Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o K× thi chän häc sinh giái quèc gia

líp 12 n¨m 2008

híng dÉn chÊm M«n : ®Þa lÝ

§Ò thi chÝnh thøc

Ngµy thi : 29/01/2008

C©u ý Néi dung §iÓm

1 X¸c ®Þnh to¹ ®é ®Þa lÝ cña thµnh phè Oasint¬n 3

a X¸c ®Þnh vÜ ®é cña thµnh phè Oasint¬n 1.25
- V× Oasint¬n n»m ë ngo¹i chÝ tuyÕn B¾c b¸n cÇu, nªn c«ng thøc
tÝnh vÜ ®é lµ : φ = (900 - h0) + α
- Thay sè liÖu vµo, cã : φ = (900 - 74032') + 23027' = 38055'B
b X¸c ®Þnh kinh ®é cña thµnh phè Oasint¬n 1.50
- Dùa vµo sù chªnh lÖch giê ®Þa ph¬ng cña hai ®Þa ®iÓm vµ kinh
®é cña Hµ Néi, tÝnh ®îc kinh ®é cña Oasint¬n lµ : - 76053'.
- V× Hoa K× n»m ë T©y b¸n cÇu (hoÆc cã giê chËm h¬n Hµ Néi
vµ kinh ®é cã gi¸ trÞ ©m), nªn Oasint¬n cã kinh ®é T©y : 76053'T
c To¹ ®é ®Þa lÝ cña thµnh phè Oasint¬n lµ 38055'B 0.25
76053'T
* NÕu cha ®¹t ®iÓm tèi ®a, nhng thÝ sinh vÏ h×nh ®Ó tÝnh vÜ ®é ®óng, ®îc thëng
0,25.
* NÕu cã c¸ch tÝnh kh¸c ®óng, vÉn cho ®iÓm tèi ®a.
2 Ph©n tÝch t¸c ®éng cña ®Êt ®ai, khÝ hËu,....®Õn sù ph©n bè 2
n«ng nghiÖp
a Ph©n tÝch t¸c ®éng cña ®Êt ®ai, khÝ hËu, tiÕn bé khoa häc - kÜ 1.5
thuËt vµ thÞ trêng ®Õn sù ph©n bè n«ng nghiÖp.
- §Êt ®ai : Quü ®Êt, tÝnh chÊt vµ ®é ph× cña ®Êt t¸c ®éng trùc 0.25
tiÕp ®Õn ph©n bè c©y trång, vËt nu«i; ®ång thêi th«ng qua t¸c
®éng ®Õn quy m«, c¬ cÊu, n¨ng suÊt ¶nh hëng ®Õn ph©n bè n«ng
nghiÖp (ph©n tÝch).
- KhÝ hËu : ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ph©n bè n«ng nghiÖp (dÉn 0.25
chøng); ®ång thêi th«ng qua t¸c ®éng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh c¬ cÊu
c©y trång, thêi vô, kh¶ n¨ng xen canh, t¨ng vô vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp ¶nh hëng tíi ph©n bè n«ng nghiÖp (ph©n tÝch).
- TiÕn bé khoa häc - kÜ thuËt : t¸c ®éng ®Õn sù ph©n bè n«ng 0,5
nghiÖp th«ng qua viÖc :
+ H¹n chÕ ®îc nh÷ng ¶nh hëng cña tù nhiªn (ph©n tÝch).
+ Chñ ®éng h¬n trong ho¹t ®éng n«ng nghiÖp, më réng kh¶
n¨ng ph©n bè cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (ph©n tÝch vµ dÉn chøng).
- ThÞ trêng : t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ph©n bè s¶n xuÊt n«ng 0,5
1
 nghiÖp (th«ng qua gi¸ c¶ n«ng s¶n, quy m« tiªu thô,...) (ph©n tÝch).
b Cho mét thÝ dô cô thÓ chøng minh nh©n tè kinh tÕ - x· héi cã t¸c 0.5
®éng quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph©n bè n«ng nghiÖp (cã thÓ lÊy vÝ dô
ë trªn thÕ giíi hoÆc ë ViÖt Nam ®Ó chøng minh).
3 So s¸nh ®Æc ®iÓm s«ng ngßi miÒn....... 3
a So s¸nh ®Æc ®iÓm cña s«ng ngßi miÒn B¾c vµ §«ng B¾c B¾c Bé 2.5
víi miÒn T©y B¾c vµ B¾c Trung Bé
- Nªu nh÷ng ®iÓm t¬ng tù nhau vÒ : 1.5
+ M¹ng líi s«ng ngßi (dµy ®Æc).
+ Tæng lîng níc, hµm lîng phï sa (lín).
+ Híng cña s«ng ngßi (t©y b¾c - ®«ng nam vµ vßng cung).
+ Thuû chÕ (theo mïa ma vµ mïa kh« cña khÝ hËu).
- Nªu nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau chñ yÕu vÒ : 1.0
+ §Æc ®iÓm lu vùc (diÖn tÝch, h×nh d¹ng vµ ®é dèc).
+ Híng phæ biÕn cña s«ng.
+ Mïa lò (c¸c s«ng ë B¾c Trung Bé cã mïa lò ®Õn muén h¬n,
dÉn chøng).
* NÕu thÝ sinh cha ®¹t ®iÓm tèi ®a, ph©n tÝch thªm gi¸ trÞ kinh tÕ cña
s«ng ngßi hai miÒn, ®îc thëng 0,25 ®iÓm.
b Gi¶i thÝch t¹i sao thuû chÕ s«ng Cöu Long kh¸ ®iÒu hoµ. 0.5
- Do ®Æc ®iÓm cña lu vùc vµ tr¾c diÖn (dßng s«ng dµi, cã d¹ng
l«ng chim, lu vùc lín, ®é dèc b×nh qu©n nhá).
- Do t¸c dông ®iÒu tiÕt cña hå T«nlªxap (C¨m-pu-chia).
4 NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch chÕ ®é nhiÖt....... 3
a NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch sù thay ®æi chÕ ®é nhiÖt cña níc ta theo 2.5
híng b¾c - nam.
- NhËn xÐt 1.5
+ NhiÖt ®é trung b×nh n¨m vµ tæng nhiÖt ®é t¨ng dÇn theo h-
íng b¾c - nam (dÉn chøng).
+ Biªn ®é nhiÖt n¨m cµng vµo nam, cµng gi¶m (dÉn chøng).
+ Sù chªnh lÖch nhiÖt theo híng b¾c - nam kh¸c nhau theo mïa
(dÉn chøng sù chªnh lÖch nhiÖt theo híng b¾c - nam vÒ mïa ®«ng
vµ mïa h¹).
- Gi¶i thÝch 1.0
+ Do giã mïa ®«ng b¾c (nguyªn nh©n chñ yÕu, ph©n tÝch).
+ Do vÞ trÝ cµng vÒ phÝa b¾c, cµng xa xÝch ®¹o (ph©n
tÝch).
b Ph©n tÝch t¸c ®éng cña ®Þa h×nh ®èi víi sù ph©n ho¸ ®ai cao 0,5
khÝ hËu níc ta

