17.01.

2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

Gemilerde ve deniz taşıtlarında

güvenli çalışma
Sağlık ve güvenlik

1. Giriş
Her zaman bir deniz taşıtında yük muayenesi yapmanız veya numune almanız
gerekmez; fakat bu tür bir işlem yapmanız gerekirse kaptan, mürettebat ve
civardaki diğer çalışanların ne yapmayı amaçladığınızı bildiklerinden daima emin
olun. Bu kılavuz, gemilerde veya diğer deniz taşıtlarında çalışırken
karşılaşabileceğiniz güvenlik risklerine dair genel bir bakış sunmayı amaçlar.
Bu tehlikelerin bilincinde olmalı ve tehlikeli durumlardan kaçınmalısınız.
Özel izin olmaksızın veya gerekli olması halinde nezaret edilmeden geminin
umuma açık olmayan herhangi bir kısmına girmemelisiniz.
Kabul edilen bir tehlike veya sağlığa zararlı durum kaçınılmaz ise, yeterli
eğitim, rehberlik ve gerekli olması halinde geminin kaptanı veya sahibinin
gerekli izin olmaksızın işleme devam etmemelisiniz.

Daima ulusal mevzuat ve yönergenize başvurmalısınız.

Gemilerde veya deniz taşıtlarında çalışan personel için risk değerlendirmeleri ve

iş güvenliği uygulamaları mevcut olmalıdır.

1.1 Uygun güvenlik ekipmanı

Güvenlik ekipmanları bulunmalı ve giyilmelidir. Bu ekipmanlar şunları içerebilir:

reflektörlü kıyafet;
can yelekleri ve/veya 'su geçirmez kıyafet';
eldiven;
tulum;
kaymaz ve anti-statik ayakkabı (genellikle topuk korumalı);
baretler;
kendinden güvenlikli (IS) el feneri veya iş lambaları (yanıcı bir ortamda
kullanılması güvenli ekipman).

Dar bir alana girmeniz gerekirse aşağıdakileri içeren ek uzman ekipmanı (ve
bunları kullanmak için eğitim) gerekecektir:

kişisel ikaz güvenlik sistemi alarmı (hareket sensörleri içeren ve kişinin

bilinçsiz olduğunu belirten);
taşınabilir çoklu gaz alarmı monitörü (zehirli gazları tespit eder);
kendinden güvenlikli (IS) telsiz/iletişim hattı;
dar alan kurtarma ekipmanı (basınçlı hava soluma cihazları);
güvenlik kemeri, cankurtaran halatı ve yer bulma çizgisi;
manuel ve otomatik resüsitasyon sistemi (MARS).

Basınçlı hava soluma cihazlarını kullanmadan önce sağlık kontrolleri,

eğitim ve düzenli yenileme eğitimleri gereklidir.

https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 1/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

2. Deniz taşıtlarına ulaşım

Bu bölüm, deniz taşıtlarına nasıl güvenli binileceğine ilişkin kılavuz bilgiler
içermektedir. Mevzuat, gemide yasal bir iş yapan herkesin gemiye biniş ve
inişleri için deniz taşıtı kaptanının güvenli araçlar sağlamasını gerektirir. Bu,
görevlerini ifa eden muayene memurlarını da kapsar.

Deniz taşıtlarına ulaşım genellikle güvenli bir şekilde sağlamlaştırılmış borda

iskelesi ve asma merdiven ile sağlanır. Asma merdivenin suyun üzerinden geçtiği
alanda güvenlik ağları bulunmalıdır.

Güvenli olduğundan emin olana kadar bir deniz taşıtına binmeye

çalışmamalısınız. Merdivenler veya asma merdivenler genellikle kaygan veya
buzludur. Kaymaz güvenlik ayakkabılar, bir kaza riskini azaltacaktır; fakat yine
de, özellikle karanlıkta dikkatli olmalısınız. Aşağıdaki kılavuz bilgilere ek
olarak yüksekte çalışma bölümünü de okumalısınız.

