@eat book نژادپرستی و ناسیونالیسم اتین بالیبار اتی ین بالیبار2

‫‪Telegram @eat_book‬‬
‫ًظادخشػسی ٍ ًاػیًَالیؼن‬
‫ازیي تالیثاس‬
‫زشغوِی ّیوي تشیي‬

‫ًظادخشػسی ٍ ًاػیًَالیؼن‬ ‫‪2‬‬
‫ػاصهاىّای ًظادخشػر اغلة اص ایي کِ ًظادخشػر ًاهیذُ ؿوًَذ ػوش تواص‬

‫هیصًٌذ ٍ دسَٓم هذٓی ٌَٓاى ًاػیًَالیؼر ّؼسٌذ ٍ هیگَیٌوذ ایوي‬
‫دٍ هفَْم سا ًویزَاى یکی خٌذاؿر‪ .‬آیوا ایوي كوشاا زشاٌوذی زواکسیکی‬
‫اػر یا دسدًـاىِ زوشع رازوی تیوٌؾ ًظادخشػوساًِ اص ٍاطگواى توٍِاقوْ‬
‫گفساسّای ًظاد ٍ هلر‪ ،‬دػرکن دس ؿکلِ اًکاس کشدى‪ّ ،‬یچگواُ ااكولِی‬
‫صیادی تا ّن ًذاسًذ‪ :‬اص ایوي سٍی حووَس «هْواغشاى» دس خوا اشاًؼوِ‬
‫ٓلرِ «ًظادخشػسی هذاشاًؼَی» داًؼسِ ‌‬
‫هیؿَد‪ .‬زضلضل خَدِ ٍاطگاى ایي‬
‫هؼووهلِ سا تووِ رّووي هووا هسثووادس هوویػوواصد کووِ صیشتٌووای ػوواصهاىدّویِ‬
‫ًاػیًَالیؼن تِ غٌثؾّای ػیاػی هٌفشد‪ ،‬دػرکن دس دٍلرّای هلویِ‬
‫اصخیؾقَامیااسِ‪ً ،‬اگضیش ًظادخشػسی اػر‪.‬‬
‫دػرکن تخـی اص زاسیخداًاى اص ایي هؼهلِ تْشُ غؼسِاًوذ زوا اػوسذلل‬
‫کٌٌذ کِ ًظادخشػسی – تِهطاتِ گفساسی ًِشی ٍ خذیذُای زَدُ ای – «دس‬
‫هیووذاى ًاػیًَالیؼوون»‪ ،‬کووِ دس دٍساى هٔووذسى اشاگیووش اػوور‪ ،‬زَػوؤِ‬
‫هییاتذ‪ )1(.‬دس ایوي دیوذگاُ‪ً ،‬اػیًَالیؼون اگوش زٌْوا ٓلورِ ًظادخشػوسی‬ ‫‌‬
‫ًثاؿذ‪ ،‬دػرکن ؿشىِ زٔییيکٌٌذُی توٍِغَدآهوذًؾ اػور‪ .‬یوا گفسوِ‬
‫هیؿَد کوِ زثثویيّوای «اقسلوادی» (تشحؼوة اضوشاذ تحوشاىّوا) یوا‬ ‫‌‬
‫زثثیيّای «سٍاىؿٌاخسی» (تشحؼة ًاّوخَاًیِ حوغ َّیور اوشدی ٍ‬ ‫‌‬
‫‪3‬‬ ‫ازیي تالیثاس‬
‫زٔلق غؤی) هٌاػةاًذ چشاکِ خیؾاشمّا یا اضشاذ اشٓی ًاػیًَالیؼن‬

‫سا سٍؿي ‌‬
‫هیػاصًذ‪.‬‬
‫چٌیي اشهیِای تیزشدیذ هیخزیشد کِ ًظادخشػسی ّیچ اسزثاًی تا ٍغَد‬
‫«ًظادّای» تیَلَطیکی ٓیٌی ًذاسد‪ )2(.‬ایي اشهیِ ًـواى هوی دّوذ کوِ‬
‫ًظادخشػسی اوشاٍسدُای زواسیخی – یوا اشٌّگوی – اػور‪ ،‬اهوا اص غایگواُ‬
‫صاٍیِی دیگوشی‬‫دٍخْلَی زثثیيّای «اشٌّگگشا» ًیض هیخشّیضد‪ ،‬کِ اص ‌‬
‫زوایل داسًذ ًظادخشػسی سا تشای هاّیر اًؼواًی توِ ًوَٓی ضاتور زثوذیل‬
‫‌‬
‫سیـوِی‬ ‫کٌٌذ‪ .‬هضیر چٌویي اشهویِای خوشٍظ اص آى دٍٔسی اػور کوِ‬
‫سٍاىؿٌاػووی ًظادخشػووسی سا تووِ زثیوویيّووای سٍاىؿووٌاخسی هحوون‬ ‫‌‬
‫تاصهیگشداًذ‪ .‬دػر آخش‪ ،‬ایي اشهویِ دس ساتٌوِ توا زوذاتیش داسای حؼوي‬‫‌‬
‫زٔثیش ػایش زاسیخداًاى ًقـی ًقاداًِ داسد؛ [[زاسیخداًاًی کِ]] تا احسیواى‬
‫ًظادخشػسی سا تیشٍى اص حیٌِی ًاػیًَالیؼن قشاس هیدٌّذ‪ ،‬گَیی تسوَاى‬
‫ًاػیًَالیؼن سا تذٍى گٌػاًوذى غٌوثؾّوای ًظادخشػوساًِ دس آى ٍ لوزا‬
‫تذٍى تاصگـر تِ سٍاتي اغسوآیای زٔشیف کشد کِ توِ چٌویي غٌوثؾ‬
‫ّایی هػوال ُْوَس هویدٌّوذ ٍ اص ًاػیًَالیؼون هٔاكوش (توِخلوَف‬
‫اهدشیالیؼن) غذاییًاخزیشًذ‪ )3(.‬اها ایي اًثَُ دلیل قَی ًِ لضٍهوا توذیي‬
‫‌‬
‫اغسٌابًاخزیش ًاػیًَالیؼن اػر ٍ ًِ‪ ،‬توِ‬ ‫هٌٔاػر کِ ًظادخشػسی خیاهذ‬
‫ًشیق اٍُلی‪ ،‬تذیي هٌٔاػر کوِ ًاػیًَالیؼون توذٍى ٍغوَد ًظادخشػوسی‬
‫آؿکاس یا خٌْاى‪ ،‬خَد توِلحواٍ زواسیخی ًواهوکي خَاّوذ توَد‪ )4(.‬ایوي‬
‫هقَلذ ٍ خیًَذ هیاًـاى کواکاى ًؼثسا هثْن هاًذُاًذ‪ً .‬ثایوذ اص تشسػوی‬
‫هفلّل ایي هؼهلِ تسشػین کِ چشا ّیچ ؿکلی اص «ًاباًگاسی» هفْوَهی‬

‫دس ایٌػا غَاب ًویدّذ‪.‬‬
‫حوَس گزؿسِ‬
‫هووا کووِ دس اًسْووای ػووذُی تیؼووسن صًووذگی هوویکٌووین‪ ،‬زلووَس خووَد اص‬
‫ًظادخشػسی سا‪ ،‬کِ دس کفي زٔواسیف ؿوثِسػووی خَؿویذُ ؿوذُ‪ ،‬اص چوِ‬
‫‌‬
‫ًواصیّوا‪ ،‬اص زفکیو‬ ‫الگَّایی گشاسِاین زا حوذٍدی اص ػواهیػوسیضی‬
‫ػیاّاى دس ایالذ هسحذُی اهشیکا (کوِ دًثالوِی دساص توشدُداسی زلقوی‬
‫هیؿَد) ٍ دػر آخوش اص ًظادخشػوسی«اهدشیالیؼوسیِ» کـَسگـواییّوا‪،‬‬ ‫‌‬
‫غٌگّا ٍ ػلٌِی اػسٔواسی‪ .‬زفکش ًِشی دس تاب ایوي الگَّوا (کوِ توا‬
‫ػیاػرّای دااّ اص دهَکشاػی‪ ،‬ادٓای حقوَ تـوش ٍ حقوَ هوذًی ٍ‬
‫سّاییِ هلی خیًَذ داسد) دًثالِای اص زوایضاذ سا ایػواد کوشدُ اػور‪ .‬آغواص‬
‫کشدى تا هشٍسی تش ایي زوایضاذ‪ ،‬تِسغن هاّیور اًسضآوی ؿواى‪ ،‬خوالی اص‬
‫اایذُ ًیؼر‪ ،‬صیشا ایيّا هؼیشی سا ًـاى هیدٌّذ کوِ غؼوسػَی ٓلول‬
‫کنٍتیؾ هقثوَل سا تدوزیشین کوِ‬ ‫تایذ دس آى غشیاى یاتذ‪ ،‬اگش ایي زلَس ‌‬
‫ػشکَب هٔلَل دقیقا تؼسِ تِ ػشکَب ٓلسؾ اػر‪.‬‬
‫اٍلیي زوایضی کِ تا آى هَاغِ هیؿَین زوایض هیاى ًظادخشػسی ًِشی (یا‬
‫ٓقیذزی) ٍ ًظادخشػسی خَداًگیخسِ (یا «زٔلة» ًظادخشػساًِ) اػر کوِ‬
‫سٍاىؿٌاػی غؤی دس ًِش گشاسِ هویؿوَد ٍ‬ ‫گاّی خذیذُای هشتَى تِ ‌‬
‫گاّی ػاخساس کنٍتیؾ«خَدآگاُ» ؿخلیر اوشدی‪ .‬توِ ایوي ًکسوِ تواص‬
‫خَاّن گـر‪.‬‬
‫اص ًقًٌِِشی زاسیخیزش‪ ،‬زکیٌگی ػاهیػسیضی دس هقایؼِ تا ًظادخشػوسی‬

‫اػسٔواسی‪ ،‬یا ًیاص تِ زفؼیش هسفاٍذ ػشکَب ًظادی ػیاّاى دس هقایؼوِ‬
‫تا زثٔین ٓلیِ «گشٍُّای قَهی» هْاغش دس آهشیکا‪ ،‬هٌػش تِ زووایضی –‬
‫کنٍتویؾ آسهواًی – هیواى ًظادخشػوسی دسًٍوی (کوِ هسَغوِ غؤیسوی‬
‫هیؿَد کِ دس اوای هلی «اقلیور» هحؼوَب هویؿوَد) ٍ ًظادخشػوسی‬ ‫‌‬
‫تیشًٍی (کِ ؿکلِ ااشاًی تیگاًِّشاػی توِ حؼواب هویآیوذ) هویؿوَد‪.‬‬
‫گفسٌی اػر کِ ایوي ًگوشؽ‪ ،‬هوشص هلوی سا توٌِٓوَاى هالکوی خیـویٌی‬
‫هفشٍم هیخٌذاسد ٍ تِ ّویي دلیل دس هٔشم ایي خٌوش قوشاس داسد کوِ‬
‫‌‬
‫ػولٌِی‬ ‫تشای ٍهٔیرّوای خؼااػوسٔواسی یوا ؿوثِاػوسٔواسی (هاًٌوذ‬
‫اهشیکای ؿوالی تش اهشیکای لزیي) ًاهٌاػة تاؿذ؛ ٍهٔیرّایی کوِ دس‬
‫آىّا هفَْم هشص حسی هثْنزش اص غاّای دیگش اػر‪.‬‬ ‫‌‬
‫اص صهاًی کِ زحلیل گفسواى ًظادخشػسی ؿشٍّ توِ اػوسفادُ اص سٍؽّوای‬
‫زحلیل خذیذاسؿٌاخسی ٍ هٌٔاؿٌاخسی کشد‪ ،‬زَكیف تشخی هَهوّْوای‬
‫ًظادخشػساًِی خاف تٌَِٓاى خَدهشغْ (هَهٔی کِ دس آى هسٔلوثاى‪،‬‬
‫کِ تِ خـًَر ایضیکی یا ًوادیي هسَػل هیؿوًَذ‪ ،‬خوَد سا ًوایٌوذُی‬
‫ًوظاد تشزووش دس ًِووش هوویگیشًووذ) دس هقاتولِ ًظادخشػووسی دیگووشهشغووْ یووا‬
‫«دیگشّووشاع» (کووِ دس آى‪ ،‬تووشخال هَهووْ قثلووی‪ ،‬ایووي قشتاًیوواى‬
‫ًظادخشػسی‪ ،‬یا تِ تیاى دقیقزش اشایٌذ ًظادیػاصی‪ّ ،‬ؼسٌذ کوِ توِ ًوظاد‬
‫خٓؼر یا ًظاد خلیذ هٌسؼة هیؿًَذ) هفیذ غلوَُ کوشدُ اػور‪ .‬ایوي اهوش‬
‫ًِزٌْا خشػوؾ چگوًَگی ؿوکلگیوشی اػوٌَسُی ًوظاد‪ ،‬تلکوِ خشػوؾ‬ ‫‌‬
‫غذاییًاخزیشی ًظادخشػسی اص آى سا ًیض خیؾ ‌‬
‫هیکـذ‪.‬‬ ‫‌‬
‫زحلیل ػیاػی‪ ،‬چِ ًواُش توِ خذیوذُّوای کٌوًَی تاؿوذ ٍ چوِ دس خوی‬
‫خذیذُّای گزؿسِ‪ ،‬تِ اسصیاتی ػْن ًظادخشػسی ًْادی‬ ‫‌‬ ‫تاصػاصی خاػسگاُ‬
‫ٍ غاهِٔؿٌاخسی اّسوام هیٍسصد؛ ایي زوایض تا زوایض هیواى ًظادخشػوسی‬
‫ًِشی ٍ ًظادخشػسی خَداًگیخسِ ًؼثسا ّودَؿاًی داسد (دس ٍاقْ دؿوَاس‬
‫تسَاى ًْادی زاسیخی سا ًام تشد یا زلَس کشد کِ ّذ غذاػواصی ًوظادی‬
‫سا تذٍى ؿکلی اص زَغیِ ٓقیذزی خیگیشی کشدُ تاؿذ)‪ ،‬اها کاهال ٍ زواهوا‬
‫تش آى هٌٌثق ًیؼر‪ّ ،‬ن تِ ایي دلیل کِ ایي زَغیْواذ سا هویزوَاى اص‬
‫‌‬
‫اػٌَسُؿٌاػی ًوظادی تیوشٍى کـویذ‪ٍ ،‬‬ ‫ایذئَلَطیّای ًِشیای غیش اص‬
‫ّن تِ ایي دلیل کِ هفْوَم ًظادخشػوسی غاهٔوِؿوٌاخسی تٔٔوذی خَیوا ٍ‬
‫تحشاًی داسد کِ زَغِ ها سا تِ هـوکل ایػادؿوذُ زَػوي غٌوثؾّوای‬
‫غؤی داسای ٍیظگی ًظادخشػساًِ غلة کشدُ ٍ اص سٍاىؿٌاػوی زٔلوثاذ‬
‫اشاسٍی هیکٌذ‪ .‬اًسخاب هیاى ًظادخشػوسی ًْوادی ٍ ًظادخشػوسی غاهٔوِ‬
‫ؿٌاخسی ها سا ّـیاس هیػاصد زا هثادا اص کٌاس آى زفاٍذّایی کِ حووَس‬
‫ًظادخشػسی دس دٍلر سا اص ًظادخشػسی دٍلسی (سػوی) غذا هیػواصًذ‪ ،‬توِ‬
‫ٌَٓاى زفاٍذّای غضئی سد ؿَین‪ّ .‬وچٌیي تِ ها هیاْواًذ کِ تشسػوی‬
‫آػیةخوزیشی تشخوی ًثقواذ اغسووآی خواف دس تشاتوش ًظادخشػوسی ٍ‬
‫تشسػی اَؿکالی کِ آىّا دس ی تحشاى خاف تِ آى هویدٌّوذ‪ ،‬اّویور‬
‫صیادی داسد‪ .‬اها ایي اًسخاب دس دسٍى خَد اًسخاتی گیعکٌٌذُ اػور کوِ‬
‫اػاػا دٍ اػسشازظی هسفاٍذ سا زثیویي هویکٌوذ‪ ،‬اػوسشازظی اشااکٌوی ٍ‬
‫اػسشازظی اًکواس‪ّ .‬وش ًظادخشػوسی زواسیخیای ّون ًْوادی اػور ٍ ّون‬
‫‌‬
‫غاهِٔؿٌاخسی‪.‬‬
‫دس آخش‪ ،‬هَاغِْ تا خشػؾ ًاصیؼن ٍ ًظادخشػسی اػسٔواسی (یا غذاػاصی‬

‫دس ایالذ هسحذُ) اغوال زوایضی سا هیاى ًظادخشػسی اًْذام یوا ًواتَدی‬
‫(ًظادخشػووسی «ًشدکٌٌووذُ ») ٍ ًظادخشػووسی ػووشکَب یووا تْووشُ‌کـووی‬
‫(ًظادخشػسی «دستشگیشًذُ ») تش ها زحویول کوشدُ اػور؛ اٍلوی قلوذؽ‬
‫خا کشدى تذًِی اغسوآی اص لکِ یا خٌشی اػور کوِ ؿوایذ ًظادّوای‬
‫خؼر ًوایٌذُاؽ تاؿٌذ‪ ،‬اها دٍهی تشخال اٍلوی هویخَاّوذ غاهٔوِ سا‬
‫زقؼین ٍ ػلؼلِهشازثی کٌذ‪ .‬اها اوَسا ٍاهو اػور کوِ حسوی دس هوَاسد‬
‫اػسطٌایی ًیض ّیچ ی اص ایي اَؿکال ّشگض تِحالر ًاب ٍغوَد ًوذاسد‪ :‬اص‬
‫ایي سٍی ًاصیؼن اًْذام ٍ زثٔیذ‪« ،‬ساُحل ًْایی» ٍ تشدُداسی سا زشکیوة‬
‫کووشدُ ٍ اهدشیالیؼوون‌ّووای اػووسٔواسی ًیووض ّوون کوواس اغثوواسی‪ ،‬زهػوویغ‬
‫ًؼلکـی» یوا کـوساس ًِوام‬‫سطینّای ًثقازی‪ ،‬غذاػاصی قَهی ٍ ّن « ‌‬ ‫‌‬
‫هٌذ هشدم سا ٓولی کشدُاًذ‪.‬‬
‫دس ٍاقْ ایي زوایضاذ چٌذاى کِ تِ ؿٌاػایی ػویشّای زواسیخی کوو‬
‫هیکٌذ‪ ،‬تِ ًثقِتٌذی اًَاّ ساساسّا یا ًثقِتٌوذی ػواخساسّایی کوو‬
‫ًویکٌذ کِ تِ ًحَ هٌلَتی ًاب تاؿوٌذ‪ .‬زٌاػوة ًؼوثی ایوي ػویشّای‬
‫هیؿوَد کوِ‬ ‫زاسیخی ها سا اص ی ػَ تِ ایي ًسیػِگیشی ٓشای سٌّوَى ‌‬
‫زٌْا ی ًَّ ًظادخشػسی ضاتور ٍغوَد ًوذاسد تلکوِ چٌوذیي ًظادخشػوسی‬
‫ٍغَد داسد کِ ًیف ٍػیْ ٍ گـَدُای اص ٍهٔیرّا سا ؿکل هیدٌّوذ؛‬
‫ٍ اص ػَی دیگش ها سا تِ اخٌاسی سٌّوَى هیؿَد کوِ ؿوایذ توِ لحواٍ‬
‫‌‬
‫ًظادخشػساًِی هٔویّي ّویچ‬ ‫ًِشی ٍ ػیاػی حیازی تاؿذ‪ :‬ی خیکشتٌذی‬
‫هشص ضاتسی ًذاسد؛ تلکِ هشحلِای اػر اص زحَلی کِ ُشایرّای ًْفسوِی‬
‫خَدؽ ٍ ًیض ؿشایي زاسیخی ٍ سٍاتي قذسذ دس ًِن اغسوآی‪ ،‬خٌؾ سا‬
‫گؼسشُی ًظادخشػسیّای هوکي زغییش هیدٌّذ‪ .‬آخش ػش دؿَاس تسَاى‬ ‫‌‬ ‫دس‬
‫غاهِٔای یاار کِ ًظادخشػسی اص آى غایة تاؿوذ‬‫‌‬ ‫دس هیاى غَاهْ هٔاكش‪،‬‬
‫(خلَكا اگش ًخَاّین تِ ایي ًکسِ سهایر دّین کِ ًوَدّوای ٓووَهی‬
‫ًظادخشػسی زَػي اشٌّوگ غالوة هٌوْ ؿوذُ یوا «اقوذام» خـوًَرتواس‬
‫کنٍتیؾ زَػي دػسگاُ قاًًَی هْاس ؿوذُ اػور)‪ .‬توا ایوي حوال ًثایوذ‬ ‫‌‬
‫ًسیػووِ گشاوور کووِ ّوووِی هووا دس «غووَاهٔی» تووا دسغوواذ یکؼوواًی اص‬
‫«ًظادخشػسی» صًذگی هیکٌین‪ ،‬گشچِ ایي دٍساًذیـی ًثایذ خَد زثوذیل‬
‫تِ تْاًِ ؿَد‪ ٍ .‬دس ایٌػاػر کِ گزؿسي اص ػٌخؿٌاػیِ كِش هوشٍسی‬
‫هیسػذ‪ً .‬ظادخشػسی ًِ ی ػٌخ هٌفشد اػور ٍ ًوِ ّونًـویٌی‬ ‫تِ ًِش ‌‬
‫هَاسد هـخق کِ دس ًثقِتٌذیّای كوَسی غوای گیوشد؛ تلکوِ خوَد‬
‫زاسیخی زکیي اػر‪ ،‬تا ایيکِ هؼلوا زواسیخی خٌوی ًیؼور (توا زغییوش‬
‫هؼیشّای ًاگْاًیاؽ‪ ،‬تشِّّای ًْفسِ ٍ ًغیاىّوایؾ) ٍ تحوشاىّوای‬
‫اًؼاًیر ٍ ّؼسی هذسى سا تِّن خیًَذ دادُ ٍ تِ ًَتِی خَد اص آًْا زهضیش‬
‫هیگیشد‪ .‬تِ ّویي دلیل اػر کِ خیکشُّای ػواهیػوسیضی ًواصیّوا ٍ‬
‫هذًظادخشػسی اػسٔواسی یا حسی ‌‬
‫تشدُداسی سا ًِ هیزَاى كشاا تٌَِٓاى‬
‫الگَّووایی تووشای ػووٌػؾ خلووَف ٍ غووذیر اووالى ٍ اووالى «غلیوواى‬
‫ًظادخشػساًِ» ٍ ًِ حسی تٌَِٓاى دٍسُّا یا سخذادّایی دس ًِش گشار کِ‬
‫هکاى ًظادخشػسی سا دس زاسیخ هـخق هیکٌٌذ؛ تلکِ تایذ آىّا سا كَسذ‬
‫تٌذیّای ّوَاسُ أالی داًؼر کِ زا حوذٍدی خَدآگواُ ٍ زوا حوذٍدی‬
‫غٌثؾّایی کو هیکٌٌذ کِ‬ ‫‌‬ ‫ًاخَدآگاُاًذ ٍ تِ ػاخساستٌذی ساساسّا ٍ‬
‫اص دل ؿشایي کًٌَی تیشٍى هیآیٌوذ‪ .‬تگزاسیوذ توش ایوي ااکور تشغؼوسِ‬
‫زهکیذ کٌین کِ آخاسزایذ ااشیقای غٌَتی سدخوای ّوش ػوِ كوَسذتٌوذی‬
‫هزکَس (ًاصیؼن‪ ،‬اػسٔواس‪ ،‬تشدُداسی) سا ٓویقا دسّن هیآهیضد‪.‬‬
‫ٓالٍُ تش ایي هٔشٍ اػور کوِ ؿکؼور ًاصیؼون ٍ لوَ ساوسي ػیاػور‬
‫اًْذاهی کِ دس اسدٍگاُّای کاس اغثاسی خیادُ ؿذُ تَد‪ًِ ،‬زٌْا هٌػوش توِ‬
‫آگاّیای ؿذ کِ تِ تخـی اص آىچِ دس دًیای هٔاكوش اشٌّوگ غْواًی‬
‫ًاهیذُ هیؿوَد زثوذیل ؿوذ (گشچوِ آگواّی اشاگشاسوِ اص ایوي ًشیوق‪،‬‬
‫ًاهسَاصى اػر ٍ اص هحسَا ٍ هٔاًی هوٌیاؽ اًویٌاى ًذاؿسِ ٍ سٍیّون‬
‫ساسِ اص ؿٌاخر ٍاقٔی هسوایض اػر)‪ ،‬تلکِ ّوچٌیي هٌػش تِ هوٌَٓیور‬
‫ّایی‪ً ،‬یوِ حقَقی ٍ ًیوِ اخالقی‪ ،‬ؿذُ اػر کِ هاًٌذ ّوش هوٌوَٓیسی‬
‫خیاهذّای دٍگاًِای داسد‪ :‬اص هشٍسذ خشّیض گفساس ًظادخشػوساًِی هٔاكوش‬
‫اص تیاًاذ خاف ًاصیؼن (تِاػسطٌای «لغضؽّا») گشاسِ زا اهکاى هٔشاوی‬
‫خَد دس ًؼثر تا ًاصیؼن‪ ،‬تٌَِٓاى دیگوشیِ ًظادخشػوسی؛ یوا اص غاتػوایی‬
‫ًفشذ تِ «اتظُّایی» غیش اص یَْدیاى گشاسِ زا ٓالقِی هفشى ٍ ٍػَاػوی‬
‫تِ اػشاس گنؿذُی ّیسلشیؼون‪ .‬توِغوشتذ (ٍ توا غوذیر ّشچوِتیـوسش)‬
‫هیگَین (چشاکِ ایي خذیذُ تِ ًِش هي اكال کناّویر ًیؼر) کِ زقلیذ‬ ‫‌‬
‫اص ًاصیّا دس هیاى گوشٍُّوای اػوکیيّوذ غوَاى ًؼول ػوَم خوغ اص‬
‫‌‬
‫حااِوِی‬ ‫آخشالضهاى تا ٍغَد اقوشؽ ًـواىدٌّوذُی یکوی اص اَؿوکال‬
‫‌‬
‫حااِِی‬ ‫ؿیَُّای ػْین ؿذىِ‬‫‌‬ ‫غؤی دس ًظادخشػسی کًٌَی‪ ،‬یا یکی اص‬
‫غؤی دس زشػین خلایق ًظادخشػوسی حاهوش اػور – کوِ ًیوض توذیي‬
‫هٌٔاػر کِ ًویزَاى تِ ًواتَدی آى چوِ توا ػوشکَب كِوش ٍ چوِ توا‬

