ARALING PANLIPUNAN GRADE V

Pangalan:____________________________Baitang at Seksyon:_____________ Petsa:__________

Paksa: Paraan ng pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino sa panahong Pre-kolonyal.

Learning Competencies & Code: Nasusuri ang paraan ng pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino sa
panahong Pre-kolonyal.. AP5PLP – lf - 6
Konsepto:

BALANGKAS NG KAISIPAN

 Ang pamumuhay ng mga sinaunang Filipino ay binubuo ng ibat ibang

antas ng panlipunan.
 May tatlong antas o
 pangkat an mga sinaunang tao sa lipunang Tagalog at Bisaya.
 Ang datu at maginoo, Maharlika at timawa, at ang alipin o oripun.
 Ang mga sinaunang Pilipino ay napasailalim sa mga paraan ng paamahala ng Barangay at
Sultanato.

Halimbawa: Ang tawag sa panahon kung kalian hindi pa naisulat ang kasaysayan.
a. panahon ng bato b. panahong pre historiko c. panahong metal d. panahong pre-kolonyal
Gawain 1:
Sagutin ang mga sumusunod. Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Ang pinakamataas na antas ng tao sa lipunang Tagalog at Bisaya.
a. oripun b. datu c.maharlika d.alipin
2. Ang isang mahusay na mandirigma ay tinatawag na __________.
a. maginoo b. bagani c. timawa d. lakan
3. Ang tawag sa pinakamababang antas panlipunan noong sinaunang panahon.
a. timawa b. oripun c. bagani d. maginoo
4. Sila ang mga taong lumaya mula sa pagkaalipin.
a. bagani b. maginoo c. timawa d. oripun
5. Ang mga sumusunod ay mga uri ng oripun maliban sa.
a. ayuey b. tumarampuk c. tumataban d. timawa
6. Naipakita sa dami ng _______ sa katawan ng mga mandirigmang bisaya ang bilang ng napasalang
na kaaway.
a. sugat b. tato c. ginto d. kagamitang pandigma
7. Ang mga sumusunod ay ang mga karapatang natamasa ng mga babylan maliban sa isa.
a. pagmamay-ari at pagmamana ng mga ari-arian
b. pag papangalan ng anak
c. pagkasal sa mga nais makasal
d. pakikipag kalakaran
8. Ang salitang kinuha mula sa balangay na tumutukoysa sasakyang pandagat.
a. barangay b. lupain c. lugar d. bahay
9. Nakasalalay sa _______ ang kapakanan ng buong barangay.
a. maharlika b. datu c. oripun d. bagani
10. Isang sistema ng pamamahala na batay sa katuruan ng Islam.
a. barangay b. sultanato c. pangkatarungan d. pampolitika
TULONG-KAALAMAN

Ang salitang “datu” ay buhat sa salitang Malay na dato o datuk

na nangangahulugang “marangal na tao” o may dugong mahal.

Gawain 2:
Tukuyin ang uri ng panlipunan sa sinaunang lipunang Filipino na tinutukoy sa bawat bilang.
Hanapin sa Hanay B ang katugma ng mga nilalarawan sa Hanay A. Isulat sa patlang ang titik ng
tamang sagot.

Hanay A Hanay B
__1. Mahusay na mandirigma at a. oripun
tagapagtanggol ng barangay.

__2. Ang taga pag bigay-alam sa isang b. bagani

pagtitipon matapos mapagtibay ang naka sulat
na batas.
c. babaylan
__3. Sila ang mga nangunguna sa mga
panrelihiyong ritwal.
d. datu
__4. Tawag sa pinaka mababang uring
panlipunan sa Visayas noong sinaunang
panahon. e. umalohokan

__5. Ang pinakamataas na antas ng tao sa

lipunang Tagalog at Bisaya. f. ayuey

__6. Ginagamit bilang tanda ng paggalang at g. maginoo o datu

pagkilala sa antas panlipunan na ito ang
salitang “Gat” o “Lakan”.
h. aliping namamahay
__7. Ang mas mababang alipin sa sinaunang
lipunang Bisaya dahil naninilbihan kailanman
naisin ng datu. i. timawa

__8. Sumusunod sa mga utos ng datu na

katulad ng pagtulong sa pagtatanim , pag-aani j. maginoo
ng sakahan, o pangingisda.

