‫∎‪ 2‬ب‬ ‫التمرين األول ‪ 3,25 ( :‬ن )‬

‫∎‪ 1‬أ‬
‫ُ‪ 𝑐 + 𝑖𝑑 ٝ 𝑎 + 𝑖𝑏 ٌٖ٤‬ػذد‪ ٖ٣‬ػوذ‪ ٖ٤٣‬ؿ‪٤‬ش ٓ٘ؼذٓ‪.ٖ٤‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب 𝐸 عضء ؿ‪٤‬ش كبسؽ ٖٓ )‪ M2(ℝ‬ألٕ ‪. 𝑀 0,0 𝜖𝐸 :‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫ُ‪ 𝛽 ٝ 𝛾 ٌٖ٤‬ػذد‪ ٖ٣‬ؽو‪٤‬و‪ٓ 𝑀 𝑐, 𝑑 ٝ 𝑀 𝑎, 𝑏 ٝ ٖ٤٤‬ظل‪ٞ‬كز‪. 𝐸 ٖٓ ٖ٤‬‬

‫𝑑𝑖 ‪𝑓 𝑎 + 𝑖𝑏 × 𝑐 +‬‬ ‫𝑐𝑏 ‪= 𝑓 𝑎𝑐 − 𝑏𝑑 + 𝑖 𝑎𝑑 +‬‬ ‫𝑎‬ ‫𝑏‪3‬‬ ‫𝑐‬ ‫𝑑‪3‬‬

‫𝛾 = 𝑑 ‪𝛾𝑀 𝑎, 𝑏 + 𝛽𝑀 𝑐,‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫𝛽‪+‬‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑏‬ ‫𝑎‬ ‫𝑑‬ ‫𝑐‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫𝑐𝑏 ‪= 𝑀 𝑎𝑐 − 𝑏𝑑 , 𝑎𝑑 +‬‬
‫𝑐𝛽 ‪𝛾𝑎 +‬‬ ‫‪3‬‬ ‫𝑑𝛽 ‪𝛾𝑏 +‬‬
‫)𝑑 ‪= 𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀(𝑐,‬‬ ‫=‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑑𝛽 ‪𝛾𝑏 +‬‬ ‫𝑐𝛽 ‪𝛾𝑎 +‬‬
‫‪3‬‬
‫)𝑑𝑖 ‪= 𝑓(𝑎 + 𝑖𝑏) × 𝑓(𝑐 +‬‬
‫𝐸 𝜖 𝑑𝛽 ‪= 𝑀 𝛾𝑎 + 𝛽𝑐 , 𝛾𝑏 +‬‬

‫ارٕ ‪ 𝑓 :‬رشبًَ ٖٓ ×‪ٗ ℂ∗ ,‬ؾ‪. 𝐸 ∗ ,× ٞ‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫𝐸 𝜖 𝑑 ‪∀𝛾, 𝛽𝜖ℝ , ∀𝑀 𝑎, 𝑏 , 𝑀(𝑐, 𝑑 ∶ 𝛾𝑀 𝑎, 𝑏 + 𝛽𝑀 𝑐,‬‬
‫∗‬
‫ُزٌٖ )𝑏 ‪ٓ 𝑀(𝑎,‬ظل‪ٞ‬كخ ٖٓ 𝐸 ‪.‬‬
‫كؼبء ٓزغ‪ ٢ٜ‬عضئ‪ ٖٓ ٢‬اُلؼبء أُزغ‪(M2 ℝ , +,∙) ٢ٜ‬‬ ‫ارٕ ‪𝐸, +,∙ :‬‬
‫ُ٘ؾَ أُؼبدُخ ‪. 𝑓 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑀(𝑎, 𝑏) :‬‬ ‫∎‪ 1‬ب‬

‫ٖٓ اُ‪ٞ‬اػؼ إٔ األعشح ‪ُٞٓ I, J‬ذح ُِلؼبء أُزغ‪. 𝐸, +,∙ ٢ٜ‬‬

‫⟺‬ ‫)𝑏 ‪𝑀 𝑥, 𝑦 = 𝑀(𝑎,‬‬
‫𝐸 𝜖 𝑏 ‪. ∀𝑀 𝑎,‬‬ ‫ألٕ ‪∶ 𝑀 𝑎, 𝑏 = 𝑎𝐼 + 𝑏𝐽 :‬‬
‫𝑥‬ ‫𝑦‪3‬‬ ‫𝑎‬ ‫𝑏‪3‬‬
‫⟺‬ ‫‪−1‬‬ ‫=‬ ‫‪−1‬‬ ‫ُزٌٖ 𝐽𝛽 ‪ 𝛼𝐼 +‬رؤُ‪٤‬لخ خط‪٤‬خ ٓ٘ؼذٓخ ُِٔظل‪ٞ‬كز‪. 𝐽 ٝ 𝐼 ٖ٤‬‬
‫𝑦‬ ‫𝑥‬ ‫𝑏‬ ‫𝑎‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫⟺‬ ‫‪𝛼𝐼 + 𝛽𝐽 = 0‬‬

‫𝑎=𝑥‬ ‫𝛼‬ ‫𝛽‪3‬‬
‫⟺‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫𝑏=𝑦‬ ‫⟺‬ ‫‪−1‬‬ ‫=‬
‫𝛽‬ ‫𝛼‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫∗‬
‫ارٕ أُؼبدُخ 𝑏 ‪ 𝑓 𝑥 + 𝑖𝑦 = 𝑀 𝑎,‬روجَ ؽال ‪ٝ‬ؽ‪٤‬ذا ك‪ℂ ٢‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝛼=𝛽=0‬‬

‫ارٕ ‪ 𝑓 :‬روبثَ ٖٓ ×‪ٗ ℂ∗ ,‬ؾ‪. 𝐸 ∗ ,× ٞ‬‬

‫ارٕ ‪ I, J‬أعشح ؽشح ( أ‪ٓ ٝ‬غزوِخ خط‪٤‬ب )‬

‫خالطخ ‪ 𝑓 :‬رشبًَ روبثِ‪ٗ ℂ∗ ,× ٖٓ ٢‬ؾ‪. 𝐸 ∗ ,× ٞ‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ I, J ٢‬أعبط ُِلؼبء أُزغ‪. 𝐸, +,∙ ٢ٜ‬‬

‫∎‪ 2‬أ‬
‫∎ ‪3‬‬
‫ُزٌٖ )𝑏 ‪ٓ 𝑀(𝑐, 𝑑) ٝ 𝑀(𝑎,‬ظل‪ٞ‬كز‪ ٖٓ ٖ٤‬اُلؼبء أُزغ‪𝐸 ٢ٜ‬‬
‫كؼبء ٓزغ‪ ٢ٜ‬ؽو‪٤‬و‪٢‬‬ ‫ٗؼِْ إٔ ∙‪𝐸, +,‬‬