‫هَِِٓی كِش چـن داؿر‪.‬‬‫‌‬
‫تیزشدیذ ّیچ زػشتِی زاسیخیای ایًفؼِ زَاًایی أالؼاصی هػذد خَد‬
‫سا ًذاسد ٍ تشای زفؼیش ؿیَُی ًَػاًاذ دِّی ‪ً 1980‬ظادخشػوسی هیواى‬
‫زولق تشای هذًاصیؼن‪ ،‬ػکَذّای خشهٌٔا ٍ تاصزَلیذ اػاًیش‪ ،‬تایذ گوشٍُ‬
‫ّایی کِ ًظادخشػسی هسَغِ آىّا تَدُ ٍ ًیض کٌؾّا ٍ ٍاکٌؾّای ایوي‬
‫گشٍُّا سا هَسد زَغِ قشاس داد‪ .‬صیشا ًظادخشػسی ساتٌِای اغسوآی اػر ٍ‬
‫ًِ كشاا یاٍُگَیی ػَطُّای ًظادخشػر‪ٍ )5(.‬اقٔیر ایي اػر کوِ صهواى‬
‫حال هقیذ تِ ًقَؽ زکیي گزؿسِ اػور‪ .‬اص ایوي سٍی ٌّگواهیکوِ هوی‬
‫خشػین اص چِ لحاٍ زطثیر ًفوشذ ًوظادی توش هْواغشاى هغشتوی‪ ،‬تشخوی‬
‫ٍیظگیّای کالػی ػاهیػسیضی سا تاصزَلیذ هویکٌوذ‪ً ،‬ثایوذ زٌْوا توِ‬ ‫‌‬
‫هقایؼِای هیاى ٍهٔیر اقلیرّای یَْدی دس اسٍخای آغاص قشى تیؼسن ٍ‬
‫اقلیرّای «ٓشتی‪-‬اػالهی» دس اشاًؼِی اهشٍص تؼٌذُ کٌین؛ یوا‬ ‫‌‬ ‫ٍهٔیر‬
‫كشاا ایي ًفشذّا سا تِ الگَی اًسضآیِ «ًظادخشػسی دسًٍی» اسغاّ دّوین‬
‫کِ دس آى غاهِٔ ػشخَسدگیّا ٍ دلْشُّای خوَد (یوا ااوشاد تشػواصًذُ‬
‫اؽ) سا تش تخـی اص خَدؽ اشا هیااکٌذ ؛ تلکِ تایذ ّوچٌیي ساغوْ توِ‬
‫اشاسٍٓی هٌحلشتِاشد ػاهیػسیضی اص «َّیر یَْدی» زحقیق توِٓوول‬
‫آٍسین ٍ اص زکشاس هواهیي ػاهیػسیضی دس آىچِ زا حوذ صیوادی ػوٌسی‬
‫اشاًؼوووَی اػووور ٍ ًیوووض اص کـوووؾ غذیوووذی کوووِ ّیسلوووش توووِ آى‬
‫[[ ‌‬
‫ػاهیػسیضی]] دادُ اػر‪ ،‬ؿشٍّ کٌین‪.‬‬
‫تایذ ّویي کاس سا تشای اضشاذ ًظادخشػوسی اػوسٔواسی ًیوض اًػوام دّوین‪.‬‬
‫یااسي زهضیشاذ اشاگیش آى اكال دؿَاس ًیؼر‪ً .‬خؼر توِ ایوي دلیول کوِ‬
‫اػسٔواس هؼسقین اشاًؼَی زواها اص هیاى ًشاسِ اػر (تشخی «هوالو » ٍ‬
‫‌‬
‫گزساًذُاًوذ)‪.‬‬ ‫«تَهیاى» ًیوِؿْشًٍذ آىّا اشایٌذ اػسٔواسصدایی سا اص ػش‬
‫دٍم تِ ایي دلیل کِ اػسٔواس ًَیي ٍاقٔیسی هلوَع اػر کِ ًوویزوَاى‬
‫تِػادگی اص آى گزؿر‪ .‬دلیل آخش‪ ٍ ،‬اص ّوِ هْنزوش‪ ،‬ایوي اػور «اتوظُ‬
‫ّای» هوساص ًظادخشػسی اهوشٍصی – کواسگشاى ٍ خواًَادُّایـواى کوِ اص‬
‫هؼسٔوشُّای ػاتق اشاًؼِ آهذُاًذ – ًسیػِی اػسٔواس ٍ اػسٔواسصدایی‬
‫‌‬
‫کیٌوِی‬ ‫تِ ًِش سػویذُ ٍ توا هَاقیور دًثالوِی زحقیوش اهدشیالیؼوسی ٍ‬
‫ؿْشًٍذاى ی قذسذ ػشًگَىؿذُ ٍ چِتؼا ؿَ هََّم ٍ هثْوی تشای‬
‫هیکٌٌوذ‪ .‬اهوا ایوي خیَػوسگیّوا توشای زَكویف‬ ‫اًسقام سا تِ خَد غلة ‌‬
‫‌‬
‫سخذادّا ٍ گشایـواذ زواسیخی‬ ‫ٍهٔیر کاای ًیؼر‪ .‬آىّا زَػي تاصزاب‬
‫دساصداهيزش دس اوای هلی (تًَِس هسفاٍزی تؼسِ تِ گوشٍُ اغسووآی یوا‬
‫هَقٔیر ایذئَلَطی ) هیواًػیگوشی (توِقوَل ػواسزش) ٍ یوا توِكوَسذ‬
‫چٌذغاًثِ زٔییي هیؿًَذ (تِقَل آلسَػوش)‪ .‬دس ایويغوا ًیوض گشچوِ توِ‬
‫حالسی کاهال هسفاٍذ اص ًاصیؼن‪ ،‬گؼؼسی ازفا ااسادُ اػر‪ .‬یوا توِ تیواى‬
‫دقیقزش‪ ،‬سػَبگزاسی تیخایاى ٍ گؼؼسی ًؼثسا ػشیْ‪ ،‬اها ٓویقا هثْن‪.‬‬
‫دس ًگاُ اٍل هوکي اػر تًِِش سػذ کِ ًظادخشػسی اػسٔواسی ٓالیزشیي‬
‫ًوًَِی «ًظادخشػسی تیشًٍی» اػر – گًَِای هفشى اص تیگاًِّشاػی کِ‬
‫زووشع ٍ زحقیووش سا دس ّوون هووی‌آهیووضد – کووِ تووِخوواًش آگوواّیای کووِ‬
‫اػسٔواسگشاى‪ٓ ،‬لیسغن ادٓایـاى هثٌی تش زهػیغ ًِوی خایذاس‪ّ ،‬ووَاسُ‬
‫اص هثسٌی تَدى ایي ًِن تش ساتٌِی قاتلزغییشی هیواى قوَا داؿوسِاًوذ‪،‬‬
‫اػسوشاس یااسِ اػر‪ .‬دسٍاقْ ّویي ٍیظگی اػر – دس کٌاس زفواٍذ هیواى‬
‫ػشکَب ٍ اًْذام (زفاٍزی کِ «ساُحل ًْایی» ًاصیّا ًِشیوِخوشداصاى سا‬
‫تِ ػوسی ػَ دادُ کوِ آىسا توِكوَسذ ٍاخوغًگشاًوِ توِ کول زواسیخ‬
‫ػاهیػسیضی ًؼثر دٌّذ) – کِ تؼیاسی اص ًَیؼٌذگاى تا زکیوِ توش آى‬ ‫‌‬
‫هذٓی ٍغَد آًسیزضی هیاى ًظادخشػسی اػسٔواسی ٍ ػاهیػسیضی ؿوذُ‬
‫اًذ‪ .‬تِ ایي زشزیة ایيّا تٌَِٓاى دٍ ًَّ ًظادخشػسی هٔشای هیؿًَذ کِ‬
‫تًَِس غشمٍسصاًِای تا ّن ًاػواصگاسًذ (ٍ اػوسذلل آى دػوسِ ًیوض کوِ‬
‫‌‬
‫ػواهیػوسیضی‬ ‫الثسِ ٓاسی اص ًاػیًَالیؼن یَْدی ًیؼسٌذ ٍ هیگَیٌوذ «‬
‫‌‬
‫ًظادخشػوسیای‬ ‫ًظادخشػسی ًیؼر»‪ ،‬اص ّویيغا آب هیخَسد)‪ :‬اص ی ػَ‬
‫کِ زوایل داسد اقلیسی دسًٍی سا ًاتَد کٌذ کِ كوشاا «آػویویلِ» ًـوذُ‪،‬‬
‫هلرّای اسٍخایی‪ ،‬تخـی اكلی اص اشٌّوگ ٍ اقسلواد‬‫‌‬ ‫تلکِ اص اتسذای کاس‬
‫آًاى سا زـکیل دادُ اػر؛ ٍ اص ػَی دیگش ًظادخشػسیای کِ ّن قاًًَا ٍ‬
‫ّن ٓوال اقلیسی تِ صٍس هغلَبؿذُ سا اص ؿْشًٍذی ٍ اص اشٌّگ غالة‬
‫ًشد کشدُ ٍ تٌاتشایي «ًوشد» ایوي اقلیور سا توِكوَسذ ًواهٔیٌی اداهوِ‬
‫هیدّذ (کِ تِ ّیچ ٍغِ هاًْ اص ٍغَد خذسهآتی ‪ ،‬زخشیة اشٌّوگّوای‬ ‫‌‬
‫«تووَهی» ٍ زحویوول ؿوویَُی صًووذگی ٍ اًذیـووِی اػووسٔواسگشاى تووش‬
‫«ًخثگاى» هلرّای هؼسٔوشُ ًویؿَد‪).‬‬
‫تا ایي حال تایذ گفور کوِ خاسغیور هوشدم «توَهی» دس اػوسٔواس‪ ،‬یوا‬
‫تاصًوایی آى حالر تٌَِٓاى خاسغیرِ ًظادی‪ ،‬گشچِ زلاٍیش تؼیاس کٌْوی‬
‫اص «زفاٍذ» سا دس گفساس خَد تاصیااسِ ٍ غزب هیکٌذ‪ ،‬اها تِ ّویچ ٍغوِ‬
‫ٍهْ هقشس اهَس ًیؼر‪ .‬ایوي هؼوهلِ دس ٍاقوْ دس خوَدِ اووایی زَلیوذ ٍ‬
‫تاصزَلیذ ؿذُ اػر کِ ػلٌِ ٍ اػسٔواس تا ػاخساسّای هوذیشیسی هٔویي‬
‫خَد‪ ،‬کاس اغثاسی ٍ زثٔین غٌؼیسی ٍ لزا تش اػواع داخلیور خاكوی‬
‫آىسا قَام تخـیذُ اػر‪ .‬دس غیش ایي كوَسذ ًوِ هویزوَاى ًواّوخَاًی‬
‫حشکرِ دٍگاًِی آػیویلِ کشدى ٍ ًشد کشدى «تَهیّا» سا زثییي کوشد؛‬
‫ٍ ًووِ ایووي هؼووهلِ سا کووِ هاّیوور غیووشاًؼوواًی ًؼووثردادُؿووذُ تووِ‬
‫اػسٔواسؿووذگاى چگًَووِ زلووَس‪-‬اص‪-‬خووَدِ تووٍِغَدآهووذُ دس هلوورّووای‬
‫هؼسٔوشُ‪ ،‬دس دٍسُای کِ دًیا دس حال زػضیوِ توَد‪ ،‬سا زٔیویي هویکٌوذ‪.‬‬
‫هیشاش اػسٔواس دس ٍاقوْ زشکیثوی تویضثواذ اص خواسغیػواصی ٍ «ًوشد‬
‫دسًٍی» اػر‪ .‬اگش تِ چگًَگی ؿکلگیشی ٓقذُی تشزوشی اهدشیالیؼوسی‬
‫هیزَاًین ایي هؼهلِ سا هالحِِ کٌین‪ً .‬ثقاذ اػسٔواسیِ‬ ‫دقر کٌین ًیض ‌‬
‫هلیرّای هخسلف (تشیساًیایی‪ ،‬اشاًؼَی‪ ،‬آلواًی‪ ،‬خشزغالی ٍ ‪ )...‬دػر توِ‬
‫دػر ّن دادًذ زا ایذُی تشزشی «ػفیذّا» ٍ ایذُی زوذى سا‪ ،‬توِهطاتوِ‬
‫هٌفٔسی کِ تایذ دس تشاتش ٍحـیّا اص آى داواّ کوشد‪ ،‬غٔول کٌٌوذ‪ .‬ایوي‬
‫تاصًوووایی ‪« -‬ػووٌگیٌی هؼوولَلیر اًؼوواى ػفیذخَػوور» ‪ -‬تووِؿوویَُای‬
‫زٔییيکٌٌذُ دس ؿکلگیشی هفَْم هذسى َّیر اشاهلی اسٍخایی یا غشتی‬ ‫‌‬
‫ػْین تَدُ اػر‪ .‬تِ ّواى اًذاصُ كحر داسد کِ ّویي ًثقاذ دس آًچوِ‬
‫کیدلیٌگ «تاصی تضسگ» هیخَاًذ تیٍقفِ دخالر داؿسٌذ – ٍ تِٓثاسذ‬
‫دیگش‪ ،‬تَهیّا«یـاى» سا تِ غاى ّن اًذاخسِ ٍ ٓلیِ ّوذیگش ؿوَسیذُ ٍ‬
‫ّوِؿاى تا ًؼوثر دادى زلوَیش ًظادخشػوسی توِ آووال‬ ‫تالزش اص ایيّا‪‌ ،‬‬
‫اػسٔواسی سقثایـاى‪ ،‬دس سقاتر تا ّوذیگش تِ اًؼاى توَدىِ خواف خوَد‬
‫هیتالیذًذ‪ .‬اػسٔواس اشاًؼَی خَد سا «آػیویالزَس» ًـاى داد‪ ،‬حوال آى‬

‫کِ اػسٔواس تشیساًیایی خَد سا «حااَ احسشام اشٌّگّا» هیداًؼر‪ .‬آى‬
‫ػفیذخَػرِ دیگش ًیض ػفیذخَػر تذ اػر‪ّ .‬ش هلر ػفیذخَػسی اص ًِش‬
‫‌‬
‫ًخثوِگشازوشیي‬ ‫هٌَٔی «ػفیذخَػرزشیي» اػر‪ :‬تِٓثواسذ دیگوش‪ّ ،‬ون‬
‫اػر ٍ ّن کلیگشازشیي؛ زٌاقن آؿکاسی کِ تٔذا تِ آى تاصهیگشدین‪.‬‬
‫تا ػشٓر گشاسي اشایٌذ اػسٔواسصدایی‪ ،‬ایي زٌاقواذ ؿکل غذیوذی توِ‬
‫خَد گشار‪ .‬اگش اػسٔواسصدایی سا تا آسهاىّوای خوَدؽ تؼوٌػین‪ ،‬تایوذ‬
‫گفر کِ ؿکؼر خَسدُ اػور؛ ٍ ایوي اشایٌوذ ّون ًواقق اػور ٍ ّون‬
‫زحشیفؿذُ‪ .‬اها دس زشکیة تا ػایش سخذادّای ًؼثسا هؼسقل (اشاسػویذى‬
‫ٓلش ػیؼسنّای زؼلیحازی ٍ ؿثکِّوای اسزثواًی ػویاسُای)‪ ،‬اووای‬
‫ػیاػی غذیذی ایػاد کشدُ اػر‪ .‬ایي كشاا اووایی ًیؼور کوِ دس آى‬
‫اػسشازظیّا ؿکل هیگیشًذ ٍ ػشهایِ ٍ زکٌَلوَطی ٍ خیوامّوا دس آى دس‬
‫گشدؽاًذ‪ ،‬تلکِ اوایی اػر کِ دس آى زوام هشدهی کِ دس هٔشم قاًَى‬
‫تاصاس قشاس داسًذ‪ ،‬تِكَسذ ایضیکی ٍ ًوادیي ّوذیگش سا هالقاذ هیکٌٌوذ‪.‬‬
‫‌‬
‫ػلٌِی‬ ‫تِ ایي زشزیة زشکیةِ دٍخْلَی داخلیر‪-‬خاسغیر کِ اص دٍسُی‬
‫اػسٔواسی تِتٔذ یکی اص اتٔواد ػواخساستخؾِ ًظادخشػوسی سا ؿوکل دادُ‬
‫اػر‪ ،‬تاصزَلیذ ؿذُ‪ ،‬گؼسشؽ یااسِ ٍ هػذدا أال هیؿَد‪ .‬اؿاسُ کوشدى‬
‫تِ ایي هؼهلِ دس ساتٌِ تا اضشاذ «دسًٍی غْاى ػَم» اهشی تؼویاس خویؾ‬
‫خاااسووادُ اػوور؛ اضشازووی کووِ تووِخوواًش هْوواغشذ اص هؼووسٔوشاذ یووا‬
‫ؿثِهؼسٔوشاذ خیـیي تِ «هشاکض» ػشهایِداسی تٍِغَد آهذُاًذ‪ .‬اها ایي‬ ‫‌‬
‫ؿووکل اص داخلوویػوواصیِ اهووش خوواسغی‪ ،‬کووِ ااووق تاصًوَدّووای «ًووظاد» ٍ‬
‫«قَهیر» سا زٔییي هیکٌذ‪ ،‬سا ًویزَاى‪ ،‬هگش تِحالر اًسضآی‪ ،‬اص اَؿکال‬
‫ُاّشا هسواد خواسغیػواصی اهوش داخلوی غوذا ػواخر‪ ٍ .‬توِخلوَف‬
‫ًویزوَاى آىسا اص آى چیضّوایی غوذا کوشد کوِ ًسیػوِی ؿوکلگیوشی‬ ‫‌‬
‫دٍلرّایی – خغ اص ٓضیور کنٍتیؾ کاهل اػسٔواسگشاى – دس ػشاػوش‬ ‫‌‬
‫هشصّای ٍػیْ کشُی صهیي ّؼسٌذ کِ ادٓای هلی تَدى داسًذ (اها زٌْوا‬
‫تًَِس تؼیاس ًاتشاتش ایيگًَِ هیؿًَذ)؛ تا آى زووادّای زٌوذ دسٍى ایوي‬
‫دٍلرّا هیاى تَسطٍاصی ػشهایِداس یا توَسطٍاصی دٍلسویِ «غشتویؿوذُ» ٍ‬
‫زَدُّای هفلَکی کِ تِخاًش ّویي ٍاقٔیر ًاگضیش سٍ تِ « ‌‬
‫ػٌرگشایی»‬
‫هیآٍسًذ‪)6(.‬‬‫‌‬
‫تٌذیکر اًذسػَى هٔسقذ اػور کوِ هویزوَاى گفور‪ ،‬اػوسٔواسصدایی دس‬
‫غْاى ػَم خَد سا تا زَػِٔی آىچِ خشٍخاگاًذای خاكوی «ًظادخشػوسی‬
‫هٔکَع» هیخَاًذ (ػفیذخَػرػسیضی یا اسٍخاییػسیضی) ًـاى ًوذادُ‬
‫اػر‪ )7(.‬تیاییذ تدزیشین کوِ ایوي خویؾ اص گؼوسشؽ اخیوش تٌیوادگشایی‬
‫اػالهی ًَؿسِ ؿذُ اػر؛ [[خذیذُای]] کِ تایذ ػوْناؽ دس سگوِّوای‬
‫« ‌‬
‫تیگاًِّشاػی» دس تحشاى کًٌَی ها حسووا اسصیواتی ؿوَد‪ .‬توِّشزقوذیش‬
‫اػسذلل اًذسػَى ًاقق اػر‪ ،‬صیشا تا ایيکِ ؿوایذ دس آاشیقوا‪ ،‬آػویا یوا‬
‫آهشیکای لزیي ًظادخشػسی هٔکَعِ «غْاى ػَمگشا»یی ٍغوَد ًذاؿوسِ‬
‫تاؿذ‪ ،‬اها اًثوَّی اص ًظادخشػوسیّوای هخوشب ًْوادی ٍ ٓاهیاًوِ هیواى‬
‫گشٍُّای قَهی» ٍ «اغسوآواذ » ٍغوَد داسد‪ ٍ .‬هٌِوشُی‬ ‫هلرّا»‪‌ « ،‬‬
‫« ‌‬
‫ایي ًظادخشػسیّا‪ ،‬کِ تِ ًَتِی خَد زَػي اسزثاًاذ غْاًی زغییش یااسِ‬
‫اػر‪ ،‬تًَِس هذاٍم داسد ًظادخشػسی ػفیذخَػسی سا تا صًوذُ ‌‬
‫ًگوِداؿوسي‬
‫ایي ایذُی قذیوی زغزیِ هویکٌوذ کوِ ػوِچْواسم اتٌوا تـوش زَاًوایی‬
‫حکَهر کشدى توش خوَد سا ًوذاسد‪ .‬تویزشدیوذ غوایگضیٌی دًیوای کْويِ‬
‫هلرّای اػسٔواسگش ٍ اوای غَلًـاى (هاتقی تـشیر) تا دًیایی ًوَیي‬ ‫‌‬
‫خیؾصهیٌِی ایي اضشاذ زقلیذی سا هْیا کشدُ اػر؛ دًیای ًَیٌی کِ تِ‬
‫لحاٍ كَسی دس قالة دٍلرهلر ّای تشاتوش ػواصهاى یااسوِ اػور (کوِ‬
‫ّشکذام دس ًْادّای تیيالوللی ًوایٌذُای داسد) اهوا هوشصِ دائووا دسحوال‬
‫زغییش هیاى دٍ اًؼاًیر – هشصی کِ قاتل اشٍکاػور توِ هشصّوای هیواى‬
‫دٍلوورّ وا ًیؼوور – اص آى زػوواٍص هوویکٌووذ؛ دٍ اًؼوواًیسی کووِ تووًِِووش‬
‫غیشقاتلقیاعاًذ‪ ،‬یٌٔوی اًؼواًیرِ اقوش ٍ اًؼواًیر «هلوش »‪ ،‬اًؼواًیر‬ ‫‌‬
‫زَػًِٔیااسگی ٍ اًؼاًیر زَػِٔیوااسگی هفوشى‪ .‬اًؼواًیر دس ُواّش توا‬ ‫‌‬
‫حز ػلؼلِهشازةّای ػلٌٌسی ی دػر ؿذُ اػر؛ اها دسٍاقوْ زٌْوا‬
‫اهشٍصُ اػر کِ اًؼاًیر ایيگًَوِ اػور‪ٍ ،‬لوَ توِ زوَدُّوای هغوشم ٍ‬
‫ًاػاصگاسی زقؼین ؿذُ تاؿذ‪ .‬دس اوای اقسلواد غْواًی‪ ،‬کوِ ٓووال توِ‬
‫اوای ػیاػر غْاًی ٍ ایذئَلَطی غْاًی زثوذیل ؿوذُ اػور‪ ،‬ؿوکا‬
‫هیاى اشٍ‪-‬اًؼاىّا ٍ اتش‪-‬اًؼاىّا ؿکاای ػاخساسی اها تِؿذذ تویضثواذ‬
‫اػر‪ .‬خیـسش هفَْم اًؼاًیر كشاا یو اًسوضاّ توَد‪ .‬اهوا توشای خشػوؾ‬
‫«اًؼاى چیؼر » کِ – ّشقذس ّن کِ كوَسذ آى توًِِوش هوا ًاتٌْػواس‬
‫تیایذ ‪ -‬هلشّاًِ دس اًذیـِی ًظادخشػساًِی کٌوًَی حووَس داسد‪ ،‬اهوشٍصُ‬
‫ّیچ خاػخی ٍغَد ًذاسد کِ دس آى ایي ؿکا دس کاس ًثاؿذ‪)8(.‬‬
‫اص ایي چِ ًسیػِای تایذ گشار غاتػاییّایی کِ تِ آىّا اؿاسُ کوشدم‬
‫تخـی اص آى چیضی ّؼسٌذ کِ‪ ،‬تِ صتاى ًیچِ‪ ،‬هیزَاى تاصػاصی هٔاكوشِ‬
‫اسصؽّا ی ًظادخشػسی ًاهیذ‪ ،‬کِ ّن تِ اقسلاد ٓوَهی دػسِ ‌‬

‫تٌذیّوای‬
‫ػیاػی تـش هشتَى اػر ٍ ّن تِ اهش زخیلی زاسیخی ٍی‪ .‬ایي تاصػواصی‬
‫اسصؽّا آى چیضی سا ؿکل هیدّذ کِ هي دس توال گؼوسشؽ چـووگیش‬
‫ًظادخشػسی ًاهیذُام؛ گؼسشؿی کِ ػوٌخؿٌاػوی ّوا سا ًؼوثی کوشدُ ٍ‬
‫زػشتوِّووای اًثاؿووسِ سا‪ ،‬دس غْور خووال غْوور آىچوِ هووا «خووشٍسؽ‬
‫اًؼاًیر» هیداًین‪ ،‬هَسد تاصًگشی قشاس هیدّذ‪ .‬تِ ایي هٌٔا‪ ،‬تشخال آى‬
‫چِ دس یکی اص ضاترزشیي گضاسُّای خَدِ ایوذئَلَطی ًظادخشػوساًِ هؼولّن‬
‫هیؿَد‪ً« ،‬وظاد» «حااِوِی» سٍاىؿوٌاخسی یوا صیؼورؿوٌاخسی‬ ‫اشم ‌‬
‫اًؼاى ًیؼر؛ تلکِ ایي ًظادخشػسی اػر کِ ًـاىگوش یکوی اص هلوشزشیي‬
‫اَؿکال حااِِی زاسیخی غَاهْ هذسى اػر‪ .‬ایي ًظادخشػوسی اػور کوِ‬
‫ّوچٌاى هٌػشتِ «آهیضؽ» زخیلی گزؿسِ ٍ حال هیؿَد؛ آهیضؿی کوِ‬
‫تیٌؾ غؤی زاسیخ اًؼاى دس آى تؼي هییاتذ‪.‬‬
‫تِ ّویي دلیل اػر کِ خشػؾ اشٍکاػورًاخوزیشی ػواهیػوسیضی توِ‬
‫ًظادخشػسی اػسٔواسی‪ ،‬کِ هوذام دس حوال احیوا ؿوذى اػور‪ ،‬خشػـوی‬
‫ًادسػر اػر‪ .‬ایي دٍ ّیچگاُ کاهال هؼسقل ًثَدُ ٍ ضاتر ّون ًیؼوسٌذ‪.‬‬
‫آىّا زثاس هـسشکی داسًذ کِ تش زحلیل ها اص اَؿوکال قثلوی آىّوا زوهضیش‬
‫هیگزاسد‪ .‬تشخی سدخاّای توٌِٓوَاى خوشدُای توشای ػوایش سدخاّوا ٓوول‬ ‫‌‬
‫هیکٌٌذ‪ ،‬اها اهش «ًاگفسِ»ی ایي سدخاّای دیگش سا ًیض تاصًوایی ‌‬
‫هیکٌٌذ‪.‬‬ ‫‌‬
‫تِ ایي زشزیة یکؼاىاًگاسی ًظادخشػسی تا ػاهیػسیضی – ٍ تِخلوَف‬
‫تا ًاصیؼن – ًقؾ ٓزس ٍ تْاًِ سا داسد‪ :‬ایي کاس تآص هیؿَد زوا ٍیظگوی‬
‫ًظادخشػساًِی «تیگاًِّشاػیِ»ای کِ هسَغِِ هْاغشاى اػر اًکواس ؿوَد‪.‬‬
‫اها تشٓکغ‪ ،‬خیًَذ دادى (تُِاّش زاحذٍدی تیغْرِ ) ػاهیػوسیضی توا‬

