ΚΥΠΡΟΣ
Αρτίν Ανμαχουνί
O παλαιότερος εν ενεργεία πρόσκοπος στον κόσμο
Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας,
ερευνητής-μελετητής
Ο Αρτίν Ανμαχουνί είναι αναμφίβολα μια
διάσημη και πολύχρωμη προσωπικό-
τητα της αρμενοκυπριακής κοινότητας και
της κυπριακής κοινωνίας. Πρώην αθλητής
και κινηματογραφιστής, είναι συγγραφέας,
ποιητής, ζωγράφος, φωτογράφος, αρχι-
πρόσκοπος, φιλάνθρωπος και ευεργέτης
της Αρμενικής Μητρόπολης Κύπρου, του
Καθολικάτου της Κιλικίας και των Ενόπλων
Δυνάμεων της Αρμενίας. Πρόσφατα, έλαβε
τον τίτλο του παλαιότερου εν ενεργεία προ-
σκόπου στον κόσμο.
Γεννημένος στη Λευκωσία το 1927
από γονείς με καταγωγή το Χατζίν και τη
Σελεύκεια, το 1934 έγινε πρόσκοπος στο
Δημοτικό Σχολείο Μελικιάν. Μετά από
σύντομη φοίτηση στο Εκπαιδευτικό Ιν-
στιτούτο Μελκονιάν, εργάστηκε ως βοη-
θός φωτογράφος από το 1944, μέχρι που
το 1960 άνοιξε δικό του κατάστημα στην
παλιά Λευκωσία. Χάνοντας το σπίτι του και
τη δουλειά του κατά την τουρκοκυπριακή
ανταρσία του 1963-1964, εργάστηκε στην
Ελλάδα μεταξύ 1964-1965 και επέστρε-
ψε στην Κύπρο το 1965. Μεταξύ των ετών
1966-1987 εργαζόταν ως φωτογράφος και
κινηματογραφιστής στο Υπουργείο Γεωρ-
γίας. Ως πρόσκοπος, ο Αρτίν υπήρξε πα-
ρών σε όλες τις σημαντικές στιγμές του
Πάρκο για τη Γενοκτονία των Αρμενίων στην Πάφο
αρμενικού προσκοπισμού στην Κύπρο: το
1936 εγγράφηκε στο νεοσυσταθέν 12ο Σύ-
στημα Αρμενίων Προσκόπων του Αγκόπ
Παλαμουτιάν, το 1937 στο 4ο ΣΑΠ του Με-
λικιάν και το 1943 στο 7ο ΣΑΠ του Μελκο-
νιάν. Το 1959, μαζί με τον Χακόπ Παλαμου-
τιάν και τον Ανανία Μαχτεσιάν, ίδρυσε το
77ο ΣΑΠ της ΑΥΜΑ. Μετά την καταστροφή
του 1963-1964, επαναδιοργάνωσε τους
τουρκόπληκτους αρμένιους προσκόπους
αρκετές φορές. Ο Αρτίν γρήγορα ανέβηκε
τους προσκοπικούς βαθμούς.