‫𝐽𝑑 ‪𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐, 𝑑 = 𝑎𝐼 + 𝑏𝐽 × 𝑐𝐼 +‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫ارٕ ‪ 𝐸, + :‬صٓشح رجبدُ‪٤‬خ ‪1‬‬
‫‪= 𝑎𝑐𝐼 + 𝑎𝑑𝐽 + 𝑏𝑐𝐽 + 𝑏𝑑𝐽2‬‬
‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ًزُي ×‪ ℂ∗ ,‬صٓشح رجبدُ‪٤‬خ ‪.‬‬
‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫ارٕ ‪ 𝐸 ,× :‬صٓشح رجبدُ‪٤‬خ ألٕ 𝑓 رشبًَ روبثِ‪2 . ٢‬‬‫∗‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪−1 0‬‬
‫= ‪𝐽2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫×‬ ‫‪−1‬‬ ‫=‬ ‫𝐼‪= −‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0 −1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫ثٔب إٔ اُؼشة × ر‪ٞ‬ص‪٣‬ؼ‪ ٢‬ثبُ٘غجخ ُِغٔغ ك‪M2(ℝ) ٢‬‬
‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ 𝐸 عضء ٓغزوش ٖٓ )×‪(M2 ℝ ,‬‬ ‫𝐽 𝑐𝑏 ‪𝑀 𝑎, 𝑏 × 𝑀 𝑐, 𝑑 = 𝑎𝑐 − 𝑏𝑑 𝐼 + 𝑎𝑑 +‬‬

‫كبٕ × ر‪ٞ‬ص‪٣‬ؼ‪ ٢‬ثبُ٘غجخ ُِغٔغ ك‪3 𝐸 ٢‬‬ ‫𝐸 𝜖 𝑐𝑏 ‪= 𝑀 𝑎𝑐 − 𝑏𝑑 , 𝑎𝑑 +‬‬

‫ٖٓ ‪ٗ 3 ٝ 2 ٝ 1‬غز٘زظ إٔ ‪ 𝐸, +,× :‬عغْ رجبدُ‪. ٢‬‬ ‫ارٕ ‪ 𝐸 :‬عضء ٓغزوش ٖٓ )×‪(M2 ℝ ,‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟐𝟕 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫التمرين الثاني ‪ 3,75 ( :‬ن )‬ ‫∎‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫∎𝐈 ‪ 1‬أ‬ ‫𝐼= 𝑋×𝐽‪.‬‬ ‫ُ٘ؾَ ك‪ 𝐸 ٢‬أُؼبدُخ ‪:‬‬

‫ثؼذ ػِٔ‪٤‬خ اُ٘شش ‪ ٝ‬اُزجغ‪٤‬ؾ ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬

‫𝐽‪⟺ −𝐽 × 𝐽 × 𝑋 3 = −‬‬
‫‪2‬‬
‫𝑖 ‪∆= 𝑎 − 𝑎 −‬‬
‫𝐽‪⟺ −𝐽2 × 𝑋 3 = −‬‬
‫∎ 𝐈 ‪ 1‬ب‬
‫‪2‬‬ ‫𝐽‪⟺ 𝑋 3 = −‬‬
‫𝑖 ‪∆= 𝑎 − 𝑎 −‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫𝑖‪𝑖−𝑎−𝑎 − 𝑎−𝑎−‬‬ ‫⟺‬ ‫𝑏 ‪𝑀 𝑎,‬‬ ‫‪= 𝑀 0, −1‬‬
‫= ‪𝑧1‬‬ ‫𝑖𝑎 ‪= 1 +‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝑖‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫⟺‬ ‫𝑏𝑖 ‪𝑓 𝑎 +‬‬ ‫𝑖‪= 𝑓 −‬‬
‫𝑖‪𝑖−𝑎−𝑎 + 𝑎−𝑎−‬‬
‫= ‪𝑧2‬‬ ‫𝑖𝑎 =‬ ‫‪ٝ‬‬
‫𝑖‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫𝑏𝑖 ‪⟺ 𝑓 𝑎 +‬‬ ‫𝑖‪= 𝑓 −‬‬
‫ارٕ ٓغٔ‪ٞ‬ػخ ؽِ‪ ٍٞ‬أُؼبدُخ 𝐺 رٌزت ػِ‪ ٠‬شٌَ ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫⟺‬ ‫𝑏𝑖 ‪𝑎 +‬‬ ‫𝑖‪= −‬‬
‫𝑖𝑎 ‪𝒮 = 1 + 𝑎𝑖 ,‬‬
‫ُ٘ؾَ ارٕ ك‪ ℂ ٢‬أُؼبدُخ ‪. 𝑧 3 = −𝑖 :‬‬
‫∎‪2‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب أُؼبدُخ 𝐺 روجَ اُؾِ‪. 1 + 𝑎𝑖 ٝ 𝑎𝑖 : ٖ٤‬‬ ‫𝑖𝜋‪−‬‬
‫𝑒 = 𝜃𝑖‪. 𝑟 3 𝑒 3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ٗؼغ ‪ 𝑧 = 𝑟𝑒 𝑖𝜃 :‬ارٕ ‪:‬‬
‫ارا ًبٕ 𝑎 ؽال ُِٔؼبدُخ 𝐺 كبٕ ‪ 𝑎 = 𝑎𝑖 :‬أ‪. 𝑎 = 1 + 𝑎𝑖 ٝ‬‬
‫‪𝑟=1‬‬
‫𝑎 𝑒‪ℛ𝑒 𝑎 + 𝑖 𝔗𝑚 𝑎 = 𝔗𝑚 𝑎 + 𝑖 ℛ‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪: ٢‬‬ ‫⟺‬ ‫𝜋𝑘‪−𝜋 2‬‬
‫=𝜃‬ ‫‪+‬‬ ‫‪, 𝑘 𝜖 0,1,2‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬
‫𝑎 𝑚𝔗 ‪1 −‬‬ ‫𝑎 𝑚𝔗 𝑖 ‪+ 𝑖 ℛ𝑒 𝑎 = ℛ𝑒 𝑎 +‬‬ ‫أ‪: ٝ‬‬

‫𝑎 𝑒‪. 𝔗𝑚 𝑎 = ℛ‬‬ ‫ارٕ ك‪ًِ ٢‬زب اُؾبُز‪ٗ ٖ٤‬ؾظَ ػِ‪: ٠‬‬ ‫𝜋‪−‬‬
‫𝑖‬ ‫‪3 1‬‬
‫𝑒 = ‪𝑧0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫=‬ ‫𝑖 ‪−‬‬ ‫ٖٓ أعَ ‪ُ 𝑘 = 0‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ػكسٍا ‪:‬‬
‫‪3 −1‬‬
‫𝑖𝑟 ‪. 𝑎 = 𝑟 +‬‬ ‫ُ‪ 𝑎 ٌٖ٤‬ػذدا ػوذ‪٣‬ب ٌٓز‪ٞ‬ثب ػِ‪ ٠‬شٌَ‬ ‫𝑀 ؽَ ُِٔؼبدُخ األ‪ ٠ُٝ‬ك‪𝐸 ٢‬‬ ‫‪,‬‬ ‫ارٕ أُظل‪ٞ‬كخ‬
‫‪2 2‬‬
‫𝑎 = 𝑟 ‪. 𝑎𝑖 = 𝑟 − 𝑟𝑖 𝑖 = 𝑟𝑖 +‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫𝜋‬
‫𝑖 = 𝑖 ‪𝑧1 = 𝑒 2‬‬ ‫ارا ًبٕ ‪ 𝑘 = 1‬كبٕ ‪:‬‬
‫ارٕ 𝑎 ؽَ ُِٔؼبدُخ 𝐺 ألٗ‪ٌٓ ٚ‬ز‪ٞ‬ة ػِ‪ ٠‬شٌَ 𝑖𝑎 ‪.‬‬
‫ارٕ أُظل‪ٞ‬كخ ‪ 𝑀 0,1‬ؽَ ُِٔؼبدُخ األ‪ ٠ُٝ‬ك‪𝐸 ٢‬‬
‫𝑎 ؽَ ُـ 𝐺 ‪.‬‬ ‫⟺‬ ‫𝑎 𝑒‪𝔗𝑚 𝑎 = ℛ‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬

‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬أ‬ ‫𝜋‪7‬‬ ‫‪− 3 1‬‬

‫= 𝑖 ‪𝑧2 = 𝑒 6‬‬ ‫𝑖 ‪−‬‬ ‫ارا ًبٕ ‪ 𝑘 = 2‬كبٕ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑎 ‪1 + 𝑎𝑖 −‬‬ ‫𝑎 ‪1 − 𝑎𝑖 − 𝑎 1 − 𝑖𝑎 −‬‬
‫=𝑧‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝑎 ‪𝑖𝑎 −‬‬ ‫𝑎 ‪−𝑖𝑎 −‬‬ ‫𝑎 ‪−𝑖𝑎 −‬‬
‫‪− 3 −1‬‬
‫)‪1 − 𝑎(𝑖 + 1‬‬ ‫𝑀 ؽَ ُِٔؼبدُخ األ‪ ٠ُٝ‬ك‪𝐸 ٢‬‬ ‫‪,‬‬ ‫ارٕ أُظل‪ٞ‬كخ‬
‫=‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑎 ‪−𝑖𝑎 −‬‬

‫خالطخ ‪ٓ :‬غٔ‪ٞ‬ػخ ؽِ‪ ٍٞ‬أُؼبدُخ 𝐼 = ‪ 𝐽 × 𝑋 3‬ك‪ 𝐸 ٢‬رٌزت ػِ‪ ٠‬اُشٌَ ‪:‬‬

‫ٗؼشة اُجغؾ ‪ ٝ‬أُوبّ ك‪ ٢‬اُؼذد اُؼوذ‪ٗ −𝑖 ١‬ؾظَ ػِ‪: ٠‬‬

‫)‪−𝑖 + 𝑎(𝑖 − 1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪− 3‬‬ ‫‪1‬‬

‫=𝑧‬ ‫=𝒮‬ ‫𝐽 ‪𝐼−‬‬ ‫‪, 𝐽 ,‬‬ ‫𝐽 ‪𝐼−‬‬
‫𝑖𝑎 ‪−𝑎 +‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫الصفحة ‪𝟏𝟐𝟖 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫∎‪ 2‬ب‬ ‫∎‪ 1‬ب‬
‫ٗ٘طِن ٖٓ ً‪ٗ 𝐶 1 + 𝑎𝑖 ٝ 𝐵 𝑖𝑎 ٝ 𝐴 𝑎 ٕٞ‬وؾ ٓغزو‪٤ٔ٤‬خ ‪.‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب 𝐸 ‪٘ٓ ٢ٛ‬زظق اُوطؼخ 𝐶𝐵 ‪.‬‬
‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝑐 −‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝜖 ℝ‬‬
‫𝐶𝑧 ‪𝑧𝐵 +‬‬ ‫‪𝑖𝑎 + 𝑎𝑖 + 1‬‬ ‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐵 −‬‬
‫= 𝐸𝑧‬ ‫=‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑎 ‪1 + 𝑎𝑖 −‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝜖 ℝ‬‬
‫‪𝑧𝑐′ − 𝑧𝐵′‬‬ ‫𝑎 ‪𝑖 1 − 𝑎 − 𝑎 + 𝑖𝑎 +‬‬ ‫𝑎 ‪𝑖𝑎 −‬‬
‫=‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐸 −‬‬ ‫‪𝑖𝑎 + 𝑎𝑖 + 1‬‬
‫𝑎‪−‬‬ ‫𝑎 ‪1 + 𝑎𝑖 −‬‬ ‫𝑎 ‪1 + 𝑎𝑖 −‬‬
‫‪2‬‬ ‫⟺‬ ‫=‬
‫𝑎 ‪𝑖𝑎 −‬‬ ‫𝑎 ‪𝑖𝑎 −‬‬
‫𝑎 ‪𝑖 − 2𝑎𝑖 − 𝑎 −‬‬
‫‪= 2‬‬
‫𝑎‪𝑖𝑎 + 𝑎𝑖 + 1 − 2‬‬ ‫𝑎 ‪1 − 𝑎𝑖 −‬‬ ‫𝑎 ‪1 + 𝑎𝑖 −‬‬
‫⟺‬ ‫=‬
‫𝑖𝑎 ‪1 − 2𝑎 + 𝑎𝑖 +‬‬ ‫𝑎 ‪−𝑖𝑎 −‬‬ ‫𝑎 ‪𝑖𝑎 −‬‬
‫𝑖‪= 2‬‬
‫𝑎‪𝑖𝑎 + 𝑎𝑖 + 1 − 2‬‬
‫𝑎 ‪1 − 𝑎𝑖 −‬‬ ‫𝑖𝑎 ‪𝑖 − 𝑎 −‬‬
‫𝑖‪= 2‬‬ ‫⟺‬ ‫=‬
‫𝑎 ‪−𝑖𝑎 −‬‬ ‫𝑖𝑎 ‪−𝑎 −‬‬

‫‪𝑧𝑐′ − 𝑧𝐵′‬‬ ‫⟺‬ ‫= 𝑎 ‪1 − 𝑎𝑖 −‬‬ ‫𝑖𝑎 ‪𝑖 − 𝑎 −‬‬

‫⋕‬ ‫𝑖‪= 2‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐸 −‬‬
‫⟺‬ ‫= )𝑎 ‪𝑖 𝑎 − 𝑎 + (𝑎 −‬‬ ‫‪𝑖−1‬‬
‫‪𝑧𝑐′ − 𝑧𝐵′‬‬ ‫𝜋‬
‫⟺‬ ‫𝑔𝑟𝑎‬ ‫≡‬ ‫𝜋‪2‬‬ ‫‪𝑖−1‬‬
‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐸 −‬‬ ‫‪2‬‬ ‫⟺‬ ‫= )𝑎 ‪(𝑎 −‬‬
‫𝜋‬ ‫‪𝑖+1‬‬
‫⟺‬ ‫≡ ‪𝐴𝐸 , 𝐵′𝐶′‬‬ ‫𝜋‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝑖‪−2‬‬
‫⟺‬ ‫= 𝑖 𝑎 𝑚𝔗‪2‬‬ ‫𝑖=‬
‫⟺‬ ‫‪𝐴𝐸 ⊥ 𝐵′𝐶′‬‬ ‫‪−2‬‬

