សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទន្ីតិសាស្ត្រ

ន្ិង វិទ្យាសាស្ត្រស្ដ្ឋកិច្ច

3
របាយការណ្៍កមម្ក
ិ ាបញ្ច ប់ការ្ិកា

ការជួញដ្ូរមូលបត្តសៅផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ

កម្មសិកាពីថ្ងៃទី ០១ ខែ មម្សា ឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ថ្ងៃទី ៣១ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៧

ម្មោះសាាប័ន៖ ត្កុមហុន្ផ្សារមូលបត្តកមពជា(ផ្ស.ម.ក)
ុ
តាក់ខែងម ើងមោយ សាស្ត្សាាចារ្យខែនាំ

និសសិែម្មោះ គឹម ច្័ន្ទ្វ

ុ ណ្ណលកខណា មោក ្ួន្ ច្ំសរ ើន្

ថ្ននក់បរ្ ិញ្ញាបត្ែ ធនគារ្ និងហិរ្ញ្ា វែាុ ឆ្នាំចូលសិកា ២០១៣

ជាំនន់ទី ១០ ឆ្នាំសរ្មសរ្រ្បាយការ្ែ៍ ២០១៧

 ស្ច្ករីថ្លែងអំណ្រគុណ្

នងែ្ាំុម្មោះ គឹម្ ច័នស

ទ ុវែណ លកខណា ជានិ សិសែថ្ននក់បរ្ ិញ្ញាបត្ែខននកធនគារ្ និង

ហិរ្ញ្ា វែាុ ឆ្នាំទី៤ ត្កុម្B4B1 ជាំនន់ទី១០ ថ្នសាកលវ ិទាល័យភូម្ិនទនីែិសាស្ត្សា និង វ ិទាសាស្ត្សា

មសដឋកិចច ឆ្នាំ ២០១៣-២០១៧។ សូម្ខងែងអាំែរ្គុែយ៉ា ងត្ជាលមត្ៅចាំម ោះ៖

-មោកឪពុក អនកម្តាយ ជាអនកម្តនគុែ ខដលបាននាល់កាំមែើែ និង ចិញ្ចឹម្បីបាច់ខងរ្កា

អប់រ្ ាំទូនមន ឧបែាម្ភត្គប់ខបបយ៉ា ងទាំងកម្តែាំងកាយ និងកម្តែាំងចិែា។ ពិមសសត្ពម្ទាំងបានជួយ

នគែ់នគង់ជាងវ ិកា និងសម្តភរ្ៈត្គប់ខបបយ៉ា ង សត្ម្តប់ការ្រ្ស់មៅ និងការ្សិកាមរ្ៀនសូត្ែរ្ហូែបាន

មធវើឱ្យរ្ូបកូនបានទទួលនូវចាំមែោះដឹងដ៏ែពង់ែពស់ខដលម្តនែថ្ម្ែ ម្ិនអាចកាែ់ថ្ងែបានដូចសពវថ្ងៃ

មនោះ។

-ឯកឧែាម្សាកលវ ិទាធិការ្ និងសាកលវ ិទាធិការ្រ្ង ត្ពឹទធបុរ្ស ត្ពឹទធបុរ្សរ្ង ត្ពម្ទាំង

មោក មោកស្សី ត្បធាន អនុត្បធាន មដបា៉ា ែឺម្៉ាង់ និងការ្ ិយល័យមោក មោកស្សីសាស្ត្សាាចារ្យ

និងបុគគលិកទាំងអស់ថ្នសាកលវ ិទាល័យភូម្ិនទនិែិសាស្ត្សា និង វ ិទាសាស្ត្សមា សដឋកិចច ត្គប់រ្ប

ូ

ទាំងអស់ ខដលខែងខែែិែែាំត្បឹងខត្បងអស់ពីកាំោាំងកាយចិែា មដើម្បីបង្ហាែ់បមត្ងៀន និងនាល់នូវ

ចាំមែោះដឹងដល់នងែ្ាំុ។

-មោក សាស្ត្សាាចារ្យ សួន ចាំមរ្ ើន ខដលជាសាស្ត្សាាចារ្យខែនាំដ៏លម្ត

អ ន ក់ ខដលខែងខែនាល់

ជាដាំបូនមន គាំនិែលអៗ និងគនែឹោះថ្នការ្ស្សាវត្ជាវម្ួ យចាំនួនមធវើមអាយម្តនភាពង្ហយស្សួលដល់នង

ែ្ាំុកុងការ្ស្សាវត្ជាវ
ន និងសរ្មសរ្រ្បាយកាែ៍កម្មសិកាបញ្ចប់ការ្សិកាមនោះ។ គាែ់ បានែិែែាំអស់

ពីកាំោាំងកាយចិែា ត្បាជា្សាមរ្ែី និងមពលមវោដ៏ម្តនែាំថ្លម្កពនយល់ខែនាំ ខកសត្ម្ួលនូវ

ចមនែោះ ែវោះខាែជាមត្ចើន។ មោយសារ្ខែនងែ្ាំុ សរ្មសរ្រ្បាយការ្ែ៍មនោះម្តនក់ឯង នងែ្ាំុពិែត្ែូវ

ការ្ ការ្យកចិែាទុកោក់បាំនុែ ជាក់ខសាងគាែ់ពិែជាបាននាល់ភាពកក់មតា កនុងការ្សរ្មសរ្

រ្បាយការ្ែ៍ម្ួយមនោះណាល់។

-បុគគលិកទាំងអស់មៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ជាពិមសសគឺ មោក ត្ទី ថ្ែហុី ខដលបាន

ម្ែៀែយកមពលមវោដ៏ម្ម្តញឹកម្កពនយល់បកស្សាយ នូវសាំនួរ្ម្ួយចាំនួនរ្បស់នងែ្ាំុ ត្ពម្ទាំង

នាល់ជាគាំនិែ និងនាល់នូវឯកសារ្ខដល ក់ព័នធ ជាពិមសសទិននន័យសាំខាន់ៗ។ មលើសពីមនោះមៅ

មទៀែ គាែ់បានជួយពិនិែយឯកសារ្ និងជួយខកសត្ម្ួលនូវកាំហុសែុស្គង នាល់នូវដាំបូនមនលអៗ

រ្ហូែដល់នងែ្ាំុការ្ស្សាវត្ជាវទទួលបានភាពមជាគជ័យ។
 -ជាទីបញ្ចប់ នងែ្ាំុសូម្មធវើការ្មគារ្ព ដឹងគុែ និងជូនពរ្ដល់បណា
ា អនកម្តនគុ ែទាំង

អស់ដូច ខដលបានមរ្ៀបរាប់ខាងមលើឱ្យទទួលបាននូវពុទធពរ្ទាំងបួនត្បការ្ គឺអាយុ វែណ ៈ សុែៈ ព

លៈ កុាំបីឃ្លែងម្ែៀែម ើយ។
 អារមភកថា

រ្បាយការ្ែ៍កម្មសិកាបញ្ចប់ការ្សិកាមនោះ គឺជាលទធនលខដលមកើែមចញពីការ្

ស្សាវត្ជាវនិ ងចងត្កងម ើងយ៉ា ងយកចិែាទុកោក់។ មោយខនអកតាម្ចកខុវ ិស័យ និងខននការ្

អភិវឌ្ឍន៍វ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុរ្បស់រ្ោឋភិបាល ខដលបានបមងកើែនារ្ម្ូលបត្ែម ើង មដើម្បីជា

ម្មធាបាយកនុងការ្មកៀងគរ្ម្ូលធន។ ចាប់តាាំងពីបមងកើែនារ្ម្ូលបត្ែមៅត្បមទសកម្ពុជាម្ក

មយើងសមងកែម្ើញថ្ន ការ្អភិវឌ្ឍទីនារ្មនោះ កាំពុងមបាោះជាំហានគួរ្មអាយកែ់សម្តគល់។

អាស្ស័យមហែុមនោះ រ្បាយការ្ែ៍កម្មសិកា ខដលសាីអាំពី “ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅនារ្

ម្ូលបត្ែកម្ពុជា” ត្ែូវបានចងត្កងម ើងកនុងមគាលបាំែងសិកាខសវងយល់ពីការ្ទិញលក់

ម្ូលបត្ែ ខដលត្កុម្ហុនមនោះ ដាំមែើរ្ការ្នមពលបចចុបបនន។ នងែ្ាំុទទួលបានការ្ខែនាំ ការ្

ពនយល់បកស្សាយយ៉ា ងលាំអិែពី សាំណាក់បុគគលិកត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា និងសាស្ត្សាាចារ្យ

ខែនាំកុងការ្ចងត្កងឯកសារ្ទាំ
ន ងអស់មនោះម ើង មោយពឹងខនអកមលើឯកសារ្មយងនែូវការ្នន

មទើបមធវើមអាយែែឹម្សារ្ និ ងអែាន័យ ថ្នសានថ្ដមនោះម្តនភាពលអត្បមសើរ្ ចាស់ោស់ មដើម្បីទុកជាពុទិធ

ឬជាចាំមនោះដឹងងមីបខនាម្សាំរាប់អនកអាន និងនិសសិែជាំនន់មត្កាយ។

នងែ្ាំុសងឃឹម្យ៉ា ងម្ុែម្តាំថ្ន រ្បាយការ្ែ៍កម្មសិកាមនោះនឹងចូលរ្ួម្ចាំខែកនាល់ជា ព

ែ៌ម្តនឬជានែូវបាំភឺែែែោះៗ សត្ម្តប់ជាទុនដល់អនកអាន មដើម្បីទទួលបានចាំមនោះដឹងបខនាម្ពីវ ិស័យ

ម្ួយមនោះ។

ជាទីបញ្ចប់ មទោះបីជានងែ្ាំុបានែិែែាំត្បឹងខត្បង មរ្ៀបចាំ ខកសត្ម្ួល និងពិនិែយយ៉ា ងណាក៏

មោយក៏ពិែជាមៅម្តនចមនែោះែវោះខាែ ខដលមកើែម ើងមោយអមចែនខដរ្។ អាស្ស័យមហែុមនោះ

មទើបនងែ្ាំុសូម្អភ័យមទសទុកជាម្ុន ចាំម ោះរាល់កាំហុស្គង ខដលម្តនកនុងរ្បាយការ្ែ៍កម្ម-

សិកាមនោះ និងទទួលយកមោយកាីមសាម្នសសនូវការ្រ្ ិោះគន់ និងការ្ខកលាំអ មដើម្បីសាាបនពី

សាំណាក់អនកអានត្គប់រ្ប
ូ កនុងមគាលបាំែងជួយមអាយសានថ្ដមនោះឱ្យកាន់ខែម្តនភាពលអត្បមសើរ្

ម ើងខងម្មទៀែ។
 មាតិកា

បញ្ជីអកសរ្កាែ់ ................................................................................................................iv

បញ្ជីតារាង......................................................................................................................v

បញ្ជីរ្ប
ូ ភាព ....................................................................................................................vi

បញ្ជីឧបសម្ព័នធ ................................................................................................................vii

ើ
ស្ច្ករីសផ្សរម

១. លាំនាំបញ្ញ
ា ថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ........................................................................................១

២. ចាំមណាទបញ្ញ
ា ថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ...................................................................................២

៣. មគាលបាំ ែងថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ...................................................................................២

៤. ខដនកាំែែ់ និងវ ិសាលភាពថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ...............................................................៣

៥. វ ិធីសាស្ត្សថ្ា នការ្ស្សាវត្ជាវ ..........................................................................................៣

៦. សារ្ៈសាំខាន់ថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ .....................................................................................៣

៧. រ្ចនសម្ព័នធថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ......................................................................................៤

ជំពូកទ្យី១

រ ំលឹកត្ទ្យឹ្ ី រ

១.១. ទីនារ្ម្ូលបត្ែ ......................................................................................................៦

១.១.១. ត្បវែាិទីនារ្ម្ូលបត្ែ .................................................................................៦

១.១.២. និយម្ន័យទីនារ្ម្ូលបត្ែ .........................................................................៧

១.១.៣. ត្បមភទទីនារ្ម្ូលបត្ែ ..............................................................................៧

១.១.៣.១. ទីនារ្ដាំបូង .............................................................................៨

១.១.៣.២. ទីនារ្បនទប់ ............................................................................៨

១.២. ម្ូលបត្ែ ...............................................................................................................៩

១.២.១. និយម្ន័យម្ូលបត្ែ ..................................................................................៩

១.២.២. ត្បមភទថ្នម្ូលបត្ែ ...................................................................................៩

១.២.២.១. ម្ូលបត្ែកម្មសិទិធ......................................................................៩

១.២.២.២. ម្ូលបត្ែបាំែុល .....................................................................១០

i
 ១.២.២.៣. ឧបករ្ែ៍មដរ្ ីមវទីវ ......................................................................១0

១.៣. អែាត្បមយជន៍ថ្នទីនារ្ម្ូលបត្ែ ............................................................................១១

ជំពូកទ្យី២

លកខណ្ៈទ្យូសៅនន្ត្កុមហុន្ផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ
២.១. ត្បវែាិថ្នការ្បមងកើែទីនារ្ម្ូលបត្ែ ..........................................................................១៣

២.២. នម្ករ្ែ៍ និងផ្លែកសញ្ញារ្បស់នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ...............................................១៤

២.៣. ចកខុវ ិស័យរ្បស់នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា .......................................................................១៥

២.៤. មបសកម្មត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែកម្ពុជា ..........................................................................១៥

២.៥. ពែ៌ម្តនទាំនក់ទាំនងរ្បស់ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែកម្ពុជា..................................................១៥

២.៦. រ្ចនសម្ព័នធថ្នការ្ត្គប់ត្គង និងត្កុម្ត្បឹកាភិបាល ..................................................១៦

ជំពូកទ្យី៣

ការជួញដ្ូរមូលបត្តសៅកនងទ្យី
ុ ផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ
៣.១. ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅកនុងទីនារ្ម្ូលបត្ែ .............................................................១៧

៣.១.១. ការ្វ ិនិមយគមៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែ .............................................................១៧

៣.១.១.១. ដាំណាក់កាលទី ១ ការ្មត្ែៀម្ែែួនម្ុន និងជួញដូរ្ .........................១៧

៣.១.១.២. ដាំណាក់កាលទី ២ ការ្វ ិនិមយគ .................................................២១

៣.១.១.៣. ដាំណាក់កាលទី ៣ ការ្មធវើឱ្យត្បមសើរ្មលើការ្វ ិនិមយគ ..................២២

៣.១.២. វ ិធានត្បែិបែាិការ្ទីនារ្ ............................................................................២២

៣.១.២.១ ដាំមែើរ្ការ្ត្បែិបែាិការ្ ..............................................................២២

៣.១.២.១.១. មម្ត៉ា ងជួញដូរ្ .......................................................២២

៣.១.២.១.២. បញ្ញ
ជ ..................................................................២៣

៣.១.២.១.៣. ឯកតាជួញដូរ្/ឯកតាថ្ងែ .......................................២៣

៣.១.២.២. ខដនខត្បត្បួលថ្ងែត្បចាាំថ្ងៃ ..........................................................២៤

៣.១.២.៣. ការ្អនុវែាការ្ជួញដូរ្ ...............................................................២៧

៣.១.២.៣.១. អាទិភាពថ្នបញ្ញ
ជ ទិញ/លក់ .................................២៧

៣.១.២.៣.២. ថ្ងែពិមសស .........................................................២៨

ii
 ៣.១.២.៤. នីែិវ ិធីថ្នការ្ជួញដូរ្ .................................................................២៩

៣.២.១. យនាការ្ថ្នការ្ផ្លែ់ទែ់ និងការ្ទូទែ់ ................................................................៣០

៣.១.៣.១. ការ្ផ្លែ់ទែ់ ......................................................................................៣០

៣.១.៣.២. ការ្ទូទែ់ ..........................................................................................៣១

៣.១.៣.៣.នី ែិវ ិធីថ្នការ្ផ្លែ់ទែ់និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ.............................................៣២

៣.៣. យនាការ្ថ្នការ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ ............................................................................៣៤

៣.៤. ទិននន័យសាំខាន់ៗមៅកនុងត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ............................................៣៥

៣.៥. វ ិភាគ និងពិភាកាមៅមលើចាំែុចខាែាំង និងមែាយថ្នការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅន.ម្.ក. .៣៧

៣.៥.១. ចាំែុចខាែាំង ..............................................................................................៣៧

៣.៤.២. ចាំែុមែាយ ............................................................................................៣៨

ស្ច្ករ្
ី ន្និដ្ឋឋន្ ន្ិងអន្ុសា្ន្៍

១. មសចកាីសននិោឋន .........................................................................................................៣៩

២. អនុសាសន៍ ...............................................................................................................៤០

ឯកសារសោង

ឧប្មព័ន្ធ

iii
 បញ្ជ អ
ី កសរកាត់

គ.ម្.ក. : គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

ន.ម្.ក. : ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

CCP : Central Counter Party

CSA : Cash Settlement Agent (ភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹងម្ូលបត្ែ)

CSD : Central Securities Depository

CSO : Clearing and Settlement Operator (ត្បែិបែាិករ្ត្បព័នធផ្លែ់ទែ់ម្ូលបត្ែ)

CSX : Cambodia Securities Exchange (នាម្ូលបត្ែកម្ពុជា)

IPO : Initial Public Offering (ការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែមលើដាំបូង)

SECC : Securities and Exchange Comission of Cambodia (គែៈកម្មការ្

ម្ូលបត្ែកម្ពុជា)

SF : Securities Firm (ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ)

iv
 បញ្ជ តា
ី រាង

តារាងទី ១ : ឯកតាជួញដូរ្ ...............................................................................................២៣

តារាងទី ២ : ការ្មដញថ្ងែខែម្ួយ .......................................................................................២៧

តារាងទី ៣ : ការ្មដញថ្ងែមត្ចើន .........................................................................................២៨

តារាងទី ៤ : តារាងថ្ងែពិមសស ..........................................................................................២៨

តារាងទី ៥ : ែាំថ្លជួញដូរ្សរ្ុបថ្នវ ិនិមយគិន ....................................................................៣៥

តារាងទី ៦ : ែាំថ្លជួញដូរ្សរ្ុបថ្ននីែិបុគគល និងរ្ូបវនា .......................................................៣៦

តារាងទី ៧ : បរ្ ិម្តែ និងែថ្ម្ែជួញដូរ្សរ្ុបថ្នការ្ជួញដូរ្ត្បចាាំថ្ងៃគិែជាម្ធយម្ ..................៣៦

v
 បញ្ជ រី ូបភាព

រ្ូបភាពទី ១ : ផ្លែកសញ្ញារ្បស់នារ្ម្ូលបត្ែ......................................................................១៤

រ្ូបភាពទី ២ : រ្ចនសម្័នធត្គប់ត្គងរ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ...............................១៦

រ្ូបភាពទី ៣ : ការ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់មៅកនុងធនគារ្ខែម្ួយ ................................................៣៣

រ្ូបភាពទី ៤ : ការ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់អនារ្ធនគារ្ ................................................................៣៣

រ្ូបភាពទី ៥ : ដាំមែើរ្ការ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ .......................................................៣៤

រ្ូបភាពទី ៦ : ទិននន័យថ្នវ ិនិមយគិនសរ្ុប ..........................................................................៣៧

vi
 បញ្ជ ឧ
ី ប្មព័ន្ធ

ឧបសម្ព័នធទី១ : ត្បកាសសាីពី ការ្នាល់ការ្អនុញ្ញាែមធវើជាត្បែិបែាិការ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែត្បែិបែាិករ្

ត្បព័នធផ្លែ់ទែ់និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ និងត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ

ឧបសម្ព័នធទី២ : ត្បកាសសាីពី ែែឹម្សារ្មគាលថ្នវ ិធានត្បែិបែាិការ្រ្បស់ទីនារ្ម្ូលបត្ែ ត្បព័នធផ្លែ់

ទែ់និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ និងមសវារ្កាទុកម្ូ លបត្ែ

ឧបសម្ព័នធទី៣: ត្បកាសសដីពីការ្ោក់ឱ្យអនុវែាវ ិធានត្បែិបែាិការ្នដល់សនទនីយភាពម្ូលបត្ែរ្បស់

ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

ឧបសម្ព័នធទី៤ : វ ិមសាធនកម្មមលើកទី៣ថ្នវ ិធានត្បែិបែាិការ្ទីនារ្

ឧបសម្ព័នធទី៥ : វ ិមសាធនកម្មមលើកទី៧ថ្នវ ិធានត្បែិបែាិការ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់

ឧបសម្ព័នធទី៦ : វ ិមសាធនកម្មមលើកទី៦ថ្នវ ិធានត្បែិបែាិការ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ

ឧបសម្ព័នធទី៧ : Overview Cambodia of Securities Market

vii
 ើ
ស្ច្ករីសផ្សរម

១. លំន ំបញ្ហ
ា នន្ការត្សាវត្ជាវ

ត្បមទសកម្ពុជាជាត្បមទស ខដលធាែប់បាន្ែងកាែ់នូវសង្រ្ង្ហគម្ជាមត្ចើនឆ្នាំកនែងម្កមហើយ។

សង្រ្ង្ហគម្ បានមធវើឱ្យមសទើរ្ត្គប់វ ិស័យទទួលរ្ងនូវការ្បាំនិែចបាំផ្លែញទាំងស្សុង។ ត្បមទសកម្ពុជាធាែក់

ដល់ចាំនុចសូនយ ខដលបានបាែ់បង់បញ្ញាវ ័នាជាមត្ចើ នរ្ូប និងែូចខាែនូវមហោឋរ្ចនសម្ព័នធនសម្័ យ

ប៉ាុល ពែ។ យ៉ា ងណាវ ិញមត្កាយពី បញ្ចប់សង្រ្ង្ហគម្ រាជរ្ោឋភិបាលបានែិែែាំត្បឹងខត្បសាារ្មសដឋកិចច

ម ើងវ ិញ គឺរ្ ិោះរ្កត្គប់ម្មធាបាយមោយោក់មចញនូវមគាលនមយបាយធាំៗជាមត្ចើនត្ពម្ទាំង

បមងកើែនូវចកខុវ ិស័យ និងខននការ្អភិវឌ្ឍន៍ជាែិ។ ទនទឹម្នឹងមនោះត្បមទសកម្ពុជាត្បកាន់យកនូវទីនារ្

មសរ្ ី ខដលម្តនការ្ត្បកួែត្បខជងមោយមបើកចាំហរ្ កនុងការ្ទទួលយកការ្វ ិនិមយគទាំងឡាយ ទាំង

កនុងស្សុក និងមត្តស្សុក មដើម្បីឱ្យម្តនលាំហូរ្សាច់ត្បាក់ កុងចរ្នា

ន មសដឋកិចចជាែិ។

ជាការ្ពិែណាស់វ ិស័យម្ួយចាំនួនត្ែូវបានមលចរ្ូបរាងម ើយ មដើម្បីជាំរ្ញ

ុ កនុងការ្អភិវឌ្ឍ

មសដឋកិចច និងវ ិស័យននមៅកម្ពុជាម្តនការ្រ្ ីកលូែោស់ម ើង មហើយវ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុ ក៏ ជា

សរ្ថ្ស្ម្សត្ម្តប់ជាំរ្ញ
ុ ការ្អភិវឌ្ឍមសដឋកិចចជាែិត្បកបមោយចីរ្ភាព។ មៅឆ្នាំ ២០០១ រាជារ្

ោឋភិបាលកម្ពុជាបានោក់មចញនូវ “ចកខុវ ិស័យ និងខននការ្អភិវឌ្ឍន៍វ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុឆ្នាំ ២០០១-

ា ភិវឌ្ឍន៍វ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុឆ្នាំ

២០១០” និងត្ែូវបានមធវើបចចុបបននភាព ជាបនាបនទប់មៅជា “យុទធសាស្ត្សអ

២០១៦-២០២៥”។ ជាលទធនល សម្ិទធនលគួរ្ឱ្យកែ់សម្តគល់កុងរ្យៈមពលកនែ

ន ងម្ក បានមលចជា

រ្ូបរាងម ើង រ្ួម្ម្តនការ្ពត្ងីក និងពត្ងឹងត្បព័នធធនគារ្ វ ិស័យធានរា៉ា ប់រ្ង និងភែិសនាជាមដើ

ម្។១ មោយសារ្ខែមលបឿនថ្នការ្អភិវឌ្ឍមសដឋកិចចកម្ពុជាម្តនលកខែៈខាែាំងកាែ ការ្មធវើទាំមនើបកម្ម

និងការ្មធវើសុែដុម្និកម្មថ្នវ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុ គឺជាការ្ចាាំបាច់មដើម្បីគាាំត្ទកាំមែើន មសដឋកិចចមនោះ

ឱ្យម្តន ចីរ្ភាព។ អាស្ស័យមហែុមនោះបានជា វ ិស័យម្ូលបត្ែ ត្ែូវបានបមងកើែម ើងមដើម្បីបាំមពញ

បខនាម្ និងមធវើឱ្យកាន់ខែរ្ ឹងម្តាំនូវសរ្ថ្ស្ម្ថ្នត្បព័នធហិរ្ញ្ា វែាុកម្ពុជាខដលម្តនស្សាប់។ ម្ា៉ា ង

វ ិញមទៀែ អែាិភាពថ្នវ ិស័យម្ូលបត្ែមនោះនឹងមធវើឱ្យម្មធាបាយថ្នការ្មកៀងគរ្ម្ូលធន និងការ្ខបង

ខចកទុនសត្ម្តប់នាល់ជាហិរ្ញ្ា បបទនដល់ការ្វ ិនិមយគត្គប់ត្បមភទ ខដលជាចលករ្ថ្នកាំមែើន

មសដឋកិចច ជាែិ។

មោយសារ្ខែវ ិស័យមនោះជាវ ិស័យងមីម្ួយសត្ម្តប់ត្បមទសកម្ពុជា មទើបមធវើមអាយវ ិស័យមនោះ

ជួបនឹងការ្លាំបាកជាមត្ចើនពិមសសគឺ ជួបត្បទោះនឹងកងវោះខាែខាងខននកធនធានម្នុសស និង

១
ា ភិវឌ្ឍន៍វ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុឆ្នាំ ២០១៦- ២០២៥
-យុទធសាស្ត្សអ

8
បទពិមសាធន៍ ខដលជាបញ្ញ
ា ចាំបង សត្ម្តប់ត្បមទសកម្ពុជាមៅមពលចាប់មនាើម្ដាំបូង និងកងវោះការ្

យល់ដឹងឱ្យទូលាំទូោយពីសាំណាក់ត្បជាពលរ្ដឋ។ ទនទឹម្នឹងមនោះ រាជរ្ោឋភិបាលបានោក់គមត្ម្តង

បមងកើែនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា មៅថ្ងៃទី០៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៧ មហើយមៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១

គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា បានសមត្ម្ចចិែាឱ្យ ត្កុម្ហន

ុ នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាមដើរ្ែួជាត្បែិបែាិករ្

ដ៏សាំខាន់ មៅកនុងទីនារ្បនទប់ សត្ម្តប់ជួយសត្ម្ួលដល់កិចដ

ច ាំមែើរ្ការ្ជួ ញដូរ្ម្ូលបត្ែឱ្យម្តន

ដាំមែើរ្ការ្កាន់ខែរ្លូន។ បនទប់ម្ក មៅថ្ងៃទី១១ ខែកកកោ ឆ្នាំ២០១១ ត្កុម្ហុនត្ែូវបានសមម្តភធ

ដាំមែើរ្ការ្ ខដលម្តនម្មោះថ្ន ត្កុម្ហន

ុ នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ខដលមៅកាែ់ថ្ន ន.ម្.ក។ មហែុ

មនោះមហើយ បានជានងែ្ាំុសមត្ម្ចចិែាមធវើការ្ស្សាវត្ជាវមៅមលើត្បធានបទ “ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែកនុង

នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា”។

២. ច្ំសណាទ្យបញ្ហ
ា នន្ការត្សាវត្ជាវ

មបើមទោះជានារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា បានដាំមែើរ្ការ្អស់រ្យៈមពល៦ឆ្នាំកនែងម្កក៏មោយ ប៉ាុខនា

ការ្វ ិនិមយគ នូវខែមចាទជាបញ្ញ

ា ដខដល សត្ម្តប់ត្បជាពលរ្ដឋកម្ពុជា និងវ ិនិមយគិនងមី។

ត្បជាពលរ្ដឋម្ួយចាំនួនពុាំទន់យល់ថ្ន “អវីមៅជាម្ូលបត្ែ? មហើយនារ្ម្ូលបត្ែទិញ-លក់ម្ូល

បត្ែ ខបបណា?”។ មហែុមនោះមហើយ នងែ្ាំុបានមធវើការ្ស្សាវត្ជាវ និងខសវងយល់អាំពី ការ្ជួញដូ រ្

ម្ូលបត្ែមៅកនុងទីនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ខដលជាទីនារ្បនទប់ថ្ន មែើការ្ជួញដូរ្មនោះនឹងមធវើម ើង

យ៉ា ងដូច មម្ាចែែោះ?

៣. សោលបំណ្ងនន្ការត្សាវត្ជាវ

ការ្ស្សាវត្ជាវមនោះគឺមផ្លាែសាំខាន់មលើ ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ និងការ្ចូលរ្ួម្រ្បស់ត្កុម្ហុន

នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា មៅកនុងទីនារ្បនទប់ មដើម្បីមអាយអនកអាន ត្បជាពលរ្ដឋ សាធារ្ែជន និង

វ ិនិមយគិនបានពត្ងីកចាំមនោះដឹងកនុងវ ិស័យម្ូលបត្ែនងខដរ្។ ចាំម ោះមគាលបាំែងថ្នការ្

ស្សាវត្ជាវវ ិញម្តនដូចមរ្ៀបរាប់ខាងមត្កាម្៖

 ខសវងយល់មអាយចាស់ពីម្ូលបត្ែ ទីនារ្ម្ូលបត្ែ

 ខសវងយល់ពីត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

 ខសវងយល់អាំពីម្ុែង្ហរ្ ែួនទី និងចកខុវ ិស័យ មបសកម្មរ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជា

 ខសវងយល់អាំពីនីែិវ ិធី និងយនាការ្ថ្នការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅកនុង ទីនារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជា

9
៤. ថ្ដ្ន្កំណ្ត់ ន្ិងវិសាលភាពនន្ការត្សាវត្ជាវ

ជាក់ខសាង វ ិស័យម្ូលបត្ែបានកាំពុងខែរ្ ីកលូែោស់គួរ្មអាយសម្តគល់ ប៉ាុខនាការ្វ ិវែាមនោះ

ពុាំម្តនលកខែៈរ្ ីកលូែោស់ខាែាំងដូចត្បមទសដថ្ទមៅម ើយមទ។ រ្ ីឯ ចាំមនោះដឹងអាំពីវ ិស័យមនោះមៅ

ម្តនកាំរ្ ិែ ម្ិនទន់ទូលាំទូោយមៅម ើយ ស្សបតាម្សាានភាពជាក់ខសាង។ ចាំខនកឯ ចាំមែោះអាំពី

ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែរ្ ឹែខែពុាំទន់យល់ចាស់។ ដូចមនោះមហើយ មទើបនងែ្ាំុមធវើការ្ស្សាវត្ជាវមោយ

យកចិែាទុកោក់សាំខាន់មៅមលើ ការ្ជួ ញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាពីឆ្នាំ ២០១៦ដល់

២០១៧។

៥. សារៈ្ំខាន្់នន្ការត្សាវត្ជាវ

ចាំម ោះការ្ស្សាវត្ជាវអាំពី ត្បធានបទខាងមលើ គឺម្តនសារ្ៈសាំខាន់ និងបាននាល់ នល

ត្បមយជន៍យ៉ាងមត្ចើនដូចជា៖

 សត្ម្តប់នងែ្ាំុ : នាល់ជាចាំមនោះដឹងមអាយមកើនម ើងមងវរ្ដង មោយបាននារ្ភាជប់

ជាម្ួយនឹងត្ទឹសីា ខដលបានសិការ្ួចម្កមហើយ ជាម្ួយសាស្ត្សចា

ា រ្យ ជាម្ួ យនឹងការ្

អនុវែាជាក់ខសាងមៅកនុងត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា។

 ចាំម ោះសិសសនិសសិែ : ជាទុនម្ួយ សត្ម្តប់ជាំនួយសាមរ្ែី និសសិែជាំនន់មត្កាយ ខដល

ចង់សិកាខសវងយល់បខនាម្ និងជាឯកសារ្ជាំនួយសត្ម្តប់ការ្ស្សាវត្ជាវបនា។

 ចាំម ោះត្កុម្ហន
ុ នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា : រ្បាយការ្ែ៍ថ្នការ្ស្សាវត្ជាវម្ួយមនោះអាច

នឹងកាែយមៅជាពែ៌ម្តន សត្ម្តប់ត្គប់ម្ជឈោឋនខដលម្តនែាំរ្វូ ការ្។ មលើសពីមនោះមៅ

មទៀែ អាចជាខននកម្ួយ ថ្នការ្ពិចារ្ណាមៅមលើបញ្ញ

ា ែវោះខាែែូច ខដលត្កុម្ហុន

ម្តនជាថ្ចដនយ ឬបញ្ញ
ា ខដលមចាទមៅមលើត្កុម្ហុនសពវថ្ងៃ។

 ចាំម ោះសងគម្ជាែិ : អាចជាចាំមនោះដឹង ជាពែ៌ម្តន ឬជាធនធានម្ួយសត្ម្តប់

ត្បជាពលរ្ដឋ វ ិនិមយគិន ត្កុម្ហុន និងសហត្គាស ជាមដើម្កនុងការ្យល់ដឹងលាំអិែពី

ការ្ទិញ-លក់ម្ូលបត្ែកនុងទីនារ្បនទប់។

៦. វិធីសាស្ត្រនន្ការត្សាវត្ជាវ

មដើម្បីត្បម្ូលយកនូវទិននន័យពែ៌ម្តន មអាយម្តនភាពចាស់ោស់ត្ែឹម្ត្ែូវ គឺនងែ្ាំុបាន

ពឹងខនអកស្សុងមៅមលើទិននន័យ២ត្បមភទ៖

 ទិននន័យចាំបង

10
  ការ្ពនយល់ បកស្សាយ និងខែនាំយ៉ាងលអិែលអន់ពីម្ង្រ្នីា និងអនកជាំនញថ្ន

ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

 ការ្ខែនាំមោយយកចិែាទុកោក់ពីសាស្ត្សាាចារ្យខែនាំ

 ទិននន័យបនទប់

 ការ្ខសវងរ្កទិននន័យតាម្ត្បព័នធអុីនធឺមែែ

 ការ្ខសវងរ្កពែ៌ម្តនពីមគហទាំព័រ្រ្បស់ន.ម្.ក

 ការ្អាននូវឯកសារ្មនសងៗដូចជា ែិែប័ែណ ត្ពឹែិាបត្ែ។ល។

 ការ្អានឯកសារ្និមកខបទ រ្បាយការ្ែ៍ ឬ សារ្ណាបញ្ចប់ ការ្សិកា រ្បស់

មរ្ៀម្ចបងនូវឯកសារ្ ខដល ក់ព័នធ។

៧. រច្ន្មព័ន្ធនន្ការត្សាវត្ជាវ

មដើម្បីមអាយម្តនភាពរ្ ឹងម្តាំកុងការ្ស្សាវត្ជាវឱ្យម្តនភាពរ្លូ
ន ន រ្បាយការ្ែ៍មនោះត្ែូវបាន

ខចកជា ៣ ជាំពូកដូចខាងមត្កាម្៖

 មសចកាីមនាើម្ ៖ សាានភាពទូមៅថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ ខដលរ្ ាំមលចនូវលាំនាំបញ្ញ

ា ចាំមណាទ

ា មគាលបាំែង ខដនកាំែែ់និងវ ិសាលភាព សារ្ៈសាំខាន់ និងវ ិធីសាស្ត្សា ថ្នការ្

បញ្ញ

ស្សាវត្ជាវ

 ជាំពូកទី១ ៖ ការ្រ្ ាំលឹកត្ទឹ សីា

 ជាំពូកទី២ ៖ លកខែៈទូមៅថ្ន ន.ម្.ក.

