�వ�కాష్ప��

ననున్ “��ను” �ెల�సు��వట����

ననున్ “��ను” మ�ర�్చ��వట����
“��ను” �ా ఉండట����
మ��య� అత�య్తత్ మ �వన ��������
�ావల�ిన భ��త్,జ�్ఞన,కర్మ,ధర్మ సమ���రం ఒ��� �ట �ెల�గ�ల� ఉ�తం�ా!

�ా��రణం�ా ����ంతం �ెల�సు���ాల�� ����క వ�ంట�ం��, �ా� గ�ం��ల� అందుబ�ట�ల� ల�వ�. ఇం��క�� దగగ్ ర
గ�ం��ల� వ�ంట��, �ా� �జ�్ఞసువ�ల�� ఎక్కడ ఉనన్�� �ె�యదు. అల��� ���న్ ల�ౖబ�
్ర � ల� ���న్ ర�ాల ప�సత్ �ాల� మ�త్ర��
లభయ్ం అవ�త���న్�. కనుక తమవంత��ా భ��త్,జ�్ఞన ప్ర���ారధ్ ం మ�ను��వ�ల�ౖన ���� ��కష్ ��బ్ ��ౖట్ �ార� ఉ�తం�ా �ల���ౖన
గ�ం��లను ఆన్ ల�ౖన్ ��్వ�ా eBOOK(PDF) ర�పంల� అం��సత్ ు��న్ర�. �ార� �ేసత్ ునన్ జ�్ఞన యజ�్ఞ��� �ా� �ామ్ క���
తమవంత��ా స�యం �ే�� �ారయ్క�మంల� ��గం�ా �ా�� గ�ం��లను �ా� �ామ్ ��్వ�ా క��� అంద�ేసత్ ు��న్మ�, ఇందుక�
��మ� �ా���� కృతజ్ఞ త �ె�య�ేసుక�ంట���న్మ�. కనుక ప్ర� ఒక్కర� ఈ సదవ�ా�ా�న్ స��్వ��గం �ేసు��గలర�. ఇందుక�
స�యం �ే�ిన ఆ���్కవ్ ��బ్ ��ౖట్(https://archive.org), గ�గ�ల్ ��బ్ ��ౖట్(https://www.google.co.in),�������ా�్ట
��ౖట్(http://www.microsoft.com) �ా���� క��� ��మ� ఋణప��వ���న్మ�. �ా� �ామ్ ��వక బృందం ��ర������� ఒక్కట�,
ప్ర� ఇల�్ల ఆ��య్�్మక జ�్ఞన గ�ం��ల�� �ం���� �ాలనన్�ే మ� ����క.

ఈ గ�ం��లను ఉ�తం�ా ఆన్ ల�ౖన్ ల� చదువ�టక�, ��గ�మ�(�ౌ��్లడ్) �ేసు��నుటక� గల మ��ాగ్ల�:

1) ���� ��కష్ �ా�� ��బ్ ��ౖట్: http://www.geetadeeksha.com
2) �ా� �ామ్ ��బ్ ��ౖట్: http://www.sairealattitudemanagement.org
30

3) �ా� �ామ్ గ�గ�ల్ ��ౖట్: https://sites.google.com/site/sairealattitudemanagement

4) ఆ���్కవ్ ��బ్ ��ౖట్: https://archive.org/details/SaiRealAttitudeManagement

ఈ జ�్ఞన యజ్ఞ ం ��ౖ గల సల�ల�,సూచనలక� ��వక బృం���న్ సంప్ర��ంచుటక�: sairealattitudemgt@gmail.com

�ా� �ామ్ భ��త్,జ�్ఞన సమ���రం: https://www.facebook.com/SaiRealAttitudeManagement
�ా� �ామ్ భ��త్,జ�్ఞన సంబంద ����ల�: https://www.youtube.com/user/sairealattitudemgt

ఈ జ�్ఞన యజ్ఞ ంల� ప్ర� ఒక్కర� �ాల�గ్�, ఈ అవ�ా�ా�న్ స��్వ��గం �ేసు���,�ర� సంతృప�త్ల�ౖ�ే మ��క �ాధక����,
�జ�్ఞసువ�లక� మ�రగ్ ం చూ�ించగలర� ఆ�సుత్��న్మ�.

గమ�క: భ��త్,జ�్ఞన ప్ర���ారధ్ ం ఉ�తం�ా eBook ర�పంల� ���� ��కష్ ��బ్ ��ౖట్ �ార� అం��ంచటం జ����ం��. ఈ గ�ంధమ���ౖ
�ాయ్�ార,మ�ద్రణ హక�్కల� �ా���� గలవ�,కనుక �ా��� సంప్ర��ంచగలర�.

SaiRealAttitudeManagement(SAI RAM) - �ా� �జ వయ్��త్త్వ �ర్వహణ(�ా� �ామ్)

* సర్వం �� �ా� ��థ �ాద సమరప్ణమసుత్ *

 FO #=∞ó t"åÜ«∞
â◊√Éèí=∞ã¨∞Î JqѶ¨∞fl=∞ã¨∞Î „áê~°ú#
HõOII N `«~°∞}˜x *Ë|>ˇì#∞
cèue¡# ÉÏÅ∞ „É’z qiK≥#∞ ^Œ#∞A<£
„Ñ‘uQÆ |e #iúOK≥#∞
Ѷ¨∂`«‰õΩÅQÆ∞ #$ѨÙÅ^Œ∞x"≥∞ Ѷ¨∞#∞_® ǨÏiÜÕ∞

HõOII ZO^Œ∞<åfl_ô`«O_»x
JO^Œ~°∞ x#∞|∂x "≥^ŒH˜ JeÃã^Œ~°Ü«∂º!
ZO^≥O^À "≥^ŒHÍÖÏ?
ZO^≥·<å h"≥ `«O„_ç! Dâ◊fi~°! ǨÏi"≥·

HõOII ™ê~¸! h"Õ ™êÜ«∞=Ú

t=nH∆Í Ñ¨~°∞Å∞ ™ê~¸! [#‰õΩO_»∞ h"≥, ã¨Y∞_»=Ù h"Õ
™ê~¸! h"Õ ^≥·==Ú
~°K«# ™ê~¸! ~°Hõ∆‰õΩ_»∞ h"≥, â◊OHõ~°∞_ô"Õ.
J=∞~°"åk ã¨∞„|Ǩχ}º nH˜∆`«∞Å∞
M.Tech.

I II

HõOII t=QÍ^èŒÅ∞ <Õ*ˇÃÑÊ^Œ
t=É’^èŒÅ∞ ã¨∞O^Œ~°=ÚÅ∞ ¿ã=∞Hõ~°=ÚÅ∞<£
t=ÉèíHÍÎoH˜ =â◊√_»x
t=! #q∞‡u x[=Ú*Ëã≤ *Ë=<˘ã¨QÆ∞=∂.
K«OII ã¨∞~°, #~°, ^•#=ÙÖò q#Ü«∞ â’Éèí`˘
Q˘ÖˇÛ_ç P QÆ*Ï##∞<£
â◊~°}x =ÚQÆ∞æ~°=∞‡Å‰õΩ ™êye „"≥ÚÔH¯^Œ,
"åi Éèí~°ÎÅ<£
QÆ∞~°∞=ÙÅ #OK«∞ #q∞‡ux QÆ∂ÖˇÛ_ç
Pâ◊Å∞ zO`« =∂xu<£
=~°=ÚÅ áêѨѨÙ}º=ÚÅ 'ÉÏ^Œ~°— ^Õ\ ˜H˜
k‰õΩ¯"å~°Ö∫
JOH˜`«O
N ѨO_ç`å~å^èŒ∞ºÅ ÉÏÅã¨∞„|Ǩχ}ºO QÍ~°∂ Wk <å‰õΩ
ÉèíQÆ=^ŒÌ`«Î"≥∞ÿ# q^Œº. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ D =ÚHõÎѨ^Œ„QÆã¨ÎO
K«∂_»O_ç.
HõOII yi[#∞ =ÅK≥#∞ ǨÏ~°∞_Õ
ǨÏ~°∞_Õ <å"å_»@OK«∞ J„k[ =ÚiÃã<£
=ÚiÃã#∞ [QÆ=ÚÅ∞, Éèí∂ã¨∞~°
ã¨∞~°=~°∞ÖˇÅ¡~°∞#∞ HÀi â◊¥eH˜ K«∂e<£.
W\Ï¡ <åz~°HÍÅ "åOKè« f~°∞ÛH˘O@∞<åfl#∞.
HõOII ÉÏÅ∂! hHõOH˜`«q∞k
ÉÏÅÅ #_çÑ≤OK«∞K«∞#fl |Ǩï=ÚY „Ѩ*Ï˝
âßb! 'K«∞~°‰õÅ∞— =∂#=Ù
h 'ÖÏ=Ù—#∞ "≥∞K«∞ÛH˘#Ô~? xѨÙ}∞Å∞ ^è•„u<£

