Professional Documents
Culture Documents
Surfacing by Welding Applications
Surfacing by Welding Applications
Erdem YAZGAN
KAYNAKLA KAPLAMA VE YÜZEY İŞLEMLERİ
Dünya üzerindeki her malzeme zamanla korozyon sebebiyle veya kullanım ortamına bağlı
olarak aşınmaya uğrar. Bu aşınmayı engellemek için ya bulunması ve işlenmesi zor olan özel
üretilmiş pahalı malzemeler kullanılmış, ya da aşınma sonucunda malzeme değişimine
gidilmiştir. Buda büyük oranda üretimin durması, sonuçta da maliyetlerin artması anlamına
gelmektedir. Bunu engellemek adına malzemeleri kaplama fikri ortaya çıkmıştır
Şekil 1'de şematik olarak gösterilen oksi-asetilen kaynak işlemi, portatif ve nispeten ucuz
ekipmanlarla yüzey kaplamak için kullanılabilir. Bu işlem, ana metal için kaplamanın çok az
seyrelmesine neden olan ve aynı zamanda daha fazla yerleştirme hassasiyeti sağlama
eğiliminde olan ana metal için daha yavaş ısıtma ve soğutma oranları ile karakterize edilir.
Bu, pürüzsüz, hassas ve son derece yüksek kaliteli yüzey kaplamaları ile sonuçlanır. Küçük
alanlar ortaya çıkarılabilir. Oluklar ve oyuklar tam olarak doldurulabilir ve çok ince tabakalar
sorunsuz şekilde uygulanabilir. Oksi-asetilen yüzey işleme yönteminin ön ısıtma ve yavaş
soğutma doğası, aşınmaya karşı dirençli fakat kırılgan kaplamalarda bile çatlamayı en aza
indirgeme eğilimindedir.
Çoğu yüzey dolgu malzemesi metal, karbon kaybını önlediği için alevi düşürerek uygulanır.
Kullanıcının tecrübe ve tecrübesi ile kullanılacak olan uç tipini ve kaynak alevi tipini
seçebilmesi ancak genel olarak aynı kalınlıktaki metalin kaynaşma kaynağında ihtiyaç
duyulandan daha büyük olması yeterli olacaktır.
Çoğu alaşımda akı kullanımına nadiren ihtiyaç duyulur. Kullanılan yüzey materyali genellikle
iyi kalitede bir dökme çubuk şeklindedir. İşlemin tipik bir uygulaması, yüksek bir erime
noktasına sahip düşük veya orta karbonlu bir çelik üzerine yüksek bir krom demir veya krom-
kobalt-tungsten alaşım gibi düşük erime noktalı bir yüksek karbon dolgu metalinin
biriktirilmesidir.
Uygun olmayan alev ayarı veya manipülasyonu ve aşırı oksit kusurlara neden olabileceğinden,
operatörün yüksek kalitede bir yüzey kaplama tabakası biriktirmesi için yüksek derecede bir
gaz kaynağı becerisi gerekir. Oksi-asetilen yüzey kaplaması aynı zamanda düşük çökelme
oranlarından muzdariptir. Bu sınırlamalara rağmen, bu işlem buhar valflerinin, otomatik dizel
motor valflerinin, zincir testere çubuklarının, pulluk paylarının ve diğer tarımsal aletlerin
kaplanması için iyi bir şekilde oluşturulmuştur.
Oksi-asetilen kaplama metodu, bir sekans halinde düzenlenebilen çok sayıda benzer bileşenin
üst üste bineceği yarı otomatik modda kullanılabilir; örneğin, kısa kaynak parçalarının birbirine
birleştirilmesiyle yapılan dökme kaynak çubuklarının kullanıldığı kamyon ve motor vanalarının
kaplanması. Başka bir uygulamada, tungsten karbür dolgulu kaynak çubukları, büyük bir yassı
yüzey sağlamak için seri halinde sabitlenmiş olan yem değirmeni çekiçlerinin sert yüzey
işlemleri için kullanılır.
