9 klasa CZYTANIE

Piątka dla zwierząt to ustawa o ochronie zwierząt, która wywołała w Polsce falę
protestów. Dotyczy zwierząt domowych i futerkowych. Dzięki ustawie poprawi się
los zwierząt bezdomnych w schroniskach, 1.[.........]. Mogą je prowadzić tylko
organizacje ochrony zwierząt działające non profit oraz samorządy lokalne. Dziś
gmina płaci schronisku od sztuki, zatem wielu placówkom zależy na jak największej
ilości podopiecznych, 2.[.........]. Brak też uczciwej kontroli. Kolejna grupa zwierząt,
którym pomoże ustawa, to zwierzęta futerkowe. Projekt ustawy zakłada 3.[.........], z
wyjątkiem królika. Wzbudziło to gwałtowny 4.[.........]., którzy twierdzą, że ustawa
zruinuje ważną gałąź gospodarki. Z najnowszych danych wynika jednak, że w Polsce
5.[.........]. Obecnie na 810 (ośmiuset dziesięciu) takich fermach żyje ponad 6,7 mln
(sześć i siedem dziesiątych miliona) zwierząt. Zmiany w prawie będą dotyczyć także
wprowadzenia całkowitego 6.[.........]. Zakaz ten wprowadziło już 15 państw na
świecie. Jeśli chodzi o ubój rytualny, piątka dla zwierząt dopuszcza go na potrzeby
lokalnych wspólnot religijnych. W Polsce przez rok 7.[.........], ale Trybunał
Konstytucyjny zniósł go w 2014 roku. 3 Zwierzęta gospodarskie mogą być też 8.
[.........] przez organizacje ochrony zwierząt, w asyście policji. Organizacje będą
traktowane jako strona w sprawach karnych o 6 dręczenie zwierząt. 9.[.........], dlatego
tematy takie jak zakaz wykorzystywania dzikich zwierząt w cyrkach czy zakaz
hodowli zwierząt na futra, 10.[.........], dzięki któremu można zdobyć grono nowych
wyborców.
A. liczba ferm zwierząt futerkowych maleje
B. W ciągu ostatnich kilkunastu lat wzrosła wśród Polaków wrażliwość na los
zwierząt C. zakazu wykorzystywania zwierząt w celach rozrywkowych i
widowiskowych
D. ustawa bowiem zakazuje prowadzenia schronisk dla zysku
E. wprowadzenie zakazu hodowli zwierząt futerkowych w celu pozyskania z nich
futer
F. odbierane dręczycielom
G. żyjących często w bardzo złych warunkach
H. stały się ważnym politycznym narzędziem
J. obowiązywał całkowity zakaz uboju rytualnego
K. sprzeciw właścicieli ferm futerkowych

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
F

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
F D G E K A C B F J H
11 klasa słuchanie