III IV
 ã¨∂zHõ
1. „áê~°ú#
2. JOH˜`«O
3. q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ
4. `˘eѨÅ∞‰õΩÅ∞
5. ‰õΩÉË~°∞_»∞
(=∞Ǩq+¨µ‚=ÙˆH JÑ≤ÊzÛ# =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞)
6. J~°∞O^èŒu
(=¸_»∞ =Úà◊§`À =Ú_ç Ѩ_çOk)
7. #Onâ◊fi~°∞_»∞
([QÆ„^ŒHõ∆‰õΩx ~°Hõ∆)
8. HÍÅ Éèˇ·~°=Ù_»∞
(„|ǨχǨÏ`åºáê`«HõO =^ŒÅ^Œ∞)
9. â◊~°Éèí ™êà◊√fi_»∞
(#~°ã≤OǨï_Õ x"≥fi~°É’Ü«∂_»∞)
10. „uѨÙ~åã¨∞~°∞Å∞
(<åã≤ÎHõ ~å*ϺkèѨ`«∞Å∞)
V VI
`˘e ѨÅ∞‰õΩÅ∞
t= nH∆ÍѨ~°∞Å∞, â‹·=QÍ^èŒÅ∞ t= Éèí‰õΩÎÅ QÍ^èŒÅ∞. t=
ѨÙ~å}OÖ’ L@OH˜OK«|_ç# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Hõ^èŒÅ∞.
<Õ#∞ ‰õΩ=∂~° ã¨OÉèí=O "≥Å∞=iã¨∞Î#fl ~ÀAÖ’¡ K«kq#
t=Ѩ Ù ~å}OÖ’x Hõ ^ è Œ Å ∞ #<åflHõ i ¬OKå~Ú. "å\˜ Ö ’
„Ѩ=ÚY∞Å∞Ü≥ÿ∞# ~å=}∞_»∞, =∂~°¯O_ÕÜ«Ú_»∞, ÉèíHõÎHõ#flѨÊÅ
QÆ∞iOz ã≤x=∂Å =Å¡ KåÅ=∞OkH˜ `≥Å∞ã¨∞.
Z#∞flHÀ|_ç# t=nH∆ÍѨ~°∞ÅQÆ∞ Ѩ<≥flO_»∞=∞Ok QÆ∞iOz
q=~°OQÍ JuH˘kÌ=∞OkH˜ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞. t= ѨÙ~å}OÖ’
"åi QÆ∞iOz ^˘iH˜# q=~åÅ∞ `«‰õΩ¯=QÍ LO>Ë W`«~°
Hõ^èŒÖ’¡#∞Oz, ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ≤Ê# ѨÙ~å} ǨÏiHõ^è• HÍ~°º„Hõ=∂Å
#∞Oz „QÆÇÏ≤ OKå#∞. HÍ=Ù# =∂~°∞ÊÅ∞ KÕ~∞° ÊÅ∞ ã¨ÇϨ ["Õ∞. <å‰õΩ
`«$Ñ≤ΠѨ^Œº ~°K«#Ö’<Õ HÍx QÆ^Œº ~°K«#Ö’ ^˘~°Hõ^Œ∞. J~Ú<å
Wk QÆ^Œº ~°K«# J=@O =Å¡ q=~åÅ∞ K«Hõ¯QÍ W=fi\ÏxH˜
„Ѩܫ∞uflOKå#∞. <å `«$Ñ≤ÎH˜ XH˘¯Hõ¯ Hõ^茉õΩ XHõ Ѩ^ŒºO‰õÄ_®
=ÚHÍÎ~ÚOѨÙQÍ WKåÛ#∞.
WHõ áê~ Ωõ Å HÀã¨O <å=∂@. ѨÙH˜¯@ ѨÙ~å}ÏÅ∞ WO^Œ∞Ö’
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅã≤#k U=ÚOk Jx H˘\˜ì áêˆ~Ü«∞HõO_ç.
ѨÙ~å}ÏÅ∞ ^≥·= QÍ^èŒÅ∞. ^≥·=O ˆH=ÅO J#∞Éèí="Õ∞Hõ^•! h
J#∞Éèí=O hk <å J#∞Éèí=O <åk. Ô~O_»∞ "Õˆ~fi~°∞. ~å=∞Hõ$+¨‚
VII
11. JǨωõΩ_»∞ / #Å^Œ=∞Ü«∞O`«∞Å∞
(Hõhfl~°∞ ÃÑ\˜ìOz# Hõe ѨÙ~°∞+¨µ_»∞)
12. â◊OYK«∂_»∞_»∞ / `«∞Åã≤
(Ѩu„=`«O>Ë NǨÏiH© ÉèíÜ«∞"Õ∞)
13. Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞_»∞
(WÖÏO\˜ `åºy ÖË_»∞)
14. LѨ=∞#∞º_»∞
(Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x "≥∞Ñ≤ÊOz# ÉÏÅ∞_»∞)
15. =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å∞
(^•i `«Ñ≤Ê`Õ [QÆuÊ`Õ Ñ¨Ù„`åO`«‰õΩ_»∞)
16.[ÅO^èŒ~°∞_»∞
(=~°|ÅO Ѩ~°=∂`«‡ |ÅO =ÚO^Œ∞ =º~°úO)
17. q#flѨO
Ѩ~°=∞ǨÏO㨉õΩ P J#∞Éèí=O HÍoHÍ^Õq, J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, `åºQÆÜ«∞º‰õΩ N~å=Ú_»∞, áÈ`«#‰õΩ ã¨~°ã¨fif
^Õq, `«∞HÍ~åO‰õΩ áêO_»∞~°OQÆ_∞» , [QÆ<åfl^∞Œè _»∞ XiÜ«∂ "åà◊§H˜–
g~°O`å J#∞Éèí="Õ∞.
JÖÏ H͉õΩO_® ™êHÍ~° Ѩ^•~°ú"≥∞ÿ`Õ H˘O^ŒiH˜ `≥Å¡QÍ ZÖÏ
HõxÑ≤™êÎ_»∞. H˘O^ŒiH˜ g∞™êÅ `À\˜ H˘O^ŒiH˜ ÖˉõΩO_® ZÖÏ
HõxÑ≤™êÎ_»∞. HÍ|\˜ì P Ѩ~å`«Ê~°∞_»∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® x~åHÍ~°∞_Õ.
HÍx J#∞Éè=í OÖ’ =∂„`«O ™êHÍ~°∞_Õ. Jk ‰õÄ_» ''Z=Ô~@∞Å∂ǨÏ
*ËÜ«Ú J@∞b ǨÏi ^ÀK«∞#∞ #=∞‡HõO|∞QÍ—— P Ѩ~°=∂`«‡#∞
=ÚHõ¯O\˜QÍ, QÆ[K«~°‡^è•iQÍ, K«O„^ŒâıY~°∞_çQÍ, hÅHõO~î°∞xQÍ
TÇ≤ÏOz# "åi TǨÏÅ∞, J#∞Éèí"åÅ∞, ^Œ~°≈<åÖË D QÍ^èŒÅ∞.
QÆO_»ÉèË~°∞O_» ѨH˜∆ `«ÅÅ∞, Q˘„Ô~ `«ÅÅ∞ =∞x+≤ÔHÖÏ
J`«∞‰õΩ`«q? z#fl Ñ≤Å¡"å_»∞, áêÅHÀã¨O U_çKÕ"å_»∞, J_»qH˜
áÈ~Ú ZÖÏ `«Ñ¨ã¨∞û KÕ™êÎ_»∞ `«b¡^ŒO„_ç ZÖÏ Ñ¨OÑ≤OKå~°∞?
W\Ï¡O\˜ '`≥eq QÆÅ— „Ѩâ◊flÅ H˜O^Œ∞Ö’ `å=ÙÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç
Jáê~° â◊HÃΘ Ñ,· áê=∞~°∞_çH˜ ‰õÄ_® J~°=ú ∞ÜÕ∞º@∞¡, PǨ! P t=Ù_»∞
ZO`« JYO_»∞_»∞ J#∞‰õΩ<Õ@∞¡ KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ D t=nH∆ÍѨ~°∞Å∞
ѨÓ~Àfi^ÕÌâ◊ºO. HÀ_ç QÆ∞_»∞¤H˜ DHõÅ∞ Ñ‘ˆH J™ê^èŒ∞ºÅH˜ Wk
x~°∞ѨÜ≥∂QÆO.
www.geetadeeksha.com
J<Õ <å "≥ÉòÃã·\òÖ’ <å W`«~° ~°K«#Å∞ K«^Œ=O_ç.
VIII
 1. ‰õΩÉË~°∞_»∞
''^èŒ#=¸Å q∞^ŒO [QÆ`ü—— J<åfl~°∞ P~°∞ºÅ∞. JO>Ë
''_»|∞ƒ‰õΩ Ö’HõO ^•™ÈǨÏO—— Jx K≥ÑC¨ HÀ=K«∞Û. J@∞=O\˜
^èŒ<åkèѨu ‰õΩÉË~°∞_ç QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë PÜ«∞# Hõ^äŒ
Ju qz„`«"≥∞ÿ#k.
D ‰õΩÉË~°∞_»∞ ™êH∆Í`«∂Π㨈~fiâ◊fi~°∞_çKÕ xÜ«∞q∞OK«
|_»¤"å_»∞. Ѩ~°=∞ t=Éèí‰õΩÎ_»∞. L`«Î~°k‰õΩ¯#‰õΩ JkèѨu.
gx "åǨÏ#O QÆ∞é]=Ú. PÜ«Ú^è=Œ Ú Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ WzÛ#
Y_»æO. D`«x ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ z„`«ÖËY. *Ïu QÆO^èŒ~°∞fi_»∞.
PÜ«∞# x=ã≤OKÕ #QÆ~°O ¿Ñ~°∞ JÅHÍѨÙi. D`«xx
^èŒ#^Œ∞_»∞ Jx‰õÄ_® Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
N =∞Ǩq+¨µ‚=Ù HõeÜ«ÚQÆOÖ’ Éèí∂q∞ÃÑ· ˆH`≥Oz
~å=∂=`å~°OÖ’ "Õ^Œ=uH˜ ~ÚzÛ# =∂@ xÅÊ\ÏxH˜
Nx"åã¨∞_≥· =zÛ Ñ¨^•‡=ux ÃÑO_®¡_»^•=∞#∞‰õΩO>Ë ÃÑo§
Y~°∞ÛÅH˜ ^èŒ#O ZÖÏ ã¨OáêkOKåÖÏ Jx ã¨`«=∞`«
=∞=Ù`«∞O>Ë <å~°^Œ∞_»∞, ‰õΩÉË~°∞x=^ŒÌ fã¨∞HÀ=∞x ã¨ÅǨ
W™êÎ_∞» . HõeÜ«ÚQÆ ^è~Œ ‡° O „ѨHÍ~°O p\© „"åã≤ |∞∞} Ѩ„`«O
1 2
HÍh =Ú^Œ∞ÖÌ ÁÅ∞‰õΩ P ÉÏÅ∞_»∞ ÃÑiy „Éè+í µ¨ _ì =» Ù`å_»x
Z=~°∞ TÇ≤ÏOK«QÆÅ~°∞? áê~î°âßʼnõΩ "≥à◊§‰õΩO_® JÅ¡i
zÅ¡~°QÍ u~°∞QÆ∞@ <ÕiÛ# P ™ê~°úHõ <å=∞^èÕÜ«Ú_»∞
QÆ∞}Ç‘Ï#∞_»∞, QÆ$ǨÏ=Ú#∞O_ç =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ ^˘OyeOz
"å\˜x Jq∞‡ `«# E^Œ =ºã¨#=Ú#∞ H˘#™êyOz<å_»∞.
`«e¡ WO\’¡ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∂Ü«∞ =∞=Ù`«∞O_»∞@ QÆ=∞xOz
Ѩل`«∞x ''<åÜ«∞<å z#fl <å\˜ =ºã¨#=Ú z`«∞‰õΩÅ ^•HÍ
áÈ^ŒO\Ï~°∞. h=Ù D K≥_»∞ =∂~°æ=Ú =keɡ@∞ì=Ú Ü«∞x
=∞O^ŒeOK≥#∞. HÍx Jk J`«x `«ÅÔHHõ¯ÖË^Œ∞.
Jyfl^Œ`«∞Îx |OQÍ~°∞ LOQÆ~°=Ú PÜ«∞# ѨÓ*Ï
=∞Ok~°=Ú #∞O_ç =∂Ü«∞"≥∞ÿ E^ŒiÜ≥ÿ∞# QÆ∞}Ç‘Ï#∞x
¿ãflÇ≤Ï`«∞x WÅ∞¡ KÕiOk. XHõ<å_»∞ =∞^•ºÇ¨ÏflHÍÅ=∞O^Œ∞
~å*Ï™ê÷#=Ú #∞O_ç `˘O^Œ~°QÍ WO\˜H˜ =zÛ# `«O„_çH˜
Ѩل`«∞x ¿ãflÇÏ≤ `«∞x „"ÕeH˜ L#fl LOQÆ~O° HõxÑ≤Oz xÅnÃãÎ
x[O |Ü«∞@Ѩ_Oç k. Jyfl^`Œ ∞« _Î ∞» ~åA‰õΩ D =º=Ǩ~°O
`≥eÃÑ^Œ#x ɡkiOK«QÍ<Õ P ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ U_»∞ã¨∂Î P
=ÙOQÆ~O° JѨÊyOz `«#^•i# `å#∞ =∞m§ QÆ∞}Ç‘Ï#∞x`À
*Ë~°#x K≥Ñ≤Ê áêiáÈÜ«∂_»∞.
3 4
„"åã≤™êÎ_∞» NǨÏi. ^•xx Hõà§◊ Hõ^∞Œ HÌ ˘x =∞s fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞
‰õΩÉË~°∞_»∞. =_ô¤ <≥Å<≥ÖÏ K≥e¡ã¨∂Î Jã¨Å∞ HõeÜ«ÚQÍO`åxH˜
fiÛ =∞s "≥·‰õΩO~î°O "≥àÏÎ#O\Ï_»∞ ™êfiq∞.
P q^èŒOQÍ ‰õΩÉË~°∞_ç ¿Ñ~°∞ `≥eÜ«∞x ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞
LO_»_»∞. ™êH∆Í`«∞ΠѨ~°=∞t=Ù_»∞ ^èŒ<åkèѨux KÕã≤#
DÜ«∞#¿Ñ~°∞ ÉÏQÍ _»|∞ƒ#fl "å_»∞ J#\ÏxH˜ Ѩ~åºÜ«∞Ѩ^OŒ
J~Ú#k. D t=Éèí‰õΩÎ_ç Hõ^èŒ Z\˜ì^Œx#....
XHõѨC_»∞ 'HÍOÑ≤ź— #QÆ~°OÖ’ 'Jyfl^Œ`«∞Î_»∞— J#∞
㨄^•ƒÇ¨Ï‡}∞_»∞ ™œjź=uÜ≥∞ÿ # `«#ÉèÏ~°º`À Ü«∞[˝ nH˜`∆ ∞« _≥,·
QÆ$ǨÏã¨÷ ^èŒ~°‡O áê\˜ã¨∂Î, ã¨[˚#∞_≥· Ü«Ú<åfl_»∞. J`«#∞ Q˘Ñ¨Ê
ѨO_ç`«∞_»∞. „ÉÏǨχA˝Å∞ J`«x UÔH·Hõ QÍ~å|∞ a_»¤‰õΩ 'QÆ∞}
Ç‘Ï#∞— _»x ¿Ñ~°∞ Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ x~°‚~ÚOKå~À J`«xH˜ „Hõ"Õ∞Ñ≤
`≥eã≤ =zÛOk. P =Ú^Œ∞ÌÖÁÅ∞‰õΩ ÉÏÅ∞xH˜ J~Ú^Œ∞
=∂™êÅH˜ J#fl„áêã¨#, J~Ú^Œ∞ ÜÕ∞à◊§ J~Ú^Œ∞ <≥ÅÅH˜
JHõ∆~åÉèϺã¨O, Zxq∞^Œ= ÜÕ∞@ LѨ#Ü«∞#=Ú KÕã≤ =∞Oz
QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ JѨÊyOzi.
Jyfl^Œ`«∞Î_»∞ ÉèÏ~°º`À F ^Œ∞~å‡~°∞æ~åÖÏ! Ѩل`«∞x
`«Ñ¨C#∞ `«O„_ç #∞Oz ^•KÕ `«e¡ "åx q<åâ◊#HÍi.
xѨC#∞ QÆ∞_»¤Ö’ ^•Ü«∞@O ZÖÏ ™ê^茺OHÍ^À WO\˜
^˘OQÆ xѨCÖÏQÍ Hõ#|_»‰õΩ#fl#∂ QÆ$ǨÏ^ŒÇ¨Ï#HÍi
Ü«∞QÆ∞#∞. gxx@∞¡ =^ŒÅ~å^Œ∞. ~åA#‰õΩ JѨÊyOz
tHõ∆"Õ~ÚOz# QÍh g_»∞ =∞Oz^•i |@ì_»∞. HÍÅÛx^Õ
W#∞=Ú =OHõ~° ã¨i*ËÜ«∞ÖË=Ú Jx p"å@∞¡ ÃÑ@∞ìK«∂
Hõ∆q∞OK«=∞x "Õ_ç# WÖÏ¡ex =∞O^ŒeOz Ѩل`«∞xÔH· "Õz
Ü«ÚO_≥#∞. K≥eHÍx ^•fi~å ã¨OQÆu `≥eã≤# QÆ∞}Ç‘Ï#∞_»∞
~å[^ŒO_»#‰õΩ "≥~°z J@∞#∞Oz J>Ë áêiáÈÜ≥∞#∞.
~å[Éè@í ∞Å cèuKÕ k#=Ú# ^•yÜ«ÚO_ç ~å„`«∞Å∞
ѨÜ∞« xOK«∞K«∂ ^•i `≥#∞flÖHË õ ѨÜ∞« xOz XHõ<å\˜ ~ˆ ~Ú
`≥eÜ«∞x „Ѩ^âÕ =◊ Ú# QÆ∂~°∞ÛO_ç ‰õΩ∆ ^•ƒù^‰Œè Ωõ ~ÀkOK«∞K«∞,
`«e¡^ŒO„_»∞Å Hõhfl\ ˜ HÍ~°∞‰õΩ_≥·# Ѩل`«∞_»QÆ∞ `«#∞‰õÄ_»
ѨkÔ~@∞¡ Z‰õΩ¯= Hõhfl~°∞ HÍ~°Û=Åã≤ Ü«ÚO_»∞#∞ Jx
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
QÆiƒù}˜ Hõ_»∞Ѩ٠=Öˇ ^˘OQÆ`«#OQÍh áêѨ=Ú QÍh
 ^•QÆ=Ù. '|∞kúó Hõ~å‡}∞ ™êi}Ë— J#fl@∞¡ <å ѨÙ~åHõ$`« ^Œ∞+¨¯~°‡
=Å# <åH© ^Ò~åƒùQƺ=Ú ^•Ñ¨ÙiOz#k. WHõ <å‰õΩ k‰õΩ¯ P
Ѩ~°=∞t=Ù_Õ Jx ~ÀkOz =∞QÆ`« x^Œ∞Ì~°Ö’ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
[#O HÀÖÏǨ Ï ÅO, =∞#∞+¨ µ ºÅ =∂@Å∞ q#fl
QÆ∞}Ç‘Ï#∞_»∞ x„^ŒÖËz J>Ë =ã¨∞Î#fl [#ã¨=¸Ç¨xfl Ez
''JÜ«∂º! g∞Ô~Hõ¯_çHÔ à◊√<Î åfl~∞° ? ##∞fl‰Äõ _® g∞"≥O@ fã¨∞‰õΩx
"≥à◊§QÆÅ~å—— Jx "Õ_»∞H˘#QÍ "å~°∞ ''F~¸ "Õ∞=Ú
™È=∞eOˆQâ◊fi~° Ѩ@}ì =Ú#‰õΩ áÈ=ÙK«∞#fl t=Éè‰í Ωõ ÅÎ =Ú ~ˆ ѨÙ
=∂Ѷ∞¨ |Ǩïà◊ K«`∞« ~°tÌ . ^•xx =∞Ǩ t=~å„u Ü«∞O^Œ∞~°∞.
~ˆ Ѩ٠QÀǨÏ`åº áê`«H"õ ∞≥ <ÿ å x"åiOK«QÅÆ Q“`«g∞ (QÀ^•=i)
#n ™êfl# =∂K«iOz, LѨ"å㨠nHõ∆|∂x ~å„u eOQÀ^Œƒù=
HÍÅ=Ú# =∞Ǩx"Õ^Œ#=Ú *Ëã≤ P „Ѩ™ê^Œ=Ú ã‘fiHõiOz#
P =ÚHõ¯O\˜ „Ñ‘u áê„`«∞ÅQÆ∞^Œ∞~°∞—— Jx *ˇÑ≤Êi.
Q˘Ñ¨ Ê ã¨ O `À+¨ = Ú`À QÆ ∞ }Ç‘ Ï #∞_» ∞ "åi"≥ O @
É’Ü≥∞#∞. QÀ^•=i #n=∂`«‰õΩ #=∞㨯iOz P #n
=∞Ǩ`«‡º=Ú#∞ `«ÅOK«∞K«∞ ™êfl#=∂K«iOz â◊√zÜ≥ÿ∞
5 6
K≥·`«#º ~°Ç≤Ï`«∞Å#∞ *Ëã≤ h JkèHÍ~°O K«∂Ñ≤OK«∞HÀ
J#fl@∞¡ XH˘¯Hõ¯ˆ~ x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl~°∞. XˆH
„Ѩ=∂^ŒOÖ’ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú# "å~°∞#∂ XˆH
Hõ∆}=Ú# K«xáÈ~°∞ QÆ^•.
PHõe ÉÏ^èŒ `åà◊ÖËx QÆ∞}Ç‘Ï#∞#‰õΩ x^Œ∞Ì~° |@ìHõ
<≥=∞‡kQÍ XHõ „Ѩ™ê^ŒÑ¨Ù áê„`«#∞ ^˘OyeOz Jk
u#∞@‰õΩ ã≤^=úŒ ∞Ü≥∞º#∞. "åxx =∞ã¨Hõ pHõ\ Ö˜ ’ Ez#
XHõ ~°Hõ∆Hõ Éèí@∞_»∞ '^˘OQÆ, ^˘OQÆ— Jx Jiz J`«x
"≥O@|_≥#∞. P J~°∞ѨÙÅ∞ 'QÀqO^Œ QÀqO^Œ— Jx
q#|_ç Éèí‰õΩÎÅ∞ ÖËz `«`«Î~° Ѩ_ç QÆ∞}Ç‘Ï#∞x `«~°=∞
™êQÍ~°∞.
#Onâ◊fi~∞° x =^ŒÌ ^•QÆ∞@‰õΩ „ѨÜ∞« uflOz #Ok=Öˇ
=Oy ‰õÄ~°∞Û#fl QÆ∞}Ç‘Ï#∞_»∞ H˘O`«=∞Ok J~°Û‰õΩÅ∞
`«#"≥·Ñ¨Ù ~å=@O Ez XHõ¯™êˆ~ ÖËz áêiáÈ=Ù@‰õΩ
„Ѩܫ∞uflOK«QÍ, t~°ã¨∞û #Onâ◊fi~°∞x `«Å‰õΩ `«ye `«Å
Ѩye JHõ¯_çHõHõ¯_Õ =∞~°}˜OKå_»∞. =∂#, „áê},
ѨÙ}º=ÚÅ#∞ XHõ¯™êˆ~ ǨÏiOK«∞ PHõex P ^Õ=^Õ=Ù_»∞
7 8
N™È=∞eOˆQâ◊fi~°∞x Ez D áêÑ≤H˜ h"Õ ~°Hõ∆ Jx
„áêiúOz P eOQÆ=Ú#∞ `«^ÕHõ=ÚQÍ EK«∞K«∞ ''â◊OHõ~°!
t"å! â◊OÉè’ Jx t=<å=∞ 㨇~°}`À LѨ"åã¨O KÕâß_»∞.
WO`« Ö ’ Ѩ t Û=∞ k‰õ Ω ¯# 㨠∂ ~åºã¨ Î = ∞Ü« ∞ O
HÍÉ’`«∞#flk. xOyÖ’ ^Õ= Hõ#ºÅ∞ Ѩã¨∞Ѩ٠~åã¨∞H˘x
‰õΩO‰õΩ=∞ #ÅOHõiOK«∞ H˘#∞K«∞#fl@∞¡ Ѩ^•‡Å∞ "≥Å"≥Å
áÈ`«∞O_»QÍ ã¨∂~°∞º_»∞ Hõ#∞=∞~°∞QÆÜ«∂º_»∞. K«`«∞~°Ìt
pHõ@∞¡ Éèí∂^Õqx =Úã¨∞QÆ∞ÖÏ HõѨCH˘#flq. t=<å=∞
㨇~°} x~å@OHõOQÍ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ =Ù#flk.
~å„u Ô~O_»= *Ï=Ú „Ѩ"ÕtOK«QÍ<Õ ~°Hõ∆Hõ Éèí@∞Å∞
HÍ=e ~åQÍ =∞Ǩ^Õ=ÙxH˜ =∞Ǩ x"Õ^Œ#O KÕÜ«Ú@‰õΩ
„ÉÏǨ Ï ‡}∞Å∞ =∞OQÆ à ◊ "å~Ú^Œ º =ÚÅ`À Ѷ ¨ ∞ O\Ï
<å^Œ=ÚÅ`À "åi HÍ~°º„Hõ=∞O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞.
QÆ∞}Ç‘Ï#∞x QÆ∞iOz Ѩ\ ˜ìOK«∞‰õΩ#fl"åˆ~ ÖË~°∞. =∞Ǩ
x"Õ^Œ#=Ú J~Ú# Ñ≤=∞‡@ Éèí‰õΩÎÅ∞ Uq∞ ÉèÏQƺ=Ú.
=∞Ǩ^Õ=Ùx Hõ~°∞}KÕ Ü«∂„`å Ѷ¨Å=Ú ^ŒH˜¯#k. F
x„^•^Õg! WHõ hz`«ÎO =zÛ#@∞¡ Ö’HÍxfl h H“yeÖ’
ZO^Œ∞‰õΩ JO@QÆ\ ˜ì<å_À Hõ^•!
=∂#=ÙÅ â◊s~°O =ke r=Ù_»∞ "≥Å∞=_»QÍ<Õ P
r=Ù}˜‚ `«=∞"≥O@ "å_çH˜ J~°› =∞~Ú# Ö’HÍxfl
(Ü«∞=∞Ö’HõO áêѨÙʼnõΩ, ^Õ=Ö’HÍÅ∞ ѨÙ}∞ºÅ‰õΩ)
xâ◊Û~ÚOz PÖ’HÍxH˜ H˘x áÈ=Ù@‰õΩ P Ö’Hõ Éèí@∞Å∞
=zÛ (Ü«∞=∞Ö’Hõ"∞≥ `ÿ Õ D_»∞ÛH˘x, ѨÙ}ºÖ’HÍÅ~Ú`Õ ^≥=·
q=∂<åÅÖ’#∂) fã¨∞‰õΩx "≥àÏÎ~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ
QÆ∞}Ç‘Ï#∞_ç r=Ùx fã¨∞‰õΩ áÈ=\ÏxH˜ #~°HõO#∞Oz
Ü«∞=∞Éèí@∞Å∞, ÔH·ÖÏã¨O #∞Oz t=QÆ}=ÚÅ∞ =zÛi.
"åiÖ’ â◊H˜Î=∞O`«∞Öˇ·# t=QÆ}=ÚÅ∞ QÆ∞}Ç‘Ï#∞x
r=Ùx q=∂#OÖ’ fã¨∞‰õΩ HÔ Ö· Ïã¨O áÈÜÕ∞ „ѨÜ∞« `«flOÖ’
LO_»QÍ Ü«∞=∞Éèí@∞Å∞ ''JÜ«∂º! W^Õq∞ qO`«, D
„`åQÆ∞É’`«∞, ‰õΩÅ„^ÀÇ≤Ï, Ñ≤`«$ „^ÀÇ≤Ï, t=„^ÀÇ≤Ï. D
„Éèí+¨µìxH˜ ÔH·ÖÏã¨=∂? D hK«∞x=O\˜ "å~°∞ g∞ ^ŒÜ«∞
ÉÁOk# [QÆuÖ’ ^èŒ~°‡=ÚO_»∞<å!—— J<åfl~°∞. ^•xH˜
t=Éèí@∞Å∞ ''JÜ«∂º! XHõ ^èŒ~°‡ã¨∂Hõ∆ ‡O `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç.
ã¨^•Kå~° ã¨OѨ#∞fl_#·≥ XHõ L`«=Î ∞ „ÉÏǨχ}∞#‰õΩ ѨÙ@∞ì@
g_»∞ ѨÙ}Ϻ`«∞‡_Õ HÍx ѨÓ~°fi[#‡ Hõ$`« áêѨ=ÚKÕ
„Éèí+¨µì_»~Ú<å_»x ^≥eÜ«ÚK«∞#flk. WHõ P áêѨ=Ú ‰õÄ_®
=∞Ǩ t=~å„u<å_»∞ Ѩq„`« Q“`«g∞#k ™êfl#OKÕã,≤ ~À[O`å
LѨ"åã¨O *Ëã≤ ~å„u t=<å=∞ [ѨO`À *ÏQÆ~°} KÕã≤
JÉè’[#∞_≥· #OkKÕ HõáêÅ"≥∂Hõ∆O *ˇOk PÅÜ«∞OÖ’
=∞~°}˜Oz# W`«xHõO>ˇ ѨÙ}Ϻ`«∞‡_≥=~°∞?
g_»∞ ÔH·ÖÏã¨"å㨠Ü≥∂QÆ∞º_»∞. WHõ g∞~°∞ g∞^•i#
ÉÁO_» ∞ . ÖË x KÀ =∂~° ¯ O_Õ Ü « Ú xÔ H · =zÛ t=ÙxKÕ
Ѩ~åÉèqí OѨ|_ç# g∞ Ü«∞[=∂x QÆ`Õ g∞‰õΩ Ѩ_∞» `«∞Ok Jx
*ˇÑÊ≤ "åix "åi Ö’HÍxH˜ ѨOÑ≤"âÕ ß~°∞. t=™êxfl^ºŒè =ÚÖ’
H˘O`«HÍÅ=Ú QÆ_çÑ≤ J`«_»∞ JiO^Œ=ÚxQÍ [x‡OK≥#∞.
JiO^Œ=Ú_»∞ Q˘Ñ¨Ê t=Éèí‰õΩÎ_≥·# ~åA. t=, ˆHâ◊=
PÅÜ« ∞ =ÚÅ∞ QÆ \ ˜ ì O z, Q˘Ñ¨ Ê tÅÊ=ÚÅ∞ K≥ H ˜ ¯ Oz,
㨄`«=ÚÅ#∞, q^•ºÅÜ«∞=ÚÅ#∞ Hõ\ ˜ìOz, ZO`À =∞OkH˜
Éè í ∞ H˜ Î ‰ õ Ä _® U~åÊ@∞ KÕ â ß_» ∞ . "å㨠∞ Î âß„™êÎ x fl [#
ÉÏǨïà◊ºOÖ’H˜ `≥zÛ XHõ „Hõ=∞ Ѩ^ŒúuÖ’ QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O
[iˆQÖÏ K«∂z <åQÆiHõ`« 㨄Hõ=∞OQÍ ÃÑiˆQ@∞¡ KÕâß_»∞.
9 10
áœÅã¨Îº „|Ǩχ‰õΩ ÔH·Hõã≤ J#∞ ~åHõ∆㨠ÉèÏ~°º QÆÅ^Œ∞.
P"≥∞ ^•fi~å PÜ«∞#‰õΩ ~å=}∞_»∞, ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚_»∞,
qcè + ¨ } ∞_» ∞ J#∞ =ÚQÆ ∞ æ ~ ° ∞ ‰õ Ω =∂~° ∞ Å∞ Hõ e æ i .
„ÉÏǨχ}∞_≥#· `«O„_ç =Å# ~å=}∞_»∞ „ÉÏǨχ}∞_≥· ‰õÄ_»
`«e¡Ü≥ÚHõ¯ ~°HõÎ=ÚKÕ ~åHõ∆㨠„ѨHõ$uQÆÅ"å_»Ü≥∞º#∞.
`«~°∞"å`« HÍÅ=Ú# ã‘`å ™êkèfix JѨǨÏiOz q+¨µ‚x
J=`å~°"≥∞ÿ# N~å=Úx *Ë`« =∞~°}˜OKå_»∞. ã¨=u
J#flQÍÔ~·# "≥·„â◊=ã¨∞û_»O>Ë J`«xH˜ =Å¡=∂e# D~°¬ º
^Õfi+¨=ÚÅ∞ JÅ=_ç#q.
„|ǨχKÕ J*ËÜ«∞"≥∞ÿ# =~°=ÚÅ∞ á⁄Ok# J`«_»∞
U ^Õ=*Ïu J#QÍ ^Õ=, QÆO^èŒ~°fi, H˜<≥fl~°, H˜OѨÙ~°∞+¨
"≥Ú^ŒÖˇ·# *Ïu"å_≥·##∞ `«##∞ [OѨ‰õΩO_»∞#@∞¡
J\˜ì"åiKÕ =∞$`«∞º=Ù HõÅ∞QƉõΩO_»∞#@∞¡ =~°=Ú á⁄Ok
^Õ"ÕO„^Œ∞x`À ã¨Ç¨ ^Õ=`«Å#∞ [~ÚOz `«# K≥ѨC
KÕ`«ÅÖ’ LOK«∞H˘<≥#∞. P ~å=}∞_»∞ "≥·„â◊=ã¨∞ûx
ÅOHÍ#QÆ~°=Ú#∞ ^Ò~°˚#º=ÚQÍ P„Hõq∞Oz „|Ǩχ
„¿Ñ=∞QÍ WzÛ# ѨÙ+¨ÊHõ=Ú J#∞ k=º q=∂#=Ú ‰õÄ_®
JѨǨÏiOK≥#∞.
11
„Ѩ*Ï ~°O[‰õΩ_≥·# JiO^Œ=Ú_»∞ PÅÜ«∂ʼnõΩ
=∂#º=ÚÅ∞ „"åã≤zÛ, Q˘Ñ¨Ê `«\ÏHõ=ÚÅ∞ „`«qfiOz „Ѩ*Ï
ˆH∆=∂xÔH· JǨÏiflâ◊Å∂ áê@∞Ѩ_ç =∞~°Å D [#‡Ö’
QÆ∂_» ã¨fiK«ÛO^ŒOQÍ t=™êxfl^茺OÖ’ t=~å„u<å_»∞
*ÏQÆ~°}, LѨ"åã¨, t=<å=∞㨇~°}Å`À HÍÅO QÆ_çÑ≤
t=„Ѩ™ê^ŒO fã¨∞‰õΩx `«#∞=Ù KåeOKå_»∞.
*Ï˝# ã¨OѨ#∞fl_≥·# JiO^Œ=Ú_»∞ H˘O`«HÍÅ=Ú
t=™êxfl^茺=ÚÖ’ ã¨O`À+¨=ÚQÍ #∞O_≥#∞. `«~°∞"å`«
„|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯ =∂#㨠Ѩل`«∞_≥#· áœÅã¨∞ºÎ #‰õΩ, "≥„· â◊=ã¨∞û_»∞
J#∞ ‰õΩ=∂~°∞xQÍ [x‡OK≥#∞. P "≥·„â◊=ã¨∞û_»∞
Dâ◊fi~°∞xÔH· Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨=∂K«iOK«QÆ =ÚHõ¯O\˜ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ
J`«xH˜ J<ÕHõ =~°=ÚÖÁã¨Q∞Æ >Ë QÍHõ, qâ◊fiHõ~‡° KÕ ã¨=Ú„^Œ
=∞^躌 =Ú# ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ ã¨∞=~°Å‚ OHõ#∞ xi‡OѨ*ãË ≤ ÃщõΩ¯
k=º =#=ÚÅ`À#∞, ã¨~°ã¨∞ûÅ`À#∞, K≥@¡`À#∞, ã¨∞=~°‚
ǨÏ~°‡º=ÚÅ`À#∞ xi‡OK«|_ç# ÅOHÍ #QÆ~°=Ú#∞
HÍ#∞HõQÍ <˘ã¨OÔQ#∞. J@∞¡ ÅOHÍ #QÆ~°=Ú#‰õΩ
~å[~Ú# "≥ · „ â◊ = 㨠∞ û_» ∞ „Ѩ * Ï ~° O [Hõ = ÚQÍ
~å[º=Ú<ÕÅ∞K«∞O_≥#∞.
ZO`«=∞Ok ZH˜¯<å =∞iÜ≥ÚHõ¯xH˜ KÀ@∞ LO_»∞
P k=º q=∂#"Õ∞ ã‘`å=∂`« JѨǨÏ~°}‰õΩ HÍ~°}
Éèí∂`«=∞~Ú#k. =~°|Å QÆifi`«∞_≥·# ~å=}∞x Ug∞
KÕÜ∞« ÖËHõ "≥„· â◊=ã¨∞û_»∞ „|Ǩχ`À "≥Ú~°É@ˇ ∞ì‰Ωõ <åfl_∞» . P
Ѩ~"° ∞Õ +≤‰ª Äõ _® `«áÈ^è#Œ ∞ʼnõΩ Jnè#∞_»<#·≥ <Õ#∞ „Ѩã∞¨ `Î =« Ú
Uq∞Ü«¸ KÕÜ∞« ÖË#x Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~∞° x |∂lOK«=∞x K≥ÃÑÊ#∞.
^•xH˜ P`«_ç\Ï¡Ö’zOK≥#∞. D „|Ǩχ#∞ J#$`«
^À+¨ = Ú Hõ Å ∞QÆ Q Í gx S^Œ = `« Å #∞ YO_ç O z
K«`«∞~°∞‡Y∞x *Ëã≤# Pâ◊OHõ~°∞_Õ <å‰õΩQÆu. U =~°
|Å=Ú#‰õΩ `«#∞ Jnè#∞_≥·Ü«Ú<åfl_À P =~°|Å=Ú#∞
ã¨OáêkOK≥^Œ#∞ Jx Dâ◊fi~°∞xÔH· `«Ñ¨=∂K«iOK≥#∞. P
„Ѩ^Õâ◊=Ú# Ѩ~°^Õ=`« J#flѨÓ~°‚QÍ ã¨~°fi =∂#= HÀ\˜
‰õ∆Ω^•ƒ^èŒ n~°∞Û [QÆ<å‡`«QÍ, t=Ù_»∞ P"≥∞ Éèí~°ÎÜ≥ÿ∞
[QÆ<åflÜ∞« ‰õΩ_≥#· qâ◊fi<å^è∞Œ xQÍ "≥Åã≤i. HÍj Ѩ@}ì =∞x
„Ѩâ◊ã≤Î K≥Ok# P Ѩ<≥flO_»∞ „HÀã¨∞Å „Ѩ^Õâ◊=Ú#,
XO\˜ H ÍeÃÑ· QÍe<Õ PǨ  ~° O QÍ, `« # ^Œ $ +≤ ì P
=∞ǨeOQÆ=Ú ÃÑ·#<Õ ˆHO„nHõiOz Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨=Ú
KÕÜ∞« ™êQÍ_»∞. P Hõ~Àî ~°"∞≥ #ÿ `«Ñ㨠∞¨ ûÜ≥ÚHõ¯ `åѨ=Ú#‰õΩ
[QÆ=ÚÅ∞ LH˜¯i aH˜¯iÜ≥ÿ∞ áÈ`«∞<åfl~Ú.
12
 ^Õ " Õ O „^Œ ∞ _» ∞ J\˜ ì `« Ñ ¨ ã ¨ ∞ û#∞ K≥ _ » Q ˘@ì _ » O Ö’
J™ê^èŒ∞º_»∞. `å=∞㨠=~°Î#∞Öˇ·# Ѷ¨∞’~°`«áÈx+¨µªÅQÆ∞
qâßfiq∞„`«∞x=O\˜ =∞Ǩ `«áÈx^è∞Œ Å nHõ#∆ ∞ J`«#∞ "Õ∞#Hõ
ǨÏ∏Ü«∞ÅKÕ K≥_Q» ˘\˜Oì z# ã¨OQÆu JO^Œ~∂° Ü≥∞iy# Hõ^.Õä
J~Ú`≥ "≥„· â◊=ã¨∞ûx Hõ~Àî ~° `«áÈnHõ∆ Z@∞=O\˜^OŒ >Ë
‰õΩO_≥_»∞ hà◊√§ á⁄~Úº<å~°ÊQÆÅ=Ù QÍh JyflѨ~°fi`åxfl
K«ÖÏ¡~Û° ÖË=ÙQÆ^•. J>Ë¡ ^Õ"OÕ „^Œ∞x l`«∞ÅÎ ∞ "≥„· â◊=}∞x Ug∞
KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂~Ú. „|Ǩχ=zÛ K≥Ñ≤Ê<å J`«#∞ `«áÈnHõ∆
=∂#ÖË^Œ∞.
=ÚÖ’¡HÍÅ "≥Ú~° q#fl P "Àº=∞ˆHâ◊√_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
Hõ^Œe =zÛ "≥·„â◊=ã¨∞ûx Ez â◊s~°OÖ’ Z=ÚHõÅ∞ K«~°‡O
^ŒÑ¨Ê Ug∞ q∞ye Ü«ÚO_»#\˜ì Hõ~îÀ~° `«Ñ¨OKÕã≤ h=Ù <å‰õΩ
JѨiq∞`«"≥∞ÿ# P#O^ŒO HõeyOKå=Ù. h=O\˜ Éèí‰õΩÎ_»∞
Uq∞ QÀi<å *Ë™êÎ#∞. z=iH˜ h"åH˜e HÍѨÖÏ ‰õÄ_®
Ü«ÚO\Ï#∞. h‰õΩ Uk „Ñ‘uáê„`«"≥∂ Jk xã¨ûOHÀK«OQÍ
HÀ~°∞HÀ J<åfl_»∞.
13
Ѩ~°∞QÆ∞Öˇ@ìÖË^•? Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙxH˜ zHõ¯‰õΩO_® NǨÏi
`«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖË^•? JO^Œ∞Hõx qKå~°O =∂x k=º"≥∞#ÿ ã¨fi~æ°
㨠x flÉè í " ≥ ∞ ÿ # JÅHÍѨ Ù ix ã‘ fi Hõ i OK« ∞ . Wk ÅOHÍ
#QÆ~=° Ú#‰õΩ Jxfl q^è=Œ ÚÅ n>ˇ#ÿ k. Jx JѨÊ\˜HÑõ C¨ _»∞
qâ◊fiHõ~°‡#∞ ~åqOz JÅHÍѨÙi J<Õ k=º"≥∞ÿ# #QÆ~°O
ã¨$+≤ìOz J`«xH˜ WÑ≤ÊOKå_»∞. k=º"≥∞ÿ# ™œ^è•Å`À
~°=∞º"≥∞ÿ# L^•º#=<åÅ`À JÅ~å~°∞`«∞#fl ^•xÖ’ J`«x
Éè$í `«∞ºÖˇ· UÅ∞|_ç "åÔ~· Ü«ÚO_»∞@‰õΩ QÆ∞ǨϺ‰õΩÅ∞, [‰õΩ¯Å∞,
H˜<≥fl~°∞Å∞ J#∞ ^Õ=QÆ}=ÚʼnõΩ J`«xx UeHõ#∞ *Ëã≤
WK≥Û#∞.
''F~¸ "≥·„â◊=ã¨∂û! <Õ\ ˜ #∞Oz h=Ù '‰õΩÉË~°∞_»∞—
J#∞ ¿Ñ~°∞# [QÆkfiMϺu QÍOK≥^Œ=Ù. #= x^èŒ∞ʼnõΩ h=Ù
JkèÑu¨ "≥· '^è#Œ ^Œ∞O_»∞— Jx ¿Ñ~°∞ á⁄O^≥^=Œ Ù. ã≤i ã¨OѨ^ÅŒ ∞
HõÅ"å_»#∞@‰õΩ h¿Ñ~°∞ Ѩ~åºÜ«∞ Ѩ^Œ"≥∞ÿ =iÎOK«∞#∞.
1. =∞ǨѨ^Œ‡=Ú 2. Ѩ^Œ‡=Ú 3. â◊OY=Ú, 4. =∞Hõ~°=Ú
5. HõK«ÛùѨ=Ú 6. =Ú‰õΩO^Œ=Ú 7. ‰õΩO^Œ=Ú 8. hÅ=Ú
9. Y~°fi=Ú J#∞ #= x^èŒ∞ʼnõΩ h=Ù JkèѨuq.
15
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~∞° _»∞ D ѨÅ∞‰õΩÅO@∞O_»QÍ<Õ "≥„· â◊=ã¨∞ûxH˜
Z=ÚHõÅQÆ∂_»∞ÖÏO\˜ ^ÕǨÏO áÈ~Ú ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ#,
|e+¨ì"≥∞ÿ# ^ÕǨÏO KÕ‰õÄiOk. PÜ«∞# P#O^ŒOQÍ
Fn#~°HH∆õ Í Ñ¨~=° ∞t"å! x#∞fl HÀ~°∞‰õΩ<Õ „âı+`ª¨ =« ∞"≥∞#ÿ ^Õq∞?
h k=º =∞OQÆà◊ ~°∂Ѩ=Ú K«∂K«∞@‰õO>Ë HÀ~°^yŒ # =~°=Ú
Uk? Ju =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# h HõO~î°ã¨fi~°O q#∞@HõO>Ë
"Õ_»∞HÀ^ŒQÆæ =~°"Õ∞=ÚO@∞Ok? k"åº#O^ŒO HõÅ∞QÆ *Ë¿ã
h `«ÅѨÙHõ<åfl =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ#k Uk. Jq Ü«∞hfl `«$\˜Ö’ h
ã¨=∞Hõ∆OÖ’ <≥~°"Õi#q. D P#O^ŒO <å‰õΩ ã¨^• HõÅ∞QÆ
=Öˇ#O>Ë g∞ ¿ãflǨÏO XHõ>Ë =∂~°æO Hõ^•! Hõ#Hõ ##∞fl g∞
q∞„`«∞xQÍ rqOK«∞ J^Œ$+¨ìO „Ѩ™êkOK«O_ç. g∞~°∞ <Õ#∞
x=ã≤OK«∞ `å=Ù# x=ã≤Oz# <Õ#∞ HÀ~°∞H˘#∞#ѨC_»∞ g∞
^Œ~≈° # ÉèÏQƺO Hõey`Õ KåÅ∞ =ÚÖ’¡HÍkèÑ`¨ º« O P J^Œ$+¨Oì
=ÚO^Œ∞ ã¨∂~°ºHÍOu =ÚO^Œ∞ kq\©ÖÏO\˜k—— J<åfl_»∞.
^•xH˜ x@Öωõ∆Ω_»∞ ''q∞H˜¯e ã¨O`À+¨O HõeyOKÕ
h=∂@ÖË ##∞fl hq∞„`«`«fiO Ѩ@¡ PHõi¬OѨ*Ëã¨∞Î#flq. h
ÅOHÍѨÙi ~å=}∞_»∞ JѨǨÏiOKå_»x zOuOK«‰õΩ.
Hõ~°‡<≥kiOK«∞@ ™ê^茺=∂? Éèí™ê‡ã¨∞~°∞xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç <Õ#∞
14
h=Ù ^Õ=`«Å‰õΩ, <åQÆ∞ʼnõΩ, #~°∞ʼnõΩ ^èŒ#=ÚxzÛ
"åi Hõ~å‡#∞™ê~°O ^èŒ#=Ú#∞ ǨÏiOz P q^èŒOQÍ
tH˜∆Oz Éèí∞=<åÅÖ’ hu ^èŒ~°‡O ã¨∞ã≤÷~°OQÍ LO_»∞#@∞¡
*ËÜ«Ú=Ú. ~å#∞#fl HÍÅOÖ’ =∞Ǩq+¨µ‚"Õ h=^ŒÌ
|∞∞}=Ú ã‘fiHõiOz h¿Ñ~°∞ ^èŒ#=O`«∞ʼnõΩ Ѩ~åºÜ«∞
Ѩ^ŒOQÍ *Ë™êÎ_»∞. z„`«ÖËY h‰õΩ J~åúOyÜ≥ÿ∞ h‰õΩ ã¨^•
P#O^ŒO KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk. h=Ù Ñ≤ez# h=ÚO^Œ∞ xez
x#∞fl J#∞„QÆ Ç ≤ Ï™êÎ # ∞—— Jx JO`« ~ åú #"≥ ∞ ÿ < å_» ∞ .
<å\˜#∞O_ç ‰õΩÉË~°∞_»∞ ^èŒ<åkèѨuÜ≥ÿ∞, L`«Î~°kèHÍfiÅ∞_≥·
„ѨMϺu QÍOKå_»∞.
K«OII ã≤~°∞ʼnõΩ ÜÕ∞eÔH· ~Ú`«_»∞ ¿ãflǨÏ=Ú <≥OK≥#∞
q∞#flÜ«∞OK«∞, P
=~°∞ã¨<≥ Ñ≤eÛ#O`«@<≥ "åi[<åÉèí∞x
Q˘Ñ¨Ê ÃÑO_ç¡ÔH·
qiqQÆ ÃÑ·Hõq∞K≥Û#∞ ‰õΩÉË~°∞_»∞ qA˝_»∞
¿Ñ~°∞QÍOK≥#∞
`«Î~°kâ◊ÜÕ∞eHÍÜ≥∞ t=^•ã¨∞_»∞ <≥K≥ÛÅ∞_®Ü≥∞
ÉèíH˜Î`À
16

