Advies aan B&W

Onderwerp
Besparingsagenda
Datum 01-09-2020 Naam en telefoon
Afdeling LWE Laura Lambertus
Portefeuillehouder
Johan van der Schoot

Wat adviseer je te besluiten?

1. De raad te adviseren de uitvoeringsagenda Energiebesparing 2020-2023 vast te stellen.

Wat is de aanleiding voor dit advies?

Op grond van de motie d.d. 5 maart 2020 en de opgave voor Oss in het concept-bod RES NOB heeft
Oss als doelstelling om tot 2030 11% energie te besparen ten opzichte van 1990. Deze
besparingsdoelstelling ligt in lijn met de landelijke doelstellingen vanuit het klimaatakkoord en de
RES NOB. Deze doelstelling vormt voor de agenda energiebesparing 2020-2023 het minimaal te
bereiken resultaat. Naar evenredigheid omgerekend vraagt dit voor de jaren 2020 tot en met 2023
minimaal 3,3 % netto energiebesparing.

Uit recente data is gebleken dat deze ambitie ambitieus is. Over de jaren 2014-2017 hebben we in
Oss slechts 0,5% in totaal bespaard. Weliswaar zijn en worden er in toenemende mate initiatieven
genomen gericht op energiebesparing, maar daar staat een groeiende behoefte aan energie
tegenover. Voldoende betrouwbare cijfers over 2018 – 2019 zijn nog niet beschikbaar.

Opiniecommissie
In de Opiniecommissie Energiebesparing van 18 juni 2020 is de Opinienota besproken. Onze visie,
mogelijkheden en verwachtingen zijn beschreven in de aangeleverde stukken. Uit de bespreking
bleek dat er uiteenlopende belevingen, verwachtingen en meningen bestaan over de gewenste
energie-aanpak en de in te zetten maatregelen gericht op energiebesparing. Er zijn vragen gesteld
en suggesties gedaan. Deze zijn verwerkt in deze Uitvoeringsagenda Energiebesparing 2020-2023.
Hierin geven we aan met behulp van welke acties en maatregelen we ons doel willen realiseren.

Welk resultaat willen we bereiken?

We willen tenminste 11% energie besparen in 2030. Deze doelstelling is van toepassing op zowel de
onderdelen wonen, werken, mobiliteit, openbare ruimte en onze eigen gebouwen. Daartoe
stimuleren en faciliteren we de Osse gemeenschap. We houden daarbij steeds de balans voor ogen
tussen benodigde inspanning en het te bereiken resultaat. Uiteraard benutten we het “laaghangend
fruit”.

Om massa te kunnen maken, zijn onze speerpunten voor de komende periode:

1. Algemene bewustwording en actiebereidheid vergroten

Advies aan B&W Pagina 1 van 5

Advies aan B&W

Om de aandacht voor de noodzaak en mogelijkheden van energiebesparing te vergroten, zetten we

de campagne “Oss schakelt door” in en nemen we allerlei initiatieven. Onderdeel daarvan is de wijk-
en buurtgerichte aanpak en aandacht voor educatie aan jongeren.

2. Woningeigenaren stimuleren om hun woningen energie te besparen

- We zetten eigenaren van 7500 koopwoningen aan om actief te gaan besparen met inzet van
duurzaamheidsleningen en andere subsidie-instrumenten;
- We zetten ons in om 1000 koopwoningen te voorzien van zon pv

3. Samenwerken met woningcorporaties om sociale huurwoningen energieneutraal te maken

Zoals afgesproken voorzien de woningcorporaties in 2020 450 sociale huurwoningen van zon pv. Bij
nieuwbouw, renovatie en comfortverbetering verduurzamen zij woningen bijv. door isolatie,
toepassing van hybrideketels en collectieve duurzame warmtevoorzieningen. In het
Duurzaamheidsakkoord en de daarop gebaseerde prestatieafspraken zijn en worden afspraken
gemaakt voor de vervolgperiode.

4. Ondernemers bewegen energie te besparen

- We zetten ons in om op de geschikte bedrijvendaken zon pv installaties te realiseren. Dat is nu

40 % van het totaal aan bedrijfsdaken waarvan circa de helft nog onbenut is ;
- Voor de top 100 bedrijven in Oss hanteren we actief adviserend toezicht op basis van de
energiebesparingsverplichtingen en informatieplicht.

