You are on page 1of 8
ennti2021 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla ugg Dobre Grao en Mestre de Educacion Infantil e en Mestre de Educacién Primaria Iniciacion a Lectura e a Escritura & Campus virtual | Primeiro semestre Informacién Créditos ECTS Créditos ECTS: 6 Horas ECTS Criterios/Memorias ‘Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorias: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150 Linguas de uso Castelan, Galego Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 Departamentos: Psicoloxia Evolutiva e da Educacién, Dida is Aplicadas Areas: Psicoloxia Evolutiva e da Educacién, Didactica da Lingua e a Literatura Centro: Convocatoria: Primeiro semestre Docencia e Matricula: 3ro curso (Non) 18 an2024 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla Programa Obxectivos da materia v - Cofiecer, a nivel xeral, os procesos e as capacidades que median na aprendizaxe e dominio lector e escritor - Comprender cales son os mecanismos, caracteristicas e factores determinantes da lectura e a escritura. - Identificar os procesos deficitarios, nos problemas de aprendizaxe da lectura e a escritura e comprender a stia orixe e natureza. - Valorar os métodos e as actividades para o ensino-aprendizaxe da lectura e da escritura. - Desenvolver estratexias de avaliacién-intervencién para potenciar a adquisicién e o desenvolvemento das habilidades lectoras e escritoras. - Capacitar ao alumno no desenvolvemento de procedementos de investigacién e intervencién no comportamento lector e escritor. Contido v Bloque I: Dimensién e practica da escritura e a lectura na Educacién Infantil. Tema 1: Introducién 4 lectura e a escritura. Tema 2: Modelos e métodos de iniciacién en lectura e escritura. Tema 3: Contidos curriculares do ensino da lectura ea escritura. Tema 4: Programas de lectura. Tema 5: Programas de escritura. Bloque II: O suxeito da aprendizaxe da lectura e a escritura. Tema 6: Procesos evolutivos e aprendizaxe da lectura e a escritura. Tema 7: Os procesos lectores. Tema 8: Os procesos escritores. Tema 9: Avaliacion do proceso de adquisicion da lectura e a escritura. Tema 10: Actividades e recursos de traballo para a adquisicién da lecturaea escritura. Bibliografia basica e complementaria v Basica (soporte papel): Condemarin, M. & Chadwick, M. (1990). La ensefianza de la escritura. Bases tedricas y practicas. Visor Aprendizaje. Cuetos, F. (2008). Psicologia de la lectura. Wolters Kluwer. Cuetos, F. (2009). Psicologia de la escritura. Wolters Kluwer. Fons Esteve, M. (2004). Leer y escribir para vivir. Alfabetizacién inicial y uso real de la lengua escrita en la escuela. Barcelona: Grad. 218 svt iain Lectura Esta | Universidade de Santiogo de Compostela Rivas, R.M. & Fernandez, M.P. (2011). Dislexia, disortografia y disgrafia. Piramide. Thomson, M.E. (1992). Dislexia. Su naturaleza, evaluacién y tratamiento. Alianza Vieiro, P, & Gémez, I. (2004). Psicologia de la lectura. Pearson, Pretince-Hall. Basica (soporte electrénico): As referencias que compoien esta bibliografia estan dispoiiibles a través da plataforma de préstamo de libros electrénicos da USC ou son de acceso libre na Internet. Gonzalez, A. (2010). Estrategias de comprensién lectora. Sintesis. Montealegre, R.& Forero, L.A. (2006). Desarrollo de la lectoescritura: adquisicién y dominio. Acta colombiana de psicologia, 9(1), 25-40. http://www.scielo.org.co/scielo.php?pid=S0123-91552006000100003&script=... Puleo, E.M. (2012). La evolucién del dibujo infantil. Una mirada desde el contexto sociocultural meridefo. Investigacién arbitraria, 53, 157-170. hittps://wwwredalycorg/) Complementaria: Aller, C. (1992). Juegos de aproximacién ala lectoescritura. Alcoy. Belinchén, M., Igoa, J.M. & Riviere, A. (2004). Como desarrollar las aptitudes psicolingiiisticas. Martinez Roca. Bellenguer, L. (1979). Los métodos de lectura. Barcelona: Oikos-Tau. Bettelheim, B. (1989). Aprender a leer. Critica. Bryant, P. & Bradley, L. (1998). Problemas infantiles de lectura. Alianza Editorial. Camps, A. (2003). Secuencias didacticas para