Мұнай және газ ұңғыларын бұрғылау

№6 дәріс
Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Оқытушы: Молдабеков Мурат Сманович,д-р.PhD,

ассист.проф. «Мұнай Инженериясы» кафедрасы

m.moldabekov@satbayev.university
moldabekov_ms@mail.ru
 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Ұңғы құрылмасын жобалауды қабат

қысымының аномальдық коэффициенті Ка
және жұту (немесе гидравликалық
жарылу) қысымы индекстерінің Кж
тереңдік бойына өзгеру мәліметтері
бойынша – біріктірілген график
тұрғызудан бастайды. Осы график арқылы
бұрғылау шартына сәйкес келмейтін
(сиыспайтын) аралықтар анықталады.
 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Әр аралық үшін қазу кезінде жуу сұйығының

жұтылуының мұнай-газ өнімдерінің көтерілуін
болдырмау үшін жуу сұйығының қажетті тығыздығын
тағайындайды. Әр аралықта төменгі шарт орындалуы
тиіс:
а < < ж

мұнда Ка - қабат қысымының аномалдық

коэффициенті;
- жуу сұйығының салыстырмалы тығыздығы,
= б/ с;
Кж - жұту қысымының индексі.
 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Қабат қысымы мен жұту қысымының мәндері

бойынша а , ж , анықталынады:

мұнда Рқ, Рж – қабат және жұту қысымы, Па.

ρс- су тығыздығы, кг/м3
ρс=1000 кг/м3
z- белгілі тереңдік, м
g- еркін түсу үдеуі, м/с2
g= 9.8·10 м/с2
 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Тереңдік, м ≤1200 1200-2500 >2500

Кр 1,1-1,15 1,05-1,1 1,04-1,07
Жұту қысымының мәліметтері болмаған
жағдайларда Кж – мәнін төмендегі формула бойынша
анықтауға болады:

а, ж, мәндері бойынша сәйкестік графигі

тұрғызылады
Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері
 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері
Тұрғызылған график бойынша анықталған бұрғылау шартына сиыспайтын
аралықтарға шегендеуші құбырлар тізбектері түсіріліп, бекітілуі тиіс.
Ұңғыға түсірілетін шегендеуші құбырлар тізбектерімен олардың орнын
қазуға қажетті қашаулар диаметрі төмендегідей таңдалынып алынады.
Алдымен пайдалану тізбегінің диаметрі ұңғының түрі (газ, мұнай) мен оның
өнімділігіне (дебитіне) байланысты анықталады, сол бойынша пайдалану
тізбегінің орнын қазуға қажетті қашау диаметрі анықталады

мұнда dм - пайдалану құбырлар муфтасының диаметрі, мм;

Δ - шегендеуші құбырлар муфтасы мен ұңғы қабырғасы арасындағы
саңылау;
Δ - мәнін төмендегідей қабылдауға болады:
dc, мм 114-127 140-168 178-245 277-299 324-351 377-508
Δ, мм 5-15 10-20 10-25 15-30 20-40 20-30

есептелген қашау диаметрі МеСТ – 20692 бойынша анықталады

 Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері

Пайдалану тізбегінің алдында түсірілетін шегендеуші

тізбектің ішкі диаметрі анықталады:

ал сыртқы диаметрі:

мұнда B - қашау мен сол қашау өтетін шегендеуші

тізбектің ішкі беті арасындағы саңылау:
- шегендеуші құбырлардың қабырға қалыңдығы, мм.
есептелінген құбыр диаметрі МеСТ-632 бойынша
анықталынады.
Ұңғы құрылмаларын жобалау принциптері
Газ және газоконденсатты ұңғылар құрылмаларын
жобалау өзгешеліктері

Таза газ немесе газоконденсатты ұңғыларды бекітудің мұнай

ұңғыларын бекітуге қарағанда, біраз ерекшеліктері бар.
Олар:
1. Газдың жылжымалығының өте микро саңылаулардан
өтіп кете алатындығында, сонымен қатар шегендеуші
құбырлардың бұрандалы қосылыстарының тығыз
жалғанбауы.
2. Ұңғыларды пайдалану барысында, ұңғы түбіне қысым
беретін сұйықтың жоқтығы.
3. Пайдалану тізбегі ішіндегі газ қысымының ұңғы түбінен
сағасына дейінгі аралықта жоғарылылығы.
Газ және газоконденсатты ұңғылар құрылмаларын
жобалау өзгешеліктері

Бұл айтылған ерекшеліктер газ, гозоконденсатты

ұңғыларға түсірілетін шегендеуші тізбектердің беріктігі
мен саңылаусыз бекітілуіне көтеріңкі талаптар қоюды
қажет етеді. Сондықтан газ ұңғылар құрылмалары ұңғы
оқпанында, шегендеуші құбырлардың (қосылыс
тұстарында), ұңғы қабырғасы мен тізбек – арасындағы
цемент тасының беріктігін қамтамасыз етуі тиіс.
Газ ұңғыларын бекіту кезінде шегендеуші тізбектер
башмақтары (сағалық және бірінші аралық тізбек)
орналасатын жерлерге ерекше назар аудару қажет.
Газ және газоконденсатты ұңғылар құрылмаларын
жобалау өзгешеліктері
Егер сағалық немесе 1 – аралық тізбегіне превентор қойылатын
болса, мұндай жағдайларда олардың түсіру тереңдіктерін,
превенторды жапқан кездегі ұңғы ішіндегі ең жоғары қысымға
сәйкес алу қажет.
Жабық ұңғы ішіндегі башмақ орналасқан тереңдіктегі газ
қысымы төмендегі формула бойынша есептелінеді:
 Ұңғы құрылмасы мен бекіту сапасына қойылатын
талаптар
Сағалық қысым анықталғаннан кейін суға салыстырмалы қысым
есептелінеді:

Тау жыныстарының гидравликалық жарылу жағдайларын

болдырмау үшін төмендегі шарт орындалуы тиіс:

Шарт орындалмаған жағдайларда башмақтың түсіру тереңдігін

ұзартады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!