Professional Documents
Culture Documents
مدونة الأسرة
مدونة الأسرة
مدونة الأسرة
-2-
ظٓٛش ششٚف سلى 0.28.66صادس ف 06 ٙيٍ ر٘ انحجح
7( 0868فثشاٚش )6228تتُفٛز انمإٌَ سلى ;2.27تًخاتح
يذَٔح األعشج
ـــــــ
حُلٔي هلل ٝكي،ٙ
حُطخرغ حَُ٘٣ق – ريحهِ:ٚ
( ٓلٔي رٖ حُلٖٔ رٖ ٓلٔي رٖ ٓٞ٣ق هللا ) ٚ٤ُٝ
٣ؼِْ ٖٓ ظَٗ٤ٜخ حَُ٘٣ق ٌٛح ،أٓٔخ ٙهللا ٝأػِ أَٓ ٙأٗ٘خ:
ر٘خء ػِ ٠حُيٓظٔ٤ٓ٫ٝ ٍٞخ حُل،ٚ٘ٓ 58ٝ 26 ٖ٤ِٜ
أٛيٍٗخ أَٓٗخ حَُ٘٣ق رٔخ :٢ِ٣
٘٣لٌ َ٘٘٣ٝرخُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ،ػوذ ظَٗ٤ٜخ حَُ٘٣ق ٌٛح ،حُوخٍٗ ٕٞهْ 78.83رٔؼخرش
ٓيٗٝش حَٓ٧سًٔ ،خ ٝحكن ػِٓ ٚ٤ـِْ حُ٘ٞحد ٓٝـِْ حُٔٔظ٘خٍ.ٖ٣
ٝهؼ ٚرخُؼطق:
حُ َ٣ُٞح،ٍٝ٧
ح٠ٓ٩خء :اىٍ ْ٣ؿط.ٞ
-3-
انذٚثاجح
_________
ُوي ؿؼَ ٓٗ٫ٞخ أٓ َ٤حُٔئٓ٘ٛ ،ٖ٤خكذ حُـُ٬ش حُِٔي ٓلٔي حُٔخىّ َٜٙٗ ،هللاٌ٘ٓ ،
حػظ٬ث ٚػَٕ أٓ٬ك ٚحُٔ٤خٓ ،ٖ٤حُ٘ ٜٝٞرلوٞم حٔٗ٩خٕ كِٛ ٢ذ حَُٔ٘ٝع حُٔـظٔؼ٢
حُئ٣وَح ٢١حُليحػ ،٢حٌُ٣ ١وٞى ٙؿُ٬ظ ،ٚكلظ ٚهللاًُ ٖٓٝ .ي اٜٗخف حَُٔأسٝ ،كٔخ٣ش كوٞم
حُطلَ٤ٛٝ ،خٗش ًَحٓش حَُؿَ ،ك ٢ط٘زغ رٔوخٛي ح ّ٬ٓ٩حُٔٔلش ،ك ٢حُؼيٍ ٝحُٔٔخٝحس
ٝحُظ٠خٖٓٝ ،حؿظٜخى ٝحٗلظخف ػٍِٝ ٠ف حُؼٓٝ َٜظطِزخص حُظطٝ ٍٞحُظويّ.
ٝاًح ًخٕ حُٔـل ُٚ ٍٞؿُ٬ش حُِٔي ٓلٔي حُوخْٓ٤١ ،ذ هللا ػَح ،ٙهي ٓ ،َٜؿيحس
حٓظَؿخع حُٔـَد ُٔ٤خىط ،ٚػِٟٝ ٠غ ٓيٗٝش ُ٨كٞحٍ حُ٘و٤ٜشٌِٗ ،ض ك ٢ارخٜٗخ ُز٘ش أ٤ُٝش
ك ٢ر٘خء َٛف ىُٝش حُوخٗ ٝ ،ٕٞطٞك٤ي ح٧كٌخّ كٌٛ ٢ح حُٔـخٍ ،كبٕ ػَٔ ٛخكذ حُـُ٬ش
حُِٔي حُٔـل ُٚ ٍٞحُلٖٔ حُؼخٗ ٍٞٗ ،٢هللا ٣َٟل ،ٚهي طٔ ِ٤رخُظٌَ ْ٣حُيٓظُِٔٔ ١ٍٞخٝحس أٓخّ
حُوخٗ٤ُٞٓ ،ٕٞخ ،هيّ هللا ٍٝك ،ٚه٠خ٣خ حَٓ٧س ،ػ٘خ٣ش كخثوش ،طـِض رٟٞٞف كً ٢خكش ٓ٤خىٖ٣
حُل٤خس حُٔ٤خٓ٤ش ٝحُٔئٓٔ٤ش ٝح٫هظٜخى٣ش ٝح٫ؿظٔخػ٤ش ٝحُؼوخك٤شًٝ ،خٕ ٖٓ ٗظخثـٜخ إٔ طزٞأص
حَُٔأس حُٔـَر٤ش ٌٓخٗش أٍه ،٠أطخكض ُٜخ حُٔ٘خًٍش حُلخػِش كٗ ٢ظ٘ٓ ٠خك ٢حُل٤خس حُؼخٓش.
ٝكٗ ٢لْ حُٔ٤خمَ٤ٓٝ ،ح ػِ ٠حُٜ٘ؾ حُوُ ْ٣ٞـيٝٝ ٙحُي ٙحُٔ٘ؼٔ ،ٖ٤كبٕ ؿُ٬ش حُِٔي
ٓلٔي حُٔخىّ َٜٙٗ ،هللا ،طـٔ٤يح ُ٫ظِحٓ ٚحُٔ ١ُٞٞرئ٣وَح٤١ش حُوَد ٝحُٔ٘خًٍشٝ ،طـخٝرخ
ٓغ حُظطِؼخص حَُٔ٘ٝػش ُِ٘ؼذ حُٔـَرٝ ،٢طؤً٤يح ٍُ٪حىس حُٔ٘ظًَش حُظ ٢طـٔغ ًخكش ٌٓٗٞخص
حٓ٧ش روخثيٛخ ،ػِ ٠ىٍد ح٬ٛ٩ف حُ٘خَٓ ٝحُظويّ حُلؼ٤غٝ ،طو٣ٞش حٗ٩ؼخع حُل٠خٍ١
ٌُِِٔٔش ،ه ي أر ٠كلظ ٚهللا ،ا ٫إٔ ٣ـؼَ ٖٓ حَٓ٧س حُٔـَر٤ش ،حُوخثٔش ػِ ٠حُٔٔئ٤ُٝش
حُٔ٘ظًَشٝ ،حُٔٞىس ٝحُٔٔخٝحس ٝحُؼيٍٝ ،حُٔؼخَٗس رخُٔؼَٝفٝ ،حُظ٘٘جش حُِٔٔ٤ش ُ١٨لخٍ ُز٘ش
ؿ٣َٛٞش ك ٢ىٓوَ١ش حُٔـظٔغ رخػظزخٍ حَٓ٧س ٗٞحط ٚحٓ٧خٓ٤ش.
ٝهي ِٓي ؿُ٬ش حُِٔي ٓلٔي حُٔخىّ َٜٙٗ ،هللا ٌ٘ٓ ،طوِي ٙحٓ٧خٗش حُؼظٔٓ٩ ٠خٍس
حُٔئِٓ٘ٔٓ ،ٖ٤ي حُلٌٔش ٝرؼي حُ٘ظَ ،ك ٢طلو٤ن ٌٛح حُٜيف ح ،٠ٔٓ٧كٌِق ُـ٘ش ٌِٓ٤ش
حٓظ٘خٍ٣ش ٖٓ أكخ َٟحُؼِٔخء ٝحُوزَحء ٖٓ ،حَُؿخٍ ٝحُ٘ٔخءٓ ،ظؼيىس حُٔ٘خٍد ٓٝظ٘ٞػش
حُظوٜٜخص ،ربؿَحء َٓحؿؼش ؿ٣َٛٞش ُٔيٗٝش ح٧كٞحٍ حُ٘و٤ٜشًٔ ،خ كَ ٙؿُ٬ظ ،ٚأػِٙ
هللا ػِ ٠طِ٣ٝي ٌٙٛحُِـ٘ش رخٓظَٔحٍ ،ربٍٗخىحط ٚحَُ٘٤سٝ ،طٞؿٜ٤خط ٚحُٔخٓ٤ش ،رـ٤ش اػيحى
َٓ٘ٝع ٓيٗٝش ؿي٣يس َُٓ٨س٘ٓ ،يىح ػِ ٠حُ٫ظِحّ رؤكٌخّ حَُ٘عٓٝ ،وخٛي ح ّ٬ٓ٩حُٔٔلش،
ٝىحػ٤خ اُ ٠اػٔخٍ ح٫ؿظٜخى ك ٢حٓظ٘زخ ١ح٧كٌخّٓ ،غ حٓ٫ظٜيحء رٔخ طوظٍٝ ٚ٤٠ف حُؼَٜ
ٝحُظطٝ ،ٍٞحُظِحّ حٌُِٔٔش رلوٞم حٔٗ٩خٕ ًٔخ ٓ ٞٛظؼخٍف ػِٜ٤خ ػخُٔ٤خ.
-4-
ٝهي ًخٕ ٖٓ ٗظخثؾ ٌٛح حُلَ ٙحٌُِٔ ٢حُٔخٓ ،٢حٗ٩ـخُ حُظخٍ٣و ٌُٜٙ ٢حُٔيٗٝش حَُحثيس،
كٓ ٢وظ٤٠خطٜخ ٤ٛٝخؿظٜخ رؤِٓٞد هخٗ ٢ٗٞكو ٢ٜكي٣غٓ ،ظطخروش ٓغ أكٌخّ ح ّ٬ٓ٩حُٔٔلش
ٓٝوخٛي ٙحُٔؼِٝ ،٠حٟؼش كِٓ ٫ٞظٞحُٗش ٜ٘ٓٝلش ٝػِٔ٤ش ،طْ٘ ػٖ ح٫ؿظٜخى حُٔٔظَ٘٤
حُٔظلظقٝ ،ط٘ ٚػِ ٠طٌَ ْ٣كوٞم حٔٗ٩خٕ ٝحُٔٞح٘١ش ُِٔـخٍرش ٗٔخء ٍٝؿخ ٫ػِ ٠كي
ٓٞحء ،ك ٢حكظَحّ َُِٔؿؼ٤خص حُي٤٘٣ش حُٔٔخ٣ٝش.
ٝإ حُزَُٔخٕ رٔـِٔ ،ٚ٤اً ٣ؼظِ رَٝف حُلٌٔش ٝحُظزٝ َٜحُٔٔئ٤ُٝش ٝحُٞحهؼ٤ش ،حُظ٢
كَ ٙؿُ٬ش حُِٔ ي ٓلٔي حُٔخىّ َٜٙٗ ،هللا ،ػِ ٠إٔ طٔٞى ٓٔخٍ اػيحى ٌٙٛحُٔؼِٔش
حُلوٞه٤ش ٝحُٔـظٔؼ٤ش٤ُ ،ويٍ رخكظوخٍ حُظل ٍٞحُظخٍ٣و ٢حُٔظٔ ِ٤حُٔظٔؼَ كٓ ٢يٗٝش حَٓ٧س،
ٓؼظزَح ا٣خٛخ ٜٗخ هخٗ٤ٗٞخ ٓئٓٔخ ُِٔـظٔغ حُئ٣وَح ٢١حُليحػ.٢
ٝإ ٓٔؼِ ٢حٓ٧ش رخُزَُٔخٕ ُ٤ؼٔ٘ ٕٞػخُ٤خ حُٔزخىٍس حُئ٣وَح٤١ش ُـُ٬ش حُِٔي ،ربكخُش
َٓ٘ٝع ٓيٗٝش حَٓ٧س ػِٓ ٠ـُِِٔ٘ ٚ٤ظَ ك ،ٚ٤أ٣خٗخ ٖٓ ؿُ٬ظ ،ٚرخػظزخٍ ٙأَٓ٤ح ُِٔئٓ٘،ٖ٤
ٝحُٔٔؼَ حٓ٨ُ ٠ٔٓ٧ش ،رخُي ٍٝحُل ١ٞ٤حٌُ٠٣ ١طِغ ر ٚحُزَُٔخٕ ك ٢حُز٘خء حُئ٣وَحُ ٢١يُٝش
حُٔئٓٔخص.
ًٔخ إٔ حُزَُٔخٕ ٣ويٍ رخٓظ٘خٕ حُلَ ٙحُٔ ١ُٞٞحُٔخٓ ٢ػِ ٠ا٣ـخى ه٠خء أَٓ١
ٓظوٜ٘ٓ ،ٜٚق ٓٝئ َٛػٝ ١َٜكؼخٍ؛ ٓئًيح طؼزجش ًَ ٌٓٗٞخط ٚهِق ٓٗ٫ٞخ أَٓ٤
حُٔئٓ٘ ٖٓ ،ٖ٤أؿَ طٞك ًَ َ٤حُٓٞخثَ ٝحُ٘ ٜٙٞحٌُلِ٤ش رب٣ـخى ٓ٘ظٓٞش طَ٘٣ؼ٤ش ٓظٌخِٓش
ٔ٘ٓٝـٔش ،هيٓش ُظٔخٓي حَٓ٧س ٝطآٍُ حُٔـظٔغ.
ُ ٌٜٙح٫ػظزخٍحص ،كبٕ حُزَُٔخٕ ،اً ٣ؼظِ رٔخ ؿخء ٖٓ ىٍٍ ؿخُ٤ش ٝطٞؿٜ٤خص َٗ٤س ك٢
حُوطخد حُظخٍ٣وُٜ ٢خكذ حُـُ٬ش ،رٔ٘خٓزش حكظظخف حُٔ٘ش حُظَ٘٣ؼ٤ش حُؼخٗ٤ش ٖٓ حُ٣٫ٞش
حُٔخرؼش٤ُ ،ؼظٔيٛخ رٔؼخرش أك َ٠ى٣زخؿش ُٔيٗٝش حَٓ٧سٔ٤ٓ٫ٝ ،خ ٓخ ؿخء ك ٢حُ٘طن حٌُِٔ٢
حُٔخٓ ٞٛٝ ،٢ه ُٚٞأ٣ي ٙهللا:
"ُوي طٞه٘٤خ ،ك ٢طٞؿٜ٤خط٘خ حُٔخٓ٤ش ُ ٌٜٙحُِـ٘شٝ ،ك ٢اريحء ٗظَٗخ كَٝ٘ٓ ٢ع ٓيٗٝش
حَٓ٧س ،حػظٔخى ح٬ٛ٩كخص حُـ٣َٛٞش حُظخُ٤ش:
أ :٫ٝطز٘٤ٛ ٢خؿش كي٣ؼش ريٍ حُٔلخ ْ٤ٛحُظ ٢طْٔ رٌَحٓش ٝاٗٔخٗ٤ش حَُٔأسٝ .ؿؼَ
ٓٔئ٤ُٝش حَٓ٧س طلض ٍػخ٣ش حُِٝؿًُٝ .ٖ٤ي رخػظزخٍ « حُ٘ٔخء ٗوخثن َُِؿخٍ ك ٢ح٧كٌخّ »،
ٜٓيحهخ ُو ٍٞؿي ١حُٜٔطل ٠ػِ ٚ٤حًُٔٔٝ ،ّ٬خ ٌَٖٜٓ٣ ٫ « :َٟٝ٣اٖٜ٘٤ٜ٣ ٫ٝ ْ٣ًَ ٫
اُ ٫ج.» ْ٤
ػخٗ٤خ :ؿؼَ حُ٣٫ٞش كوخ َُِٔأس حَُٗ٤يس ،طٔخٍٓ ٚكٔذ حهظ٤خٍٛخ ِٜٓٝلظٜخ ،حػظٔخىح
ػِ ٠أكي طلخٓ َ٤ح٣٥ش حٌَُٔ٣ش ،حُوخ٤ٟش رؼيّ اؿزخٍ حَُٔأس ػِ ٠حُِٝحؽ رـ ٖٓ َ٤حٍط٠ظٚ
رخُٔؼَٝف ٫ٝ « :طؼ ِٖٛٞ٠إٔ ٌ٘٣لٖ أُٝحؿ ٖٜاًح طَحٟٞح ر ْٜ٘٤رخُٔؼَٝف»َُِٔٝ .أس
رٔل ٞاٍحىطٜخ إٔ طلًُ ٝٞي ٧رٜ٤خ أ٧ ٝكي أهخٍرٜخ.
-5-
ػخُؼخٔٓ :خٝحس حَُٔأس رخَُؿَ رخُ٘ٔزش ُٖٔ حُِٝحؽ ،رظٞك٤ي ٙك ٢ػٔخٕ ػَ٘س ٓ٘ش ،ػٔ٬
رزؼ ٞأكٌخّ حٌُٔٛذ حُٔخٌُٓ ،٢غ طو َ٣ٞحُوخ ٢ٟآٌخٗ٤ش طول ٚ٠٤ك ٢حُلخ٫ص حُٔزٍَس،
ًٌُٝي ٓٔخٝحس حُز٘ض ٝحُُٞي حُٔل ٖ٤ٗٞ٠ك ٢رِٞؽ ٖٓ حُوخٓٔش ػَ٘س ٫هظ٤خٍ حُلخ.ٖٟ
ٍحرؼخ :كٔ٤خ ٣و ٚحُظؼيى ،كوي ٍحػ٘٤خ كٗ ٢ؤٗ ٚحُ٫ظِحّ رٔوخٛي ح ّ٬ٓ٩حُٔٔلش ك٢
حُلَ ٙػِ ٠حُؼيٍ ،حٌُ ١ؿؼَ حُلن ٓزلخٗ٣ ٚو٤ي آٌخٕ حُظؼيى رظٞك ،َٙ٤ك ٢ه ُٚٞطؼخُ« ٠كبٕ
هلظْ أ ٫طؼيُٞح كٞحكيس »ٝ ،ك٤غ اٗ ٚطؼخُٗ ٠لٌٛ ٠ح حُؼيٍ رو ُٖٝ « :ُٚٞطٔظط٤ؼٞح إٔ طؼيُٞح
ر ٖ٤حُ٘ٔخء ُٞٝكَٛظْ» ،كوي ؿؼِٗ ٚزٔٓ ٚظ٘غ َٗػخًٔ ،خ ط٘زؼ٘خ رلٌٔش ح ّ٬ٓ٩حُٔظِٔ٤س،
رخُظَه ٚ٤رِٝحؽ حَُؿَ رخَٓأس ػخٗ٤ش ،رٜلش َٗػ٤ش ٍَُٝ٠حص هخَٛس ٟٞٝحرٛ ٢خٍٓش،
ٝربًٕ ٖٓ حُوخ ،٢ٟريٍ حُِـٞء ُِظؼيى حُلؼِ ٢ؿ َ٤حَُ٘ػ ،٢ك ٢كخُش ٓ٘غ حُظؼيى رٜلش
هطؼ٤ش.
ٌٛ ٖٓٝح حُٔ٘طِن كبٕ حُظؼيى ٣ ٫ـ ُٞاٝ ٫كن حُلخ٫ص ٝحَُ٘ ١ٝحَُ٘ػ٤ش حُظخُ٤ش:
٣ ٫ؤًٕ حُوخ ٢ٟرخُظؼيى ا ٫اًح طؤًي ٖٓ آٌخٗ٤ش حُِٝؽ ك ٢طٞك َ٤حُؼيٍ ػِ ٠هيّ حُٔٔخٝحس
ٓغ حُِٝؿش حٝ ٠ُٝ٧أر٘خثٜخ ك ٢ؿٔ٤غ ؿٞحٗذ حُل٤خسٝ ،اًح ػزض ُي ٚ٣حُٔزٍَ حُٟٔٞٞػ٢
حٓ٫ظؼ٘خثُِ ٢ظؼيى؛
َُِٔأس إٔ ط٘ظَ ١ك ٢حُؼوي ػُِٝ ٠ؿٜخ ػيّ حُظِٝؽ ػِٜ٤خ رخػظزخٍ ًُي كوخ ُٜخ ،ػٔ٬
رو ٍٞػَٔ رٖ حُوطخد ٍ ٢ٟهللا ػ٘ٓ « :ٚوخ١غ حُلوٞم ػ٘ي حَُ٘ٝ .» ١ٝاًح ُْ ٘ٛ ٌٖ٣خُي
َٗٝ ،١ؿذ حٓظيػخء حَُٔأس ح٧ ٠ُٝ٧هٌ ٓٞحكوظٜخٝ ،اهزخٍ ٠ٍٟٝحُِٝؿش حُؼخٗ٤ش رؤٕ
حُِٝؽ ٓظِٝؽ رـَٛ٤خٌٛٝ .ح ٓغ اػطخء حُلن َُِٔأس حُٔظِٝؽ ػِٜ٤خ ،كِ١ ٢ذ حُظطِ٤ن
ُِ.ٍَ٠
هخٓٔخ :طـٔ٤ي اٍحىط٘خ حٌُِٔ٤ش ،ك ٢حُؼ٘خ٣ش رؤكٞحٍ ٍػخ٣خٗخ ح٧ػِحء ،حُٔو ٖ٤ٔ٤رخُوخٍؽ،
َُكغ أٌٗخٍ حُٔؼخٗخس ػ٘ ،ْٜػ٘ي ارَحّ ػوي ُٝحؿًُٝ .ْٜي رظزٔٔٓ ٢٤طَط ٖٓ ،ٚهٍ٬
حً٫ظلخء رظٔـ َ٤حُؼوي ،رلٗ ٍٞ٠خٛي ،ٖ٤ِٔٔٓ ٖ٣رٌَ٘ ٓوزُ ٍٞي ٖ١ٞٓ ٟح٩هخٓشٝ ،طٞػ٤ن
حُِٝحؽ رخُٜٔخُق حُو٘٤ِٜش أ ٝحُو٠خث٤ش حُٔـَر٤ش ،ػٔ ٬رلي٣غ أَٗف حََُِٔٓٝٔ٣ « ٖ٤ح
٫ٝطؼَٔٝح ».
ٓخىٓخ :ؿؼَ حُط٬م ك٤ُٔ ٬ؼخم حُِٝؿ٤ش ٔ٣خٍّ ٖٓ هزَ حُِٝؽ ٝحُِٝؿش ًَ ،كٔذ
َٗ ٚ١ٝحَُ٘ػ٤شٝ ،رَٔحهزش حُو٠خءًُٝ ،ي رظو٤٤ي حُٔٔخٍٓش حُظؼٔل٤ش َُِؿَ ك ٢حُط٬م،
رٞ٠حرٓ ٢ليىس ططز٤وخ ُو ُٚٞػِ ٚ٤حُٔ « :ّ٬إ أرـ ٞحُل ٍ٬ػ٘ي هللا حُط٬م »ٝ ،رظؼِِ٣
آُ٤خص حُظٞك٤ن ٝحُٓٞخ١ش ،رظيهَ حَٓ٧س ٝحُوخٝ .٢ٟاًح ًخٕ حُط٬م ،ر٤ي حُِٝؽ ،كبٌٕٗٞ٣ ٚ
ر٤ي حُِٝؿش رخُظِٔ٤يٝ .ك ٢ؿٔ٤غ حُلخ٫صَ٣ ،حػ ٠كن حَُٔأس حُٔطِوش ك ٢حُل ٍٜٞػًِ ٠خكش
كوٞهٜخ هزَ ح ًٕ٩رخُط٬مٝ .هي طْ اهَحٍ ٓٔطَس ؿي٣يس ُِط٬م ،طٔظٞؿذ ح ًٕ٩حُٔٔزن ٖٓ
-6-
َ١ف حُٔلٌٔشٝ ،ػيّ طٔـ ِٚ٤ا ٫رؼي ىكغ حُٔزخُؾ حُٔٔظلوش ُِِٝؿش ٝح١٧لخٍ ػِ ٠حُِٝؽ.
ٝحُظ٘ ٚ٤ٜػِ ٠أٗ٣ ٫ ٚوزَ حُط٬م حُ٘ل ١ٞك ٢حُلخ٫ص ؿ َ٤حُؼخى٣ش.
ٓخرؼخ :ط٤ٓٞغ كن حَُٔأس كِ١ ٢ذ حُظطِ٤ن٩ ،ه ٍ٬حُِٝؽ رَ٘ ١َٝٗ ٖٓ ١ػوي
حُِٝحؽ ،أَٟ٪ُ ٝحٍ رخُِٝؿش ٓؼَ ػيّ حٗ٩لخم أ ٝحُٜـَ أ ٝحُؼ٘قٝ ،ؿَٛ٤خ ٖٓ ٓظخَٛ
حُ ،ٍَ٠أهٌح رخُوخػيس حُلو٤ٜش حُؼخٓشَٟ ٫ٝ ٍَٟ ٫ " :حٍ"ٝ ،طؼِِ٣ح ُِٔٔخٝحس ٝحٜٗ٩خف
ر ٖ٤حُِٝؿًٔ .ٖ٤خ طْ اهَحٍ كن حُط٬م ح٫طلخه ٢طلض َٓحهزش حُوخ.٢ٟ
ػخٓ٘خ :حُللخظ ػِ ٠كوٞم حُطلَ ،ربىٍحؽ ٓوظ٤٠خص ح٫طلخه٤خص حُي٤ُٝش ،حُظٛ ٢خىم
ػِٜ٤خ حُٔـَد كِٛ ٢ذ حُٔيٗٝشٌٛٝ .ح ٓغ حػظزخٍ ِٜٓلش حُطلَ ك ٢حُل٠خٗش ٖٓ هٍ٬
طوِٜ٣ٞخ ُ ّ٨ػْ ُ٨د ػْ ّ٧ح .ّ٧كبٕ طؼٌٍ ًُي ،كبٕ ُِوخ ٢ٟإٔ ٣وٍَ آ٘خى حُل٠خٗش ٧كي
ح٧هخٍد حً٧ؼَ أ٤ِٛشًٔ .خ طْ ؿؼَ طٞك٫ ٌٖٓ َ٤ثن ُِٔلٝ ٕٞ٠حؿزخ ٓٔظو ٬ػٖ رو٤ش
ػ٘خ َٛحُ٘لوشٓ ،غ حَٓ٩حع رخُزض ك ٢حُو٠خ٣خ حُٔظؼِوش رخُ٘لوش ،ك ٢أؿَ أهٜخٝ َٜٗ ٙحكي.
طخٓؼخ :كٔخ٣ش كن حُطلَ ك ٢حُ٘ٔذ ،ك ٢كخُش ػيّ طٞػ٤ن ػوي حُِٝؿ٤شٓ٧ ،زخد هخَٛس،
رخػظٔخى حُٔلٌٔش حُز٘٤خص حُٔويٓش كٗ ٢ؤٕ اػزخص حُز٘ٞسٓ ،غ كظق ٓيس ُٓ٘٤ش ك ٢هْٔ ٓ٘ٞحص
ُلَ حُو٠خ٣خ حُؼخُوش كٌٛ ٢ح حُٔـخٍٍ ،كؼخ ُِٔؼخٗخس ٝحُلَٓخٕ ػٖ ح١٧لخٍ كٓ ٢ؼَ ٌٙٛحُلخُش.
ػخَٗح :طو َ٣ٞحُلل٤يس ٝحُلل٤ي ٖٓ ؿٜش ح ،ّ٧ػِ ٠ؿَحٍ أر٘خء ح٫رٖ ،كو ْٜك ٢كٜظْٜ
ٖٓ طًَش ؿي ،ْٛػٔ ٬رخ٫ؿظٜخى ٝحُؼيٍ ك ٢حُ٤ٛٞش حُٞحؿزش.
كخى ١ػَ٘ :أٓخ كٓ ٢خ ٣ؤٓ ٚؤُش طير َ٤حٞٓ٧حٍ حٌُٔظٔزشُ ٖٓ ،يٕ حُِٝؿ ٖ٤هٍ٬
كظَس حُِٝحؽ :كٔغ ح٫كظلخظ روخػيس حٓظو ٍ٬حٌُٓش حُٔخُ٤ش ٌَُ ٜٓ٘ٔخ ،طْ اهَحٍ ٓزيأ ؿٞحُ
ح٫طلخم ر ٖ٤حُِٝؿ ،ٖ٤كٝ ٢ػ٤وش ٓٔظوِش ػٖ ػوي حُِٝحؽ ،ػِٟٝ ٠غ ا١خٍ ُظير َ٤أٓٞحُٜٔخ
حٌُٔظٔزش ،ه ٍ٬كظَس حُِٝحؽٝ ،ك ٢كخُش ػيّ ح٫طلخم ٣ظْ حُِـٞء اُ ٠حُوٞحػي حُؼخٓش ُ٪ػزخص
رظوي َ٣حُوخُٔٔ ٢ٟخٔٛش ً ٬حُِٝؿ ٖ٤ك ٢ط٘ٔ٤ش أٓٞحٍ حَٓ٧س.
كَ٠حص حُٔ٤يحص ٝحُٔخىس حُزَُٔخٗ ٖ٤٤حُٔلظَٓ:ٖ٤
إ ح٬ٛ٩كخص حُظًًَٗ ٢خ أٜٔٛخ٘٣ ٫ ،زـ ٢إٔ ٘٣ظَ اُٜ٤خ ػِ ٠أٜٗخ حٗظٜخٍ ُلجش ػِ٠
أهَ ،ٟرَ ٌٓ ٢ٛخٓذ ُِٔـخٍرش أؿٔؼٝ .ٖ٤هي كَ٘ٛخ ػِ ٠إٔ طٔظـ٤ذ ُِٔزخىة
ٝحَُٔؿؼ٤خص حُظخُ٤ش:
٢ٌ٘٘ٔ٣ ٫ -رٜلظ ٢أَٓ٤ح ُِٔئٓ٘ ،ٖ٤إٔ أكَ ٓخ كَّ هللا ٝأكَّ ٓخ أكِٚ؛
-ح٧هٌ رٔوخٛي ح ّ٬ٓ٩حُٔٔلش ،ك ٢طٌَ ْ٣حٔٗ٩خٕ ٝحُؼيٍ ٝحُٔٔخٝحس ٝحُٔؼخَٗس
رخُٔؼَٝفٝ ،رٞكيس حٌُٔٛذ حُٔخٌُٝ ٢ح٫ؿظٜخى ،حٌُ٣ ١ـؼَ حٛ ّ٬ٓ٩خُلخ ٌَُ ُٓخٕ
ٌٓٝخُٕٟٞ ،غ ٓيٗٝش ػ٣َٜش َُٓ٨سٔ٘ٓ ،ـٔش ٓغ ٍٝف ى٘٘٣خ حُل٘٤ق؛
-7-
-ػيّ حػظزخٍ حُٔيٗٝش هخٗٗٞخ َُِٔأس ٝكيٛخ ،رَ ٓيٗٝش َُٓ٨س ،أرخ ٝأٓخ ٝأ١لخ،٫
ٝحُلَ ٙػِ ٠إٔ طـٔغ رٍ ٖ٤كغ حُل٤ق ػٖ حُ٘ٔخءٝ ،كٔخ٣ش كوٞم ح١٧لخٍ٤ٛٝ ،خٗش ًَحٓش
حَُؿَ .ك ٠َٟ٣ َٜأكيًْ رظَ٘٣ي أَٓطُٝٝ ٚؿظٝ ٚأر٘خث ٚك ٢حُ٘خٍع ،أ ٝرخُظؼٔق ػِ ٠حر٘ظٚ
أ ٝأهظٚ؟
ٝرٜلظ٘خ ٌِٓخ ٌَُ حُٔـخٍرش ،كبٗ٘خ َ٘ٗ ٫ع ُلجش أ ٝؿٜش ٓؼ٘٤شٝ ،اٗٔخ ٗـٔي حٍ٩حىس
حُؼخٓش ُٓ٨ش ،حُظٗ ٢ؼظزَٛخ أَٓط٘خ حٌُزَ.ٟ
ٝكَٛخ ػِ ٠كوٞم ٍػخ٣خٗخ حٝ٧ك٤خء حُٔؼظ٘وُِ ٖ٤ي٣خٗش حُٜٞ٤ى٣ش ،كوي أًيٗخ كٓ ٢يٗٝش
حَٓ٧س حُـي٣يس ،إٔ ططزن ػِ ْٜ٤أكٌخّ هخٗ ٕٞح٧كٞحٍ حُ٘و٤ٜش حُٔـَر٤ش حُؼزَ٣ش.
ٝاًح ًخٗض ٓيٗٝش 1957هي ٟٝؼض ،هزَ طؤٓ ْ٤حُزَُٔخٕٝ ،ػيُض ٓ٘ش ،1993هٍ٬
كظَس ىٓظ٣ٍٞش حٗظوخُ٤ش ،رظٜخثَ َٗ٣لش ،كبٕ ٗظَٗخ حُٔي٣ي حٍطؤ ٟإٔ ٣ؼََٝ٘ٓ ٝع ٓيٗٝش
حَٓ٧س ػِ ٠حُزَُٔخَٕٓ ٍٝ٧ ،سُٔ ،خ ٣ظ ٖٓ ٚ٘ٔ٠حُظِحٓخص ٓيٗ٤ش ،ػِٔخ رؤٕ ٓوظ٤٠خطٚ
حَُ٘ػ٤ش ٖٓ ٢ٛحهظٜخ ٙأٓ َ٤حُٔئٓ٘.ٖ٤
ٝاٗ٘خ ُ٘٘ظظَ ٌْٓ٘ إٔ طٌٞٗٞح كٔٓ ٢ظ ٌٙٛ ٟٞحُٔٔئ٤ُٝش حُظخٍ٣و٤شٞٓ ،حء رخكظَحٌْٓ
ُويٓ٤ش ٗ ٜٙٞحَُٔ٘ٝع ،حُٔٔظٔيس ٖٓ ٓوخٛي حَُ٘٣ؼش حُٔٔلش ،أ ٝرخػظٔخىًْ ُـَٛ٤خ ٖٓ
حُ٘ ،ٜٙٞحُظ٘٣ ٫ ٢زـ ٢حُ٘ظَ اُٜ٤خ رؼ ٖ٤حٌُٔخٍ أ ٝحُظؼٜذ ،رَ حُظؼخَٓ ٓؼٜخ رٞحهؼ٤ش
ٝطز ،َٜرخػظزخٍٛخ حؿظٜخىح ٘٣خٓذ ٓ ـَد حُ ،ّٞ٤ك ٢حٗلظخف ػِ ٠حُظط ٍٞحٌُٗ ١لٖ أٗي ٓخ
ٌٗ ٕٞطٌٔٔخ رخُٔ َ٤ػِ ،ٚ٤رلٌٔش ٝطيٍؽ.
ٝرٜلظ٘خ أَٓ٤ح ُِٔئٓ٘ ،ٖ٤كبٗ٘خ ٓ٘٘ظَ اُ ٠ػٌِْٔ ،كٌٛ ٢ح حُ٘ؤٕ٘ٓ ٖٓ ،طِن ه ُٚٞطؼخُ٠
« ٗٝخ ٍْٛٝك ٢حٝ ،»َٓ٧ه ُٚٞػِ ٝؿَ « كبًح ػِٓض كظ ًَٞػِ ٠هللا».
ٝكَٛخ ٖٓ ؿُ٬ظ٘خ ،ػِ ٠طٞك َ٤حَُ٘ ١ٝحٌُلِ٤ش رلٖٔ ططز٤ن ٓيٗٝش حَٓ٧سٝ ،ؿٜ٘خ
ٍٓخُش ٌِٓ٤ش اَُٗ٣ُٝ ٠خ ك ٢حُؼيٍٝ .هي أٟٝل٘خ كٜ٤خ إٔ ٌٙٛحُٔيٗٝشٜٔٓ ،خ ط٘ٔ٠ض ٖٓ
ػ٘خ َٛح٬ٛ٩ف ،كبٕ طلؼِٜ٤خ ٣ظَ ٍ٘٤ٛخ رب٣ـخى ه٠خء أَٓ ١ػخىٍٝ ،ػٝ ١َٜكؼخٍ،
ٔ٤ٓ٫خ ٝهي طز ٖٓ ٖ٤ه ٍ٬ططز٤ن حُٔيٗٝش حُلخُ٤ش ،إٔ ؿٞحٗذ حُوٝ ٍٜٞحُوَِ ٫طَؿغ كو٢
اُ ٠ر٘ٞىٛخ ٌُٖٝ ،رخ٧كَ ٟاُ ٠حٗؼيحّ ه٠خء أَٓٓ ١ئٓ ،َٛخى٣خ ٝرَ٘٣خ ٔٓٝطَ٣خُ ،ظٞكَ٤
ًَ َٗ ١ٝحُؼيٍ ٝحٜٗ٩خفٓ ،غ حَُٔػش ك ٢حُزض ك ٢حُو٠خ٣خٝ ،حُظؼـ َ٤رظ٘لٌٛ٤خ.
ًٔخ أَٓٗخ ٙرخَٓ٩حع رب٣ـخى ٓوَحص ٫ثوش ُو٠خء حَٓ٧س ،رٔوظِق ٓلخًْ حٌُِٔٔش،
ٝح ُؼ٘خ٣ش رظٌ ٖ٣ٞأٓ َ١ئِٛش ٖٓ ًخكش حُٔٔظ٣ٞخصٗ ،ظَح ُِِٔطخص حُظ٣ ٢وُٜٞخ ٌٛح حَُٔ٘ٝع
ُِو٠خء ،ك ٬٠ػٖ ٍَٟٝس حَٓ٩حع ربكيحع ٘ٛيٝم حُظٌخكَ حُؼخثِ.٢
-8-
ًٔخ أَٓٗخ ٙأ٠٣خ ،رؤٕ َ٣كغ اُ ٠ؿُ٬ظ٘خ حهظَحكخص ر٘ؤٕ طٌُ ٖ٣ٞـ٘ش ٖٓ ً١ٝ
ح٫هظٜخ٩ ،ٙػيحى ىُ َ٤ػِٔ٣ ،٢ظٓ ٖٔ٠وظِق ح٧كٌخّ ٝحُ٘ٝ ،ٜٙٞح٩ؿَحءحص حُٔظؼِوش
رو٠خء حَٓ٧سَٓ ٌٕٞ٤ُ ،ؿؼخ ٓٞكيح ٌُٜح حُو٠خءٝ ،رٔؼخرش ٓٔطَس ُٔيٗٝش حَٓ٧سٓ ،غ حُؼَٔ
ػِ ٠طوِ ٚ٤ح٥ؿخٍ ،حُٔظؼِوش رخُزض ك ٢ط٘ل ٌ٤ه٠خ٣خٛخ حُٞحٍىس ك ٢هخٗ ٕٞحُٔٔطَس حُٔيٗ٤ش،
حُـخٍ ١ر ٚحُؼَٔ.
-9-
لإٌَ سلى ;2.27تًخاتح يذَٔح األعشج
-----------------
انًادج 0
٣طِن ػٌِٛ ٠ح حُوخٗ ٕٞحْٓ ٓيٗٝش حَٓ٧س٘٣ٝ ،خٍ اُٜ٤خ رؼي ٙرخْٓ حُٔيٗٝش.
انًادج 6
طَٔ ١أكٌخّ ٌٙٛحُٔيٗٝش ػِ:٠
- 1ؿٔ٤غ حُٔـخٍرش ً ُٞٝخٗٞح كخُِٓ ٖ٤ـ٘ٔ٤ش أهَٟ؛
- 2حُ٬ؿج ٖ٤رٖٔ ك ْٜ٤ػي ٞٔ٣حُـ٘ٔ٤ش١ ،زوخ ٫طلخه٤ش ؿ٘٤ق حُٔئٍهش رـ ُٞ٤ُٞ٣ 28
ُٔ٘ش 1951حُٔظؼِوش رٟٞؼ٤ش حُ٬ؿجٖ٤؛
- 3حُؼ٬هخص حُظ ٌٕٞ٣ ٢كٜ٤خ أكي حُطَكٓ ٖ٤ـَر٤خ؛
- 4حُؼ٬هخص حُظ ٢طٌ ٕٞرٓ ٖ٤ـَر ٖ٤٤أكئٛخ ِْٓٔ.