__9. Antas panlipunan sa sinaunang lipunanng

Tagalog na hindi maaaring magkaroon ng
sariling ari-arian.

__10. Karaniwang nagiging kabilang sa antas

panlipunang ito ang isang tao dahil sa
pagmamana, katalinuhan, katapangan, o
kayamanan.
TULONG-KAALAMAN

Ang pamahalaan ay tumutukoy sa isang lupon o sangay na

nangangasiwa at humahawak ng kapangyarihang pampolitika
para sa mga kasapi, mayaman, o katutubo ng isang pamayanan,
lipunan o bansa.

Gawain 3:
Isulat sa patlang ang TAMA kung ang pangungusap ay nagpapaliwanag ng umiral na ugnayan ng tao
sa ibat ibang antas ng sinaunang lipunang Filipino. Kung hindi, isulat ang MALI.

_______1.

Alam Mo Ba?

Ang Patronato Real ang nag bigay daan sa Praylokrasya na nag dulot ng iba’t ibang reaksiyon mula

sa mga katutubo. Ang Praylokrasya rin ang naging dahilan ng pagkakaroon ng kapangyarihan ng

mga prayle sa mga aspektong panrelehiyon, pampolitika at panlipunan.

Reference: Araling Panlipinan (Pilipinas Bilang Isang Bansa, Lakbay ng lahing Pilipino 5)

Notes: a. This is exclusively for the use of Digos City Division.

a. The Division welcomes suggestion for the improvement of this worksheet.

Prepared by: QUEENEE ROSE C. BRITANICO

DIGOS CITY CENTRAL ELEMNTARY SCHOOL
 Answer Key

Gawain 1 Gawain 2

1.b 6.b A.

B.

2.c 7.c 1.T

1.c

3.b 8.a 2.T

2.d

4.a 9.a 3.M (hacienda)

3.b

5.c 10.a 4.T

4.e

5.T 5.a

ARALING PANLIPUNAN GRADE V

Pangalan:__________________________ Baitang at Seksyon:_____________Petsa:__________

Paksa: Pamamalakad ng mga prayle sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo.

Learning Competencies & Code: AP5PKE-llg-h-8.8.1 Nasusuri ang pamamalakad ng mga prayle sa

pagpapaunlad ng sinaunang Pilipino.

Konsepto:

BALANGKAS NG KAISIPAN

 Patronato real bilang batayan ng kapangnyarihan ng mga prayle.

 Tungkulin at papel ng mga prayle sa pagpapaunlad ng mga katutubo.

 Rekasiyon ng mga katutubo sa pamamahala ng mga prayle.

Halimbawa: Ang mga sumusunod ay ang mga paraan na ginagawa ng mga prayle upang makalikom

ng sariling pondo na magagamit nila sa pagmimisyon maliban sa d .

a. Paglahok sa mga pang-ekonimiyang gawain

b. Pag tayo ng obras pias

c. Pagpapautang na may interes

d. Pag bebenta ng mga libro

Gawain 1:

Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag. Piliin at isulat sa patlang ang titik ng wastong sagot.

