤unu, hemen yat›p uyuyaca¤›n›
söyle_____________ ama bir telefon geldi, hemen
giyinip f›rlad› evden.
19. Ben o kitab› oku_____________y›llar önce ama hiçbir
fley hat›rlam›yorum flimdi; tekrar okuyaca¤›m.
20. “Ben sana söyle_____________.” demek istemiyorum
ama sen hiç ak›llanm›yorsun, benim uyar›lar›ma
kulak asm›yorsun, sonra da piflman olup “Sen
hakl›ym›fls›n” diyorsun.
 1. Ünite

11 Tamamlayal›m

dük
1. a. Tiyatrocu o kadar güzel espriler yapt› ki, hepimiz gül______________________ .

b. Üç y›l önce de bu oyunu seyretti¤imizde çok gül______________________

müfltük .
müflüm
c. Video kasetini izleyince fark›na vard›m, oyunu seyrederken ne kadar çok gül______________________ .

2. a. fiimdi hat›rl›yorum, bu hikayeyi Arabistan’da duy______________________ .

b. Geçen y›l Arabistan’dayken bu hikayeyi ihtiyar bir kad›ndan duy______________________ .

c. Kocam ayn› hikayeyi Arabistan’da da duy______________________ .

3. a. Böyle bir yalan› daha önce hiç duy______________________?

b. Böyle bir yalan› daha önce duy______________________?

c. Ona sor bakal›m, böyle bir yalan› hiç daha önce duy______________________?

4. a. Sizinle geçen haftaki partide tan›fl______________________ , hat›rlayabildiniz mi?

b. Geçen haftaki partide birçok kifliyle tan›fl______________________ .

c. Kuzenim geçen haftaki partide bir ‹ngilizle tan›fl________________, bunun için ‹ngilizce ö¤renmeye karar verdi.

5. a. Televizyonu ben kapat______________________ , niye aç›yorsun?

b. Program› be¤enmedi¤im için televizyonu kapat______________________ .

c. Aaa, annem yine televizyonu kapat______________________ .

6. a. Tat bakal›m, kekim güzel ol______________________ ?

b. Misafirlerimize yapt›¤›m kakaolu kek çok güzel ol______________________ .

c. Bu sefer kekimin tad› tuzu tam yerinde ol______________________ .

7. a. Buras› adeta cennet. Daha önce hiç böyle bir yere git______________________ !

b. Geçen yaz tatile git______________________ .

c. Ayla, bu yaz tatile git______________________ ., bu yüzden bronzlaflamam›fl.

8. a. Sen sabah kahvalt› yapma______________________ ?

b. Çok yedi¤ine göre herhalde sabah kahvalt› yap______________________ .

c. Bence ö¤leye kadar hiç ac›kmadan çal›flabilirim, çünkü, iyi bir kahvalt› yap______________________ .

9. a. Ö¤retmene sordun mu, sorulara iyi cevap ver______________________ ?

b. Daha iyi puan bekliyordum. Çünkü, sorulara iyi cevap ver______________________ .

c. Sorulara iyi cevap ver______________________ , güzel bir puan alaca¤›m› san›yorum.

10. a. Aaa! Cüzdan›m kaybol______________________ !

b. ‹ki ay önce cüzdan›m› kaybet______________________ .

c. Çok üzülüyorum, cüzdan›m› kaybet______________________ .

11
 Yeni Hitit 3

12 Tamamlayal›m
mal›yd›n
1. a. Bu ilac› sadece on gün kullan______________________ , sen fazla kullanm›fls›n.
mal›y›m
b. Doktor bey, bu ilac› kaç gün kullan______________________ ?
d›m
c. Doktorun söyledi¤i sürece ilac› kullan______________________ . fiimdi çok iyiyim.
2. a. Ö¤rencilere testleri vermeden önce kontrol et______________________ .
b. Ö¤rencilere testleri vermeden önce iyi kontrol et______________________ .
c. Oysa ö¤rencilere testleri vermeden önce kontrol et______________________ .
3. a. Kilo vermek için sab›rl› ol______________________ .
b. Hemen olmaz ki! Biraz daha sab›rl› ol______________________ , sen de dayanamay›p hemen b›rakt›n rejimi.
c. Bu kiloya inebilmek için çok sabret______________________ .
4. a. Ben ondan daha büyü¤üm. Ben onu uyarma______________________ .
b. Vicdan›m rahat, onu uyar______________________ .
c. Bir yanl›fl yapmas›n› önlemek için onu zaman›nda uyarma______________________ , malesef geç kald›m.
5. a. Akflama misafirlerim geliyor. Hemen bir fleyler yap______________________ .
b. Akflama misafirlerim geliyor. Bu sabah birfleyler yap______________________ ., flimdi yetifltiremeyebilirim.
c. Akflama misafirlerim geliyor. Bunun için dün gece birkaç çeflit yiyecek haz›rla_______________ , flimdi içim
rahat.
6. a. Tatile ç›kmadan bir hafta önce haber ver______________________ , bu kadar k›sa zaman içinde iki aya¤›m bir
papuca girer, haz›rlanamam. Sen yaln›z git.
b. Rahat rahat haz›rlanmam için tatile ç›kmadan bir hafta önce haber ver______________________ , unutma!
c. Tatile ç›kmadan bir hafta önce haber ver______________________ , ben de rahat rahat haz›rland›m.
7. a. Bana gelen mektupta “Bu ifl için mutlaka bir yabanc› dil bil______________________ .” diye yaz›yordu.
b. Bana gelen mektupta “Bu ifl için mutlaka bir yabanc› dil bil______________________, üzgünüz.” diye yaz›yordu.
c. Üç ay Japonya’da kalarak Japoncay› ö¤ren______________________ demek! Bravo sana!
8. a. Yedi¤im o muhteflem yemekten sonra “Efle dosta buray› tavsiye et______________________ .” diye kendi
kendime düflündüm.
b. Yedi¤im o muhteflem yemekten sonra efle dosta buray› tavsiye et______________________ .
c. Yedi¤im o muhteflem yemekten sonra “Sabah Ali’yle Ayfle’ye de buray› tavsiye et______________________ ; niye
hiç düflünmedim; belki onlar da gelirdi benimle .” diye geçirdim içimden.
9. a. Eyvah! Yine kilo alm›fl›m, hemen rejime gir______________________ .
b. Aferin bana! ‹radeli davran›p üç ay önce rejime girdim ve istedi¤im kiloya indim, flimdi tatilde bikinimle
rahat rahat denize girebilirim.
c. Bir hafta sonra tatile gidece¤im. Bu kadar kiloyla asla bikiniyle giremem denize. Kendime çok k›z›yorum.
En az üç ay önce rejime gir______________________ .
10. a. Midem çok a¤r›yor, hemen doktora git______________________ .
b. Dün midem çok a¤r›d›, akflam doktora git______________________ , bir ilaç yazd›, içtim, rahatlad›m.
c. Dün bütün gün midem a¤r›d›, akflam doktora git______________________ asl›nda. ‹hmal ettim, gitmedim.
Sabaha kadar k›vrand›m a¤r›dan.

12
 1. Ünite

13 Tamamlayal›m
ecekti , fakat
1. Demet pazartesi günü okula gel__________ 12. Aylar önce onu mutlaka gör__________ , hâlâ
gelemedi. görmedim.
2. Dün bize u¤ra__________
sayd›n onunla seni tan›flt›r›rd›m. 13. Çiçekleri sula__________ ! Bak, hepsi solmufl.
m›flt›k .
3. Onunla y›llar önce tan›fl__________ 14. Dersime iyi çal›fl__________, flimdi s›navdan kötü not
mal›yd›k
4. Ayfle’ye do¤um günü için bir hediye al____________, alaca¤›m.
çok ay›p oldu, almad›k.
15. O pikni¤e bizim ö¤retmen de gel__________ ?
5. Sizden daha önce kaç kez kasetlerimi
16. Acaba daha m› erken gel__________ ?
iste__________ .
17. Ben gelmeseydim ç›k__________ ?
6. E¤er, onunla daha önce tan›fl__________ flimdi
daha mutlu olurdum. 18. Onu arama__________ üzülecekmifl.
7. Kap›y› çal__________ , ama sonra korktu ve 19. Polise bütün bildiklerini anlat__________ .
vazgeçti. 20. Sizi daha önce de gör__________ , ama birden
8. Tam a¤la__________ , ama, sonra birden kendini ç›karamad›m.
toparlad›. 21. Az kals›n öl__________ , doktorlar zor kurtard›.
9. Geçen y›l keflke ‹stanbul’a sen de benimle
22. Cevap ver__________ ö¤retmen k›z__________ .
gel__________ .
23. Bunu da yap__________ .?
10. ‹ki y›l önce ‹ngiltere’ye git__________ .
24. Bu filmi daha önce seyret__________ .?
11. Duygu, sinemaya git__________ , fakat annesi izin
vermedi. 25. Taksiye bin__________ vaktinde gelirdin.

14 Tümce kural›m

1. önce / Kekova / dört / Esen Han›m / gitmek / sene (Belirsiz Geçmifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
2. manzara / ç›kmak / tepe / için / Esen Han›m / Emin Bey / seyretmek / ve / istemek (fiimdiki Zaman›n
Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
3. aile / sene / üç / Kenan / için / üzülmek / görmemek / çok (fiimdiki Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
4. hergün / deniz / adam / bakmak / yafll› / düflünmek / birfleyler (Genifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
5. gelmek / ben / önce / daha / k›z / de / gün / biz / geçen / görmek (Belirsiz Geçmifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
6. hergün / bir / yaramazl›k / ben / ilkokulda / yapmak / baflka (Genifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
7. birlikte / arkadafl›m / sinema / gitmek / dün / biz / gelmek (Koflulun Hikayesi, Gelecek Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.
8. çok / araba / sürmek / kötü / dikkat /floför (fiimdiki Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________.

13
 Yeni Hitit 3
9. fakat / erkenden / sabah / ç›kmak / hastalanmak / yol / birdenbire / dün (Gelecek Zaman›n Hikayesi -
Belirli Geçmifl Zaman)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
10. Antalya / gitmek / biz / uzun / çok / yol / sürmek (Belirsiz Geçmifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
11. düflünmek / bafllamak / uzun uzun / hiçbir / ben / ifl (Gereklilik Kipinin Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
12. geceler / sen / uzun / sonunda / ayd›nl›k / inanmak / bir / gün / olmak (Gereklilik Kipi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
13. olmak / mutlu / için / gerekmek / mutluluk / bilmek / git / yol (fiimdiki Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
14. benim / piflman / istemek / gelmek / olmak (Belirsiz Geçmifl Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .
15. dün / serin / yol / gölgeli / ve / bir / bu saatlerde / geçmek (fiimdiki Zaman›n Hikayesi)
____________________________________________________________________________________________________________________________ .