أٓخ حُٜٞ٤ى حُٔـخٍرش كظَٔ ١ػِ ْٜ٤هٞحػي ح٧كٞحٍ حُ٘و٤ٜش حُؼزَ٣ش حُٔـَر٤ش.
انًادج 7
طؼظزَ حُ٘٤خرش حُؼخٓش َ١كخ أ٤ِٛخ ك ٢ؿٔ٤غ حُو٠خ٣خ حَُحٓ٤ش اُ ٠ططز٤ن أكٌخّ ٌٙٛ
حُٔيٗٝش.
انًادج 8
حُِٝحؽ ٓ٤ؼخم طَحٝ ٝطَحرَٗ ٢ػ ٢رٍ ٖ٤ؿَ ٝحَٓأس ػِٝ ٠ؿ ٚحُيٝحّ ،ؿخ٣ظٚ
ح٩كٜخٕ ٝحُؼلخف ٝاٗ٘خء أَٓس ٓٔظوَس ،رَػخ٣ش حُِٝؿ١ ٖ٤زوخ ٧كٌخّ ٌٙٛحُٔيٗٝش.
- 18 -
انثاب األٔل> انخطثح
انًادج 9
حُوطزش طٞحػي ٍؿَ ٝحَٓأس ػِ ٠حُِٝحؽ.
طظلون حُوطزش رظؼزَ١ َ٤كٜ٤خ رؤِ٤ٓٝ ١ش ٓظؼخٍف ػِٜ٤خ طل٤ي حُظٞحػي ػِ ٠حُِٝحؽ،
٣ٝيهَ ك ٢كٌٜٔخ هَحءس حُلخطلش ٓٝخ ؿَص ر ٚحُؼخىس ٝحُؼَف ٖٓ طزخىٍ حُٜيح٣خ.
انًادج :
٣ؼظزَ حُطَكخٕ ك ٢كظَس هطزش اُ ٠ك ٖ٤حٜٗ٩خى ػِ ٠ػوي حُِٝحؽ ٖٓ ٌَُٝ ،حُطَكٖ٤
كن حُؼي ٍٝػٜ٘خ.
انًادج ;
ٓـَى حُؼي ٍٝػٖ حُوطزش ٣ ٫ظَطذ ػ٘ ٚطؼ.ٞ٣ٞ
ؿ َ٤أٗ ٚاًح ٛيٍ ػٖ أكي حُطَك ٖ٤كؼَ ٓزذ ٍَٟح ُ٦هَُِٔ ٌٖٔ٣ ،ظ ٍَ٠حُٔطخُزش
رخُظؼ.ٞ٣ٞ
انًادج <
ٌَُ ٖٓ حُوخ١ذ ٝحُٔوطٞرش إٔ ٔ٣ظَى ٓخ هيٓٛ ٖٓ ٚيح٣خٓ ،خ ُْ ٌٖ٣حُؼي ٍٝػٖ حُوطزش
ٖٓ هزِ.ٚ
طَى حُٜيح٣خ رؼٜ٘٤خ ،أ ٝرؤ٤ظٜخ كٔذ ح٧كٞحٍ.
انًادج=
اًح هيّ حُوخ١ذ حُٜيحم أ ٝؿِءح ٓ٘ٝ ،ٚكيع ػي ٍٝػٖ حُوطزش أٓ ٝخص أكي حُطَكٖ٤
أػ٘خءٛخ ،كِِوخ١ذ أٍُٞ ٝػظ ٚحٓظَىحى ٓخ ِْٓ رؼ ٚ٘٤إ ًخٕ هخثٔخٝ ،ا ٫كٔؼِ ٚأ ٝهٔ٤ظّٞ٣ ٚ
طِٔٔ.ٚ
اًح ُْ طَؿذ حُٔوطٞرش ك ٢أىحء حُٔزِؾ حٌُ ١ك ٍٞاُ ٠ؿٜخُ ،طلَٔ حُٔظٔزذ ك ٢حُؼيٍٝ
ٓخ هي ٘٣ظؾ ػٖ ًُي ٖٓ هٔخٍس ر ٖ٤هٔ٤ش حُـٜخُ ٝحُٔزِؾ حُٔئى ٟك.ٚ٤
انًادج 02
٘٣ؼوي حُِٝحؽ رب٣ـخد ٖٓ أكي حُٔظؼخهيٝ ٖ٣هز ٖٓ ٍٞح٥هَ ،رؤُلخظ طل٤ي ٓؼ٘ ٠حُِٝحؽ ُـش
أ ٝػَكخ.
- 11 -
ٜ٣ق ح٣٩ـخد ٝحُوز ٖٓ ٍٞحُؼخؿِ ػٖ حُ٘طن رخٌُظخرش إ ًخٕ ٌ٣ظذٝ ،ا ٫كزبٗخٍطٚ
حُٔلٜٓٞش ٖٓ حُطَف ح٥هَ ٖٓٝحُ٘خٛي.ٖ٣
انًادج 00
٘٣ظَ ١ك ٢ح٣٩ـخد ٝحُوز ٍٞإٔ ٌٗٞ٣خ:
ٗ - 1ل ٖ٤٣ٞػ٘ي حٓ٫ظطخػشٝ ،ا ٫كزخٌُظخرش أ ٝحٗ٩خٍس حُٔلٜٓٞش؛
ٓ - 2ظطخروٝ ٖ٤كٓ ٢ـِْ ٝحكي؛
- 3رخط ٖ٤ؿٓ َ٤و٤ي ٖ٣رؤؿَ أٝ ١َٗ ٝحهق أ ٝكخٓن.
انًادج 06
ططزن ػِ ٠ػوي حُِٝحؽ حُٔ٘ٞد ربًَح ٙأ ٝطيُ ْ٤ح٧كٌخّ حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىطٖ٤
66ٝ 63رؼي.ٙ
انًادج 07
٣ـذ إٔ طظٞكَ ك ٢ػوي حُِٝحؽ حَُ٘ ١ٝح٥ط٤ش:
- 1أ٤ِٛش حُِٝؽ ٝحُِٝؿش؛
- 2ػيّ ح٫طلخم ػِ ٠آوخ ١حُٜيحم؛
٢ُٝ - 3حُِٝحؽ ػ٘ي ح٫هظ٠خء؛
ٔٓ - 4خع حُؼيُ ٖ٤حُظ٣َٜق رخ٣٩ـخد ٝحُوز ٖٓ ٍٞحُِٝؿٝ ٖ٤طٞػ٤وٚ؛
- 5حٗظلخء حُٔٞحٗغ حَُ٘ػ٤ش.
انًادج 08
ُِٔ ٌٖٔ٣ـخٍرش حُٔو ٖ٤ٔ٤ك ٢حُوخٍؽ ،إٔ ٣زَٓٞح ػوٞى ُٝحؿٝ ْٜكوخ ُ٪ؿَحءحص ح٩ىحٍ٣ش
حُٔلِ٤ش ُزِي اهخٓظ ،ْٜاًح طٞكَ ح٣٩ـخد ٝحُوزٝ ٍٞح٤ِٛ٧ش ٝحُ ٢ُٞػ٘ي ح٫هظ٠خءٝ ،حٗظلض
حُٔٞحٗغ ٚ٘٣ ُْٝػِ ٠آوخ ١حُٜيحمٝ ،كٗ َٙ٠خٛيحٕ ِٓٔٔخٕٓ ،غ َٓحػخس أكٌخّ حُٔخىس
21رؼي.ٙ
انًادج 09
٣ـذ ػِ ٠حُٔـخٍرش حٌُ ٖ٣أرَٓٞح ػوي حُِٝحؽ ١زوخ ُِوخٗ ٕٞحُٔلُِ ٢زِي اهخٓظ ،ْٜإٔ
ٞ٣ىػٞح ٗٔوش ٓ٘ ٚىحهَ أؿَ ػ٬ػش أٗ ٖٓ َٜطخٍ٣ن ارَحٓ ،ٚرخُٜٔخُق حُو٘٤ِٜش حُٔـَر٤ش
حُظخرغ ُٜخ ٓلَ ارَحّ حُؼوي.
- 12 -
اًح ُْ طٞؿي ٌٙٛحُٜٔخُق ،طََٓ حُ٘ٔوش ىحهَ ٗلْ ح٧ؿَ اُ ٠حُُٞحٍس حٌُِٔلش
رخُ٘ئ ٕٝحُوخٍؿ٤ش.
طظ ٌٙٛ ٠ُٞح٧هَ٤س آٍخٍ حُ٘ٔوش حًٌٍُٔٞس اُٟ ٠خر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش ٝاُ ٠هْٔ ه٠خء
حَٓ٧س ُٔلَ ٫ٝىس ًَ ٖٓ حُِٝؿ.ٖ٤
اًح ُْ ُِِٝ ٌٖ٣ؿ ٖ٤أ٧ ٝكئٛخ ٓلَ ٫ٝىس رخُٔـَد ،كبٕ حُ٘ٔوش طٞؿ ٚاُ ٠هْٔ ه٠خء
حَٓ٧س رخَُرخٝ ١اُ َ٤ًٝ ٠حُِٔي رخُٔلٌٔش ح٫رظيحث٤ش رخَُرخ.١
انًادج 0:
طؼظزَ ٝػ٤وش ػوي حُِٝحؽ حُِ٤ٓٞش حُٔوزُٞش ٩ػزخص حُِٝحؽ.
اًح كخُض أٓزخد هخَٛس ى ٕٝطٞػ٤ن حُؼوي كٝ ٢هظ ،ٚطؼظٔي حُٔلٌٔش كٔٓ ٢خع ىػٟٞ
حُِٝؿ٤ش ٓخثَ ٓٝخثَ ح٩ػزخص ًٌ ٝح حُوزَس.
طؤهٌ حُٔلٌٔش رؼ ٖ٤ح٫ػظزخٍ ٢ٛٝط٘ظَ ك ٢ىػ ٟٞحُِٝؿ٤ش ٝؿٞى أ١لخٍ أ ٝكَٔ ٗخطؾ
ػٖ حُؼ٬هش حُِٝؿ٤شٓٝ ،خ اًح ٍكؼض حُيػ ٟٞك ٢ك٤خس حُِٝؿ.ٖ٤
٣ؼَٔ رٔٔخع ىػ ٟٞحُِٝؿ٤ش ك ٢كظَس حٗظوخُ٤ش ٫طظؼي ٟػَ٘ ٓ٘ٞحص ،حرظيحء ٖٓ طخٍ٣ن
ىهٌٛ ٍٞح حُوخٗ ٕٞك ِ٤حُظ٘ل.2ٌ٤
انًادج ;0
٣ظْ ػوي حُِٝحؽ رل ٍٞ٠أَ١حك ،ٚؿ َ٤أٗ ٌٖٔ٣ ٚحُظ َ٤ًٞػِ ٠ارَحٓ ،ٚربًٕ ٖٓ هخ٢ٟ
حَٓ٧س ،حٌُِٔق رخُِٝحؽ ٝكن حَُ٘ ١ٝح٥ط٤ش:
ٝ - 1ؿٞى ظَٝف هخٛش٣ ٫ ،ظؤطٓ ٠ؼٜخ ُِٔ ًَٞإٔ ٣و ّٞربرَحّ ػوي حُِٝحؽ ر٘لٔٚ؛
- 2طلًَٝ َ٣خُش ػوي حُِٝحؽ كٍٝ ٢هش ٍٓٔ٤ش أ ٝػَك٤شٜٓ ،خىم ػِ ٠طٞه٤غ حًَُٔٞ
كٜ٤خ؛
- 3إٔ ٌٕٞ٣حٍُ َ٤ًٞح ٗيح ٓظٔظؼخ رٌخَٓ أ٤ِٛظ ٚحُٔيٗ٤شٝ ،ك ٢كخُش ط ٖٓ ِٚ٤ًٞحُ٢ُٞ
٣ـذ إٔ طظٞكَ ك ١َٝٗ ٚ٤حُ٣٫ٞش؛
- 4إٔ ٣ؼ ٖ٤حُٔ ًَٞك ٢حًُٞخُش حْٓ حُِٝؽ ح٥هَ ٞٓٝحٛلخطٝ ،ٚحُٔؼِٓٞخص حُٔظؼِوش
ر٣ٜٞظ ًَٝ ،ٚحُٔؼِٓٞخص حُظ َٟ٣ ٢كخثيس كًًَٛ ٢خ؛
-2طْ طؼي َ٣حُلوَس حَُحرؼش ٖٓ حُٔخىس 16رٔوظ ٠٠حُوخٍٗ ٕٞهْ 88.89حُٜخىٍ رظ٘ل ٌٙ٤حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ
1.18.183رظخٍ٣ن ٗ 3ؼزخٕ ،) 2818 ٞ٤ُٞ٣ 16 ( 1431حُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ػيى 5859رظخٍ٣ن ٗ 13ؼزخٕ 1431
( .3837 ٙ ،)2818 ٞ٤ُٞ٣ 26
- 13 -
- 5إٔ طظ ٖٔ٠حًُٞخُش هيٍ حُٜيحمٝ ،ػ٘ي ح٫هظ٠خء حُٔؼـَ ٓ٘ٝ ٚحُٔئؿًََُِٞٔٝ .
إٔ ٣ليى حَُ٘ ١ٝحُظ٣َ٣ ٢ي اىٍحؿٜخ ك ٢حُؼوي ٝحَُ٘ ١ٝحُظ٣ ٢وزِٜخ ٖٓ حُطَف ح٥هَ؛
- 6إٔ ٣ئَٗ حُوخ ٢ٟحًٌُٔ ٍٞػِ ٠حًُٞخُش رؼي حُظؤًي ٖٓ طٞكَٛخ ػِ ٠حَُ٘١ٝ
حُٔطِٞرش.
انًادج <0
ُُِ ْ٤وخ ٢ٟإٔ ٣ظ ٠ُٞر٘لٔ ،ٚطِ٣ٝؾ ٖٓ ُ ٚحُ٣٫ٞش ػِٗ ٖٓ ٚ٤لٔ ٖٓ ٫ٝ ٚأ٫ٝ ُٚٞٛ
ٖٓ كَٝػ.ٚ
انًادج =0
طٌظَٔ أ٤ِٛش حُِٝحؽ ربطٔخّ حُلظٝ ٠حُلظخس حُٔظٔظؼ ٖ٤روٞحٔٛخ حُؼوِ٤ش ػٔخٕ ػَ٘س ٓ٘ش
ٗٔٔ٤ش.
انًادج 62
ُوخ ٢ٟحَٓ٧س حٌُِٔق رخُِٝحؽ ،إٔ ٣ؤًٕ رِٝحؽ حُلظٝ ٠حُلظخس ى ٖٓ ٕٝح٤ِٛ٧ش
حُٔ٘ ٜٙٞػِ ٚ٤ك ٢حُٔخىس 19أػ ،ٙ٬رٔوٍَ ٓؼَِ ٣ز ٖ٤ك ٚ٤حُِٜٔلش ٝحٓ٧زخد حُٔزٍَس
ٌُُي ،رؼي حٓ٫ظٔخع ٧ر ١ٞحُوخ َٛأٗ ٝخثز ٚحَُ٘ػٝ ٢حٓ٫ظؼخٗش روزَس ١ز٤ش أ ٝاؿَحء رلغ
حؿظٔخػ.٢
ٓوٍَ حٓ٫ظـخرش ُطِذ ح ًٕ٩رِٝحؽ حُوخ َٛؿ َ٤هخرَ ١ ١٧ؼٖ.
انًادج 60
ُٝحؽ حُوخٓ َٛظٞهق ػِٞٓ ٠حكوش ٗخثز ٚحَُ٘ػ.٢
طظْ ٓٞحكوش حُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢رظٞه٤ؼٓ ٚغ حُوخ َٛػِِ١ ٠ذ ح ًٕ٩رخُِٝحؽ ٝكٍٙٞ٠
ارَحّ حُؼوي.
اًح حٓظ٘غ حُ٘خثذ حَُ٘ػُِ ٢وخ َٛػٖ حُٔٞحكوش رض هخ ٢ٟحَٓ٧س حٌُِٔق رخُِٝحؽ ك٢
حُٟٔٞٞع.
- 14 -
انًادج 66
ٌ٣ظٔذ حُٔظِٝؿخٕ ١زوخ ُِٔخىس 28أػ ،ٙ٬ح٤ِٛ٧ش حُٔيٗ٤ش كٔٓ ٢خٍٓش كن حُظوخ ٢ٟك٢
ًَ ٓخ ٣ظؼِن رآػخٍ ػوي حُِٝحؽ ٖٓ كوٞم ٝحُظِحٓخص.
ُِٔ ٌٖٔ٣لٌٔش رطِذ ٖٓ أكي حُِٝؿ ٖ٤أٗ ٝخثز ٚحَُ٘ػ ،٢إٔ طليى حُظٌخُ٤ق حُٔخُ٤ش
ُِِٝؽ حُٔؼ٘٣َ١ٝ ٢وش أىحثٜخ.
انًادج 67
٣ؤًٕ هخ ٢ٟحَٓ٧س حٌُِٔق رخُِٝحؽ رِٝحؽ حُ٘و ٚحُٜٔخد ربػخهش ً٤٘ٛش ًًَحً ًخٕ
أّ أٗؼ ،٠رؼي طوي ْ٣طوَ َ٣ك ٍٞكخُش ح٩ػخهش ٖٓ َ١ف ١ز٤ذ هز َ٤أ ٝأًؼَ.
٣طِغ حُوخ ٢ٟحُطَف ح٥هَ ػِ ٠حُظوَ ٚ٘٣ٝ َ٣ػًُِ ٠ي كٓ ٢ل.َ٠
٣ـذ إٔ ٌٕٞ٣حُطَف ح٥هَ ٍحٗيح َٛ ٠َٟ٣ٝحكش ك ٢طؼٜي ٍٓٔ ٢رؼوي حُِٝحؽ ٓغ
حُٜٔخد رخ٩ػخهش.
انًادج 68
حُ٣٫ٞش كن َُِٔأس ،طٔخٍٓ ٚحَُحٗيس كٔذ حهظ٤خٍٛخ ِٜٓٝلظٜخ.
انًادج 69
َُِحٗيس إٔ طؼوي ُٝحؿٜخ ر٘لٜٔخ ،أ ٝطلًُ ٝٞي ٧رٜ٤خ أ٧ ٝكي أهخٍرٜخ.
انًادج 6:
حُٜيحم ٓ ٞٛخ ٣ويٓ ٚحُِٝؽ ُِٝؿظ ٚاٗؼخٍح رخَُؿزش ك ٢ػوي حُِٝحؽ ٝاٗ٘خء أَٓس
ٓٔظوَسٝ ،طؼز٤ض أْٓ حُٔٞىس ٝحُؼَ٘س ر ٖ٤حُِٝؿٝ ،ٖ٤أٓخٓ ٚحَُ٘ػ ٞٛ ٢هٔ٤ظ ٚحُٔؼ٘٣ٞش
ٝحَُِٓ٣ش ْ٤ُٝ ،هٔ٤ظ ٚحُٔخى٣ش.
انًادج ;6
٣ليى حُٜيحم ٝهض ارَحّ حُؼويٝ ،ك ٢كخُش حٌُٔٞص ػٖ طلي٣ي٣ ،ٙؼظزَ حُؼوي ُٝحؽ
طل.ٞ٣ٞ
اًح ُْ ٣ظَح ٝحُِٝؿخٕ رؼ ي حُز٘خء ػِ ٠هيٍ حُٜيحم كُٝ ٢حؽ حُظل ،ٞ٣ٞكبٕ حُٔلٌٔش
طليىَٓ ٙحػ٤ش حُ ٢ٓٞح٫ؿظٔخػُِِٝ ٢ؿ.ٖ٤
- 15 -
انًادج <6
ًَ ٓخ ٛق حُظِحَٓٗ ٚػخِٛ ،ق إٔ ٛ ٌٕٞ٣يحهخٝ ،حُٔطِٞد َٗػخ طول٤ق حُٜيحم.
انًادج =6
حُٜيحم ِٓي َُِٔأس طظَٜف ك٤ً ٚ٤ق ٗخءص ٫ٝ ،كن ُِِٝؽ ك ٢إٔ ٣طخُزٜخ رؤػخع أٝ
ؿٓ ،َٙ٤وخرَ حُٜيحم حٌُ ١أٛيهٜخ ا٣خ.ٙ
انًادج 72
٣ـ ُٞح٫طلخم ػِ ٠طؼـ َ٤حُٜيحم أ ٝطؤؿ ِٚ٤اُ ٠أؿَ ٓٔٔ ٬ً ٠أ ٝرؼ٠خ.
انًادج 70
٣ئى ٟحُٜيحم ػ٘ي كِ ٍٞح٧ؿَ حُٔظلن ػِ.ٚ٤
ُِِٝؿش حُٔطخُزش رؤىحء حُلخٍ ٖٓ حُٜيحم هزَ ريح٣ش حُٔؼخَٗس حُِٝؿ٤ش.
اًح ٝهؼض حُٔؼخَٗس حُِٝؿ٤ش هزَ ح٧ىحء ،أٛزق حُٜيحم ى٘٣خ كًٓ ٢ش حُِٝؽ.
انًادج 76
طٔظلن حُِٝؿش حُٜيحم ًِ ٚرخُز٘خء أ ٝحُٔٞص هزِ.ٚ
طٔظلن حُِٝؿش ٜٗق حُٜيحم حُٔٔٔ ٠اًح ٝهغ حُط٬م هزَ حُز٘خء.
٫طٔظلن حُِٝؿش حُٜيحم هزَ حُز٘خء:
- 1اًح ٝهغ كٔن ػوي حُِٝحؽ؛
- 2اًح ٝهغ ٍى ػوي حُِٝحؽ رٔزذ ػ٤ذ ك ٢حُِٝؿش ،أً ٝخٕ حَُى ٖٓ حُِٝؿش رٔزذ
ػ٤ذ ك ٢حُِٝؽ؛
- 3اًح كيع حُط٬م كُٝ ٢حؽ حُظل.ٞ٣ٞ
انًادج 77
اًح حهظِق ك ٢هز ٞكخٍ حُٜيحم هزَ حُز٘خء ،كخُو ٍٞه ٍٞحُِٝؿش ،أٓخ رؼي ٙكخُو ٍٞهٍٞ
حُِٝؽ.
اًح حهظِق حُِٝؿخٕ ك ٢هز ٞحُٜيحم حُٔئؿَ ،كؼِ ٠حُِٝؽ اػزخص أىحث.ٚ
٣ ٫و٠غ حُٜيحم ١٧طوخىّ.
انًادج 78
ًَ ٓخ أطض ر ٚحُِٝؿش ٖٓ ؿٜخُ ٞٗٝحٍ ٣ؼظزَ ٌِٓخ ُٜخ.
- 16 -
اًح ٝهغ ِٗحع ك ٢رخه ٢حٓ٧ظؼش ،كخُل َٜك٣ ٚ٤و٠غ ُِوٞحػي حُؼخٓش ُ٪ػزخص.
ؿ َ٤أٗ ٚاًح ُْ ُ ٌٖ٣ي ٟأٜٔ٘ٓ ١خ ر٘٤ش ،كخُوُِِٝ ٍٞؽ ر ٚ٘٤ٔ٤ك ٢حُٔؼظخى َُِؿخٍ،
ُِِٝٝؿش رٜ٘٤ٔ٤خ ك ٢حُٔؼظخى ُِ٘ٔخء .أٓخ حُٔؼظخى َُِؿخٍ ٝحُ٘ٔخء ٓؼخ ك٤لِق ًَ ٜٓ٘ٔخ
٣ٝوظٔٔخٗٓ ٚخ ُْ َ٣ك ٞأكئٛخ حُ٣ٝ ٖ٤ٔ٤لِق ح٥هَ ك٤لٌْ ُ.ٚ
انًادج 79
ٓٞحٗغ حُِٝحؽ هٔٔخٕٓ :ئريس ٓٝئهظش.
انًادج 7:
حُٔلَٓخص رخُوَحرش أ ٍٞٛحَُؿَ ٝكٝ ُٜٚٞك ٍٜٞأ ٍٝأٝ ُٚٞٛأ ٍٝكًَ ٖٓ َٜ
أٝ َٛإ ػ.٬
انًادج ;7
حُٔلَٓخص رخُٜٔخَٛس ،أ ٍٞٛحُِٝؿخص رٔـَى حُؼويٝ ،ك ُٖٜٜٞرَ٘ ١حُز٘خء رخ،ّ٧
ُٝٝؿخص ح٥رخء ٝإ ػِٞحُٝٝ ،ؿخص ح٫ٝ٧ى ٝإ ٓلِٞح رٔـَى حُؼوي.
انًادج <7
٣لَّ ٖٓ حَُٟخع ٓخ ٣لَّ ٖٓ حُ٘ٔذ ٝحُٜٔخَٛس.
٣ؼي حُطلَ حَُ٤ٟغ هخٛش ،ى ٕٝاهٞطٝ ٚأهٞحطُٝ ٚيح َُِٟٔؼش ُٝٝؿٜخ.
٘ٔ٣ ٫غ حَُٟخع ٖٓ حُِٝحؽ ،ا ٫اًح ك َٜىحهَ حُل ٖ٤ُٞح ٖ٤ُٝ٧هزَ حُلطخّ.
انًادج =7
ٓٞحٗغ حُِٝحؽ حُٔئهظش :٢ٛ
- 1حُـٔغ ر ٖ٤أهظ ،ٖ٤أ ٝر ٖ٤حَٓأس ٝػٔظٜخ أ ٝهخُظٜخ ٖٓ ٗٔذ أٍٟ ٝخع؛
- 2حُِ٣خىس ك ٢حُِٝؿخص ػِ ٠حُؼيى حُٔٔٔٞف رَٗ ٚػخ؛
- 17 -
- 3كيٝع حُط٬م ر ٖ٤حُِٝؿ ٖ٤ػ٬ع َٓحص ،اُ ٠إٔ ط٘و ٢٠ػيس حَُٔأس ٖٓ ُٝؽ
آهَ ىهَ رٜخ ىه٣ ٫ٞؼظي رَٗ ٚػخ؛
ُٝحؽ حُٔطِوش ٖٓ آهَ ٣زطَ حُؼ٬ع حُٔخروش ،كبًح ػخىص آُ ٠طِوٜخ ِٔ٣ي ػِٜ٤خ ػ٬ػخ
ؿي٣يس؛
ُٝ - 4حؽ حُِٔٔٔش رـ َ٤حُِْٔٔٝ ،حُِْٔٔ رـ َ٤حُِٔٔٔش ٓخ ُْ طٌٖ ًظخر٤ش؛
ٝ - 5ؿٞى حَُٔأس ك ٢ػ٬هش ُٝحؽ أ ٝك ٢ػيس أ ٝحٓظزَحء.
انًادج 82
٘ٔ٣غ حُظؼيى اًح ه٤ق ػيّ حُؼيٍ ر ٖ٤حُِٝؿخصًٔ ،خ ٘ٔ٣غ ك ٢كخُش ٝؿٞى َٖٗٓ ١
حُِٝؿش رؼيّ حُظِٝؽ ػِٜ٤خ.
انًادج 80
٫طؤًٕ حُٔلٌٔش رخُظؼيى:
-اًح ُْ ٣ؼزض ُٜخ حُٔزٍَ حُٟٔٞٞػ ٢حٓ٫ظؼ٘خث٢؛
-اًح ُْ طٌٖ ُطخُز ٚحُٔٞحٍى حٌُخك٤ش ٩ػخُش حَٓ٧طٟٔٝ ،ٖ٤خٕ ؿٔ٤غ حُلوٞم ٖٓ ٗلوش ٝ
آٌخٕ ٔٓٝخٝحس ك ٢ؿٔ٤غ أٝؿ ٚحُل٤خس.
انًادج 86
ك ٢كخُش ػيّ ٝؿٞى َٗ ١حٓ٫ظ٘خع ػٖ حُظؼيى٣ ،ويّ حَُحؿذ كِ١ ٚ٤ذ ح ًٕ٩رٌُي اُ٠
حُٔلٌٔش.
٣ـذ إٔ ٣ظ ٖٔ٠حُطِذ ر٤خٕ حٓ٧زخد حُٟٔٞٞػ٤ش حٓ٫ظؼ٘خث٤ش حُٔزٍَس ُٝ ،ٚإٔ ٌٕٞ٣
َٓكوخ ربهَحٍ ػٖ ٟٝؼ٤ظ ٚحُٔخى٣ش.
انًادج 87
طٔظيػ ٢حُٔلٌٔش حُِٝؿش حَُٔحى حُظِٝؽ ػِٜ٤خ ُِل .ٍٞ٠كبًح طِٛٞض ٗو٤ٜخ ُْٝ
طل َ٠أ ٝحٓظ٘ؼض ٖٓ طِْٔ حٓ٫ظيػخء ،طٞؿ ٚاُٜ٤خ حُٔلٌٔش ػٖ ٣َ١ن ػً ٕٞظخرش حُ٠ز٢
اٌٗحٍحً ط٘ؼَٛخ ك ٚ٤رؤٜٗخ اًح ُْ طل َ٠ك ٢حُـِٔش حُٔليى طخٍ٣وٜخ ك ٢حٌٗ٩حٍ كٔ٤زض كِ١ ٢ذ
حُِٝؽ ك ٢ؿ٤خرٜخ.
ًٔخ ٌٖٔ٣حُزض ك ٢حُطِذ ك ٢ؿ٤زش حُِٝؿش حَُٔحى حُظِٝؽ ػِٜ٤خ اًح أكخىص حُ٘٤خرش حُؼخٓش
طؼٌٍ حُل ٍٜٞػِ ٖ١ٞٓ ٠أٓ ٝلَ اهخٓش ٌٖٔ٣حٓظيػخإٛخ ك.ٚ٤
- 18 -
اًح ًخٕ ٓزذ ػيّ ط َٛ ٞحُِٝؿش رخٓ٫ظيػخء ٗخطـخ ػٖ طوي ْ٣حُِٝؽ رٔٞء ٗ٤ش ُؼ٘ٞحٕ
ؿٛ َ٤ل٤ق أ ٝطلَ٣ق ك ٢حْٓ حُِٝؿش ،ططزن ػِ ٠حُِٝؽ حُؼوٞرش حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك٢
حُل ٖٓ 361 َٜحُوخٗ ٕٞحُـ٘خث ٢رطِذ ٖٓ حُِٝؿش حُٔظٍَ٠س.
انًادج 88
طـَ ١حُٔ٘خه٘ش ك ٢ؿَكش حٍُٔ٘ٞس رل ٍٞ٠حُطَكٔ٣ٝ .ٖ٤ظٔغ أُٜ٤خ ُٔلخُٝش حُظٞك٤ن
ٝح٬ٛ٩ف ،رؼي حٓظوٜخء حُٞهخثغ ٝطوي ْ٣حُز٤خٗخص حُٔطِٞرش.
ُِٔلٌٔش إٔ طؤًٕ رخُظؼيى رٔوٍَ ٓؼَِ ؿ َ٤هخرَ ١ ١٧ؼٖ ،اًح ػزض ُٜخ ٓزٍَٙ
حُٟٔٞٞػ ٢حٓ٫ظؼ٘خثٝ ،٢طٞكَص َٗ ٚ١ٝحَُ٘ػ٤شٓ ،غ طو٤٤ي ٙرَُ٘ ١ٝلخثيس حُٔظِٝؽ ػِٜ٤خ
ٝأ١لخُٜٔخ.
انًادج 89
اًح ػزض ُِٔلٌٔش ٖٓ ه ٍ٬حُٔ٘خه٘خص طؼٌٍ حٓظَٔحٍ حُؼ٬هش حُِٝؿ٤شٝ ،أَٛص
حُِٝؿش حَُٔحى حُظِٝؽ ػِٜ٤خ ػِ ٠حُٔطخُزش رخُظطِ٤ن ،كيىص حُٔلٌٔش ٓزِـخ ٓ٫ظ٤لخء ًخكش
كوٞم حُِٝؿش ٝأ٫ٝىٔٛخ حُِِّٔ حُِٝؽ رخٗ٩لخم ػِ.ْٜ٤
٣ـذ ػِ ٠حُِٝؽ ا٣يحع حُٔزِؾ حُٔليى ىحهَ أؿَ ٣ ٫ظؼيٓ ٟزؼش أ٣خّ.
طٜيٍ حُٔلٌٔش رٔـَى ح٣٩يحع كٌٔخ رخُظطِ٤ن ٌٛ ٌٕٞ٣ٝح حُلٌْ ؿ َ٤هخرَ ١ ١٧ؼٖ
ك ٢ؿِث ٚحُوخ ٢ٟربٜٗخء حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش.
٣ؼظزَ ػيّ ا٣يحع حُٔزِؾ حًٌُٔ ٍٞىحهَ ح٧ؿَ حُٔليى طَحؿؼخ ػٖ ِ١ذ ح ًٕ٩رخُظؼيى.
كبًح طٔٔي حُِٝؽ رطِذ ح ًٕ٩رخُظؼيى ُْٝ ،طٞحكن حُِٝؿش حَُٔحى حُظِٝؽ ػِٜ٤خُْٝ ،
ططِذ حُظطِ٤ن ١زوض حُٔلٌٔش طِوخث٤خ ٓٔطَس حُ٘وخم حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔٞحى 94اُ97 ٠
رؼي.ٙ
انًادج 8:
ك ٢كخُش ح ًٕ٩رخُظؼيى٣ ٫ ،ظْ حُؼوي ٓغ حَُٔحى حُظِٝؽ رٜخ ا ٫رؼي اٗؼخٍٛخ ٖٓ َ١ف
حُوخ ٢ٟرؤٕ َٓ٣ي حُِٝحؽ رٜخ ٓظِٝؽ رـَٛ٤خ ٍٟٝخٛخ رٌُي.
ٌٛ ٖٔ٠٣ح حٗ٩ؼخٍ ٝحُظؼز َ٤ػٖ حَُ ٠ٟكٓ ٢ل.٢ٍٔٓ َ٠
- 19 -
انمغى انشاتع> انششٔط اإلسادٚح نعمذ انضٔاد ٔآحاسْا
انًادج ;8
حًَُِٜ٘ ١ٝخ ِِٓٓش ،آ ٫خ هخُق ٜٓ٘خ أكٌخّ حُؼوي ٓٝوخٛيٓٝ ٙخ هخُق حُوٞحػي حَٓ٥س
ُِوخٗ ٕٞك٤ؼظزَ رخٝ ٬١حُؼوي ٛل٤لخ.
انًادج <8
حَُ٘ ١ٝحُظ ٢طلون كخثيس َٓ٘ٝػش ُٔ٘ظَٜ١خ طٌٛ ٕٞل٤لش ِِٓٓٝش ُٖٔ حُظِّ رٜخ ٖٓ
حُِٝؿ.ٖ٤
اًح َ١أص ظَٝف أٝ ٝهخثغ أٛزق ٓؼٜخ حُظ٘ل ٌ٤حُؼَٛٓ ١َُِ٘ ٢٘٤وخ ،أٌٖٓ ُِِٔظِّ رٚ
إٔ ٣طِذ ٖٓ حُٔلٌٔش اػلخء ٚ٘ٓ ٙأ ٝطؼيٓ ِٚ٣خ ىحٓض طِي حُظَٝف أ ٝحُٞهخثغ هخثٔشٓ ،غ
َٓحػخس أكٌخّ حُٔخىس 48أػ.ٙ٬
انًادج =8
ٌَُ ٝح كي ٖٓ حُِٝؿًٓ ٖ٤ش ٓخُ٤ش ٓٔظوِش ػٖ ًٓش ح٥هَ ،ؿ َ٤أٗ٣ ٚـُٜٔ ُٞخ ك ٢ا١خٍ
طير َ٤حٞٓ٧حٍ حُظٓ ٢ظٌظٔذ أػ٘خء ه٤خّ حُِٝؿ٤ش ،ح٫طلخم ػِ ٠حٓظؼٔخٍٛخ ٝط٣ُٞؼٜخ.
ٌٛ ٖٔ٠٣ح ح٫طلخم كٝ ٢ػ٤وش ٓٔظوِش ػٖ ػوي حُِٝحؽ.
٣و ّٞحُؼي ٕ٫ربٗؼخٍ حُطَك ٖ٤ػ٘ي ُٝحؿٜٔخ رخ٧كٌخّ حُٔخُلش حًٌَُ.
اًح ُْ ٘ٛ ٌٖ٣خى حطلخم كَ٤ؿغ ُِوٞحػي حُؼخٓش ُ٪ػزخصٓ ،غ َٓحػخس ػَٔ ًَ ٝحكي ٖٓ
حُِٝؿٓٝ ٖ٤خ هيٓٓ ٖٓ ٚـٜٞىحص ٓ ٝخ طلِٔ ٖٓ ٚأػزخء ُظ٘ٔ٤ش أٓٞحٍ حَٓ٧س.
انًادج 92
اًح طٞكَص ك ٢ػوي حُِٝحؽ أًٍخٗٛ ١َٝٗٝ ٚلظٝ ،ٚحٗظلض حُٔٞحٗغ ،ك٤ؼظزَ ٛل٤لخ
٘٣ٝظؾ ؿٔ٤غ آػخٍ ٖٓ ٙحُلوٞم ٝحُٞحؿزخص حُظٍ ٢طزظٜخ حَُ٘٣ؼش ر ٖ٤حُِٝؿٝ ٖ٤ح٧ر٘خء
ٝح٧هخٍد ،حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش.
- 28 -
انفشع األٔل> انضٔجاٌ
انًادج 90
حُلوٞم ٝحُٞحؿزخص حُٔظزخىُش ر ٖ٤حُِٝؿ:ٖ٤
- 1حُٔٔخً٘ش حَُ٘ػ٤ش رٔخ طٔظٞؿزٓ ٖٓ ٚؼخَٗس ُٝؿ٤ش ٝػيٍ ٝطٔ٣ٞش ػ٘ي حُظؼيى،
ٝاكٜخٕ ًَ ٜٓ٘ٔخ ٝاه٦ُ ٚٛ٬هَ ،رِِ ّٝحُؼلش ٤ٛٝخٗش حُؼَٝ ٝحَُ٘ٔ؛
- 2حُٔؼخَٗس رخُٔؼَٝفٝ ،طزخىٍ ح٫كظَحّ ٝحُٔٞىس ٝحَُكٔش ٝحُللخظ ػِِٜٓ ٠لش
حَٓ٧س؛
- 3طلَٔ حُِٝؿش ٓغ حُِٝؽ ٓٔئ٤ُٝش طٍٔٝ َ٤٤ػخ٣ش ٗئ ٕٝحُز٤ض ٝح١٧لخٍ؛
- 4حُظ٘خ ٍٝك ٢حطوخً حُوَحٍحص حُٔظؼِوش رظٔٗ َ٤٤ئ ٕٝحَٓ٧س ٝح١٧لخٍ ٝط٘ظ ْ٤حَُ٘ٔ؛
- 5كٖٔ ٓؼخِٓش ًَ ٜٓ٘ٔخ ٧ر ١ٞح٥هَ ٓٝلخٍٓٝ ٚحكظَحٓ٣ُٝ ْٜخٍطٝ ْٜحٓظِحٍطْٜ
رخُٔؼَٝف؛
- 6كن حُظٞحٍع رٜٔ٘٤خ.
