DRVENE KONSTRUKCIJE 1

(V semestar školske 2020/21. godine)

(2+2)

3. i 4. predavanje

SVOJSTVA DRVETA
 GRAĐA DRVETA I VRSTE DRVETA
Hemijski sastav drveta:

■ Celuloza i lignin do 80%,

■ Voda (hemijski vezana) cca 17%
■ Smole, ulja, skrob, tanin cca 3%

● Celuloza: Visokomolekularni ugljovodonik - (C6 H10O5 )n

molekuli veoma izduženi i izuzetno elastični.

Prosečan sadržaj pojedinih hemijskih elemenata

u apsolutno suvom drvetu je sledeći:

- Ugljenik (C) 49%

- Kiseonik (O) i azot (N) 44%
- Vodonik (H) 6%
- Kalcijum (Ca) u obliku mineralnih soli 1%

Vrste drveta
Listari (lišćari)
■ Hrast: velike čvrstoće i tvrdoće, do 50 m (100 cm), vrlo otporan i trajan, postojan u vodi.
■ Bukva: velike čvrstoće i tvrdoće, do 40 m (50 cm), vrlo otporna i trajna, postojana u vodi.
■ Jasen: belo, teško i tvrdo drvo, do 35 m, nepostojano u vlažnoj sredini.
■ Bagrem: Zadovoljavajuće čvrstoće i tvrdoće, do 20 m (40 cm).

Četinari
■ Bor: smolasto drvo, visina 30-40 m (preko 40 cm),
■ Jela: manji sadržaj smole, visina do 40 m (preko 40 cm).
■ Smreka (smrča, omorika): visoko, smolasto drvo, do 50 m, nije mnogo otporna na vlagu,
■ Ariš: visina do 40 m, dugotrajan, upotreba za sve vrste radova.
1) ESTETSKA SVOJSTVA DRVETA:

- Boja drveta,
- Miris,
- Sjaj
- Tekstura ,
- Finoća drveta
2) FIZIČKA SVOJSTVA DRVETA: Skupljanje i bubrenje drveta

-Vlažnost drveta,
-Poroznost drveta,
-Skupljanje i bubrenje drveta,
-Specifična i zapreminska masa,
-Provodljivost toplote,
-Provodljivost zvuka,
-Provodljivost elektriciteta,
-Termičke dilatacije,
-Akustička svojstva drveta

Poroznost drveta

Vlažnost drveta
2a) FIZIČKA SVOJSTVA DRVETA:
Specifična i zapreminska masa Koeficijent toplotne provodljivosti

U pravcu pružanja vlakana dva puta je veći nego upravno

na vlakna. Vrednosti za bor:

Termičke dilatacije:

Termički koeficijent linearnog širenja:

3) MEHANIČKA SVOJSTVA DRVETA
Tvrdoća, Otpornost na abanje, Žilavost, Cepljivost, Elastičnost, Anizotropija,
Čvrstoća drveta
 Tvrdoća drveta
Tvrdoća je osobina da se drvo suprotstavlja prodiranju nekog drugog tela u
njegovu masu, različita je u različitim pravcima.

Tvrdoća zavisi od:

- botaničke vrste,
- anatomske građe,
- vlažnosti,
- sadržaja smole u drvetu,
- lokalitetu uzimanja uzoraka.

U oceni tvrdoće drveta obično se uzimaju u obzir tri stepena:

- tvrdo (bukovina, hrastovina i brestovina)

- polutvrdo (ariš i bor)
- meko drvo (jelovina, smrekovina).

Tvrdoća je od posebne važnosti jer od stepena tvrdoće zavisi obradivost drveta.

 Čvrstoća na zatezanje paralelno vlaknima, čvrstoća
na pritisak paralelno vlaknima i čvrstoća na
Čvrstoća drveta pritisak upravno na vlakna- komparacija

Čvrstoća na pritisak paralelno vlaknima i čvrstoća

na pritisak upravno na vlakna

Čvrstoće na savijanje i čvrstoće na smicanje nekih vrsta drveta

Prosečne vrednosti čvrstoća drveta pri pritisku
4) FIZIČKO-HEMIJSKA SVOJSTVA DRVETA:

trajnost drveta, zapaljivost drveta.

Trajnost drveta je karakteristika drveta da se odupire štetnom delovanju atmosferilija i raznih hemijskih supstanci,
štetočina biljnog i životinjskog porekla. Na trajnost drveta najviše utiče mesto i način upotrebe. Ona zavisi od vrsti
drveta, a najbitniji faktor trajnosti drveta je sadržaj vode u njemu.

TIMBER SPACIES / VRSTE DRVETA

1. VEOMA TRAJNE: 2. TRAJNE: 3. SLABO TRAJNE:
Very durable Durable Low durable

Larch/Ariš Spruce/Smreka Beech/Bukva

Oak/Hrast Pine/Bor Maple/Javor

Ulmus/Brest Fir/Jela Birch/ Breza

Acacia/ Bagrem Ash/Jasen Linden/Lipa

Chestnut/Divlji kesten Poplar/Topola

 DURABILITY OF TIMBER / TRAJNOST DRVETA

Drvo traje u godinama

Izloženo uticaju vazduha
Timber spacies/ U prostorijama
Vrsta drveta Bez dodira sa zemljom u kojima je Potopljeno u
U dodiru sa zaštićeno od slatku vodu
zemljom otkriveno pod krovom vlage

Hrast
Kesten
dostiže do 500 godina i
1. Brest 8-12 60-120 200 i više
500 godina više
Bagrem
Grab
Jasen
dostiže do 50-100
2. Breza 4-6 20-60 100 i više
500 godina godina
Javor
Bukva
Platan
dostiže do manje od 50
3. Topola manje od 4 manje od 30 50 i više
500 godina godina
Vrba
Lipa
Ariš dostiže do 500 godina i
4. 8-12 50-100, 40-80 150 i više
Bor 500 godina više

dostiže do manje od 50
5. Jela <4 30-50 50 i više
500 godina godina
 Metode povećanja trajnosti
• New regulation has mean the introduction of new products.
• Chemical treatment (pressure impregnation or surface applied)-hemijski
tretman impregnacijom pod pritiskom i premazivanjem
• Thermowood (heat treated, no chemical treatment)-termotretiranje
• Accoya (modified wood)-modifikovano, hemijski izmenjeno drvo.
ANGLE TO ENVISAGE TO PROTECT THE BEAM
VENTILATION IN JOINTS

JOINT WITH CONCRETE SUPPORT

MINIMIZATION OF SURFACES OF CONTACT

BAD JOINT DESIGN AND GOOD JOINT DESIGN
 Fretheim bridge at Flam in Norway, built 2015.

Neumattbrücke (Burgdorf) built 2013, Switzerland

Aset Bridge in Norway, built 2014.

 Požarna otpornost
Ponašanje aluminijuma, čelika i drveta u požarnim uslovima
(požarno opterećenje).

Otpornost na požar drvenog i čeličnog stuba

Resistance to fire
Type of protection Timber column, 15/15 cm, Steel column, profile HN-
height 230 cm 100, height 250 cm Drveni i čelični stub posle
Unprotected column 52 min 10 min požarnog dejstva

Gypsum protection of 1 cm 81 min 60 min

Gypsum protection of 2 cm 118 min 95 min