‫‪1‬‬
‫‪𝑧𝑐′ − 𝑧𝐵′‬‬ ‫⟺‬ ‫= 𝑎 𝑚𝔗‬
‫‪= 2‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ًزُي ؽغت اُ٘ز‪٤‬غخ ⋕‬ ‫‪2‬‬
‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐸 −‬‬
‫‪:‬‬ ‫∎‪ 2‬أ‬
‫‪𝑧𝑐′ − 𝑧𝐵′‬‬ ‫𝐴𝑧 ‪= 2 𝑧𝐸 −‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫‪ℛ1 𝐵 = 𝐵′‬‬ ‫ٗ٘طِن ٖٓ اٌُزبثخ ‪:‬‬

‫⇔‬ ‫𝐸𝐴‪𝐵′𝐶′ = 2‬‬ ‫𝜋‪−‬‬

‫𝑖‬
‫⟺‬ ‫𝑒 = 𝐴𝑧 ‪𝑧𝐵′ −‬‬ ‫‪2‬‬ ‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐵 −‬‬
‫التمرين الثالث ‪ 3,0 ( :‬ن )‬
‫⟺‬ ‫𝑎 ‪𝑏′ − 𝑎 = −𝑖 𝑖𝑎 −‬‬
‫∎𝐈 ‪1‬‬

‫‪35 × 11 − 96 × 4 = 1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫⟺‬ ‫𝑎 ‪𝑏 ′ = 𝑎 + 𝑖𝑎 +‬‬

‫‪ 11,4‬ؽَ خبص ُِٔؼبدُخ 𝐸 ‪.‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫∎ 𝐈 ‪2‬‬
‫‪ℛ2 𝐶 = 𝐶′‬‬ ‫ث٘لظ اُطش‪٣‬وخ ٗ٘طِن ٖٓ اٌُزبثخ ‪:‬‬
‫‪35 × 11 − 96 × 4 = 1 :‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت اُغئاٍ ‪1‬‬

‫‪35 ∧ 96 = 1‬‬ ‫ارٕ ؽغت ٓجش‪٘ٛ‬خ 𝑡𝑢𝑜𝑧𝑒𝐵 ‪:‬‬

‫𝜋‬
‫ُ‪ 𝑢, 𝑣 ٌٖ٤‬اُؾَ اُؼبّ ُِٔؼبدُخ 𝐸 ‪.‬‬ ‫⟺‬ ‫𝐴𝑧 ‪𝑧𝐶′ − 𝑧𝐴 = 𝑒 2 𝑖 𝑧𝐶 −‬‬

‫‪35𝑢 − 96𝑣 = 1‬‬ ‫⟺‬ ‫𝑎 ‪𝑐′ − 𝑎 = 𝑖 1 + 𝑎𝑖 −‬‬

‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪35 × 11 − 96 × 4 = 1‬‬
‫⟺‬ ‫)𝑎 ‪𝑐 ′ = 𝑖(1 −‬‬
‫⟹‬ ‫‪35 𝑢 − 11 = 96 𝑣 − 4‬‬ ‫⨂‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟐𝟗 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪2‬‬ ‫‪35 ∕ 96 𝑣 − 4‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪𝑥 ≡ 211 97‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪35 ∧ 96 = 1 :‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪11×35‬‬
‫⟹‬ ‫𝑥‬ ‫‪≡2‬‬ ‫‪97‬‬
‫‪35 ∕ 𝑣 − 4‬‬ ‫كبٗ‪ ٚ‬ؽغت 𝑠𝑠𝑢𝑎𝐺 ‪.‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪96×4+1‬‬
‫⟹‬ ‫𝑥‬ ‫‪≡2‬‬ ‫‪97‬‬ ‫‪∃𝑘𝜖℞ ∶ 𝑣 = 35𝑘 + 4‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪96×4‬‬
‫⟹‬ ‫𝑥‬ ‫‪≡2‬‬ ‫‪× 2 97‬‬ ‫⋇‬ ‫ٗؼ‪ٞ‬ع 𝑣 ثو‪ٔ٤‬ز‪ ٚ‬ك‪ ٢‬أُزغب‪٣ٝ‬خ ⨂ ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬

‫‪ٗ ٝ‬ؼِْ إٔ ‪ 2ٝ 97‬ػذدإ أ‪٤ُٝ‬بٕ ‪:‬‬ ‫𝑘‪35 𝑢 − 11 = 96 × 35‬‬

‫‪. 296 ≡ 1 97‬‬ ‫ارٕ ؽغت 𝑡𝑎𝑚𝑟𝑒𝐹 ‪:‬‬ ‫‪𝑢 = 96𝑘 + 11‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫‪296×4 × 2 ≡ 2 97‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪ 296×4 ≡ 1 97 : ٢‬أ‪: ١‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ٓ ٢‬غٔ‪ٞ‬ػخ ؽِ‪ ٍٞ‬أُؼبدُخ 𝐸 رٌزت ػِ‪ ٠‬اُشٌَ ‪:‬‬
‫‪.‬‬ ‫=𝒮‬ ‫‪96𝑘 + 11 ; 35𝑘 + 4‬‬ ‫℞𝜖𝑘 ;‬
‫‪𝑥 35‬‬ ‫‪≡ 2 97‬‬ ‫ثبُشع‪ٞ‬ع اُ‪ ٠‬أُز‪ٞ‬اكوخ ⋇ ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬
‫‪.‬‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬أ‬
‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ 𝑥 : ٢‬ؽَ ُِٔؼبدُخ 𝐹 ‪.‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ‪ ٢ٛ 7 ٝ 5 ٝ 3 ٝ 2‬األػذاد األ‪٤ُٝ‬خ اُز‪ٓ ٢‬شثؼبر‪ٜ‬ب‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪3‬‬ ‫أطـش ٖٓ ‪ ٝ 97‬ال أؽذ ٖٓ ‪ٛ‬ز‪ ٙ‬األػذاد ‪٣‬وغْ اُؼذد ‪97‬‬
‫ك‪ ٢‬األعئِخ اُغبثوخ رٌٔ٘ب ٖٓ اصجبد اُزٌبكئ اُزبُ‪: ٢‬‬ ‫ارٕ ‪ 97 :‬ػذد أ‪. ٢ُٝ‬‬