İşlem, yüzey kaplamak için kullanıldığında el ile yapılır, kaynakçı yüzey kaplanacak alanı
kaplar ve istenen tortunun gerekli kalınlığını üretmek için kordonlu boncuk tekniği kullanılarak
gereken sayıda geçişle kaplanır. Sürecin ilerlemesi, düzensiz alanları bile fazla zorlanmadan
karşılayabilen operatör tarafından kolayca görülebilir.
Bazı alaşımların ikiden fazla katmana uygulandığında çatlama eğilimi göstermesi haricinde,
tortu için kalınlık sınırı yoktur. Bu gibi durumlarda, kaynakçı alanı yeterli sayıda katmanla
keser, böylece belirtilen kaplama malzemesi tarafından sadece birkaç kat birikmesi gerekir.
İşlem, kaplama, sert dolgu, biriktirme ve tereyağlama için yaygın olarak kullanılır.
SMAW ile kaplamanın temel avantajları, ekipmanın kolayca temin edilebilmesi, sert kaplamalı
sarf malzemelerinin küçük miktarlarda satın alınabilmesi ve birçok alaşımın biriktirilmesinin
farklı kaynak pozisyonlarında uygulanabilmesidir. İşlemin en büyük sınırlaması, çökelme
oranının düşük olması, genellikle% 30 ila 50 arasında yüksek bir seyreltme oranında saatte 0-5
ila 2-0 kg arasında değişmesidir.
SMAW ile yüzey işlemleri, 5 ila 450 mm veya daha fazla kalınlıktaki karbon ve düşük alaşımlı
çeliklerin metal metali, yüksek alaşımlı çelik ve birçok demir dışı metal üzerinde yapılabilir.
Kullanılan yüzey malzemeleri arasında düşük ve yüksek alaşımlı çelikler, paslanmaz çelikler,
nikel, kobalt ve bakır bazlı alaşımlar gibi demir içeren sert alaşımlar ve ayrıca boru şeklindeki
elektrotlar şeklinde kompozitler bulunur. Bu işlem en küçük birikintiler için veya ekipmanın
taşınabilirliğinin büyük bir avantaj olduğu yüzey kaplaması için uygundur.
Yüzey görünümü açısından, metal transfer modu seyreltme ve boncuk profilini etkileyebilir.
Kaynak havuzu, koruyucu gaz olarak argon, helyum veya karbondioksit kullanılarak atmosferik
gazlardan korunur.
Kısa devre modunda, metal transferi ark saniyede 20 ila 200 kez söndürüldüğünde gerçekleşir,
bu da dilüsyon ve bozulma en aza indirilirken SMAW'dan biraz daha yüksek biriktirme hızı ile
sonuçlanır. Bu metal transfer modu, pozisyon dışı yüzey kaplama için tercih edilir.
Daha yüksek akım yoğunlukları, artan penetrasyon ve bunun sonucunda biriken malzemenin
daha yüksek seyreltilmesiyle küresel veya püskürtme metal transfer moduna yol açabilir. Bu
koşullar, artan akım ayarı veya düşük çaplı dolgu teli kullanımıyla sağlanabilir.
Darbeli ark tekniği, konum dışı yüzey kaplaması ve daha yüksek akışkanlığa sahip metaller için
uygundur. Biriktirme oranları, küresel metal transferi ve püskürtme modunda olduğu gibi iyi
bir ark kararlılığı ile elde edilenlere benzerdir.
Biriktirme oranını% 50'ye kadar arttırmak için yardımcı dolgu teli kaynak havuzuna beslenir,
bu da ilave dolgu maddesi tarafından emilen ark enerjisinin bir sonucu olarak penetrasyon ve
seyreltmenin azalmasına neden olur. Bu işlemin tipik bir uygulaması, seyreltmenin yüzde 3'ten
az olması gereken kaydırıcı metalle kayma toplamasıdır.