2. J~°∞O^èŒu
ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ Ç≤ÏO^Œ∂ q"åǨÏO JO^Œih PHõi¬OKÕk
'J~°∞O^èŒu— ^Œ~°≈#O. Wk ~å„u [~°∞QÆ=Åã≤# `«O`«∞.
#Hõ∆„`åÅ∞O>Ë ^Œ~°≈#q∞™êÎ~Ú Hõ#∞Hõ. J~Ú`Õ K«O„^Œ∞xÃÑ·
=∞x+≤ HÍÅ∞ÃÑ@∞ì D ~ÀAÖ’¡ 'JO`å"ÕQÆO— JO^Œ∞Hõx
H˘xfl H˘xfl ÃÑo§à◊√§ ѨQÆ\ ˜ HÍÅOÖ’<Õ =ÚyOKåeû
=™ÈÎOk. S^Œ∞ ~ÀAÅ ÃÑo§à◊¥§ J~Ú#q Hõ^•. Wk
Ѩi}Ï=∞„Hõ=∞O Jx ã¨iÃÑ@∞ìHÀ"åe.
J~Ú`Õ 'J~°∞O^èuŒ — ^Œ~≈° #O <Õ\H˜ © `«Ñʨ xã¨iQÍ [iy
„Ѩ[efl PHõi¬ã¨∞Î#fl q"åÇ¨Ï `«O`«∞. `«Ñ¨Êxã¨iQÍ [iˆQ
D `«O`«∞Ö’x J~°∞O^èŒu Z=~°∞? P"≥∞ Q˘Ñ¨Ê`«#O
Uq∞\˜? ZO^Œ∞‰õΩ P ^Œ~°≈#O KÕ~Ú™êÎ~°∞. J~°∞O^èŒf
^Œ~°≈#O <Õuc~°HÍÜ«∞Ö’ <≥~ÚºÖË#>Ë¡ J~°∞O^èŒu ^Œ~°≈#O
HÍ^Œx „^èŒ∞=#Hõ∆„`« ^Œ~°≈#O Jx KåÅ=∞OkH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞.
`≥ e Ü« ∞ x q+¨ Ü « ∂ Å∞ `≥ Å ∞㨠∞ HÀ"åe. J~° ∞ O^è Œ u x
KåÅ=∞Ok K«∂_»ÖË^Œ∞. x[O.
17
ÃÑo§à◊§Ö’ J~°∞O^èuŒ Jx K«∂Ñ≤OKÕk. =∞x+≤H,˜ J<åkQÍ
<åq‰õΩʼnõΩ k‰õΩ¯ K«∂Ñ≤OKÕ k‰õÄûz J^Õ.
q"åǨÏOÖ’ „Ѩ"Õâ◊ Ǩϟ=∞O KÕ~ÚOz# `«~°∞"å`«
=^è∂Œ =~°∞Å#∞ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ |Ü«∞@‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥o§ L`«~Î °
k‰õΩ¯QÍ J~°∞O^èŒux K«∂_»O_ç Jx „^èŒ∞= #Hõ∆„`åxfl
K«∂Ñ≤™êÎ_»∞. D =∞O„`«O K«^Œ∞=Ù`å_»∞.
=∞OII„^èŒ∞=H˜∆`« „^èŒ∞=Ü≥∂xó, „^èŒ∞==∞ã≤ „^èŒ∞=ã≤÷`«O
`«fiO #Hõ∆„`å}ÏO "Õ∞^䌺ã≤ ã¨=∂áêÇ≤Ï Ñ¨$`«#º`«ó
J~°úO : F „^èŒ∞= #Hõ∆„`«=∂ h=Ù ã≤÷~°"≥∞ÿ# ^•#=Ù. W`«~°
#Hõ∆„`«=ÚʼnõΩ =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩ~åÅ=Ù. h=Ù P^è•~°=ÚQÍ
#Hõ∆„`«=∞O_»Å=∞O`å Ѩi„Éèíq∞OK«∞ K«∞#flk. h x"åã¨=Ú
<åâ◊#=Ú ÖËxk. „Ѩu QÆ$ǨÏ=ÚÖ’# h ã≤÷~°`«fi=Ú Hõey
<Õ#∞‰õÄ_® HõÅ∞QÆ *ËÃã^Œ#∞ QÍHõ. =ã≤+¨µªx ѨuflÜ«Ú
Ѩu„=`å t~À=∞}˜"≥·# h=Ù <åѨu`À áê@∞ ã≤÷~°"≥∞ÿ#
n~°…"≥∞ÿ# rq`«=Ú =∞iÜ«Ú H©iÎ P#O^Œ=Ú HõÅ∞QÆ
*ËÜ«Ú=Ú.
19
Éèí∂QÀàÏxH˜ ^ŒH˜∆}„^èŒ∞=O, L`«Î~° „^èŒ∞=O LO\Ï~Ú.
D Ô~O\˜h Hõe¿Ñ XHõ TǨ ã¨~°à◊ ˆ~YÃÑ· LO_Õ^Õ „^èŒ∞=
#Hõ∆„`«O. Éèí∂q∞ u~°∞QÆ∞`«∞#flѨC_»∞ q∞QÆ`å #Hõ∆„`åÅhfl
"Õ~°∞"Õ~°∞ KÀ@¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú. ™ê÷#„ÉèíOâ◊OÖËxk XHõ¯ „^èŒ∞=
#Hõ∆„`«O =∂„`«"Õ∞. L^•Ç¨Ï~°}H˜ ã¨Ñ¨Î|∞∞+≤ =∞O_»ÅO
XHõKÀ@ ~å„u 7 QÆO@ÅH˜ HõxÑ≤¿ãÎ `≥Å¡"å~°∞ *Ï=Ú# 5
QÆO@ÅH˜ WOH˘HõKÀ@ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. W^ŒO`å Éèí∂„Éèí=∞}O
=Å¡ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. J~°∞O^èuŒ x 'K«∂KÕ— =ÚO^Œ∞ PHÍâ◊OÖ’
J^≥Hõ¯_» LO@∞O^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
'J~°∞O^èŒu— x K«∂_»O_ç Jx ǨÏ_®q_ç KÕ™êÎ~°∞.
HÍx =∞#O K«∂¿ãk „^èŒ∞=#Hõ∆„`åxfl. ^•<Õfl 'áÈÖò™êì~ü—
JO\Ï~° ∞ POQÆ ¡ O Ö’. L`« Î ~ ° „^è Œ ∞ =O ^Œ y æ ~ ° LO_Õ
„^è∞Œ =#Hõ„∆ `åxH˜ ã¨Ñ|Ψ ∞∞+≤ =∞O_»ÅOÖ’ =t+¨ì #Hõ„∆ `«O „ѨH¯õ #
q∞#∞‰õΩ q∞#∞‰õΩ=∞<Õ J~°∞O^èŒf #Hõ∆„`åxH˜ ã¨O|O^èŒ"Õ∞
ÖË^∞Œ . ã¨Ñ|Ψ ∞∞+≤ =∞O_»ÅO`Àáê@∞ Ѩi„Éèqí ∞OKÕ J~°∞O^èfŒ
#Hõ∆„`«O H˘xfl"Õà◊Ö¡’ Éèí∂Ѩi„Éèí=∞}O =Å# HõxÑ≤OK«#∞
‰õÄ_® HõxÑ≤OK«^∞Œ . ZѨC_»∂ ã≤~÷ O° QÍ LO_ç ~å„u Hõ#|_ç
ѨQÆÅ∞ Hõ#|_»HõáÈ~Ú<å J^ÕKÀ@ LO_Õ „^èŒ∞=#Hõ∆„`«"Õ∞
18
=∞O„`«O ^•fi~å KÕã≤# D "åQÍÌ#O Ç≤ÏO^Œ∂
q"åǨxH˜ =¸ÖÏ^è•~°O. P „Ѩu# xÅɡ@∞ì‰õΩO>Ë WOHõ
ã¨O™ê~°"Õ∞ ã¨fi~°æO.
J~°∞O^èuŒ Ѩu„=`«‰Ωõ Ѩ~åºÜ«∞ Ѩ^OŒ J~ÚOk. P"≥∞
Hõ^äŒ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë =∞i P#O^Œ"Õ∞ Hõ^•.
„|Ǩχ =∂#㨠Ѩل`«∞ÅÖ’ Hõâº◊ ѨÙx=Öˇ =∞sz ‰õÄ_®
Q˘Ñ¨Ê `«Ñ¨ã¨ûOѨ#∞fl_≥· ¿Ñ~°∞ QÍOK≥#∞. =∞^蕺ǨÏfl
=∞O`«Ü¸ « J@∞=O\˜ Q˘Ñ¨Ê |∞∞+¨µÅ#∞ |∞\˜Oì z# „|Ǩχ
™êÜ«∞O ã¨=∞Ü«∞=Ú# ã¨O^茺 J#∞ „ã‘Îx ã¨$+≤ìOK≥#∞.
J`«º^Œ∞ƒù`« ™œO^Œ~°º ~åtÜ≥ÿ∞# P =x`«#∞ Ez =∞Ǩ
=Ú#∞Å`À ÉÏ@∞ „|Ǩχ‰õÄ_® z`«Î KåOK«Åº=Ú á⁄O^≥#∞.
HõOKÕ KÕ#∞#∞ "Õ∞¿ãÎ QÆ`Õq∞@#fl@∞¡ D Ѷ¨∞’~°O Ez
Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~∞° _»∞ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ `«O„_ô `«#Ü«ÚÅ∞ XˆH „ã‘xÎ QÀ~°∞@
QÀǨÏ`«º=O\˜ hK«=Ú, `«Q^Æ ∞Œ Jx ã¨O^躌 #∞ HÔ Ö· Ïã¨=Ú#‰õΩ
áÈ~Ú Dâ◊fi~° ^蕺#O`À `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞=∞x ѨOÑ≤Oz
"ÕÃã#∞. Ñ≤=∞‡@ Q“`«=Úx =O\˜ =∞Ǩ |∞∞+¨µÅ#∞
~åqOz ^èŒ~°‡ âß„ã¨Î=ÚÅ#∞ xÜ«∞=∞=ÚÅ#∞ =$`«∞ÎÅ#∞
[QÆ`«∞Î#∞ âßã≤OK«∞#@∞¡ KÕÃã#∞.
20