"Panorama Racławicka" – historia na płótnie

Monumentalny olej na płótnie przedstawia bitwę pod Racławicami. Pomysłodawcą
uwiecznienia zwycięstwa armii polskiej pod dowództwem gen. Tadeusza Kościuszki
nad rosyjskimi wojskami był znany lwowski malarz Jan Styka. Do pomocy zaprosił
Wojciecha Kossaka.
5 czerwca 1894 roku we Lwowie po raz pierwszy wystawiono gotowy obraz.
"Panoramę Racławicką" zamówiła w 1893 roku Rada Miasta Lwowa. Obraz miał
powstać z okazji 100. rocznicy insurekcji Kościuszkowskiej i zwycięskiej bitwy pod
Racławicami. Projektem dowodził Jan Styka, który do współpracy zaprosił
Wojciecha Kossaka i innych malarzy. Obraz miał być główną atrakcją na otwarciu
Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie.
Rocznica insurekcji była jednym z tych wielkich przedsięwzięć ówczesnej polskiej
elity, która pobudzała ducha narodowego, przypominała przeszłość historyczną,
przypominała dni chwały i sławy.
W tym czasie tworzenie panoram było zjawiskiem popularnym w Europie.
Szczególnie do przedstawiania na dziełach tych rozmiarów nadawały się sceny bitew
czy wydarzeń o charakterze religijnym. Malowidło dzięki specjalnej perspektywie,
owalnemu kształtowi i oświetleniu "przenosi" widza w inną rzeczywistość i inny
czas. "Panorama Racławicka" ma wymiary 15x114 metrów. "Panorama" jest nie
tylko symbolem obrony wielkich ideałów wolności i godności narodowej, ale to jest
też symbol demokracji. Dlatego ten obraz jest tak ogromnie wymowny.
Przez lata toczył się spór o to, kto namalował więcej. Po śmierci Jana Styki
główne zasługi przypisywał sobie Wojciech Kossak. Historyk sztuki Kazimierz
Olszański obliczył, że spod pędzla Kossaka pochodziło 70% obrazu. W czasie
pierwszych miesięcy po otwarciu "Panoramy Racławickiej" zwiedziło ją kilkaset
tysięcy ludzi. W 1912 roku groziło jej pocięcie na kawałki i rozdzielenie miedzy
akcjonariuszy upadłej spółki, która była jej właścicielem. Władze miasta Lwowa
jednak odkupiły obraz. Z kolei w 1918 roku podczas walki o Lwów w malowidle
powstaje ponad 700 dziur. Po wojnie zabezpieczone, ale już zniszczone dzieło
próbowano na powrót odtworzyć dla społeczeństwa.
Przez lata obraz nie mógł odzyskać dawnego blasku. Dopiero trzeci Społeczny
Komitet Panoramy Racławickiej zawiązany w 1980 roku pod przewodnictwem
byłego rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Alfreda Jahna doprowadził
sprawę do końca. Przede wszystkim we Wrocławiu pobudowano rotundę, a 25
konserwatorów zaczęło prowadzić prace rekonstrukcyjne, które trwały 5 lat.
Ponowne otwarcie "Panoramy Racławickiej" nastąpiło dopiero 14 czerwca 1985
roku.

Proszę wysłuchać dwa razy tekstu i zaznaczyć, czy poniższe zdania są prawdziwe (P),
czy fałszywe (F).
 P F
1. „Panorama Racławicka” powstała w XVIII wieku
2. W XX wieku tworzenie panoram było zjawiskiem
popularnym w Europie.
3. „Panorama Racławicka” powstała z okazji 100 rocznicy
Bitwy Pod Racławicami
4. "Panorama Racławicka" ma wymiary 15x115 metrów
5. W czasie pierwszych miesięcy po otwarciu "Panoramy
Racławickiej" zwiedziło ją kilka tysięcy ludzi.
6. Ponowne otwarcie "Panoramy Racławickiej" nastąpiło
we Wrocławiu w rotundzie
7. Prace rekonstrukcyjne nad obrazem trwały ponad 5 lat.
8. "Panorama" jest symbolem obrony wielkich ideałów
wolności i godności, symbol demokracji.
9. Malowidło dzięki specjalnej perspektywie,
prostokątnemu kształtowi i oświetleniu "przenosi"
widza w inną rzeczywistość i inny czas.
10. Rocznica insurekcji była jednym z wielkich
przedsięwzięć polskiej elity, która przypominała
przeszłość historyczną, przypominała dni chwały i
sławy.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
F F P F F P F P F P
10 KLASA SŁUCHANIE