Elektrot yapışkanlığı, elektrot çapının 8 katı ile yaklaşık 50 mm arasında değişebilen GMAW
yüzeyinde önemli bir parametredir. Uzun yapışkanlık, I 2 R iyileşmesi (Joule ısıtma) nedeniyle
daha yüksek biriktirme oranlarına yol açar, bunun sonucunda elektrotlardan kirletici maddelerin
buharlaşması ile ark kuvvetini azaltır. Aşınmış bir temas ucu, istemeden artmış yapışkanlığa
neden olabilir.
GMAW ile yüzey kaplaması, telli boncuk veya dokuma ile yapılabilir. Farklı dokuma desenleri
ve bunların boncuk profili ve seyreltme üzerindeki etkileri, Şekil 4'te gösterilmiştir.
Dokuma için osilatörler mekanik veya elektronik olabilir. İplikçi kordonu, derinlemesine nüfuz
etme ve daha yüksek yayılma kuvveti nedeniyle seyreltme ile sonuçlanır; bu, dokuma işlemi
sırasında kazma işlemine neden olan yüksek ark kuvveti nedeniyle artan dilüsyona neden olur;
bu da, dokuma işlemi sırasında, bir yastıklama etkisine ve dolayısıyla sığ penetrasyona neden
olan aşırı erimiş metal ile sonuçlanır.
GMAW prosesi ile yüzeylendirilen baz metal genellikle 620 MPa'ya kadar çekme dayanımına
sahiptir ve proses, yüksek alaşımlı çelik, krom paslanmaz çelik alaşımları, nikel ve nikel bazlı
alaşımlar, bakır ve bakır alaşımları birikintileri içeren büyük bileşenlerin atölye ve yüzey
kaplamaları için uygundur. baz alaşımları, titanyum ve titanyum bazlı alaşımlar ve kobalt ve
kobalt bazlı alaşımlar.
FCAW ile yüzey kaplamanın temel avantajı, tortu bileşiminin kolay ve doğru bir şekilde kontrol
edilebilmesidir; bununla birlikte, sınırlamalar, bir sonraki boncuk birikmeden önce çıkarılması
gereken ve katı tel, özlü elektrotlarla karşılaştırıldığında cürufun üretilmesidir; küçük
yarıçapları beslemek daha zordur.
FCAW ile yüzey kaplama, esas olarak demir bazlı malzemelerin çökeltilmesinde kullanılır
çünkü özlü teller, diğer metaller ve alaşımlar için henüz mevcut değildir. Bununla birlikte, bazı
alaşımlar için akı çekirdekli elektrotlar, yalnızca bu alaşımlar kolayca tel formuna
çekilmediğinden mevcut olanlardır.
GTAW ile yüzey işlemi normal olarak Şekil 6'da gösterilen manuel işlemle yapılır. Bununla
birlikte, otomatik modda da kullanılabilir. Biriktirme verimliliğini arttırmak için, ısıtılmış dolgu
maddesi erimiş metal havuzuna beslenir. Otomatik ekipman genellikle arkı saldıracak bir
ataşmanla donatılır.
Kullanılan dolgu tellerinin çapı 0.8 mm ila 4.8 mm arasında değişmektedir, ancak bazen toz
veya granüller şeklinde dolgu maddeleri de kullanılabilmektedir. Tungsten karbür granülleri
kullanan tipik bir uygulama, sondaj borusu bağlantılarının yüzey kaplaması içindir. Karbür
parçacıkları esasen çözünmemiş kalır ve boru yüzeyine iyi yerleştirilir.
GTAW ile yüzey kaplaması tüm pozisyonlarda mümkündür, ancak pozisyon belgeleri kaynak
dilüsyonunu büyük ölçüde etkiler. Hem stringer hem de dokuma boncuk teknikleri bu işlemle
kullanılır, ancak ikincisi minimum seyreltme sağlar.