انًادج 96
ػ٘ي اَٛحٍ أكي حُِٝؿ ٖ٤ػِ ٠ح٩ه ٍ٬رخُٞحؿزخص حُٔ٘خٍ اُٜ٤خ ك ٢حُٔخىس حُٔخروش،
ُِ ٌٖٔ٣طَف ح٥هَ حُٔطخُزش رظ٘لٓ ٌ٤خ ِِّٓ ٞٛر ،ٚأ ٝحُِـٞء أُٓ ٠طَس حُ٘وخم
حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔٞحى ٖٓ 94اُ 97 ٠رؼي.ٙ
انًادج 97
اًح هخّ أكي حُِٝؿ ٖ٤ربهَحؽ ح٥هَ ٖٓ ر٤ض حُِٝؿ٤ش ىٓ ٕٝزٍَ ،طيهِض حُ٘٤خرش حُؼخٓش
ٖٓ أؿَ اٍؿخع حُٔطَٝى اُ ٠ر٤ض حُِٝؿ٤ش كخٓ ،٫غ حطوخً ح٩ؿَحءحص حٌُلِ٤ش رؤٓ٘ٝ ٚكٔخ٣ظ.ٚ
انًادج 98
ُ١٨لخٍ ػِ ٠أر ْٜ٣ٞحُلوٞم حُظخُ٤ش:
- 1كٔخ٣ش ك٤خطٛٝ ْٜلظ ٌ٘ٓ ْٜحُلَٔ اُ ٠ك ٖ٤رِٞؽ ٖٓ حَُٗي؛
- 2حُؼَٔ ػِ ٠طؼز٤ض ٣ٞٛظٝ ْٜحُللخظ ػِٜ٤خ هخٛش ،رخُ٘ٔزش ُٝ ْٓ٬حُـ٘ٔ٤ش ٝحُظٔـَ٤
ك ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش؛
- 3حُ٘ٔذ ٝحُل٠خٗش ٝحُ٘لوش ١زوخ ٧كٌخّ حٌُظخد حُؼخُغ ٖٓ ٌٙٛحُٔيٗٝش؛
- 21 -
- 4اٍٟخع ح٫ٝ٧ ّ٧ىٛخ ػ٘ي حٓ٫ظطخػش؛
- 5حطوخً ًَ حُظيحر َ٤حٌُٔٔ٘ش ُِ٘ٔ ٞحُطز٤ؼ١٨ُ ٢لخٍ رخُللخظ ػِٓ٬ٓ ٠ظ ْٜحُـٔي٣ش
ٝحُ٘لٔ٤ش ٝحُؼ٘خ٣ش رٜلظٝ ْٜهخ٣ش ٝػ٬ؿخ؛
- 6حُظٞؿ ٚ٤حُيٝ ٢٘٣حُظَر٤ش ػِ ٠حُِٔٞى حُوٝ ْ٣ٞه ْ٤حُ٘زَ حُٔئى٣ش اُ ٠حُٜيم ك٢
حُوٝ ٍٞحُؼَٔٝ ،حؿظ٘خد حُؼ٘ق حُٔل ٢٠اُ ٠حَٟ٩حٍ حُـٔيٝ ١حُٔؼ٘ٝ ،١ٞحُلَ ٙػِ٠
حُٞهخ٣ش ٖٓ ًَ حٓظـ َ٠٣ ٍ٬رٜٔخُق حُطلَ؛
- 7حُظؼِٝ ْ٤حُظٌ ٖ٣ٞحٌُ٣ ١ئُِ ِْٜٛل٤خس حُؼِٔ٤ش ُِٝؼ٣ٞ٠ش حُ٘خكؼش ك ٢حُٔـظٔغٝ ،ػِ٠
ح٥رخء إٔ ٤ٜ٣جٞح ٫ٝ٧ى ْٛهيٍ حُٔٔظطخع حُظَٝف حُٔ٬ثٔش ُٔظخرؼش ىٍحٓظ ْٜكٔذ حٓظؼيحىْٛ
حُلٌَٝ ١حُزيٗ.٢
ػ٘يٓخ ٣لظَم حُِٝؿخٕ ،طظُٞع ٌٙٛحُٞحؿزخص رٜٔ٘٤خ رلٔذ ٓخ ٓ ٞٛز ٖ٤ك ٢أكٌخّ
حُل٠خٗش.
ػ٘ي ٝكخس أكي حُِٝؿ ٖ٤أٜٔ٤ًِ ٝخ ط٘ظوَ ٌٙٛحُٞحؿزخص اُ ٠حُلخٝ ٖٟحُ٘خثذ حَُ٘ػ٢
رلٔذ ٓٔئ٤ُٝش ًَ ٝحكي ٜٓ٘ٔخ.
٣ظٔظغ حُطلَ حُٜٔخد ربػخهش ،اٟخكش اُ ٠حُلوٞم حًٌٍُٔٞس أػ ،ٙ٬رخُلن ك ٢حَُػخ٣ش
حُوخٛش رلخُظٔ٤ٓ ٫ٝ ،ٚخ حُظؼِٝ ْ٤حُظؤ َ٤ٛحُٔ٘خٓزخٕ ٩ػخهظ ٚهٜي طٔ َ٤ٜاىٓخؿ ٚك ٢حُٔـظٔغ.
طؼظزَ حُيُٝش ٓٔئُٝش ػٖ حطوخً حُظيحر َ٤حُُٓ٬ش ُلٔخ٣ش ح١٧لخٍ ٟٔٝخٕ كوٞهْٜ
ٍٝػخ٣ظٜخ ١زوخ ُِوخٗ.ٕٞ
طٔ َٜحُ٘٤خرش حُؼخٓش ػَِٓ ٠حهزش ط٘ل ٌ٤ح٧كٌخّ حُٔخُلش حًٌَُ.
انفشع انخانج> األلاسب
انًادج 99
٘٘٣ت ػوي حُِٝحؽ آػخٍح طٔظي اُ ٠أهخٍد حُِٝؿًٞٔ ٖ٤حٗغ حُِٝحؽ حَُحؿؼش اُ٠
حُٜٔخَٛسٝ ،حَُٟخعٝ ،حُـٔغ.
انًادج 9:
حُِٝحؽ ؿ َ٤حُٜل٤ق ٌٕٞ٣آخ رخٝ ٬١آخ كخٓيح.
- 22 -
انفشع األٔل> انضٔاد انثاطم
انًادج ;9
ٌٕٞ٣حُِٝحؽ رخ:٬١
- 1اًح حهظَ ك ٚ٤أكي حًٍ٧خٕ حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىس 18أػٙ٬؛
- 2اًح ٝؿي ر ٖ٤حُِٝؿ ٖ٤أكي ٓٞحٗغ حُِٝحؽ حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔٞحى 35اُ39 ٠
أػٙ٬؛
- 3اًح حٗؼيّ حُظطخرن ر ٖ٤ح٣٩ـخد ٝحُوز.ٍٞ
انًادج <9
طَٜف حُٔلٌٔش رزط ٕ٬حُِٝحؽ ططز٤وخ ٧كٌخّ حُٔخىس 57أػ ٙ٬رٔـَى ح٬١ػٜخ ػِ،ٚ٤
أ ٝرطِذ ٖٓٔ ٣ؼ٘ ٚ٤ح.َٓ٧
٣ظَطذ ػٌِٛ ٠ح حُِٝحؽ رؼي حُز٘خء حُٜيحم ٝحٓ٫ظزَحءًٔ ،خ ٣ظَطذ ػِ ٚ٤ػ٘ي كٖٔ حُ٘٤ش
ُلٞم حُ٘ٔذ ٝكَٓش حُٜٔخَٛس.
انفشع انخاَ >ٙانضٔاد انفاعذ
انًادج =9
ٌٕٞ٣حُِٝحؽ كخٓيح اًح حهظَ كٛ ١َٝٗ ٖٓ ١َٗ ٚ٤لظ١ ٚزوخ ُِٔخىط 61ٝ 68 ٖ٤رؼيٙ
ٓ ٚ٘ٓٝخ ٣لٔن هزَ حُز٘خء ٜ٣ٝلق رؼيٓ ٚ٘ٓٝ ،ٙخ ٣لٔن هزَ حُز٘خء ٝرؼي.ٙ
انًادج :2
٣لٔن حُِٝحؽ حُلخٓي هزَ حُز٘خء ٛ ٫ٝيحم ك ٚ٤اًح ُْ طظٞكَ ك ٢حُٜيحم َٗٚ١ٝ
حَُ٘ػ٤شٜ٣ٝ ،لق رؼي حُز٘خء رٜيحم حُٔؼَٝ ،طَحػ ٢حُٔلٌٔش ك ٢طلي٣ي ٙحُ ٢ٓٞح٫ؿظٔخػ٢
ُِِٝؿ.ٖ٤
انًادج :0
٣لٔن حُِٝحؽ حُلخٓي ُؼوي ٙهزَ حُز٘خء ٝرؼيًُٝ ،ٙي ك ٢حُلخ٫ص ح٥ط٤ش:
-اًح ًخٕ حُِٝحؽ ك ٢حَُٔ ٝحُٔوٞف ٧كي حُِٝؿ ،ٖ٤ا ٫إٔ ٘٣ل ٠حَُٔ ٞ٣رؼي
حُِٝحؽ؛
-اًح هٜي حُِٝؽ رخُِٝحؽ طلِ َ٤حُٔزظٞطش ُٖٔ ِ١وٜخ ػ٬ػخ؛
-اًح ًخٕ حُِٝحؽ ري ٢ُٝ ٕٝك ٢كخُش ٝؿٞر.ٚ
٣ؼظي رخُط٬م أ ٝحُظطِ٤ن حُٞحهغ ك ٢حُلخ٫ص حًٌٍُٔٞس أػ ،ٙ٬هزَ ٛي ٍٝحُلٌْ رخُلٔن.
- 23 -
انًادج :6
اًح حهظَٕ ح٣٩ـخد أ ٝحُوز ٍٞرؤؿَ أٝ ١َٗ ٝحهق أ ٝكخٓن ،ططزن أكٌخّ حُٔخىس 47
أػ.ٙ٬
انًادج :7
ٌَُِٙٔ ٌٖٔ٣أ ٝحُٔيُْ ػِ ٖٓ ٚ٤حُِٝؿ ٖ٤رٞهخثغ ًخٕ حُظيُ ْ٤رٜخ ٞٛحُيحكغ اُ ٠هزٍٞ
حُِٝحؽ أ ٝحٗظَٜ١خ َٛحكش ك ٢حُؼوي ،إٔ ٣طِذ كٔن حُِٝحؽ هزَ حُز٘خء ٝرؼي ٙه ٍ٬أؿَ ٫
٣ظؼيُٝ ّٞ٣ ٖٓ ٖ٣َٜٗ ٟحٍ حًَ٩ح ٖٓٝ ،ٙطخٍ٣ن حُؼِْ رخُظيُٓ ْ٤غ كو ٚكِ١ ٢ذ حُظؼ.ٞ٣ٞ
انًادج :8
حُِٝحؽ حٌُ٣ ١لٔن ططز٤وخ ُِٔخىط 61ٝ 68 ٖ٤أػ٘٣ ٫ ،ٙ٬ظؾ أ ١أػَ هزَ حُز٘خءٝ ،طظَطذ
ػ٘ ٚرؼي حُز٘خء آػخٍ حُؼوي حُٜل٤ق اُ ٠إٔ ٜ٣يٍ حُلٌْ رلٔو.ٚ
انًادج :9
أٔال ٣ :ليع ِٓق ُؼوي حُِٝحؽ ٣للع رٌظخرش حُ٠زُ ٢ي ٟهْٔ ه٠خء حَٓ٧س ُٔلَ ارَحّ
حُؼوي ْ٠٣ٝحُٞػخثن ح٥ط٤ش؛ :٢ٛٝ
ٓ - 1طزٞع هخ ٙرطِذ ح ًٕ٩رظٞػ٤ن حُِٝحؽ ٣ليى ٌِٗ ٚٗٞٔ٠ٓٝ ٚروَحٍ ٖٓ َ٣ُٝ
حُؼيٍ3؛
ٔٗ - 2وش ٖٓ ٍْٓ حُ٫ٞىس ٟ َ٤٘٣ٝخر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش كٛ ٢خٖٓ حُؼوي رٔـَ حُلخُش
حُٔيٗ٤ش ،اُ ٠طخٍ٣ن ٓ٘ق ٌٙٛحُ٘ٔوش ٖٓٝأؿَ حُِٝحؽ؛
ٜٗ - 3خىس اىحٍ٣ش ٌَُ ٝحكي ٖٓ حُوط٤ز ٖ٤طليى ر٤خٗخطٜخ روَحٍ ٓ٘ظَى ُ ١َ٣ُٞحُؼيٍ ٝ
حُيحهِ٤ش4؛
- 24 -
ٜٗ - 4خىس ١ز٤ش ٌَُ ٝحكي ٖٓ حُوط٤ز٣ ٖ٤ليى ٜٓٗٞٔ٠خ ٣َ١ٝوش اٛيحٍٛخ روَحٍ
ٓ٘ظَى ُ ١َ٣ُٞحُؼيٍ ٝحُٜلش5؛
- 5ح ًٕ٩رخُِٝحؽ ك ٢حُلخ٫ص ح٥ط٤ش:٢ٛٝ ،
-حُِٝحؽ ى ٖٓ ٕٝح٤ِٛ٧ش؛
-حُظؼيى ك ٢كخُش طٞكَ َٗ ٚ١ٝحُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش؛
ُٝ -حؽ حُ٘و ٚحُٜٔخد ربػخهش ً٤٘ٛش؛
ُٝ -حؽ ٓؼظ٘و ٢حٝ ّ٬ٓ٩ح٧ؿخٗذ.
ٜٗ - 6خىس حٌُلخءس رخُ٘ٔزش ُ٨ؿخٗذ أٓ ٝخ ٣وٓ ّٞوخٜٓخ.
حاَٛا ٣ :ئَٗ هخ ٢ٟحَٓ٧س حٌُِٔق رخُِٝحؽ هزَ ح ًٕ٩ػِِٓ ٠ق حُٔٔظ٘يحص حُٔ٘خٍ اُٚ٤
أػ٣ٝ ،ٙ٬للع رَهٔ ٚحُظَط٤ز ٢كً ٢ظخرش حُ٠ز.٢
حانخا٣ :ؤًٕ ٌٛح ح٧هُِ َ٤ؼيُ ٖ٤رظٞػ٤ن ػوي حُِٝحؽ.
ساتعا ٖٔ٠٣ :حُؼي ٕ٫ك ٢ػوي حُِٝحؽ ،ط٣َٜق ًَ ٝحكي ٖٓ حُوط٤زٓ َٛ ٖ٤زن إٔ
طِٝؽ أّ ٫؟ ٝك ٢كخُش ٝؿٞى ُٝحؽ ٓخرنَ٣ ،كن حُظ٣َٜق رٔخ ٣ؼزض حُٟٞؼ٤ش حُوخٗ٤ٗٞش اُحء
حُؼوي حُِٔٓغ ارَحٓ.ٚ
انًادج ::
حُظيُ ْ٤ك ٢حُل ٍٜٞػِ ٠ح ًٕ٩أٜٗ ٝخىس حٌُلخءس حُٔ٘ ٜٙٞػِٜٔ٤خ ك ٢حُز٘ي6ٝ 5 ٖ٣
ٖٓ حُٔخىس حُٔخروش أ ٝحُظِٜٔٔ٘ٓ ٚخ ،ططزن ػِ ٠كخػِٝ ٚحُٔ٘خًٍٓ ٖ٤ؼ ٚأكٌخّ حُل366 َٜ
ٖٓ حُوخٗ ٕٞحُـ٘خث ٢رطِذ ٖٓ حُٔظ.ٍَ٠
٣ؤُِ ٍٞيُْ ػِ ٖٓ ٚ٤حُِٝؿ ٖ٤كن ِ١ذ حُلٔن ٓغ ٓخ ٣ظَطذ ػٖ ًُي ٖٓ
حُظؼ٠٣ٞخص ػٖ حُ.ٍَ٠
انًادج ;:
٣ظ ٖٔ٠ػوي حُِٝحؽ ٓخ :٢ِ٣
- 1حٗ٩خٍس اُ ٠إً حُوخٍٝ ٢ٟهٔٝ ٚطخٍ٣ن ٛيٍٝ ٍٙٝهْ ِٓق ٓٔظ٘يحص حُِٝحؽ
ٝحُٔلٌٔش حُٔٞىع رٜخ؛
- 5هَحٍ ٓ٘ظَى ُ َ٣ُٞحُؼيٍ َ٣ُٝٝحُٜلش ٍهْ ٛ 347.84خىٍ كٓ 18 ٢لَّ ٓ 2 ( 1425خٍّ ) 2884
رظلي٣ي ٓ٣َ١ٝ ٕٞٔ٠وش اٛيحٍ حُٜ٘خىس حُطز٤ش حُوخٛش ربرَحّ ػوي حُِٝحؽ ،حُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ػيى 5192رظخٍ٣ن
ٓ 12لَّ ٓ 4 ( 1425خٍّ .975 ٙ ،)2884
- 25 -
- 2حْٓ حُِٝؿٔٗٝ ٖ٤زٜٔخ ٖ١ٞٓٝ ،أٓ ٝلَ اهخٓش ًَ ٝحكي ٜٓ٘ٔخٌٓٝ ،خٕ ٓ٬٤ىٙ
ٍٝ ،ٚ٘ٓٝهْ رطخهظ ٚحُ٤٘١ٞش أٓ ٝخ ٣وٓ ّٞوخٜٓخٝ ،ؿ٘ٔ٤ظٚ؛
- 3حْٓ حُ ٢ُٞػ٘ي ح٫هظ٠خء؛
ٛ - 4ي ٍٝح٣٩ـخد ٝحُوز ٖٓ ٍٞحُٔظؼخهئٛٝ ٖ٣خ ٓظٔظؼخٕ رخ٤ِٛ٧ش ٝحُظٔٝ ِ٤٤ح٫هظ٤خٍ؛
- 5ك ٢كخُش حُظ َ٤ًٞػِ ٠حُؼوي ،حْٓ حٍُٝ َ٤ًٞهْ رطخهظ ٚحُ٤٘١ٞشٝ ،طخٍ٣ن ٌٓٝخٕ
ٛي ٍٝحًُٞخُش ك ٢حُِٝحؽ؛
- 6حٗ٩خٍس اُ ٠حُٟٞؼ٤ش حُوخٗ٤ٗٞش ُٖٔ ٓزن ُٝحؿ ٖٓ ٚحُِٝؿٖ٤؛
ٓ - 7ويحٍ حُٜيحم ك ٢كخٍ طٔٔ٤ظٓ ٚغ ر٤خٕ حُٔؼـَ ٓ٘ٝ ٚحُٔئؿَ َٛٝ ،هز ٞػ٤خٗخ أٝ
حػظَحكخ؛
- 8حَُ٘ ١ٝحُٔظلن ػِٜ٤خ ر ٖ٤حُطَكٖ٤؛
- 9طٞه٤غ حُِٝؿٝ ٖ٤حُ ٢ُٞػ٘ي ح٫هظ٠خء؛
- 18حْٓ حُؼيُٝ ٖ٤طٞه٤غ ًَ ٝحكي ٜٓ٘ٔخ رؼٓ٬ظٝ ٚطخٍ٣ن حٜٗ٩خى ػِ ٠حُؼوي؛
- 11هطخد حُوخ ٢ٟػِ ٍْٓ ٠حُِٝحؽ ٓغ ١خرؼ.ٚ
ٌٖٔ٣روَحٍ ُ َ٣ُٞحُؼيٍ 6طـٝ َ٤٤طظٔ٫ ْ٤ثلش حُٔٔظ٘يحص حُظ٣ ٢ظٌٜ٘ٓ ٕٞخ ِٓق ػوي
حُِٝحؽ ًٌٝح ٓلظ٣ٞخط.ٚ
انًادج <:
ٔ٣ـَ ٗ ٚحُؼوي ك ٢حُٔـَ حُٔؼي ٌُُي ُي ٟهْٔ ه٠خء حَٓ٧سٞ٣ ٝ ،ؿِٓ ٚو7ٜٚاُ٠
ٟخر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش ُٔلَ ٫ٝىس حُِٝؿَٓ ،ٖ٤كوخ رٜ٘خىس حُظِٔ ْ٤ىحهَ أؿَ هٔٔش ػَ٘ ٓٞ٣خ
ٖٓ طخٍ٣ن حُوطخد ػِ.ٚ٤
ؿ َ٤أٗ ٚاًح ُْ ُِِٝ ٌٖ٣ؿ ٖ٤أ٧ ٝكئٛخ ٓلَ ٫ٝىس رخُٔـَدٞ٣ ،ؿ ٚحُِٔو ٚاُ٠
َ٤ًٝحُِٔي رخُٔلٌٔش ح٫رظيحث٤ش رخَُرخ.١
- 26 -
ػِٟ ٠خر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش ط ٖ٤ٔ٠ر٤خٗخص حُِٔو ٚرٜخٖٓ ٍْٓ ٫ٝىس حُِٝؿ.ٖ٤
٣ليى ٌَٗ حُٔـَ حُٔ٘خٍ اُ ٚ٤ك ٢حُلوَس ح ٠ُٝ٧أػًٌٝ ٚٗٞٔ٠ٓٝ ٙ٬ح حُٔؼِٓٞخص
8
حًٌٍُٔٞس ،روَحٍ ُ َ٣ُٞحُؼيٍ
انًادج =:
ِْٔ٣أ ٍْٓ َٛحُِٝحؽ ُِِٝؿشٗٝ ،ظُِِٝ ٚ٘ٓ َ٤ؽ ك ٍٞحُوطخد ػِ.ٚ٤
انًادج ;2
٘٣ ٫زـ ٢حُِـٞء اُ ٠كَ ٓ٤ؼخم حُِٝؿ٤ش رخُط٬م أ ٝرخُظطِ٤ن ا ٫حٓظؼ٘خءٝ ،ك ٢كيٝى
ح٧هٌ روخػيس أهق حُُٔ ،ٖ٣ٍَ٠خ كًُ ٢ي ٖٓ طلٌ٤ي حَٓ٧س ٝحَٟ٩حٍ رخ١٧لخٍ.
انًادج ;0
٘٣لَ ػوي حُِٝحؽ رخُٞكخس أ ٝحُلٔن أ ٝحُط٬م أ ٝحُظطِ٤ن أ ٝحُوِغ.
انًادج ;6
طظَطذ ػِ ٠حٗل ٍ٬ػوي حُِٝحؽ آػخٍ ٙحُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝشًُٝ ،ي ٖٓ
طخٍ٣ن:
ٝ - 1كخس أكي حُِٝؿ ٖ٤أ ٝحُلٌْ رٞكخطٚ؛
- 2حُلٔن أ ٝحُط٬م أ ٝحُظطِ٤ن أ ٝحُوِغ.
انًادج ;7
٣وغ حُظؼز َ٤ػٖ حُط٬م رخُِلع حُٔلٝ ُٚ ْٜرخٌُظخرش٣ٝ ،وغ ٖٓ حُؼخؿِ ػٜ٘ٔخ ربٗخٍط ٚحُيحُش
ػِ ٠هٜي.ٙ
- 27 -
انمغى انخاَ >ٙانٕفاج ٔانفغخ
انًادج ;8
طؼزض حُٞكخس ٝطخٍ٣وٜخ أٓخّ حُٔلٌٔش رٌَ حُٓٞخثَ حُٔوزُٞش.
طلٌْ حُٔلٌٔش رٞكخس حُٔلوٞى ١زوخ ُِٔخىس ٓٝ 327خ رؼيٛخ.
انًادج ;9
اًح ظ َٜإٔ حُٔلوٞى حُٔلٌ ّٞرٞكخطٓ ٚخ ُحٍ ك٤خ ،طؼ ٖ٤ػِ ٠حُ٘٤خرش حُؼخٓش أ٣ ٖٓ ٝؼ٘ٚ٤
ح ،َٓ٧إٔ ٣طِذ ٖٓ حُٔلٌٔش اٛيحٍ هَحٍ ربػزخص ً ٚٗٞرخه٤خ ػِ ٠ه٤ي حُل٤خس.
٣زطَ حُلٌْ حُٜخىٍ ربػزخص ك٤خس حُٔلوٞى ،حُلٌْ رخُٞكخس رـٔ٤غ آػخٍٓ ،ٙخ ػيح ُٝحؽ
حَٓأس حُٔلوٞى ك٤زوٗ ٠خكٌح اًح ٝهغ حُز٘خء رٜخ.
انًادج ;:
ك ٢كخُش ػزٞص حُظخٍ٣ن حُلو٤وُِٞ ٢كخس ؿ َ٤حٌُٛ ١يٍ حُلٌْ ر٣ ،ٚظؼ ٖ٤ػِ ٠حُ٘٤خرش
حُؼخٓش ٣ ٖٓ ًَٝؼ٘ ٚ٤حِ١ َٓ٧ذ اٛيحٍ حُلٌْ ربػزخص ًُيٝ ،رزط ٕ٬ح٥ػخٍ حُٔظَطزش ػٖ
حُظخٍ٣ن ؿ َ٤حُٜل٤ق ُِٞكخس ٓخ ػيح ُٝحؽ حَُٔأس.
انًادج ;;
٣لٌْ رلٔن ػوي حُِٝحؽ هزَ حُز٘خء أ ٝرؼي ٙك ٢حُلخ٫ص ١ٝزوخ َُِ٘ ١ٝحُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ
ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش.
انًادج <;
حُط٬م كَ ٓ٤ؼخم حُِٝؿ٤شٔ٣ ،خٍٓ ٚحُِٝؽ ٝحُِٝؿش ًَ ،رلٔذ َٗ ٚ١ٝطلض َٓحهزش
حُو٠خء ١ٝزوخ ٧كٌخّ ٌٙٛحُٔيٗٝش.
- 28 -
انًادج =;
٣ـذ ػِ٣َ٣ ٖٓ ٠ي حُط٬م إٔ ٣طِذ ح ٖٓ ًٕ٩حُٔلٌٔش رخٜٗ٩خى رُ ٚي ٟػيُٖ٤
ٓ٘ظٜزٌُُ ٖ٤ي ،ريحثَس ٗل ًٞحُٔلٌٔش حُظٞ٣ ٢ؿي رٜخ ر٤ض حُِٝؿ٤ش ،أ ٖ١ٞٓ ٝحُِٝؿش ،أٝ
ٓلَ اهخٓظٜخ أ ٝحُظ ٢أرَّ كٜ٤خ ػوي حُِٝحؽ كٔذ حُظَط٤ذ.
انًادج <2
٣ظِ١ ٖٔ٠ذ ح ًٕ٩رخٜٗ٩خى ػِ ٠حُط٬م٣ٞٛ ،ش حُِٝؿٜ٘ٓٝ ٖ٤ظٜٔخ ٝػ٘ٞحٜٗٔخٝ ،ػيى
ح١٧لخٍ إ ٝؿيٝحٟٝٝ ْٜ٘ٓٝ ،ؼ ْٜحُٜلٝ ٢حُيٍحٓ.٢
َ٣كن حُطِذ رٔٔظ٘ي حُِٝؿ٤ش ٝحُلـؾ حُٔؼزظش ُٟٞؼ٤ش حُِٝؽ حُٔخى٣ش ٝحُظِحٓخط ٚحُٔخُ٤ش.
انًادج <0
طٔظيػ ٢حُٔلٌٔش حُِٝؿُٔ ٖ٤لخُٝش ح٬ٛ٩ف.
اًح ط َٛٞحُِٝؽ ٗو٤ٜخ رخٓ٫ظيػخء ٣ ُْٝل ،َ٠حػظزَ ًُي ٓ٘ ٚطَحؿؼخ ػٖ ِ١ز.ٚ
اًح طِٛٞض حُِٝؿش ٗو٤ٜخ رخٓ٫ظيػخء ُْٝطل ُْٝ ،َ٠طويّ ٓ٬كظخص ٌٓظٞرش،
أهطَطٜخ حُٔلٌٔش ػٖ ٣َ١ن حُ٘٤خرش حُؼخٓش رؤٜٗخ اًح ُْ طل َ٠كٔ٤ظْ حُزض ك ٢حُِٔق.
اًح طز ٖ٤إٔ ػ٘ٞحٕ حُِٝؿش ٓـ ،ٍٜٞحٓظؼخٗض حُٔلٌٔش رخُ٘٤خرش حُؼخٓش ُِ ٍٞٛٞاُ٠
حُلو٤وشٝ ،اًح ػزض طلخ َ٣حُِٝؽ١ ،زوض ػِ ٚ٤حُؼوٞرش حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىس ٖٓ 361
حُوخٗ ٕٞحُـ٘خث ٢رطِذ ٖٓ حُِٝؿش.
انًادج<6
ػ٘ي ك ٍٞ٠حُطَك ،ٖ٤طـَ ١حُٔ٘خه٘خص رـَكش حٍُٔ٘ٞس ،رٔخ كًُ ٢ي حٓ٫ظٔخع اُ٠
حُٜ٘ٞى ُٖٔٝطَ ٟحُٔلٌٔش كخثيس ك ٢حٓ٫ظٔخع اُ.ٚ٤
ُِٔلٌٔش إٔ طو ّٞرٌَ ح٩ؿَحءحص ،رٔخ كٜ٤خ حٗظيحد كٌٔ ٖ٤أٓ ٝـِْ حُؼخثِش ،أ ٖٓ ٝطَحٙ
ٓئ٬ٛ٩ ٬ٛف ًحص حُزٝ .ٖ٤ك ٢كخُش ٝؿٞى أ١لخٍ طو ّٞحُٔلٌٔش رٔلخُٝظُِِٜ ٖ٤ق طلَٜ
رٜٔ٘٤خ ٓيس ٫طوَ ػٖ ػ٬ػٓٞ٣ ٖ٤خ.
اًح طْ ح٬ٛ٩ف ر ٖ٤حُِٝؿ ٖ٤كٍَ رٓ ٚلٝ َ٠طْ حٜٗ٩خى رَ١ ٖٓ ٚف حُٔلٌٔش.
انًادج <7
اًح طؼٌٍ ح٬ٛ٩ف ر ٖ٤حُِٝؿ ،ٖ٤كيىص حُٔلٌٔش ٓزِـخ ٞ٣ىػ ٚحُِٝؽ رٌظخرش حُ٠ز٢
رخُٔلٌٔش ىحهَ أؿَ أهٜخ ٙػ٬ػٓٞ٣ ٕٞخ ٧ىحء ٓٔظلوخص حُِٝؿش ٝح١٧لخٍ حُِِّٔ رخٗ٩لخم
ػِ ْٜ٤حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىط ٖ٤حُٔٞحُ٤ظ.ٖ٤
- 29 -
انًادج <8
طَ٘ٔ ٓٔظلوخص حُِٝؿش :حُٜيحم حُٔئهَ إ ٝؿيٗٝ ،لوش حُؼيسٝ ،حُٔظؼش حُظَ٣ ٢حػ٠
ك ٢طويَٛ٣خ كظَس حُِٝحؽ ٝحُٟٞؼ٤ش حُٔخُ٤ش ُِِٝؽٝ ،أٓزخد حُط٬مٓٝ ،ي ٟطؼٔق حُِٝؽ ك٢
طٞه٤ؼ.ٚ
طٌٖٔ حُِٝؿش ه ٍ٬حُؼيس ك ٢ر٤ض حُِٝؿ٤ش ،أٍَٝ٠ُِ ٝس ك٬ٓ ٌٖٔٓ ٢ثْ ُٜخ
ُِٟٞٝؼ٤ش حُٔخى٣ش ُِِٝؽٝ ،اًح طؼٌٍ ًُي كيىص حُٔلٌٔش طٌخُ٤ق حٌُٖٔ كٓ ٢زِؾ ٞ٣ىع ًٌُي
ٖٟٔحُٔٔظلوخص رٌظخرش ٟز ٢حُٔلٌٔش.
انًادج <9
طليى ٓٔظلوخص ح١٧لخٍ حُِِّٔ ر٘لوظ١ ْٜزوخ ُِٔخىط 198ٝ 168 ٖ٤رؼيٓ ،ٙغ َٓحػخس
حُٟٞؼ٤ش حُٔؼ٤٘٤ش ٝحُظؼِ٤ٔ٤ش حُظً ٢خٗٞح ػِٜ٤خ هزَ حُط٬م.
انًادج <:
اًح ُْ ٞ٣ىع حُِٝؽ حُٔزِؾ حُٔ٘ ٜٙٞػِ ٚ٤ك ٢حُٔخىس 83أػ ،ٙ٬ىحهَ ح٧ؿَ حُٔليى ُ،ٚ
حػظزَ ٓظَحؿؼخ ػٖ ٍؿزظ ٚك ٢حُط٬م٣ٝ ،ظْ حٜٗ٩خى ػًُِ ٠ي ٖٓ َ١ف حُٔلٌٔش.
انًادج ;<
رٔـَى ا٣يحع حُِٝؽ حُٔزِؾ حُٔطِٞد ٓ٘ ،ٚطؤًٕ ُ ٚحُٔلٌٔش رظٞػ٤ن حُط٬م ُي ٟحُؼيُٖ٤
ىحهَ ىحثَس ٗلٗ ًٞلْ حُٔلٌٔش.
٣و ّٞحُوخ ٢ٟرٔـَى هطخر ٚػِٝ ٠ػ٤وش حُط٬م رظٞؿٔٗ ٚ٤وش ٜٓ٘خ اُ ٠حُٔلٌٔش حُظ٢
أٛيٍص ح ًٕ٩رخُط٬م.
انًادج <<
رؼي ط َٛٞحُٔلٌٔش رخُ٘ٔوش حُٔ٘خٍ اُٜ٤خ ك ٢حُٔخىس حُٔخروش ،طٜيٍ هَحٍح ٓؼِ٬
٣ظ:ٖٔ٠
- 1أٓٔخء حُِٝؿٝ ٖ٤طخٍ٣ن ٌٓٝخٕ ٫ٝىطٜٔخ ُٝٝحؿٜٔخ ٜٔ٘١ٞٓٝخ أٓ ٝلَ اهخٓظٜٔخ؛
ِٓ - 2و ٚحىػخء حُطَكِ١ٝ ٖ٤زخطٜٔخٓٝ ،خ هيٓخ ٖٓ ٙكـؾ ٝىكٞعٝ ،ح٩ؿَحءحص
حُٔ٘ـِس ك ٢حُِٔقٔٓٝ ،ظ٘ظـخص حُ٘٤خرش حُؼخٓش؛
- 3طخٍ٣ن حٜٗ٩خى رخُط٬م؛
ٓ - 4خ اًح ًخٗض حُِٝؿش كخٓ ٬أّ ٫؛
- 5أٓٔخء ح١٧لخٍ ٖٓٝ ْٜ٘ٓٝأٓ٘يص اُ ٚ٤ك٠خٗظٝ ْٜط٘ظ ْ٤كن حُِ٣خٍس؛
- 38 -
- 6طلي٣ي حُٔٔظلوخص حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىط 85ٝ 84 ٖ٤أػٝ ٙ٬أؿَس حُل٠خٗش
رؼي حُؼيس.
هَحٍ حُٔلٌٔش هخرَ ُِطؼٖ ١زوخ ُ٪ؿَحءحص حُؼخى٣ش.
انًادج =<
اًح ِٓي حُِٝؽ ُٝؿظ ٚكن ا٣وخع حُط٬مً ،خٕ ُٜخ إٔ طٔظؼَٔ ٌٛح حُلن ػٖ ٣َ١ن
طويِ١ ْ٣ذ اُ ٠حُٔلٌٔش ١زوخ ٧كٌخّ حُٔخىط 88ٝ 79 ٖ٤أػ.ٙ٬
طظؤًي حُٔلٌٔش ٖٓ طٞكَ َٗ ١ٝحُظِٔ٤ي حُٔظلن ػِٜ٤خ ر ٖ٤حُِٝؿٝ ،ٖ٤طلخ ٍٝح٬ٛ٩ف
رٜٔ٘٤خ ١زوخ ٧كٌخّ حُٔخىط 82ٝ 81 ٖ٤أػ.ٙ٬
اًح طؼٌٍ ح٬ٛ٩ف ،طؤًٕ حُٔلٌٔش ُِِٝؿش رخٜٗ٩خى ػِ ٠حُط٬مٝ ،طزض كٔٓ ٢ظلوخص
حُِٝؿش ٝح١٧لخٍ ػ٘ي ح٫هظ٠خء ،ططز٤وخ ٧كٌخّ حُٔخىط 85ٝ 84 ٖ٤أػ.ٙ٬
ُِِٝ ٌٖٔ٣ ٫ؽ إٔ ٣ؼٍِ ُٝؿظٔٓ ٖٓ ٚخٍٓش كوٜخ ك ٢حُظِٔ٤ي حٌٌُِٜٓ ١خ ا٣خ.ٙ
انًادج =2
٣ ٫وزَ ِ١ذ ح ًٕ٩رط٬م حٌَُٔحٕ حُطخكق ٝحًٌٌَُٔٝ ٙح حُـ٠زخٕ اًح ًخٕ ٓطزوخ.
انًادج =0
حُلِق رخُ ٖ٤ٔ٤أ ٝحُلَحّ ٣ ٫وغ ر٬١ ٚم.
انًادج =6
حُط٬م حُٔوظَٕ رؼيى ُلظخ أ ٝاٗخٍس أً ٝظخرش ٣ ٫وغ اٝ ٫حكيح.
انًادج =7
حُط٬م حُٔؼِن ػِ ٠كؼَ ٗ٢ء أ ٝطًَ٣ ٫ ٚوغ.
انًادج =8
اًح ِ١ذ حُِٝؿخٕ أ ٝأكئٛخ ٖٓ حُٔلٌٔش كَ ِٗحع رٜٔ٘٤خ ٣وخف ٓ٘ ٚحُ٘وخمٝ ،ؿذ
ػِٜ٤خ إٔ طو ّٞرٌَ حُٔلخ٫ٝص ٬ٛ٩ف ًحص حُز١ ٖ٤زوخ ٧كٌخّ حُٔخىس 82أػ.ٙ٬
- 31 -
انًادج =9
٣و ّٞحُلٌٔخٕ أ ٖٓ ٝك ٢كٌٜٔٔخ رخٓظوٜخء أٓزخد حُو٬ف ر ٖ٤حُِٝؿٝ ٖ٤رزٌٍ ؿٜئٛخ
ٜٗ٩خء حُِ٘حع.
اًح ط َٛٞحُلٌٔخٕ اُ ٠ح٬ٛ٩ف ر ٖ٤حُِٝؿ ،ٖ٤كٍَح ٓ ٚٗٞٔ٠ك ٢طوَ ٖٓ َ٣ػ٬ع
ٗٔن ٞ٣هؼٜخ حُلٌٔخٕ ٝحُِٝؿخٕ َ٣ٝكؼخٜٗخ اُ ٠حُٔلٌٔش حُظ ٢طِْٔ ٌَُ ٝحكي ٖٓ حُِٝؿٖ٤
ٗٔوش ٓ٘ٝ ،ٚطللع حُؼخُؼش رخُِٔق ٣ٝظْ حٜٗ٩خى ػًُِ ٠ي ٖٓ َ١ف حُٔلٌٔش.