JѨC_»∞ ã¨O^茺 "≥∂ǨÏ=ÚKÕ WO„kÜ«∞ Ѩ`«#"≥∞ÿ#
„|Ǩχ‰õΩ J~°∞=k <åÅ∞æ"ÅÕ =∞Ok Jyflëêfi`åÎ^∞Œ Å#∞ "å~°∞,
Z#∞|k P~°∞"ÕÅ=∞Ok |i›+¨µÅ#∞"å~°∞ |∞\˜ìi. gix
Ñ≤`$« QÆ}=ÚÅx aeK≥#∞. J^Õ HÍÅ=Ú# =∞sz "≥Ú^ŒÅQÆ∞
P~°∞~æ ∞° =∞Ǩ=Ú#∞ʼnõΩ QÍHõ `«H¯˜ # "å~°∞ ã¨O^躌 #∞ HÀ~°∞@
=Å# „Hõ`«∞=Ù#‰õΩ ™È=∞ѨÙÅ∞, =ã≤+¨µª#‰õΩ HÍ=Ú_»∞#∞,
ѨÙÅã¨Îº, HÍâ◊fiѨ, JOw~°ã¨∞ʼnõΩ ǨÏq+¨º^•^Œ∞Å∞#∞
[x‡Ozi. g~°O^Œ~°∞#∂ uiy Ñ≤`«$QÆ}=ÚÅ`À QÆÅã≤
Hõ = ºÉè ’ [#∞Öˇ · i . g~° O ^Œ ~ ° ∂ [x‡OK« ∞ @‰õ Ω 㨠O ^è Œ º
HÍ~°}"≥∞#ÿ O^Œ∞#, ã¨O^躌 'Ñ≤`$« =∂`«— Jx¿Ñ~°∞ ÉÁOk#k.
^Œ H õ ∆ „Ѩ * ÏѨ u ‰õ Ω =∂Ô ~ Î Å Ö’ '~° u — JuÖ’Hõ
™œO^Œ~º° =u. „ã‘ÅÎ #∞ ‰õÄ_® ã¨"∂≥ ‡Ç¨ÏѨ~K° Õ P"≥∞‰õΩ Z=~°∞
`«y# =~°∞_® Jx ÉÏQÆ∞QÍ PÖ’zOz, NÅH©∆ ‡ N=∞Ǩ
q+¨µ‚ ^ŒOѨ`∞« Å =Ú^Œ∞Ì a_»_¤ ~» Ú# =∞#‡^è∞Œ x P"≥∞‰õΩ Éè~í Qΰ Í
ZOÑ≤Hõ *Ëã≤ ^Œ‰õ∆Ω_»∞ q+¨µ‚=¸iÎx ѨÓlOz `«# ѨلuHõ#∞
"åx HÀ_»ex *ËÜÚ« @‰õΩ XÑ≤ÊOKå_»∞. q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’
21
Z=ig∞^Œ<≥·# "ÕÜ«∞=K«∞Û#x `«<Õ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∞O [˝Ñ≤ÎH˜
=zÛ h=Ù Jâ◊s~°∞_»"≥· ‰õÄ_» h „Ѩ`åѨ=Ú#∞ ZѨÊ\˜
=Å<Õ K«∂ѨQÆÅ=Ù. h ÉèÏ~°º ~°uH˜ h=Ù ã¨j~°∞_»"≥· P"≥∞‰õΩ
P#O^ŒO HõeyOK«QÅÆ =Ù Jx âßáêO`«~q° ∞K≥Û#∞. ^Õ=`«Å∞
ÅH©∆ ‡ <å~åÜ«∞}∞Å∞#∞ ã¨O`À+≤Oz P ^ŒOѨ`«∞ʼnõΩ ÃщõΩ¯
=~°O|∞ezÛi.
J#O`«~°O „|Ǩχ =ã≤+¨µªx aez F =∞Ǩ=Úh
h=Ù ÔH·ÖÏã¨=Ú# XO\˜QÍ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#fl ã¨O^茺‰õΩ
t=ѨOKåHõ∆s =∞O„`«O Ü«ÚѨ^ÕtOz ^•xx P"≥∞
[Ñ≤OK«∞#@∞¡ *Ëã≤ ~å=Åã≤#k Jx *ˇÃÑÊ#∞. =ã≤+¨µª_»∞
ã¨O^茺#∞ Ez „|Ǩχ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ *ËÃã#∞.
P"≥∞ J‰õΩOiî`« nHõ∆`À Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x QÆ∂iÛ `«Ñ¨=Ú
<åK«iOK≥#∞. `«# `«Ñ¨C Ug∞ ÖˉõΩ#fl#∂ X~°∞Å
`«Ñ≤Ê^Œ=Ú#‰õΩ tH˜∆OѨ|_ç# P"≥∞#∞ Ez Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
„Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ F ÉÏÖÏ! h `«Ñ¨ã¨∞û#‰õΩ ZO`À ã¨O`À+≤OKå#∞
h‰õΩ HÍ=Åã≤# =~°O HÀ~°∞HÀ J<åfl_»∞.
23
`«# ‰õÄ`«∞i HõO>Ë XH˜O`« JO^ŒOQÍ Ü«Ú#fl JÅ∞¡}˜‚
Ez P#OkOz „|Ǩχ ~ÚzÛ# ѨOK« ѨÙ+¨Ê ÉÏ}ÏÅ`À
ÉÏ@∞ J^Œ#OQÍ „Éèí=∞ HõÅ∞QÆ*Ë¿ã â◊H˜Îx „Ѩ™êkOKå_»∞
^Œ‰Ω∆õ _»∞. ^•x=Å#<Õ HÍ=∂`«∞~°∞ʼnõΩ `«=Ú *Ë¿ã `«ÑC¨ Åhfl
XѨCÅ#fl@∞¡QÍ `«=Ú =Åz# "å~°∞ ã¨~fi° „âı+µ¨ Åì ∞QÍ „Éè=í ∞
HõeyOKÕ≥ â◊H˜Î WKåÛ_»∞.
^•x=Å# „ã‘ΠѨÙ~∞° +¨µÅ∞ Ѩ~㰠ʨ ~åHõi¬`∞« Öˇ· ã¨OÉè’yOz
[QÆuÖ’ „áê}˜HÀ\˜x ÃÑOz ã¨$+≤ì =$kúÜ∞« QÆ∞@‰õΩ `À_»Ê_≥^~Œ ∞° ,
Jx *ˇÑÊ≤ PÜ«∞# JO`«~åú#=∞Ü≥∞º#∞.
HÍx <Õ_»∞ P =∞#‡^èŒ∞_Õ ã¨$+≤ªHõ~°Î##∞ Q“~°=O ‰õÄ_®
ÖˉΩõ O_» <å ã¨fiO`« a_»Ã¤ Ñ<· Õ <å‰õΩ "≥∂ǨÏO HõÅ∞QÆ *Ëâß_»∞.
gx<Õ=∞#=Öˇ#∞. F =∞#‡^è•! h=Ù Jz~°HÍÅ=Ú#<Õ Ñ¨~=° ∞
t=Ùx á¶êÖÏHõ=∆ ÚKÕ ^ŒQ=úÆ ∞~ÚáÈ^Œ∞=Ù QÍHõ Jx â◊ÑO≤ K≥#∞.
"≥O@<Õ =∞#‡^èŒ∞xH˜, J~°qO^Œ=Ú, Jâ’Hõ=Ú,
K«∂`«=Ú, #==∞e¡Hõ, hÖ’`«ÊÅ=Ú J#∞ ѨOK«=∞ ѨÙ+¨Ê
ÉÏ}=ÚÅ#∞, K≥é‰õΩqO\˜x ã¨OkèOz ѨÙ+¨Ê ÉÏ}=ÚÅ#∞
22
^•xH˜ P"≥∞ <å `«Ñ¨C ÖˉõΩ#fl#∂ Ѩ~°∞ÅO`å ##∞
HÍ=∂`«∞~°∞Öˇ· K«∂z <å‰õΩ Ǩx HõeyOKå~°∞. „ã‘ÎH˜ jÅO
HõO>Ë „áê}O =ÚYºO HÍ^Œx ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ *ˇ|∞`«∞<åfl~Ú.
HÍ=Ù# <å D ^ÕÇϨ O Ü≥∂QÍyflÖ’ ^ŒQOúÆ *Ëã≤ =∞m§ [x‡Oz
Q˘Ñ¨Ê Ѩu„=`« Jx =ÚÖ’¡HÍÅÖ’ ¿Ñ~°∞ á⁄O^Œ∞#@∞¡
=~°q∞=Ú‡. ##∞fl HÍ=Ú‰õΩ_≥· EK«∞"å_»∞ "≥O@<Õ
#ѨÙO㨉õΩ_»QÆ∞#@∞¡, <Õ#∞ JK«OK«Å ѨuÉèíH˜Î`À Q˘Ñ¨Ê
Ѩu„=`«#QÆ∞#@∞¡ =~°q∞=Ú‡ Jx HÀÔ~#∞.
Ѩ~=° ∞ t=Ù_»∞ ã¨O`À+≤Oz F ã¨O^蕺 hHÀiHõ `«Ñʨ Hõ
<≥~"° ~Õ ∞° #∞ Ü≥∂QÆâH◊ KΘ Õ h â◊s~°O #tOK«∞#ѨÙ_»∞ h"≥=ix
^蕺xO`«∞"À "åˆ~ hѨu HÍQÆÅ~°∞. PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê
ѨO_ç`«∞_»∞, „uÖ’Hõ ѨÓAº_»∞ J=Ù#@∞¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«∞
K«∞<åfl#∞ Jx *ˇÑ≤Ê JO`«~åú#=∞Ü≥∞º#∞.
P =~° „ѨÉèÏ=O`À ã¨O^茺 J^Œ$â◊º~°∂Ѩ=Ú#
"Õ∞^è•ukè J#∞ =∞Ǩ=Úx Ü«∞[˝=Ú KÕÜ«ÚK«∞#fl `å=Ù#
Hõiy JK«Û@ `Õ*’=¸iÎÖÏ "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞#fl =ã≤+¨µªx
Ez D =∞Ǩ=Úx <å‰õΩ Éèí~°ÎQÍ=Öˇ#x ^蕺xOz
24
Jyfl‰õΩO_»=Ú# „Ѩ"ÕtOK≥#∞. D Q“~°=O =∞i WOH˘HõiH˜ ^ŒHõ¯ÖË^Œ∞. `å~°
J~°∞O^èŒux K«∂_»=∞x <Õ\ ˜H© „Ѩu ÃÑO_ç¡Ö’#∂ q#|_Õ
P"≥∞ Ѩq„`« â◊s~°=Ú#∞ ã¨∂~°º ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Ô~O_»∞ P=∂@ qO>Ë J~°∞O^èuŒ „Ѩ`ºÕ Hõ ™ê÷#O Uq∞\’ „Ѩu"åxH©
ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèlí Oz T~°fiú ÉèÏQÆ=Ú#∞ ^Õ=`«ÅH˜zÛ „áê`«ó J~°ú=∞=Ù`«∞#flk.
ã¨O^茺QÍ#∂, J^èÀ ÉèÏQÆ=Ú Ñ≤`«$^Õ=`«ÅH˜zÛ ^•xx
™êÜ«∞O ã¨O^茺QÍ#∞ qÉèílOK≥#∞. P"≥∞ P`«‡#∞ #=º PII Jyfl‰õÄ_» =}˜ÔH <å"≥∞#∞ `åHõOQÆ
=„™êÎÅOHõ$`«Ü≥ÿ∞# k=º Hõ#ºQÍ =∂Ô~Û#∞. P"≥∞‰õΩ P"≥∞E_» ‰õΩO_» #=xÜ«∞O^Œ∞
J~°∞O^èŒu Jx ¿Ñi_ç P"≥∞ HÀiHõ "Õ∞~°‰õΩ Jyfl^Õ=Ù_»∞ ÃÑO_ç¡HÍ^Œ∞, x[=Ú, „Ñ‘u J~°∞O^èŒu
"Õ∞^è•ukäH˜ ѨلuHõQÍ JѨÊyOK≥#∞.
QÍ^èŒ ^≥eÜ«∞ =∞#‰õΩ HõÅ∞QÆ∞ â◊√Éèí=Ú
PÜ«∞# =∞Ǩ ÉèÏQƺ=∞x P"≥∞#∞ J~°∞O^èŒu Jx
aez P"≥∞ â◊s~° `åºQÆ=Ú *ËÜÚ« K«∞#flÑC¨ _»∞ `«Å∞K«∞‰õΩ#fl
`Õ*’=¸iÎ âßO`«=¸iÎ J~Ú# =ã≤+¨µª#H˜zÛ q"åǨÏ=Ú
KÕÃã#∞, =∞Ǩ=Ú#∞Å∞, ^Õ"OÕ „^•k ^Õ=`«Å∞, „u=¸~°∞ÅÎ ∞
P q"åǨ Ï =Ú#‰õ Ω =zÛ Ãщõ Ω ¯=~° = ÚezÛ "åix
nqOKå~°∞.
=ã≤ + ¨ µ ª _ » ∞ ã¨ Ñ ¨ Î | ∞∞+≤ =∞O_» Å OÖ’ `å~° Q Í
=∂i#Ѩ C _» ∞ J~° ∞ O^è Œ u ‰õ Ä _® `å~° Ü ≥ ÿ ∞ q∞#∞‰õ Ω
q∞#∞Hõ=∞x "≥∞~°∞ã¨∂Î `å~å=∞O_»ÅOÖ’ =ã≤+µ¨ xª *ËiOk.
25 26