Neredeyse tüm ana mühendislik malzemeleri, daha kalın ana metaller de yüzeylendirilebilse
de, temel metal kalınlığı genellikle 5 ila 100 mm arasında olan GTAW işlemi ile
yüzeylendirilebilir. Yüksek alaşımlı çelikler, krom paslanmaz çelikler, nikel ve nikel bazlı
alaşımlar, bakır ve bakır bazlı alaşımlar ve kobalt ve kobalt bazlı alaşımlar dahil tüm iyi bilinen
yüzey alaşımları bu işlemle biriktirilebilir.
Gösterilen plazma sıcak tel yüzeyinde, Şekil 7’de istenen kaplamanın elde edilmesi için iki
sistem birleştirilmiştir. Bir sistem dolgu telini erime noktasına yakın bir yerde ısıtır ve onu taban
metalinin yüzeyine yerleştirirken, plazma torcundan oluşan ikinci sistem ana metali ve dolgu
metalini eritir ve bir araya getirir.
Bir araya getirilen iki sistem, baz metalin minimum seyreltilmesine ve bozulmasına neden
olabilir. Bu yüzey oluşturma yöntemi, basınçlı kapların ve benzeri diğer bileşenlerin paslanmaz
çelik nikel bazlı alaşımlarla ve birçok bronz tipinin kaplanması için kullanılır. Minimum son
işlem gerektirebilecek mükemmel kalitede yüzey kaplaması yapılabilir.
Bununla birlikte, pahalı bir yöntemdir çünkü ekipman maliyeti yüksektir ve mekanize veya
otomatik uygulama modunda kullanıldığı için, sıcak tel her zaman ön ısıtma akımını dolgu
çubuğu içinden geçirmek için erimiş havuzla temas halinde olmalıdır.
Şekil 8'de gösterilen plazma arklı toz kaplama işleminde, sert kaplama malzemelerini
biriktirmek için 5500 ila 22000 ° C arasındaki mevcut çok yüksek sıcaklıkların kullanımı
kullanılır. Bu işlemle yapılan tortular homojendir ve ana metale düzgün bir şekilde kaynaşır ve
kalite ve metalurjik yapı ile GTAW prosesi ile kaplamanın iyi bir şekilde karşılaştırılmasını
sağlar. İşlem, downhand pozisyonda gerçekleştirilir. Baz metale ısı girişi diğer yüzey
işlemlerine kıyasla düşük olsa da, bazı bozulmalar beklenebilir.
Plazma ark toz kaplamanın temel avantajları, refrakterler, düşük erime noktalı baz metallerin
kaplanması için uygunluk, tortu kalınlığı üzerinde mükemmel kontrol ve müteakip işlemeyi en
aza indirmek için yakın yüzey kontrolü üzerinde kapama dahil olmak üzere çok çeşitli sert
kaplamalı malzemelerin biriktirilebilmesidir. Bununla birlikte, ekipman maliyeti yüksek
teknolojiyi içerdiğinden yüksektir.
Plazma tozu yüzey işleme prosesinde biriktirilen sert dolgu malzemeleri kobalt, nikel ve demir
bazlı malzemeleri içerir. Tamamen mekanik hale getirilen işlem özellikle akış kontrol valfi
parçaları, takım bağlantıları, ekstruder vidaları ve çim biçme makinesi parçaları gibi yeni
parçaların yüksek üretim oranlı sert yüzey kaplaması için uygundur.
Böylece, yüzey kaplamanın tam özelliklerine iki veya daha fazla katman birikene kadar
ulaşılmaz, Bazen penetrasyon ve seyreltmeyi azaltmak için tel veya şerit formunda ekstra dolgu
metali eklenir; şeritler esas olarak paslanmaz çelik veya nikel bazlı alaşımlar için kullanılır.
Prosesin bir varyantında, toz haline getirilmiş yüzey aktif madde, Şekil 10'da gösterildiği gibi
akı öncesinde ana metal üzerine beslenir. Ark, metal metali, elektrotu ve dolgu metalini bir
araya getirerek eritir.