انًادج =:
اًح حهظِق حُلٌٔخٕ ك ٕٞٔ٠ٓ ٢حُظوَ َ٣أ ٝك ٢طلي٣ي حُٔٔئ٤ُٝش ،أ٣ ُْ ٝويٓخ ٙهٍ٬
ح٧ؿَ حُٔليى ُٜٔخ ،أٌٖٓ ُِٔلٌٔش إٔ طـَ ١رلؼخ اٟخك٤خ رخُِ٤ٓٞش حُظ ٢طَحٛخ ٓ٬ثٔش.
انًادج ;=
ك ٢كخُش طؼٌٍ ح٬ٛ٩ف ٝحٓظَٔحٍ حُ٘وخم ،طؼزض حُٔلٌٔش ًُي كٓ ٢لٝ ،َ٠طلٌْ
رخُظطِ٤ن ٝرخُٔٔظلوخص ١زوخ ُِٔٞحى 85ٝ 84ٝ 83أػَٓ ،ٙ٬حػ٤ش ٓٔئ٤ُٝش ًَ ٖٓ حُِٝؿٖ٤
ػٖ ٓزذ حُلَحم ك ٢طويٓ َ٣خ ٌٖٔ٣إٔ طلٌْ ر ٚػِ ٠حُٔٔئُ ٍٝلخثيس حُِٝؽ ح٥هَ.
٣ل َٜك ٢ىػ ٟٞحُ٘وخم ك ٢أؿَ ٣ ٫ظـخٓ ُٝظش أٗ ٖٓ َٜطخٍ٣ن طوي ْ٣حُطِذ.
انًادج <=
ُِِٝؿش ِ١ذ حُظطِ٤ن ر٘خء ػِ ٠أكي حٓ٧زخد ح٥ط٤ش:
- 1اه ٍ٬حُِٝؽ رَ٘ ١َٝٗ ٖٓ ١ػوي حُِٝحؽ؛
– 2حٍَُ٠؛
- 3ػيّ حٗ٩لخم؛
- 4حُـ٤زش؛
- 5حُؼ٤ذ؛
- 6ح٬٣٩ء ٝحُٜـَ.
- 32 -
انفشع األٔل> اإلخالل تششط ف ٙعمذ انضٔاد أٔ انضشس
انًادج ==
٣ؼظزَ ًَ اه ٍ٬رَ٘ ١ك ٢ػوي حُِٝحؽ ٍَٟح ٓزٍَح ُطِذ حُظطِ٤ن.
٣ؼظزَ ٍَٟح ٓزٍَح ُطِذ حُظطِ٤ن ًَ ،طَٜف ٖٓ حُِٝؽ أِٞٓ ٝى ٓ٘ ٖ٤أٓ ٝوَ
رخ٧ه٬م حُلٔ٤يس ِ٣لن رخُِٝؿش آخءس ٓخى٣ش أٓ ٝؼ٘٣ٞش طـؼِٜخ ؿ َ٤هخىٍس ػِ ٠حٓ٫ظَٔحٍ
ك ٢حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش.
انًادج 022
طؼزض ٝهخثغ حُ ٍَ٠رٌَ ٓٝخثَ ح٩ػزخص رٔخ كٜ٤خ ٜٗخىس حُٜ٘ٞى ،حٌُ ٖ٣طٔظٔغ اُْٜ٤
حُٔلٌٔش ك ٢ؿَكش حٍُٔ٘ٞس.
اًح ُْ طؼزض حُِٝؿش حُٝ ،ٍَ٠أَٛص ػِِ١ ٠ذ حُظطِ٤نٌٜ٘ٔ٣ ،خ حُِـٞء أُٓ ٠طَس
حُ٘وخم.
انًادج 020
ك ٢كخُش حُلٌْ رخُظطِ٤ن ُُِِٔ ،ٍَ٠لٌٔش إٔ طليى كٗ ٢لْ حُلٌْ ٓزِؾ حُظؼٞ٣ٞ
حُٔٔظلن ػٖ حُ.ٍَ٠
انفشع انخاَ >ٙعذو اإلَفاق
انًادج 026
ُِِٝؿش ِ١ذ حُظطِ٤ن رٔزذ اه ٍ٬حُِٝؽ رخُ٘لوش حُلخُش حُٞحؿزش ػِٝ ،ٚ٤كن حُلخ٫ص
ٝح٧كٌخّ ح٥ط٤ش:
- 1اًح ًخٕ ُِِٝؽ ٓخٍ ٌٖٔ٣أهٌ حُ٘لوش ٓ٘ ،ٚهٍَص حُٔلٌٔش ٣َ١وش ط٘لٗ ٌ٤لوش حُِٝؿش
ػِ ٫ٝ ٚ٤طٔظـ٤ذ ُطِذ حُظطِ٤ن؛
- 2ك ٢ك خُش ػزٞص حُؼـِ ،طليى حُٔلٌٔش كٔذ حُظَٝف ،أؿُِِٝ ٬ؽ ٣ ٫ظؼي ٟػ٬ػٖ٤
ٓٞ٣خ ُ٘٤لن هٝ ُٚ٬اِ١ ٫وض ػِ ،ٚ٤ا ٫ك ٢كخُش ظَف هخ َٛأ ٝحٓظؼ٘خث٢؛
- 3ططِن حُٔلٌٔش حُِٝؿش كخ ،٫اًح حٓظ٘غ حُِٝؽ ػٖ حٗ٩لخم ٣ ُْٝؼزض حُؼـِ.
انًادج 027
ططزن ح٧كٌخّ ٗلٜٔخ ػِ ٠حُِٝؽ حُـخثذ كٌٓ ٢خٕ ٓؼِ ّٞرؼي ط ِٚٛٞرٔوخٍ حُيػ.ٟٞ
- 33 -
اًح ًخٕ ٓلَ ؿ٤زش حُِٝؽ ٓـ ،٫ٜٞطؤًيص حُٔلٌٔش رٔٔخػيس حُ٘٤خرش حُؼخٓش ٖٓ ًُي،
ٛ ٖٓٝلش ىػ ٟٞحُِٝؿش ،ػْ طزض ك ٢حُيػ ٟٞػِٟٞ ٠ء ٗظ٤ـش حُزلغ ٔٓٝظ٘يحص حُِٔق.
انفشع انخانج> انغٛثح
انًادج 028
اًح ؿخد حُِٝؽ ػٖ ُٝؿظٓ ٚيس طِ٣ي ػٖ ٓ٘ش ،أٌٖٓ ُِِٝؿش ِ١ذ حُظطِ٤ن.
طظؤًي حُٔلٌٔش ٖٓ ٌٙٛحُـ٤زش ٓٝيطٜخ ٌٓٝخٜٗخ رٌَ حُٓٞخثَ.
طزِؾ حُٔلٌٔش حُِٝؽ حُٔؼَٝف حُؼ٘ٞحٕ ٓوخٍ حُيػُِ ٟٞـٞحد ػ٘ٓ ،ٚغ اٗؼخٍ ٙرؤٗ ٚك٢
كخُش ػزٞص حُـ٤زشٓ ،ظلٌْ حُٔلٌٔش رخُظطِ٤ن اًح ُْ ٣ل٪ُ َ٠هخٓش ٓغ ُٝؿظ ٚأ٘٣ ُْ ٝوِٜخ اُ.ٚ٤
انًادج 029
اًح ًخٕ حُـخثذ ٓـ ٍٜٞحُؼ٘ٞحٕ ،حطوٌص حُٔلٌٔش رٔٔخػيس حُ٘٤خرش حُؼخٓشٓ ،خ طَحٖٓ ٙ
اؿَحءحص طٔخػي ػِ ٠طزِ٤ؾ ىػ ٟٞحُِٝؿش اُ ،ٚ٤رٔخ كًُ ٢ي طؼ ٖ٤٤ه ْ٤ػ٘ ،ٚكبٕ ُْ ٣لَ٠
ِ١وظٜخ ػِ.ٚ٤
انًادج 02:
اًح كٌْ ػِ ٠حُِٝؽ حُٔٔـ ٕٞرؤًؼَ ٖٓ ػ٬ع ٓ٘ٞحص ٓـ٘خ أ ٝكزٔخ ،ؿخُ ُِِٝؿش إٔ
ططِذ حُظطِ٤ن رؼي َٓ٘ٓ ٍٝش ٖٓ حػظوخُٝ ،ٚك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ ٌٜ٘ٔ٣خ إٔ ططِذ حُظطِ٤ن رؼي
ٓ٘ظ ٖٓ ٖ٤حػظوخُ.ٚ
انفشع انشاتع> انعٛة
انًادج ;02
طؼظزَ ػٞ٤رخ ٓئػَس ػِ ٠حٓظوَحٍ حُل٤خس حُِٝؿ٤ش ٝطوِ١ ٍٞذ اٜٗخثٜخ:
- 1حُؼٞ٤د حُٔخٗؼش ٖٓ حُٔؼخَٗس حُِٝؿ٤ش؛
- 2حَٓ٧ح ٝحُوطَ٤س ػِ ٠ك٤خس حُِٝؽ ح٥هَ أ ٝػِٛ ٠لظ ،ٚحُظَ٣ ٫ ٢ؿ ٠حُ٘لخء
ٜٓ٘خ ىحهَ ٓ٘ش.
انًادج <02
٘٣ظَُ ١وزِ١ ٍٞذ أكي حُِٝؿ ٖ٤اٜٗخء ػ٬هش حُِٝؿ٤ش ُِؼ٤ذ:
- 1أ ٌٕٞ٣ ٫حُطخُذ ػخُٔخ رخُؼ٤ذ ك ٖ٤حُؼوي؛
- 2أٜ٣ ٫يٍ ٖٓ حُطخُذ ٓخ ٣يٍ ػِ ٠حَُ ٠ٟرخُؼ٤ذ رؼي حُؼِْ رظؼٌٍ حُ٘لخء.
- 34 -
انًادج =02
ٛ ٫يحم ك ٢كخُش حُظطِ٤ن ُِؼ٤ذ ػٖ ٣َ١ن حُو٠خء هزَ حُز٘خء ٣ٝلن ُِِٝؽ رؼي حُز٘خء
إٔ َ٣ؿغ رويٍ حُٜيحم ػِ ٖٓ ٠ؿٍَ ر ،ٚأً ٝظْ ػ٘ ٚحُؼ٤ذ هٜيح.
انًادج 002
اًح ػِْ حُِٝؽ رخُؼ٤ذ هزَ حُؼويِ١ٝ ،ن هزَ حُز٘خءٜٗ ُِٚٓ ،ق حُٜيحم.
انًادج 000
ٔ٣ظؼخٕ رؤ َٛحُوزَس ٖٓ ح٧هٜخث ٖ٤٤كٓ ٢ؼَكش حُؼ٤ذ أ ٝحَُٔ.ٝ
انًادج 008
ُِِٝ ٌٖٔ٣ؿ ٖ٤إٔ ٣ظلوخ ػِٓ ٠زيا اٜٗخء حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش ى ،١َٝٗ ٕٝأ ٝرَ٘٫ ١ٝ
طظ٘خكٓ ٠غ أكٌخّ ٌٙٛحُٔيٗٝش ٫ٝ ،ط َ٠رٜٔخُق ح١٧لخٍ.
- 35 -
ػ٘ي ٝهٞع ٌٛح ح٫طلخم٣ ،ويّ حُطَكخٕ أ ٝأكئٛخ ِ١ذ حُظطِ٤ن ُِٔلٌٔش َٓكوخ رًٕ٪ُ ٚ
رظٞػ٤و.ٚ
طلخ ٍٝحُٔلٌٔش ح٬ٛ٩ف رٜٔ٘٤خ ٓخ أٌٖٓ ،كبًح طؼٌٍ ح٬ٛ٩ف ،أًٗض رخٜٗ٩خى ػِ٠
حُط٬م ٝطٞػ٤و.ٚ
انًادج 009
ُِِٝؿ ٖ٤إٔ ٣ظَح٤ٟخ ػِ ٠حُط٬م رخُوِغ ١زوخ ٧كٌخّ حُٔخىس 114أػ.ٙ٬
انًادج 00:
طوخُغ حَُحٗيس ػٖ ٗلٜٔخٝ ،حُظ ٢ى ٖٓ ٕٝحَُٗي حُوخٗ ٢ٗٞاًح هُٞؼض ٝهغ حُط٬م٫ٝ ،
طِِّ رزٌٍ حُوِغ ا ٫رٔٞحكوش حُ٘خثذ حَُ٘ػ.٢
انًادج ;00
ُِِٝؿش حٓظَؿخع ٓخ هخُؼض ر ،ٚاًح أػزظض إٔ هِؼٜخ ًخٕ ٗظ٤ـش اًَح ٙأ ٝاَٟحٍ حُِٝؽ
رٜخ٘٣ٝ ،لٌ حُط٬م ك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ.
انًادج <00
ًَ ٓخ ٛق حُ٫ظِحّ رَٗ ٚػخِٛ ،ق إٔ ٌٕٞ٣ري ٫ك ٢حُوِغ ،ى ٕٝطؼٔق ٓ ٫ٝـخ٫س.
انًادج =00
٣ ٫ـ ُٞحُوِغ ر٘٢ء طؼِن ر ٚكن ح١٧لخٍ أ ٝر٘لوظ ْٜاًح ًخٗض حٓ ّ٧ؼَٔس.
اًح أػَٔص ح ّ٧حُٔوظِؼش ر٘لوش أ١لخُٜخٝ ،ؿزض حُ٘لوش ػِ ٠أر ،ْٜ٤ىٔٓ ٕٝخّ رلو ٚك٢
حَُؿٞع ػِٜ٤خ.
انًادج 062
اًح حطلن حُِٝؿخٕ ػِٓ ٠زيا حُوِغٝ ،حهظِلخ ك ٢حُٔوخرٍَ ،كغ ح َٓ٧اُ ٠حُٔلٌٔش ُٔلخُٝش
حُِٜق رٜٔ٘٤خٝ ،اًح طؼٌٍ حُِٜق ،كٌٔض حُٔلٌٔش ر٘لخً حُوِغ رؼي طويٓ َ٣وخرَِٓ ،ٚحػ٤ش ك٢
ًُي ٓزِؾ حُٜيحمٝ ،كظَس حُِٝحؽٝ ،أٓزخد ِ١ذ حُوِغٝ ،حُلخُش حُٔخى٣ش ُِِٝؿش.
اًح أَٛص حُِٝؿش ػِِ١ ٠ذ حُوِغٔ٣ ُْٝ ،ظـذ ُٜخ حُِٝؽٌٜ٘ٔ٣ ،خ حُِـٞء اُ٠
ٓٔطَس حُ٘وخم.
- 36 -
انمغى انغادط> إَٔاع انطالق ٔانتطهٛك
انًادج 060
ك ٢كخُش ػَ ٝحُِ٘حع ر ٖ٤حُِٝؿ ٖ٤ػِ ٠حُو٠خءٝ ،طؼٌٍ حُٔٔخً٘ش رٜٔ٘٤خُِٔ ،لٌٔش إٔ
طظوٌ حُظيحر َ٤حُٔئهظش حُظ ٢طَحٛخ ٓ٘خٓزش رخُ٘ٔزش ُِِٝؿش ٝح١٧لخٍ طِوخث٤خ أ ٝر٘خء ػِِ١ ٠ذ،
ًُٝي ك ٢حٗظظخٍ ٛي ٍٝحُلٌْ ك ٢حُٟٔٞٞع ،رٔخ كٜ٤خ حهظ٤خٍ حٌُٖٔ ٓغ أكي أهخٍرٜخ ،أٝ
أهخٍد حُِٝؽٝ ،ط٘لٌ طِي حُظيحر َ٤كٍٞح ػِ ٠ح َٛ٧ػٖ ٣َ١ن حُ٘٤خرش حُؼخٓش.
انًادج 066
ًَ ٬١م ه٠ض ر ٚحُٔلٌٔش ك ٜٞرخثٖ ،ا ٫ك ٢كخُظ ٢حُظطِ٤ن ُ٬٣٪ء ٝػيّ حٗ٩لخم.
انًادج 067
ًَ ٬١م أٝهؼ ٚحُِٝؽ كٍ ٜٞؿؼ ،٢ا ٫حٌَُٔٔ ُِؼ٬ع ٝحُط٬م هزَ حُز٘خء ٝحُط٬م
رخ٫طلخم ٝحُوِغ ٝحُِٔٔي.
انًادج 068
ُِِٝؽ إٔ َ٣حؿغ ُٝؿظ ٚأػ٘خء حُؼيس.
اًح ٍؿذ حُِٝؽ ك ٢اٍؿخع ُٝؿظ ٚحُٔطِوش ٬١هخ ٍؿؼ٤خ أٜٗي ػًُِ ٠ي ػيُ،ٖ٤
٣ٝوٓٞخٕ ربهزخٍ حُوخ ٢ٟكٍٞح.
٣ـذ ػِ ٠حُوخ ٢ٟهزَ حُوطخد ػِٝ ٠ػ٤وش حَُؿؼش ،حٓظيػخء حُِٝؿش ٩هزخٍٛخ رٌُي،
كبًح حٓظ٘ؼض ٍٝك٠ض حَُؿٞعٌٜ٘ٔ٣ ،خ حُِـٞء أُٓ ٠طَس حُ٘وخم حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك٢
حُٔخىس 94أػ.ٙ٬
انًادج 069
طز ٖ٤حَُٔأس رخٗو٠خء ػيس حُط٬م حَُؿؼ.٢
انًادج 06:
حُط٬م حُزخثٖ ى ٕٝحُؼ٬ع َ٣ِ٣حُِٝؿ٤ش كخ٘ٔ٣ ٫ٝ ،٫غ ٖٓ طـي٣ي ػوي حُِٝحؽ.
- 37 -
انًادج ;06
حُط٬م حٌَُٔٔ ُِؼ٬ع َ٣ِ٣حُِٝؿ٤ش كخ٘ٔ٣ٝ ،٫غ ٖٓ طـي٣ي حُؼوي ٓغ حُٔطِوش ا ٫رؼي
حٗو٠خء ػيطٜخ ٖٓ ُٝؽ آهَ ر٘ ٠رٜخ كؼ ٬ر٘خء َٗػ٤خ.
انًادج <06
حُٔوٍَحص حُو٠خث٤ش حُٜخىٍس رخُظطِ٤ن أ ٝرخُوِغ أ ٝرخُلٔن ١زوخ ٧كٌخّ ٌٛح حٌُظخد،
طٌ ٕٞؿ َ٤هخرِش ١ ١٧ؼٖ ك ٢ؿِثٜخ حُوخ ٢ٟربٜٗخء حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش.
ح٧كٌخّ حُٜخىٍس ػٖ حُٔلخًْ ح٧ؿ٘ز٤ش رخُط٬م أ ٝرخُظطِ٤ن أ ٝرخُوِغ أ ٝرخُلٔن ،طٌٕٞ
هخرِ ش ُِظ٘ل ٌ٤اًح ٛيٍص ػٖ ٓلٌٔش ٓوظٜش ٝأٓٔض ػِ ٠أٓزخد ٫طظ٘خكٓ ٠غ حُظ ٢هٍَطٜخ
ٌٙٛحُٔيٗٝشٜٗ٩ ،خء حُؼ٬هش حُِٝؿ٤شًٌٝ ،ح حُؼوٞى حُٔزَٓش رخُوخٍؽ أٓخّ حُ٠زخٝ ١حُٔٞظلٖ٤
حُؼٔ ٖ٤٤ٓٞحُٔوظ ،ٖ٤ٜرؼي حٓظ٤لخء ح٩ؿَحءحص حُوخٗ٤ٗٞش رخُظٌ َ٤٣رخُ٤ٜـش حُظ٘ل٣ٌ٤ش١ ،زوخ
٧كٌخّ حُٔٞحى ٖٓ 432ٝ 431ٝ 438هخٗ ٕٞحُٔٔطَس حُٔيٗ٤ش.
انًادج =06
طزظية حُؼيس ٖٓ طخٍ٣ن حُط٬م أ ٝحُظطِ٤ن أ ٝحُلٔن أ ٝحُٞكخس.
انًادج 072
٫طِِّ حُؼيس هزَ حُز٘خء ٝحُوِٞس حُٜل٤لش اُِٞ ٫كخس.
انًادج 070
طؼظي حُٔطِوش ٝحُٔظٞك ٠ػٜ٘خ ُٝؿٜخ ك ٍِ٘ٓ ٢حُِٝؿ٤ش ،أ ٝك ٍِ٘ٓ ٢آهَ ٣وُٜ ٜٚخ.
انفشع األٔل> عذج انٕفاج
انًادج 076
ػيس حُٔظٞك ٠ػٜ٘خ ؿ َ٤حُلخَٓ أٍرؼش أٗٝ َٜػَ٘س أ٣خّ ًخِٓش.
انفشع انخاَ >ٙعذج انحايم
انًادج 077
ط٘ظ ٢ٜػيس حُلخَٓ رٟٞغ كِٜٔخ أٓ ٝو.ٚ١ٞ
- 38 -
انًادج 078
ك ٢كخُش حىػخء حُٔؼظيس حَُ٣زش ك ٢حُلَٔٝ ،ك ٍٜٞحُٔ٘خُػش كًُ ٢يَ٣ ،كغ ح َٓ٧اُ٠
حُٔلٌٔش حُظ ٢طٔظؼ ٖ٤رٌ ١ٝح٫هظٜخ ٖٓ ٙحُوزَحء ُِظؤًي ٖٓ ٝؿٞى حُلَٔ ٝكظَس ٗ٘ٞثٚ
ُظوٍَ حٓظَٔحٍ حُؼيس أ ٝحٗظٜخءٛخ.
انًادج 079
أه ٠ٜأٓي حُلَٔ ٓ٘ش ٖٓ طخٍ٣ن حُط٬م أ ٝحُٞكخس.
انًادج 07:
طؼظي ؿ َ٤حُلخَٓ رٔخ :٢ِ٣
- 1ػ٬ػش أٜ١خٍ ًخِٓش ٌُٝحص حُلٞ٤؛
- 2ػ٬ػش أٗ ُْ ُٖٔ َٜطل ٞأ ،٬ٛأ ٝحُظ٣ ٢جٔض ٖٓ حُٔل ٞ٤كبٕ كخٟض هزَ
حٗو٠خثٜخ حٓظؤٗلض حُؼيس رؼ٬ػش أٜ١خٍ؛
- 3طظَرٓ ٚظؤهَس حُل ٞ٤أ ٝحُظ ُْ ٢طٔ ٖٓ ِٙ٤ؿ ،َٙ٤طٔؼش أٗ َٜػْ طؼظي رؼ٬ػش
أٜ١خٍ.
انًادج ;07
اًح طٞكُٝ ٢ؽ حُٔطِوش ٬١هخ ٍؿؼ٤خ ٢ٛٝك ٢حُؼيس ،حٗظوِض ٖٓ ػيس حُط٬م اُ ٠ػيس
حُٞكخس.
انًادج <07
٣ـذ حٜٗ٩خى رخُط٬م ُي ٟػيُ٘ٓ ٖ٤ظٜزٜٗ٪ُ ٖ٤خى ،رؼي إً حُٔلٌٔش رٝ ،ٚح٩ى٫ء
رٔٔظ٘ي حُِٝؿ٤ش.
انًادج =07
٣ـذ حُ٘ ٚك ٍْٓ ٢حُط٬م ػِٓ ٠خ :٢ِ٣
- 1طخٍ٣ن ح ًٕ٩رخُط٬م ٍٝهٔٚ؛
٣ٞٛ - 2ش ًَ ٖٓ حُٔظلخٍهٓٝ ٖ٤لَ ٌٓ٘خٔٛخٝ ،رطخهش طؼَ٣لٜٔخ ،أٓ ٝخ ٣وٓ ّٞوخٜٓخ؛
- 39 -
- 3حٗ٩خٍس اُ ٠طخٍ٣ن ػوي حُِٝحؽٝ ،ػيىٛٝ ،ٙل٤لظ ،ٚرخُٔـَ حُٔ٘خٍ اُ ٚ٤ك ٢حُٔخىس
68أػٙ٬؛
ٞٗ - 4ع حُطِوش ٝحُؼيى حٌُ ١رِـض اُ.ٚ٤
انًادج 082
ٝػ٤وش حُط٬م كن ُِِٝؿش٣ ،ـذ إٔ طلُٛٞخ ه ٍ٬هٔٔش ػَ٘ ٓٞ٣خ حُٔٞحُ٤ش ُظخٍ٣ن
حٜٗ٩خى ػِ ٠حُط٬مُِِٝٝ ،ؽ حُلن ك ٢ك٤خُس ٗظٜ٘ٓ َ٤خ.
انًادج 080
طٞؿ ٚحُٔلٌٔش ِٓوٝ ٚػ٤وش حُط٬م ،أ ٝحَُؿؼش ،أ ٝحُلٌْ رخُظطِ٤ن ،أ ٝرلٔن ػوي
ح ُِٝحؽ ،أ ٝرزط ،ٚٗ٬اُٟ ٠خر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش ُٔلَ ٫ٝىس حُِٝؿَٓ ،ٖ٤كوخ رٜ٘خىس حُظِْٔ٤
ىحهَ هٔٔش ػَ٘ ٓٞ٣خ ٖٓ طخٍ٣ن حٜٗ٩خى ر ،ٚأٛ ٖٓ ٝي ٍٝحُلٌْ رخُظطِ٤ن أ ٝحُلٔن أٝ
حُزط.ٕ٬
٣ـذ ػِٟ ٠خر ٢حُلخُش حُٔيٗ٤ش ط ٖ٤ٔ٠ر٤خٗخص حُِٔو ٚرٜخٖٓ ٍْٓ ٫ٝىس حُِٝؿ.ٖ٤
اًح ُْ ُِِٝ ٌٖ٣ؿ ٖ٤أ ٝأكئٛخ ٓلَ ٫ٝىس رخُٔـَد ،كٞ٤ؿ ٚحُِٔو ٚاُ َ٤ًٝ ٠حُِٔي
ُي ٟحُٔلٌٔش ح٫رظيحث٤ش رخَُرخ.١
طليى حُٔؼِٓٞخص حُٞحؿذ طٜ٘٤ٔ٠خ ك ٢حُِٔو ٚحُٔ٘خٍ اُ ٚ٤ك ٢حُلوَس ح ٠ُٝ٧أػ،ٙ٬
روَحٍ ٖٓ َ٣ُٝحُؼيٍ.9
- 48 -
انكتاب انخانج> انٕالدج َٔتائجٓا
انًادج 086
طظلون حُز٘ٞس رظَ٘ٔ حُُٞي ٖٓ أرَٗ ٢ٛٝ ،ٚ٣ٞػ٤ش ٝؿَٗ َ٤ػ٤ش.
انًادج 087
طؼظزَ حُز٘ٞس رخُ٘ٔزش ُ٨د ٝحَٗ ّ٧ػ٤ش اُ ٠إٔ ٣ؼزض حُؼٌْ.
انًادج 088
طٌ ٕٞحُز٘ٞس َٗػ٤ش رخُ٘ٔزش ُ٨د ك ٢كخ٫ص ه٤خّ ٓزذ ٖٓ أٓزخد حُ٘ٔذ ٝط٘ظؾ ػٜ٘خ
ؿٔ٤غ ح٥ػخٍ حُٔظَطزش ػِ ٠حُ٘ٔذ َٗػخ.
انًادج 089
ٓظ ٠ػزظض ر٘ٞس ُٝي ٓـ ٍٜٞحُ٘ٔذ رخٓ٫ظِلخم أ ٝرلٌْ حُوخ ،٢ٟأٛزق حُُٞي َٗػ٤خ،
٣ظزغ أرخ ٙكٔٗ ٢زٝ ٚى٣ٝ ،ٚ٘٣ظٞحٍػخٕ ٘٣ٝظؾ ػ٘ٞٓ ٚحٗغ حُِٝحؽ٣ٝ ،ظَطذ ػِ ٚ٤كوٞم ٝٝحؿزخص
ح٧رٞس ٝحُز٘ٞس.
انًادج 08:
طٔظ ١ٞحُز٘ٞس ُ ّ٨ك ٢ح٥ػخٍ حُظ ٢طظَطذ ػِٜ٤خ ٓٞحء ًخٗض ٗخطـش ػٖ ػ٬هش َٗػ٤ش أٝ
ؿَٗ َ٤ػ٤ش.
انًادج ;08
طؼزض حُز٘ٞس رخُ٘ٔزش ُ ّ٨ػٖ ٣َ١ن:
ٝ -حهؼش حُ٫ٞىس؛
-اهَحٍ ح١ ّ٧زوخ ُ٘لْ حَُ٘ ١ٝحُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىس 168رؼيٙ؛
ٛ -ي ٍٝكٌْ ه٠خث ٢رٜخ.
طؼظزَ ر٘ٞس حٓٞٓ٧ش َٗػ٤ش ك ٢كخُش حُِٝؿ٤ش ٝحُ٘زٜش ٝح٫ؿظٜخد.
انًادج <08
٣ ٫ظَطذ ػِ ٠حُز٘ٞس ؿ َ٤حَُ٘ػ٤ش رخُ٘ٔزش ُ٨د أ ١أػَ ٖٓ آػخٍ حُز٘ٞس حَُ٘ػ٤ش.
- 41 -
انًادج =08
٣ؼظزَ حُظز٘ ٢رخ٘٣ ٫ٝ ،٬١ظؾ ػ٘ ٚأ ١أػَ ٖٓ آػخٍ حُز٘ٞس حَُ٘ػ٤ش.
طز٘ ٢حُـِحء أ ٝحُظُِِ٘٘ٓ َ٣ش حُُٞي ٣ ٫ؼزض ر ٚحُ٘ٔذ ٝطـَ ١ػِ ٚ٤أكٌخّ حُ٤ٛٞش.
انًادج 092
حُ٘ٔذ ُلٔش َٗػ٤ش ر ٖ٤ح٧د ُٝٝي ٙط٘ظوَ ٖٓ حُِٔق اُ ٠حُوِق.
انًادج 090
٣ؼزض حُ٘ٔذ رخُظٖ ٘٣ ٫ٝظل ٢ا ٫رلٌْ ه٠خث.٢
انًادج 096
أٓزخد ُلٞم حُ٘ٔذ:
- 1حُلَحٕ؛
- 2ح٩هَحٍ؛
- 3حُ٘زٜش.
انًادج 097
٣ؼزض حُلَحٕ رٔخ طؼزض ر ٚحُِٝؿ٤ش.
٣ؼظزَ حُلَحٕ رَ٘ ٚ١ٝكـش هخ١ؼش ػِ ٠ػزٞص حُ٘ٔذ ٌٖٔ٣ ٫ ،حُطؼٖ ك ٚ٤آٖ ٫
حُِٝؽ ػٖ ٣َ١ن حُِؼخٕ ،أ ٝرٞحٓطش هزَس طل٤ي حُوطغ ،رَ٘:ٖ٤١
-اى٫ء حُِٝؽ حُٔؼ٘ ٢ري٫ثَ ه٣ٞش ػِ ٠حىػخثٚ؛
ٛ -ي ٍٝأَٓ ه٠خث ٢ر ٌٜٙحُوزَس.
انًادج 098
٣ؼزض ٗٔذ حُُٞي رلَحٕ حُِٝؿ٤ش:
- 1اًح ُٝي ُٔظش أٗ ٖٓ َٜطخٍ٣ن حُؼوي ٝأٌٖٓ ح٫طٜخٍٞٓ ،حء أًخٕ حُؼوي ٛل٤لخ أّ
كخٓيح؛
- 2اًح ُٝي ه٘ٓ ٍ٬ش ٖٓ طخٍ٣ن حُلَحم.
- 42 -
انًادج 099
اًح ٗظؾ ػٖ ح٫طٜخٍ ر٘زٜش كَٔ ُٝٝيص حَُٔأس ٓخ ر ٖ٤أهَ ٓيس حُلَٔ ٝأًؼَٛخ ،ػزض
ٗٔذ حُُٞي ٖٓ حُٔظ.َٜ
٣ؼزض حُ٘ٔذ حُ٘خطؾ ػٖ حُ٘زٜش رـٔ٤غ حُٓٞخثَ حُٔوٍَس َٗػخ.
انًادج 09:
اًح طٔض حُوطٞرشٝ ،ك َٜح٣٩ـخد ٝحُوزٝ ٍٞكخُض ظَٝف هخَٛس ى ٕٝطٞػ٤ن ػوي
حُِٝحؽ ٝظ َٜكَٔ رخُٔوطٞرشٔ٘٣ ،ذ ُِوخ١ذ ُِ٘زٜش اًح طٞحكَص حَُ٘ ١ٝحُظخُ٤ش:
أ ) اًح حٗظَٜص حُوطزش ر ٖ٤أَٓطٜٔ٤خٝٝ ،حكن ٢ُٝحُِٝؿش ػِٜ٤خ ػ٘ي ح٫هظ٠خء؛
د ) اًح طز ٖ٤إٔ حُٔوطٞرش كِٔض أػ٘خء حُوطزش؛
ؽ ) اًح أهَ حُوط٤زخٕ إٔ حُلَٔ ٜٓ٘ٔخ.
طظْ ٓؼخ٘٣ش ٌٙٛحَُ٘ ١ٝرٔوٍَ ه٠خث ٢ؿ َ٤هخرَ ُِطؼٖ.
اًح أٌَٗ حُوخ١ذ إٔ ًُ ٌٕٞ٣ي حُلَٔ ٓ٘ ،ٚأٌٖٓ حُِـٞء اُ ٠ؿٔ٤غ حُٓٞخثَ حَُ٘ػ٤ش
ك ٢اػزخص حُ٘ٔذ.
انًادج ;09
ٓظ ٠ػزض حُ٘ٔذ ُٞٝكُٝ ٢حؽ كخٓي أ ٝر٘زٜش أ ٝرخٓ٫ظِلخم ،طظَطذ ػِ ٚ٤ؿٔ٤غ ٗظخثؾ
حُوَحرش .ك٘ٔ٤غ حُِٝحؽ رخُٜٔخَٛس أ ٝحَُٟخعٝ ،طٔظلن رٗ ٚلوش حُوَحرش ٝحٍ٩ع.
انًادج <09
٣ؼزض حُ٘ٔذ رخُلَحٕ أ ٝربهَحٍ ح٧د ،أ ٝرٜ٘خىس ػيُ ،ٖ٤أ ٝرز٘٤ش حُٔٔخعٝ ،رٌَ
حُٓٞخثَ ح٧هَ ٟحُٔوٍَس َٗػخ رٔخ كًُ ٢ي حُوزَس حُو٠خث٤ش.
انًادج =09
٘٣ ٫ظلٔٗ ٢ذ حُُٞي ػٖ حُِٝؽ أ ٝكَٔ حُِٝؿش ٓ٘ ٚا ٫رلٌْ ه٠خث١ ،٢زوخ ُِٔخىس 153
أػ.ٙ٬
انًادج 0:2
٣ؼزض حُ٘ٔذ ربهَحٍ ح٧د رز٘ٞس حُٔوَ ر ُٞٝ ٚك َٝٓ ٢حُٔٞصٝ ،كن حَُ٘ ١ٝح٥ط٤ش:
- 1إٔ ٌٕٞ٣ح٧د حُٔوَ ػخه٬؛
- 2أ ٌٕٞ٣ ٫حُُٞي حُٔوَ رٓ ٚؼِ ّٞحُ٘ٔذ؛
- 3إٔ ٌٌ٣ ٫د حُٔٔظِلن – رٌَٔ حُلخء -ػوَ أ ٝػخىس؛
- 43 -
- 4إٔ ٞ٣حكن حُٔٔظِلن – رلظق حُلخء -اًح ًخٕ ٍحٗيح ك ٖ٤حٓ٫ظِلخمٝ .اًح حٓظِلن
هزَ إٔ ٣زِؾ ٖٓ حَُٗي ،كِ ٚحُلن ك ٢إٔ َ٣كغ ىػٗ ٟٞل ٢حُ٘ٔذ ػ٘ي رِٞؿ ٖٓ ٚحَُٗي.
اًح ػ ٖ٤حُٔٔظِلن ح ،ّ٧أٌٜٓ٘خ ح٫ػظَح ٝر٘ل ٢حُُٞي ػٜ٘خ ،أ ٝح٩ى٫ء رٔخ ٣ؼزض ػيّ
ٛلش حٓ٫ظِلخم.
ٌَُ ٖٓ ُ ٚحُِٜٔلش ،إٔ ٣طؼٖ كٛ ٢لش طٞكَ َٗ ١ٝحٓ٫ظِلخم حًٌٍُٔٞسٓ ،خىحّ
حُٔٔظِلن ك٤خ.
انًادج 0:0
٣ ٫ؼزض حُ٘ٔذ ربهَحٍ ؿ َ٤ح٧د.
انًادج 0:6
٣ؼزض ح٩هَحٍ ربٜٗخى ٍٓٔ ٢أ ٝرو٣ ٢ي حُٔوَ حٌُ٘٣ ٫ ١ي ك.ٚ٤
انًادج 0:7
حُل٠خٗش كلع حُُٞي ٓٔخ هي ٝ ،َٙ٠٣حُو٤خّ رظَر٤ظٜٓٝ ٚخُل.ٚ
ػِ ٠حُلخ ،ٖٟإٔ ٣و ّٞهيٍ حُٔٔظطخع رٌَ ح٩ؿَحءحص حُُٓ٬ش ُللع حُٔلٕٞ٠
ٓ٬ٓٝظ ٚك ٢ؿٔٔٗٝ ٚلٔٝ ،ٚحُو٤خّ رٜٔخُل ٚك ٢كخُش ؿ٤زش حُ٘خثذ حَُ٘ػٝ ،٢ك ٢كخُش
حٍَُٝ٠س اًح ه٤ق ٤ٟخع ٜٓخُق حُٔل.ٕٞ٠
انًادج 0:8
حُل٠خٗش ٖٓ ٝحؿزخص ح٧رٓ ،ٖ٣ٞخىحٓض ػ٬هش حُِٝؿ٤ش هخثٔش.
انًادج 0:9
اًح ُْ ٞ٣ؿي رٔٓ ٖ٤ظلو ٢حُل٠خٗش ٖٓ ٣وزِٜخ ،أٝ ٝؿي ُْٝطظٞكَ ك ٚ٤حٍَُ٘ ،١ٝكغ ٖٓ
٣ؼ٘ ٚ٤ح َٓ٧أ ٝحُ٘٤خرش حُؼخٓش ح َٓ٧اُ ٠حُٔلٌٔشُ ،ظوٍَ حهظ٤خٍ ٖٓ طَحٛ ٙخُلخ ٖٓ أهخٍد
حُٔل ٕٞ٠أ ٝؿٝ ،َْٛ٤ا ٫حهظخٍص اكي ٟحُٔئٓٔخص حُٔئِٛش ٌُُي.
انًادج 0::
طٔظَٔ حُل٠خٗش اُ ٠رِٞؽ ٖٓ حَُٗي حُوخٗٝ ًٌَُِ ٢ٗٞحٗ٧ؼ ٠ػِ ٠كي ٓٞحء.