OKOLICZNOŚCI DEBIUTU LITERACKIEGO BRUNONA SCHULZA

Bruno Schulz, którego uznaje się dzisiaj za jednego z najwybitniejszych
nowatorów prozy polskiej, debiutował jako autor w pełni dojrzały, mając ponad
czterdzieści lat. Pierwszy tom jego opowiadań został opublikowany dzięki
wstawiennictwu Zofii Nałkowskiej.
Mimo skąpych informacji okoliczności prozatorskiego debiutu Schulza z
grubsza można odtworzyć. Historia ta wiąże się z Warszawą, z Nowym
Światem, gdzie pod numerem 33 znajdował się pensjonat rzeźbiarki Magdaleny
Gross. Tego właśnie adresu tyczy świadectwo Alicji Giangrande, malarki.
„W wielkanocną niedzielę [1933 roku] przy świątecznym stole spostrzegłam
siedzącego między mną a Magdaleną małego, szarego, chaplinowatego
człowieczka. Przedstawia się nieśmiało i ledwie dosłyszalnie: «Bruno Schulz»,
nazwisko, które nie mówiło nam nic. Magdalena pyta go, po co przyjechał do
Warszawy. «Skorzystałem z pociągu ‘Dancing, narty, bridge’, który przejeżdżał
przez Drohobycz, gdzie jestem nauczycielem rysunku». «Gra pan w bridge’a? A
może pan jeździ na nartach lub tańczy?» - pyta Magdalena ubawiona. «Ale
skąd! Przyjechałem, bo mi powiedziano, że tutaj można spotkać pisarzy i
krytyków». I wytłumaczył nam, że przywiózł książkę, którą właśnie skończył.
Nauczyciel rysunków spojrzał Magdalenie prosto w oczy i powiedział
zdecydowanym tonem: «Mój los zależy od pani. Wiem, że pani przyjaźni się z
Zofią Nałkowską i jeżeli pani ją o to poprosi, [ona] zgodzi się mnie przyjąć.
Proszę, niech pani to zrobi i to od razu – mam tylko dzisiejsze popołudnie,
wracam wieczorem tym samym pociągiem, więc nie mogę tracić czasu».
Magda poszła zatelefonować do Nałkowskiej, która wówczas była szarą
eminencją największego wydawnictwa «Rój». Po chwili triumfalnie oznajmiła
Schulzowi, że Nałkowska czeka na niego. Gdy wsiadał do taksówki, nagle się
odwrócił: «A moja walizeczka?» Walizeczka z rękopisem została na górze! W
całym tym wzruszeniu o mało jej nie zapomniał.
Mniej więcej po godzinie wrócił mówiąc: «Kazała mi przeczytać parę
pierwszych stron, a potem powiedziała, żebym jej zostawił całość, że chce ją
przeczytać sama. To wspaniała kobieta!»
We troje czekaliśmy w moim pokoju na werdykt. Wreszcie o siódmej
wieczorem nadeszła tak oczekiwana wiadomość. Twarz Magdaleny rozbłysła.
Odłożyła słuchawkę i powtórzyła nam słowa Nałkowskiej: «Jest to
najsensacyjniejsza rewelacja literacka z jaką się zetknęłam. Jutro biegnę do
wydawcy załatwiać, co należy». Manuskryptem, który Schulz przyniósł w swej
walizeczce, były «Sklepy cynamonowe»”.
Na podst.: Wiesław Budzyński, Schulz pod kluczem, Bertelsmann Media Sp. z o.o., Warszawa 2001.

Proszę wysłuchać dwa razy tekstu i zaznaczyć, czy poniższe zdania są prawdziwe (P),
czy fałszywe (F).
Okoliczności debiutu literackiego Brunona Schulza P F
 0. Bruno Schulz jest uważany za jednego z najwybitniejszych
X
nowatorów poezji.
11. Schulz miał ponad czterdzieści lat, gdy ukazała się jego pierwsza
książka.
12. Świadectwo dotyczące okoliczności debiutu Schulza
przedstawiła rzeźbiarka Alicja Giangrande.
13. Schulz był nauczycielem rysunku w Drohobyczu.

14. Schulz przyjechał do Warszawy wyłącznie po to, żeby spotkać

się z Nałkowską.
15. Schulz przyjechał do stolicy na jeden dzień.