‫هذهْاغش دس گفساس غٌثؾّای تیگاًِّشاػی کِ ّوناکٌوَى‬ ‫ًظادخشػسی ‌‬
‫دس اسٍخا دسحال گؼسشؽ اػر‪ ًِ ،‬زػلی ی هذاٍهاًیؼون ٓوام اػور‪،‬‬
‫یٌٔی ػاخساس خایذاس ًشد «دیگشی» دس زوام ًوَدّایؾ؛ ٍ ًِ حسوی اضوش‬
‫هٌفٔل كش ی ػٌر ػیاػی هحااِوِکواس (چوِ ًواهؾ سا ااؿیؼور‬
‫تگزاسیذ ٍ چِ ًاػیًَالیؼر)‪ .‬ایي خیًَذ دادى تًِوَس تؼویاس خوافزوش ٍ‬
‫تؼیاس «خَدػشاًِ»زش‪ ،‬تا دادى الگَّای آگاّاًِ ٍ ًاخَدآگاُ تِ اًذیـِی‬
‫‌‬
‫ػاصهاىدّی هیکٌذ‪ :‬تِ ایوي زشزیوة ٍیظگوی اًْوذام‬ ‫ًظادخشػساًِ‪ ،‬آى سا‬
‫‌‬
‫غیشقاتلزلَس اػر‪ ،‬دس ٓقذُی هٔاكوش‬ ‫ًاصیّا‪ ،‬کِ تِ هٌٔای دقیق کلوِ‬
‫تِهطاتِ تیاى اػسٔاسیِ هیل تِ اًْذام ػکٌا هیگضیٌذ‪ ،‬کِ اکش ًظادخشػسی‬
‫هذزش ٍ هذٓشب سا ًیض تِخَد هـغَل داؿسِ اػر‪)9(.‬‬
‫‌‬
‫داهٌِی ًاػیًَالیؼن‬
‫حال تاصگشدین تِ خیًَذ هیاى ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػوسی‪ .‬تیاییوذ توا ایوي‬
‫ارٓاى تیاغاصین کِ خَدِ هقَلِی ًاػیًَالیؼن رازوا هوثْن اػور‪ .‬ایوي دس‬
‫دسغِی اٍل تِخاًش هاّیر هذ ٍ ًقین ٍهٔیرّای زاسیخیای اػور‬
‫هیکٌٌذ‪ .‬ایخسِ‬ ‫کِ غٌثؾّا ٍ ػیاػرّای ًاػیًَالیؼسی دس آى َُْس ‌‬
‫ٍ گاًذی تیؼواس ًیؼسٌذ؛ تیؼواس یا دٍگَل ّیسلش ًیؼوسٌذ‪ .‬اهوا توا‬
‫ایي ّوِ ًویزَاًین‪ ،‬تا زلویوی كشاا ٓقالًی‪ ،‬زهضیش زقاسى ایوذئَلَطیکی‬
‫سا کسواى کٌین کِ دس ایويغوا خوَد سا توش ًیشٍّوای هسخاكون زحویول‬
‫هیکٌذ‪ .‬ها تِ ّیچ ٍغِ حق ًذاسین ًاػیًَالیؼن [[گشٍُ]] ػلٌِگش سا تا‬ ‫‌‬
‫ًاػیًَالیؼن [[گشٍُ]] زحرػلٌِ‪ً ،‬اػیًَالیؼن سّایی سا تا ًاػیًَالیؼن‬
‫اؿغالگشی یکؼاى تذاًین‪ .‬اها ایي تذاى هٌٔوا ًیؼور کوِ هویزوَاى توِ‬
‫ػادگی اص ایي ٍاقٔیر گزؿر کوِ ٌٓلوش هـوسشکی – حسوی اگوش زٌْوا‬
‫هٌٌق ی ٍهٔیر یوا ًقوَؽ ػواخساسیِ [هَغوَد دس] كوَٓس ػیاػویِ‬
‫دًیای هذسى تاؿذ – هیاى ًاػیًَالیؼن غثِْی سّوایی هلوی الػضایوش ٍ‬
‫ًاػیًَالیؼن اسزؾ اػسٔواسی اشاًؼوِ‪ ٍ ،‬یوا اهوشٍصُ هیواى ًاػیًَالیؼون‬
‫کٌگشُی هلی ااشیقا ٍ ًاػیًَالیؼن ااشیکٌشّا ٍغَد داسد‪ .‬تیاییذ ایي سا تِ‬
‫ًسیػِی ًْاییاؽ تشدُ ٍ تگَیین ایي زقاسى كَسی تِ زػشتِی دسدًوا‬
‫ٍ هکشس ها اص هـاّذُی زثذیل ؿذى ًاػیًَالیؼن سّایی تِ ًاػیًَالیؼون‬
‫ػلٌِ (دقیقا ّواىًَس کِ ؿاّذ چشخؾ اًقوالبّوای ػَػیالیؼوسی ٍ‬
‫ایػاد دیکسازَسی دٍلسی تَدُاین) تیاسزثاى ًیؼر؛ کِ ایي اهوش هوا سا دس‬
‫اَاكل هٌِن تِ خظٍّؾ دس ساتٌِ تا ُشایرّای ػسوگشاًِی هَغَد دس‬
‫ّش ًاػیًَالیؼوی ػَ دادُ اػر‪ .‬ایي زٌاقن خیؾ اص آىکِ دس ٍاطُّوا‬
‫ػکٌی گضیٌذ‪ ،‬دس خَدِ زاسیخ هؼکي داسد‪)10(.‬‬
‫چشا زٔشیف ًاػیًَالیؼن زا تِ ایي حذ دؿَاس اػر اٍل تشای ایيکِ ایوي‬
‫هفَْم ّشگض تِ زٌْایی ٓول ًویکٌذ‪ ،‬تلکِ ّوَاسُ تخـی اص صًػیوشُای‬
‫اػر کِ خَد دس آى ّن حلقِی هشکضی اػر ٍ ّن حلقِی هٔیف‪ .‬ایي‬
‫صًػیشُ هذام تا زشمّای تیٌاتیٌی ٍ ااشاىآهیض غذیذ غٌا هییاتذ (حوالذ‬
‫غضئیِ ایي غٌا یااسي اص صتاًی تِ صتاى دیگوش هسفواٍذ اػور)‪ :‬سٍحیوِی‬
‫هذًی‪ًٍ ،‬يخشػسی‪ ،‬خَخَلیؼن‪ ،‬قَهیرگشایوی‪ ،‬قَهیورهحوَسی ‪ ،‬تیگاًوِ‬
‫ّشاػی‪ ،‬ؿًٍَیؼن ‪ ،‬اهدشیالیؼن‪ ،‬غیٌگَییؼن ٍ ‪ّ . ...‬ووِ سا توِ چوالؾ‬
‫هیًلثن زا ی تاس تشای ّویـِ تذٍى ّیچ اتْاهی هٔواًیِ هسووایض ایوي‬
‫اكٌالحاذ سا زطثیر کٌٌذ‪ .‬اها تِ ًِش هي زلَیش کلی سا هیزَاى ًؼوثسا‬

‫تِ ساحسی زفؼیش کشد‪.‬‬
‫زا آًػا کِ تِ ساتٌوِی ًاػیًَالیؼون‪-‬هلور هشتوَى هویؿوَد‪ّ ،‬ؼوسِی‬
‫هووووَىْ یوو «ٍاقٔیوور»‪ ،‬هلوور‪ ،‬سا دس هقاتوول یوو «ایووذئَلَطی»‪،‬‬
‫ًاػیًَالیؼن‪ ،‬قشاس هیدّذ‪ .‬اها دسیاار ااشاد هخسلف اص ایي ساتٌوِ تؼویاس‬
‫هسفوواٍذ اػوور‪ ،‬صیووشا چٌووذیي خشػووؾ گٌووگ دس آى ًْفسووِ اػوور‪ :‬آیووا‬
‫ایذئَلَطی ًاػیًَالیؼسی تاصزواب (هوشٍسی یوا هوَقٔیسی ) ٍغوَد هلور‬
‫ّاػر یا ایيکِ آیا هلرّا خَد سا تش ایذئَلَطیّای ًاػیًَالیؼسی خایِ‬
‫گزاسی هیکٌٌذ (گشچِ ایي ؿایذ تذیي هٌٔا تاؿذ کِ ایي ایذئَلَطیّا تا‬
‫سػیذى تِ «ّذ » خَد‪ ،‬هسٔاقثا دگشگَى هیؿًَذ) آیا «هلور» سا ‪ٍ -‬‬
‫ًثیٔسا ایي خشػؾ هؼسقل اص خشػؾّای قثلی ًیؼر – تایوذ «دٍلور»‬
‫هحؼَب کشد یا «غاهِٔ» (ی كوَسذتٌوذی اغسووآی) تیاییوذ ایوي‬
‫هؼائل ٍ هَهَٓاذ دیگشی سا کِ ایي هؼائل تا ٍاسد کوشدى اكوٌالحازی‬
‫چَى ؿْش‪ ،‬هشدم‪ ،‬هلیر ٍ غیشُ خیؾ هیکـٌذ‪ ،‬لحِِای اشٍ گزاسین‪.‬‬
‫اکٌَى زا آًػا کِ تِ ساتٌوِی هیواى ًاػیًَالیؼون ٍ ًظادخشػوسی هشتوَى‬
‫اػوور‪ّ ،‬ؼوووسِی هوووووَىْ یوو ایوووذئَلَطی «ٓوووادی» ٍ ػیاػووور‬
‫(ًاػیًَالیؼوون) سا دس هقاتوول یوو ایووذئَلَطی «ااشاًووی » ٍ ساسوواس‬
‫(ًظادخشػسی) قشاس هیدّذ‪ ،‬حال یا تشای ایيکِ تا ّش دٍ هخالفر کٌذ یوا‬
‫تشای ایيکِ یکی سا تِهطاتِ حقیقر آى دیگشی خیؾ ًْذ‪ .‬دس ایيغا ًیوض‬
‫اَسا خشػؾّا ٍ زوایضاذ هفَْهی دیگشی هٌشح هیؿَد‪ .‬تػوای زوشکوض‬
‫کووشدى سٍی ًظادخشػووسی ‪ ،‬آیووا تْس وش ًیؼوور تووش گضیٌووِ‌ی«ٓیٌووی»زووش‬
‫ًاػیًَالیؼن‪/‬اهدشیالیؼن زوشکض کٌین اها ایي هَاغِْ اهکاىّای دیگشی‬

‫سا خیؾ هیکـوذ‪ :‬توشای ًوًَوِ‪ ،‬ایويکوِ ؿوایذ ًاػیًَالیؼون خوَد اضوش‬
‫ایذئَلَطیکی‪-‬ػیاػیِ ٍیظگیِ اهدشیالیؼسیِ هلرّوا یوا تقوای آىّوا ٍ ساُ‬
‫یااسٌـاى تِ دٍساى ٍ هحیٌی اهدشیالیؼسی تاؿذ‪‌ .‬‬
‫هیزَاى ایي صًػیوشُ سا‬
‫‌‬
‫خشػؾّوایی‬ ‫تا ٍاسد کشدىِ هفاّیوی هاًٌذ ااؿیؼن ٍ ًاصیؼن ٍ ؿثکِی‬
‫کِ ایي دٍ تِ ّوشاُ داسًذ‪ ،‬خیچیذُزوش ًیوض ػواخر‪ :‬آیوا ایويّوا ّوش دٍ‬
‫‌‬
‫ًاػیًَالیؼناًذ آیا ّش دٍ اهدشیالیؼناًذ ‪...‬‬
‫دسٍاقْ دس کل صًػیوشُ یو خشػوؾ تٌیوادیي ٍغوَد داسد – ٍ ّووِی‬
‫خشػؾّای دیگش ّویي خشػوؾ سا تواص هویکٌٌوذ‪ .‬توِ هحون ایويکوِ‬
‫خـووًَسی غیشقاتوولزحووول ٍ ُوواّشا «غیشٓقالًووی» دس «غووایی» اص ایووي‬
‫صًػیشُی زاسیخی‪-‬ػیاػی تش كحٌِ ُاّش هیؿَد‪ ،‬تایذ آى هذخل سا دس‬
‫کػا قشاس دّین آیا تشای ایيکِ غای آى سا هـخق کٌین تایذ سؿوسِای‬
‫سا تثٔشین کِ زٌْا ٓثاسذ اص «ٍاقٔیرّا»ػر‪ ،‬یا تایوذ دس هیواى زٔاسهواذ‬
‫«ایذئَلَطی » تگشدین ٍ آیا تایذ خـًَر سا اًحشا اص سٍال ٓادی اهوَس‬
‫ٍ دٍس ااسادى اص «خي هؼسقین» اشهی زاسیخ اًؼاى داًؼر یوا ایويکوِ‬
‫تایذ خزیشار کِ خـًَرٕ حقیقر آى چیوضی سا تاصًووایی هویکٌوذ کوِ‬
‫خیؾ اص آى آهذُ اػر ٍ لزا تایوذ اص ایوي هٌِوش خوزیشار کوِ اص زَلوذ‬
‫ًاػیًَالیؼن تِ ایي ػَ‪ ٍ ،‬چِتؼا اص آى ٌّگام کوِ هلورّوا توِ ٍغوَد‬
‫آهذًذ‪ ،‬تزس خـًَر سا هیزَاى دس قلة ػیاػر ًْفسِ یاار‬
‫ًثیٔسا تؼسِ تِ دیذگاُ ًاُشاى ٍ ٍهٔیرّایی کِ تاصزاب هیدٌّذ‪ ،‬هوی‬
‫زَاى خاػخّای تؼیاس گًَاگًَی تشای زواهی ایي خشػؾّا یاار‪ .‬اهوا توِ‬
‫ًِش هي‪ ،‬زوام ایي خشػؾّا تاٍغَد خشاکٌذگیؿاى‪ ،‬حَل یو دٍساّوی‬

‫هیچشخٌذ‪ :‬هفَْم ًاػیًَالیؼن دائوا دسحال زقؼینؿذى اػر‪ّ .‬ویـوِ‬
‫ی ًاػیًَالیؼن «خَب» ّؼر ٍ ی ًاػیًَالیؼن «تذ»‪ .‬یکوی ّؼور‬
‫کِ ّذاؾ ػاخسيِ ی دٍلر یا اغسواّ اػر ٍ دیگشی کوِ هویخَاّوذ‬
‫هقَْس ػاصد ٍ تشاًذاصد؛ یکی کِ توِ حوق اؿواسُ داسد ٍ دیگوشی کوِ توِ‬
‫قذسذ؛ یکی کِ ػایش ًاػیًَالیؼنّا سا تشهیزاتذ ٍ چِتؼا تِ داواّ اص آى‬
‫ّا تشخاػسِ ٍ آىّا سا دس یو چـوناًوذاص زواسیخی ٍاحوذ هویگٌػاًوذ‬
‫(سٍیای تضسگ «تْاس هشدهاى») ٍ یکی کوِ دس دیوذگاّی اهدشیالیؼوسی ٍ‬
‫ًظادخشػساًِ تًَِس ّوِغاًثِ آىّا سا ًشد هیکٌوذ‪ .‬یکوی ّؼور کوِ اص‬
‫ٓـق ًاؿی هیؿَد (ٍ حسی ٓـق هفشى) ٍ دیگشی کِ اص ًفوشذ ًـوهذ‬
‫هیگیشد‪ .‬خالكِ ایيکِ ؿکا داخلی ًاػیًَالیؼون توِ اًوذاصُی ّوواى‬
‫گاهی هشٍسی تِ ًِش هیسػذ – ٍ زٔییياؽ ًیض تِ ّواى اًوذاصُ دؿوَاس‬
‫اػر _ کِ اص «هشدى تشای ػشصهیي آتا ٍ اغذادی» توِ «کـوسي دس ساُ‬
‫کـَس» ساُ هیتشد‪ ...‬اصدیاد ٍاطُّای «هػاٍس»‪ ،‬چِ هسشاد تاؿوٌذ ٍ چوِ‬
‫هسواد‪ ،‬كشاا تیشًٍیػاصی ایي ؿکا اػر‪ .‬تِ ًِش هوي ّویچکوغ توِ‬
‫زواهی اص تاصگـر ایي دٍساّی تِ دسٍى خَد هفَْم ًاػیًَالیؼن خالف‬
‫ًـذُ اػر (ٍ اگش ایي هْن دس ًِش داْ ؿذُ تاؿوذ‪ ،‬دٍتواسُ اص دسِ ٓوول‬
‫ٍاسد ؿذُ اػر)‪ ،‬اها ایي خلَكا دس ػٌر لیثشالی آؿکاس اػر ٍ دلیلؾ‬
‫ّن ؿایذ اتْام تؼیاس ٓویوق ساتٌوِی هیواى لیثشالیؼون ٍ ًاػیًَالیؼون‬
‫دػوورکوون دس دٍ ػووذُی اخیووش تاؿووذ‪ّ )11(.‬وچٌوویي تایووذ گفوور کووِ‬
‫ایذئَلَطیّای ًظادخشػساًِ هوکي اػر تا ی یا دٍ دسغِ غاتػا کوشدى‬
‫ایي تحص‪ ،‬آىسا زقلیذ کشدُ ٍ حسی تِ زلش خوَد دسآٍسًوذ‪ :‬آیوا ًقوؾ‬
‫هفوواّیوی هاًٌووذ «اوووای حیووازی »‪ً ،‬ووشح خشػووؾ «سٍی خووَب»‬
‫اهدشیالیؼن یا ًظادخشػسی ًیؼر ٍ آیا ًظادخشػسی ًَیٌی کوِ اهوشٍصُ دس‬
‫حووال ؿووکَاایی اػوور‪ ،‬اص هووشدمؿٌاػووی «زفوواٍذگووشا » گشاسووِ زووا‬
‫ػَػیَتیَلَطی‪ٓ ،‬وذزا دسگیش زووایض تخـویذى هیواى دٍ چیوض ًیؼور‬
‫هیاى آىچِ اشها گشیضًاخوزیش‪ ٍ ،‬دس ٍاقوْ‪ ،‬هفیوذ اػور (تیگاًوِّشاػوی‬
‫خاكی کِ گشٍُّا سا تِ داواّ اص «خوا » ٍ «َّیور اشٌّگوی» خوَد ٍ‬
‫حفَ «ااكلِی هٌاػة» هیاى ایي دٍ زشغیة هیکٌذ) ٍ آى چیضی کوِ‪،‬‬
‫اگش اص هقسویاذ اتسذایی قَهیر كش ًِش کٌین‪ ،‬تیَْدُ ٍ ایًفؼِ هووش‬
‫اها گشیضًاخزیش خَاّذ تَد (خـًَر هؼسقین‪ ،‬تیهحاتا ٓول کشدى )‬
‫چگًَِ هیزَاًین اص ایي دٍس خاسظ ؿَین آیوا کواای ًیؼور کوِ كوشاا‪،‬‬
‫هاًٌذ تشخی زحلیلگشاى هسهخش‪ ،‬خَاػساس کٌواس گزاؿوسي اسصؽداٍسی –‬
‫یٌٔووی زَقووف داٍسی دس هووَسد خیاهووذّای ًاػیًَالیؼوون دس تحووشاىّووای‬
‫هخسلف –‌ؿَین‪ )12(،‬یا ایيکِ ًاػیًَالیؼن سا هٌحلشا اضش ایوذئَلَطی‬
‫اشایٌووذ «ٓیٌووی» قووَام یووااسي هلوورّووا (ٍ دٍلوور هلوورّووا) دس ًِووش‬
‫تگیشین‪ )13(.‬صیشا دٍگاًگی اضشاذٕ تخـی اص زاسیخ ّوِی ًاػیًَالیؼنّوا‬
‫سا زـکیل هیدّذ ٍ دقیقا ّویي اػر کِ تایذ زَهی دادُ ؿَد‪ .‬اص ایوي‬
‫هٌِش‪ ،‬زحلیل غایگاُ ًظادخشػسی دس ًاػیًَالیؼن زٔییيکٌٌذُ اػور‪ :‬توا‬
‫ایيکِ ًظادخشػسی دس ّوِی ًاػیًَالیؼنّا یا زوام دقایق زاسیخ آىّا تِ‬ ‫‌‬
‫ی اًذاصُ هـَْد ًیؼر‪ ،‬اها ّوَاسُ ًوایٌذُی گشایـی هشٍسی دس قَام‬
‫یااسي آىّا اػر‪ .‬دس زحلیول اخیوش‪ّ ،‬ودَؿوی ایوي دٍ تشهویگوشدد توِ‬
‫ؿشایٌی کِ دس آى دٍلر هلورّوا‪ ،‬کوِ تشاػواع اساهوی زاسیخوا هوَسد‬

‫هـاغشُ زهػیغ ؿذُ تَدًذ‪ ،‬تشای کٌسشل غاتػوایی غؤیور زقوال هوی‬
‫کشدًذ؛ ٍ ًیض ایي ّودَؿی تِ ًفغِ ػاخسي «هشدم» تِهطاتوِ اغسووآی‬
‫ػیاػی تشهیگشدد کِ تش زقؼیواذ ًثقِای اٍلَیر هییاتذ‪.‬‬
‫اها دس ایيغا ایشادی دس ساتٌِ تا خَد ٍاطگاى تحص هٌشح هیؿوَد‪ .‬ایوي‬
‫ایشادی اػر کِ هاکؼین سٍدًؼَى ٍ دیگشاى هسَغِ زوام آًاًی هیکٌٌذ‬
‫کِ – هاًٌذ کَلر گیَهي ‪ -‬تش زٔشیف «گؼسشدُ»ای اص ًظادخشػسی اكشاس‬
‫هیٍسصًذ‪ )14(.‬چٌیي زٔشیفی هیخَاّذ ّووِی اَؿوکال ًوشد ٍ زحقیوش‬
‫کشدى سا تِحؼاب تیاٍسد‪ ،‬خَاُ ّوشاّـاى ًِشیِّوای صیؼورؿوٌاخسی‬
‫تاؿٌذ ٍ خَاُ ًثاؿٌذ‪ .‬ایي زٔشیوف هویخَاّوذ توِ خویؾ اص ًظادخشػوسی‬
‫‌‬
‫اػوٌَسُی ًوظاد» ٍ گفسواس زثاسؿوٌاخسی آى‬ ‫«قَهیسی» ٍ توِ سیـوِی «‬
‫تاصگشدد‪ً« :‬ظادخشػسی ًثقازی» اؿشا خؼاالَدالی‪ ٍ .‬خلَكا هیخَاّذ‬
‫زوام اَؿکال ػشکَب اقلیرّا سا زحر ٌٓوَاى «ًظادخشػوسی» گوشد آٍسد؛‬
‫اؿکالی کِ دس غَاهٔی کِ تِ لحاٍ كَسی تشاتوشیًلوةاًوذ‪ ،‬توِ ًُوشُ‬
‫ًظادیػاصی» اقـاس اغسوآی هخسلف – ًِ اقي گوشٍُ‬ ‫هخسلف هٌػش تِ « ‌‬
‫ّای قَهیسی‪ ،‬تلکِ ّوچٌیي صًاى‪ ،‬هٌحشایي غٌؼوی‪ ،‬هٔلوَلیي رٌّوی‪،‬‬
‫آػیةخزیشزشیي قـش خشٍلساسیا ٍ ‪ – ...‬هیؿَد؛ [ایي زٔشیوف ایوي کواس سا‬
‫هیکٌذ] زا تسَاًذ ػاص ٍ کاس خیؾ خا ااسادُی ًثیٔیػاصی زفواٍذّوا سا‬
‫زحلیل کٌذ‪ .‬اها تِ ًِش سٍدًؼَى تایذ اًسخاب کوشد‪ :‬یوا تایوذ ًظادخشػوسی‬
‫دسًٍی ٍ تیشًٍی سا اص گشایـاذ ًاػیًَالیؼن ٍ‪ ،‬اشازوش اص آى‪ ،‬اص گشایـواذ‬
‫قَهیرهحَسی داًؼور‪ ،‬کوِ ًاػیًَالیؼون ؿوکل هوذسى آى اػور؛ یوا‬
‫هیزَاى غْر دس ػاص ٍ کاسّای سٍاىؿٌاخسی ًظادخشػوسی (اشااکٌوی‬ ‫‌‬

‫ّشاعگًَِ ‪ ،‬اًکاس دیگشی ٍاقٔی کِ تا دالّای غیشیر خیوالی خَؿواًذُ‬
‫ؿذُ) زٔشیف آىسا گؼوسشؽ داد‪ ،‬کوِ دس ایويكوَسذ توین صایول کوشدى‬
‫خافتَدگی زاسیخی آى ‌‬
‫هیسٍد‪)15(.‬‬ ‫‌‬
‫اها ایي ایشاد سا هیزَاى خاػخ داد‪ ٍ .‬حسی هویزوَاى ًوَسی آىسا خاػوخ‬
‫گفر کِ دسّنزٌیذگی زاسیخی ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػسی ّشچوِ سٍؿوي‬
‫زش ؿَد؛ الثسِ هـشٍى تش ایيکِ گضاسُّایی سا خیؾ تثشین کوِ زوا حوذی‬
‫ایذُی زٔشیف «گؼسشدُ»ی ًظادخشػسی سا زلحی کشدُ یا دػرکون توِ‬
‫آى دقر تیـسشی تخـٌذ‪:‬‬
‫‪ّ .1‬یچ هلسی‪ ،‬یٌٔی ّیچ دٍلر هلسی ‪ ،‬اػاػی قَهیسی ًذاسد‪ ،‬کِ یٌٔوی‬
‫ًویزَاى تِهطاتِ قَهیرهحَسی زٔشیف کشد غض دقیقا توِ‬‫ًاػیًَالیؼن سا ‌‬
‫هٌٔای هحلَل ی قَهیر ػاخسگی‪ّ .‬ش اػسذلل دیگشی توِهٌٔوای اص‬
‫یاد تشدى ایي هؼهلِ اػر کِ «هلرّا » توًِوَس ًثیٔوی تویؾ اص آًوی‬
‫ٍغَد ًذاسًذ کِ «ًظادّا» (حال یا تِلٌف زثاسؿاى‪ ،‬اغسوآی اػوسَاس توش‬
‫اشٌّگ ٍ یا هٌااْ اصخیؾهَغَد) ٍغَد داسًذ‪ .‬اها تایذ دس صهاى ٍاقٔی (ٍ‬
‫لزا زاسیخی) ٍحذذ زخیلی خَد سا دستشاتش دیگش ٍحذذّای هوکي اقاهِ‬
‫کٌٌذ‪.‬‬
‫‪ .2‬خذیذُی «زحقیش» ٍ «ًظادیػاصی» ّوضهاى هسَغِ اقـواس اغسووآی‬
‫هخسلفی هیؿَد کِ «هاّیر»ؿاى تؼی هسفاٍذ اػر (خلَكوا اقلیور‬
‫ّای «خاسغی»‪ً« ،‬ظادّای خؼر »‪ ،‬صًاى ٍ «هٌحشایي»)‪ .‬ایي خذیذُ ّن‬
‫ًـیٌی ساساسّا ٍ گفساسّای كشاا ّواًٌذی سا ًـواى ًوویدّوذ‪ ،‬کوِ توش‬
‫دًثالِی تالقَُ ًاهحذٍدی اص اتظُّای هؼسقل اص ّون آووال هویؿوًَذ؛‬