2.1 İskeleden gemiye binme

Rıhtım kenarından bir deniz taşıtına binerken, temin edilen borda iskelesi veya
asma merdiven kullanmalısınız. Bunları kullanmadan önce şu hususları kontrol
edin:
asma merdiven veya merdivenin uygun şekilde donatıldığını ve
sağlamlaştırıldığını;
güvenli bir açıda yerleştirilmiş ve varış noktanızdan bir metre daha uzun
olduğunu;
su üzerinden karşıya geçiyorsanız güvenlik ağlarının yerleştirildiğini;
gemiye bir ro-ro feribotundan biniyorsanız, taşıt rampaları tek ulaşım aracı
olmadığı sürece asma merdiven kullanmalısınız;
geminin güvertesinin liman seviyesinin altında olması halinde ulaşım
ekipmanı deniz taşıtından sağlanmalı. Gemiye zıplamaya çalışmayın;
kayabilir veya düşebilirsiniz;
gelgit bulunan alanlarda geminin geliş ve varış yeriniz arasında yükselip
alçalabileceğini, dolayısıyla daha dik veya gerektiği gibi yetişememesi gibi
bir durum halinde ulaşım aracının değişebileceğini unutmayın. Şüphe
duyulması halinde, kaptandan veya sorumlu güverte görevlisinden
güvenliği sağlamasını isteyin.

2.2 Başka bir deniz taşıtından gemiye binme

Bir deniz taşıtından diğerine binilmesi oldukça tehlikeli olabilir. Mümkünse
bundan kaçının. Bir deniz taşıtı hareket halindeyken bunu asla denemeyin.
Gerekli olması durumunda, diğer deniz taşıtına güvenli ulaşımı sağlamak
normalde dış taraftaki geminin (yani liman kıyısından en uzakta olanın)
sorumluluğudur. Tek istisna, dış taraftaki geminin çok daha düşük borda
yüksekliğine (yani güvertenin daha alçak olması ve bu nedenle ulaşımın
tırmanma gerektirmesi) sahip olmasıdır ki bu durumda size güvenli ulaşımı
sağlamak daha yüksek borda yüksekliğine sahip taşıtın sorumluluğudur. Bu
durum genellikle ip merdivenlerin kullanılmasını gerektirir ve bunları ulaşım için
kullanmanız gereken tek durumdur. Güvenli bir şekilde nasıl yapılacağı
gösterilene kadar ip merdivenlere tırmanmaya çalışmayın.

https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 2/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

Unutmayın: bir deniz taşıtından diğerine binerken daima can yeleği giymelisiniz

ve özellikle kötü havalarda azami dikkat göstermelisiniz.

2.3 Merdiven kullanma

Bir deniz taşıtına ulaşmak için portatif merdiven kullanmayın. Ancak başka bir
nedenle kullanmanız gerekirse iyi üretilmiş, iyi bakım yapılmış ve ve yeterli
dayanma gücüne sahip olmalıdır ('evsel kullanım için' ibaresi taşıyan merdivenler
kullanılmamalıdır). Ayrıca aşağıdaki güvenlik tedbirlerini de alın:
kaymasını önlemek için merdivenin her iki ucunu sağlamlaştırın;
ulaşmaya çalıştığınız noktadan en az bir metre yükseğe yetiştiğinden emin
olun ve tırmanırken her iki elinizin de boş olsun;
araç gereçleri bir alet kemerine takın ve diğer ekipmanları omzunuzda
taşıyabileceğiniz bir çantaya yerleştirin;
tırmanırken veya inerken yüzünüzü daima merdivene dönün;
ve her seferinde bir basamak çıkın.

Can yeleği gibi bir güvenlik kıyafeti giyiyorsanız veya kask takıyorsanız,
basamaklara takılabilecekleri için azami dikkat gösterin.

