Peresvet: Düşman uydularının gözünü kamaştırmak

için bir Rus mobil lazer sistemi

Yazan Bart Hendrickx
15 Haziran 2020 Pazartesi

1 Mart 2018'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soğuk Savaş'ın en karanlık
günlerine geri dönen, kılıç sallayan bir Birliğin Durumu konuşması yaptı. Bu vesileyle,
nükleer enerjili seyir füzeleri ve ABD füze savunmasını delebilen hipersonik kayma
araçları gibi yeni silahları sergilemek için kullandı ve bunların ABD'nin Anti-Balistik
Füze anlaşmasından çekilmesi sonucunda geliştirildiğini vurguladı. Putin ayrıca, “yeni
fiziksel özelliklere sahip silahlar” olarak adlandırdığı şeyde Rusya'nın “bir adım önde”
olduğunu söyleyerek övünerek şunları ekledi:
“ Lazer silahlarında önemli ilerleme kaydettik. Artık sadece bir konsept ya da plan değil. Daha üretim aşamasında bile değil. Geçen yıldan
beri birliklerimiz lazer silahlarıyla silahlanıyor. Daha fazla ayrıntı açıklamak istemiyorum. Henüz zamanı değil. Ancak uzmanlar, bu tür
silahlarla Rusya'nın savunma kapasitesinin katlandığını anlayacaktır.”

Putin'in sözleri, kıç kısmında lazer taşıyan bir yarı römorku gösteren kısa bir video ile
örneklendi. Cihazın çeşitli yönlerde hızla döndüğü görüldü, bu da hızlı hareket eden
hedefleri takip etme yeteneğini gösteriyordu.[1] Putin'in lazer kompleksi için bir isim
düşünme davetine cevaben, bir halk oylaması yapıldı ve bu, sistemin “aşırı pozlama”
anlamına gelen fotoğrafik bir terim olan ve aynı zamanda 14. yüzyıldan kalma bir Rus
Ortodoks savaşçı keşişine atıfta bulunan Peresvet olarak adlandırılmasıyla
sonuçlandı. Orta Çağ Rusya'sının Moğol egemenliğinin sonunu işaret eden bir savaşta
savaşan Aleksandr Peresvet adlı.
Temmuz 2018'de Savunma Bakanlığı, YouTube Putin'in lazer kompleksi için bir
isim düşünme davetine cevaben,
kanalında Peresvet'in başka bir videosunu bir halk oylaması yapıldı ve bu,
yayınladı.[2] Ekli basın açıklaması, sistemin amacı sistemin “aşırı pozlama” anlamına
gelen fotoğrafik bir terim olan ve
hakkında hiçbir şey açıklamadı, ancak Peresvet aynı zamanda 14. yüzyıldan kalma
lazer kamyonlarının dağıtım bölgelerine taşındığını bir Rus Ortodoks savaşçı keşişine
atıfta bulunan Peresvet olarak
ve “savaş görevine girmek için” hazırlıklar adlandırılmasıyla sonuçlandı.
yaptıklarını söyledi. Ayrıca, sistem operatörlerinin Aleksandr Peresvet adında.
St. Petersburg'daki Mozhaiskiy Askeri Uzay Akademisi'nde eğitim gördüklerini ve
sistemin uzayla ilgili olası bir rolüne işaret ettiğini ortaya koydu. Videoda görülen
özelliklerden biri de Peresvet için raylara monte edilmiş mobil uzantılı bir sığınaktı.
 Temmuz 2018'de yayınlanan bir Savunma Bakanlığı videosunda görülen Peresvet için Barınak.

Haftalar içinde, Google Earth'te uydu görüntülerini inceleyen amatör araştırmacılar,

barınakların, karada taşınabilir kıtalararası balistik füzeler işleten Stratejik Füze
Kuvvetlerinin üslerinde bulunduğunu keşfetti. Daha spesifik olarak, sığınaklar
Teykovo, Yoshkar-Ola ve Novosbirsk yakınlarındaki ICBM garnizonlarında görüldü ve
bazı görüntülerde Peresvet lazer kamyonlarının dışarıya park edilmiş olduğu
görülüyor.[3]

Peresvet lazer kamyonu, Yoshkar-Ola yakınlarındaki 14. Füze Tümeni'ndeki sığınağının dışında
görüldü. (kredi: military.russia.ru)

Bu üslerin tümü, Yars adında, Topol-MR ve RS-24 olarak da bilinen ve NATO

raporlama adı SS-29 veya SS-27 Mod 2 olan yeni nesil ICBM'nin mobil versiyonları ile
silahlandırılmıştır veya silahlandırılmaktadır. 2007'de test edilen bu, 11.000 ila 12.000
kilometre arasında operasyonel menzile sahip ve bağımsız olarak hedeflenebilir
savaş başlıklarıyla donatılmış üç aşamalı bir katı yakıtlı füzedir. Yavaş yavaş Sovyetler
Birliği'nin çöküşünden sonra hizmete giren ilk yeni ICBM olan eski Topol-M'nin yerini
alıyor.

Taşıyıcı kurma rampasında RS-24/Yars ICBM. (kaynak: Vitaliy Kuzmin)