‫تلکِ ًوایٌذُی ی ًِام زاسیخی هسـکل اص ًشدّا ٍ ػلٌِّای هکولی‬
‫تِ ‌‬
‫ّنخیَػسِاًذ‪ .‬تِ تیاى دیگش‪ ،‬دس ٓول ایيگًَِ‬ ‫اػر کِ تًَِس دًٍشاِ ‌‬
‫ًیؼر کِ ی «ًظادخشػسی قَهیسی» ٍ ی «ًظادخشػسی غٌؼیسی» توِ‬
‫هَاصاذ ّن ٍغَد داؿسِ تاؿٌذ؛ ًظادخشػسی ٍ زثٔوین غٌؼویسی توا ّون‬
‫ٓول هیکٌٌذ ٍ خلَكا ًظادخشػسی ّووَاسُ اص خویؾ هؼوسلضم زثٔوین‬
‫غٌؼیسی اػر‪ .‬دس ایي ؿشایي هقَلِی ٓام ًظادخشػسی‪ ،‬اًسضآوی ًیؼور‬
‫کِ زي تِ خٌش دادُ ٍ غْاىؿوَلیر سا تِ تْای اص دػور دادىِ دقور ٍ‬
‫زٌاػة زاسیخی تِ چٌگ آٍسد؛ تلکِ هفَْم اًوواهیزشی اػور دستواسُی‬
‫ٍقْ گزاؿسي تِ چٌذسیخرتَدگی هشٍسی ًظادخشػسی‪ٓ ،‬ولکوشد اشاگیوش‬
‫آى‪ ،‬خیًَووذ آى تووا کوول هػوَٓووِی زػشتووِّووای تٌْػاسػوواصی ٍ ًووشد‬
‫اغسوآی؛ ایي سا هیزَاى تا اسغاّ توِ ًظادخشػوسی ًوَیي ًـواى داد کوِ‬
‫ّذ هَسد ٓالقِاؽ ًِ «ٓشب» یا «ػویاُ»‪ ،‬تلکوِ «ٓوشب ( ‌‬
‫توِهطاتوِی)‬
‫هٔساد» یوا «تضّکواس» یوا «هسػواٍص غٌؼوی» ٍ ‪ ٍ ...‬توِ ّوویي هیوضاى‪،‬‬
‫هسػاٍصیي غٌؼی ٍ تضّکاساى تِهطاتِ «ٓشب» یا «ػیاُ» اػر‪.‬‬
‫‪ّ .3‬ویي ػاخساس گؼسشدُی ًظادخشػسی اػر‪ ،‬کوِ ًواّوگي اهوا ػوخر‬
‫هٌؼػن اػر (ًخؼر دس ؿثکِای اص ااًسضیّا ٍ دٍم اص ًشیوق گفساسّوا‬
‫ٍ ساساسّا)‪ ،‬کِ ساتٌِای هشٍسی سا تا ًاػیًَالیؼن حفَ کشدُ ٍ تا ایػواد‬
‫قَهیر ػاخسگیای کِ ًاػیًَالیؼن حَل آى ػاصهاى ‌‬
‫هییاتوذ‪ ،‬توِ قوَام‬
‫یااسي آى کو هیکٌذ‪.‬‬
‫‪ .4‬اگووش لصم تاؿووذ دس ؿووشایي ػوواخساسی (ّوون ًوووادیي ٍ ّوون ًْووادی)‬

‫ًظادخشػسی هذسى ایي ٍاقٔیر سا تگٌػاًین کِ غَاهٔی کِ ًظادخشػسی دس‬
‫آىّا سؿذ هیکٌذ دس ٓیي حال تایوذ غوَاهٔی «تشاتوشیًلوة» تاؿوٌذ‪،‬‬
‫یٌٔی غَاهٔی کِ (دس ُاّش) چـن تش زفواٍذ هیواى هٌضلور ااوشاد هوی‬
‫تٌذًذ‪ ،‬آىگاُ ایي زض غاهٔوِؿوٌاخسی سا (کوِ ل‪ .‬دٍهوَى آى سا توًِوَس‬
‫تشغؼسِای خیؾ تشدُ اػر) ًویزَاى اص خَدِ هحیي هلی اًسضاّ کشد‪ .‬تِ‬
‫ٓثاسذ دیگش‪ ،‬ایي ًِ دٍلور هوذسى‪ ،‬تلکوِ دٍلور‪-‬هلور (ًاػیًَالیؼور)‬
‫هذسى اػر کِ «تشاتشیًلة» اػر‪ ٍ ،‬هحذٍدُی داخلی ٍ خاسغی ایوي‬
‫تشاتشی‪ ،‬اغسواّ هلی تَدُ ٍ هحسَای رازیاؽ آى کٌؾّوایی اػور کوِ‬
‫هؼسقیوا تش آى [تشاتشی] دللر هیکٌٌذ (تِخلَف حق سای ٓووَهی ٍ‬
‫«زاتٔیر » ػیاػی)‪ .‬ایي‪ ،‬تیؾ ٍ خیؾ اص ّش چیضی‪ ،‬تشاتوشیای اػور اص‬
‫حیص هلیر‪)16(.‬‬
‫دس ایيغا تحص اص ایي زٌاقن (ٍ ًیض زٌاقواذ دیگشی کِ هیزوَاى توذاى‬
‫ّا اؿاسُ کشد(‪ ))17‬اّویر چـوگیشی تشای ها داسد‪ ،‬چشا کوِ اص ًشیوق‬
‫آى خی هیتشین کِ خیًَذ هیاى ًاػیًَالیؼون ٍ ًظادخشػوسی ًوِ هؼوهلِی‬
‫اًحشا اػر (صیشا غوَّشُی «ًواب» ًاػیًَالیؼون ٍغوَد ًوذاسد) ٍ ًوِ‬
‫هؼهلِی ؿثاّر كَسی‪ ،‬تلکِ هؼهلِی زػلی زاسیخی اػور‪ .‬آًچوِ تایوذ‬
‫دس کووشد‪ ،‬زفوواٍذ خوواف ًظادخشػووسی تووا آى ؿوویَُای اػوور کووِ‬
‫[ًظادخشػسی] ٌّگام زػلوی دس ًاػیًَالیؼون‪ ،‬توا ٍغوَد زفواٍزؾ‪ ،‬توشای‬
‫ًاػیًَالیؼن هشٍسی اػر‪ .‬ایي تذاى هٌٔاػر کِ تِ ّویي دلیل زػلوی‬
‫ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػسی سا ًویزَاى توا آِووال ؿواکلِّوای کالػوی‬
‫ٓلیر‪ ،‬چِ ٓلیر هکاًیکی (یکی تٌِٓوَاى ٓلور دیگوشی‪ ،‬کوِ آى سا دس‬
‫ساػسای قآذُی زٌاػة هٔلَل تا ٓلر «ایػاد هویکٌوذ») ٍ چوِ ٓلیور‬
‫هٌَٔی (یکی دیگشی سا «هسػلی هیػاصد» یا تِ آى هٌٔوا ‌‬
‫هویدّوذ یوا‬
‫هٌٔای خٌْاًؾ سا آؿکاس هیػاصد) اص ّن غذا کوشد‪ .‬ایوي هْون ًیاصهٌوذ‬
‫دیالکسی اغسواّ ًقیویي اػر ‪.‬‬
‫ایي هشٍسذ دس هٌاُشُ تش ػش «غَّشُی ًاصیؼن»‪ ،‬کِ زا اتذ تشقشاس هوی‬
‫هاًذ‪ ،‬تیؾ اص ّش غای دیگشی آؿکاس اػر؛ هٌاُشُای کِ قٌة هطثسوی‬
‫اػر تشای زوام اؿکال گًَاگَى ّشهٌَزی ِ سٍاتي اغسوآی کِ دس آىّا‬
‫ٓووذم قٌٔیوورّووای ػیاػوویِ اکٌووَى تاصزوواب هووییاتٌووذ (ٍ هقلووَب‬
‫‌‬
‫هیؿًَذ)‪)18(.‬‬
‫ًووضد تشخووی ًظادخشػووسی ّیسلووشی ًقٌووِی اٍظ ًاػیًَالیؼوون اػوور‪ :‬اص‬
‫تیؼواس ًاؿی هیؿَد ٍ چِتؼا اص سهاًسیؼن آلواًی یا لَزش؛ اص ؿکؼر‬
‫‪ ٍ 1918‬ػشخَسدگی [تشخاػسِ اص] دیکسِی ٍسػوای ًاؿوی هویؿوَد ٍ‬
‫ایووذئَلَطیای (لثٌؼووشاٍم ‪ ،‬یوو اسٍخووای آلووواًی) سا تووشای خووشٍطُی‬
‫اهدشیالیؼن هٌلق زذاس هیتیٌذ‪ .‬اگش اًؼػام آى ایذئَلَطی قاتولقیواع‬
‫تًِِش هیسػذ‪ ،‬تایذ ایوي سا دقیقوا توِهطاتوِ زَهویحی‬ ‫تا اًؼػام غٌَى ‌‬
‫تشای زؼلي کَزاُ اها زقشیثا کاهل آى تش «زَدُ»ی هشدم (تا ّش خاػوسگاُ‬
‫‌‬
‫ًاداًیؿاى دس آخوش‬ ‫اغسوآیای ٍ «سّثشاى» دس ًِش گشار؛ سّثشاًی کِ‬
‫هلر سا تِ آى ػشًَؿر ؿَم دچاس کشد‪ .‬دس ٍسای زوام اشیة «اًقالتی» ٍ‬
‫خیچؾّا ٍ چشخؾّای هیذاًی ٍ هَقٔیسی‪ ،‬هقوذهاذ ػولٌِی غْواًی‬
‫هیاى زَدُّا ٍ سّثشاى توًِوَس یکؼواى ًْفسوِ‬ ‫دس ًاػیًَالیؼن هـسش‬

‫تَد‪.‬‬
‫ًضد ػایشیي چٌیي زثییيّایی ّشقذس ّن کِ ًیشٍّای اغسوآی ٍ ػوٌر‬
‫ّای اکشی‪ ،‬سخذادّا ٍ اػسشازظیّای ػیاػوی سا سیوض زحلیول کٌٌوذ ٍ‪،‬‬
‫ّشقذس ّن تا هْاسذ‪ ،‬هاّیر َّلٌا ًاصیؼن سا تِ هؼیش غیشٓادی زاسیخ‬
‫آلواى اسزثواى دٌّوذ‪ّ ،‬ویـوِ هحکوَماًوذ توِ اص دػور دادىِ ًکسوِی‬
‫اػاػی‪ .‬دقیقا تِخاًش ّویي ًگشؽ ااکاس ٓوَهی ٍ سّثشاى ػیاػوی دس‬
‫هلرّای «دهَکشازی » آى صهاى تِ ًاصیؼن (هاًٌذ ًاػیًَالیؼووی قاتول‬
‫قیاع تا ًاػیًَالیؼن خَدؿاى – کِ زٌْا تِلحاٍ دسغِ هسفواٍذ اػور)‬
‫تَد کِ ایٌاى خَد سا دس هَسد اّذا ًاصیؼن اشیة دادُ ٍ اکش هیکشدًوذ‬
‫هیزَاًٌذ تا آى تِ زَااقی هوٌی سػیذُ ٍ یا ٍیشاًی احسووالی تشآهوذُ اص‬
‫آى سا هحذٍد کٌٌذ‪ً .‬اصیؼن اػوسطٌایی اػور (ٍ ؿوایذ اهکواى زػواٍص اص‬
‫ٓقالًیر ػیاػی هکسَب دس ٍهٔیر اًؼواى هوذسى سا ًـواى هویدّوذ)‬
‫چشاکِ دس آى هٌٌق ًظادخشػسی تش زوام َٓاهل دیگش غلثِ کشدُ ٍ خَد سا‬
‫تِ صیاى هٌٌق «ًاب» ًاػیًَالیؼسی زحویل هیکٌذ؛ ٍ ًیض تِ ایي دلیول‬
‫کِ «غٌگ ًظادی»‪ ،‬چِ دسًٍی ٍ چوِ تیشًٍوی‪ ،‬توا ٓوص هحوشٍم کوشدى‬
‫«غٌگ هلی» (کِ اّذا ػلٌِی آى‪ ،‬اّذاای ایػاتی تاقی هیهاًٌذ) اص‬
‫هیزَاى ًاصیؼن سا ًفوغ زػؼوذ آى‬ ‫ّشگًَِ اًؼػاهی هیؿَد‪ .‬اص ایيسٍ ‌‬
‫«ًیْیلیؼن»ی داًؼر کِ خَد اص آى ػخي هیگفر؛ ًیْیلیؼوی کِ دس‬
‫آى اًْذام دؿوي زخیلی‪ ،‬کِ زػؼذ ؿوش داًؼوسِ هویؿوَد (یَْدیواى ٍ‬
‫کوًَیؼرّوا) ٍ خَدًواتَدگشی (تیـوسشْ ًواتَدی آلوواى زوا آسوشا توِ‬
‫ؿکؼر اص غاًة «ًخثگاى ًظادی» آى‪ ،‬قواؽ ‪ ٍ SS‬حضب ًاصی) توا ّون‬
‫زالقی هیکٌٌذ‪.‬‬
‫هیتیٌین کِ دس ایي هٌاقـِ‪ ،‬گفساسّای زحلیلوی ٍ اسصؽداٍسیّوا دائووا‬
‫دسّن هیآهیضًوذ‪ .‬زواسیخْ خوَد سا دس هقوام زـوخیق اهوش ًشهوال ٍ اهوش‬
‫تیواسگًَِ اقاهِ کشدُ ٍ دس ًْایر گفساس اتظُی خَد سا تاصزاب هویدّوذ ٍ‬
‫ًاصیؼوووی سا ؿووش هوویخٌووذاسد کووِ خووَد دؿوووٌاى ٍ قشتاًیوواًؾ سا ؿووش‬
‫هیخٌذاؿر‪ .‬خاسظ ؿذى اص ایي دٍس آػاى ًیؼر‪ ،‬چشاکِ ًکسِی اػاػوی‬ ‫‌‬
‫اشٍکاػسي ایوي خذیوذُ توِ کلیورّوای هسٔواسای ًیؼور کوِ ًاتواسٍسی‬
‫ٓولیـاى سا دقیقا خَد ایي خذیذُ آؿکاس ػاخسِ اػر‪ .‬ایي احؼاع هوذ‬
‫ٍ ًقین تِ ها دػر هیدّذ کِ ًاػیًَالیؼن تا ًظادخشػسی ًاصی ّون توِ‬
‫اٍظ گشایـاذ ًْاى ٍ‪ ،‬تِقَل ّاًا آسًر‪« ،‬هٔوَلی » اػفتاسؽ سػویذُ ٍ‬
‫ّن دس ٓیي حال اص خَد ٍ ًیض اص آى ؿوکل هسوذاٍل زحقوقاؽ (کوِ توش‬
‫هویؿوَد زوا توِؿویَُای هاًوذگاس دس «ؿؤَس‬ ‫ًثق آى هٔوَل ًْادیٌوِ ‌‬
‫هسٔاس » زَدُّا ًفوَر کٌوذ) اوشاسٍی هویکٌوذ‪ .‬اصیو ػوَ ًآقالًیور‬
‫اػٌَسُؿٌاػی ًظادیای سا (الثسِ خغ اص ٍاقِٔ) هیتیٌین کوِ دس ًْایور‬
‫دٍلر‪-‬هلسی سا تشّن هیصًذ کِ خَد تشزشی هٌلق آى سا آالى هویکٌوذ‪.‬‬
‫ایي سا هیزَاى دلیلی داًؼر تش ایيکِ ًظادخشػسی سا‪ ،‬تِهطاتِ هػوَِٓای‬
‫کِ اتسزال آوال خـًَرآهیضِ ّشسٍصُ سا تا ػشخَؿیِ «زاسیخی» زَدُّا‪،‬‬
‫تَسٍکشازیؼن اسدٍگاُّای کاس اغثاسی‪ ،‬کـساس ٍ زَّن ػلٌِی «غْواًیِ»‬
‫«ًووظاد استوواب » دسّوون هوویآهیووضد‪ ،‬دیگووش ًووویزووَاى تٔٔووذ ػووادُای اص‬
‫ًاػیًَالیؼن دس ًِش گشار‪ .‬اها تایذ تالااكلِ اص خَد تدشػین‪ :‬چگًَِ تایذ‬
‫غلَی ایي سا تگیوشین کوِ ایوي ًآقالًیور ٓلور خوَد ؿوذُ ٍ ٍیظگوی‬
‫اػسطٌایی ػاهیػسیضی ًاصیّوا توِ هٔووایی هقوذع زثوذیل ؿوَد‪ ،‬توِ‬
‫تیٌـی ًِشی اص زاسیخ کِ زاسیخ سا دقیقا تٌَِٓاى زاسیخ ؿش تاصًوایی هوی‬
‫کٌذ (ٍ دس زٌاػة تا ّویي اهش‪ ،‬قشتاًیاىاؽ سا تشُّّای ساػسیي خذاًٍوذ‬
‫هٔشای هیکٌذ) اها ّیچ اًویٌاًی ًیؼر کِ اًػوام خوال ایوي کواس ٍ‬
‫اػسٌثاى ًظادخشػسی ًاصی اص ًاػیًَالیؼن آلواًی هوا سا اص ًآقالًیور توِ‬
‫کل تشّاًذ‪ .‬صیشا تایذ آسشا کٌین کِ زٌْا ی ًاػیًَالیؼن «تِ غایور»‬
‫ؿذیذ‪ً ،‬اػیًَالیؼوی کِ تا دًثالِای «اػسطٌایی» اص زٔاسهواذ داخلوی ٍ‬
‫خاسغی زـذیذ ؿذُ تَد‪ ،‬زَاًؼر اّذا ًظادخشػسی سا زا غوایی آسهواًی‬
‫کٌذ کِ خـًَر آِوالؿذُ زَػي اًثَُ ؿکٌػِگشاى سا هوکي ػاخسِ ٍ‬
‫ایي اهش سا دس چـن زَدُی تضسگ ػایش هشدمٕ «ٓادی ػاصد»‪ .‬زشکیة ایوي‬
‫اتسزال ٍ ایي آسهاىگشایی تآص زقَیر ایي زلَس هساایضیکی هیؿَد کوِ‬
‫ؿایذ ًاػیًَالیؼن آلواًی خَد دس زاسیخْ «اػسطٌایی» تاؿذ‪ :‬توا ایوي‪-‬کوِ‬
‫ًاػیًَالیؼن آلواًی‪ ،‬دس هحسَای تیواسگًَِاؽ دس ساتٌوِ توا لیثشالیؼون‪،‬‬
‫الگووَی ًاػیًَالیؼوون اػوور‪ ،‬اهووا دػوور آخووش ًووویزووَاى آى سا تووِ‬
‫ًاػیًَالیؼوی «هٔوَلی» زقلیول داد‪ .‬خوغ دس ایويغوا توِ آخَسیاّوای‬
‫ًاػیًَالیؼن «خَب» ٍ «تذ» تاص هیگشدین‪.‬‬
‫حال آیا ًویزَاًین دس ساتٌِ توا ّوش هوَقٔیسی کوِ دس آى ًظادخشػوسی ٍ‬
‫ًاػیًَالیؼن دس گفساسّا‪ ،‬غٌثؾّای زَدُای ٍ ػیاػرّای خاف قاتول‬
‫ؿٌاػاییاًذ‪ ،‬هػذدا تِ آى چیضی خیتشین کوِ هٌواُشُ توش ػوش ًاصیؼون‬
‫هلشاًِ آؿکاس هیکٌذ دس ایي هشزثيتَدگی دسًٍی ٍ زػواٍص اص هٌوااْ ٍ‬
‫اّذا ٓقالًی‪ ،‬آیا ّواى زٌاقن ٍغوَد ًوذاسد زٌاقووی کوِ هٔسقوذین‬
‫ؿشایٌؾ سا تاس دیگش دس ٍاقٔیر اهشٍصُهاى هیزوَاى دیوذ‪ ،‬توشای ًوًَوِ‬
‫ٍقسی غٌثـی کوِ ًَػوسالظی یو «ًِون ًوَیي اسٍخوایی» ٍ «سؿوادذ‬
‫اػسٔواسی» سا دس دل خَد داسد‪ّ ،‬شقذس ّن تا هَاقیر تشای اهکواى «ساُ‬
‫چاسُای» تشای «هؼهلِی هْاغشاى» زثلیغ هیکٌذ‪.‬‬
‫تا ٓوَهیر تخـیذى توِ ایوي اًذیـوِّوا هویزوَاًن تگوَین کوِ اٍل دس‬
‫«صهیٌووِ»ی زوواسیخی ًاػیًَالیؼوون‪ّ ،‬وووَاسُ زٔوویي هسقوواتلی هیوواى‬
‫ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػسی تشقشاس اػر‪.‬‬
‫ایي ساتٌِی هسقاتل خَد سا اتسذا دس ؿیَُای ًـاى هیدّذ کِ گؼوسشؽ‬
‫تِکاسگیشی سػوی آى زَػي دٍلر‪ ،‬آًساگًَیؼون ٍ آصاس ٍ‬ ‫ًاػیًَالیؼن ٍ ‌‬
‫ایزاّایی سا کِ آؿکاسا سیـِّای دیگشی داسًذ تِ ًظادخشػسی‪ ،‬دس هٌٔوای‬
‫هذسى کلوِ‪ ،‬زثذیل هیکٌذ (ٍ ًـاًِّوای کالهوی قَهیور سا توش آىّوا‬
‫زحویل هیکٌذ)‪ .‬ایي اص آى ؿیَُای ًـهذ هیگیشد کِ اص صهاى اػوسشداد‬
‫تووِتٔووذ دس اػووداًیا‪ ،‬هووذیَْدی ورِ الّیووازی دسػوور صهوواًی تووِ ًووشدِ‬
‫زثاسؿٌاخسی تش اػاع «خلَف خَى» زغییش هثٌا داد کِ ًظاد اػوداًیایی‬
‫دػرتِکاسِ زلش تشّ غذیذ ؿذُ تَد؛ ٍ ًیض [سیـِی ایي اهش] توِ ؿویَُ‬
‫ای تاص هویگوشدد کوِ دس اسٍخوای هوذسى‪ً« ،‬ثقواذ خٌشًوا » غذیوذ‬
‫خشٍلساسیای تیيالوللی ٓوَها ریول هقَلوِی «هْواغشذ» گٌػاًوذُ هوی‬
‫ؿًَذ؛ هقَلِای کِ تِ ًام اكلیای زثذیل هیؿَد کِ دس هلرّای تحشاى‬
‫صدُی دٍساى خؼااػسٔواسی تش ًظاد اًال هیؿَد‪.‬‬
‫ایووي زٔوویّي هسقاتوول ّوچٌوویي خووَد سا دس ؿوویَُی اػووسفادُی زوووام‬

‫«ًاػیًَالیؼنّای سػوی» قشى ًَصدّن ٍ تیؼسن اص ػاهی ػوسیضی توشای‬
‫آٌای ٍحذذ اشٌّگی ٍ ػیاػیِ ی هلر توِ ًاّوواٌّگی یو دٍلورِ‬
‫چٌذ قَهیسی(‪ً )19‬ـاى هیدّذ‪ :‬گوَیی ػولٌِی یو اشٌّوگ ٍ یو‬
‫هلیر داسای ٍحذزی کن ٍ تیؾ خیوالی (توشای ًوًَوِ [هلیور] سٍػوی‪،‬‬
‫آلواًی یا سٍهاًیایی) تش کطشزی ػلؼلِهشازثی اص قَهیرّا ٍ اشٌّگّوای‬
‫«اقلیر»‪ ،‬کِ تشای آػیویالػیَى کٌواس گزاؿوسِ ؿوذُاًوذ‪ ،‬تایوذ توا آصاس‬
‫ًظادیػاصِ ی گشٍُ ؿوثِقوَهیسی هٌلقوا زکویي (ااقوذ اساهوی ٍ صتواى‬
‫ًوایٌذُی دؿوي داخلی هـسش ّوِی اشٌّگّا ٍ ّووِ‬ ‫‌‬ ‫«هلی»)‪ ،‬کِ‬
‫ی هشدم زحر ػلٌِ اػر‪« ،‬غثشاى» ٍ هٌٔکغ ؿَد‪)20(.‬‬
‫ایي زٔیي هسقاتل دػر آخش خَد سا دس زاسیخ هثاسصاذ سّایی هلی ًـواى‬
‫‌‬
‫دٍلورّوای‬ ‫هیدّذ؛ چِ ٓلیِ اهدشاًَسیّای دٍسُی اٍل اػسٔواس‪ٓ ،‬لیِ‬
‫خادؿاّیِ چٌذهلیسی تَدُ تاؿٌذ ٍ چِ ٓلیِ اهدشاًَسیّوای اػوسٔواسی‬
‫هذسى‪ .‬زقلیل ایي اشایٌذّا تِ ی هذل ٍاحذ هٌسفوی اػور‪ .‬اهوا ازفواقی‬
‫ًیؼر کِ تالااكلِ خغ اص ایيکِ اهشیکوا ‪« -‬اٍلویي هلور اص هلورّوای‬
‫ًَیي» دس ٓثاسذ هـَْس لدؼیر – تِ اػسقالل سػیذ‪ً ،‬ؼلکـوی ػوش‬
‫خَػساى ًِامهٌذ ؿذ(‪ّ .)21‬وچٌیي ازفواقی ًیؼور کوِ‪ً ،‬ثوق زحلیول‬
‫خیـٌْادی تیداى چاًذسا ‪ً« ،‬اػیًَالیؼن» ٍ «هشام اؿسشاکی » ّووشاُ توا‬
‫ّن دس ٌّذ ؿوکل گشاسوِ ٍ اهوشٍصُ ًیوض اص ّون قاتول زفکیو ًیؼوسٌذ‬
‫(ٓوذزا تِخاًش غَؽ خَسدى زاسیخی صٍدٌّگام ًاػیًَالیؼون ٌّوذی ٍ‬
‫ایيکِ الػضیشُی هؼسقل آػیویلِ کوشدى‬ ‫هشام اؿسشاکی‪ٌّ 1‬ذٍ)(‪ .)22‬یا ‌‬

