Professional Documents
Culture Documents
OS PROCESOS LECTORES
1. Introducción: que significa ler?
OS MOVEMENTOS OCULARES
• Avance de forma lineal polo texto?
2. Procesos básicos o decodificación: procesos perceptivos
OS MOVEMENTOS OCULARES
• Avance de forma lineal polo texto?
• Huey & Javal
A EXTRACCIÓN DA INFORMACIÓN
MEMORIA ICÓNICA:
•Mantén rasgos físicos dos estímulos
• Gran capacidade
• Curta duración (± 250 ms ou chegada novo material)
MEMORIA DE TRABALLO:
Maior duración (15-20 s)
•
• Capacidade reducida (7 ± 2)
• Análises categoriais dos estímulos → Representacións abstractas
3. Procesos básicos o decodificación: identificación das letras
Importantes implicacións
educativas!
3. Procesos básicos o decodificación: identificación das letras
Efecto de superioridade
de palabra
HIPÓTESE DO
RECOÑECEMENTO
PREVIO DAS LETRAS
Evidencia:
• Comezo tardío lectura palabras longas
• Lectura lenta se letras alteradas
MODELOS SERIAIS
De 1 en 1, esquerda a dereita
HIPÓTESE DO
RECOÑECEMENTO
PREVIO DAS LETRAS
Evidencia:
• Comezo tardío lectura palabras longas
• Lectura lenta se letras alteradas
MODELOS EN PARALELO
Efecto de superioridade da
palabra
3. Procesos básicos o decodificación: identificación das letras
HIPÓTESE DO
RECOÑECEMENTO PREVIO
DAS LETRAS
Evidencia:
• Comezo tardío lectura palabras longas
• Lectura lenta se letras alteradas
PROBLEMAS:
• Palabras de caixa alternada vs. de caixa uniforme
98.9% de acertos
(Perea e Lupker, 2002)
3. Procesos básicos o decodificación: identificación das letras
SUPERCALIFRAGILISTICUISPIALIDOSO
Weaver, 2002
Porción inicial
Unidade subléxica?
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
Recoñecemento de
Procesamento visual
Percepción palabras e acceso a
(identificación letras)
significado
Recoñecemento de
Procesamento visual
Percepción palabras e acceso a
(identificación letras)
significado
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
LEXICALIDADE
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
LONXITUDE
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
Palabra precedida doutra (ou
IMAXINABILIDADE frase/texto) con relación semántica,
máis rápido que se non precedida
VECINDADE
ORTOGRÁFICA
LONXITUDE
PRIMING
SEMÁNTICO
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
LEXICALIDADE
FRECUENCIA
IDADE
ADQUISICIÓN
REGULARIDADE
LONXITUDE
PRIMING
SEMÁNTICO
CONTEXTO
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
SI
NON
• Efecto de frecuencia
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras)
Como se ven
Como soan
Léxico visual
SISTEMA
Léxico auditivo
SEMÁNTICO
Léxico fonolóxico
Como se
pronuncian
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
Palabra escrita (Coltheart 1982,
1985)
Identificación das
letras
Léxico visual
Mecanismo de
conversión grafema-
Léxico auditivo SISTEMA SEMÁNTICO
fonema
Léxico fonolóxico
Fonemas
/fala/
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
Palabra escrita (Coltheart 1982,
1985)
RUTA FONOLÓXICA
(subléxica ou Identificación das
indirecta) letras
Mecanismo de
conversión grafema-
Léxico auditivo SISTEMA SEMÁNTICO
fonema
Léxico fonolóxico
Almacén grafémico
Fonemas
Almacén fonémico
/fala/
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
Palabra escrita (Coltheart 1982,
1985)
RUTA LÉXICA (ou Identificación das
directa) letras
Léxico visual
SISTEMA SEMÁNTICO
Léxico fonolóxico
Fonemas
/fala/
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
Palabra escrita (Coltheart 1982,
1985)
Léxico visual
Mecanismo de
conversión grafema-
Léxico auditivo SISTEMA SEMÁNTICO
fonema
Léxico fonolóxico
Fonemas
/fala/
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
(Coltheart 1982,
1985)
IRREGULARES
REGULARES
RUTA LÉXICA
RUTA FONOLÓXICA
PALABRAS
PSEUDOPALABRAS
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
(Coltheart 1982,
1985)
IRREGULARES
FRECUENTES
RUTA FONOLÓXICA
PALABRAS
PSEUDOPALABRAS
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
(Coltheart 1982,
1985)
IRREGULARES
FRECUENTES
DISLEXIAS ADQUIRIDAS
RUTA FONOLÓXICA
PALABRAS
PSEUDOPALABRAS
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
(Coltheart 1982,
1985)
IRREGULARES
FRECUENTES
DISLEXIAS ADQUIRIDAS
RUTA FONOLÓXICA
PALABRAS
PSEUDOPALABRAS
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
(Coltheart 1982,
1985)
LINGUAS OPACAS
INFRECUENTES
MENOR DESTREZA
LECTORA
RUTA FONOLÓXICA
PALABRAS LINGUAS
TRANSPARENTES
PSEUDOPALABRAS
4. Procesos básicos o decodificación: procesamento léxico
(recoñecemento das palabras) MODELOS DUAIS
Palabra escrita (Coltheart 1982,
1985)
• Independencia
funcional das vías? Identificación das
letras
• Ruta fonolóxica máis
directa? Léxico visual
Mecanismo de
conversión grafema-
Léxico auditivo SISTEMA SEMÁNTICO
fonema
Léxico fonolóxico
Fonemas
/fala/
5. Bases neurais do recoñecemento de palabras
GESCHWIND (1970)
Frontal Parieto-
esquerda temporal
esquerda Occipitais
Vía
fonolóxica
Frontal inferior Vía léxica
esquerda
Temporal superior
esquerda
5. Bases neurais do recoñecemento de palabras