‫‪𝑥 35 ≡ 2 97‬‬ ‫‪⟺ 𝑥 ≡ 211 97‬‬ ‫ُ‪ 𝑥 ∧ 97 = 𝑑 : ٌٖ٤‬ارٕ ‪𝑑 ∕ 97 :‬‬

‫ٗغزؼ‪ ٖ٤‬ثب‪ُ٥‬خ اُؾبعجخ ُِؾظ‪ ٍٞ‬ػِ‪: ٠‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪ 97‬ػذد أ‪ ٢ُٝ‬كبٗ‪ٔ٣ ٚ‬زِي هبعٔ‪ ٖ٤‬طؾ‪٤‬ؾ‪ ٖ٤‬ؽج‪٤‬ؼ‪ٖ٤٤‬‬
‫كوؾ ‪ٔٛ ٝ‬ب ‪. 1 ٝ 97‬‬
‫‪. 211 ≡ 11 97‬‬ ‫‪ً ٚ٘ٓ ٝ‬زُي ‪:‬‬ ‫‪211 = 2048‬‬
‫‪ 𝑑 = 97 : ٚ٘ٓ ٝ‬أ‪. 𝑑 = 1 ٝ‬‬
‫‪. 𝑥 ≡ 11 97‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫ٗلزشع إٔ ‪. 𝑑 = 97 :‬‬
‫‪∃𝑘𝜖℞ ∶ 𝑥 = 97𝑘 + 11‬‬ ‫أ‪: ١‬‬ ‫𝑑 = ‪𝑑 ∕ 𝑥 : ٚ٘ٓ ٝ 𝑥 ∧ 97‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب‬
‫‪ٓ : ٚ٘ٓ ٝ‬غٔ‪ٞ‬ػخ ؽِ‪ ٍٞ‬أُؼبدُخ 𝐹 رٌزت ػِ‪ ٠‬اُشٌَ ‪:‬‬ ‫‪𝑥 35 ≡ 0 97‬‬ ‫‪ 𝑥 ≡ 0 97‬أ‪: ١‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫℞𝜖𝑘 ; ‪𝒮 = 97𝑘 + 11‬‬ ‫ارٕ ‪٤ُ 𝑥 :‬ظ ؽال ُِٔؼبدُخ 𝐹 ‪ٛ ٝ‬زا ‪٣‬ز٘بهغ ٓغ أُؼط‪٤‬بد اُظش‪٣‬ؾخ‪.‬‬

‫التمرين الرابع ‪ 10 ( :‬ن )‬ ‫‪. 𝑥 ∧ 97 = 1 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪𝑑 = 1 : ٢‬‬

‫∎ 𝐈 ‪ 1‬أ‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬ب‬
‫‪−𝑥 2‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑒 ‪lim 𝑓 𝑥 − 2𝑥 = lim 2𝑥 −‬‬ ‫‪− 2𝑥 = 0‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪ 97 ٝ‬ػذد أ‪٢ُٝ‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪𝑥 ∧ 97 = 1 :‬‬
‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬
‫‪𝑥 97−1 ≡ 1 97‬‬ ‫ارٕ ؽغت ٓجش‪٘ٛ‬خ 𝑡𝑎𝑚𝑟𝑒𝐹 ‪:‬‬
‫ثغ‪ٞ‬اس ∞‪+‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪ ٢‬إٔ أُغزو‪ ْ٤‬ر‪ ٝ‬أُؼبدُخ 𝑥‪ٓ 𝑦 = 2‬وبسة ُـ‬
‫‪.‬‬ ‫‪. 𝑥 96 ≡ 1 97‬‬ ‫أ‪: ١‬‬
‫∎𝐈 ‪ 1‬ب‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬ج‬
‫ُ‪ 𝑥 ٌٖ٤‬ػ٘ظشا ٖٓ ‪. ℝ+‬‬ ‫ٗؼِْ إٔ ‪ 11,4‬ؽَ ُِٔؼبدُخ 𝐸 ‪.‬‬
‫‪′‬‬ ‫‪−𝑥 2‬‬
‫𝑒𝑥‪. 𝑓 𝑥 = 2 + 2‬‬ ‫‪>0‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫‪. 35 × 11 − 96 × 4 = 1‬‬ ‫‪ٗ ٝ‬ؼِْ ًزُي إٔ ‪:‬‬
‫ارٕ 𝑓 داُخ رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ هطؼب ػِ‪. ℝ+ ٠‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب 𝑥 ؽَ ُِٔؼبدُخ 𝐹 ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫𝑥‪lim 𝑓 𝑥 = lim 2𝑥 − 𝑒 −‬‬ ‫∞‪= +‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫‪1 . 𝑥 35×11 ≡ 211 97‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬ ‫‪𝑥 35 ≡ 2 97‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫∞‪𝑥→+‬‬ ‫∞‪𝑥→+‬‬

‫ٗغز٘زظ ارٕ عذ‪ ٍٝ‬رـ‪٤‬شاد 𝑓 ًٔب ‪: ٢ِ٣‬‬ ‫‪.𝑥 96 ≡ 1 97‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ًزُي ؽغت ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ‪ 1 :‬ب‬

‫𝑥‬ ‫‪0‬‬ ‫∞‪+‬‬ ‫‪2 . 𝑥 −96×4 ≡ 1 97‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫)𝑥(‪𝑓′‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪ 2 ٝ 1‬ؽشكب ثطشف ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬ ‫ٗؼشة أُز‪ٞ‬اكوز‪ٖ٤‬‬
‫∞‪+‬‬ ‫‪𝑥 35×11−96×4 ≡ 211 97‬‬
‫𝑓‬
‫‪. 𝑥 1 ≡ 211 97‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬
‫‪−1‬‬
‫الصفحة ‪𝟏𝟑𝟎 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬ب‬ ‫∎𝐈 ‪ 1‬ج‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ‪ 𝑓 :‬رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ هطؼب ػِ‪0, +∞ : ٠‬‬
‫‪−𝑥 2 < −𝑐 2 < 0‬‬ ‫𝑥 < 𝑐 < ‪ 0‬ارٕ ‪:‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫ارٕ ‪ 𝑓 :‬رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ هطؼب ػِ‪0,1 ٠‬‬
‫‪1‬‬
‫‪−𝑥 2‬‬ ‫‪−𝑐 2‬‬
‫𝑒 ‪−1 , 2 −‬‬ ‫‪ 𝑓 : ٚ٘ٓ ٝ‬روبثَ ٖٓ أُغبٍ ‪ٗ 0,1‬ؾ‪ ٞ‬ط‪ٞ‬سر‪ٚ‬‬
‫𝑒‬ ‫𝑒<‬ ‫‪<1‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫𝑒 ‪0 𝜖 −1 , 2 −‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪ 2 − 𝑒 ≈ 1,6 :‬ارٕ ‪:‬‬
‫ٗؾظَ ػِ‪: ٠‬‬ ‫ثبعزؼٔبٍ ٗز‪٤‬غخ اُغئاٍ ‪ 1‬أ‬ ‫‪.‬‬
‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ٔ٣ 0 : ٢‬زِي عبثوب ‪ٝ‬اؽذا ك‪ ٢‬أُغبٍ ‪ 0,1‬ثبُزوبثَ 𝑓‬
‫‪1‬‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬ ‫‪∃! 𝛼 𝜖 0,1 ∶ 𝑓 .𝛼 = 0‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪: ٢‬‬
‫‪∀𝑥 >0‬‬ ‫∶‬ ‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 < 1‬‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬ ‫∎𝐈 ‪ 1‬د‬
‫‪𝛼 𝜖 0,1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪ٝ 𝑓 𝛼 = 0 :‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 < 1‬‬ ‫‪ ٖٓ ٝ‬أعَ ‪ٗ 𝑥 = 1‬ؾظَ ػِ‪: ٠‬‬ ‫𝛼 𝑓 < 𝑥 𝑓 ألٕ 𝑓 رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ‪.‬‬ ‫ارا ًبٕ 𝛼 < 𝑥 < ‪ 0‬كبٕ ‪:‬‬
‫‪0‬‬
‫‪𝑓 𝑥 <0‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 2‬أ‬ ‫ارا ًبٕ ‪ 𝛼 < 𝑥 < 1‬كبٕ ‪ 𝑓 𝑥 > 𝑓 𝛼 :‬ألٕ 𝑓 رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ‪.‬‬
‫𝛼‬ ‫𝛼‬
‫‪−𝑡 2‬‬
‫= 𝑡𝑑 𝑡 𝑓‬ ‫𝑒 ‪2𝑡 −‬‬ ‫𝑡𝑑‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪𝑓 𝑥 > 0 : ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫𝛼‬ ‫𝛼‬
‫‪2‬‬ ‫‪𝛼, 1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ٞٓ 𝑓 ٢‬عجخ هطؼب ػِ‪ ٠‬أُغبٍ‬
‫‪=2‬‬ ‫‪𝑡𝑑𝑡 −‬‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑒 −‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫𝛼 ‪0,‬‬ ‫‪ 𝑓 ٝ‬عبُجخ هطؼب ػِ‪ ٠‬أُغبٍ‬
‫‪2‬‬ ‫𝛼‬
‫𝛼‪2‬‬ ‫‪−𝑡 2‬‬
‫=‬ ‫‪−‬‬ ‫𝑒‬ ‫𝑡𝑑‬ ‫‪ 𝑓 ٝ‬ر٘ؼذّ ك‪𝛼 ٢‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬
‫∎𝐈 ‪ 1‬د‬
‫𝛼‬
‫‪=𝛼 −‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑒‬ ‫‪−𝑡 2‬‬
‫𝑡𝑑‬ ‫‪C‬‬ ‫اٗشبء ‪:‬‬
‫𝒙𝟐 = 𝒚‬
‫‪0‬‬
‫)𝛼(𝑔 =‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 2‬ب‬
‫‪−𝑡 2‬‬
‫𝑒 → 𝑡 داُخ ٓزظِخ ػِ‪ ٝ ℝ ٠‬ثبُخظ‪ٞ‬ص‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫ػِ‪ 0, 𝑥 ٠‬ثؾ‪٤‬ش ‪𝑥 > 0 :‬‬

