Professional Documents
Culture Documents
0200-0258, Cyprianus Carthaginensis, Liber de Mortalitate, MLT
0200-0258, Cyprianus Carthaginensis, Liber de Mortalitate, MLT
582
lcsit , quem iiiduit , qiieni a morlc proicxii ,
ad P;i- A pcr niiilta poenarum genera leulanlur. Dolor, qni vc-
trem victor imponeret, jam vcntnrus c coelo ad poe- rilaiis tci^tis est , adinovc.ur ul Cliiistus Dei Filius,
nam dialioli el ad cenMiram gcneris liumani " nltoris (|ni liominiliiis ad vilaui ilalus crediliir, iioii lanlnm
vigore ct jndicis jiotestate: per or])eni vero discipuli, pr;pcoiiio vocis, sed et passionis teslimonio praidica-
niagistro ct Deo moitenle, diffiisi pra;ccpta in s:du- rctur. llunc igiiur comitamur, hunc se(|uimur, liunc
lein darenl ^ , ab errore iciieljrariim ad viam lucis lialiemus ilinerisducem, Iiicis principem, salutis auc-
adducerent, csecos et ignaros ad agniiionem veritalis toiem, coeliim pariter et Patrem (|uscrentil)ns el cre-
oculareni. dentibus pollicentcm. Quod cst Christus erinius
XV. Ac ,
ne esset probalio minus solida et de Cliristiaiii, si Clirislum fueriihns imilati <^.
LECTIONES VAUIANTES.
» In
conjic. Roitllt.
Drur. 1. Meenn. Vindobon. Remb. Froben. Bemag. lindn.
i> Dare... adclncere... oculare Yoss. 5. RoiUh.
" Secuti P«m. tam. Tlm. Vict. Foss. Mlti. Nov.NC.
YAUIORUM NOTiE.
vincereltir, nec aptid iitferosreninitsitrus essct. Et c;iput .4;)o/of;iVim Joaniiis Pici Mirandeix, ubi fusii dispulat
vigesiiniim qniiiliim Qiwd (tb inferis lertio die resur-
: dc desceiiMi Cliiisli ad iiiferiis, el Pctruiii Fabriim
giTtH. Onanivis aiilem idem dogiiia scriploresCyiiria-
B Saniorianum, 1. iii
Agonislicon, c. 10,
p. 26.'). Baluz.
110 aiitiqiiioressiniiliter pixdicenl, in lioiinnllis tamcii Oculiireiit. Visiim dareiit. Tert»lli;iiii verbum
syiiibolis iion videliir coiiceplis
verbis fuissc expres- i]uo ni;igisiro s;i'pe Cypri;inus nsiis est. Libro dePoe-
siim, qnia doscensiis ;id iiileros satis videbatiir indi- iiilenlia, cap. 12. Ilirundo si e.rciccavetit pttllos, novit
caii, cuni Christiis se|uillus diceretur. Ilinc Uiiroins illos ocnliire riirsiis de su/t chelidottia. ti nictaphorice
Scienduni sane esl , libro de Pudicitia, cap. 8 In vestibus
in expositione in Syinboliim : :
purpura ocu-
iiiquit, qiiod in Ecclesitv Romana; Sijinbolo non Itabettir llllldis. Ll.NDNER.
"'
LIBER
DE MORTALITATE.
Ar.GUMENTUM. — Paucis argumenlum explical D. Pon- ducal, atque adeo ftdem illi deesse qtii non ad me-
lius in \ila Cypriani : < A qtio, inqtiit, Christtam itora festinal. Neque mirnm quod Christiuno cum
mollioris affeclus circa ainissionem suoriim atit , gentilibus .uttt iiiala
htijus vitte coinittunia, citin pliis
qiiod mftJHS esl, fidei parvioris consotarenlur spe fu- , cwteris iilis in smculo sit laborandiim :
alque proinde
ttirorum. > Inpritnis eitint, ubi prwdictas docuit ejus- exeinplo sanctorum Job et Tobiw, palienlia opus
D
cemodi afHicliones a Christo , non timendam docet esse , neque miirinurandiim. Nisi eniin prwcessctil
mortalilalem seu pestem, eo qnod ud immortalilatein pugna, non posse, victoriam coniingcre, ei qtinnttitn-
ct
ut geiitilibus scandalo siinus, tamquain spc rcsurrcc-
lenli.is per loca singula cxsurgere pnciiuniiavit
careainus. Quin si et iiosliai accersitioiiis dics ceciiiii. Et ne inopiiiaius nos cl noviis reruin infe-
lioiiis
siaiuiuni inclus quaicrcl, inagis ac magis in novis-
tenerit,lubenti animo ad Domiimm
liinc emigrandum,
Euaebius in Cliroiiico : i Pestileiis inorbus, iiuiuit, to~ B "' 'erjnum Dei. [Luc, xxi, 51 ). Ucgniim Uci ,
fralres
I (lus orbis inultas provincius occupavit, maximeiiue dileciissiiui, esse coepil in proxiino. Prxniiiim vitx ct
et
f Alexandriam et Aigtjplum, ut sctibit Diomjsius, et g;iudiiim salutis xlcrn:c, ct pcrpelua scctiriias ",
nec frangiiur, et tenlationibiis non vinciiur, sed pro- cst ad Christum nollc ire qui. sc non crcdat cum
batur, tamen qiiia animadverlo iu plcbc quosdain vel Chrislo incipere regnare.
imhecillitate animi, vel fidei parvitate, vcl dulccdine III. Scripium est eiiiin justum fide vivere (
Uoin.
soccularis vitaj , vel sexus inolliiic , vel , quod majus 1, 17). Si justus es, et lide vivis, si verc in Chrislum
cst, vcritaiis errore miiins stare fortiier iicc pccloris credis ,
cur non cuin Clirislo fulurus et de Doiiiiiii
noslra mediocrilas sufficit, vigore plcno ct sermone nieon dciiiquc ille juslus, qui vcre justus fuit, qiii
de doniiuica leclione concepto dclic:it;c mcnlis fide plena Dci pr;ccepta servavil ,
dum ci diviiiilus
igiiavia comprimatur, et qui homo Dci et Chrisli rcsponsum fuisset quod non aiitc niorcretur qiiain
LECTIONES VARIANTES.
" La'litia — Ita edd. prope omnes, el Augustin. contra riias (Goldhorn).
duas epist. Pelag. IV, 8. isului. ratione twn atluta : Secu-
VAUIORU.M NOT^.
Prwsentis morlalitalis. Descrihit elegantcr hanc Sirmondiis nionet iii margiiie sumplum essc ex iibro
miscram cladem Poniius in Viia snncli Cypriani. dc IJnilate Ecclesia; suh (ineni.