 ជាំពូកទី៣ ៖ ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

 មសចកាីសននិោឋន និងការ្នាលអ
់ នុសាសន៍ ៖ មធវើការ្សននិោឋនជារ្ួម្សត្ម្តប់ការ្សិកា

ស្សាវត្ជាវ មោយនាល់អនុសាសន៍ម្ួយចាំនួន កនុងន័យសាាបនខកលាំអនូវចាំនុចែវោះខា

ែ។

11
 គំន្ូ្បំត្ពួញបង្ហាញពីរច្ន្មព័ន្ធនន្ការត្សាវត្ជាវ

ស្ច្ករីសផ្សរើម

សាានភាពទូមៅថ្នការ្ស្សាវត្ជាវ

ជំពូកទ្យី១ ជំពូកទ្យី២ ជំពូកទ្យី៣

រ្ ាំលឹកត្ទឹសីា ទិដឋភាពទូមៅថ្នត្កុម្ហុន ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅ

នារ្ម្ូលត្ែកម្ពុជា នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា

ស្ច្ករី្ន្និដ្ឋឋន្ ន្ិងការផ្សរលអ
់ ន្ុសា្ន្៍

12
 ជំពូកទ្យី១

រ ំលឹកត្ទ្យឹ្ ី រ

១.១. ទ្យីផ្សារមូលបត្ត

១.១.១. ត្បវតរិទ្យីផ្សារមូលបត្ត

ម្តនឯកសារ្ជាមត្ចើនសាីអាំពី ត្បវែាិថ្នការ្កមកើែទីនារ្ម្ូលបត្ែមោយ ទីនារ្ម្ូលបត្ែជា

ទីនារ្ខដលមគមធវើបចចុបបននភាពពី ទីនារ្ភាគហុន។២ ជាក់ខសាងទីនារ្ភាគហុនម្តនតាាំងពីយូរ្យរ្

ណាស់ម្កមហើយ។ ប៉ាុខនាម្តនត្បមទសជាមត្ចើន មៅខែមត្បើត្បាស់ កយ “ទីនារ្ភាគហុន”។ ទសសនៈ

សម្័យទាំមនើប សាីពីការ្បមងកើែទីនារ្ម្ូលបត្ែបានចាប់មនាើម្តាាំងពីចុងសែវែសទី ១៦។ ទីនារ្

ភាគហុនបានមនាើម្មៅមពលបណា
ា ត្បមទសមៅទវីបអាមម្រ្ ិក (The New World) បានចាប់មនាើម្មធវើ

ែិជជកម្មជាម្ួយត្បមទសដថ្ទមទៀែម្តនដូចជា ហូ ង់ ព័រ្ទុយហាគល់ និងមអសា៉ា ញ។ ែែៈ

មពលខដលឈ្មួញធាំៗមៅអឺរ្ប
ុ ៉ា ម្តនបាំែងចាប់មនាើម្អាជីវកម្មទាំហាំធាំខដលទម្ទរ្ ឱ្យម្តនចាំនួន

ទឹកត្បាក់មត្ចើន ពុាំម្តនឈ្មួញណាម្តនក់ ម្តនទឹកត្បាក់មត្ចើនសនធឹកសនធប់ សត្ម្តប់ចាប់មនាើម្

អាជីកម្មដ៏ធាំ បានខែម្តនក់ឯងមនោះមទ។ ជាលទធនល វ ិនិមយគិន បានយកត្បាក់សនសាំរ្បស់ពួកមគ

មៅោក់ទុនរ្ួម្ មហើយបានកាែយជាថ្ដគូអាជីវកម្ម និងសហកម្មសិទិធ ជាម្ួយនឹ ងចាំខែកភាគហុន

រ្បស់ែួន
ែ មៅកនុងអាជីវកម្មម្ួយខដលម្តនទត្ម្ង់រ្ម្
ួ ទុន។ ត្កុម្ហុនរ្ួម្ទុន ខដលម្តនមដើម្កាំមែើែ

មៅត្បមទសហូ ង់ បានកាែយជាគាំរ្អា
ូ ជីវកម្មម្ួយសត្ម្តប់អាជីវកម្មម្ួយខដលកាំពុងជួបការ្លាំបាក

ខននកហិរ្ញ្ា វែាុ។ មៅកនុងឆ្នាំ ១៦០២ ត្កុម្ហុន ឌ្ឺ ឌាចហ៍ អីស ឥណា

ា (The Dutch East India Co.)

បានមបាោះនាយត្កោសែាំណាងភាគហុន ម្តនភាពង្ហយស្សួលកនុងការ្ទិញ-លក់ និងមធវើការ្ជួ ញ

ែ ជាម្ួយនឹងម្តចស់ភាគហុនមនសងៗ និងវ ិនិមយគិនដថ្ទមទៀែ។

ដូរ្ ភាគហុនរ្បស់ែួន

គាំនិែមនោះទទួលបានមជាគជ័យ មោយការ្លក់ភាគហុនបានរ្ ីករាលោល ដល់ត្បមទស

ម្ហាអាំណាចខដនសម្ុត្ទមនសងមទៀែដូចជា ត្បមទសព័រ្ទុយហាគល់ មអសា៉ា ញ និងបារាាំង។ មៅ

ទីបាំនុែការ្អនុវែាគាំនិែមនោះក៏បានរ្ ីករាលោលដល់ចត្កភពអង់មគែស។

ឧសាហកម្មដថ្ទមទៀែ កនុងកាំ ុងមពលបដិវែាន៍ឧសាហកម្ម បានចាប់មនដើម្ មត្បើការ្លក់

២
-សានា សុភាវែាី (២០០៩), “ការ្យល់ដឹងរ្បស់ត្បជាជនមៅកនុងទីត្កុងភនាំមពញពីទីនារ្ម្ូលបត្ែ”, ភនាំមពញ៖ សាកលវ ិទា

ល័យន័រ្ែុន, ទាំព័រ្ ១២-១៣

៣
-ហ៊ លីគា និងផ្សេងផ្ ៀត. ២០១៧. ប្រវតតិ ីសារភាគហ៊៊ុន. ត្ពឹែាបត្ែម្ូលបត្ែ គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា, ឆ្នាំទី២

មលែ២, ម្ករា ២០១៧ ទាំព័រ្ ១០

13
ភាគហុនជាវ ិធី មដើម្បីត្បម្ូលម្ូលធនសត្ម្តប់មធវើអាជីវកម្ម។ ការ្ហូរ្ចូ លថ្នម្ូលធនមនោះបានបនដ

ឲ្យ

ម្តនការ្រ្កម្ើញ និងការ្អភិវឌ្ឍថ្នពិភពមោកងមី (The New World) និងការ្រ្ ីកលូែោស់

ថ្នឧសាហកម្មសម្័យទាំមនើប។

ការ្មកើនម ើងនូវបរ្ ិម្តែជួញដូរ្ភាគហុនបានជាំរ្ញ

ុ ឲ្យម្តនការ្បមងកើែទីកខនែង

ចាស់ោស់ ម្ួយសត្ម្តប់ជួញដូរ្។ ជាលទធនល ែិជជករ្ភាគហុន បានសមត្ម្ចចិែាមៅជួបគាន

មៅហាងកាមហវម្ួយមៅទីត្កុង ុងដ៍។ មត្កាយម្ក ហាងកាមហវមនោះត្ែូវបាន ែិជជករ្ភាគហុន

ទិញយក មហើយខត្បម្មោះកាែយជាទីនារ្ភាគហុនខដលម្តនការ្មរ្ៀបចាំ និងត្គប់ត្គងត្ែឹម្ត្ែូវមៅ

កនុងឆ្នាំ ១៧៧៣។

ទីនារ្ភាគហុនទីត្កុង ុងដ៍ (The London Stock Exchange) ជាទីនារ្ភាគហុននែូវការ្

ដាំបូងមគ។ គាំនិែថ្នការ្មរ្ៀបចាំខបបមនោះ ក៏បានហូរ្ចូលមៅកនុងត្បមទសអាមម្រ្ ិក មហើយក៏បានចាប់

មនដើម្មៅទីត្កុង ភីឡាខឌ្លភី -យ៉ា (Philadelphia) កនុងឆ្នាំ ១៧៩០ ។

១.១.២. ន្ិយមន្័យទ្យីផ្សារមូលបត្ត

មយងតាម្ការ្ស្សាវត្ជាវទី នារ្ម្ូលបត្ែមកើែមចញម្កពី កយ ទីនារ្ និងម្ូលបត្ែ។

ជាក់ខសាងទីនារ្គឺ ជាកខនែងជួបគានរ្វាងអនកលក់ និងអនកទិញមោយកាំែែ់បាននូវថ្ងែម្ួយ

មត្កាយការ្ែថ្ងែ។

រ្ ីឯម្ូលបត្ែ ជាគាំរ្ប
ូ ែណ ខដលអាចមោោះដូរ្ជាសាធារ្ែៈ ឬ មលើទីនារ្ម្ូលបត្ែ មហើយ

ម្ូលបត្ែក៏ជា ភាគហុនខដរ្។ សរ្ុបម្កតាម្ន័យទូមៅ ទីនារ្ម្ូលបត្ែ គឺជាកខនែងសត្ម្តប់មធវើការ្

ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ និងឧបករ្ែ៍ហិរ្ញ្ា វែាុដថ្ទមទៀែ។ ការ្មត្បើ កយ នារ្ម្ូលបត្ែ ជាភាសាជាែិ

ខដលត្ែូវបានមត្បើត្បាស់ជានែូវការ្ មៅកនុងវ ិស័យម្ូលបត្ែ។

និយយជារ្ួម្ម្ក មោយខនអកតាម្និយម្ន័យ ចាប់សីព

ា ីការ្មបាោះនាយ និងការ្ជួញដូ រ្

ម្ូលបត្ែម្ហាជន “ទីនារ្ម្ូលបត្ែ គឺជាទីនារ្ ឬជាកខនែងជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ ឬជាត្បព័នធ ខដលនា

ល់ម្មធាបាយថ្នការ្មធវើសាំមែើរ្ លក់ មនទរ្ ឬសវីការ្ទិញ លក់ម្ូលបត្ែ” មហើយវាក៏ជាទីនារ្អនាការ្ ី

នងខដរ្។៤

១.១.៣. ត្បសភទ្យទ្យីផ្សារមូលបត្ត

ជាការ្ពិែណាស់ត្បមភទទីនារ្ម្ូលបត្ែម្តនមត្ចើន មហើយមគមធវើចាំណាែ់ថ្ននក់ទីនារ្

ម្ូលបត្ែមនោះមោយមយងមៅតាម្លកខែៈមនសងៗដូចជា៖

14
៤
-Securities and Exchange Commission of Cambodia (2017) គុែសម្បែិា និង គុែវ ិបែាិរ្បស់ទីនារ្ម្ូលបត្ែដល់មសដឋ

កិចចជាែិ. Retrieved June 21, 2017 from website: www.secc.gov.kh/khmer/m75.php?pn=2

 មយងមៅតាម្ឥែទនត្បែិទន៖ មគមធវើការ្ខបងខចកទីនារ្ម្ូលបត្ែជាពីរ្ត្បមភទគឺ

ទីនារ្ម្ូលធន និងទីនារ្រ្ូបិយវែាុ

 មយងមៅតាម្ត្បមភទទីនារ្ ៖ មគខចកទីនារ្ម្ូលបត្ែជាពីរ្ត្បមភទគឺ ទីនារ្ដាំបូង

និងទីនារ្បនទប់។

 មយងតាម្លកខែៈគែិយុែិាថ្នទីនារ្៖ មគមធវើការ្ខបងខចកទីនារ្ម្ូលបត្ែជាពី រ្

ត្បមភទគឺ ទីនារ្ត្បែិស្សុែ និងទីនារ្រ្ ាំលងបញ្ជ។

 មយងតាម្ត្បមភទថ្នម្ូលបត្ែ៖ មគមធវើការ្ខបងខចកទីនារ្ម្ូលបត្ែជាបីត្បមភទគឺ

ទីនារ្ម្ូលបត្ែកម្មសិទិធ ទីនារ្ម្ូលបត្ែបាំែុល និងទីនារ្ឧបករ្ែ៍មដរ្ ីមវទីវ។៣

១.១.៣.១. ទ្យីផ្សារដ្ំបូង

ទីនារ្ដាំបូង គឺជាកខនែងខដលម្ូលបត្ែត្ែូវបានមបាោះមចញមោយត្កុម្ហុនមបាោះនាយលក់

ម្ូលបត្ែ (Issuer) លក់មៅឱ្យសាធារ្ែជន មដើម្បីទទួលបាននូវហិរ្ញ្ា បបទន ឬ ម្ូលធនយកមៅ

វ ិនិមយគ។ មៅកនុងដាំណាក់កាលទីនារ្ដាំបូងមនោះមហើយខដលត្កុម្ហុន ឬសហត្គាស មធវើការ្

ត្បម្ូលទុនពីសាធារ្ែជន ឬវ ិនិមយគិនខដលបានចូលរ្ួម្ទិញម្ូលបត្ែ ខដលមបាោះនាយមចញ

មោយ ត្កុម្ហុន។ ដាំមែើរ្ការ្ខដលត្កុម្ហុនលក់ម្ូលបត្ែកម្មសិទធជាសាធារ្ែៈមលើកដាំបូង

មនោះ ត្ែូវបានមៅថ្ន “ការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែកម្មសិទធជាសាធារ្ែៈមលើកដាំបូង” ឬជាភាសា

អង់មគែសមៅថ្ន “Initial public offering (IPO)” ។ កនុងទីនារ្មនោះ វ ិនិមយគិនអាចមធវើការ្ទិញ ម្ូ ល

បត្ែមោយផ្លទល់ ពីត្កុម្ហុនមបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែ។ រាល់ការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែជាសា

ធារ្ែៈមៅត្បមទសកម្ពុជា ត្ែូវទទួលបានការ្អនុញ្ញាែជាម្ុនពីគែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា (គ.

ន ិស័យម្ូលបត្ែ។
ម្.ក) ខដលជានិយ័ែករ្ខែម្ួយគែ់កុងវ

១.១.៣.២. ទ្យីផ្សារបនទប់

ទីនារ្បនទប់ ជាទីនារ្សាំរាប់ មធវើការ្ទិញ-លក់ម្ូលបត្ែ ខដលបានមបាោះនាយលក់ ជា

សាធារ្ែៈរ្ួចមហើយ។ លកខែៈរ្បស់ទីនារ្មនោះគឺ វ ិនិមយគិនមធវើការ្វ ិនិមយគជាម្ួយនឹង

វ ិនិមយគិនគានឯង។ មោយខ ក ត្បាក់ខដលបានម្កពីសកម្មភាពជួញដូរ្មលើទីនារ្បនទប់ គឺបាន

មៅមលើអនកកាន់កាប់ម្ូលបត្ែ ពុាំខម្នត្កុម្ហុនមបាោះនាយម្ូលបត្ែមទ ម លគឺត្កុម្ហុនមបាោះ

នាយលក់ម្ូលបត្ែម្ិនទទួលនលត្បមយជន៍មសដឋកិចចពីការ្ជួញដូរ្មលើទីនារ្បនទប់ម ើយ។ ៥

15
៥
ច ាំមែើរ្ការ្ទីនារ្បនទប់. មម្មរ្ៀនសត្ម្តប់ថ្ននក់បរ្ ិញ្ញាបត្ែឆ្នាំទី៤, សាកលវ ិទាល័យភូម្ិនទនីែិ
-ហ លីគា. ២០១៧, កិចដ

សាស្ត្សា និង វ ិទាសាស្ត្សមា សដឋកិចច

សត្ម្តប់ត្បមទសកម្ពុជា អនកខដលនាល់កខនែងសត្ម្តប់ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅមលើទីនារ្បនទប់

គឺត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា (ន.ម្.ក) ខដលជាត្បែិបែាិករ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែទទួលបានការ្

អនុញ្ញាែពី គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា។

 ទីនារ្ម្ូលបត្ែ ( Organized Exchange ) : សាំមៅមលើការ្ជួ ញដូរ្ម្ូលបត្ែតាម្រ្យៈទី

នារ្ម្ូលបត្ែ ខដលម្តនទីកខនែងជួញដូរ្ជាក់ោក់ម្ួយ, ម្តនវ ិធានទីនារ្ និងម្តន

ត្បព័នធជួញដូរ្មដើម្បីត្គប់ត្គងដាំមែើរ្ការ្ជួញដូរ្។

 ទីនារ្ម្ូលបត្ែមត្តត្បព័ នធ (Over the counter- OTC) : សាំមៅមលើការ្ជូ ញដូរ្ម្ូលបត្ែ

មត្តទីនារ្ម្ូលបត្ែ ខដលពុាំម្តនទីកខនែងជួញដូរ្ជាក់ោក់ និងម្ិននែូការ្មនោះមទ។ វ ិនិ

មយគិន អាចមធវើការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ តាម្រ្យៈ ទូរ្ស័ពទ អុីខម្៉ាល និងត្បព័នធជួញដូរ្រ្បស់

ត្កុម្ហុនណាម្ួយ។ ភាគមត្ចើនថ្នទីនារ្មនោះ ត្កុម្ហុន ែិជជករ្ម្ូលបត្ែ ជាអនកោក់នូវ

ការ្កាំែែ់ថ្ងែ ទិញ-លក់ជូនអែិងិជន និងត្កុម្ហុន ែិជជករ្ម្ូលបត្ែដថ្ទមទៀែ។៥

មោយខ កបចចុបបនន មៅត្បមទសកម្ពុជាមយើង ម្តនខែទីនារ្ម្ូលបត្ែ (Organized

Exchange) ខដលដាំមែើរ្ការ្ ពុាំម្តនទីនារ្ (OTC) មនោះមទ។

១.២. មូលបត្ត

១.២.១. ន្ិយមន្័យមូលបត្ត

មយងតាម្ចាប់សីព
ា ីសហត្គាស ែិជជកម្ម “ម្ូលបត្ែ ជាគាំរ្ប
ូ ែណ ខដលអាចមោោះដូរ្ជា

សាធារ្ែៈ ឬមលើទីនារ្ម្ូលបត្ែ”។ ម្ូលបត្ែ ជាភាគហុនខដលអាចជាចលនត្ទពយ រ្ូបី ឬអរ្ូបី។

សពវថ្ងៃមនោះ មៅកម្ពុជា ម្ូលបត្ែម្តនទត្ម្ង់ជា អរ្ូបី ខដលបានរ្កាទុកមៅកនុងត្បែិបែាិករ្

រ្កាម្ូលបត្ែ (CSD) ។

១.២.២. ត្បសភទ្យនន្មូលបត្ត

១.២.២.១. មូលបត្តកមម្ទ្យ
ិ ធ

ម្ូលបត្ែសិទិធគឺជាម្ូលបត្ែខដលបានមបាោះនាយមោយត្កុម្ហុនសាធារ្ែៈមដើម្បីមគៀ

ងគរ្ម្ូលនិធិពីសាធារ្ែៈជន។ វារ្ួម្បញ្ូច លទាំងភាគហុនរ្បស់ត្កុម្ហុន ខដលែាំណាងឲ្យភាព

ជា

16
៦
-គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្មកម្ពុជា. ២០១៧. ម្គគុមទសក៏សីព
ា ីការ្ខសវងយល់ពីហិរ្ញ្ា បបទនតាម្រ្យៈការ្មបាោះនាយ

លក់ម្ូលបត្ែកម្មសិទិធ (ភាគហុន) ជាសាធារ្ែៈមៅត្បមទសកម្ពុជា. ភនាំមពញ៖ គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្មកម្ពុជា

ម្តចស់រ្បស់វ ិនិមយគិនមៅកនុងត្កុម្ហុនមនោះ។ ភាពជាម្តចស់ថ្នត្ទពយកម្មសិទិធ នឹងនាល់សិទិធដល់

ភាគហុនិកនូវចាំខែកថ្នត្បាក់ចាំមែញរ្បស់ត្កុម្ហុនតាម្រ្យៈភាគោភ។ ភាគហុនិកគឺជាម្តចស់

ថ្នអាជីវកម្ម ត្ពម្ទាំងចូលរ្ួម្ទទួល នូវការ្ខចករ្ ាំខលកភាពមជាគជ័យ ឬបរាជ័យថ្នអាជីវកម្មរ្បស់

ត្កុម្ហុន។ លទធនលដាំមែើរ្ការ្អាជី វកម្មរ្បស់ត្កុម្ហុនចុោះបញ្ជី ជាធម្មតាអាចវាយែថ្ម្ែបាន តាម្

រ្យៈភាគោភខដលភាគហុនិកបានទទួល និងតាម្រ្យៈថ្ងែភាគហុនខដលបានោក់ថ្ងែមៅមលើទី

នារ្។

ជារ្ួម្ម្ក ម្ូលបត្ែកម្មសិទធសាំមៅមលើដល់នលត្បមយជន៍ ឬសិទធស្សបចាប់មលើម្ូលបត្ែ

ថ្នបញ្ូច លទាំងភាគហុនខដលម្តនសិទធមបាោះមឆ្នែ និងគាមនសិទធមបាោះមឆ្នែភាគហុនម្ិនបង់ថ្ងែត្គប់

និង ភាគហុនបុរ្ ិម្ត។ ម្ូលបត្ែកម្មសិទធមនោះខចកមចញជា២ត្បមភទ៖

 ភាគហុនធម្មតា : នាល់ឱ្យភាគហុនិកនូវសិទធមបាោះមឆ្នែ ប៉ាុខនាម្ិនធានមលើភាគោភ។

ភាគហុនធម្មតាគឺ ជាភាគហុនខដលម្តនការ្មលើកទឹកចិែាមោយផ្លទល់ដល់អនកកាន់

កាប់ភាគហុនតាម្រ្យៈ ភាគោភ ខដលទទួលបាន ពីត្បាក់ចាំមែញរ្បស់ត្កុម្ហុន

ការ្ចាំមែញមលើម្ូលធន និងសិទិធកុងការ្ទិ
ន ញភាគហុនងមីរ្បស់ត្កុម្ហុន មៅមពល

ខដលត្កុម្ហុនសមត្ម្ចកនុងការ្បមងកើនមដើម្ទុនចុោះបញ្ជីរ្បស់ែួន។
ែ

 ភាគហុនបុរ្ ិម្ត : ម្ិនម្តនសិទធមបាោះមឆ្នែ ប៉ាុខនាទទួលបានភាគោភម្ុន។ ភាគហុន

បុរ្ ិម្ត ក៏ជាខននកម្ួយថ្នត្ទពយកម្មសិទិធនងខដរ្។ ភាពែុសគានរ្វាងភាគហុនបុរ្ ិម្ត និង

ភាគហុនធម្មតាគឺ អនកកាន់កាប់ ភាគហុនបុរ្ ិម្តនឹងម្តនសិទិទ

ធ ទួលបានម្ូលនិធិ ឬ

ត្បាក់ចាំមែញរ្បស់ត្កុម្ហុនម្ុនភាគហុនធម្មតា។

១.២.២.១. មូលបត្តកមមបំណ្ុល

ម្ូលបត្ែបាំែុល សាំមៅដល់ឧបករ្ែ៍ហិរ្ញ្ា វែាុខដលមបាោះនាយមោយបុគគលណាម្ួ យ

មោយបញ្ញ
ជ ក់ ឬទទួលសាគល់នូវបាំែុលរ្បស់ែួនចាំ
ែ ម ោះបុគគលម្ួយមទៀែខដលបានឱ្យែចី ឬោក់

ត្បាក់បមញ្ាើជាម្ួយបុគគលមនោះ ឬបុគគលមនោះជាំ ក់តាម្វ ិធីមនសងពីមនោះ មហើយមទោះបីជាម្តន ឬគាមន

ត្ទពយោក់ធានកាី។ ម្ូលបត្ែបាំែុលខចកមចញជា២គឺ ម្ូលបត្ែបាំែុលបរ្ ិវែា និងម្ូលបត្ែ

បាំែុលខដលម្តនធាន។

១.២.២.២. ឧបករណ៍ដេរីដេ

17
 ឧបករ្ែ៍មដរ្ ីមវ សាំមៅដល់កិចចសនាខដលនាល់សិទិធ ឬកាែពវកិចច ម្ូលបត្ែមដើម្មៅ

ឱ្យ

http://csx.com.kh/kh/product/equities.jsp?MNCD=4020

បុគគលណាម្ួយ មោយរាប់បញ្ូច លទាំងសិទធ កាែពវកិចចទិញលក់ ឬោក់ កយសុាំទិញម្ូលបត្ែកនុង

មពលអនគែមោយម្ិនគិែថ្នបុគគលមនោះម្តនបាំែងមត្បើសិទធ ឬម្ិនមត្បើត្បាស់សិទធមនោះក៏មោយ។

១.៣. អត្ថប្រដោជន៍ននទីផ្សារម ូលបប្ត្

ខនអកតាម្ឯកសារ្សាីពី “គុ ែសម្បែាិ និងគុែវ ិបែាិរ្បស់នារ្ម្ូលបត្ែដល់មសដឋកិចចជាែិ”

ទីនារ្ម្ូលបត្ែ គឺជាកតាាម្ូលោឋនម្ួយយ៉ា ងសាំខាន់សត្ម្តប់មសដឋកិចចជាែិមគខែងខែនិយយថ្ន

ទីនារ្ម្ូលបត្ែគឺជានិម្ិែារ្ប
ូ ថ្នមសដឋម្ួយទាំងម្ូល។ ជាការ្ពិែណាស់រាល់បខត្ម្បត្ម្ួលថ្ន

បរ្ ិបទជាែិ និងអនារ្ជាែិ (មសដកិចច-សងគម្និងនមយបាយ) វានឹងមធវើឲ្យម្តននលប៉ាោះ ល់មៅដល់

ទីនារ្ម្ូលបត្ែភាែម្ មោយត្គាន់ខែមម្ើលមៅមលើសនទសសន៍ហុន មគនឹងម្ើញពីឥទធិពលរ្បស់ទី

នារ្ម្ូលបត្ែមលើមសដឋកិចចយ៉ាងណា ពីមត្ ោះសនទសសន៍ហុនរ្បស់នារ្ម្ូលបត្ែ វាបាន្ែុោះបញ្ញ

ច ាំង

ពិសាានភាពមសដឋកិចចជាែិ។ មហែុមនោះ មសទើរ្ខែត្គប់បណា

ដ ត្បមទសអភិវឌ្ឍ និងកាំពុងអភិវឌ្ឍទាំង

អស់ ម្តនទីនារ្ម្ូលបត្ែមនោះ មហើយវាបានមដើរ្ែួនទីយ៉ាងសាំខាន់ ដូចជា៖

ចាំម ោះអនកទិញភាគហន
ុ អាចទទួលបានអែាត្បមយជន៍៖

 ទទួលបានភាគោភ (Dividend) ត្កុម្ហុនខដលមបាោះនាយលក់ភាគហុន នឹងខចកត្បាក់

ចាំមែញរ្បស់ែួនជូ
ែ នដល់វ ិនិមយគិ ន ខដលកាំពុងកាន់កាប់ភាគហុនរ្បស់ត្កុម្ហុនមនោះ។

ទាំហាំភាគោភ និងរ្យៈមពលថ្នការ្ខចកភាគោភគឺអាស្ស័យមៅតាម្ការ្កាំែែ់រ្បស់

ត្កុម្ហុនមបាោះនាយ។

 ទទួលបានចាំមែញម្ូលធន (Capital Gain) បថ្នាម្មលើភាគោភ វ ិនិមយគិនអាចមធវើការ្

លក់ភាគហុនមចញបាន មហើយអាចទទួលបានចាំមែញម្ូលធន ត្បសិនមបើភាគហុនម ើង

ថ្ងែ។ ឧទហរ្ែ៍ត្បសិនមបើភាគហុនខដលបានទិញម្តនែថ្ម្ែ ៦០០០៛ កនុងម្ួយហុន មហើយ

ែថ្ម្ែហុនកនុងមពលបចចុបបននគឺ ៧០០០៛ មនោះវ ិនិ មយគិននឹងទទួលបានត្បាប់ចាំមែញម្ូល

ធនចាំនួន ១០០០៛ កនុងម្ួយភាកហុន។

 ការ្មលើកទឹកចិែាខននកពនធ វ ិនិមយគិន ខដលទទួលបានភាគោភពីការ្ទិញភាគហុនត្ែូវ

ទទួលបានការ្កាែ់បនាយពនធកាែ់ទុក ៥០ ភាគរ្យ។

18
 ទទួលបានសិទិធជាម្តចស់កម្មសិទធ ភាគហុនិកអាចចូលរ្ួម្មបាោះមឆ្នែមត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្ត្បឹកា

ភិបាល និងអាចចូលរ្ួម្មធវើមសចកាីសមត្ម្ចចិែាមនសងៗមៅកនុងត្កុម្ហុនតាម្រ្យៈអភិបាល

ឯករាជយខដលជាែាំណាង។

 ិ៍ ា
បនសល់មករ្ម្រ្ែកជូ នកូនមៅ ភាគហុនគឺជាឧបករ្ែ៍ហិរ្ញ្ា វែាុខដលអាចមនទរ្បាន។ វ ិនិ

មយគិនអាចមនទរ្ភាគហុនជូនសាច់ញាែិរ្បស់ែួនមដើ
ែ ិ៍ ា
ម្បីជាទុកជាមករ្ម្រ្ែក។

 ចូលរ្ួម្អភិវឌ្ឍសងគម្ជាែិ ការ្ចូលរ្ួម្វ ិនិមយគមលើភាគហុន គឺជាការ្ចូលរ្ួម្ចាំខែកយ៉ា ង

សាំខាន់កុងការ្អភិ
ន វឌ្ឍវ ិស័យម្ូលបត្ែ ក៍ដូចជាសងគម្ជាែិទាំងម្ូល មត្ ោះតាម្រ្យៈការ្

