ESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

2021-2022 GÜZ DÖNEMİ DERS 8

ÖMB429 AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENME

Açık ve Uzaktan
Öğrenme Ortamları

Doç. Dr. E. Pınar UÇA GÜNEŞ

İçerik
• Eşzamanlı ve Eşzamansız Ortamlar
• Öğrenme ve İçerik yönetim sistemleri
• Açık erişim ortamları (web 2.0 araçları, kitlesel açık çevrimiçi
dersler…)
Öğrenme Ortamları

Öğrenme sürecinde altyapı olarak farklı yönetim sistemleri kullanılabilir.

Bunlar;

Öğrenme Yönetim Sistemleri,

İçerik Yönetim Sistemleri,
Öğrenme Portalları,
Sanal Sınıf Ortamları vb.

Bu sistemler sundukları araçlar, bileşenler, kullanıcı türleri,

değerlendirme, analiz, etkileşim ve iletişim imkanlarına göre
sınıflandırılmaktadır.
Öğrenme Yönetim Sistemleri - ÖYS
(Learning Management System - LMS)
• Öğrenme sürecinde kullanılan diğer teknolojilerden farkı:
doğrudan öğrenmeye yönelik tasarlanmış olması
• «Derslerin, eğitim programlarının veya öğrenme ve geliştirme
programlarının yönetimi, dokümantasyonu, izlenmesi,
raporlanması, otomasyonu ve sunulması için bir yazılım»
• «Öğrenme hedeflerine ulaşmak için planlanmış, öğretme sürecini
yönetebilen, tüm kullanıcıları arasında iletişimi, etkileşimi,
denetimi, koordinasyonu sağlayan, eğitim materyallerinin
yönetimine, yapılandırılmasına imkan tanıyan sistem»
ÖYS’lerde Olması İstenen Özellikler
• Diğer sistemlerle çalışabilirlik ve uyum
• Arşivleme ve dosya yönetim yetenekleri
• Yeniden kullanılabilirlik (içerik dönüşümü)
• Öğrenme nesnelerinin tutarlı düzenlenmesi
• Hızlı erişilebilirlik
• İçerik oluşturulurken kullanılan diğer araçları desteklemesi (metin,
sunum dosyası, pdf vb. )
• Kullanışlı arayüz
• Amaca uygunluk
• Kurumsal ve kültürel özelliklere uygunluk
• Uyarlanabilir öğrenme desteği
ÖYS’ler
• Hazır (satın alınabilir)
• Kurum tarafından geliştirilebilir
ÖYS’lerin Genel Özellikleri
• Öğrenen merkezli yapı
• Erişilebilirlik
• Kullanım açısından mekândan bağımsızlık
• Esnek kullanıcı yetkileri
• öğrenen, öğreten, yönetici ve diğer yetkiler
• Kolay içerik üretimini desteklemesi
• web 2.0 araçlarını desteklemesi, hazır içerik şablonu sunması ..vb.
• İçerik yönetim arayüzü sunması
• Farklı dersler ile ilişkilendirme, kolay içerik takip ve yönetimi
• Ergonomik arayüz tasarımına sahip olması
• İletişim ve sosyalleşme olanakları
• Öğrenen ve öğreten, diğer öğrenenler, ortam, içerik etkileşimlerini
kolaylaştırıcı arayüz ve araçlar
ÖYS’lerin Genel Özellikleri -devam
• Yönetim ve raporlama yetenekleri
• Yönetici ve öğretenlerin analitiklere ulaşabilmesi ve süreçte dikkate alması
• Değerlendirme araçları
• Ders değerlendirme araçlarında çeşitlilik
• Öğrenen, öğrenen materyali, ders, grup, bölüm, fakülte, sistem
değerlendirmesine olanak tanıyan araçlar
ÖYS’de içerik paketleme ve öğrenme
yönetim standardı
• SCORM
• ÖYS’ye yüklenecek e-Öğrenme içeriğinin paketlenmesi için genel kabul
görmüş bir e-Öğrenme içerik paketleme modeli
• İçeriklerin taşınabilirliği, farklı ÖYS’lere kurulabilmesi, ders kapsamındaki
etkinlik ve başarının izlenmesi
• Tin Can API / Experience API (xApi)
• Öğrenenin eşzamanlı ve eşzamansız deneyim verileri
• Biçimsel (ders) ve biçimsel olmayan (web sayfaları, oyunlar, sosyal medya
etkileşimleri vb.) deneyimlerin kaydı için oluşturulan kural ve yazılımları içerir.
• Diğer yetkili sistemlerin kullanımına da açık
İçerik Yönetim Sistemleri
(Content Management Systems)
• İçeriğin bir web portalı üzerinde oluşturulduğu ve depolandığı yapı
• İçerikler özel ya da genel kullanıcıya sunulabilir
• Ör: Joomla, Drupal, Blogspot, Wordpress, vb.
Öğrenme İçerik Yönetim Sistemleri
(LCMS)
• Öğrenme Yönetim Sistemi ve İçerik Yönetim Sisteminin birleşimi
• Hem öğrenenin hem de içerik tasarımcısının temel kullanıcı olduğu
yapı
• İçerik havuzu bileşenlerine daha esnek erişim ve daha fazla yönetim
seçeneği
• Öğrenme nesnelerinin yönetimine odaklanır
• Çeşitli küçük kaynak içerikli nesnelerden derslerin (genellikle
dinamik olarak) birleştirilmesine olanak tanır
ÖYS Türleri Özellikleri
• Lisanslı ÖYS
• yazılım firmaları tarafından geliştirilmekte
(ör: Blackboard)
• ücretli
• profesyonel
• destek açısından bağımlılık
• az kullanıcı için pahalı olabilir
• firmanın piyasadan çekilme durumu olursa destek kaybı
• ekstra eklenmek istenen araçlar için esneklik düşük
ÖYS Türleri Özellikleri
• Açık kaynak kodlu ÖYS
• bireyler ya da konsorsiyumlar tarafından geliştirilmekte
(ör: Moodle, Canvas, Sakai vb.)
• kurulumu, sürdürülmesi, takibi, bakımı vb. için yetkin personel gerekliliği
• üretici firmadan bağımsız
• kodlar üzerinde ekleme ve değişiklik yaparak geliştirilebilir
• herkes tarafından erişilebilir güncellemelerin alınmasını sağlar
• kullanıcı gereksinimlerine daha duyarlı ve esnek
• herkesin geliştirmesine açık olması nedeniyle işbirliği sağlar
• lisans maliyeti yok; ücretsiz
• güncellemeler ücretsiz
ÖYS Diğer Sistemlerle Entegrasyon
• ÖYSlerin, diğer sistemlerle* entegrasyonu için destek gereksinimi söz konusu
(insan kaynağı, hizmet alımı vb.)

• Öğrenci Bilgi Sistemi

• Personel Bilgi Sistemi
• Sosyal medya
• Kütüphane hizmetleri
• Sanal sınıf (ör: Zoom)
• Bulut depolama araçları (ör: Google Drive)
• Diğer harici araçlar (ör: intihal yazılımları (turnitin))