aprender a escribir. Grad. Carlino, P. & Santana, D. (1996). Leer y escribir con sentido. Visor. Carriedo, N. & Tapia, J.A. (1994). gC6mo ensefiar a comprender un texto? Ediciones de la Universidad Auténoma de Madrid. Cassany, D. (1989). Describir el escribir. Como se aprende a escribir. Barcelona: Paidés. Clemente, M.C. & Dominguez, A.B. (1999). La ensefianza de la lectura. Enfoque psicolingiiistico y sociocultural. Piramide. Colomer, T. & Camps, A. (1996). Ensefiar a leer, ensefiar a comprender. Madrid: Celeste / MEC. Cuervo, C. (2005). El regalo de la escritura. Como aprender a escribir. Universidad Nacional de Colombia. Diez, A. (2000). Aprendizaje de la lectoescritura desde una perspectiva constructivista (2 vols). Grad. Dominguez, A. (2002). Lenguaje y Psicologia. Universidad de La Laguna. Garcia, J. A., Elostia, R., Gutierrez, F., Luque, J.L. & Garate, M. (1999), Comprensién lectora y memoria operativa. Aspectos evolutivos e instruccionales. Paidés. Garcia, J.A. (2006). Lectura y Conocimiento. Paidés. Hendrix, Ch. (1986). Como aprender a leer por el método global. Kapelusz. Inizan, A. (1989). Cudndo ensefiar a leer: evaluacién de la aptitud para aprender a leer. Visor. Rueda, M. (1995). La lectura: adquisicién, dificultades e intervencién. Amaru. Sanchez, E. (1998). Comprensién y redaccidn de textos. Edebé. Solé, I. (1992), Estrategias de lectura. Grad. Teberosky, A, (1993). Aprendiendo a escribir. ICE. Tolchinsky, L.L. (1993). Aprendizaje del lenguaje escrito (Procesos evolutivos e 38 an2024 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla implicaciones didactica. Anthropos. Vieiro, P., Peralbo, M. & Garcia, J. A. (1997). Procesos de adquisicion y producci de la lectoescritura. Visor. Warburton, N. (2012). Como aprender a escribir. Paidés. Competencias v Xerais: G.1, G.2, G.6, G.9, G.11 Especificas: E.42, E.43, E.46, E.47, E.50 Basicas: B.2, B.3, B.4 Transversais: T.2, T.3, T.4 Metodoloxia da ensinanza v A docencia impartirase de forma presencial respectando as medidas de prevencién e autoproteccién da poboacién (mAscaras, uso de xeles desinfectantes, etc,). A proposta docente inclte, por unha banda, clases expositivas e, por outro, clases interactivas, as que se engaden as titorias. Nas clases expositivas preséntanse os contidos da materia, proporcionando unha vision organizada e integrada dos distintos temas. Utilizanse para introducir, fundamentar e desenvolver os aspectos basicos de cada tema a tratar, achegando ao alumno as bases teoricas para poder interpretar a informacién a posteriori, na elaboracién de traballos tanto tedricos como practicos. Nas clases interactivas clarificanse, dun xeito practico e aplicado a aula de Infantil, cuestiéns concretas vinculadas aos contidos teéricos estudados, tratando de empregar para iso estruturas de aprendizaxe autonomas e cooperativas. Nelas profundizase en contidos especificos, e dotase ao alumnado das ferramentas necesarias para a realizacién dun traballo independente. A sta vez, preténdese fomentar a sia implicacién en debates e tarefas grupais, e promover 0 pensamento critico e a toma de decisiéns. Na atenci6n titorial atenderanse as necesidades especificas de cada alumno/a e realizaranse as orientaciOns pertinentes para guiar 0 seu proceso de ensinanza- aprendizaxe. As titorias poderan realizarse presencial ou telematicamente, a peticién do/a alumno/a. Sistema de avaliacion v 48 an2024 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla En canto 4 avaliaci6n, valorarase o rendemento e as aprendizaxes adquiridas a través dunha combinacién entre actividades de avaliacion formativa (continua) y de avaliacién sumativa (final). Os traballos dos estudantes deberan ser orixinais. A efectos avaliativos, un mesmo traballo non poder ser utilizado para varias materias, salvo nas actividades programadas de forma coordinada. Para os casos de realizacion fraudulenta de exercicios ou probas sera de aplicacidn o recollido na "Normativa de avaliacién do rendemento académico dos estudantes e de revision de cualificaciéns". Aavaliacion da materia inchie as seguintes modalidades: 1) PROBAS ESPECIFICAS: Un exame, cun formato que se definira oportunamente, que avalia os cofiecementos fundamentais da materia, tanto tedricos como practicos (50% da puntuacién final). Os contidos do exame son os relativos aos aspectos desenvolvidos pola profesora/or nas clases tedricas asi como as lecturas recomendadas. O alumno/a debe obter unha cualificacién minima, que se fixa en 2,5 puntos (50% da puntuacién), no exame, para que se Ile poidan sumar 0 resto de cualificacions. 