Στοματική Χειρουργική ΙΙ

10ο Εξάμηνο

Αντιμετώπιση περιακρορριζικής
αλλοίωσης

Νάντια Θεολόγη-Λυγιδάκη
Επίκουρη Καθηγήτρια
Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής

ΝΘΛ
Περιακρορριζική αλλοίωση: διαφορική διάγνωση

 Ακρορριζικό κοκκίωμα
 Ακρορριζική κύστη

Σπανιότερα με παρόμοια εικόνα μπορεί να είναι:

 Αντίδραση ξένου σώματος

 Περιρριζική γιγαντοκυτταρική βλάβη

 Οστική δυσπλασία (με αντικατάσταση οστού)

 Περιρριζικό νεόπλασμα (οστεοποιούμενο ίνωμα,

οστεοειδές οστέωμα, λέμφωμα, λευχαιμία,
ιστιοκυττάρωση από κύτταρα Langerhans)
ΝΘΛ
Περιακρορριζική αλλοίωση οδοντογενούς αιτιολογίας

 Το βασικό αίτιο της περιακρορριζικής φλεγμονής

στην αρχή και αλλοίωσης στην συνέχεια, είναι το
μικροβιακό φορτίο των ριζικών σωλήνων
 Προηγείται πολφική νέκρωση (ποικίλης αιτιολογίας)
 Η περιακρορριζική αλλοίωση επομένως
δημιουργείται σαν τοπική αντίδραση στον
μικροβιακό παράγοντα του πολφού

ΝΘΛ
Ακρορριζικό κοκκίωμα ή ακρορριζική κύστη

 Η πολφική νέκρωση δημιουργεί χρόνια φλεγμονή γύρω

από το ακρορριζικό τρήμα (ή κάποιο πλάγιο ριζικό τρήμα)
 Συχνότερη εξέλιξη: δημιουργία ακρορριζικού
κοκκιώματος
 Η χρόνια φλεγμονή στο ακρορρίζιο επηρεάζοντας τα
υπολείμματα του Malassez και αλλάζοντας τις
μεταβολικές οδούς, μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία
επιθηλίου και κυστικής κοιλότητας
 Απεικονιστικά: Απορρόφηση οστού και παρουσία
ακτινοδιαύγασης

Οικονομοπούλου Π, Triantafyllou A: Παθοβιολογία της περιριζικής

μονόχωρης ακτινοδιαύγασης, Στοματολογία, 2007,64(1): 3-37

ΝΘΛ
Υπάρχει πλήρης τεκμηρίωση της ευθύνης του μικροβιακού
παράγοντα για την δημιουργία των περιακρορριζικών αλλοιώσεων

 Ο μικροβιακός πληθυσμός εντός του ρ.σ. και κυρίως στην

ακρορριζική περιοχή, είναι οργανωμένος με την μορφή
βιοϋμένα
 Η πολυπλοκότητα του συστήματος των ρ.σ. και ειδικά του
ακρορριζικού τεταρτημορίου καθιστά εξαιρετικά δυσχερή, αν
όχι αδύνατη, την απαλλαγή από τον μικροβιακό παράγοντα
 Η μέγιστη συγκέντρωση μικροβίων παρατηρείται στο κέντρο της
περιακρορριζικής αλλοίωσης. Σε κάθε αλλοίωση απομονώνονται μόνο
4 – 10 μικροβιακά στελέχη με προεξάρχοντα τον Enterococcous Faecalis
 Σε δόντια με νεκρό πολφό και περιακρορριζική αλλοίωση έχει
βρεθεί ότι μετά την ολοκλήρωση της ένδο σε μια συνεδρία
εξακολουθούν να ανευρίσκονται μικρόβια ακρορριζικά.
ΝΘΛ
Περιακρορριζική αλλοίωση οδοντογενούς
αιτιολογίας: Κλινική εικόνα

 Ασυμπτωματική - Τυχαίο ακτινογραφικό εύρημα

 Παρουσία ύποπτου δοντιού
 Πόνος διάχυτος στην περιοχή και πόνος κατά
την οδοντική σύγκλειση
 Διόγκωση, διάταση φλοιώδους πετάλου
 Παρουσία συριγγίου στον βλεννογόνο σύστοιχα
 Δυσμενής εξέλιξη με έντονη εικόνα φλεγμονής
 Απόστημα οδοντοφατνιακό