Lazer kamyonlarının ICBM sahalarında bulunduğunun keşfi, Peresvet'in olası

hedeflerini daraltmayı mümkün kıldı. Çoğu analist, muhtemelen hedefleri fiziksel
olarak yok edecek kadar güçlü olmadığını, ancak mobil ICBM'lere saldırmaya veya
görüntülemeye çalışan araçların optik sistemlerine zarar vermek için tasarlandığını
kabul etti: uçaklar, insansız hava araçları, seyir füzeleri veya uydular. İkincisi, birçok
kişi tarafından Peresvet için en olası hedefler olarak kabul edildi. Görüntüleme
uyduları bir lazer ışını tarafından kör edilirse, bir düşmanın mobil ICBM'lerin
hareketlerini takip etme fırsatı reddedilir. Rusya'nın ICBM cephaneliğine yakın bir
saldırının işaretleri varsa veya Rusya'nın kendisi başka bir ülkeye nükleer bir ilk saldırı
başlatma niyetindeyse, bu kullanışlı olacaktır. Spekülasyon, hem optik keşif
uydularına hem de füze erken uyarı uydularına odaklandı.
Uyduların optik sistemlerini hedeflemek için lazer kullanma fikri, karşı-uzay
teknolojisi literatüründe uzun yıllardır tartışılmaktadır. Genellikle “göz kamaştırıcı” ve
“kör edici” arasında bir ayrım yapılır. Göz kamaştırıcı, sensörlerin görüntülemeye
çalıştıklarından daha parlak bir ışıkla onları boğarak görüntüleme yeteneklerini geçici
olarak kaybetmelerine neden olur. Körleme, bu tür sistemlere kalıcı hasar verir.
Görüntüleme sensörleri ışığa çok duyarlı olduğundan, bu hedeflere ulaşmak için
yalnızca nispeten düşük güç seviyelerine ihtiyaç vardır.[4] Bu alanda en önemli
ilerlemeyi kaydettiği düşünülen ülke, 2000'li yılların ortalarında ABD uydularında
lazerle göz kamaştırıcı teknolojiyi test etmiş olabilecek Çin'dir.
Peresvet için olası bir ASAT rolü hakkındaki spekülasyonlar, muhtemelen sistemin
öğelerini açıklayan iki patentin, sistemin uzay enkazını izlemek ve temizlemek için
tasarlandığını söylemesi gerçeğiyle daha da desteklendi.[5]
 “Mobil optik teleskop” olarak tanımlanan şey için 2015 RFYaTs-VNIIEF patentinden çizim.

2013 ve 2015'te çevrimiçi olarak ortaya çıkan patentler, Peresvet'in ana yüklenicisinin
kim olduğunu belirlemeyi de mümkün kıldı. Rusya Federal Nükleer Merkezi - Tüm
Rusya Deneysel Fizik Bilimsel Araştırma Enstitüsü (RFYaTs-VNIIEF veya Kiril dilinde
РФЯЦ-ВНИИЭФ) adlı bir enstitü tarafından yayımlandılar. Moskova'nın yaklaşık 500
kilometre doğusundaki Nizhniy Novgorod bölgesinde kısıtlı erişim. Rosatom Devlet
Atom Enerjisi Kurumu'nun kanatları altında faaliyet gösteren bu kurum, 1940'larda
Sovyetler Birliği'nin nükleer silahlar için önde gelen araştırma ve geliştirme merkezi
olarak kuruldu. Bununla birlikte, lazer fiziği ve teknolojisi alanında kapsamlı
araştırmalar yapan bir Lazer Fiziği Enstitüsü (ILFI) dahil olmak üzere diğer alanlarda
uzmanlaşmış bölümleri de vardır. Şu anda dünyanın en güçlü lazer araştırma tesisi
olarak tanımlanan UFL-2M'yi inşa ediyor. Ünlü bir Rus lazer uzmanı olan ILFI'nin
direktörü Sergei Garanin, yukarıda bahsedilen patentlerin her ikisinde de yer almıştır.
RFYaTS-VNIIEF'in Peresvet'teki rolüne dair kesin kanıt, geçen yılın başlarında
Monterey'deki Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nde araştırma görevlisi
olan Michael Duitsman'ın, Peresvet kamyonlarından birini, bir hangardan tekerlekli
bir şekilde çıkarılırken Google Earth'te fark etmesiyle geldi. enstitünün test
kompleksi.[6]
Aralık 2018'de Rusya Savunma Bakanlığı, Yakın zamanda bir taşeron
tarafından yayınlanan bilgiler,
Facebook'ta treylere monte lazer sisteminin başka Peresvet'in ASAT rolü için belgesel
bir videosunu yayınladı. Ekteki açıklamada, kanıt bulmanın anahtarını sağladı.