- 44 -
رؼي حٗظٜخء حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش٣ ،لن ُِٔل ٕٞ٠حٌُ ١أطْ حُوخٓٔش ػَ٘س ٓ٘ش ،إٔ ٣وظخٍ
ٖٓ ٣ل ٖٓ ٚ٘٠أر ٚ٤أ ٝأٓ.ٚ
ك ٢كخُش ػيّ ٝؿٞىٔٛخ ٌٚ٘ٔ٣ ،حهظ٤خٍ أكي أهخٍر ٚحُٔ٘ ٜٙٞػِ ْٜ٤ك ٢حُٔخىس 171
رؼي٣َٗ ،ٙطش إٔ ٣ ٫ظؼخًٍُ ٝي ٓغ ِٜٓلظٝ ،ٚإٔ ٞ٣حكن ٗخثز ٚحَُ٘ػ.٢
ٝك ٢كخُش ػيّ حُٔٞحكوشَ٣ ،كغ ح َٓ٧اُ ٠حُوخ٤ُ ٢ٟزض ٝكن ِٜٓلش حُوخ.َٛ
انًادج ;0:
أؿَس حُل٠خٗش ٜٓٝخٍ٣لٜخ ،ػِ ٠حٌُِٔق ر٘لوش حُٔل ٢ٛٝ ٕٞ٠ؿ َ٤أؿَس حَُٟخػش
ٝحُ٘لوش.
٫طٔظلن ح ّ٧أؿَس حُل٠خٗش ك ٢كخٍ ه٤خّ حُؼ٬هش حُِٝؿ٤ش ،أ ٝك ٢ػيس ٖٓ ٬١م
ٍؿؼ.٢
انًادج <0:
طؼظزَ طٌخُ٤ق ٌٓ٘ ٠حُٔلٔٓ ٕٞ٠ظوِش ك ٢طويَٛ٣خ ػٖ حُ٘لوش ٝأؿَس حُل٠خٗش
ٝؿَٔٛ٤خ.
٣ـذ ػِ ٠ح٧د إٔ ٤ٜ٣ت ٫ٝ٧ىٓ ٙلٌُ٘ٔ ٬خ ،ْٛأ ٝإٔ ٣ئى ١حُٔزِؾ حٌُ ١طويٍٙ
حُٔلٌٔش ٌَُحثَٓ ،ٚحػ٤ش كًُ ٢ي أكٌخّ حُٔخىس 191رؼي.ٙ
٣ ٫لَؽ حُٔل ٖٓ ٕٞ٠ر٤ض حُِٝؿ٤ش ،ا ٫رؼي ط٘ل ٌ٤ح٧د ُِلٌْ حُوخ ٙرٌٔ٘٠
حُٔل.ٕٞ٠
ػِ ٠حُٔلٌٔش إٔ طليى ك ٢كٌٜٔخ ح٩ؿَحءحص حٌُلِ٤ش رٔ٠خٕ حٓظَٔحٍ ط٘لٌٛ ٌ٤ح حُلٌْ
ٖٓ هزَ ح٧د حُٔلٌ ّٞػِ.ٚ٤
انًادج =0:
ػِ ٠ح٧د أ ٝحُ٘خثذ حَُ٘ػٝ ٢ح ّ٧حُلخٟ٘شٝ ،حؿذ حُؼ٘خ٣ش ر٘ئ ٕٝحُٔل ٕٞ٠ك٢
حُظؤى٣ذ ٝحُظٞؿ ٚ٤حُيٍحٓ٣ ٫ ٌُٚ٘ٝ ،٢ز٤ض ا ٫ػ٘ي كخٟ٘ظ ،ٚا ٫اًح ٍأ ٟحُوخِٜٓ ٢ٟلش
حُٔل ٕٞ٠ك ٢ؿًُ َ٤ي.
ٝػِ ٠حُلخ ٖٟؿ َ٤حَٓ ،ّ٧حهزش حُٔل ٕٞ٠ك ٢حُٔظخرؼش حُ٤ٓٞ٤ش ُٞحؿزخط ٚحُيٍحٓ٤ش.
ٝك ٢كخُش حُو٬ف ر ٖ٤حُ٘خثذ حَُ٘ػٝ ٢حُلخَ٣ ،ٖٟكغ ح َٓ٧اُ ٠حُٔلٌٔش ُِزض ٝكن
ِٜٓلش حُٔل.ٕٞ٠
انًادج 0;2
طؼٞى حُل٠خٗش ُٔٔظلوٜخ اًح حٍطلغ ػ٘ ٚحُؼٌٍ حٌُ٘ٓ ١ؼٜ٘ٓ ٚخ.
- 45 -
ُِٔ ٌٖٔ٣لٌٔش إٔ طؼ٤ي حُ٘ظَ ك ٢حُل٠خٗش اًح ًخٕ ًُي كِٜٓ ٢لش حُٔل.ٕٞ٠
انًادج 0;0
طو ٍٞحُل٠خٗش ُ ،ّ٨ػْ ُ٨د ،ػْ ّ٧ح ،ّ٧كبٕ طؼٌٍ ًُي ،كِِٔلٌٔش إٔ طوٍَ ر٘خء ػِ٠
ٓخ ُيٜ٣خ ٖٓ هَحثٖ ُٜخُق ٍػخ٣ش حُٔل ،ٕٞ٠آ٘خى حُل٠خٗش ٧كي ح٧هخٍد حً٧ؼَ أ٤ِٛشٓ ،غ
ؿؼَ طٞك٫ ٌٖٓ َ٤ثن ُِٔلٝ ٖٓ ٕٞ٠حؿزخص حُ٘لوش.
انًادج 0;6
ُِٔلٌٔش ،حٓ٫ظؼخٗش رٔٔخػيس حؿظٔخػ٤ش ك ٢اٗـخُ طوَ َ٣ػٖ ٌٖٓ حُلخٓٝ ،ٖٟخ ٞ٣كَٙ
ُِٔل ٖٓ ٕٞ٠حُلخؿخص حُ٣ٍَٝ٠ش حُٔخى٣ش ٝحُٔؼ٘٣ٞش.
انًادج 0;7
َٗ ١ٝحُلخ:ٖٟ
- 1حَُٗي حُوخُٗ ٢ٗٞـ َ٤ح٧رٖ٣ٞ؛
- 2حٓ٫ظوخٓش ٝحٓ٧خٗش؛
- 3حُويٍس ػِ ٠طَر٤ش حُٔل٤ٛٝ ٕٞ٠خٗظٍٝ ٚػخ٣ظ ٚى٘٣خ ٛٝلش ٝهِوخ ٝػَِٓ ٠حهزش
طٔيٍٓٚ؛
- 4ػيّ ُٝحؽ ١خُزش حُل٠خٗش ا ٫ك ٢حُلخ٫ص حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىط174 ٖ٤
175ٝرؼي.ٙ
اًح ٝهغ طـ َ٤٤كٟٝ ٢ؼ٤ش حُلخ ٖٟه٤ق ٓ٘ ٚاُلخم حُ ٍَ٠رخُٔلٓ ،ٕٞ٠وطض
ك٠خٗظٝ ٚحٗظوِض اُ.ٚ٤ِ٣ ٖٓ ٠
انًادج 0;8
ُٝحؽ حُلخٟ٘ش ؿ َ٤حٔ٣ ،ّ٧و ٢ك٠خٗظٜخ ا ٫ك ٢حُلخُظ ٖ٤ح٥ط٤ظ:ٖ٤
- 1اًح ًخٕ ُٝؿٜخ هَ٣زخ ٓلَٓخ أٗ ٝخثزخ َٗػ٤خ ُِٔلٕٞ٠؛
- 2اًح ًخٗض ٗخثزخ َٗػ٤خ ُِٔل.ٕٞ٠
- 46 -
انًادج 0;9
ُٝحؽ حُلخٟ٘ش حٔ٣ ٫ ،ّ٧و ٢ك٠خٗظٜخ ك ٢ح٧كٞحٍ ح٥ط٤ش:
- 1اًح ًخٕ حُٔلٛ ٕٞ٠ـَ٤ح ُْ ٣ظـخٓ ُٝزغ ٓ٘ٞحص ،أِ٣ ٝلو ٖٓ ٍَٟ ٚكَحهٜخ؛
- 2اًح ًخٗض رخُٔل ٕٞ٠ػِش أ ٝػخٛش طـؼَ ك٠خٗظٔٓ ٚظؼ٤ٜش ػِ ٠ؿ َ٤حّ٧؛
- 3اًح ًخٕ ُٝؿٜخ هَ٣زخ ٓلَٓخ أٗ ٝخثزخ َٗػ٤خ ُِٔلٕٞ٠؛
- 4اًح ًخٗض ٗخثزخ َٗػ٤خ ُِٔل.ٕٞ٠
ُٝحؽ ح ّ٧حُلخٟ٘ش ٣ؼل ٢ح٧د ٖٓ طٌخُ٤ق ٌٖٓ حُٔلٝ ٕٞ٠أؿَس حُل٠خٗشٝ ،طزو٠
ٗلوش حُٔلٝ ٕٞ٠حؿزش ػِ ٠ح٧د.
انًادج 0;:
ٌٓٞص ٖٓ ُ ٚحُلن ك ٢حُل٠خٗش ٓيس ٓ٘ش رؼي ػِٔ ٚرخُز٘خء ٔ٣و ٢ك٠خٗظ ٚآ٧ ٫زخد
هخَٛس.
انًادج ;;0
٣ـذ ػِ ٠ح٧د ٝأّ حُٔل ٝ ٕٞ٠ح٧هخٍد ٝؿ ،َْٛ٤اهطخٍ حُ٘٤خرش حُؼخٓش رٌَ
حَٟ٧حٍ حُظ٣ ٢ظؼَُٜ ٝخ حُٔلُ ٕٞ٠ظو ّٞرٞحؿزٜخ ُِللخظ ػِ ٠كوٞه ،ٚرٔخ كٜ٤خ حُٔطخُزش
ربٓوخ ١حُل٠خٗش.
انًادج <;0
٫طٔو ٢حُل٠خٗش رخٗظوخٍ حُلخٟ٘ش أ ٝحُ٘خثذ حَُ٘ػ٪ُ ٢هخٓش ٖٓ ٌٓخٕ ٥هَ ىحهَ
حُٔـَد ،ا ٫اًح ػزض ُِٔلٌٔش ٓخ ٞ٣ؿذ حُٔوَٓ ،١ٞحػخس ُِٜٔلش حُٔلٝ ٕٞ٠حُظَٝف
حُوخٛش رخ٧د أ ٝحُ٘خثذ حَُ٘ػٝ ،٢حُٔٔخكش حُظ ٢طل َٜحُٔل ٕٞ٠ػٖ ٗخثز ٚحَُ٘ػ.٢
انًادج =;0
ُِٔ ٌٖٔ٣لٌٔش ر٘خء ػِِ١ ٠ذ ٖٓ حُ٘٤خرش حُؼخٓش ،أ ٝحُ٘خثذ حَُ٘ػُِٔ ٢ل ،ٕٞ٠إٔ
ط ٖٔ٠ك ٢هَحٍ آ٘خى حُل٠خٗش ،أ ٝك ٢هَحٍ ٫كن٘ٓ ،غ حُٔلَ رخُٔل ٕٞ٠اُ ٠هخٍؽ
حُٔـَد ،ىٞٓ ٕٝحكوش ٗخثز ٚحَُ٘ػ.٢
طظ ٠ُٞحُ٘٤خرش حُؼخٓش طزِ٤ؾ حُـٜخص حُٔوظٜش ٓوٍَ حُٔ٘غ ،هٜي حطوخً ح٩ؿَحءحص حُُٓ٬ش
ُٔ٠خٕ ط٘لًُ ٌ٤ي.
ك ٢كخُش ٍك ٞحُٔٞحكوش ػِ ٠حُٔلَ رخُٔل ٕٞ٠هخٍؽ حُٔـَد ٌٖٔ٣ ،حُِـٞء اُ٠
هخ ٢ٟحُٔٔظؼـ٬ص ٓ٫ظٜيحٍ إً رٌُي.
- 47 -
ٔ٣ ٫ظـخد ٌُٜح حُطِذ ،ا ٫رؼي حُظؤًي ٖٓ حُٜلش حُؼَ٤ٟش ُِٔلَ ٖٓٝ ،ػٞىس
حُٔل ٕٞ٠اُ ٠حُٔـَد.
انًادج 0<2
ُـ َ٤حُلخ ٖٓ ٖٟح٧ر ،ٖ٣ٞكن ُ٣خٍس ٝحٓظِحٍس حُٔل.ٕٞ٠
انًادج 0<0
٨ُ ٌٖٔ٣ر ٖ٣ٞط٘ظ ٌٙٛ ْ٤حُِ٣خٍس رخطلخم رٜٔ٘٤خ٣ ،زِـخٗ ٚاُ ٠حُٔلٌٔش ،حٌُٔ٣ ١ـَ
ٓ ٚٗٞٔ٠كٓ ٢وٍَ آ٘خى حُل٠خٗش.
انًادج 0<6
ك ٢كخُش ػيّ حطلخم ح٧ر ،ٖ٣ٞطليى حُٔلٌٔش ك ٢هَحٍ آ٘خى حُل٠خٗش ،كظَحص حُِ٣خٍس
ٝط٠ز ٢حُٞهض ٝحٌُٔخٕ رٔخ ٘ٔ٣غ هيٍ حٌٓ٩خٕ حُظلخ َ٣ك ٢حُظ٘ل.ٌ٤
طَحػ ٢حُٔلٌٔش كًُ ًَ ٢ي ،ظَٝف حَ١٧حف ٝحُٔ٬رٔخص حُوخٛش رٌَ ه٤٠ش،
ٌٕٞ٣ٝهَحٍٛخ هخرُِ ٬طؼٖ.
انًادج 0<7
اًح حٓظـيص ظَٝف أٛزق ٓؼٜخ ط٘ظ ْ٤حُِ٣خٍس حُٔوٍَس رخطلخم ح٧ر ٖ٣ٞأ ٝرخُٔوٍَ
حُو٠خثٟ ٢خٍح رؤكي حُطَك ٖ٤أ ٝرخُٔل ،ٕٞ٠أٌٖٓ ِ١ذ َٓحؿؼظٝ ٚطؼي ِٚ٣رٔخ ٬٣ثْ ٓخ كيع
ٖٓ ظَٝف.
انًادج 0<8
طظوٌ حُٔلٌٔش ٓخ طَح٘ٓ ٙخٓزخ ٖٓ اؿَحءحص ،رٔخ كًُ ٢ي طؼيٗ َ٣ظخّ حُِ٣خٍسٝ ،آوخ١
كن حُل٠خٗش ك ٢كخُش ح٩ه ٍ٬أ ٝحُظلخ َ٣ك ٢ط٘ل ٌ٤ح٫طلخم أ ٝحُٔوٍَ حُٔ٘ظْ ُِِ٣خٍس.
انًادج 0<9
اًح طٞك ٢أكي ٝحُي ١حُٔل٣ ،ٕٞ٠لَ ٓلِ ٚأرٞح ٙك ٢كن حُِ٣خٍس حُٔ٘ظٔش رخ٧كٌخّ
حُٔخروش.
انًادج 0<:
طَحػ ٢حُٔلٌٔش ِٜٓلش حُٔل ٕٞ٠ك ٢ططز٤ن ٓٞحى ٌٛح حُزخد.
- 48 -
انمغى انخانج> انُفمح
انًادج ;<0
ٗلوش ًَ اٗٔخٕ كٓ ٢خُ ،ٚآ ٫خ حٓظؼ٘ ٢رٔوظ ٠٠حُوخٗ.ٕٞ
أٓزخد ٝؿٞد حُ٘لوش ػِ ٠حُـ :َ٤حُِٝؿ٤ش ٝحُوَحرش ٝحُ٫ظِحّ.
انًادج <<0
٫طـذ ػِ ٠حٔٗ٩خٕ ٗلوش ؿ َٙ٤ا ٫رؼي إٔ ٓ ُٚ ٌٕٞ٣ويحٍ ٗلوش ٗلٔٝ ،ٚطلظَ ٝحُٔ٬ءس
اُ ٠إٔ ٣ؼزض حُؼٌْ.
انًادج =<0
طَ٘ٔ حُ٘لوش حُـٌحء ٝحٌُٔٞس ٝحُؼ٬ؽٓٝ ،خ ٣ؼظزَ ٖٓ حُ٣ٍَٝ٠خص ٝحُظؼِ٫ٝ٨ُ ْ٤ىٓ ،غ
َٓحػخس أكٌخّ حُٔخىس 168أػ.ٙ٬
َ٣حػ ٠ك ٢طويًُ ًَ َ٣ي ،حُظٝ ٢ٓٞىهَ حُِِّٔ رخُ٘لوشٝ ،كخٍ ٓٔظلوٜخٔٓٝ ،ظٟٞ
حٓ٧ؼخٍ ٝح٧ػَحف ٝحُؼخىحص حُٔخثيس ك ٢حُ ٢ٓٞحٌُ ١طلَ ٝك ٚ٤حُ٘لوش.
انًادج 0=2
طؼظٔي حُٔلٌٔش ك ٢طوي َ٣حُ٘لوش ػِ ٠ط٣َٜلخص حُطَكٝ ٖ٤كــٜٔخَٓ ،حػ٤ش أكٌخّ
حُٔخىط 189ٝ 85 ٖ٤أػُٜٝ ،ٙ٬خ إٔ طٔظؼ ٖ٤رخُوزَحء كًُ ٢ي.
٣ظؼ ٖ٤حُزض ك ٢حُو٠خ٣خ حُٔظؼِوش رخُ٘لوش ك ٢أؿَ أهٜخٝ َٜٗ ٙحكي.
انًادج 0=0
طليى حُٔلٌٔش ٓٝخثَ ط٘ل ٌ٤حُلٌْ رخُ٘لوشٝ ،طٌخُ٤ق حٌُٖٔ ػِ ٠أٓٞحٍ حُٔلٌ ّٞػِ ،ٚ٤أٝ
حهظطخع حُ٘لوش ٖٓ ٓ٘زغ حَُ٣غ أ ٝح٧ؿَ حٌُ٣ ١ظوخٟخٝ ،ٙطوٍَ ػ٘ي ح٫هظ٠خء حُٔ٠خٗخص حٌُلِ٤ش
رخٓظَٔحٍ أىحء حُ٘لوش.
حُلٌْ حُٜخىٍ رظوي َ٣حُ٘لوش٣ ،زوٓ ٠خٍ ١حُٔلؼ ٍٞاُ ٠إٔ ٜ٣يٍ كٌْ آهَ ٣لَ ٓلِ،ٚ
أٔ٣ ٝو ٢كن حُٔلٌ ُٚ ّٞك ٢حُ٘لوش.
انًادج 0=6
٣ ٫وزَ ِ١ذ حُِ٣خىس ك ٢حُ٘لوش حُٔظلن ػِٜ٤خ ،أ ٝحُٔوٍَس ه٠خث٤خ أ ٝحُظولٜ٘ٓ ٞ٤خ ،هزَ
ٓ٘ٓ ٢٠ش ،ا ٫ك ٢ظَٝف حٓظؼ٘خث٤ش.
- 49 -
انًادج 0=7
اًح ًخٕ حُِِّٔ رخُ٘لوش ؿ َ٤هخىٍ ػِ ٠أىحثٜخ ٌَُ ٖٓ ِِٚٓ٣حُوخٗ ٕٞرخٗ٩لخم ػِ ،ٚ٤طويّ
حُِٝؿش ،ػْ ح٫ٝ٧ى حُٜـخٍ ًًٍٞح أ ٝاٗخػخ ،ػْ حُز٘خص ،ػْ حًٌُ ٖٓ ٍٞأ٫ٝى ،ٙػْ ح ،ّ٧ػْ ح٧د.
انًادج 0=8
طـذ ٗلوش حُِٝؿش ػُِٝ ٠ؿٜخ رٔـَى حُز٘خءًٌٝ ،ح اًح ىػظُِ ٚز٘خء رؼي إٔ ٌٕٞ٣هي ػوي
ػِٜ٤خ.
انًادج 0=9
٣لٌْ ُِِٝؿش رخُ٘لوش ٖٓ طخٍ٣ن آٔخى حُِٝؽ ػٖ حٗ٩لخم حُٞحؿذ ػِ ٫ٝ ،ٚ٤طٔو٢
رٔ ٢٠حُٔيس ا ٫اًح كٌْ ػِٜ٤خ رخَُؿٞع ُز٤ض حُِٝؿ٤ش ٝحٓظ٘ؼض.
انًادج 0=:
حُٔطِوش ٍؿؼ٤خ ٔ٣و ٢كوٜخ ك ٢حٌُٔ٘ ٠ى ٕٝحُ٘لوش اًح حٗظوِض ٖٓ ر٤ض ػيطٜخ ىٞٓ ٕٝحكوش
ُٝؿٜخ أ ٝى ٕٝػٌٍ ٓوز.ٍٞ
حُٔطِوش ٬١هخ رخث٘خ اًح ًخٗض كخٓ ،٬طٔظَٔ ٗلوظٜخ اُ ٠إٔ ط٠غ كِٜٔخٝ ،اًح ُْ طٌٖ
كخٓٔ٣ ،٬ظَٔ كوٜخ ك ٢حٌُٔ٘ ٠كو ٢اُ ٠إٔ ط٘ظ ٢ٜػيطٜخ.
انًادج ;=0
حُ٘لوش ػِ ٠ح٧هخٍد طـذ ػِ ٠ح٫ٝ٧ى ُِٞحُيٝ ٖ٣ػِ ٠ح٧ر٫ٝ٧ ٖ٣ٞىٔٛخ ١زوخ ٧كٌخّ
ٌٙٛحُٔيٗٝش.
انفشع األٔل> انُفمح عهٗ األٔالد
انًادج <=0
طٔظَٔ ٗلوش ح٧د ػِ ٠أ٫ٝى ٙاُ ٠ك ٖ٤رِٞؿ ٖٓ ْٜحَُٗي ،أ ٝاطٔخّ حُوخٓٔش ٝحُؼَٖ٘٣
رخُ٘ٔزش ُٖٔ ٣ظخرغ ىٍحٓظ.ٚ
ٝك ًَ ٢ح٧كٞحٍ ٫طٔوٗ ٢لوش حُز٘ض ا ٫رظٞكَٛخ ػِ ٠حٌُٔذ أ ٝرٞؿٞد ٗلوظٜخ ػِ٠
ُٝؿٜخ.
- 58 -
ٔ٣ٝظَٔ اٗلخم ح٧د ػِ ٠أ٫ٝى ٙحُٜٔخر ٖ٤ربػخهش ٝحُؼخؿِ ٖ٣ػٖ حٌُٔذ.
انًادج ==0
اًح ػـِ ح٧د ًِ٤خ أ ٝؿِث٤خ ػٖ حٗ٩لخم ػِ ٠أ٫ٝىًٝ ،ٙخٗض حَٓٞٓ ّ٧سٝ ،ؿزض ػِٜ٤خ
حُ٘لوش رٔويحٍ ٓخ ػـِ ػ٘ ٚح٧د.
انًادج 622
٣لٌْ ر٘لوش ح٫ٝ٧ى ٖٓ طخٍ٣ن حُظٞهق ػٖ ح٧ىحء.
انًادج 620
أؿَس ٍٟخع حُُٞي ػِ ٠حٌُِٔق ر٘لوظ.ٚ
انًادج 626
ًَ طٞهق ٖٓٔ طـذ ػِٗ ٚ٤لوش ح٫ٝ٧ى ػٖ ح٧ىحء ُٔيس أهٜخٛخ ٗ َٜى ٕٝػٌٍ ٓوز،ٍٞ
ططزن ػِ ٚ٤أكٌخّ أٛخٍ حَٓ٧س.
انفشع انخاََ >ٙفمح األتٍٕٚ
انًادج 627
طُٞع ٗلوش ح٥رخء ػِ ٠ح٧ر٘خء ػ٘ي طؼيى ح٫ٝ٧ى رلٔذ َٔ٣ح٫ٝ٧ى ٫رلٔذ اٍػ.ْٜ
انًادج 628
٣لٌْ ر٘لوش ح٧ر ٖٓ ٖ٣ٞطخٍ٣ن طوي ْ٣حُطِذ.
انًادج 629
ٖٓ حُظِّ ر٘لوش حُـٛ َ٤ـَ٤ح ًخٕ أً ٝزَ٤ح ُٔيس ٓليٝىسٓ ُِٚٓ ،خ حُظِّ رٝ ،ٚاًح ًخٗض
ُٔيس ؿٓ َ٤ليٝىس ،حػظٔيص حُٔلٌٔش ػِ ٠حُؼَف ك ٢طلي٣يٛخ.
- 51 -
انكتاب انشاتع> األْهٛح ٔانُٛاتح انششعٛح
انًادج 62:
ح٤ِٛ٧ش ٗٞػخٕ :أ٤ِٛش ٝؿٞد ٝأ٤ِٛش أىحء.
انًادج ;62
أ٤ِٛش حُٞؿٞد ٬ٛ ٢ٛك٤ش حُ٘وً٫ ٚظٔخد حُلوٞم ٝطلَٔ حُٞحؿزخص حُظ٣ ٢ليىٛخ
حُوخُٗٓ٬ٓ ٢ٛٝ ،ٕٞش ُ ٍٞ١ ٚك٤خط ٌٖٔ٣ ٫ٝ ٚكَٓخٜٗ٘ٓ ٚخ.
انًادج <62
أ٤ِٛش ح٧ىحء ٬ٛ ٢ٛك٤ش حُ٘ؤُٔ ٚخٍٓش كوٞه ٚحُ٘و٤ٜش ٝحُٔخُ٤ش ٗٝلخً طَٜكخط،ٚ
٣ٝليى حُوخٗ ١َٝٗ ٕٞحًظٔخرٜخ ٝأٓزخد ٗوٜخٜٗخ أ ٝحٗؼيحٜٓخ.
انًادج =62
ٖٓ حَُٗي حُوخٗ٘ٓ 18 ٢ٗٞش ٗٔٔ٤ش ًخِٓش.
انًادج 602
ًَ ٗو ٚرِؾ ٖٓ حَُٗي ٣ ُْٝؼزض ٓزذ ٖٓ أٓزخد ٗوٜخٕ أ٤ِٛظ ٚأ ٝحٗؼيحٜٓخ ٌٕٞ٣
ًخَٓ ح٤ِٛ٧ش ُٔزخَٗس كوٞهٝ ٚطلَٔ حُظِحٓخط.ٚ
انًادج 600
٣و٠غ كخهي ٝح٤ِٛ٧ش ٗٝخهٜٛٞخ رلٔذ ح٧كٞحٍ ٧كٌخّ حُ٣٫ٞش أ ٝحُٛٞخ٣ش أ ٝحُظويْ٣
رخَُ٘ٝٝ ١ٝكوخ ُِوٞحػي حُٔوٍَس ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش.
- 52 -
انًادج 607
٣ؼظزَ ٗخه ٚأ٤ِٛش ح٧ىحء:
- 1حُٜـ َ٤حٌُ ١رِؾ ٖٓ حُظٔ٣ ُْٝ ِ٤٤زِؾ ٖٓ حَُٗي؛
- 2حُٔلٚ٤؛
- 3حُٔؼظ.ٙٞ
انًادج 608
حُٜـ َ٤حُٔٔ ٞٛ ِ٤حٌُ ١أطْ حػ٘ظ ٢ػَ٘س ٓ٘ش ٗٔٔ٤ش ًخِٓش.
انًادج 609
حُٔل ٞٛ ٚ٤حُٔزٌٍ حٌَُٜ٣ ١ف ٓخُ ٚكٔ٤خ ٫كخثيس كٝ ،ٚ٤كٔ٤خ ٣ؼي ٙحُؼو٬ء ػزؼخ ،رٌَ٘
َ٠٣ر ٚأ ٝرؤَٓط.ٚ
انًادج 60:
حُٔؼظ ٞٛ ٙٞحُ٘و ٚحُٜٔخد ربػخهش ً٤٘ٛش ٔ٣ ٫ظط٤غ ٓؼٜخ حُظلٌْ ك ٢طلٌَٙ٤
ٝطَٜكخط.ٚ
انًادج ;60
٣ؼظزَ ػي ْ٣أ٤ِٛش ح٧ىحء:
أ :٫ٝحُٜـ َ٤حٌُ٣ ُْ ١زِؾ ٖٓ حُظِٔ٤٤؛
ػخٗ٤خ :حُٔـ٘ٝ ٕٞكخهي حُؼوَ.
٣ؼظزَ حُ٘و ٚحُٜٔخد رلخُش كويحٕ حُؼوَ رٌ٤ل٤ش ٓظوطؼشً ،خَٓ ح٤ِٛ٧ش ه ٍ٬حُلظَحص
حُظ٣ ٢ئٝد اُ ٚ٤ػوِ ٚكٜ٤خ.
حُلويحٕ حٍ٩حىُِ ١ؼوَ ٣ ٫ؼل ٖٓ ٢حُٔٔئ٤ُٝش.
انًادج <60
٘٣ظ ٢ٜحُلـَ ػٖ حُوخ َٛاًح رِؾ ٖٓ حَُٗيٓ ،خ ُْ ٣لـَ ػُِ ٚ٤يحع آهَ ٖٓ ىٝحػ٢
حُلـَ.
٣لن ُِٔلـ ٍٞرٔزذ اٛخرظ ٚربػخهش ً٤٘ٛش أٓ ٝل ،ٚإٔ ٣طِذ ٖٓ حُٔلٌٔش ٍكغ حُلـَ
ػ٘ ٚاًح أْٗ ٖٓ ٗلٔ ٚحَُٗي ًٔخ ٣لن ًُي ُ٘خثز ٚحَُ٘ػ.٢
اًح رِؾ حُوخ َٛحُٔخىٓش ػَ٘س ٖٓ ػَٔ ،ٙؿخُ ُ ٚإٔ ٣طِذ ٖٓ حُٔلٌٔش طَٗ٤ي.ٙ
- 53 -
ُِ٘ ٌٖٔ٣خثذ حَُ٘ػ ٢إٔ ٣طِذ ٖٓ حُٔلٌٔش طَٗ٤ي حُوخ َٛحٌُ ١رِؾ حُٖٔ حًٌٍُٔٞس
أػ ،ٙ٬اًح أْٗ ٓ٘ ٚحَُٗي.
٣ظَطذ ػٖ حُظَٗ٤ي طِْٔ حَُٔٗي ٞٓ٧حُٝ ٚحًظٔخر ٚح٤ِٛ٧ش حٌُخِٓش ك ٢اىحٍطٜخ ٝحُظَٜف
كٜ٤خٝ ،طزؤٓ ٠خٍٓش حُلوٞم ؿ َ٤حُٔخُ٤ش هخٟؼش ُِ٘ ٜٙٞحُوخٗ٤ٗٞش حُٔ٘ظٔش ُٜخ.
ٝك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ ٌٖٔ٣ ٫طَٗ٤ي ٖٓ ًًَ ،ا ٫اًح ػزض ُِٔلٌٔش ٍٗي ٙرؼي حطوخً
ح٩ؿَحءحص حَُ٘ػ٤ش حُُٓ٬ش.
انًادج =60
اًح ٍأ ٟحُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢هزَ رِٞؽ حُٔلـ ٖٓ ٍٞحَُٗي أٜٗٓ ٚخد ربػخهش ً٤٘ٛش أٝ
ٓلٍ ،ٚكغ ح َٓ٧اُ ٠حُٔلٌٔش حُظ ٢ط٘ظَ ك ٢آٌخٗ٤ش حٓظَٔحٍ حُلـَ ػِٝ ،ٚ٤طؼظٔي حُٔلٌٔش
كًُ ٢يٓ ،خثَ ٓٝخثَ ح٩ػزخص حَُ٘ػ٤ش.
انفشع انخاَ >ٙإجشاءاخ إحثاخ انحجش ٔسفعّ
انًادج 662
كخهي حُؼوَ ٝحُٔلٝ ٚ٤حُٔؼظ ٙٞطلـَ ػِ ْٜ٤حُٔلٌٔش رلٌْ ٖٓ ٝهض ػزٞص كخُظ ْٜرٌُي،
َ٣ٝكغ ػ٘ ْٜحُلـَ حرظيحء ٖٓ طخٍ٣ن ُٝحٍ ٌٙٛحٓ٧زخد كٔذ حُوٞحػي حُٞحٍىس كٌٙٛ ٢
حُٔيٗٝش.
انًادج 660
ٜ٣يٍ حُلٌْ رخُظلـ َ٤أ ٝرَكؼ ٚر٘خء ػِِ١ ٠ذ ٖٓ حُٔؼ٘ ٢رخ ،َٓ٧أ ٖٓ ٝحُ٘٤خرش
حُؼخٓش ،أِٜٓ ُٚ ٖٔٓ ٝلش كًُ ٢ي.
انًادج 666
طؼظٔي حُٔلٌٔش ك ٢اهَحٍ حُلـَ ٍٝكؼ ،ٚػِ ٠هزَس ١ز٤ش ٓٝخثَ ٓٝخثَ ح٩ػزخص
حَُ٘ػ٤ش.
انًادج 667
َٜ٘٣حُلٌْ حُٜخىٍ رخُلـَ أ ٝرَكؼ ٚرخُٓٞخثَ حُظ ٢طَحٛخ حُٔلٌٔش ٓ٘خٓزش.
- 54 -
انثاب انخانج> تصشفاخ انًحجٕس
- 55 -
انمغى انخاَ >ٙانُٛاتح انششعٛح
انًادج =66
حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش ػٖ حُوخ َٛآخ ٣٫ٝش أٛٝ ٝخ٣ش أ ٝطوي.ْ٣
انًادج 672
٣وٜي رخُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢كٌٛ ٢ح حٌُظخد:
- 1حُ ٞٛٝ ٢ُٞح٧د ٝحٝ ّ٧حُوخ٢ٟ؛
- 2حُ ٢ٛٝ ٞٛٝ ٢ٛٞح٧د أ ٢ٛٝ ٝحّ٧؛
- 3حُٔويّ ٞٛٝحٌُ٣ ١ؼ ٚ٘٤حُو٠خء.
انًادج 670
ٛخكذ حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش:
-ح٧د حَُحٗي؛
-ح ّ٧حَُحٗيس ػ٘ي ػيّ ٝؿٞى ح٧د أ ٝكوي أ٤ِٛظٚ؛
٢ٛٝ -ح٧د؛
٢ٛٝ -حّ٧؛
-حُوخ٢ٟ؛
ٓ -ويّ حُوخ.٢ٟ
انًادج 676
ك ٢كخُش ٝؿٞى هخ َٛطلض حَُػخ٣ش حُلؼِ٤ش ُ٘و ٚأٓ ٝئٓٔش٣ ،ؼظزَ حُ٘و ٚأٝ
حُٔئٓٔش ٗخثزخ َٗػ٤خ ُِوخ َٛكٗ ٢ئ ٚٗٝحُ٘و٤ٜش ٍ٣ؼٔخ ٣ؼ ُٚ ٖ٤حُوخٓ ٢ٟويٓخ.
انًادج 677
ُِ٘خثذ حَُ٘ػ ٢حُ٣٫ٞش ػِٗ ٠و ٚحُوخٝ َٛػِ ٠أٓٞحُ ٚاُ ٠رِٞؿ ٖٓ ٚحَُٗي
حُوخٗٝ .٢ٗٞػِ ٠كخهي حُؼوَ اُ ٠إٔ َ٣كغ حُلـَ ػ٘ ٚرلٌْ ه٠خثٝ .٢طٌ ٕٞحُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش
ػِ ٠حُٔلٝ ٚ٤حُٔؼظٓ ٙٞوٍٜٞس ػِ ٠أٓٞحُٜٔخ اُ ٠إٔ َ٣كغ حُلـَ ػٜ٘ٔخ رلٌْ ه٠خث.٢
- 56 -
انًادج 678
ُِٔلٌٔش إٔ طؼٓ ٖ٤ويٓخ اُ ٠ؿخٗذ حُ ٢ٛٞطٌِل ٚرٔٔخػيط ٚأ ٝرخ٩ىحٍس حُٔٔظوِش ُزؼٞ
حُٜٔخُق حُٔخُ٤ش ُِوخ.َٛ
انًادج 679
٣و ّٞحُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢رخُؼ٘خ٣ش ر٘ئ ٕٝحُٔلـ ٍٞحُ٘و٤ٜش ٖٓ طٞؿ ٚ٤ىٝ ٢٘٣طٌ٢٘٣ٞ
ٝاػيحى ُِل٤خسًٔ ،خ ٣و ّٞرٌَ ٓخ ٣ظؼِن رؤػٔخٍ ح٩ىحٍس حُؼخى٣ش ٞٓ٧حٍ حُٔلـ.ٍٞ
٣ـذ ػِ ٠حُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢ار٬ؽ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛرٞؿٞى حٞٓ٧حٍ
حُ٘وي٣ش ٝحُٞػخثن ٝحُلِٝ ٢حُٔ٘و٫ٞص ًحص حُؤ٤شٝ ،اًح ُْ ٣لؼَ ٣ظلَٔ ٓٔئ٤ُٝش ًُيٝ ،طٞىع
حُ٘وٞى ٝحُو ْ٤حُٔ٘وُٞش رلٔخد حُوخُ َٛيٓ ٟئٓٔش ػٔ٤ٓٞش ُِللخظ ػِٜ٤خ ر٘خء ػِ ٠أَٓ
حُوخ.٢ٟ
٣و٠غ حُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢كٔٓ ٢خٍٓش ٌٙٛحُٜٔخّ َُِهخرش حُو٠خث٤ش ١زوخ ٧كٌخّ حُٔٞحى
حُٔٞحُ٤ش.
انفشع األٔل> انٕنٙ
أٔال> األب
انًادج 67:
ح٧د ٞٛحُ ٢ُٞػِ ٠أ٫ٝى ٙرلٌْ حَُ٘عٓ ،خ ُْ ٣ـَى ٖٓ ٣٫ٝظ ٚرلٌْ ه٠خث ّ٨ُٝ ،٢إٔ
طو ّٞرخُٜٔخُق حُٔٔظؼـِش ٫ٝ٧ىٛخ ك ٢كخُش كٓ ٍٜٞخٗغ ُ٨د.
انًادج ;67
٣ـ٨ُ ُٞد إٔ ٣ؼ٤ٛٝ ٖ٤خ ػُِٝ ٠ي ٙحُٔلـ ٍٞأ ٝحُلَٔ ُٚٝ ،إٔ َ٣ؿغ ػٖ اٜ٣خث.ٚ
طؼَ ٝحُ٤ٛٞش رٔـَى ٝكخس ح٧د ػِ ٠حُوخُِ ٢ٟظلون ٜٓ٘خ ٝطؼز٤ظٜخ.
حاَٛا> األو
انًادج <67
٘٣ظَ٣٫ُٞ ١ش ح ّ٧ػِ ٠أ٫ٝىٛخ:
- 1إٔ طٌٍ ٕٞحٗيس؛
- 2ػيّ ٝؿٞى ح٧د رٔزذ ٝكخس أ ٝؿ٤خد أ ٝكويحٕ ُ٤ِٛ٨ش ،أ ٝرـًُ َ٤ي.
- 57 -
٣ـ ّ٨ُ ُٞطؼ ٢ٛٝ ٖ٤٤ػِ ٠حُُٞي حُٔلـُٜٝ ،ٍٞخ إٔ طَؿغ ػٖ اٜ٣خثٜخ.
طؼَ ٝحُ٤ٛٞش رٔـَى ٝكخس ح ّ٧ػِ ٠حُوخُِ ٢ٟظلون ٜٓ٘خ ٝطؼز٤ظٜخ.
ك ٢كخُش ٝؿٞى ٢ٛٝح٧د ٓغ ح ،ّ٧كبٕ ٜٓٔش حُ ٢ٛٞطوظ َٜػِ ٠طظزغ طٔ َ٤٤حّ٧
ُ٘ئ ٕٝحُٔ ٠ٛٞػٍِٝ ٚ٤كغ ح َٓ٧اُ ٠حُو٠خء ػ٘ي حُلخؿش.