1. Lahat ay tungkulin ng mga misyonero maliban sa _________.

a. Hikayatin ang mga taong sumapi sa relihiyon

b. Ipaliwanag ang relihiyon sa mga taong hindi nakakaalamnito

c. Ituro ang mga aral ng relihiyon

d. Pamunuan ang kolonya ng hari

2. Ito ang mga tungkulin ng pamahalaan sa pag papalaganap ng katolisismo maliban sa ________.
 a. Gumawa ng mga hakbang na mapalaganap ito

b. Hikayatin ang mga mamamayang sumanib dito

c. Magpatupad ng mga batas na may kaugnayan dito

d. Pagbigay nga tulong sa mga katutubong mahihirap

3. Ang pangunahing suliranin ng mga paring Espanyol sa pagpapalaganap ng katolisismo sa bnasa ay

ang ______.

a. Iba-ibang hanapbuhay ng mga katutubo

b. Layo-layong tirahan ng mga katutubo

c. Pagkakagalit ng mga tao sa barangay

d. Kawalan ng sapat na pundo para rito

4. Itinuro ang kahalagahan ng mga sakramentong ito maliban sa _______.

a. binyag b. kasal c. kumpil d.pagboto

5. Bunga ng katolisismo, naging mga ugali ito ng mga Pilipino maliban sa _______.

a. Pag-aasawa ng isa lamang

b. Pag-inom ng alak

c. Pagkakapantay-pantay

d. Pagkakawanggawa sa kapwa at simbahan.

TULONG-KAALAMAN
 Nasasaad sa Papal Bull ni Papa Alexander VI na ang pangunahing layuning patnubay ng

monarkiyang Espanyol sa mga ekspedisyon sa labas ng kontinenteng Europa ay ang

mapalaganap ang pananampalatayang katoliko.

Gawain 2:

Piliin sa hanay B ang mga bunga ng mga pangyayari sa hanay A. Isulat ang tamang sagot sa

kahon. Titik lamang ang isulat sa kahon.

A. B.

1. Romano katoliko ang naging opisyal a.Naging mahirap sa mga misyonaryong

na relihiyon sa buong bansa. Espanyol na maabot lahat ng mga Pilipino

2. Umabuso sa kapangyarihan ang mga b. Karaniwang ang mga batas na sinusunod ay

pari o prayle. nakaayon sa relihiyong katolisismo.

3. Layo-layo ang mga tirahan ng mga c. Nabiyan ng pagkakataon ang ilang arsobispo

Pilipino noon. na maging gobernador heneral.

4. Naging lubhang makapangyarihan ang d. Nagkaroon ng pag-aalsang panrelihiyon ang

mga arsobispo sa bansa. mga Pilipino.

5. Labis ang naging paggalang ng mga e. Nagkaroon ng kapistahan sa bawat lugar

imahe at santo. bilang pagbibigay

galang sa mga patron

TULONG-KAALAMAN

Malaki ang ginampanang papel ng sakramento ng kumpisal sa naging tagumpay ng kolonyalismo.

Gawain 3:

Sagutin ang mga katanungan. Isulat ang iyong mga sagot sa patlang.

1. Ano-ano ang pagbabago sa buhay ng mga Pilipino nang yakapin ang relihiyong Katolisismo?

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________.

2. Paano tinanggap ng mga Pilipino ang mga pananampalatayang ito?

_________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________.

Alam Mo Ba?

Ang Patronato Real ang nag bigay daan sa Praylokrasya na nag dulot ng iba’t ibang reaksiyon mula

sa mga katutubo. Ang Praylokrasya rin ang naging dahilan ng pagkakaroon ng kapangyarihan ng

mga prayle sa mga aspektong panrelehiyon, pampolitika at panlipunan.

Reference: Araling Panlipinan (Pilipinas Bilang Isang Bansa, Lakbay ng Lahing Pilipino 5)

Notes: a. This is exclusively for the use of Digos City Division.

b. The Division welcomes suggestion for the improvement of this worksheet.

Prepared by: QUEENEE ROSE C. BRITANICO

DIGOS CITY CENTRAL ELEMNTARY SCHOOL

Answer Key

Gawain A Gawain B

1. D. 1. B.

2. D. 2. D.

3. B. 3. A.

4. D. 4. C.

5. B. 5. E.