Peresvet'in "deneysel savaş görevine" girdiğini ve "herhangi bir hava saldırısına etkili
bir şekilde karşı koyabileceğini ve hatta yörüngedeki uydularla savaşabileceğini"
söyledi. Bilgiler, çevrimiçi olarak göründükten bir saatten kısa bir süre sonra kaldırıldı,
bu da yanlışlıkla yayınlandığını düşündürdü.[7] Geçen yılın sonlarında, Rusya Silahlı
Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, Peresvet'in görevinin mobil füze
sistemlerinin “hareketlerini gizlemek” olduğunu doğruladı.[8] Savunma Bakanı Sergei
Shoigu, bir süre sonra Peresvet'in 1 Aralık 2019'da beş füze bölümünde faaliyete
geçtiğini duyurdu.[9]
Resmi belgelerde Peresvet
Tüm ikinci derece kanıtlara ve Savunma Bakanlığı'nın Facebook'taki açıklamasına
rağmen, projeyle ilgili kamuya açık resmi belgelerin tamamen yokluğu, Peresvet'in
gerçekten bir karşı uzay kabiliyetine sahip olup olmadığını doğrulamayı imkansız hale
getirdi. Bu tür belgeleri aramayı zorlaştıran şey, 2018 başlarında halk oylamasıyla
seçilmeden önce bile var olmayan projenin kamu adını içerme olasılığının düşük
olmasıdır. Peresvet'in Aralık 2019'da faaliyete geçtiğinin ilan edildiği gerçeği göz
önüne alındığında, projenin 2018'den çok önce başladı.
Yakın zamanda bir taşeron tarafından yayınlanan bilgiler, Peresvet'in ASAT rolü için
belgesel kanıt bulmanın ve projenin geçmişi ile organizasyonel arka planının daha iyi
anlaşılmasının anahtarı oldu. Özel Makine Yapımı Tasarım Bürosu (KBSM) olarak
adlandırılan ve St. Petersburg'da bulunan taşeron, lazer ışınını hedefine doğru bir
şekilde yönlendirmek için çok önemli olan Peresvet'in işaretleme mekanizmasının
yapımından sorumludur. KBSM'nin Peresvet'te bir rolü olduğu gerçeği, şirketin birkaç
uzmanı tarafından ortaklaşa yazılan, yukarıda bahsedilen 2015 patentinden
çıkarılabilir. Aynı yıl KBSM tarafından yayınlanan bir broşür, "uzay nesnelerini
gözlemlemek için bir mobil optik teleskopun" geliştirilmesine dahil olduğunu
doğruladı. bu, teleskopun kendisinden ziyade işaretleme mekanizmasının kod adı gibi
görünüyor) ve onun “makale 14Ts034” (Kiril dilinde 14Ц034) dediği şey için
tasarlandığını söyledi, bu açıkça Peresvet'in resmi Savunma Bakanlığı göstergesidir.
[11]
Dolbenkov, genel ad yerine bu tanımlayıcıyı kullanarak, görünüşe göre, teleskopun
amaçlandığı projeyi gizlemeye çalışıyordu, ancak bunu yaparken, yanlışlıkla çevrimiçi
olarak açık olan resmi belgelerde projeyle ilgili önemli bilgileri bulmanın kapısını açtı.
14Ts034 belirteci, projeye dahil olan kuruluşlar arasındaki çeşitli davalarda ortaya
çıkıyor ve bunlar, Rusya'nın devlet satın alma web sitesinde Peresvet ile ilgili ihale
dokümantasyonu ve sözleşmeler için aramanın genişletilmesini mümkün kılıyor.
Davalardan ikisi (2017-2018), Savunma Bakanlığı ile ülkenin kara tabanlı uzay
gözetleme ağının geliştirilmesinde öncü rol oynayan MAK Vympel adlı bir şirket
arasındaydı.[12] İlişkili belgeler, 14Ts034'ü “Object 3006M” olarak tanımlanan şeye
bağlamak için gereken iletişim sistemlerinden bahseder. Bu, diğer kaynaklardan,
Moskova'nın yaklaşık 60 kilometre doğusundaki küçük bir askeri kasaba olan
Noginsk-9'daki (Dubrovo olarak da bilinir) Rusya'nın uzay gözetleme merkezi olan
821. Ana Uzay Keşif Merkezi'nin kod adı olarak biliniyor. Bu, merkezin Rusya
genelindeki bir uzay gözetleme radarları ve optik teleskoplar ağından aldığı uydu
izleme verilerini sahadaki Peresvet lazer savaş birimlerine ileteceği konusunda çok az
şüphe bırakıyor. Belgeler ayrıca uzay gözetleme merkezi ile kuzeybatı Rusya'daki
Plesetsk fırlatma sahasındaki bir taşıyıcı kurma fırlatıcısından en az on test uçuşu
yapan Nudol adlı bir füzenin belirleyicisi olan 14Ts033 (Kiril dilinde 14Ц033)
arasındaki benzer iletişim bağlantılarından da bahsediyor. . Bu, Nudol'un uzay
gözetleme merkezinden hedefleme verileri alması gerektiğini açıkça gösteriyor ve
bunun doğrudan bir anti-uydu sistemi olduğu yönündeki spekülasyonları doğruluyor.
14Ts034 göstergesi, 2019 yılında yayınlanan ve Savunma Bakanlığı'nın iki tarafın 4
Aralık 2012'de sözleşme imzaladığı Stuzha-RN adlı bir proje kapsamında belirli
yükümlülükleri yerine getirmediği için RFYaTs-VNIIEF'e dava açtığı mahkeme
belgelerinde de görülüyor. [13] Stuzha-RN'nin amacı, kelimenin tam anlamıyla
"elektro-optik keşif uydularını ve çift kullanımlı Dünya uzaktan algılama uydularını
bastırmak için mobil kompleks" olarak adlandırılan Ar-Ge çalışmalarını bitirmekti. Bu,
Peresvet'in amaçlarından en az birinin uydu optik sistemlerinin göz kamaştırılması
ve/veya kör edilmesi olduğunun açık bir kanıtıdır, hedefler hem sivil hem de askeri
amaçlarla kullanılan optik keşif uyduları ve uzaktan algılama uydularıdır ("ikili
kullanım" ile kastedilen budur). ”.) Bunlar, Dünya'nın yörüngesinde nispeten düşük,
yüksek eğimli yörüngelerde dönüyor ve bir lazer sistemi için, çoğu sabit yörüngede
çalışan erken uyarı uydularından daha kolay hedefler olacaktır.
Stuzha'nın ("şiddetli soğuk" anlamına gelen) Peresvet tarafından kullanılan
yüksek güçlü lazerin tam tipi
Peresvet için Savunma Bakanlığı'nın başka bir gizli biliniyor.
adı mı yoksa projenin yalnızca belirli bir Ar-Ge
aşamasına mı atıfta bulunduğu açık değil. Ad, 2014 yılında RFYaTs-VNIIEF tarafından
yayınlanan bir broşürde de yer almaktadır.[14] Bu, enstitünün “Shtorm” (“Fırtına”)
olarak tanımlanan Stuzha-RN için “kompakt, çok işlevli bir süper bilgisayar” inşa
ettiğini söylüyor. Bu, 2015 yılında bir Savunma Bakanlığı sergisinde sergilendi, ancak
amacı açıklanmadı. Hakkında ifşa edilen tek şey, aşırı sıcaklıklara, toza, titreşimlere ve
neme dayanacak şekilde yapıldığı ve “acil durumlarda” manyetik bellek disklerinden