2.4 Personel taşıyıcılar

Personel taşıyıcılar bazen kıyıdan açıktaki mobil sondaj ünitelerinde bulunan
personel tarafından kullanılır. Bunlar sağlığa en zararlı ulaşım araçlarından biridir
ve yalnızca özel olarak eğitilmiş kişiler tarafından kullanılmalıdır. Petrol
endüstrisi, personel taşıyıcı kullanma ihtimali bulunan resmi personelin eğitimine
yardımcı olabilir. Personel taşıyıcı kullanımını içeren herhangi bir işlem iyi
planlanmalı ve yakından denetlenmelidir. Bu yöntemle kıyıdan açıkta bulunan
mobil bir sondaj ünitesine çıkacaksanız:

taşımanın nasıl yapılacağını anlamalı ve güvenliğinden tatmin olmalısınız;

can yeleği ve sizin veya yöneticinizin gerekli olduğunu düşündüğü diğer
güvenlik kıyafetlerini giymelisiniz;
hazır durumda bekleyen bir deniz taşıtı ve kurtarma botunun
bulunduğundan emin olmalısınız;
taşımayı yöneten kişi tarafından verilen tüm talimatlara uymalısınız.

Bu tür bir çıkış işlemi kötü (fırtınalı) havalarda yapılmamalıdır.

3. Gemide çalışma
Deniz taşıtlarının her kısmına özgü birçok tehlike bulunmaktadır. Böcekler
oldukça dirençlidir ve neredeyse her yerde bulunabilir; bagaj bölümlerinde
fareler bulunur ve tüm alanlarda insanlar tarafından kirli nesneler bırakılabilir ve
bunlara eldivensiz dokunulmamalıdır.

Gemi ekipmanı: Sorumlu bir görevliye danışmadan asla gemideki

herhangi bir ekipmanı muayene etmeye çalışmayın. Güvenlik ekipmanı,
navigasyon cihazları veya elektrik sistemlerine niteliksiz kişilerce müdahale
yolcuların ve mürettebatın güvenliğini tehlikeye atarak geminin güvenliğini
etkileyebilir. Bir suç işleyebilirsiniz.

Yolcu bölümleri ve mürettebat bölümleri: Bu bölümleri ararken döşemelere

gizlenmiş olabilecek kesici aletlere karşı dikkatli olun. Can yeleği gibi herhangi
bir güvenlik ekipmanını çıkarırsanız, gemiden ayrılmadan önce yerine
https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 3/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

koymalısınız.

Yük bölümleri ve kilitli dolaplar: Sağlığa zararlı kimyasallar ve ekipmanlara karşı

dikkatli olun. Bu alanlarda ne bulunduğundan emin değilseniz öncelikle kontrol
edip mürettebattan yardım isteyin.

Tuvaletler: Atılmış enjeksiyon iğneleri vb. şeklindeki olası sağlık tehlikelerini

oluşturmakla beraber, tuvaletlerde aşındırıcı temizlik kimyasalları ve
dezenfektanlar bulunabilir. Bu alanları aramanız gerekirse uygun güvenlik
kıyafeti ve ekipmanlarını, özellikle eldivenleri takın ve sonrasında derhal ellerinizi
yıkayın.

Mutfaklar: Elektrikli pişirme ekipmanları yüksek voltajlarda çalışır ve çok sıcak

olabilirler. Çöp poşetlerindeki ve kutularında kırık cam vb.ye karşı dikkatli olun.
Bazı deniz taşıtları mutfak asansörü ile donatılmıştır. Bunlar bilhassa tehlikelidir
ve giriş için kullanılmamalıdır.

Bagaj bölümleri: Ambarlar, özellikle yükleme veya boşaltma işlemi devam

ederken bilhassa tehlikelidir. Buralara girmeden önce izin alın. Uygun güvenlik
kıyafeti ve baret takın. Yolculuk sırasında, özellikle deniz dalgalı iken yükler
kayabileceği için azami dikkat gösterin.

Unutmayın: bu tehlikeli ortamda çalışırken ulusal mevzuat ve

yönergenize başvurun.