15 Tamamlayal›m
derdim
1. Küçükken her hafta sonu sinemaya git__________,
art›k gitmiyorum.
2. Özkan bugün askerlik ifllemlerini yapmak için
decekti . Gitti mi acaba?
askerlik flubesine git__________
diyordum , yolda arka-
3. Bugün sabah okula git_____________
dafl›m› gördüm.
4. Ben ders çal›fl›rken siz uyu__________ .
5. ‹stanbul’da Bo¤az Köprüsü yokken insanlar her-
gün vapurla karfl›ya geç__________ .
6. Ahmet hergün kahvalt› yaparken gazete
oku__________ .
7. Dün akflam ben TV seyrederken siz futbol oy-
na__________ .
8. Bir ö¤renci vard›, biz derste dilbilgisi ö¤renirken o
resim yap__________ .
9. Geçen sene bugün seninle tan›flmam›z›n ikinci
y›l›n› kutla__________ , flimdi evlili¤imizi kutluyoruz.
10. Unuttum, Ayhanlar nerede otur__________?
11. Yaa! Siz de gel__________ ? Bilmiyordum.
12. Sen satranç oynamas›n› bil__________ ?
14. Ahmet iki yafl›ndayken çok süt iç__________. Bunun
için çok sa¤l›kl›yd›.
15. Geçen sene Avrupa turu yap__________, ama iznim
yoktu, yapamad›m.
16. Geçen hafta bize annem gel__________ , ama mi-
safiri gelmifl, gelemedi.
17. Dün tiyatroya git__________. Biletimi arkadafl›m iste-
di¤i için ona verdim ve ben biletsiz kald›¤›m için
gidemedim.
18. Hani siz bugün için bir kompozisyon yaz________ ,
nerede?
19. Bu sabah okula gelirken taksinin biri benim ara-
bama çarp__________ , hemen farkedip zaman›nda
fren yapt›¤›m için kurtuldum.
20. Bir ay önce niflanlan__________ , ama erkek arka-
dafl› ifl için Japonya’ya gidince niflanlanamad›.
21. Biletimdeki 6 say›s› 8 olsayd› Milli Piyango’dan
büyük ikramiyeyi ben kazan__________ .
22. E¤er, çok çal›flsayd›m bu s›navdan yüz
al__________ , malesef alamad›m.

13. Alo, Nilgün, rahats›z etmiyorum ya, yoksa 23. Sen benimle gelseydin yemeklerin paras›n› ben
uyu__________ ? öde__________ ; flans›na küs!

14
 1. Ünite

B‹LEfi‹K ZAMANLAR (rivayet) zaman/kip + -(y)m‹fl (< i-mifl)

s. 12

16 Tamamlayal›m
1. Babas› erkek arkadafllar›yla d›flar› ç›kmas›na izin
miyormufl ama, yine de onunla buluflmufl.
ver_____________
2. Annem haberlerde dinlemifl, so¤uk hava bugün-
den itibaren Türkiye’yi terk et_____________ .
3. Ayten ile Murat ayr›lm›fl. Aaa! fiimdi yeniden mi
evlen_____________ !
4. Annem söyledi. Eve gitmemiz gerek_____________ .
5. Çok az paras› kalm›flt› eve dönmesi ge-
rek_____________ .
6. Çok çal›flt›¤›ndan akflamlar› yorgun ol____________ .
7. Hemen gitmem laz›m. Arkadafl›m evde iki saat-
ten beri beni bekle_____________ .
8. Turgut eski iflinden ç›km›fl. fiimdi yeni bir ifl
ara_____________ .
9. Okulda tiyatro kursu varm›fl. Ali’yle Ayfle bu kursa
gitmek iste_____________ .
10. Söyledi¤ine göre eve gitti¤inde herkes uyu______ .
11. Selma’n›n k›z› küçükken de sütü hiç sev_________ .
12. Ahmet Orta Türkçe’deyken daha güzel kompozis-
yon yaz_____________ .
13. Top oyna_____________ , düflüp aya¤›n› k›rm›fl.
14. Bilmiyorum, galiba Turgut da bizimle sinemaya
gel_____________ .
15. Duymad›m. Ahmet nereye git_____________ ?
16. Duydu¤u haberi arkadafl›na hemen iletmek is-
te_____________ , bunun için acele ediyor.
17. On parmak daktilo yazabil_____________ .
18. ‹ngiltere’ye gitmek için ‹ngilizce ö¤ren____________ .
19. Güya, evindeki yabanc›larla istedikleri dilde konu-
flabil_____________ .
20. Güya, her sabah kahvalt›dan önce yar›m saat
kofl_____________ .

17 Tamamlayal›m
miyor
1. a. Ayfle’nin evde olup olmad›¤›n› bil______________________ .
miyormufl
b. Ayfle bugüne kadar kendisinin evlatl›k oldu¤unu bil______________________ .
mifl
c. Ö¤retmenin sordu¤u sorular›n ikisini de Ayfle bil______________________ .

2. a. Arkadafl›m flimdi Ankara’da otur______________________ .

b. ‹yi ki, öne otur______________________ , yoksa filmi seyredemeyecektik.

c. Annem söyledi. Eskiden biz tek katl›, bahçeli bir evde otur______________________ .

3. a. Doktorun söyledi¤ine göre, aya¤›ndaki rahats›zl›k yürümesini engelle______________________ .

b. Önümüzdeki apartman Atakule’yi görmemizi engelle______________________ .

c. K›skanç koca, eflinin bütün kariyerini engelle______________________ .

4. a. Bu sabah kendimi daha iyi hisset______________________ .

b. Bu sabah kendini çok kötü hisset______________________ . Bunun için bugün bizimle gelmeyecekmifl.

c. Ayfle, dünkü tart›flmadan sonra kendini nas›l hisset______________________?

15
 Yeni Hitit 3
5. a. Gazeteden okudu¤uma göre Konya yolunda bir otobüs ile bir kamyon çarp›fl______________________ .

b. Dün ablam›n evinin önünde az kals›n, bir kamyon ile bir otobüs çarp›fl______________________ .

c. Genellikle sürücüler hatal› sollama yapt›¤› zaman arabalar çarp›fl______________________ .

6. a. Dedem, art›k gözleri iyi görmedi¤i için mektuplar›n› hep küçük torununa yazd›r______________________ .

b. Gurbette oldu¤um için her Cumartesi gecesi aileme mektup yaz______________________ .

c. Ben dün okula gitmedim. Ö¤retmenimiz dün s›n›fta yeni bir kompozisyon yazd›r______________________ .

7. a. Ayla, üniversite son s›n›fta oku______________________ .

b. Üstteki komflumuzun k›z› lisede de¤il de üniversitede oku______________________ ; yeni ö¤rendim.

c. Görüyorum ki, tatilde ö¤retmenin verdi¤i bütün kitaplar› oku______________________ .

8. a. Duydum ki dört gözle benim gelmemi bekle______________________ .

b. ‹ki saatten beri seni bekle______________________ , nerede kald›n.

c. Turgut dün yar›m saate yak›n otobüsün gelmesini bekle______________________ .

9. a. Herfley aniden olup bit______________________ .

b. Bugün dersimiz saat kaçta bit______________________ ?

c. Bu kalemden alma! ‹çindeki mürekkep hemen bit______________________ .

10. a. Aaa! Ne güzel resim yap______________________ .

b. Ayla eskiden daha güzel resim yap______________________ .

c. Bir saatten beri bu resmi mi yap______________________ ?

18 Tamamlayal›m
1. Biraz daha geç kalsaym›fl›m otobüsü 8. Pastaya biraz daha fleker koysaym›fls›n daha iyi
›rm›fl›m
kaç›r_______________ . ol_______________ .

2. Annemle babam biz do¤madan önce s›k s›k si- 9. Ahmet biraz daha gayret etseymifl s›n›f›n›
nemaya ve tiyatroya git_______________ . geç_______________ .

3. Eskiden insanlar paralar›n› bankada de¤il, evle- 10. Eskiden annem do¤um günü pastam› kendisi
rinde sakla_______________ . yap_______________ .

4. Turgut küçükken de çok yalan söyle______________ .
5. Hemen telefon etseymiflim onunla evden ç›kma-
dan önce konuflabil_______________ .
6. Doktorlar›n söyledi¤ine göre, hemen getirilseymifl
hastan›n hayat› kurtar›labil_______________ .
7. Büyükbabam gençken günde bir paketten fazla
sigara iç_______________ , flimdi doktor yasaklad›¤›
için günde yaln›zca iki tane içebiliyor.
11. Eskiden buralarda öyle fliddetli f›rt›nalar
ol___________ ki, evlerin çat›lar›n› filan uçur_________ .
12. Söyledi¤ine göre birkaç soru daha cevap-
la_______________ , s›nav› kazan_______________ .
13. Anlad›¤›m kadar›yla biraz daha çal›fl_____________ ,
üniversiteyi birincilikle bitirebil_______________ .
14. Bebekken annem beni uyutmak için hiç
u¤rafl________ , ben kendi kendime uyu___________ .

16
 1. Ünite

19 Tamamlayal›m

1. a. Dost kara günde belli ol______________________

ur .
mufl
b. Aaa! Elin yüzün simsiyah ol______________________ .
urmufl
c. Bu gömle¤in siyah›n› de¤il de beyaz›n› alsaym›fl daha iyi ol______________________ .

2. a. P›nar’a kardeflinin arad›¤›n› söyle______________________ ?

b. P›nar eskiden de flark› söyle______________________ ?

c. Biliyorum, sen de çok güzel flark› söyle______________________ .

3. a. Senin iflini yap______________________ , ama, flimdi de¤il.

b. Mehmet Bey hemen hergün imtihan yap______________________ , ö¤rencileri söyledi.

c. Ayfle annesini karfl›s›nda görünce ne yap______________________ ?

4. a. ‹flyeri kapal›yd›. Demek ki, mesai bit______________________ .

b. Turgut, gençken bir oturuflta üç porsiyon döneri bitir______________________ .

c. Hiç ara vermezsen bu ödevler iki saat içinde bit______________________ , ben onun yalanc›s›y›m.

5. a. Ne kadar zeki olursa olsun, çal›flmayan ö¤renci baflar›l› ol______________________ .

b. Ö¤retmenimiz söyledi. Bir insan ne kadar zeki olursa olsun, çal›flmazsa baflar›l› ol______________________ .

c. Ö¤retmenimiz söyledi. Ali çok çal›flm›fl yine de baflar›l› ol______________________ .

6. a. Ayfle, saçlar›n› yine sar›ya boyat______________________ .

b. Ayfle, saçlar›n› eskiden hep kendisi boya______________________ , öyle söyledi.

c. Ayfle, saçlar›n› art›k hep kuaföre boyat______________________ .

7. a. Berna Han›m›n dedi¤ine göre k›z› küçükken de hiç süt iç______________________ .

b. Berna, gece yatmadan önce mutlaka süt iç______________________ .

c. Berna, dün midesi a¤r›d›¤› için dolaptaki bir flifle sütü iç______________________ .

8. a. Ali, her zaman maafl›n› al›r almaz kendisine güzel bir ayakkab› al______________________ .

b. Ekrem’in söyledi¤ine göre kardeflim dün maafl›n› al______________________ .

c. Babam gençken maafl›n› bankadan de¤il, mutemetlikten elden al______________________ .

9. a. Onlar gitmeden önce biz hiçbir ifl yap______________________ .

b. Bu pastalar›n hepsini Mine mi yap______________________ ?

c. Mine söyledi. O annesi yan›nda olmadan hiçbir fley yap______________________ .

10. a. Belma küçükken çok güzel piyano çal______________________ ablas› anlatt›.

b. Biz tatildeyken h›rs›z evdeki bütün eflyalar› çal______________________ .

c. E¤er bu kadar parayla otobüse binersen çald›r______________________ .