‫«تشتشّا» تِ «ٓشتیر» سا آصهَى اكلی اسادُی هلر دس هثاسصُ توا هیوشاش‬
‫چٌذاشٌّگی اػسٔواس ػاخر‪ .‬یا تِساػوسی ایويکوِ دٍلور اػوشائیل‪ ،‬دس‬
‫هَاغِْ تا دؿوي داخلی ٍ خاسغی ٍ سٍیاسٍیی تا قواس ًواهوکي زـوکیل‬
‫«هلر اػشائیل»‪ً ،‬ظادخشػسی قذسزوٌذی سا ایػاد کشدُ کوِ ّون هسَغوِ‬
‫هویگَیٌوذ) ٍ ّون هسَغوِ‬‫یَْدیاى «ؿشقی» (کِ تِ آًْا «ػیاُخَػر» ‌‬
‫الؼٌیٌیاى اػور‪ ،‬کوِ اص ػشصهیٌـواى تیوشٍى ساًوذُ ؿوذُ ٍ اػوسٔواس‬
‫ؿذًذ‪)23(.‬‬
‫ًسیػِی ایي اًثَُ هَاسد کواهال غذاگاًوِ‪ ،‬اهوا داسای خیًَوذ زواسیخی‪ ،‬آى‬
‫چیووضی هوویؿووَد کووِ هووی‌زووَاى آىسا دٍٔس ساتٌووِی زوواسیخی هسقاتوول‬
‫ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػسی خَاًذ‪ ،‬کِ ًوَداس صهواًیِ ػولٌِی اضایٌوذُی‬
‫ًِام دٍلر‪-‬هلر تش ػایش ػاخرّای اغسوآی اػر‪ً .‬ظادخشػسی هذام اص‬
‫دل ًاػیًَالیؼن تیشٍى هیآیذ ٍ ًِزٌْا هسَغِ خاسظ‪ ،‬کِ هسَغوِ داخول‬
‫ًیض ّؼر‪ .‬دس ایالذ هسحذُ‪ ،‬خیادُػاصی ًِامهٌوذ زفکیو ‪ ،‬کوِ اٍلویي‬
‫غٌثؾ حقَ هذًی سا هخسل کشد‪ ،‬هلاد ؿذ تا ٍسٍد اهشیکا تِ سقاتور‬
‫اهدشیالیؼسی غْاًی ٍ هَااقر آى یا ایي ایذُ کِ ًظادّای اسٍخای ؿوالی‬
‫هههَسیسی ّظهًَی داسًذ‪ .‬دس اشاًؼِ تؼي ایذئَلَطی «ًظاد اشاًؼوَی»‪،‬‬
‫کِ سیـِ دس گزؿسِی «خا ٍ هشدگواى» داسد‪ ،‬هسقواسى اػور توا آغواص‬
‫هْاغشذ اًثوَُ‪ ،‬آهوادگی توشای اًسقوام اص آلوواى ٍ زهػویغ اهدشاًوَسی‬
‫‪1‬‬
‫‪‌Communalism‬‬
‫اػسٔواسی‪ً ٍ .‬اػیًَالیؼن اص دل ًظادخشػسی ػش تشهیآٍسد‪ ،‬تِ ایوي هٌٔوا‬

‫کِ اگش ًاػیًَالیؼن سػویای کوِ [ًاػیًَالیؼون ًَخوا] توِ آى ٍاکوٌؾ‬
‫ًـاى هیدّذ ٓویقا ًظادخشػر ًثَد‪ً[ ،‬اػیًَایؼن ًَخا] خَد سا توِهطاتوِ‬
‫ًویتخـیذ‪ :‬تِ ایي زشزیة كْیًَیؼون اص‬ ‫ایذئَلَطی ی هلر «ًَ» قَام ‌‬
‫دل ػاهیػسیضی ٍ ًاػیًَالیؼنّوای غْواى ػوَهی اص دل ًظادخشػوسی‬
‫اػسٔواسی تشخاػسِاًذ‪ .‬اها دس دسٍى ایي دٍٔس ِٓین‪ ،‬اًثوَّی اص دٍٔسّوای‬
‫هػضا ٍغَد داسد‪ً .‬وًَِای اص ایي دٍٔسّا‪ ،‬دٍٔسی هوشٍسی دس زواسیخ هلوی‬
‫اشاًؼِ اػر‪ :‬ؿکؼر ػاهیػسیضی خغ اص قویِی دسیفَع ‪ ،‬کِ تًَِس‬
‫ًوادیي دس هیاى آسهاىّای سطین غوَْسیخَاُ گٌػاًذُ ؿوذُ توَد ٍ زوا‬
‫حذٍدی اهکاى ی «ٍغذاى خَب» سا گـَدُ ٍ تشای ػوالیاى هسووادی‬
‫ایي اهکاى سا تشای هفَْم ًظادخشػسی اشاّن آٍسد کِ اص هفْوَم اػوسٔواس‬
‫(دػرکن دس تشداؿر هادسؿْشی) غذا خٌذاؿسِ ؿَد‪.‬‬
‫اهووا دس ضوواًی خووَاّن گفوور کووِ ؿووکا هیوواى تاصًوَدّووا ٍ زػشتووِی‬
‫ًاػیًَالیؼن ٍ ًظادخشػسی ّوچٌاى خاتشغاػر‪ .‬ایوي ؿوکاای دس ًَػواى‬
‫اػر هیاى دٍ قٌة ی زواد ٍ یو ّواًٌذػواصی اغثواسی – ٍ هطوال‬
‫ًاصی ًـاى هیدّذ کِ چِتؼا ٌّگاهی کِ ایي ّواًٌذػاصی ُاّشا کاهل‬
‫اػر‪ ،‬ایي زوواد هـوخقزوش اػور؛ ًوِ زووادی هیواى ًاػیًَالیؼون ٍ‬
‫ًظادخشػسی ایًفؼِ‪ ،‬تلکوِ زوواد هیواى اَؿوکالی هٔویي‪ ،‬هیواى اّوذا‬
‫ػیاػی ًاػیًَالیؼن ٍ زثلَس ًظادخشػسی دس اتوظُای خواف‪ ،‬دس لحِوِای‬
‫خاف‪ :‬هي تاب هطال‪ ،‬صهاًی کِ ًاػیًَالیؼن ْٓذُداس «ادغام» غؤیسوی‬
‫زحر ػلٌِ ٍ تالقَُ خَدآییي هیؿَد‪ ،‬چٌاىکِ دس الػضایش «اشاًؼوَی»‬
‫یا کالذًٍیای غذیذ «اشاًؼَی»‪ .‬خغ اص ایيغا تِ تٔذ‪ ،‬توش ایوي ؿوکا ٍ‬
‫هیزَاًذ تِ خَد تگیشد زوشکض هیکٌوین زوا ًکسوِای‬‫اَؿکال هسٌاقوی کِ ‌‬
‫کِ اص اکطش هطالّای هَسد اؿاسُ تش هیآهذ تْسش دس کٌین‪ :‬یٌٔوی‪ ،‬ایوي‬
‫کِ ًظادخشػسی «زػلی» ًاػیًَالیؼن ًیؼر‪ ،‬تلکِ هکول ًاػیًَالیؼن یوا‬
‫دقیقزش هکول دسًٍی ًاػیًَالیؼن اػر؛ ّوَاسُ تیؾ اص آى‪ ،‬اها ّووَاسُ‬
‫هشٍسی تشای قَام یااسي آى؛ ٍ تا ایي حال ّوَاسُ ًاکاای تشای تِ اًػوام‬
‫سػاًذى خشٍطُاؽ؛ ّواىًَس کِ ًاػیًَالیؼن تشای دػریاتی تِ زهػیغ‬
‫هلیػاصی» غاهِٔ ّن هشٍسی اػور‬ ‫هلر یا تِ اًػام سػاًذى خشٍطُی « ‌‬
‫ٍ ّن ّوَاسُ ًاکاای‪.‬‬
‫خاسادٍکغّای کلیر‬
‫ایي ٍاقٔیر کِ ًِشیاذ ٍ اػسشازظیّای ًاػیًَالیؼن ّوَاسُ دس زٌواقن‬
‫هیاى کلیر ٍ غضئیر گیش ااسادُاًذ‪ ،‬زلَسی ٓوَها خزیشاسِ ؿوذُ اػور‬
‫کِ هیزَاى تِ تیًْایر ؿکل آىسا تؼي داد‪ .‬دس ٍاقْ اهوش‪ً ،‬اػیًَالیؼون‬
‫ًیشٍیی اػر تشای یکذػوسی ٍ ٓقالًویػواصی؛ ّوچٌویي ًاػیًَالیؼون‬
‫تسَاسُ ّای ی َّیر هلی سا زغزیِ هیکٌذ کِ اص سیـِّای هلر ًـهذ‬
‫گشاسِ ٍ ٓلیالِاّش تایذ اص ّشگًَِ زفشقِ حفَ ؿَد‪ .‬دس ایيغا ًِ ؿوکل‬
‫ٓوَهی ایي زٌاقن‪ ،‬تلکِ ؿیَُی اتشاص آى زَػي ًظادخشػوسی توشای هوي‬
‫غالة اػر‪.‬‬
‫دس ٍاقْ ًظادخشػسی ّن دس ًوش اهوش کلوی اػور ٍ ّون دس ًوش اهوش‬
‫غضئی‪ .‬هاصادی کِ ًظادخشػسی دس ساتٌِ تا ًاػًَالیؼن تاصًوایی هیکٌوذ ٍ‬
‫هویآٍسد‪ّ ،‬ون آىسا کلوی ػواخسِ ٍ‬‫لزا هکولی کِ تشای آى توِ اسهغواى ‌‬
‫اقذاى کلیر آىسا تشًش هیػاصد ٍ ّون آىسا غضئوی ػواخسِ ٍ اقوذاى‬
‫خافتَدگی اؽ سا تشًش هیکٌذ‪ .‬تِٓثاسذ دیگش ًظادخشػوسی دس ٍاقوْ‬
‫تش هاّیر هثْن ًاػیًَالیؼن هویااضایوذ‪ ،‬یٌٔوی ًاػیًَالیؼون اص ًشیوق‬
‫ًظادخشػسی ٍاسد «خشٍاص سٍتِغلَی ًؼٌػیذُای» هیؿَد‪ ،‬یٌٔی اػوسحالِ‬
‫ی زٌاقواذ هادیاؽ تِ زٌاقوازی ایذئال‪)24(.‬‬
‫اص لحاٍ ًِشی‪ً ،‬ظادخشػسی ی الؼفِی زاسیخ یا دقیقزش‪ ،‬ی الؼوفِی‬
‫زاسیخ اػر کِ زاسیخ سا خیاهذ ساص ًْاًی هی ػاصد کِ دس ساتٌِ تا هاّیور‬
‫ٍ هیالد اًؼاى تش ٍی هکـَ هیؿَد‪ً .‬ظادخشػسی الؼوفِای اػور کوِ‬
‫ٓلر ًاخیذای ػشًَؿر غَاهْ ٍ هشدهاى سا آؿوکاس هویػواصد؛ ًذاًؼوسي‬
‫ایي ٓلر ؿواّذ توش اًحٌواى یوا گوَاُ قوذسذ زواسیخی ؿوش توِحؼواب‬
‫‌‬
‫هـویرًگوش ‪،‬‬ ‫‌‬
‫غٌثِّایی اص الؼفِی زاسیخ دس الْیواذ‬ ‫‌‬
‫هیآیذ‪ )25(.‬الثسِ‬
‫‌‬
‫الؼفِّای دیالکسیکی یااور هویؿوَد‪.‬‬ ‫دس الؼفِّای خیـشار ٍ ًیض دس‬
‫هاسکؼیؼن اص ایي اهش هثشّا ًیؼر ٍ ایي ًقؾ تؼضایی دس صًذًُگِداؿوسي‬
‫ؿکلی اص زقاسى هیاى «هثاسصُی ًثقوازی» ٍ «هثواسصُی ًوظادی»‪ ،‬هیواى‬
‫هَزَس خیـشار ٍ هٔوای زکاهل‪ ٍ ،‬لزا دس صًذُ ًگِ داؿوسي اهکواىّوای‬
‫‌‬
‫غْاىّای ایذئَلَطی تِ دیگشی داؿسِ اػر‪ .‬اهوا‬ ‫زشغوِی یکی اص ایي‬
‫ایي زقاسى هحذٍدیرّوای آؿوکاسی داسد‪ .‬دس ایويغوا چٌوذاى آًسویزوض‬
‫اًسضآی ٓقالًیر ٍ ًآقالًیر یا آًسیزض خَؽتیٌی ٍ تذتیٌی هوذ ًِوشم‬
‫ًیؼر‪ ،‬گشچِ ایي دسػر (ٍ دس ٓول زٔییيکٌٌذُ) اػر کِ اکطش الؼفِ‬
‫ّای ًظادخشػساًِ خَد سا تِهطاتِ ٍاسًٍوِی هوووَى خیـوشار‪ ،‬تشحؼوة‬
‫صٍال‪ ،‬اًحٌاى ٍ ااَل اشٌّگ‪َّ ،‬یر ٍ اًؼػام هلی تیاى ‌‬
‫هیکٌٌوذ‪)26(.‬‬
‫اها اکش هیکوٌن دس ٍاقوْ توشخال الؼوفِ‪-‬زواسیخ هثواسصُی ًوظادی یوا‬

‫اشٌّگی یا آًساگًَیؼن هیاى «ًخثگواى» ٍ «زوَدُّوا»‪ ،‬یو دیالکسیو‬
‫زاسیخی ّشگض ًویزَاًذ خَد سا تِهطاتِ تؼي كش ی هوووَى هواًََی‬
‫اسائِ کٌذ‪ .‬ایي دیالکسی تایذ ًِزٌْا «هثاسصُ» ٍ «زواد» سا زثیویي کٌوذ‪،‬‬
‫تلکِ تایذ تشػاخسِ ؿذى زاسیخی ًیشٍّای دسگیش هثواسصُ ٍ كوَسذّوای‬
‫هثاسصُ سا ًیض زثییي کٌذ‪ ،‬یا تِ تیاى دیگش‪ ،‬خشػؾّایی اًسقادی دس ساتٌِ‬
‫تا تاصًوایی خَد اص هؼیش زاسیخ تدشػذ‪ .‬اص ایي ًقٌِ ًِوش‪ ،‬الؼوفِ‪-‬زواسیخ‬
‫ّای ًظاد ٍ اشٌّگ ؿذیذا غیشاًسقادیاًذ‪.‬‬
‫تًَِس حسن الؼفِی ًظادخشػساًِای ٍغَد ًذاسد‪ ،‬خلَكا تِ ایوي دلیول‬
‫کِ اًذیـِی ًظادخشػساًِ ّوَاسُ ؿکل ًِامهٌذی توِ خوَد ًووی گیوشد‪.‬‬
‫ًظادخشػسی ًَیي هٔاكشْ اهشٍصُ هوا سا هؼوسقیوا توا گؼوسشُای اص اؿوکال‬
‫زاسیخی ٍ هلی هَاغِ هویکٌوذ‪ :‬اػوٌَسُی «هثواسصُی ًوظادی»‪ ،‬هوشدم‬
‫ؿٌاػی زکاهلگشا‪ ،‬اشٌّگگشایی «زفاٍذًگش »‪ ،‬ػَػویَتیَلَطی ٍ الوی‬
‫آخش‪ .‬گفسواىّا ٍ اٌَى اغسوآی‪-‬ػیاػی هاًٌذ غؤیورؿٌاػوی‪ ،‬غٔوشم‬
‫ؿٌاػی ٍ تْؼاصی ًظادی خیشاهَى ایي هٌَِهِ هی ؿًَذ‪ّ .‬وچٌیي تایوذ‬
‫کال زثاسؿٌاػی ًِشیاذ ًظادخشػساًِ سا تگـایین کِ اص ًشیق گَتیٌَ ٍ‬
‫چوثشلیي ٍ ًیض «سٍاًـٌاػی هشدهاى» ٍ زکاهلگشایی ػَػیَتیَلَطیکی‬
‫تِ هشدمؿٌاػی ٍ زاسیخ ًثیٔی سٍؿٌگشی(‪ ٍ )27‬حسی تِ آى چیوضی سا‬
‫هوویتووشد کووِ لووَیی ػووال‪-‬هووَلٌض «الْیوواذ ػفیذخَػووسی‪-‬اًػیلووی»‬
‫هیخَاًذ‪ )28(.‬تشای ایيکِ ّشچِ ػشیْزش تِ اكل هٌلوة تشػوین‪ ،‬هوی‬ ‫‌‬
‫خَاّن اتسذا هشٍسی داؿسِ تاؿن تش ٓولیاذ اکشیای کوِ ّووَاسُ – توِ‬
‫هذذ تیؾ اص ػِ قشى – دس ًظادخشػسی ًِشی دس کاس تَدُاًوذ‪ٓ ،‬ولیوازی‬

‫کِ تِ آى اهکاى هیدٌّذ خَد سا دس آى چیضی تیاى کٌوذ کوِ هویزوَاى‬
‫«هیل تِ داًؼسي» ًظادخشػسیِ ّشسٍصُ خَاًذ‪.‬‬
‫‌‬
‫گًَوِی‬ ‫خیؾ اص ّوِ ٓولیاذ تٌیادیي ًثقِتٌذی اػور – یٌٔوی زههول‬
‫اًؼوواًی تووش ػووش زفوواٍذ تشػوواصًذُاؽ‪ ،‬غؼووسػَی هٔیاسّووایی تووشای‬
‫ایيگًَِ هیکٌذ آىّا زا چِ‬ ‫«اًؼاى»خَاًذىِ اًؼاى‪ :‬چِ چیضی آىّا سا ‌‬
‫حذ ایيگًَِاًذ اص چِ ًَٓی ّؼسٌذ ّوش ؿوکلی اص سدُتٌوذی ػلؼولِ‬
‫هشازثی‪ ،‬چٌیي ًثقِتٌذیای سا خیؾاشم هیگیشد‪ .‬چٌیي ًثقوِتٌوذی‬
‫هیزَاًذ هٌػش تِ چٌیي سدُتٌذیای ؿَد کِ ًشحسیضی کونٍ‬ ‫ای اص آًػا ‌‬
‫تیؾ هٌؼػن ی غذٍل ػلؼولِهشازثوی اص گوشٍُّوایی کوِ تـوشیر سا‬
‫زـکیل هیدٌّذ‪ ،‬تاصًوَد هوساص ٍحذذ آى دس ٍ اص ًشیق ًاتشاتشی اػر‪.‬‬
‫تا ایي ّوِ هیزَاى آى سا خَدتؼٌذُ ٍ «زفاٍذًگشیِ» ًاب ًیوض داًؼور‪.‬‬
‫یا دػرکن ُاّشا چٌیي اػر‪ ،‬چشاکوِ هٔیاسّوای هوَسد اػوسفادُ توشای‬
‫زفاٍذگزاسی ّشگض ‌‬
‫ًویزَاًٌذ دس تااساس ٍاقٔی «تیًش » تاؿوٌذ‪ .‬آىّوا‬
‫دس دسٍى خَد اسصؽّای اغسوآی‪-‬ػیاػیای داسًذ کوِ دس ٓوول هوَسد‬
‫ًضاّ تَدُ ٍ تایذ تًَِس غیشهؼوسقین توا اػوسفادُ اص قَهیور یوا اشٌّوگ‬
‫زحویل ؿًَذ‪)29(.‬‬
‫ًثقِتٌذی ٍ [ایػاد] ػلؼلِهشازة‪ٓ ،‬ولیاذ هاّیرخشداصی زوامٓیواسی‬
‫ّؼسٌذ‪ ،‬یا دقیوقزوش تگوَین ٓولیواذ اشااکٌوی زفواٍذّوای زواسیخی ٍ‬
‫اغسوآی تِ قلوشٍ هاّیسی زخیلی‪ .‬اها ًثایذ اشیة تذیْی تَدىِ ًسیػِ سا‬
‫خَسد‪« .‬هاّیر تـش»‪ ،‬کِ ًِاهی اص «زفاٍذّای ًثیٔی» دس دسٍى گًَِ‬
‫ّای اًؼاًی ػخر تش آى ػایِ ااکٌذُ اػر‪ ،‬توِ ّویچ ٍغوِ ًوایواىگوش‬
‫تیٍاػوٌِ ًیؼور‪ .‬خلَكوا ایويکوِ دس دسٍى خوَدٕ الگَّوای‬ ‫هقَلِای ‌‬
‫غٌؼیسی ًیض داسد‪ّ ،‬ن دس ًش «هٔلَل» یا ػوودسَم («هـخلوِّوای‬
‫‌‬
‫اػوسٔاسُّواییاًوذ توشای‬ ‫ًظادی»‪ ،‬چِ سٍاىؿٌاخسی ٍ چِ زٌی ‪ّ ،‬ووَاسُ‬
‫زفاٍذ هیاى دٍ غٌغ) ٍ ّون دس ًوش «ٓلور» (آهیوضؽ ‪ٍ ،‬ساضور)‪ٍ .‬‬
‫اّویر هحَسی هٔیواس زثاسؿٌاػوی اص ّوویيغاػور؛ هٔیواسی کوِ ّوش‬
‫چیضی اػر هگش هقَلِای تا هاّیر «ًاب»‪ :‬آى هقَلوِای ًووادیي اػور‬
‫کِ تش هفاّین قوایی ًِؼثی ٍ تیؾ ٍ خیؾ اص ّش چیضی تش قاًًَی تَدىِ‬
‫ًؼة اػسَاس اػر‪ .‬لزا زٌاقن ًْاًی دس «هاّیرگشایی» ًظاد ٍغوَد داسد‬
‫کِ تایؼسی دس حشکسی اشازش اص ایي ٍ تِػوَی «اوشاهواّیسی» اتسوذایی ٍ‬
‫«دیشیي» تش آى اایق آهذ کِ ّوَاسُ اص خیؾ تش اهشی زخیلوی اشااکٌوذُ‬
‫هیؿَد؛ اهشی زخیلی کوِ دس هیواى خیوش ٍ ؿوش‪ ،‬هٔلوَهیر ٍ اًحوشا‬
‫ؿکااسِ ؿذُ اػر‪)30(.‬‬
‫تٔٔذ اٍل تالااكلِ تٔٔذ دٍهی هٔشای هویکٌوذ‪ّ :‬ووِی ًظادخشػوسیّوای‬
‫هشدمؿٌاخسی کو هیگیشًذ‪ .‬حسی تِ زٔثیشی ؿیَُ‬ ‫ًِشی اص اهَس کلیِ ‌‬
‫ی گضیٌؾ ٍ زشکیة ایي اهَس کلی زَػي ًظادخشػسی اػر کِ زَػؤِی‬
‫آى تِهطاتِ ی دکسشیي سا تشهیػاصد‪ً .‬ثیٔسا دس هیواى ایوي اهوَس کلوی‬
‫هفاّین «هیشاش طًسیکی تـشیر» یا «ػٌر اشٌّگی» سا هوییواتین‪ ،‬اهوا‬
‫هفاّین خافزشی ّوچَى خشخاؿگشی اًؼواى یوا توالٔکغ دگشخوَاّی‬
‫«زشغیحی» سا ًیض هییاتین‪ )31(،‬کوِ هوا سا توِ ػوَی اؿوکال هخسلوف‬
‫هیکـواًذ‪ .‬دس ایوي‬‫قثیلِگشایی ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫قَهیرهحَسی ٍ‬ ‫‌‬
‫تیگاًِّشاػی‪،‬‬ ‫‌‬
‫ایذُّای‬
‫غووا احسوووال توواصی دٍگاًووِای سا هووییوواتین کووِ گوواّی تووا زقؼووین ٍ‬

‫ػلؼلِهشازثیکشدىِ هؼسقین تـشیر ٍ گاّی تا زثذیل ؿوذى توِ زَغیوِ‬ ‫‌‬
‫«هشٍسذ ًثیٔی ًظادخشػسی»‪ ،‬تِ ًظادخشػسی ًَیي هػال هیدّوذ زوا اص‬
‫خـر تِ ًقذ هذًظادخشػساًِ حولِ کٌذ‪ ٍ .‬ایي ایوذُّوا توِ ًَتوِی خوَد‬
‫«سیـِ» دس اهَس کلی دیگشی داسًذ کِ یا غاهِٔؿوٌاخسیاًوذ ( ‌‬
‫هويتواب‬
‫هطال‪ ،‬ایي ایذُ کِ دسٍىّوؼشی یکوی اص ؿوشٍى ٍ ٌّػاسّوای ّووِی‬
‫غَاهْ اًؼاًی اػر ٍ لزا تشٍىّوؼشی ػثة دلْوشُ توَدُ ٍ هوٌوَٓیسی‬
‫غْوواىؿوووَل داسد) یووا سٍاًـووٌاخسی (تووشای ًوًَووِ زلقوویي ٍ ػووشایر‬
‫ّیدٌَزی ‪ ،‬هفاّیوی کِ سٍاًـٌاػوی غؤوی تٌوَس ػوٌسی توِ ‌‬
‫آىّوا‬
‫هسَػل ؿذُ اػر)‪.‬‬
‫دس زواهی ایي اهَس کلی هیزوَاى حووَس خایوذاس «خشػوؾ» یکؼواًی سا‬
‫هـاّذُ کشد‪ :‬خشػؾ زفواٍذ هیواى اًؼواًیر ٍ حیَاًیور‪ ،‬کوِ خلولر‬
‫هؼللِػاص آى تشای زفؼیش زٔاسهاذ دسٍى غاهِٔ ٍ زاسیخ توِکواس گشاسوِ‬
‫ؿذُ اػور‪ .‬توذیي زشزیوة دس داسٍیٌیؼون اغسووآی کالػوی كوَسذ‬
‫هسٌاقن زکاهلی سا داسین کِ تایذ اًؼاًیرِ ؿایؼوسِای (یٌٔوی اشٌّوگ‪،‬‬
‫ػلٌِی زکٌَلَطی تش ًثیٔر – هيغولِ زلؼي توش ًثیٔور اًؼواًی‪:‬‬
‫تْؼاصی ًظادی) سا اص دل حیَاًیر تیشٍى کـذ‪ ،‬اها ایي کاس سا تا اػوسفادُ‬
‫اص اتضاسّایی تکٌذ کِ هـخلِی حیَاًیر تَدُاًذ («تقای تْسوشیي»)‪ ،‬یوا‬
‫تِٓثاسذ دیگش تا اػسفادُ اص سقواتسی «حیوَاًی» هیواى دسغواذ هخسلوف‬
‫اًؼاًیر‪ .‬دس ػَػیَتیَلَطی ٍ ساساسؿٌاػی غواًَسی هٔاكوش‪ ،‬ساساسّوای‬
‫«اغسوووآی‪ٓ-‬وواًفی» ااووشاد ٍ‪ ،‬هْوونزووش اص ّوووِ‪ ،‬گووشٍُّووای اًؼوواًی‬
‫ًـاًِی خوا ًاؿوذًیِ حیَاًیور دس‬ ‫‌‬ ‫(خشخاؿگشی ٍ دگشخَاّی) تٌَِٓاى‬