J~°∞O^èŒu ^Œ~°≈#O 3. #Onâ◊fi~°∞_»∞

PHÍâ◊OÖ’ D ã¨Ñ¨Î |∞∞+≤ =∞O_»ÅO L`«Î~° k‰õΩ¯# #Ok t=Ùx "åǨÏ#"≥∞ÿ# =$+¨Éèí=∞x t=ÙxH˜
Hõ#|_»∞#ѨC_»∞ ѨijeOz K«∂_»O_ç. J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«∞_≥·# t+¨µº_»x. t=QÆ}=ÚÅ JkèѨu
★ ★ Jx, „Ѩu t"åÅÜ«∞=Ú# t=Ùx Z^Œ∞@ Hõ#|_»∞
ã¨Ñ¨Î|∞∞+≤ =∞O_»ÅO
★ t=ÉèHí Í΄QÆQ}Æ ∞º_»x `≥eÜ«∞x "å~°∞O_»~∞° . P #Onâ◊fi~°∞x
★
★ ★ q=~°=ÚÅ∞ =∂„`«O KåÅ `«‰õΩ¯= =∞OkH˜ `≥Å∞ã¨∞.
2½ ★
`å~åѨ^äŒO J~°∞O^èŒu
âßO`å~å=ÚxH˜ HÀÑ≤ +≤ ª ÅHõ ∆ } ∞x=Öˇ , âßO`«
Éèí∂q∞ u~°∞QÆ∞ q^èŒO ã¨fi~°∂ѨÙ_≥·# â◊OHõ~°∞xH˜ =ÚHÀ¯Ñ≤ J~Ú# #Ok W+¨µì_»∞,
„^èŒ∞= #Hõ∆„`«O t+¨µº_»∞ =∞iÜ«Ú Éèí$`«∞º_»∞. t=QÆ}ÏʼnõΩ <åÜ«∞‰õΩ_»∞.
„^è∞Œ =#Hõ„∆ `«O Hˆ O„^ŒOQÍ, #Hõ„∆ `« =∞O_»ÅO =~°∞ÖÎ ÏHÍ~°OÖ’ U t"åÅÜ«∂xH˜ "≥o¡<å Ѩ~°=∞t=Ùx =ÚO^Œ∞QÍ
Ѩi„Éèqí ∞ã¨∞OÎ k. Wk Éè∂í „Éè=í ∞}O =Å¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞#fl „Éè=í ∞. #Ok H˘=ڇʼnõΩ `«=∞ Z_»=∞ KÕu ÉÁ@#„"ÕÅ∞ K«∂ѨÙ_»∞
JÖψQ ã¨Ñ¨Î|∞∞+≤ =∞O_»ÅO ‰õÄ_® Ѩi„Éèíq∞ã¨∞ÎOk. „"ÕÅ∞ PxOz "å\˜=∞^茺#∞Oz "≥Ú^Œ\ t=^Œ~°≈#O
XH˘¯Hõ¯Ñ¨C_»∞ HõxÑ≤OK«^Œ∞ ‰õÄ_». J\Ï¡ˆQ J~°∞O^èŒu ‰õÄ_» KÕã¨∞HÀ"åe. JÖÏ KÕã¨∞‰õΩO@∂ 'FO ǨÏ~°Ç¨Ï~° =∞Ǩ^Õ=
HõxÑ≤OK«^∞Œ . JO^Œ∞KÕ`« =∞# ѨÓsfi‰Ωõ Å∞ ZѨC_»∂ ã≤~÷ O° QÍ â◊OÉè’â◊OHõ~° áêÇ≤Ï=∂O— J<åe. ZO^Œ∞H˜ÖÏ KÕÜ«∂e
HõxÑ≤OKÕ „^èŒ∞=#Hõ∆„`åxfl J~°∞O^èŒu Jx =º=ǨÏiOKå~°∞. JO>Ë ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥ÃÑÊ q=~°} Uq∞@O>Ë t=Ù_»∞ ~°∞„^Œ∞_»∞.
HÍx x*ÏxH˜ J~° ∞ O^è Œ u =ã≤ + ¨ ª #Hõ ∆ „ `« O Ѩ H õ ¯ <Õ PÜ«∞# =¸_»= Hõ#∞fl `≥iÃãÎ Z=~°~Ú<å Éèãí ‡¨ O J=Ù`å~°∞.
`Õ*’=O`«OQÍ q∞#∞‰õΩ q∞#∞‰õΩ# „ѨHÍtã¨∞ÎO@∞Ok. #Ok"≥·Ñ¨Ù =∂„`«O P Ѩ~°=∞t=Ù_»∞ ZO`«HÀѨO Hõey<å
27 28
=¸_»= Hõ#∞fl `≥iz K«∂_»_»∞. HÍ|\˜ì #Ok ^•fi~° K«∂ÃãÎ
P =∞^Œ<åO`«‰õΩ_ç K«∂ѨÙ=Å¡ JáêÜ«∞O HõÅ∞QÆ^Œ∞. ÃÑ·QÍ
Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ ÃÑ^ŒQÌ Í Ç¨Ï~°ÇϨ ~°=∞Ǩ^Õ= JO\Ï~°∞ HÍ|\˜ì PÜ«∞#
`«# Éèí‰õΩÎÅ∞ =KåÛ~°∞. "åà◊§H˜ PѨ^Œ ~å‰õÄ_»^Œx `«#H˜
HÀѨO =zÛÜ«Ú<åfl `«=∂~ÚOK«∞‰õΩO\Ï_»∞.
[QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_Õ P„QÆÇ≤ÏÃãÎ WHõ kÔH¯=fi~°∞. J=∞‡ áê~°fiu
ÖË^• Éèí‰õΩÎ_»∞ #Onâ◊fi~°∞_»∞. t=Ùx „Ñ≤Ü«∞ Éèí‰õΩÎx Hõ^èŒ
J^Œ∞ƒù`«O.
XHÍ<˘Hõ HÍÅ=Ú# ™êÅOHÍÜ«∞ =∞Ǩ=ÚxH˜
tÖÏ^Œ∞_»#∞ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ QÆey Q˘Ñ¨Ê t=Éèí‰õΩÎ_»x ¿Ñ~°∞
á⁄O^≥#∞. J`«xH˜ KåÅ HÍÅ=Ú ã¨O`å#=Ú HõÅ∞QÆÖË^Œ∞.
"åx ÉèÏ~°º <ÀK«x „=`«=Ú ÖË^Œ∞. KÕÜ«∞x ѨÓ[ÖË^Œ∞.
HÍx P ^ŒOѨ`«∞Å HÀiHõ <≥~°"Õ~°ÖË^Œ∞.
J`« _ » ∞ 㨠O `å#=Ú HÀi t=Ùx QÆ ∂ iÛ
Ѷ¨∞’~°`«Ñ¨=∂K«iOK≥#∞. PǨ~°=Ú#∞ q_çz J`«_»∞
n~°…HÍÅ=Ú *Ëã≤# `«Ñ¨=Ú=Å# J`«x K«~°‡=Ú HõÑ≤Ê#
Jã≤÷ѨO[~°=Ú =Öˇ H©∆}˜OzÜ«Ú Ñ¨@∞ì^ŒÅ g_»Hõ `«#
29
#xÑ≤OK«∞ K«∞#flk. HÍx h‰õΩ Z#fl_»∞ „áêÑ≤ÎOK«∞<À hHõ~°‡
^À+¨=Ú ##∞ã¨iOz Ü«ÚO_»∞#∞ Jx *ˇÑ≤Ê JO`«~åú#
=∞Ü≥∞º#∞.
P `« ~ ° ∞ "å`« QÆ ∂ _» KåÅHÍÅ=Ú `« # HÀiHõ
<≥~°"Õ~°#O^Œ∞# XHõ Q˘Ñ¨Ê Ü«∞[˝=Ú *Ëã≤ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜
uiy `«#"≥Ú~° `≥Å∞Ѩ ^ŒÅz P Ü«∞[˝=Ú#ÔH· Jyfl
QÆ∞O_»=Ú#∞ „`«=ÙfiK«∞O_»QÍ JO^Œ∞O_ç "≥∞~°∞ѨÙfQÆ =O\˜
ã¨∞O^Œ~°∞_≥·# ÉÏÅ∞_»∞ HõxÑ≤OK≥#∞.
Ѩ~°=∞ ã¨O`À+¨=Ú`À P ÉÏÅ∞x Z`«∞ÎH˘x áÈ~Ú
`«# ÉèÏ~°ºH˜zÛ g_»∞ =∞#‰õΩ t=Ùx =~°„Ѩ™ê^Œ=Ú#
[xOz# a_»¤ =∞# [#‡ ã¨Ñ¶¨Å=∞~ÚOk Jx `«=∞
ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å#∞ ~åqOz <å=∞Hõ~°}=Ú#∞ *ËÜ«∞É’QÍ
Jâ◊s~° "å}˜ F tÖÏ^Œ∞_®! D a_»¤ g∞ˆHQÍHõ t=ÉèHí HÎõ À\˜H˜
P#O^ŒO HõÅ∞QÆ*Ë™êÎ_»∞. W`«xx `åHõx "åxH˜ t=^Œ~°≈#
Ѷe¨ `«"∞Õ HõÅ∞QÆ^∞Œ . W@∞¡ JO^ŒiH© P#O^Œ=Ú QÆÅ∞QÆ*ÜË Ú«
gxH˜ #O^Œ∞_»∞ J#∞ <å=∞=Ú `«y#k Jx *ˇÃÑÊ#∞.
tÖÏ^Œ∞_»∞#∂ J`«xx #O^Œ∞_»∞ Jx Ñ≤ez QÍ~å|=ÚQÍ
ÃÑOK≥#∞.
31
`«Ñ㨠∞¨ û#∞ ™êyOK≥#∞. â◊s~°=ÚÃÑ#· ѨÙ@ì ÜÕ∞~°Ê_ç<å J`«#∞
`«# `«Ñ¨ã¨∞û =∂# ÖË^Œ∞.
z=iH˜ yi*Ï ã¨"Õ∞`«∞_≥· Ѩ~°=∞t=Ù_»∞ J`«xH˜
„Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ F tÖÏ^Œ =∞Ǩ=Úh! =ÚO^Œ∞QÍ Ü«∞ø=#
^•~°∞_軺"≥∞ÿ# h ѨÓ~°fiѨ٠~°∂ѨO „QÆÇ≤ÏOK«∞. h `«Ñ¨ã¨∞û
<å‰õΩ „Ñ‘u HõeyOzOk. h‰õΩ „ѨuQÆ h‰õΩ „Ñ‘u HõeyOKÕ
=~°O HÀ~°∞HÀ, `«Ñ¨ÊHõ f~°∞™êÎ#∞ J<åfl_»∞.
áê~°fif ã¨"∞Õ `«∞_≥#· â◊OHõ~∞° x K«∂z J`«#∞ P#O^ŒO
Ѩ@Öì HË õ F =∞Ǩ^Õ"å! g∞ Pk ^ŒOѨ`∞« Åx K«∂z# "åiH˜
WHõ U HÀiHõ LO@∞Ok? J~Ú<å h=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ
HÀ~°∞HÀ=∞O@∞<åfl=Ù QÆ^•. F „ѨÉ∂íè ! h‰õΩ Ѩ~=° ∞ Éè‰í Ωõ _Î ∞» ,
JÜ≥∂xA_»∞, n~å…Ü«Ú=Ù, h`ÀÉÏ@∞ h t+¨µºxQÍ
ѨÓ[ÅO^Œ QÆÅ∞QÆ∞ =∞ǨhÜ«Úx Ѩل`«∞xQÍ <˘ã¨OQÆ
QÀÔ~^Œ#∞, J<åfl_»∞.
Éè‰í Ωõ ÅÎ U HÀiHõHÔ <· å Ѩ~=° ∞ ã¨O`À+¨OQÍ fˆ~Û Ñ¨~=° ∞
t=Ù_»∞ F tÖÏ^•! h‰õΩ „|Ǩχ ã¨O`å# ÉèÏQƺO „"åÜ«∞ÖË^∞Œ .
J~Ú<å h `«áÈnHõ∆`À <å‰õΩ „|Ǩχ „"å`«<Õ =∂iÊOK«=Öˇ
30
P ÉÏÅ∞xH˜ J#fl„áê㨠# , JHõ ∆ ~ åÉè Ï ºã¨ = Ú,
LѨ#Ü«∞#=Ú "≥Ú^ŒÖˇ·# HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÅhfl Ü«∞^è•qkèx
`« Q Æ ∞ 㨠= ∞Ü« ∞ =Ú# [iÑ≤ XHõ 㨠^ Œ ∞ æ ~ ° ∞ =Ù =^Œ Ì
"Õ^•^茺ܫ∞#=Ú#‰õΩ *ËiÊOK≥#∞. UHõ ã¨O^茄QÍÇ≤ÏÜ≥ÿ∞#
#O^Œ∞_»∞ Jz~°HÍÅ=ÚÖ’<Õ "Õ^=Œ ÚÅ#∞ <ÕiÛ QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ
Jq∞`åâ◊Û~°ºO HõeyOKå_»∞.
XHõ~ÀA [iy#k, [~°∞QÆ∞K«∞#flk, [~°∞QÆÉ’=Ù#k
*ˇ Ñ ¨ Ê QÆ Å q∞„`å=~° ∞ }∞_» # ∞ =∞Ǩ  |∞∞+≤ tÖÏ^Œ ∞ x
K«∂_»=KåÛ_»∞. tÖÏ^Œ∞_»∞ #O^Œ∞x P |∞∞+≤H˜ „"≥ÚH˜¯Oz
"åx Éèíq+¨º^Œfi~°Î=∂#=ÚÅ∞ *ˇÑ¨Ê=Åã≤#^Œx HÀ~å_»∞.
^•xHÍ =Úx F~¸! qKåiOK«‰õΩ=Ú. Dâ◊fi~°∞x bÅÅ∞
`≥eÜ«Ú@ J™ê^躌 =Ú. HÍh âß„ã¨=Î Ú#‰õΩ `Àz#O`«=~°‰Ωõ
W`«_»∞ n~å…Ü«Ú=ÙHÍ_»∞, PÃÑ·# JO`å Dâ◊fiˆ~K«Ûù Jx
#Okx Pj~°fikOz `«# ^•i# `«#∞ É’Ü≥∞#∞.
P ã¨OQÆu qx ^Œ∞ódOK«∞K«∞#fl `«O„_çx Ez
#O^Œ∞_»∞ `«O„_ô h qKå~°=Ú#‰õΩ HÍ~°}"Õ∞q∞? Jx
J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ tÖÏ^Œ∞_»∞ F ‰õΩ=∂~å! PHõeÖËx ~ÀyH˜
32
=∞$ëêì#fl Éè’[#O =Öˇ PÜ«Ú~åÌÜ«∞O ÖËx a_»¤_»∞O>Ë
JÃ+·ìâ◊fi~åºÅ∞ x~°∞ѨÜ≥∂QÆO Hõ^• Wxfl q^ŒºÅ∞ <ÕiÊ#
㨠∞ QÆ ∞ } Éè í ∂ +¨ } ∞_ç " ≥ · # h‰õ Ω JÖÏÊÜ« Ú =Ù Jx
"≥∞ÿ„`å=~°∞}∞_»∞ K≥Ñ≤Ê# <å\˜#∞O_ç <å‰õΩ Uq∞*ËÜ«Ú@‰õΩ
`ÀK«‰õΩ#flk. =∞#‰õΩ WHõ P Dâ◊fi~°∞_Õ QÆu Jx *ˇÃÑÊ#∞.
^•xH˜ #O^Œ∞_»∞ q^ŒºÅ |$ǨÏã¨ÊuÜ≥ÿ∞# "åxx q∞H˜¯e
^è Œ # =O`« ∞ x K« H õ ¯ \˜ P~ÀQÆ º =O`« ∞ x ‰õ Ä _® `« #
Wëêì#∞™ê~°O „q∞OQÆ QÆeyO^Õ Hõ^• P =∞$`«∞º=Ù. ^•xx
[~ÚOz# P =∞$`«∞ºO[Ü«Ú_»∞ t=Ù<Õ „áêiúOz# =∞Ozk
QÆ^•? Jx ˆH^•~°O|∞#‰õΩ É’~Ú Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x QÆ∂iÛ
`«Ñ¨=Ú *ËÜ«∞™êÔQ#∞.
P `«áÈâ◊HKΘ Õ HÔ Ö· Ïã¨=Ú ‰õÄ_® [fieOK«∞K«∞#fl@~¡ Ú#
Ñ≤=∞‡@ áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ #Okx *Ëi, F #On!
WO`« Ñ≤#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ hH© nHõ∆ UÅ? h‰õΩ =Åã≤#
=~° " Õ ∞ q∞? Jx „Ѩ t flOKå~° ∞ . ^•xHÍ`« _ » ∞ F
L=∂=∞¿ÇÏâ◊√ÖÏ~å g∞ ^Œ~°≈# ÉèÏQƺ=Ú# <å rq`«=Ú
^èŒ#º"≥∞ÿ#k. ~°∞zÖËx Ѷ¨Å=Ú Ü≥∞O`« ÃÑ^ŒÌ^≥·##∞
LѨÜ≥∂QÆ=Ú ÖË^Œ∞Hõ^•. HÍx <å `«e¡^ŒO„_»∞Å ^Œ∞óY=Ú
33
=∞Ǩ"ÕQÆ=Ú# „Ѩ=Ç≤ÏOK«∞ #^Œ∞Öˇ· [¿Ñâ◊fi~° ã¨g∞Ѩ=Ú#
„Ѩ=Ç≤ÏOz „Ѩ[ʼnõΩ ™êfl# =∂„`«=Ú#<Õ áêѨ=ÚH˜ÎxK«∞Û
Q˘Ñ¨Êâ◊HQΘ ÅÆ "≥· Ü«ÚO_≥#∞. (P #^Œ∞Å∞ „Ѩ=Ç≤ÏOK«∞ „Ѩ^âÕ "◊ ∞Õ
<Õ\ ˜ ѨO*ÏÉò)
Ñ≤=∞‡@ #Onâ◊fi~°∞_»∞ áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å`À
HÔ Ö· Ïã¨=Ú#∞ *Ë~Ô #∞. JO`« HÔ Ö· Ïã¨"åã≤Ü∞ÿ≥ # #Onâ◊fi~°∞xH˜
QÆ}ÏkèѨ`«º=ÚhÜ«∞^ŒÅz L=∂=∞¿ÇÏâ◊√Å∞ „|Ǩχ, q+¨µ‚,
^Õ"ÕO„^Œ∞Å#∞, =∞Ǩ=Ú#∞Å#∞ t=QÆ}=ÚÅ#∞ ~åqOz
#Onâ◊fi~°∞#‰õΩ q"åǨÏ=Ú KÕã≤ QÆ}ÏkèѨ`«º=ÚhÜ«Ú
PÖ’K«# ^≥eÑ≤i.
ã¨ÉèÏã¨^Œ∞ÅO^Œ~°∂ P Ü«∂Ö’K«# "≥∞K«∞ÛH˘xi.
JO`«@ Q˘Ñ¨Ê ™œO^Œ~°º=u, ã¨∞QÆ∞}ÏÅ Yx =∞~°∞`«∞ÎÅ
Ѩ Ù „uHõ J~Ú# 㨠∞ H© i Î P`« x H˜ `« y # Hõ # ºÜ« ∞ x
xâ◊Û~ÚOzi.
=∞~°∞`«∞Î ã¨fiÜ«∞OQÍ Hõ<åº^•#O KÕã≤ `«# [#‡
`«iOzO^Œx ÉèÏqOKå_»∞. S^Œ∞ ~ÀAÅ q"åǨÏO #Éè∂í `À
#Éèíq+¨ºu J#fl@∞¡ [iyOk. P `«~°∞"å`« #Onâ◊fi~°∞xH˜
35
K«∂_»ÖˉõΩ<åfl#∞. <å‰õΩ JÖÏÊÜ«Ú=x q∞„`å=~°∞}∞Å∞
K≥Ñ≤Ê# <å\˜#∞O_ç "åi ^Œ∞óY=Ú =~°‚<åf`«=Ú. "åi
HÀÔ ~ ¯ <Õ # ∞ n~å… Ü « Ú =Ù‰õ Å "å_» # QÆ ∞ @. <å HÀÔ ~ ¯
h„Ñ≤Ü«∞Éèí‰õΩÎ_»#~Ú h ã¨xfl^è•#=Ú# x`«º=¸ x#∞fl
¿ãqOK«∞K«∞, h "åǨÏ#"≥∞ÿ g∞ ѨÙ~å}^ŒOѨ`«∞Å#∞ <åÃÑ·
"≥∂Ü«ÚK«∂ g∞‰õΩ =Åã≤#KÀ@‰õΩ fã≤H˘xáÈ~Ú q∞=∞‡efl
^Œi≈OK«∞ ѨÙ}Ϻ`«∞‡Å#∞ <Õ#∞#∂ ^Œi≈Oz <å rq`«=Ú
^è#Œ º=Ú KÕãH≤ ˘#∞@. ^ŒÜ∞« Ü«ÚOz <å HÀiHõ =∞xflOѨÙ=Ú
Jx "Õ_≥#∞.
^•xH˜ QÆ ~ ° à ◊ H õ O ~î ° ∞ _» ∞ F #O^Œ ∞ _®! h=Ù
#Onâ◊fi~°∞xQÍ „ѨMϺu QÍOz, <å „Ñ≤Ü«∞ t+¨µº_»"≥·
Ô H · Ö Ï㨠= Ú# âßâ◊ fi `« "åã¨ Ü ≥ ∂ QÆ º `« á⁄Okuq. h
`«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ h [#‡KÕ âßâ◊fi`« ÔH·=ź=Ú ^ŒH˜¯#k.
S^Œ∞`«~°=ÚÅ h ÃÑ^ŒÌÅO^Œ~°∞ ѨÙ}ºÖ’Hõ=ÚÅ∞ á⁄O^≥^Œ~°∞
Jx nqOK≥ # ∞. JѨ C _» ∞ QÆ O QÆ t=Ù<å[˝ K Õ
t=[\ÏE@=Ú#∞ g_ç #OkÃÑ· „Ѩ=Ç≤ÏOz „u™È΄`«,
[\’^ŒHõ, ã¨fi~À‚^ŒHõ, [O|∞, =$+¨^èŒfi[ J#∞ S^Œ∞ áêÜ«∞Öˇ·
34
"≥É· =íè OQÍ QÆ}ÏkèÑ`¨ º« O WzÛ Ñ¨\Ïìa¿è +HõO [iáê~°∞ áê~°fif
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞.
#Ok "åiH˜ PO`«~°OyHõ ^•fi~° áêʼnõΩxQÍ Q˘Ñ¨Ê
H©iÎ QÆ_çOKå_»∞. t=áê~°fi`«∞Å∞ Ü≥∞Hõ¯_çÔH·<å "≥à◊§QÀi`Õ
#Ok "≥O@<Õ|e+¨ª"≥∞ÿ# Q˘Ñ¨Ê =$+¨Éèí"≥∞ÿ t=áê~°fi`«∞Å
x^ŒÌih J=bÅQÍ Jâ◊fi=ÚHõO>ˇ Q˘Ñ¨Ê "ÕQÆ=Ú`À "åix
fã¨∞H˘x áÈ=Ù#∞. P ã¨÷Å=Ú KÕ~°QÆ<Õ uiy #Onâ◊fi~°∞_≥·
"åix ¿ãqOK«∞#∞. J\˜ì P #Onâ◊fi~°∞x ÃщõΩ¯ QÍ^èŒÅ∞
t=Éèí‰õΩÎÅ Hõ~°‚¿ÑÜ«∞=ÚÅ∞.
~å=}∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê t=Éèí‰õΩÎ_»∞. ѨÙÅ„ã¨Î „|Ǩχ‰õΩ
㨠fi Ü« ∞ OQÍ =∞#∞=_» ∞ . Ô H · H õ ã ≤ ‰õ Ω =∂~° ∞ _» ∞ . „|Ǩ Ï ‡
=~°„Ѩ™êkÜ≥ÿ∞ ‰õΩÉË~°∞x ÅOHÍ#QÆ~°=Ú#∞O_ç `«iq∞"Õã≤
^•xx P„Hõq∞Oz#"å_»∞. t=Ùx "≥∞Ñ≤ÊOz P`«‡eOQÆO
á⁄Ok# "å_»∞. x`«ºO HÀ\˜eOQÍÅ#aè¿+H˜OKÕ"å_»∞.
J`«xH˜ =~°QÆ~°fiO`À t=Éèí$`«∞ºÅÃÑ· z#flK«∂Ѩ٠LO_Õk.
J`«#∞ XHÍ<˘Hõ ã¨=∞Ü«∞=Ú# ѨÙ+¨ÊHõ q=∂#OÖ’
"≥à¥◊ Î HÔ Ö· Ïã¨O ^Œy~æ ° Py t=Ùx K«∂záÈ^•=∞x =KåÛ_»∞.
36
#Onâ◊fi~°∞_»∞ F ~å=}Ï! Ѩ~°=∞t=Ù_»∞ UHÍO`«OÖ’ ã¨f
ã¨"Õ∞`«∞_≥· L<åfl_»∞. "åi UHÍO`«O ÉèíOQÆ Ñ¨~°K« ~å^Œ∞
Jx =∞~åº^ŒQÍ K≥áêÊ_»∞. ^•xH˜ ~å=}∞_®„QÆÇÏ≤ Oz hHõO>Ë
Q˘Ñ¨Ê "åà◊§x ZÖÏ =∞xflOKåÖ’ `≥eÜ«∞^Œ∞ x#∞fl t=Ù_»∞
ZÖÏ =ÙO_»xKåÛ_»∞~å WHõ¯_» J<åfl_»∞.
^•xH˜ #Ok =zÛ# HÀáêxfl kQÆ„q∞OQÆ∞H˘x HÀѨOQÍ
=ÚYO Z„~°|_ç QÆ∞_»∞¡ ÃÑ^ŒÌq KÕã≤ K«∂ã¨∞ÎO_ç áÈÜ«∂_»∞.
^•xH˜ ~å=}∞_»∞ JǨÏOHõiOz ѨHÑõ H¨ õ #qfi ''HÀu=ÚYO
"å_® #∞=Ù t=Ù_ç ^•fi~á° êʼnõΩ_»∞QÍ LO_»`Q« =Æ Ù—— J<åfl_∞» .
WHõ #Onâ◊fi~°∞x HÀѨO PQÆÖË^Œ∞. Ѩà◊√§ Ѩ@Ѩ@
H˘~°∞‰õΩ`«∂ Fs! hK«∞_® ZO`« á⁄QÆ~°∞|\˜ì =Ù<åfl=Ù~å!
##∞fl HÀu JO\Ï"å h‰õΩ P HÀ`«∞ÖË <åâ◊#O Hõey™êÎ~Ú.
<å=∂@ `«^茺O Wk t=ÙxÃÑ· P# J<åfl_»∞. ^•xH˜
~å=}∞_»∞ JǨÏOHõiOz pè h`À <å‰õΩ Ѩ<Õq∞\˜ Jx
JHõ¯_ç#∞Oz "≥o§ áÈÜ«∂_»∞.
P q^èŒOQÍ #Onâ◊fi~°∞x âßѨ"Õ∞ ~å=}∞_ç áêѨ"≥∞ÿ
"å}˜‚ JO`«O KÕã≤Ok.
37
ZO^Œ∞‰õΩ áêáêxfl =¸@QÆ@∞ì‰õΩO\Ï=Ù. â◊OHõ~°∞x WzÛ#
"Õ∞=Ú `«$Ñ≤ΠѨ_^≥ =Œ Ú J<≥#∞. x~å…O`«áÈ~Ú# QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞
NǨÏi =∂Ü«∞ <≥iOy KÕÜ«Ú#k ÖËHõ F ^ŒÜ«∞à◊¥! Ѩ~°=∞
t"å! PÅÜ«∞OÖ’x ^≥=· „Ѩ™ê^ŒO JO`å `«<Õ u<åÅ#∞‰õΩ<Õ
=¸~°∞ö_çÖÏ „Ѩ=iÎOz g∞‰õΩ áê~°fif ^ÕqH˜ f~°x ^Œ∞óYO
HõeyOKå#∞. ^•xH˜ ѨiǨ~°OQÍ P"≥∞‰õΩ Ѩل`å#O^ŒO
HõeyOKåÅx, <Õ#∞ KÕã≤# Ѷ¨∞’~°O =∞~°z =ÚÖ’¡HÍÅ∂
<å t~°ã¨∞#∞ ѨÓlOKÕ =~°O „Ѩ™êkOK«∞ h #Onâ◊fi~°∞x
ѨÙ~°=∂~ÚOz <å =Ù^Œ~°O peÊOz h=Ù |Ü«∞@‰õΩ
qKÕÛ~Ú J<åfl_»∞.
"≥O@<Õ #Onâ◊fi~°∞_»∞ =∞Ǩ "ÕQÆO`À q[$OaèOz
QÆ*Ïã¨∞~°∞x Hõ_»∞Ѩ٠peÛ t=Ùx |Ü«∞@‰õΩ ~°Ñ≤ÊOz `«#
ã¨Ç¨Ï[ ~°∂ѨO ^èŒiOz „ѨÉèí∂! h Éèí‰õΩÎx =kèOz #O^Œ∞‰õΩ
Hõq∆ ∞OK«∞. ÃÑ^ŒÅÌ ∞ NǨÏi "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "åi P[˝ x~°fiiOÎ Kå#∞.
t=Éèí‰õΩÎÅ#∞ K«OÑ≤# "åiH˜ HÀ\˜ [#‡Å =~°‰õΩ P áêѨO
"≥O\Ï_»∞ `«∞O^Œx ÃÑ^ŒÌÅO\Ï~°∞. ##∞fl áêѨ q=Ú‰õΩÎ_çx
KÕÜ«Ú=Ú Jx "Õ_ç J^Õ q^èŒOQÍ t"å#∞„QÆǨÏO á⁄Ok,
39
#Onâ◊fi~°∞_»∞ QÆ*Ïã¨∞~° ã¨OǨ~°OÖ’ ‰õÄ_® „Ѩ^è•#
áê„`« áÈ+≤™êÎ_∞» . QÆ*Ïã¨∞~°∞x Ѷ∞¨ ’~° `«Ñ㨠∞¨ ûH˜ "≥∞zÛ t=Ù_»∞
„Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ UO =~°O HÍ"åÖ’ HÀ~°∞H˘=∞‡O>Ë F „ѨÉèí∂!
h=Ù ã¨^• <å L^Œ~°OÖ’ x=ã≤OK«=∞x HÀ~å_»∞. t=Ùx
QÍ#Hõ â‹·Å[ zOuOz =∞Ǩ q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ü«∞O HÀiOk.