17
 Yeni Hitit 3

20 Tamamlayal›m
1. Annem duymufl. Bizim evimizin yan›ndaki bofl ar-
saya güzel bir park yap›l_____________
acakm›fl .
2. Haberlerde dinledi¤ime göre havalar tekrar
›s›n_____________ .
3. Sekreteri söyledi. Mehmet Bey, bu hafta sonu Mil-
li E¤itim Bakan› ile on günlük Orta Asya gezisine
ç›k_____________ .
4. Yeni ç›kan yasaya göre, kad›nlar 45, erkekler 50
yafl›nda emekli olabil_____________ .
5. Ö¤retmenimiz söyledi. Bugünlük, ders onda bafl-
la_____________ .
6. Ahmet söyledi. E¤er Milli Piyangodan para ç›kar-
sa hemen kendisine son model bir araba
al_____________ .
7. Bilim adamlar›na göre, çevre kirlili¤i nedeniyle ik-
lim dengesi bozul_____________ .
8. Büyüyüp para kazan_____________ da hiç kimseye
muhtaç olmadan yafla_____________ .
9. Radyodan duydum. Cumhurbaflkan› yeni bir yurt
gezisine ç›k_____________ .
10. Gelecek hafta tüm Oscarl› filmler televizyonda
gösteril_____________ .

21 Tamamlayal›m

acak
1. a. Yar›n okulda bilgi yar›flmas› yap›l______________________ .
b. Ayfle söyledi. Dün okulda bilgi yar›flmas› yap›l______________________
m›fl .
c. Bir ay sonra okulda yeni bir bilgi yar›flmas› yap›l______________________
acakm›fl , flimdi ö¤rendim.
2. a. Ben de sizinle gel______________________ .
b. Dün ma¤azaya yeni mallar gel______________________ .
c. Tezgahtar söyledi. Yar›n bu elbisenin siyah renklisi gel______________________ .
3. a. Ben sinemaya gitmiyorum. Evde oturup ders çal›fl______________________ .
b. Duydum ki, dün sabahtan akflama kadar ders çal›fl______________________ .
c. Berna telefon etti. Yar›n o da bizimle ders çal›fl______________________ .
4. a. Buraya kadar gel______________________ de bize u¤ramadan git______________________ .
b. Amerika’ya git______________________ de paras› olmad›¤› için git______________________ .
c. Yar›n sinemaya git______________________ ?
5. a. Seni bir gün Körfez Lokantas›’nda a¤›rla______________________ .
b. Hayret! Turgut bizi de Körfez Lokantas›’nda a¤›rla______________________ .
c. Ayfle söyledi. Dün annesi misafirlerini Körfez Lokantas›’nda a¤›rla______________________ .
6. a. Elimizdeki bu parayla ay› ç›karmak oldukça zor ol______________________ .
b. Kaza, oraya gitmeden önce ol______________________ .
c. Ev sahibinin talimat›na göre, bu evin bütün odalar› bir günde boyan______________________ .
7. a. Aaa! Mine saçlar›n› k›sac›k kestir______________________ .
b. Berna Han›m’›n evinin alt›na yeni bir kuaför dükkan› aç›lm›fl. O art›k saçlar›n› hep orada kestir____________ .
c. Berna Han›m saçlar›n› yar›n evinin alt›ndaki kuaförde kestir______________________ .

18
 1. Ünite
8. a. Evde yok. Galiba arkadafl›na git______________________ .
b. Çok yorgunum, okuldan ç›kt›ktan sonra, do¤ru eve git______________________ .
c. Turgut’un k›z arkadafl› okulunu bitirdikten sonra master yapmak için Amerika’ya git______________________ .
9. a. Ali, okuldan sonra sinemaya gidece¤i için bugün kitaplar›n› getir______________________ .
b. Turgut’un babas› Almanya’dan gelirken son model bir araba getir______________________ .
c. Ali, yar›n kitaplar›n› getir______________________ , söz verdi.
10. a. Dün bize u¤ra______________________ ama biz kap›n›n zilini duymam›fl›z.
b. Yar›n bana u¤ra______________________ ?
c. Ayfle, telefon etti. Bugün bize de u¤ra______________________ .

22 Tamamlayal›m

ermifl .
1. Ali’nin küçük kardefli her sabah süt iç__________
2. Televizyondan dinledi¤ime göre, Cumartesi ve
acakm›fl .
Pazar günleri hava s›cak ol_____________
3. Annemin söyledi¤ine göre ben uyurken ko-
uyormuflum .
nufl________________
4. Annem bugün pasta ve börek haz›rla__________ ,
çünkü akflam bize misafir gel__________ .
5. Ayfle ve ailesi geçen yaz tatil için Antalya’ya git-
mifller, Ayfle az kals›n denizde bo¤ul__________ .
6. Ahmet’i telefonla arad›¤›m zaman ders ça-
l›fl__________ .
7. Ö¤retmenin söyledi¤ine göre bütün ö¤renciler
yar›n saat sekizde okula gel__________ .
8. Gazeteden okudu¤uma göre Türkiye’ye gelen tu-
rist say›s› her y›l art__________ .
9. Babam gençken çok güzel futbol oyna__________ .
10. Mektupta okudu¤uma göre gelecek hafta an-
nem beni ziyaret et__________ , fakat, babam
gel__________ .
11. Eskiden insanlar çok uzak yerlere atla git________.
12. Arkadafl›m Abdullah’›n memleketine hiç kar
ya¤__________ .
13. Murat hasta oldu¤u için yar›n babas› onu dokto-
ra götür__________ .
14. Türkiye’nin do¤usunda bafllayan kar ya¤›fl› hâlâ
devam et__________ .
15. Deniz ortas›nda yanmaya bafllayan gemi yavafl
yavafl bat__________ .
16. Dedemin anlatt›¤›na göre ben bebekken çok a¤-
la__________ .
17. Eskiden t›p ve sa¤l›k hizmetleri fazla geliflmedi-
¤inden insanlar daha genç yaflta öl__________ .
18. Ahmet’in söyledi¤ine göre, babas› ona bir araba
hediye et__________ .
19. Yap›lan bir ankete göre televizyon seyircileri en
çok “Alt›n K›zlar” adl› dizi filmi sev__________ .
20. Televizyon reklamlar›ndan ö¤rendi¤ime göre yeni
bir gazete ç›k__________ .
21. Benim haberim yok, yar›n ben de git__________ ?
22. Annem ne söyledi, Ali akflama gel__________ ?
23. Biliyor musun, o da TÖMER’de oku__________, biraz
önce söyledi.
24. Müzik ö¤retmenimin tahminine göre ben çok
güzel piyano çalabil__________ .
25. Müdür talimat vermifl, hep birlikte bu raporlar›
acilen haz›rlay›p mesai bitmeden teslim
et__________ . Haydi acele edelim.
26. Babamlar›n flirketinde kriz nedeniyle hergün
birkaç kifliyi iflten ç›kar›yorlarm›fl. Babam›n tahmi-
nine göre bir haftaya kadar onu da ç›kar________ .
27. Trafik o kadar yo¤undu ki arabalar ad›m ad›m
ilerliyordu. Arabay› almay›p yürüseymiflim daha
çabuk var__________ iflyerine.

19
 Yeni Hitit 3
23 Tamamlayal›m
1. Güya, o dersine çal›fl_____________
m›flm›fl da ö¤retmen
m›flm›fl
onu sevmedi¤i için b›rak_____________ .
2. Hasta oldu¤umu duy_____________da onun için be-
ni ziyaret etmeye gel_____________ .
3. Emel bir zamanlar çok yak›fl›kl› bir erkekle
ç›k_____________ . O, evlenmek iste_____________ de
Emel bu teklifi kabul et_____________ .
4. Vaktiyle iki katl› büyük bir evde otur_____________da
flimdi paralar› olmad›¤› için iki odal› bir evde otu-
ruyorlarm›fl.
5. Güya, gelece¤ini bana söyle_____________ , ben
unutmuflum.
6. Benim telefon numaram› kaybet_____________ de
onun için telefon et_____________ .
24 Tamamlayal›m
medim
1. Onun k›zd›¤›n› hiç gör_____________ .
m›flm›fl
2. Bize mektup yaz_____________ , ama, postada bir
muflmufl
gecikme ol_____________ .
3. Annesini görür görmez a¤lamaya baflla________
m›fl .
4. Beni iki defa telefonla ara_____________da ben ev-
de yokmuflum.
5. Babam, sat›n ald›¤›m dolma kalemi
be¤en_____________ .
6. O bunu daha önce hiç duy_____________ .
7. Murat’a göre hocas› onu sevmedi¤i için b›-
rak_____________ .
8. Aaa! Hem flampuan hem de saç kremim
bit_____________ .
9. Dün sinemaya sen de mi git_____________ ?
10. Vaktiyle özel bir flirkette çal›fl_____________ .
11. Ah ben ne kadar aptalm›fl›m, y›llarca onun ya-
lanlar›na kan___________ , flimdi flimdi anl›yorum
herfleyi.
12. Kocam dün gece eve sarhofl geldi. Güya maafl›-
n› ald›ktan sonra cüzdan›n› çald›r_____________ da
üzüntüsünden iç_____________ . Külah›ma anlats›n.
Kesin baflka kad›nlarla yiyor paralar› bu adam!
20
7. Güya, oraya zaman›nda gel_____________ fakat,
kimse yokmufl. Halbuki biz onu orada iki saat
bekledik.
8. Güya, bu eve tafl›nana kadar beni daha önce hiç
gör_____________ .
9. Sözde Selma bize gel_____________ , biz evde yok-
mufluz.
10. Güya geçmiflte beni çok sev_____________ , fakat
bana hiçbir zaman sevgisini göster_____________ .
11. Güya aflk bit_____________ de sadece bu nedenle
boflanmak istiyormufl kar›s›ndan. Nas›l da utan-
madan yalan söylüyor. Daha dün onu sar›fl›n bir
kad›nla el ele gördüm ben.
12. Güya biz onu davet etti¤imiz için bizimle tiyatroya
gel_____________ , halbuki baflka bir program› vard›,
çok iyi biliyorum.
13. Dengesiz davran›p beni üzdü¤ü için her defas›n-
da özür diliyor. Kendisi de memnun de¤ilmifl bu
durumdan, ama ne yaps›nm›fl! Güya ikizler burcu
oldu¤u için öyle saçma sapan k›r›c› sözler söy-
le_____________ . Kabahat, burcunda yani! Töbe tö-
be...
14. Sözleri hiç güven telkin etmiyor, güya adresimizi
bilmedi¤i için gönder_____________ bize dü¤ün da-
vetiyesini.
15. Dün akflam onlara kahve içmeye gittik, kap›y› aç-
mad›lar. Güya bir davete git_____________ de evde
yoklarm›fl. Oysa biz içeriden gülüflme seslerini
duyduk kap›da.
16. Eyvah! Hiç içme suyumuz kal_____________ ; ne
yapaca¤›z flimdi? Sucu da kapatm›flt›r dükkan›
bu saatte.
17. Aaa! Arkadafllar›n› benden izinsiz eve davet edip
bütün yemekleri onlara yedir_____________ ; niçin
bana haber ver_____________ ? Söyleseydin, eve
gelirken markete u¤ray›p yiyecek birfleyler al›rd›m.
Çok ay›p et_____________ .