2) INFORMES ESCRITOS E OUTRAS PRODUCIONS: Un 40 % da cualificacion provira da avaliacion de informes, analises de casos, comentarios de texto ou outras producidns escritas resultantes fundamentalmente do traballo nos seminarios. 3) ASISTENCIA E PARTICIPACION NA AULA: a asistencia e participacién activa na aula sera calificada cun maximo do 10% da nota final. Aclaraciéns sobre a avaliacién: 1, CONDICIONS PARA SUPERAR A MATERIA: Para obter a calificacion de aprobado, o alumnado debera conseguir unha puntuacién minima de 5 puntos de calificacion final. Dita puntuacién débese obter a partir dun minimo de 2,5 puntos (sobre 5) no exame. S6 cando o exame esté aprobado se sumara el resto das calificaciéns. 2. ASISTENCIA: Controlarase a asistencia nas sesiéns presenciais. O numero de faltas de asistencia sera unha consideracién importante para poder superar a materia, de modo que: - Superar 0 20% de faltas sen xustificar conlevard non ser calificado no apartado 3 (participacién na aula). - Superar 0 50% de faltas sen xustificar conlevara non ser calificado no apartado 2 (informes escritos e outras produciéns). A avaliacién recaera exclusivamente sobre o exame que se puntuara sobre un maximo de 7 puntos, situandose o aprobado en 5 puntos. 3. ALUMNADO CON EXENCION DE DOCENCIA: Deberé pofierse en contacto coa profesora/or nas dtias primeras semanas de clase para concretar un plan alternativo de avaliacion. 4, ALUMNADO QUE NON SUPERE A MATERIA NA PRIMERA OPORTUNIDADE (PERIODO ORDINARIO): Neste caso respetaranse as puntuacions obtidas -durante o periodo ordinario- nos apartados 2 e 3 da avaliacion. En ningun caso se admitiran traballos a maiores dos realizados no periodo ordinario. 5. ALUMNADO DE 2? OU POSTERIORES CONVOCATORIAS: Este alumnado debera, a0 menos, superar as condiciéns indicadas no apartado 1 das presentes aclaraciéns sobre la avaliacidn. Se o alumno ten puntuaci6n/s nos apartados 2 e 3, de convocatorias anteriores manteraselle actualizada dita puntuacion. 6. ALUMNADO CON DIVERSIDADE FUNCIONAL. O alumnado que presente algun tipo de diversidade funcional ou dificultade para un seguimiento diario normal da 58 an2024 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla materia, sexa esa dificultade permanente ou temporal, debera xustificar a sta situacion a través dun documento expedido polo servizo acreditado pola USC a estos efectos e informar do seu caso 4 docente desta materia dentro das dias primeras semanas do semestre afectado, a fin de que se poida acordar 4 maior brevidade un plan de traballo adaptado para poder atender cada situacion particular, Tempo de estudo e traballo persoal v A materia ten un total de 51 horas de clases presenciais que se distribuen entre as clases expositivas, as interactivas, as titorias e a avaliacién. Estimacion de horas para o traballo do alumno: Clases expositivas: 24 Clases interactivas: 24 Tutorias: 3 Total horas: 51 “XXXXX-- -XXXXX-- TRABALLO AUTONOMO. Estudo: 70 Elaboracion traballos: 29 Total horas 99 Recomendaciéns para 0 estudo da materia v 1. Asistencia e implicacién activa na dindmica de clase. 2. Interese polo estudo da disciplina en relacién coa titulacién. 3. Dominio basico da lingua inglesa. 4. Posuir certos rudimentos informaticos como o manexo dun procesador de textos e de Internet, asi como outras ferramentas e programas informaticos. 5. Realizacién puntual dos traballos. 6. Seguimento continuado da materia. 7. Procura de claridade e organizacién dos cofecementos. Observaciéns v Posto que a USC é unha Universidade Presencial, é obrigatoria a asistencia a un minimo do 80% de las sesidns de clase, 4 marxe do alumnado con exencién de docencia. 