3.4.

2020

Laktik Asit

Laktik Asit Geridönüşümü, Laktik Asit  Laktik asit O2 siz ortamda enerji oluşturulması
Eşiği ve Enerji Kullanımı sırasında açığa çıkan atık maddelerdendir.
 Laktik asit kas ve kanda yüksek yoğunluklara ulaşırsa
yorgunluğa yol açar.
 Asit ortam pH ı düşürür ve mitokondrideki bazı enzim

ÖĞR.GÖR.KERIM BAKAN
aktivitelerini engelleyerek karbonhidratların yıkım
oran hızını azaltabilir.

Laktik Asit Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)

 Laktik asit H+ saldığında geri kalan kısım Na+ ve K+ ile tuz
formunda birleşir.
 Anaerobik glikolizde üretilen laktik asit çok çabuk çözünerek tuz-
laktat yapılır.
 Bu nedenle laktat laktik asitin sadece tuzudur. İkisi birbirinden
farklı moleküllerdir.
 Bu bileşik tekrar metabolize edilmek üzere tekrar karaciğere
döner.
 Cori döngüsü veya laktik asit döngüsü, glikolizin son
ürününe H+ iyonunun bağlanması sonucunda oluşan
laktik asidin tuzu olan laktatın tekrar glukoza dönüşmek
için karaciğere gittiği metabolik bir yoldur.
 Bu metabolik yol 1940 yılında Çekya`lı bilim insanları
Carl Ferdinand Cori, eşi Gerty Cori ve Arjantinli fizyolog
Bernardo Houssay tarafından keşfedildi.

Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü) Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)

Anaerobik Kas Glikolizi

 Cori döngüsü kas liflerinde başlar. Dokularda ATP elde resentezi esas
glikozunlaktata çevrilmesiyle sonucunda işlev kazanır.
 Laktat, kaslar tarafından üretilen metabolittir ve iyonlaştırılmış şeklidir,
laktik asit ise ilave bir protona sahiptir.
 Hızlı kas lifleri, hızlı miyosinlerden (40-90 ms) oluşur. Çabuk çaba
harcama işleri için glikozdan O2 siz ortamda H+ iyonu atık maddesi
üretmek sureti ile ATP resentezi gerçekleştirir.

1

Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)
Karaciğerde Glukoneogenez
 Kan yoluyla, laktat karaciğere ulaşır. Yine laktat, laktat
dehidrojenaz enziminin etkisiyle piruvat haline dönüştürülür.
 Son olarak, piruvat, oksidatif fosforilasyon tarafından
resentezlenen ATP‘yi kullanarak, glukoneogenez ile glukoza
dönüştürülür.
 Bu yeni glikoz, glikojen olarak depolanacağı ve ATP resentezi
için kullanılacağı kaslara geri döner.
Glukoneogenez Basamakları
Bu şu şekilde olur;
 Mitokondriyal matrisde piruvat, piruvat karboksilaz enzimi
aracılığıyla oksaloasetata dönüştürülür. Bu adımın bir ATP molekülü
olması gerekir, bu ADP, bir CO2 molekülü olur ve bir tane su. Bu
reaksiyon iki H+ salınıyor.
 Oxalacetate, malat dehidrogenaz enzimi tarafından l-malat'a
dönüştürülür. Bu reaksiyon, NADH ve H molekülüne ihtiyaç duyar.
 L-malat, işlemin devam ettiği sitosolden çıkar. Malate oksaloasetata
geri döner. Bu adım malat dehidrojenaz enzimi tarafından katalize
edilir ve bir NAD molekülünün kullanılmasını içerir+
Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)
 1,3-bifosfogliserat, gliseraldehit-3-fosfat dehidrojenaz ile d-gliseraldehit-
3-fosfata katalize edilir. Bu adım bir NADH molekülü içerir.
 D-gliseraldehit-3-fosfat, aldolaz ile 1,6-bisfosfata fruktozdan geçer.
 Fruktoz 1,6-bisfosfat, fruktoz 1,6-bifosfataz ile fruktoz 6-fosfata
dönüştürülür. Bu reaksiyon bir su molekülünü içerir.
 Fruktoz 6-fosfat, glukoz-6-fosfat izomeraz enzimi ile glukoz 6-fosfata
dönüştürülür.
 Son olarak, enzim glukoz 6-fosfataz, ikinci bileşiğin glikoza geçişini
katalize eder.
3.4.2020
Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)
Glukoneogenez reaksiyonları
 Glukoneogenezis, karbonhidrat olmayan bileşenler
kullanılarak glikozun resentezidir. Bu işlem bir hammadde
piruvat, laktat, gliserol ve amino asitlerin çoğunu alabilir.
 İşlem mitokondride başlar, ancak adımların çoğu hücresel
sitozolde devam eder.
 Glukoneogenezis, glikoliz reaksiyonlarının on tanesini içerir,
ancak ters anlamında.
 Oksaloasetat, fosfoenolpiruvat karbokskinaz enzimi tarafından
fosfoenolpiruvat'a dönüştürülür. Bu süreç, GDP ve CO’ya geçen bir
GTP molekülünü içerir.2
 Fosfoenolpiruvat, enolazın etkisiyle 2-fosfogliserat'a geçer. Bu adım bir
su molekülü gerektirir.
 Fosfogliserat mutaz, 2-fosfogliseratın 3-fosfoglikat'a dönüşümünü
katalize eder.
 3-fosfogliserat, fosfogliserat mutaz tarafından katalize edilen 1,3-
bifosfogliserat'a geçer. Bu adım bir ATP molekülü gerektirir.
Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)
Laktat karaciğere seyahat etme sebebi,
 Kas lifleri glukoneogenez işlemini gerçekleştiremez gerekli
enzimler içeriğinde bulunmamaktadır. Aksi olsa glikolizden
çok daha fazla ATP kullandığı için gerekli enerji
üretilmeyecektir.
 Ayrıca karaciğer, işlem için uygun bir dokudur. Bu vücutta,
her zaman bu döngüyü gerçekleştirmek için gerekli enerjiye
sahiptir, çünkü O eksikliği yoktur.2.
2
 3.4.2020

Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü)

 Geleneksel olarak, egzersiz sonrası hücresel iyileşme Cori döngüsü ve egzersiz

sırasında, laktatın yaklaşık% 85'inin çıkarıldığı ve karaciğere
 Egzersiz yaparken, beş dakikalık egzersizden sonra
gönderildiği düşünülmektedir. Daha sonra glikoz veya
glikojene dönüşüm gerçekleşir. kan maksimum miktarda laktik asit biriktirir. Bu
süre, laktik asidin, kas dokularından kana göç etmesi
 Bazı çalışmalar Cori döngüsünün rolünün inanılan kadar
önemli olmadığını göstersede bu oranı sadece % 10 veya% için yeterlidir.
20'ye oranında düşürebilmekte ki bu bile çok büyük bir oran  Kas egzersiz aşamasından sonra, bir saat sonra kan
olmaktadır. laktat seviyeleri normal değerlerine döner.

 Aslında, pH 7.0'a yakın kalırsa, laktat konsantrasyonu yüksek

 Yaygın inanışın aksine, laktat birikmesi kas olsa bile, kas yorgun olmaz.
yorgunluğunun nedeni değildir. Laktat birikiminin
 Bununla birlikte, asitlenme sonucu yorgunluğa yol açan süreç
düşük olduğu eğitimde kas yorgunluğunun meydana henüz net değildir.
geldiği gösterilmiştir.
 Kalsiyum iyonlarının çökeltilmesi kasılmanın tetani şekline
 Asıl nedenin, kasların içindeki pH değerinin düşmesi dönüşmesi ile ilişkili olabilir veya potasyum iyonlarının
olduğu düşünülmektedir. PH değerinin oldukça konsantrasyonundaki azalma sonucu iyon taşıma
düşük bir değer olduğu düşünülen 7.0 ila 6.4 bazal dengesizliği olabilir.
değerinden düşmesi mümkündür

Laktik Asit Döngüsü (Cori Döngüsü) Laktik Asit Eşiği

 Sporcular laktatın kana geçişini teşvik etmek için kasları masaj

veya soğuk uygulama ile bu sürecin hızlanmasını  Bir çok bilim insanı anaerobik eşiği laktik asitin ani atışına
sağlamaktadırlar. bağlı olması nedeni ile laktat eşiği olarak adlandırmaktadır.
Alanindöngüsü  Laktat eşiği OBLA (onsetof blood lactate accumulation)
 Alanin döngüsü denilen Cori döngüsüyle neredeyse aynı olan terminolojisini savunmaktadırlar.
metabolik bir yol var. Burada amino asit, glukoneogenezin
öncüsüdür. Başka bir deyişle, alanin glukozun yerini alır.
Referans
https://tr.thpanorama.com/articles/biologa/ciclo-de-cori-pasos-y-caractersticas.html (Erişim. 31.03.2020)
Baechle, T.R., ve Earle, R.W. (Eds.). (2007). Kuvvet antrenmanı ve fiziksel şartlanma ilkeleri. Ed. Panamericana Medical.
Campbell, M.K., ve Farrell, S. O. (2011). biokimya. Altıncı baskı. Thomson. Brooks / Cole.
Koolman, J. ve Röhm, K. H. (2005). Biyokimya: metin ve atlas. Ed. Panamericana Medical.
Mougios, V. (2006). Egzersiz biyokimyası. İnsan Kinetiği.
Poortmans, J.R. (2004). Egzersiz biyokimyasının prensipleri. 3rd, gözden geçirilmiş baskı. Karger.
Voet, D., ve Voet, J.G. (2006). biokimya. Ed. Panamericana Medical.