B‹LEfi‹K ZAMANLAR (flart)
25 Tamamlayal›m
saym›fls›n hastal›-
1. Doktorun verdi¤i ilaçlar› kullan_____________
¤›n bu kadar ilerlemezmifl.
2. Keflke, otobüse de¤il de taksiye bin__________ ; fil-
min bafl›n› kaç›rd›k.
3. Keflke, bu kadar çok ye__________ senin getirdikle-
rinden de yermiflim.
4. Saçlar›n› k›z›la de¤il de siyaha boya__________ da-
ha güzel olurmufl.
5. Ona yaflgününde kolye de¤il de yüzük
al__________ daha iyi olurmufl.
6. Yar›m saat önce televizyonu aç__________ , o güzel
filmi kaç›rmazm›fl›m.
7. Keflke, biraz daha erken gel__________ onunla gö-
rüflebilecekmiflim.
26 Tamamlayal›m
seydik
1. Biraz daha erken gel______________ bilet bulurduk.
2. Bence s›nava gir__________ de kazanamazd›
zaten. Çünkü hiç çal›flmad›.
3. Elektrikler kesil__________ .ütüyü bitirirdim.
4. Anneni, baban› dinle__________ bunlar olmazd›.
5. Bazen “Ondan ayr›l__________ ?” diye düflünüyo-
rum.
6. Bu so¤ukta d›flar› ç›k__________ hasta olmazd›n›z.
7. Herkes polise do¤ruyu söylemifl. Sen de söy-
le__________ .
8. Tabii ›slan›rs›n, sen de flemsiyeni al__________ !
9. Keflke, daha rahat bir ayakkab› giy__________ .
10. Al›flverifle ç›kmadan önce bir liste yap__________ .
11. Manzara o kadar muhteflem ki! Keflke foto¤raf
makinam yan›mda ol__________ .
12. Resmini gör__________ hat›rlard›m onu.
13. Daha yavafl git__________ bu kaza olmazd›.
14. Saçlar›n› kestir__________ k›za benzeyecekti.
1. Ünite
zaman/kip + -(y)sE (< i-se)
s. 15
8. Biraz daha erken kalk__________derse geç kalmaz-
m›fl›m.
9. Yol kuru ol__________dün bu trafik kazas› meydana
gelmezmifl.
10. Befl dakika daha geç kal__________ yeme¤i yaka-
cakm›fl›m.
11. Keflke iflimiz bittikten sonra ofiste bu kadar çok
oyalanmay›p erken ç›k__________ ya¤mura yaka-
lanmadan eve dön__________ .
12. Tayfun benim onu sevdi¤ime birazc›k olsun ina-
nabil__________ , y›llar önce bana evlenme teklif
et__________ . Ama çekin__________ iflte. Bugün beni
aray›p itiraf etti bunu.
15. Çiçeklere allerjim ol__________ ben de evde çiçek
yetifltirmezdim.
16. Difllerini f›rçala__________ bu kadar çürümezdi.
17. Acaba ona bu kadar kötü davran__________ ?
18. Biz de hastanede onun ziyaretine git__________ ?
Di¤er arkadafllar gitmifller.
19. Hiç hastalan__________ sa¤l›¤›n ne kadar önemli
oldu¤unu anlayamazd›k.
20. Mektubu gör__________ kimin yazd›¤›n› tahmin
edebilirdim.
21. E¤er ekonomik özgürlü¤üm ol__________ hofluma
giden bir fleyi alabilmek için kocam›n eline bak-
mak zorunda kalmazd›m.
22. E¤er o beni yolda durdurup da kendini
tan›t__________ ben onu kesinlikle tan›yamazd›m.
‹ki y›lda ne kadar çok kilo vermifl öyle! Gözlerime
inanamad›m vallahi!
23. Benden özür dile__________ onu kesinlikle affet-
mezdim.
21
 Yeni Hitit 3

27 Tamamlayal›m
1. ›rsa
Çok çal›fl__________ babas› ona araba alacak. 23. Han›mefendi! Bir karar verin art›k lütfen.
2. Çok çal›fl__________
sayd› babas› ona araba alacakt›. Al__________ al›n, al__________ b›rak›n da ben de
dükkan›m› kapat›p bir an önce evime gideyim ar-
3. Keflke, daha iyi Türkçe konufl__________
sam .
t›k.
4. Keflke dün bende sizinle sinemaya gel_________
seydim . 24. Telefon et__________ hemen gelirim.
Evde çok s›k›ld›m.
25. Ankara’ya tafl›nd›¤›n› bil__________ u¤rard›m.
5. Sabah erken kalk__________okula geç kalmazd›n.
26. Uçakla yolculuk yap__________ rahat edersiniz.
6. Bu kitab› oku__________ bana da anlat›rd›n.
27. Tren bileti bul_________bu sabah yola ç›k__________.
7. Dün gece ›fl›klar kesil__________kitab›m› bitirebile-
cektim. 28. Sen söyle, onun do¤um gününe git__________ ay›p
olmaz m›?
8. Hafta sonu partiye gel__________ seni onunla ta-
n›flt›r__________ . 29. Gazeteleri oku__________ bu haberi duy__________ .
9. Okula gel__________ ö¤retmeni gör__________ . 30. H›rkan› giy__________ üflümezsin.
10. Hasta__________ d›flar› ç›kma! 31. Doktorun verdi¤i ilaçlar› al__________iyilefl__________.
11. ‹yilefl__________ okula gelmezdi. 32. Seni tan›__________ seninle arkadafll›¤›n ne kadar
güzel oldu¤unu anlar.
12. Daha çok çal›fl__________ s›navda iyi not al›rs›n.
33. O, saat ona kadar gel__________gel__________yoksa
13. Dikkat et__________ bu yanl›fllar› yapmazd›n.
hiç gelmesin.
14. Kendini yorgun hisset__________dinlenirdi. Demek
34. Televizyonu ne zaman aç__________ reklamlar› gö-
ki, yorulmam›fl.
rüyorum.
15. Acaba bir kere daha anlat__________ ?
35. Eve ne zaman bir misafir gel__________ kay›nvali-
16. “Ben de yar›nki tura kat›l__________.” diye düflünü- dem mutlaka bir problem ç›kar›p bizi huzursuz
yorum. et__________ .
17. Sence ona bunu söyle__________ ? 36. Onu bir kez dinle__________ne kadar hakl› oldu¤u-
18. Bofl ver git__________ gitsin. nu anla__________ .
19. Onlar› da davet et__________ acaba? 37. Herkes buradan kaç›yor, ben de git__________aca-
20. Arad›¤›m› bul__________ bir daha gelmezdim. ba?
21. Mektup yaz__________ sevinirdi. 38. Hapisteyken ço¤u kez “Keflke yap__________ .” di-
22. Peflin al__________ daha ucuz alabilirdim. yerek piflmanl›¤›n› ortaya koyard›.

28 Tamamlayal›m
1. fiimdi anl›yorum. Bu s›nav için daha iyi haz›r-
lan__________ .
2. Onu hastanedeyken ziyaret et__________ .
3. Haz›rlad›¤›m›z ödeve önsöz de yaz__________ ?
4. Affedersiniz Polis Bey! Buradan geçme__________ .
Hakl›s›n›z ceza yazmay›n!
5. Çok geç kald›k. Taksiye bin__________ .
6. Doktorun söyledi¤i gibi çok tuzlu ye__________. Bak,
yine tansiyonun yükselmifl.
7. Yeme¤i piflirdikten sonra arkadafl›ma telefon
edip “‹çine sar›msak da koy______ ?” diye sordum.
8. Daha sonra sakin kafayla düflününce piflman
olup “Ona bu incitici sözleri söyle__________ .” de-
dim kendi kendime
9. Bu zor günleri atlatmak için çal›fl__________ ; çal›fl-
t›m ve baflard›m.
10. Ö¤retmen bize “Çok yanl›fl›n›z var. Diktede ses
de¤iflimlerine dikkat et__________ .” dedi.
11. Baflvuru için dilekçe yaz__________ , ama, yazma-
d›k.
12. fiimdiye kadar çoktan ‹zmir’e varm›fl ol__________ ;
hala aramad›. Tren rötar m› yapt› acaba?
13. Dünkü kompozisyon s›nav›ndan daha dikkatli ve
daha uzun yaz__________ .
14. Haf›zama güvenmeyip telefon numaras›n› bir
yere yaz__________ ; hat›rlayam›yorum iflte bir türlü
flimdi!

22
 1. Ünite

29 Tamamlayal›m
müfltü
Köydeki tüm evlerin ›fl›klar› sön_______________ , herkes s›cak yuvas›nda çoktan uykuya dal_______________
m›flt› .
m›yordu
Sokak köpekleri dahi Ankara’n›n kuru ayaz›ndan etkilenmifl olacakt› ki hiç sesleri ç›k_______________. Kar ge-
cenin karanl›¤›na inat ortal›¤› ayd›nlat_______________ . Uzakta c›l›z bir ›fl›k görün_______________ . Bu ›fl›k köyün
en yafll›s› Elif Hala’n›n evinden gel_______________ . Bütün gün babamla birlikte tarlada çal›flt›¤›m›z için
akflama kadar hiç sigara iç_______________. Balkonda içti¤im ilk sigaran›n verdi¤i uyufluklu¤u ikinci bir siga-
rayla durdurmak iste_______________. Birden Elif Hala’n›n evine gitmek geldi içimden. Uzun bir süre kendim-
le savaflt›ktan sonra haylaz yönüm üstün geldi ve balkondan avluya sallad›m kendimi. Hem yü-
yordum
rü_______________ , hem de babam›n bu yapt›¤›m› ö¤rendi¤inde ne kadar sinirlenece¤ini düflün____________ .
Elif Halan›n kap›s›na gelince bir kez daha düflündüm, ama nafile. Ne olursa olsun gir_______________. Kap›-
y› yavaflça t›klatt›m. Köydeki hangi evin kap›s›n› vurursan›z vurun mutlaka içeriden “Kim o?” diye bir ses
gelir, fakat Elif Hala hiçbir zaman böyle yap_______________ . Kap› birden aç›ld›. Kap›da kar gibi bembeyaz
yemenisi ile Elif Hala dimdik dur_______________ . Ne diyece¤imi bil_______________ . Elif Hala, önce hafif bir te-
bessüm etti ve sonra “Gelece¤ini bil_______________ , hadi gir içeri.” dedi. ‹çeri girerken gelece¤imi nas›l bil-
mazd›m .
di¤ini düflün_______________ . Köyde Elif Hala için “O ermifl bir kad›nd›r.” de_______________ de inan____________
Birlikte içeri girdik. Sedirin ucuna oturdum ve “Elif Hala kusura bakma, niçin geldi¤imi ben bile bilmiyorum.”
dedim. Kap›daki tebessümü tekrar belirdi yüzünde. “Merak.” dedi. “Benim kim oldu¤umu, ne oldu¤umu
merak ediyorsun, de¤il mi?” O ana kadar kendime bile söyleyemedi¤im bu sözleri de bil_______________ .
Sanki içimi oku__________ . Mutfaktan bir tas ayran getirdi ve “Rahat otur, sana her fleyi anlataca¤›m.” dedi.
Konuflmam›z, daha do¤rusu Elif Halan›n anlatt›klar› bitti¤inde gün a¤ar_______________ . Bütün geceyi uy-
kusuz geçir_______________ . Elif Hala “‹flte böyle, tüm hayat›m› anlatt›m. Ama bu köyde beni bu kadar tan›-
yan baflka hiç kimse yok. E¤er sana söylediklerimi bir yerde anlat›rsan ne yapaca¤›m› bilirsin.” tehdidi ile
abilirdi
yolcu etti beni. Hayat› ile ilgili söylediklerini gururla herkese anlat_______________ asl›nda. Neden hiç kimse-
ye anlatmad›¤›n› veya anlat›lmas›na izin vermedi¤ini çöz_______________ o yafllarda. fiimdi, flimdi her fleyi
anl›yorum.