16. Wydawnictwo „Rój” nie brało pod uwagę opinii Nałkowskiej o

literaturze współczesnej.
17. Schulz zostawił w pensjonacie Magdaleny Gross walizeczkę z
rękopisem.
18. Nałkowska nie chciała czytać całego rękopisu Schulza.

19. Nałkowska odmówiła Schulzowi pomocy przy wydaniu jego

prozy.

20. Tekstem Schulza, który ukazał się dzięki wstawiennictwu

Nałkowskiej były Sklepy cynamonowe.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
F

9 KLASA SŁUCHANIE

Tajemnica zamku w Niedzicy

Zamek w Niedzicy to popularna atrakcja turystyczna w Polsce. Wiąże się z nim wiele
legend, opowieści i tajemnic. Jedna z nich dotyczy skarbu Inków.
Historia Inków na zamku w Niedzicy bierze swój początek w XVIII wieku. Wtedy to
Sebastian Berzeviczy - potomek właścicieli niedzickiego zamku - wyruszył w świat. Wędrował,
walczył w różnych wojnach, był też korsarzem na usługach króla Hiszpanii. W końcu trafił do
Ameryki Południowej, gdzie poślubił wysoko urodzoną Indiankę. Mieli jedno dziecko – córkę
Uminę. Wyszła ona za mąż za inkaskiego wojownika Andreasa, spokrewnionego ze słynnym
Tupakiem Amaru, władcą Inków.
Inkowie byli bardzo źle traktowani przez Hiszpanów i często się buntowali. Kiedy w 1781
roku wybuchło kolejne powstanie, to Andreas stanął na jego czele. Po upadku powstania Andreas,
Umina i ich syn Antonio Unkas znaleźli się w niebezpieczeństwie. Byli oni bowiem dziedzicami
legendarnego złota Inków.
Sebastian Berzewiczy wiedząc, że w Ameryce nie zaznają spokoju, zabrał córkę, jej męża i
wnuka i uciekł do Włoch. Jednak i tam ścigał ich zły los – pewnej nocy w tajemniczych
okolicznościach Andreas został zasztyletowany. Wtedy Sebastian postanowił wrócić w rodzinne
strony. Zatrzymał się z córką i wnukiem w Nidzicy.
Niestety, podczas nieobecności Sebastiana na zamek wdarli się Hiszpanie i zabili Uminę.
Zdecydowano wówczas, że jej syn powinien zniknąć. Adoptował go Wacław Benesz, bratanek
Sebastiana. Akt adopcji Antonia Unkasa spisano w obecności przedstawicieli Prześwietnej Rady
Inków. Sporządzono także jego kopię w języku i piśmie Inków.
Antonio Unkas ożenił się z Polką i żył spokojnie, nie zajmując się swoim dziedzictwem ani
legendami związanymi ze skarbem. To samo przykazał swoim synom, a oni – swoim.
Nie wszystkie dzieci są jednak posłuszne. Prawnuk Unkasa, Andrzej Benesz, zainteresował
się swoim dziedzictwem. To on odnalazł w 1946 roku w Krakowie akt adopcji, w którym wyczytał
informacje o jego kopii w języku Inków. Niedługo potem – podobno – odnalazł w Niedzicy inkaski
dokument zawierający także informacje o ukrytym skarbie i przekazał go przedstawicielom
Ameryki Południowej. Wtedy właśnie ślad po tym dokumencie zaginął i nikt go później nie
widział. Nie wiadomo zatem, czy w okolicach Niedzicy lub na samym zamku ukryto inkaskie złoto
nazywane przez Indian „łzami słońca”.1
1
Na podstawie stron: http://poznajpolske.onet.pl/malopolskie/zamek-w-niedzicy-i-tajemnica-skarbu-inkow/x6qnx
http://www.pieniny.com/pl/io308/legenda-o-testamencie-inkow-i-skarbach-w-jeziorze-titicaca

1. Proszę wysłuchać dwa razy tekstu i zaznaczyć, czy poniższe zdania są

prawdziwe (P) czy fałszywe (F).