3.1 Tehlikeler nelerdir?

Deniz taşıtlarındaki tehlikeler ciddiyet açısından çeşitlilik gösterir. Hiçbir alternatif
bulunmadığında yükü yalnızca muayene etmeli ve numune almalısınız. Bazı
ortamlara girmeden önce kapsamlı eğitim almanız gerekir. Asla geminin
kaptanını veya sorumlu güverte görevlisini bilgilendirmeden çalışmaya
başlamamalısınız.

Başlıca tehlikelerden bazıları aşağıda sıralanmaktadır:

Tehlike Karşı tedbir

Yalnız çalışma: Yalnız Yalnız çalışma: Yalnız çalışmaktan kaçının; fakat
çalışırken, sıkışma yalnız çalışmanız gerekirse güvenliğinizi kontrol
veya yaralanma ve etmekten sorumlu kişiler ile iyi iletişim kurmayı
yardım isteyememe sürdürün ve çalışmaya başlamadan önce her
tehlikesi zaman yerinizi ve maksadınızı başkalarına
bulunmaktadır. bildirin. Ofisten ayrılmadan önce telsizinizi
kontrol etmeyi unutmayın.
Aydınlatma: Yeterli Aydınlatma: Yeterli aydınlatma bulunmuyorsa,
aydınlatma sağlamak örneğin ambar ağızlarını veya girişleri açarken,
gemi kaptanının uygun bir IS el feneri veya iş lambası
sorumluluğudur; fakat kullanılabilir.
bu durum her zaman
mümkün değildir.
Kayma ve Kayma ve düşme: Uygun anti-statik, kaymaz
düşme: Gemi ayakkabılar/botlar giyin. Yağların dökülebileceği
güvertesi ıslak veya güverte makinelerinin etrafında veya sızıntı
kayma riski getiren yapan yük belirlendiğinde özel dikkat gösterin.
yağ veya balık
https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 4/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

kalıntıları ile kaplı

olabilir.
Makineler: Gemi demir Makineler: Hareketli makinelerden uzakta durun
atmış vaziyette iken, ve reflektörlü kıyafet ve baret takın.
aşağıdakileri kapsayan Unutmayın: operatörün, özellikle ambarda sınırlı
çeşitli makineler bir görüş alanı bulunmaktadır. Görevlilerin veya
kullanımda olabilir: mürettebatın tüm talimatlarına uymalısınız.
havalandırma Unutmayın: gelgit havzalarında geminin tonoz
ekipmanı; hatlarının, vinçler kullanılarak sık sık
ayarlanması gerekebilir. Bu işlemlerden çok
jeneratörler;
uzakta durun.
vinçler;
forklift, vinç,
konveyör veya
asansörler dahil
olmak üzere yük
taşıma
makineleri.

Asbest: Modern deniz Asbest: Eski deniz taşıtlarında veya düşük

taşıtları herhangi bir standartlara sahip ülkelerde kayıtlı deniz
sağlığa zararlı asbest taşıtlarında özel dikkat gösterin. Herhangi boru
içermez; ancak eski kaplamasını veya yalıtımını ellemeyin. Bir risk
taşıtlar yangın bulunduğunu düşünürseniz derhal alanı terk
koruması veya ısı edin ve kaptanı bilgilendirin.
yalıtımı olarak asbest
bulundurabilir.
Gemi Gemi ekipmanı: Gemi kaptanı tarafından temin
ekipmanı: Gemide edilen ekipmanı kullanmanız zaruri olmamalıdır.
tedarik edilecek Gerekli olması halinde, uygun eğitimle daima
güvenlik ekipmanını resmi ekipmanlar kullanılmalıdır.
kullanma fırsatı teklif
edilebilir. Ancak, nasıl
kullanılacağı
konusunda
eğitilmedikçe ve
çalışma düzeninden
tatmin olmadıkça
bunları
kullanmamalısınız.
Soğuk hava Soğuk hava depoları:
depoları: Soğuk hava Zorlukla karşılaşmanız halinde yardım
depolarının istemek için daima kapının dışında birilerini
kendiliğinden kilitleme görevlendirin.
mekanizmaları
İçeri girmeden önce depoda yeterli oksijen
bulunabilir ve eşyayı
bulunduğunu ve sağlığa zararlı gaz
korumak için özel bir
bulunup bulunmadığını kontrol edin.
ortama sahip olabilir.
Genellikle -25 °C veya Soğuktan korunmak için yalıtımlı kıyafet
daha düşük sıcaklıkta giyin.
tutulurlar. Vücut ısınızın çok düşük bir seviyeye
düşmemesini sağlamak için soğuk hava