tüm bilgileri silecek yerleşik bir güvenlik sistemine sahip olduğuydu.[15] Geriye
dönüp bakıldığında, Peresvet kompleksini kontrol etmeyi amaçlayan ve Peresvet'in
sahada karşılaşabileceği zorlu koşullarda çalışmak üzere tasarlanmış bir bilgisayar
sistemi gibi görünüyor.
Peresvet ile ilişkilendirilebilecek diğer yeni mahkeme belgeleri, 2 Eylül 2010'da
Savunma Bakanlığı ile RFYaTs-VNIIEF arasında imzalanan bir hükümet sözleşmesine
atıfta bulunuyor.[16] Bu, projeyi resmi olarak başlatan ve enstitüye Ar-Ge
çalışmalarını başlatma ve projeye katılacak endüstriyel ortaklar arama izni veren
sözleşme olabilir. Aralık 2012 sözleşmesi, görünüşe göre, RFYaTS-VNIIEF'e Ar-Ge
aşamasını tamamlamasını emretti; bu, belgelere bakılırsa, başlangıçta planlanandan
bir yıl sonra, 2015'te başarılmış gibi görünüyor.
Yine yakın tarihli bir başka mahkeme belgesi, KBSM tarafından 2015 yılında SM-890
işaretleme sistemi ile ilgili imzalanan bir sözleşmeden bahseder. [17] Burada verilen
bilgiler, Savunma Bakanlığı'nın RFYaTs-VNIIEF ile 17 Ekim 2015 ve 25 Mart 2016
tarihlerinde iki sözleşme daha imzaladığını gösteren Rusya devlet ihale web sitesinde
ihale belgelerini bulmayı mümkün kılıyor. Bunlar muhtemelen lazer sisteminin
operasyonel dağıtımı için planlar ortaya koydu.
KBSM, tedarik belgelerinde, Zarechnyy'de (Penza bölgesi) bulunan Rosatom'a bağlı
başka bir şirket olan PO Start'ın alt yüklenicisi olarak görülüyor. Her ikisinin de SM-
890 işaretleme mekanizmasının geliştirilmesinde rolü var gibi görünüyor, ancak ikisi
arasındaki kesin iş bölümü net değil. Belgelerin birçoğu ayrıca SM-893 ve SM-894 adlı
bileşenlerden de bahseder, ancak amaçları bilinmemektedir.[18]
RFYaTs-VNIIEF'in bu belgeden tanımlanabilecek bir diğer önemli taşeronu,
Podolsk'taki (Moskova bölgesi) NII NPO Luch'dur, yine Rosatom'a ait başka bir
kuruluştur. Lazer ışınının uzaya giderken karşılaştığı atmosferik türbülansı telafi
etmek için ihtiyaç duyulan uyarlanabilir bir optik sistemden sorumludur.[19]
Uyarlanabilir optik sistemler tipik olarak, düşük güçlü bir lazeri atmosfere parlatarak
yapay bir kılavuz yıldız oluşturan bir işaret ışığı aydınlatıcı lazer kullanır. Işından gelen
ışık daha sonra üst atmosferdeki bileşenler tarafından geri yansıtılır ve lazer
kompleksi ile hedef arasındaki atmosferik türbülansı belirleyen bir dalga cephesi
sensörü tarafından ölçülür. Bu bilgi daha sonra hedefe yönlendirilen yüksek güçlü
lazer ışınını ayarlayabilen bir veya daha fazla deforme olabilen aynadan oluşan
uyarlanabilir optiği sürmek için kullanılır. Uyarlanabilir bir optik sistemin kullanılması,
hedefine ulaşmak için lazerin hedef üzerinde tutulması gereken süreyi de azaltır.
Peresvet'in uyarlanabilir optik sistemi, 2018'de NII NPO Luch tarafından yayınlanan
bir patentte açıklanabilir.[20]
Peresvet tarafından kullanılan yüksek güçlü lazerin tam tipi hala biliniyor. Kısa süre
önce bir Rus analist, diğer şeylerin yanı sıra RFYaTs-VNIIEF'in ülkenin nükleer silah
programına yakın katılımı nedeniyle en olası tipin nükleer pompalı bir lazer olduğu
sonucuna vardı.[21] Sadece "bilimsel forumlardan" alıntı yapan bir başka yakın tarihli
Rus makalesi, Peresvet'in büyük olasılıkla, kazanç ortamında perfloroalkalil iyodürleri
ayrıştırmak ve elde edilen iyot atomlarını yükseltmek için bir patlatıcının
etkinleştirildiği bir lazer türü olan patlayıcı olarak pompalanan bir iyot foto ayrışma
lazeri kullandığını söylüyor. bir lazer ışını üretmek için gereken enerji seviyeleri.[22]
RFYaTs-VNIIEF, bu tür lazerle deneyler yapan uzun bir geçmişe sahiptir ve asla
operasyonel duruma ulaşmamış bir füzesavar lazer sistemi olan Sovyet dönemi Terra-
3 lazer kompleksinde kullanım için düşünülmüştür. Ayrıca muhtemelen Peresvet ile
ilgili olan 2013 RFYaTs-VNIIEF patentinde kullanılması tavsiye edilendir. Birçoğu bu tip
lazerin geliştirilmesinde bir geçmişe sahip olan patent sahipleri, potansiyel olarak
kullanılabilecek diğer iki tipten, yani alkali metal buharlı lazerlerden ve fiber
lazerlerden daha uzun bir menzile sahip olduğunu iddia ediyor. Bunun için verilen
nedenler, sürekli dalga modundan ziyade darbeli çalışabilmesi ve çalışma dalga
boyunun (yakın kızılötesinde 1.315 µm), ışının atmosferden kolayca geçmesine izin
vermesidir.
Bununla birlikte, bilimsel literatürde verilen patlayıcı pompalanan iyot lazerlerin güç
seviyeleri, sensörlerin basit bir şekilde göz kamaştırılması veya kör edilmesi için
gerekli olan seviyeleri çok aşıyor ve Peresvet gibi bir sistem için neden gerekli olduğu
sorusunu gündeme getiriyor. RFYaTs-VNIIEF, bu tür lazerlerin birden fazla
ateşlenmesini sağlamak için çaba sarf etmiş gibi görünse de, bazı makaleler bunları
tek atışlı lazerler olarak da tanımlamaktadır.
Peresvet, bir KAMAZ-65225 çekici ve birkaç Rusya Savunma Bakan Yardımcısı
Aleksey Krivoruchko geçen Aralık
konteyner taşıyan bir ChMZAP-99903 yarı römork ayında bir gazeteye verdiği
kullanıyor. Mahkeme belgelerinin birinde bunlara röportajda, Peresvet'in
yeteneklerinin "önümüzdeki
teknolojik konteyner, çevresel kontrol konteyneri, yıllarda" bir "hava gemisine"
ekipman konteyneri ve destek konteyneri denir. yerleştirerek daha da
genişletileceğini söyledi.
Lazer ve teleskopu, sürgülü bir çatıya sahip olan kıç
konteynere (muhtemelen “ekipman konteyneri”) monte edilmiştir. Videolar ayrıca
lazer kamyonuna eşlik eden, en az biri komuta noktası olarak kullanılan ve diğeri
lazere güç sağlamak için kullanılan birkaç destek aracını da gösteriyor. Mayıs 2018'de
Savunma Bakan Yardımcısı Yuriy Borisov askeri Zvezda TV kanalına Peresvet'in
modernize edildiğini ve gelecekteki sürümlerin daha kompakt olacağını ve daha az
destek aracı gerektireceğini söyledi.[23]