W<;/ic«((i'm(;ii/is.TertulIiaiius iii libro de Speclaculis:
. Cecinil. Et isiud qiioque poneiidum fuit proplcr
Dclicatus es , cliristiime, si el in swculo volupialem " aucloriiatein vcleruiii librorum ct cdiiioiium. Eras-
concupiscis. nius scripsit docitit , itcmqiic Manntiiis. Ilaiic vcio
Suflicii. Sic scrihcndum cssc arhiiratns prop- sum leciioneni ego non rcperi ni>i in tribiis codicibus
lcr aiictoriintcm codicis Vcroneiisis ct Seguieriani ,
anliquis. Aliam, qii:c cstnosira, praeferuut novenJe-
ct quia eadcm lcctio reperitur iii aliis vi^iiiti libris
ciiiilibii iiosiri et iiiidecim Anglicani. Veronensis
nusiris et in decciii Aiiglicanis. Vetercs cdiliunes et
ila eliaiii habebai.
quinque libri vctercs habeiit potcsl.
Inviclum. Dnolibri vclcies iHConipdJiii. licgnum Dei fintres. Uefert hunc lociim sanctiis
II. Sperut. Angeh posuerniit s;;ii«(auclorilalc sep- Augusiiiius lib. IV conira duns epistolas Pelagianoruin
tcm vctcrum cxciiiplarium. Qiia; sanc leclio boiia e>t, cap. 8.
caiiii|uc coiilirniaiit duo nosira vctoia. Veriiin qiiia ''''/iicipcre.CodcxSorbonicus in perpctuo. Alius vc-
reliqua et ali;c cdiiiones liabenl sperat, qu;c lcclio tiis
cumChrisioperpctuo reynoturuni. llanc poslreinnm
qiioquc bona est, mularc noluiimis. lcclioiiem accepi cx margine cditionis Liigdimciisis
'fiirbatio. Anlca legehaiur cunctatio. Scd ego banc aniii I54i, ubi posilx siint ab aliqiio viro criiililo va-
lociioiiein ndiircperi nlsi iii Iribus cndicibus nntiipiis. ii;c leciiones petiiae ex aniiqiiis codicibus
imiiiuscrip-
Eain ipiain reiiiiui habeiil xxiv libri iiostri ei scplcm lis. Ciini eas allego, ul id quoque obiter dicain, nio-
iii(im viderunl oculi mci salutare tuum {Luc. ii , 29, Itcrum ''
videbo vos,el (jnudebit corveslriim, el
rjaudinm
30) probans sciilcct alque coiilestaus tunc esse vestrum nemo au(erel a vobis (Ibid. 22). Ciiin eigo
;
servis Dei paceiii lunc liberam iniic Chrisliim videre gaudere nec possil esse gaudium
, , tranquillain sit,
quieteui, quamlo, de islis uiundi turbinibusextracti, nosiruiii nisi ciini vidcrimus Christuni , quje caiciias
scdis ei securilatis seiernx portum pelimus, quando aninii quajve dementia est amare pressuras el pue-
cxpuncla liac morte ad immorialitaiem vcniiuus. Ilia nas et lacrymas mundi, et non feslinare poiius ad
cst eniiii vera " pax illa (ida iraiiquilliias illa sia-
, , gaudiuni quod iiumquain possit auferri?
bilis et firma et perpetua securilas. \L Hoc aulem fit , fratres dilectissinii , qnia fidcs
IV. (lielcriim, quid aliud in mundo, quam pugna deest, quia neino credit vera esse quaj proniiltit
adversiis diaboluin, qiioiidie geritiir, quam adversus B Deus, qui verax est, cujus sernio credeniibiis xier-
jacula ejiis ei lela confliclaiionibiis assiduis diiiiica t ur? nus et firnius esl. Si libi vir gra^is el laudabilis ali-
compressa est , succedit ambiiio : si ambiiio cou- Hoc cst Deuin omnino non nosse ; lioc esl Chrislum,
lemplaest, iraexasperal, inflat supcrbia , vinolentia credcnliuni ''
dominum et magisiruin, peccalo incre-
invitat , invidia concordiain rumpit, ainiciiiam zelus diililatis offeiidere ; boc esl in Ecclesia consliluluiii,
abscindit. Cogeris maledicere quod divina lex fidem in domo fldei non habere.
prohibet compolleris jurare qnod noii licet.
,
Vn. Quantuni prosit exire de s.tccuIo Cbrisius ipsc
V. Tot perscciilioncs animus quolidie patitur '^, salutis alque ulilitalis noslnc magister osteiidit ; qiii,
tol periculis pecius urgetur ; et delectat hic inler cum discipnli ejus conlrislarentur quod sc jani di-
diaboli gladios diu slare, cum magis concupiscendum C ccrct recessurum ,
loculus cst ad eos dfcens : Si me
sit et oplandum ad Clirislum, subvenienle velocius dilexissetis, (jauderelis ulique, quoniam vado ad Pairem
niorte'', properare, ipsoinsfruentenos et dicente '^
:
(Joan. xiv , 23) ,
docens scilicet et osicndcns, cuni
LECTIONES VARLANTES.
" Sic B(duz. ralione non : coileri omnes Noslra " Etmoiiente Lam. Voss i. Ebor. JVC. 1. Bof/.2, 3.
prodiUi
pax.
' Ileriun aulem Lam. Voss. 1. Ebor NC. i. Voss. i, 2;
i»
Circum vallata i«/n. F.bor. Bod. 3, i. p Haberes |iolUceiili t«m. Ebor. NC. 1. Voss. 1,2.
"
Tol porsccutlonibus uiens quotidie quatitur Fossl .NC. t Crcdendi magistniiii Veron. Ren. Paris. Lnm. Ebnr.
2. Ita ctium in libro de PalierUia. Lin. NC. i, d. Voss. l, 2, Bod. 2, i.M(mut. Credenliiiin
<i
Vcloci mone Pem. Voss.^i.NC. 2. magislruni peccaio lloutli. Goldliorn.
cap. 10, ct lib. II contra Juiianuin, cap., 8. vel liumiliiatis. Nam quiliior libii praifcrunl ulilitalis
Carn(Uibus vitiis. Augustiiius lib. vi Operis impcrfecli ct supra lineani vel humililnlis. Duo alii uiilitatis t:in-
contra Jutianum, cap. 14 llic cst ille coujlictus qiiem : luni. Alii dno huiiiililatis tanluin. llaqiie libernm fuit
memoralus marttjrin libro (/iiem de Morlnlitale conscrip- librarlis ponere lectionem qiiam niallcnt. Ego lnbon-
sil diligenter el eioqueiiter explicat, dicens iiiter ctvleia ler praeferrem humilitaiis, quia ceriuni est Clirisliim
quod nobis sit cum cnrnalibus viliis iiKjue illecebris sai- fuissc doclorem eimagistrum bninililatis, ul ipse Cy-
cularibus assidua et molesta luclalio. prianus eiiin vocat iii
Epistola lvi, pag. 91, ad TUiba-
Assidiia. Vetcrcs ediiioiios et scp'em libii velcres ritanos, Hieronymiij In Epistolanrf A)i(o»iMm, Augus-
babeiit assidua et jugis el nwtesla. Sic etiani qualnor linus, cap. 51 xxxiii libri de Vi>gmi(n/e ct alibi, saiie-
liis Ambrosius lib. iii, cap. 7, de Fide, et Cx>sarius
Anglieani. Sed inullo pliires non liabent etjugis. Qiiaj
desiinl eliam apud Augusliiniui in locis niox addnccn- Arclatensis iii calce imdecima; Homiliac earum qna>
dis. El laiiioii iii inilio libii de Opere et Eleemosynis, a nobis editoe sunl. Peiriis Blesensis scrinone teriio
euiii vocai liuniilem magisiruni et tloctorem bnmiliia-
pag. 257, legitur (isshlua etjiujis operatio.