30 ‹flaretleyelim
1. Gözlerim bozulmadan önce elbiselerimi kendim 4. Afla¤›daki cümlelerin hangisinde birleflik zaman
________ . do¤ru kullan›lm›flt›r?
 dikecektim  dikmiflti  Bugün gelece¤ini biliyordum, çay›n yan›na yi-
 dikerdim  diktiydim yecek bir fleyler al›yordum.
2. Hergün okula gel________ , ama bugün gelmedi.
 Bugün gelece¤ini bilecekti, çay›n yan›na yiye-
 seydi  miflti
cek bir fleyler al›rd›.
 irdi  ecekti
 Bugün gelece¤ini bildiyse çay›n yan›na yiyecek
3. Ehliyet ald›¤›m ilk gün arabay› çarp________. Tamir-
bir fleyler al›rd›.
ciye götür________ .
 uyordum / üyordum  acakt›m / ecektim  Bugün gelece¤ini bilseydi çay›n yan›na yiyecek
 m›flt›m / müfltüm  ard›m / ürdüm bir fleyler al›rd›.

23
 Yeni Hitit 3
5. Afla¤›daki cümlelerin hangisinde kesin karar an-
lam› vard›r?
 Dün size gelecektim, ama olmad›.
 Onu bulup her fleyi anlatacakt›.
 Evde fleker olsayd› tatl› yapacakt›m.
 Az kald› çocuk gibi a¤layacakt›.
6. Afla¤›daki cümlelerin hangisi anlamca di¤erlerin-
den farkl›d›r?
 Banyo yap›yordum. Sular kesildi.
 Banyo yaparken sular kesildi.
 Y›kanmaya bafllam›flt›m. Sular kesildi.
 Banyo yapacakt›m. Sular kesildi.
8. Afla¤›daki cümlelerin hangisi olumsuz anlam
içermez?
 Dün akflam size gelecektik, misafir geldi.
 S›nav için biraz daha çok çal›flmal›yd›n.
 Keflke hava s›cak olsayd›!
 Onu görmeliydim. Hemen yola ç›kt›m.
9. Do¤ru cümleyi bulunuz.
 Onu gördü¤ümde her fley çoktan sona eriyordu.
 Bize geldi¤i s›rada ben evden ç›kard›m.
 Saat 06.00 oldu¤unda bütün haz›rl›klar
tamamlanm›flt›.

7. Afla¤›daki cümlelerin hangisinde geçmiflteki al›fl-  Eve gitmeseydim onu görememifltim.

kanl›klardan söz edilmemektedir? 10. Hangi tümcede belirgin bir k›zg›nl›k ifadesi vard›r?
 Eskiden çok sigara içer miydin?  Çal›flsayd›n baflar›rd›n.
 Buraya s›k s›k gelir miydiniz?  Gelseydin de sohbet etseydik.
 Sen de bizimle sinemaya gelir miydin?  Anlatsayd›m da anlamazd›n.
 Küçükken düzenli çal›fl›r m›yd›n?  Dinleseydin de anlasayd›n.

31 Tamamlayal›m

— Dün okula giderken Ahmet’i gördüm.

— Yaa. Ne yap___________________ ?
— O beni gör___________________. Bir arkadafl›yla konufl__________________, ona bir fleyler anlat__________________.
E¤er beni gör___________________ bugün buraya gelmesini söyle___________________ .
— Evet, iyi ol___________________ . E¤er Ahmet de gelebil___________________ belki hep birlikte flu ödevi bi-
tir___________________ .

— Biliyor musun, yar›n ders yokmufl!

— Nereden biliyorsun?
— Ö¤retmene rastla___________________ . O söyle___________________ . Yar›n ders yap___________________ , çünkü
onun önemli bir misafiri gel___________________ .
— Tüh, ders ol___________________ ö¤retmenden flu son konuyu tekrarlamas›n› iste___________________ .
— Derste daha iyi dinle___________________ . Niçin dinlemedin?
— O gün çok bafl›m a¤r›___________________ . Galiba ateflim de ç›k___________________ . Dersten bir gün
önce pikni¤e git___________________ . Herhalde o gün üflüt___________________ .
— Neyse, üzülme. Ben bu konuyu iyi anlad›m. Sana anlat___________________ .

24
 1. Ünite

32 Okuyal›m, yan›tlayal›m
1. Herhangi bir nedenle yurt d›fl›na gittiniz ve orada tan›d›¤›n›z, konuflabilece¤iniz hiç kimse yok. Uzun süre geç-
ti¤i halde hala arkadafl edinemediniz ve yaln›zl›¤›n›z son haddine vard›. Bir gün parkta yürürken hiç sevmedi-
¤iniz ve son görüflmenizde onunla konuflmaya tövbe etti¤iniz bir arkadafl›n›za rastlasayd›n›z ne yapard›n›z?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ .
2. Erkek / k›z arkadafl›n›zla evlenme planlar› yaparken k›sa bir süre için memleketinize gitmek zorunda kald›n›z.
Döndü¤ünüzde ise kötü bir haber ald›n›z: Erkek / k›z arkadafl›n›z baflka biriyle niflanlanm›fl. Bu durumda ne
yapard›n›z?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
3. Bir gün yolda yürürken beyaz sakall›, tonton bir ihtiyar karfl›n›za ç›kt› ve size bir saat verdi. Bir kereye mahsus
olmak üzere bu saatin dü¤mesine basarak bir gün boyunca istedi¤iniz yerde istedi¤iniz kifliyle olabilirsiniz.
Kiminle ve nerede olmak isterdiniz? Niçin?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
4. Çok iyi anlaflan bir çiftsiniz. Eflinizle farkl› ifl yerlerinde çal›flmaktas›n›z. Bir gün mesai saatleri içinde d›flar›ya ç›kt›n›z.
Eflinizi lüks bir lokantada fl›k bir bay / bayanla yemek yerken gördünüz. Ne yapard›n›z?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ .
5. Bir piyango bileti ald›n›z ve büyük ikramiye size ç›kt› ne yapard›n›z?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ .
6. Yurt d›fl›ndan çok cazip bir ifl teklifi al›p da arkadafllar›n›z›, ailenizi ve sevgilinizi b›rakmak durumunda kalsay-
d›n›z, ne yapard›n›z?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ .
7. Ülkenizin cumhurbaflkan›yla görüflme f›rsat› do¤du. Ona ülkenizle ilgili neler önerirdiniz? Neler yapmas›n› is-
terdiniz?
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________ .

25
 Yeni Hitit 3
8. Bir bilgi yar›flmas›na kat›ld›n›z. Befl araçla befl yabanc› ülkeye gitme ödülü kazand›n›z. Nelerle nerelere git-
mek isterdiniz? Niçin?
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
9. Kendinizi iyi hissetmiyordunuz; doktora gittiniz. Doktor ciddi bir hastal›¤›n›z oldu¤unu ve 6 ay ömrünüzün kal-
d›¤›n› söyleseydi neler hissederdiniz, neler yapard›n›z?
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
10. Yaflad›¤›n›z kentte befl günlü¤üne belediye baflkanl›¤› görevi size verilseydi neler yapard›n›z?
____________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________ .

33 Tamamlayal›m
1. Dün akflam annemler TV seyrederken ben kitap 14. Eskiden kibrit kutusu koleksiyonu yap____________ .
oku_____________
yordum . 15. Cumartesi günü annem çok güzel yemekler
2. Bugün çiçeklerime su ver_________
ecektim , ama unuttum. yap_____________ , ama ben arkadafllar›ma d›flar›-
3. Bu kadar fliflmanla_____________
masayd›n geçen seneki el- da yemek sözü verdi¤im için yiyemedim.
biselerini giyebilirdin. 16. Dengeli beslen_____________ sa¤l›kl› oluruz.
4. Televizyonda duydum, baflbakan yar›n Ameri-
17. Bu tren Ankara’ya git__________ hemen bilet alal›m.
decekmifl .
ka’ya git_____________
18. Bu kolyeyi be¤en___________ size ucuza satabilirim.
5. Gürültü olmasayd› saat 12.00’ye kadar
rdum
uyu_____________ . 19. Sabahleyin benimle gelmek iste_____________ saat
07.00’de kalkmal›s›n.
6. Dünkü s›navda çok daha dikkatli ol_____________
mal›yd›m .
20. Herkes gel_____________ s›nava bafllayabiliriz.
7. Keflke bu kadar çok güneflte kal_____________
masayd›m ,
flimdi her yerim ac›yor. 21. ‹yi yüzme bil_____________ geçen yaz Antalya’da
bol bol denize gir_____________ .
8. Annemin anlatt›¤›na göre, küçükken her zaman
rmiflim
çikolata yemek iste_____________ . 22. Bu sene güzellik yar›flmas› ‹zmir’de ya-
diysen p›l_____________ .
9. E¤er çok terle_____________ so¤uk su içme.
acaksan bana da haber ver.
10. Yar›n sabah kofl_____________ 23. Eskiden televizyon olmad›¤› için radyo din-
le_____________ .
11. E¤er hava sisli ol___________ uçakla gel___________ .
24. Sabahlar› bir bardak süt iç_____________ kendimi
12. Arkadafllar›m s›navda zay›f not ald›klar› zaman
daha iyi hissediyorum.
babalar› hep k›z_____________ ; ama benim babam
hiç k›z_____________ . 25. Evlenmeden önce hiç bulafl›k y›ka_____________ .
13. Benim sözümü dinle_____________ , bu kötü olay 26. Ö¤retmenimin söyledi¤ine göre, daha çok pratik
bafl›na gel_____________ . yap_____________ .

26
 1. Ünite
27. Teneffüste müdürün odas›na git_____________ . 47. Ne! Yeme¤e tuz mu att›n? Ben biraz önce
28. Derslerine çal›fl_____________ s›navdan niçin korku- at_____________ !
yorsun? 48. Dün akflam seni birkaç kez arad›m, ama cevap
29. Dün Ayfle’ye rastlad›¤›mda al›fl verifl vermedin. Uyu_____________ ?
yap_____________ .
49. Arkadafl›mla saat yedide bulufl_____________ , ama
30. Bu sefer de verdi¤i sözü tut_____________ onu af- otobüsü kaç›rd›¤›m için geç kald›m.
fetmeyece¤im.
50. Üflü_____________ üstüne kal›n bir fleyler giymelisin.
31. Arkadafl›m geldi¤i zaman çamafl›r y›-
ka_____________ . 51. Teneffüste çay içmek iste_____________ , ama ö¤ret-
men teneffüs yapmad›.
32. Doktora gidip gözlük alana kadar gözlerim çok
a¤r›_____________ . 52. ‹flin oldu¤unu söyle_____________ gel_____________ .

33. Araban›n lastikleri patlamasayd› eve geç
kal_____________ .
34. Geçen yaz tatil için güzel bir program
yap_____________ , ama gerçeklefltiremedik.
35. ‹lkokuldayken annem her hafta sonu beni sine-
maya götür_____________ .
36. Evimin salonu küçük oldu¤u için mobilyalar› aç›k
renk seç_____________ .
37. Ödevlerimi önceden bitir_____________ flimdi arka-
dafllar›mla sinemaya gidebilirdim.
53. Eski ça¤larda dünyan›n tepsi biçiminde oldu¤u-
na inan›l_____________ .
54. Çocu¤umuz olmadan önce bu kadar çok yo-
rul_____________ .
55. Senin yerinde ol_____________ vakit kaybetmeden
bir doktora git_____________ .
56. Saat ikiye kadar gel_____________ seni daha fazla
beklemezdik.
57. Eve döndü¤ümde Ayfle hala ders çal›fl__________ .