Peresvet'in lazer kamyonunun çizimi. (bkz: Voennoe obozrenie)

Savunma Bakanlığı ile askeri inşaat şirketi GVSU 5 arasında 10 Ekim 2017 ve 14
Haziran 2018 tarihlerinde imzalanan sözleşmeler kapsamında Peresvet için yer
destek tesislerinde de çalışmalar devam ediyor. 14Ts034 tanımlayıcısını içerir ve
“2146” tanımlayıcısına sahip tesislere atıfta bulunur.[24] Peresvet'in ana üslerinden
dördü artık mevcut sözleşmelerden olumlu olarak tanımlanabilir:
2146/1: Teykovo yakınlarındaki 54. Füze Tümeni'nde
2146/2: Novosibirsk yakınlarındaki 39. Füze Tümeni'nde
2146/3: Barnaul yakınlarındaki 35. Füze Tümeni'nde
2146/5: Yoshkar-Ola yakınlarındaki 14. Füze Tümeni'nde

Barnaul yakınlarındaki (Altay bölgesinde) Peresvet bölgesinin varlığı daha önce

bilinmiyordu. Barnaul'un yaklaşık 25 kilometre kuzeyinde yer alan kapalı askeri
kasaba Sibirskiy'nin hemen batısında, belirgin mobil uzantısına sahip lazer kamyon
sığınağı Google Earth'te görülebilir. Sitelerden birinin (2146/4) yeri şu anda
bilinmiyor. Karada taşınabilir Yars füzeleriyle silahlandırılan diğer alaylar, Irkutsk
yakınlarındaki 29. Füze Tümeni ve Nizhniy Tagil yakınlarındaki 42. Füze Tümeni'dir,
ancak şu anda mevcut görüntüler her iki konumda da kamyon sığınağını göstermiyor.

Barnaul yakınlarındaki Peresvet sitesi 2146/3'ün Google Earth görüntüsü. Mobil uzantı geriye doğru
hareket ettirilerek, beyaz lazer teleskobu ile lazer kamyonunun kıç kısmı gibi görünen kısmı ortaya
çıktı.
Sokol-Eshelon
Geçen Aralık ayında bir gazeteye verdiği röportajda Rusya Savunma Bakan Yardımcısı
Aleksey Krivoruchko, Peresvet'in yeteneklerinin "önümüzdeki yıllarda" bir "hava
gemisine" yerleştirilerek daha da genişletileceğini söyledi.[25] Bu tamamen sürpriz
oldu, çünkü Rusya, bu yüzyılın başlarından beri , muhtemelen ASAT hedefleri olan
Sokol-Eshelon (“Falcon-Echelon”) adlı başka bir havadan lazer sistemi üzerinde
çalışıyor. Proje, 23 Aralık 2002 tarihinde, Savunma Bakanlığı ile ana yüklenici NPO
Almaz arasında bir hükümet sözleşmesi imzalanmasıyla resmen başladı. Başlangıçta,
Sokol-Eshelon, esas olarak balonlar gibi havadaki hedefleri nakavt etmeyi amaçladığı
görünen Ladoga adlı bir Sovyet dönemi lazer projesi için inşa edilmiş değiştirilmiş bir
Ilyushin-76MD nakliye uçağı kullandı (uzayla ilgili bir rol hakkındaki spekülasyonlar
hiçbir zaman olmadı). onaylanmış). Uçağa ayrıca Beriev A-60 adı verildi, çünkü bu
amaç için Taganrog'daki Beriev tasarım bürosu tarafından modifiye edildi.
Sokol-Eshelon büyük ölçüde gizli tutuldu, ancak baş tasarımcısı Aleksandr Ignatyev,
2010 ve 2014'teki basın röportajlarında projenin adından bahsetmeden biraz arka
plan verdi. Yüzyılın sonundan sonra havadaki lazer testlerinin yeniden başlamasının,
Amerika'nın Haziran 2002'de ABM Antlaşması'ndan çekilmesine Rusya'nın yanıtının
bir parçası olduğunu söyledi. Rus projesinin eşdeğer Amerikan YAL-1 Havadan
Lazer'den farklı hedefleri olduğunu vurguladı. Bir Hava Kuvvetleri projesi olan
Testbed, 1996'da başladı ve 2011'de iptal edildi. Bu, balistik füzeleri fiziksel olarak
yok etmeyi amaçlarken, Ignatyev'in sözleriyle Rus sistemi “kızılötesi kısımda hava ve
uzay tabanlı keşif varlıklarına karşı koymak için tasarlandı. spektrumun göz
kamaştırıcı ve / veya kör edici bir referansı. Bu, çok daha düşük enerjili lazerler
gerektirir ve bu nedenle daha ucuzdur. Sokol-Eshelon için seçilen lazer türü bir
karbon monoksit lazeriydi. Havadan lazer ASAT sistemlerinin avantajları, hedef
seçiminde daha esnek olmaları ve lazerin hava koşullarından etkilenmemesidir.
Beriev A-60, bu yüzyılın ilk on yılında bir dizi test uçuşu yaptı. Bunların amacı,
uyduları tespit etmek ve izlemek ve lazer ışınlarını onlara yöneltmekti. 28 Ağustos
2009'da gerçekleştirilen testlerden birinde, uçak Ajisaj adlı bir Japon jeodezik
uydusuna bir lazer ışını ateşledi. Test, uyduya zarar vermek için tasarlanmamıştı,
bunun yerine, hedefleme sistemini bilinen bir yörünge yolundaki bir uyduya karşı
test etmek için uydudaki köşe yansıtıcıların varlığından yararlandı. Uçak, birincil
amacının altını çizen bir ambleme sahipti ve görünüşe göre HST'ye benzer bir
tasarıma sahip olduğuna inanılan bir KH-11 keşif uydusunu temsil ettiği düşünülen
Hubble Uzay Teleskobu'na çarpan bir lazer ışını gösteren bir amblem vardı.