V. —
Diaboli yiadios. lii codice Lauiciisi lcgitur la- lis. lliic facit quod Tcitiilliaiius iii libro de Virginibus
queos el supra liiieaiu vd gtadios. Hiiic orta discrepan- velandis ait niliil esse Ueo charius hiimilitaie. Ueiinui
lia lectioiiuiii iii libris vcteribns. Quidaiii ciiiin ma- tainen utilitaiis, quia luec leclio bona cst et reperitur
luerunt lariueos, alii gladios. lliiiis iii ;iis liabcl laijueos iii libris emeiidalioribus.
friialur, ct non oinnia liic adversa perpcssus, ad fii- abslulil. Sicul Domiiio visuin esl, ila faclum esl. Sil no-
turam jaililiatn rcscrvclur. Movel quosdain quiid sit mcn Doniini bcnedicium {iob. i
, 21). Et cuin cain
liobis cum crcieris morlalilas ista communis. Quid B uxdrqiioqiie compcllcrel ul, vi doloris iinpaticns, ali-
enim nobis in lioc mundo non commune cum cctcris quij adversus Deum queriita ot invidiosa vocc Inqiic-
quamdiu adliuc, sccundum legem prima; iialivilalis, reliir, rcspoiidit ct Tuiiiquum uiia cx iuepiis
dixil :
manct caro ista conimunis ? Qiioadiisquc isiic in mulieribiis locutn es. Si bona excepimus de manu ho-
muiido sunius , cuin gciierc buniano carnis xqua- miiii, mala ciir non tolerabimus ? In liis omnibns qum
litate conjungimiir, spiritu separaniur. Iiaque, doiicc cimlifjerunl ci,niliil peccovitJob labiissuisin conspccltt
corruplivum istud induai incorriiptioncm, et mortaie Domini{Joh ii, 10). llaque illi Ddiniiius Dcus penlii-
immorlaliintem ( 1 Cor. xv, 55 ), ct
lioc accipiat bfl les:ii»oniuin dicens : Animndverlisti puerum mciim
Chrisius '•
nos pcrducai ad Deuin Palrcm quxciiin- ,
Joh? Son enim cst simiUs illi
quisiiuam iu territ, homo
quc suiit carnis incommoda Sunl niibis cum humaiio sine querela, verus Deicultor {Ibid., i
, 8). El Tobias,
genere cominunia. Sie, ciim foelu sk-rili terra jejuiia posl opera niagnilica , post iiiiscricordia: siia; multa
cst.ncmiiicm (aines scparat. Sic, cum irriiptioiic el gloriosa pni^conia ,
c.xciiaiciii luiiiiiiiim passus, li-
liostili civilas aliqua posscssa cst , omncs simul cap- mcns ct bcncdicens iu advcrsis Dcuin , pcr ipsnin
tivilas Et quando imbrcin nuhila serena
vastal. corporis sui cladem crevii ad laiidcm ; qucm et ipsuin
SHspcndunl, omnibus siccitas uiia est. Et cum navem uxor sua depravare tentavit dioens : Vbi suni tusiitio!
scopulosa saxa constringuut '•, iiavigantihiis naufia- C '"i' ' ? Ecce quwpaleris{Tob. ii, 14). .\t illc, circa ti-
giuni sine exccpiionc comniuiie cst. Et oculorum morcm Dei slabilis ei firmus , el ad oinncin loleran-
dolor, cl inipeius fcbrium , et omnium valitudo liain passionis fidc rcligionis armatus , ienialioni
membrorum cuin cajtcris communis cst nohis quani- uxoris invalidiJC iii dolorc nnn ccssit ,
scd iiiagis
diu portatur in sxeulo caro isla commuiiis. Dcum p:itientia niajore promeruii. Qucin postnio-
IX. Quiniinmo, si qua coiKlitione, qna lege crcdi- dura H:ipliael angelus collaiidat ct dicit :
Opera Dci
deril Chrisiiamis iioscat el scici
tencat, plus sibi revelare et conjiteri honorilicmn est. Nam, quando ora-
qiiatidoque solcl scribi Spirilus, et supra lincaiii scrip- Noii illo niclior qui.squaiii ncc aniaulior Kqiii
luni cst r.ef SpirilKs. Pono
si'pe iii aiiliqnis cndicibus Vir luit.
noii iiiussiiaro iu adversi*, scU (niiecuniqiio ,in sicculo debct. Sil licet rei familiaris aniissio, sil de inrcsiau-
accidiiut forlilcr cl paliciilcr accipcre, cum Jud;co- libus niorbis assidiia mombrorum et crucnia vcxa-
)iim populus liiiic scuipcr offendcrit quod advcrsus t<o , sit de uxore, dc liberis, de exccdcntibiis clia-
Di:um IVcqueniius murmurarci, sicul losialur in Nu- ris funebris ci Irislis aviilsio; iion sint libi scan-
nierU Dominus Deus dicens : Desinai murmiiraiio eo- dala isla, scd pra>lia; nec debililciit aut frangant
rum a me,el non moricnlur{Nuin. xviii, 2i)). Murmii- Gliristiaui lidem'', scdpoliusostoiidaiitincolluctatione
tus ,
cor conlrilum el liuimlialum Deus iwn despicit fucril ii)
pugn;c congrcssione victoria tunc ,
Moy.scn Spiritus sancliis ct dicat '•: Dominus Deits luus tempesiale diuoscitiir, iii acie niiles probalur. Deli-
vexubil lc ,
cl famcin injicict libi, el cognoscelur in corde cala jactaiio cst cum periculum non est. Conflictalio
LECTIONES VARIANTES.
" Monct... dicit. Nam gubernalor.
rioiilli. ex 5 codd. <=
Priscn el probala lectio Lips. Nam
*>
Cbrisliaiiam lidein Roulli. ex trib. cod. et navis expunxit Roiitli.
si Doniiiius iibi aiainam Iribuliilionciii lioberc periniseril, q inus cerlc yiibeniator gui navcm, diiin porliim
cyrcditur,
'' "^ '
bcniqne ct cnin yraiiarum nctiunc dcbes susc.ipere. Fiil impcgit; G\. CA\\.A^:'Bonus yubernalor numquain fccit
geiiliiis l'iai:iades
lib. Mylliologicon : Sapicns eiiim
ii
nnulYngiuui. Vcgctliis lib. iv.cap. 15,(lixit: Quid eiiim
liulorein suuin aiil bcnigiiv.aii cominendnt aiii obliviuni. salulis supercst ci qni amiseril f/r(i'iim.'C;iriieliiis
Nepos
Mciii supra dixerat oblivioneiii csse.nictlicin:im iui- in Vila Altici ('•ubcrnator prwcipua laude forlior qui
:
seriarum. Iloratiiislib. ii, Od. o : iiavem ex liieinc marique scopuloso serval. Scnecii Epist.
memeiilo rebus in arduis A.vx :
Miignus gnbcriialor et scisso
navigal vclo; el si
.l^.iliiain
Servare lUCiUem. .cxarmavil, reliquins tamen naviyii nptat ad cursum.