Tajemnica zamku w Niedzicy P N

0. Legenda o skarbie Inków jest związana z zamkiem w Niedzicy X

1. Sebastian Berzewiczy podróżował po świecie.

2. Ożenił się z Hiszpanką wysokiego rodu.
3. Jego córka została żoną przywódcy inkaskiego powstania przeciwko
Hiszpanom.
4. Po upadku inkaskiego powstania Sebastian z rodziną pojechał do
Ameryki.
5. We Włoszech jego zięć został zabity.
6. Sebastian z córką i wnukiem zamieszkał w Niedzicy.
7. Wnuk Sebastiana został adoptowany przez Wacława Benesza, bratanka
Sebastiana.
8. Wnuk Sebastiana zawsze interesował się swoim dziedzictwem.
9. Inkaski dokument odnaleziono w Krakowie w 1946 roku.
10. Znalazca ukrył ten dokument.

10 KLASA CZYTANIE

Proszę uzupełnić luki w tekście, wybierając najlepszą spośród podanych w

tabeli pod tekstem możliwości.

_______/ 10 p.

Wolimy e-czytać czy e-słuchać?

Popularność książek w …wersji…0 elektronicznej stale rośnie. Kiedy po nie
…………………………1, wolimy je czytać, niż ich słuchać – wynika z przeprowadzonej
przez księgarnię Virtualo akcji „Bitwa e-book vs audiobook”.Czytelnicy mieli do wyboru
najgłośniejsze tytuły z różnych kategorii: od
fantastyki, przez literaturę faktu po kryminały. Na …………………………2 akcji na
jeden dzień zrównano ceny wybranych e-booków i audiobooków, tak aby czytelnik
podczas wyboru książki …………………………3 wyłącznie preferencjami dotyczącymi
sposobu czytania/słuchania, a nie ceną. W wirtualnej bitwie zdecydowanie wygrały
e-booki, bo aż 75% procent klientów zdecydowało się na ich zakup.
Akcja na Virtualo.pl wspierana była poprzez aplikację na Facebooku, w ramach
której …………………………4 portalu społecznościowego mogli oddać
…………………………
5 na preferowany rodzaj książki, czyli na e-booka lub
audiobooka. Tutaj też zdecydowanie wygrały e-booki, na które głosowało 73%
respondentów. Uczestnicy akcji podkreślali przede wszystkim, że są "wzrokowcami", a
nie "słuchowcami" i …………………………6 im się skupić na tekście, który sami
czytają, niż na tym czytanym przez kogoś innego. Wśród …………………………7
audiobooków wymieniana była m.in. możliwość słuchania ich w każdym miejscu i o
każdej porze, nawet gdy ręce ma się zajęte np. prowadzeniem samochodu.
Wyniki akcji …………………………8 pokazują, że wolimy książkę e-czytać niż
słuchać. Nawet po zrównaniu cen na te same tytuły, klienci chętniej wybierali e-booka
niż audiobooka. Wraz ze …………………………9 dostępności urządzeń (czytników,
tabletów, smartfonów, odtwarzaczy mp3) umożliwiających odczytywanie książek w
wersji elektronicznej, popularność zarówno e-booków, jak i audiobooków będzie cały
czas rosła. Jednak pod względem zapisu to e-book niezmiennie będzie bliższy tradycyjnej
wersji drukowanej i zapewne w związku z tym będzie cieszył się niezmiennie większym
…………………………10 wśród e-czytelników.
http://www.chip.pl/news/rozrywka/rozrywka/2014/09/e-book-kontra-audiobook

0. A. wersji B. stronie C. stanie

1. A. bierzemy B. sięgamy C. dostajemy
2. A. normy B. zakresy C. potrzeby
3. A. kierował się B. interesował się C. zadowalał się
4. A. klienci B. użytkownicy C. obserwatorzy
5. A. wybór B. znak C. głos
6. A. lepiej B. łatwiej C. prościej
7. A. zalet B. wad C. rodzajów
8. A. jednoznacznie B. nieznacznie C. wieloznacznie
9. A. zrównaniem się B. zmniejszaniem się C. zwiększaniem się
10
A. zainteresowaniem B. zauważaniem C. zachwytem
.