Vía léxica
Recoñecemento
preléxico
Occipito-
Acceso a Acceso léxico temporal
significado
Circunvolución
Temporal fusiforme
media
5. Bases neurais do recoñecemento de palabras
FRANCÉS
INGLÉS
ITALIANO
Área de mecanismo
Área representacións
conversión grafema-
ortográficas das palabras
fonema
5. Bases neurais do recoñecemento de palabras
GOSWAMI (2006)
Primeiros anos
escolaridade: vía fonolóxica
5. Bases neurais do recoñecemento de palabras
GOSWAMI (2006)
Lectoras máis
experimentadas: vía léxica
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
Procesos sintácticos
Analizan:
• as estruturas das oracións
• os papeis que cada palabra xoga na oración
• como se relacionan entre elas
Procesos semánticos
Encárganse de:
• extraer o significado do texto
• integración na memoria
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
SINTACTICAMENTE SEMANTICAMENTE
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
SINTACTICAMENTE SEMANTICAMENTE
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
➢ SEGMENTAR en constituíntes
➢ SEGMENTAR en constituíntes
➢ Asignar ETIQUETA SINTÁCTICA
SN SV
SN SP
SN
A N V A N P+A N
A nai mercou un libro á nena
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
➢ SEGMENTAR en constituíntes
➢ Asignar ETIQUETA SINTÁCTICA
➢ Establecer as RELACIÓNS SINTAGMÁTICAS
➢ Construír ESTRUTURA XERÁRQUICA
SN SV
SN SP
SN
A N V A N P+A N
A nai mercou un libro á nena
(suxeito) (verbo) (CD) (CI)
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
IA
PROCESADOR
PROCESOS
SINTÁCTICO
SEMÁNTICOS
Neuropsicoloxía
Afásicos de Broca:
✓ O óso é comido polo can
X O lobo é atacado polo can
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
Os signos de puntuación
Os signos de puntuación
PROCESADOR
SINTÁCTICO
ESTADÍO 1 ESTADÍO 2
SEMÁNTICA E
CLAVES
PRAGMÁTICA
✓ X
Nova estrutura
Definitiva
sintáctica
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
PROCESADOR
SINTÁCTICO
ESTADÍO 1 ESTADÍO 2
SEMÁNTICA E
CLAVES
PRAGMÁTICA
PROCESADOR
SINTÁCTICO
ESTADÍO 1
CLAVES
Estrutura sintáctica
provisional
PROCESADOR
SINTÁCTICO
Frazier e cols.
Funcionamento en 2 fases:
1) Se asignan nodos léxicos e sintácticos, máximo 6 palabras
2) Se engaden nodos superiores
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
PROCESADOR
SINTÁCTICO
Frazier e cols.
PROCESADOR
SINTÁCTICO
Frazier e cols.
1. Adxunción mínima:
-A filla que tivo un accidente
-O coronel que tivo un accidente
PROCESADOR
SINTÁCTICO
Frazier e cols.
PECHE
TARDÍO
ADXUNCIÓN
MÍNIMA
INGLÉS
CASTELÁN
6. Procesos superiores ou comprensión: O procesamento sintáctico
PROCESADOR
SINTÁCTICO
CONCLUSIÓNS:
https://www.ted.com/talks/jacqueline_woodson_what
_reading_slowly_taught_me_about_writing
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
ANÁLISE SEMÁNTICA
REPRESENTACIÓN
SEMÁNTICA DO TEXTO
PROCESOS DE
INFERENCIA
VÍNCULO
INFORMACIÓN
DADA (lectora)
MODELO MENTAL
(interpretación
semántica)
INFORMACIÓN
NOVA (texto)
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
➢ Extracción do significado
• Interactúan en paralelo
• Extracción do significado → comprensión superficial,
recordo, resumo
• Integración nos coñecementos → nivel de comprensión
profundo e aprendizaxe
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
TEXTO ESCRITO
Texto de superficie
Texto base
Kintsch &
Modelo mental Van Dijk
Coñecementos de
lector/a
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto de superficie
TEXTO
ESCRITO
Modelo mental
Coñecementos
de lector/a
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
Representación proposicional ESCRITO
Texto base
Un coche atropelou á veciña:
Coñecementos
de lector/a
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
Representación proposicional ESCRITO
Texto base
Coñecementos
de lector/a
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
Representación proposicional ESCRITO
3 operacións:
1. Identificación ideas/proposicións
Texto base
2. Construción microestrutura
3. Construción macroestrutura
Modelo mental
Coñecementos
M M M M M de lector/a
p p p p p p p p p p p p
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
Representación proposicional ESCRITO
3 operacións:
1. Identificación ideas/proposicións
Texto base
2. Construción microestrutura
3. Construción macroestrutura
Creación macroestrutura: Modelo mental
Coñecementos
M M M M M de lector/a
p p p p p p p p p p p p
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
ESCRITO
Texto de superficie
M Texto base
M M Modelo mental
Coñecementos
M M M M M de lector/a
p p p p p p p p p p p p
7. Procesos superiores o comprensión: O procesamento semántico
MODELOS
MENTAIS
Texto base
TEXTO
Representación proposicional ESCRITO
3 operacións:
1. Identificación ideas/proposicións
Texto base
2. Construción microestrutura
3. Construción macroestrutura
Creación macroestrutura: Modelo mental
Representación situacional
Máis complexo que texto base Texto de superficie
Proceso dinámico
Non automático
Modelo mental
Multidimensional
Coñecementos
de lector/a
TEMA 7
OS PROCESOS LECTORES