5. Energie besparen op eigen gemeentelijke activiteiten

We verduurzamen ons eigen vastgoed en onze openbare ruimte zoals met de gemeenteraad
afgesproken.

Monitoring
De voortgang in de realisering van deze ambities volgen we via de terugkoppelingen die de
bovengenoemde projecten met betrekking tot de door hen bereikte resultaten gaan leveren. Zo
hebben de woningcorporaties hiervoor al een dashboard ontwikkeld. Verder vindt om de twee jaar
monitoring van de overall bereikte resultaten plaats middels de CE Delft onderzoeken. We
informeren de Raad hierover jaarlijks.

Welke argumenten zijn er voor dit advies?

1.1 Het advies past binnen de eerder vastgestelde gemeentelijke, regionale/provinciale en landelijke
ambities en doelstellingen.

Advies aan B&W Pagina 2 van 5

Advies aan B&W

Als gemeente Oss hebben wij de ambitie uitgesproken om in 2050 energieneutraal te zijn. Dit
betekent dat we enerzijds hernieuwbare energie moeten opwekken en anderzijds dat we energie
moeten besparen. Op 5 maart 2020 heeft de raad middels de motie “Inzet van Oss m.b.t. de
Regionale Energie Strategie (RES) van Noord Oost Brabant (NOB)” de 11% (1,1% per jaar)
besparingsambitie onderschreven en daarmee tevens haar ambitie tot 2030 bijgesteld. De 11%
besparing ligt in lijn met de door het kabinet gepresenteerde ambities in het Klimaatakkoord, die
vertaald worden in de Regionale Energiestrategie (RES) en de Transitievisie Warmte. In de
aanpak en snelheid van de realisatie van de energietransitie, waaronder de 11%
besparingsdoelstelling, kan Oss laten zien in hoeverre zij tot de koplopers van de regio en van
Noord Brabant behoort. Hiermee geven wij invulling aan Global Goal 7 : betaalbare, betrouwbare
en duurzame energie voor iedereen.

1.2 Het advies is in lijn met huidige wet- en regelgeving.

Er zijn al wettelijke eisen omtrent energiebesparing. Zoals de verplichting voor bedrijven om

inzage te geven in maatregelen die zij nemen op het gebied van hun energiegebruik
(Energiebesparingsplicht volgens Activiteitenbesluit milieubeheer en daaraan gekoppeld sinds
medio 2019 de Informatieplicht, zie voor overzicht bijlage). Dit proces van stimuleren en
ontmoedigen gaat door. Zo staan wettelijke maatregelen uitgelijnd en andere zullen volgen (vb.
energie-eisen voor kantoren –label C met ingang van 2023; overgang naar elektrische auto’s
met ingang van 2030). Middels het vaststellen van de uitvoeringsagenda Energiebesparing
2020-2023 zorgt de gemeente Oss ervoor dat zij actief bijdraagt aan en meeloopt met deze
nieuwe ontwikkelingen.

1.3 Groeiende maatschappelijke awareness voor besparing

We constateren dat de maatschappelijke bewustwording rondom energiebesparing de goede

kant uitgaat. Om de noodzaak van de energietransitie kan niemand meer heen. Dagelijks landt
dit via de media op de keuken- en bestuurstafels. Zonnepanelen komen op steeds meer daken
van huizen en bedrijfspanden, nieuwbouw is inmiddels gasloos sinds medio 2018, bij de
productie en aankoop van apparaten wordt meer gelet op het energiegebruik, bedrijven en
woningcorporaties verduurzamen en productieprocessen veranderen. Zo maar een reeks van
voorbeelden die zijn opgenomen in de Uitvoeringsagenda Energiebesparing 2020 – 2023. Daarin
schetsen we hoe we als gemeente de maatschappelijke ontwikkelingen, verwachtingen en de
groeiende bewustwording met betrekking tot energiebesparing willen stimuleren en faciliteren.

1.4. Past binnen de huidige budgetten en subsidies

Vooralsnog lijken voldoende financiële middelen beschikbaar te zijn voor de voorgestelde aanpak
van onze energiebesparing en de bijbehorende ambitie 11% besparen in 2030. We kunnen
putten uit het Duurzaamheidsfonds. Er komt geld uit Rijksbijdragen. We hebben met succes
subsidies gevraagd. En vanaf 2022 rekenen we op bijdragen uit het Duurzaamheidsfonds van
Windpark Elzenburg/de Geer.