Tbeodiirclus Episl. i.xxtx S( ribit inaris agilaiidncin
Epistola (IJinonis ad Paridem, aptid Ovidiuin :
proderc gubeniatoris industriam. Nam, iii ait llicro-
Lenitor px merilo quic(iuid paliare rereiKluin est :
limi ,
ciiui legerclur nani pro navis, nos sn|,iplcviiiiiis ope Sidiiniiis lib. v, Episl. vii : Cuin .>,inl in prauoriis leo-
(liKMUiii vctirimi exciiiplariuiii. Iii tribiis ilecslvoe:iliu- ncs, in caslris iepores. Marliiiiis Magistri iii |:bi'0 da
liiiii ?iHiii, <piodalibieliiie!lilionii!USp()iiitiir:inte(/i((»(;i- l''uriiindinc,M. 8 JI/((/(i sttnl
quiin abscntia pcriculo-
:
nalor. Error csl. Sed Liineii crror ille oslciidit veraiii rutn inutla proponunl, eiiitin siue ulla aiiinii licliotie ,
c-sc leclioncmquam nos alTerimus. Lactaiitiiis lib. iii, tpii, oblaiis pcricuiis, a rcclo cl sancto proposito disccdunl,
c.ip. 13 : Nuvis sine gubernolore abit pessuin. Lco p:ipa ijncinadinodnm Evanyelio lcginius dc Pelro, qni iii
iti
prcilicit
lidci. Conlra tol
.jj^.,^ (.„„„., i,„pct>,s vas.ilatis
^„1 impctus ct morlis
v.s.ilatis cl u>o,-.,s
'"
non timcnlcs, pueri pcrieulumlubric:ca;taiisevadunt,
rumpentelanguoreveldebilitaturincessus,velauditus,
LECTIONES VARIANTES.
a Virlulis Grav. RoiiU,. Comprobanl Ar. Pwis Lam. Ebor md. % 3.
^d ton iVf; l.tfcor. «od. 2.
b Coi,m.ngesolidalalm».Efcor. Fos». 1,2, 3. i\rC. 1, 2. In l,iborc
•
Prajminm via; Borf. 1, 2, 4. .VC. 1. Koiith.
im Kod. 1,2, 3, 1- «»»"'• i'PS-
STEPII. BALUZII NOT^.
Tres libri \elcrcs fidelibus. Vidc quae
FirfeufiftHS.
Din Cassius lib. xLvi adnotat solere plerosque anle-
nota.a suiit supra ad-Episiolam (piiiiiam, p:ig.o9l.
quam in conspectiiui aupic experienUaiu periculi per-
venerint audaces cssc. Seiieca Troade.
—
XV. l'«iiit';i(is. Iiidnobiisllbiisveteribus scripium
est venienlis, ct supia liiicam vei swvienii.^. Sic eiiaiii
luniide, rcrum (lum secundarum
staliis
in uno siio votori legissc sc .cslalur .Morclliiis.
Exiollit animos, limide euin iucrcpuit nietus.
Lupannria non timenlcs. Adversarii clirisliaiix rc-
Iliic (piofpic
referri jiossunl isia ex capi.e primo ligioiiis, qui saniebaiil iimosiros, virgines iiiartyrio
'llireiiorum Hicremia; Fucti sunt principes ejus viliit
: destinatas iniitebant ad lupauaria, sequeiiles videlicet
iirieles non invenienles pnsciia ,
el (ibieriinl ubsiiue
for- instilula vcteruui Koiuanorum ,* qiii ncfas puiabaiit
Arbor. Supra in libro de inilule /.'((/csid' pag. Wl: 1) calce A|iologeUci JSam el pro.vime ad lenonem dam- :
7\'rilicum non rnpil venliis, vecarburein solida rndice nanlesclirislianam, polius quam ad leonem, confessi
fundnla,,,
..j...,.,.
i,,^,^^.— subverlil.
undalam procella
1. Pion
\'nii esl
—
/>«( arbor sitlidn nec
fii'/inr solidn
—
Scucca iii liliro de- -l'ro^
iwi: (iiriis nisi
- eslis labem ,,
„„..
nimii morie
ri omni
_ apud
pudicilia; ..,
nos alrociorem onini poina
remilnri. Prudcutius in carmine
morte. reputari.
poena
dc
cariuine de
ridciili»,
„..,..
i: cap. forlis iiisi in
iii cl
XIV. —
Vaslitulis. Iia sexdeciiii libri vc.orc^ et edi- j\pud Runnum I. vii. , c. 12 , lcgitur liistoria ciijiisd;im
tioiies Mauiitii el Morollii. Aliam lauioii lociionem, fciiiiiue iiobirisAnliocliena',qii:i',cuuividcrelscellilias
exciiiplaria. Quaalam
lialieiil iiicoiicussi, alia incon- 1'rosliluenlur crgo in publicis Uipnnnyilnis mcnibru qum
cnssis. Eg" malo refcire ad ^iniiuaui. aer pene ipse publicus kubuit incognila/ lliiic faotuin
0;)or(c(. Ueliiiui
luuie vocoiii, (|iiamvis caiii non II., qiiia viigiucs chris.iana; projicicbaiitiir in lupa-
ri'i>oicriiu iiisi
iii
pauois ve.oribiis libri, qiiia aut illa naria, crcdiiiim sit illas, qiiamvis viiii passa; pudioi-
aui alia »iiuili$ nccessaria csl iii boc luco. liani vcre perdidissciil , fuissc taineii virgines secuii-
S93 LIBEU DE MORTALITATE. 594
ad coiuinciiiiu! atiiu iiiiioc(Milia! pr;i niiiim f«)icitor A inarlyiio meo privor, diim niorte prDcvenior. Piiiiio
non limol delicata iiianoiKi, in liicononesl in tiia polcslate, sed in I)ci dignatiom;
jieivciiiiiiil.lorinenta jaiii
iiiciiiin poiscculioiiis cl iiianiis ciuciauisqiie
carnilicis martyriuin, nec polcs le dicere perdidissequod ncscis
inorieiidi celerilaie lncrata. Pavore inorialiiatis et an merearis accipere "'. Tunc deinde Dens scrii-
tcmporis accendiintiir tepidi , consiriiigiinliir rcmissi,
taior •>
renis et cordis et occultorum coiUemplator
cxcilaiuiir igiiavi,dcserloresconipelliiiUiir iii rcdeaiU, et cognitor videt te et laudal et coinprobal ,
el qui
justitiam siiigiilorimi, ct iiientes lumiani generis cxa- Aliud est martyrio animiim deesse aliiid aiiimo do- ,
minat, an infirmis scrviaiU sani, an propinqui cogna- JJ fiiissc mariyriuin. Qualem te iiivenit Dominiis cuiii
tos pie diligant, an miserenntiir s.erTOrum langucn- vocat, talein pariter el judical, quando ipse lestetur
lium domini, aii dcprecantcs agros noii deserant ct dicai : Kt scient omnes Ecclesice qiiia ego stim scru-
mcdici, an fcroces vii)leiitiam suam coiiiprimaiit an ,
lalor renis et cordis (Apoc. ii, 23). Nec eniin Dens
rapaces avariiix lincntis insaiiabilom sciiipcr ardo- saiiguineni nosirnm desiderat'', sedfidemqu»rit. Nam
rcm vel nioin moriis exlingiiaiU,aii cerviccm flectaiu nec Abrabam, nec Isaac, nec Jacob occisi kiiiiI , ct
gloriam, coiUcniplu inorlis pnvparant ad coron;iin. esl,quanKiue pcrversum, ut, cum ei volunlatem (ieri
XVU. Sed fortasse aliquis opponat el dicat : lloc poslnlemus, quando evocat nos ct accersit de lioc
nic crgo in pra;scnii morlalilale coiitristat quod qui Q muiido Deus, non staiim voliintalis cjus imperio pa-
paialus ad conrossionem fui'ram ,
et ad toleraniiam reainus. Obnilimur ct reliictamiir, et, pervicaciuin
passiunis loio ine corde ct plcna virtule dcvoverain, morc servorum.ad conspeclum Domiui cun) trisiilia
LECTIONES VARLVNTES.
