Bài toán.

Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức

2020  √ 2022
P = 32x5 − 40x3 + 10x − 1 + 16x3 − 12x + 5 − 1 .

Lời giải. Hiển nhiên P ≥ 0. Để chứng tỏ min P = 0 thì ta cần chứng minh tồn tại số thực x mà
√
32x5 − 40x3 + 10x − 1 = 16x3 − 12x + 5 − 1 = 0.

Vì 32x5 − 40x√3 + 10x − 1 = (2x − 1)(16x4 + 8x3 − 16x2 − 8x + 1) và x = 1/2 không là nghiệm của đa thức
16x3 − 12x + 5 − 1 nên ta cần chứng minh tồn tại x ∈ R để

16x4 + 8x3 − 16x2 − 8x + 1 = 0, (1)

√
16x3 − 12x + 5 − 1 = 0. (2)

Gọi α là một nghiệm của (2), tức là √

16α3 − 12α − 1 + 5 = 0. (3)
Ta suy ra  √  √ 
16α3 − 12α − 1 + 5 16α3 − 12α − 1 − 5 = 0,

2
16α3 − 12α − 1 − 5 = 0,
4 2α2 − α − 1 16α4 + 8α3 − 16α2 − 8α + 1 = 0.



√
1+ 5
Nếu mà 2α2 − α − 1 = 0 thì kết hợp với (3) ta tìm được ngay α = 4 . Từ đây ta có các nhận xét sau
√
• Nếu α 6= 1+ 5
4 thì
16α4 + 8α3 − 16α2 − 8α + 1 = 0.

• Ta có thể phân tích

√ !
√ 1+ 5
16x3 − 12x + 16x2 + ax + b .


5−1= x−
4

Bằng cách đồng nhất hệ số ta tìm được

 √  √ 
a=4 1+ 5 , b=2 5−3 .
√
√ √
Nhưng đa thức 16x2 + 4 1 + 5 x + 2 5 − 3 còn có hai nghiệm thực nữa khác 1+4 5 (chỉ cần kiểm tra


√ √
∆ > 0 và thay giá trị kia vào là được), nên tồn tại một nghiệm thực α 6= 1+4 5 của 16x3 − 12x + 5 − 1. Theo
nhận xét trước thì
16α4 + 8α3 − 16α2 − 8α + 1 = 0.
Giá trị α đó chính là giá trị cần tìm.
Bài toán kết thúc.