38. Ben evden ç›karken ablam yemek 58. Ali bu yaz ailesiyle Antalya’ya git_____________ .
yap_____________ . 59. Güya beni çok ara_____________ da telefonum hep
39. Kitapç›ya git_____________ , senin için de bu kitab› “Arad›¤›n›z kifliye flu anda ulafl›lam›yor.”
ald›m. de_____________ . Öyle olsayd› daha sonra “Kim
40. Keflke daha rahat bir ayakkab› giy_____________ , aram›fl” mesajlar›nda numaras›n› gör____________ .
bunlarla yürümen zor olacak. Yalan söylüyor iflte.
41. Tezgahtar indirim yap_____________ bir yerine iki 60. Çok çal›flt›¤›n› söylüyor ama ben inanm›yorum
gömlek al_____________ .
buna. Az›c›k bile çal›fl_____________ bu kadar kolay
42. Duydu¤uma göre, evimizin yan›ndaki bofl arsa- s›navdan zay›f almazd›.
ya güzel bir park yap›l_____________ .
61. Tuz atmadan önce yemekten biraz tat___________ ,
43. Oda arkadafl›m›n söyledi¤ine göre, ben uykum-
çöpe att›k ziyan oldu can›m yemek.
da konufl_____________ .
62. Dün denizde aya¤›ma kramp girdi, az kals›n bo-
44. Onu daha önce bu kadar k›zg›n gör____________ .
¤ul_____________ , babam yetiflti de kurtard› beni.
45. Doktorun söyledi¤ine göre, hemen röntgen çek-
tir_____________ . 63. E¤er gerçekten çok iste_____________ , bu hayalini
gerçeklefltiresbil_____________. Bence yeteri ve gere-
46. Evlilik y›ldönümünüzde, efline ütü de¤il de çiçek
al_____________ eflin daha çok sevin_____________ . ¤i kadar istememiflsin.

27
 Yeni Hitit 3

34 Tamamlayal›m
mak üzere kürsüye do¤ru ilerle_______________
Konuflmas›n› yap_______________ rken içinde tarif et_______________
demedi¤i duygular tafl›yordu.
Salon t›kl›m t›kl›m dolmufl, otur_______________ yer kal_______________ izleyicilerin bir k›sm› ayakta kalm›flt›. Davetliler
aras›nda ülkenin ileri gelenleri ön s›ralardaki yerlerini alm›fllard›. Sunucu ilk konufl_______________ hakk›n› ona vermiflti.
fiimdi elinde tut_______________ ve haz›rla_______________ günlerdir gece gündüz çal›fl_______________ konuflma metni ile
izleyicilerin karfl›s›na ç›km›flt›. Kürsüde yerini al_______________ hiç aral›ks›z devam et_______________alk›fl sesleri
kesilmiflti; herkes pür dikkat bekliyordu.

Gel_______________ tüm konuklar› sayg›yla selamla_______________ elindeki konufl_______________ metnine bakt› ve bir
süre sessiz kald›. ‹zleyiciler ol_______________ bit_______________ bir anlam veremiyordu. Ancak bu durum çok k›sa sürdü.
“Burada oku_______________ günlerdir üzerinde çal›fl_______________ bu metin, art›k anlam›n› yitirdi.” de_______________ elin-
deki metni yan›nda duran sehpan›n üzerine b›rak_______________ konufl_______________ bafllad›. Yaklafl›k on befl daki-
ka sür_______________ konuflmas›nda ailesini küçük yaflta kaybet_______________ anneannesinin yan›nda
büyü_______________, kimsesizli¤in ne demek ol_______________ çok iyi bil_______________, flu anda sokaklarda yaklafl›k iki
yüz bin kimsesiz çocu¤un yafla_______________ , k›rk üç y›ll›k ifl hayat› sonunda biriktir_______________ tüm paray›
ver_______________ sokaklardaki kimsesiz çocuklar›n s›cak bir yuvas› ol_______________ için bu yurdu yapt›r_______________
söyledi. Buraya kadar her fley çok güzeldi. Salondaki herkes hemen hemen her cümlenin sonunda alk›fll›yordu.
Konuflmas›n›n sonunda kendisinde biraz rahats›zl›k hisset_______________ söyle_______________ “Ben sadece tafl binalar›
ve çevre düzenlemesini yapt›rd›m. Ancak unutmayal›m ki buraya getir_______________ çocuklar›n tafl binadan çok,
belki de hayatlar›nda hiç tat_______________ sevgiye ihtiyaçlar› olacak.” de_______________ ol_______________ yere y›¤›ld›. Bir
anda herkes donup kalm›flt›. ‹lk flaflk›nl›¤›n ard›ndan yap_______________ tüm müdahaleler onu kurtar_______________
yetmedi.

35 Tamamlayal›m

arak
Nas›l yaflad›¤›n›z› düflünüyorsunuz? Uzun y›llar u¤rafl_______________ kendiniz için yarat_______________
t›¤›n›z hayat›n›zdan
di¤iniz
ne kadar memnunsunuz? Yaflam›n›zda öncelik ver_______________ di¤iniz
fleyler, gerçekten yapmay› iste_______________ fleyler
seydiniz
mi? Acaba yaflamak için s›n›rl› bir zaman›n›z kald›¤›n› bil_______________ rd›n›z
yine böyle mi yafla_______________ ?

Belki hat›rlars›n›z, y›llar önce bir bilim adam›, dünyan›n sonunun yaklafl_______________ , en az›ndan Avrupa k›tas›n›n

büyük bir bölümünün kesinlikle yok ol_______________ belirt_______________ . Bilim adam›na göre felaket öyle ani

gel_______________ ki, yüz milyonlarca insan k›sa süre sonra öl_______________ . Paris’te yay›mlan_______________ bir gazete

de, Frans›z ünlüleri aras›nda bu konuyla ilgili bir anket düzenle_______________ ve “Siz ol_______________ böyle bir felaket

durumunda yaflamda oldu¤unuz son dakikalarda ne yap_______________ k?” diye sor_______________ . Haydi, düflünün

bakal›m, siz olsayd›n›z ne yapard›n›z?

28
 1. Ünite

36 Tamamlayal›m
m›flt›
Yafll›yd›. Günün ilk ›fl›klar›yla evden ç›k_______________, ecekti
gün bat›m›ndan bir hayli sonra geri dön_______________. ‹ki to-
runu d›fl›nda hiç kimsesi yoktu. Torunlar›ndan büyü¤ü henüz on bir yafl›nda, di¤eri ise daha yedi yafl›ndayd›. Her
d›klar›
ikisine de büyükbabalar› bak_______________ . Yafla_______________ o küçücük kulübede hiç kimseye muhtaç
ol_______________ büyükbaban›n kazan_______________ yaflamlar›n› sürdür_______________ . Bir gün bile o küçücük çocuk-
en
lar›n birisinden bir fley iste_______________, mahalledeki yafl›tlar›yla kavga et_______________ ne gör_______________ olmufl-
tu ne duy_______________. Büyükbabalar›, semt pazar›nda yap_______________ tafl›mac›l›k iflinden kazan_______________ üç
befl kuruflla geçimlerini sa¤l›yordu. Çevredeki hay›rsever insanlar›n yard›m taleplerini , onlar› k›r_______________ ama
gururla reddet_______________, “Hamdolsun, bizim hiçbir fleye ihtiyac›m›z yok. Siz yard›mlar›n›z› ihtiyac› ol_______________
yap_______________ daha hay›rl› olur.” de_______________ .
Bir gece yar›s› kap›m›z vuruldu. Kap›ya en yak›n odada uyu_______________ a¤abeyim, biz üst kattan in_______________
kap›y› aç_______________. Kap›da büyük torun Hakan dur_______________. Yüzü kireç gibi bembeyazd›. Heyecandan bir
türlü konufl_______________ . A¤abeyim onu sakinlefltir_______________ çal›fl______________ da pek baflar›l› ol_______________ .
Annem, ona sar›l_______________ sakin ol_______________ , her fleyi yavafl yavafl anlat_______________ istedi. Çocu¤un eli
aya¤› titre_______________. Sonunda anlat_______________ bafllad›. Büyükbabas› eve dön_______________. Çocuktaki heye-
can ve endifle dolu bak_______________ sebebini o zaman anla_______________ . A¤abeyim, anneme çocuklar› eve
al_______________ , karakola git_______________ durumu bildir_______________ söyledi. A¤abeyimin de_______________ yapt›k.
Çocuklar› içeri al_______________ soban›n yan›na oturttuk. Küçük torunun eli aya¤› buz gibi ol_______________ so¤uktan.
O andan itibaren endifleli bir bekle_______________ bafllad›. Büyükbaba o güne kadar hiç gecik_______________. Annem
dua üstüne dua oku_______________ .
Küçük torun so¤uktan s›ca¤a geç_______________ rehavetiyle soban›n kenar›nda uyu_______________ . Büyük torunun
gözlerinden uyku ak_______________ , ama tüm ›srarlar›m›za ra¤men uyu_______________ iste_______________ . A¤abeyim
evden ç›k______________ yaklafl›k bir saat kadar ______________ geri döndü. Kap›y› aç_______________ onu gör_______________
hiç de hay›rl› bir haberle gel_______________ anlad›k. Büyükbaba, pazar ç›k_______________ arka arka gel_______________ bir
kamyonetin alt›nda kal_______________ öl_______________. Büyük torunun gözleri bu¤uland›, ama a¤lamad›. Dirayetliydi.
O yafla kadar yafla_______________ , onu bu küçücük yafl›nda olgunlaflt›r_______________ , piflir_______________ adeta. He-
men kardeflini yat›r_______________ odaya do¤ru gitti. Annem, ne ol_______________ sor_______________ da kardeflini
al_______________ evlerine dön_______________ söyledi. O gece çok ›srar etmemize ra¤men bizde kalmad›lar. O güne ka-
dar ol_______________ o günden sonra da hiç kimseden yard›m al_______________ yaflamlar›n› sürdürdüler. Büyük torun
sabahlar› okula git_______________ , ö¤leden sonralar› da kardeflini de yan›na al_______________ kah pazarda su
sat_______________ kah sokak aralar›nda simitçilik yap_______________ .
Bu iki kardefl y›l______________ tüm güçlüklerle savafl______________ yaflam mücadelesinden zaferle ç›k______________ .
Bu iki kardeflten büyü¤ü flimdi Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesinde beyin cerrah›, di¤eri ise ‹stanbul’daki bir
tekstil fabrikas›n›n genel müdürü.
Onlar› düflün_______________ , insano¤lunun e¤er yeteri kadar iste_______________ baflaramayaca¤› hiçbir fley
ol_______________ düflünüyorum.