2
 - §é cao ®Þa h×nh ®åi nói ®· h×nh thµnh nªn 3 ®ai khÝ hËu : 0.25
+ §ai nhiÖt ®íi giã mïa ch©n nói (®é cao trung b×nh díi 600 -
700m, riªng ë miÒn Nam lªn ®Õn 900 - 1000m).
+ §ai cËn nhiÖt ®íi giã mïa trªn nói (tõ ®é cao 600 - 700m lªn
®Õn 2600m).
+ §ai «n ®íi giã mïa trªn nói (tõ 2600m trë lªn).
- §Þa h×nh ®åi nói chiÕm tíi 3/4 diÖn tÝch phÇn ®Êt liÒn, trong 0.25
®ã chiÕm u thÕ lµ ®åi nói thÊp, nªn ®ai nhiÖt ®íi giã mïa ch©n
nói phæ biÕn ë níc ta.
5 Ph©n tÝch sù ph©n bè d©n c...... 3
a Ph©n tÝch sù ph©n bè d©n c níc ta theo l·nh thæ 2.5
- MËt ®é d©n sè trung b×nh ë níc ta lµ 254 ngêi/km2 (n¨m 2006), 0.25
nhng ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng.
- Ph©n bè d©n c kh«ng ®Òu gi÷a ®ång b»ng vµ trung du, miÒn 0.5
nói. (dÉn chøng).
- Ngay trong néi bé c¸c vïng (®ång b»ng; trung du, miÒn nói) còng 0.5
cã sù chªnh lÖch kh¸ lín. (dÉn chøng).
- Ph©n bè kh«ng ®Òu gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n (dÉn chøng). 0.5
- Nguyªn nh©n : lÞch sö ®Þnh c, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· 0.75
héi, møc ®é mµu mì cña ®Êt ®ai, sù phong phó cña nguån níc...
(ph©n tÝch).
b T¹i sao nãi sù ph©n bè d©n c níc ta hiÖn nay cßn bÊt hîp lÝ ? 0.5
- Sù ph©n bè d©n c kh«ng ®Òu ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc sö
dông lao ®éng, khai th¸c tµi nguyªn, b¶o vÖ m«i trêng.
- Mét sè n¬i giµu tµi nguyªn, nhng d©n c tha thít, thiÕu lao ®éng.
Ngîc l¹i, ë mét sè n¬i kh¸c, diÖn tÝch ®Êt cã h¹n l¹i tËp trung sè l-
îng ngêi rÊt ®«ng, mËt ®é d©n sè cao, g©y khã kh¨n cho gi¶i
quyÕt viÖc lµm vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi (dÉn chøng).
6 Ph©n tÝch thÕ m¹nh tù nhiªn...... 3
a Ph©n tÝch thÕ m¹nh tù nhiªn ®èi víi sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp 2,0
®iÖn lùc níc ta.
- ViÖc s¶n xuÊt ®iÖn cña níc ta hiÖn nay chñ yÕu dùa trªn c¬ së 1.5
c¸c tµi nguyªn (than, dÇu khÝ vµ nguån thuû n¨ng).
+ Than (tr÷ lîng, ph©n bè, ®Æc tÝnh thuËn lîi cho c«ng
nghiÖp nhiÖt ®iÖn).
+ DÇu khÝ (tr÷ lîng, ph©n bè).
+ Nguån thuû n¨ng (tr÷ lîng, ph©n bè).
- C¸c nguån n¨ng lîng kh¸c (søc giã, søc níc, n¨ng lîng mÆt trêi,....) 0.5
ë níc ta rÊt dåi dµo, cho phÐp ®a d¹ng ho¸ ngµnh ®iÖn lùc.
b T¹i sao trong c¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp n¨ng 1.0