Sokol-Eshelon projesi için kullanılan orijinal uçakta amblem. (bkz: Ivan Savitskiy)

Basın raporları, projenin son on yılın başında iptal edilmenin eşiğinde olduğunu,
ancak bir şekilde hayatta kalmayı başardığını gösteriyor. Proje kapsamında test
uçuşlarına devam etmek üzere yeni bir Ilyushin-76 uçağı (0104 seri numaralı ve RF-
78652 kuyruk numaralı modifiye Il-76MD-90A) görevlendirildi. Resmi olarak Nisan
2015'te Savunma Bakanlığı'na devredildi, ancak bu noktada hala lazer kompleksi ile
donatılması gerekiyordu.
Yeni uçağın teslim edilmesine rağmen, projenin kaderinin on yıl boyunca pamuk
ipliğine bağlı olduğu görülüyor. Hatta 2018 yılının ortalarında yayınlanan bir
mahkeme belgesi, Savunma Bakanlığı'nın Sokol-Eshelon'daki çalışmayı 2017
sonlarında sona erdirmeye karar verdiğini bile söylüyordu. Ancak, proje kapsamında
imzalanan sözleşmeler daha sonra Rusya'nın devlet satın alma web sitesinde
görünmeye devam etti. Ayrıca, NPO Almaz'ın 2018 yılına ait yıllık raporunda,
çevrimiçi olarak sunulan en son raporda hala yüksek öncelikli bir proje olarak
bahsediliyordu.[26]
Bu yılın başlarında, Beriev tasarım bürosu, muhtemelen Sokol-Eshelon ile ilgili olan
"Hava tabanlı lazer kompleksi için taşıyıcı uçak" adlı bir patent yayınladı. Patentin
teknik açıklaması çevrimiçi olarak mevcut değildir, ancak patente eşlik eden çizimler
mevcuttur.[27] Kokpitin çatısının hemen arkasına monte edilmiş bir lazer kompleksi
için damla şeklinde bir muhafazaya sahip bir Il-76MD-90A uçağını gösteriyorlar.
Tadilat çalışmaları tamamlandıktan sonra yeni hizmete giren uçak böyle görünebilir.

Beriev tasarım bürosunun 2020 patentinden çizim.

Şu anda mevcut olan bilgiler, Sokol-Eshelon ve Peresvet arasında herhangi bir

bağlantıya işaret etmemektedir. Sokol-Eshelon ve Peresvet, farklı endüstriyel
ortaklara sahip iki farklı kuruluş (NPO Almaz ve RFYaTs-VNIIEF) tarafından
yönetilmektedir. Projeler temelde farklı lazer sistemleri kullanıyor gibi görünüyor ve
Sokol-Eshelon altında imzalanan son sözleşmeler, projeyi 2002'de başlatan hükümet
sözleşmesine atıfta bulunmaya devam ediyor. Sokol-Eshelon, Peresvet unsurlarını
dahil etmek için herhangi bir temel değişiklik geçirmiş olsaydı, bu muhtemelen yeni
bir hükümet sözleşmesinin imzalanmasını gerektirdi.
“Peresvet'in havadaki versiyonu” ile Sokol-Eshelon ve Peresvet'in hava
tabanlı versiyonu gerçekten iki
Krivoruchko'nun sadece Sokol-Eshelon'dan adını farklı projeyse, her ikisinin de
anmadan kendisinden bahsetmesi imkansız değil. ASAT hedefleri olması olası
değildir.
Ancak bu, Sokol-Eshelon'da bilinen bir ilgisi
olmayan bir kuruluş olan NII NPO Luch'un yakın zamanda lazer donanımlı uçaklar için
uyarlanabilir optik sistemler hakkında makaleler yayınlaması gerçeğiyle çelişiyor; bu,
geliştirdiği teknolojiyi değiştirdiğinin olası bir işareti. Peresvet için bir uçak gemisi[28]
üzerinde kullanım için. Tedarik belgelerine bakılırsa şirket, 30 Mayıs 2017 tarihinde
RFYaTs-VNIIEF ile imzalanan bir sözleşme kapsamında “F-AOS” adlı yeni bir
uyarlanabilir optik sistem üzerinde çalışıyor. ve 1 Nisan 2017'de Savunma Bakanlığı
ile görüşüldü. Ancak bunun Peresvet'le mi yoksa havadan indirilen versiyonuyla mı
ilgisi olduğu bu noktada kesin olarak belirlenemez.
Sokol-Eshelon ve Peresvet'in hava tabanlı versiyonu gerçekten iki farklı proje ise, her
ikisinin de ASAT hedeflerine sahip olması olası değildir. Peresvet'in havadaki herhangi
bir versiyonu, yer tabanlı eşdeğeri ile aynı nokta savunma rolüne sahip olmayacaktır.
Yakın zamanda yayınlanan bir Rus analizi, hava merkezli Peresvet için bir karşı uzay
rolünü dışlamadı, ancak en önemli kullanıcısının muhtemelen onu uçaksavar silahı
olarak kullanabilecek Rus Hava Kuvvetleri olacağı sonucuna vardı. Bir lazer sistemi,
havadan havaya füzelere göre, özellikle daha uzun menzili ve düşmanın uçaklarını
lazer saldırılarına karşı koruyamaması gibi birçok avantaj sunar.[29] Krivoruchko'nun
aynı röportajdaki Rusya'nın uçakları karadan havaya ve havadan havaya füzelerden
korumak için lazer sistemleri (Peresvet ile ilgisi olmayan) donattığı iddiası, resmi daha
da karmaşık hale getiriyor .
Kalina
Bütün bunlar yeterli değilse, Rusya da Kuzey Kafkasya'da bir optik/lazer uzay
gözetleme tesisi kullanarak uydu sensörlerini göz kamaştıran veya kör eden sabit bir
yer tabanlı yetenek üzerinde çalışıyor. Tesis, Storozhevaya yakınlarındaki Chapal
dağında bulunan Krona kompleksinin bir parçasıdır. Krona, uyduları tanımlamak ve
türlerine göre sınıflandırmak için bir radar kurulumundan ve yüksek yörüngelerdeki
uyduları algılamak için 0,4 metrelik geniş açılı bir teleskop, 1,3 metrelik bir geniş açılı
teleskop içeren bir "lazer optik konumlandırıcı" (LOL) içerir. düşük yörüngelerdeki
uyduların yüksek çözünürlüklü görüntülenmesi için uyarlanabilir optiklere sahip dar
açılı teleskop ve uydulara olan mesafeleri doğru bir şekilde ölçmek için kullanılan bir
lidar ("gönderme-alma kanalı" olarak da adlandırılır).
 Krona'nın Chapal Dağı'ndaki lazer optik konumlandırıcısı. (kredi: NPK GES)