វ ិនិមយគ វ ិនិមយគិនបាននាល់នូវហិរ្ញ្ា បបទនដល់ត្កុម្ហុនមបាោះនាយ មដើម្បីអនុវែានូវ

គមត្ម្តងវ ិនិមយគ ឬគមត្ម្តងអភិវឌ្ឍន៍មនសងៗ មដើម្បីរ្ម្

ួ ចាំខែកអភិវឌ្ឍមសដឋកិចចជាែិ។ ជា

ពិមសស វ ិនិមយគិនបានជួយបមងកើែការ្ង្ហរ្ជូនដល់អនកខដលបមត្ម្ើការ្ង្ហរ្មៅកនុងវ ិស័យ

រ្បស់ត្កុម្ហុនមនោះនងខដរ្។

 នលត្បមយជន៍មនសងៗមទៀែខដលភាជប់នឹងត្បមភទភាគហុននីម្ួយៗ។

ចាំម ោះមសដឋកិចជា
ច ែិ៖

(១)ទីនារ្ម្ូលបត្ែជួយជាំរ្ញ
ុ ឲ្យម្ហាជនបមងកើែនូវការ្សនសាំ និងមកៀរ្គរ្ម្ូនធនខដលមៅ

មសសសល់ ម្ិនម្តនែត្ម្ូវការ្មត្បើត្បាស់យកមៅវ ិនិមយគកនុងមសដឋកិចច។

(២)ទីនារ្ម្ូលបត្ែគឺជា ម្មធាបាយម្ួយត្បខម្ត្បម្ូលមកៀរ្គរ្នូវត្បភពម្ូលធនខដលមៅ

ទាំមនរ្ែូចៗម្ិនទន់ម្តនែត្ម្ូវការ្មត្បើត្បាស់ ពូននាាំុជាម្ូលធនធាំម្ួយមដើម្បី វ ិនិមយគកនុង

វ ិស័យមសដឋកិចចរ្ប
ូ វនដ។

(៣)ទីនារ្ម្ូលបត្ែគឺជាឧបករ្ែ៍ម្ួយជួយសត្ម្ួល ដល់រាជរ្ោឋភិបាល កនុងការ្អនុវែានូវ

កម្មវ ិធីអភិវឌ្ឍន៍មសដឋកិចច-សងគម្។

(៤)ទីនារ្ម្ូលម្ត្ែគឺជាឧម្ករ្ែ៍ម្ួយមដើម្បីទក់ទញនិងស្សូបយកនូវម្ូលធនពីបរ្មទ

ស។

(៥)ទីនារ្ម្ូលបត្ែជួយជាំរ្ញ
ុ ឲ្យបណា
ដ ត្កុម្ហុននន ត្បកបអាជីវកម្មមោយត្បសិទធភាព

និងម្តនែម្តែភាព។

ុ ឲ្យត្បភពម្ូលធនកនុងស្សុកម្តនចរាចរ្ឬចលនរ្ស់រ្មវ ើក។
(៦)ទីនារ្ម្ូលបត្ែជួយជាំរ្ញ

(៧)ទីនារ្ម្ូលបត្ែជួយបមងកើែនូវទាំោប់ថ្នការ្វ ិនិមយគ។

19
 ជំពូកទ្យី២

លកខណ្ៈទ្យូសៅនន្ត្កុមហុន្ផ្សារមូលបត្តកមពុជា

២.១. ត្បវតរិនន្ការបសងកើតទ្យីផ្សារមូលបត្ត

មដើម្បីសមត្ម្ចបាននូវការ្អភិវឌ្ឍត្បមទសកម្ពុជា មោយឈ្រ្មលើមគាលមៅកនុងការ្ជាំរ្ញ
ុ

កាំមែើនមសដឋកិចច តាម្រ្យៈលាំហូរ្ម្ូ លធន ការ្វ ិនិមយគ និង ការ្វ ិភាជន៍ជាងមីនូវម្ូលធនតាម្

យនដការ្ទីនារ្ម្ូលធន មៅខែ វ ិចឆិកា ឆ្នាំ ២០០៦ ត្កសួងមសដឋកិចច និងហិរ្ញ្ា វែាុថ្នត្ពោះរាជាណា

ចត្កកម្ពុជា និងត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកូមរ្ ៉ាបានចុោះ ហែាមលខាមលើអនុសសរ្ែៈមយគយល់ សដី

អាំពី "ការ្អភិវឌ្ឍនារ្ម្ូលបត្ែមៅត្ពោះរាជាណាចត្កកម្ពុជា"។ មោយខនអកមលើអនុសសរ្ែៈមយគ

យល់មនោះ សមម្ដចអគគមសនបែីមែមជាហុន ខសន នយករ្ដឋម្ង្រ្នីាថ្នត្ពោះរាជាណាចត្កកម្ពុជាបាន

ត្បកាស មបើកមអាយដាំមែើរ្ការ្គមត្ម្តងបមងកើែទីនារ្ម្ូលបត្ែមៅត្បមទសកម្ពុជា មៅ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ

២០០៧។ មៅឆ្នាំ ២០០៨ អនុសសរ្ែៈមយគយល់ម្ួយមទៀែសដីអាំពី "ការ្បមងកើែនារ្ម្ូលបត្ែមៅ

ត្ពោះរាជាណាចត្កកម្ពុជា" ត្ែូវបានចុោះហែាមលខាមោយត្កសួងមសដឋកិចច និងហិរ្ញ្ា វែាុថ្នត្ពោះរាជា

ណាចត្កកម្ពុជា និងត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកូមរ្ ៉ា។ មៅខែ ម្ីន ឆ្នាំ ២០០៩ រាជរ្ោឋភិបាលកម្ពុជា

ខដលែាំណាងមោយត្កសួងមសដឋកិចច និងហិរ្ញ្ា វែាុ និងត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកូមរ្ ៉ា បានចុោះកិចចត្ពម្

មត្ពៀង ត្កុម្ហុនចាំរ្ោះ
ុ (Joint Venture) មដើម្បីបមងកើែនារ្ម្ូលបត្ែ "ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា"

ស្សបតាម្ចាប់សីអ
ដ ាំពីសហត្គាសសាធារ្ែៈ។ ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាបានចុោះកនុងបញ្ជី

ែិជជកម្មមៅថ្ងៃទី ២៣ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១០។ ស្សបតាម្កិចចត្ពម្មត្ពៀង ត្កុម្ហុនចាំរ្ោះ

ុ (Joint

Venture) ត្កសួងមសដឋកិចច និងហិរ្ញ្ា វែាុ កាន់កាប់ភាគហុនចាំនួន ៥៥% ថ្នភាគហុនសរ្ុបរ្បស់

ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា មហើយ ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកូមរ្ ៉ាកាន់កាប់ភាគហុនចាំនួន ៤៥% ថ្ន

ភាគហុនសរ្ុបរ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា។ ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាបានទទួល

អាជា្បែណ ជា ត្បែិបែាិករ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែ ត្បែិបែាិករ្ត្បព័នធផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ ត្ពម្

ទាំងត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែពីគែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា (គ.ម្.ក.) ស្សបតាម្ចាប់សីដ

អាំពីការ្មបាោះនាយ និងការ្ជួញដូរ្ ម្ូលបត្ែម្ហាជន។

មត្កាម្ដាំមែើរ្ការ្ជាមត្ចើនដាំណាក់កាលកនែងម្ក មៅថ្ងៃទី១១ ខែកកកោ ឆ្នាំ២០១១ គឺ ជា

ា ៏សាំខាន់ម្ួយ ថ្នវ ិស័យហិរ្ញ្ា វែាុ និងជាមម្តទនភាពជាែិម្ួយសត្ម្តប់កម្ពុជា ខដល

ថ្ងៃត្បវែាិសាស្ត្សដ

មៅទីបាំនុែ ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា (Cambodia Securities Exchange) បាន្នដល់

ដាំណាក់កាលចុងមត្កាយ ខដលនឹងត្ែូវបានសមម្តពធោក់ឱ្យម្តនដាំមែើរ្ការ្ មត្កាម្អធិបែីភាពដ៏

20
ែពង់ែពស់រ្បស់ឯកឧែាម្ឧបនយករ្ដឋម្ង្រ្នីា គាែ ឈ្ន់ រ្ដឋម្ង្រ្នីាត្កសួងមសដឋកិចច និង ហិរ្ញ្ា វែាុ និង

ជាត្បធាន គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា។ ទនទឹម្នឹងមនោះ ការ្ែិែែាំត្បឹងខត្បងមៅខែ បនារ្ហូែដល់

ថ្ងៃទី១២ ខែម្ករា ឆ្នាំ២០១២ ឯកឧែាម្ ហាន សាហុីប ត្បធានត្កុម្ត្បឹកាភិបាល ថ្ននារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជា បានត្បកាសបញ្ញ
ជ ក់ពីសានថ្ដ និងលទធនលសមត្ម្ចបានកនែងម្ក ក៏ដូច ជាបង្ហាញពីភាព

មត្ែៀម្ែែួនរ្ួចជាមស្សច សត្ម្តប់ដាំមែើរ្ការ្នារ្ម្ូលបត្ែម្ួយមនោះមៅត្បមទសកម្ពុជា។ ជាក់ខសាង

ការ្មរ្ៀបចាំ មហោឋរ្ចនសម្ព័នធទីនារ្ ទាំងខននករ្ ឹង ទាំងខននកទន់ ត្ែូវបាន សមត្ម្ចមោយ

មជាគជ័យទាំងស្សុង ពិមសសមនោះគឺ “ទីនារ្”(ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែ កម្ពុជា) និង “អនារ្ការ្ ីទីនារ្”

(ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ)។ ប៉ាុខនា មៅម្តនភាពយឺែយ៉ា វម្ួយចាំនួន ម លគឺ “នលិែនល” (ត្កុម្ហុនចុោះ

បញ្ជី) កាំពុងសាិែកនុងដាំណាក់កាលចុងមត្កាយថ្នការ្មរ្ៀបចាំ ការ្មបាោះនាយម្ូលបត្ែមលើកដាំបូង

(IPO) រ្បស់ែួន។
ែ ជាលទធនលចុងមត្កាយបងអស់ថ្នការ្ង្ហរ្ ែិែែាំត្បឹងខត្បងកនែងម្ក មៅថ្ងៃ

ទី១៨ ខែមម្សា ឆ្នាំ២០១២ មវោមម្ត៉ា ង ០៩:០៩នទីត្ពឹក ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា បានអនុវែា

ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែកម្មសិទិធជាមលើកដាំបូងខដលត្ែូវបាន ត្បកាសមបើកជានែូវការ្ តាម្រ្យៈសារ្វ ីមដ

អូដ៏ែពង់ែពស់រ្បស់សមម្ាច អគគម្ហាមសនបែីមែមជា ហន
ុ ខសន និងម្តនវែាម្តនែាំណាងមោយ

ឯកឧែាម្ឧបនយករ្ដឋម្ង្រ្នីា គាែឈ្ន់។

២.២. នមករណ្៍ ន្ិងផ្លែក្ញ្ហ

ា រប្់ផ្សារមូលបត្តកមពុជា

នមករណ្៍

នម្ករ្ែ៍រ្បស់ត្កុម្ហុនម្តននម្ជាភាសាខែមរ្ថ្ន ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ខដល

មៅកាែ់ថ្ន (ន.ម្.ក.) និងជាភាសាអង់មគែសថ្ន Cambodia Securities Exchange ខដលមៅកាែ់ថ្ន

(CSX)។

ផ្លែក្ញ្ហ
ា

21
 ផ្លែកសញ្ញារ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាម្តនអែាសញ្ញាែដូចខាងមត្កាម្៖ ខននក

ខាងមលើ ម្តនសរ្មសរ្អកសរ្ពែ៌មែៀវថ្ន នារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ខដលជាម្មោះែាំណាងរ្បស់ត្កុម្ហុ

ន។ រ្ ីឯមៅខននកខាងសាាាំ ម្តនរ្ូបហងសពែ៌ម្តសម្ួយ ខដលឈ្រ្ខបរ្ម្ុែមៅខាងសាាាំ។ ចាំខនកមៅ

ពីមត្កាម្អកសរ្ខននកខាងម្វង ម្តនម្មោះរ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែជាអកសរ្កាែ់ភាសាអង់មគែស

ខដលម្តនពែ៌មែៀវដូចនឹងម្មោះខាងមលើខដរ្។

២.៣. ច្កខវិ
ុ ្យ
័ រប្់ផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ
មដើម្បីមធវើឲ្យត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ម្តនដាំមែើរ្ការ្លអនិងការ្រ្ ីកចមត្ម្ើន មៅមលើ

ម្តគា៌ម្ួយដ៏ត្ែឹ ម្ត្ែូវ ត្កុម្ហុនបានកាំែែ់មគាលការ្ែ៍យ៉ា ងចាស់ោស់ មៅមលើចកខុវ ិស័យរ្បស់

ែែួនគឺ មដើម្បីកសាងនូវ “ម្ហាវ ិងី” ហិរ្ញ្ា វែាុសត្ម្តប់កម្ពុជា កនុងមគាលបាំែងនាល់ភាពង្ហយស្សួល

ដល់អែិងិជនកនុងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ។

២.៤. សប្កមមត្កុមហុន្មូលបត្តកមពុជា

មដើម្បីសមត្ម្ចបាននួវចកខុវ ិស័យខាងមលើ ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែ បានោក់មចញនូវមបសក

ម្មម្ួយចាំនួនដូចជា៖

 ជូញសត្ម្ួលកនុងការ្មកៀរ្គរ្ម្ូលធនរ្បស់ត្កុម្ហុនមៅកម្ពុជា

 បមងកើែ និងបមងកើននូវបរ្ ិយកាសជួញដូរ្ម្ូលបត្ែខដលអាំមណាយនលដល់វ ិនិមយគិន

ទាំងកនុង និងមត្តត្បមទស

 បមងកើែនូវនលិែនល និងមសវាកម្មដ៏ទាំមនើបជាមត្ចើនត្បមភទសត្ម្តប់អនកចូលរ្ួម្ ទីនារ្

ទាំងអស់

 ជួយោក់ឲ្យដាំមែើរ្ការ្នូ វ សហត្គាសសាធារ្ែៈម្ួយខដលម្តន ស័យ

វ ចីរ្ភាពមត្កាម្

ម្គគុមទសដឹកនាំរ្បស់រាជរ្ោឋភិបាលកម្ពុជា។

២.៥. ពត៌មាន្ទ្យំនក់ទ្យំន្ងរប្់ត្កុមហុន្មូលបត្តកមពុជា

អាសយោឋន : អាគារ្ ន.ម្.ក. វ ិងីត្ពោះម្ហាកសត្ែីយនី កុសុម្ៈ (នែូវ ១០៦) សង្ហកែ់ វែាភាំន

ែែាដូនមពញ រាជធានីភាំមន ពញ ត្ពោះជារាជាណាត្កកម្ពុជា

ទូរ្ស័ពទ : (៨៥៥) ២៣ ៩៥ ៨៨៨៨/ ២៣ ៩៥ ៨៨៨៥

ទូរ្សារ្ : (៨៥៥) ២៣ ៩៩ ៥៥ ៥៨

មគហទាំព័រ្ : www.csx.com.kh

មហវសបុក : https://www.facebook.com/cambodia.csx/

22
 ត្កសួងនិងសាាប័ន ក់ព័នធ : info@csx.com.kh

២.៦. តួអងគ្ខា
ំ ន្់កងការជួ
នុ ញដ្ូរមូលបត្តកនងផ្ស.ម.ក.
ុ
ែួអងគសាំខាន់ៗរ្បស់ទីនារ្បនទប់ ម្តនជាមត្ចើនដូចខាងមត្កាម្៖

ែួអងគចាំបងម្តនដូចជា៖

 ត្បែិបែាិករ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែ (ន.ម្.ក)

 ត្បែិបែាិករ្ត្បព័នធផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ

 ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ

 ភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ទក់ទងនឹងម្ូលបត្ែ

 ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ

ែួអងគបនទប់បនសាំម្តនដូចជា៖

 ភានក់ង្ហរ្ចុោះបញ្ជីមនទរ្ម្ូលបត្ែ

 ភានក់ង្ហរ្ទូទែ់។

២.៧. រច្ន្មព័ន្ធនន្ការត្គប់ត្គង ន្ិងត្កុមត្បឹកាភិបាល

23
 ជំពូកទ្យី៣

ការជួញដ្ូរមូលបត្តសៅផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ
៣.១. ការជួញដ្ូរមូលបត្តសៅផ្សារមូលបត្ត

ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា ឬមៅថ្នទីនារ្បនទប់គឺ អនុវែានូវការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែសាិែ

មត្កាម្វ ិធាននិងយនាការ្ត្បែិបែាិការ្ទីនារ្។ ការ្ជួញដូរ្មនោះគឺ រ្វាងវ ិនិមយគិន និងវ ិនិមយគិននូវ

ម្ូលបត្ែខដលបានមបាោះនាយលក់ជាសាធារ្ែៈរ្ួចមហើយ។

៣.១.១ ការវិន្ិសោគសៅផ្សារមូលបត្ត

ការ្វ ិនិមយគមៅកនុងទីនារ្ម្ូលបត្ែត្ែូវបានមគខចកជា ៣ ដាំណាក់កាលធាំៗ៖

៣.១.១.១ ដ្ំណាក់កាលទ្យី១ ការសត្តៀមខ្ែន្មុ

ួ ន្សពលជួញដ្ូរ

 មគាលបាំែងវ ិនិមយគ : វ ិនិមយគិនអាចត្បឹកាជាម្ួយត្កុម្ហុនទីត្បឹកាវ ិនិមយគខដល

ម្តនបទពិមសាធន៍ និងគុែវុឌ្ឍិ មដើម្បីជួយបមងកើែនូវមគាលបាំែងវ ិនិមយគ ឬ មធវើ ការ្

សាកលបងមលើមយបល់រ្បស់ត្កុម្ហុនទាំងមនោះ។ ការ្ត្បឹកាមនោះអាចជួយឲ្យវ ិនិមយគិ ន

វាយែថ្ម្ែមលើមគាលបាំែងខដលអាចទុកចិែាបាន និងកត្ម្ិែហានិភ័យខដលនឹងអាចមកើែ

24
 ម្តនកនុងការ្វ ិនិមយគមនោះ។ វ ិនិមយគិនគួរ្ពិចារ្ណាជាម្ុនមលើកតាាហានិភ័យ និងគមត្ម្តង

វ ិនិមយគម្ុនមពលសាំមរ្ចចិែាកុងការ្វ
ន ិនិមយគមលើអីវម្ួយដូចខាងមត្កាម្៖

ក. វ ិនិមយគិនគបបីមចាទសួរ្នូវសាំែួរ្ដូចជា៖

o មែើអីមវ ៅជាមគាលបាំែងថ្នការ្វ ិនិមយគរ្បស់អនក?

o មែើងវ ិកាចាំនួនប៉ាុនមនខដលអនកគួរ្ខែមធវើការ្វ ិនិមយគ?

o មែើអនកគួរ្វ ិនិមយគមៅកខនែងណា? ទីនារ្ម្ូ លបត្ែ ោក់ត្បាក់បមញ្ាើមៅធនគារ្ ឬ

ការ្វ ិនិមយគមលើអចលនត្ទពយជាមដើម្។

ែ. វ ិនិមយគិនគួរ្ពិចារ្ណាមលើ កយមសាែក ខដលបានមលើកម ើងថ្ន ៖

o ការ្វ ិនិមយគខដលម្តនហានិភ័យែពស់ មនោះត្បាក់ចាំមែញអាចទទួលបានក៏ ែពស់

ខដរ្ (High risk, high return)

o គួរ្កុាំត្បងុយវ ិនិមយគមលើគមត្ម្តងវ ិនិមយគខែម្ួយ (Don’t put all your eggs in one

basket)

o សាច់ត្បាក់អាចបមងកើែសាច់ត្បាក់បាន (Money makes Money)

 មលែអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគិន : វ ិនិមយគិនអាចមសនើសុាំមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគិនមោយ

ផ្លទល់មៅ គ.ម្.ក ឬតាម្រ្យៈត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ។ មលែអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគិនម្តន

សុពលភាពរ្យៈមពល១០ឆ្នាំមហើយវ ិនិមយគិនអាចមសនើសុាំបនាមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិ

មយគិន ម្ុនមពលអស់សុពលភាព៣ខែ។ ទត្ម្ង់មលែអែាសញ្ញាវ ិមយគិនម្តន ១២ ែទង់ មនាើ

ម្មោយអកសរ្ D សត្ម្តប់ ខែមរ្ និង F សត្ម្តប់បរ្មទស។ ឧទហរ្ែ៍ : D12345678901 ឬ

F12345678901។ មដើម្បីទទួលបានអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគិន មោយវ ិនិមយគិនម្តនក់ អាច

ម្តនមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគបានខែម្ួយប៉ាុមណាណោះ មហើយវ ិនិមយគិ នទាំងអស់ចាាំបាច់

ត្ែូវខែម្តនមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិមយគិន មទើបអាចមធវើការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែបាន។ កថ្ត្ម្ថ្ន

ការ្ោក់មសនើសុាំមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិ មយគិន ចាំម ោះរ្ូបវនាបុគគល ២,០០០មរ្ៀល និងចាំម ោះ

នីែិបុគគល ៥០,០០មរ្ៀល។ រ្ ីឯការ្ោក់ កយមសនើវ ិនិមយគិនចាំម ោះរ្ូបវនាបុគគលត្ែូវភាជប់ម្ក

ជាម្ួយនូវ អែាសញ្ញាែប័ែណ លិែិែ្ែងខដន និងរ្ូបងែ៤x៦ ម្ូយសនែឹក។ ចាំម ោះ និ

ែិបុគគលត្ែូវងែចាំលងវ ិញ្ញាបនបត្ែចុោះបញ្ជីត្កុម្ហុន និងអាជា្បែណ ជាមដើម្។

25
 ុ ម្ូលបត្ែ: វ ិនិមយគិនអាចមត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែខដល
ការ្មត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្ហន

ែែួនមពញចិែា និងការ្ពិចារ្ណាមលើកតាាម្ួយចាំនួនដូចជា មសវាកម្ម ថ្ងែកថ្ត្ម្មជើ ងសា

និង សិទិធត្ពម្ទាំងកាែពវកិចចរ្បស់អែិងិជនកនុងកិចត្ច ពម្មត្ពៀងរ្វាង វ ិនិមយគិន និង

ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ។ វ ិនិមយគិនត្ែូវមត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ ខដលជាសម្តជិក

រ្បស់ ន.ម្.ក មដើម្បីជាអនកែាំ ណាងរ្បស់ែួនកន

ែ ុងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែម្តនដូចជា៖

១. ត្កុម្ហុនធានទិញម្ូលបត្ែ (Securities Underwriter/6SF) ម្តន៖

 ភនាំមពញ សុី្យួរ្ ឹធី ភីអិលសុី

 អ មអច បី ឥែូា ថ្្ណា សុី្យួរ្ ឹធី ម្.ក

 កាណា សុី្យួរ្ ឹធី អិលធីឌ្ី

 កម្ពុ សុី្យួរ្ ឹធី ភីអិលសុី

 យន់តា សុី្យួរ្ ឹធី (មែម្បូឌា) ភីអិលសុី

 មអសបីអាយ រ្យ
ូ ៉ា ៉ា ល់ សុី្យួរ្ ឹធី។

២. ត្កុម្ហុន ែិជជករ្ម្ូលបត្ែ (Securities Dealer/1SF) ម្តន៖

 មហាគលមដន ហវ័រ្ឈ្ូន (មែម្បូឌា) សុី្យួរ្ ឹធី ភីអិលសុី

៣. ត្កុម្ហុនឈ្មួញមជើងសាម្ូលបត្ែ (Securities Broker/3SF)

 មែម្បូឌា - មវៀែណាម្ សុី្យួរ្ ឹធី ភីអិលសុី

 មអសុីលីោ សុី្យួរ្ ឹធី ភីអិលសុី

26
  មែប សុី្យួរ្ ឹធី លីម្ីធីែ

៤. ត្កុម្ហុននាល់ត្បឹ កាវ ិនិមយគ (Investment Advisor/2SF)

 ANGKOR CAPITAL SPECIALIZED BANK

 F.U.G.I INVESTMENT EXCELLENCE

 ការ្មបើកគែនីសាច់ត្បាក់ និងគែនីម្ូលបត្ែ : វ ិនិមយគិនអាចមបើកគែនីជួញដូរ្

បានខែម្ួយប៉ាុមណាណោះចាំម ោះត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែម្ួយ។ ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែខដលកាំពុង

ដាំមែើរ្ការ្បចចុបបនន ខដលជាសម្តជិករ្បស់ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាចាំនួន១០

ត្កុម្ហុន។ ដូមចនោះ វ ិនិមយគិនអាចមបើកគែនីជួញដូរ្អែិបរ្ម្តចាំនួនដប់

ប៉ាុខនា វ ិនិមយគិនម្ិនគួរ្មបើកគែនីមត្ចើនមពកមនោះមទ វ ិនិមយគិនគួរ្មត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្

ហុន ម្ូលបត្ែពីរ្ ឬ បីមៅតាម្ែត្ម្ូវការ្ផ្លទល់ែួន

ែ មោយខនអកមលើគុែភាពមសវាកម្ម

ចាំនួនមសវាកម្ម និងកថ្ត្ម្មសវាជាមដើម្។ មៅមពលខដលមត្ជើសមរ្ ើសត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ

ខដលជាភានក់ង្ហរ្បមត្ម្ើមសវាកម្មម្ូលបត្ែរ្ួចមហើយ វ ិនិមយគិនត្ែូវអមញ្ជើញមៅត្កុម្

ហុន ម្ូលបត្ែមនោះមោយយកមៅជាម្ួយនូ វ ៖ អែាសញ្ញាែបែណ ឬលិែិែ្ែងខដន

សត្ម្តប់ជនបរ្មទស និង រ្ូបងែ៤x៦ និង ចាំម ោះនិែិបុគគល ត្ែូវងែចាំលង

វ ិញ្ញាបនបត្ែចុោះបញ្ជីត្កុម្ហុន និងអាជា្បែណ ជាមដើម្។ ការ្មបើកគែនីជួញដូរ្គឺ

សាំមៅមលើការ្មបើកគែនីម្ូលបត្ែ និងគែនីសាច់ត្បាក់មៅត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ

ខដលមយើងមត្ជើសមរ្ ើស។ វ ិនិមយគិនម្តនគែនីម្ូលបត្ែ មោយម្ូលបត្ែទាំងមនោះ

ត្ែូវបានបខម្ែងជាែួមលែ កែ់ត្តាកនុងត្បព័នធកុាំពយូទ័រ្ ដូចការ្បខម្ែងត្កោសត្បាក់ មៅ

ជាែួមលែកែ់ត្តាកនុងត្បព័នធ កុាំពយូទ័រ្កនុងធនគារ្ខដរ្។ ចាំខែកឯគែនីសាច់ត្បាក់

វ ិញ វ ិនិមយគិ នអាចយក សាច់ត្បាក់មៅបញ្ូច លកនុងគែនីមនោះ ឬអាចមនទរ្ពីគែនី

សាច់ត្បាក់ផ្លទល់ែួនមៅកាន់
ែ គែនីសាច់ត្បាក់សត្ម្តប់ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមនោះបា

ន។ មពលខដលគែនី ជួញដូរ្ម្តនដាំមែើរ្ការ្មហើយ វ ិនិមយគិនអាចទិញ-លក់ភាគ

ហុនថ្នត្កុម្ហុនខដលបានចុោះបញ្ជីមៅ ន.ម្.ក តាម្រ្យៈត្កុម្ហុនម្ូ លបត្ែខដលែែួន

បានមបើកគែនី ជួញដូរ្។ វ ិនិមយគិនអាចបង្ហគប់មៅត្កុម្ហុន ម្ូលបត្ែមដើម្បី

ទិញ ឬលក់ម្ូលបត្ែណាម្ួយ តាម្រ្យៈការ្អមញ្ជើញមៅត្កុម្ហុន ម្ូលបត្ែមនោះ

មោយផ្លទល់ ឯកសារ្ជាោយលកខែ៍អកសរ្ តាម្រ្យៈទូរ្ស័ពទ កយសាំដី សារ្មអ ិច

27
 ត្ែូនិច ឬម្មធាបាយមនសងមទៀែខដលនាល់មោយត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ នូវពែ៌ម្តនចាំនួន

៤គឺ

១. ម្មោះម្ូលបត្ែ

២. បរ្ ិម្តែ

៣. ថ្ងែ

៤. ត្បមភទថ្នបញ្ញ
ជ ទិញ ឬបញ្ញ
ជ លក់។

៣.១.១.២ ដ្ំណាក់កាលទ្យី២ ការវិន្ិសោគ

វ ិនិមយគិនអាចលក់ភាគហុន មៅឱ្យវ ិនិមយគិ នដ៏ថ្ទមទៀែខដលចង់ទិញភាគហុន។ ការ្

ទិញលក់ រ្វាងវ ិនិមយគិនគានឯងមនោះមគមៅថ្ន ការ្ទិញលក់ភាគហុនមៅទីនារ្បនទប់

(Secondary Market) ខដលទីនារ្មនោះត្ែូវបានែាំណាងមោយត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា (ន.