" °
Comprimant Pem. Voss. 1, 2. Perspecta lips. Voss. 2. 3.
b Scrutator est Pem. Saris. Bod. l.i. Desiderat deest in Ed. Princ.
I^oss. 2. aliisq. Jioulh.
<t
libri de Misericordiii elJnslilia. Ego vero ex eodem Crispis lorosisqiic ibidem erroribusdetectat. In libro mo-
Augustino addo illuin in Epistola ad Vicioriaiium nasterii Beccensis scriptiim est corrosus pro torosus.
scriberc violciuiam faclani inviigiiie, si illa noii —
XVI. yHrfijnUiTiHs.lstiidadjecimus ex lide diioniiii
coiiscnsorit , non pro corriiplionis tiirpilndiiic, sod veler-um libroruin nosirorum et duoruin item Angli-
pro p;issioiiis viilucre deiiutandam el in Epistola ad canoriim.
JJonorattim scribere pudiciliam uon violari violciitia,
,
XVII. —
Perniciosa conceptio. Codex Seguierianiis ,
qiianilo voliinias paiieiuis sua tuipiier carne iioii .Aliiid est enim. Joannes Picus Mirandnla aliter
ulitur, sed siiie consensione tolerat ipiod aliiis ope- j^ geb;U iii siio codice. Scripsit eniiii Aliud est euini :
'^
raliir. Viile ctiain Carolnm Giiyelnm lib. ii , cap. 7, innriijriumdeesse aniino, aliud animuin deesse imir-
pag. 173, Ileorlologim. Siietoniiis in Tibcrio Iinma- :
Itjrio. Ita in
Apologia.
tur(e puellttf, quia tiiore Iradilo nefas essel viniincs Desiderai. El isiud quoque adieeimiis ex quibusdaiii
slrnnqulari ; viliaUe prius a cariiifice, dein strangulativ . codicibus iiostrisot ex qiiibusdam Anglicaiiis. Potost
Dc filia Si'|;ini iia oiiaiii lesialnrDioCassiiislib. i.viii. tamen esse glossema.
Viile Baroniiim ad dicni 21 Janii;irii, XVIII. —
yHaiii praiposleriim. Isla exslant apiid Gra-
DelicdUi inulroiia. Violiir Vilensis lib. v, cap. 8 : tianuin xiii,q. 2, ot apiid Guillelmiim lUirandi iii irao-
Halroiiii nobilis ac delicala. Hioroiivmus iii Epistola tatu de Modo cetebrandi Concilii generatis, part. iii,
ad J'aiiimacliium advcisiis errores joannis Hieroso- I ubr. (>.
lymilani : l>ei Fiiius unuin morbidum ovem suis lniinc- Pervicacimn more servoritm. Taciliis lib. i Hislo-
ris porlavil ad ccetus , bujulans et palicns deticalam rianiin I'crvicax eliam adversus torinenta servoriiin
:
cynthia, colta lorosa bouin apud Ovidiiiin in libro inina; liieri. Suetonius iii Caligula Mutieri tiber- :
^o-;
lilVl l.YMUAM 5aC
€i mocrorc pcrtlucimur, exounles islhic necessilalis A lies rcvclatuin csl , quam frcr|uciilcr alquc nianifeste
voliiiitalis et volunius ab co de Dei dignationc pricccpluni est ul conleslarer assi-
vinculo, noii obsciiuio ;
toElcsiiltiis Iionorari aj (lucm venimiis iitviti ! Jiie et publice praMlicarcm friitros iioslros uon cssc
ina'miij
pciiimis nl aJveni:\t r.gnuin
cl liigen Jos acceraitionc Dominica Jc s;oculo libcratos
Quid Cigo oraiiiuj ,
bus rriipieiiler
iieralis roganius ct poscimus ut acce- Jontcs prjcccJcre, nt proliciscentcs, ul navigantcs
'"
suut scivirc istic diabolo qnam rcguare cum Clirislo? picuJiis csse liic atras vesics, quiinJo illi ibi
XlX. Dcniquc, ut nianifoslius diviiue pniTideiiliiu iiiJunicula alba j:iiu suiiipsorint, occasionom JanJam
indicia clarcscercnl quoj D.uuiiiiii pra^scius fuluro- non csse gcntilibus nl nos merilo ac jure reprelien-
rum snis consulal aJ veram s.ilulcm, cnm (luidiim de JautquuJ quos vivcrc apuJ Deum Jiciiiius, ul exlin-
incadim sibi prccareiur, adsiitii dcpreciinii cl jam non probeinus. Spci nostra; ac fiJci pra;varicatorcs
slcnlCiii sibi vix% posscl Iiumanus aspcctiis oculis f:ictis Jcslruero vcritatcm.
limctis, cxirc nou vullis, quid laciam vobis? » liicrc- mieiilibus, ut noii coiitrisieinini sicul el cccteri qui spem
v.)x cst et mouentis, qui Je persccuiione sol- noii liabenl. Si enim credimus quia Jesus morluus est
paiitis
liciiis,Je acccrsitione sccuris"! non couscntil aJpr.o- el resurrexii, sic et Dcus cos qui dormierunt in Jesu
scns dctid •riiini, sed consulit in fiiiurum. AuJivit adduca cum illo (l
Tliessut. iv, 15, ii). Eos coii-
fralcr uoslcr ct collcga nioriiiiriis (piod Ciotcris dic(!- tii>lari dicit iii cxccssii suoruni qui spem iioii babcnl.
rel. N.iin qui inoriturus audivit, ad hoc audivii ut Qui autcm spe vivimus et in Deum crcdimus et Cliris-
dicerct. Audivit non sibi illc, sed nobis. Nain qniJ tiiin passum essc pro nobis et rcsurrcxisse coiiliJi-
f ibi discerel jam rccessuriis ? Didicit iimno n()bis " imis, in Christo niiincnles, ct pcr ipsiim atquc iii
rcinancntibus , ul, dum sacerdotcin qui comiKcauim ipso rcsurgenles, quiJ aut ipsi recedorc isiiuc Je sa;-
csse coniperiinns, cunclis culo nolumus, autnoslros rcccJoiitcs qnasi pcrJitos
lieiebat incrcpituni ([iiid
LECTIO.NES VARIANTES.