Son on yılın başlarında, Scientific and Industrial Corporation “Hassas Enstrüman

Sistemleri” (NPK SPP) tarafından yönetilen Kalina (“guelder rose”) kod adlı bir proje
kapsamında lazer kompleksini yükseltme çalışmaları başladı. Şirket, 3 Kasım 2011'de
Savunma Bakanlığı ile Kalina (Kiril dilinde 30Zh6MK veya 30Ж6МК olarak da
adlandırılır) için bir sözleşme imzaladı.
Ocak 2014'te çevrimiçi olarak yayınlanan bir banka garanti belgesi, Kalina'nın
hedefini “katı hal lazerleri ve bir verici/alıcı uyarlanabilir optik sistemi kullanarak
elektro-optik uydu sistemlerinin işlevsel olarak bastırılması için bir kanal
oluşturulması” olarak tanımladı.[30] Kalina'nın ASAT rolüne dair kanıtlar, NPK SPP'nin
“elektro-optik savaş için lazer sistemleri”nin geliştirilmesine katılımından bahseden
2013 yıllık raporunda geldi. bir "uzay güvenlik kompleksi", başka bir ASAT projesinin,
yani havadan fırlatılan Burevestnik sisteminin resmi belgelerinde de kullanılan bir
terim.
20 Kasım 2015 tarihinde Savunma Bakanlığı tarafından imzalanan Kalina için bir
inşaat sözleşmesi, inşaat sahasına “Object 4737-K2” olarak atıfta bulunur ve ayrıca
bir belirleyici gibi görünen “channel 14Ts235” (Kiril dilinde 14Ц235) adlı bir
bileşenden bahseder. uydu körleme sistemi için.[32] Google Earth'te, Krona LOL
sahasının yakınında, mevcut lazer sisteminin karşı-uzay rolü için uyarlandığını
gösterecek herhangi bir büyük yeni inşaat olduğuna dair bir işaret yok. Ancak bu
çalışmaların ne kadar ilerlediği bilinmiyor.
Sonuçlar
Başkan Putin tarafından Mart 2018'de açıklanan Peresvet lazer kompleksinin uydu
karşıtı bir role sahip olduğuna dair güçlü göstergeler artık belgesel kanıtlarla
doğrulandı. Sistem, düşman keşif uydularının optik sistemlerini geçici olarak göz
kamaştırarak veya kalıcı olarak kör ederek karayolu mobil ICBM'lerinin hareketlerini
gizlemek için tasarlanmıştır. Göz kamaştırıcı, kör etmekten daha olası bir hedeftir,
çünkü lazer sistemleri korumayı amaçladıkları hedeflere yakın konumlanmıştır, bu da
keşif uydularının ilgi alanı üzerinden geçerken görüntüleme yeteneklerini yalnızca
geçici olarak etkilemek için ihtiyaç duyduklarını düşündürmektedir. Böyle bir
yeteneğe büyük miktarda para yatırmanın hikmeti hakkında sorular sorulabilirken,
mevcut kanıtlar bunun Peresvet'in birincil hedefi olduğuna işaret ediyor. Rusya
Savunma Bakanlığı'nın Peresvet'in hava saldırılarına karşı da koruma sağladığı iddiası
şu ana kadar mevcut resmi belgelerle desteklenmiyor. Aslında, düşman uçakları veya
insansız hava araçlarının, Rusya'nın ülkenin derinliklerinde yerleşik olan karayolu
mobil ICBM'leri için acil bir tehdit oluşturması pek olası değildir.
Rus yetkililer, Peresvet'in operasyonel bir sistem olduğunu ve eğer doğruysa, Rus
uydularıyla birlikte test edilmiş olabileceği ve karmaşık uyarlanabilir optiklerin
geliştirilmesi ve lazeri hedef alan işaretleme kontrol sistemleri gibi önemli teknik
zorlukların üstesinden geldiği anlamına geldiğini belirtti. hızlı hareket eden
yörüngedeki hedeflere ışınlar.
Rusya da uzun yıllardır hava tabanlı lazer sistemi (Sokol-Eshelon) ve yer tabanlı sabit
lazer sistemi (Kalina) kullanarak uyduları kamaştırma/kör etme yeteneği üzerinde
çalışıyor. Sokol-Eshelon hayatta kalmayı zar zor başardı ve hala, muhtemelen
operasyonel hale gelmesine birkaç yıl kala deneysel bir program. Peresvet'in kısa
süre önce duyurulan havadan indirilen versiyonunun farklı bir proje olup olmadığı ve
eğer öyleyse ne amaçla kullanılacağı konusunda jüri henüz kararsız. Kalina'nın şu anki
durumu bilinmiyor. Sokol-Eshelon ve Kalina açıkça Peresvet gibi nokta savunma
sistemleri değiller, bu da birincil görevlerinin göz kamaştırıcı olmaktan çok kör edici
olabileceğini gösteriyor.
En az üç ayrı uydu göz kamaştırıcı/kör edici sisteme Sonuç olarak, ülke başka hiçbir
ulusun sahip olmadığı bir karşı
sahip olmanın mantığı ne olursa olsun, Rusya'nın uzay kapasitesi inşa ediyor gibi
bu tür yönlendirilmiş enerji karşı-uzay görünüyor.