‫ارٕ ك‪ ٢ٜ‬روجَ داُخ أطِ‪٤‬خ 𝑕 ػِ‪ ٠‬أُغبٍ 𝑥 ‪0,‬‬ ‫𝓳‬

‫‪−𝑥 2‬‬
‫𝑒 = 𝑥 ‪𝑕′‬‬ ‫ثؾ‪٤‬ش ‪:‬‬

‫ُذ‪٘٣‬ب 𝑔 داُخ هبثِخ ُإلشزوبم ػِ‪ ℝ+ ٠‬ألٗ‪ٜ‬ب كشم داُز‪ٖ٤‬‬

‫𝛂‬ ‫𝓲‬
‫هبثِز‪ُ ٖ٤‬إلشزوبم ‪ٔٛ ٝ‬ب 𝑕 ‪. 𝑥 → 𝑥 2 ٝ‬‬

‫)𝑥(𝑕 ‪𝑔 𝑥 = 𝑥 2 −‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬

‫)𝑥(‪⟹ 𝑔′ 𝑥 = 2𝑥 − 𝑕′‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 1‬أ‬
‫‪−𝑥 2‬‬
‫𝑒 ‪= 2𝑥 −‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪ 𝑡 → 𝑒 −𝑡 :‬داُخ ٓزظِخ ػِ‪ ٝ ℝ ٠‬ثبُخظ‪ٞ‬ص ػِ‪0, 𝑥 ٠‬‬
‫‪2‬‬

‫)𝑥(𝑓 =‬ ‫‪2‬‬
‫ارٕ ك‪ ٢ٜ‬روجَ داُخ أطِ‪٤‬خ 𝑕 ػِ‪ ٠‬أُغبٍ 𝑥 ‪ 0,‬ثؾ‪٤‬ش ‪𝑕′ 𝑥 = 𝑒 −𝑥 :‬‬
‫𝑥 ‪0,‬‬ ‫‪ٓ 𝑕 ٚ٘ٓ ٝ‬زظِخ ‪ ٝ‬هبثِخ ُإلشزوبم ػِ‪٠‬‬
‫ارٕ ؽغت ٓجش‪٘ٛ‬خ اُزضا‪٣‬ذاد أُ٘ز‪٤ٜ‬خ ‪:‬‬

‫‪𝑕 𝑥 −𝑕 0‬‬
‫𝑥 ‪∃ 𝑐 𝜖 0,‬‬ ‫)𝑐( ‪= 𝑕′‬‬
‫∶‬
‫‪𝑥−0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑥 ‪⟺ ∃ 𝑐 𝜖 0,‬‬ ‫∶‬ ‫𝑐‪𝑕 𝑥 − 𝑕 0 = 𝑒 −‬‬
‫𝑥‬
‫‪1 𝑥 −𝑡 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑥 ‪⟺ ∃ 𝑐 𝜖 0,‬‬ ‫∶‬ ‫𝑐‪𝑒 𝑑𝑡 = 𝑒 −‬‬
‫‪𝑥 0‬‬
‫الصفحة ‪𝟏𝟑𝟏 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬ب‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 2‬ج‬
‫𝑥‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫= 𝑥 𝜑‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪1 ∙ 𝑒 −‬‬ ‫;‬ ‫‪𝑥>0‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬ ‫‪𝛼, 1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب 𝑓 ٓ‪ٞ‬عجخ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ‬

‫‪. ∀𝑥 𝜖 𝛼, 1‬‬ ‫‪∶ 𝑔′ 𝑥 = 𝑓 𝑥 > 0‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬

‫‪𝑢′‬‬ ‫𝑣‬
‫‪٣‬ؼ٘‪ 𝑔 : ٢‬داُخ رضا‪٣‬ذ‪٣‬خ هطؼب ػِ‪. 𝛼, 1 ٠‬‬
‫‪1‬‬
‫=‬ ‫‪𝑢𝑣 −‬‬ ‫‪𝑢𝑣′‬‬ ‫)‪. 𝑔(𝛼), 𝑔(1‬‬ ‫‪ 𝑔 ٚ٘ٓ ٝ‬روبثَ ٖٓ أُغبٍ ‪ٗ 𝛼, 1‬ؾ‪ ٞ‬أُغبٍ‬
‫𝑥‬
‫𝑥‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ًزُي 𝑓 عبُجخ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ 𝛼 ‪0,‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫𝑥‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫𝑡‪𝑡𝑒 −‬‬ ‫‪+2‬‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫𝑥‬
‫𝛼 ‪. ∀𝑥 𝜖 0,‬‬ ‫‪∶ 𝑔′ 𝑥 = 𝑓 𝑥 < 0‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪−𝑥 2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪−𝑡 2‬‬
‫𝑒=‬ ‫‪+‬‬ ‫𝑒 𝑡‬ ‫𝑡𝑑‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪ 𝑔 : ٢‬داُخ ر٘بهظ‪٤‬خ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ 𝛼 ‪0,‬‬

‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬ج‬
‫كبٕ ‪𝑔 𝛼 < 𝑔(0) :‬‬ ‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪𝛼 > 0 :‬‬
‫𝑥‬
‫‪−𝑡 2‬‬
‫= )𝑥(𝜓‬ ‫𝑒‪𝑡2‬‬ ‫𝑡𝑑‬ ‫ٗؼغ ‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫أ‪𝑔 𝛼 < 0 : ١‬‬
‫‪′‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝑥‪ψ 𝑥 = 𝑥 2 e−‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1−‬‬ ‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 > 0‬‬ ‫‪ ٖٓٝ‬اُغئاٍ 𝐈𝐈 ‪ 1‬ب ٗغز٘زظ إٔ ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬ ‫)𝑥(𝜓‪2‬‬
‫‪𝜑 𝑥 = 𝑒 −𝑥 +‬‬ ‫ٗ٘طِن ٖٓ ‪:‬‬
‫𝑥‬ ‫‪2‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪𝑔 1 > 0 : ٢‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫)𝑥(𝜓‪2𝑥 3 e−𝑥 − 2‬‬
‫‪𝜑′ 𝑥 = −2𝑥𝑒 −𝑥 +‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫)‪0 𝜖 𝑔 𝛼 , 𝑔(1‬‬ ‫ٗغز٘زظ إٔ‬ ‫ٖٓ ‪2 ٝ 1‬‬
‫‪𝑥2‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ارٕ اُظلش ‪ٔ٣‬زِي عبثوب ‪ٝ‬اؽذا 𝛽 ك‪ ٢‬أُغبٍ ‪ 𝛼, 1‬ثبُزوبثَ 𝑓 ‪.‬‬
‫‪= −2𝑥𝑒 −𝑥 + 2𝑥e−𝑥 −‬‬ ‫)𝑥(𝜓‬
‫‪𝑥2‬‬
‫‪∃! 𝛽𝜖 𝛼, 1‬‬ ‫‪; 𝑓 𝛽 =0‬‬ ‫أ‪ ٝ‬ثزؼج‪٤‬ش أٗ‪٤‬ن ‪:‬‬
‫‪−2‬‬
‫)𝑥(𝜓 ‪= 2‬‬
‫𝑥‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬أ‬

‫‪−2‬‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت اُغئاٍ ‪ 1 𝐈𝐈 :‬أ‬
‫=‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬
‫‪𝑥2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪∀𝑥 >0‬‬ ‫𝑥 ‪∃ 𝑐 𝜖 0,‬‬ ‫∶‬ ‫𝑐‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 = 𝑒 −‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 3‬د‬ ‫𝑥‬ ‫‪0‬‬
‫‪′‬‬ ‫‪′‬‬
‫اٗطالهب ٖٓ رؼج‪٤‬ش 𝑥 𝜑 ٗغز٘زظ إٔ ‪∀𝑥 > 0 ∶ 𝜑 𝑥 < 0 :‬‬
‫𝑥<𝑐<‪.0‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب ًزُي ‪:‬‬
‫‪. ℝ+‬‬
‫ارٕ 𝜑 ر٘بهظ‪٤‬خ ػِ‪∗ ٠‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪. 𝑒 −𝑥 < 𝑒 −𝑐 < 1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪0,1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُخظ‪ٞ‬ص 𝜑 ٓزظِخ ‪ ٝ‬ر٘بهظ‪٤‬خ ػِ‪ ٠‬أُغبٍ‬
‫𝑥‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫ُ‪٣ 𝑥𝜖 0,1 : ٌٖ٤‬ؼ٘‪. 0 ≤ 𝑥 ≤ 1 : ٢‬‬ ‫< 𝑥‪⟺ 𝑒 −‬‬ ‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 < 1‬‬ ‫;‬ ‫‪𝑥>0‬‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬

‫⟹‬ ‫‪𝜑 0 ≥𝜑 𝑥 ≥𝜑 1‬‬ ‫⟺‬

‫‪2‬‬
‫‪𝑒 −𝑥 < 𝜑 𝑥 < 1‬‬ ‫;‬ ‫‪𝑥>0‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫⟹‬ ‫≥ 𝑥 𝜑≥‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 > 0‬‬ ‫𝑥‪lim 𝑒 −‬‬ ‫‪= lim 1 = 1‬‬ ‫ثٔب إٔ ‪:‬‬
‫‪𝑥→0+‬‬ ‫‪𝑥→0‬‬
‫‪0‬‬

‫‪𝜑 𝑥 𝜖 0,1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫‪lim 𝜑 𝑥 = 1 = 𝜑 0‬‬ ‫كبٗ‪ ٚ‬ثبُؼش‪ٝ‬سح ‪:‬‬

‫‪𝑥→0+‬‬

‫‪𝜑 0,1‬‬ ‫‪⊂ 0,1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪ 𝜑 : ٢‬داُخ ٓزظِخ ػِ‪ ٠‬اُ‪ ٖ٤ٔ٤‬ك‪ ٢‬اُظلش‪.‬‬
‫الصفحة ‪𝟏𝟑𝟐 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 5‬أ‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 4‬أ‬
‫‪−𝑡 2 ≤ 0‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫ٗغزؼَٔ ك‪ٛ ٢‬زا اُغئاٍ اُجش‪ٛ‬بٕ ثبُزشعغ‬
‫‪2‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑒 −𝑡 ≤ 1‬‬
‫‪0≤ 𝑢0 ≤ 1‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬ ‫ٖٓ أعَ ‪𝑛 = 0‬‬
‫‪2‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑡 2 𝑒 −𝑡 ≤ 𝑡 2‬‬
‫‪. ∀𝑛𝜖ℕ ; 0 ≤ 𝑢𝑛 ≤ 1‬‬ ‫ٗلزشع إٔ ‪:‬‬
‫𝑥‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑢𝑛 𝜖 0,1‬‬ ‫⟺‬ ‫≤ 𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬ ‫𝑡𝑑 ‪𝑡 2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬

‫𝑥‬
‫⟺‬ ‫‪𝜑 𝑢𝑛 𝜖 0,1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪𝑥3‬‬
‫⟺‬ ‫≤ 𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪𝜑 0,1‬‬ ‫‪⊂ 0,1‬‬ ‫ألٕ ‪:‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 4‬ب‬
‫𝑥‬
‫⟺‬ ‫‪0 ≤ 𝑢𝑛+1 ≤ 1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪𝑥3‬‬
‫≤‪0‬‬ ‫≤ 𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬ ‫ُذ‪٘٣‬ب ‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪. ∀𝑛𝜖ℕ ; 0 ≤ 𝑢𝑛 ≤ 1‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬ ‫‪𝑥3‬‬
‫≤‪0‬‬ ‫≤ 𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬
‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 5‬ب‬
‫𝑥‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت ٗزبئظ األعئِخ اُغبثوخ ‪:‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪𝑥3‬‬ ‫‪2‬‬
‫×‬ ‫≤ 𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬ ‫‪× 2‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫‪𝑥2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫𝑥‬
‫𝜑 داُخ ٓزظِخ ‪ ٝ‬هبثِخ ُإلشزوبم ػِ‪. ℝ∗+ ٠‬‬
‫𝑥‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ℝ∗+‬‬ ‫ارٕ ‪ ٌٖٔ٣‬رطج‪٤‬ن 𝐹𝐴𝑇 ثبُ٘غجخ ُِذاُخ 𝜑 ػِ‪ ٠‬أ‪ٓ ١‬غبٍ ٖٓ‬ ‫𝑥 ‪𝜑′‬‬ ‫=‬ ‫×‬ ‫𝑡𝑑 𝑡‪𝑡 2 𝑒 −‬‬ ‫‪ٗ ٝ‬ؼِْ إٔ ‪:‬‬
‫‪𝑥2‬‬ ‫‪0‬‬