3
 lîng níc ta, khai th¸c dÇu khÝ cã tØ träng ngµy cµng cao?
- S¶n lîng dÇu khÝ ngµy cµng t¨ng (dÉn chøng).
- DÇu th« khai th¸c chñ yÕu ®Ó xuÊt khÈu, trong khi gi¸ dÇu má
thÕ giíi t¨ng.
7 Chøng minh §«ng Nam Bé... 3
a Chøng minh §«ng Nam Bé lµ vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp lín 2.5
nhÊt c¶ níc.
- §øng ®Çu vÒ quy m« diÖn tÝch vµ s¶n lîng. 1.0
+ TØ lÖ diÖn tÝch gieo trång c©y c«ng nghiÖp so víi tæng
diÖn tÝch ®· sö dông cao nhÊt (dÉn chøng). DiÖn tÝch trång mét
sè c©y c«ng nghiÖp lín nhÊt (dÉn chøng sè liÖu vÒ diÖn tÝch c©y
cao su vµ mét sè lo¹i c©y kh¸c).
+ S¶n lîng mét sè c©y c«ng nghiÖp (dÉn chøng sè liÖu vÒ s¶n
lîng c©y cao su vµ mét sè lo¹i c©y kh¸c).
- §øng ®Çu vÒ møc ®é tËp trung ho¸ ®Êt ®ai cho c©y c«ng 0.5
nghiÖp.
+ TËp trung ®Êt trång c©y c«ng nghiÖp lín nhÊt so víi c¸c vïng
kh¸c trong c¶ níc do ®Þa h×nh t¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®Êt thuËn lîi
cho c©y trång (dÉn chøng).
+ TËp trung nhÊt ë c¸c tØnh §ång Nai, B×nh D¬ng, B×nh Phíc,
T©y Ninh,....
- §øng ®Çu vÒ tr×nh ®é th©m canh, vÒ tæ chøc qu¶n lÝ vµ vÒ 0.5
c¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt.
+ Tr×nh ®é th©m canh, tæ chøc qu¶n lÝ (dÉn chøng).
+ C¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt (c¬ së trång, chÕ biÕn,..)
- §øng ®Çu vÒ hiÖu qu¶ (kinh tÕ, x· héi). 0.5
+ T¹o ra c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc (dÉn chøng).
+ Gi¶i quyÕt viÖc lµm, ph©n bè l¹i d©n c vµ lao ®éng.
b T¹i sao trong viÖc khai th¸c n«ng nghiÖp theo chiÒu s©u ë §«ng 0.5
Nam Bé, vÊn ®Ò thuû lîi cã ý nghÜa hµng ®Çu?
- §«ng Nam Bé cã mét mïa kh« s©u s¾c vµ kÐo dµi, nhiÒu vïng
s¶n xuÊt n«ng nghiÖp thiÕu níc nghiªm träng.
- ViÖc gi¶i quyÕt níc tíi cho c¸c vïng kh« h¹n trong mïa kh« vµ
tiªu níc cho c¸c vïng thÊp lµm cho diÖn tÝch ®Êt trång trät t¨ng lªn,
hÖ sè sö dông ®Êt trång c©y hµng n¨m còng t¨ng, lµm t¨ng kh¶
n¨ng b¶o ®¶m l¬ng thùc, thùc phÈm cña vïng.

* Thëng kh«ng qu¸ 0,5 ®iÓm.

* Tæng sè ®iÓm toµn bµi (7 c©u), kÓ c¶ ®iÓm thëng kh«ng vît qu¸ 20 ®iÓm.