Το 1980 έγινε Έφορος-Σύνδεσμος για
Τ ο απόγευμα της 30ης Απριλίου 2017
συνέβη ένα σημαντικό γεγονός για την
αρμενική κοινότητα της Πάφου, η οποία
-για πρώτη φορά στην ιστορία της- απέ-
κτησε φυσική παρουσία: ένα πάρκο στο
κέντρο της πόλης του Κινύρα αφιερωμένο
στη Γενοκτονία των Αρμενίων και ένα χα-
τσκάρ (σταυρόπετρα) εις μνήμην των μαρ-
τύρων της Γενοκτονίας, λαξευμένο από τον
Λεβόν Σιμονιάν στο Βανατσόρ. Μετά την
ανάκρουση των εθνικών ύμνων Κύπρου και
Αρμενίας, τα αποκαλυπτήρια του χατσκάρ
τέλεσαν ο εκπρόσωπος των Αρμενίων Βαρ-
τκές Μαχτεσιάν και ο δήμαρχος Πάφου
Φαίδωνας Φαίδωνος. Στη συνέχεια, ο νεο-
αφιχθείς Αρχιεπίσκοπος Αρμενίων Κύπρου
Χορέν Τογραματζιάν καθαγίασε το χατσκάρ
και εκφώνησε ομιλία. Ακολούθησαν τρα-
γούδια από την ιστορική χορωδία Σουρπ
Αστβατζατζίν υπό τη διεύθυνση της Νάρα
Σαρταριάν και χοροί από τις χορευτικές
ομάδες Ανί Πάφου και Σιπάν Λευκωσίας, με
46
όλους τους αρμένιους προσκόπους στην
Κύπρο (τιμητικά από το 1990). Χάρη στις
προσπάθειες, την ενθάρρυνση και την
επιμονή του, ο αρμενοκυπριακός προσκο-
πισμός κρατήθηκε ζωντανός για πολλά
χρόνια. Έχει λάβει πάνω από 500 μετάλ-
λια, παράσημα, πιστοποιητικά και διπλώ-
ματα από διάφορους οργανισμούς στην
Κύπρο, το Καθολικάτο της Κιλικίας και την
Αρμενία, συμπεριλαμβανομένων του Χρυ-
σού Αγρινού, του Ιππότη της Κιλικίας και
των μεταλλίων Αγίου Μεσρόπ Μαστότς,
Στρατηγού Αντρανίκ Οζανιάν, Στρατάρ-
χη Χοβαννές Μπαγραμιάν και Στρατηγού
Τρασταμάτ Καναγιάν (Τρο).
Ο Αρτίν έχει εμπλακεί σε όλα τα αρμε-
νικά προσκοπικά συστήματα του νησιού,
ξεπερνώντας την αρμενική πολιτική και
ταυτόχρονα την εσωστρέφεια της κοινό-
τητας, ασχολούμενος με παγκύπριες και
διεθνείς προσκοπικές δραστηριότητες και
σφυρηλατώντας σχέσεις με πολιτικούς και
άλλους σημαίνοντες Κυπρίους.
Είναι, επίσης, ζωντανός μάρτυρας της
αρμενοκυπριακής και της ευρύτερης κυ-
πριακής πραγματικότητας, με μνήμες
από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 και
ένα πλουσιότατο φωτογραφικό αρχείο.
Ακούραστος υπηρέτης του προσκοπισμού
και του αρμενισμού, διεξήγαγε μια πλήρη
ζωή, γεμάτη δράση, έμπνευση και εθελο-
ντισμό. Μπράβο!
χορογραφία του Κοκό Κελεσιάν. Το πάρκο
αποδείχθηκε πολύ μικρό για τους τόσους
παρευρισκόμενους.
Αρμένιοι και φίλοι από ολόκληρο το νησί
έδωσαν το παρόν στη σημαντική αυτή
εκδήλωση. Παράλληλα, έδωσε τη δυνα-
τότητα στους ελληνοκυπρίους της Πάφου
να γνωρίσουν κάποιες πτυχές της αρμενι-
κής πολιτιστικής κληρονομιάς για πρώτη
φορά.
Η αντιπροσωπεία των προσκόπων της Χο-
μενετμέν-ΑΥΜΑ έδωσε μια πληρέστερη
εικόνα του πνεύματος και της ζωηρότητας
της κοινότητας.
Ξεχωριστή ήταν η παρουσία του γνωστού
αρχιπροσκόπου Αρτίν Ανμαχουνί, ο οποί-
ος παρασημοφόρησε τον δήμαρχο Πά-
φου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δήμαρχος
«απολογήθηκε» για την ύπαρξη της οδού
Ταλαάτ Πασά λίγες εκατοντάδες μέτρα βο-
ρειοανατολικά του πάρκου και υποσχέθη-
κε τη μετονομασία της στο άμεσο μέλλον.