انًادج =67
ُٓ ٌَُٝ ّ٨ظزَع إٔ ٘٣ظَ ١ػ٘ي طزَػ ٚرٔخٍ ػِٓ ٠لـٔٓ ،ٍٞخٍٓش حُ٘٤خرش حُوخٗ٤ٗٞش ك٢
اىحٍس ٝط٘ٔ٤ش حُٔخٍ حٌُٝ ١هغ حُظزَع رٌٛ ٌٕٞ٣ٝ ،ٚح حَُ٘ٗ ١خكٌ حُٔلؼ.ٍٞ
حانخا> أحكاو يشتشكح نٕالٚح األتٍٕٚ
انًادج 682
٣ ٫و٠غ حَُُ ٢ُٞهخرش حُو٠خء حُوزِ٤ش ك ٢اىحٍطٞٓ٧ ٚحٍ حُٔلـ٣ ٫ٝ ،ٍٞلظق ِٓق حُ٘٤خرش
حَُ٘ػ٤ش رخُ٘ٔزش ُ ٚا ٫اًح طؼيص هٔ٤ش أٓٞحٍ حُٔلـٓ ٍٞخثظ ٢أُق ىٍ 288( ْٛأُق ىٍ.)ْٛ
ُِٝوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛحُِ٘ ٍٝػٖ ٌٛح حُلي ٝح َٓ٧رلظق ِٓق حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش
اًح ػزظض ِٜٓلش حُٔلـ ٍٞكًُ ٢ي ٌٖٔ٣ٝ .حُِ٣خىس ك ٌٙٛ ٢حُؤ٤ش رٔٞؿذ ٗ ٚط٘ظ.٢ٔ٤
انًادج 680
اًح طؼيص هٔ٤ش أٓٞحٍ حُٔلـٓ ٍٞخثظ ٢أُق ىٍ 288( ْٛأُق ىٍ )ْٛأػ٘خء اىحٍطٜخٝ ،ؿذ
ػِ ٠حُ ٢ُٞار٬ؽ حُوخ ٢ٟرٌُي ُلظق ِٓق حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤شًٔ ،خ ٣ـُِٔ ُٞلـ ٍٞأ ٝأٓ ٚحُو٤خّ
ر٘لْ ح.َٓ٧
انًادج 686
٣ـذ ػِ ٠حُ ٢ُٞػ٘ي حٗظٜخء ٜٓٔظ ٚك ٢كخُش ٝؿٞى ِٓق حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش ،اٗؼخٍ حُوخ٢ٟ
حٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛرٟٞؼ٤ش َ٤ٜٓٝأٓٞحٍ حُٔلـ ٍٞك ٢طوَٓ َ٣لُِٜٔ َٜخىهش
ػِ.ٚ٤
انًادج 687
ك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ حُظ٣ ٢لظق كٜ٤خ ِٓق حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش ٣ويّ حُ ٢ُٞطوََ٣ح ٓ٘٣ٞخ ػٖ
ً٤ل٤ش اىحٍطٞٓ٧ ٚحٍ حُٔلـٝ ٍٞط٘ٔ٤ظٜخ ٝػٖ حُؼ٘خ٣ش رظٞؿٝ ٜٚ٤طٌ.ٚ٘٣ٞ
ُِٔلٌٔش رؼي طويٌٛ ْ٣ح حُظوَ َ٣حطوخً ًَ ح٩ؿَحءحص حُظ ٢طَحٛخ ٓ٬ثٔش ُِٔلخكظش ػِ٠
أٓٞحٍ حُٔلـٜٓٝ ٍٞخُل ٚحُٔخى٣ش ٝحُٔؼ٘٣ٞش.
- 58 -
انفشع انخاَ >ٙانٕصٔ ٙانًمذو
انًادج 688
اًح ُْ طٞؿي أّ أ ،٢ٛٝ ٝػ٘٤ض حُٔلٌٔش ٓويٓخ ُِٔلـٝ ،ٍٞػِٜ٤خ إٔ طوظخٍ حِٛ٧ق ٖٓ
حُؼٜزش ،كبٕ ُْ ٞ٣ؿي كٖٔ ح٧هخٍد ح٥هَٝ ٖ٣ا ٫كٖٔ ؿ.َْٛ٤
ُِٔلٌٔش إٔ طَ٘ى ٗو ٖ٤ٜأ ٝأًؼَ ك ٢حُظوي ْ٣اًح ٍأص ِٜٓلش حُٔلـ ٍٞكًُ ٢ي،
ٝطليى ك ٌٙٛ ٢حُلخُش ٬ٛك٤ش ًَ ٝحكي ٓ٘.ْٜ
٧ػ٠خء حَٓ٧س ١ٝخُز ٢حُلـَِٜٓ ُٚ ٖٓ ًَٝ ،لش كًُ ٢ي ،طَٗ٤ق ٖٓ ٣ظٜٔٓ ٠ُٞش
حُٔويّ.
ُِٔ ٌٖٔ٣لٌٔش إٔ طؼٓ ٖ٤ويٓخ ٓئهظخ ػ٘ي حُلخؿش.
انًادج 689
طل َ٤حُٔلٌٔش حُِٔق كخ ٫ػِ ٠حُ٘٤خرش حُؼخٓش ٩ريحء ٍأٜ٣خ ىحهَ ٓيس ٫طظـخ ُٝهٔٔش
ػَ٘ ٓٞ٣خ ،ػِ ٠إٔ طزض حُٔلٌٔش ك ٢حُٟٔٞٞع ىحهَ أؿَ ٣ ٫ظؼي ٟهٔٔش ػَ٘ ٓٞ٣خ ٖٓ
طخٍ٣ن حُظ َٛٞرَأ ١حُ٘٤خرش حُؼخٓش.
انًادج 68:
٘٣ظَ ١ك ٖٓ ًَ ٢حُٝ ٢ٛٞحُٔويّ :إٔ ً ٌٕٞ٣ح أ٤ِٛش ًخِٓش كخُٓخ ٟخرطخ أٓ٘٤خ.
ُِٔلٌٔش حػظزخٍ َٗ ١حُٔ٬ءس كٜٔ٘ٓ ًَ ٢خ.
انًادج ;68
٣ ٫ـ ُٞإٔ ٤ٛٝ ٌٕٞ٣خ أٓ ٝويٓخ:
- 1حُٔلٌ ّٞػِ ٚ٤ك ٢ؿَٔ٣ش َٓهش أ ٝآخءس حثظٔخٕ أ ٝطِ َ٣ٝأ ٝك ٢ؿَٔ٣ش ٖٓ
حُـَحثْ حُٔوِش رخ٧ه٬م؛
- 2حُٔلٌ ّٞػِ ٚ٤رخ٩ك ّ٬أ ٝك ٢طٜل٤ش ه٠خث٤ش؛
ً ٖٓ - 3خٕ رٝ ٚ٘٤ر ٖ٤حُٔلـِٗ ٍٞحع ه٠خث ٢أ ٝه٬ف ػخثِ٣ ٢و٘ ٚ٘ٓ ٠ػِ٠
ِٜٓلش حُٔلـ.ٍٞ
- 59 -
10
انًادج <68
ُِٔلٌٔش إٔ طـؼَ ػِ ٠حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ َٓ٘كخ ٜٓٔظَٓ ٚحهزش طَٜكخطٝ ٚاٍٗخىُٔ ٙخ
كِٜٓ ٚ٤لش حُٔلـٝ ،ٍٞطزِ٤ؾ حُٔلٌٔش ٓخ هي َ٣ح ٖٓ ٙطو َ٤ٜأ٣ ٝو٘خ ٖٓ ٙاط٬ف كٓ ٢خٍ
حُٔلـ.ٍٞ
انًادج =68
اًح ُْ ٓ ٌٖ٣خٍ حُٔلـ ٍٞهي طْ اكٜخإ ،ٙطؼ ٖ٤ػِ ٠حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ اٗـخُ ٌٛح
ح٩كٜخءَ٣ٝ ،كو ٚك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ رٔخ :٢ِ٣
ٓ - 1خ هي ُ ٌٕٞ٣ي ٟحُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ٖٓ ٓ٬كظخص ػٌِٛ ٠ح ح٩كٜخء؛
- 2حهظَحف ٓزِؾ حُ٘لوش حُٔ٘٣ٞش ُِٔلـ ُٖٔٝ ٍٞطـذ ٗلوظ ٚػِٚ٤؛
- 3حُٔوظَكخص حُوخٛش رخ٩ؿَحءحص حُٔٔظؼـِش حُٞحؿذ حطوخًٛخ ُِٔلخكظش ػِ ٠أٓٞحٍ
حُٔلـٍٞ؛
- 4حُٔوظَكخص حُٔظؼِوش ربىحٍس أٓٞحٍ حُٔلـٍٞ؛
- 5حُٔيحه َ٤حُ٘٣َٜش أ ٝحُٔ٘٣ٞش حُٔؼَٝكش ٞٓ٧حٍ حُٔلـ.ٍٞ
انًادج 692
٣للع ح٩كٜخء َٓٝكوخط ٚرِٔق حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش ٖٔ٠٣ٝكً٘ ٢خٕ حُظَٜف حُ٘،١َٜ
أ ٝحُ ،٢ٓٞ٤إ حهظ ٠٠حُلخٍ.
٣ليى ٌٓٛ ٌَٗٝ ٕٞٔ٠ح حٌُ٘خٕ روَحٍ ٖٓ َ٣ُٝحُؼيٍ.11
انًادج 690
ٌَُ ٖٓ حُ٘٤خرش حُؼخٓشٝ ،حُ٘خثذ حَُ٘ػٓٝ ،٢ـِْ حُؼخثِش ،أ ٝػ ٞ٠أ ٝأًؼَ ٖٓ
ح٧هخٍد ػ٘ي حٗ٫ظٜخء ٖٓ ح٩كٜخء ،طوي٬ٓ ْ٣كظخط ٚاُ ٠حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخٖ٣َٛ
ك ٍٞطوي َ٣حُ٘لوش حُُٓ٬ش ُِٔلـٝ ،ٍٞحهظ٤خٍ حُٔزَ حُظ ٢طلون كٖٔ طٌٝ ٚ٘٣ٞطٞؿٜٚ٤
حُظَرٝ ١ٞاىحٍس أٓٞحُ.ٚ
-10طْ حٓظيٍحى هطب ك ٌٙٛ ٢حُٔخىس َ٘ٗٝرخُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ػيى 5328رظخٍ٣ن 15ؿٔخى ٟح23 ( 1426 ٠ُٝ٧
.1898 ٙ ،) 2885 ٞ٤ٗٞ٣
- 11هَحٍ ُ َ٣ُٞحُؼيٍ ٍهْ ٛ 275.84خىٍ ك ١ً ٖٓ 12 ٢حُلـش 3 ( 1424كزَح )2884َ٣رظلي٣ي ٌَٗ
ً٘ ٕٞٔ٠ٓٝخٕ حُظَٜف ،حُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ػيى 5186رظخٍ٣ن ًٝ 21حُلـش 12 ( 1424كزَحٙ ،)2884 َ٣
.523
- 68 -
٣ليع ٓـِْ ُِؼخثِش ،ط٘خ ١رٜٔٓ ٚش ٓٔخػيس حُو٠خء ك ٢حهظٜخٛخط ٚحُٔظؼِوش ر٘ئٕٝ
حَٓ٧س٣ٝ ،ليى طٌٜٓٝ ٚ٘٣ٞخٓ ٚرٔوظ ٚٗ ٠٠ط٘ظ.12٢ٔ٤
انًادج 696
٣و ّٞحُؼي ٕ٫رؤَٓ ٖٓ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخٝ ٖ٣َٛطلض اَٗحك ،ٚرخ٩كٜخء
حُٜ٘خثٝ ٢حٌُخَٓ ُٞٓ٨حٍ ٝحُلوٞم ٝحُ٫ظِحٓخصًُٝ ،ي رؼي اهزخٍ حُ٘٤خرش حُؼخٓش ٝرلٍٞ٠
حٍُٞػش ٝحُ٘خثذ حَُ٘ػٝ ٢حُٔلـ ٍٞاًح أطْ حُوخٓٔش ػَ٘س ٓ٘ش ٖٓ ػَٔ.ٙ
ٝطٌٖٔ حٓ٫ظؼخٗش كٌٛ ٢ح ح٩كٜخء ٝطو ْ٤٤حٞٓ٧حٍ ٝطوي َ٣حُ٫ظِحٓخص رخُوزَحء.
انًادج 697
ػِ ٠حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ إٔ ٔ٣ـَ ك ٢حٌُ٘خٕ حُٔ٘خٍ اُ ٚ٤ك ٢حُٔخىس 258أػًَ ،ٙ٬
حُظَٜكخص حُظ٣ ٢و ّٞرٜخ رخْٓ ٓلـٓ ٍٙٞغ طخٍ٣وٜخ.
انًادج 698
اًح ظُِٔ َٜلـٓ ٍٞخٍ ُْ ِٚٔ٘٣ح٩كٜخء حُٔخرن ،أػي حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ِٓلوخ رٚ
٠٣خف اُ ٠ح٩كٜخء ح.ٍٝ٧
انًادج 699
٣ـذ ػِ ٠حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ إٔ ٣ويّ اُ ٠حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛكٔخرخ
ٓ٘٣ٞخ ٓئ٣يح رـٔ٤غ حُٔٔظ٘يحص ،ػِ٣ ٠ي ٓلخٓز٣ ٖ٤ؼٜٔ٘٤خ حُوخ.٢ٟ
ٜ٣ ٫خىم ػِ ٌٙٛ ٠حُلٔخرخص ا ٫رؼي كلٜٜخ َٓٝحهزظٜخ ٝحُظؤًي ٖٓ ٓٓ٬ظٜخ.
ٝػ٘ي ٓ٬كظظ ٚهِ ٬ك ٢حُلٔخرخص ٣ظوٌ ح٩ؿَحءحص حٌُلِ٤ش رلٔخ٣ش كوٞم حُٔلـ.ٍٞ
انًادج 69:
ػِ ٠حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ حٓ٫ظـخرش ُطِذ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛك ٢أٝ ١هض
ُ٪ى٫ء رب٠٣خكخص ػٖ اىحٍس أٓٞحٍ حُٔلـ ٍٞأ ٝطوي ْ٣كٔخد كُٜٞخ.
ٍ َّٞٓٓ - 12هْ ٛ 2.84.88خىٍ كٍ ٖٓ 25 ٢ر٤غ ح٥هَ ) 2884 ٞ٤ٗٞ٣ 14( 1425ر٘ؤٕ طٌٓ ٖ٣ٞـِْ حُؼخثِش
ٝطلي٣ي ٜٓخٓ ،ٚحُـَ٣يس حَُٓٔ٤ش ػيى 5223رظخٍ٣ن 3ؿٔخى ٟح.2671 ٙ ،) 2884 ٞ٤ٗٞ٣ 21 ( 1425 ٠ُٝ٧
- 61 -
انًادج ;69
ٔ٣ؤٍ حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ػٖ ح٩ه ٍ٬رخُظِحٓخط ٚك ٢اىحٍس ٗئ ٕٝحُٔلـٝ ،ٍٞططزن ػِٚ٤
أكٌخّ ٓٔئ٤ُٝش حُ َ٤ًٞرؤؿَ ٓ ُٞٝخٍّ ٜٓٔظ ٚرخُٔـخٕٔٓ ٌٖٔ٣ٝ .خءُظ ٚؿ٘خث٤خ ػ٘ي
ح٫هظ٠خء.
انًادج <69
ط٘ظٜٔٓ ٢ٜش حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ك ٢ح٧كٞحٍ ح٥ط٤ش:
- 1رٔٞص حُٔلـ ٍٞأٞٓ ٝص حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ أ ٝكوئٛخ؛
- 2رزِٞؽ حُٔلـ ٖٓ ٍٞحَُٗي ا ٫اًح حٓظَٔ حُلـَ ػِ ٚ٤ه٠خث٤خ ٓ٧زخد أهَٟ؛
- 3رخٗظٜخء حُٜٔٔش حُظ ٢ػ ٖ٤حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ٗ٩ـخُٛخ ،أ ٝحٗو٠خء حُٔيس حُظ ٢كيى رٜخ
طؼ ٖ٤٤حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ؛
- 4روز ٍٞػٌٍ ٙك ٢حُظوِ ٢ػٖ ٜٓٔظٚ؛
- 5رِٝحٍ أ٤ِٛظ ٚأ ٝربػلخث ٚأ ٝرؼُِ.ٚ
انًادج =69
اًح حٗظٜض ٜٓٔش حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ رـٝ َ٤كخط ٚأ ٝكويحٕ أ٤ِٛظ ٚحُٔيٗ٤شٝ ،ؿذ ػِ ٚ٤طويْ٣
حُلٔخد َٓكوخ رخُٔٔظ٘يحص حُُٓ٬ش ،ىحهَ ٓيس ٣ليىٛخ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ،ٖ٣َٛ
ى ٕٝإٔ طظـخ ُٝػ٬ػٓٞ٣ ٖ٤خ اُ ٫ؼٌٍ هخ.َٛ
طزض حُٔلٌٔش ك ٢حُلٔخد حُٔويّ اُٜ٤خ.
انًادج 6:2
٣ظلَٔ حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ٓٔئ٤ُٝش حَٟ٧حٍ حُظ٣ ٢ظٔزذ كٜ٤خ ًَ طؤه َ٤ؿٓ َ٤زٍَ ػٖ
طوي ْ٣حُلٔخد أ ٝطِٔ ْ٤حٞٓ٧حٍ.
انًادج 6:0
طِْٔ حٞٓ٧حٍ اُ ٠حُٔلـ ٍٞػ٘ي ٍٗيٝ ،ٙاُ ٠حٍُٞػش رؼي ٝكخطٝ ،ٚاُ٣ ٖٓ ٠وِق حُ٢ٛٞ
أ ٝحُٔويّ ك ٢حُلخ٫ص ح٧هَ.ٟ
ك ٢كخُش ػيّ حُظِٔ ْ٤ططزن ح٧كٌخّ حُٔ٘خٍ اُٜ٤خ ك ٢حُٔخىس 278رؼي.ٙ
انًادج 6:6
ك ٢كخُش ٝكخس حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ أ ٝكوي أ٤ِٛظ ٚحُٔيٗ٤ش ٣ظوٌ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئٕٝ
حُوخ ٖ٣َٛح٩ؿَحءحص حُٔ٬ثٔش ُلٔخ٣ش ٤ٛٝخٗش أٓٞحٍ حُٔلـ.ٍٞ
- 62 -
طو ٍٞحُيٝ ٕٞ٣حُظؼ٠٣ٞخص حُٔٔظلوش ُِٔلـ ٍٞػِ ٠طًَش حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ حُٔظٞك٠
حٓظ٤خُح َ٣طذ ك ٢حَُٔطزش حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔوطغ حُؼخٗ ٖٓ ٌٍَٓ ٢حُٔخىس ٖٓ 1248
حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق حُٔئٍم ك 12 ٢ؿ٘ض 1913حٌُُٔ ٕٞوخٗ ٕٞحُ٫ظِحٓخص ٝحُؼوٞى.13
انًادج 6:7
٣لظلع حُٔلـ ٍٞحٌُ ١رِؾ ٖٓ حَُٗي أٍ ٝكغ ػ٘ ٚحُلـَ ،رلو ٚكٍ ٢كغ ًَ حُيػخٟٝ
حُٔظؼِوش رخُلٔخرخص ٝحُظَٜكخص حَُٔ٠س رٜٔخُلٟ ٚي حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ٗ ًَٝوًِ ٚق
رٌحص حُٟٔٞٞع.
طظوخىّ ٌٙٛحُيػخ ٟٝرٔ٘ظ ٖ٤رؼي رِٞؿ ٖ ٓ ٚحَُٗي أٍ ٝكغ حُلـَ ػ٘ ،ٚا ٫ك ٢كخُش
حُظِ َ٣ٝأ ٝحُظيُ ْ٤أ ٝاهلخء حُٞػخثن ،كظظوخىّ رٔ٘ش رؼي حُؼِْ رٌُي.
انًادج 6:8
٢ُِٛٞ ٌٖٔ٣أ ٝحُٔويّ حُٔطخُزش رؤؿَط ٚػٖ أػزخء حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش ،طليىٛخ حُٔلٌٔش
حرظيحء ٖٓ طخٍ٣ن حُٔطخُزش رٜخ.
انًادج 6:9
طظ ٠ُٞحُٔلٌٔش ٍهخرش حُ٘٤خرخص حُوخٗ٤ٗٞش١ ،زوخ ُِٔوظ٤٠خص حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ كٌٛ ٢ح
حٌُظخد.
٣ٝوٜي ر ٌٜٙحَُهخرشٍ ،ػخ٣ش ٜٓخُق ػي ٢ٔ٣ح٤ِٛ٧ش ٗٝخهٜ٤ٜخٝ ،ح َٓ٧رٌَ ح٩ؿَحءحص
حُُٓ٬ش ُِٔلخكظش ػِٜ٤خ ٝحَٗ٩حف ػِ ٠اىحٍطٜخ.
ٚ٘٣ -13حُل ٖٓ 1248 َٜم ٍ ع ػِٓ ٠خ " :٢ِ٣حُي ٕٞ٣حُٔٔظخُس ػِ ًَ ٠حُٔ٘و٫ٞص ٢ٛحُظٓ ٢ظًٌَ كٔ٤خ رؼي،
٢ٛٝطزخَٗ ٝكوخ ُِظَط٤ذ حُظخُ:٢
أ........................... :٫ٝ؛
ػخٗ٤خ............................:؛
ػخٗ٤خ ٌٍَٓ :حُي ٕٞ٣حُ٘خٗجش ػٖ ٓ َٜحُِٝؿش ٓٝظؼظٜخ ،حَُٔحػ ٠ك ٢طويَٛ٣خ ٓخ هي ِ٣لن حُِٝؿش ٖٓ أَٟحٍ رٔزذ
حُط٬م ؿ َ٤حُٔزٍَٗٝ ،لوظٜخ ٗ ٝلوش ح٫ٝ٧ى ٝح٧رٖ٣ٞ؛"...............
- 63 -
انًادج 6::
ك ٢كخُش ٝؿٞى ٍٝػش هخُِٔ ٖ٣َٛظٞك ،٠أٝ ٝكخس حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ٣ ،ظؼ ٖ٤ػِ ٠حُِٔطخص
ح٩ىحٍ٣ش حُٔلِ٤ش ٝح٧هخٍد حًٌُ ٖ٣خٕ ٣ؼٓ ٖ٤ؼ ،ْٜار٬ؽ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخٖ٣َٛ
رٞحهؼش حُٞكخس ه ٍ٬كظَس ٫طظؼي ٟػٔخٗ٤ش أ٣خّ٣ٝ ،وغ ٗلْ حُ٫ظِحّ ػِ ٠حُ٘٤خرش حُؼخٓش ٖٓ طخٍ٣ن
حُؼِْ رخُٞكخس.
طَكغ حُلظَس حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُلوَس حُٔخروش اُ ،َٜٗ ٠ك ٢كخُش كويحٕ حُوَ٣ذ أٝ
حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ُ٤ِٛ٨ش.
انًادج ;6:
٣ؤَٓ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛربهخٓش ٍْٓ ػيس حٍُٞػش ٝرٌَ اؿَحء َ٣حٙ
ٓ٘خٓزخ ُِٔلخكظش ػِ ٠كوٞم ٜٓٝخُق حُوخ ٖ٣َٛحُٔخُ٤ش ٝحُ٘و٤ٜش.
انًادج <6:
٣ليى حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛرؼي حٓظ٘خٍس ٓـِْ حُؼخثِش ػ٘ي ح٫هظ٠خء،
حُٜٔخٍ٣ق ٝحُظؼ٠٣ٞخص حُٔظَطزش ػٖ طٔ َ٤٤أٓٞحٍ حُٔلـ.ٍٞ
انًادج =6:
اًح أٍحى حُ٘خثذ حَُ٘ػ ٢حُو٤خّ رظَٜف طظؼخٍ ٝكٜٓ ٚ٤خُل ٚأٜٓ ٝخُق ُٝؿ ،ٚأٝ
أكي أ ُٚٞٛأ ٝكَٝػٓ ٚغ ٜٓخُق حُٔلـٍ ،ٍٞكغ ح َٓ٧اُ ٠حُٔلٌٔش حُظٌٜ٘ٔ٣ ٢خ إٔ طؤًٕ ر،ٚ
ٝطؼٔٓ ٖ٤ؼُِٔ ٬لـ ٍٞك ٢ارَحّ حُظَٜف ٝحُٔلخكظش ػِٜٓ ٠خُل.ٚ
انًادج 6;2
١ ٌٖٔ٣زوخ ُِوٞحػي حُؼخٓش اؿَحء كـِ طللظ ٢ػِ ٠أٓٞحٍ حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ ،أٝ
ٟٝؼٜخ طلض حُلَحٓش حُو٠خث٤ش ،أ ٝكَ ٝؿَحٓش طٜي٣ي٣ش ػِ ٚ٤اًح ُْ ٔ٣ظؼَ ٧كٌخّ حُٔخىس
256أػ ،ٙ٬أ ٝحٓظ٘غ ػٖ طوي ْ٣حُلٔخد أ ٝا٣يحع ٓخ روُ ٢ي ٖٓ ٚ٣أٓٞحٍ حُٔلـ ،ٍٞرؼي طٞؿٚ٤
اٌٗحٍ اُ٣ ٚ٤زو ٠ىٓ ٕٝلؼ ٍٞىحهَ ح٧ؿَ حُٔليى ُ.ٚ
ك ٢كخُش اه ٍ٬حُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ رٜٔٔظ ،ٚأ ٝػـِ ٙػٖ حُو٤خّ رٜخ ،أ ٝكيٝع أكي
حُٔٞحٗغ حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢حُٔخىس 247أػُِٔ ٌٖٔ٣ ،ٙ٬لٌٔش رؼي حٓ٫ظٔخع اُ ٠ا٠٣خكخط،ٚ
اػلخإ ٙأ ٝػُِ ٚطِوخث٤خ أ ٝرطِذ ٖٓ حُ٘٤خرش حُؼخٓش أ٣ ٖٔٓ ٝؼ٘ ٚ٤ح.َٓ٧
انًادج 6;0
٣ ٫و ّٞحُ ٢ٛٞأ ٝحُٔويّ رخُظَٜكخص ح٥ط٤ش ،ا ٫رؼي حُل ٍٜٞػِ ٠ح ٖٓ ًٕ٩حُوخ٢ٟ
حٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ:ٖ٣َٛ
- 64 -
- 1ر٤غ ػوخٍ أ٘ٓ ٝؤُِ ٍٞلـ ٍٞطظـخ ُٝهٔ٤ظ 18.888 ٚىٍ ْٛأ ٝطَط٤ذ كن ػ٢٘٤
ػِٚ٤؛
- 2حُٔٔخٔٛش رـِء ٖٓ ٓخٍ حُٔلـ ٍٞكًَٗ ٢ش ٓيٗ٤ش أ ٝطـخٍ٣ش أ ٝحٓظؼٔخٍ ٙك٢
طـخٍس أ٠ٓ ٝخٍرش؛
- 3ط٘خٍُ ػٖ كن أ ٝىػ ٟٞأ ٝاؿَحء حُِٜق أ ٝهز ٍٞحُظلٌ ْ٤ر٘ؤٜٗٔخ؛
- 4ػوٞى حٌَُحء حُظ ٌٖٔ٣ ٢إٔ ٔ٣ظي ٓلؼُٜٞخ آُ ٠خ رؼي حٗظٜخء حُلـَ؛
- 5هز ٍٞأٍ ٝك ٞحُظزَػخص حُٔؼوِش رلوٞم أ١َٝٗ ٝ؛
- 6أىحء ىٜ٣ ُْ ٕٞ٣يٍ رٜخ كٌْ هخرَ ُِظ٘لٌ٤؛
- 7حٗ٩لخم ػِ ٖٓ ٠طـذ ٗلوظ ٚػِ ٠حُٔلـٓ ٍٞخ ُْ طٌٖ حُ٘لوش ٓوٍَس رلٌْ هخرَ
ُِظ٘ل.ٌ٤
هَحٍ حُوخ ٢ٟرخُظَه ٚ٤رؤكي ٌٙٛحُظَٜكخص ٣ـذ إٔ ٓ ٌٕٞ٣ؼِ.٬
انًادج 6;6
٣ ٫لظخؽ اُ ٠إً ر٤غ ٓ٘و٫ٞص طظـخ ُٝهٔ٤ظٜخ هٔٔش آ٫ف ىٍ 5888( ْٛىٍ )ْٛاًح
ًخٗض ٓؼَٟش ُِظِقًٌُٝ ،ي حُؼوخٍ أ ٝحُٔ٘و ٍٞحٌُ ٫ ١طظـخ ُٝهٔ٤ظ ٚهٔٔش آ٫ف (5888
ىٍ )ْٛرَ٘ ١إٔ ٔ٣ ٫ظؼَٔ ٌٛح حُز٤غ ِ٤ٓٝش ُِظَٜد ٖٓ حَُٔحهزش حُو٠خث٤ش.
انًادج 6;7
٫ططزن ح٧كٌخّ حًٌٍُٔٞس اًح ًخٕ ػٖٔ حُٔ٘و٫ٞص ٓليىح رٔوظ ٠٠حُوَحٍحص ٝحٗ٧ظٔش
ٝطْ حُز٤غ رٌٜح حُؼٖٔ.
انًادج 6;8
٣ظْ ر٤غ حُؼوخٍ أ ٝحُٔ٘و ٍٞحُٔؤً ٕٝر١ ٚزوخ ُ٪ؿَحءحص حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٢هخٕٗٞ
حُٔٔطَس حُٔيٗ٤ش.
انًادج 6;9
هٔٔش ٓخٍ حُٔلـ ٍٞحُٔ٘ظَى ٓغ حُـ َ٤طظْ رظويَٝ٘ٓ ْ٣ػٜخ اُ ٠حُٔلٌٔش حُظ ٢طٜخىم
ػِٜ٤خ رؼي إٔ طظؤًي ػٖ ٣َ١ن حُوزَس ٖٓ ػيّ ٝؿٞى ك٤ق كٜ٤خ ػِ ٠حُٔلـ.ٍٞ
انًادج 6;:
حُوَحٍحص حُظٜ٣ ٢يٍٛخ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ١ ٖ٣َٛزوخ ُِٔٞحى 248ٝ 226
271ٝ 268ٝطٌ ٕٞهخرِش ُِطؼٖ.
- 65 -
انكتاب انخايظ> انٕصٛح
انًادج ;;6
حُ٤ٛٞش ػوي ٞ٣ؿذ كوخ ك ٢ػِغ ٓخٍ ػخهي ِِّ٣ ٙرٔٞط.ٚ
انًادج <;6
٘٣ظَ ١كٛ ٢لش ػوي حُ٤ٛٞش هِ ٖٓ ٙٞحُظ٘خهٝ ٞحُظوِٓ ٢٤غ ٓٓ٬ظٔٓ ٚخ ٓ٘غ َٗػخ.
انًادج =;6
٘٣ظَ ١ك ٢حُٔ ٢ٛٞإٔ ٍ ٌٕٞ٣حٗيح.
طٜق حُ٤ٛٞش ٖٓ حُٔـ٘ ٕٞكخٍ اكخهظ ٖٓٝ ٚحُٔلٝ ٚ٤حُٔؼظ.ٙٞ
انًادج 6<2
٤ٛٝ ٫ش ُٞحٍع ا ٫اًح أؿخُٛخ رو٤ش حٍُٞػش ،ؿ َ٤إٔ ًُي ٘ٔ٣ ٫غ ٖٓ طِو ٢حٜٗ٩خى رٜخ.
انًادج 6<0
طٜق حُ٤ٛٞش ٌَُ ٖٓ ٛق َٗػخ طٌِٔ ٠ُِٛٞٔ ٚر ٚكو٤وش أ ٝكٌٔخ.
انًادج 6<6
طٜق حُ٤ٛٞش ُٖٔ ًخٕ ٓٞؿٞىح ٝهظٜخ أ٘ٓ ٝظظَ حُٞؿٞى.
انًادج 6<7
٘٣ظَ ١ك ٢حُٔ:ُٚ ٠ٛٞ
- 1إٔ ٫طٌٛ ُٚ ٕٞلش حُٞحٍع ٝهض ٓٞص حُٔٓ ،٢ٛٞغ َٓحػخس أكٌخّ حُٔخىس 288
أػٙ٬؛
- 2ػيّ هظِ ٢ُِٛٞٔ ٚػٔيح ا ٫اًح أ ٖٓ ُٚ ٠ٛٝؿي٣ي.
- 66 -
انثاب انخانج> اإلٚجاب ٔانمثٕل
انًادج 6<8
ط٘ؼوي حُ٤ٛٞش رب٣ـخد ٖٓ ؿخٗذ ٝحكي ٞٛٝحُٔ.٢ٛٞ
انًادج 6<9
ٜ٣ق طؼِ٤ن حُ٤ٛٞش رخَُ٘ٝ ١طو٤٤يٛخ ر ٚإ ًخٕ حَُ٘ٛ ١ل٤لخٝ ،حَُ٘ ١حُٜل٤ق ٓخ
ًخٕ كِٜٓ ٚ٤لش ُِٔ ٢ٛٞأ ُٚ ٠ُِٛٞٔ ٝأُ ٝـَٔٛ٤خ ٓ ٌٖ٣ ُْٝوخُلخ ُِٔوخٛي حَُ٘ػ٤ش.
انًادج 6<:
ُِٔ ٢ٛٞكن حَُؿٞع ك٤ٛٝ ٢ظٝ ٚاُـخثٜخ ُٞٝ ،حُظِّ رؼيّ حَُؿٞع كٜ٤خ ُٚٝ ،اىهخٍ
َٗ ١ٝػِٜ٤خ ٝاَٗحى حُـ َ٤كٜ٤خٝ ،اُـخء رؼٜ٠خ ًٔخ ٗخء ٝك ٢أٝ ١هض ٘٣خء ،كٛ ٢لظ ٚأٝ
َٓ.ٟٚ
انًادج ;<6
٣وغ حُظؼز َ٤ػٖ حَُؿٞع ػٖ حُ٤ٛٞش ،رخُو ٍٞحُ٣َٜق أ ٝحُ ،٢٘ٔ٠أ ٝرخُلؼَ ًز٤غ
حُؼ ٖ٤حُٔ ٠ٛٞرٜخ.
انًادج <<6
حُ٤ٛٞش ُـٓ َ٤ؼ ٫ ٖ٤طلظخؽ اُ ٠هز ٫ٝ ٍٞطَى رَى أكي.
انًادج =<6
حُ٤ٛٞش ُ٘وٓ ٚؼ ٖ٤طَى رَى ،ٙاًح ًخٕ ًخَٓ ح٤ِٛ٧شَ٣ٝ ،ع ٍٝػظٌٛ ٚح حُلن ػ٘.ٚ
انًادج 6=2
٣ ٫ؼظزَ ٍى حُٔ ُٚ ٠ٛٞا ٫رؼي ٝكخس حُٔ.٢ٛٞ
انًادج 6=0
٣ـٍ ُٞى رؼ ٞحُ٤ٛٞش ٝهز ٍٞرؼٜ٠خ ًٔخ ٣ـًُ ُٞي ٖٓ رؼ ٞحًُٔ ُْٜ ٠ٛٞخِٓ٢
ح٤ِٛ٧ش ٝطزطَ رخُ٘ٔزش َُِٔىٝى ٝحَُحى كو.٢
انًادج 6=6
٣ـذ ك ٢حُٔ ٠ٛٞر ٚإٔ ٌٕٞ٣هخرُِ ٬ظِٔي كٗ ٢لٔ.ٚ
- 67 -
انًادج 6=7
اًح ُحى حُٔ ٢ٛٞك ٢حُؼ ٖ٤حُٔ ٠ٛٞرٜخ ،كبٕ ًخٗض حُِ٣خىس ٓٔخ ٣ظٔخٓق رٔؼِ ٚػخىس أٝ
ٝؿي ٓخ ٣يٍ ػِ ٠إٔ حُٔ ٢ٛٞهٜي اُلخهٜخ رخُ٤ٛٞش ،أً ٝخٕ حُ٘٢ء حُِٔ٣ي ٔ٣ ٫ظوَ ر٘لٔ،ٚ
كبٜٗخ طِلن رخُ٤ٛٞشٝ ،إ ًخٗض حُِ٣خىس ٓٔخ ٔ٣ظوَ ر٘لٔٗ ٚخٍى ٓٔظلن حُِ٣خىس حُُٔٚ ٠ٛٞ
ك ٢حُٔـٔٞع رلٜش طؼخىٍ هٔ٤ش حُِ٣خىس حُوخثٔش.
انًادج 6=8
ٜ٣ق إٔ ٌٕٞ٣حُٔ ٠ٛٞر ٚػ٘٤خ ٜ٣ٝق إٔ ٘ٓ ٌٕٞ٣لؼش ُٔيس ٓليىس أٓ ٝئريس٣ٝ ،ظلَٔ
حُٔ٘ظلغ ٗلوخص حُ٤ٜخٗش.
انًادج 6=9
ط٘ؼوي حُ٤ٛٞش رٔخ ٣يٍ ػِٜ٤خ ٖٓ ػزخٍس أً ٝظخرش أ ٝرخٗ٩خٍس حُٔلٜٔش اًح ًخٕ حُٔ٢ٛٞ
ػخؿِح ػٜ٘ٔخ.
انًادج 6=:
٘٣ظَ ١كٛ ٢لش حُ٤ٛٞش إٔ ٜ٣يٍ رٜخ اٜٗخى ػيُ ٢أ ٝاٜٗخى أ٣ش ؿٜش ٍٓٔ٤ش ٌِٓلش
رخُظٞػ٤ن أ٣ ٝلٍَٛخ حُٔ ٢ٛٞرو٣ ٢يٓ ٙغ آ٠خث.ٚ
كبًح ػَٟض ٍَٟٝس ِٓلش طؼٌٍ ٓؼٜخ حٜٗ٩خى أ ٝحٌُظخرش هزَ اٜٗخى حُٔ ٢ٛٞػِ٠
٤ٛٝظ ٖٓ ٚحطلن ك ٖٓ ٍْٛٞ٠حُٜ٘ٞى٣َٗ ،طش إٔ ٔ٣ ٫لَ حُزلغ ٝحُظلو٤ن ػٖ ٍ٣زش ك٢
ٜٗخىطٝ ،ْٜإٔ طئى ٌٙٛ ٟحُٜ٘خىس ّٞ٣حُظٌٖٔ ٖٓ أىحثٜخ أٓخّ حُوخ ،٢ٟحٌُٜ٣ ١يٍ حًٕ٩
رظٞػ٤وٜخ٣ٝ ،وطَ حٍُٞػش كٍٞح ٣ٝظ ٖٔ٠ح٩هطخٍ ٓوظ٤٠خص ٌٙٛحُلوَس.
ُِٔ ٢ٛٞإٔ ٞ٣ؿٔٗ ٚوش ٖٓ ٤ٛٝظ ٚأ ٝطَحؿؼ ٚػٜ٘خ ُِوخ ٢ٟهٜي كظق ِٓق هخٙ
رٜخ.