29
 Yeni Hitit 3

-D‹kçE, -D‹k + iyelik sürece

ULAÇLAR
süresince, boyunca
s. 19

37 Tümce kural›m
1. masraflar› / derne¤imiz / süresince / taraf›ndan / hastan›n / tedavi/ tüm/ karfl›lanacakt›r
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
2. bay›l›r›m / sinemaya / buldukça / gitmeye / f›rsat
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
3. bafllamad›¤›n›z / yapmaya / süremezsiniz/ fleyleri/ risk / ve / korktu¤unuz / daha/ sürece / doyurucu /
yaflam / almad›¤›n›z/ bir / fazla
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
4. sürece / yapmaman›z / ifl / gerekli / çok / e¤ilerek / bir / süre / gerekiyor / olmad›¤›
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
5. gülmeyi / stres / boyunca / ve / karfl›laflt›¤›m›z / modern / insan›na / unutturdu / gün / zorluklar /
yaflad›¤›m›z / zaman›m›z›n
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
6. söylemekten / sürece / yalan / görüflmek / seninle / vazgeçmedi¤in / istemiyorum
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
7. kad›n / yolculuk / yan›mda / yafll› / bile / laf / tek / oturan / bir / etmedi / süresince
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
8. sonunda / y›l / bütün / s›nav›na / gençler / nefes / boyunca / rahat / ald›lar / bir / haz›rlanan / üniversite
/ bir
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
9. saat / uyumak / kesintisiz / bir / on / süren / ama / alt› / olan / saat / boyunca / iyidir / huzursuz / daha
/ uykudan
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
10. biz / art›yordu / titriyorduk / gittikçe / tir / korkudan / f›rt›na / tir
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
11. ne / konufluyor / bir / kadar / kad›n / konufltukça / geveze
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
12. an›lar›m›z / süresince / en / ve / yaflam / insano¤lunun / anlam / katan / büyük / servetidir / deneyimler
/ hayat›na / edindi¤imiz
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
13. Türkçe / kald›¤›m / devam / TÖMER’de / sürece / ö¤renmeye / edece¤im / Ankara’da
___________________________________________________________________________________________________________________________ .
14. dev / görüyor / gün / o / kendini / aynas›nda / geçtikçe / adam
___________________________________________________________________________________________________________________________ .

30
 2. Ünite
Yaflad›kça
15. güzel / gittikçe / ö¤renciler / konufluyorlar / daha / Türkçe
__________________________________________________________________________________________________________________________ .
16. art›yor / s›nav / heyecan›m›z / yaklaflt›kça / günü
__________________________________________________________________________________________________________________________ .
17. ilaçlar› / kullanmad›kça / bu / iyileflemezsiniz
__________________________________________________________________________________________________________________________ .
18. geç / yatt›m / gece / oldukça / dün
__________________________________________________________________________________________________________________________ .
19. greve / iflçiler / yap›lmad›kça / maafllar›na / zam / devam / belirttiler / edeceklerini
__________________________________________________________________________________________________________________________ .
20. olan / gün / aflk›m / geçtikçe / ona / art›yor
__________________________________________________________________________________________________________________________ .

-Dik/-(y)EcEk + iyelik kadar

ULAÇLAR
-(y)EcEk kadar
s. 24

38 Tamamlayal›m
1. Dün izledi¤imiz film herkesin anlat________________
t›¤› kadar
güzel de¤ildi.
ece¤imiz kadar düflündük,
2. Bu konuda düflün___________________
art›k bir karar verip uygulamaya bafllamal›y›z.
3. Çocuklar, iste________________ kurabiye alabilirsiniz.
4. O, bizim zannet________________ masum biri de¤il.
5. Hiç kimse onun oku________________ çok kitap oku-
mam›flt›r herhalde.
6. Ben senin san________________ güçlü biri de¤ilim;
benim de zay›f yanlar›m var.
7. Turizmciler bu y›l da geçen y›lki gibi, Türkiye’ye
hiç bekle________________ yo¤un ilgi gösterildi¤ini
belirttiler.
8. fiirketimiz ortak oldu¤u yabanc› firmalarla birlikte
imza att›¤› projelerden hiç tahmin et______________
gelir elde etti.
11. fioför bey, yaral› çok kan kaybediyor! Lütfen
git________________ h›zl› gidin.
12. Al›flveriflte yap________________ pazarl›k yapmaya
çal›fl›r›m.
13. Bence, sizin abart________________ büyük bir sorun
yok ortada. Merak etmeyin, projenin teslim edile-
ce¤i tarihe kadar bu sorunu çözeriz.
14. Dünyada hiç kimseyi seni sev________________ sev-
medim.
15. Yüzmekten zevk al________________ hiçbir fleyden
zevk alm›yorum.
16. Verece¤i karar›n onun almaya cesaret
et________________ riskli bir taraf› olmad›¤› kan›s›n-
day›m.
17. Bence hayatta hiçbir fley, u¤runda öl______________
de¤erli olamaz.

9. Gönüllü olarak çal›flt›¤›m›z dernekte, yoksul in-
sanlara elimizden gel________________ yard›mc›
oluyoruz.
10. Evet! Yemekler haz›r, buyurun sofraya! Ye_________
yiyin.
18. Doy________________ ye! Daha fazlas› mideni rahat-
s›z eder.
19. Ayfle’ye niflanl›s› hakk›ndaki gerçekleri an-
lat________________ anlatt›m; onunla evlenip evlen-
memeye art›k kendisi karar verecek.

31
 Yeni Hitit 3
39 Efllefltirelim
1. Çevre kirlili¤ini önlemek ad›na
2. Ö¤retmenimiz daha düzenli çal›flmam›z
gerekti¤i konusunda konuflaca¤› kadar
konufltu
3. Tatile ç›karken yan›n›za
4. Bana vermifl oldu¤unuz bu ödül, flu anda
adlar›n›n hepsini hat›rlayamayaca¤›m kadar
5. Bu, senin tek bafl›na yapamayaca¤›n kadar
6. Bugün çal›flaca¤›m kadar çal›flt›m
7. ‹fl teklifinizi düflünece¤im kadar düflündüm
8. Art›k Türkçe gazete okuyabilecek kadar
9. Onu hakk›nda yorum yapacak kadar
10. Hastan›n yurt d›fl›nda tedavi olacak kadar
ULAÇLAR
40 Tamamlayal›m
di¤i gibi
1. Mustafa Kemal Atatürk’ün de_______________ “Yurtta
bar›fl, cihanda bar›fl” ilkesini bütün dünya ülkele-
rinin benimsemesini diliyoruz.
2. Televizyonda bu akflam yay›nlanacak aç›k otu-
rumda Türkiye’nin gündemindeki olaylardan
ece¤i gibi
bahsedil_______________ dünyadaki geliflmelere de
de¤inilecek.
3. Bo¤ulmak üzere olan kad›n› görünce havuza at-
la_______________ onu sudan ç›kard›m.
4. Kundakç›lar, tarihi kona¤› atefle ver_______________
kaçt›lar.
5. Efliyle tart›flan arkadafl›m sinirlerine hakim ola-
may›nca kap›y› çarp_______________ d›flar› ç›km›fl.
6. Bisikletli çocu¤a çarpan taksi floförü arabadan
in_______________ çocu¤un yan›na kofltu.
7. H›rs›z, yafll› kad›n›n çantas›n› kap_______________
kaçt›.
8. Ali son günlerde ödevlerini hiç yap_______________
derste ö¤retmenlerini de hiç dinlemiyormufl.
32
 ancak belirtti¤iniz flartlar› kabul etmem hiç
mümkün de¤il.
 bundan sonra s›nav gününe kadar susma-
y› tercih edecektir.
 kullanaca¤›n›z kadar eflya almal›s›n›z.
 zor bir ifl bence.
 iyi tan›m›yorum
 lütfen kullanaca¤›n›z kadar poflet al›n.
 art›k biraz dinleneyim
 iyi Türkçe biliyorum.
 paras› yokmufl.
 çok say›daki insan›n oluflturdu¤u büyük bir
ekibin baflar›s›d›r.
-D‹k/-(y)EcEk + iyelik gibi
s. 29
9. Biraz sonra hepinizin gör_______________ kentin bu
noktas›ndaki manzara büyüleyici.
10. O kadar yorgunmufl ki, bafl›n› yast›¤a koy_________
uykuya dalm›fl.
11. Her yaz tatilinde ol_______________ , bu yaz tatilinde
de Çeflme’ye gideceklermifl.
12. Bir süre sonra sizin de anla_______________ Ece Ha-
n›m arad›¤›m›z flartlara en uygun olan ve bu zor-
lu projenin üstesinden gelebilecek bir personeldir.
13. Hayat›mda hiçbir fley iste_______________ olmuyor,
ne kadar flanss›z biriyim ben!
14. Bu cihazla görüntülü konuflma gerçeklefl-
tirebil_______ internete de girebilirsiniz.
15. Toplant›da ö¤rencilerimizin sorunlar› görüflül______
ö¤retmenlerimizin yaflad›¤› s›k›nt›lar da dile geti-
rilecek.
16. Hayat›m›z boyunca herfley bizim düflün___________
gerçekleflmeyebilir.
17. Gerçek, senin duy_____________ de¤il, ona aç›klama
f›rsat› verirsen sana herfleyi anlatacakt›r.
 3. Ünite
Kurtulamad›klar›m›z

B‹RLEfi‹K ZAMANLAR zaman + ol

s. 31

41 Tamamlayal›m
1. Buraya geldi¤imden beri s›k s›k eski günlerimi 15. Arabay› a¤aca çarpt›ktan sonra araba kullan-
düflün_______________
ür oldum . maktan kork_______________ .

2. Dün çarfl›ya ç›k_______________

acak olduk , ya¤mur ya¤maya 16. Kaç kere size u¤ra_______________ , ama her
bafllay›nca, vazgeçtik. defas›nda bir iflim ç›kt›.

3. Geçirdi¤im o fliddetli gripten sonra hiç sigara 17. Bazen sana telefon et_______________ , ama her
iç_______________
mez oldum . defas›nda numaran› bir türlü bulam›yorum.

4. Yar›n girece¤im s›navla birlikte bütün s›navlar›m› 18. Kaç defa mektubuna cevap yaz_______________ ,
bitir_________________
mifl olaca¤›m . ama mümkün olamad›.

5. Bazen babamdan para iste_______________ , ama 19. Mahkemenin sonunda bütün gerçekler an-
onun durumunu düflününce vazgeçiyorum, lafl›l_______________ .
çünkü iki ayd›r iflsiz. 20. Uluda¤’a gidip sonunda teleferi¤e de
6. O h›rs›zl›k olay›ndan sonra her gece kap›m›z› ki- bin_______________ .
litle_______________ . 21. Türkiye’ye geldi¤imden beri s›k s›k eski günlerimi
7. Zavall› Ali dün bir flark› söyle_______________ , bü- düflün_______________ .
tün komflular gelip niye ba¤›rd›¤›n› sordular. 22. Yürüyüflü ç›k_______________, ama aya¤›m a¤r›y›nca
8. Art›k diploman›z› ald›n›z. Böylece bütün kurslar› ç›kamad›m.
tamamla_______________ . 23. Çocukluk arkadafl›mla y›llar sonra karfl›lafl›p soh-
9. Son zamanlarda hep ayn› yere git_______________ . bet edince tekrar o eski günlere dön_____________ .

10. Niflanl›s› askere gitti¤inden beri hergün pence- 24. Telefonda sesi o kadar s›cak ve samimiydi ki,
rede ondan mektup gelmesini bek- sanki onunla karfl›l›kl›, yüz yüze
le_______________ . konufl_______________ .