‫اًؼاًیر زکاهل یااسِ هٔشای هویؿوًَذ‪ .‬ؿوایذ تشخوی اکوش کٌٌوذ ایوي‬
‫هووَى دس اشٌّگگشایی زفاٍذگشا اكال ٍغَد ًذاسد‪ .‬هي هٔسقذم ٍغَد‬
‫داسد‪ ،‬اها تِ ؿوکلی غیشهؼوسقین‪ :‬دس غفور ؿوذىِ هکوشسِ گفسواس زفواٍذ‬
‫اشٌّگی ٍ گفساس توَمؿٌاػوی (گوَیی اًوضٍای اشٌّوگّوا خویؾؿوشى‬
‫هحااِر اص «هحیي ًثیٔی» ًظاد تـش تَدُ تاؿذ) ٍ خلَكا دس اػسٔاسُ‬
‫خشداصیِ زوامٓیاس هقَلذ اشٌّگی تشحؼة اشدیر‪ ،‬اًسخاب‪ ،‬زَلیذ هطول‪،‬‬
‫آهیضؽ‪ .‬اص ایي سٍی حیَاًیرِ اًؼاى‪ ،‬حیَاًیر دس دسٍى ٍ ٓلیِ تـش – ٍ‬
‫لزا «حیَاًیػاصیِ» ًِامهٌذ ااشاد ٍ گشٍُّای اًؼاًیِ ًظادیؿذُ – اتوضاس‬
‫ًظادخشػسی ًِشی تشای هفَْمخشداصی زاسیخیر اًؼاى اػر‪ .‬زاسیخی کوِ‬
‫‌‬
‫كوحٌِای‬ ‫تًَِس هسٌاقوی ایؼسا ٍ چِتؼا ٍاخغسًٍذُ اػر؛ حسوی اگوش‬
‫تشای زهییذ «اسادُ»ی هَغَداذ تشزش اشاّن آٍسد‪.‬‬
‫ّواىًَس کِ غٌثؾّوای ًظادخشػوساًِ حواکی اص ػوٌسض خاسادٍکؼویکال‬
‫ایذئَلَطیّای هسٌاقنِ اًقالب ٍ اسزػاّاًذ‪ ،‬کِ دس ؿشایي خواف‪ ،‬تویؾ‬
‫اص خیؾ دس خاسادٍکؼیکال تَدى هَضش اػر‪ ،‬توِ ّوویي ًحوَ ًظادخشػوسی‬
‫ًِشی ًیض هثویي ػوٌسض ایوذئال زغییوش ٍ ضثوَذ‪ ،‬زکوشاس ٍ زقوذیش اػور‪.‬‬
‫«ساص»ی کِ ًظادخشػسی ًِشی هذام کـف کشدى آىسا تاصگَ هیکٌوذ‪ ،‬ساص‬
‫اًؼاًیسی اػر کِ الیاتوذ حیَاًیور سا خـور ػوش ًْوادُ ٍ الویاتوذ توِ‬
‫اشٍغلٌیذى دس چٌگ آى زْذیذ هیؿَد‪ .‬تِ ّویي دلیل اػر کِ ٍقسوی‬
‫[ًظادخشػسی ًِشی] دال اشٌّگ سا غایگضیي دال ًظاد هیکٌوذ‪ّ ،‬ووَاسُ‬
‫تایذ ایي سا تِ ی «هیشاش»‪ً« ،‬ؼة»‪« ،‬سیـوِداسی » ٍ زووام دالّوای‬

‫ساتٌِی زخیلیِ سٍدسسٍی اًؼاى تا اكل ٍ ًؼثؾ تچؼثاًذ‪.‬‬
‫لزا ایي تاٍس کِ ًظادخشػسی ًِشی تا ّش ؿکلی اص اػسٔال ًاػواصگاس اػور‬
‫(کِ تشخی اص هٌسقذاى اخیش اشٌّگگشایی کِ دس قثال ًاػیًَالیؼون ًیوض‬
‫ّویي خٌا سا هشزکة هیؿًَذ‪ ،‬ایيگًَِ اػسذلل کشدُاًوذ(‪ ))32‬تؼویاس‬
‫اص حقیقر ااكلِ داسد‪ .‬توالٔکغ ًِشیواذ ًظادخشػوساًِ لضٍهوا ٍغْوی اص‬
‫ٍالیؾ سا دس خَد داسًذ‪ ،‬آسهاًیػواصی گًَوِّوا‪ ،‬کوِ ؿوکل هوسواص آى‬
‫صیثاییؿٌاخسی اػر؛ تِ ّویي دلیل اػر کِ ایي آسهاًیػاصی الضاها دس‬
‫زَكیف ٍ اسصؽگزاسی ًَّ خاكی اص اًؼاى ٍ ًـاى دادى آسهاى اًؼواًی‪،‬‬
‫ّن اص لحاٍ تذًی ٍ ّن رٌّی (اص زیَزُيّا ٍ ػِلرّا ی تاػوساى گشاسوِ‬
‫زا «اشصًذاى هؼسٔذ» ‌‬
‫هلرّای «زَػِٔ یااسِ»ی اهشٍصی) توِ اٍظ خوَد‬
‫هیسػذ‪ .‬ایي آسهاى ّن تِ اًؼاى ًخؼسیي (ًواهوٌحي) ٍ ّون توِ اًؼواى‬
‫آیٌذُ (اتش‪-‬اًؼاى) هیخیًَذد‪ .‬ایي ًکٌِ دس دس ؿیَُی توِّونخیَػوسيِ‬
‫ًظادخشػسی ٍ زثٔین غٌؼیسی (اّویور دال االَػوی دس ًظادخشػوسی) ٍ‬
‫ًیض دس خیتشدى تِ خیًَوذ هیواى ًظادخشػوسی ٍ اػوسطواس کواس ٍ تیگواًگی‬
‫ػیاػی هشٍسی اػر‪ٌّ .‬وشیػواصی سٍاتوي اغسووآی‪ ،‬ػوْن اػاػوی‬
‫ًظادخشػسی دس قَام تخـیذى تِ هیوذاى اشااکٌویخیوض ػیاػور اػور‪.‬‬
‫حسی آسهاًیػاصی اسصؽّای زکٌَکشازی ِ تْیٌگوی ًیوض ًوَٓی ٍالیوؾِ‬
‫صیثاییؿٌاخسی سا خیؾاشم هیگیشد‪ .‬زلادای ًیؼر کِ هذیش اهشٍصی‪،‬‬
‫کِ قشاس اػر ؿشکرّایؾ تش غْاى حکوشاًی کٌٌوذ‪ ،‬دس آىِ ٍاحوذ ّون‬
‫ٍسصؿکاس اػر ٍ ّون ‌‬
‫صىتواسُ‪ٍ .‬اسًٍوِػواصی ًووادیي هَغوَد دس ػوٌر‬
‫توِهطاتوِ ی ًوَّ کاهول‬‫ػَػیالیؼسی کوِ دس هقاتولْ چْوشُی کواسگش سا ‌‬

‫اًؼاًیر آیٌذُ ٍ تِهطاتِ «گزاس» اص تیگواًگی هفوشى توِ زَاًوایی هفوشى‬
‫اسصؽگزاسی کشدُ اػر‪ ،‬چٌاىکِ هیداًین ٌّشیػاصی ٍ غٌؼویػواصی‬ ‫‌‬
‫ؿذیذی تِ ّوشاُ خَد داؿسِ اػور‪ ،‬کوِ توِ آى اهکواى دادُ زوا زَػوي‬
‫ااؿیؼن احیا ؿَد؛ ٍ ایوي ٍاسًٍوِػواصی ّوچٌویي هوا سا ٍاداس توِ ایوي‬
‫خشػؾ هیکٌوذ کوِ چوِ ٌٓاكوشی اص ًظادخشػوسی توًِوَس زواسیخی دس‬
‫«اٍهاًیؼن ػَػیالیؼسی» دٍتاسُ تِ ػٌ آهذُاًذ‪)33(.‬‬
‫خایذاسی قاتلزَغِ ایي هواهیي زاسیخی ٍ هشدمؿٌاخسی تِ ها اغاصُ هوی‬
‫دّذ ؿشٍّ تِ سٍؿيػاخسيِ هـخلوِی اتْوامآلوَد سٍاتٌوی کٌوین کوِ‬
‫ًظادخشػسی ًِشی تِ هذذ تیؾ اص دٍ قشى تا ایذئَلَطیّوای اٍهاًیؼوسی‬
‫‌‬
‫صیؼورؿوٌاخسی»‬ ‫(یا کلگشا) حفَ کشدُ اػر‪ً .‬قوذ ًظادخشػوسیّوای «‬
‫تآص سٍاظ ایي زلَس خلَكا دس اشاًؼِ ؿذُ اػر کِ ًظادخشػوسی‪ ،‬تٌوا‬
‫تِ زٔشیف‪ ،‬تا اٍهاًیؼن ًاػاصگاس تَدُ ٍ لزا تِلحاٍ ًِوشی هوذاٍهاًیؼون‬
‫اػر‪ ،‬صیشا «صًذگی» سا تِ تْای [اصدػردادى] اسصؽّایی کاهال اًؼاًی‪،‬‬
‫‌‬
‫اسصؽگزاسی هیکٌذ‪ .‬اهوا دس ایويغوا‬ ‫ًِیش اخال ‪ ،‬داًؾ ٍ هٌضلر اشدی‬
‫‌‬
‫صیؼورگشایوی»‬ ‫ػشدسگوی ٍ ػَ اْوی ّؼر‪ .‬ػشدسگوی اص آىغا کوِ «‬
‫ًِشیووِّووای ًووظادی (اص هووشدمػووٌػی زووا داسٍیٌیؼوون اغسوووآی ٍ‬
‫اسصؽگزاسی صًذگی ًیؼر‪ ،‬چِ سػوذ توِ‬ ‫‌‬ ‫ػَػیَتیَلَطی) تِخَدیخَد‬
‫صیؼرگشایوی‪ ،‬اػوسٔاسُی صًوذُؿوذُای‬‫‌‬ ‫کاستشد صیؼرؿٌاػی؛ تلکِ ایي‬
‫اػر اص اسصؽّای اغسوآی غٌؼیؿذُ‪ :‬اًشطی‪ ،‬قٌٔیر‪ ،‬اتسکواس ٓوول ٍ‬
‫کال زوام تاصًوَدّای هشداًِی ػلٌِ یا دس هقاتل‪ ،‬اًفٔوال‪ ،‬لوزذغوَیی‪،‬‬
‫صًاًگی یا‪ ،‬تاص ّن‪ّ ،‬وثؼسگی‪ٓ ،‬لثیر ٍ کال زووام تاصًوَدّوای ٍحوذذ‬
‫«اًذامٍاس» غاهِٔ دس ساػسای ی «خاًَادُ»ی دسٍىّوؼش‪ .‬ایي اػسٔاسُ‬
‫ی حیاذگشا توا ّشهٌوَزیکی دس خیًَوذ اػور کوِ خلوایق زٌوی سا توِ‬
‫ػودسَمّای «ؿخلیر» سٍاًـٌاخسی یا اشٌّگوی زثوذیل هویکٌوذ‪ .‬دس‬
‫کٌوواس ایووي ػووشدسگوی اهووا ػووَ اْوی ًیووض ٍغووَد داسد‪ ،‬چشاکووِ خووَد‬
‫ًظادخشػسی صیؼرؿٌاخسی ّشگض ساّی تشای حل کوشدى غضئیور اًؼواى‬
‫دس هیذاى ٍػیْزش صًذگی‪ ،‬زکاهل یا ًثیٔر ًثَدُ اػر؛ تلکِ ساّی تَدُ‬
‫تشای تِکاس تؼسي هفاّین کارب صیؼرؿٌاخسی غْر قَام تخـیذى توِ‬
‫ًَّ تـش ٍ تْثَد ٍ ًػاذ آى اص صٍال‪ّ .‬واىًَس کِ خیًَذ ًضدیکی ًیض توا‬
‫اخالقیاذ قْشهاًی ٍ سیاهر داسد‪ .‬دس ایيغاػر کِ دیالکسیو ًیچوِای‬
‫اتش‪-‬اًؼاى ٍ «اًؼاى ٍال» سٍؿٌگش خَاّوذ توَد‪ّ .‬وواىًوَس کوِ کَلور‬
‫گیَهي تِ صیثایی هیگَیذ‪« :‬ایي هقَلذ‪ ،‬کوِ ًـواًذاس زفواٍذ صیؼور‬
‫ؿٌاخسیاًذ‪ ،‬دس دسٍى ًَّ تـش قشاس داسًذ ٍ چٌیي ًیض قلوذاد هویؿوًَذ‪.‬‬
‫ایي ًکسِ اػاػی اػر‪ .‬دس ٍاقْ گًَوِی اًؼواًی هفْوَم کلیوذی اػور؛‬
‫تشحؼووة ایووي هفْووَم اػوور کووِ ًظادخشػووسی سٍصاًووِ قووَام یااسووِ ٍ‬
‫هییاتذ»‪ )34(.‬اگش «غٌایر ٓلیِ تـشیر» تِ ًام ٍ توا اػوسفادُ اص گفسواس‬ ‫‌‬
‫اٍهاًیؼسی اًػام ًویؿذ‪ ،‬كوفآسایوی دس هقاتول ًظادخشػوسی دس هیوذاى‬
‫اًذیـِ صیاد دؿَاس ًویتَد‪ .‬ؿایذ تیؾ اص ّش چیض ّویي ٍاقٔیور تاؿوذ‬
‫کِ ها سا سٍیاسٍی آى چیضی قشاس هیدّذ کِ هاسکغ دس تااسواس دیگوشی‪،‬‬
‫«سٍی تذ» زاسیخ ًاهیذُ اػر‪ ،‬کِ تِّشزقذیش ٍاقٔیر آى سا زـوکیل هوی‬
‫دّذ‪.‬‬
‫اها حوَس خاسادٍکؼویکال هَلفوِای اٍهاًیؼوسی ٍ کلویگوشا دس ػواخر‬

‫ایذئَلَطی ًظادخشػسی تِ ها اهکواى هویدّوذ زوا چٌوذگاًگی طس دال‬
‫«ًظاد» (ٍ غایگضیيّای کًٌَیاؽ) سا اص ًقًٌِِش ٍحذذ ٍ َّیور هلوی‬
‫زا حذٍدی سٍؿي ػاصین‪.‬‬
‫ًظادخشػسی تشای زکویل کشدىِ غضئیراؽ اتسوذا خوَد سا توِهطاتوِ اتوش‪-‬‬
‫ًاػیًَالیؼوون اسائووِ هوویدّووذ‪ً .‬اػیًَالیؼوون ػیاػووی كووش ‪ ،‬تووٌِٓووَاى‬
‫غایگاّی هؼالورآهیض دس غْاًی هولوَ اص سقاتور یوا ًوضاّ تویسحواًوِ‪،‬‬
‫هٔیف خٌذاؿسِ هیؿَد (اهشٍصُ صتاى «ًضاّ اقسلادی» تیيالوللی تویؾ‬
‫اص ّش صهاى دیگشی سٍاظ یااسِ اػر)‪ً .‬ظادخشػوسی خوَد سا ًاػیًَالیؼون‬
‫«کاهل»ی هیداًذ کِ زٌْا دس كَسزی آسثواس (ٍ ؿواًغ هَاقیور) داسد‬
‫کِ تش اًؼػام هلر اػسَاس تاؿذ‪ ،‬اًؼػاهی کِ ّن هسَغِ تیشٍى اػور ٍ‬
‫ّن هسَغِ دسٍى‪ .‬لزا آىچِ ًظادخشػسی ًِشی «ًظاد» یا «اشٌّوگ» (یوا‬
‫ّشدٍی ایيّا) هیًاهذ‪ ،‬هٌـه خیَػسِی هلر اػر‪ ،‬اًثاؿوسی اص ٍیظگوی‬
‫هلویّاػور‪« ٍ ،‬اص آى خَدؿواى» اػور؛ دس «ًوظادِ‬‫ّایی کِ هسٔلق توِ ‌‬
‫اشصًذاًؾ» اػر کِ هلر هیزَاًوذ – توِ َّیور خوَد دس حالور ًواب‬
‫تیاًذیـذ‪ .‬دس ًسیػِ تایذ حَل ًوظاد هسحوذ ؿوَد ٍ تایوذ توا ًوظاد – کوِ‬
‫«هیشاش»ی اػر کِ تایذ اص ّشگًَِ اًحٌاًی حفَ ؿَد – ّن تِلحواٍ‬
‫تِلحاٍ «غؼوی» یا «زا هغوض اػوسخَاى» ّواًٌذػواصی‬ ‫«سٍحی» ٍ ّن ‌‬
‫توِهطاتوِ ی غوایگضیي یوا زػلّویِ‬‫کٌذ (ٍ ّویي قویِ تشای اشٌّگ ًیوض ‌‬
‫دسًٍیِ ًظاد كاد اػر‪).‬‬
‫الثسِ ایي تذیي هٌٔاػر کِ ؿالَدُی ادٓای اًووام («تاصگـر») ااوشاد‬

‫ٍ هشدمِ «اصدػرساسِ» (هيتاب هطال آلواًیّای ػَدِزِي یا زیشٍلی ) توِ‬
‫«تذًِ»ی هلی‪ً ،‬ظادخشػسی اػر؛ ادٓایی کِ چٌاىکوِ توِخوَتی هٔلوَم‬
‫اػر‪ ،‬خیًَوذ ًضدیکوی توا گؼوسشؽ خواىهوآب ًاػیًَالیؼون داسد (خواى‬
‫اػالٍیؼن‪ ،‬خاىطسهاًیؼن‪ ،‬خاىزَساًیاًیؼن‪ ،‬خاىٓشتیؼون‪ ،‬خواىاهشیکٌیؼون‬
‫ٍ‪ .)...‬اها تیؾ اص ّش چیضی ایي تذاى هٌٔاػر کِ ًظادخشػسی زا آىغا کِ‬
‫تِ هلر هشتَى اػر‪ ،‬هذام هاصادی اص «ًابگشایی» سا ایػاد هیکٌذ‪ :‬هلر‬
‫تشای ایيکِ خَدؽ تاؿذ تایذ تِلحاٍ ًظادی یا اشٌّگوی خوالق تاؿوذ‪.‬‬
‫غْاىًٌٍوی» سا خویؾ‬ ‫لزا تایذ ٌٓاكش «کارب»‪« ،‬تیگاًِ»‪« ،‬دٍسگِ» ٍ « ‌‬
‫اص ًاتَدػوواصی یووا ًووشد کووشدى‪ ،‬دس دل خووَد غووذا ػوواصد‪ .‬ایووي الووضام‬
‫ٍػَاعگًَِ هؼسقیوا هؼلَل ًظادیػاصی گشٍُّای اغسووآیای اػور‬ ‫‌‬
‫کِ ٍیظگیّای غؤیػاص ؿاى تٌَِٓاى تشچؼوة خاسغیور ٍ ًاخاللوی‬
‫اقاهِ هیؿَد‪ ،‬حال چِ ایي ٍیظگیّا هشتَى تِ ػث صًذگی تاؿذ ٍ چِ‬
‫هشتَى تِ آسقاداذ یا سیـِّای قَهیسی‪ .‬اها ایي اشایٌذ زثوذیل ًوظاد توِ‬
‫اتش‪-‬هلیر هٌػشتِ ااضایؾ تیخایاى خٌش هیؿَد‪ .‬دس ًِش تایذ تا اػسفادُ‬
‫اص ی هٔیاس هٌولي ُاّش یا ساساس‪ ،‬اهکاى ؿٌاػایی «هلیّای حقیقی»‬
‫یا «هلویّوای هوشٍسی» ٍغوَد داؿوسِ تاؿوذ‪ ،‬هاًٌوذ «اشاًؼوَیّوای‬
‫اشاًؼَی» یا «اًگلیؼیّای اًگلیؼی» (کِ تي اًذسػَى دستواسُؿواى توا‬
‫زَغووِ تووِ ػلؼوولِهشازووة ًثقووِ ٍ دػووسِتٌووذی کاسهٌووذاى دٍلوور دس‬
‫اهدشاًَسی تشیساًیایی ػخي هیگَیذ)‪ ،‬طسهويّوای «زیَزٌُیو » اكویل‬
‫(هقایؼِ کٌیذ‪ .‬زوایضقائلؿذى ًاصیّا هیاى آگاّی هلی ٍ قاًَى هلیر)‪،‬‬
‫یا اهشیکایی توَدىِ اكویل ٍاػوحّوا‪ ،‬گزؿوسِ اص ػوفیذ توَدى ؿوْشًٍذ‬

‫ااشیکٌش‪ .‬اها ایي هٔیاس دس ٓول تایذ اص دل ٓش ّای قووایی یوا غضئیور‬
‫ًگشیّای اشٌّگی هثْن‪ ،‬تا اًکاس زخیلی ػایش ٍیظگیّوای غؤویػواص‪،‬‬
‫ػایش ًِامّای «زفواٍذ»ّوای اشٍکاػورًاخوزیش‪ ،‬قوَام یاتوذ؛ ایوي اهوش‬
‫غؼسػَی ًاػیًَالیؼن سا تشای دػریواتی توِ ّوذای دػورًیوااسٌی اص‬
‫ًشیق ًظاد دگشتاسُ تشهویااوشٍصد‪ .‬توِٓوالٍُ اغلوة دیوذُ هویؿوَد کوِ‬
‫هٔیاسّایی کِ تِ ایي ًشیق دللر «ًظادی» (ٍ تًِشیق اٍلوی اشٌّگوی)‬
‫هییاتٌذ‪ٓ ،‬وذزا هٔیاسّای ًثقِی اغسوآیاًذ؛ یا ایيکوِ دس ًْایور توِ‬
‫كَسذ ًوادیي ًخثِای سا «تشهیگضیٌٌذ» کِ اص قثل زَػي ًاتشاتشیّای‬
‫ًثقِی اقسلادی ٍ ػیاػی اًسخاب ؿذُ اػر؛ یا ایيکِ ًثقواذ زحور‬
‫ػلٌِ آىّایی ّؼسٌذ کِ «زشکیة ًوظادی» ٍ «َّیور اشٌّگوی»ؿواى‬
‫تیؾ اص ّوِ خشػؾ تشاًگیوض اػور‪ .‬ایوي اضوشاذ دقیقوا توشخال ّوذ‬
‫ًاػیًَالیؼسی اػر؛ ّذای کِ ًِ ػاخر هػذد ی ًخثوِگشایوی‪ ،‬تلکوِ‬
‫زهػیغ ی خَخَلیؼن اػر؛ ًِ ؿثِْ ااکٌوذى توش ًواّوگٌی «هوشدم»‪،‬‬
‫تلکِ ًـاى دادى ٍحذذ هشٍسی آى‪.‬‬
‫تِ ّویي دلیل اػر کِ ًظادخشػسی زوایل داسد توِكوَسذ ٍاسًٍوِ ٓوول‬
‫کٌذ ٍ اص هکاًیؼن اشااکٌی‪ ،‬کِ قثال دس ساتٌِ تا ًقؾ ػواهیػوسیضی دس‬
‫ًاػیًَالیؼنّای اسٍخایی هٌشح کشدین‪ ،‬اػوسفادُ کٌوذ‪َّ :‬یور ًوظادی‪-‬‬
‫اشٌّگیِ «هلیّای حقیقی» ًاخیذا هیهاًذ‪ ،‬اها هی زوَاى آىسا توا هفْوَم‬
‫هخالف اص آؿکاسگی ؿثِزَّّوی ادٓاؿذُی «هلیّوای کوارب» توِ آى‬
‫خیتشد (ٍ اص آى اًویٌاى حاكل کشد)‪ :‬یَْدیواى‪ٍ« ،‬اگّوا »‪ ،‬هْواغشاى‪،‬‬
‫تِٓثواسذ دیگوش‪َّ[ ،‬یور هلویّوای‬ ‫«خاکیّا »‪ ،‬تَهیاى‪ ،‬ػیاّاى ٍ ‪‌ . ...‬‬

‫حقیقی] تًَِس هؼسوش هَسد زشدیذ ٍ دس هٔشم خٌش تاقی هیهاًذ؛ ایوي‬
‫ٍاقٔیر کِ [َّیر] «کارب» تؼیاس آؿوکاس اػور‪ّ ،‬شگوض هسوووي ایوي‬
‫ًیؼر کِ [َّیر] «حقیقی» تِ اًذاصُی کاای آؿکاس تاؿذ‪ .‬تذیي زشزیة‬
‫ًظادخشػسی تا زالؽ تشای هـخقکشدى غَّشُی هـسش هلیّا‪ً ،‬اچاسا‬
‫دسگیش غؼسػَیی ٍػَاعگًَِ تشای «ّؼسِ»ی اكالر هیؿَد کِ ًوی‬
‫زَاى آىسا یاار؛ [ٍ ًیض ًظادخشػسی] هقَلِی هلیر سا کَچ زوش کوشدُ ٍ‬
‫هلر زاسیخی سا ًاخایذاس هیکٌذ‪ )35(.‬ایي هیزَاًذ دس هوَسدی اػوسطٌایی‬
‫هٌػشتِ ٍاسًٍِ ؿذىِ زَّّن ًظادی ؿَد‪ :‬اص آًػا کوِ اهکواى ًوذاسد تسوَاى‬
‫خلَف ًظادی‪-‬هلی سا خیذا کشدُ ٍ ًـوهذ گوشاسي آى اص هٌـوه هوشدم سا‬
‫زوویي کشد‪ ،‬لصم اػر آىسا دس ساػسای آسهاىِ ی اتش‪-‬اًؼاىِ (اتوش)هلوی‬
‫ایػاد کشد‪ .‬هٌٔای تْؼاصی ًظادی ًاصیّا ّویي اػر‪ .‬اها تایذ ااضٍد کوِ‬
‫ّویي غْرگیشی دس زوام زکٌَلَطیّوای اغسووآیِ گوضیٌؾ اًؼواى ٍ‬
‫حسی دس ػٌر خاكی اص زحلیالذ «ٍاقٔا تشیساًیایی» ًْفسِ تَدُ اػور؛‬
‫ٍ ًیض تایذ ااضٍد کوِ ایوي غْورگیوشی اهوشٍصُ دس کواستشد «آهَصؿوی»‬
‫سٍاًـٌاػی زفاٍذًگشِ هْاسذّای رٌّوی(کوِ ػوالح ًْواییاؽ تْوشُی‬
‫َّؿی اػر) صًذُ ؿذُ اػر‪.‬‬
‫ایي ّوچٌیي ػشٓر تالی گزاس اص اتشًاػیًَالیؼن سا توِ ًظادخشػوسی توِ‬
‫هطاتِ اشاًاػیًَالیؼن زَهی هیدّذ‪ .‬تایذ ایي ٍاقٔیور سا کواهال غوذی‬
‫گشار کِ ًِشیاذ ًظادی قشى ًَصدّن ٍ تیؼسنٕ اغسوآاذ صتاًی‪ً ،‬وظادی‬
‫ٍ ػٌسیای سا زٔشیف هیکٌٌذ کِ ّوچَى قآذُای کلی‪ ،‬هٌواتق دٍلور‬
‫ّای زاسیخی ًیؼسٌذ‪ ،‬تا ایيکِ ّوَاسُ اؿاساذ غیشهؼسقیوی تِ یو یوا‬