68 eryace1 Inciacin & Lectura @ 4 Esccura | Universidade de Santiago de Compostela Oalumnado con dispensa de docencia debera respectar as datas de entrega de traballos establecidas pola profesora, e é recomendable e necesario que mantefia un contacto coa mesma a través das titorias, plataformas virtuais, correo, etc., para garantizar o 6ptimo desenvolvemento da materia e a superacion da mesma. PLAN DE CONTINXENCIA Tendo en conta 0 contexto de incerteza no que nos atopamos como consecuencia da pandemia provocada pola COVID-19, e conforme ao establecido nas “Bases para o desenvolvemento dunha docencia presencial segura” da USC, no programa da materia contemplaronse tres posibles escenarios: 1. Normalidade adaptada, 2. Distanciamento e 3. Peche das instalaciéns. ESCENARIO 1. NORMALIDADE ADAPTADA A metodoloxia docente e avaliacion seguiran os criterios explicitados nos apartados «Metodoloxia da ensinanza» e «Sistema de avaliacién da aprendizaxe». ESCENARIO 2: DISTANCIAMENTO. A) Metodoloxia A docencia presencial convivira coa docencia virtual, dacordo coa formula que no seu momento estableza a Facultade de Formacién do Profesorado. A proposta metodoléxica a empregar conxugara o formato de clase expositiva coas metodoloxias activas e participativas, asi como o traballo auténomo e de autoaprendizaxe As clases expositivas virtuais impartiranse, segtin o caso, de forma sincrona a través da plataforma Teams, ou de forma asincrona a través da aula virtual da materia, teran o mesmo obxectivo que na modalidade presencial e utilizaranse recursos semellantes. O traballo de seminarios (clases interactivas) que se leven a cabo virtualmente, manteran a mema finalidade e tipo de actividades que no escenario 1, se ben, para o seu desenvolvemento, contarase como recurso fundamental coa aula virtual da asignatura, sen detrimento de outras plataformas e/ou aplicacién institucionais. As actividades poderan ter caracter sincrono ou asincrono, e poderan combinar tarefas individuais e colaborativas. As titorias realizaranse de forma telematica. B) Avaliacion O sistema de avaliacién sera o mesmo que o previsto para 0 escenario 1, salvo polo feito de que: 1. A proba especifica (exame) poder ser telematica en lugar de presencial. Os medios para levarla a cabo seran definidos oportunamente. 3. No apartado correspondente 4 participacién na aula valorarase a asistencia e participacion nas sesiéns presenciais. O peso deste apartado no conxunto da 718 an2024 Iniciacién 6 Lectura e & Esertura | Universidade de Santiago de Composisla calificacion ser do 5% e a puntuacién restante engadirase ao apartado de informes escritos e outras produciéns que pasar a ter un peso do 35%. ESCENARIO 3. PECHE DE INSTALACIONS A) Metodoloxia A docencia impartirase na stia totalidade de forma virtual. Seguirase 0 procedemento contemplado no escenario 2 para a docencia virtual expositiva e interactiva, asi como para as titorias. B) Avaliacion O sistema de avaliacién sera o mesmo que o previsto para o escenario 1, salvo polo feito de que: 1. A proba especifica (exame) sera telematica en lugar de presencial. Os medios para levarla a cabo seran definidos oportunamente. 2. O valor do apartado correspondente 4 participacién na aula determinarase en funcién do tipo e numero de sesiéns que se realicen de forma sincrona e/ou asincrona. Poderan contemplarse distintas formulas para a avaliacién do mesmo: rexistro de asistencia, completado e entrega de tarefas en prazo, participacién no foro da materia, etc. O peso maximo do apartado sera do 10% e en caso de non acadarse este maximo, o valor restante engadirase no apartado correspondente a informes escritos e outras producions. Debe terse en conta que para os casos de realizacién fraudulenta de exercicios ou probas ser de aplicacién o recollido na "Normativa de avaliacién e rendemento académico dos estudantes e de revisin de cualificaciéns'", en calquera dos escenarios contemplados. 88

You might also like