" Stcdcccm ims. Anrilor. Nosliis j,iiti O.ron. 8 Non amitti, soJ reccJenlcs Ar. Hcwleri modo mewo-
1> Sic .vxcodd. .inqtic. Exeolsti» O,io:i. raii.
e A(l
i|ucfn ille im. Ehw. SC- 1. Uud. 2.
1'
Si stimulate, Voss. 1. J!o:l. i.
'i Si.llitiliis... scco.rus Houtli. e.t codd. .VC. i iuis 5 P«- i
lni|ii-ol)al Impr. onm:'!> v.Ujue ad cdit. Liiis. Iinjiroi oiat
vicliiis. conjiciniit Amiti. liicro|)al duutiiiUum codd. Aiiyli.
• Ndliis dee.<,l in Uco./r(. Ai"ilor. lieiicdur aRoiitli Liiis. > Nolo fSod. 1. •>. .
lorinrnlis de srclere pilltoiii rcinhissel. Alloiitis li- di.Tcris. Auiiwit erqo ul dictrct. Iiloiii in libro ilc Itlo-
borliin', ctti Epitliaris noiiicii oial, tpiK; liiriiiciilii lolaliiii tluc iii loco ex auclorilule Dci cunleslor quia
:
Jilacoiiila iiiiii>ipi:iiii falcri voluit e:i tpi:i; illi cbji- licc lulum cst sidilriilierc quodcniiiquc uiii picrit oslen-
liobaiiitir, (|U3tiivis vora esseiit, mcntiouciii fiioit siim, uiniue oinuinin ciiui'i. Augiislinus, lib. viii Coji-
Tiicittis in libro xv Annuliiim. Amiiiiauus Mnrccl- fess., Ciip. 5: Scd ubi milii liunio Inns Simpliciiinus dc
liiiits, lib. xwiii, iiieiilioiicin lucil antilbo a qiia Viclorinu isla niirruvil, c.uirsi ad imitundum. Ad lioc
iiiorti voccs expresscniiit obli-
lormeiila enim 'el ille narrnvcrat.
couligtia D om-
(|uas in cipiil Jninini. ViJe Plinium, lib. vii, c:ip. Sncerdvieni. llxc liintum veieres eJiliones cl
23 ; Jiisiinuiii, lib. xliv; Sonccani lib. iv, de Uenc- , nes fore libri iidsiri votcreset Auglioani. Piimdius, ex
/iciic, cap. 19, ct Epist. G aj ilUim IiiCDin, in equuleo eJilioue qi);e Jiriliir Gravii ct ex votori codici', scrip-
lencut.. IJ csl, ul Murotiis iiilcrprc.alur, iioii iiiJioct sit siicerdotem Dci. Sod ogo voeoiii Dei nou invoni
constios, iiiliil cormii prodat pr()|'tor ([uas loii.iiciur. iiisi in scx toditibus auliquis. Scgiiioriiinus illaiii nuii
nt rcjerret. Terlulliaiiiis iii oxlronio liliro de Virgiul- a conviviis ac ornamentis et vcsle atba. Et taiiien lle-
bus vclanJis : Nobis Duminus eliuni rerclntiombus ve- rodiaiius, I. iii, iiotat muliercs Uoiiiauas in liiolu iii-
laniinis ifiatiu metulns est. Niim cuiilum sorori noalra; dulas luissc vcstibus alliis cxilibiis, tii mwreiitiiini
amjelut iii louimi» cervicet
qiiuii iipiduuderei verbcruns, speoiompr;cbereiil,ciinicontraviri vcslibiisatriscssont
Eleiiantet, inquit, cervices et inerito nudiV. Ihniim csl aniioii. ViJc etiam Quaestiones /toiimiifls Plutarcbi.
vsquc ad luinboi a cuiiite vekris, nc et libi cervicuni XXI. —
Plangimui ac doicinus. Ait Cypriauusnobis,
897 LIBER F>E MORTiVIlITATE.
vila. Qni credil in mc, Ucel iiwriulnr, virci; ct omnis \ Doniiiius poliicelm', (|iian(lo, ut cum illo siiims, ct
qui vivit cl crcdilin me, non morictnr in wlcrnuui (Joun. cum illo iii a^teriiis scdibiis vivainiis,
alqiic in rcgnis
Si Gllpi.suim si fidoni ver-
XI, 2i),26). iii ciediinus, Cffilestibiis gaudeamus, Palreni pro iiobis prc cainr
bis ct promissis cjus hai)eniiis, el iion moriniur in diceiis :
Paler, quos milii iledisli volo ut ubi eijo [uero
" ad Cliristiim,
xlcrniini, ciini quo et vicliiii cl rc- et ipsi sinl mccum, el videanl clariialem milii dc-
quam
gnaluri semper sunuis, Ixta securitate veniamiis. disti
priusquam muiuhis fieret [Joan. xvii, 24). Vcii-
XXII. Qiiod interim morimur, ad immorlalilatem turus ad Cliristi sedem, ad regunriim coelesliuin cla-
mortc iransgrediniur; nec polest viia sterna siicce- rilaleii), Iiigcrc noii debet nec plangcrc, sed potius,
dere, uisi liiiic conli;,'erit exire. Non cst exitiis i.^-te, seciindnin pi)llicilatioiicm Domiiii, sccundum fidem
sed iransitus ct temporali iiincrc decurso ad a;tcriia veri, iii
profcctione hac sua et iranslaiionc g;iuderc.
Iransgressus. Quis non ad meliora venire >> fesiinet? XKMI. Sic dcnique invenimus et Enoch traiis-
exspcctamus Jestm Cllristum, qui lrans(ormabil Dei, dc hoc coiilagio ssculi nieruisse transferri. S.'d
<=
cor- jj
^
pus humiUtalis noslra; conformatum corpori claritatis cl per Salomoiiem docet Spiritns sanctus eos (|m
suce {PhiUp. iii, 20,21). Tales nos futuros et Cliiislns Deo placeant maturius istinc exiiiii el cilius libcrari,
LECTIONES VARI.\NTES.
•^
Credimus, fidem vcrbis... habeamus et non morlturi ralione.
ia ajteraum tcct. omnibiis edd. communis usqiu: ud Lips. '•
Cii'leslis esse Saris.
Non morieiiiur. "
paiKis exceptis, qui liabeiit Reforinabii ium.Ebor. Voss. 5..
•>
Veniie solns uddit llabiz. milladuta ralione. ' Coiiforiualum Lam. Ebor. Bod. 1, 3, I.