‫تِ چٌذی اص ایيّا داسًذ‪ .‬ایي تذاى هٌٔاػر کِ تٔٔوذ کلیور ًظادخشػوسی‬
‫هشدمؿوٌاخسی آىسا زشػوین کوشدین‪ ،‬دس ایويغوا‬ ‫ًِشی‪ ،‬کِ دس تال اتٔاد ‌‬
‫ًقـی اػاػی داسد‪ :‬توِ «کلوی ػواصی خواف» ٍ لوزا توِ آسهواًیػواصی‬
‫ًاػیًَالیؼن اهکاى ٍغَد هیدّذ‪ .‬دس قؼور آخش ایي الل زوایول داسم‬
‫ایي غٌثِ سا هَؿکاای کٌن‪)36(.‬‬
‫اػٌَسُّای ًظادی کالػی ‪ ،‬خاكِ اػٌَسُی آسیایی دس آغاص ًِ تِ هلر‬
‫ٍ تلکووِ تیـووسش تووِ ًثقووِ اؿوواسُ داسًووذ ٍ ایووي کوواس سا اص ًقٌووًِِووشی‬
‫آسیؼسَکشازی اًػام هیدٌّذ‪ .‬دس ایي ؿشایي‪ً ،‬ظاد «تشزش» (یوا ًظادّوای‬
‫تشزش‪ً« ،‬ظادّای خالق» دس ًَؿسِّای گَتیٌَ)‪ ،‬تٌاتِ زٔشیف‪ّ ،‬شگض ًِ توا‬
‫کل غؤیر هلی ّودَؿاًی داسد ٍ ًِ توِ آى هحوذٍد اػور‪ )37(.‬ایوي‬
‫یٌٔی غوْ هلیِ «آؿکاس» ٍ ًْادی تایذ زحوَلذ خوَد سا توا اسغواّ توِ‬
‫غوْ ًاخیذای دیگشی زٌِین کٌذ‪ ،‬کِ اص هشصّا ٓثَس کشدُ ٍ تٌاتِ زٔشیف‬
‫اشاهلی اػر‪ .‬اها آىچِ دس هَسد آسیؼسَکشاػی كذ هیکوشدُ‪ ٍ ،‬ؿوایذ‬
‫خیاهذ گزسای حالذ اًذیـِی آى دٍسُای تِ ًِش سػذ کِ ًاػیًَالیؼون‬
‫زاصُ ٓشم ٍغَد هی کشد‪ ،‬دس هَسد زوام ًِشیِّای ًظادخشػساًِی تٔوذی‬
‫ًیض كذ هیکٌذ‪ ،‬چِ هشغْؿاى تیَلَطیکی (دسٍاقْ چٌواىکوِ دیوذین‪،‬‬
‫زٌی) تاؿذ ٍ چِ هاّیسا اشٌّگی تاؿوذ‪ .‬سًوگ خَػور‪ ،‬ؿوکل غوػووِ‪،‬‬
‫صهیٌِّای اکشی یا رٌّیر اشازش اص هلیر ایػاتی قشاس داسًذ؛ ایي كوشاا‬
‫سٍی دیگشِ ٍػَاع خلَف اػر‪ .‬خیاهذ ایي هؼهلِ زٌاقن صیش اػر‪ ،‬کوِ‬
‫تؼیاسی اص کؼاًی کِ ساغْ توِ ایوي خشػوؾ زحقیوق کوشدُاًوذ‪ ،‬توِ آى‬
‫تشخَسدُاًذ‪ :‬دس ٍاقْ «تیيالوللگشایی» یا «اشاًاػیًَالیؼن» ًظادخشػوساًِ‬

‫ای ٍغَد داسد کِ زوایل تِ آسهاًیػاصی غَاهِْ تذٍى صهاى ٍ اشازاسیخی‬
‫هاًٌذ «ٌّذ‪ -‬اسٍخاییّوا»‪« ،‬غوشب»‪« ،‬زووذى یْوَدی‪-‬هؼویحی» ٍ لوزا‬
‫غَاهٔی داسد کِ ّوضهاى ّن تؼسِاًذ ٍ ّن تاص‪ ،‬کِ ّیچ هشصی ًذاسًوذ ٍ‬
‫زٌْا هشصؿاى‪ ،‬چٌاىکِ ایخسِ دسیااسِ تَد‪« ،‬هشصّایی دسًٍی» اػور کوِ‬
‫اص خَد ااشاد یا‪ ،‬تِ تیاى دقیقزوش‪ ،‬اص «راذ» آىّوا (آًچوِ صهواًی «سٍح»‬
‫آًاى خَاًذُ هیؿذ) غذاییًاخزیش اػر‪ .‬دس ٍاقوْ ایويّوا هشصّوای یو‬
‫تـشیر ایذئال اػر‪)38(.‬‬
‫دس ایيغا هاصاد ًظادخشػوسی توش ًاػیًَالیؼون‪ ،‬گشچوِ ٌّوَص قوَامتخوؾ‬
‫ًاػیًَالیؼن اػر‪ ،‬اها ؿکلی تِ خَد هویگیوشد کوِ هسوواد آى چیوضی‬
‫اػر کِ خیـسش دیذین‪ :‬ایي هاصاد‪ً ،‬اػیًَالیؼن سا تِ اتٔاد یو زواهیورِ‬
‫ًاهسٌاّی هیگؼسشاًذ‪ ٍ .‬ؿثاّرّایؾ تا – ٍ ٍامگیشیّای کون ٍ تویؾ‬
‫کاسیکازَسٍاسؽ اص – الْیاذ‪ ،‬اص گٌَػیغ اص ایيغا ًاؿی هیؿَد‪ .‬اهکاى‬
‫لغضؽ الْیاذ کلیگشا تِ ػَی ًظادخشػسی‪ ،‬دس غاّایی کِ ایي الْیاذ توا‬
‫ًاػیًَالیؼن هذسى خیًَذ هحکوی داسد‪ً ،‬یض اص ّویي اهش ًاؿی هیؿوَد‪.‬‬
‫ایي هؼهلِ تیؾ اص ّش چیضی زَهی هیدّذ کِ چشا دال ًظادی تایوذ اص‬
‫زفاٍذّای هلی تشگزؿسِ ٍ ّوثؼسگیّای «اشاهلی»ای سا ػاصهاىدّوی‬
‫کٌذ زا تسَاًذ دس َٓم اص کاسایی ًاػیًَالیؼن اًویٌواى حاكول کٌوذ‪ .‬اص‬
‫ایي غْر تَد کِ ػاهیػوسیضی دس هقیاػوی اسٍخوایی ٓوول کوشد‪ّ :‬وش‬
‫ًاػیًَالیؼوی دس اشدِ یَْدی (کِ تًَِس هسٌاقوی ّون توًِوشص زقلیول‬
‫ًاخزیشی آػیویلًِاخزیش زلقی هیؿذ ٍ ّن غْاىًٍوي؛ ّون دس صهوشُی‬
‫هشدهی «اكیل» ٍ ّن تیاكل ٍ ًؼة) دؿوي خاف خوَد ٍ ًوایٌوذُی‬

‫زوام «دؿوٌاى اسضی» دیگش سا هیدیذ‪ :‬ایي توذاى هٌٔوا توَد کوِ ّووِی‬
‫ًاػیًَالیؼنّا دس تشاتش ی ًقٌِهقاتلِ هـسش ‪ ،‬یٌٔی ّوواى «دیگوشیِ‬
‫تیدٍلر»‪ ،‬زٔشیف ؿذُ تَدًذ؛ ٍ ایي غضئی اص خَدِ ایذُی اسٍخا توِهطاتوِ‬
‫ػشصهیي دٍلر‪-‬هلرّای «هذسى»‪ ،‬یا‪ ،‬توِٓثواسذ دیگوش‪ ،‬توِهطاتوِ هْوذ‬
‫زوذى تَدُ اػر‪ .‬هلرّای اسٍخایی یا اسٍخایی‪-‬اهشیکایی کِ ّوضهاى ٍاسد‬
‫هثاسصُی زلخی تشای زقؼین غْاى تِ اهدشاًَسیّوای اػوسٔواسی ؿوذُ‬
‫تَدًذ‪ ،‬دسیااسٌذ کِ ّوشاُ تا ّون اغسووآی سا زـوکیل دادُ ٍ اص ًشیوق‬
‫ّویي سقاتر دس ًَٓی «تشاتشی» تا ّن ؿشی اًذ؛ اغسواّ ٍ تشاتشیای کِ‬
‫ًاهؾ سا «ػفیذ» ًْادًذ‪ .‬الثسِ دس ایيغا هیزَاى زَكویفاذ هـواتْی اص‬
‫‌‬
‫گشایاًِی هلیر ٓشب‪ ،‬یَْدی‪ -‬اػوشائیلی ٍ ؿوَسٍیایی ًیوض‬ ‫گؼسشؽ ‌‬
‫کلی‬
‫خشٍطُی کلویگشایوی دسٍى ًاػیًَالیؼون‬ ‫‌‬ ‫اقاهِ کشد‪ٍ .‬قسی زاسیخًگاساى اص‬
‫ػووخي هوویگَیٌووذ ٍ هٌَِسؿوواى اؿووسیا تووِ – ٍ تشًاهووِای تووشای –‬
‫اهدشیالیؼن اشٌّگی اػور ( زحویول زلوَسی «اًگلیؼوی»‪« ،‬آلوواًی»‪،‬‬
‫«اشاًؼَی»‪« ،‬آهشیکایی» ٍ «ؿوَسٍیایی» اص اًؼواى ٍ زحویول اشٌّگوی‬
‫غْاًی تش کلّ تـشیر) ٍ اها اص خشػؾ ًظادخشػسی هیگشیضًوذ‪ ،‬اػوسذلل‬
‫ّایـاى دس تْسشیي حالر ًاقق اػور؛ صیوشا اهدشیالیؼون زٌْوا توِهطاتوِ‬
‫ًظادخشػسی اػر – یٌٔی‪ ،‬زٌْا زا آىغا کِ هلورِ اهدشیالیؼوسی توِهطاتوِ‬
‫اتضاس خاف هههَسیر ٍ زقذیش اػاػیزشی زلوَس ٍ اسائوِ ؿوَد کوِ ػوایش‬
‫هلرّا چاسُای غض تاصؿٌاػیاؽ ًذاسًذ – کِ زَاًؼسِ خَد سا اص اقوذاهی‬
‫دس ساػسای اػسیال تِ اقذاهی دس ساػسای ػلٌِی غْاًی ٍ زهػویغ یو‬

‫«زوذى» زثذیل کٌذ‪.‬‬
‫اص ایي زههالذ ٍ اشهیاذ دٍ ًسیػِ خَاّن گشار‪ً .‬خؼر ایيکِ دس ایوي‬
‫ؿشایي ها ًثایذ خیلی زٔػة کٌین کِ غٌثؾّای ًظادخشػساًِی هٔاكش‬
‫تیيالوللی ٍ زـکیل آى چیضی ؿذُاًوذ کوِ‬ ‫ػثة زـکیل «هحَسّای» ‌‬
‫تیي ‌‬
‫الوللگشایوی ًاػیًَالیؼوسی»‬ ‫ٍیلْلن سایؾ تًَِس زحشی کٌٌذُای « ‌‬
‫‌‬
‫دغذغوِاؽ‬ ‫هیخَاًذ‪ًِ )39(.‬ش سایؾ زحشی آهیض اها دقیوق توَد‪ ،‬صیوشا‬
‫دس اضشاذ زقلیذی ایي تیيالوللگشایوی هسٌواقن ٍ تویيالولولگشایوی‬
‫دیگشی اػر کِ زوایل اضایٌذُای توِ زحقوق خوَیؾ دس «ًاػیًَالیؼون‬
‫ّواىًَسیکِ احضاب کوًَیؼر توِ زهػوی اص‬ ‫‌‬ ‫تیي ‌‬
‫الوللگشا» داسد‪ ،‬دقیقا‬‫‌‬
‫هطال «هیْي ػَػیالیؼوسی» ٍ دس خیشاهوَى ٍ صیوش آى دس حوال زثوذیل‬
‫ؿووذى تووِ «احووضاب هلووی» تَدًووذ‪ ،‬زحووَلی کووِ دس تشخووی هووَاسد اص‬
‫ػاهی ػسیضی اػسفادُ هیکشد‪ .‬هؼهلِی دیگشی کِ تِ ّویي اًذاصُ حوائض‬
‫اّویر تَد‪ ،‬زقاسى كفآسایی تاصًوایی زاسیخ تِهطاتِ «هثاسصُی ًثقازی»‬
‫ٍ «هثاسصُی ًظادی» دس هقاتل ّن‪ ،‬اص هیاًِی ػذُی ًَصدّن تِ ایي ػَ‪،‬‬
‫تیيالوللوی»ای توِحؼواب‬ ‫تَد؛ کِ ّش ی اص ایي دٍ «غٌگّای داخلیِ ‌‬
‫هیآهذ کِ قشاس تَد ػشًَؿر تـشیر دس آى سقون خوَسٓد‪ّ .‬وش دٍ اص ایوي‬
‫لحاٍ اشاهلی تَدًذ‪ ،‬گشچِ زوایض هیاى آًواى‪ ،‬کوِ گشیوضی اص آى ًیؼور‪،‬‬
‫ایي تَد کِ هثاسصُی ًثقازی قشاس تَد هلیرّا ٍ ًاػیًَالیؼون سا هٌحول‬
‫کٌذ‪ ،‬اها هثاسصُی ًظادی هیتایؼسی تشای ّویـِ ٍهٔیر ٍ غایگواُ ّوش‬
‫هلر سا دس ػلؼلِهشازوة هلورّوا زطثیور کوشدُ ٍ توِ ایوي زشزیوة توِ‬
‫ًاػیًَالیؼن اهکاى دّذ ٌٓاكش خلَكا هلی سا تا ٌٓاكشی دسّونآهیوضد‬

‫کِ تِلحاٍ اغسووآی هحااِوِکاساًوِ تَدًوذ (هوذػَػیالیؼون ٍ هوذ‬
‫کوًَیؼن ػشػخر)‪ .‬ایي ٍاقٔیر کِ ایذئَلَطی هثاسصُی ًظادی تِ ًَٓی‬
‫زَاًؼر خٌی دٍٔسِ کلویگشایویِ هثواسصُی ًثقوازی کـویذُ ٍ «زلوَس»‬
‫هسفوواٍزی «اص غْوواى» سا دس هقاتوول آى قووشاس دّووذ‪ ،‬هکووول کلوویگشایووی‬
‫[ًاػیًَالیؼن] تَد‪ ،‬کِ دس تشػاخسِ ؿذى اشا‪ً-‬اػیًَالیؼن تِکواس گشاسوِ‬
‫ؿذ‪.‬‬
‫ًسیػِگیشی دٍم هي ایي اػر کِ ًظادخشػسی ًِشی تِ ّیچ ٍغِ آًسیزض‬
‫هٌلق اٍهاًیؼن ًیؼر‪ .‬تًِوَس هسٌاقووی‪ ،‬دس آى هواصادِ دللور ٍ ٓوول‬
‫گشایی کِ گزاس اص ًاػیًَالیؼن توِ ًظادخشػوسی سا ًـواى هویدّوذ‪ ،‬اهوا‬
‫ّوچٌاى دس دسٍى ًاػیًَالیؼن تاقی هیهاًذ‪ ٍ ،‬تِ ًظادخشػسی اهکاى هوی‬
‫دّذ خـًَر خاف خَد سا هسثلوَس ػواصد‪ ،‬ایوي تٔٔوذ کلیور اػور کوِ‬
‫ػشاًػام خیشٍص هیؿَد‪ .‬آىچِ هوا سا دس زهییوذ ایوي ٍ گوشاسي ًسیػوِی‬
‫هشٍسی اص آى دچاس زشدیذ هیکٌذ‪ ،‬آى آؿوفسگیای اػور کوِ ّوچٌواى‬
‫هیاى اٍهاًیؼن ًِشی ٍ اٍهاًیؼن ٓولوی حکوناشهاػور‪ .‬اگوش اٍهاًیؼون‬
‫ٓولی سا تا ػیاػر یا اخال دااّ اص حقوَ هوذًی توذٍى هحوذٍدیر ٍ‬
‫اػسطٌا یکی تگیشین‪ ،‬آؿکاسا خَاّین دیوذ کوِ ًظادخشػوسی ٍ اٍهاًیؼون‬
‫ًاػاصگاسًذ‪ ٍ ،‬دس دس ایي هؼهلِ ًیض هـکلی ًخَاّین داؿور کوِ چوشا‬
‫هذًظادخشػسی کاسآهذ هػثَس ؿذُ خوَد سا توِهطاتوِ اٍهاًیؼووی داسای‬
‫«ااًؼػام هٌٌقی» قَام تخـذ‪ .‬اها ایي تذاى هٌٔا ًیؼور کوِ اٍهاًیؼون‬
‫ٓولی لضٍها تش اٍهاًیؼن ًِشی خایِگزاسی ؿذُ اػر (یٌٔی توش هکسثوی‬
‫کِ اًؼاى سا تِهطاتِ ی گًَوِ‪ ،‬هٌـوه ٍ ّوذ حقوَ ٓلٌوی ٍ سػووی‬

‫هی ػاصد)‪ .‬اٍهاًیؼن ٓولی هیزَاًذ تش یو الْیواذ ًیوض تٌیواى گزاؿوسِ‬
‫ؿَد‪ ،‬تش ؿکلی غیشدیٌی اص حکور کوِ زلوَس اًؼواى سا اوشّ توش زلوَس‬
‫ًثیٔر هیداًذ؛ یا تش خایِای کاهال هسفاٍذ‪ ،‬یٌٔوی توش زحلیلوی اص زوواد‬
‫سّواییتخوؾ کوِ سٍاتوي اغسووآی خواف سا‬ ‫‌‬ ‫اغسوآی ٍ غٌوثؾّوای‬
‫هویکٌوذ‪ .‬توشٓکغ‪ ،‬خیًَوذ‬ ‫غایگضیي هفاّین ٓوَهی اًؼاى ٍ ًَِّ اًؼاى ‌‬
‫هشٍسی هیاى هذساػیؼن ٍ اٍهاًیؼن ٓولی توِ ّویچ ٍغوِ هواًْ اص آى‬
‫ًیؼر کِ ًظادخشػسی ًِشی‪ ،‬اٍهاًیؼن ًِشی ًیض تاؿذ‪ .‬کِ ایي یٌٔوی دس‬
‫ایيغا زواد دس دسٍى غْاى ایذئَلَطی اٍهاًیؼن ُاّش هیؿَد‪ ،‬کِ دس‬
‫آى ًسیػِ تشحؼة هٔیاسّوای ػیاػویای غیوض اص زووایض ػوادُی هیواى‬
‫اٍهاًیؼن ّواًٌذػاصی ٍ اٍهاًیؼن زفاٍذّا ‪ ،‬زٔییي هویؿوَد‪ .‬تشاتوشی‬
‫هٌلق هذًی‪ ،‬کِ تش خشػؾ «زٔلق» توِ یو دٍلور خواف زقوذم داسد‪،‬‬
‫كووَسذ‌تٌووذیای سا تاصًوووایی هوویکٌووذ کووِ قٌٔووا اػووسَاسزش اص کلیوواذ‬
‫اٍهاًیؼسی اػر‪ .‬تِ ّویي دلیل اػر کِ تِ تاٍس هي تایوذ خیًَوذ هیواى‬
‫ایي هفاّین سا ًَسی قشائر کٌین کِ ٓکغِ قشائر ػٌسی تاؿذ؛ هیزوَاى‬
‫گفر تایذ «آىسا دٍتاسُ سٍی خاّایؾ تٌـاًین»‪ :‬اهشٍصُ اٍهاًیؼوی ٓولی‬
‫زٌْا دس كَسزی تِ دػر هیآیذ کِ اٍل هذًظادخشػسیِ کاسآهوذی تاؿوذ‪.‬‬
‫ایي هؼلوا تِ هٌٔای آصهَدى زلَسی اص اًؼاى دس تشاتش زلوَسی دیگوش اص‬
‫‌‬
‫غذاییًاخزیشی اص آى‪ ،‬تِ هٌٔوای قوشاس دادى‬ ‫اًؼاى خَاّذ تَد‪ ،‬اها تًَِس‬
‫ی ػیاػرِ ؿْشًٍذیِ تیيالوللگشا دس هقاتل ی ػیاػور ؿوْشًٍذی‬
‫ًاػیًَالیؼسی ًیض ّؼر‪)40(.‬‬
‫یادداؿرّا‪:‬‬
‫‪ .1‬غاهْزشیي ؿشح دس ایي تاسُ دس هٌثْ ریل یاار هیؿَد‪:‬‬
‫‪René Gallissot, Misére de l‟anti-racisme, Editions Arcantére, Paris‬‬
‫‪1985‬‬
‫‪ .2‬سٍش تٌوذیکر (‪ )Ruth Benedict‬قوثال دس کسواب ‪Race and Racism‬‬
‫چاج ‪( 1942‬چاج هػوذد دس ػوال ‪ 1983‬دس لٌوذى زَػوي اًسـواساذ‬
‫‪ )Kegan Paul ٍ Routledge‬تِ ایي هَهَّ خشداخسِ اػر‪ .‬اها ٍی زوایضی‬
‫هیاى هلور‪ً ،‬اػیًَالیؼون ٍ اشٌّوگ ًوویتیٌوذ یوا ایويکوِ هیول داسد‬
‫ًظادخشػسی سا تا «زاسیخیػاصی» آى تِهطاتوِ تٔٔوذی اص ًاػیًَالیؼون توِ‬
‫اهشی «اشٌّگی» تذل کٌذ‪.‬‬
‫‪ .3‬هقایؼِ کٌیذ تا هقالِی ‪ Raoul Girardet‬زحر ٌَٓاى ‪„Nation: 4. Le‬‬
‫‪.nationalism‟, Encyclopaedia universalis‬‬
‫‪ .4‬چٌاىکِ خیـسش ًیض دس خظٍّؾ ریل گفسِام‪:‬‬
‫‪„Sujets ou citoyens? – Pour l‟égalité‟, Les Temps modernes, Special‬‬
‫‪number: L‟Immigration maghrébine en France, 1984.‬‬
‫‪ٌّ .5‬گام زَكیف ػاص ٍ کاس ًظادخشػسی تالااكلِ هقَلِی غٌَى تِ رّي‬
‫هسثادس هیؿَد ٍ دلیل ایي اهش ؿیَُی گفساس ًظادخشػوساًِ دس اًکواس اهوش‬
‫ٍاقْ ٍ ّوضهاى تا آى‪ ،‬اشااکٌذى ػوٌاسیَّای خشخواؽ ٍ آصاس اػور‪ .‬اهوا‬
‫هقَلِی غٌَى سا تذٍى اكالح ًویزَاى دس ایي هَسد تِ کاس تؼور‪ ،‬صیوشا‬
‫اص ػَیی تین آى هویسٍد کوِ أالیور اکوش سا‪ ،‬کوِ ًظادخشػوسی ّووَاسُ‬
‫دستشداسًذُی آى اػر‪ ،‬خٌْاى کٌذ ٍ اص ػَی دیگوش توِ ایوي دلیول کوِ‬
‫هفَْم غٌَى غؤی زٌاقوی لفِی اػر‪.‬‬
‫‪ّ .6‬ش ی اص ًثقاذ هلرّای «ًَیيِ» تـشیرِ اػسٔواسی تِ ایي زشزیوة‬
‫زفاٍذ اغسوآی خَد تا ػایشیي سا دس قالثی قَهی‪-‬اشٌّگی اشا هیاکٌذ‪.‬‬
‫‪7. Benedict Anderson, Imagined Communities: Reflections on the‬‬
‫‪Origin and Spread of Nationalism, Verso, London 1983, pp. 120‬‬
‫‪et seq.‬‬
‫‪ .8‬ایي ػاخساس آیٌوٍِاس توِ ًِوش هوي هْون هویسػوذ‪ :‬اص ًِوش «زَػؤِ‬
‫ًیااسگاى» ایي «زَػِٔیااسگاى» ّؼسٌذ کِ تیؾ اص خیؾ اًضغاس ًوظادی‬
‫اص خَد ًـاى هیدٌّذ؛ «زَػًِٔیااسگاى» ًیض اص ًِش «زَػِٔ یااسگواى»‬
‫تیـسش تٌا تش ًفشذ دًٍشاِؿاى اص ّوذیگش زٔشیف هیؿًَذ‪ .‬اص ًِوش ّوش‬
‫گشٍُ‪ً ،‬ظادخشػسی «کاس گشٍُ دیگش اػر» یا تِ تیواى دقیوقزوش‪ ،‬دیگوشی‬
‫هیذاى ًظادخشػسی اػر‪ .‬اهوا هوشص هیواى «زَػؤِ یوااسگی» ٍ «زَػؤِ‬
‫ًیااسگی» تِكَسذ غیش قاتل کٌسشلی دس حال زغییوش اػور‪ّ :‬ویچ کوغ‬
‫دقیقا ًویداًذ کِ دیگشی چِ کؼی اػر‪.‬‬
‫‪ .9‬هـکالذ خیشاهَى «اشایٌذ خشٍسؽ حااِِ» کوِ ػواصهاىّوای هوذ‪-‬‬
‫ااؿیؼسی اص آى تشای هقاتلِ تا زْذیذ کًٌَی تْشُ هویگیشًوذ‪ ،‬اص ّوویي‬
‫ًاؿی هیؿَد؛ خلَكا اگش آًاى تش ایي تاٍس تاؿٌذ کوِ خساًؼویل الگوَی‬
‫ًاصی اص کسواى طًَػایذ ًاؿی هیؿَد‪ .‬دس ّوویي ساتٌوِ‪ ،‬أالیورّوای‬
‫زاسیخداًاى «زػذیذًِش ًلة» (‪ّ )revisionist‬وچَى زلِای ٍاقٔی ٓوول‬
‫هیکٌذ‪ ،‬صیشا ایي أالیرّا دس راذ خَد ؿیَُای ّؼوسٌذ توشای ػوخي‬
‫گفسي تیخایاى اص ازا ّای گاص توا ًوَٓی اًکواس تؼویاس هوشدد ٍ دٍدلًوِ‪.‬‬
‫زقثی کسواى ًؼولکـوی ًواصیّوا زَػوي ًظادخشػوساًی کوِ دس ٍاقوْ‬
‫ػاهیػسیضًذ هسهػفاًِ تشای ایػواد تاصؿٌاػوی غؤوی دس هوَسد ٍغوَُ‬
‫اؿسشا ػاهیػسیضاى ٍ ٓشبػسیضاى کاای ًخَاّذ تَد‪ .‬تْشزقوذیش خوشدُ‬
‫تشداؿسي اص ًَػسالظی ًاصیؼن دس ػخٌشاًیّای سّثشاى ًیض توشای آگواُ‪-‬‬
‫ػاصی «زَدُی» ًظادخشػساى ٓاهِ اص آٍاسگیای کِ ّش سٍص توِ تواس هوی‪-‬‬
‫آٍسًذ ٍ ٓوَها تذٍى آگاّی آًاى س هیدّذ‪ ،‬کواای ًخَاّوذ توَد‪ .‬ایوي‬
‫هؼهلِ دػرکن زا ٍقسی كاد اػر کوِ ایوي اشایٌوذِ آهَصؿویِ حیوازی‬
‫ٌَّص زا حذ زَهی کاهل ًظادخشػسی هٔاكش دس هقوام ًِواهی اکوشی ٍ‬
‫ساتٌِای اغسوآی ٍ زػلی اـشدُی ی زاسیخ زووام ٍ کووال گؼوسشؽ‬
‫ًیااسِ اػر‪.‬‬
‫‪ .10‬تشای زحلیلی دقیق ٍ لػَغاًِ ساغْ تِ ایي زٌواقن خَاًٌوذُ سا توِ‬
‫زواهی آضاس هاکؼین سٍدًؼَى اسغاّ هیدّن ٍ خلَكوا آضواس گوشدآٍسی‬
‫ؿذُ دس‪:‬‬
‫ٍ ‪Marxisme et monde musulman, Editions de Seuil, Paris 1972‬‬
‫‪Peuple juif ou probléme juif?, Maspero, Paris 1981.‬‬
‫‪ .11‬خشػؾ اكلی تشای زاسیخذاًاى لیثشال حَصُی ًاػیًَالیؼن (چوِ دس‬