q+¨µ‚=¸iÎ k=º ^Œ$+≤ìKÕ [iy# ã¨OQÆu „QÆÇ≤ÏOz P"≥∞#∞
F^•iÛ „|Ǩχ ^Õ"OÕ „^•k ^Õ=`«Å#∞ `À_»∞ fã¨∞‰õΩx #Okx
_»∂_»∂ |ã¨=x, "Õ∞à◊O "å~ÚOKÕ "åiQÍ ^Õ=`«Å#∞
`«Ü«∂~°∞ KÕâß_»∞. #Ok `«# ™êfiq∞x K«∂™êÎ#<Õ
ã¨O`À+¨O`À Q˘Ñ¨Ê #$`«ºO KÕâß_»∞. P#O^ŒO Hõey
ã¨O`À+≤Oz# QÆ*Ïã¨∞~°∞_»∞ <Õ<#≥ fl_∞» W@∞=O\˜ QÆOyÔ~^Œ∞Ì
<å@ºO K«∂_»ÖË^Œ∞. Wk J^Œ∞ƒù`«O XHõ Z^Œ∞Ì WO`« ÉÏQÍ
#$`«ºO KÕã¨∞ÎO^ŒO>Ë #=∞‡ÖËHõ áÈ`«∞<åfl#∞ <å‰õΩ KåÖÏ
P#O^ŒO HõeyOk g∞‰õΩ U^≥·<å =~°O W™êÎ#∞ HÀ~°∞HÀO_ç
J<åfl_»∞.
^•xH˜ NHÍO`«∞_»∞ "≥O@<Õ <Õ#∞ ǨÏix, ǨÏ~°∞x
HÀã¨O yi[ ^Œ∞ódã¨∞Î#flk, Pk ^ŒOѨ`«∞Å#∞ "Õ~°∞*Ëã≤
38
㨠O `À+≤ O Kå_» ∞ . JO^Œ ∞ Hõ < Õ #Onâ◊ fi ~° ∞ _» ∞ JO^Œ i
P~å^èŒ∞º_»Ü«∂º_»∞.
LII #Okx `åH˜, â◊$OQÆ=ÚÅ <å}º=ÚQÍ
`«=∞ „"Õà◊§#∞Oz P
#O^Œ=Ú g∞~° Dâ◊fi~°∞x <å=∞=Ú |Å∞¯K«∞
"å\˜ =∞^茺, `å
#O^Œi `«O„_çÜ≥ÿ∞# x@Öωõ∆Ωx E_»Ô~
''FO ǨÏ~°OK«∞—— g∞
HõO^Œi Hõ|∞ƒ "≥∂Hõ∆q∞k J#$`« "åHõº=Ú
HÍ^Œ∞ #=Ú‡_ô
40
 4. HÍÅ Éèˇ·~°=Ù_»∞
ã¨$+≤ì PkÖ’ „u=¸~°∞ÎÅ∞ "åi "åi Hõ~°Î=º=ÚÅ∞ J#QÍ
„|Ǩχ ã¨$+≤ªx, q+¨µ‚=Ù ã≤÷u (ã¨O~°Hõ∆})x, â◊OHõ~°∞_»∞
ÅÜ«∞=Ú (JO`«=Ú) J#∞ ÉÏ^茺`«Å∞ <≥~°"Õ~°∞ÛK«∞O_çi.
„|Ǩχ KÕÜ«Ú Ñ¨x Hõ#∞flʼnõΩ Hõ#Ѩ_»∞K«∞O_»QÍ `«H˜¯# "åi
Ѩx QÆ∂_è»=ÚQÍ Ü«ÚO_≥_çk. J#QÍ Jk rq Hõ~°‡Å#∞
|\˜ì Ѩiã≤÷ux |\˜ì Ü«ÚO_≥_çk.
XHõ HÍ~åºÅÜ«∞=ÚÖ’ Ü«∞[=∂x Ѩx Hõ#|_»^Œ∞.
z#fl ¿ãѨ‰õΩx Ѩx Hõ#|_»∞`«∞Ok. JO`« =∂„`å#
Ü«∞[=∂x ™È=∞iáÈ`«∞ Jx J#‰õÄ_»^Œ∞. J^Õ q^èŒOQÍ
`«# XHõ¯_ç Ѩx Hõ#|_»∞`«∞O_»∞@KÕ HÍÉ’Å∞ „|Ǩχ
ã¨$+≤ªHõ~°Î#∞ q^è•`«#∞ Ѷ¨∞@<å Ѷ¨∞@# ã¨=∞~°∞ú_»#∞ J~Ú#
<Õ<Õ Ñ¨~°„|Ǩχ#∞. g∞~°∞ <å Jnè#OÖ’ ѨxKÕÜ«∂e
J<åfl_»∞.
q+¨µ‚=¸iÎ F „|Ǩ‡! h=Ù <å <åaè Hõ=∞ÅO#∞Oz
ѨÙ\˜ì#"å_»=Ù. <Õ<Õ Ñ¨~°„|Ǩχ#∞ HÍ#ѨC_»∞ h"≥\Ï¡
J=Ù`å=<åfl_»∞.
41
J^èŒ~°fi} "Õ^ŒO F Ѩ~°"Õ∞+≤ª q+¨µ‚ ^Õ=ÙÖÏ~å! g∞~°∞
ã¨HõÅ Éèí∞=<åÅ HÍ^è•~°O Ѩ~°=∞ t=Ù_»∞. Ü≥∂QÆ, ^蕺#,
ã¨=∂^èŒ∞Å =Å# ã¨HõÅ ^Œ∞óY=ÚÅ∞ ǨÏiOѨ *ËÜ«∞QÆÅ
x`åº#O^Œ=Ú hÜ«∞QÆŠѨ~°^Õ=`å ã¨"Õ∞`«∞_≥·# Ѩ~°=∞
t=Ù_»∞ =∂„`«"∞Õ Ñ¨~„° |Ǩχ. WO^Œ∞ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ J#flk.
Wq W@∞¡O_»QÍ D "Õ^Œ=ÚʼnõΩ, P^è•~° Éèí∂`«"≥∞ÿ#
FOHÍ~°=Ú ‰õÄ_® F „|Ǩ‡! q+¨µ‚! Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂Ѩ"Õ∞
Ѩ~°^Õ=`å ã¨"Õ∞`«∞_≥·# t=Ù_»∞. t=â◊HÎ̃ QÆey Ü«ÚO_»∞@KÕ
Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂Ѩ=Ú<Õ t= JxÜ«Ú t=Ù_»xÜ«Ú
Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flk. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ Ѩ~°^Õ=`« Ö’Hõ=ÚÅÖ’
x~°O`«~°=Ú qǨÏiOz ã¨<å‡~°∞æÅ ^Œ∞óY=Ú `≥Å∞ã¨∞H˘x
f~°∞Û@ *Ë`«<Õ „ѨѨOK«=Ú# ã¨∞Y âßO`«∞Å∞ "≥ÅÜ«Ú
K«∞#flq, Jx K≥Ñ≤ÊOk.
HÍx „|Ǩχ =∂„`«=Ú g~°O`å Jã¨`«º=Ú *ˇÑ¨C
K«∞<åfl~°∞. <Õ<Õ ã¨$+≤ìHõ~°Î#∞ q^è•`«#∞ Ѩ~°„|Ǩχ#∞ Jx
"≥ÚO_çQÍ "åkOKå_»∞. Dâ◊fi~∞° _»∞ ~“„^Œ~∂° ѨO`À „HÀ^è•xfl
PѨ Ù HÀÖË H õ Éè í Ü « ∞ OHõ ~ ° O QÍ Ç¨ ˙ OHõ i OKå_» ∞ . P
43
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ F „|Ǩ‡! Ѩ~°^Õ=`« ##∞fl =iOz
<å J~°úÉèÏQÆ=∞~Ú#O^Œ∞# <Õ#∞ Ѩ~°„|Ǩχ Ü≥ÚHõ¯ ÅÜ«∞
~°∂ѨÙ_»#∞. <å#∞Oz L^Œƒqù Oz# N=∞<åfl~åÜ«∞}∞x <åaè
Hõ=∞ÅO #∞O_ç ѨÙ\˜#ì h=Ù „|Ǩχ=Ù q^è•`«=٠Ѩ~„° |Ǩχ=Ù
HÍ^Œ∞, J<åfl_»∞.
=∞#O^ŒiH© „Ѩ=∂}"≥∞#ÿ "Õ^=Œ ÚÅ #_»∞QÆ∞^•O Jx,
J^Õ q^èŒOQÍ =∞Ǩ^Õ=Ù_»∞ "Õ^•Å#∞ „ѨtflOKå_»∞.
|∞∞ˆQfi^Œ=Ú F „|Ǩχ, q+¨µ‚^Õ=ÙÖÏ~å! ã¨HõÅ
[QÆ=ÚʼnõΩ P^è•~° Éèí∂`«∞_≥·# Ѩ~°=∞ t=Ù_Õ Ñ¨~°„|Ǩχ
ã¨fi~°∂Ѩ=Ú Jx K≥Ñ≤ÊOk.
Ü«∞Aˆ~fi^Œ=Ú F „|Ǩ‡! q+¨Ø!‚ „ѨÑO¨ K«=Ú# Ü«∞[˝
Ü«∂QÍk Hõ~°‡Å‰õΩ Ü≥∂QÆ^蕺#=ÚʼnõΩ P^è•~° Éèí∂`«∞_≥·#
Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂Ѩ=Ú t=Ù_Õ. Wk x[O Jx K≥Ñ≤ÊOk.
™ê=∞"Õ^ŒO D qâ◊fi=∞O`«\ ˜H©, ^蕺# xëêªk ã¨HõÅ
Ü≥∂QÍÉèϺã¨=ÚʼnõΩ P^è•~°"∞≥ #ÿ â◊OHõ~∞° _Õ xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ
Ѩ~°„|Ǩχ ã¨fi~°∂Ѩ=Ú Jx K≥Ñ≤ÊOk.
42
Ǩ˙OHÍ~°=Ú #∞O_ç ~°HõÎ=~°‚"≥∞ÿ# Hõ#∞flÅ∞, Z„~°x
=∞O^•~°=ÚÅ =O\˜ ˆHâ◊=ÚÅ∞, Hõ~°∂Ê~°=Ú =O\˜
^ÕǨÏKåÛùÜ«∞, `Õ*’=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ã¨fi~°∂Ѩ=Ú <≥#∞fl^Œ∞@Ö’
=¸_» = Hõ # ∞fl`À P*Ï#∞ÉÏǨ ï _» ∞ #∞, PHÍâ◊ = ∞O`«
Z`« ∞ Î = Ù#fl"å_À JxÑ≤ O K« ∞ á⁄_» y iÜ« Ú , J<Õ H õ
ÉÏǨï=ÙÅ`À „uâ◊¥Å=Ú, QÆ^Œ =O\˜ qq^èŒ PÜ«Ú^è=Œ ÚÅ∞
HõÅ"å_»∞#∂, XHõKÕ`« ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ „"≥∂ˆQ _»=∞~°∞HõO
QÆÅ"å_»∞ „Ѩà◊Ü«∞ <å@ºO KÕã¨∞Î#fl"å_»∞#∂ ^Œâ◊kâ◊Å
"åºÑ≤Oz# ~°}Q˘} ^èŒfix`À K«∂¿ãÎ<Õ =}∞‰õΩ ѨÙ\˜ìOK«∞
HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ "≥Å∞=_ç '`«O„_ô! Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! <å [#‡‰õΩ
¿ÇÏ`«∞"Õq∞? Jx J_çQÍ_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ =ÚHõ¯O\˜ <åÜ«∞<å HÍÅÉè~·ˇ "° å! [QÆ`ü ã¨$+≤ì
J#∞ Ѩ q „`« ÉÏ^è Œ º `« *Ë | \˜ ì # D „|Ǩ Ï ‡ q^è • `«
J~Ú#"å_»∞. HÍh `«"∂≥ QÆ∞} =~°#Î ∞_≥· ™êfi~°Oú `À Jã¨`º« O
ѨÅ∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. W\˜ì =∂#ã≤Hõ ã≤÷uÖ’ W`«#∞ ã¨$+≤ìOz#
r=ÙÅO`å ~åHõã∆ ∞¨ Öˇ· `«"∂≥ QÆ∞} JǨÏOHÍ~°∞Öˇ· [QÆkfiÅÜ«∞O
Hõey™êÎ~°∞. WO`«\ ˜`À D J<åºÜ«∞O Páêe. <åÅ∞QÆ∞
`«ÅÅ`À <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∞ ѨeˆH D „|Ǩχ S^Œ= `«Å`À
44
=∂„`«O #~°∞Å "ÀÖˇ J|^ŒúO J`åºâ◊ JǨÏOHÍ~°O Hõey
=Ù<åfl_»∞. h=Ù P `«Åx #iH˜ Ö’Hõ HõàϺ}O KÕ~Ú.
„|Ǩχ K«`«∞~°∞‡Y∞_≥· „Ѩu=ÚYO`À#∞ "Õ^ŒO ѨÅ∞‰õΩ`«∂
ã¨[˚#∞Å#∞ ã¨$+≤ª™êÎ_»∞ J<åfl_»∞.
HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ `«# ‰õΩ_ç KÕu z\˜H˜# „"Õe QÀ\˜`À
„|ǨχÜ≥ÚHõ¯ #_çq∞ t~°ã∞¨ û ye¡"ãÕ ≤ P `«Å#∞ L`«~Î ° k‰õΩ¯QÍ
qã≤i "Õâß_»∞. P ã¨÷Å=Ú „|Ǩχ HõáêÅ=∞#∞ ¿Ñ~° „Ѩã≤kú
K≥Ok ѨÓ[hÜ«∞"≥∞ÿ# ѨÙ}ºã¨÷Ö"≥∞ÿ#k. t=Ùx Ǩ˙OHÍ~°
HÍÅ=Ú֒ѨŠ[xOz# P Éè~·ˇ =° Ù_»∞ HÍÅÉè~·ˇ =° Ù_≥· t=Ù<å[˝
x~°fiiÎOz t=Ù#‰õΩ Ѩ~°=∞ „Ñ‘u áê„`«∞_≥·# JOQÆ~°Hõ∆‰õΩ_≥·
ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞.
K«`∞« ~°∞‡Y∞_≥#· „|Ǩχ ѨiѨiq^è=Œ ÚŠѨ~"° ∞Õ â◊fi~°∞x
„áêiúOz `«# Ö’Hõ=Ú#‰õΩ É’Ü≥∞#∞. q+¨µ‚=¸iÎ ‰õÄ_»
Ѩ~°=∞t=Ùx #∞uOz PÜ«∞# g_À¯Å∞ Q˘x "≥·‰õΩO~î°=Ú
*ËÔ~#∞.
JѨC_»∞ Dâ◊fi~°∞_»∞ HÍÅÉèˇ·~°=Ùx Ez ‰õΩ=∂~å!
„|Ǩχ `«Å#~°∞‰õΩ@KÕ h‰õΩ „|ǨχǨÏ`åº áê`«Hõ=Ú
45
=ã¨∞ÎO@∞Ok. HÍx <å P[˝KÕ x#∞fl `åHõ^Œ∞. x#∞fl Ѩ\ ˜ì#
P „|ǨχǨÏ`«º z=iH˜ h Ü«∂„`å#O`«~°O HÍj KÕ~°QÍ<Õ
Éèí㨇"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. Dâ◊fi~°∞_»∞ W\Ï¡ K≥ѨÊQÍ HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞
f~°úÜ«∂„`«Å∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ "≥_»eáÈÜ≥∞#∞.
JO`«@ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ Ö’HÀѨHÍ~å~°ú"≥∞ÿ
<å~°^Œ∞x aez h=Ù „uÖ’Hõ ѨÓl`«∞_»=Ù HÍ=∞ QÆ=∞#O
QÆÅ"å_ç=QÆ∞@KÕ =ÚO^Œ∞QÍ É’~Ú „uÖ’Hõ "åã¨∞ʼnõΩ
HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ Dâ◊fi~°∞x =~° Ѩل`«∞_»xÜ«Ú, „|Ǩχ
ǨÏ`åº^À+¨ x"å~°}Ï~°ú"≥∞ÿ HÍáêeHÍ „=`«=Ú KÕÜ«ÚK«∂
=ÚÖ’¡ H õ = ÚÅO^Œ e Ѩ Ù }º f~° ú = ÚÅ#∞ ^Œ i ≈Oz
™êfl#=∂K« i Oz =Ú+≤ ª Ü« ∂ zOK« ∞ K« ∞ t=Éè í ‰ õ Ω Î Å
QÆ$ǨÏ=ÚʼnõΩ =K«∞Û#xÜ«Ú P HÍáêeHÍ „=`«∞#‰õΩ ^è~Œ ‡° =Ú
KÕÜ«Ú#ѨC_»∞ `≥eã≤QÍx, `≥eÜ«∞Hõ QÍx KÕÜ«Ú ^èŒ~°‡=Ú
QÆ ∞ Ѩ Î = ÚQÍ =ÙO_» = Öˇ # xÜ« Ú U=∂„`« = Ú
^Œ∂+≤OK«~å^ŒxÜ«Ú D xÜ«∞=∞=ÚÅ#∞ Ü«ÚÅ¡OѶ≤∞Oz#
"å~°∞ HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ á⁄Ok# „|ǨχǨÏ`åº ^À+¨=ÚÖ’
ÉèÏQÆã¨∞÷_≥· áêѨ=Ú Ñ¨OK«∞H˘O^Œ∞~°xÜ«Ú Kå\˜ ~°=∞‡x
K≥ÃÑÊ#∞.
47
A@∞ìH˘x x#∞fl "≥O\Ï_»∞ K«∞O_»∞#∞. ^Œ∞+¨¯ $`«º=ÚÅ
Ѷ¨Å=ÚÅ∞ =∞# h_» =Öˇ =∞# "≥O@<Õ =ÙO_ç ã¨=∞Ü«∞=Ú
^˘~°HõQÍ<Õ Hõ|oOK«∞#∞. =∞Ǩ`«∞‡ÅÔH·##∂ Hõ~°‡Ñ¶¨Å
=∞#∞ÉèíqOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. h=Ù KÕã≤# „|Ǩχ t~°KÕÛù^Œ#
„|ǨχǨÏ`åº áê`«Hõ"≥∞ÿ x#∞fl "≥O\Ï_»∞K«∞O_»∞#∞.
h=Ù HÍáêeHÍ „=`«=Ú <åK«iOz =ÚÖ’¡H=õ ÚÅÖ’x
ѨÙ}º#^Œ∞Åxfl\˜Ö’ ™êfl#=∂K«iOK«∞=Ú. `«∞@ì`«∞^Œ‰õΩ
„|Ǩχ t~°ã¨∞û Ѩ_ç# KÀ@ HÍj J#∞=∞Ǩ ѨÙ}ºˆH∆„`«=Ú
Ѩq„`« QÆOQÍ#k X_»∞¤# "≥eã≤# KÀ@ KÕ~°∞=Ú. JK«Û@
<Õ # ∞ qâı fi â◊ fi ~° ∞ xQÍ, áê~° fi u J#flѨ Ó ~° ‚ Q Í "≥ e ã≤
Ü«Ú#flO^Œ∞# ^Œ∞iƒùHõ∆=∞#∞#k ÖËx t=ˆH∆„`«"≥∞ÿ Ü«Ú#flk.
h=Ù P ˆH∆„`«áêʼnõΩ_»"≥· ##∞fl ¿ãqOK«∞K«∞O_»∞=Ú.
JO^Œ∞KÕ`« P „|ǨχǨÏ`«º x#∞fl `åHõ^Œ∞QÍx h_»ÖÏ
h"≥ O @<Õ Ü« Ú O_» ∞ #∞. Zé] \ ˜ <Õ „ `« = ÚÅ∞, Zé] \ ˜
=„ã¨Î=ÚÅ∞, Zé]\ ˜ ^ÕǨÏKåÛùÜ«∞, Zé]\ ˜ [_»Hõ\ ˜ì#
"≥O„@∞HõÅ∞, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# HÀ~°Å∞, „HÀ^èŒ ^Õfi+¨ ÉèÏ"åÅ∞
QÆÅ qHõ$`« ~°∂ѨO`À P „|ǨχǨÏ`«º h"≥O@<Õ h_»ÖÏ
46
W@∞¡ HÍáêeHÍ „=`« nHõ∆`À Ѩ^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=<åÅ∞
‰õÄ_® uiy „|ǨχǨÏ`«º WOHÍ "≥#flO\QÍ HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞
"≥·‰õΩO~î°O KÕ~å_»∞. NÅH©∆ ‡ ã¨"Õ∞`«∞_≥·# <å~åÜ«∞}∞_»∞
J`«xH˜ Z^Œ∞Ô~o§ Ѷ¨∞#™êfiQÆ`«O K≥Ñ≤Ê Q“~°qOKå_»∞.
JѨC_»∞ HÍÅÉèˇ·~°=Ù_»∞ F =∞Ǩ#∞ÉèÏ"å! =ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ∞
Ѩ^Œ∞<åÅ∞æ Éèí=#=ÚÅ∞ uiy<å D áêѨO ##∞fl
g_»‰õΩ#flk. <å‰õΩ U PÖ’K«# `ÀK«∞@ÖË^Œ∞. `«y#
LáêÜ«∞O K≥ѨÊ=Åã≤Ok Jx JÉèíºiúOKå_»∞.
^•xH˜ =∞Ǩ  q+¨ µ ‚ = Ù HÍÅÉè ˇ · ~ ° = Ùx Ѩ Ù @∞ì H õ
q=~åÖˇiOyOz F~¸! „ѨѨOK«OÖ’ áê`«Hõ=ÚÅ∞,
LѨáê`«Hõ=ÚÅ∞, =∞Ǩáê`«Hõ=ÚÅx =¸_»∞ ~°Hõ=ÚÖˇ·#
áêѨ=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞K«∞#flq. WO^Œ∞ LѨáê`«H=õ ÚÅ∞ #~°∞Å∞
r=# QÆ=∞#OÖ’ `≥eã≤H˘xfl `≥eÜ«∞Hõ H˘xfl KÕ™êÎ~°∞. XHõ
ǨÏO`«‰õΩxH˜ P„â◊Ü«∞q∞K«∞Û@ QÍx, "åx ¿ã^Œn~°∞Û@QÍx
J@∞=O\˜ áêѨ=ÚÖË. WO^Œ∞Ö’ H˘xfl áêѨ=ÚÅ∞ =∞#
„QÆǨÏKå~° ^À+¨O=Å¡ [~°∞QÆ∞`å~Ú. XHõ_»∞ WOH˘Hõx
H˘@∞ì@‰õΩ ~å~Ú qã≤i`Õ Jk QÆ∞i `«Ñ≤Ê U=∂„`«O
ã¨O|O^èŒO ÖËx WOH˘Hõ_çH˜ `«ye QÍÜ«∞Ѩ~°K«∞@ D
48
„QÆǨÏKå~° ^À+¨O =Å# [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
„QÆǨÏ=ÚÅ#∞‰õÄÅ=ÚQÍ ÖË#ѨC_»∞ KÕÜ«∞=Åã≤#
Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_»∞@, KÕÜ«∞~åx Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«Ú@
[~°∞QÆ∞#∞. =∞Oz K≥ѨC"å~°∞ K≥_»¤"å~°∞ QÍ#∞ K≥_»∞
K≥ѨC"å~°∞ „âıÜ≥∂aèÖÏ+¨µÅ∞QÍ#∞ ã¨∞ÊùiO`«∞~°∞. *Ï˝Ñ¨Hõâ◊HÎ̃
#tã¨∞OÎ k. h=Ù ‰õÄ_» J^Õ q^èOŒ QÍ „Ѩ=iÎã∞¨ <Î åfl=Ù. Ѩ~=° ∞
t=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Å∞ q㨇iOz =º~°úOQÍ
HÍÅÜ«∂Ѩ# KÕã∞¨ <Î åfl=Ù. h‰õΩ WO`«‰Ωõ =ÚO^Œ∞ Dâ◊fi~°∞_»∞
HÍj Hˆ „∆ `«O ^Œi≈OK«=∞O>Ë ZHõ¯_≥H¯õ _À u~°∞QÆ∞`«∂ ZO^Œ∞‰õΩ
=º^èŒ K≥O^Œ∞`«∞<åfl=Ù. HÍj =O\˜ ˆH∆„`«=Ú N~å=∞ ~å=∞
~å=∞ Ü«∞#∞ `å~°Hõ =∞O„`«=ÚHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê *Ï˝#O
=ÙO\ÏÜ«∂. „|Ǩχ t~°ã¨∞û YO_çOK«∞@‰õΩ ѨÙ\˜ì# #∞=Ùfi
D q^èOŒ QÍ „|ǨχǨÏ`åº áê`«HOõ KÕ Ñ‘_Oç K«|_»∞@ ÉÏQÆ∞QÍ
ÖË^Œ∞ J<åfl_»∞.
Ǩï\ÏǨï\˜QÍ HÍÅÉè~·ˇ =° Ù_»∞ JHõ¯_» #∞Oz HÍjѨÙi
KÕi Ѩq„`« QÆOQÍ#kÖ’ ™êfl#O KÕã≤ qâ◊fi<å^èŒ∞x
J#flѨÓ~°‚Å#∞ ã¨O^Œi≈Oz qâ◊fi<å^èŒ∞x P#u K˘Ñ¨C#
HÍáêeHÍ „=`«O ѨÓiÎKÕã≤ HÍjѨÙi ˆH∆„`« áêʼnõΩ_≥·
49
â◊x „`«Ü∂≥ ^Œt ~ÀA# #∞=ÙfiÅ #∂<≥`À HÍÅÉè~·ˇ =° Ùx
Jaè¿+Hõ=Ú *Ëã≤, <åiˆHà◊Ѩ٠h\˜`À Jaè¿+H˜Oz, zq∞‡e
(#∞=ÙfiŠѨѨÙÊ ÉˇÅ¡=Ú`À KÕã≤# QÆ∞O_» Ѩ^•~°úO) <≥·"Õ^ŒºO
ÃÑ\˜ ì 㨠„ ^•ƒÇ¨ Ï ‡}∞ºÅ‰õ Ω â◊ H ˜ Î H ˜ `« Q Æ æ @ ∞¡ J#fl^•#O
KÕÜ«∞=Öˇ#∞. D q^èŒOQÍ `«~°∞"å`« P~°∞ â◊x"å~åÅ∞ KÕã≤
™ê=∞~°ÌºO =ÙO>Ë „Ѩu â◊x"å~°O ÖË^• Hõhã¨O XHõ¯ PYi
â◊x"å~°O J#fl âßOu Ǩϟ=∞O KÕ~ÚOz HÍÅÉèˇ·~°=Ùx
P~åkèOz#"å~°∞ ã¨~°fi "åOKèå Ѷ¨Åã≤kú Hõey, ^À+¨
x"å~°}"≥∞ÿ ᜄ`«, ^ÒÇ≤Ï„`«∞Å HõàϺ}=ÚÅ∞ ‰õÄ_»
gH˜∆OK«QÆÅ~°#∞@ xã¨ûOâ◊Ü«∞O.
D HÍÅÉèˇ·~°=Ùx K«i„`« qxQÍx K«kqQÍx ÉèíH˜Î
ѨÓ~°fiHõOQÍ =∞#ã¨∞û# ^蕺xOz# „QÆǨÏ^À+¨ x"å~°}Ü≥ÿ∞
HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°∞`å~Ú.
LII ã¨`«º=Ú *ˇÑ¨ÊÖË^Œ#∞K«∞ â◊OÉèí∞_»∞ „|Ǩχ‰õΩ tHõ∆ "ÕÜ«∞<≥·
Éèí$`«∞º_»∞ HÍÅÉèˇ·~°=Ùx aeÛqiOz t~°O|∞„^ŒOѨ#<£
x`«º=Ú h^Œ∞ P*Á˝Hõ>ˇ <Õ`«Å ^•ÅÎ<≥ #>ˇ¡ *Ëã≤ `å
#`«ºaè=∂#=Ú<£ Q˘<≥#∞ P`«_≥ Éèˇ·~°=Ù_ôâ◊√ K«∂eÜ≥ÿ∞
51
HÍjѨÙiÖ’ `«#∞=Ù g_»∞ "åiH˜ ~å=∞<å=∞ `å~°Hõ =∞O„`«O
‰õΩ_ç K≥qÖ’ "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ q#Ѩ_»∞#@∞¡ K≥Ñ≤Ê P
=∞O„`«OÖ’ XHõ¯ ~å=∞ JxÜ≥ÿ∞# `«=Ú‰õÄ_» J#∞"åiH˜
HÔ =· źO WÑ≤Êã¨∂Î HÍj#QÆ~"° ∞Õ Hõ_Ñ» \¨ ˜ QÆ=∞ºO J#∞ „Ѩãk≤ xú
xeáê_»∞.