0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
A

Gdzie i za ile pracują studenci?

Zaraz po przyjeździe na studia do dużego miasta młodzi ludzie stwierdzają, że życie
studenckie potrafi być naprawdę drogie. Skończyły się czasy, kiedy można było do samego
dyplomu być na …b…0 u rodziców. W wielu krajach nawet studenci z zamożnych rodzin
pracują, a nierzadko ………1 na naukę kredyt. W Polsce 52 % studentów rozpoczyna pracę
już na pierwszym roku. Jedni dlatego, że chcą być samodzielni, inni ze względu na trudną
sytuację finansową, a jeszcze inni, żeby dorobić sobie do ………2 i mieć na markowe ubrania,
kosmetyki czy wyjścia z kolegami.
Praca, jaką wykonują studenci zaoczni i dzienni, różni się. Ci pierwsi nierzadko
pracują na pełny etat we wszystkich niemal ………3. Studenci dzienni nie mają aż tyle
wolnego czasu. Mają zajęcia w ciągu dnia i dlatego pracują popołudniami lub w weekendy:
wtedy ………4, np. tych, którzy studiują zaocznie.
Praca w ………5 – w sieciowych restauracjach, pubach i lokalnych knajpkach – to
jedna z najczęściej podejmowanych przez studentów aktywności zawodowych. Ale nie
jedyna. Wiele osób próbuje sobie dorobić i rozdaje ulotki lub pracuje w sklepach na pół
etatu. Dorabiają też pracą w telemarketingu i opieką nad dziećmi. Zdolni studenci często
decydują się na udzielanie ………6. Zarobić można nieźle – w zależności od przedmiotu od
20 do 50 zł za godzinę. Godziny pracy są bardzo elastyczne.
Dziś rynek pracy oferuje młodym ludziom wiele możliwości, bo studenci są bardzo
atrakcyjni dla pracodawców. Nie ………7 umowy o pracę, nie korzystają z urlopów, nie
trzeba za nich płacić składek emerytalnych i zdrowotnych.
Studenci kierunków wymagających udziału w wielu zajęciach i przyswojenia
ogromnej ilości materiału – na przykład przyszli medycy – najczęściej rezygnują z pracy
zarobkowej w trakcie roku ………8. Zarabianie pieniędzy przekładają na wakacje.
Wyjeżdżają wtedy do Anglii, Irlandii lub USA. Ci, którzy decydują się na pracę w kraju,
pracują ………9 w modnych kurortach, głównie w branży turystycznej.
Z relacji młodych ludzi wynika, że chętnie podejmują pracę, ale równie chętnie ją
zmieniają. Główny powód to niskie stawki i nuda, która szybko dopada studentów przy
wykonywaniu ………10 pracy. Bardzo mały odsetek studentów podejmuje pracę zgodną
z kierunkiem studiów, a szkoda.
(Na podstawie artykułów: M. Domoń, Gdzie i za ile pracują studenci?, [online] [dostęp 19 marca 2014],
dostępny w Internecie: http://finanse.wp.pl.).
Test podstawowy A-2015
7
Proszę uważnie przeczytać tekst, a potem zaznaczyć prawidłowe odpowiedzi.
0. a. głowie b. garnuszku c. plecach d. sercu
1. a. udzielają b. spłacają c. pożyczają d. zaciągają
2. a. wynagrodzenia b. pensji c. kieszonkowego d. premii
3. a. zawodach b. specjalizacjach c. specjalnościach d. firmach
4. a. zastępują b. eliminują c. eksmitują d. odciążają
5. a. turystyce b. hotelarstwie c. gastronomii d. handlu
6. a. konsultacji b. korepetycji c. pomocy d. rad
7. a. czytają b. domagają się c. rozumieją d. analizują
8. a. kalendarzowego b. szkolnego c. podatkowego d. akademickiego
9. a. wyjątkowo b. zawodowo c. sezonowo d. umysłowo
10. a. łatwej b. codziennej c. swojej d. rutynowej

0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
b

Rozumienie ze słuchu ……../ 10 p.