‫هقام «ایوذئَلَطی» ٍ چوِ دس هقوام «ػیاػور») ایوي اػور‪« :‬گوزاس اص‬
‫«لیثشال ًاػیًَالیؼن» تِ «ًاػیًَالیؼون اهدشیالیؼوسی» دس کػوا ٍ کوی‬
‫ازفا هیااسذ »‪ .‬هقایؼِ کٌیذ تا‪:‬‬
Telegram @eat_book
59 ‫ازیي تالیثاس‬
Hannah Arendt, „Imperialism‟, Part II of The Origins of

Totalitarianism, André Deutsch, London 1986 ٍ Hans Kohn, The
Idea of Nationalism, A Study of Its Origins and Background, New
York 1944.
‫خاػخ هـسش آًاى تِ ایي خشػؾ ایي اػر کِ ایوي گوزاس دس ااكولِی‬
‫تیي اًقالتواذ «یًَیَسػالیؼوسی» قوشى ّػوذُ ٍ «سهاًسیؼیؼون» قوشى‬
‫ کِ دس آلواى ؿشٍّ ؿذُ ٍ ػدغ تِ زوام اسٍخا ٍ دس آخش دس قوشى‬،ُ‫ًَصد‬
‫ اها تا تشسػی دقیقزوش‬.‫ س هیدّذ‬،‫تیؼسن تِ زوام دًیا گؼسشؽ هییاتذ‬
ٍ‫ایي خشػؾ هٔلَم هیؿَد کِ هیزَاى گفر اًقالب اشاًؼِ ًیوض ایوي د‬
ِ‫ ٍ لزا ایي اًقوالب اشاًؼوِ توَد کو‬.‫تٔٔذ هسٌاقن سا دس خَد داؿسِ اػر‬
.»‫تآص ؿذ ًاػیًَالیؼن «اص سیل خاسظ ؿَد‬
:‫) دس‬Tom Narin( ‫ هقایؼِ کٌیذ تا خیؾتیٌیّای زام ًاسیي‬.12
„The Modern Janus‟, New Left Review, no. 94, 1975 (reprinted in
The Break-Up of Britain, New Left Books, London 1977) .
:‫ تٌگشیذ تِ ًقذ‬.13
Eric Hobsbawm, „Some Reflections on the Break-Up of Britain‟,
New Left Review, no. 105, 1977.
‫کووِ ًووِ زٌْووا هَهوؤی هاسکؼیؼووسی اػوور تلکووِ زووض اًذیـوووٌذاى‬
:‫ هقایؼِ کٌیذ تا‬.‫«اقسلادگشای» ػٌر لیثشالی ًیض ّؼر‬
Ernest Gellner, Nations and Nationalism, Oxford 1983.
14. Colette Guillaumin, L‟Idéologie raciste. Genése et langage actuel,
Mouton, Paris/ The Hague; M. Rodinson, „Quelques théses
critiques sur la démarche poliakovienne‟, in M. Olender, ed.,
Racisme, mythes et sciences. See also M. Rodinson‟s article „Nation:
3 Nation et idéologie‟, Encyclopaedia universalis.
Telegram @eat_book
‫ًظادخشػسی ٍ ًاػیًَالیؼن‬ 60
:‫ ایي سا هیزَاى هقایؼِ کشد تا‬.15

Erving Goffmann, Stigma. Notes on the Management of Spoiled
Identity, Penguin, Hardmondsworth 1968.
16. Cf. L. Dumon, Essai sur l‟individualisme, Editions de Seuil,
Paris 1983.
‫) ٍ تٌوذیکر‬Tom Nairn( ‫ هقایؼِ کٌیذ تا هػادلِی هیاى زام ًایشى‬.17
‫ حَل‬Imagined Communities ٍ The Break-Up of Britain ‫اًذسػَى دس‬
.»‫ «هیْي خشػسی» ٍ «ًظادخشػسی‬،»‫سٍاتي هیاى «ًاػیًَالیؼن‬
:‫ دس‬P. Ayçoberry ‫ هقایؼِ کٌیذ تا اسائِی اَ الٔادُی‬.18
La Question nazie. Essai sur les interprEtations du national-
socialisme, 1922-1975, Editions de Seuil, Paris, 1979.
ِ‫ کو‬Imagined Communities ِ‫ اص غولِ ؿشحّوای زواصُ تٌگشیوذ تو‬.19
ٍ ‫هقایؼووِی خووَتی اػوور هیوواى آوووال ٍ گفساسّووای سٍػوویػوواصی‬
.‫اًگلیؼیػاصی‬
20. Cf. Léon Poliakov, Histoire de l‟antisémitisme, new edn (Le
Livre de Poche Pluriel), vol. II, pp/ 259 et seq.: Madeleine
Rebérioux, „L‟Essor du racism nationaliste‟, in P. de Comarmond
and C. Duchet, eds, Racisme et société, Maspero, Paris 1969.
21. Cf. R. Ertel and G. Fabre and E. Marienstras, En marge. Les
minorités aux Etats-Unis, Maspero, Paris 1974, pp. 287 et seq.
22. Bipan Chandra, Nationalism and Colonialism in Modern India,
Orient Longman, New Delhi 1979, pp. 287 et seq.
23. Cf. Haroun Jamous, Israël et ses juifs, Essai sur les limites du
volontarisme, Maspero, Paris 1982.
‫‪ .24‬اغلة زلَس ؿذُ اػر کِ هیزَاى اػسذلل کشد کِ ًاػیًَالیؼن تش‬

‫خال ػایش ًِشیاذ ػیاػی تضسگ قشى ًَصدُ ٍ تیؼور‪ ،‬ااقوذ ًِشیوِ ٍ‬
‫ًِشیِخشداص اػر‪ .‬هقایؼِ کٌیذ‪:‬‬
‫– ‪Anderson, Imagined Communities; Isaiah Berlin, „Nationalism‬‬
‫‪Past Neglect and Present Powers‟, in Against the Current: Essays in‬‬
‫‪the History of Ideas, Oxford 1981‬‬
‫اها ایي ادٓا تِ هٌٔای اشاهَؽ کشدى ایي هؼوهلِ اػور کوِ ًظادخشػوسی‬
‫اغلة ًاػیًَالیؼن سا اص لحاٍ ًِشی زغزیِ هیکٌذ‪ّ ،‬واىًوَس کوِ آىسا‬
‫ّش سٍص تا اًثاسی اص زلاٍیش زغزیِ هیکٌوذ ٍ توذیي زشزیوة دس دٍ قٌوة‬
‫«غٌثؾ ایذئَلَطیکی» ایفای ًقؾ هیکٌذ‪.‬‬
‫‪ .25‬هقایؼِ کٌیذ تا گفسوِّوای ‪ M. Rodinson‬خیشاهوَى ًقوؾ هَِٓوِ‬
‫(‪ )Kerygma‬دس غٌثؾّای ایذئَلَطی ‪:‬‬
‫‪„Nature et function des mythes dans les mouvements socio-‬‬
‫‪politiques d‟aprés deux exemples comparés communisme marxiste et‬‬
‫‪nationalisme arabe‟, Marxisme et monde musulman, pp. 245 et seq.‬‬
‫‪ٍ .26‬اسد کووشدى هووووَى «تذتیٌاًووِی» اًحٌوواى (‪ )degeneracy‬تووِ‬
‫داسٍیٌیؼن اغسووآی‪ ،‬دس حوالی کوِ سٍؿوي اػور ّویچ غایگواّی دس‬
‫ًِشیِی اًسخاب ًثیٔی داسٍیٌی ًذاسد‪ ،‬گواهی اػور هوشٍسی دس ػوَ‬
‫اػسفادُی ایذئَلَطی اص ًِشیِی زکاهل (تاصی کشدى تا هٌٔای دٍگاًِی‬
‫هفَْم ٍساضر)‪ّ .‬وِی ًظادخشػسیّا تًِوَس قٌوْ توذتیي ًیؼوسٌذ‪ ،‬اهوا‬
‫ّوگی تِ لحاٍ اشهیِ ایيگًَِاًذ‪ً :‬ظاد (اشٌّگ) تشزش (ٍ توِ ّووشاُ آى‬
‫زوذى تـشی ًیض) اص دػر هیسٍد اگش زَػي تشتشّا یا اتٌوا خؼور تـوش‬
‫«هحاكشُ ؿَد»‪ً .‬ؼخِی زفواٍذگوشا (‪ )differentialist‬هویگَیوذ زووام‬
‫ًظادّا (اشٌّگّا) اص دػر هیسًٍذ (ٍ زوذى تـشی ًیض اص دػور هوی‪-‬‬

‫سٍد)‪ ،‬اگش ّوِی ًظادّا تا زوام زٌَّؿاى ّوذیگش سا هحاكشُ کٌٌذ ٍ اگش‬
‫«ًِاهی» کِ آًاى تِ هطاتِ اشٌّگّای هسوایض زـکیل هیدٌّذ‪ ،‬اص تویي‬
‫سٍد ٍ آؿووفسگی «اشٌّووگ زووَدُای» ّوگووَى ؿووذُای (‪)standardized‬‬
‫غووایگضیي آى ؿووَد‪ .‬تووذتیٌی زوواسیخ حوواٍی دسکووی اخسیاسًگشاًووِ یووا‬
‫«زلوینگشایاًِ» اص ػیاػر اػر‪ :‬زٌْا زلویوی سادیکوال کوِ تیواىگوش‬
‫آًسیزض هیاى اسادُی هحن ٍ ػیش غاسی اهَس ٍ هیاى اًؼاىّای كاحة‬
‫اسادُ ٍ اًؼاىّای هٌفٔل تاؿذ‪ ،‬هویزَاًوذ غلوَی خیـوشار اًحٌواى سا‬
‫تگیووشد ٍ حسووی آى سا هٔکووَع کٌووذ‪ .‬هاسکؼیؼوون (ٍ تووِ ًووَس کلووی‬
‫ػَػیالیؼن) تِ ًَس خٌشًاکی تِ ایي ًگشؽّا ًضدی هیؿوَد‪ ،‬آىغوا‬
‫کِ تاصًوَد خَد اص غثشگشایی زاسیخی سا تِ هشص ااغِٔگشایی هویسػواًذ‪،‬‬
‫کِ ایي ًیض تِ ًَتِی خَد حاٍی ًگشؿی «زلووینگشایاًوِ» توِ اًقوالب‬
‫اػر‪.‬‬
‫زَهووی هسووشغن‪ :‬ااغٔووِگشایووی (‪ٍ )catastrophism‬اطُای داسای هٌـووه‬
‫صهیيؿٌاخسی اػر؛ تش ًثق ایي آهَصُ زغییشاذ خَػسِی صهیي توش اضوش‬
‫ًیشٍّای ًثیٔر ٍ تِ یکثاسُ ٍ ًاگْاى ازفا ااسوادُاًوذ‪ .‬دس هقاتول ایوي‬
‫آهَصُ‪ Uniformitarianism ،‬قشاس داسد کِ آسقاد تِ زوذسیػی توَدى ایوي‬
‫زغییشاذ داسد‪.‬‬
‫‪27. Cf. Especially the works of Michéle Duchet: Anthropologie et‬‬
‫‪histoire au siécle des Lumiéres, Maspero, Paris 1971; „Racisme et‬‬
‫‪sexualité au XVIII siécle‟ in L. Poliakov et al., Ni juif ni grec.‬‬
‫‪Entretiens sur le racisme (II), Mouton, Paris/The Hague 1978; „Du‬‬
‫‪Noir au blanc, ou la cinquiéme génération‟ in L. Poliakov et al. Le‬‬

‫‪Couple interdit. Entretiens sur le racisme (III), Mouton, Paris/ The‬‬
‫‪Hague 1980.‬‬
‫‪28. Cf. Loius Sala-Molins, Le Code noir ou le calvaire de Canaan,‬‬
‫‪PUF, Paris 1987.‬‬
‫‪ .29‬زفاٍذگشایی زثٔین سا غاتػا (‪ )displace‬هیکٌذ؛ تِ ایي زشزیة کوِ‬
‫آىسا اص هشحلووِی ًثقووِتٌووذیِ ُْووَسِ تالٍاػووٌِی گووشٍُّووا تووِ ًفووغ‬
‫هٔیاسّای ًثقِتٌذی اًسقال دادُ ٍ «ًقـِی دٍهوی» توشای ًظادخشػوسی‬
‫ایػاد کشدُ اػر‪ .‬زفاٍذگشایی ایوي ایوذُ سا ًیوض کوِ «ًظادّوا» ًثیٔسوا‬
‫هفشٍماًذ‪ ،‬تا ایي هفَْم غایگضیي هیکٌذ کِ «گشایـاذ ًضادخشػوساًِ»‬
‫ًثیٔسا هفشٍماًذ‪ .‬تٌگشیذ تِ کساب حاهش‪ ،‬الل اٍل‪ ،‬غایی کوِ هوي اص‬
‫زحلیلّای زاصُی ‪P. –A ٍ M. Barker ،V. de Rudder ،C. Guillaumin‬‬
‫‪ Taguieff‬اص گفساس ًظادخشػساًِ دس اشاًؼِ ٍ تشیساًیا اػسفادُ کشدُام‪.‬‬
‫‪ .30‬تشای تشسػی ًثیٔر تِ هطاتوِ «هوادس خیوالی» دس ایوذئَلَطیّوای‬
‫ًظادخشػساًِ ٍ ػکؼیؼسی‪ ،‬هقایؼِ کٌیذ تا‪:‬‬
‫‪C. Guillaumin, „Nature et histoire. A propos d‟un “matérialisme”‟ in‬‬
‫‪Le Racisme, Mythes et sciences.‬‬
‫تشای تشسػی زثاسؿٌاػی ٍ ٍساضر هقایؼِ کٌیذ‪:‬‬
‫‪Pierre Legedre, L‟Insestimable objet de la transmission, Fayard, Paris‬‬
‫‪1985.‬‬
‫‪ .31‬هقایؼِ کٌیذ تا سٍؽ ػلؼلِهشازثیػواصی «َٓاًوف دگشخَاّاًوِ»‬
‫دس ػَػوویَتیَلَطی‪ :‬اتسووذا خوواًَادُ‪ ،‬ػوودغ دگشخووَاّی خَیـوواًٍذ‪-‬‬
‫خَیـاًٍذ ٍ دس آخش اغسواّ قَهیسیای کِ تایذ اهسذادی اص ّویي تاؿذ‪.‬‬
‫‪Cf. Martin Barker, The New Racism. Conservatives and the‬‬

‫‪Ideology of the Tribe, Junction Books, London 1981.‬‬
‫‪32. Cf. A. Finkielkraut, La Défaite de la Pensée, Gallimard, Paris‬‬
‫‪1987.‬‬
‫‪ .33‬تشای تشسػی اًذیـِی ًاصی تِ هطاتوِ صیثاػواصی ػیاػور هقایؼوِ‬
‫کٌیذ‪:‬‬
‫‪Philippe Lacoue-Labarthe, Heidegger, Art and Politics, Transl. C.‬‬
‫‪Tirner, Basil Blackwell, Oxford 1990.‬‬
‫‪ Pierre Ayçoberry‬دس ‪ La Question nazie‬ف ‪ 31‬اؿواسُ هویکٌوذ کوِ‬
‫صیثاییؿٌاػی ًاصی «تا قشاس دادى ّش هقَلِ تِ ًشص هحکوی دس غایگواُ‬
‫هٌاػة خَدؽ دس اغسوآی ًوظادی توشای ػوسشدى سدخاّوای هثواسصُی‬
‫ًثقازی تِ کاس هیسٍد‪ :‬دّقاًی کِ سیـِداس ٍ اػسَاس اػر‪ ،‬کاسگشی کوِ‬
‫ٍسصؿکاس اػر ٍ صًاًی کِ دس خاًِاًذ»‪ .‬هقایؼِ کٌیذ‪:‬‬
‫‪A.G. Rabinbach, „L‟Esthétique de la production sous le III Reich‟,‬‬
‫‪Recherchers, nos 32-3, 1978.‬‬
‫‪34. Guillaumin, L‟Idéologie raciste, p. 6.‬‬
‫‪ .35‬ایي هؼهلِ ػثة ػفؼٌِی اشاٍاًی هیؿَد‪ :‬اگش تایذ ارٓاى کشد کِ‬
‫هلیر اشاًؼَی ؿاهل ًؼلّای هسوادی هْواغشیي ٍ آقواب هْواغشیي‬
‫اػر‪ ،‬آىگاُ الحا هٌَٔی آًاى تِ ایي هلر تش اػاع قاتلیر آػویویلِ‪-‬‬
‫خزیشی آًاى هَغِّ اػر ٍ ایي اهش ّوچَى اػسٔذاد اشاًؼَی تَدى دس‬
‫هیؿَد‪ .‬اها ّوَاسُ هیزَاى خشػیذ (ّواًٌَس کِ دس هوَسد ًَکیـواى دس‬
‫دادگاُ زفسیؾ ٓقایذ ایٌگًَِ تَد) کوِ آیوا آػویویلِ ؿوذى آًواى كوشاا‬
‫چیضی زلٌٔی ٍ ُاّشػاصی هحن ًیؼر‪.‬‬
‫‪ّ .36‬اًا آسًر «هٌٔای هخفی» دس ؿذُ زَػي «حغ ؿـن» سا‪ ،‬کوِ‬
‫دس الل خایواًی)‪ The Origins of Totalitarianism (p. 471‬اص آى ػوخي‬
‫هیگَیذ‪ ًِ ،‬تِ اشایٌذ آسهاًیػواصی تلکوِ توِ ًیوشٍی ٍاداسًوذُی سٓوة‬
‫اسزثاى هویدّوذ‪ ،‬کوِ توِ ًِوش ٍی دس راذ اغثواس توِ «هٌٌقوی توَدى‬
‫ایذئَلَطیکی» ًْفسِ اػر‪ ٍ .‬تِ ًِش ٍی خیًَذ آى توا گًَوِای اٍهاًیؼون‬
‫حسی کوسش اص خیًَذؽ تا آسهاًیػاصی اػر؛ تلکِ ایي «هٌٔای هخفوی»‬
‫تا حل کشدى اسادُی تـشی دس حشکور هٔووَلی زواسیخ یوا ًثیٔور دس‬
‫خیًَذ اػر‪ ،‬کِ غٌثؾّای زَزالیسش «زؼشیْ» آىسا ٍُیفِی خَد هوی‪-‬‬
‫داًٌذ‪.‬‬
‫‪ .37‬دس هَسد گَتیٌَ تًَِس خاف تٌگشیذ تِ خظٍّؾ‪:‬‬
‫‪Colette Gauillaumin, „Aspects latents du racisme chez Gobineau‟,‬‬
‫‪Cahiers internationaux de sociologie, vol. XLII, 1967.‬‬
‫‪ .38‬یکی اص تاسصزشیي هطالّا دس ادتیاذ هٔاكوش دس آضواس اسًؼور یوًَگش‬
‫(‪ )Ernst Jünger‬یاار هیؿَد‪ .‬تشای هطال تٌگشیذ تِ‪:‬‬
‫‪Der gordische Knoten, Klostermann, Frankfurt-am-Main 1953.‬‬
‫‪39. Cf. Whilhelm Reich, Les Hommes dans l‟Etat, Payot, Paris‬‬
‫‪1978.‬‬
‫‪ .40‬هي دس زٔذادی اص هقالذ «هٌاػثسی» خوَد توِ تؼوي ایوي هَهوْ‬
‫خشداخسِام‪:‬‬
‫;‪„Suffrage universel‟ (with Yves Bénot), Le monde, 4 May 1983‬‬
‫‪„Sujets ou citoyens? – Pour l‟Égalité‟; „La Société métissée‟, Le‬‬
‫‪Monde, 1 December 1984; „Propositions sur la citoyenneté‟, in C.‬‬
‫‪Wihtol de Wenden, ed., La Citoyenneté, Edilig-Fondation Diderot,‬‬
‫‪Paris 1988.‬‬

@eat book نژادپرستی و ناسیونالیسم اتین بالیبار اتی ین بالیبار2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

@eat book نژادپرستی و ناسیونالیسم اتین بالیبار اتی ین بالیبار2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫‪Telegram @eat_book‬‬

‫زشغوِی ّیوي تشیي‬

‫ػاصهاىّای ًظادخشػر اغلة اص ایي کِ ًظادخشػر ًاهیذُ ؿوًَذ ػوش تواص‬

‫زٔلق غؤی) هٌاػةاًذ چشاکِ خیؾاشمّا یا اضشاذ اشٓی ًاػیًَالیؼن‬

‫هفلّل ایي هؼهلِ تسشػین کِ چشا ّیچ ؿکلی اص «ًاباًگاسی» هفْوَهی‬

‫اص ًقًٌِِشی زاسیخیزش‪ ،‬زکیٌگی ػاهیػسیضی دس هقایؼِ تا ًظادخشػوسی‬

‫دس آخش‪ ،‬هَاغِْ تا خشػؾ ًاصیؼن ٍ ًظادخشػسی اػسٔواسی (یا غذاػاصی‬

‫هٌٔاػر کِ ًویزَاى تِ ًواتَدی آى چوِ توا ػوشکَب كِوش ٍ چوِ توا‬

‫هیتالیذًذ‪ .‬اػسٔواس اشاًؼَی خَد سا «آػیویالزَس» ًـاى داد‪ ،‬حوال آى‬

‫اسصؽّا ی ًظادخشػسی ًاهیذ‪ ،‬کِ ّن تِ اقسلاد ٓوَهی دػسِ ‌‬

‫اها تشٓکغ‪ ،‬خیًَذ دادى (تُِاّش زاحذٍدی تیغْرِ ) ػاهیػوسیضی توا‬

‫اكٌالحاذ سا زطثیر کٌٌذ‪ .‬اها تِ ًِش هي زلَیش کلی سا هیزَاى ًؼوثسا‬

‫ًاػیًَالیؼن‪/‬اهدشیالیؼن زوشکض کٌین اها ایي هَاغِْ اهکاىّای دیگشی‬

‫ًِش هي‪ ،‬زوام ایي خشػؾّا تاٍغَد خشاکٌذگیؿاى‪ ،‬حَل یو دٍساّوی‬

‫ؿشایٌی کِ دس آى دٍلر هلورّوا‪ ،‬کوِ تشاػواع اساهوی زاسیخوا هوَسد‬

‫هیزَاى غْر دس ػاص ٍ کاسّای سٍاىؿٌاخسی ًظادخشػوسی (اشااکٌوی‬ ‫‌‬

‫دًثالِی تالقَُ ًاهحذٍدی اص اتظُّای هؼسقل اص ّون آووال هویؿوًَذ؛‬

‫‪ .4‬اگووش لصم تاؿووذ دس ؿووشایي ػوواخساسی (ّوون ًوووادیي ٍ ّوون ًْووادی)‬

‫هیاى زَدُّا ٍ سّثشاى توًِوَس یکؼواى ًْفسوِ‬ ‫دس ًاػیًَالیؼن هـسش‬

‫ایووي زٔوویّي هسقاتوول ّوچٌوویي خووَد سا دس ؿوویَُی اػووسفادُی زوووام‬

‫ایيکِ الػضیشُی هؼسقل آػیویلِ کوشدى‬ ‫هشام اؿسشاکی‪ٌّ 1‬ذٍ)(‪ .)22‬یا ‌‬

‫اػسٔواسی‪ً ٍ .‬اػیًَالیؼن اص دل ًظادخشػسی ػش تشهیآٍسد‪ ،‬تِ ایوي هٌٔوا‬

‫اها اکش هیکوٌن دس ٍاقوْ توشخال الؼوفِ‪-‬زواسیخ هثواسصُی ًوظادی یوا‬

‫هذذ تیؾ اص ػِ قشى – دس ًظادخشػسی ًِشی دس کاس تَدُاًوذ‪ٓ ،‬ولیوازی‬

‫غووا احسوووال توواصی دٍگاًووِای سا هووییوواتین کووِ گوواّی تووا زقؼووین ٍ‬

‫ًـاًِی خوا ًاؿوذًیِ حیَاًیور دس‬ ‫‌‬ ‫(خشخاؿگشی ٍ دگشخَاّی) تٌَِٓاى‬

‫تایذ ایي سا تِ ی «هیشاش»‪ً« ،‬ؼة»‪« ،‬سیـوِداسی » ٍ زووام دالّوای‬

‫توِهطاتوِ ی ًوَّ کاهول‬‫ػَػیالیؼسی کوِ دس هقاتولْ چْوشُی کواسگش سا ‌‬

‫اها حوَس خاسادٍکؼویکال هَلفوِای اٍهاًیؼوسی ٍ کلویگوشا دس ػواخر‬

‫الثسِ ایي تذیي هٌٔاػر کِ ؿالَدُی ادٓای اًووام («تاصگـر») ااوشاد‬

‫یا اهشیکایی توَدىِ اكویل ٍاػوحّوا‪ ،‬گزؿوسِ اص ػوفیذ توَدى ؿوْشًٍذ‬

‫تِٓثواسذ دیگوش‪َّ[ ،‬یور هلویّوای‬ ‫«خاکیّا »‪ ،‬تَهیاى‪ ،‬ػیاّاى ٍ ‪‌ . ...‬‬

‫ّای زاسیخی ًیؼسٌذ‪ ،‬تا ایيکِ ّوَاسُ اؿاساذ غیشهؼسقیوی تِ یو یوا‬

‫تشخَسدُاًذ‪ :‬دس ٍاقْ «تیيالوللگشایی» یا «اشاًاػیًَالیؼن» ًظادخشػوساًِ‬

‫هشدهی «اكیل» ٍ ّن تیاكل ٍ ًؼة) دؿوي خاف خوَد ٍ ًوایٌوذُی‬

‫دس ساػسای اػسیال تِ اقذاهی دس ساػسای ػلٌِی غْاًی ٍ زهػویغ یو‬

‫ًاػیًَالیؼن اهکاى دّذ ٌٓاكش خلَكا هلی سا تا ٌٓاكشی دسّونآهیوضد‬

‫کِ اًؼاى سا تِهطاتِ ی گًَوِ‪ ،‬هٌـوه ٍ ّوذ حقوَ ٓلٌوی ٍ سػووی‬

‫‪ .11‬خشػؾ اكلی تشای زاسیخذاًاى لیثشال حَصُی ًاػیًَالیؼن (چوِ دس‬

Hannah Arendt, „Imperialism‟, Part II of The Origins of

:‫ ایي سا هیزَاى هقایؼِ کشد تا‬.15

‫‪ .24‬اغلة زلَس ؿذُ اػر کِ هیزَاى اػسذلل کشد کِ ًاػیًَالیؼن تش‬

‫ًظادّا (اشٌّگّا) اص دػر هیسًٍذ (ٍ زوذى تـشی ًیض اص دػور هوی‪-‬‬

‫‪Noir au blanc, ou la cinquiéme génération‟ in L. Poliakov et al. Le‬‬

‫‪Cf. Martin Barker, The New Racism. Conservatives and the‬‬

You might also like