ម្.ក) ខដលម្តន ែួនទីកុងការ្នា

ន ល់មសវាទីកខនែង និងត្បព័នធជួញដូរ្សត្ម្តប់វ ិនិមយគិនង្ហយ

ស្សួលរ្កជួញដូរ្។ វ ិនិមយគិនអាចមធវើការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែបាន មត្កាយពីទទួលបានមលែអែា

សញ្ញាែវ ិនិ មយគិន និងមលែគែនីជួញដូរ្។ វ ិនិមយគិនអាចោក់បញ្ញ

ជ ទិញ ឬលក់ម្ូលបត្ែ

ត្ែូវម្តនសាច់ត្បាក់ ឬ ភាគហុន១០០% សាំរាប់ការ្ទិញ ឬលក់។

28
 ៣.១.១.៣ ដ្ំណាក់កាលទ្យី៣ ការសធវើសអាយត្បស្ើរសលើការវិន្ិសោគ

បនទប់ពីមធវើការ្វ ិនិមយគកនុងទីនារ្ម្ូលបត្ែ វ ិនិមយគិនទទួលបានបទពិមសាធន៍ជាមត្ចើ ន

និងចាំមែោះដឹងទក់ទងនឹងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ ដូចមនោះវ ិនិមយគិនគួរ្ខែម្តនសកម្មភាពដូចខាង

មត្កាម្បខនាម្មទៀែ៖

 ពិនិែយម ើងវ ិញមលើមគាលបាំែង ខដលអនកបានកាំែែ់ម្ុនមពលជួញដូរ្ និងមរ្ៀបចាំ

មគាលបាំែង និងយុទសា
ធ ស្ត្សក
ា ុងការ្វ
ន ិនិមយគរ្បស់អនក មដើម្បីមធវើមអាយការ្ជួញដូ រ្

កាន់ខែត្បមសើរ្ម ើង។

 បនាសិកា ខសវងយល់ពីទីនារ្ម្ូលបត្ែ និង ការ្វ ិភាគមលើទីនារ្ម្ូលបត្ែ ត្ពម្ទាំង

ឧបករ្ែ៍ហិរ្ញ្ា វែាុមនសងមទៀែ តាម្រ្យៈការ្ចូលរ្ួម្សិកាខសាោវគគបែុា ោះបណា

ា ល

និងសវ័យសិកាជាមដើម្។

 គបបីតាម្ោនពែ៌ម្តនទក់ទងនិងវ ិស័យម្ូលបត្ែ ជាពិមសសទក់ទងនឹងត្កុម្ហុន

មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែខដលអនកបានកាន់កាប់ម្ូលបត្ែ។ (ឯកសារ្នាល់ពែ៌ម្តន

និង ឯកសារ្នាល់ពែ៌ម្តនជាត្បចាាំ)

 មធវើជាភាគហុននិកខដលម្តនការ្ទទួលែុសត្ែូវ។

 មត្ែៀម្មធវើការ្ជួញដូរ្ និងជួញដូរ្មលើឧបករ្ែ៍ហិរ្ញ្ា វែាុមនសងមទៀែឬបមងកើែជានល

បត្ែ (Portfolio)។

 មចៀសវាងកាែយែែួនជាជនរ្ងមត្គាោះពីការ្្រ្មបាក។

៣.១.២. វិធាន្ត្បតិបតរិការទ្យីផ្សារ

៣.១.២.១. ដ្ំសណ្ើរការត្បតិបតរិការ

៣.១.២.១.១. សមា៉ោងជួញដ្ូរ

ការ្ជួញដូរ្ចាប់មនាើម្ម ើងមរ្ៀងរាល់ពីថ្ងៃចនទដល់ថ្ងៃសុត្ក មលើកខលងខែថ្ងៃឈ្ប់សត្ម្តកជា

សាធារ្ែៈ មហើយមម្ត៉ា ងជួញដូរ្ចាប់ ពីមម្ត៉ា ង ០៨:០០ ដល់១១:៣០ត្ពឹក។ ការ្អនុវែាការ្ជួញដូរ្

ត្ែូវមធវើម ើង២ដងកនុង១ថ្ងៃ មោយការ្អនុវែាមលើកទីម្ួយមៅមម្ត៉ា ង ០៩:០០ ដល់មម្ត៉ា ង ១១:០០ ត្ពឹក

និងមៅមម្ត៉ា ង ១១:៣០ ត្ពឹក ម្ាងមទៀែម្ុនមពលបិទនារ្។ មបើការ្បញ្ញ

ជ ទិញ ឬលក់មលើកទីម្ួយមៅ

មម្ត៉ា ង 0៩:00 ម្ិនបានសមត្ម្ច ការ្បញ្ញ

ជ មនោះត្ែូវបានសាុកទុកបញ្ញ
ជ មៅកនុងការ្ជួញដូរ្មលើកទីពីរ្

មៅមម្ត៉ា ង ១១:៣០មទៀែ មបើម្ិនបានសមត្ម្ចមទៀែ គឺអស់សុពលភាពត្ែឹម្ថ្ងៃមនោះមហើយ។ វ ិនិ

មយគិនអាចមធវើការ្ជួញដូរ្ម្ាងមទៀែមៅថ្ងៃបនទប់ មោយការ្មធវើការ្ោក់បញ្ញ
ជ សារ្ជាងមី។

29
 ៣.១.២.១.២. បញ្ហ
ជ

បចចុបបនន ន.ម្.ក.ម្តនបញ្ញ
ជ ខែម្ួយប៉ាុមណាណោះគឺ “បញ្ញ
ជ ម្តនកាំែែ់ ” ថ្ងែបញ្ញ
ជ ទិញគឺជាថ្ងែ

ហានទិញែពស់បាំនុែ មហើយថ្ងែបញ្ញ
ជ លក់គឺជាថ្ងែហានលក់ទបបាំនុែ។ រាល់បញ្ញ
ជ ទាំងឡាយម្តន

សុពលភាពចាប់ពីមពលទទួលបានមៅកនុងត្បព័នជ
ធ ួញដូរ្ រ្ហូែដល់មម្ត៉ា ងបិទនារ្ថ្នថ្ងៃខែម្ួយ ឬ

រ្ហូែដល់បញ្ញ
ជ មនោះត្ែូវបានអនុវែាមៅអាំ ុងវគគជួញដូរ្ថ្នថ្ងៃខែម្ួយ។ ឧទហរ្ែ៍៖ បញ្ញ
ជ ទិញ

ម្តនកាំែែ់ម្ួយខដលម្តនថ្ងែ៤០,០០០មរ្ៀល អាចនឹងត្ែូវបានជួញដូរ្មៅថ្ងែ ៤០,០០០មរ្ៀល ឬ

មថ្នកជាងមនោះ មហើយចាំខែកឯបញ្ញ
ជ លក់ម្តនកាំែែ់ខដលម្តនថ្ងែ៤០,០០០មរ្ៀល អាចនឹងត្ែូវ

បានជួញដូរ្មៅថ្ងែ ៤០,០០០មរ្ៀល ឬែពស់ជាងមនោះ។

៣.១.២.១.៣. ឯកតារជូញដ្ូរ

ចាំនួនឯកតាជួញដូរ្ម្ូលបត្ែកម្មសិទិអ
ធ បបបរ្ម្តនមៅន.ម្.ក ចាប់ពី០១ ឯកតាម្ូលបត្ែ។

ថ្ងែខត្បត្បួលមៅតាម្ឯកតាថ្ងែ (ឯកតាគម្តែែថ្ងែ) ខដលត្ែូវបានកាំែែ់ដូចខាងមត្កាម្ (ទឹកត្បាក់

ទាំងអស់គិែជាមរ្ៀល)៖

30
 ៣.១.២.២. ថ្ដ្ន្កំណ្ត់នន្ការថ្ត្បត្បួលនលែមល
ូ បត្ត

ការ្កាំែែ់ថ្ងែអាស្ស័យមលើថ្ងែម្ូលោឋន ជាទូមៅថ្ងែម្ូលោឋនគឺជាថ្ងែបិទថ្នថ្ងៃជួញដូរ្ចុង

មត្កាយ។ ខដនកាំែែ់ថ្នការ្ខត្បត្បូលថ្ងែម្ូលបត្ែ សត្ម្តប់ការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែមៅមលើទីនារ្

បនទប់គឺ អនុញ្ញាែឲ្យខត្បត្បួលពី -៥% មៅ +៥% (បូក ឬ ដកត្បាាំភាគរ្យ) ថ្នថ្ងែម្ូលោឋន មហើយ

ទឹកត្បាក់ខដលទបជាងឯកតាគម្តែែថ្ម្ែត្ែូវបានកាែ់មចញ។ វ ិនិមយគិនអាចោក់បញ្ជីបានខែកនុង

ចមនែោះមទ មបើោក់ែុសពីបខត្ម្បត្ម្ួលមនោះនឹងម្ិនអាចបញ្ញ
ជ ទិញ លក់បានមទ។ មគកាំែែ់ពី-៥%

មៅ +៥% មដើម្បីកុាំឲ្យថ្ងែម្តនការ្ខត្បត្បួលខាែាំងមពក មដើម្បីរ្កាមសារ្ភាពទីនារ្។ ជាក់ខសាង បចចុបបនន

ន.ម្.ក. មត្គាងនឹងោក់មចញនូវខដនកាំែែ់ថ្នការ្ខត្បត្បួលថ្ងែងីមគឺ ការ្ខត្បត្បួលពី -១០% មៅ +

១០% (បូក ឬដកដប់ភាគរ្យ) ថ្នថ្ងែម្ូលោឋន។ (ឧបសម្ព័នធទី៧)

 ករ្ែីទី ១ ថ្ងែម្ូលោឋន = ១២.០០០ ៛

31
 ករ្ែីទី 2 ថ្ងែម្ូលោឋន = ៤.០០០ ៛

 ករ្ែីទី ៣ ថ្ងែម្ូលោឋនទបជាង ២០០ ៛

32
 ករ្ែីទី ៤ ថ្ងែម្ូលោឋន= ១៩.៥៨០ ៛

 ករ្ែីទី ៥ ថ្ងែម្ូលោឋន= ២០.៨៥០ ៛

33
 ៣.១.២.៣. ការអន្ុវតរការជួញដ្ូរ

៣.១.២.៣.១. អាទ្យិភាពនន្ការបញ្ហ
ជ ទ្យិញ/លក់

ក. ថ្ងែ

- បញ្ញ
ជ លក់ខដលម្តនថ្ងែទបជាង ម្តនអាទិភាពមលើបញ្ញ
ជ លក់ខដលម្តនថ្ងែែពស់ជាង។

- បញ្ញ
ជ ទិញខដលម្តនថ្ងែែពស់ជាង ម្តនអាទិភាពមលើបញ្ញ
ជ ទិញខដលម្តនថ្ងែទបជាង។

ែ. មពលមវោ

- កនុងករ្ែីបញ្ញ
ជ ម្តនថ្ងែដូចគាន បញ្ញ
ជ ខដលទទួលបានម្ុនម្តនអាទិភាពមលើបញ្ញ
ជ ខដល

ទទួលបានមត្កាយ។

- កនុងករ្ែីបញ្ញ
ជ ម្តនថ្ងែដូចគាន បញ្ញ
ជ ខដលទទួលបានម្ុនម្តនអាទិភាពមលើការ្បញ្ញ
ជ

ខដលទទួលបានមត្កាយ ។

ជ ទិញ-លក់តាម្រ្យៈវ ិធីសាស្ត្សមា ដញថ្ងែ មោយយកថ្ងែខែម្ួយ ឬវ ិធីសាស្ត្សមា ដញថ្ងែ

ការ្បញ្ញ

មោយយកថ្ងែមត្ចើនដូចខាងមត្កាម្៖

ក. ការ្មដញថ្ងែមោយយកថ្ងែខែម្ួយ

មគាលការ្ែ៍៖

១. បញ្ញ
ជ ទាំងអស់ត្ែូវជួញដូរ្មៅថ្ងែខែម្ួយ និងត្ែូវរ្ង់ចាាំដល់មម្ត៉ា ងជួញដូរ្

២. ថ្ងែនូនគ
គ ងជាថ្ងែខដលអាចនគូនគងមៅបរ្ ិម្តែមត្ចើនបាំនុែ

34
 ែ. ការ្មដញថ្ងែមោយយកថ្ងែមត្ចើន

មគាលការ្ែ៍៖

១. បញ្ញ
ជ នីម្ួយៗអាចជួញដូរ្មៅថ្ងែមត្ចើនែុសៗគាន និងអាចជួញដូរ្បានភាែម្ៗមៅមពល

ខដលម្តនបញ្ញ
ជ ត្ែូវគាន

២. មៅមពលបញ្ញ
ជ ទិញនិងលក់ត្ែូវគាន ថ្ងែនូនគ
គ ងត្ែូវមត្ជើសយកថ្ងែរ្បស់បញ្ញ
ជ ខដលទទួល

បានម្ុន។

៣.១.២.៣.២. នលែពិស្្

សាំមែើលក់ លប
អ ាំនុែ (ទបជាងថ្ងែម្ូលោឋន) ឬ សាំមែើទិញលអបាំនុែ (ែពស់ជាងថ្ងែម្ូល

ោឋន) កនុងករ្ែីម្ិនបានអនុវែាការ្ជួញដូរ្រ្ហូែដល់មពលបិទទីនារ្។ ឧទហរ្ែ៍៖

៣.១.២.៤ ន្ីតិវិធីនន្ការជួញដ្ូរ

35
 មៅមពលព័ែ៌ម្តនជួញដូរ្ត្ែូវបានបញ្ញ
ជ ក់មោយអែិងិជន ក់ព័នធរ្ច
ួ មហើយ សម្តជិកទាំង

អស់ខដលតាងនម្ឲ្យអែិងិជនរ្បស់ែួនត្ែូ
ែ វបង់ត្បាក់សត្ម្តប់ម្ូលបត្ែខដលបានទិញ ឬបញ្ូជ ន

ម្ូលបត្ែខដលបានលក់មៅកាន់ភាគីម្តខងមទៀែ (ខដលជាសម្តជិកខដរ្) មោយមត្បើ ត្បាស់សាច់

ត្បាក់ឬម្ូលបត្ែខដលត្ែូវបានបងកកទុកកនែងម្កមនោះ។

(១) វ ិនិមយគិនមបើកគែនីជួញដូរ្ (គែនីសាច់ត្បាក់និងគែនីម្ូលបត្ែ) មៅត្កុម្ហុន

ម្ូលបត្ែម្ួយ មៅម្ួយថ្ងៃម្ុនថ្ងៃជួញដូរ្។

(២) វ ិនិមយគិននាល់មសចកាីបង្ហគប់ឲ្យោក់បញ្ញ
ជ (ទិញឬលក់) មៅកាន់ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែជា

ោយលកខែ៍អកសរ្ កយសាំដី (ងែទុក) ឬម្មធាបាយមអ ិចត្ែូនិចនន។

(៣) ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែោក់បញ្ញ
ជ មៅតាម្ការ្បង្ហគប់ម្កកាន់ ន.ម្.ក. ប៉ាុខនាម្ុននឹងោក់បញ្ញ
ជ

ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែបានបងកកទុករ្ួចមហើយនូវសាច់ត្បាក់ ឬបរ្ ិម្តែម្ូលបត្ែយ៉ា ងមហាចម្ួ យ

រ្យភាគរ្យថ្នបញ្ញ
ជ នីម្ួយៗ។

(៤) បញ្ញ
ជ ទាំងឡាយត្ែូវបាននគូនគងមៅកនុងត្បព័នជ
ធ ួញដូរ្រ្បស់ ន.ម្.ក. មៅតាម្មគាលការ្ែ៍

មដញថ្ងែខដលបានកាំែែ់ទុកជាម្ុន។

(៥) ន.ម្.ក. ជូនដាំែឹងអាំពីលទធនលថ្នការ្ជួញដូរ្មៅកាន់ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ មៅថ្ងៃ T+0។

36
 (៦) ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែបញ្ញ
ជ ក់លទធនលថ្នការ្ជួញដូរ្ ខដល ក់ព័នធជាម្ួយអែិងិជននីម្ួយៗ

រ្បស់ែួន
ែ (មៅ T+0)។

(៧) កនុងករ្ែីម្តនកាំហុស្គងត្បែិបែាិការ្បងកម ើងមោយត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ ត្កុម្ហុនម្ូលប

ត្ែមនោះត្ែូវោក់ កយមសនើសុាំម្កកាន់ ន.ម្.ក. មដើម្បីខកែត្ម្ូវម្ុនមពលថ្ងៃត្ែង់ថ្នថ្ងៃ T+1។

បនទប់ពីកាំហុស្គងត្ែូវបានខកែត្ម្ូវមហើយ ដាំមែើរ្ការ្កនុងចាំនុចទី ៥ និងទី៦ នឹងត្ែូវអនុវែាម្ាង

មទៀែ។

(៨) វ ិនិមយគិនបង់ត្បាក់ ឬបញ្ូច នម្ូលបត្ែតាម្រ្យៈត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ។ ប៉ាុខនាជាក់ខសាង គឺ

ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែមត្បើត្បាស់សាច់ត្បាក់ឬ ម្ូលបត្ែរ្បស់អែិងិជន ខដលបានបងកកទុកមដើម្បី

ទូទែ់ មោយសុាំឬម្ិនបាច់សុាំការ្អនុញ្ញាែពីអែិងិជនម ើយ។

(៩) ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែទូទែ់ការ្ជួញដូរ្កនុងនម្វ ិនិមយគិនមៅ ន.ម្.ក. ។

៣.១.៣. យន្រការផ្លត់ទាត់ន្ិងទ្យូទាត់សាច្់ត្បាក់

ការ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែម្តនការ្ចូលរ្ួម្ពី ត្បែិបែាិករ្ត្បព័នធផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់

ម្ូលបត្ែ ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែខដល ទទួលបានអាជា្បែណ ពី គ.ម្.ក

ភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹងម្ូលបត្ែ និងធនគារ្ជាែិថ្នកម្ពុជា។

៣.១.៣.១. ការផ្លត់ទាត់

ការ្ផ្លែ់ទែ់គឺជាលាំោប់ថ្នដាំមែើរ្ការ្ខដល Central Counter-party (CCP) ចាែ់ខចង

ធានមលើការ្ទូទែ់មោយការ្បនសុទធ ឬកាែ់កង Netting ឥែទន និងបាំែុលទាំងឡាយរ្វាង អនក

លក់ និងអនកទិញ។ Central Counter-party (CCP) សាំមៅមលើអងគភាពខដលទទួលយកកាែពវកិចច

ជាអនកទិញ ចាំម ោះអនកលក់ទាំងអស់ និងជាអនកលក់ចាំម ោះអនកទិញទាំងអស់។ តាម្វ ិធីមនោះអនកទិញ

និង អនកលក់ ម្ិនម្តនកាែពវកិចចហិរ្ញ្ា វែាុចាំម ោះគានមៅវ ិញមៅម្កមទ នទុយមៅវ ិញត្ែូវម្តន

កាែពវកិចចហិរ្ញ្ា វែាុ ចាំម ោះ CCP កនុងករ្ែីមនោះនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាម្តនែួនទីជា CCP ។ ការ្

បនសុទធ ឬ កាែ់កង គឺជាដាំមែើរ្ការ្ថ្នការ្បនាយកាែពវកិចចឥែទន ឬឥែពនធរ្បស់អនកជួ ញ

ដូរ្ជាមត្ចើនពីចាំនួនមត្ចើនមៅែិច ។ តាម្រ្យៈការ្បនសុទធ ន.ម្.ក គែនទាំហាំខដលត្ែូវទូទែ់ចុង

មត្កាយ។ បនទប់ពី ការ្បនសុទធ កាែពវកិចចឥែទន ឬឥែពនធមដើម្ត្ែូវបានជាំនួសមោយ

កាែពវកិចចឥែទន ឬឥែពនធខែម្ួយ ។ ទាំហាំទូទែ់ចុងមត្កាយ ត្ែូវបានគែនតាម្រ្មបៀបដូច

ជា៖

37
 ១. ករ្ែីម្ូលបត្ែទទួលបានមោយមធវើការ្បនសុទធបរ្ ិម្តែបានលក់សរ្ុប និងបរ្ ិម្តែ

បានទិញសរ្ុបចាំម ោះត្បមភទម្ួយនិង ចាំម ោះសម្តជិកនីម្ួយៗ។

២. ករ្ែីសាច់ត្បាក់ទទួលបានមោយមធវើការ្ផ្លែ់ទែ់ែថ្ម្ែបានទិញសរ្ុប និងែថ្ម្ែបាន

លក់សរ្ុបចាំម ោះសម្តជិកនីម្ួយៗ ។

ការ្ផ្លែ់ទែ់ គឺជាដាំមែើរ្ការ្ថ្នការ្មត្បៀបមធៀប ការ្ជួញដូរ្ម្ុនមពលទូទែ់។ មៅមពល

ខដលការ្ជួញដូរ្ចប់សពវត្គប់មៅមលើទីនារ្ម្ូលបត្ែ ឬទីនារ្រ្ ាំលងបញ្ជរ្ព័ែ៌ម្តនលម្អិែថ្នការ្

ជួញដូរ្នឹងត្ែូវបានរាយការ្ែ៍មៅខននកទិញ លក់ថ្នឈ្មួញមជើងសាម្ូលបត្ែ។ ជាទូមៅខននកលក់

ថ្នត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែនីម្ួយៗនឹងមត្បៀបមធៀប ឬនគូនគងការ្បញ្ចប់ក៏បានបង្ហាញពីកាលបរ្ ិមចឆទ

ទូទែ់និងបរ្ ិម្តែទឹកត្បាក់ខដលត្ែូវទូទែ់មៅកាន់វ ិនិមយគិន (ចាំម ោះអនកលក់) ឬឈ្មួញមជើ ង

សារ្ម្ូលបត្ែ (ចាំម ោះការ្ទិញ)។ មលើសពីមនោះ ចាំម ោះកាបញ្ញ

ជ តាម្ទីនារ្ ឬការ្បញ្ញ
ជ ភាែម្ៗ មនស

ងៗមទៀែខដលម្ិនម្តនលកខែៈសមុត្គសាមញ ឈ្មួយមជើងសារ្ម្ូលបត្ែ ទូរ្ស័ពទត្ែ ប់មៅវ ិញ

មដើម្បីបញ្ញ
ជ ក់មត្កាយមពលការ្បញ្ញ
ជ ត្ែូវបានត្បែិបែាិការ្។ ម្តនខែសម្ែុលយសរ្ុបប៉ាុមណាណោះត្ែូវបាន

បញ្ូជ ន ឬ ទទួលរ្វាងឈ្មួញមជើងសារ្ម្ូលបត្ែមៅចុងបញ្ចប់ថ្នថ្ងៃជួញដូរ្។ ដូចមនោះ បរ្ ិម្តែទិ ញ

38
លក់ម្ូលបត្ែសរ្ុបនឹងត្ែូវបានដកមចញពីគានមហើយ សម្ែុលយទឹកត្បាក់ខដលត្ែូវទទួលបាននឹង

ត្ែូវបានកាែ់កង។ ដាំមែើរ្ការ្មនោះមៅថ្នការ្ផ្លែ់ទែ់។

៣.១.៣.២. ការទ្យូទាត់

ការ្លក់ម្ូលបត្ែត្ែូវចប់សពវត្គប់ មៅកាលបរ្ ិមចឆទទូទែ់ មោយមធវើការ្មនទរ្សិទិធមលើ

ម្ូលបត្ែ ពីអនកលក់មៅអនកទិញមៅមពលបង់ត្បាក់។ ចមនែោះមពលរ្វាងកាលបរ្ ិមចឆទ ជួញដូរ្និង

កាលបរ្ ិមចឆទទូទែ់ត្ែូវបានកាំែែ់កុងរ្យៈមពល
ន (T+២) ម្តនន័យថ្នការ្ទូទែ់ត្ែូវ មធវើម ើងមៅ

ចមនែោះពីរ្ថ្ងៃបនទប់ ថ្នថ្ងៃជួញដូរ្។ ការ្ទូទែ់ ត្ែូវមលើថ្ងៃមបើម្តនថ្ងៃឈ្ប់សត្ម្តក។ ដូមចនោះ ត្បសិនមបើ

ការ្ជួញដូរ្មធវើម ើងមៅថ្ងៃច័នទ មហើយកាលបរ្ ិមចឆទថ្នទីនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាគឺ (T+២) ម្តនន័យថ្ន

កាលបរ្ ិមចឆទខដលត្ែូវទូទែ់គឺថ្ងៃពុធ។ ខែត្បសិនមបើម្តនថ្ងៃឈ្ប់សត្ម្តកមៅចមនែោះមពលមនោះ

ឧទហរ្ែ៍ ត្ែូវឈ្ប់ សត្ម្តកមៅថ្ងៃអង្ហគរ្ទីនារ្ត្ែូវបិទ ថ្ងៃខដលត្ែូវទូទែ់ត្ែូវមធវើម ើងមៅថ្ងៃ

ត្ពហសបែិ៍។

ថ្ងៃទូទែ់ (T+២) ត្ែូវមធវើម្ុនមម្ត៉ា ង ៨:៣០នទីត្ពឹកមោយមនទរ្ត្បាក់ ឬម្ូលបត្ែចូលមៅ

គែនីត្បែិបែាិករ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់។ ែួនទីរ្បស់ត្បែិបែាិករ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ត្ែូវបានចប់

ម្ុនមម្ត៉ា ង ឬត្ែឹម្ ១១:៣០នទីត្ពឹកថ្នពី រ្ថ្ងៃ មត្កាយថ្ងៃជួញដូរ្ (T+២)។

៣.១.៣.៣.ន្ីតិវិធីនន្ការផ្លត់ទាត់ន្ិងទ្យូទាត់មូលបត្ត

 មៅ T+0: មត្កាយពីបិទការ្ជួញដូរ្មៅមម្ត៉ា ង ១១:៣០នទីត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែទាំងអស់ ត្ែូវ

បិទ Leger មៅត្ែឹម្មម្ត៉ា ង ៣:០០រ្មសៀល។ បនទប់ម្ក ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ ត្ែូវមនទៀងផ្លទែ់

លទធនលថ្នការ្ជួញដូរ្ត្បចាាំថ្ងៃរ្បស់ែួន។
ែ ស្សបមពលជាម្ួយគានមនោះត្បែិបែាិករ្ផ្លែ់ទែ់

និងទូទែ់ (CSO) មធវើការ្ផ្លែ់ទែ់បរ្ ិម្តែម្ូលបត្ែនិងបរ្ ិម្តែសាច់ត្បាក់សរ្ុបរ្បស់

ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែនីម្ួយៗ។

 មៅ T+១: បនទប់ពីមម្ត៉ា ង ១២:៣០នទីថ្ងៃត្ែង់ CSO នឹងមន្ើបញ្ញ

ជ ទូទែ់ មៅត្កុម្ហុន

ម្ូលបត្ែនិងភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹងម្ូលបត្ែ (CSA) តាម្រ្យៈត្បព័នធ

ព័ែ៌ម្តនវ ិទា។ យ៉ា ងយូរ្ត្ែឹម្មម្ត៉ា ង ៥:០០រ្មសៀល ភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹង

ម្ូលបត្ែត្ែូវបានយកបញ្ញ
ជ ទូទែ់ជា Hard Copy ពីCSO។

 មៅ T+២: ម្ុនមម្ត៉ា ង ០៨:៣០នទីត្ពឹកCSO នឹងមធវើការ្ពិនិែយមលើការ្មនទរ្សាច់ត្បាក់ ពី

គែនីរ្បស់ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ(SF)អនកទិញមៅគែនីទូទែ់រ្បស់ែួន។
ែ ត្បែិបែាិការ្

ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹងម្ូលបត្ែ ត្ែូវមធវើតាម្រ្យៈភានក់ង្ហរ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នូធ

39
 នឹងម្ូលបត្ែ (CSA) ខដលយនាការ្ថ្នការ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់ ក់ព័នធនឹងម្ូលបត្ែខបងខចក

ជាពីត្បមភទដូចខាងមត្កាម្៖

 ការ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់មៅកនុងធនគារ្ខែម្ួយ

(1) SF (អនកទិញ) ត្ែូវមនទរ្សាច់ត្បាក់ពីគែនីសាច់ត្បាក់រ្បស់ែួន

ែ មៅគែនីទូទែ់សាច់

ត្បាក់រ្បស់ CSO

(2) បនទប់ម្ក CSO ត្ែូវមធវើការ្មនទរ្សាច់ត្បាក់បនាពីគែនីទូទែ់សាច់ត្បាក់រ្បស់ែួនមៅ

ែ

គែនីសាច់ត្បាក់ រ្បស់ SF (អនកលក់)

 ការ្ទូទែ់សាច់ត្បាក់អនារ្ធនគារ្

(1) SF (អនកទិញ) ត្ែូវមនទរ្សាច់ត្បាក់ពីគែនីសាច់ត្បាក់រ្បស់ែួន

ែ មៅគែនីទូទែ់សាច់

ត្បាក់រ្បស់ CSO

(2) បនទប់ម្ក CSO ត្ែូវមធវើការ្មនទរ្សាច់ត្បាក់បនាពីគែនីទូទែ់សាច់ត្បាក់រ្បស់ែួនមៅ

ែ

គែនីសាច់ត្បាក់រ្បស់ SF (អនកលក់) ខដលមបើកមៅកនុង CSA2 តាម្ រ្យៈសភាផ្លែ់ទែ់

ថ្ន NBC ។

40
 មត្កាយពីកាែ់កងរ្ួច (SF) ខដលត្ែូវយក Credit advice មៅ NBC យ៉ា ងយូរ្បាំ នុែមៅមម្ត៉ា ង

៩ត្ពឹក។ CSO ទទួលសាច់ត្បាក់ និង Settle មៅមម្ត៉ា ង ១១:៣០នទី។ មត្កាយមម្ត៉ា ង ១០:៣០នទី

សាច់ត្បាក់មនោះនឹងបខងវចូលកនុងគែនីរ្បស់ SF ។

គាំនូសតាងដាំមែើរ្ការ្ផ្លែ់ទែ់ និងការ្ទូទែ់ម្ូលបត្ែ

(១) SF (អនកលក់) ត្ែូវមនទរ្ម្ូលបត្ែ (Book-entry Transfer) ពីគែនីម្ូលបត្ែរ្បស់

ែែួនមៅគែនីទូទែ់ម្ូលបត្ែរ្បស់ CSO

(២) CSOត្ែូវមនទរ្ម្ូលបត្ែ (Book-entry Transfer) ពីគែនីម្ូលបត្ែរ្បស់ែួន

ែ មៅ

គែនីម្ូល បត្ែរ្បស់ SF (អនកទិញ)

មៅមពល Settle គឺសាច់ត្បាក់ និងម្ូលបត្ែត្ែូវបានមនទរ្មៅកាន់គែនីរ្បស់ SF ។

៣.៣. យនតការននការរកាទុកម ូលបប្ត្

ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកសាំមៅដល់កខនែងសត្ម្តប់ោក់មន្ើម្ូលបត្ែ។ ការ្ោក់មន្ើម្ូលបត្ែគឺ ជា

ដាំមែើរ្ការ្មនទរ្កម្មសិទធករ្ម្ូលបត្ែតាម្រ្យៈការ្មនទរ្រ្វាងគែនី (Book-Entry) (ការ្កែ់ត្តា

ឥែទន/ឥែពនធ កនុងមសៀវមៅគែនីរ្បស់សម្តជិកនិងអនកចូលរ្ួម្)មោយគាមនចរ្នាថ្នការ្មនទរ្

ម្ូលបត្ែរ្ូបវ ័នា។

មៅកនុងត្បែិបែាិការ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ (Cash Settlement

Depository) ម្តនកាែពវកិចចរ្កាទុកម្ូលបត្ែទាំងអស់មៅកនុងទីនារ្។ មៅមពលម្ូលបត្ែម្តន ការ្

ជួញដូរ្រ្វាង វ ិនិមយគិន ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែមធវើការ្ទូទែ់នូវត្បែិបែាិការ្ទាំងមនោះ តាម្

រ្យៈការ្មនទរ្រ្វាងគែនី (Book Entry) មោយគាមនការ្មនទរ្ម្ូលបត្ែរ្ូបវ ័នា ការ្មធវើខបបមនោះ កនុង

មគាលបាំែងការ្ រ្ហានិភ័យមៅមលើម្ូលបត្ែកុាំឲ្យបាែ់បង់ ឬែូចខាែ។ បុគគលខដលអាចមបើក

41
គែនីម្ូលបត្ែមៅត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែរ្ួម្ម្តន ត្កុម្ហុនម្ូលបត្ែ និងត្កុម្ហុនចុោះបញ្ជី

លក់ម្ូលបត្ែ។

បុគគលខដលម្តនបាំែងមបើកគែនីម្ូលបត្ែ ត្ែូវបាំមពញខបបបទមបើកគែនី មៅ

ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ។ ត្គប់គែនីម្ូលបត្ែទាំងអស់រ្ម្
ួ ម្តនគែនីម្ូលបត្ែរ្បស់

សម្តជិក និង អែិងិជនត្ែូវបានបមងកើែម ើងកនុងត្បព័នធ Ledger (ledger system) រ្បស់ ន.ម្.ក

ខដលនទុកនងខដរ្នូវទិននន័យសម្អិែថ្នត្បែិបែាិការ្រ្បស់សម្តជិក និងអែិងិជនត្ពម្ទាំងទិននន័យ

លម្អិែថ្នបញ្ជីភាគហុន។

ការ្ោក់មន្ើម្ូលបត្ែ៖ មដើម្បីោក់មន្ើម្ូលបត្ែមៅត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ បុគគលខដល

ោក់មន្ើត្ែូវនាល់ព័ែ៌ម្តនដូចខាងមត្កាម្ដល់ត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែៈ

 ត្បមភទម្ូលបត្ែ

 កាលបរ្ ិមចឆទមបាោះនាយ

 ចាំនួនថ្នការ្មបាោះនាយ

 កាលបរ្ ិមចឆទចុោះបញ្ជី

 ម្មោះម្ូលបត្ែ

 ព័ែ៌ម្តនមនសងមទៀែ ក់ព័នធនឹងកម្មសិទិធភាពម្ូលបត្ែ

 អកសរ្កូដ

៣.៤. ទ្យិន្នន្័យ្ំខាន្់ៗសៅកនងត្កុ
ុ មហុន្ផ្សារមូលបត្តកមពជា
ុ

42
 មយងតាម្ត្កាបខាងមលើ មយើងម្ើញថ្នែាំថ្លជួញដូរ្ថ្នវ ិនិមយគិនកនុងស្សុកម្តនភាគរ្យ

ែិចជាង វ ិនិមយគិ នបរ្មទស កនុងរ្យៈមពល៥ឆ្នាំចុងមត្កាយគិែចាប់ពីឆ្នាំ ២០១២ ដល់ឆ្នាំ

២០១៦ ម្តនន័យថ្នសាច់ ត្បាក់វ ិនិមយគរ្បស់បរ្មទសម្តនមត្ចើនកនុងការ្ជួញដូរ្។

មយងតាម្ត្កាបខាងមលើ មយើងម្ើញថ្នែាំថ្លជួញដូរ្សរ្ុបថ្ននីែិបុគគល ម្តនភាគែិច

ជាងរ្ូបវនាបុគគល មយើងអាចសននិោឋនបានថ្ន វ ិនិមយគិនខដលជាបុគគល ម្ិនសូវសកម្មប៉ាុនមនមទ។

43
 មយងតាម្ត្កាបខាងមនោះមយើងម្ើញថ្ន បរ្ ិម្តែនិងែាំថ្លថ្នការ្ជួញដូរ្មៅឆ្នាំ ២០១២

ម្តនចាំនួនមត្ចើន មហើយ មៅឆ្នាំ២០១៧ម្តនការ្មកើនម ើងជាងឆ្នាំម្ុន។

វ ិនិមយគិនកនុងឆ្នាំ ២០១៧ គិែត្ែឹម្ថ្ងៃទី ៣០ ម្ិងុន ម្តនចាំនួន ៨៥១១ មហើយម្តន

បរ្មទស ៣១% និង ត្បជាពលរ្ដឋខែមរ្ ៦៩%។

៣.៥. វិភាគសលើច្ំណ្ុច្ខាែ ំង ន្ិង ច្ំណ្ុច្សខ្ាយនន្ការជួញដ្ូរមូលបត្តសៅផ្សារមូលបត្ត

កមពជា
ុ
មត្កាយពីបានចុោះកម្មសិកា និងមធវើការ្ស្សាវត្ជាវទក់ទងនឹងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ មៅនារ្