J#O`«~°O „|ǨχǨÏ`«º ^ŒÇ≤ÏOK«|_ç# ~°∂ѨOQÆÅ^≥·
Ѩ ~ ° = ∞ t=Ùx â◊ ~ ° } #flk. JO`« qâ◊ fi <å^è Œ ∞ _» ∞ F
„|ǨχǨÏ`åº! h=Ù ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂Ѩ=Ú# E^Œ~°∞Å∞,
E^Œ~∞° Å∞, ^≥=· xO^•Ñ¨~∞° Å∞, PKå~°=Ú#∞ â◊HHΘ eõ yÜ«Ú
|∞kú ѨÓ~°fiHõ=ÚQÍ =^Œe# "åix |\˜ì ÉÏkèOK«∞=Ú
^≥·=Éèí‰õΩÎÅ QÆ$ǨÏ=ÚʼnõΩ áȉõÄ_»^Œ∞.
Hõ$`«, „`Õ`å,^•fiѨ~° Ü«ÚQÆ=ÚÅÖ’ h‰õΩ Hõ+¨ìHÍÅ=Ú
HÍx ~åÉ’=Ù HõeÜ«ÚQÆOÖ’ h=٠ѨÙOA‰õΩx |Å
ã¨OѨ#∞fl_"» Ò`å=Ù J<åfl_∞» . `å~°H=õ ∞O„`«O „Ѩ^•#O =Å#
Hõey# ѨÙ}ºO`À HÍÅÉè~·ˇ =° Ù_»∞ `≥Åx¡ ^ÕÇϨ KåÛùÜ∞« HõÅ"å_≥·
<åÅ∞QÆ∞ ǨÏã¨Î=ÚÅÖ’ _»=∞~°∞Hõ=Ú, „uâ◊¥Å=Ú, QÆ^Œ
áêâ◊=Ú ^èŒiOz ã¨∞O^Œ~° ~°∂Ѩ=Ú# ˆH∆„`« áêʼnõΩxQÍ
ѨÓ[Å∞ á⁄O^•_»∞.
50
5. â◊~°Éèí™êàÏfi=`å~° K«i„`«
ѨÓ~°fiO Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ Hõâ◊ºÑ¨ „Ѩ*ÏѨuH˜ kuH˜ W^ŒÌ~°∞
Ju ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# ~åHõ∆™êOâ◊QÆŠѨل`«∞Å∞^ŒƒùqOKå~°∞. "åiÖ’
Ç≤Ï~°}Ϻ‰õ∆Ω_»<Õ"å_»∞ z#fl"å_»∞ HÍx Ѩ~°=∞ ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞.
HõO@‰õΩ_≥·"å_»∞ Éèí∂^Õq<Õ JÑ¨Ç ¨ÏiOz áêiáÈ`« ∞ O>Ë
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ ã¨∂Hõ~(° ѨOk) ~°∂ѨO`À "å_ç`À `«ÅѨ_ç
ã¨OǨÏiOKå_»∞. Éèí∂^Õqx `«#ÉèÏ~°ºQÍ ã‘fiHõiOKå_»∞.
"åx J#fl Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ Wk qx ǨÏi^Õfi+≤Ü≥ÿ∞,
"åx<≥kiOK«∞@‰õΩ `«# |Å=Ú KåÅ^Œx „QÆÇÏ≤ Oz „|Ǩχ^Õ=Ùx
QÆ∂iÛ Ñ¶¨∞’~°`«Ñ¨=Ú <åK«iOKå_»∞. Z=ÚHõÅ QÆ∂_≥· ‰õÄ_»
XO\˜HÍeÃÑ· xez `«#HÀã¨O `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#fl "åxx Ez
Ѩ~"° ∞Õ +≤ª Ѩ~=° ∂#O^Œ Éèií `«∞_≥· "åxH˜ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ "åx ѨÓ~°fiѨÙ
~°∂Ѩ٠„Ѩ^•#O KÕã≤ <åÜ«∞<å! WO`« Ѷ∞¨ ’~° `«Ñ㨠∞¨ û Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ
KÕã∞¨ <Î åfl=x J_çQÍ_»∞. ^•xHÍ Jã¨∞~ˆ O„^Œ∞_»∞ `«#‰õΩ =∞$`«∞º=Ù
HõÅ∞QƉõΩO_»∞#@∞¡ =~°O W=∞‡<åfl_»∞. „|Ǩχ Jk ã¨$+≤ª
q~°∞^Œú=∞x `«<å=~°g∞Ü«∞ÖË#x WOˆH^≥·<å =~°O HÀ~°∞HÀ
=∞<åfl_»∞.
52
 JѨC_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ Dq^èŒOQÍ =~°=ÚÅ#∞
HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. F q^è•`å! <å‰õΩ ѨQÆÅ∞QÍx ~å„uQÍx,
<ÕÅÃÑ·QÍx PHÍâ◊OÖ’ QÍx, ^Õ=, #~°, ~åHõ∆ã¨, <åQÆ "≥Ú^ŒÖˇ·#
U*Ïu "åiKÕ QÍx, U PÜ«Ú^èOŒ KÕ`Q« Íx, „áê}=Ú#fl"å\˜KÕ
QÍx „áê}=ÚÖËx "å\˜ "å\˜KQÕ Íx, ѨOK«É∂íè `«=ÚÅ ^Õx=Å¡
QÍx Kå=Ù~å‰õΩO_»∞#@∞¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOѨÙ=Ú J<åfl_»∞.
„|Ǩχ `«^è•ã¨∞Î Jx |e¯ J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞. J=bÅQÍ
Ѩ^Œ∞<åÅ∞æ Éèí∞=<åÅ∞ [~ÚOz# P ^•#=Ù_»∞ ÔH·ÖÏã¨=Ú#∞
=keÃÑ\˜ì ǨÏi ^Õfi+≤Ü«∞QÆ∞@KÕ "≥·‰õΩO~îåxfl =Ú@ì_çOKå_»∞.
NǨÏi <å~°^•k =Ú#∞ʼnõΩ âı+¨`«ÅÊO g∞^Œ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞
QÍx P ^Œ∞+¨µª_çH˜ =∂„`«O HõxÑ≤OK«_»Ü≥∞º. UO KÕ™êÎ_»∞?
Ñ≤ i H˜ Ñ ¨ O ^Œ q+¨ µ ‚ = Ù ##∞flEz áêiáÈÜ« ∂ _» # ∞H˘x
JK«Û@#∞O_ç "≥_»eáÈÜ«∂_»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞.
P ~åHõ∆ã¨∞_»∞ „|Ǩχ HÀã¨O `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î#flѨC_»∞ J`«x
ÉèÏ~°º bÖÏ=u QÆ~°ƒù=u. WO„^Œ∞_»∞ P"≥∞#∞ K≥~°|\˜ì P QÆ~°ƒù
qKÕÛù^Œ# *ËÜ«∂Åx Ü«∞uflOz#ѨC_»∞ <å~°^Œ∞_»∞ "åxx
"åiOz P"≥∞ QÆ~ƒ° =ù Ú# #∞#flk. ÉèÏQÆ=`À`«=Î Ú_≥#· „ѨÇ¨ ^¡ ∞Œ _»x
53
fã¨∞‰õΩx P ã¨ÎOÉèíO qiˆQÖÏ "≥∂^•_»∞ ^•#=Ù_»∞. JѨC_»∞
XHõ J^Œ∞ƒù`«O [iyOk. P ã¨ÎOÉèí=Ú#∞O_ç t~°ã¨∞û ã≤OǨÏ
~°∂Ѩ=Ú „H˜O^Œ ã¨QOÆ #~°~∂° Ѩ=Ú QÆÅ #~°ãO≤ Ǩï_»∞ "≥eâß_»∞.
ѨQÆÅ∂ ~å„f HÍx ã¨O^蕺 ã¨=∞Ü«∞OÖ’, WO\Ï |Ü«∞@HÍx
QÆ_»Ñ¨ÃÑ· `«#∞‰õÄ~°∞Ûx `«# =_çÖ’ ~åHõ∆ã¨∞}˜‚ Ѩ_»∞HÀɡ@∞ì‰õΩx,
U PÜ«Ú^è=Œ ÚQÍx KÕ`∞« Å`À, r==Ú LO_ôÖxË QÀà◊§`À peÛ
~°HõÎѨ٠ÉÁ@∞ì HÍ~°‰õΩO_® Ñ‘Å∞ã¨∂Î K«O¿Ñâß_»∞. Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx
=~°=ÚÅhfl áê\˜Oz #~°ã≤OÇ¨Ï ™êfiq∞ ~åHõ∆ã¨∞}˜‚ K«Oáê_»∞.
J~Ú`Õ Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ K«zÛ<å #~°ã≤OǨïx L„QÆO
âßOuOK« Ö Ë ^ Œ ∞ . ^Õ = `« Öˇ O `« „Ѩ Ü « ∞ uflOz<å ÖÏÉè í O
ÖËHõáÈ~ÚOk. „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ ™êfiq∞x ™È΄uOKå_»∞.
F #~°ã≤OǨ! J*Ï˝#∞Öˇ· JǨÏOHÍ~°∞Öˇ· <å Ñ≤#`«O„_ç,
<å `«O„_ô ǨÏi^Õfi+¨=Ú`À hKÕ`« JO`«=∞Ü«∂º~°∞. h=Ù ÉèíHõÎ
=`«ûÅ∞_»=Ù. P~°„Î `å} Ѩ~åÜ«∞}∞_»=Ù, =∞`«ûº, ‰õÄ~°‡, =~åǨÏ
~°∂Ѩ=ÚÅ`À ^Œ∞+¨ì ~åHõã∆ ∞¨ Å#∞ `«∞^Œ=Ú\˜Oì z# JdÖÏO_»HÀ\˜
„|Ǩ‡O_» <åÜ«∞‰õΩ_»=Ù. h L„QÆ~°∂ѨO `«@∞ìHÀÖËHõ <åÉ’\˜
h Éèí‰õΩÎÅO`å ÉèíÜ«∞O`À =}˜H˜ áÈ`«∞<åfl~°∞. ^Õ"ÕO„^•^Œ∞ňH
55
*ˇ Ñ ≤ Ê "åiOz P „Ѩ Ç ¨  ¡ ^ Œ ∞ _Õ P ~åHõ ∆ ã ¨ ∞ _ç =∞$`« ∞ º
HÍ~°‰õΩ_»=Ù`å_»x *ˇáêÊ_»∞. „ѨǨ¡^Œ∞_»∞ `«O„_çx *Ëi =Ú^Œ∞ÌQÍ
ÃÑiy q^•ºÉèϺ™êxH˜ QÆ∞~°∞=ÙÅ =^ŒÌ KÕ~å_»∞.
=ÚÖ’¡HÍkèѨ`«ºO`À Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ K≥ň~y Ö’Hõ
HõO@‰õΩ_≥· ã¨[#˚ ∞Å#∞ Ñ‘_Oç K« ™êQÍ_»∞. „ѨÇ¨ ^¡ ∞Œ _»∞ QÆ∞~°∞=ÙňH
ǨÏibÅÅ∞ qxÑ≤ã¨∞ÎO>Ë "å~°∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç ÉÏÅ∞x `«O„_ç
H˘Ñ¨ÊyOKå~°∞. ^•#"Õâ◊fi~°∞_»∞ #Ü«∂#, ÉèíÜ«∂# K≥Ñ≤Ê<å
„ѨǨ¡^Œ∞_»∞ ǨÏiÉèíH˜Î g_»#<åfl_»∞.
=∂@ q#x H˘_»∞‰õΩx Ez =∞O_çÑ_¨ ç Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞
pHõ\ ˜ QÆkÖ’ JÉè’HõÎQÍ |OkèOKå_»∞. HÍʼnõÄ@ ã¨~åÊÅ`À
HõiÑ≤OKå_»∞. Ѩ~°fi`åÅg∞Oz Ѩ_»„^À~ÚOKå_»∞. ǨÏiÉèíH˜Î
=∂#=∞x Z<Àflq^è•Å∞QÍ Ç≤ÏOã≤OKå_»∞. HÍx Ѷ¨e`«O ÖËHõ
ǨÏi ZHõ¯_»∞<åfl_»∞~å Jx J_çQÍ_»∞. WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ ÖË_»x
ã¨O^ÕǨÏO =Å^Œ<åfl_»∞ „ѨǨ¡^Œ∞_»∞. JHõ¯_» L#fl ã¨ÎOÉèÏxfl
EÑ≤Oz D ã¨ÎOÉèíO|∞# EѨQÆÅ"≥ K«„H˜<£ y„H˜<£ Jx
"≥H˜¯iOKå_»∞ Jã¨∞~å„QÆ}˜.
xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ J<åfl_»∞ „ѨǨ¡^Œ∞_»∞. XHõ ÃÑ^ŒÌQÆ^Œ
54
ÉèíÜ«∞O HõeyOKÕ h #~°ã≤OǨÏ~°∂ѨO =}∞‰õΩ ѨÙ\˜ìã¨∞ÎO>Ë
q∞QÆ`å"åi =∂>Ëq∞\˜? h=Ù HÍáê_»‰õΩ#flKÀ =∂‰õ Ω
kÔH¯=fi~°∞? áêÇ≤Ï=∂O áêÇ≤Ï=∂O J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ #~°ã≤OǨï_»∞ âßOuOKå_»∞. HÍh WO`«Ö’
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx ¿ã<åkèѨ`«∞ÅO`å #~°ã≤OǨïx ^Õ=`«Å#∞
=Ú@ì_çOKå~°∞. JѨC_»∞ #~°ã≤OǨï_»∞ =∞m§ ~°∞„^Œ∞_≥·
K«„HÍÜ«Ú^èŒO`À "åà◊§ `«ÅÅ∞ #iH˜ qÅÜ«∞ `åO_»=O
KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. JO`«@ Ѩ~°=∞ t=Ù_»∞ g~°Éèí„^Œ∞x aez
<åÜ«∞<å! h=Ù â◊~°Éèí ™êàÏfi=`å~°O Ü≥∞uÎ D #~°ã≤OǨïx
âßOuOѨ*Ë~Ú J<åfl_»∞.
Ѩ ~ ° " Õ ∞ â◊ fi ~° ∞ x P#u"Õ ∞ ~° ‰ õ Ω g~° É è í „ ^Œ ∞ _» ∞ â◊ ~ ° É è í
™êàÏfi=`å~°O ^èiŒ OKå_»∞ JucèH~õ "° ∞≥ #ÿ P â◊~É° íè ™êàÏfi=`å~°O
K«∂Ѩ~°∞Å#∞ QÆ_»QÆ_» ÖÏ_çOKÕ@∞¡Ok. Éèí∂=∂ºHÍâßÅ#∞
`å‰õΩ#@∞¡#fl P PHÍ~°O =i‚OK«∞@‰õΩ ™ê^茺O HÍ=@O ÖË^Œ∞.
^èŒ$_»"≥∞ÿ# Ô~O_»∞ áê^•ÅÃÑ· xÅ∞K«∞x =Ù#fl P â◊~°Éèí∞xH˜
|e+¨ì"≥∞ÿ# Ô~O_»∞ Ô~Hõ¯Å∞<åfl~Ú. =„[`«∞ź"≥∞ÿ# "å_ç
QÀà◊√§<åfl~Ú. "åx <Õ„`åÅ∞ xѨCÅ∞‰õΩ~°∞ã¨∞#Î fl@∞¡<åfl~Ú. Jq
56
„ѨHÍtã¨∂Î "≥∞~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. K«`«∞~°∞‡Y QÆO_»ÉèË~°∞O_» ѨH˜∆
~°∂ѨOÖ’ =Ù#fl J\˜ì ~°∂ѨÙ#∞ =ÚO^≥#fl_»∂ Z=fi~°∂
K«∂_»ÖË^Œ∞. P QÆO_»ÉèË~°∞O_»O i=Ùfi# Zyi ã¨ÉèÏ=∞O@áêxfl
=¸_»∞™ê~°∞¡ „Ѩ^ŒH˜∆}O *Ëã≤ u#flQÍ #~°ã≤OǨïx =ÚO^Œ∞
"åeOk.
P â◊ ~ ° É è í ™ êà◊ √ fix Ez# L„QÆ # ~° ã ≤ O Ǩ ï _» ∞
ã¨O„|=∂â◊Û~åºÅ`À W\Ï¡ J<åfl_»∞. Dâ◊fi~°Ñ¨Ù„`å! â◊~°ÉèÏ!
WO`« ~“„^•HÍ~°O =Ú<≥fl#fl_»∂ <Õ#∞ E_»ÖË^Œ∞.
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ <å ~°∂ѨO Ez `«e¡_çe¡ „ѨǨ¡^Œ∞xKÕ ##∞fl
LѨâ◊q∞OѨKÕâß~°∞. WHõ h ~°∂ѨO ÉèíiOK«QÆÅ~å? WO`«
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# D ~°∂ѨO ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒiOKå=Ù. h=Ù U
~åHõ∆ã¨∞x =kèOK«=Åã≤ Ü«Ú#flk? ã¨`«fi~°"≥∞iOyOK«∞=Ú
J<åfl_»∞. JO`« ^Õ"ÕO„^•k ^Õ=`«Å∞ „|Ǩχ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
JHõ ¯ _ç H ˘zÛ JǨ Ï Ÿâ◊ ~ ° É è Ï ! Ö’HÍÅx HÍáê_» =Åã≤ #
N=∞Ǩ  q+¨ µ ‚ = Ù, g~° É è í „ ^Œ ∞ _» ∞ WÖÏ XHõ i g∞^Œ XHõ ~ ° ∞
áÈ\©Ñ¨_ç#@∞¡ „ѨѨOKåxfl ÉèíÜ«∞O`À =}˜H˜ã¨∞Î<åfl~°∞ W^ÕO
<åºÜ«∞O? Ö’HõáêʼnõΩÅH˜k `«QÆxѨxHõ^•!
57
=∞OII "≥ÅÃã<£ ~“„^Œ∞_»∞ <å~°ã≤OǨï_»@ [OÃÑ<£
^•#=Ù<£, JO`«@<£
xÅ∞Ѩ<£ P`«x [$OÉèí}=Ú‡ ^èŒ~°ÃÑ· xâıÛ+¨µªx<£
*ËÃã `å
#Å~åÔ~<£ â◊~°Éèí∞O_»∞, JHõ¯[=Ú`À P~°∂Ѩ=Ú<£
Ez, P
#ohHÍO`«∞_»∞ âßO`«∞_»Ü≥∞º "≥~°Ñ¨Ù<£
<åH©Ü«∞"Õ∞ÖÏÜ«∞<≥<£
59
F #~° ã ≤ O Ǩ  ! Ö’Hõ H õ O @‰õ Ω _» ∞ Ç≤ Ï ~° } ºHõ t Ѩ Ù _» ∞
#tOKå_»∞. h‰õΩ ^•#=‰õΩÖÏxfl x~°∂‡eOKÕ „=`«"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞
Hõ^Œ. h K«„HÍÜ«Ú^èŒOKÕ #tOz# "åiÖ’ q∞ye# ^≥·`«∞ºÅ#∞
~°™ê`«Å=Ú#‰õΩ É’~Ú ã≤÷~°Ñ¨_ç Ö’HõÑ‘_»=∂x rqOK«=∞x
K≥ѨÊ=K«∞Û#∞QÆ^•. F g~°Éèí„^•! ã¨O„|=∂â◊Û~åºÅÖ’ =ÚOz
#~°ãO≤ Ǩïx L„QÆ~∂° Ѩ=Ú#∞ âßOuOѨ KÕÜ∞« ^ŒÅz# hÜ«∞`«flO
Ѷ¨eOz#k. #~°ã≤OǨï_»∞ WѨC_»∞ PkÅH˜∆ ‡x *Ë|\˜ì
Éè í Ü « ∂ ~° ∞ Î Å #∞ HÍáê_ç „Ñ¨ u "åiH© WÅ"Õ Å ∞Ѩ = Ù`å_» ∞ .
`«ÅK«∞‰õΩO>Ë Hõ~°∞}˜OKÕ P ™êfiq∞ ÃщõΩ¯KÀ@¡ "≥Åã≤ WHõ¯@∞¡
f~°∞™êÎ_»∞ Jx *ˇÑ≤Ê ^Õ=`«Å`À áê@∞ "åi "åi <≥Å=ÙʼnõΩ
É’Ü«∂~°∞. â◊~°Éèí∞_»∞ g~°Éèí„^Œ∞_≥· #~°ã≤OǨïxH˜ #=∞㨯iOz
ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
„Ѩ Ç ¨  ¡ ^ Œ ∞ x â’}˜ ` « Ñ ¨ Ù ~° ã≤ O Ǩ  㨠< ånè â ◊ √ x *Ë ã ≤
PK«O„^Œ`å~å~°¯=Ú H©iÎQÆey Ü«ÚO_»=∞x nqOz ÃщõΩ¯
=~°O|∞ezÛ D â◊~°Éèí ™êà◊√ºx Hõ^èŒ q#fl "åiH˜ â◊„`«∞ÉèíÜ«∞O,
Ñ≤_»∞QÆ∞ áê@¡ =Å¡ ÉèíÜ«∞O JѨ=∞$`«∞º ÉèíÜ«∞O ÖˉõΩO_»∞#@∞¡
Pj~°fikOz PkÅH©∆ ‡ #~°ãO≤ ǨïÅ∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ã¨O`À+¨Ñ~¨ K° å~°∞.
58
„uѨÙ~åã¨∞~°∞Å K«i„`«
`å~°HÍã¨∞~°∞x ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ =kèOz# `«~°∞"å`«
J`«x ÉèÏ~°º Ѩã≤HõO^Œ∞Öˇ·# `«# Ѩل`«∞Å#∞ fã¨∞‰õΩx
â◊√„HÍKå~°∞ºx â◊~°}∞ HÀiOk. â◊√„HÍKå~°∞º_»∞ "åiH˜
~°™ê`«ÅOÖ’ ~°Hõ∆} HõeÊOKå_»∞.
P"≥∞ =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å∞ `å~°H͉õΩ∆ _»∞, Hõ=∞ÖωõΩ∆ _»∞,
q^Œ∞º<å‡e Jx Ñ≤Å∞=|_ç â◊√„HÍKå~°∞ºÅ#∞ ^≥·=OÖÏ
ÉèÏqOz ã¨HõÅ q^ŒºÅ#∞ JÉèíºã≤OKå~°∞. "åiH˜ Ü«ÚHõÎ
=Ü«∞ã¨∞û =KåÛHõ P"≥∞ <åÜ«∞<å! g∞ `«O„_çQÍix ^Õ=`«Å∞
‰õΩ=∂~°™êfiq∞ ã¨Ç¨Ü«∞O`À K«OÑ≤OKå~°∞. =∞#O JѨC_»∞
J<å^èÅŒ O. JO`å Éèií OKåO. WѨC_»∞ g∞‰õΩ Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞û
=zÛOk. g∞`«O„_ç P`«‡âßOuOK«∞@‰õΩ g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê
`«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ =~°=ÚÅ∞ á⁄Ok ^Õ=`«Åg∞^Œ g∞ „ѨfHÍ~°O
f~°∞ÛHÀ"åe Jx K≥Ñ≤ÊOk.
P =ÚQÆ∞æ~°∞ Jã¨∞~°∞Å∞ `«=∞`«O„_ç=Öˇ „|Ǩχ QÆ∂iÛ
Ѷ∞¨ ’~°`Ñ« 㨠∞¨ û KÕÜ∞« @O "≥Ú^ŒÅ∞ɡ\Ïì~∞° . â◊s~åÅ∞ Z=ÚHõÅ
QÆ∂_»∞ÖÏ J~ÚáÈ~Ú<å "å~°∞ Ѩ@∞ì=^ŒÅHõ ÉèQí ÉÆ Qíè Æ =∞O_Õ
60
JyflÖ’ XHõ_»∞, ‰õΩ_ç HÍe „ÉÁ@#"ÕeÃÑ· =∂„`«"Õ∞ xÅ|_ç
XHõ_∞» , QÍex ‰õÄ_» x~ÀkèOz XHõ_∞» Ѷ∞¨ ’~°`Ñ« 㨠∞¨ û KÕâß~°∞.
ã¨~°fiã¨$+≤ªHõ~°Î J~Ú# „|Ǩχ WHõ KÕÜ«Ú#kÖËHõ "åiH˜ UHõ
HÍÅOÖ’ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ F ^•#=ÙÖÏ~å! g∞ `«áÈâ◊H˜ÎKÕ`«
Ö’HÍÅ<≥O^Œ∞‰õΩ ^ŒÇÏ≤ ã¨∞<Î åfl~∞° ? g∞ˆHO HÍ"åe HÀ~°∞HÀO_ç
D `«Ñ¨ã¨∞û KåeOK«O_ç =ÚO^Œ∞ g∞ ѨÓ~°fiѨ٠ܫ∞ø=#
~°∂ѨO „QÆÇ≤ÏOK«O_ç. PÖ’zOz g∞‰õΩ HÍ=Åã≤#k
HÀ~°∞HÀO_ç J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ P =ÚQÆ∞æ~°∞ UHõ HõO~î°O`À W\Ï¡ J<åfl~°∞.
F Ѩ~"° ∞Õ +‘!ª =∂=ÚQÆ∞iæ H© J*ËÜ∞« "≥∞#ÿ =¸_»∞ ѨÙ~°=ÚÅ#∞
„Ѩ™êkOѨÙ=Ú. "å\˜H˜ "Õ∞=Ú HÀ~°∞H˘#∞ „Ѩ^Õâ◊=Ú#‰õΩ
ZyiáÈQÆÅ â◊HΘ HõeyÜ«ÚO_»=Öˇ#∞. Jq XHõ\ ˜ ã¨fi~°=‚ Ú,
XHõ\ ˜ ~°l`«=Ú XHõ\ ˜ W#∞=ÚKÕ xi‡OѨ|_ç JÉèË^茺"≥∞ÿ
Ü«ÚO_»=Öˇ#∞. =∂ WK«Û=zÛ# KÀ\˜H˜ Jq ZyiáÈQÆey
Ü«ÚO_»=Öˇ#∞. =∂‰õΩ Q˘Ñ¨Ê Dâ◊fi~°ÉèíH˜Î Hõey q^Œº,
`Õ[=Ú, |Å=Ú, Sâ◊fi~°º=Ú, ^è≥·~°º=Ú HõÅ∞QÆ∞#@∞¡
*ËÜ«Ú=Ú.
61
=~°|Å=ÚKÕ ^Õ"ÕO„^•Å∞ ‰õÄ_» Ug∞ KÕÜ«∞ÖËHõ
Jâ◊‰õΩÎÖˇ· zOuOK«∞K«∞O_çi. "åi "≥Ú~°Å#∞ „|Ǩχ^Õ=Ùx
=^ŒÌ K≥ÑC¨ H˘xi. „|Ǩχ "åix [<å~°#Ì ∞x =^Œ‰Ì Ωõ fã≤H˘x
"≥àϧ_»∞. ã¨OQÆu `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl q+¨µ‚qÖÏ J<åfl_»∞. F
^Õ=`«ÖÏ~å! x`«º=Ú "Õ^ÀHõÎOQÍ t=Ùx P~åkèOKÕ "åix,
JyflHÍ~°ºO *Ëã≤ `«Ñ¨=Ú k#K«~°ºQÍ HõÅ"åix XHõ¯