SAW işlemi ile yüzey kaplamak için kullanılan baz metaller arasında 15 mm ila 450 mm
kalınlığa sahip karbon ve düşük alaşımlı çelikler, paslanmaz çelikler, dökme demir ve nikel ve
nikel bazlı alaşımlar bulunur. En sık kullanılan yüzey malzemeleri yüksek alaşımlı çelikler,
östenitik çelikler, nikel bazlı alaşımlar, bakır bazlı alaşımlar ve kobalt bazlı alaşımlardır.
Kordonlu boncuk tortusu olan tek bir elektrotla elde edilen birikme hızları saatte yaklaşık 6.5
kg iken, salınım tekniği biriktirme hızını 90 mm'ye kadar bir boncuk genişliğiyle saatte yaklaşık
12 kg'a yükseltebilir. Ayrıca, iki elektrot kullanılırsa, biriktirme oranının yüzeye çıkarılması
için Şekil 18.11'de gösterildiği gibi, yüzde 10 ila 20 seyreltme ile saatte yaklaşık 12 kg'a
yükseltilebilir.
Şekil 11'de gösterilen düzenlemeye batık ark serisi yüzey kaplama yöntemi adı verilir. Bu
kurulumda iki kaynak kafası, iki yayın seri hale getirileceği şekilde bağlanmış tek bir ac veya
dc güç kaynağıyla kullanılır. Her yayın farklı kutupları vardır, bu nedenle iki yay birbirinden
uzaklaşma eğilimindedir. Seyreltmeyi en aza indirmek için kaynak kafalarının çapraz
salınımları kullanılabilir. Sabit akım güç kaynağı, tek tip penetrasyon ile malzeme biriktirmek
için tercih edilir.
Kullanılan akılar ayrıca seyreltme, biriktirme hızlarını ve birikme kalınlığını da etkiler. Bununla
birlikte, tek elektrotlu tozaltı ark yüzey işlemesi için uygun bir akı, çoklu elektrot veya şerit
elektrot için uygun olmayabilir. Bu nedenle, akı seçimi, kalite birikimlerini elde etmek için
batık ark yüzeyinde önemli bir faktördür.
Şekil 12'de gösterilen şerit elektrot ile kaplanmış sualtı ark, % 10 ila 15 kadar düşük bir dilüsyon
ile saatte 45 kg'a kadar nispeten ince, düz bir yüzey kaplaması biriktirme kabiliyetine sahiptir.
Kullanılan şeritler, elektrot olarak kullanıldığında genellikle 1 mm kalınlığında, 50 mm veya
200 mm genişliğindedir, dolgu maddesi olarak kullanım için bunlar, yaklaşık 40 mm
genişliğinde 1.25 ila 1.5 mm kalınlığında olabilir.
Normal olarak mevcut ayar 32 V'da 1200 A'dır ve yaklaşık 40 cm / dak'lık bir hareket hızıdır,
bu da yaklaşık 4-5 mm kalınlığında bir tortu verir. Bununla birlikte, 4 ila 9 mm arasındaki
kalınlık tortuları, yüzey hızı ve elektrot besleme hızları manipüle edilerek döşenebilir. Akı
tüketimi, geleneksel elektrotlarla akı tüketiminin yaklaşık üçte birine düşürülür. Hem ac hem
de dc (her iki polariteyle) sabit potansiyel güç kaynakları kullanılabilir.
SAW ile yüzey alma, makara teli formunda mevcut olan tüm malzemelerle yapılabilir; ancak
en çok demir alaşımları ile popülerdir. Yüzey kaplamak için düz bir konuma getirilebilen büyük
basınçlı kapların, tankların, plakaların, rayların ağır yüzey kaplaması için en uygundur.
KAYNAKLAR
https://tr.bestarticleonline.com/top-10-methods-surfacing