ម្ូលបត្ែកម្ពុជាម្ក នងែ្ាំុមម្ើលម្ើញចាំែុចលអជាមត្ចើន និងចាំែុចែវោះខាែម្ួយចាំនួន។ ខាង

មត្កាម្មនោះជាការ្យល់ម្ើញនិងការ្វ ិភាគរ្បស់នងែ្ាំុមោយខនអកតាម្ការ្ចុោះមៅសិកាជាក់ខសា

ង។

៣.៥.១. ច្ំណ្ុច្ខាែ ំង

 មោយសារ្ខែត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាបានសហការ្ជាម្ួយត្កុម្ហុនម្ូលប

ត្ែកូមរ្ ៉ា មហែុ មនោះមហើយមធវើមអាយត្បែិបែាិការ្ននម្តនភាពចាស់ោស់ត្ែឹ ម្ត្ែូវ

 បុគគលិកម្តនសម្ែាភាព ត្ពម្ទាំងម្តនទាំនួលែុសត្ែូវែពស់កុងការ្បាំ
ន មពញការ្ង្ហរ្

មោយយកចិែាទុកោក់ មទើបមធវើឱ្យលទធនលការ្ង្ហរ្ម្តនត្បសិទធភាពែពស់

44
  បុគគលិកទាំងអស់សុទធខែម្តនចាំមនោះដឹង ត្បកបមោយសីលធម្៌ ជាពិមសស

បុគគលិកខននកត្បែិបែាិការ្ទីនារ្ ខននកផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ និងខននករ្កា

ទុកម្ូលបត្ែ

 បុគគលិកម្តនភាពឆ្ែែថ្វ កនុងការ្មោោះស្សាយ ចាំម ោះបញ្ញ

ា ននទក់ទងនឹង

ត្បែិបែាិការ្មៅកនុងនយកោឋនទាំងបី

 ម្តនម្ុែង្ហរ្ចាស់ោស់ និងបាំមពញែួនទីបានលអខងម្ទាំងម្តនសាម្គគីភាព

 ការ្មត្បើត្បាស់ត្ទឹសីយ
ា កម្កអនុវែា មដើម្បីបាំមពញែាំរ្វូ ការ្និងកងវោះខាែនន

 មគារ្ពតាម្ និងមធវើការ្អនុវែាតាម្ចាប់ ត្បកាស និងវ ិធានខដលមចញពីន.ម្.ក

 ម្តនត្បព័នធបមចចកវ ិទាទាំមនើបកនុងការ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែមោយសុវែាិភាព

 ការ្នាល់ទិននន័យចាស់ អាំពីទីនារ្តាម្រ្យៈមគហទាំព័រ្ ការ្នសពវនាយ និង

ែិែបែណ នន មដើម្បីមធវើឱ្យវ ិនិមយគិ នម្តនភាពង្ហយស្សួល កនុងការ្សមត្ម្ចចិែា

វ ិនិមយគ។

 ម្តនមរ្ៀបចាំសិកាខសិោអប់រ្ ាំបខនាម្ជាមរ្ៀងរាល់ខែ និងសិកាខសិោបែុា ោះបណា

ា ល

តាម្មែែាម្ួយចាំនួន

៣.៥.២. ច្ំណ្ុច្សខ្ាយ

ជាក់ខសាងត្កុម្ហុននិម្ួយៗ ខែងខែម្តនកងវោះខាែែិច ឬក៏មត្ចើន រ្ ីឯត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជាក៏ដូចគានខដរ្។ ខាងមត្កាម្មនោះជាចមនែោះបនាិចបនាួចខដលត្កុម្ហុនម្តន៖

 ការ្យល់ដឹងរ្បស់វ ិនិមយគិនមៅម្តនកាំរ្ ិែមៅម ើយ

 ត្កុម្ហុនម្តនចាំនួនែិចខដលម្តនជាំមរ្ ើសែិចកនុងការ្មធវើការ្ជួញដូរ្ហុន

 កងវោះទាំនុកចិែាពីសាធារ្ែជនចាំម ោះ ត្កុម្ហុនចុោះបញ្ជី និងថ្ងែភាគហុន

 ចាំនួនថ្នការ្ជួញដូរ្មៅទប

 ការ្ធាែក់ចុោះថ្នថ្ងែភាគហុន ជាមហែុនាំមអាយចាំែូលថ្នការ្វ ិនិមយគមៅទប

45
 ស្ច្ករ្
ី ន្និដ្ឋឋន្

បនទប់ពីបានមធវើការ្ស្សាវត្ជាវ និងចុោះមធវើកម្មសិកាមៅនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជារ្យៈមពលពីរ្ខែ

កនែងម្ក ម្ើញថ្ននារ្ម្ូលបត្ែខដលបានោក់ដាំមែើរ្ការ្កនុងឆ្នាំ២០១១ ស្សបតាម្យុទធសាស្ត្សា

រ្បស់រាជរ្ោឋភិ បាល ខដលម្តនការ្មរ្ៀបចាំចាប់ បទបបញ្ា ែិាមនសងៗ ទក់ទងនឹងវ ិស័យមនោះ។

ការ្លាំបាកខដលជួបត្បទោះត្ែូវបានមោោះស្សាយជាបមែើា រ្ៗ មោយម្តនការ្ត្ែួែពិនិែយត្គប់ត្គង

និងខែនាំ ពីសាំណាក់គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជាខដលមត្បៀបបាននឹងអាណាពាបាលរ្បស់ន.

ម្.ក. មទើ បត្កុម្ហុនមនោះអាចដាំមែើរ្ការ្បានយ៉ា ងលអមៅឆ្នាំ២០១២ មបើមទោះជាបរ្ ិម្តែថ្នការ្ជួញ

ដូរ្ត្បចាាំថ្ងៃម្តនការ្ធាែក់ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៣ក៏មោយ ក៏មៅឆ្នាំ២០១៧មនោះបរ្ ិម្តែថ្នការ្ជួញដូ រ្

ត្បចាាំថ្ងៃម្តនការ្មកើនម ើង។ មហើយទក់ទញនូវអនកវ ិនិមយគិនម្ួយចាំនួន និង សាធារ្ែៈ

ជនទូមៅឱ្យវ ិនិមយគមត្ចើ នជាងម្ុនពីម្ួយឆ្នាំមៅម្ួយឆ្នាំ។ មលើសពីមនោះន.ម្.ក.បានមគារ្ពតាម្ម្ុ ែ

ង្ហរ្ ត្ពម្ទាំងបានបាំមពញែួនទីយ៉ាងលអកុងការ្នា
ន ល់មសវាជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ មត្បៀបដូចជាបាននាល់

ទាំនុកចិែាដល់អែិងិជន។

ជាលទធនលថ្នការ្ស្សាវត្ជាវចាំមណាទបញ្ញ
ជ ខដលមចាទមៅមលើត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជា ចាំម ោះទាំនុកចិែា និងការ្យល់ដឹងរ្បស់ត្បជាពលរ្ដឋកម្ពុជា និងវ ិនិមយគិ នងមីត្ែូវបាន

មោោះស្សាយពីម្ួយជាំហានមៅម្ួយជាំហាន។ រ្ ីឯការ្យល់ដឹងពីការ្ជួញដូរ្មៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែ

កម្ពុជា គឺអនុវែាមោយត្បែិបែាិករ្ទាំង៣មៅកនុងនារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា។ រាល់ដាំណាក់កាលនីម្ួយៗ

ពិែជាម្តនភាពសមុត្គសាមញពិែខម្ន មោយម្តនវ ិធានជាមត្ចើន ខដលែាំវវូ ឱ្យន.ម្.ក.ែិែែាំពាយម្

បនាការ្ង្ហរ្មនោះរ្ហូែដល់ម្តនភាពត្បមសើរ្ម ើង។ ទនទឹម្នឹងមនោះ មដើម្បីមធវើការ្ជួញដូរ្បានគឺ ែាំរ្ឱ្

ូ យ

អែិងិជនម្តនមលែអែាសញ្ញាែវ ិនិ មយគិន។ បនទប់ម្កមទៀែវ ិនិមយគិ នត្គាន់ខែខសវងយល់ែែោះ

អាំពីវ ិធានថ្នការ្ជួញ មម្ត៉ា ងជូញដូរ្ និងឯកតាាជួញដូរ្ មដើម្បីមធវើការ្ជួញកនុងត្បែិបែាិករ្ទីនារ្

ម្ូលបត្ែ និងរ្ង់ ចាាំការ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ ត្ពម្ទាំងការ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែពីត្បែិបែិក

ា រ្ផ្លែ់ទែ់

និងទូទែ់ និងត្បែិបែាិករ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ។

សរ្ុបមសចកាីម្ក មត្កាយពី្ែងការ្សិកាស្សាវត្ជាវម្ក ទីនារ្ម្ូលបត្ែជាកខនែងនាល់ការ្

ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែ មធវើអនកលក់ និងអនកបានជួបគានមោោះដូរ្នូវម្ូលបត្ែសាំរាប់នលចាំមែញមរ្ៀងៗែែួន

ខដលនាល់នូវការ្ជួញដូរ្ដ៏ត្បមសើរ្។

46
 អន្ុសា្ន្៍

មដើម្បីមធវើមអាយវ ិស័យម្ូលបត្ែមនោះម្តនភាពរ្ ីកចាំមរ្ ើន មោយទទួលបានមជាគជ័យែពស់ នង

ែ្ាំុសូម្ចូលរ្ួម្នាល់ជាអនុសាសន៍ដូចខាងមត្កាម្៖

 ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា គួរ្ខែខសវងយល់ពី វ ិស័យមនោះបខនាម្មទៀែពីត្បមទស

ជិែខាង មដើម្បីមធវើឲ្យវ ិស័យមនោះកាន់ខែម្តនការ្រ្ ីកចមត្ម្ើន និងសនទសសន៍មកើនម ើង
ខដលអាចចូលរ្ួម្អភិវឌ្ឍន៍មសដឋកិចចនងខដរ្
 ត្កុម្ហុននារ្ម្ូលបត្ែកម្ពុជា គួរ្ខែខែនាំ ជុាំរ្ញ
ុ បខនាម្ដល់ត្គឹោះសាានសាធារ្ែៈ
និងឯកជនឲ្យមធវើការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែជាសាធារ្ែៈឲ្យបានមត្ចើន មដើម្បីឲ្យ
ពួកមគអាចមកៀរ្គរ្ត្បម្ូលមដើម្ទុន ម្កមត្បើត្បាស់កុងអាជី
ន វកម្មរ្បស់មគ មលើសពីមនោះ
មៅមទៀែ ការ្បមងកើនការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែមនោះ ក៏អាចនាល់ជមត្ម្ើសយ៉ា ងមត្ចើន
ដល់ វ ិនិមយគិនណា ខដលម្តនបាំែងកនុងការ្វ ិនិមយគមលើម្ូលបត្ែ ។
 មោយសារ្ត្កុម្ហុនម្ួយចាំនួន យល់ថ្នការ្មបាោះនាយម្ូលបត្ែ ម្តននីែិវ ិធីចុោះបញ្ជី
មត្ចើន ចាំណាយទុន និងចាំណាយមពលមត្ចើន រ្ោឋភិបាលកម្ពុជាគួរ្ខែមធវើការ្បនធូរ្បនាយ
នូវចាប់ម្ួយចាំនួន និងគួរ្ខែពនយល់ពីចាប់ទាំងមនោះ មៅដល់វ ិនិមយគិ នឲ្យបាន
ចាស់ោស់ មដើម្បីជាភាពង្ហយស្សួលដល់ការ្មបាោះនាយម្ូលបត្ែ។
 ត្ែូវរ្កវ ិធីសាស្ត្សយ
ា ៉ា ងណាមអាយម្តនការ្ជួញដូរ្ម ើងម្កវ ិញនូវ មត្ ោះម្ើញថ្នម្តន
អន់ងយម្ួយចាំនួនតាាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ម្ក។
 រ្កនលិែនលងមីបខនាម្ ដូចជា Debt Securities និង Deposityory Recipts មនសងៗ។
 បមងកើនការ្ទុកចិ ែាបខនាម្តាម្រ្យៈ កម្មវ ិធីយល់បខនាម្ ការ្ពិភាកាខវកខញកតាម្
ត្បព័នធនាពវនាយនន។
 មរ្ៀបចាំកម្មវ ិធីPromotion ដូចជាការ្នាល់នូវរ្ង្ហវន់មនសងៗមពលវ ិនិមយគិន ជួញដូរ្បាន
មត្ចើន
សរ្ុបមសចកាីម្ក វ ិស័យម្ូលបត្ែមនោះក៏ជាខននកម្ួយយ៉ា ងសាំខាន់កុងការ្មកៀរ្គរ្រ្កម្ូ
ន លធន

ម្កវ ិនិមយគ និងមត្បើត្បាស់កុងអាជី

ន វកម្មនងខដរ្ ក៏បានចូលរ្ួម្ជត្ម្ុញមសដឋកិចចជាែិម្តន

ការ្រ្ ីកចមត្ម្ើ នខដរ្ មដើម្បីឲ្យវ ិស័យមនោះកាន់ខែរ្ ីកចមត្ម្ើនបានមៅម្ុែមទៀែ មនោះទម្ទរ្ឲ្យម្តន

ការ្ែិែែាំ ស្សាវត្ជាវ ពី ត្គប់សាាប័នខដលជាប់ទក់ទងនិងវ ិស័យមនោះ មធវើការ្ស្សាវត្ជាវ ខកែត្ម្ូវ

អនុវែា និងនសពវនាយ ត្ពម្ទាំងបងកលកខែៈង្ហយស្សួលដល់វ ិនិមយគិន មដើម្បីមធវើឲ្យទីនារ្

ម្ូលបត្ែកាន់ខែរ្ ីកចមត្ម្ើន ។

47
 ឯកសារសោង

ច្ាប់ ន្ិងលិខ្ិតបទ្យដ្ឋឋន្គតិយត
ុ រ

 ចាប់សីព
ា ីការ្មបាោះនាយ និងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែម្ហាជន មលែ ពរ្ល.០៧១០.៥៥៥,១៩
ែុោ ២០០៧,
 ចាប់សីព
ា ីការ្មបាោះនាយ និងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែម្ហាជន, មលែ នស/រ្កម្/១០០៧/០២៨,
១៩ ែុោ ២០០៧
 អនុត្កឹែយសាីពីការ្អនុវែាចាប់សីព
ា ីការ្មបាោះនាយ និងការ្ជួញដូរ្ម្ូលបត្ែម្ហាជន
 ត្បកាសសាីពីការ្ោក់ឲ្យអនុវែាវ ិធានត្បែិបែាិការ្ទីនារ្ម្ូលបត្ែ, មលែ០០៦/១១គ.ម្.កត្ប.ក.
,០៣ ឧសភា២០១១,ជាំពូក២និង៣
 ត្បកាសសាីពីការ្ោក់ឲ្យអនុវែាវ ិធានត្បែិបែាិការ្ផ្លែ់ទែ់ និងទូទែ់ម្ូលបត្ែ, មលែ០០៥/
១១គ.ម្.កត្ប.ក.,០៣ ឧសភា២០១១,ជាំពូក២និង៣
 ត្បកាសសាីពីការ្ោក់ឲ្យអនុវែាវ ិធានត្បែិបែាិការ្រ្កាទុកម្ូលបត្ែ, មលែ០០២/១១គ.ម្.កត្ប.
ក.,០៣ ឧសភា២០១១,ជាំពូក១,២និង៣
 វ ិធាននិងបទបបញ្ា ែិារ្បស់ ន.ម្.ក
ស្ៀវសៅ
 គ.ម្.ក.ត្ពឹែិបែាិម្ូលបត្ែ ម្ករា ឆ្នាំ ២០១៧ មលែ២
 គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្មកម្ពុជា. ២០១៧. ម្គគុមទសក៏សីព
ា ីការ្ខសវងយល់ពីហិរ្ញ្ា បបទន
តាម្រ្យៈការ្មបាោះនាយលក់ម្ូលបត្ែកម្មសិទិធ (ភាគហុន) ជាសាធារ្ែៈមៅត្បមទសកម្ពុជា.
ភនាំមពញ៖ គែៈកម្មការ្ម្ូលបត្ែកម្មកម្ពុជា
 ហ លីគា. ២០១៧, កិចចដាំមែើរ្ការ្ទីនារ្បនទប់. មម្មរ្ៀនសត្ម្តប់ ថ្ននក់បរ្ ិញ្ញាបត្ែឆ្នាំទី៤,
សាកលវ ិទាល័យភូម្ិនទនីែិសាស្ត្សា និង វ ិទាសាស្ត្សមា សដឋកិចច
សគហទ្យំព័រ
 Website : Retrieved June 21, 2017 from website: www.secc.gov.kh
 Website : Retrieved June 21, 2017 from website: www.csx.com.khmain.do
 Website : Retrieved June 21, 2017 from website: http://www.csx.com.kh
 Wikipedia (2017). Securities Market. Retrieved June 21, 2017 from website:
http://en.m.wikipedia.org/wiki/Securities_market
 Wikipedia (2017). Stock Market. Retrieved June 21, 2017 from website:
http://en.m.wikipedia.org/wiki/Stock_market
 Securities and Exchange Commission of Cambodia (2017) Securities Market. Retrieved June
21, 2017 from website: www.secc.gov.kh/khmer/m75.php?pn=2

48
 m~~~slt~~~6fi~~~~~i~im~~ruN~~w~~~ru~~fi
~In ~ n n Ci ;, ~

~~~~~~~~~~~ru~!i~~~

*****
GilN~~~j ~~~j~~$GN~fl~ ~$~~~6~
~$~~~~~~~:
~
~~ffi~~ru~~fi~~~
..... ;, ~"l
... ..
- rn BtWCDl~ Gg~ tJ2tl3lfl en rnnrn 0 Lfifi~dl I
CII ~ 'oJ 01 J 0 o.CII
- QlBtWCDLn~fldLfinjHU3 Bru/1fin;o~~m/~om Q~t~g~rl t3fiQIl ~~o~m 'J,fnf'ilr
J Q"
1n~ m~n d1!tlnrn nns Ul ~fl m run Lfin~dl
0

Of CII
° I
'0 CII J 0 ClCI

- QlBtWCDU1~fldLfinjtru3 BW/jfin/~~~m/~m~m Q~t~g~~ t3g ~~o~m 'J,fnf'ill

rn WUHU B~urn CDUt~ Hwm wm nn dr!tlJi rn ruts Lnsn rn run n Lfifi ~dl
J 00 J 0. "

~ I

- QlBtWCDLn~fldtJ1njtru3 BW/lfin/orl~@/m@G Q~t~90rl t3tHM ~~o~@ ~nf'ill

J a 0 J a \r

tn WLHru B~urn CDut~ Hwm wm nfl dr!tl nrn nns Ln~flrn run n lJi fi~dl
~ I

- QlBtWCDLn~fldLfiHtru3 O~/BW/~rl Q~t~9~O t3fiQtJl ~~~~rl tCjruLUf'ilW8jtUJ

. OjlU~nf'ilnDuo B~f'illLULn~tff1tBftrul:j~HL~
- QlBtWCDLn~fldLfiHtru3 BW/1fiH/O~~@j~G Q~t~9~rl t3Hfifl ~~~~@ tCjruLuf'ilW
8jtLUOjlU ~n f'illut~ n Lfi~~ tW ~ n Q 8~ UlltJ2f~ I

- QlBtWCDLnmd LfiHtru 3 BWI lfiH/ O~0tl]1 0O~ Q~t~9~ 0 t3 Hfifl ~ ~ 00 tl] tCjruLuf'iI W
8jtUJOjl U~n ~ruULnl ~
- QlBtWCDLn~fld LfiHtru3 B WI rfiH/~ 00tl]1 0~ GQ~t~9~ ~ t3 ~ lli1 ~ ~ DOn tCjruLUf'iIW
~n
8jtLuojl U f'ilHQl ~dJlW B~ f'ill~ CD~l~ruuLnHun dB
- QlBtWCDH~Lnnjtru3 ~n HBLfi.Ufi Q~t~9~m t3fiQtJl ul~OOG ~nf'ilHDuo 8~f'ill
... ..
LULn~tlfltB ft rul: figf'ill~ ruULnfi~dl I

- QlBtWCDH~Lfinjtru3 ~rl HBLfi.Ufi Q~t~90G t3tHM g,~oo~ ~nf'ilw~f~ojlu~n

f'illtQl~dJlw B~f'illgCD~l~ruuLnHundB

TemporaryAddress: #99, Street 598, Sangkat Phnom Penh Thmey, Khan Sen Sok, Phone : 855-23-885.-611 Fax: 855-23-885-622
Phnom Penh, Cambodia E-mail: info@secc.gov.kh Website: www.secc.gov.kh
 - UlBtWtDLUriHlIHU3 000 n.tf.fi.LUri Q~1~900 t3g g1~00~ wnml~rumlH~WHi
SJtgWlLunU~rirgttPl~ ruuLti Lunu~ rilLUn ~ ttl iHfl ii Btl g m ii~ruUUi B I:l LUftu~ til
1fiJI~fi~ruULti
- CflBiWtDLumWtru3 DOc! n.H.ri.LUriQ~1~g0Gt3~hn g1~000 ~n~HMHmrulB1mB
Q a • CII .) I I a I a
LUtiUnrnnu W fH1Jl1~ruuLfi LUn ~ rtl nmti Btl g mti ~ ruULti Btl twtI J riJlf! fi ~ ruuLti
- CflBnlltDLumwtru3 00mj00 LU.fi. Q~l~gom t3fiwm ~~000 ~nmHnfisJ
HBfti1m BWtfI d rim n
1 n

- tUfltl m Hwtrui ~H ~Htitrurm BlUft u~ mr~ ru ru~'Ehumn~ ruuLti IU WL~t:f0 BuJl1

... CII.J 0

~ruULtifi~Wl Q~t~90G istunn ~~00'el

1 .
".. J 0 "CII J 01
- tUfltlmHmm~HfitB WHtuLU~tntDH~1UWnnn :ri~ml~ ruULtifi~Wl mt~9 O~ t3 Nun
I

. 1

ml!J 00 'el
oC

!Vm~i>.-
m fi SJH~fn ~nm BLUftU~m1wru N ~ B rum n ~ ruulti lU wLryH0 BuJl1~ruuLti fi ~Wl
• ... \0

~utfl BlJlUWlfi UW~~tf3Lum WtB~'1

!Vm~(!j.-
a.
ruulti n~Wl m run ftl BLtifi n BfiJ9dJll~ ruuLti m tun ftl BriQm1
.. QOt. CII

H~ En tufitB fi Wl: fi~ml~

1 ~ .

tift t1Jnm run ftl B-H~mn tjt9t9]fiO ~ ~SJtirul: ri~ml~ruulfi n~Wl lJ,iH0 BuJl1~ruUlfi ri~Wl
WtflOfi B tltifi9 ruJt:JQtlguJll~ ruULfifi~Wl Lntlmtl V~ rum fi n ~ Lfif9 ~ruu~ fiH~fn lum NiB ~
1 1 II I

mHmlftQ tUtl OJ ~~ B m unt~ Qnn~tru31 tB~fiHr1'1

AAr J OJ
nd m Blitn m tG9 eGU 13itJU11
"" 0 .....

oC ........

-
.. .
SdAOQON+
9 elinAnfl'1IIin.n: HHl Us
- Lfi~l1trusfiQ 8l1ti1IQJf~
- lJ!~l1mn1l9fiY ,
- Lfi~l1t1l~llij
- crmtfllttliltBfiUttl
- filitru91urfUf1dl!llfimru
.r'i "

- 89i'iHUUJNtHOHliuuntrumuiitfitttl
I" n"
tSSsa
•
ifl.5S3
mUlrilSHL~181F:flttlnmOlJifiMttl
- ~~mru(1Jlll'i~nU tMfi~91f~UmUlfiISHL~
- LliULfi~l1-'.l!luBmfit1~
- ~OLumll!:J "tBUjH~t~"
- f1I.'lnQ
- IJnMl-mruUJf~
 ~iSN~~~ffiNGru$ . D.O.2e./~
~~~~iie~G$~ ~~o~e

A A A , AI

6~e~~5~ffi~~ru~~e~~~~ru5L~
~5~~~~tSSe~'i:l~~ru5~~~~~
~I ' u' '" ~ '1

*****

~~~ii~
'"
5~5j~~~Gm

o
~ffi~ ~.-G~ru5~$

rrn ruu Mbtf31m f3if3~ fitE Bj ~ M ft Hn irn rufllmJi ffl ffl 2Btn fHll ~fill '8 fi1n wg
Bb fIlfi 9AQtf:l rum mo NLtn ULfiULfib fIlI~ ru N ~ '8 rum n f:lru~ruuUltf:l rum f3q~urn Bb
~ en ~HmL~Bti,i f3WJ11~ruUUifi¥dl (NHNlfll nm w. H. n.) Bbt[:Jrutgt~b un ru Ntfl d ntB
w. H. n. tf:lruurrtm "Nffidn~ ruN~ihumn)) un ruH9 Hlflt:HnBuJlu ~nrnnrn ~wJ1ru Bb fill
~ en ~1~ruuLfi Bun d f3 BbH 9Lftfij ~n fIl1H9f~ uJlU ~n rnnrn ~ctP ur Bb fIll~ en ~I~ruuLfi

"
~ffi~ ~.-~G~~~ru5~u;ru~6~ru~~e~~~
. "'"
"
fIllw ru N f3'8 rum n f:lruB ruUUfi ffi mom BG tm ~BruUU'lifiB W~t[:Jrum f3u~urn tm
n c:t U d II ,,~ 1 e..

W. H. n. '1
 - m 8 LU n §Lu ft u ~ mIL n U un f5 8 h tn 8 V ~ rufirm h ft 0 0 (~ru) 81 AtE Hj H~ t~
~3tru~ ru cu ~ S rum n ~ ruUlJ1'1
I 0. 0.0. 'oJ

- m8ru~mlLnuLnh 8hL~nn8nJtg9h'1
~~~~
.J,J
If.-ffi~~gGi''W1g
,>011>

cum d flttl rum 8 U rulh t9m cum d fl~ ru W ~ S rum n Lnfffl u

Am fljHil cl!Q~w!f1 ~tm
t:!. H. fl. 8 h UtJI1At 'W'l ~~ ru ULn t f:Jru L~1~ ru W ~ B ur m n '1
01 00 Ie» 0"
rn 1Q~t'W'l gt 8 gtn 8 CVn ru rn m tn : H1 ru l:J (m) [1 n n m U n m ru U H Q fH 8 III 1cutLtw
~ ru rnr Q~t'W'l g'1 N m d fl~ ru N ~S ru m n t f:Jru tn 8 Unn h U~ CVrl ru rn n L~r ffl Am fiJH11cl!
0.'"
,,110. a 0 I

U~ CVrl ru rn n H fl t:!. H. fl. sJ en 8 lifl h ti 0 m 0 ( M B'N U) t ~ ~ 8 m ru U HQ fj ~ n fi rul n '1

tl. H.fl. Lnr NtLB'GtrumHL_!J CVQg t'W'l ~liflh t;p ~ (Len) t~ t8 t~ tg ml U[l un fj ~ ru
011 ClIO II 0" "" CIt 101

u
en 8 m flJttil cl!tn bDtrubD 8 h LnrwjDu
wJ1rum M m 1rul:~ B'Htl m 1NtLB'O~ rumlQ ~tCWI g '1
u[lUtl NtLtHj~ rumlQ :t'W'l g t:!. H.fl. L~f~ rlj~8 n rul: flgli11~ruULn fl¥m (NHWlm ~m
II CII"""CiI CII _.J 01

n.H.fl.) liflht;Jl m (U) t~ t8t~tgml ~fuLDtCWIqJiB'~8tf:Jru£1~ruen8mlH~Wntgm 1

cum d flw ru cu 8 S rum nt8 g '1

n .,

cum d fl ~ ru CU~ S ru rn n L~f m Ut~ B'H ~ r~ m n D A Q 1U blr ~ 8 U 8 8J t ill CUtl J ru: t n ru m

(U) t~ t8 t~tgmr U[l un li1ruu HQ 9 CUtLB'O~ruli11Q gtCWIg'1
011 " "" 01 101 0. I

Ntfl d fl u ru W 8 S rum n UMu\JIn W\1' rum M mr rul :Hfl m1fl" g B'ruuU'ntf:J ruUnfu ru cu8-
n CIi 1/ d
1")
1./ II n e:;

S rum n 8h ~ 8 ~ oJih f:JruHftd d 8 f1 rum rutf:J ru cum d fl~ ruLUfiJI till~ ruuLntm g '1

Nm d flun ru N 8 B rum n f:JruB' ruUU'tiB'ru iMen

c:; Gu
8 ruuwm ~tffl ru W ruiuffi n flh
U ~
flHl1i
J.I I" d L..;

tf:JruCUtfld flwn ru W8., S rumnen~u6 Nmd flrnmm t:!. H.fl. fiB' ruuU'ntf:J ruuntw un.,
ru CU8Srumn 'j.u

tm g Lnren
u
8 f:Jfl to bDfl UtD ruA ~ ruULn m ~u 1ml '1
cumd flwn ru CU8S .,
rumn tf:Jrum 8U rulh CUI ruJutGm Nmd f1r.ln.,ru CU8S rurnn f:JruB' ru- <J. U

UUnrun B'ru Lnfd 8 ~ oJih m CUI ru rufl rulHflUlB'fl illS t:!. B'. ri. 8Jen 8lihh ftO m 0 ( M B'NU)
JJ U U B
.. Co 0

tIJ B'8IllruUHOfiCUlruJumwfli1l'1
Cool 1 ..., t"v
U
't5m~~.-m~~~Gm~~e~9ffi~~~5~iim
~ .,;v. q1 ..., ......
~95G'rrms~ ...,

Ntf1 d fi~ cDN ~ B turn n Ulftfl

U
A8 tl I fiji UbJIl'9CD 8tl/ y_ruA 8Jtf1 15m Lum tBi Utl Lun ~
I

~ CD ~ I I UW 0. H. n t E Hj m m m t Q N L81 U rn I ~ CD ~ I 81 8 U1U t n ru t Bi Utl LUn ~ ~ CD ~ 1 8 tl t E Hj I

m m 15fN15B wmnHruuUfi
U <l U
'1
tsnn ru wwJit~'9 CD cyu~ fi8tl/ Y_clitlliilQ ruA cyu~ n H 881 15tBitru'9 ujll y_tf115fi!flfi
t LOBm tl ~ 0 (tj U) tl nrn fi !fl fit Q N 81d fi~ ru w ~'8 tn rn n 81 15rn fi 9 fi Q tfl AUbJIlru A8 tl/ Y.
UbJIl9 CD tE HJtg sJ fi!fl mn tl tlliitQ '9 CD 8 tl w w wnl Qru A Lfi£[IuHfitBi~ Gm tl y_tci1 ~ 0 ( tj U)
\t 0 CII 0 c:.I .J ~o " c::r.I 01

bfifflfi!flfitQ UtlIW:tnru ri (Ltfl)m9 fifHltnruttjruUl~fnH1.flt15~tfifitf18t£[Itl'1

I

" 0" J 1'0

tBitn rutf1 15UbJIl Hi iJI tl tBi m tl9 CD fi!fl t1tQ lJi tfi llil m ttfl w w fittj 8 fi llil t1tQ mtl tru
0 Oil

U
a .J '0
tj fi 15tl Nt llil t~ 9 CD cy U~ fi tUl wtBi tn rutf1 15UbJIlt fi iJI tl tBi m tl rufi fi!fl t1tQ Lfiffi llil m t tfl w
dOe»\' 0 01 I

U
o c:.I'o I 0 CII J 0 I ...