https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 5/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

deposunda geçireceğiniz süreyi sınırlayın.

Yağlar ve diğer Yağlar ve diğer döküntülerle temas: Bir döküntü

döküntülerle veya konteynerden bir sızıntı görürseniz, bunun
temas: Yağ tanımlanıp tanımlanmadığını kontrol edin. Yetkili
döküntüleri veya sızıntı bir kişi tarafından tamamen güvenli olduğuna
yapan yükler ile hükmedilmedikçe uzaklaşın ve kaptanı
karşılaşabilirsiniz. Yağ bilgilendirin. Güvenli görülseler dahil
veya yük, temas veya döküntülerle, bir cilt reaksiyonundan mustarip
soluma yoluyla sağlığa olabileceğiniz için herhangi temastan kaçının.
zararlı olabilir. Herhangi bir semptom belirirse uygun tıbbi
müdahaleye başvurun.
Unutmayın: kendi başlarına güvenli olan
kimyasallar dahi zehirli dumanlar yayarak
veya yaralanmaya veya yangın başlatmaya
yeterli ısılar çıkararak birbirleriyle (veya
ortamdaki su buharı ile) tepkimeye
girebilir.
Aşırı gürültü: Demirli Aşırı gürültü: Riskleri değerlendirmeli ve
haldeyken dahi gemide maruziyeti sınırlamalısınız veya kulak
çalışırken, koruyucular kullanmalısınız. Orta düzeyde
aşağıdakileri içeren gürültüye dahi uzun süreli maruziyet işitme
birçok gürültülü duyunuza zarar verebilir.
makineler bulunabilir: Unutmayın: aşırı gürültü iletişimi
havalandırma engelleyebilir ve diğer tehlikelere karşı
ekipmanı; farkındalığınızı azaltabilir.
jeneratörler;
vinçler;
forklift, vinç,
konveyör veya
asansörler dahil
olmak üzere yük
taşıma
makineleri.

Dar alanlar: Daha önce Dar alanlar: Asla uygun eğitim ve ekipman

belirtildiği gibi, olmadan herhangi bir dar alana
gemilerde aşağıdakileri girmeyin. Daima bir risk değerlendirmesi
kapsayan dar alanlar: gerçekleştirilmeli ve herhangi bir dar alana
balast tankları, girmeden önce kaptandan veya sorumlu
güverte görevlisinden izin alınmalıdır.
saklama dolapları,
yük ambarı ve
tankları,
motor ve makine
daireleri

zehirli dumanlar ve
maddeler dahil olmak
üzere çok çeşitli riskler
oluşturabilir.

https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 6/7
17.01.2022 16:50 Sağlık ve Güvenlik: Gemilerde ve deniz taşıtlarında güvenli çalışma - SAMANCTA

Bu bölümde yer alan kılavuz bilgiler, bazen muayene ve numune alma prosedürü
sırasında karşılaşılan risklere, kullanmanız gereken güvenlik ekipmanları ve almanız
gereken önlemlere ait genel uyarı işlevini amaçlamaktadır.
Daha fazla bilgi için ulusal idarenizin mevzuat ve yönergesine başvurmalısınız.

https://uygulamalar.gtb.gov.tr/samancta/Safety/WorkOnShipsVessels_TR.htm 7/7