3
 3.4.2020

Laktik Asit Eşiği

 Anaerobik eşik, laktat eşiği, maksimal laktat denge  Antrenmansız kişilerde AE, VO2maks’nin % 60’ına denk gelir.
durumu, OBLA (kanda laktik asidin birikmeye başladığı  Antrenmanlı kişilerde bu oran % 75 civarındadır.
nokta) veya ventilasyon eşiği, ventilasyon kırılma noktası
olarak da tanımlanabilmektedir.

 Laktat eşiği her hangi bir egzersize verilen kan laktat  Laktik asit başlıca iki yol ile belirlenir. İnvaziv ve noninvaziv

oranlarının ölçülmesiyle belirlenir. olmak üzere.

 Kan laktat miktarının 4 mmol’e ulaştığı nokta
Anaerobik Eşik olarak kabul edilir.
 Anaerobik eşik testleri 4mmol laktat seviyesine
ulaşıldığında bitirilebilir.
 İnvaziv metoda göre kandan belirli aralıklarla
prograsive(sürekli artan)egzersiz yapılırken örnekler
alınarak laktik asit miktarı tespit edilir.
 Egzersiz için genelde 4mmlol/lt lik değer anaerobik eşik
değerli olarak değerlendirilir ve laktat eşiği olarak kullanılır.

 Ancak maksimal bir test protokolü olarak vücudun

toplam kaç mmol laktat ile egzersiz yapabildiğini
görmek için sporcunun maksimal performansına
ulaştığında da sonlandırılabilir.
 Bu yöntem kan alımı gerektirdiği için invasive bir
yöntemdir.

4

 Noninvaziv methoda göre ventilasyon, nabız ,
solunum hızı, solunum katsayısı, pH, H+ iyonu
kullanılarak yapılır.
 Bir dakika ölçülen ventilasyon değeri ile anaerobik
metabolizmanın başlangıcının yani anaerobik eşiğin
başlangıcının pratik ve güvenli bir göstergesidir.
 Bu çalışmalar asit birikimini daha düşük
seviyede tutarak egzersizin daha uzun
soluklu gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.
 Bu çalışmalar ile anaerobik Max VO2
değerini %90 seviyelerine kadar
çekebilmektedir.
Laktat Eşiğinin Oluşum Sebepleri
 Egzerside hipoksia nedeniyle çalışan kaslarda
anaerobik metabolizmaya bağlı olarak laktik eşitin
artışı,
 Glikolizde son ürün olarak pirüvat ve laktatın oluşması,
3.4.2020
 Anaerobik eşik sporcunun uygulayacağı optimal
antrenman şiddetinin belirlenmesinde kullanılır.
 Maksimal oksijen tüketiminin % 80`inin üzerinde
gerçekleştirilen çalışmalar anaerobik eşiğin
yükselmesini sağlamaktadır.
Anaerobik seviyesini %90 seviyelerine kadar
çekmek sporcunun daha yüksek seviyelerde
bile aerobik enerji kullanmasına yardımcı
olabilecektir.
 Glikoliz artışı NAD+ `nın hidrojen iyonlarını
sarkoplazmadan mitokondriya`ya taşıma hızının
yetersiz kalması, (egzersizde epinefrin ve
norepinefrinin NADH+ üretimini arttırsa da taşıma
hızı yinede yetersiz kalır.)
 Prüvik asit ortamda kalan H+ iyonlarını kabu
ederek laktata dönüşür.
5
 3.4.2020

Laktat Eşiğinin Oluşum Sebepleri Laktat Eşiği ve Spor

 LDH enzzimi pirüvatı laktata dönüştürmeyi hızlandırır.(FT  Dayanıklılık Antrenmanları laktat eşiğini
lerde) arttırmaktadır.
 Egzersizde laktik asit oluşum hızı, laktik asitin kandan  Antrenmandan sonra dinlenme seviyesinin
uzaklaştırılma hızını aşar, bu da laktik asit birikimine neden
üzerine çıkmaksızın daha yüksek O2 tüketim
olur.
hızına ve ağır iş yoğunluğuna çıkılarak çalışılır.

 Max VO2 artsa bile laktat eşiği antrenmandan

sonra eşik Max VO2`nin yüzdesini arttırır.
 Böylece laktat eşiğinin üzerindeki
derecelendirilmiş egzersiz testinde kan laktat
yoğunluğu dayanıklılık antrenmanını takiben
daha düşük olur.
Şekil : 5 Aylık yüzme antrenmanı öncesi ve sonrası yüzme hızı ve laktat eşiği arasındaki ilişki
(Willmore, J:H., Costill, D.L.1994)