Wfi Ntllil tQ rufi CYU~fi tj fi 15tl ttj 15fi llil t1tQ mtl tLfn H'1
e
U'Dl CD/ ruAw W Ntf1 d fi~ cDW ~ 8 wm n Ulf 7
U

- 81 8 1m tl ~ G ~ 0 0 ( tJ WI W) m fi Vi 15fitl HWU ml ~ 1 q N ~
I
, 0 ~

- tflfitBifitlffidmtjl1518I
"f AJJ"I/ n
, CII CII I J I I 0tI

- tfl fitG CDn fi llil 15tfl Gttfl Wt£[Ifi~ W WLtf1UW figm n ~ ru W ~ 15wm n ~ ruuLfi '1

lPm~C'I]. - ffi~~ru5'i&ru9ffi~~~~rn~~~~9ffi~~~5~ii~~95~ru~
fnfinNGIUWNtf1dfiUcDW88Wmnttjrutf115tl1tlfitlLUfnl
d n e;
lJ.. ~
@ LfifCfl8trufitrutl
u
fitl
"f

fiHUimtltLfntJ7

h UItf1llildmtjIIUWWtf1dfiurtJW158WrnnfitlHWtG
n
IJVIJ c:; ~ JJ V
tfl15truNn h 000 (nlmB)
_ \t " I QI

m fiUl 15t15t:f ruuUft ttj ruU·ftfun ru N 158 wm n '1

I U U <l
0. '00 0 OJ 0 ,'0. 01 I I 00 a
m. 81 15U'Dl9 CD I U (lj Hft Gd 8 0J n t BiGt tj 15fi llil n t Qm tl t ru y_U b1}l ru fi 1UW Hn Gd 15'l1 ft
 o 01 OI\. J I

ri. fjHUll~ WLUUHit8 Lun §~ (D ~uu W U. H.fl. I

@.HruuunttlruUnfuruw8'8wmnU·nrm8mfi"njlC1fflll:lmCHI
u n H Y.U <'I U"U
U U J./

n Wtfl ~ fim ruu W wm ~ fiu ru W 88 wm mm n <'I

U. H.fl. Lnrm 8nUl U ~

~t5ffi~
~
d. - ffi;~~~nsh)N~ffidl~;.ni3;~~~~ffi~~~i3
'II on ,n "" I.>

W tn ~ fl ~ ru w ~8 tn m n Ln1g 8 ~ llii tl Hfl U. H.fl. !}I H ntl fi1 ru1H 8 ffi uH~1~rn n 9 n Q
U I

m fir1 § 8 tl rrurn AULJIl§rn 8 tl uLJIlruA 8tl ntl fiHUlffi u m Ut~ HH~ f~ rnn 9 N Qt~tl1rn en81 I
Od 011 0.. 01 0. 0. I

U. H.n L~1g 8 [:j nntl g 8 ft. H.fl. Til rtfl W tn n fi ~ ru W ~ 8 Wm nH8ffi nH~f~m n 9 fl Qru W ~ 81

~ffi~ d.-ffi~Gru~ii~~~
a I ot OIl oJ" I ~

Wtfldfluruw88wmnlH1rum8fflnrufitrutltOtWnlUW
n et JJ N
U. H. fl. (tOtWndmtll
J./"11
f'V

.. ., .:::. I a " " 01

~ruULn t~tWnmnlnn8tl~lnn~ruULn 8tlt~tWnt8fflH~r~ruULnlntlfirtfl8) I

n. tf. fl. ffi u WtLHu~ rumurufig fiG~ iUjtlt9J n tl ru wm ~ fi~ ru W~'8wm n tmtn ru
ttl ru n. tf. fl. [lJrutWrn trW1 m tHEHJOlrnwfigm n ~ eli W~ B Wmm8 ~Ut~ HtgJn I

~ Cit , ~

~t5ffi;
~
~O. -ffi~~~~~GrufoS~~~~ruN~~~~~
n c:;

n. H.fl. Un1mHtfl8 m Hi1tl II " ntB mlu eli W8'8wm m8 ~ tE HIm m 81mI
'J In ~ iru WfiHm u n c:1 ~

~rn ~1t'!Jl ~lJi6t8itru'§WjH 8tllJifn wmHlfig 8H~ m tilflt8 U

ft. H.fl. QtlfHru1ttl rum8mn
I
a OIl\' I ell

H8fUUflfit8
L
NfiHm
"n
n w ru N 88 rum n HruUU'tit8~I c:1 U

U. tf. fl. Untn

u
runtHfi rtflm n mrtnl1u f'V t
W wm ~ fiu ru W8'8 wm n m m U'ltl
n U fl ruU~m W ~
0.0 ell \, O..J 01" Oi (::II Oi ell

tenw n 8 nJt ru ru fl rtfl :t 8 m 1 u ru 1 Hut rtfl fit 11 8JW8 8 Wm n tJ u fll fLUt WIt 9tJf tl tl u m -:- m n
B U JJ d <'I \)' U

LUtW1t!lJtlt8 fi~ nt~ m mn rnirurn i8 mwm rnm n 9 fiQ 8tl mr ttl fi ULJIlIn 8tn ruttcm m
01 01 ,,';, "0 0. 0. I I

tE Hi fltl t11ru1ttjru Wtfl ~ flu ru W8'8wm n

~ n ct
3 fi m 8H81fiffl
lf1
nn Nuw W3Z 8tmfitll
db. 1
W: tn ru
 វគ� ០.០.៣

- ឧបសម�័ន�្របកេលខ ០០៦/១១ គ.ម.ក./្រប.. ចុះៃថ� ទី ០៣ ែខ ឧសភា ាឆ ២០១១ ស�ីពក

ី ាដ‌កឲ្អនុវត�
វ�ធា្របតិបត�ករទីផ្សោរមូលបរបស់្រក�មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រតក
- ឧបសម�័ន�្របកេលខ ០០១/១២ ស��ន ៣ គ.ម.ក./្រប.. ចុះៃថ� ទី ១៧ ែខ េមសា ាឆ ២០១២ ស�ព
ី ីកាដ‌កឲ្
អនុវត� នូវកាែកែ្រៃថ� េសវក��ង វ�ធាបតិបករទីផ្ស របស់្រក�មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រត ក
- ឧបសម�័ន�្របកេលខ ០០១/១៣ គ.ម.ក./្រប.. ចុះៃថ� ទី ០៨ ែខ កុម�ៈ ឆា២០១៣ ស�ព
ី ីកាដ‌កឲ្អនុវត� នូវ
កាែកែ្រ វ�ធា្រតិបត�ិករទីផ្សោរមូលបរបស់្រក�មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រតក
- ឧបសម�័ន�្របកេលខ ០០១/១៤ គ.ម.ក./្រប.. ចុះៃថ� ទី ២២ ែខ មករ ឆា២០១៤ ស�ីពីកាដ‌កឲ្អនុវត� នូវ
កាែកែ្រ វ�ធា្របតិបត�កររបស់្រក�មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រត ក
- ឧបសម�័ន�្របកេលខ ០០៥/១៤ គ.ម.ក./្រប.. ចុះៃថ� ទី ២៤ ែខ វ�ច�ិក ឆា២០១៤ ស�ីពក
ី ាដ‌កឲ្អនុវត� នូវ
កាែកែ្រ វ�ធា្របតិបត�កររបស់្រក�មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រត ក

វ�ធន្បតតបតតក
ត រទីផ្សមូលប្រ

ក មហ៊ុនផ្សោរមូលប្រតក
របស់្រ�
* * * * *

៉ឆពក
រ ទី ១

បទប្��តតទរេ�

្បបា ១.- េគលបឆណង

េ ុ ុេ ណឺ ដេ�ទមរននតុក់ គល ននា បរតនន�្ម�ត នយួិដកន�កល�្ន

គល�ន្ៃុ់�

ក មហ៊ុផាន�កល�្នកម��ជ (�ន �ន នតត ផ.ម.ក.) ែដលទទួលបា នការអនុ��ត្រសបតាម

រ្រ�

ពីកា រេបា ះផ្សោយនិងកាមហាជន និងបទប្ប��តក់ព័ន�ជធរមា

្របកា២ ថ�ី.(មួយ)-និយមន័យ

និយមន័យៃនពា ក្យបេច�កេទសែដលេ្របើ្របា ់េ�ក��ង ្រត�វបានកំេ�ក��ង្របកា

និងមា នេ�ក��ងសទា ែដលជ‌ឧបសម�័ន�ៃច្បោប់ស�ីពីកា និងកាមូលប្រតម

ជនអនុ្រកឹត្យស�ីពីអនុវត�ច្បោប់ស�ីពីកា និងកា

ព័ន�ជធរមា

- សមា សំេ�ដល់្រក�មហ៊ុ នមូលប្ ែដលទទួលបា នឣ‍ជ‌ �បណ�ពីគណ ៈកម�កា

កម��ជ (សរេសរកាត គ.ម.ក.) េហើយជ‌សមា្របតបត�ិករទីផ្សោរមូលប ្របតិបត�ិករ្របព័ន�ផ‌ត់

និងទូទា និង្របតិបត�ិករក្ទុកមូលប្ររបស់ ផ.ម.ក. និងមាបើ្របាន

និង្របព័ន�កុំព្យ�ទ័រមួយចំនួនេទៀតរបសផ.ម.ក.។

- កាប�� សំេ�ដល់កាប��ទិញ ឬលក់មូលប្រតេដ‌យសមា ជិកេដើម្បីេធ�ើកា

េ� ផ.ម.ក.។

1
 - ៃថ�េបើក សំេ�ដល់ៃថ� ជួញដូរដំបូងៃនមូលប្រេ�ក��ង ផ.ម.ក.េ�ៃថ� ជួញដូរនីមួយៗ។

- ៃថ�បិទ សំេ�ដលៃ់ ថ�ជួញដូរចុងេ្រកាប្រ ែដល្រត�បាកំណត់មុនេពលបិទេមា

ជួញដូរេ�ៃថ�ជួញដូរនីមួយៗ រួមទា ឬៃថ�មូលដ‌�ក��ងករណីគានកា

ទីផ្សោរ និង នៃថ�ពិេសស។

- ៃថ�ពិេសស សំេ�ដល់សំេណើៃថ�លក់ល� បំផុត (Best Offer) ែដលៃថ�លក់េនះទាៃថ�មូល

ដ‌�ឬៃថ�មូលប្រតេបាក��ងករណីកាជួញដូរមូលប្រកម�សិទ�ចុះប�
ិ �ល
ី ក់ដំបូង ឬ

សំេណើៃថ�ទិញល� បំផុត (Best Bid) ែដលៃថ�ទិញេនះខ�ស់ជ‌ងៃថ�មូលដ‌ឬៃថ�មូលប្រតេបា

េលើកដំបូងក��ងករណីកាស្រមាមូលប្រតែដមិន្រត�បាអនុវត�

ការហូតដល់េមា បិទទីផ្សោ

- ៃថ�មូលប្រេបាលក់េលើកដ (IPO Price) សំេ�ដល់ៃថ�មូលប្រែដលបាកំណត់េ�

ក��ងឯកសាផ�លព
់ ័តម
៌ ាលទទួលបា នការអនុ��ត និងចុះប��ីជ‌សាគ.ម.ក.។

- ៃថ�រព
� ឹងទុក (Expected Price) សំេ�ដល់ៃថ�អនុវត�រ�ពឹងទុក ែដលទទួលបាពីកាផ��ផ�ងប��

ជបន�បន‌�បេ�ក��ងអំឡ�ងេមា ធីស ាេដ‌យកៃថ�ែតមួយ ។

- បរ�មា (Expected Volume) សំេ�ដល់បរ�មា

្រត�ផ��ផ�ងេលើមូលដ‌�នៃៃថ�រ�ពឹងទុក។

- ្របតិបត�ិកានីអតិថ សំេ�ដល់កា ឬលក់មូលប្រតបន‌�ប់ពីបាកាប��ពី

អតិថិជន។

- ្របតិបត�ិកា សំេ�ដល់កា ឬលក់មូលប្រតស្រមា�ល់រជិ

ក។

- ្របព័ន�កុំព្យ�ទ័ររប ផ.ម.ក. សំេ�ដល់្របព័ន�កុំព្យ�ទ ែដល្របតិបត�ិេដ ផ.ម.ក. ក��ងេគា

បំណងេធជ
�ើ ‌អន�រកា

- ្របព័ន�កុំព្យ�ទ័រសមា សំេ�ដល់្របព័ន�កុំព្យ�ទ័ររបស់សមា ែដល្រត�វបា

ឱ្ប���នកាប��េ�កាព័ន�កុំព្យ�ទ័ររបស ផ.ម.ក.។

- កា្រប្ សំេ�ដល់កាជួញដូរទាំងែដលក��ងេន‌ះៃថ ឬបរ�មាេ

មូលប្រមា នកា្រខុស្រប្រកេ�ក��ងទីផ្សោ

- កា សំេ�ដល់កា រែមេធ្-

បាមិនេសា្រតង់ដូ កា រេ្របើ្របាដលមិនប កា រេ្របើ្ព័តម

៌ ាៃផ�ក��ង កា

េ្របឧបាក�ទីផ្ស ឬកា្សព�ផ្សោយព័ត៌ា
ម េលើទីផ្ស។

2
 - កា្រត�តពិនិត្យទ សំេ�ដលកា
់ រឃា និងវ�ភាបត�ិការតេ�ទីផ្ស

សាͨ�នភាកាប�� និងការដ‌ក់ៃថ�ស្រមា ឬកាពានឹង

ឯកសាផ�លព
់ ័ត៌មា ក្រ‌ ម និងរបា យកា

្បបា ៣.- ្បេភទមរលប្តែួល្ត�វ៉ួជួរា

មូលប្រតកម�សិទ�្នត់បាយួិដកន រ ផ.ម.ក. េដ‌យេគា។

នយួិដកន�កល�្នរាក្រ ៉��មយផរ ្នត់បុ ធ្ក

េ ុន នារ�ណ េ ផ.ម.ក.។

្បបា ៤.- សុពលភពៃនបាប�ិ

រលត ន�រ�ុម�ួ ៗ ្នត់មុ�៊ពលភព �តពម ពលែដលទទួលបុេ�ក��ង្របព័ន�ជួញដូររបស

ផ.ម.ក. នមកនដលតេពលែដលការប��េន‌ះ្រត�វបាងវគ�យិ
ួ ដកនៃនៃថ�ែន�ួ

ងេ�មមុែរ្រាក្រតខនណទម ១ ខ្ លេ �៊ពលភពៃុ ន�រ� រ្នត់បុព ្នរាក្រននមែដល

នយួិដកន លេ�ល
ក �្ន�ួ ្នត់បុព ្នរាក្កឡក្ មា ្យួិដកន

្បបា ៥ ថ�ី.- បាែកែ្រប លុបេចាលបាប�ិ ែួលបានប�ិ� ន

�មយផរ រែកែ្របល៊�ជ ៃថ�ឬ�នេមណៃន�រ�ែដលបុេរត ការែកែ្រប ឬលុបប�� ឣ‍ច

បានែតចំេពា�ែដលមិ្រត�វបានុវត�ប៉ុេណ

៉ឆពក
រ ទី ២

ផ្ាមូលប្រតកម�សិទ�

្របក ៦ ថ�ី. (មួយ)-េមា ៉ងជួញដ

េមា �វេផ�ើមពីេមា ០៨:០០ ្រពឹរហូតដល់េមា ១១:៣០ ្រពក ែដលែបងែចកជ‌វគ

ែផ�កេល វ�ើ ធីសា ៃនកាេដញៃថ� ដូចខាងេ្រក

១- វគ�ជួញដូរេដ‌យេ្របើវ�ធីសា �ស�េដញៃថ�េដ‌យយកៃថ� (Single-Price Auction)៖ វគ�

េបើកចា�ើមពីេមា ០៨:០០ ្រពឹ ដល់េមា ០៩:០០ ្រពឹក ែដលកា០៩:០០

្រពឹក និវគ�បិទចា�ើមពីេមា ១១:០០ ្រពឹក ដលេមា ១១:៣០ ្រពឹក ែដលកា

េមា ១១:៣០ ្រពឹក

២-វគ�ជួញដូរេដ‌យេ្រ វ�ធស
ី ា េដញៃថ�េដ‌យកៃថ�េ្រចើ (Multiple-Price Auction)

៖ វគ�ជួញដូរនិរន�រ� (Continuous Trading)ចាេផ�ើមពីេមា ០៩:០០ ្រពឹ ដល់េមា ១១:០០ ្រពឹ

េហើយកាញដូរ្រត�វេធ�ើេឡើងភាេ�េពលឣ‍ផ��ផ�ងបា។

3
្បបា ៧.- ៃថ�ជញដូរ
ួ

ៃថ�ជួញដូរចា�ើមពីៃថ�ច័ន� ដល់ ៃថ�សុ្រក េលើកែលងៃថ�ឈប់ស្រមា

្បបា ៨.- នីតត វ�ធីៃនបាប�ិ

រាក្រននមែដល�មយផរ�ួ េរត�រ� � ផ.ម.ក. �មយផរ នេ្នត់កុ៊់នុមនផ់េធមដករខ្ ្ �ូ

១-ពផុផន �េលសាច់្របាក់ ឬមែដលអតិថិជនមុ េដើម្បីធា

ែដលពា

២-ពិនិត្ព័ន៌មុល��ន
ផ ៃុ�រ�ដូចមាក��ង្រប៩ ។

៣-េរត�រ�រកល �រាក្្�ព័ុ�ជួញដូរន��ត ផ.ម.ក.។

្បបា ៩.- ព័ត៌មនលម�ិតៃនប�ិ

�រ�ែដលេរតរល
ក �រាក្្�ព័ុ�ជួញដូរន��ត ផ.ម.ក. ្នត់មុព័នម
៌ ុល��ន
ផ ុម�ួ ៗដករខ្

្ �៖

១- �ណេ�កល�្ន។

២-�នេមន។

៣-ៃថ�។

៤-្� ាទៃុ�រ�៖ �រ�ទផិ ឬ�រ�លរត។

៥-្� ាទៃុ្�នផ�នសផ ន៖ ្�នផ�នសផ នណនុមកនផថផយុ ឬ្�នផ�នសផ នណនុម�មយផរ។

៦- លខអត�ស�� ណ�មយផរ។

៧-េលខអត�ស��ណវ�និេយ‌គិន

៨- លខ�រ�។

៩- លខណនុម។

១០-រាក្រននមៃុ�រ� ដេ�ទមល៊�ឬែរែ្រ ្នត់�រ�រតេលើប��េន‌តជ នល៊�ឬជ នែរ

ែ្រ េហើយ្រត�វប��ក លខ�រ� ដេ�ផងែដរ។

េ ផ យណផុ។
១១- លខរកដរ៉នតតារត ់ុ

១២- លខរកដ�រ�នផ ុផ្ លខរកដរ៉នតតារត ់េុផ យណផន រ តេ់ុ

េ ផ យណផុ�ន ទ�។

្បបា ១០ ថ�ី.- ឯកតប�ិ ឯកតា� តនតងឯកត៉ួជួរា

ឯរត�រ�គឺ ០១ (�ួ ) ឯកតមូលប្រតកម�សិទ�។

4
 ឯរតណម�នៃថ�្នត់រននតដរ
ក ខ្ ្ �៖

១- ១០ (ដប់)េរៀល ចំេពាមូលប្រតកម�សិទ�ែដលមុៃថ�ង�ជ្ជ ៤.០០០ (បួនពា)េរៀល

រាក្ជ០១ (�ួ ) ឯកតមូលប្រតកម�សិទ�។

២- ២០ (ៃម�) េរៀល ចំេពាមូលប្រតកម�សិទ�ែដលមុៃថ� �ណ េ ឬខ��តជ្៤.០០០ (បួនពា)

េរៀល �ា៊ែុសង�ជ្ជ២០.០០០ (ពីរមុឺន) េរៀល រាក្ ០១ (មួយ) ឯកតមូលប្រតកម�សិទ�។

៣- ៥០ (ហា豠ស) េរៀល ចំេពាមូលប្រតកម�សិទ�ែដលមុៃថ� �ណ េ ឬខ��តជ្ ២០.០០០

(ពីរមុឺន) េរៀល ប៉ុែន�ទាជ៤០.០០០ (បួនមុឺន) េរៀល រាក្ ០១ (មួយ) ឯកតមូលប្រតកម

សិទ�ិ។

៤- ១០០ (មួយរយ) េរៀល ចំេពា នៃថ�េស�ើឬខ� ៤០.០០០

(បួនមុឺន) េរៀល ប៉ុែន�ទាជ១០០.០០០ (មួយែសន) េរៀល ក��ង ០១ (មួយ) ឯកតា-

ប្រតកម�សិទ�ិ

៥- ២០០ (ពីររយ) េរៀល ចំេពា នៃថ�េស�ើឬខ� ១០០.០០០

(មួយែសន) េរៀល ប៉ុែន�ទាជ២០០.០០០ (ពីរែសន) េរៀល ក��ង ០១ (មួយ) ឯកតា-

ប្រតកម�សិទ�ិ

៦- ៥០០ (្របា ំរយ) េរៀល ចំេពា�េស�ើ ២០០.០០០

(ពីរែសន) េរៀល ប៉ុែន�ទាជ៤០០.០០០ (បួនែសន) េរៀល ក��ង ០១ (មួយ) ឯកតា-

ប្រតកម�សិទ�ិ

៧- ១.០០០ (មួយពាេរៀល ចំេពា ឬខ�ស់ជ‌ង

៤០០.០០០ (បួនែសន) េរៀល ក��ង ០១ (មួយ) ឯកតា

ចំនួនឯរតយួិដកនមូលប្រតកម�សិទ�អប្បបរមា ��ងមួយ្របតិបតណឺ 0១ (�ួ ) ឯកតមូលប្រ

កម�សិទ�ិ។

្របក ១១ ថ� ី.- ៃថ� មូលដ‌�

ៃថ�មូលដ‌�របស់មូលប្រតកម�សិទ�ិស្រមា ្រត�វកំណត់ដូចខាងេ្េលើកែលង

ែតមា នកាេនះគ.ម.ក.៖

១- េ្រ�ពៃថ�មូលដ‌�នរបស់មូលប្រតកម�សិទដូចមាក��ងចំនុច ២ ដល់ ៥ ខាងេ្មៃថ�មូល

ដ‌�ៃនមូលប្រតកម�សិទ�គឺជៃថ�បិទៃនៃថ�ជួញដូរចុងេ្រក។

២-ក��ងករណីមូលប្រតកម�សិទ�ិចុះប� �ីលក់ដំបូង ៃថ�មូលដ‌�នគឺជ‌ៃថ�្រត�កំណត់េដយ

អនុេលាេ�តា ១៦ ថ�ី ៃនវ�ធា នេ។

5
 ៣-ក��ងករណីមូលប្រតកម�សិទ�ែដលបាា មូលប្រកម�សិទ�ិ ៃថ�មូលដ‌�នគឺៃថ

ែដលទទួលបាដូចខាងេ្រ៖

មូលធនូបនីយកម�ទផ
ី ្សោរមែបងែចកភាមូលប្រតកម�សិទ�ិ ចំនួនមូលប្រតកម�សិទ�បន‌�ប់ពែបង

ែចកភា勸គលមូលប្រតកម�សិទ�ិ

ចំណ‌ំមូលធនូបនីយកម�ទផ
ី ្សោរមែបងែចកភាមូលប្រតកម�សិទ� =ៃថ�បិទ xចំនួនមូលប្រតកម-

សិទ�ិមុនែបងែចកភា

៤-ក��ងករណីមា នការបេង�ើនេដើមទុនតារេបា ៃថ�មូលដ‌�

គឺជៃថ�ទទួលបារូបមន�ដូចខាងេ្រ៖

[មូលធនូបនីយកម�ទីផ្សោរមុនបេង�ើនេដើមទុ + (ៃថ�មូលប្រកម�សិទ�ិេបា㣈ះផលក់ xចំនួនមូលប្រតកម-

សិទ�ិែដលបា នេបា ះផ្សោយលក)] / ចំនួនមូលប្រតកម�សិទ�បន‌�ប់ពីបេង�ើេដើមទុន

៥-ក��ងករណីមូលប្រតកម�សិទ�ែដលមា នបែម�ង (កាបំែបក កាប្រង�ម ឬកា▔ត់បន�យេដើមទ

មូលប្រកម�សិទ�ិ)ៃថ�មូលដ‌�នគឺជ‌ៃថ�ែដលទទួលតាបមន�ដូចខាងេ្រ៖

ៃថ�បិទៃនៃថ�ជួញដូរចុងេ្រកាx អនុបាតបែម (Split Ratio)

(អនុបា = ចំនួនមូលប្រតកម�សិទ�ិមុនបែម� /ចំនួនមូលប្រតកម�សិទ�ិេ្រកា)

ក��ងករណីៃថ�មូលប្រតដូចមាក��ងកថ‌ខណ�ទ ១ ខាងេលទាគមាៃថ� េន‌ះៃថមូល

ដ‌�្រត�វកំណត់េស�ើនឹងឯកគមាៃថ�។

្បបា ១២ ថ�ី.- ែដនកំណត់ៃនបែ្មប្ម�លៃថ�្បចាឆៃថ�

ែដនកំណត់ៃុ�ែ្��្�្លៃថ�្� ៃថ� ណឺ្នត់ �ណ េុក្ទករ្បរត ែដលណនន េ Å៥% (បូក ឬ

ដក ្របភា ៃុៃថ��ល
ក េ‌ុ េហើយទករ្បរតែដលង�ជ្ឯរតគមាៃថ�្នត់បុ នតខស្ត រញ។ រា្
ក

រននមៃ ថ� � កលេ‌ ុង�ជ្ ២០០ (ពីររយ) េរៀល ែដនកំណត់ៃន�ែ្��្�្លៃថ�្� ៃថ�ណឺ �ណ េុក្ ១០

(ដប់) េរៀល។

ងេ�មមុែរ្រាក្រតខនណ ទម១ ខ្ លេ ែដនកំណត់ៃន�ែ្��្�្លៃថ�្� ៃថ� �ផុ្នត់បុ

រននត ទ រ តេមូលប្រតកម�សិទ�ែដល្រត�ដកេចញពមកា�ប� មលក់មូលប្រ (Delisting) មេ ្នត់

បុកុ៊រអនឱ្យួិដកនរាក្កឡក្ ពល�ួ រននត រ�៊ុ ពលដរេចញពមកា�ប� ល

ម ក់មូលប្រ។

េទា១ និងទី២ខាងេលើ បន‌�ប់ពីមា ពពីអគ�ន‌យក

ផ.ម.ក.ឣ‍ចកំណត់យកែដនកំណ់ៃ
ត បែ្រមប្រម�លៃថ�មូលដ‌�នេពីេនះក��ងករណីដូចខាងេ្រក

6
 ១-ករណីែដលមូលប្រមួយ្រត�វបចុះប�� ីេឡើងវ�ញ។

២-ករណីែដលមូលប្រតមួយ្រត�វបា �ញ បន‌�ប់ពី្រត�វបា

េពលែវង។

៣-ករណីេផ្សងេទៀតមាកខា�ំងក��ងការអនុវត�ែដនកំណត់ៃនបែ្រមប្រម�

្របរ ១៣ ថ�.ី (មួយ)-េគាា

រ‌ល់កា�ធីសយកៃថ�ែតមួយ (Single-

Price Auction) ឬវ�ធីសាী�ស�េដញៃថ�េដ‌យយកៃថ�េ្រចMultiple-Price Auction)។

េទាបីជមាកាដ‌កឲ្អនុវត�វ�ធីសា េដញៃថ�េដយយកៃថ�េ្រចើ េ�ក��ងអំឡ�ងេមា ជួញដូរពី

េមា ០៩:០០ ្រពឹក រហូដល់េមា ១១:០០ ្រពឹក ដូមាែចងក��ងចំណុចទី ២ ៃន្របកា៦ ថ�ី (មួយ) ក៏

េដ‌យៃថ�ដូចខាេ្រកាកំណត់យកេដ‌យេ្របើ្រ វ�ធីសា裨� េដញៃថ�េដ‌យកៃថ�ែតមួយ៖

១-ៃថ�េបើក។

២-ៃថ�ជួញដូរេលើកដំបូងៃនមូលប្រកម�សិទ�ចុះប�� ល
ី ក់ដំបូង។

៣-ៃថ�េបើកេ្រកេពលេបើកទីផ្សោរេឡើងវ�ញ បន‌�ប់ពីបិទផ្សោរបេណ‌�ះឣ‍សន� ឬព្យ�រកា

េពលយូរ។

៤-ៃថ�េ្រកេពលចាេផ�ើមកាេឡើងវ�ញ បន‌�ប់ពីកាជួញដូរ។

៥-ៃថ�េ�េពលបិទផ្ស។

ៃថ�េផ្សងេទៀតេ្រ�ពីៃថ�ន‌ន‌ែដលមា២ ខាងេលើ ្រត�វកំណត់តាកា

េ្របើ្របា េដញៃថ�េដ‌យយកៃថេ្រចើន

ឣ‍ទិភា�ធេដញៃថ�េដ‌យយកៃថ�ែតមួយ ឬវ�ធីសាী�ស�

ៃថ�េដ‌យយកៃថ�េ្រចើ្រត�កំណត់េ�តា មេគាងេ្រក៖

១- ប��លក់ែដលមា�ជ‌ មា នឣ‍ទិភា លើប��លក់ែដលមា េហើយប��

ទិញែដលមា�ខ�ជ‌ មា នឣ‍ទិភា ទិញែដលមា�ទា

២- ក��ងករណីប��មាលទទួលប មា នឣ‍ទិភា ែដលទទួលបាេ្រកា

េទាែចងក��ងកថ‌ខណ�ទី ៤ ក៏េដ‌យ ឣ‍ទិភាប��ទិញ និងប��លក់តា

ស�ស� េដញៃថ�េដ‌យយកៃថ�ែតមួយ្រត�វបានកំណត់េដ‌យែឡក ក��ងករណីៃនប��្រពមេ

១- ្រត�បា នចាករណីដូចខាងេ្រ៖

ក- រ‌ល់ប��ទិញែដលមានកំណត់ៃថ�ខាងេលើ (ៃថ�មូល

ដ‌�+៥%)។

7
 ខ- រ‌ល់ប��លក់ែដលមាែដល្រត�វផ��ផ�េស�ើនឹងែដនកំណត់ៃថ�ខាងេ្រក (ៃថ�មូល

ដ‌�ន-៥%)។

២-ចំេពាពមេព ដូចមាក�ចំណុច ១ ៃនកថ‌ខណ�េនប��ស្រមាគណនី

អតិថិជនមា នឣ‍ទិភា��ស្រមា ក��ងករណីេនះប��ែដលមាបរ�មាេ្រចើជ‌

មា នឣ‍ទេលើប��ែដលមានបរ�តិចជ‌។ ក��ងករណីប��មាបរ�មាេស�ើគា � ប ែដល ផ.ម.ក

. ទទួលបាតា្រត�វមា

៣-កាតស្រមាមេពលគា ១ ៃនកថ

ខណ� េនះ្រត�អនុវត�តាឣ‍ទិភ ដូចមាក��ងចំណ ២ ៃនកថ‌ខណ�េនដូចខា

េ្រកា

ក- ១០០ (មួយរយ) ដង ៃនឯកតា។

ខ- ៥០០ (្របា ំ ដង ៃនឯកតា។

គ- ១០០០ (មួយពា ដង ៃនឯកតា។

ឃ-៥០ (ហា ភានបរ�មាលេ�សល់។ ក��ងករណី ្របសនបរ�មា

េន‌ទាជ‌ឯកតាក្រតឹមឯកតា។

ង- បរ�មា្រត�វផ�ល់ឱ្យតា។

្របកា១៤ ថ�ី.- វ�ធីសា �ស� និងយន�កាកា ជួញដូរ

កា�េដញៃថ�េដ‌យយកៃថ�ែតមួយ្រតតាៃថ�កំណត់មយ
ួ (ែដលេ�

ថៃថ�ផ�ផ�ង ឬ Matched Price) ែដលតាៃថ�េន‌ះ បរ�មសរុបៃនប��លក់្រត�វបាផ��ផ�ងនឹងបរ

សរុបៃនប��ទិញ េដ‌អនុវត�េ�តាលំដ‌បៃនឣ‍ទិភា

១-ឣ‍ទិភា១៖ បរ�មានសរុបៃន

ប��ទិញ ែដលមា�ខ�ស់ជ‌ងៃថ�ផ��។

២-ឣ‍ទិភា២៖ក��ងករណីៃនប��លក់ ឬប��ទិញែដលមា�េស�ើនឹងៃថ�ផ��ផ�ងបមាមូលប្រ

ែដល្រត�អនុវត�្រត�វកំណ់ដូចខាងេ្
ត ៖

ក- បរ�មា

ខ- ចាពី ១ ឯកតាគីមា។

ក��ងករណីែដលមាចំនួនៃថ�ផ�ផ�ងេលើសពី ១ (មួយ) ៃថ�ផ�ផ�ង្រត�វបាេ្រជើសេរ�សចំេណ‌ៃថ�

ដូចខាងេ្រក

8
 ១-ៃថ�ជួញដូរចុងេ្រក ឬៃថ�មូលប្រតេបាក��ងករណីកាដូរមូលប្រតកម

សិទ�ិេលើកដំបូង ្របសិនេបើមាផ��ណមួយេស�ើនឹងៃថ�ជួញដូរចុងេ្រយ ឬៃថ�មូលប្រតេបា

េលើកដំបូងេនះ។

២-ៃថ�ែដលេ�េកៀកជ‌ងេគេធៀបនឹៃថ�ជួញដូរចុងេ្រកឬៃថ�មូលប្រតេបា

ក��ងករណីកាដូរមូលប្រតកម�សិទ�ិេលើកដំបូ ្របសិេបើគា�ផ��ផ�ងណ‌ែដល នឹង

េ ៃថ�ជញ
ួ ដូរចុង

េ្រកាៃថ�មូលប្រតេបាេនះ។

កាតា វ�ធីសាៃថ�េ្រចើ ្រត�េគាតាឣ‍ទិភៃនប��ដូចែដល

បាែចងេ�្របកា១៣ ថ�ី (មួយ) កថ‌ខណទី ៤ េហើយកាជួញដូរ្រត�អនុវត�េ�ៃថ�ៃនប��ែដលទទួលបា

មុនេ�េពលែដលៃថ�ទិញខ�ស់បំផុតផ��ផ�ងជមួយៃថ�លក់ទាបំផុត។

្បបា ១៥.- បាែកត្ម�វេល�កឆមុស្បតតបតត តបា

រាក្រននមែដលជផ.ម.ក. មុរម៊�ឆ�្រាក្ដ នេន ន ធ្េកុសន នាកម�ៃុ នយួិដកន�កល�្នជឬរាក្

រននមែដល�មយផរ៉�ួ មុរម៊�ឆ�្រាក្ដ នេន នេរត�រ� ព័នម

៌ ុល��ន
ផ កពម នយួិដកន ុេ រ

្នត់បុ ធ្េ នែរន្�តវ។

រម៊�្�នផ�នផ ន្នត់បុ នតតារតជ៖ រម៊�ន��តជផ.ម.ក. ឬរម៊�ន��ត�មយផរ

ផ.ម.ក. ្នត់ ធ្េ នែរន្�ត់ លេរម៊�្�នផ�នសផ នត�់េធមសធ�ស ដករខ្ ្ �ូ

១-រាក្រននមជរម៊�្�នផ�នផ នន��ត ផ.ម.ក.៖ ក��ងករណីេនះ ផ.ម.ក. ្នត់ ធ្េ នែរន្�ត់

េដ‌យេយត�ព័នម
៌ ុ ដេ�ៃុ�រ� មេ ន្�ត់ឱ្�មយផរែដលបា�ប�ត ុ�រ� នេទទួលយកកា

យួិដកន�កល�្នែដលតរតព័ុ�ស្រមាណនុមនសលតន��តខ្ �ុ ក��ងករណីែដលមា នកាបណ‌ -

លមកពីកាែកត្រម�េនះ ផ.ម.ក. ្រត�វេធ�ើកា

២-រាក្រននមជរម៊�្�នផ�នផ នន��ត�មយផរ៖ រម៊�ឆ� ្្នត់ ធ្េ នែរន្�ត់�នស�តពម

�មយផរេន‌ ទទួល រ នយួិដកនែដលមុរម៊�ជ្�នផ�នផ ននសលតរបស់ខ�្ុ រាក្រននម ុេ �មយផរ

ែដលតរតព័ុ�្នត់េរតតរ �ា េ�៊ែរន្�ត់ លេរម៊�្�នផ�នសផ ន ុផ្ភ��ត�រជ�ួ ុក់េសចក�ីែថ�ងែដល

�រ�រតពម�កល មន៊ជឬឯរសនា�សក ត្ជ ផឣេយកុជផ.ម.ក. ឱ្បុ�៊ុ មា ្ជ១២ (ដប់ពីរ) ៃថ�្ន្តៃុៃថ�យួិដកន