‫ُذ‪٘٣‬ب ‪. 𝛽 𝜖 ℝ∗+ ٝ 𝑢𝑛 𝜖 ℝ∗+ :‬‬ ‫‪2‬‬

‫𝑥 ‪𝜑′‬‬ ‫≤‬ ‫𝑥‬ ‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫ارٕ ؽغت ٓجش‪٘ٛ‬خ اُزضا‪٣‬ذاد أُ٘ز‪٤ٜ‬خ ‪:‬‬
‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪ 0 < 𝑥 < 1 :‬كبٕ ‪𝑥 < 1 :‬‬
‫‪ٞ٣‬عذ ػذد ؽو‪٤‬و‪ٓ 𝜆 ٢‬ؾظ‪ٞ‬س ث‪ 𝑢𝑛 ٝ 𝛽 ٖ٤‬ثؾ‪٤‬ش ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪∀𝑥 𝜖 0,1‬‬ ‫≤ )𝑥( ‪; 𝜑 ′‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬
‫‪3‬‬
‫𝛽 𝜑 ‪𝜑 𝑢𝑛 −‬‬ ‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 4‬ج‬
‫𝜆 ‪= 𝜑′‬‬
‫𝛽 ‪𝑢𝑛 −‬‬ ‫ُ‪𝑥 > 0 ٌٖ٤‬‬

‫⟺‬ ‫𝛽 𝜑 ‪𝜑 𝑢𝑛 −‬‬ ‫𝜆 ‪= 𝜑′‬‬ ‫𝛽 ‪𝑢𝑛 −‬‬ ‫𝑥= 𝑥 𝜑‪.‬‬ ‫ٗ٘طِن ٖٓ اٌُزبثخ ‪:‬‬
‫𝑥‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫𝛽= 𝛽 𝜑‬ ‫ثٔب إٔ ‪ 𝑔 𝛽 = 0 :‬كبٗ‪ ٚ‬ؽغت 𝐈𝐈 ‪ 4‬ج‬ ‫⟺‬ ‫𝑥 = 𝑡𝑑 𝑡‪𝑒 −‬‬
‫𝑥‬ ‫‪0‬‬
‫‪′‬‬
‫𝛽 ‪𝑢𝑛+1 − 𝛽 < 𝜑 (𝜆) ∙ 𝑢𝑛 −‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬ ‫𝑥‬
‫‪2‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 = 𝑥 2‬‬
‫ُذ‪٘٣‬ب ؽغت اُغئاٍ 𝐈𝐈 ‪ 4‬ب‬ ‫‪0‬‬

‫𝑥‬
‫‪′‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪∀𝑥 𝜖 0,1‬‬ ‫≤ )𝑥( 𝜑 ;‬ ‫‪3‬‬
‫⟺‬ ‫‪𝑥 −‬‬ ‫‪𝑒 −𝑡 𝑑𝑡 = 0‬‬
‫‪0‬‬

‫‪ 𝜆 𝜖 0,1‬ألٕ 𝛽 ‪ 𝑢𝑛 ٝ‬ػ٘ظش‪0,1 ٖٓ ٖ٣‬‬ ‫‪ُ ٝ‬ذ‪٘٣‬ب‬

‫⟺‬ ‫‪𝑔(𝑥) = 0‬‬
‫‪2‬‬
‫𝜆 ‪𝜑′‬‬ ‫<‬ ‫‪3‬‬
‫ارٕ ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫𝛽 ‪𝜑′ 𝜆 ∙ 𝑢𝑛 − 𝛽 < 3 𝑢𝑛 −‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬

‫‪2‬‬
‫𝛽 ‪𝑢𝑛+1 − 𝛽 < 3 𝑢𝑛 −‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟑𝟑 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬
 ‫ٖٓ أعَ ‪ٗ 𝑛 − 1‬ؾظَ ػِ‪: ٠‬‬
‫‪2‬‬
‫𝛽 ‪𝑢𝑛 − 𝛽 ≤ 𝑢𝑛−1 −‬‬
‫‪3‬‬

‫‪2 2‬‬
‫≤‬ ‫𝑢 ∙‬ ‫𝛽‪−‬‬
‫‪3 3 𝑛−2‬‬
‫‪2 2 2‬‬
‫≤‬ ‫𝑢 ∙ ∙‬ ‫𝛽‪−‬‬
‫‪3 3 3 𝑛−3‬‬
‫‪2 2 2 2‬‬
‫≤‬ ‫𝑢 ∙ ∙ ∙‬ ‫𝛽‪−‬‬
‫‪3 3 3 3 𝑛−4‬‬
‫⋮‬
‫𝑛‬
‫‪2‬‬
‫≤‬ ‫𝛽 ‪𝑢0 −‬‬
‫‪3‬‬

‫‪ ٝ‬ثٔب إٔ ‪0 < 𝛽 < 1 :‬‬

‫‪−1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪< 3−𝛽 < 3‬‬ ‫كبٕ ‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫‪−1 < 3 − 𝛽 < 1‬‬ ‫ارٕ ‪:‬‬

‫‪𝑢0 − 𝛽 < 1‬‬ ‫أ‪: ١‬‬

‫𝑛 ‪2‬‬ ‫𝑛 ‪2‬‬
‫< 𝛽 ‪𝑢0 −‬‬ ‫‪: ٚ٘ٓ ٝ‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫𝑛 ‪2‬‬
‫≤ 𝛽 ‪∀𝑛𝜖ℕ ; 𝑢𝑛 −‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬
‫‪3‬‬

‫∎ 𝐈𝐈 ‪ 5‬ج‬
‫𝑛‬
‫‪2‬‬
‫‪∀𝑛𝜖ℕ‬‬ ‫≤ 𝛽 ‪; 𝑢𝑛 −‬‬ ‫ثٔب إٔ ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫𝑛 ‪2‬‬
‫ٓززبُ‪٤‬خ ‪٘ٛ‬ذع‪٤‬خ رئ‪ ٍٝ‬اُ‪ ٠‬اُظلش ألٕ أعبع‪ٜ‬ب ػذد ٓ‪ٞ‬عت أطـش ٖٓ ‪1‬‬ ‫‪ٝ‬‬
‫‪3‬‬
‫ارٕ ثبُؼش‪ٝ‬سح ٗغز٘زظ إٔ ‪lim 𝑢𝑛 − 𝛽 = 0 :‬‬
‫∞𝑛‬

‫𝛽 = 𝑛𝑢 ‪lim‬‬ ‫‪٣‬ؼ٘‪: ٢‬‬

‫∞𝑛‬

‫𝑛𝑢 ٓززبُ‪٤‬خ ٓزوبسثخ ‪ ٝ‬رئ‪ ٍٝ‬اُ‪. 𝛽 ٠‬‬ ‫‪𝑛𝜖 ℕ‬‬ ‫‪ ٝ‬ثبُزبُ‪: ٢‬‬

‫و احلمد هلل رب العاملني ∎‬ ‫∎‬

‫الصفحة ‪𝟏𝟑𝟒 :‬‬ ‫) رمضان ‪2012‬‬ ‫من إعداد األستاذ بدر الدين الفاتحي ‪( :‬‬ ‫أجوبة الدورة العادية ‪2008‬‬