ΝΘΛ
Περιακρορριζική αλλοίωση: Διαγνωστικά μέσα

α) Ακτινογραφικός έλεγχος
β) Δοκιμασία ζωτικότητας του πολφού

 Διαφορική διάγνωση

ΝΘΛ
 Περιακρορριζική αλλοίωση: Αντιμετώπιση

Δόντι με καλή πρόγνωση

 Χωρίς ένδο: ενδοδοντική θεραπεία,
παρακολούθηση
 Με προϋπάρχουσα ατελή ένδο:

α) επανάληψη ένδο, παρακολούθηση

β) επανάληψη ένδο και χ.α. βλάβης (ακρορριζεκτομή και
ανάστροφη έμφραξη)
γ) χ.α. βλάβης με ακρορριζεκτομή και ανάστροφη
έμφραξη μόνο
ΝΘΛ
 Περιακρορριζική αλλοίωση: Αντιμετώπιση

Αναμενόμενο αποτέλεσμα
Υποχώρηση των συμπτωμάτων, κλινικά και
ακτινογραφικά, σε εύλογο χρονικό διάστημα
Μη αναμενόμενο αποτέλεσμα
Μη υποχώρηση αλλοίωσης: επανάληψη επέμβασης?

Δόντι με κακή πρόγνωση ή μη διαχειρίσιμο προσθετικά

Εξαγωγή δοντιού και χειρουργική αφαίρεση αλλοίωσης

 Ιστολογική εξέταση του ιστοτεμαχίου

ΝΘΛ
Κλινική και ακτινογραφική εικόνα

Οδοντικό τραύμα, νέκρωση

πολφού του 22, ακρορριζική
κυστική αλλοίωση

ΝΘΛ
Συμπτωματικός ο 46, προγραμματίζεται προσθετική αποκατάσταση

Ατελής ενδοδοντική θεραπεία, ακρορριζική αλλοίωση

ΝΘΛ
Ατελείς ενδοδοντικές θεραπείες και
περιακρορριζικές αλλοιώσεις.
Προσθετικές αποκαταστάσεις

ΝΘΛ
 Η επέμβαση περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια

 Τοπική αναισθησία
 Αναπέταση κρημνού βλεννογονοπεριοστέου (ολικού πάχους)
 Ανεύρεση, οριοθέτηση της αλλοίωσης με αφαίρεση του
προστομιακού οστού (με φρέζα οστού)
 Εντοπισμός του ακρορριζίου
 Αφαίρεση των παθολογικών περιακροριζικών ιστών (κοχλιάριο
οστού)
 Αποκοπή του ακρορριζίου, εντοπισμός τρήματος και
προυπάρχοντος εμφρακτικού υλικού ένδο
 Παρασκευή κοιλότητας στο ριζικό τρήμα
 Έμφραξη της κοιλότητας
 Συμπληρωματικός έλεγχος για τυχόν υπόλοιπα περιακρορριζικής
βλάβης
 Περιποίηση, πλύσεις, συρραφή
ΝΘΛ
Παλαιό οδοντικό τραύμα,
νέκρωση πολφού του 22,
ακρορριζική κυστική
αλλοίωση: Η επέμβαση

ΝΘΛ
Ενδοδοντική θ. και ανάστροφη έμφραξη.

Η αρχική εικόνα και η τελική όπου

φαίνονται η ενδοδοντική θεραπεία, η
ακρορριζεκτομή και η οστική επούλωση

ΝΘΛ
Ατελείς ενδοδοντικές θεραπείες, περιακρορριζικές κυστικές
αλλοιώσεις, προσθετικές αποκαταστάσεις

ΝΘΛ
Η επέμβαση, το παρασκεύασμα για ιστολογική εξέταση

ΝΘΛ
Άνδρας 34 ετών με ακροριζική αλλοίωση.
Αρχική αντιμετώπιση με επανάληψη ενδοδοντικής θεραπείας

ΝΘΛ
Εκτεταμένη αλλοίωση που
εμπλέκει 2 δόντια στηρίγματα.