�នស�ត

្របកា១៦ ថ�ី.- វ�ធីសា ក��ងកាកំណត់ៃថ�មូ ស្រមារជួញដូរមូលប្រតកម�សិទ�ិ ច

លក់ដំបូង

9
 ៃថ�មូលដ‌�នស្រមាជួញដូរមូលប្រកម�សិទ�ចុះប�
ិ �ល
ី ក់ដំបូង ្រត�ជៃថ�ជួញដូរដំបូងែដលស� ិត

េ�ចេន‌� ៩០% (េ�សិបភារយ) និង ១៥០% (មួយរយហាសភា ៃនៃថ�មូលប្រតេបា

លក់េលើកដំបូង។

ក��ងករណីគានកាមូលដ‌�្រត�ជ“ៃថ�លក់ល� បំផុត”

ក��ងករណីែដលៃថ�លក់ទាជ‌ៃថ�មូលប្រេបាលក់េលើកដំបូង ឬជ“ៃថ�ទិញល� បំផុត” ក��ងករណីៃថ�

ទិញខ�ស់ជ‌ៃថ�មូលប្រេបាលក់េលើកដំបូង។

ក��ងករណីដូចមាែចងក��ងកថ‌ខណទី ២ ៃន្របកេនះ ពុំឣ‍អនុវត�បាេៃថ�មូលប្រេបា

ផ្សលក់េលើកដំបូង ្រត�យកេធ�ើជៃថ�មូលដ‌�ន

៉ឆពក
រ ទី ៣

បា្គបក្គងទីផ្ា

្បបា ១៧ ថ�ី.- បាផ្យកសធាណៈនរវព័តម

៌ នទីផ្ា

ផ.ម.ក. ្នត់ផដព្ផា ជស�ននពុក់ទផុាុ័ ទមផានដករខ្ ្ �៖

១-ៃថ� �េរជុផ្ជៃថ��ផទ។

២-�នេមនជុផ្ជនៃ���ន៊�ៃុ នយួិដកន។

៣-ៃថ�រ�ពឹងទុក និង បរ�មា។

ផ.ម.ក. រ ធ្េ នផដព្ផា ជស�ននព ុក់ព័ន៌មុ ផដ្ ទេនែដលមុ្� យយុាស្រមាកា

េ ផ យណជ ដេ�ទម នតនផល្� យយុា ់ុ

� ្�ររផនសជ់ុ េ ផ យណផុ

្បបា ១៨.- ព័ត៌មនែួល្ត�វ៉រនួឆណឹងេ�សម៉តក

ផ.ម.ក. ្នត់យកុដនក្ ��មយផរន��តខ្ �ុុក់ព័នម

៌ ុុម�ួ ៗដករខ្ ្ �៖

១-ជ់េ�ុ្�នផ�នសផ នន��តជផ.ម.ក. ុផ្ ់េ សធុរ�ណែដល រ រេនមុ។

២-�កល�្នរ៊េ�ប� ល
ម ក់ដ�ក្ �កល�្នរ៊េ�ប� ល
ម ក់�ែុ�� �កល�្នដកេចញពីកា

ុផ្�កល�្នែដល្នត់បុព ្ន នយួិដកន។

៣- ន�ផទទមផានជ� ៉ស េ �ុាជ នន�រដ នេន នទមផារ ុផ្ នន��ត�សតន មា ្យួិដកន។

៤-�មយផរែដល្នត់បុកុ៊រអន ឬ�មយផរែដលបុដរខ��នពី�មយផរភព ឬ្នត់បនដក

េចញពីសមា

៥-�មយផរែដល្នត់បុព ្នពម នយួិដកន ុផ្ នកុ៊រអនឱ្យួិដកន ឡេ្ ់ិ

េ ។

10
 ៦-ព័ន៌មុល��ផនៃុ នយួិដកន នួ�មុ ៖ �ណេ�កល�្ន �នេមនុផ្ៃថ�យួិដកន ្� ាទ�រ�ទផិ

ឬលរតជ្�នផ�នសផ នស្រមាណនុម�មយផរ ឬណនុមកនផថផយន។

ផ.ម.ក. ្នត់នរាទ៊ររលតព័នម
៌ ុងរតទ្ុក្�រ�ជ នែរន្�ត់រម៊�្�នផ�នសផ នជ ុផ្ព័នម
៌ ុ

ល��ន
ផ លេ នយួិដកនជ�្ម�តន ព ពលជ១០ជ(ដ�ត)ជ ា

្បបា ១៩.- ្បព័ន�្គបក្គងព័ត៌មនវ�ទ្យោាបសកសមជិក

�មយផរង្ក�ត្នត់ នេ�រ្�ព័ុ�្ណ�ត្ណ្ព័ន៌មុ់េទ្ន��តខ្ � ុ េ កុ៊ ល� �ត�រស�តជ

័ �ជុផ្ ់េ�ុ ុេ
�ទ�ទបអនសផតរតពុ

្បបា ២០.- បលបា�េច� ទអតចឌី វ�ួឹនួា អតចរយថា

ល�នេ រេទកផរឌម ់ាដកុដា (Ex-Dividend) ឬកផររ ថា (Ex-Right) ណឺកាច�ទជួញដូ

េ រន ព

កា ០១ (�ួ )ជៃថ� មុន ល�នេ រេទ្របកា�ីេភា ឬសិទ�ិ

(Record Date)។

្បបា ២១.- អកតឆណ‌ងេ�ក��ងទីផ្ា

�មយផរុម�ួ ៗ្នត់ែន្ត្ការន៉្េ�ក��ងទមផានយា្ ហរ៉�តជ ០១ជ(�ួ )ជនក�ជែដលុក្

្នត់�នក េ�៉ល េ ជផ.ម.ក. េដើម្បីេ្របើ្របា ផ.ម.ក. ែដលេរៀបចំស្រមា�ម-

យផរ មេ ែដលុក្្នត់ ធ្េ ន ររាក្បន�ប់យួិដកនន��តជផ.ម.ក.។

សមាា កតំណ‌ងេ�ក��ងទីផ្សោ ផ.ម.ក.។

មុែនការន៉្េ�ក��ងទមផាន ទ ែដល្នត់បុកុ៊រអនឱ្ ្�េ្ប�ត្�ព័ុ�រ៊ព តទ័នន��ត�មយផរែដល�� ផន

ររាក្បន�ប់យួិដកនន��តជផ.ម.ក.។

៉ឆពក
រ ទី ៤

បា្ត�តពតនតត្បា៉ួជួរាមរលប្ត

្បបា ២២.- យន� កាបង‌�ាាបសក ផ.ម.ក

៊ សផធ�៌ ុផ្ នតន់េុផ យណផុ ផ.ម.ក.

ដេ�ទម�នបុុក់�នេស�ុយួិដកនែដលមុ ន រេរត រិ

ុក់យន�កា�ង‌រន�ួ រុួុេដើម្បីទប់សា នកុ៊់នស នយួិដកនមូលប្រ�ផុេសា្រតង់ ឬមិន្របន��ត

ក មហ៊ុរ៊េ�ប� ល
្រ� ម ក់មូលប្រ រ ផ.ម.ក.។

្បបា ២៣.- បាឃា

� េឆ ម�លមរលប្រ (Stock Watch)

11
 ផ.ម.ក.្នត់ ធ្េ ន � �េលទមផាន ដេ�ទមរននតកនស�រអន�កល�្នែដលជ‌ប�្ដ័ តមុ ន

យួិដកន�ផុ្�្រនម ។

នរននតកនស�រអន�កល�្ន ែដលជ�ត�្ដ័ តមុ នយួិដកន�ផុ្�្រនម្នត់បា ធ្េ ឡេ្

េ ណផន�បបត លុក់ព័នម
៌ ុ�ួ រុួុដករជ ន �េ�ៃុ នយួិដកន �ែ្��្�្លៃថ� ទមៃុ នយួិដកន ្ព�

ង្រ្�ផនៃុទនរតទុ្នវ្ៃថ�ទមផានុផ្ នយួិដកន ុផ្ព័តម

៌ ាល��ន
ផ ៃុតរ រ � រ‌ ម។

្បបា ២៤ ថ�ី (ពីរ).- ៃថ� េសវជួញដូរមូលប្រ

សមាៃថ� �វ្របតិបត�ិក ែដលពាព័ុ�ុក្ �វែដលបុផលតឱ្្��ត�់េ�ុ ុេ

ន �េ�ណនន្បរតៃថ� �វជួញដូរ ការបង់្របា ុផ្ ពល ់លបង់្របា ្នត់បុរននតដករខ្

្ �៖

១-ក្ត៖ ្បរតៃថ�េសវ�្ម�តយួិដកនមូលប្រតកម�សិទ� ្នត់គណន‌េលទករ្បរតៃុ ន

យួិដកនែដលបុទកងនត (្បរតៃថ�េសវែដលណនន្នត់ នតយកមយ

ួ ខ�ង់េ្រក រទ្�) ត�ក្ត

១៥/១០.០០០ ឬ ០,១៥ % (សូន្យេក្បដប់្របា។

២-ការ្នត់�្ត្បរត៖ ្រក�មហ៊ុ�កល�្នែដលជ�មយផរន��ត ផ.ម.ក.។

៣- ពល ់ល�្ត្បរត៖ មា ្ ៨:៣០ ្រពឹ ៃុកាេចទកងនត។

ស្រមា ប់ឆ ២០១៤ ៃថ�េសវ‌ស្រមា២

ចំនុចទី១ខាងេលើ ្រត�វកា ៥០% មក្រតឹមអ្រ ៧,៥/១០.០០០ (្របា្របា

មុឺន)ឬ ០,០៧៥% (សូន្យេក្ប�សសូន្យចិតសិប្របា

* * *

12
 វគគ ០.០.៧

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៥/១១ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៣ ខខឧសភា ឆ្ន២

ាំ ០១១ សតីពកា
ី រដាក់

ឲ្យអន្វត្ត វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១២ សទួន្២ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី១៧ ខខលម្សា ឆ្ន២

ាំ ០១២ សតីពី

ការដាក់ឲ្យអន្វត្ត ន្ូវការខកខប្បថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា

ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្របស់

ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៣ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៨ ខខកម្ភ ៈ ឆ្ន២

ាំ ០១៣ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្េ
ូ បប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៤ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ២២ ខខម្ករា ឆ្ន២

ាំ ០១៤ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្េ
ូ បប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៥/១៤ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ២៤ ខខ វិចិកា ឆ្ន២

ាំ ០១៤ សតីពកា
ី រខក

ខប្បថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៣/១៥ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៧ ខខលម្សា ឆ្ន២

ាំ ០១៤ សតីពកា
ី រខក

ខប្បថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៦ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ១១ ខខម្ិនា ឆ្ន២

ាំ ០១៦ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្េ
ូ បប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៣/១៧ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៩ ខខម្ករា ឆ្ន២

ាំ ០១៧ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ ន្ិងទូទាត្់ម្េ
ូ បប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ រផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្

របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេប្ត្កម្ពុជា
* * * * *

ជាំពក
ូ ទី ១
បទបបញ្ញត្តិទូលៅ

ប្បការ ១.- លោេបាំណង

ធា ៃប្បតិបតតកា
គោលបំណងនៃវិន ិ រផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មល
ូ បប្តគៃេះគឺគ ើមបីកំណត់ៃិូ គោលការណ៍

នានាដ លចំបាច់សប្ាប់ការផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវ គៅកនុងប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល

ូ

1
បប្តរបស់ប្កុមហ៊ុៃផ្សារមូលបប្តកមពុជាវ (សរគសរកាត់ថាវ ផ្ស.ម.ក.)វ ដ លទទួលបាៃការអៃ៊ុញ្ញាតប្សបតាម

ចាប់សដីពកា
ី រគបាេះផ្សាយៃិងការជួញ ូរមូលបប្តមហាជៃ ៃិងបទបបញ្ាតពា
តិ ក់ព័ៃធជាធរាៃ។

ប្បការ ២.- ន្ិយម្ន្័យ

ធា ៃគៃេះ ប្តូិបាៃកំណត់គៅកនុងប្បការគៃេះវ
ៃិយមៃ័យនៃពាកយបគចេកគទសដ លគប្បើប្បាស់គៅកនុង ិន វ

ៃិងាៃគៅកនុងសទាាៃ៊ុប្កមដ លជាឧបសមពៃ
័ ធនៃចាប់សតព
ី ីការគបាេះផ្សាយវ ៃិងការជួញ ូរមូលបប្តមហាជៃវ

ៃិងអៃ៊ុប្កឹតយសត ីពីការអៃ៊ុិតតចាប់សតីពីការគបាេះផ្សាយៃិងការជួញ ូរមូលបប្តមហាជៃវ ៃិងបទបបញ្ាតពា

តិ ក់-

ព័ៃធជាធរាៃ។

ិ វ សំគៅ ល់ប្កុមហ៊ុៃមូលបប្ត ដ លទទួលបាៃអាជាាបណណពីគណៈកមមការមូលបប្តកមពុជា

-សាជក វ វ

(សរគសរកាត់ថាវ គ.ម.ក.)វ គោយាៃសិទិគធ ប្បើប្បាស់ទាំង ប្សុងៃូិប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តរបស់ វ

ផ្ស.ម.ក.។

-អនកចូលរួម សំ គៅ ល់ ភ្ននក់ ងារទូទាត់សា ច់ប្បាក់ពា ក់ព័ៃធៃឹង មូលបប្ត ភ្នន ក់ងារបញ្ជ ិកា មូលបប្ត

ភ្ននក់ងារច៊ុេះបញ្ជ ីគផ្សារមូលបប្ត ប្កុមហ៊ុៃច៊ុេះបញ្ជ ល

ី ក់មល
ូ បប្តជាគ ើមវ ដ លាៃសិទិគធ ប្បើប្បាស់ដតមួយដផ្សនកនៃ

គសវារបស់ប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មល
ូ បប្តរបស់វផ្ស.ម.ក.។

-ភ្ននក់ងារទូទាត់សាច់ប្បាក់ពាក់ពៃ
័ ធៃង
ឹ មូលបប្ត សំគៅ ល់ធនាោរពាណិជជដ លបាៃការទទួលសាាល់

ពីវគ.ម.ក.វ ូចាៃដចងកនុងប្បកាសសត ីពីការទទួលសាាល់ភ្ននក់ងារទូទាត់សាច់ប្បាក់ពាក់ព័ៃធៃឹងមូលបប្ត។

ប្បការ ៣.- ប្បត្ិបត្តិការផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់

ការជួញ ូរមូលបប្តច៊ុេះបញ្ជ វី ប្តូិដតប្បតិបតតតា

ិ មការទូទាត់ធមមតា។វ ការទូទាត់ធមមតា គឺជាការទូទាត់វ

ដ លប្តូិគធវើគ ើងពីរនងៃបនាាប់ពីនងៃជួញ ូរវ(T+2)។

ជាំពក
ូ ទី ២

ការទូទាត្់រវាងប្បត្ិបត្តិករប្បព័ន្ធផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្ ន្ិងសមាជិក

ប្បការ ៤.- កាត្ពវកិចចទទា ិ

ូ ត្់របស់សមាជក

សាជិកនៃប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវ ប្តូិគធវើការទូទាត់គលើប្បតិបតតិការដ លបាៃ

ជួញ ូរ ឱ្យបាៃគៅកាលបរធាគចេទទូទាត់។

សាជិកនៃប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត មិៃអាចប្បគល់ភ្នរកិចេទូទាត់ប្បតិបតតិការ
វ

របស់ខ្ួ លៃគៅឱ្យសាជិក នទគទៀតគ យ

ើ ។

ប្បការ ៥.- កាេបរិលចិ ទផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់រវាងសមាជិក

2
 គលើកដលងដតាៃការកំណត់គផ្សេងពីគៃេះគោយ វ គ.ម.ក.វ ការទូទាត់ប្តូិគធវើគ ើងពីរនងៃ នៃនងៃជួញ ូរវ

បនាាប់ពីនងៃ ដ លមូលបប្តគនាេះប្តូិបាៃជួញ ូរវ (T+2)។ នងៃបិទទីផ្សារមិៃប្តូិបាៃរាប់បញ្េូ ល កនុងចំៃៃ

ួ នងៃ

អាជីិកមមគទ។

ប្បការ ៦.- ការលប្ជើសលរើសភានក់ងារទូទាត្់សាច់ប្ាក់ពាក់ព័ន្ធន្ឹងម្ូេបប្ត្

សាជិកប្តូិគប្ជើសគរើសភ្ននក់ងារទូទាត់សាច់ប្បាក់ពាក់ព័ៃធៃឹងមូលបប្ត ដ លទទួលបាៃការទទួល

សាាល់ពីវគ.ម.ក.វសប្ាប់បគំ ពញកាតពវកិចេទទា
ូ ត់សាច់ប្បាក់។

ប្បការ ៧.- ការលបើកគណន្ីទូទាត្់សប្មាប់ការទូទាត្់សាច់ប្ាក់

សាជិកនៃប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវ ប្តូិគបើកគណៃីសាច់ប្បាក់កនុងនាមខ្លួ ៃ

វ ័ ធៃឹងមូលបប្តវ ូចាៃដចងកនុងប្បការ ៦ នៃិធានៃគៃេះវគ ើមបីបំគពញ

ផាាល់ គៅភ្ននក់ងារទូទាត់សាច់ប្បាក់ពាក់ពៃ វវ វវ

កាតពវកិចេទូទាត់សាច់ប្បាក់។

បនាាប់ពីបាៃគបើកគណៃីសាច់ប្បាក់វ ឬាៃការផាលស់បតូរគណៃីសាច់ប្បាក់វ សាជិកប្តូិរាយការណ៍អំពី

គ្មេះនៃភ្ននក់ងារទូទាត់សាច់ប្បាក់ពាក់ព័ៃធៃឹងមូលបប្តរបស់ខ្ួ លៃ ៃិងគលខ្គណៃី ជូៃ ល់ប្បតិបតតក

វ វ ិ រប្បព័ៃធ

ផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត យ៉ាងគហាចណាស់ ០៥ វ(ប្បាំ) នងៃ នៃនងៃគធវើការវម៊ុៃនងៃចប់គផ្សដើមការជួញ ូរ។
វ វវ

ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្ត ប្តូិគបើកគណៃីទូទាត់សាច់ប្បាក់គៅភ្ននក់ងារទូទាត់

សាច់ប្បាក់ពាក់ព័ៃធៃឹងមូលបប្តវគ ើមបីបំគពញកាតពវកិចេទូទាត់សាច់ប្បាក់។

ការទូទាត់សាច់ប្បាក់ប្តូិបាៃគធវើគ ើង តាមរយៈការគផ្សារសាច់ប្បាក់ពីគណៃីសាច់ប្បាក់របស់សាជិកវ

គៅគណៃីទទា
ូ ត់សាច់ប្បាក់របស់ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត។ ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់

ៃិងទូទាត់មូលបប្ត ប្តូិគផ្សារសាច់ប្បាក់ដ លទទួលបាៃគៃេះ គៅសាជិកដ លប្តូិទទួលបាៃការទូទាត់សាច់-

ប្បាក់។

ប្បការ ៨.- ការលបើកគណន្ីម្ូេបប្ត្សប្មាប់ការទូទាត្់ម្ូេបប្ត្

សាជិកប្តូិគបើកគណៃីមូលបប្តវ ប្សបតាមិធានៃប្បតិបតតិការរកាទ៊ុកមូលបប្ត របស់ប្បតិបតតិករ

រកាទ៊ុកមូលបប្តវគ ើមបីបំគពញកាតពវកច
ិ េទូទាត់មល
ូ បប្ត។

ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មល
ូ បប្តវ ប្តូិគបើកគណៃីទូទាត់មល
ូ បប្តវ គៅប្បតិបតតិកររកាទ៊ុក

មូលបប្តវគ ើមបីបំគពញកាតពវកិចេទូទាត់មល
ូ បប្ត។

ការទូទាត់មូលបប្តប្តូិគធវើគ ើង តាមរយៈការគផ្សារកនុងបញ្ជ ី (Book-Entry Transfer)វ ពីគណៃីមូលបប្ត

របស់សាជិកវ គៅគណៃីទូទាត់មូលបប្តរបស់ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត។វ ប្បតិបតតក
ិ រ

3
 ូ បប្តវ ប្តូិគផ្សារមូលបប្តដ លទទួលបាៃគៃេះវ គៅសាជិកដ លប្តូិទទួលបាៃការ
ប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល

ទូទាត់មល
ូ បប្ត។

ប្បការ ៩ (ងមី).- ការត្ម្កេធា

់ នាការជួញដូរ

ម៊ុៃអៃ៊ុិតតបញ្ញជសប្ាប់គណៃីអតិងិជៃវ ឬសប្ាប់គណៃីផាាល់ខ្លូៃវ សាជិកប្តូិពិៃិតយការតមកល់

ននាការជួញ ូរមូលបប្តវឱ្យបាៃប្តឹមប្តូិវ ូចតគៅ៖

១-សប្ាប់ការបញ្ញជទិញវ វ ប្តូិាៃការតមកល់ននាការជូញ ូរយ៉ាងតិចវ ១០០%វ (មួយរយភ្នគ

រយ)វជាសាច់ប្បាក់វឬ/ៃិងវសាច់ប្បាក់ប្តូិទទូលបាៃពីការបញ្ញជរលក់ដ លបាៃផ្សាូរផ្សាងគោយគជាគជ័យ។

២-សប្ាប់ការបញ្ញជលក់វ វប្តូិាៃការតមកល់ននាការជូញ ូរយ៉ាងតិចវ១០០%វ(មួយរយភ្នគ

រយ)វជាមូលបប្តវឬ/ៃិងវមូលបប្ត ូចោនប្តូិទទូលបាៃពីការបញ្ញជរទិញដ លបាៃផ្សាូរផ្សាងគោយគជាគជ័យ។

សាជិកប្តូិននាឱ្យបាៃថាវ ការតមកល់ននាការជូញ រូ ប្តូិបាៃរកាទ៊ុក ឬបងកកសប្ាប់ការទូទាត់វ

ឬរហូត ល់ការបញ្ញជគនាេះអស់ស៊ុពលភ្នព។

ប្បការ ១០.- ន្ីត្ិ វិធីថ្ន្ប្បត្ិបត្តិការផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់

ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវ ប្តូិគណនាចំៃួៃមូលបប្តវ ៃិងសាច់ប្បាក់ដ លប្តូិ

ទូទាត់ច៊ុងគប្កាយគោយសាជិក គោយគធវើការបៃេុទធ ឬកាត់កងវ (Netting) ចំៃៃ

ួ មូលបប្តវ ៃិងសាច់ប្បាក់

ដ លប្តូិទូទាត់កនុងនងៃ ូចោនវរបស់សាជិកៃីមយ
ួ ៗ។

ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវ ប្តូិជូៃ ំណឹងអំពព

ី ត
័ ៌ាៃ ូចខាងគប្កាម ល់សា-

ជិកគៅកាលបរធាគចេទផាត់ទាត់វៃិងកាលបរធាគចេទទូទាត់៖

១-កាលបរធាគចេទផាត់ទាត់វៃិងកាលបរធាគចេទទូទាត់។

ួ ៗ ដ លប្តូិទូទាត់គោយសាជិកផាាល់វឬកនុងនាមអតិងិជៃ។វ
២-បរធាាណនៃមូលបប្តៃីមយ

៣-ទឹកប្បាក់ដ លប្តូិទូទាត់គោយសាជិកផាាល់វឬកនុងនាមអតិងិជៃ។

បរធាាណមូលបប្តវៃិងចំៃៃ ធា ីសារសដ ៃីមយ

ួ សាច់ប្បាក់ដ លៃឹងប្តូិទូទាត់វប្តូិគណនាប្សបតាមវិធ ួ ៗ

ូចខាងគប្កាម៖

១-ចំគពាេះមូលបប្ត :វ ប្តូិបាៃគណនាគោយគធវើការផាត់ទាត់បរធាាណលក់សរ៊ុបវៃិងបរធាាណទិញ
វ

សរ៊ុបនៃមូលបប្តៃីមួយៗវសប្ាប់សាជិកដ លពាក់ព័ៃធ។

២-ចំគពាេះសាច់ប្បាក់ : ប្តូិបាៃគណនាគោយគធវើការផាត់ទាត់តនមល ទិញសរ៊ុប ៃិងតនមល លក់

សរ៊ុបវសប្ាប់សាជិកៃីមយ
ួ ៗដ លពាក់ព័ៃធ។

សាជិកប្តូិគផ្សារមូលបប្តវៃិងសាច់ប្បាក់ដ លប្តូិទូទាត់វគៅគណៃីរបស់ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់

ៃិងទូទាត់មូលបប្ត គៅម៊ុៃគា៉ា ងវ ៨:៣០វ ប្ពឹកវ គៅកាលបរធាគចេទទូទាត់វ (Settlement Date)វ គហើយប្បតិបតតិ

4
ករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មូលបប្តវ ប្តូិគធវកា ូ បប្តៃិងសាច់ប្បាក់បៃតគៅឱ្យសាជិកដ លប្តូិ
ើ រទូទាត់មល

ទទួលការទូទាត់វបនាាប់ពីគា៉ា ងវ៨:៣០ ប្ពឹកវគៅនងៃ ដ លគៅកាលបរធាគចេទទូទាត់។

ប្បការ ១១.- ការប្បគេ់ឯកសារទូទាត្់

ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មល
ូ បប្ត ប្តូិផ្សដល់ៃិូ ឯកសារបងាាប់ទូទាត់វ ដ លរួមាៃព័តា
វ ៌ ៃ

ិ គលើមូលបប្តវ ៃិងសាច់ប្បាក់ដ លប្តូិទូទាត់ជូៃ ល់សាជិកវ គប្កាយការបិទទីផ្សារ តាមរយៈប្បព័ៃធវ

លមអត

ក៊ុំពយូទ័រ។

សាជិកប្តូិពិៃត
ិ យអំពីមល
ូ បប្តវៃិងសាច់ប្បាក់ដ លប្តូិទូទាត់វគៅគលើឯកសារបងាាប់ទូទាត់វ ៃិងប្តូិ

គធវើការទូទាត់គៅតាមគពលគិលាកំណត់។

សាជិកប្តូិប្បគល់ឯកសារទូទាត់វដ លាៃព័តា
៌ ៃលមអត
ិ វៃិងគពលគិលានៃការទូទាត់ជាគ ើម ជូៃ

ល់ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្តវគប្កាយពីការទូទាត់។

ប្បការ ១២.- វិធាន្ការ វិន្័យចាំលពាុះការបរាជ័យថ្ន្ការទូទាត្់

កនុងករណីដ លសាជិកណាមួយោមៃលទធភ្នពគធវកា
ើ រទូទាត់ការជួញ ូររបស់ខ្ួ លៃវ ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធ

ូ បប្តអាចល៊ុបគចលៃូិការជួញ ូរដ លបាៃប្បតិបតតិគហើយទាំងប្សុងវ ឬមួយដផ្សនកគៅ

ផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល

កនុង ផ្ស.ម.ក. ឬ/ៃិង ពយួរការជួញ ូររបស់សាជិកគនាេះកនុងរយៈគពលកំណត់មយ

ួ ។

កនុងករណីដ លាៃកងវេះខាតសាច់ប្បាក់កនុងការទូទាត់វ ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង

ិ ទូទាត់មល
ូ បប្ត

អាចគប្បើប្បាស់មគធោបាយគផ្សេងៗវគ ើមបីននាការទូទាត់វគលើកដលងដតាៃការកំណត់គផ្សេងគទៀត។

កនុងករណីដ លាៃកងវេះខាតមូលបប្តសប្ាប់ទទា
ូ ត់វ ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃង
ិ ទូទាត់មល
ូ បប្ត

ប្តូិគធវើការទូទាត់វ គោយស៊ុំខ្េៃ ូ ោនពីសាជិកគផ្សេងគទៀត។វប្បសិៃគបើការស៊ុំខ្េីវ ៃិងការឱ្យ

ី ូិមូលបប្តប្បគេទ ច

ខ្េីមិៃអាចគធវគើ ៅបាៃវការទូទាត់ៃឹងប្តូិល៊ុបគចល។

ប្បសិៃគបើវប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តវមិៃអាចរកមគធោបាយគ ើមបីគធវើការទូទាត់វ

ូចាៃដចងកនុងកថាខ្ណឌទីវ ២វៃិងទីវ ៣វខាងគលើវ ប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តអាចចត់

វិធានៃការវ ូចាៃដចងកនុងកថាខ្ណឌទីវ១វនៃប្បការគៃេះ។

ប្បការ ១៣.- អនកត្ាំណាងទូទាត្់

សាជិកៃីមយ
ួ ៗប្តូិដតងតាំងវ ៃិងច៊ុេះគ្មេះអនកតំណាងទូទាត់យ៉ាងគហាចណាស់វ ០១ (មួយ) រូបវ

ដ លពីវ ផ្ស.ម.ក. ៃិងដ លាៃសិទិគធ ធវើប្បតិបតតិការទូទាត់ឱ្យសាជិកគនាេះ ជា-

ដ លប្តូិទទួលការបណដុេះបណា

មួយវផ្ស.ម.ក.។

5
 អនកតំណាងទូទាត់របស់សាជិកគនាេះ អាចជាអនកតំណាងទីផ្សារដ លប្តូិបាៃដតងតាំងគោយសាជក
ិ វ

ប្សបតាមវិធានៃប្បតិបតតិការទីផ្សារមូលបប្តរបស់វផ្ស.ម.ក.។វ

ជាំពក
ូ ទី ៣

ថ្ងៃ លសវាផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់

ប្បការ ១៤ងមី (ប្ាាំ).- ថ្ងៃ លសវាផាត្់ទាត្់ន្ិងទូទាត្់ម្ូេបប្ត្

សាជិកប្តូិបង់នងលគសវាផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់វ ជូៃប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មូលបប្តតាម

អប្តា ៃិងគពលគិលា ូចខាងគប្កាម៖

១-នងលគសវាសប្ាប់គសវាផាត់ទាត់ៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត ប្តូិយកគលើតនមលជួញ រូ ដ លប្តូិបាៃ

ទូទាត់ (ប្បាក់គសវាប្តូិកាត់គកបៀសមកប្តឹមមួយខ្ាង់ )វ តាមអប្តា៥/១០.០០០វ (ប្បាំ ភ្នគមួយម៊ុឺៃ)វ

ឬ០,០៥%វ(សូៃយគកបៀសសូៃយប្បាំ ភ្នគរយ)។
២-អនកបង់នងលគសវាគឺ ប្កុមហ៊ុៃមូលបប្តដ លជាសាជិកនៃប្បតិបតតិករប្បព័ៃធផាត់ទាត់ៃិង
ទូទាត់មល
ូ បប្ត។
៣-គពលគិលានៃការបង់នងលគសវាគឺគៅ គា៉ា ង ៨:៣០ ប្ពឹក នៃកាលបរធាគចេទទូទាត់។

នងលគសវាសប្ាប់ផាត់ទាត់វៃិងទូទាត់មល
ូ បប្ត ូចាៃដចងកនុងកថាខ្ណឌទី១វចំៃច
៊ុ ទី១វខាងគលើវ
ប្តូិកាត់បៃថយចំៃួៃវ ៥០%វ មកប្តឹមអប្តាវ ២,៥/១០.០០០វ (ពីរគកបៀសប្បាំភ្នគមួយម៊ុឺៃ)វ ឬវ ០,០២៥%វ
(សូៃយគកបៀសសូៃយនមៃប្បាំភ្នគរយ)វអៃ៊ុិតតរហូត ល់ាៃការជូៃ ំណឹងជាងមី។

* * *

6
 វគគ ០.០.៦

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០២/១១ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៣ ខខឧសភា ឆ្ន២

ាំ ០១១ សតីពកា
ី រដាក់

ឲ្យអន្វត្ត វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១២ សទួន្៤ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី១៧ ខខលម្សា ឆ្ន២

ាំ ០១២ សតព
ី ី

ការដាក់ឲ្យអន្វត្ត ន្ូវការខកខប្បថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា

ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារ

ម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៣ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៨ ខខកម្ភ ៈ ឆ្ន២

ាំ ០១៣ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៤ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ២២ ខខម្ករា ឆ្ន២

ាំ ០១៤ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៣/១៥ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៧ ខខលម្សា ឆ្ន២

ាំ ០១៥ សតីពកា
ី រខក

ខប្បថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០១/១៦ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ១១ ខខម្ិនា ឆ្ន២

ាំ ០១៦ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

- ឧបសម្ព ័ន្ធប្បកាសលេខ ០០៣/១៧ គ.ម្.ក./ប្ប.ក. ចុះថ្ងៃទី ០៩ ខខម្ករា ឆ្ន២

ាំ ០១៧ សតីពកា
ី រខកខប្ប

ថ្ងៃលសវាកនុង វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្របស់ប្កុម្ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា

វិធាន្ប្បត្ិបត្តកា
ិ ររកាទកម្ូេបប្ត្

ុ ហន្ផ្សារម្ូេបប្ត្កម្ពុជា
របស់ប្កម្
* * * * *

ជាំពក
ូ ទី ១

បទបបញ្ញត្តិទូលៅ

ប្បការ ១.- លោេបាំណង

គោលបំណងនៃវិធាៃគៃេះគឺគ ើម្បីកំណត់អំពល
ី កខខណឌចំបាច់នានាសម្រាប់ការរកាទុក ៃិងការគទេរ

ុ ហុៃទារម្ូលបម្រតកម្ពុជា (សរគសរកាត់ថា ទ.ម្.ក.)