Proszę wysłuchać tekstu, który zostanie odczytany dwa razy. Podczas
słuchania proszę wykonać poniższe zadania.
1. Proszę odpowiedzieć na pytania.
1) Gdzie mieści się oddział łódzkiego Muzeum Sztuki?
…………………………………………………………………………………………………..
2) Na czym polega niezwykłość przygotowywanej przez muzeum akcji społecznej?
…………………………………………………………………………………………………..
3) Kto zostanie zaproszony do udziału w muzealnym projekcie?
…………………………………………………………………………………………………..
4) W jakie przedmioty zostaną wyposażeni uczestnicy akcji?
…………………………………………………………………………………………………..
5) Co oznacza stwierdzenie, że uczestnicy będą robić, co im się podoba?
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
______/ 5 p.

2. Proszę zaznaczyć stwierdzenia prawdziwe literą P i stwierdzenia

fałszywe literą F.
1) Centrum Manufaktura jest usytuowane w eleganckiej łódzkiej dzielnicy.

2) Doniesienia z przebiegu akcji będą publikowane w specjalnej

gazetce.

3) Organizatorzy akcji mają nadzieję, że mieszkańcy dzielnicy polubią Muzeum Sztuki.

4) Jeśli eksperyment się powiedzie, to muzeum zmuszone będzie

obniżyć artystyczny poziom prezentowanych wystaw.

5) Muzeum walczy o zwiedzających, ponieważ na razie jego

ekspozycje nie cieszą się większą popularnością.
.……….
______/ 5 p.

ROZUMIENIE TEKSTU ……../10 p.

Proszę przeczytać tekst , a następnie wykonać zadania.

a) Słowo „obciach”, wywodzące się z języka dawnej więziennej grypsery, czyli

gwary
więziennej, oznaczało przyłapanie kogoś na gorącym uczynku. Na początku lat 70.
Subkultura gitowców przeniosła zwyczaje grypsery z więzień i zakładów
poprawczych poza ich bramy i obciach zaczął wchodzić do standardowej mowy
młodzieżowej, przy czym pierwotne znaczenie ulegało systematycznej modyfikacji.
Słowo oderwane od swojego pierwotnego kontekstu i używane przez inne
środowiska zyskało z początku sens przyłapania kogoś na czymś wstydliwym,
niestosownym, by wreszcie zafunkcjonować jako synonim czegoś nieadekwatnego w
stosunku do kultywowanego przez grupy wzorcotwórcze gustu. Jak widać, na
początku była obawa złodzieja przed wpadką, na końcu zaś lęk przed wykluczeniem
z dobrego towarzystwa.
b) Poczucie obciachu istnieje tylko wtedy, jeśli istnieje owo dobre towarzystwo
wyznaczające miarę atrakcyjności i przyzwolenia, orzekające, co aktualnie jest na
topie, a czego należy się wystrzegać. Dziś grupy wzorcotwórcze i jednostki pełniące
rolę przywódców opinii raczej reklamują niż informują. Istnieje wiele różnych
środowisk i nisz kulturowych, z których każda dysponuje swoimi propagatorami
mody, stylu życia czy gustu estetycznego.
c) I tak uchodzący za symbol twórcy obciachowego Michał Wiśniewski, dla setek
tysięcy swoich fanów pozostawał idolem, a jego piosenki wpisywały się
najwidoczniej w gust masowy, o czym świadczyły tłumy na koncertach i rekordowe
nakłady płyt. W tym samym czasie stali bywalcy muzycznych klubów warszawskich
bawili się przy muzyce zupełnie nieznanej szerszemu ogółowi.
d) W grę wchodzi zresztą nie tylko różnica między gustem masowym a niszowym,
ale
także różnice międzyniszowe. W ostatnich paru latach dała o sobie znać niechęć
modnego do niedawna stylu emo do fanów rocka gotyckiego. Choć oba te
środowiska fascynowała podobna w gruncie rzeczy ciężka i ponura muzyka, wśród
gotów nazwa emo funkcjonowała na zasadzie prześmiewczego przytyku (Nie bądź
taki emo), natomiast dla emo goci właśnie byli przykładem obciachu jako
reprezentanci stylu przebrzmiałego.
e) Poznański polonista Mariusz Wesołowski zaproponował taką oto definicję:
„Obciach to
Szkoły polskie C 5każda niezamierzenie nieudana, nieświadomie bezwstydna próba
pozostawania w określonym porządku, sprowadzająca się do groteskowego wyjścia
poza ten porządek. Wielość porządków powoduje wielość obciachów”.
f) Aktualny stan popkultury w Polsce zmierza do uwznioślenia obciachu. Telewizja
popularyzuje uchodzący kiedyś za szczyt obciachu taniec towarzyski, a na studenckie
juwenalia zaprasza się zespoły disco polo. Wszystko jest dopuszczalne, a obciach
zwycięża.
[na podstawie: Mirosław Pęczak,Obciach uwzniośniony, Polityka nr 8, 21 lutego
2009]