' Keforaiari habeiit
cKteii oiiiiies, mutavit Baluz. icjnota 8
Placuit, iuquit Lum. Ebor. A C 1,
ocnli amisso amico nec (liiant. Lacnjinandum esl, iion Vctercs librarii posueruut cam lectionem qiue magis
plorandiiin. Viile s;incli Joamiis Cliry.ioslonii Iloiiii- illis placnit. Pamelius maluit conligurncum^ Ego scribo
iiain de Mortuis non immoderate luijcndis, ct Uuricium conformatum, quia ita inveni scriptum in viginti ei
Epist. i. Videetiam supia, p. 1G8, Epistobiin
lib. II, diiobns excmplaribiis nostris , (|Uoruin iinum cstSo-
ad Tyrasiitni. Adile Dinucin Chrysosloirum, i|ui iii guicriaiiuni et in(|uiiiquc .^ngiicanis , tuin eliam iii
,
Oiaiione xxix docet defiinctos iiienioiia h>'iioiaudos exccrptis Flori, et (|uia sic eiiam scriptnm est lib. iii
csse, non laeryinis. Luclus lcin|iiis oliin deliiiilum Testimnnioruui, cap. 11. Coiilra, apud Uegiuouoiii
crat apud Honunios. Soiiei a ait alicubi aiiniiui dalum lib. n, cap. 108, de DiscipUnis ecclesiasticis legeiidiim
essemulieribus ad liuliiin, iion ut lauidiu liigereiii, est: Sed licec sciHentia cunonicis atqiie apostoiicis iiifir-
sed ne diulius. Apud T. Liviuin, lib. ii, fuiius Briili muliir docuuicnlis , pro co quod nos edidiiiiiis infor-
consulis iu;iguo apiiaralii leginiui fiiisse Cidebraluiii. matur. Apud sancium Gregoriuiii lib. i, Epist. 71
Sed multo niagis iiborti dccus, inquil Liviiis, publica vel 73, (ut Petriim subdiacoiium, lc^itur : Ut de (equitale
fiiit mocslitia, co anle omnia insiijiiis quod mulrona; an- servata prafati cpiscopi relulionibus ipse luuderis. Vio
nnin ut parentem euin liixerunt,qHod liim acerultor vio- quo ires optiiiii ct antiipiissimi libri habant relalio-
lauu pitdicitiie fuissel. Sic P. Valcriuin Piiblicolam lani nibus iiifurmemur. Quod cgo meliiis esse pulo. Et
aiiiiiim uiiiim niairoii:c luxenint, tcst;; 1'hiiarciio. Sic forlasse Iei;euduin esl relutionibus et tu
j) ' ' '
iiiformemur
Coriiilaiiiin), ni lcstalur idem auctnr, in:i!rnii;c (|Un- ipse lauderis.
qi;e liixeniiit. Dio, I. lv, iiieni(iii;c pndidil dtcrcluin Secunduin fidem veri. II.tc lcciio , quani cxbibent
c.-se ut iiiUlieres anno integro higereiil pust iihjrlcm uiidctim cxciiiplaiia iii , qiiibiis pono Segnicriaiiuin,
Aiigusii. Api;d Spait:inos, iil iii
Lycurgo lr;idit I'lu- est (iplinia. Iii diiobiis aliis scriptum cst verbi.
laitlius. liicliis liiiicbauir duodeciiun dii;. Morcllius adnolat sevidisse scripium iii antiquis veri,
.S) iii Clirislum crcdiuius.
Ila scribeiidiim ct dislin- ulias verbi. Quod conlirmat iio.stram lectioiiem. In
guendum csse ceiisniiuus , stculi aiictni iuilcin snx Ciulice I! 'ccciisi ct iii cdilinne IMorcllii legiluri'4;ii(«(is.
veteriiiii cxcinplariuni. Ihcc euim lcclio inihi videliir XXlll. —
De hoc coiituqio. Qiiamvis liaiic leclioucm
essc pra;fereiid:i vnlgata; , quam heic subjicio iu gr:i- priereral iuajor |iars velcruuiexcmplarium, iii aliis la-
liaiii illormn ipii ill;im lortasse piilabuiit fuisse rcii- lucii pluiibus el iii antiipiis cditionibus legiiiir de liac
nciulam. Si iii Clirislam credimus , fulciii verbis cl coiiluijiune. 1'riinus Maiiutius invexit cain qiiain iios
proniissis ejus habeiraus , cl nonmoriluri in aHernuni, rctiniiimus. llira!|ue boiia est.
ad Christam ,
cimi quo victuri et reynaturi semper Sed et pcr Sulonwnem. Vide annotalioneiu Pamelii
sumiis, lceta securilate veniamus. Dbi adnio-
iiilerini ad hunc lociiin.
iicndum crt voccm morituri non exstare in illis tcx (
Sed ct per Salomonem docens Spirilus sanclns,
auliquis excinplaribus ,
morimur vero vcl mori«iMir Liibnwi SapianCiw SalQnmi atlscril>it, non Cypriaiius
59» DIVI CYPRUISI 600
iie, diim iii islo miinilo dinliiis immor.intiir, mnndi A inifgra, (ide firmn, virtute robusta, parati ad omnciii
tonlaciibiis polluaniiir. lirtpius esi, \m\u\{, ite maliiia voliiiiiaicm Dci siniiis, pavore inorlis cxcluso, im-
mntarct inlellcclum itlius (Sap.w, 11, li). Plixila inorlalilalein (pi;e scquilur CDgitemus. Iloc nos os-
enim eral Dco anima ejus. Propler Iwc propernvit tciidamiis cssc qiiod credimus, iil
iicque cliaroniin
ebducere eum dc media iniquilnle ". Sic et iii Psalmis liigcamns cxcessiiin, et cum accersiiionis propriaj
ad Doininum properai spirilali fide Deo suo anima dios venerii , incnncianier et libcntcr ad Dominum
duvota diccns :
Quam dileclissimw hnbitniiones tuw, ipso vocaiilc vciiiamus.
Deus viriuium ! Desiderat el properat uninta mea ud XXV. Qiiod ciim seinper faciendiim tiicrit Dei
alria Dei ^'
(Psal. lxxxiii, 2,5). servis, iiunc fieri innlto inagis debet, corrneiitc jain
cipicns illeccbris lcrrcnx volnplalis iiiviial. Porro, miiicre graviora, lucriim maxiimini conipiilciiiiis si
cum muiidus odeiiiCbrisiiiiiniii, ^^'^ qiiid amas euin istinc velocius recedamus. Si iii liabitaculo luo pa-
qiii tc odit, ct non ma;;is sequeris Cliristuin, qui te rictes vetuslatc iiulareni, lecta desuper ireincrcnt,
ct redciiiil et diligii? Joanncs iii Epistola siia clamat domus jain fatigala, jain lassa, xdiiiciis sciicctulc
et loquitnr, ct nc, canialia desidoria seciantes, iiiiiii- ]] laboiitilius, riiinam proximam ininareiur, iioiiiic
duin diligMiniis burlalur : iVo/ire , inquil, diligere omiii cclerilate inigrares? Si navigante te iiirbida
viunduin neque ea qux in mundosunt. Si quis dilexerit et proccllosa teinpesias fluctibus violentiiis <!\ciiatis
mundum. non esl charilas Patris in illo ;
quia omne pra'nuntiaret fuliira naurragia ,
nonnc portnin vclo-
quod in muiidu esl concupiscentia cariiis est el con- cilcr peteres ? Miindus ecce nntai et labitur , et
oculorimi el ainbilio iion est ruinam sui noii jam senectute rerum, sed finc tos-
cupisceiitia sa:culi, qnw
a Patre, sedexconciipisceittin mundi. Et muiidus trans- taliir; el lii non Deo graiias agis, iioii tibi gra-
{\Joan. II, l.vl7). Polius, fratresdilectissiini, mcnte XXVI. Considerandum est, fratres dileciissiini, ct
LECTIONES VARIANTES.