ម្ូលបម្រត គៅកនុងម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រតរបស់ម្រកម្

ដ លទទួលបាៃការអៃុញ្ញាតម្រសបតាម្ចាប់សតីពីការគបាេះទាយៃិងការជួញ ូរម្ូលបម្រតម្ហាជៃ ៃិងអៃុ

1
ម្រកឹតយសត ីពកា
ី រអៃុវតតចាប់សតីពីការគបាេះទាយ ៃិងការជួញ ូរម្ូលបម្រតម្ហាជៃ ៃិងបទបបញ្ាតពា
តិ ក់ព័ៃធជាធ

រាៃ។

ប្បការ ២.- ន្ិយម្ន្័យ

ិ ៃគៃេះ ម្រតូវបាៃកំណត់គៅកនុងម្របការគៃេះ
ៃិយម្ៃ័យនៃពាកយបគចេកគទសដ លគម្របើម្របាស់គៅកនុង វធា

ៃិងាៃគៅកនុងសទ្ទេៃុម្រកម្ដ លជាឧបសម្ពៃ
័ ធនៃចាប់សតព
ី ីការគបាេះទាយ ៃិងការជួញ ូរម្ូលបម្រតម្ហាជៃ

អៃុម្រកឹតយសត ីពីការអៃុវតតចាប់សតីពីការគបាេះទាយ ៃិងការជួញ ូរម្ូលបម្រតម្ហាជៃ ៃិងបទបបញ្ាតតពា

ិ ក់ព័ៃធ

ជាធរាៃ។

ិ សំគៅ ល់ម្រកុម្ហុៃម្ូលបម្រត ដ លទទួលបាៃអាជាាបណណពីគណៈកម្មការម្ូលបម្រតកម្ពុជា

-សាជក

ំ ម្រសុង ៃូវម្របព័ៃធរកាទុកម្ូលបម្រតរបស់ ទ.ម្.ក.។

(សរគសរកាត់ថា គ.ម្.ក.) គោយាៃសិទិគធ ម្របើម្របាស់ទ្ទង

-អនកចូលរួម្ សំគៅ ល់ភ្ននក់ ងារទូទ្ទត់សា ច់ម្របាក់ពា ក់ព័ៃធៃឹង ម្ូលបម្រត ភ្នន ក់ងារបញ្ជ ិកា ម្ូលបម្រត

ភ្ននក់ងារចុេះបញ្ជ ីគទេរម្ូលបម្រត ម្រកុម្ហុៃចុេះបញ្ជ ល

ី ក់ម្ល
ូ បម្រតជាគ ើម្ ដ លាៃសិទិគធ ម្របើម្របាស់ដតម្ួយដទនកនៃ

គសវារបស់ម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រតរបស់ ទ.ម្.ក.។

ប្បការ ៣.- ល ៉ោ ងអាជីវកម្ម

គា៉ោ ងអាជីវកម្ម ម្រសបតាម្វិ ធា ៃគៃេះគឺចប់គទតើម្ពីគា៉ោ ង ៨:០០ ម្រពឹក ល់គា៉ោ ង ៥:០០ ល្ងាច គរៀង

រាល់នងាគធវើការ។

ប្បការ ៤.- ការកាំណត្់ ឬការេបលោេន្ូវម្ូេបប្ត្ខែេអាចរកាទកបាន្

គលើកដលងដតាៃការកំណត់បដៃែម្គទេងពីគៃេះគោយ គ.ម្.ក. ម្ូលបម្រតដ លអាចរកាទុកបាៃគៅ

ម្របតិបតតក
ិ ររកាទុកម្ូលបម្រត ាៃ ូចខាងគម្រកាម្ :

១-ម្ូលបម្រតដ លបាៃចុេះបញ្ជ ីគៅម្របតិបតតិករទីទារម្ូលបម្រតរបស់ ទ.ម្.ក.។

២-ម្ូលបម្រតដ លគទើបគបាេះទាយគោយម្រកុម្ហុៃចុេះបញ្ជ ល
ី ក់ម្ល
ូ បម្រត។

ិ កនុង ឬដ លៃឹងចប់គទតើម្ៃីតិ វិធីនៃការគបាេះទាយលក់ម្ល

៣-ម្ូលបម្រតដ លកំពុងសែ ត ូ បម្រតកម្ម-

សិទិគធ លើក ប
ំ ូងជាសាធារណៈ។

៤-ម្ូលបម្រតដ លគរៀបចំចុេះបញ្ជ ីគៅម្របតិបតតិករទីទារម្ូលបម្រតរបស់ ទ.ម្.ក.។

ប្បការ ៥.- ព័ត្៌ ន្ពាក់ព័ន្ធន្ឹងការដាក់លផ្សញើម្ូេបប្ត្

ូ បម្រតគៅម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត ម្រកុម្ហៃ
គ ើម្បីោក់គទាើម្ល ុ គបាេះទាយម្រតូវទតល់ពត
័ ា
៌ ៃគោយ

ផ្ទេល់ ឬតាម្រយៈភ្ននក់ងារបញ្ជ កា
ិ ម្ូលបម្រត ច
ូ ខាងគម្រកាម្ :

2
 ១-ម្របគេទម្ូលបម្រត។

២-ចំៃួៃនៃការគបាេះទាយ។

៣-គ្មេះម្ូលបម្រត។

៤-អកេរកូ ។

៥-ចំៃួៃម្ូលបម្រតសរុប។

៦-កាលបរិគចេទគបាេះទាយ ។

៧-កាលបរិគចេទចុេះបញ្ជ ី ។

៨-ព័ត៌ាៃគទេងគទៀតពាក់ព័ៃធៃឹងកម្មសិទភ្ន
ិ ធ ពគលើម្ល
ូ បម្រត។

ជាំពក
ូ ទី ២

គណន្ីម្ូេបប្ត្

ប្បការ ៦.- ការលបើកគណន្ីម្ូេបប្ត្

គលើកដលងដតាៃការកំណត់បដៃែម្គទេងពីគៃេះគោយ គ.ម្.ក. បុគគលដ លអាចគបើកគណៃីម្ូលបម្រត

គៅម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត ាៃ ូចខាងគម្រកាម្ :

១- ម្រកុម្ហុៃម្ូលបម្រត។

២- ម្រកុម្ហៃ
ុ ចុេះបញ្ជ ល
ី ក់ម្ល
ូ បម្រត។

បុគគល ូចាៃកនុងកថាខណឌទី ១ ខាងគលើ ដ លាៃបំណងគបើកគណៃីម្ូលបម្រតម្រតូវបំគពញដបបបទ

គបើកគណៃីម្ូលបម្រតគៅម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត។

ប្បការ ៧.- លសៀវលៅគណន្ីម្ូេបប្ត្របស់ស ជិក ន្ិងអនកចូេរួម្

ម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត ម្រតូវរកាគសៀវគៅគណៃីម្ូលបម្រតរបស់សាជិក ៃិងអនកចូលរួម្ៃីម្ួយៗ

ដ លម្រតូវាៃព័ត៌ាៃ ម្រពម្ទ្ទំងគសចកតីលម្អត
ិ នៃម្របតិបតតកា ូ បម្រតដ លគធវើគោយសាជិក ៃិងអនក
ិ រគលើម្ល

ចូលរួម្។ គលើកដលងដតាៃការកំណត់បដៃែម្គទេងពីគៃេះគោយ គ.ម្.ក ព័តា

៌ ៃលម្អត
ិ រួម្ាៃ ច
ូ ខាង

គម្រកាម្ :

១-គ្មេះ ៃិងអាសយោាៃរបស់បុគគលគសន គើ បើកគណៃី។

២-ម្របគេទ ៃិងបរិាណនៃម្ូលបម្រតដ លរកាទុក ៃិងគ្មេះនៃម្រកុម្ហៃ

ុ គបាេះទាយ។

៣-គហតុទលនៃឥណទ្ទៃ ឬឥណពៃធនៃម្ូលបម្រតដ លរកាទុក។

៤-គ្មេះ ៃិងអាសយោាៃនៃអនកទទួលបញ្ញេក
ំ នុងករណីដ លម្ូលបម្រតរកាទុក ជាកម្មវតែុនៃការ

បញ្ញេ។
ំ

3
 ៥-កនុងករណីម្ូលបម្រត ដ លបាៃោក់គទាើជាកម្មវតែុនៃការោក់កំហត
ិ លក់ម្រតូវាៃកំណត់សាគល់

អំពីការណ៍គៃេះ ៃិងកាលបរិគចេទនៃការគចញគសចកតីសគម្រម្ចរបស់តល្ង
ុ ការអំពីការ របបអូស ឬការសគម្រម្ចគទេង

គទៀត។

ការកាៃ់កា ប់ម្ូលបម្រតផ្ទេល់រ បស់ សាជិកម្រតូវកត់ម្រតាោច់គោយដែកពីម្ូលបម្រតដ លជាកម្ម សិ ទិ ធ

របស់អតិងិជៃ។

គសៀវគៅគណៃីម្ូលបម្រតរបស់សាជិក ៃិងអនកចូលរួម្ម្រតូវរកាទុកសម្រាប់រយៈគពល ១០ ( ប់)

ឆ្នំ។

កនុងករណីដ លសាជិក ឬម្រកុម្ហៃ

ុ គបាេះទាយាៃបំណងដកដម្របគ្មេះ អាសយោាៃ គលខចុេះ

ី ណិជជកម្ម ឬការគបាេះពុម្ពម្រតាសាគល់ សាជិកឬម្រកុម្ហុៃគបាេះទាយម្រតូវជូៃ ំណឹង ល់ម្របតិបតតិករ

បញ្ជ ពា

រកាទុកម្ូលបម្រត ៃូវការដកដម្របទ្ទំងគនាេះ គោយបំគពញដបបបទគសន ើសុំឱ្យបាៃម្រតឹម្ម្រតូវ។

ប្បការ ៨.- លសៀវលៅគណន្ីម្ូេបប្ត្របស់អត្ិងិជន្

សាជិកដ លោក់គទាើម្ល
ូ បម្រតរបស់អតិងិជៃ គៅម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត គោយាៃការឯក-

ភ្នពរបស់អតិងិជៃ ម្រតូវរកាទុកៃូវ “គសៀវគៅគណៃីអតិងិជៃ” ដ លាៃព័តា

៌ ៃលម្អត
ិ ូចខាងគម្រកាម្៖

១-គ្មេះ ៃិងអាសយោាៃរបស់អតិងិជៃ។

២-ម្របគេទ ៃិងបរិាណនៃម្ូលបម្រតដ លរកាទុក ៃិងគ្មេះនៃម្រកុម្ហៃ

ុ គបាេះទាយ។

៣-ព័ត៌ាៃនៃម្របតិបតតិការគលើម្ល
ូ បម្រត។

៌ ៃអំពីអតិងិជៃៃីម្យ
៤-ព័តា ួ ៗ ដ លម្រតូវបាៃរកាទុកគៅកនុងគសៀវគៅគណៃីម្ល
ូ បម្រតរបស់

សាជិក ៃិងអនកចូលរួម្។

គសៀវគៅគណៃីម្ូលបម្រតរបស់អតិងិជៃម្រតូវរកាទុកសម្រាប់រយៈគពល ១០ ( ប់) ឆ្នំ។

ប្បការ ៩.- កាេបរិលចេ ទសពេភាពថ្ន្ការដាក់លផ្សញើ

ិ
ការោក់គទាើ ការ ក ឬការបងវិលគៅវញ ៃិងការគទេរម្ូលបម្រតរវាងគណៃី ដ លគធវើគែើងម្រសបតាម្

វិធាៃគៃេះ ម្រតូវាៃសុពលភ្នពចប់ពីគពលដ លព័ត៌ាៃពាក់ព័ៃធ ម្រតូវបាៃកត់ម្រតាទុកគៅកនុងគសៀវគៅគណៃី

ម្ូលបម្រតរបស់សាជិកៃិងអនកចូលរួម្។

ប្បការ ១០.- ការបិទគណន្ីម្ូេបប្ត្

គលើកដលងដតាៃការកំណត់គទេងពីគៃេះគោយ គ.ម្.ក. ម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត អាចបិទគណៃី

ម្ូលបម្រតរបស់សាជិក ឬអនកចូលរួម្កនុងករណីណាម្ួយ ូចខាងគម្រកាម្៖

4
 ១-សាជិក ឬអនកចូលរួម្គសន ើសុំបិទគណៃីម្ូលបម្រត។

២-សាជិក ឬអនកចូលរួម្ម្ិៃបាៃគម្របើម្របាស់គណៃីរបស់ខួ លៃកនុងរយៈគពល ០២ (ពីរ) ឆ្នំ។

ម្ុៃៃឹងបិទគណៃីម្ូលបម្រតរបស់សាជិក ឬអនកចូលរួម្ ម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រតម្រតូវទតល់ជូៃៃូវ

សម្តុលយនៃការោក់គទាើគៅកនុងគណៃីម្ូលបម្រតដ លម្រតូវបិទគៅសាជិក ឬអនកចូលរួម្ដ លពាក់ព័ៃធ។

ជាំពក
ូ ទី ៣

បទបបញ្ញត្តិបខន្ែ ម្

ប្បការ ១១.- អនកត្ាំណាងរកាទកម្ូេបប្ត្

សាជិក ៃី ម្ួយ ៗ ម្រតូវដតងតាំ ង ៃិ ង ចុេះ គ្មេះអន ក តំ ណាងរកាទុ ក ម្ូល បម្រតរបស់ ខួ ល ៃយ៉ោ ងគហាច

ណាស់ចំៃួៃ ០១ (ម្ួយ) រូប ដ លម្រតូវទទួលការបណតុេះបណា

ត លពី ទ.ម្.ក. ៃិងដ លម្រតូវាៃសិទិគធ ធវើម្របតិ-

ិ ររកាទុកម្ូលបម្រតឱ្យសាជិកគនាេះ។
បតតកា

អនកតំណាងរកាទុកម្ូលបម្រតរបស់សាជិកគៃេះ អាចជាអនកតំណាងទូទ្ទត់ដ លម្រតូវបាៃដតងតាំង

គោយសាជិកម្រសបតាម្វធា
ិ ៃម្របតិបតតិការផ្ទត់ទ្ទត់ ៃិងទូទ្ទត់ម្ល
ូ បម្រត របស់ ទ.ម្.ក.។

ប្បការ ១២.- ការជូន្ែាំណឹងអាំពីសម្ត្េយ

ម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត ម្រតូវជូៃ ំណឹង ល់សាជិក ៃិងអនកចូលរួម្អំពីសម្តុលយនៃគណៃី

ម្ូលបម្រត ដ លបាៃោក់គទាើគៅគរៀងរាល់ចុងដខៃីម្ួយៗ។ ការជូៃ ំណឹងអំពីសម្តុលយគណៃីគៃេះអាចម្រតូវ

ូ ៃូវគសចកតីចម្លងនៃគសៀវគៅគណៃីម្ូលបម្រតរបស់សាជិក ឬរបស់អនកចូលរួម្។
បាៃជំៃួសគោយការោក់ជៃ

ប្បការ ១៣ ងមី (ប្បាាំ).- ថ្ងៃលសវាប្បត្ិបត្តិការរកាទកម្ូេបប្ត្

សាជិក ៃិងម្រកុម្ហុៃគបាេះទាយលក់ម្ល
ូ បម្រត ម្រតូវបង់ម្របាក់នងលគសវារកាទុកម្ូលបម្រត ម្របាក់នងលគស

វាគទេររវាងគណៃីម្ូលបម្រត ៃិងម្របាក់នងលគសវាគទេងគទៀតសម្រាប់គសវាដ លបាៃទទួល ម្រសបតាម្ម្របការគៃេះ។

សាជិក ៃិងម្រកុម្ហុៃគបាេះទាយលក់ម្ល
ូ បម្រត ម្រតូវបង់ម្របាក់នងលគសវាជូៃ ទ.ម្.ក. ូចខាងគម្រកាម្ ៖

១-នងលគសវារកាទុកម្ូលបម្រត : ជានងលសម្រាប់ការោក់គទាើម្ល ិ កនុងៃីតិ វិធីនៃការ

ូ បម្រតដ លសែ ត

គបាេះទាយលក់ម្ល
ូ បម្រតកម្មសិទិគធ លើក ំបូងជាសាធារណៈ (IPO)។ ម្របាក់នងលគសវារកាទុកម្ូលបម្រតម្របចំដខ

ម្រតូវបង់គៅនងាទី ១០ នៃដខបនាេប់ពីដខដ លម្របាក់នងលគនាេះបាៃគកើតគែើងតាម្លកខខណឌ ូចខាងគម្រកាម្ :

ក-អម្រតា២០ (នម្ៃ ) គរៀលគលើម្ូលោាៃនៃទឹកម្របាក់ ១០.០០០.០០០ ( ប់ល្ងៃ) គរៀល។

5
 កនុងករណីគៃេះ នងលគសវាម្រតូវកំណត់យកគលើម្ូលោាៃសម្តុលយម្របចំនងា ដ លបងាាញជូៃ

គៅកនង
ុ គសៀវគៅគណៃីម្ូលបម្រត។ នងលគៃេះម្ិៃម្រតូវគលើសពី១២០.០០០ (ម្ួយរយនម្ៃពាៃ់)

គរៀលកនុងម្ួយនងាគែើយ។

ខ-អនកម្រតូវបង់ម្របាក់ជាម្រកុម្ហុៃគបាេះទាយលក់ម្ល
ូ បម្រត។

២-នងលគសវាគទេរម្ូលបម្រតរវាងគណៃី (Book Entry Fee) :

ក-អម្រតាម្របាក់នងល នៃការគទេរម្ូលបម្រតរវាងគណៃី ម្រតូវគណនាគលើម្ូលោាៃទឹកម្របាក់នៃការ

ជួញ ូរ ដ លបាៃទូទ្ទត់ តាម្អម្រតា ១០/១០.០០០ ( ប់ភ្នគម្ួយម្ុឺៃ) ចំគពាេះម្ូលបម្រត

កម្មសិទិ ធ គហើយទឹកម្របាក់នងលគសវាម្រតូវកាត់យ
់ កម្ួយខេងគ់ ម្រកាយគកបៀស។

ខ-អនកម្រតូវបង់ម្របាក់ជាម្រកុម្ហុៃម្ូលបម្រតជាសាជិក។

គ-គពលគវល្ងបង់ម្របាក់គៅគា៉ោ ង ៨ :៣០ ម្រពឹក គៅកាលបរិគចេទទូទ្ទត់។

៣-នងលម្របតិបតតកា
ិ រគទេងៗ :

ក-ម្របាក់នងលនៃការគទេរម្ូលបម្រតដ លម្ិៃម្រតូវបាៃជួញ ូរ គឺ១០០.០០០ (ម្ួយរយពាៃ់)

គរៀលកនុងម្ួយម្របតិបតតិការ ។ សាជិ ក ៃិ ង ម្រកុ ម្ ហុ ៃ គបាេះទាយលក់ម្ូលបម្រត ម្រតូវបង់

ម្របាក់នងលគៃេះជូៃម្របតិបតតិកររកាទុកម្ូលបម្រត នៃ ទ.ម្.កគៅគពលគសន ើសុំគទេរម្ូលបម្រត ។

ខ-នងលនៃការ កម្ូលបម្រត គឺ ២០០.០០០ (ពីររយពាៃ់) គរៀលកនុងម្ួយម្របតិបតតកា

ិ រ។

សាជិក ៃិងម្រកុម្ហុៃគបាេះទាយលក់ម្ល
ូ បម្រត ម្រតូវបង់ម្របាក់នងលគៃេះជូៃម្របតិបតតក
ិ ររកា

ទុកម្ូលបម្រតនៃ ទ.ម្.ក. គៅគពលគសន ើសុំ កម្ូលបម្រត ។

អម្រតានងលគសវានៃការគទេរម្ូលបម្រតរវាងគណៃី ូចាៃដចងកនុងកថាខណឌទី២ ចំណច

ុ ទី២ “ក” ខាងគលើ

ម្រតូវកាត់បៃែយចំៃៃ
ួ ៥០% ម្កម្រតឹម្អម្រតា ៥/១០.០០០ (ម្របាំភ្នគម្ួយម្ុឺៃ) ឬ០,០៥% (សូៃយគកបៀសសូៃយ

ម្របាំភ្នគរយ) ចំគពាេះម្ូលបម្រតកម្មសិទិ ធ គហើយម្របាក់នងលគសវាម្រតូវកាត់យកម្ួយខេង់គម្រកាយគកបៀស អៃុវតតរហូត

ល់ាៃការជូៃ ំណឹងជាងមី។

* * * * *

6
 Overview of Cambodia
Securities Market

Cambodia Securities Exchange

Thursday, July 27, 2017
 Content

1 Cambodia Economy at a Glance

2 CSX and the Capital Market

3 Cambodia Securities Market

Cambodia Economy at a Glance

1
1 Cambodia Economy​ at a Glance
Land area : 181,035 sq.km.
Population: 15.76 Million (WB - 2016)
GDP per capita : $1,230 (IMF - 2016)
GDP growth rate : 7.0 % (WB - 2016)
World GDP growth ranking: 7th (WEF - 2016)
Inflation rate : 3.0% (WB - 2016)
Population, ages 15-54: 64% (WB – 2016)
Currency: Khmer Riel (1USD = KHR 4,094 on 21/07/2017 )
Bank’s interest rate (term deposit): 5.75% (KHR), 4.75% (USD) (ACLEDA Bank- 2017)
Bank’s medium business loan interest rate: 14.4% to 18% (KHR); 10% to 18%(USD)
(ACLEDA Bank- May 2017)

4
1 Cambodia Economy​ at a Glance

GDP by sector (CIA-2016 est.)

 Agriculture: 26.7%
 Industries: 29.8%
 Services: 43.5%

Main Export: Garments, Mineral products, cassava, rice, fish,

timber, and rubber

Top 5 foreign direct investment (CDC-2016)

1. China
2. Japan
3. Thailand
4. Korea
5. U.S.A
5
1 Cambodia Economy​ at a Glance

Number of Banking Institutions (NBC - July 2017)

 Commercial 37
 Specialized 13
 Rep. Foreign bank office 8
 Microfinance 60 (7 are eligible to collect deposits)
 Financial Lease 11
Number of Securities Firms (July 2017)
 Underwriter 6
 Dealer 1
 Broker 3
Number of Insurance Companies (IAC- July 2017)
 Re-insurance 1
 General Insurance 7
 Life Insurance 6

6
CSX and the Capital Market
2
2 CSX and the Capital Market
 CSX Ownerships and Operators

• CSX’s Ownership Structure:

KRX 45%
MEF 55%

• CSX was granted approval to function as:

 Securities Market Operator;
 Clearing & Settlement Operator; and
 Securities Depository Operator

8
2 CSX and the Capital Market
 HISTORICAL HIGHLIGHTS
Inauguration Ceremony of
CSX
11 JUL
CSX receiving approval from SECC for: Increasing of the number of trade
the Market Operator, Clearing and executions and changing the
Joint Venture Agreement
Settlement Facility and Depository
between MEF and KRX number of tick sizes
Operator
28 FEB 11 MAR
23 MAR

2006 2009 2010 2011 2012 2013

20 NOV 23 FEB 18 APR

MOU Signing on “the Development Business Registration Listing of Phnom Penh Water
of the Securities Market in Supply Authority – First
Cambodia” between MEF & KRX Listing at CSX

9
 2 CSX and the Capital Market
 HISTORICAL DEVELOPMENT
Implementation of Operating Rules on
Securities Liquidity Providing

17 AUG

2014 2015 2016 2017

26 MAY 30 MAY
2 FEB 08 June

MOU Signing between CSX and Listing of Phnom Penh SEZ - Fourth
Listing of Sihanoukville Autonomous Port
Implementation of Continuous Trading and Trading Listing
SET - Fifth Listing
before Settlement 26 FEB
16 JUN

9 OCT MOUs Signing between CSX and HNX

Listing of Grand Twins
and between CSX and LSX
International – Second Listing Establishment of Growth Board

9 DEC

Listing of Phnom Penh Autonomous

Port – Third Listing
10
2 CSX and the Capital Market
 ON-GOING DEVELOPMENT

1 Increase of Daily Price Change Limit: from 5% to 10%

2 Introduction of Market Order

3 Introduction of Negotiated Trading Method (Block Trading)

4 Introduction of Bond Market

5 Introduction of Online Trading System

6 Introduction of Depository Receipts

11
2 CSX and the Capital Market
 Expanding Investor Base

My First Stock Promotional Event (already been held 2 times; 2016 and 2017)
Stock Trading Competition: (Competition on the real trading system)
Monthly Training: (conducted at CSX)
Target Investor Training: (to attract institutional investors, corporate investors, or retail investors)
CSX Site Visit: (as requested by university)
Training at Universities
Educational Videos: (posted on Facebook and Youtube)
Marketing Material: (CSX Factbook, Listing Guide, StockInfo, Investor Guide, CSX Trading Guide, etc)

12
2 CSX and the Capital Market
 Attracting Listed Companies

Tax incentive for listed companies: i.e. 50% reduction on Tax on Profit

Creation of Growth Board for smaller size companies with lower listing
requirements

Listing Promotion: conducting seminars and workshop

The establishment of Listing Incubator Program to provide consultation to

potential companies without any charges
13
Cambodia Securities Market

03
3 Main Actors (1)

•Regulator: Securities & Exchange Commission of Cambodia (SECC)

•Market Operator: Cambodia Securities Exchange (CSX)
•Clearing & Settlement Operator: Cambodia Securities Exchange (CSX)
•Depository Operator: Cambodia Securities Exchange (CSX)
•Securities Firms: 6 Underwriters, 1 Dealer, and 3 Brokers
•Cash Settlement Agents: 3 Commercial banks
•Other Agents: Registrar, Transfer Agent, Paying Agent

15
3 Main Actors (2)

 CSX’s Members

No. Names of Securities Companies Ownership License

1 CANA Securities Ltd. Cambodian Underwriter
2 CAMPU Securities Plc. Malaysian Underwriter
3 Phnom Penh Securities Plc. Taiwanese Underwriter
4 RHB Indochina Securities Plc. Malaysian Underwriter
5 SBI Royal Securities Plc. Japanese Underwriter
6 YUANTA Securities (Cambodia) Plc. Taiwanese Underwriter
7 Golden Fortune (Cambodia) Securities Plc. Chinese Dealer
8 ACLEDA Securities Plc. Cambodian Broker
9 CAB Securities Limited. Malaysian Broker
10 Cambodia-Vietnam Securities Plc. Vietnamese Broker

16
3 Main Actors (3)

 CSX’s Participants

Securities Registrars
Cash Settlement Agents
1. ACLEDA Bank Plc.
2. Tricor Securities Service Plc.

1. ACLEDA Bank Plc.

2. Bank for Investment and Development of
Cambodia Plc. Transfer Agents
3. Canadia Bank Plc. 1. ACLEDA Bank Plc.
2. Tricor Securities Service Plc.

17
3 CSX’s Operations (1)

 Market Hours: 8:00 - 11:30am.

Market Closes
08:00 09:00 11:00 11:30 am

Opening Session Continuous Trading Session Closing Session

Market Opens
Trading Trading Trading

Single-Price Multiple-Price Single-Price

Auction Auction Auction

18
3 CSX’s Operations (2)

 Securities are traded and deposited electronically.

 Minimum Trading Unit: 1 share
 Daily price change limit: ±5%
 Trading currency: Khmer Riel (KHR)
 No foreign holding limit
 No margin trading: 100% good faith deposit
 Clearing (Netting) date: T+1 (CCP netting)
 Settlement date: T+2 (DVP3)
 Trading before settlement allowed (day trading)

19
3 Key Statistics (1)
 Listed Issues in the CSX
Symbol 1. PWSA 2. GTI 3. PPAP 4. PPSP 5. PAS

Listing date 18 Apr 2012 16 Jun 2014 09 Dec 2015 30 May 2016 8 Jun 2017

Type of Company State-owned Private State-owned Private State-owned

Special Economic
Industry Water Utility Apparel Clothing Port Services Port Services
Zone Developer
IPO Price

IPO Fund Raised

1st trading day close

Current Price
(As of July 21, 2017)

Number of Listed shares 86,973,162 Shares 40,000,000 Shares 20,684,365 Shares 57,875,000 Shares 85,771,967 shares

Market Cap
(As of July 21, 2017)

Total Fund Raised in the IPO ≈ 80.35 M USD; Total No. of Listed Shares = 291,304,494 shares
Total Mkt. Capitalization = 1,183,822 M KHR ≈ 295.96 M USD 20
3 Key Statistics (2)

Account Number by Foreign and Domestic

Total Account Number

(As of Jun 30, 2017):
8,511
Foreign Domestic
31%
69%

21
3 Key Statistics (3)

Turnover of Domestic & Foreign Investors 2012 - 2016

Domestic Foreign

53%
57%
62%
68%
76%

47%
43%
38%
32%
24%

2012 2013 2014 2015 2016

22
3 Key Statistics (4)

Turnover by Institutional & Individual Investors 2012 - 2016

Institutional Indivdual

2016 18% 82%

2015 24% 76%

2014 18% 82%

2013 15% 85%

2012 22% 78%

23
3 Key Statistics (5)

Daily Average Trading Volume and Turnover

2012 - 2017 (Q2)
Volume Turnover (USD)
118,252

57,082

15,162 13,159 7,837 10,398 15,564

10,185 13,779
7,740 6,375 10,848

2012 2013 2014 2015 2016 1st

Semester
of 2017
24
3 Key Statistics (6)

Top 6 Foreign Ranking by Turnover ( until June 30, 2017)

No. Nationality Value (M. USD) Percentage

1 China 14.59 48.13%
2 Japan 5.25 17.34%
3 Taiwan 3.11 10.27%
4 Channel Islands 2.25 7.43%
5 Korea 1.26 4.17%
6 Malaysia 1.25 4.11%

25
Thank you!