PROSZĘ ZAZNACZYĆ AKAPITY (A – F), W KTÓRYCH AUTOR TEKSTU

MÓWI:

1. kiedy istnieje poczucie obciachu ………

2. o tym, że artyści, uważani w pewnych środowiskach za

obciachowych, cieszą się popularnością wśród swoich fanów ………

3. w jakim środowisku słowo obciach zostało użyte po raz pierwszy ………

4. o telewizji jako medium popularyzującym formy rozrywki uważane do

niedawna za obciachowe ………

5. o wzajemnej niechęci reprezentantów różnych subkultur ………

_____/ 5.

c. przestaje być postrzegany tak, jak dotychczas, jest coraz częściej akceptowany

_____/ 5 p

Proszę połączyć pojęcia z kolumny A z definicjami umieszczonymi w

kolumnie B. Uwaga! Dwa pojęcia są zbędne (niepotrzebne)
_______/ 5p. (5 x 1 p.)

zespół wierzeń wyznawanych przez dane

Groteska
społeczeństwo
cytat poprzedzający tekst utworu; często
Tren
klucz do interpretacji
kategoria estetyczna charakteryzująca się
przemieszaniem pierwiastków komicznych
Aforyzm
i tragicznych, fantastyki, absurdu i
karykatury
Apostrofa utwór liryczny poświęcony osobie zmarłej
bezpośredni, patetyczny zwrot do kogoś lub
Mitologia
czegoś
utwór wywodzący się z twórczości ludowej,
Ballada łączący w sobie elementy liryki, epiki i
dramatu (synkretyczny)
Motto
Poemat dygresyjny

0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
C

A.
doktryna filozoficzna głosząca spokój duszy i
Groteska eliminację
namiętności
związek dwóch opozycyjnych znaczeniowo
Sonet wyrazów np.
gorący lód
 kategoria estetyczna charakteryzująca się
przemieszaniem
Epikureizm pierwiastków komicznych i tragicznych,
fantastyki, absurdu
i karykatury
zdanie, wyrażające pewną myśl lub naukę,
Oksymoron odnoszące się do
określonej sytuacji życiowej
Stoicyzm gatunek literatury dydaktycznej
gatunek poezji lirycznej o charakterze
Przysłowie
opisowo-refleksyjnym
Dedykacja
Bajka