انًادج ;=6
٣ـذ إٔ َٜ٣ف ك ٢ػوي حُ٤ٛٞش حُٔ٘ؼويس رو٣ ٢ي حُٔ ٢ٛٞرٔخ ٣ل٤ي ح ًٕ٩رظ٘لٌٛ٤خ.
- 68 -
انثاب انغادط> تُفٛز انٕصٛح
انًادج <=6
٘٣لٌ حُ٤ٛٞش ٖٓ أٓ٘ي اُ ٚ٤حُٔ ٢ٛٞط٘لٌٛ٤خ .كبٕ ُْ ٞ٣ؿي ٣ ُْٝظلن حَ١٧حف ػِ٠
ط٘لٌٛ٤خ ٣و ّٞرٌُي ٖٓ ٣ؼ ٚ٘٤حُوخ ٌُٜٙ ٢ٟحُـخ٣ش.
انًادج ==6
٫ط٘لٌ حُ٤ٛٞش ك ٢طًَش حٓظـَهٜخ حُي ،ٖ٣ا ٫ربؿخُس حُيحثٖ حٌُخَٓ ح٤ِٛ٧ش أ ٝرٔو١ٞ
حُي.ٖ٣
انًادج 722
اًح ًخٗض حُ٤ٛٞش رٔؼَ ٗ٤ٜذ أكي حٍُٞػش ٖٓ ؿ َ٤طؼ ،ٖ٤٤كِِٔ ُٚ ٠ٛٞؿِء ٖٓ ػيى
ٍإٓ ُٚ ْ٤ُٝ ْٜٓٝخ ُحى ػِ ٠حُؼِغ ا ٫ربؿخُس حٍُٞػش حَُٗيحء.
انًادج 720
٣ؼظزَ حُؼِغ رخُ٘ٔزش ُٔخ طزو ٖٓ ٠حُظًَش رؼي حُٞكخء رخُلوٞم حُظ ٢طوَؽ ٖٓ حُظًَش هزَ
حُ٤ٛٞش.
انًادج 726
اًح ٟخم حُؼِغ ػٖ حُٛٞخ٣خ حُٔظٔخ٣ٝش ٍطزش طلخ ٙأ َٛحُٛٞخ٣خ ك ٢حُؼِغ.
ٖٓ ًخٗض ٤ٛٝظ ٚك٢ٗ ٢ء ٓؼ ٖ٤أهٌ كٜظًُ ٖٓ ٚي حُ٘٢ء رؼً ٖٓٝ .ٚ٘٤خٗض ٤ٛٝظٚ
ك ٢ؿٓ َ٤ؼ ٖ٤أهٌ كٜظٓ ٖٓ ٚخثَ حُؼِغ.
٣ظلخٛ ٙخكذ حُٔؼ ٖ٤رخُـِء حُٔؤهٔٗ ٖٓ ًٞزش هٔ٤ش حُٔؼٓ ٖٓ ٖ٤ـٔٞع حُظًَش.
انًادج 727
اًح أؿخُ حٍُٞػش ٤ٛٝش ُٞحٍع أ ٝرؤًؼَ ٖٓ حُؼِغ ،رؼي ٓٞص حُٔ ٢ٛٞأ ٝكَٟٚٓ ٢
حُٔوٞف حُٔظ َٜرٔٞط ،ٚأ ٝحٓظؤًٗ ْٜك ٚ٤كؤًًُٗ ُِّ ،ٙٞي ُٖٔ ًخٕ ًخَٓ ح٤ِٛ٧ش ٓ٘.ْٜ
انًادج 728
ٖٓ أُ ٠ٛٝلَٔ ٓؼٝ ٖ٤طٞك ،٢كٍِِٞػش ٓ٘لؼش حُٔ ٠ٛٞر ٚاُ ٠إٔ ٘٣ل َٜك٤خ كظٌٕٞ
ُ.ٚ
- 69 -
انًادج 729
اًح ٝؿي أكي ٖٓ حُٔ ُْٜ ٠ٛٞػ٘ي ٓٞص حُٔ ٢ٛٞأ ٝرؼيً ،ٙخٗض حُٔ٘لؼش ُٖٓ ًَٝ ،ٚ
ٝؿي ٓ٘ ْٜرؼيٗ ،ٙخًٍ ٚك ٢حُٔ٘لؼش اُ ٠ك ٖ٤حُ٤ؤّ ٖٓ ٝؿٞى ؿ ،َْٛ٤كظٌ ٕٞحُؼٝ ٖ٤حُٔ٘لؼش
ُٖٔ ٝؿي ٓ٘٤ٜٗ ٌٕٞ٣ٝ ،ْٜذ ٖٓ ٓخص ٓ٘ ْٜطًَش ػ٘.ٚ
انًادج 72:
ٖٓ أ ٠ٛٝر٘٢ء ٓؼُ٘ ٖ٤و ٚػْ أ ٠ٛٝر٥ ٚهَ ،حػظزَص حُ٤ٛٞش حُؼخٗ٤ش اُـخء
ُِ٤ٛٞش ح.٠ُٝ٧
انًادج ;72
اًح ٓخص حُٔ ُٚ ٠ٛٞرؼي إٔ حٗل َٜك٤خ ،حٓظلن ٤ٛٝظٝ ،ٚػي ٓخ حٓظلو ٖٓ ٚؿِٔش
طًَظ٣ٝ ،ٚل٤خ رخًٌَُ رؼي حٗ٫لٜخٍ.
انًادج <72
ٖٓ أ ٠ٛٝهلل طؼخُ٧ٝ ٠ػٔخٍ حُزَ ري ٕٝطؼ ٖ٤٤ؿٜش ٓؼ٘٤شَٛ ،كض ٤ٛٝظ ٚكٝ ٢ؿٙٞ
حُو ٌٖٔ٣ٝ ،َ٤إٔ طظ ٠ُٞحَُٜف ٓئٓٔش ٓظوٜٜش كًُ ٢ي هيٍ حٌٓ٩خٕٓ ،غ َٓحػخس أكٌخّ
حُٔخىس 317رؼي.ٙ
انًادج =72
حُ٤ٛٞش ٓ٧خًٖ حُؼزخىس ٝحُٔئٓٔخص حُو٣َ٤ش ٝحُؼِٔ٤ش ٓٝخثَ حُٜٔخُق حُؼخٓش ،طَٜف
ػِ ٠ػٔخٍطٜخ ٜٓٝخُلٜخ ٝكوَحثٜخٝ ،ؿًُ َ٤ي ٖٓ ٗئٜٗٝخ.
انًادج 702
طٜق حُ٤ٛٞش ُـٜش ٓؼ٘٤ش ٖٓ ؿٜخص حُزَ ٘٣ظظَ ٝؿٞىٛخ ،كبٕ طؼٌٍ ٝؿٞىٛخ َٛكض
حُ٤ٛٞش اُ ٠أهَد ٓـخْٗ ُظِي حُـٜش.
انًادج 700
ك ٢حُ٤ٛٞش رخُٔ٘خكغ ،طؼظزَ هٔ٤ش حُؼ ٖ٤ك ٢طلي٣ي ٗٔزش حُٔ ٠ٛٞر ٚاُ ٠حُظًَش.
انًادج 706
اًح ِٛي حُٔ ٠ٛٞر ٚحُٔؼ ،ٖ٤أ ٝحٓظلن ك ٢ك٤خس حُٔ ،٢ٛٞك٢ٗ ٬ء ُِٔ ،ُٚ ٠ٛٞكبًح
ِٛي أ ٝحٓظلن رؼ ،ٚ٠أهٌ حُٔٓ ُٚ ٠ٛٞخ رو ٖٟٔ ٢كيٝى ػِغ حُظًَش ،ري ٕٝحػظزخٍ حُويٍ
حٌُِٛ ١ي.
- 78 -
انًادج 707
اًح ًخٕ حُُٔٞ٤ٓ ٖٓ ُٚ ٠ٛٞي ُ٘و ،ٚػْ ٓخص ًُي حُ٘و٣ ُْٝ ٚظَى ُٝيح ٫ٝكٔ،٬
ػخىص حُ٤ٛٞش َٓ٤حػخ.
انًادج 708
طزطَ حُ٤ٛٞش رٔخ :٢ِ٣
- 1رٔٞص حُٔ ُٚ ٠ٛٞهزَ حُٔ٢ٛٞ؛
- 2ر٬ٜى حُٔ ٠ٛٞر ٚحُٔؼ ٖ٤هزَ ٝكخس حُٔ٢ٛٞ؛
- 3رَؿٞع حُٔ ٢ٛٞػٖ حُ٤ٛٞش؛
- 4رَى حُٔ ُٚ ٠ٛٞحَُحٗي حُ٤ٛٞش رؼي ٝكخس حُٔ.٢ٛٞ
انًادج 709
حُظِ٘ َ٣اُلخم ٗو ٚؿٝ َ٤حٍع رٞحٍع ٝاِٗحُُِ٘ٓ ٚظ.ٚ
انًادج 70:
٘٣ؼوي حُظِ٘ َ٣رٔخ ط٘ؼوي ر ٚحُ٤ٛٞش ٓؼَ ه ٍٞحٍُِٔ٘ –ًَٔح -كٝ ٕ٬حٍع ٓغ ُٝي ١أٝ
ٓغ ػيى أ٫ٝى ١أ ٝأُلو ٙٞرَٔ٤حػ ٢أٍٝ ٝػ ٙٞكٓ ٢خُ ٢أُٝ ُٚ ٌٕٞ٣ ٝي حرٖ أُٝ ٝي ر٘ض ك٤وٍٞ
ٍٝػٓ ٙٞغ أ٫ٝىً ٞٛٝ ،١خُ٤ٛٞش ططزن ػِ ٚ٤أكٌخٜٓخ ٓخ ػيح حُظلخ.َٟ
انًادج ;70
اًح ًخٕ كٔٓ ٢ؤُش حٍُِٔ٘ – ًَٔح – ً ٝكًَٝ ٝخٗض ػزخٍط٣َٛ ٚلش ك ٢طٔ٣ٞش
حُِٔلن رخُِٔلن ر ،ٚكٔزض حُٔٔؤُش رطَ٣وش حُؼ ٍٞك٤غ ٣يهَ رٜخ ٍَٟحُظِ٘ َ٣ػِ٠
حُـٔ٤غ.
اًح ُْ طٌٖ ػزخٍس حٍُِٔ٘ ٣َٛلش ك ٢حُظٔ٣ٞش كٔزض حُٔٔؤُش ٓغ حػظزخٍ حٍُِٔ٘ – كظلخ
ٖٓ -ر ٖ٤ح ٍُٞػشٝ ،أػطٓ ُٚ ٢ؼَ ٓخ أػطُِِٔ ٢لن ر ،ٚػْ طـٔغ حُلظٞظ حُزخه٤ش ٌُ١ٝ
حُلَٝ ٝٝؿٝ َْٛ٤طـؼَ حُٔٔؤُش ًؤٗ ٫ ٚطِ٘ َ٣ك٤غ ٣يهَ ٍَٟٙػِ ٠حُـٔ٤غ ٖٓ ً١ٝ
حُلَٝ ٝٝحُؼٜزش.
انًادج <70
اًح ُْ ٌٖ٣كٔٓ ٢ؤُش حٍُِٔ٘ – ًَٔح – ً ٝكَ،ٝكبٕ ًخٕ حٍُِٔ٘– كظلخ – ًًَح ؿؼَ
ًٞحكي ٖٓ ًً ٍٞحٍُٞػش ٝإ ًخٕ أٗؼ ٠ؿؼِض ًٞحكيس ٖٓ اٗخػ.ْٜ
- 71 -
انًادج =70
اًح ًخٕ حٍُِٔ٘ – كظلخ – ٓظؼيىح ٝكٝ ًًٍٞ ْٜ٤اٗخع ًٝخٕ حٍُِٔ٘ هي هخٍ ٣ؼطٓ ٕٞخ ًخٕ
َ٣ػ ٚأرً ُٞ ْٛٞخٕ ك٤خ أ ٝهخٍ أُُِِٗ٘ٓ ْٛٞظ ٚهْٔ رٓ ًٌَُِ ْٜ٘٤ؼَ كع حٗ٧ؼ.ٖ٤٤
انًادج 762
ًَ ٓخ ُْ طِ٘ٔ ٚأكٌخّ حُظَِ٘٣ َ٣ؿغ ك٧ ٚ٤كٌخّ حُ٤ٛٞش.
- 72 -
انكتاب انغادط> انًٛشاث
انًادج 760
حُظًَش ٓـٔٞع ٓخ ٣ظًَ ٚحُٔ٤ض ٖٓ ٓخٍ أ ٝكوٞم ٓخُ٤ش.
انًادج 766
طظؼِن رخُظًَش كوٞم هٔٔش طوَؽ ػِ ٠حُظَط٤ذ ح٥ط:٢
- 1حُلوٞم حُٔظؼِوش رؼ ٖ٤حُظًَش.
ٗ - 2لوخص طـ ِ٤ٜحُٔ٤ض رخُٔؼَٝف.
- 3ى ٕٞ٣حُٔ٤ض.
- 4حُ٤ٛٞش حُٜل٤لش حُ٘خكٌس.
- 5حُٔٞحٍ٣غ رلٔذ طَط٤زٜخ ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش.
انًادج 767
حٍ٩ع حٗظوخٍ كن رٔٞص ٓخٌُ ٚرؼي طٜل٤ش حُظًَش ُٖٔ حٓظلوَٗ ٚػخ ر ٬طزَع ٫ٝ
ٓؼخٟٝش.
انًادج 768
ٔ٣ظلن حٍ٩ع رٔٞص حٍُٔٝٞع كو٤وش أ ٝكٌٔخٝ ،رظلون ك٤خس ٝحٍػ ٚرؼي.ٙ
انًادج 769
حُٔ٤ض كٌٔخ ٖٓ حٗوطغ هزَٛٝ ٙيٍ كٌْ رخػظزخٍ٤ٓ ٙظخ.
انًادج 76:
حُٔلوٞى ٓٔظٜلذ حُل٤خس رخُ٘ٔزش ُٔخُ ،ٚكٍٞ٣ ٬ع ٣ ٫ٝؤْ رٍٝ ٖ٤ػظ ،ٚا ٫رؼي حُلٌْ
رظٔ٣ٞظٓٝ ،ٚلظَٔ حُل٤خس ك ٢كن ٗلًٌُٔٝ ٚي ك ٢كن ؿ ،َٙ٤كٞ٤هق حُلع حٌُٔ٘ٞى ك ٚ٤اُ٠
إٔ ٣زض ك ٢أَٓ.ٙ
انًادج ;76
٣لٌْ رٔٞص حُٔلوٞى ك ٢كخُش حٓظؼ٘خث٤ش ٣ـِذ ػِ ٚ٤كٜ٤خ حُ٬ٜى رؼي ٓ٘ٓ ٢٠ش ٖٓ طخٍ٣ن
حُ٤ؤّ ٖٓ حُٞهٞف ػِ ٠هزَ ك٤خط ٚأٔٓ ٝخط.ٚ
- 73 -
أٓخ ك ٢ؿٔ٤غ ح٧كٞحٍ ح٧هَ ،ٟك٤ل ٝٞأٓي حُٔيس حُظ٣ ٢لٌْ رٔٞص حُٔلوٞى رؼيٛخ اُ٠
حُٔلٌٔشًُٝ ،ي ًِ ٚرؼي حُظلَٝ ١حُزلغ ػ٘ ٚرٔخ أٌٖٓ ٖٓ حُٓٞخثَ رٞحٓطش حُـٜخص
حُٔوظٜش رخُزلغ ػٖ حُٔلوٞى.ٖ٣
انًادج <76
اًح ٓخص ػيس أكَحىًٝ ،خٕ رؼَ٣ ْٜ٠ع رؼ٠خ٣ ُْٝ ،ظْ حُظ َٛٞآُ ٠ؼَكش حُٔخرن
ٓ٘ ،ْٜك ٬حٓظلوخم ٧كي ْٛك ٢طًَش ح٥هَٞٓ ،حء ًخٗض حُٞكخس ك ٢كخىع ٝحكي أّ .٫
انًادج =76
أٓزخد حٍ٩ع ًخُِٝؿ٤ش ٝحُوَحرش أٓزخد َٗػ٤ش ٫طٌظٔذ رخُظِحّ ٫ٝر٤ٛٞش ،كِْ٤
ٌَُ ٖٓ حُٞحٍع أ ٝحٍُٔٝٞع آوخٛ ١لش حُٞحٍع أ ٝحٍُٔٝٞع ٫ٝ ،حُظ٘خٍُ ػُِ٘ ٚـ.َ٤
انًادج 772
٘٣ظَ ١ك ٢حٓظلوخم حٍ٩ع ٓخ :٢ِ٣
- 1طلون ٓٞص حٍُٔٝٞع كو٤وش أ ٝكٌٔخ؛
ٝ - 2ؿٞى ٝحٍػ ٚػ٘ي ٓٞط ٚكو٤وش أ ٝكٌٔخ؛
- 3حُؼِْ رـٜش حٍ٩ع.
انًادج 770
ٔ٣ ٫ظلن حٍ٩ع ،ا ٫اًح ػزظض ك٤خس حُُٔٞٞى رَٜحم أٍٟ ٝخع ٗٝلٔٛٞخ.
انًادج 776
٫طٞحٍع رٝ ِْٔٓ ٖ٤ؿ َ٤حُِْٔٔ ٫ٝ ،رٗ ٖٓ ٖ٤ل ٠حَُ٘ع ٗٔز.ٚ
انًادج 777
ٖٓ هظَ ٍٓٝٞػ ٚػٔيحٝ ،إ أط ٠ر٘زٜش ُْ َ٣ع ٖٓ ٓخُ ٫ٝ ،ٚى٣ظ٣ ٫ٝ ،ٚلـذ ٝحٍػخ.
ٖٓ هظَ ٍٓٝٞػ ٚهطؤ ٍٝع ٖٓ حُٔخٍ ى ٕٝحُي٣ش ٝكـذ.
- 74 -
انمغى انخانج> طشائك اإلسث
انًادج 778
حٍُٞػش أٍرؼش أ٘ٛخفٝ :حٍع رخُلَ ٝكوٝٝ ٢حٍع رخُظؼ٤ٜذ كوٝٝ ٢حٍع رٜٔخ ؿٔؼخ
ٝٝحٍع رٜٔخ حٗلَحىح.
انًادج 779
حُلَٓ ْٜٓ ٝويٍ ُِٞحٍع ك ٢حُظًَش ٣ٝزيأ ك ٢حُظ٣ٍٞغ رؤٛلخد حُلَ.ٝٝ
حُظؼ٤ٜذ أهٌ حُٞحٍع ؿٔ٤غ حُظًَش أٓ ٝخ رو ٢ػٖ ً ١ٝحُلَ.ٝٝ
انًادج 77:
اًح ُْ ٞ٣ؿي أكي ٖٓ ً ١ٝحُلَ ٝٝأٝ ٝؿي ُْٝطٔظـَم حُلَ ٝٝحُظًَشً ،خٗض حُظًَش
أٓ ٝخ روٜ٘ٓ ٢خ ُِؼٜزش رؼي أهٌ ً ١ٝحُلَ ٝٝكَ.ْٜٟٝ
انًادج ;77
حُٞحٍع رخُلَ ٝكوٓ ،٢ظش :حٝ ّ٧حُـيس ٝحُِٝؽ ٝحُِٝؿش ٝح٧م ُٝ ّ٨ح٧هض ُ.ّ٨
انًادج <77
حُٞحٍع رخُظؼ٤ٜذ كو ،٢ػٔخٗ٤ش :ح٫رٖٝ ،حر٘ٝ ٚإ ٓلَٝ ،ح٧م حُ٘و٤ن ٝح٧م ُ٨د
ٝحرٜ٘ٔخ ٝإ ٓلَٝ ،حُؼْ حُ٘و٤ن ٝحُؼْ ُ٨د ٝحرٜ٘ٔخ ٝإ ٓلَ.
انًادج =77
حُٞحٍع رخُلَٝ ٝحُظؼ٤ٜذ ؿٔؼخ حػ٘خٕ :ح٧د ٝحُـي.
انًادج 782
حُٞحٍع رخُلَ ٝأ ٝحُظؼ٤ٜذ ٣ ٫ٝـٔغ رٜٔ٘٤خ أٍرؼش :حُز٘ضٝ ،ر٘ض ح٫رٖٝ ،ح٧هض
حُ٘و٤وشٝ ،ح٧هض ُ٨د.
انًادج 780
حُلَ ٝٝحُٔويٍس ٓظش :حُٜ٘ق ٝحَُرغ ٝحُؼٖٔ ٝحُؼِؼخٕ ٝحُؼِغ ٝحُٔيّ.
انًادج 786
أٛلخد حُٜ٘ق هٔٔش:
- 75 -
- 1حُِٝؽ رَ٘ ١ػيّ حُلَع حُٞحٍع ُِِٝؿش ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 2حُز٘ض رَ٘ ١حٗلَحىٛخ ػٖ ُٝي حُِٜذ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 3ر٘ض ح٫رٖ رَ٘ ١حٗلَحىٛخ ػٖ ُٝي حُِٜذ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼٝ ٠ػٖ ُٝي ح٫رٖ ك٢
ىٍؿظٜخ.
- 4ح٧هض حُ٘و٤وش رَ٘ ١حٗظلخء حُ٘و٤ن ٝح٧د ٝإ ػُٝٝ ٬ي حُِٜذ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ٠
ُٝٝي ح٫رٖ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 5ح٧هض ُ٨د رَ٘ ١حٗلَحىٛخ ػٖ ح٧م ٝح٧هض ُ٨د ٝػٖٔ ًًَ ك ٢حُ٘و٤وش.
انًادج 787
أٛلخد حَُرغ حػ٘خٕ:
- 1حُِٝؽ اًح ٝؿي كَع ٝحٍع ُِِٝؿش.
- 2حُِٝؿش اًح ُْ ُِِٝ ٌٖ٣ؽ كَع ٝحٍع.
انًادج 788
ٝحٍع حُؼٖٔ ٝحكي:
حُِٝؿش اًح ًخٕ ُِِٝؽ كَع ٝحٍع.
انًادج 789
أٛلخد حُؼِؼ ٖ٤أٍرؼش:
- 1حر٘ظخٕ كؤًؼَ رَ٘ ١حٗلَحىٔٛخ ػٖ ح٫رٖ.
- 2ر٘ظخ ح٩رٖ كؤًؼَ رَ٘ ١حٗلَحىٔٛخ ػٖ ُٝي حُِٜذ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼٝ ٠حرٖ ح٩رٖ ك٢
ىٍؿظٜٔخ.
- 3حُ٘و٤وظخٕ كؤًؼَ رَ٘ ١حٗلَحىٔٛخ ػٖ حُ٘و٤ن ٝػٖ ح٧د ٝإ ػٝ ٬ػٖ حُلَع
حُٞحٍع.
- 4ح٧هظخٕ ُ٨د كؤًؼَ رَ٘ ١حٗلَحىٔٛخ ػٖ ح٧م ُ٨د ٝػٖٔ ًًَ ك ٢حُ٘و٤وظ.ٖ٤
انًادج 78:
أٛلخد حُؼِغ ػ٬ػش:
- 1ح ّ٧رَ٘ ١ػيّ حُلَع حُٞحٍع ٝػيّ حػ٘ ٖ٤كؤًؼَ ٖٓ ح٩هٞس ُٞٝكـزٞح.
- 2حُٔظؼيى ٖٓ ح٩هٞس ُ ّ٨رَ٘ ١حٗلَحى ْٛػٖ ح٧د ٝػٖ حُـي ُ٨د ٝػٖ ُٝي
حُِٜذ ُٝٝي ح٫رٖ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 3حُـي إ ًخٕ ٓغ اهٞس ًٝخٕ حُؼِغ أكظ.ُٚ ٠
- 76 -
انًادج ;78
أٛلخد حُٔيّ:
- 1ح٧د رَ٘ٝ ١ؿٞى حُُٞي أُٝ ٝي ح٫رٖ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 2ح ّ٧رَ٘ٝ ١ؿٞى حُُٞي أُٝ ٝي ح٫رٖ أ ٝحػ٘ ٖ٤كؤًؼَ ٖٓ ح٩هٞس ٝحٍػ ٖ٤أٝ
ٓلـٞر.ٖ٤
- 3ر٘ض ح٩رٖ ُٞٝطؼيىص رًَٜ٘ٗٞ ١خ ٓغ ر٘ض ِٛذ ٝحكيس ٝإٔ ٓ ٌٕٞ٣ ٫ؼٜخ حرٖ
حرٖ ك ٢ىٍؿظٜخ.
- 4ح٧هض ُ٨د ُٞٝطؼيىص رًَٜ٘ٗٞ ١خ ٓغ ٗو٤وش ٝحكيس ٝحٗلَحىٛخ ػٖ ح٧د ٝح٧م
ُ٨د ٝحُُٞي ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 5ح٧م ُ ّ٨أ ٝح٧هض ُ ّ٨رَ٘ ١إٔ ٝ ٌٕٞ٣حكيح ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼٝ ٠رَ٘ ١حٗلَحىٙ
ػٖ ح٧د ٝحُـي ٝحُُٞي ُٝٝي ح٫رٖ ًًَح ًخٕ أ ٝأٗؼ.٠
- 6حُـيس اًح ًخٗض ٓ٘لَىس ٓٞحء ًخٗض ّ٧أ٧ ٝد كبٕ حؿظٔؼض ؿيطخٕ هْٔ حُٔيّ
رٜٔ٘٤خ إ ًخٗظخ كٍ ٢طزش ٝحكيس أ ٝحُظ ّ٨ُ ٢أرؼي كبٕ ًخٗض حُظ ّ٨ُ ٢أهَد حهظٜض رخُٔيّ.
- 7حُـي ُ٨د ػ٘ي ٝؿٞى حُُٞي أُٝ ٝي ح٫رٖ ٝػيّ ح٧د.
انًادج <78
حُؼٜزش ػ٬ػش أٗٞحع:
ػٜزش رخُ٘لْ.
ػٜزش رخُـ.َ٤
ػٜزش ٓغ حُـ.َ٤
انًادج =78
ُِؼٜزش رخُ٘لْ ؿٜخص ٓويّ رؼٜ٠خ ػِ ٠رؼ ٞك ٢حٍ٩ع ػِ ٠حُظَط٤ذ ح٥ط:٢
- 1حُز٘ٞس ٝطَ٘ٔ ح٧ر٘خء ٝأر٘خء ح٩رٖ ٝإ ٓلَ.
– 2ح٧رٞس.
- 3حُـي حُؼٜزٝ ٢إ ػٝ ٬ح٩هٞس ٝطَ٘ٔ حٗ٧وخء ٝح٩هٞس ُ٨د.
- 4أر٘خء ح٩هٞس ٝإ ٓلِٞح.
- 77 -
- 5حُؼٔٓٞش ٝطَ٘ٔ أػٔخّ حُٔ٤ض ٧ر ٖ٣ٞأ٧ ٝد ٝأػٔخّ أرًٌُ ٚ٤ي ٝأػٔخّ ؿيٙ
حُؼٜزٝ ٢إ ػٝ ٬أر٘خء ٖٓ ًًَٝح ٝإ ٓلِٞح.
- 6ر٤ض حُٔخٍ اًح ُْ ٘ٛ ٌٖ٣خى ٝحٍع ،ك٤غ طظ ٠ُٞحُِٔطش حٌُِٔلش رؤٓ٬ى حُيُٝش ك٤خُس
حَُٔ٤حع .كب ًح ٝؿي ٝحٍع ٝحكي رخُلٍَ ٝى ػِ ٚ٤حُزخهٝ ،٢اًح طؼيى حٍُٞػش رخُلَُْٝ ،ٝ
طٔظـَم حُلَ ٝٝحُظًَش ٍى ػِ ْٜ٤حُزخه ٢كٔذ ٗٔز ْٜك ٢حٍ٩ع.
انًادج 792
- 1اًح حطليص حُؼٜزش رخُ٘لْ ك ٢حُـٜش ًخٕ حُٔٔظلن ٍُ٪ع أهَر ْٜىٍؿش اُ ٠حُٔ٤ض.
- 2اًح حطليٝح ك ٢حُـٜش ٝحُيٍؿش ًخٕ حُظوي ْ٣روٞس حُوَحرش كٖٔ ًخٗض هَحرظ ٖٓ ٚح٧رٖ٣ٞ
هيّ ػًِ ٖٓ ٠خٗض هَحرظ ٖٓ ٚح٧د كو.٢
- 3اًح حطليٝح ك ٢حُـٜش ٝحُيٍؿش ٝحُوٞس ًخٕ حٍ٩ع ر ْٜ٘٤ػِ ٠حُٔٞحء.
انًادج 790
حُؼٜزخص رخُـ:َ٤
- 1حُز٘ض ٓغ ح٫رٖ.
- 2ر٘ض ح٩رٖ ٝإ ٍِٗ ٓغ ارٖ ح٩رٖ ٝإ ٍِٗ ،اًح ًخٕ ك ٢ىٍؿظٜخ ٓطِوخ ،أً ٝخٕ
أٍِٗ ٜٓ٘خ اًح ُْ طَع رـًُ َ٤ي.
- 3ح٧هٞحص ٧رٓ ٖ٣ٞغ ح٩هٞس ٧رٝ ٖ٣ٞح٧هٞحص ٧د ٓغ ح٩هٞس ٧د ٌٕٞ٣ٝحٍ٩ع
ر ْٜ٘٤ك ٌٙٛ ٢ح٧كٞحٍ ًٌَُِ ٓؼَ كع حٗ٧ؼ.ٖ٤٤
انًادج 796
حُؼٜزش ٓغ حُـ :َ٤ح٧هٞحص ٧ر ٖ٣ٞأ٧ ٝد ٓغ حُز٘ض أ ٝر٘ض ح٩رٖ ٝإ ٍِٗ ُٜ ٌٕٞ٣ٝخ
حُزخه ٖٓ ٢حُظًَش رؼي حُلَ.ٝٝ
طؼظزَ ك ٌٙٛ ٢حُلخُش ح٧هٞحص ٧رً ٖ٣ٞخ٩هٞس ٧رٝ ٖ٣ٞطؼظزَ ح٧هٞحص ٧د ًخ٩هٞس
٧د ٣ٝؤهٌٕ أكٌخٓ ْٜرخُ٘ٔزش ُزخه ٢حُؼٜزخص ك ٢حُظوي ْ٣رخُـٜش ٝحُيٍؿش ٝحُوٞس.
انًادج 797
اًح حؿظٔغ ح٧د أ ٝحُـي ٓغ حُز٘ض أ ٝر٘ض ح٫رٖ ٝإ ٍِٗ حٓظلن حُٔيّ كَٟخ ٝحُزخه٢
رطَ٣ن حُظؼ٤ٜذ.
انًادج 798
- 1اًح حؿظٔغ حُـي حُؼٜزٓ ٢غ ح٩هٞس حٗ٧وخء هخٛش أٓ ٝغ ح٩هٞس ُ٨د ًٌُي ًًٍٞح
أ ٝاٗخػخ أٓ ٝوظِط ٖ٤كِ ٚح٧ك ٖٓ َ٠ػِغ ؿٔ٤غ حُٔخٍ أ ٝحُٔوخٓٔش.
- 78 -
- 2اًح حؿظٔغ ٓغ ٓـٔٞع حُٜ٘ل ٖ٤ح٩هٞس حٗ٧وخء ٝح٩هٞس ُ٨د كِ ٚح٧ك ٖٓ َ٠ػِغ
ؿٔ٤غ حُٔخٍ أ ٝحُٔوخٓٔش ٓغ حُٔؼخىس.
- 3اًح حؿظٔغ ٓغ ح٩هٞس ١ًٝٝحُلَ ٝٝكِ ٚح٧ك ٖٓ َ٠ػ٬ػشٓ :يّ ؿٔ٤غ حُٔخٍ أٝ
ػِغ ٓخ رو ٢رؼي ً ١ٝحُلَ ٝٝأٓ ٝوخٓٔش ح٩هٞس ًًٌَ ٓ٘ٓ ْٜغ حُٔؼخىس.
انًادج 799
حُلـذ ٓ٘غ ٝحٍع ٓؼ ًَ ٖٓ ٖ٤حَُٔ٤حع أ ٝرؼ ٚ٠روَ٣ذ آهَ.
انًادج 79:
حُلـذ ٗٞػخٕ:
- 1كـذ ٗوَ ٖٓ كٜش حٍ٩ع اُ ٠أهَ ٜٓ٘خ.
- 2كـذ حٓ٩وخ ٖٓ ١حَُٔ٤حع.
انًادج ;79
كـذ حٓ٩وخ٘٣ ٫ ١خٍ ٓظش ٖٓ حُٞحٍػ:ْٛٝ ٖ٤
ح٫رٖٝ ،حُز٘ضٝ ،ح٧دٝ ،حٝ ،ّ٧حُِٝؽٝ ،حُِٝؿش.
انًادج <79
٣لـذ كـذ آوخ:١
– 1ارٖ ح٩رٖ ٣لـز ٚح٩رٖ هخٛش ٝحُوَ٣ذ ٖٓ ًً ٍٞحُلليس ٣لـذ حُزؼ٤ي ٓ٘.ْٜ
- 2ر٘ض ح٩رٖ ٣لـزٜخ ح ٩رٖ كٞهٜخ ٓطِوخ ،أ ٝر٘ظخٕ كٞهٜخ ا ٫إٔ ٓ ٌٕٞ٣ؼٜخ ارٖ ك٢
ىٍؿظٜخ أ ٝأٓلَ ٜٓ٘خ ك٤ؼٜزٜخ.
- 3حُـي ٣لـز ٚح٧د هخٛش ٝحُـي حُوَ٣ذ ٣لـذ حُـي حُزؼ٤ي.
- 4ح٧م حُ٘و٤ن ٝحُ٘و٤وش ٣لـزٜٔخ ح٧د ٝح٩رٖ ٝحرٖ ح٩رٖ.
- 5ح٧م ُ٨د ٝح٧هض ُ٨د ٣لـزٜٔخ حُ٘و٤ن ٖٓٝكـز ٫ٝ ٚطلـزٜٔخ حُ٘و٤وش.
- 6ح٧هض ُ٨د طلـزٜخ حُ٘و٤وظخٕ ا ٫اًح ٝؿي ٓؼٜخ أم ُ٨د.
- 7ارٖ ح٧م حُ٘و٤ن ٣لـز ٚحُـي ٝح٧م ُ٨د ٖٓٝكـز.ٚ
- 8ارٖ ح٧م ُ٨د ٣لـز ٚحرٖ ح٧م حُ٘و٤ن ٖٓٝكـز.ٚ
- 79 -
- 9حُؼْ حُ٘و٤ن ٣لـز ٚحرٖ ح٧م ُ٨د ٖٓٝكـز.ٚ
- 18حُؼْ ُ٨د ٣لـز ٚحُؼْ حُ٘و٤ن ٖٓٝكـز.ٚ
- 11حرٖ حُؼْ حُ٘و٤ن ٣لـز ٚحُؼْ ُ٨د ٖٓٝكـز.ٚ
- 12ارٖ حُؼْ ُ٨د ٣لـز ٚحرٖ حُؼْ حُ٘و٤ن ٖٓٝكـز.ٚ
- 13ح٧م ُٝ ّ٨ح٧هض ُ٣ ّ٨لـزٜٔخ ح٩رٖ ٝحُز٘ض ٝحرٖ ح٩رٖ ٝر٘ض ح٩رٖ ٝإ ٓلَ
ٝح٧د ٝحُـي ٝإ ػ.٬
- 14حُـيس ُ ّ٨طلـزٜخ ح ّ٧هخٛش.
- 15حُـيس ُ٨د ٣لـزٜخ ح٧د ٝح.ّ٧
- 16حُـيس حُوَر ٖٓ ٠ؿٜش ح ّ٧طلـذ حُـيس حُزؼي ٖٓ ٟؿٜش ح٧د.
انًادج =79
٣لـذ كـذ ٗوَ:
- 1ح٘٣ :ّ٧وِٜخ ٖٓ حُؼِغ اُ ٠حُٔيّ ح٫رٖ ٝحرٖ ح٫رٖ ٝحُز٘ض ٝر٘ض ح٩رٖ ٝحػ٘خٕ كؤًؼَ
ٖٓ ح٩هٞس ٝح٧هٞحص ٓٞحء ًخٗٞح أٗوخء أ٨ُ ٝد أٝ ّ٨ُ ٝحٍػ ٖ٤أٓ ٝلـٞر.ٖ٤
- 2حُِٝؽ٘٣ :وِ ٚح٩رٖ ٝحرٖ ح٫رٖ ٝحُز٘ض ٝر٘ض ح٩رٖ ٖٓ حُٜ٘ق اُ ٠حَُرغ.
- 3حُِٝؿش٘٣ :وِٜخ ح٩رٖ ٝحرٖ ح٫رٖ ٝحُز٘ض ٝر٘ض ح٩رٖ ٖٓ حَُرغ اُ ٠حُؼٖٔ.
- 4ر٘ض ح٫رٖ :ط٘وِٜخ حُز٘ض حُٞحكيس ٖٓ حُٜ٘ق اُ ٠حُٔيّ ًٔخ ط٘وَ حػ٘ظ ٖ٤كؤًؼَ ٖٓ
ر٘خص ح٩رٖ ٖٓ حُؼِؼ ٖ٤اُ ٠حُٔيّ.
- 5ح٧هض ُ٨د :ط٘وِٜخ حُ٘و٤وش ٖٓ حُٜ٘ق اُ ٠حُٔيّ ٝط٘وَ حػ٘ظ ٖ٤كؤًؼَ ٖٓ حُؼِؼٖ٤
اُ ٠حُٔيّ.
- 6ح٧د٘٣ :وِ ٚح٩رٖ ٝحرٖ ح٩رٖ ٖٓ حُظؼ٤ٜذ اُ ٠حُٔيّ.
- 7حُـي :ػ٘ي ػيّ ح٧د ٘٣وِ ٚح٩رٖ ٝحرٖ ح٫رٖ ٖٓ حُظؼ٤ٜذ اُ ٠حُٔيّ.
- 8حُز٘ض ٝر٘ض ح٩رٖٝ ،ح٧هض حُ٘و٤وش ٝح٧هض ُ٨د ٘٣وَ ًَ ٝحكيس ٓ٘ ٖٜكؤًؼَ
أهٛٞخ ػٖ كَٜٟخ ٣ٝؼٜزٜخ.
- 9ح٧هٞحص حُ٘وخثن ٝح٧هٞحص ُ٨د طؼٜز ٖٜحُز٘ض كؤًؼَ أ ٝر٘ض ح٩رٖ كؤًؼَ
كظ٘وِ ٖٓ ٖٜحُلَ ٝاُ ٠حُظؼ٤ٜذ.