Ενδοδοντική θεραπεία και

χειρουργική αφαίρεση βλάβης:
επιτυχημένο αποτέλεσμα

ΝΘΛ
Οι ακρορριζικές βλάβες μετά την επέμβαση

 Όσο μικρότερη είναι η βλάβη, τόσο αυξάνονται οι

πιθανότητες οριστικής θεραπείας της μόνο με
σωστή ενδοδοντική θεραπεία
 Τα κοκκιώματα φαίνεται ότι ανταποκρίνονται πιο
συχνά και υποχωρούν με την ενδοδοντική
θεραπεία μόνο
 Οι μεγαλύτερες βλάβες μπορεί να «επουλωθούν»
με ανάπτυξη πυκνού ινώδους συνδετικού ιστού
στο έλλειμμα

ΝΘΛ
Οι ακρορριζικές βλάβες μετά την επέμβαση

 Οι ακρορριζικές κυστικές βλάβες έχει βρεθεί ότι

διακρίνονται σε 2 τύπους:
 Αυτές που επικοινωνούν με τον ριζικό σωλήνα
(ψευδοκύστεις- pocket cysts)
 Αυτές που έχουν αποκοπεί και έχουν κλειστό
τοίχωμα (αληθείς κύστεις)
 Οι πρώτες αναφέρεται ότι μπορεί να
υποχωρήσουν μόνο με ενδοδοντική θεραπεία ενώ
για τις δεύτερες απαιτείται και χειρουργική
επέμβαση
ΝΘΛ
 Σε αναδρομικές μελέτες, τα ποσοστά θεραπείας
περιακροριζικής αλλοίωσης με ένδο μόνο
κυμαίνονται στο 60- 75%
 Η πρόγνωση αποτελεσματικής αντιμετώπισης μιας
περιακρορριζικής φλεγμονής με ενδοδοντική
θεραπεία μόνο διαφοροποιείται ανάλογα με την
έκταση, την διάρκεια και την συμπτωματολογία που
παρουσιάζει η περιακρορριζική αλλοίωση

ΝΘΛ
Πότε άλλοτε έχει ένδειξη η επέμβαση στο ακρορρίζιο?

 Όταν η βλάβη δεν υποχωρεί μετά από άρτια

ενδοδοντική θεραπεία
 Όταν είναι αδύνατη η ενδοδοντική θεραπεία ή η
επανάληψή της :
 θραυσμένο εργαλείο στον ριζικό σωλήνα
 ενδορριζικός άξονας
 εμφρακτικό υλικό εκτός ακρορριζίου
 μεγάλη κάμψη ριζικού σωλήνα
 ενασβεστιωμένος ριζικός σωλήνας κ.α.

ΝΘΛ
Ποιες είναι οι βελτιώσεις στην χειρουργική
του ακρορριζίου?

 Η λοξοτόμηση κατά την αφαίρεση του ακρορριζίου

καλύτερα να αποφεύγεται για βιολογικούς λόγους
 Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συσκευή laser με ειδικά
ακροφύσια για την διαμόρφωση της ακρορριζικής
κοιλότητας και την ακρορριζεκτομή
 Χρησιμοποιούνται πιο βιοσυμβατά και λιγότερο τοξικά
εμφρακτικά υλικά στην ανάστροφη έμφραξη
 Η όλη διαδικασία μπορεί να γίνει πιο σωστά με την χρήση
μεγεθυντικών μέσων και στοχευμένου φωτισμού

ΝΘΛ
Τα υλικά της ανάστροφης έμφραξης

 MTA (Mineral Trioxide Aggregate cement)

 Super EBA (32% eugenol + 68% ethoxy benzoic acid)
 Αμάλγαμα (παλαιότερη επιλογή)

 Σήμερα έχει επικρατήσει το MTA καθώς επιτυγχάνει

καλύτερη απόφραξη από τα άλλα δύο

 Agrabawi J: Sealing ability of amalgam, super EBA cement, and MTA

when used as retrograde filling materials. Br Dental J, 188, 266-268,
2000

ΝΘΛ
 Συμπερασματικά

 Το φάσμα των παθολογικών εξεργασιών που

εμφανίζονται σαν περιρριζική ακτινοδιαύγαση είναι
ευρύ
 Συνήθως όμως και εφόσον υπάρχει αντίστοιχο
εύρημα, πρόκειται για βλάβες οδοντογενούς
αιτιολογίας
 Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τα
ευρήματα
 Το χειρουργικά αφαιρούμενο ιστοτεμάχιο πρέπει
πάντα να εξετάζεται ιστολογικά
ΝΘΛ
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

ΝΘΛ