Advies aan B&W Pagina 3 van 5

Advies aan B&W

1.5. Het vaststellen van de agenda is nodig voor de Transitievisie Warmte.

Door in te zetten op besparing, proberen wij de bewustwording te vergroten bij de bewoners en
bedrijven en hen aan te zetten tot actie. Door al via deze weg met hen in gesprek te gaan en te
activeren, wordt het makkelijker om hen wederom te betrekken in de Transitievisie Warmte. Voor de
bewoners is het logisch dat ze eerst het huis isoleren en dat er vervolgens gekeken wordt naar
alternatieve opwek van stroom en warmte. Dat maakt dat besparen dus ook onderdeel is van niet
alleen de RES, maar ook een belangrijke basis vormt voor de Transitievisie Warmte.

Wat zijn tegenargumenten of risico’s? (=maar)

2.1. Voor het realiseren van de doelstelling zijn wij afhankelijk van de activiteiten van inwoners,
bedrijven en stakeholders w.o. de woningcorporaties en ondernemersorganisaties.
Zonder de invloed die wij als gemeente kunnen uitoefenen te onderschatten, is de realiteit dat wij
slechts beperkt over knoppen beschikken om bewoners, bedrijven en instellingen aan te zetten tot
energiebesparing. Wij zijn in hoge mate afhankelijk van hun inzet en investeringsbereidheid. Dit is
beschreven in de Opinienota.

2.2. De druk en mogelijkheden vanuit de omgeving en met name van de zijde van de Rijks- en
provinciale overheid vormen een belangrijke voedingsbodem voor onze activiteiten en hun effect.
De energietransitie roept allerlei vragen op en stuit op weerstand. Niet in te schatten is welke
invloed de ontwikkeling van de economie, mede als gevolg van Covit-19, en het verloop van de
komende 2e Kamerverkiezingen zullen hebben op de druk en mogelijkheden die bewoners, bedrijven
en instellingen ervaren om energie te besparen. Dat kan verschillende kanten op gaan.

2.3. Als onze ambitie hoger wordt vastgesteld, is de huidige bezetting en zijn de huidige middelen
onvoldoende.
Om de doelstelling te realiseren, zijn de bezetting en de middelen voor dit jaar toereikend. Indien de
besparingsdoelstelling hoger dan 11 % wordt gesteld, zullen meer middelen vanuit de gemeentelijke
begroting beschikbaar gesteld moeten worden.

Waar moeten we rekening mee houden?

a. Financiën
Voor het jaar 2020 hebben we voldoende middelen om de voorgenomen activiteiten te kunnen
uitvoeren. Voor de jaren na 2020 is de beschikbaarheid van voldoende middelen nog onduidelijk. Dit
zullen we vertalen in de programmabegrotingen.

b. Communicatie
We communiceren al langere tijd veel over energiebesparing. Met de multi-mediale campagne “Oss
schakelt door” zijn we inmiddels gestart om daar een nieuwe impuls aan te geven. De resultaten van
de campagne worden voor de verschillende gebruikte mediakanalen continue gemeten en de

Advies aan B&W Pagina 4 van 5

Advies aan B&W

campagne en mediastrategie wordt bijgesteld waar de resultaten dit nodig maken.

c. Uitvoering
De uitvoering van de besparingsagenda wordt aangestuurd vanuit het Energieteam en voor de
verschillende projecten wordt externe expertise en capaciteit ingeschakeld. Wij werken nauw samen
met vele stakeholders van binnen en buiten Oss. Er wordt intensief samengewerkt met andere
gemeenten, niet alleen binnen de RES, maar ook in ander verband. Wij zijn actief in overkoepelende
gremia zoals de G40 en VNG.

d. Overlegd met
Deze Uitvoeringsagenda Energiesparing 2020 - 2023 is overlegd met andere interne afdelingen zoals
Financiën, Vastgoed, GIBOR, Inkoop en Communicatie.

Samenvatting (=korte inhoud)

Met de Uitvoeringsagenda Energiebesparing voor de periode 2020-2023 willen wij een
substantiële bijdrage leveren aan het realiseren van het de doelstelling om in 2030 11%
energie te besparen ten opzichte van 1990. Dit wordt gerealiseerd door een uitgebreid pakket
aan maatregelen.

Advies aan B&W Pagina 5 van 5