- 88 -
انمغى انغاتع> يغائم خاصح
انًادج 7:2
يغأنح انًعادج
اًح ًخٕ ٓغ ح٩هٞس حٗ٧وخء اهٞس ُ٨د ػخى ح٩هٞس حٗ٧وخء حُـي رخ٩هٞس ُ٨د كٔ٘ؼٙٞ
رً ْٜؼَس حَُٔ٤حع ػْ ٣ؤهٌ حٗ٧وخء إ ًخٗٞح أًؼَ ٖٓ أهض كٔذ ح٩هٞس ُ٨د ٝإ ًخٗض
ٗو٤وش ٝحكيس حٓظٌِٔض كَٜٟخ ًٝخٕ حُزخه ٢ر ٖ٤ح٩هٞس ُ٨د ًٌَُِ ٓؼَ كع حٗ٧ؼ.ٖ٤٤
انًادج 7:0
يغأنح األكذسٚح ٔانغشاء
٣ ٫لَ٨ُ ٝهض ٓغ حُـي كٔٓ ٢ؤُش ا ٫ك ٢حً٧يٍ٣ش ُٝ ٢ٛٝؽ ٝأهض ٗو٤وش أ٧ ٝد
ٝؿي ٝأّ ك ْ٠٤حُـي ٓخ كٔذ ُ ٚآُ ٠خ كٔذ ُٜخ ٣ٝؤٔخٕ ًٌَُِ ٓؼَ كع حٗ٧ؼ ٖ٤٤أِٜٛخ ٖٓ
ٓظش ٝطؼ ٍٞاُ ٠طٔؼش ٝطٜق ٖٓ ٓزؼش ٝػَُِِ٘ٝ ٖ٣ؽ طٔؼش ٓ ّ٨ُٝظش ٨ُٝهض أٍرؼش
ُِٝـي ػٔخٗ٤ش.
انًادج 7:6
يغأنح انًانكٛح
اًح حؿظٔغ ٓغ حُـي ُٝؽ ٝأّ أ ٝؿيس ٝأم ُ٨د كؤًؼَ ٝأهٞحٕ ّ٧كؤًؼَ كَُِِٝ ٝؽ
حُٜ٘ق ّ٨ُٝحُٔيّ ُِٝـي ٓخ رو٣ ٫ٝ ٢ؤهٌ ح٩هٞس ُ٤ٗ ّ٨جخ ٕ٧حُـي ٣لـز٣ ٫ٝ ْٜؤهٌ
ح٧م ُ٨د ٗ٤جخ.
انًادج 7:7
يغأنح شثّ انًانكٛح
اًح ًخٕ ٓغ حُـي ُٝؽ ٝأّ أ ٝؿيس ٝأم ٗو٤ن ٝأهٞحٕ ّ٧كؤًؼَ كخُـي ٣ؤهٌ ٓخ رو ٢رؼي
ً ١ٝحُٜٔخّ ى ٕٝح٩هٞس ٕ٧حُـي ٣لـز.ْٜ
انًادج 7:8
يغأنح انخشلاء
اًح حؿظٔؼض أّ ٝؿي ٝأهض ٗو٤وش أ٧ ٝد كَ ّ٨ُ ٝحُؼِغ ٓٝخ رو٣ ٢ؤٔ ٚحُـي
ٝح٧هضٓ ًٌَُِ ،ؼَ كع حٗ٧ؼ.ٖ٤٤
انًادج 7:9
يغأنح انًشتشكح
- 81 -
٣ؤهٌ حًٌَُ ٓ ٖ ح٩هٞس ًخٗ٧ؼ ٠ك ٢حُٔ٘ظًَش ُٝ ٢ٛٝؽ ٝأّ أ ٝؿيس ٝأهٞحٕ ّ٧كؤًؼَ
ٝأم ٗو٤ن كؤًؼَ ك٘٤ظًَخٕ ك ٢حُؼِغ ح٩هٞس ُٝ ّ٨ح٩هٞس حٗ٧وخء حًٌُٝ ٍٞحٗ٩خع كًُ ٢ي
ٓٞحء ػِ ٠ػيى ٍإ ٕ٧ ْٜٓٝؿٔ٤ؼ ٖٓ ْٜأّ ٝحكيس.
انًادج 7::
يغأنح انغشأٍٚ
اًح حؿظٔؼض ُٝؿش ٝأرٞحٕ كِِِٝؿش حَُرغ ّ٨ُٝػِغ ٓخ رو ٞٛٝ ٢حَُرغ ٨ُٝد ٓخ رو٢
كبًح حؿظٔغ ُٝؽ ٝأرٞحٕ كِِِٝؽ حُٜ٘ق ّ٨ُٝػِغ ٓخ رو ٞٛٝ ٢حُٔيّ ٓٝخ رو٨ُ ٢د.
انًادج ;7:
يغأنح انًثاْهح
اًح حؿظٔغ ُٝؽ ٝأّ ٝأهض ٗو٤وش أ٧ ٝد ًخٕ ُِِٝؽ حُٜ٘ق ٨ُٝهض حُٜ٘ق ّ٨ُٝ
حُؼِغ أِٜٛخ ٖٓ ٓظش ٝطؼ ٍٞاُ ٠ػٔخٗ٤ش ُِِٝؽ ػ٬ػش ٨ُٝهض ػ٬ػش ّ٨ُٝحػ٘خٕ.
انًادج <7:
انًُثشٚح
اًح حؿظٔؼض ُٝؿش ٝر٘ظخٕ ٝأرٞحٕ ٛلض كَ٠٣ظ ٖٓ ْٜأٍرؼش ٝػَ٘ٝ ٖ٣طؼ ٍٞاُ٠
ٓزؼش ٝػَُِ٘ ٖ٣ز٘ظ ٖ٤حُؼِؼخٕ – ٓظش ػَ٘ – ٨ُٝر ٖ٣ٞحُؼِغ – ػٔخٗ٤شُِِٝٝ ،ؿش حُؼٖٔ ػ٬ػش،
َ٤ٜ٣ٝػٜٔ٘خ طٔؼخ.
انًادج =7:
ٖٓ طٞك ُٚٝ ٢أ٫ٝى حرٖ أ ٝأ٫ٝى ر٘ض ٓٝخص ح٩رٖ أ ٝحُز٘ض هزِ ٚأٓ ٝؼٝ ٚؿذ ٧كلخىٙ
ٛئ٫ء ك ٢ػِغ طًَظ٤ٛٝ ٚش رخُٔويحٍ ٝحَُ٘ ١ٝح٥ط٤ش.
انًادج 7;2
حُ٤ٛٞش حُٞحؿزش ُٜئ٫ء ح٧كلخى طٌ ٕٞرٔويحٍ كٜظٔٓ ْٜخ َ٣ػ ٚأر ْٛٞأ ٝأٓ ْٜػٖ أِٚٛ
حُٔظٞك ٠ػِ ٠كَٞٓ ٝص ٍٓٝٞػ ْٜاػَ ٝكخس أ ِٚٛحًٌُٔ ٍٞػِ ٠إٔ ٣ ٫ظـخًُ ُٝي ػِغ
حُظًَش.
انًادج 7;0
ٔ٣ ٫ظلن ٛئ٫ء ح٧كلخى ٤ٛٝش ،اًح ًخٗٞح ٝحٍػٍٝٞٓ َٛ٧ ٖ٤ػ ْٜؿيح ًخٕ أ ٝؿيس ،أٝ
ًخٕ هي أ ُْٜ ٠ٛٝأ ٝأػطخ ْٛك ٢ك٤خط ٚر ٬ػٓ ٝٞويحٍ ٓخ ٔ٣ظلو ٕٞر ٌٜٙحُ٤ٛٞش حُٞحؿزش،
- 82 -
كبٕ أ ُْٜ ٠ٛٝرؤهَ ٖٓ ًُيٝ ،ؿزض طٌِٔظٝ ،ٚإ أ ٠ٛٝرؤًؼًَ ،خٕ حُِحثي ٓظٞهلخ ػِ٠
اؿخُس حٍُٞػشٝ ،إ أُ ٠ٛٝزؼ ْٜ٠كوٝ ،٢ؿزض حُ٤ٛٞش ُ٦هَ رويٍ ٗ٤ٜز ٚػِٜٗ ٠ؾ ٓخ
ًًَ.
انًادج 7;6
طٌ ٌٙٛ ٕٞحُ٤ٛٞش ٫ٝ٧ى ح٩رٖ ٝأ٫ٝى حُز٘ض ٫ٝ٧ٝى حرٖ ح٩رٖ ٝإ ٍِٗٝ ،حكيح ًخٗٞح
أ ٝأًؼَٓ ًٌَُِ ،ؼَ كع حٗ٧ؼ٣ ،ٖ٤٤لـذ كٜ٤خ ًَ أ َٛكَػ ٚى ٕٝكَع ؿ٣ٝ َٙ٤ؤهٌ ًَ كَع
ٗ٤ٜذ أ ِٚٛكو.٢
انًادج 7;7
ُِٔلٌٔش ،إٔ طظوٌ ػ٘ي ح٫هظ٠خء ؿٔ٤غ ٓخ ٣ـذ ٖٓ أىحء ٗلوش طـ ِ٤ٜحُٔظٞك٠
رخُٔؼَٝفٝ ،ح٩ؿَحءحص حُٔٔظؼـِش ُِٔلخكظش ػِ ٠حُظًَشُٜٝ ،خ رٞؿ ٚهخ ٙإٔ طوٍَ ٟٝغ
ح٧هظخّٝ ،ا٣يحع حُ٘وٞى ٝحٍٝ٧حم حُٔخُ٤ش ٝح٤ٗ٧خء ًحص حُؤ٤ش.
انًادج 7;8
٣ؤَٓ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛطِوخث٤خ رخطوخً ٌٙٛح٩ؿَحءحص اًح طز ٖ٤ك٢
حٍُٞػش هخًٌُٝ ،ُٚ ٢ٛٝ ٫ٝ َٛي اًح ًخٕ أكي حٍُٞػش ؿخثزخ.
٣ ٖٓ ٌَُ ٌٖٔ٣ؼ٘ ٚ٤ح َٓ٧إٔ ٣طِذ ٖٓ حُو٠خء حطوخً ح٩ؿَحءحص حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك٢
حُٔخىس 373أػ ٙ٬اًح ًخٕ ٘ٛخى ٓخ ٣زٍَ ًُي.
اًح ًخٕ ر٤ي حُٜخُي هزَ ٓٞط٢ٗ ٚء ٖٓ ٓٔظٌِخص حُيُٝش ،كؼِ ٠هخ ٢ٟحُٔٔظؼـ٬ص ر٘خء
ػِِ١ ٠ذ حُ٘٤خرش حُؼخٓش أٔ٣ ٖٓ ٝؼَ حُيُٝش إٔ ٣ظوٌ ٖٓ ح٩ؿَحءحص ٓخ ٌ٣لَ حُللخظ ػِ ٠طِي
حُٔٔظٌِخص.
انًادج 7;9
طؼ ٖ٤حُٔلٌٔش ُظٜل٤ش حُظًَش ٖٓ ٣ظلن حٍُٞػش ػِ ٠حهظ٤خٍ ،ٙكبًح ُْ ٣ظلوٞح ػِ ٠أكي
ٍٝأص حُٔلٌٔش ٓٞؿزخ ُظؼ ،ٚ٘٤٤أؿزَط ْٜػِ ٠حهظ٤خٍ ،ٙػِ ٠إٔ ٖٓ ٌٕٞ٣حٍُٞػش رويٍ
حُٔٔظطخعًُٝ ،ي رؼي ٓٔخع أهٞحٍ ٛئ٫ء ٝطللظخط.ْٜ
انًادج 7;:
٣ ٫ـٝ ١٧ ُٞحٍع هزَ طٜل٤ش حُظًَش إٔ ٣ظَٜف كٓ ٢خٍ حُظًَش ا ٫رٔخ طيػ ٞاُٚ٤
حٍَُٝ٠س حُٔٔظؼـِش ٫ٝ ،إٔ ٔ٣ظٞكٓ ٢خ ُٜخ ٖٓ ى ،ٕٞ٣أ٣ ٝئىٓ ١خ ػِٜ٤خ ري ٕٝإً حُٜٔل،٢
أ ٝحُو٠خء ػ٘ي حٗؼيحٓ.ٚ
- 83 -
انًادج ;;7
ػِ ٠حُٜٔل ٢رٔـَى طؼ ،ٚ٘٤٤إٔ ٣و ّٞربكٜخء ؿٔ٤غ ٓٔظٌِخص حُٜخُي ،رٞحٓطش ػيُٖ٤
١زوخ ُوٞحػي ح٩كٜخء حُـخٍ ١رٜخ حُؼًَٔٔ .خ ػِ ،ٚ٤إٔ ٣و ّٞرخُزلغ ػٔخ ُِظًَش أٓ ٝخ ػِٜ٤خ
ٖٓ ى.ٕٞ٣
٣ـذ ػِ ٠حٍُٞػش إٔ ٣زِـٞح اُ ٠ػِْ حُٜٔل ٢ؿٔ٤غ ٓخ ٣ؼِٔ ٖٓ ٚٗٞى ٕٞ٣ػِ ٠حُظًَش
ٝكوٞم ُٜخ.
٣و ّٞحُٜٔل ٢ر٘خء ػِِ١ ٠ذ أكي حٍُٞػش ربكٜخء حُظـِ٤ٜحص حٓ٧خٓ٤ش حُٔؼيس
ُٓ٬ظؼٔخٍ حَُٓ٨ُ ٢ٓٞ٤س٣ٝ ،ظًَٜخ ر٤ي حَٓ٧س حُظً ٢خٗض طٔظؼِٜٔخ ٝهض ٝكخس حُٜخُي.
ٝطٜزق ٌٙٛحَٓ٧س رٔؼخرش حُلخٍّ ػِٜ٤خ اُ ٠ك ٖ٤حُزض كٜ٤خ رٜلش حٓظؼـخُ٤ش ػ٘ي ح٫هظ٠خء.
انًادج <;7
َ٣حكن حُ٘خثذ حَُ٘ػٜٓ ٢ل ٢حُظًَش ػ٘ي ه٤خٓ ٚرخ٩ؿَحءحص حًُُٔٞٞش اُ١ ٚ٤زن أكٌخّ
حُٔخىس ٓٝ 377خ ٜ٤ِ٣خًٔ ،خ ٣و ّٞرَٔحكوش ٖٓ ػ ٚ٘٤حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛرظ٘لٌ٤
ح٩ؿَحءحص حُظللظ٤ش أ ٝاُحُش ح٧هظخّ أ ٝاكٜخء حُظًَش.
انًادج =;7
ٌٕٞ٣حُٜٔلٝ ٢حكيح أٓ ٝظؼيىح.
ٝطـَ ١ك ٢كو ٚأكٌخّ حًُٞخُش كٔ٤خ ٚ٘٣ػِ ٚ٤كٓ ٢وٍَ طؼ.ٚ٘٤٤
انًادج 7<2
ُِٜٔل ٢إٔ َ٣ك ٞط ٌٙٛ ٢ُٞحُٜٔٔش .أٓخ حُظوِ ٢ػٜ٘خ رؼي طٜ٤ُٞخ ،كظَٔ ١ػِ ٚ٤أكٌخّ
حًُٞخُش.
ٌٖٔ٣حٓظزيحٍ حُٜٔلٓ ٢ظٝ ٠ؿيص أٓزخد طزٍَ ًُي ،آخ طِوخث٤خ أ ٝرطِذ ٖٓٔ ٣ؼ٘ٚ٤
ح.َٓ٧
انًادج 7<0
طليى حُٜٔخّ حًُُٔٞٞش ُِٜٔل ٢كٓ ٢وٍَ طؼ.ٚ٘٤٤
انًادج 7<6
٣ليى كٓ ٢وٍَ حُظؼ ،ٖ٤٤ح٧ؿَ حٌُ٣ ١ـذ ك ٚ٤ػِ ٠حُٜٔل ٢إٔ ٣ويّ ٗظ٤ـش اكٜخء
حُظًَش.
انًادج 7<7
ُِٜٔل ٢إٔ ٣طِذ أؿَح ػخى ٫ػِ ٠ه٤خٓ ٚرٜٔٔظ.ٚ
- 84 -
انًادج 7<8
طظلَٔ حُظًَش ٗلوخص طٜل٤ظٜخ.
انًادج 7<9
٣ـذ ػِ ٠حُٜٔل ٢ك ٍٞحٗظٜخء ح٧ؿَ حُٔليى ُ ،ٚإٔ ٣ويّ هخثٔش ٓلِٜش ٖٔ٠٣كٜ٤خ
ؿٔ٤غ ٓخ هِل ٚحُٜخُي ٖٓ ػوخٍ ٘ٓٝو٫ٞص.
٣ـذ ػِ ٠حُٜٔل ٢إٔ ٣ز ٖ٤ك ٌٙٛ ٢حُوخثٔش ٓخ ػزض ُي ٚ٣رٞحٓطش حُٞػخثن ٝحُٔـ٬ص ٖٓ
كوٞم ٝىٓٝ ،ٕٞ٣خ رِؾ اُ ٠ػِٔ ٚرؤِ٤ٓٝ ١ش أهَ.ٟ
ُِٜٔ ٌٖٔ٣ل ٢إٔ ٣طِذ طٔي٣ي ح٧ؿَ حُٔليى ُ ،ٚاًح ٝؿيص أٓزخد طزٍَ ًُي.
انًادج 7<:
رؼي ح٬١ع حُٔلٌٔش ػِ ٠ح٩كٜخء طٜل ٠حُظًَش طلض َٓحهزظٜخ.
انًادج ;<7
ػِ ٠حُٜٔل ٢أػ٘خء طٜل٤ش حُظًَش ،إٔ ٣و ّٞرٔخ ٖٓ ِِّ٣أػٔخٍ ح٩ىحٍسٝ ،ػِ ٚ٤أ٠٣خ إٔ
ٞ٘٣د ػٖ حُظًَش ك ٢حُيػخٝ ١ٝإٔ ٔ٣ظٞكٓ ٢خ ُٜخ ٖٓ ى ٕٞ٣كخُش.
ٌٕٞ٣حُٜٔلٓ ٌٖ٣ ُْ ُٞٝ ٢ؤؿٍٞح ٓٔئٔٓ ٫ٝئ٤ُٝش حُ َ٤ًٞحُٔؤؿ.ٍٞ
ُِوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛإٔ ٣طخُذ حُٜٔل ٢رظوي ْ٣كٔخد ػٖ اىحٍطُِ ٚظًَش
كٞٓ ٢حػ٤ي ى٣ٍٝش.
انًادج <<7
ٔ٣ظؼ ٖ٤حُٜٔل ٢ك ٢طوي َ٣هٔ٤ش أٓٞحٍ حُظًَش رخُوزَحء أ ٝرٖٔ ُٚ ٌٕٞ٣كًُ ٢ي ىٍح٣ش
هخٛش.
انًادج =<7
٣و ّٞحُٜٔل ٢رؼي حٓظجٌحٕ حُوخ ٢ٟحٌُِٔق ر٘ئ ٕٝحُوخ ٖ٣َٛأ ٝحُٔلٌٔش ٞٓٝحكوش
حٍُٞػش ،رؤىحء ى ٕٞ٣حُظًَش حُظ ٢طؼ ٖ٤ه٠خإٛخ ،أٓخ حُي ٕٞ٣حُٔظ٘خُع كٜ٤خ كظٔ ٟٞرؼي حُلَٜ
كٜ٤خ ٜٗخث٤خ.
٫طظٞهق هٔٔش حُٔٞؿٞى ٖٓ ٓخٍ حُظًَش ػِ ٠حٓظ٤لخء ٓخ ُٜخ ٖٓ ى.ٕٞ٣
اًح ًخٕ ػِ ٠حُظًَش ى ،ٕٞ٣أٝهلض هٔٔش حُظًَش ك ٢كيٝى ٓزِؾ حُي ٖ٣حُٔطخُذ ر ،ٚاُ٠
ك ٖ٤حُزض ك ٢حُِ٘حع.
- 85 -
انًادج 7=2
٣ـذ ػِ ٠حُٜٔل ٢ك ٢كخُش اػٔخٍ حُظًَش ،أ ٝك ٢كخُش حكظٔخٍ اػٔخٍٛخ ،إٔ ٞ٣هق
طٔ ٣ٞش أ ١ى٣ ُْ ُٞٝ ٖ٣وْ ر٘ؤِٗٗ ٚحع ،كظ٣ ٠لٜٗ َٜخث٤خ ك ٢ؿٔ٤غ حُٔ٘خُػخص حُٔظؼِوش ريٕٞ٣
حُظًَش.
انًادج 7=0
٣و ّٞحُٜٔل ٢رؤىحء ى ٕٞ٣حُظًَش ٓٔخ ٣ل ٖٓ ِٜٚكوٞهٜخ ٔٓٝخ ط٘ظَٔ ػِٗ ٖٓ ٚ٤وٞى
ٖٓٝػٖٔ ٓخ كٜ٤خ ٖٓ ٓ٘و ،ٍٞكبٕ ُْ ًُ ًَ ٌٖ٣ي ًخك٤خ كٖٔ ػٖٔ ٓخ ٣ل ٢رٌُي ٖٓ ػوخٍ.
طزخع ٓ٘و٫ٞص حُظًَش ٝػوخٍحطٜخ رخُِٔحى حُؼِ٘ ،٢ا ٫اًح حطلن حٍُٞػش ػِ ٠إٔ ٣ظُٞٞح ًُي
ٗ٧لٔ ْٜػِ ٠أٓخّ حُؼٖٔ حُٔليى رٞحٓطش هزَس رؤ٤ظ ٚحُٔوٍَس ٖٓ َ١ف ً ١ٝحُوزَس ٖٓ
ػَكخء ٝؿ ،َْٛ٤أ ٝرٞحٓطش حُِٔح٣يس كٔ٤خ ر.ْٜ٘٤
انًادج 7=6
٣ظ ٠ُٞحُٜٔل ٢رؼي طٔ٣ٞش ى ٕٞ٣حُظًَش رخُظَط٤ذ حُٔ٘ ٜٙٞػِ ٚ٤ك ٢حُٔخىس ،322
طِٔٝ ْ٤ػ٤وش حُ٤ٛٞش ُِٔ ًٍٞٞاُ ٚ٤طٜل٤ظٜخ ١زوخ ُِٔخىس .298
انًادج 7=7
٣ظِْٔ حٍُٞػش رؼي ط٘ل ٌ٤حُظِحٓخص حُظًَشٓ ،خ روٜ٘ٓ ٢خ ًَ رلٔذ ٗ٤ٜز ٚحَُ٘ػ.٢
٣ٝـٍُِٞ ُٞػش رٔـَى حٗ٫ظٜخء ٖٓ اكٜخء حُظًَش حُٔطخُزش رؤٕ ٣ظِٔٔٞح ًَ كٔذ ٗ٤ٜزٚ
طلض حُلٔخد ،ح٤ٗ٧خء ٝحُ٘وٞى حُظ٣ ٫ ٢ظٞهق ػِٜ٤خ ك ٢طٜل٤ش حُظًَش.
ًٔخ ٣ـٝ ٌَُ ُٞحكي ٖٓ حٍُٞػش إٔ ٣ظِْٔ رؼ٠خ ٖٓ حُظًَش٣َٗ ،طش إٔ ٫طظـخ ُٝهٔ٤ظٚ
ٗ٤ٜذ حُٔظِْٔ ك ٢حٍ٩ع ا ٫اًح ٝحكن حٍُٞػش ػًُِ ٠ي.
انًادج 7=8
ٌَُ ٝحٍع ،حُلن ك ٢إٔ ٣ظِْٔ ٖٓ حُؼئُٗ ٖ٤وش ٖٓ حٍ٩حػش ٔٗٝوش ٖٓ اكٜخء حُظًَش
طزٓ ٖ٤ويحٍ ٗ٤ٜز ٚك ٢حٍ٩عٝ ،طؼٓ ٖ٤خ آٍ ٌَُ ٝحكي ٖٓ أٓٞحٍ حُظًَش.
انًادج 7=9
ٌَُ ٖٓ حٓظلن ٗ٤ٜزخ ٖٓ حُظًَش رطَ٣ن حُلَ ٝأ ٝحُظؼ٤ٜذ أ ٝرٜٔخ أ ٝرخُ٤ٛٞش،
حُلن ك ٢إٔ ٣طِذ كَُ كٜظ ٚرطَ٣وش َٗػ٤ش.
- 86 -
انكتاب انغاتع> أحكاو اَتمانٛح ٔختايٛح
انًادج 7=:
إ ح٥ؿخٍ حُٔ٘ ٜٙٞػِٜ٤خ ك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝش آؿخٍ ًخِٓش.
اًح ًخٕ حُ ّٞ٤ح٧ه ّٞ٣ َ٤ػطِش حٓظي ح٧ؿَ اُ ٠أ ّٞ٣ ٍٝػَٔ.
انًادج ;=7
ط٘ٔن ؿٔ٤غ ح٧كٌخّ حُٔوخُلش ُ ٌٜٙحُٔيٗٝش أ ٝحُظ ٢هي طٌ ٕٞطٌَحٍح ُٜخٔ٤ٓ ٫ٝ ،خ أكٌخّ:
-حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ 1.57.343حُٜخىٍ رظخٍ٣ن ٍ 28ر٤غ حُؼخٗٞٗ 22( 1377 ٢كٔزَ
) 1957حُٔطزن رٔٞؿز ٚكٓ ٢خثَ حٌُِٔٔش حُٔـَر٤ش ٓوظ٤٠خص حٌُظخر ٖ٤حٝ ٍٝ٧حُؼخٗ ٢حُٔظؼِن
أُٜٔٝخ رخُِٝحؽ ٝػخٜٗٔ٤خ رخٗل٤ٓ ٍ٬ؼخهًٔ ٚخ طْ طظٔٝ ٚٔ٤طـٝ َٙ٤٤حُ٘ ٜٙٞحُٔظوٌس ُظطز٤وٚ؛
-حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ 1.57.379حُٜخىٍ رظخٍ٣ن 25ؿٔخى ٟح18( 1377 ٠ُٝ٧
ىٓٔزَ ) 1957حُٔطزن رٔٞؿز ٚكٓ ٢خثَ حٌُِٔٔش حُٔـَر٤ش ٓوظ٤٠خص حٌُظخد حُؼخُغ حُٔظؼِن
رخُ٫ٞىس ٗٝظخثـٜخ.
-حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ 1.58.819حُٜخىٍ رظخٍ٣ن ٍ 4ؿذ ٘٣ 25( 1377خ)1958 َ٣
حُٔطزن رٔٞؿز ٚكٓ ٢خثَ حٌُِٔٔش حُٔـَر٤ش ٓوظ٤٠خص حٌُظخد حَُحرغ حُٔظؼِن رخ٤ِٛ٧ش ٝحُ٘٤خرش
حَُ٘ػ٤ش؛
-حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ 1.58.837حُٜخىٍ رظخٍ٣ن ٍ 38ؿذ 28( 1377كزَحَ٣
) 1958حُٔطزن رٔٞؿز ٚكٓ ٢خثَ حٌُِٔٔش حُٔـَر٤ش ٓوظ٤٠خص حٌُظخد حُوخْٓ حُٔظؼِن
رخُ٤ٛٞش.
-حُظ َ٤ٜحَُ٘٣ق ٍهْ 1.58.112حُٜخىٍ رظخٍ٣ن ٠ٍٓ 13خٕ 3( 1377أرََ٣
) 1958حُٔطزن رٔٞؿز ٚكٓ ٢خثَ حٌُِٔٔش حُٔـَر٤ش ٓوظ٤٠خص حٌُظخد حُٔخىّ حُٔظؼِن
رخَُٔ٤حع.
ؿ َ٤إٔ ح٧كٌخّ حُٞحٍىس ك ٢حُظٜخثَ حَُ٘٣لش حُٔ٘خٍ اُٜ٤خ أػٝ ٙ٬حُٔق ػِٜ٤خ ك٢
حُ٘ ٜٙٞحُظَ٘٣ؼ٤ش ٝحُظ٘ظ٤ٔ٤ش حُـخٍ ١رٜخ حُؼَٔ طؼ ٝٞرخ٧كٌخّ حُٔٞحُ٣ش كٌٙٛ ٢
حُٔيٗٝش.
انًادج <=7
طزو ٠ح٩ؿَحءحص حُٔٔطَ٣ش حُٔ٘ـِس ك ٢ه٠خ٣خ ح٧كٞحٍ حُ٘و٤ٜش هزَ طخٍ٣ن ىهٌٙٛ ٍٞ
حُٔيٗٝش ك ِ٤حُظ٘لٓ ٌ٤خٍ٣ش حُٔلؼ.ٍٞ
- 87 -
انًادج ==7
طظَ حُٔوٍَحص حُٜخىٍس هزَ طخٍ٣ن ىه ٌٙٛ ٍٞحُٔيٗٝش ك ِ٤حُظ٘ل ٌ٤هخٟؼش ٖٓ ك٤غ
حُطؼٝ ٕٞآؿخُٜخ ُِٔوظ٤٠خص حُٔ٘ٔ٠ش ك ٢حُظٜخثَ حُٔ٘خٍ اُٜ٤خ ك ٢حُٔخىس 397أػ.ٙ٬
انًادج 822
ًَ ٓخ ُْ َ٣ى ر ٚٗ ٚك ٌٙٛ ٢حُٔيٗٝشَ٣ ،ؿغ ك ٚ٤اُ ٠حٌُٔٛذ حُٔخٌُٝ ٢ح٫ؿظٜخى حٌُ١
َ٣حػ ٠ك ٚ٤طلو٤ن ه ْ٤ح ّ٬ٓ٩ك ٢حُؼيٍ ٝحُٔٔخٝحس ٝحُٔؼخَٗس رخُٔؼَٝف.
0326861361
- 88 -
انفٓشط
انذٚثاجح 8 .....................................................................................................
لإٌَ سلى ;2.27تًخاتح يذَٔح األعشج 02 ...........................................................
رخد طٔ٤ٜي :١أكٌخّ ػخٓش 18 .....................................................................
انكتاب األٔل> انضٔاد02 ...................................................................................
حُؤْ ح :ٍٝ٧حُوطزش ٝحُِٝحؽ 18 .....................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُوطزش 11 ...........................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُِٝحؽ 11 ...........................................................................
حُؤْ حُؼخٗ :٢ح٤ِٛ٧ش ٝحُ٣٫ٞش ٝحُٜيحم14 ..........................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧ح٤ِٛ٧ش ٝحُ٣٫ٞش ك ٢حُِٝحؽ 14 ...................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُٜيحم 15 ..........................................................................
حُؤْ حُؼخُغٞٓ :حٗغ حُِٝحؽ 17 ........................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُٔٞحٗغ حُٔئريس 17 ..................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُٔٞحٗغ حُٔئهظش17 ..................................................................
حُؤْ حَُحرغ :حَُ٘ ١ٝحٍ٩حى٣ش ُؼوي حُِٝحؽ ٝآػخٍٛخ 28 ...........................................
حُؤْ حُوخْٓ :أٗٞحع حُِٝحؽ ٝأكٌخٜٓخ 28 ..........................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُِٝحؽ حُٜل٤ق ٝآػخٍ28 ....................................................... ٙ
حُلَع ح :ٍٝ٧حُِٝؿخٕ 21 ................................................................
حُلَع حُؼخٗ :٢ح١٧لخٍ 21 .................................................................
حُلَع حُؼخُغ :ح٧هخٍد22 .................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُِٝحؽ ؿ َ٤حُٜل٤ق ٝآػخٍ22 ................................................. ٙ
حُلَع ح :ٍٝ٧حُِٝحؽ حُزخ23 ......................................................... َ١
حُلَع حُؼخٗ :٢حُِٝحؽ حُلخٓي 23 ..........................................................
حُؤْ حُٔخىّ :ح٩ؿَحءحص ح٩ىحٍ٣ش ٝحٌُِ٘٤ش ٩رَحّ ػوي حُِٝحؽ 24 ...........................
انكتاب انخاَ >ٙاَحالل يٛخاق انضٔجٛح ٔآحاسِ 6; ......................................................
حُؤْ ح :ٍٝ٧أكٌخّ ػخٓش 27 ...........................................................................
حُؤْ حُؼخٗ :٢حُٞكخس ٝحُلٔن28 .........................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُٞكخس 28 .............................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُلٔن 28 .............................................................................
- 89 -
حُؤْ حُؼخُغ :حُط٬م28 ................................................................................
حُؤْ حَُحرغ :حُظطِ٤ن 31 ...............................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُظطِ٤ن رطِذ أكي حُِٝؿ ٖ٤رٔزذ حُ٘وخم 31 ................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُظطِ٤ن ٓ٧زخد أهَ32 ........................................................ ٟ
حُلَع ح :ٍٝ٧ح٩ه ٍ٬رَ٘ ١ك ٢ػوي حُِٝحؽ أ ٝحُ33 ........................ٍَ٠
حُلَع حُؼخٗ :٢ػيّ حٗ٩لخم33 .............................................................
حُلَع حُؼخُغ :حُـ٤زش 34 ....................................................................
حُلَع حَُحرغ :حُؼ٤ذ 34 ...................................................................
حُلَع حُوخْٓ :ح٬٣٩ء ٝحُٜـَ 35 ......................................................
حُلَع حُٔخىّ :ىػخ ٟٝحُظطِ٤ن 35 .....................................................
حُؤْ حُوخْٓ :حُط٬م رخ٫طلخم أ ٝرخُوِغ 35 .......................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُط٬م رخ٫طلخم 35 .................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُط٬م رخُوِغ 36 ..................................................................
حُؤْ حُٔخىّ :أٗٞحع حُط٬م ٝحُظطِ٤ن 37 ..........................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُظيحر َ٤حُٔئهظش37 ..................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُط٬م حَُؿؼٝ ٢حُط٬م حُزخثٖ 37 .............................................
حُؤْ حُٔخرغ :آػخٍ حٗل٤ٓ ٍ٬ؼخم حُِٝؿ٤ش38 ........................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُؼيس 38 ..............................................................................
حُلَع ح :ٍٝ٧ػيس حُٞكخس 38 ...............................................................
حُلَع حُؼخٗ :٢ػيس حُلخَٓ 38 .............................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢طيحهَ حُؼيى 39 .....................................................................
حُؤْ حُؼخٖٓ :اؿَحءحص ٕٞٔ٠ٓٝحٜٗ٩خى ػِ ٠حُط٬م 39 ......................................
انكتاب انخانج> انٕالدج َٔتائجٓا 80 ......................................................................
حُؤْ ح :ٍٝ٧حُز٘ٞس ٝحُ٘ٔذ 41 ........................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُز٘ٞس 41 .............................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢حُ٘ٔذ ٓٝٝخثَ اػزخط42 .......................................................... ٚ
حُؤْ حُؼخٗ :٢حُل٠خٗش 44 ..............................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧أكٌخّ ػخٓش 44 ......................................................................
حُزخد حُؼخٗٔٓ :٢ظلو ٞحُل٠خٗش ٝطَط٤ز46 ................................................... ْٜ
حُزخد حُؼخُغ ١َٝٗ :حٓظلوخم حُل٠خٗش ٝأٓزخد ٓوٜ١ٞخ 46 ...............................
حُزخد حَُحرغ٣ُ :خٍس حُٔل48 ............................................................... ٕٞ٠
حُؤْ حُؼخُغ :حُ٘لوش 49 ..................................................................................
- 98 -
حُزخد ح :ٍٝ٧أكٌخّ ػخٓش 49 ......................................................................
حُزخد حُؼخٗٗ :٢لوش حُِٝؿش 58 .....................................................................
حُزخد حُؼخُغٗ :لوش ح٧هخٍد 58 ....................................................................
حُلَع ح :ٍٝ٧حُ٘لوش ػِ ٠ح٫ٝ٧ى 58 .....................................................
حُلَع حُؼخٗٗ :٢لوش ح٧ر51 ............................................................ ٖ٣ٞ
حُزخد حَُحرغ :حُ٫ظِحّ رخُ٘لوش 51 ..................................................................
انكتاب انشاتع> األْهٛح ٔانُٛاتح انششعٛح 96 ...........................................................
حُؤْ ح :ٍٝ٧ح٤ِٛ٧ش ٝأٓزخد حُلـَ ٝطَٜكخص حُٔلـ52 ....................................ٍٞ
حُزخد ح :ٍٝ٧ح٤ِٛ٧ش 52 ............................................................................
حُزخد حُؼخٗ :٢أٓزخد حُلـَ ٝاؿَحءحص اػزخط52 .............................................. ٚ
حُلَع ح :ٍٝ٧أٓزخد حُلـَ 52 ..........................................................
حُلَع حُؼخٗ :٢اؿَحءحص اػزخص حُلـَ ٍٝكؼ54 ...................................... ٚ
حُزخد حُؼخُغ :طَٜكخص حُٔلـ55 ............................................................ ٍٞ
حُلَع ح :ٍٝ٧طَٜكخص ػي ْ٣ح٤ِٛ٧ش55 ................................................
حُلَع حُؼخٗ :٢طَٜكخص ٗخه ٚح٤ِٛ٧ش 55 ..............................................
حُؤْ حُؼخٗ :٢حُ٘٤خرش حَُ٘ػ٤ش 56 ......................................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧أكٌخّ ػخٓش 56 ......................................................................
حُزخد حُؼخٗ٬ٛ :٢ك٤خص ٔٓٝئ٤ُٝخص حُ٘خثذ حَُ٘ػ57 .................................... ٢
حُلَع ح :ٍٝ٧حُ57 .................................................................... ٢ُٞ
أ :٫ٝح٧د 57 ...............................................................................
ػخٗ٤خ :ح57 ................................................................................ ّ٧
ػخُؼخ :أكٌخّ ٓ٘ظًَش ُ٣٫ٞش ح٧ر58 ................................................. ٖ٣ٞ
حُلَع حُؼخٗ :٢حُٝ ٢ٛٞحُٔويّ 59 ........................................................
حُزخد حُؼخُغ :حَُهخرش حُو٠خث٤ش 63 ................................................................
انكتاب انخايظ> انٕصٛح :: ..............................................................................
حُؤْ ح ١َٝٗ :ٍٝ٧حُ٤ٛٞش ٝاؿَحءحص ط٘لٌٛ٤خ 66 ................................................
حُزخد ح :ٍٝ٧حُٔ66 ......................................................................... ٢ٛٞ
حُزخد حُؼخٗ :٢حُٔ66 ...................................................................... ُٚ ٠ٛٞ
حُزخد حُؼخُغ :ح٣٩ـخد ٝحُوز67 ............................................................... ٍٞ
حُزخد حَُحرغ :حُٔ ٠ٛٞر67 ..................................................................... ٚ
حُزخد حُوخْٓ ٌَٗ :حُ٤ٛٞش 68 .................................................................
حُزخد حُٔخىّ :ط٘ل ٌ٤حُ٤ٛٞش69 ..................................................................
- 91 -
حُؤْ حُؼخٗ :٢حُظِ٘71 ................................................................................ َ٣
انكتاب انغادط> انًٛشاث;7 ..............................................................................
حُؤْ ح :ٍٝ٧أكٌخّ ػخٓش 73 ...........................................................................
حُؤْ حُؼخٗ :٢أٓزخد حٍ٩ع ٞٓٝ ٚ١َٝٗٝحٗؼ74 ................................................. ٚ
حُؤْ حُؼخُغَ١ :حثن حٍ٩ع 75 .......................................................................
حُؤْ حَُحرغ :أٛلخد حُلَ75 .................................................................. ٝٝ
حُؤْ حُوخْٓ :حٍ٩ع رطَ٣ن حُظؼ٤ٜذ 77 ........................................................
حُؤْ حُٔخىّ :حُلـذ 79 .............................................................................
حُؤْ حُٔخرغٔٓ :خثَ هخٛش81 ........................................................................
حُؤْ حُؼخٖٓ٤ٛٝ :ش ٝحؿزش82 .........................................................................
حُؤْ حُظخٓغ :طٜل٤ش حُظًَش83 ........................................................................
حُؤْ حُؼخَٗ :طِٔ ْ٤حُظًَش ٝهٔٔظٜخ86 ..............................................................
انكتاب انغاتع> أحكاو اَتمانٛح ٔختايٛح <; .............................................................
انفٓشط <= ...................................................................................................
- 92 -