" De medio '
iiiiquitatis Oxon. EximarisilOi///i.
h A(l alria Deus Ver.
liia,
Ilisl. ccclcsiasl. lib. qiinrlu, nioii luicos fideles pcenilenles, cntcchumenos, cum rcnc-
cup.'i.-i) (iiiliquorum cho-
rus; Terlull. Hb. de l'r;csciiptioii adv. b;cret.
eiirim rc.lione diviitw nuctorilatis audiri. > Et puiilo :
posl
lib. VIII. i»
Oiiq. Epislolnmiid Hom.; D. D.Uilnrius in >
Oportet ut islitm libruin Sapiettliw omnibus iriiclnto-
Dasiliiis lib. v conlra Euiioiii. ; Evarislus
quoiiinm sibi eum anleiiositernnl
I's(d. f.xxiii; ribits milciwiiniil ,
Areopag. ciip. 4, do Div. Nom., elCuiicil. Snntitteitse iioliiit extoiidcie scd iii marginc
(|iiaiiivis possel
, ,
eptstolu nd omnes cpiscopos. Qitnre litinc lociiin citnns posiiit arbitr;iri .sc liis iiotis
significaii dileclissimi
D.
citm
Aitg., hb. (le l'r;cdesi. S.mct. cup. U : «
Qtiw frntres, quo niodo .scriptum cst iii velcri codice Car-
iia stiit
,iiiqitit, non debuit repiidiari scnleiUia libri thusi;c inajoris. Galesiiiius , qiiainvis niiii tiaberot
001 LIBER DE OPERE ET ELEEMOSYNIS. 002
iileniiilcni cogilamliim rcnuiuinssrt inis miiiulo, et A voluplas sine timore moriendi, ct cum «lerni ale
laniquam lnispiles el peiegriuos islic " interim de- vivendi quam summa et perpelua feliciia^ Illic !
gcre. Ampleclamur (licm qui assignal singiilos do- Apostoloriim gloriosns cliorus, illic Proplielariim
niicilio suo, qiii nos istinc creptos ct laqiieis sxeu- exuliamiimi niimerus, illic
Marlyrum iiinumcrabilis
ciilaiibus exsoliilos paradiso rcstituil et regno. Qiiis populus ob certaminis et passionis victoriani cmii-
noii peregre constiliitus properaret iii patriam re- triimiplianles illic; Virgines, qux concupisceii-
iiatiis,
gredi? quis iion, ad suos navigare lcsiinans, venlum tiam cariiis el corporis coiilinentia; robore siibe;^c-
prosiiernm cupidius optaret, nl velociter cliaros li- rnnt rcmuncriili misericordes, qiii alimenlis et lar-
;
Magnus illic nos charorum numeriis exspcciat, parcn- cilo csse, ut cilo ad Clirisliim veiiire contingai op-
lum, fratrum, filiorum rrequoiii noset copiosa turba temiis. Ilanc cogitaiionem noslram Deus videat, lioc
dcsiderat, jam de sua incoluiniiate secura, et adhuc proposiium menlis et iidei Dominus Christiis aspi-
de nostra salnte sollicila. Ad horum conspectuni et B ciat,daturuseis glori» suxampliora pnemia qnorum
eomplexum venire quania et illis et nobis in com- circa se fuerint dcsideria niajora.
mune Isetilia est? Qualis illic ccelesiiiim regiinrum
LECTIONES VARIANTES.
" Hic Lam. Smis. i
Bod. 1, 2, 5, 4. Nos paratlisum coinputemus Bod. 2.
Ampleclumnr diem. Cilat bunc locuni sancius Au- jnm de .sun quiele- secura, rie noslra est snlute soUicitii.
giisliiiiis lib. IV, contra duas epistolas Pelagianorim, Vide dissertaiionem kxvii .Maxinii Tyrii. Piimiis
cap. 8. Erasmiis posiiit immortuHtiite. Eam lcctionem reiiiiuit
El reqno. Antea legebatsr el regno coelnti. Veriim cditio Maiiulii, Morellius rejecit ct posiiil inco/uini/n^i'.
vox coelesii hominis qiii nesciebat
glossema est Pameliiis , Rigalliiis (;t alii malueriint immortalitnte.
Cypriaiium iiii sinipriciter verbo regni ad sigiiifi- Diio aiit tria veleia exeniplaria Jam de sua securi ,
:
deest in aliis (|u,ituordccim nostris el in octo Aiigli- r pro nobis defuncti ut in illorum felicem socieiatcm
caiiis. iruducumur. Vide siqira pag. i61.
De sua iiicolumiiate. ll;cc est leciio omniuni ve- Pussion's victoriiim. Duo libri vetcres gloriam.
leriim ediiioiiinn ,
omniiim libroruiii no>iri>riim cl Gloriw siia;. Tredecim libri vcteres h:ibeiil clnri-
(lccem Aiiglicaiioriim ; ;it(iiie it:i lefermit sanctus ttttis, vocabiilo treqiienlissimo apud Cypii;iiiiiiii. Alii
.\iigiis;iiius iii libro de Prwdestiiwtiune Sunctorum qiiiii'|iie cliaritatis ,
eriitrc videlicet ribrarinrdui [ir
i
c. 10, ct aiiclor S;M'iii(mis iii Snnctornm omniuni feslo cluritutis. Iii Iribiis aliis scriptum esl, iluturus eisam-
ediiiis in appeiidicc loini v Openim ejusdcin sancii plissima mmiera et claritutis suai praimiu.
pag. 5.'iU, exsuil ciiain iiicodice huiniliarum (|iii
i|iii
LIBER
DE OPERE ET ELEEMOSYNIS.
I. Mm.TA magiia smit, fralres
ct '
charissimi beiie- D semper operetur, quod conservandis ac viwlliandis
neri(;ia divina quibus in salulem nostram Dei Palris nobis Patcr Filinm misit, ut reparare nos posscl,
et Chrisii larga el copiosa clemenlia et operata sit ci quodqne Filius inissusesse et honiinis hlins fieri vo-
LECTIONES YARIANTES.
"^
Dilijctissimi Ar.
STEPII. BALLZII NOT^.
DE OPEUE ET ELEEMOSYNIS. De hoc libro sic Nc.torii. Itaque in antiqua versione isiiiis coiicilii non
liiqiiiliir
s;iiicliis llicroiiyiiius iii E|)istola nd Pnmma- describuiitiir Cypriani vciba,scd ali;i lr;iiisl:a;i cx
vcrsio iniei Op lii Miuii
chiuin Dorinilione Paurmsc : Quantas vires hnbeat
ile gr;cco sermone. Exsiat ea
misnricurdia et quibiis donundn sitpra;miis,et bcutus Cy Mcrcatori.*, pag. IHO cdilionis uostra!. Iliiiic poiio
versiis prolaiiis cst iii coiiciiio Ejilicsino iiiicr u^sii- vox sKHm cxsUit iii E|iiblol.i Paiili iid Cnlatns, cx qiia
moiiia P.iiriim cl maiiyruiii advcr.us li.ire-iiu suinptuscst liic locus. Exstatetiain lib. ii Testimo-