teknolojisinde büyük bir çıkarı olduğu açıktır; bu, hiçbir uzay enkazı üretmeme
avantajına sahiptir ve düşmanın bunu kanıtlamasını zorlaştırabilir. uydularının
düşmanca bir hareketin sonucu olarak etkilendiğini veya zarar gördüğünü. Ülke
ayrıca, bir başka tahribatsız karşı uzay teknolojisi olan uydulara karşı hem yer tabanlı
hem de uzay tabanlı elektronik savaş sistemlerine yatırım yapmış görünüyor. Yine de
tüm bunlar, Rusya'yı karadan fırlatılan Nudol ve havadan fırlatılan Burevestnik
sistemleri gibi daha geleneksel kinetik ASAT silahları geliştirmekten alıkoymadı.
Sonuç olarak, ülke başka hiçbir ulusun sahip olmadığı bir karşı uzay kapasitesi inşa
ediyor gibi görünüyor. ASAT sistemlerinin çokluğu, muhtemelen, son on yılda
Rusya'nınkinden çok daha fazla askeri uydu filosu kullanan ABD ve Çin'in artan askeri
uzay yeteneklerine karşı bir caydırıcı olarak görülüyor. Birçok Rus askeri uzay projesi,
en azından ülkenin uzay endüstrisinin ihtiyaç duyduğu elektronik bileşenlerin
ithalatını önemli ölçüde engelleyen Batı'nın dayattığı ekonomik yaptırımlar nedeniyle
önemli gecikmeler yaşadı. Bir bakıma, Rus ASAT sistemlerinin mevcut yapısı,
Sovyetler Birliği'nin kendi adını verdiği şeyin bir parçası olarak çeşitli kara, hava ve
uzay tabanlı karşı uzay silahları üzerinde çalıştığı 1980'leri andırıyor. Gelen Sovyet
füzelerine karşı uzay tabanlı bir kalkan oluşturmayı amaçlayan Amerika'nın Stratejik
Savunma Girişimi'ne asimetrik yanıt. O zamanlar Sovyetler Birliği'ni bu sistemleri
kullanmaktan alıkoyan tek şey Soğuk Savaş'ın sona ermesiydi. ABD-Rusya ilişkileri şu
anda Soğuk Savaş sonrası en düşük seviyesinde ve görünürde bir gelişme olmadığı
için, bu sefer bu tür sistemlerin faaliyete geçmesinin önünde hiçbir şey durmuyor
gibi görünüyor.

Referanslar

1.buradan izlenebilir .
2.19 Temmuz 2018'de Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan video .
3.Bu konuya Rus dilindeki forum military.russia.ru'da bakın .
4.Göz kamaştırıcı ve kör edici hakkında daha fazla bilgi için bkz.: D. Wright, L. Grego, L.
Gronlund, The Physics of Space Security: A Reference Manual , American Academy of Arts
and Sciences, 2005.
5.2013 yılında RFYaTS-VNIIEF tarafından yayınlanan “ Dünyaya yakın alan üzerinde kontrol
için lazer cihazı” patenti ; 2015 yılında RFYaTs-VNIIEF tarafından yayınlanan “Mobil optik
teleskop” patenti (bağlantılar, patentlerin İngilizce makine çevirilerine aittir).
6.burada görülebilir .
7.burada görülebilir .
8.A. Tikhonov, “Rusya Savunma Bakanı askeri güvenlik konularında eşit bir diyaloga hazır”
(Rusça), Krasnaya zvezda , 18 Aralık 2019, s. 1.
9.RIA Novosti raporu , 24 Aralık 2019.
10.KBSM broşürü , 2015, s. 62.
11.V. Dolbenkov, “AO KBSM'nin 75. yıldönümü” (Rusça), Natsionalnaya Oborona , Mart
2020.
12.Savunma Bakanlığı ile MAK Vympel arasındaki davaları açıklayan 2017 ve 2018'de
yayınlanan belgeler (Rusça) .
13.Savunma Bakanlığı ile RFYaTS-VNIIEF arasındaki bir davayı açıklayan 2018'in
sonlarında/2019'un başlarında yayınlanan belgeler (Rusça). Peresvet burada yanlışlıkla
14Ts34 (14Ts034 yerine) olarak anılır.
14.RFYaTS-VNIIEF broşürü (Rusça), 2014, s. 12.
15.RFYaTS-VNIIEF basın açıklaması (Rusça), 1 Ekim 2015.
16.KBSM ve AO Asteis arasındaki bir davayı açıklayan 2019'un sonlarında/2020'nin
başlarında yayınlanan belgeler (Rusça).
17.KBSM ve AO Asteis arasındaki bir davayı açıklayan 2019'un sonlarında/2020'nin
başlarında yayınlanan belgeler (Rusça).
18.PO Start ve KBSM arasında imzalanan sözleşmenin bir örneği burada .
19.Uyarlanabilir optik sistem için NII NPO Luch tarafından imzalanan sözleşmenin bir
örneği burada .
20.“ Uyarlanabilir ayna” (Rusça), 2018'de NII NPO Luch tarafından yayınlanan patent .
21.A. Mitrofanov, “Peresvet kompleksinin sırları: Rus lazer kılıcı nasıl çalışır?”, Voennoe
obozrenie , 3 Şubat 2020.
22.V. Teslenko, “Uçan savaş lazeri” (Rusça), Kommersant , 17 Mart 2020.
23.röportaj (Rusça), Zvezda TV, 5 Mayıs 2018.
24.Peresvet siteleri 2146/1 , 2146/2 , 2146/3 ve 2146/5 için sözleşmeler .
25.röportaj (Rusça), Krasnaya zvezda, 28 Aralık 2019, s. 5.
26.Sokol-Eshelon hakkında daha fazla bilgi için bakınız: D. Day, “Hubble in the crosshairs” ,
The Space Review, 13 Haziran 2011; Bilgi kaynaklarına bağlantılar içeren şu anda mevcut
olan bilgilerin bir özeti , NASA Uzay Uçuşu Forumu'ndaki bu başlıkta bulunabilir.
27.patent (çizimlere yalnızca elibrary.ru web sitesinin kayıtlı kullanıcıları tarafından
erişilebilir).
28.Lazerle donatılmış uçaklar için uyarlanabilir optikler üzerine NII NPO Luch
makalelerinden biri (İngilizce özeti ile Rusça) burada .
29.A. Mitrofanov, Peresvet savaş lazer sisteminin havacılık performansı: taşıyıcılar, hedefler,
uygulama taktikleri, Voennoe obozrenie , 28 Şubat 2020.
30.Ocak 2014'te çevrimiçi olarak sunulan banka garanti belgesi (Rusça).
31.NPK GES'in 2013 yıllık raporu (Rusça), s. 51-52.
32.Savunma Bakanlığı ile askeri inşaat şirketi 31 GPISS arasındaki bir davayı açıklayan
2019 yılında yayınlanan belgeler (Rusça). Kalina hakkında daha fazla bilgi için NASA
Spaceflight Forum'daki bu konuya bakın.