11. Müdür Bey istifa eden memura ba¤›r___________ , 25. Çocu¤umu uyutmak için ninni söylerken
ama kendini tuttu. uyuyakalm›fl›m, ben de bu bahaneyle bir güzel

12. O korkunç trafik kazas›ndan sonra hayattan hiç dinlen_______________ .

zevk al_______________ . 26. Kardeflimin bir s›k›nt›s› var gibi; son günlerde hiç

13. Türkçe ö¤rendikten sonra Türkiye’nin gelenekle- konuflmuyor kara kara düflün_______________ .

rini daha iyi anla_______________ . 27. Ye¤enim üniversite s›nav›na girecek. Sene

14. Çocuk hastaland›¤›ndan beri hiçbir fley bafl›nda hevesle, düzenli olarak çal›fl›yordu, son

ye_______________ . zamanlarda hiç kitap yüzü aç_______________ .

33
 Yeni Hitit 3

B‹RLEfi‹K ZAMANLAR (genifllemifl) zaman + gibi ol

s. 35

42 Tamamlayal›m
1. Doktor bey baz› geceler uykuya 14. Hastam›z birkaç gün içinde aya¤a
dal______________________
ar gibi oluyorum uyan›yorum. kalk_______________ . O zaman taburcu edebiliriz.
2. Kemal Bey ve Selma Han›m’›n o¤ullar› maraton- 15. Mehmet dün bana çok tuhaf davrand›. Yan›mda
da ikinci olunca madalya kazand›. Onlar o ka- telefonu çald› ve telefona cevap ver_______________
dar sevindiler ki madalya
telefonu kapatt›.
m›fl gibi oldular .
kazan____________________
16. Dün gece geç bir saatte birinin bizi takip etti¤ini
3. Dün gece ayaz oldu¤u için kald›r›mlar buz
anlad›k ve onu fark et_______________ eve do¤ru
tutmufl. Bu sabah yürürken
koflmaya bafllad›k.
ecek gibi oldum .
düfl____________________
17. Baz› sabahlar alarm›n sesiyle yataktan f›rlay›nca
4. Projeyi bitir_______________ , ama art›k çal›flam›yo-
bafl›m dön_______________ .
rum. Çünkü çok yoruldum.
5. Baz› ö¤renciler ö¤retmenlerini dinle_______________ 18. Bu nas›l arkadafll›k! Y›llard›r görmedi¤iniz arkada-
baflka fleylerle ilgileniyorlar. fl›n›z size selam ver_______________ bafl›n› çevirdi.
6. Ona her bakt›¤›mda y›llar önce vefat eden ba- 19. Eflim ve ben ilk defa balona bindi¤imizde gözle-
bam› gör_______________ . rimiz karar_______________, ama sonra hemen al›fl›p
7. Polis, kaçmaya çal›flan h›rs›z› atefl güzel manzaran›n tad›n› ç›kard›k.
et_______________ korkuttu.
20. Konuflma engelli adam, birfleyler söyle___________,
8. A: Nas›ls›n›z Ayfer Han›m? Tansiyonunuz düfltü
ama baflaram›yor.
galiba.
21. Asl›nda O seni çok seviyormufl, ama
B: Düflmedi, ama düfl_______________ . Çünkü hala
biraz bafl›m dönüyor. sev_______________ .

9. H›rs›z, apartman›n önünde beklerken anahtar›n›
ara_______________ etraftaki insanlar›n dikkatini
çekmemeye çal›flt›.
10. Hayat çok zorlu bir yol derler. Do¤ruymufl. Hayat
insan›n yüzüne gül_______________çelmeler takabi-
liyormufl.
11. Genç flark›c› bütün seyircileri öp_______________
flark› söylemeye bafllad›.
12. Baz› ünlü insanlar kendi aralar›nda kavga
et_______________ sahte gündemler yarat›yorlar.
22. Eflinden özür dilemeye gelen kad›n özür di-
le_______________, sonra efline hakaretler ya¤d›rma-
ya bafllad›.
23. Bana yard›m etti¤in için çok teflekkür ederim. Se-
nin sayende bu konuyu anla_______________ .
24. Sigara kullanm›yorum, ama sizin yüzünüzden si-
gara iç_______________ . Buras› çok havas›z oldu.
25. Ebeveynler çocuklar› her a¤lad›¤›nda onlarla ilgi-
lenmemeli, bazen onlar› duy_______________ .

13. A: Meldac›¤›m, bu kekin tad›na bakmal›s›n, ben 26. Dün lokantada yemek yerken uzun zamand›r
yapt›m. görmedi¤im bir arkadafl›m› gör_______________ .
B: Sa¤ol, gerçekten tokum, ama ye______________ . 27. Sinemada izledi¤imiz filmin müzikleri o kadar
Çünkü çok güzel kokuyor. duygusald› ki, a¤la_______________ .

34

43 Tamamlayal›m
ecek oluyor , ama
1. S›navlarda bazen kopya çek_______________
korkudan bütün ka¤›tlar› birbirine kar›flt›r›yor.
2. Onunla bu konuyu her gün konufl_______________ ,
o ›srarla bu konuyu bil_______________ davran›yor.
3. Dün apartmanda benimle konuflan kad›n› daha
önce nerede gördü¤ümü hat›r_______________ ,
ama bir türlü hat›rlayamad›m.
4. Ali’yi görünce geçen sene Almanya’ya giden kar-
deflimi gör_______________ .
5. O kadar uyudu¤u halde vücudunun ve kafas›n›n
hala dinlen_______________ hissediyordu.
6. Hakimin verdi¤i karara avukat itiraz _______________
konuflmas›na izin vermedi.
7. Biraz daha sab›r_______________ , elbette bir gün
adalet yerini bulacakt›r.
8. Bence bu teklifi _______________ önce biraz daha
düflünmeliydin.
9. Ormanlar›n›n yak›lmas›na, a¤açlar›n›n kesilmesi-
ne izin_______________ ülkeler bir gün çöl olabilir.
ULAÇLAR
44 Yerlefltirelim
susmamacas›na • koflarcas›na • boflan›rcas›na • dönmemecesine • göremeyecekmiflcesine
yalvar›rcas›na • görmemiflcesine • yiyecekmiflcesine • vuracakm›flcas›na • biliyormuflcas›na
durmamacas›na • ifllemiflcesine
1. Mikrofonu eline alan adam hiç susmamacas›na
___________________
gece boyunca askerlik an›lar›n› anlat›p durdu.
2. Trene binen babas›n›n ard›ndan, sanki bir daha
hiç ___________________ üzgün gözlerle bak›yordu.
3. ___________________ yürümekte olan minik afacan›
durdurmak mümkün de¤ildi.
4. Sanki bütün s›rlar›m› ___________________ b›y›k
alt›ndan gülünce çileden ç›kt›m.
5. Bardaki erkekler karfl› masadaki güzel k›za
___________________ bak›yordu.
6. Çocuklar pastanedeki pastalara hiç
_______________ bakt›lar.
3. Ünite
10. Tekerlekli patende, patenin alt›ndaki küçük teker-
lek, patencinin sert zemin üzerinde hareket_______
sa¤lar.
11. Kullan›lm›fl pullar›n, yeniden kullan›lmas›na en-
gel_______________ için zarflara yap›flt›r›lan pullar
damgalan›r.
12. Asl›nda uyukluyor, ama ara s›ra bafl›n› sallay›p
beni dinle_______________ .
13. Uçurumun kenar›na gidip atla_______________ ve
hepimizi çok korkuttu.
14. ‹fllerin hepsini illa ki bugün bitirecek olursak akfla-
ma hepimiz de çok yorul_______________ .
15. Sana teklif _______________ ifli kabul etmemekle her
fleyi berbat _______________ .
16. Ona her fleyi aç›klamakla _______________ m›
_______________?
17. Zaman zaman bafl›m dön_______________, ilk f›rsat-
ta doktora gidece¤im.
-cEs‹nE
-(y)m‹fl gibi
s. 39
7. Bu havada akl› olan d›flar› ç›kmaz. Bardaktan
___________________ ya¤mur ya¤›yor.
8. Bu sefer hiç ___________________ gitti.
9. Fanatik taraftarlar, maçta ellerindeki sopalar›
sanki ___________________ kald›rm›fl, tezahürat
yap›yarlard›.
10. Çok utangaç olan delikanl› sevdi¤i k›z› görünce
sanki bir suç ___________________ k›pk›rm›z› olmufl,
bafl›n› öne e¤miflti.
11. Hiç ___________________ günlerce süren yolculu¤un
sonunda askerler s›¤›nacak bir kulübe bulmufltu.
12. Küçük k›z annesine ___________________ bak›p boy-
nunu büktü.
35
 Yeni Hitit 3

45 Tamamlayal›m
1. Bana buralar› (sen) iyi bil______________________geldi.
iyormuflsun gibi 5. Onunla ilk kez karfl›laflt›¤›m›z› söyledi ama bana
2. Kör olmas›na ra¤men muhteflem manzaray› sanki onunla daha önce tan›fl______________________
ecekmifl
sanki gör__________________ gibi uzun uzun seyretti. geldi.

3. Sorulan soruya hemen atlad›, sanki matematik- 6. Gençleri hiç anlam›yorum. Dünyan›n bütün yükü-
rm›fl gibi
ten çok anla_______________________ . nü omuzlar›nda tafl›__________________davran›yorlar.

4. Yaflanan onca kötü olaydan sonra hiçbir fley ol- 7. Gideli henüz iki hafta olmufltu ama bu ayr›l›k ba-
mam›fl gibi bana aflktan, sevgiden bahsediyor- na yüzy›l sür_______________________ geldi.
du. Sanki ikimiz için böyle bir fley 8. Aniden içeri giren müfettifl, ö¤retmene “Lütfen ho-
ol_______________________ gibi. cam, ben yok_______________________davran›n.” dedi.

46 Tamamlayal›m

ür olmufltu . Kendisini biraz suçlu his-

‹ki ay kadar olmufltu ayr›lal› ama son günlerde onu çok düflün_______________
set_______________ . Sanki ona haks›zl›k _______________ . “Keflke ona bir flans daha verseydim” diye düflünü-
yordu. ‹liflkileri ilk aylarda çok iyi gidiyordu. Ancak Mehmet’in ifllerinin yo¤unlu¤u nedeniyle çok gö-
rüfl_______________ . Bu da onun sinirlerini bozuyor, aralar›nda tart›flmalara neden oluyordu. Son tart›flmalar›
da sudan bir sebeple ç›km›flt› zaten. Mehmet ona ne söylerse söylesin sanki rol yap_______________ hisse-
diyordu; bir türlü inanam›yordu ona.
Geçmifle böyle dalm›fl düflünürken telefon çal_______________. Kendi kendine “Yok can›m kim arayacak bu
saatte?” diye söylenirken telefonun gerçekten çald›¤›n› anlad›. Telefonu açt›¤›nda “Alo” diyen ürkek bir ses-
le karfl›laflt›. Sesi tan›_______________ , ama emin olmak için “Kimsiniz?” diye sordu. Kalbi heyecandan
dur_______________. Karfl›s›ndaki ses “E¤er rahats›z ediyorsam hemen kapatay›m.” deyince onun Mehmet ol-
du¤unu anlad›. Sevinçten havalara uç_______________ , ama belli etmemeye çal›fl›yordu. Hala sesi ta-
n›_______________ yaparak “Hay›r, ama kim oldu¤unuzu hala ç›karamad›m.” diye konuflmas›na devam etti.
Mehmet, ona “Beni akl›ndan ç›karm›fl olabilirsin, ama yüre¤inden ç›karabildi¤ini sanm›yorum.” dedi¤inde
beyninden vurul_______________ . Bu telefon konuflmas› yeni bir yaflam› müjdeler gibiydi.

36