Dâ◊fi~°∞_Õ JO`«O *ËÜ«∞QÆÅ_»∞. HÍ=Ù# g∞~°∞ =ÚO^Œ∞ D
„uѨÙ~åã¨∞Å PKå~°=Ú t=ÉèíH˜Î K≥_»Q˘@ìO_ç. F „|Ǩ‡
h=Ù q∞^蕺"å^Œ=Ú É’kèOK«∞ É∫^Œ∞úx ã¨$+≤ìOz "åxH˜
#Å∞QÆ∞~°∞ t+¨µºÅ#∞ U~°Ê~°K«∞=Ú. "åiH˜ Ѩ^ŒÇ¨~°∞"ÕÅ
„QÆO^èŒ=ÚÅ∞#fl É∫^Œú=Ú#∞ QÆeÊOѨÙ=Ú. P #Å∞QÆ∞~°∂
#Å∞=¸ÅÅ "åi =∞`«=Ú#∞ qã¨Î $u KÕÜ«Ú^Œ∞~°∞.
q`«O_»"å^Œ=ÚÖ’ „Ѩã≤kú K≥O^Œ∞`å~°∞.
^•x „ѨÉèÏ==Ú# PkÖ’ XHõ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ XHõ
„ã‘#Î ∞Oz [xOz# "å~°O^Œ~∂° XHõi`À XHõ~∞° â◊$OQÍ~°=Ú
ã¨Å∞ѨÙ@ KÕ`<« Õ =∞#=∞O^Œ~=° Ú Ü«Ú^Œƒqù Ozuq∞. HÍ=Ù#
D "åq =~°∞ã¨Å∞ =¸~°ö`«fi=Ú. Dâ◊fi~°∞x ã¨$+≤ìÖ’x
63
WHõ Ju =ÚYº"≥∞ÿ#k =∂ =∞~°}=Ú. =∂‰õΩ XHõ¯x
KÕ`«<Õ UHõ HÍÅ=Ú#, XˆH q^èŒ=ÚQÍ =∞~°}=ÚQÍ=Öˇ#∞.
qÅ∞¡QÍx qO\˜KÕ, ÉÏ}=Ú QÍx ÉÏ}=ÚKÕ, <åiQÍx
<åi ã¨OkèOz =∞=∞‡efl K«OáêÅx HÀÔ~¯ÖËx g~°∞xKÕ
=∂„`«"Õ∞ =∂‰õΩ =∞~°}O HõÅ∞QÆ=Öˇ#∞. =∞ˆ~q^èŒ=ÚQÍ
=∂‰õΩ =∞~°}=Ú ã¨OÉèíqOK«~å^Œ∞ Jx HÀii.
Ѩ~°"Õ∞+≤ª `«^è•ã¨∞Î Jx qâ◊fiHõ~°‡#∞ ~åqOz ã¨∞=~°‚
ѨÙ~°=Ú#∞ `å~°H͉õ∆Ω#‰õΩ, ~°l`«Ñ¨Ù~°=Ú#∞ Hõ=∞Öωõ∆Ω#‰õΩ,
W#∞Ѩ (JÜ«∞™ê¯O`«) ѨÙ~°=Ú#∞ q^Œ∞º<å‡eH˜ `«Ü«∂~°∞
KÕã≤ W=∞‡x ѨÙ~°=∂~ÚOK≥#∞. qâ◊fiHõ~°‡! `«# Ѩx`«#=Ú
K«∂Ñ≤Oz q=∂#=ÚÅ =Öˇ ZyiáÈQÆÅ „uѨÙ~°=ÚÅ#∞
xi‡OK≥#∞. P „uѨÙ~°=ÚʼnõΩ HÍ=∞QÆ=∞#=Ú PHÍâ◊
QÆ=∞#=Ú Hõey Ü«Ú#flq.
"å\˜Ö’ K«Hõ¯x L^•º#=#=ÚÅ∞ Éèí=#=ÚÅ∞
t"åÅÜ«∞=ÚÅ∞ Ѷ¨Å ѨÙ+¨Ê ã¨=∞$kúQÆÅ =$Hõ∆=ÚÅ∞
`«\ÏHõ=ÚÅ∞ QÆÅ P „uѨÙ~°=ÚÅ∞ WK«Û=zÛ# "åig∞^Œ
"åe THõ L=∞‡_çQÍ "ÕÅH˘Åk #~°, ^Õ= QÆ}=ÚÅ#∞
K«OѨÙK«∞ cèÉèí`«û=Ú ã¨$+≤ìOK«∞ K«∞O_≥#∞.
62
#~°∞_»∞ ^ŒÑ¨Ê =∞ˆ~ [O`«∞=Ù‰õΩ D "åq =~°∞ã¨Å∞ ÖË=Ù.
"å\˜x áê\˜OK«∞@ x„+¨ÊÜ≥∂[#=Ú.
=∞Oz`«#=Ú`À JÇ≤ÏOã¨`À ã¨`«º ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞
áê\˜Oz# KåÅ∞#∞. ѨÓ[Å∞ "Õ^•Kå~°=ÚÅ∞ Hõ~°‡Å∞
J#=ã¨~°=Ú, JO\Ï~°∞. J\˜ì Hõ~°‡ ÉÏǨïºÅ∞ „Hõ"Õ∞Ñ≤
áêáêÅ∞ Ü≥∞‰õΩ¯= KÕã∂¨ Î <åã≤‰÷ Ωõ Öˇ· t"åÅÜ«∂Å#∞ ^èfiŒ Oã¨O
KÕ¿ã ã≤÷uH˜ =™êÎ~°∞. D „uѨÙ~åã¨∞~°∞Å =^ŒÌ‰õΩ É∫^Œ∞Ì_»∞
"≥o§ "åix ‰õÄ_® t"å~å^èŒ# =ºuˆ~‰õΩÅ#∞ KÕ™êÎ_»∞.
JѨ C _» ∞ t=Ù_Õ U^À XHõ LáêÜ« ∞ O`À "åix
`«∞^Œ=Ú\˜ì™êÎ_»∞ Jx K≥Ñ≤Ê JO^Œih "åi "åi `å=ÙʼnõΩ
ѨOÑ≤Oz "Õâß_»∞.
P `«~°∞"å`« |∞^Œ∞ú_»∞ `«# #Å∞QÆ∞~°∞ t+¨µºÅ`À
„uѨÙ~åã¨∞~°∞Å#∞ P„â◊~ÚOz "åi Ѩ@ì}=ÚÅÖ’ `«#
t+¨µºÅ KÕ`«#∞, `«#∞ ã¨fiÜ«∞=ÚQÍ `å~°HÍHõ∆, Hõ=∞ÖÏHõ∆,
q^Œ∞º<å‡e =^ŒÌ‰õΩ É’~Ú `«# ã≤^•úO`«=Ú q=iOK≥#∞.
Jk q#∞@ˆH J^Œ∞ƒù`«=ÚQÍ =ÙO_ç P ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ "åi
ѨÙ~°[#∞Å#∞ PHõi¬Oz, É∫^Œú=∞`«=Ú#∞ ã‘fiHõiOK«
^ŒÅKå~°∞.
64
 „Ѩ[Å∞ ~åA##∞HõiOz ¿ãfiKåÛùHÍ=Ú‰õΩÖˇ· "åq
=~°∞ã¨Å∞ =∂x hu ÉÏǨïºÅÜ«∂º~°∞. „Ѩuk#=Ú ã¨ÉÅíè ∞
[iÑ≤ D q^èŒOQÍ K≥áêÊ~°∞. „uѨÙ~° "åã¨∞Öˇ·# =∞Ǩ
Ѩ O _ç ` « ∞ ÖÏ~å "Õ ^ Œ = Ú =∂#=ÙÅ∞ ~° z Oz#"Õ . P
"Õ^HŒ ~õ ‡° ÅÖ’ PK«~} ° Ü© ∞« O HÍxq KåÖÏ L<åfl~Ú. =∞x+≤
ã¨∞dOK«\ÏxˆH „ѨH$õ u „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ#∞ ã¨$+≤Oì zOk. ÖËxKÀ
"å~°∞ "Õ~ˆ fi~∞° J=Ü«∞= x~å‡}O Hõey ZO^Œ∞‰õΩ =ÙO\Ï~°∞.
=∞x+≤ r=#=Ú ã¨„Hõ=∞=ÚQÍ #_»K«∞@‰õΩ U~°Ê~°K«∞‰õΩ#fl
™êOѶ≤∞Hõ xÜ«∞=∂Å#∞ "Õ^ÀHõÎO Jx K≥Ñ≤Ê "åix
P#O^ŒO#∞O_ç ^Œ∂~°O KÕã≤ J#=ã¨~°"≥∞ÿ# "Õ^Œ ^èŒ~å‡Åx
K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
W\˜ì É’^èÅŒ ∞ ~åAÅ#∞ PHõi¬Oz f~°∞ `å~Ú HÍ~°}O
~åAÅ∞ HÍ=Ú‰õΩÅ∞. J^Õ q^èŒOQÍ P „uѨÙ~åã¨∞~°∞Å∞
|∞^Œ∞úx`À QÆ∞~°∞=~åº =∂‰õΩ g∞ =∞`«OÃÑ· #=∞‡HõO
HõÅ∞QÆ∞`ÀOk =∂‰õΩ g∞ =∞`« ^èŒ~å‡Å∞ qâ◊nHõiOK«O_ç
J<åfl~°∞.
JѨC_»∞ É∫^Œ∞ú_»∞ F „uѨÙ~åã¨∞~°∞ÖÏ~å D =∞`«O
g∞ Jxfl =∞`åÅHõO>Ë qÅHõ∆}"≥∞ÿ#k. nxÖ’ Ѩ^ŒÇ¨~°∞
65
W\˜ì É’^èŒÅ∞ qx „uѨÙ~åã¨∞~°∞Å∞ t=ѨÓ[ =∂x
Ü«∞^èÕK«ÛùQÍ „Ѩ=iÎOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. ^≥·=ѨÓ[Å∞
PyáÈÜ«∂~Ú. PÅÜ«∂Å∞ =¸`« |_®¤~Ú. áê+¨O_»∞Å∞,
hu ÉÏǨïºÖˇ·# „Ѩ[Å∞ =∞Oz Hõ~°‡Å∞ =∂<å~°∞.
J\˜ì ã¨=∞Ü«∞OÖ’ N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ Éèí∂q∞x
~°^èŒOQÍ#∞ ã¨∂~°º K«O„^Œ∞Å#∞ ~°^èŒ K«„HÍÅ∞QÍ#∞ KÕã≤
"Õ^Œ=ÚÅ#∞ QÆ∞„~°=ÚÅ∞QÍ *Ëã≤ ~°^èŒOQÍx ~°^èŒO `«Ü«∂~°∞
KÕâß_»∞. "Õ∞~°∞=Ù#∞ qÅ∞¡HÍx qÅ∞¡QÍ *Ëã≤ Pkâı+¨µx P
qO\˜H˜ <åiQÍx <åiQÍ ayOKå_»∞. Dâ◊fi~∞° x ~°k‰è Ωõ xQÍ
*Ëã≤ `«#∞ <å~åÜ«∞}Ï„ã¨Î"≥∞ÿ „uѨÙ~°=ÚÅ#∞ XHõ¯™êi
KèÕkOK«∞#@∞¡ â◊OHõ~°∞xKÕ H˘\˜ìOKå_»∞. P ^≥|ƒ‰õΩ
„uѨÙ~°=ÚÅ∞ XˆH™êi ÉèíQÆ∞æ=∞x =∞O_çáÈÜ«∂~Ú.
JO`« ^Õ= ^Œ∞O^Œ∞Éèí∞Å∞ „"≥∂QÍ~Ú. QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞
QÍ#O KÕâß~°∞. ^Õ=Hõ#ºÅ∞ #$`«ºO KÕâß~°∞. JѨC_»∞ NǨÏi
É∫^Œ∞úx Ez F |∞^•ú! g∞ S^Œ∞QÆ∞~°∞ Ö’HÀѨHÍ~°"Õ∞
KÕâß~°∞. g∞ =∂~åæÅ∞ `«Ñ¨C_»∞ =∂~åæÅ∞ HÍh W#∞=Ú#∞
=OKåÅO>Ë HÍÅÛHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. JO^Œ∞ˆH „uѨÙ~åã¨∞~°∞Å#∞
Ü«Ú¿ÑH˜∆OKå#∞.
67
"ÕÅ =∞Ǩ ã¨∂„`«=ÚÅ∞#flq. *Ïu, =∞`«, ‰õΩÅ ÉË^=Œè ÚÅhfl
=∞x+≤ HõeÊOK«∞ ‰õΩ#flq. nxÖ’ Z=Ô~·# *Ë~°=K«∞Û#∞.
áêѨ ѨÙ}º=ÚÅ∞, "åq =~°∞ã¨Å∞, =∂#= HõeÊ`åÅ∞ „|Ǩχ
q+¨µ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å#∞ "å~°∞ ÖË~°∞. XHõ"Õà◊ L#fl#∂ "å~°∞
=∞#=O\˜ "åˆ~. JÇ≤ÏO㨠HõO>Ë Ñ¨~°=∞ ^èŒ~°‡q∞OH˘Hõ\ ˜
ÖË ^ Œ ∞ . =∞Oz HÍ~° º =ÚÅ∞ KÕ Ü « Ú "åiH˜ =∞Oz
Ѷe¨ `«Å=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. K≥_¤» Ѩ#∞Å∞ K≥_¤» Ѷe¨ `«=ÚÅ∞
Hõey f~°∞™êÎ~Ú.
„Ѩu "åiH˜ ã¨∞YOQÍ rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ =ÙOk. ã¨∞Y=Ú
^èŒ#=Ú =Å¡ =ã¨∞ÎOk. '^èŒ#=¸Åq∞^ŒO [QÆ`ü— K≥=∞@
Ѩ@∞ì@, QÆ∞q∞e, pq∞_ç =O\˜ =∞e#=ÚÅ∞ qã¨i˚OKÕ
â◊s~°O HÍ=∞ ã¨∞YO HÀ~°∞`«∞Ok. Jk â◊s~° ^è~Œ ‡° O. [O`«∞
ѨH˜∆ ã¨OѶ¨∂Å∞ ZÖÏÔQ·`Õ âßs~°Hõ ã¨∞YO J=ã¨~°O ÖÏQÆ
á⁄O^Œ∞`«∞<åflÜ≥∂ =∞x+≤ ‰õÄ_» „ã‘ÎÅ#∞ á⁄O^Œ∞@ =ÚYºO
HÍx "åq =~°∞㨠J~°úO ÖËxq. ã¨fi~°æ ã¨∞Y=ÚÅ∞ #~°Hõ
ÉÏ^èÅŒ ∞ =∂#= HõeÊ`åÅ∞. ^Õ=Ù_»<"Õ å_»∞ ÖË_∞» . „ѨH$õ u=Å¡
HÍ=∞O ÃÇÏzÛ ã¨O`å#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok HÍx ^Õ=Ù_»∞ [#‡Å
x=fi@O J|^ΜO.
66
h=Ù h t+¨µºÅ∞ HõeÜ«ÚQÆO =KÕÛ =~°‰õΩ E^Œ,
áê#, *Ï~° QÆ$ǨÅÖ’ x=ã≤Oz JHõ¯_çH˜ =K«∞Û"åiH˜
|∞kú"≥·HõźO HõeÊOz „Éèí+¨µªÅ#∞ áêѨÙÅ#∞ KÕÜ«∞O_ç.
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ g∞ =∞`«O ÃщõΩ¯ ~åAÅ P^Œ~°} á⁄Ok
=iúÅ∞¡`«∞Ok. JѨC_»∞ h=Ù ##∂fl â◊OHõ~°∞x ‰õÄ_®
q∞OzáÈQÆÅ=Ù J<åfl_»∞.
„uѨÙ~åã¨∞~° ã¨OǨ~° Hõ^äŒ áêѨ q"≥∂K«#O Hõe^À+¨
ǨÏ~°}O Jx ÃÑ^ŒÌÅ∞ *ˇ|∞`å~°∞.
K«OII Q˘#H˘x P~°¬ ^è~Œ ‡° =Ú#∞ QÆ∂ÖˇÛ_ç É∫^Œ=ú Ú QÍÅ„^˘Hõ¯QÍ—
=#[Éèí"åk ^Õ=`«Å∞ „áê~°ú# *ËÜ«∞QÆ, Éèí‰õΩÎÖˇ·##∞<£
`«#∞ „uѨÙ~åã¨∞ÅO^Œix ^ŒO_»#*ËÃã#∞ =∞$`«∞ºqzÛ `å
##∞Ѩ=∞bÅ â◊OHõ~°∞_»∞ P Hõ^äŒ <ÕiÛ# [#‡^èŒ#º=∞ø
68
 7. #Å^Œ=∞Ü«∞O`«∞Å K«i„`«
ѨÓ~°fiO XHõ =∞Ǩ~°}ºOÖ’ JǨ˙‰õΩ_»<Õ Q˘Ñ¨Ê
t=Éèí‰ õ Ω Î _ ≥ · # aè Å ∞¡ _ » ∞ O_Õ" å_»∞. "Õ\Ï_»OÖ’ J`«#∞
Pi`Õi#"å_»x ¿Ñ~°∞ á⁄O^•_»∞. HÍx J`«#∞ J#=ã¨~"° ∞≥ #ÿ
r=Ç≤ÏO㨠KÕ¿ã"å_»∞ HÍ^Œ∞. `«# WO\˜H˜ HÍ=Åã≤#O`«
=∂Oã¨=Ú H˘~°‰õΩ "Õ\Ï_Õ"å_»∞ HÍx W+¨ì=Ú =zÛ#@∞¡
K«O¿Ñ"å_»∞ HÍ^Œ∞. J`«x ÉèÏ~°º JǨ˙H˜ Jxflq^è•ÖÏ
J`«xH˜ `«y# ÉèÏ~°º. áê~°fif ^Õqx ѨÓlOK«Hõ Éè∞í lOK≥_kç
HÍ^Œ∞. Ju^èŒ∞Å#∞ t=Ù_»x ÉèÏqOKÕ P L`«Î=∞ WÖÏ¡Å∞
Jxfl q^èŒ=ÚÖÏ JǨ˙‰õΩxH˜ `«y# ÉèÏ~°º.
„Ѩuk#=Ú ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« =Ú#‰õΩ =ÚO^Õ qÅ¡O|∞Å∞
K«∞~°HõuÎ ^èŒiOz JǨ˙‰õΩ_»∞ "Õ@‰õΩ "≥o§# Ñ≤^ŒÑ¨ WO\˜
Ѩ#∞Å∞ ѨÓiÎKÕã≤ P"≥∞ áê~°fif ^Õqx ѨÓlOz Éèí~°Î "Õ@,
"≥^Œ∞~°∞ aÜ«∞º=Ú, ѨÙ@ì `Õ<≥ ã¨OáêkOz `≥zÛ WO\˜H˜
Jeã≤áÈ~Ú ~åQÍ<Õ P"≥∞ PáêºÜ«∞OQÍ Ü≥∞^Œ∞~°∞ "≥o§
Ѩ^•~°=ú ÚÅ#∞ QÔ H· ˘x =O@ KÕÜÚ« `å=Ù# Ü«ÚOz, Éè~í #ΰ ∞
HÍà◊√§ Hõ_∞» QÆ∞@‰õΩ ^•Ç¨Ï=Ú#‰õΩ h~°∞ WzÛ Éè~í ΰ áê^Œ=ÚÅ∞
69
=$^Œú Ü«∞ux PáêºÜ«∞OQÍ PǨfixOz J~°º… áê^•ºÅ
`«~°∞"å`« "≥^Œ∞~°∞ aÜ«∞ºO, ѨÙ@ì`Õ<≥ =∞^èŒ∞~° Ѷ¨ÖÏÅ`À
ã¨∞+¨µQª Í Jukè Hõ_∞» ѨÙxO_çOk. JǨ˙‰õΩ_»∞ `«# Ju^è∞Œ x
K«∂z JÜ«∂º! D =∞Ǩ~°}ºOÖ’ D "Õà◊"Õ∞"Õ∞ ZHõ¯_»‰õΩ
áÈÖË=Ú. g∞~°∞ ^•i `≥Å∞ã¨∞HÀÖË~°∞. HÍ=Ù# <Õ\ ˜ ~å„u
=∂ WO@ q„â◊ q ∞OK« O _ç . ^•i ^˘OQÆ Å ∞, „‰õ Ä ~°
[O`«∞=ÙÅ∞ uiˆQ D J_»q, ~å„u „ѨÜ∂« }O KåÖÏ Hõ+Oì¨
J<åfl~°∞.
JO^Œ∞ʼnõΩ Jukè g∞^Õ"≥∂ XˆH QÆk L#fl áêHõ.
<Õ#∞ Ѩ~°∞O_ç# g∞ÔH@∞¡? J<åfl_»∞. JǨ˙H˜ JÜ«∂º!
ѨÙ~°∞+¨µe^ŒÌ~°∂ WK«Û@ â◊Ü«∞xOѨÙ_»∞ <Õ#∞ qÅ¡O|∞Å∞
^èŒiOz |Ü«∞@ HÍzÜ«ÚO_ç q∞=Ú‡Å#∞ HÍáê_≥^Œ#∞
J#flk. ^•xH˜ JǨ˙‰õΩ_»∞ W^Õq∞ qO`«! ѨÙ~°∞+¨µ_»∞
q„â◊q∞OK«∞@ „ã‘Î ã¨O~°H˜∆OK«∞@Ü«∂? ã≤QÆ∞æ ã≤QÆ∞æ. =∞#
Jukè ^≥·= ã¨=∂#∞_»∞. h‰õΩ Ñ≤`«$ `«∞Å∞º_»∞. g∞i^ŒÌ~°∂
֒ѨŠâ◊Ü«∞xOK«O_ç, <Õ#∞ |Ü«∞@ HÍѨÖÏ LO\Ï#∞
Jx qÅ¡O|∞Å∞ ÔQ·H˘x |Ü«∞@ HÍ=Å L<åfl_»∞.
71
=uÎ ¿ã^Œ n~åHõ, =O@KÕã≤ Dâ◊fi~°∞x ѨÓlOz <≥·"Õ^ŒºO
ÃÑ\˜ì Ju ÉèíH˜Î`À „áê~°ú# KÕÃã_çk. DÖ’QÍ JÉèϺQÆ`«∞Å∞
Ü≥∞=Ô~·<å =¿ãÎ "å~°∞, `«# Éèí~°Î ux# Ñ≤^ŒÑ¨ q∞ye#
PǨ~°=Ú ux WÅ∞¡ â◊√„ÉèíѨ~°z q∞ye# ¿ã=Å∞ KÕÃã_çk.
D q^è•#O K«∂ã≤ áê~°fif Ѩ~"° ∞Õ â◊fi~∞° Å∞ P#OkOz
"åix ѨsH˜∆OK«^ŒÅKå~°∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ [QÆ<å‡`«`À
HÍ`åºÜ«∞h! D aèÅ¡ ^ŒOѨ`«∞Å g∞^Œ <å‰õΩ J#∞~åQÆO
HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk. gi t=ÉèíH˜Îx ѨsH˜∆OK≥^Œ=Ú. <Õ#∞ =$^Œú
Ü«∞uQÍ gi Jukè<Ò`å#∞. h=Ù "庄Ѷ¨∞"≥∞ÿ P aèÅ∞¡x
ã¨OǨÏiOѨÙ=Ú
Jx K≥ÃÑÊ#∞. áê~°fif^Õq <å^è•! g∞ˆ~ kHõ¯x q∞=∞‡ÖËfl
ѨÓlOKÕ g∞ Éèí‰õΩÎÅ H˜\ ˜ì tHõ∆ J<åºÜ«∞O Hõ^• J#flk.
^Õg! ѨÙ~î°O ɡ@ì‰õΩO_® ã¨∞uÎ ^≥|ƒÅ∞ u#‰õΩO_®
=∞<ÀǨÏ~°"∞≥ #ÿ PÉè~í }
° O `«Ü∂« ~°∞ HÍ^Œ∞ Hõ^•. J^Õ suQÍ
gix ѨsH˜™∆ êÎ#∞. g~°∞ Ü≥∞O`« Hõhfl~∞° HÍi¿ãÎ <å‰õΩ JO`«
^Œy~æ =° Ù`å~°∞, hѨx h=Ù KÕ~Ú Jx =∞<ÀǨÏ~°OQÍ #"åfi_∞»
t=Ù_»∞.
70
áê~°fif^Õq "庄Ѷ¨∞~°∂ѨOÖ’ =zÛ ã¨_ô ã¨=fi_ç
ÖˉõΩO_® aèÅ∞¡x QÆ∞@∞‰õΩ¯=∞x „q∞Oy"Õã≤Ok. L^ŒÜ«∂#
JǨ˙H˜ ÖËz ~°HõÎѨ٠=∞~°HõÅ∞, "庄Ѷ¨∞ HÍe QÆ∞~°∞ÎÅ∞ K«∂z
[iy# ã¨OQÆu `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, ~ÀkOz, `«# Jukèx
Ñ¨Öˇ¡`«∞Î=∂@ J#Hõ JÜ«∂º <åHõ~°‡H˜ g∞Ô~ÖÏ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞?
^ŒÜ«∞KÕã≤ ##∞fl <åÉèí~°Î qÅ¡O|∞Å`À áê@∞ ã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O
J=x=fiO_ç . <åÉè í ~ ° Î P`« ‡ <åH˘~° ‰ õ Ω Z^Œ ∞ ~° ∞
EK«∞K«∞O_»∞#x Jyfl „Ѩ"âÕ =◊ Ú KÕã#≤ k. "≥O@<Õ áê~°fif
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ F JǨ˙Hõ ^ŒOѨ`«∞ÖÏ~å g∞~°∞
=∂ ѨsHõ∆Ö’ <≥yæ =∂‰õΩ ZO`À P#O^ŒO HõeyOKå~°∞.
g∞~°∞ x+≤^èŒ ~åA #Å∞xQÍ P`«x ÉèÏ~°º ^Œ=∞Ü«∞OuQÍ
[x‡Oz ^Õ=`«Å∞ "≥∞K«∞Û‰õΩ<Õ H©iÎ ã¨OáêkOz H˘O`«HÍÅO
Hõ e Ñ‘ _ » J#∞Éè í q Oz PK« O „^Œ `å~å~° ¯ "≥ ∞ ÿ # H© i Î
ã¨OáêkOK«O_ç WѨC_»∞ "庄Ѷ¨∞"≥∞ÿ q∞=∞‡efl q_»nã≤#
áê~°fiu P áêѨ „áêÜ«∞tÛ`«ÎOQÍ Ç¨ÏOã¨Ü≥ÿ∞ q∞=∞‡efl
HõÅ∞ѨÙ`«∞Ok Jx J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º~°∞.
JǨ˙‰õΩ_»∞ J`«x ÉèÏ~°º ZO`À ã¨O`À+≤Oz P
[#‡Ö’ Ѩ~°=∞ xëêª QÆi+¨µªÖˇ· áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞
72
ѨÓlOK«∞K«∞ QÆ_Ñç ≤ P [<å‡O`«~O° |∞# JǨ˙‰õΩ_»∞ x+≤^Œè
^Õâßnèâ◊√_≥·# g~°¿ã#∞xQÍ ã¨∂~°º=Oâ◊=Ú# [x‡OKå_»∞.
PǨ˙H˜ q^Œ~ƒ° ù ^Õâ=◊ Ú#‰õΩ „ѨÉ∞íè =Ù cè=∞ =∞Ǩ~åA#‰õΩ,
^Œ=∞Ü«∞Ou J#∞ ¿Ñ~°∞`À [x‡Oz Q˘Ñ¨Ê ™œO^Œ~°º=u
ã¨∞QÆ∞}ÏÅ ~åtQÍ ¿Ñ~˘Ok ^ÕâßÅ ~åAÅ, ~å[‰õΩ=∂~°∞Å
TǨã¨∞O^Œi J~ÚOk.
g~°¿ã#∞_»∞, #Å∞_»∞ J<Õ ¿Ñ~° ÃÑiy Q˘Ñ¨Ê â◊¥~°∞_≥·
JO^ŒQÍ_≥· „Ѩã≤kú *ˇO^•_»∞. J`«#∞ Jâ◊fi q*Ï˝#=Ú#,
áêHõâß„ã¨=Î Ú# ã¨∞„Ѩã^≤ úŒ <Õ~∞° ÊQÆÅ"å_»Ü∂« º_»∞. J`«x "ÕQOÆ
Jx`«~° ™ê^茺O.
áê~°fif^Õq `«xzÛ# "åQÍÌ#O „ѨHÍ~°O ǨÏOã¨QÍ
=∂i ^Œ=∞Ü«∞Ou L^•º# =#O KÕi qz„`«OQÍ #_çz
P"≥∞ <åHõi¬Oz P"≥∞‰õΩ ^˘iH˜ F ^Œ=∞Ü«∞Of! <Õ#∞
ZO`À=∞Ok ã¨∞O^Œs =∞}∞Å#∞ K«∂Kå#∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ
~°OÉèí<≥~°∞QÆ∞^Œ∞#∞. P"≥∞ h‰õΩ ZO^Œ∞Ö’#∂ ™ê\˜ HÍ^Œ∞
JO>Ë <Õ#∞ U=∂„`«O J|^ŒúO K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞ ã¨∞=∂.
##∞fl q_çz ÃÑ_ç`Õ h‰õΩ `«y# Éèí~°Î Z=~À K≥|∞`å#∞
73
`«Ñ¨ÊHõ "≥à◊√§. JO`« ã¨∞QÆ∞}ÏÅ ~åã≤x, JO^•Å Éèíi}#∞
„|Ǩχ ZѨC_À XHõ™êi ѨÙ\˜ãì ∞¨ OÎ \Ï_»∞. <å=∂@qx "≥à√◊ §
J#flk.
ã¨ÅǨ K≥Ñ≤ÊOk áê~°fif^Õq. WHõ =∞#ã¨∞û^•x Ѩx
Jk KÕã¨∞‰õΩ áÈ`«∞Ok. #Å∞_»∞ ã¨fiÜ«∞O=~åxH˜ "≥àϧÅx
J#∞‰õΩ<åfl_»∞. ~å[‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ U~°Ê~°z# q_çkÖ’
kQÍ_»∞. P ~å„u ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞, Ü«∞=Ú_»∞, =~°∞}∞_»∞,
Jyfl^Õ=Ù_»∞ Hõeã≤ #Å∞x q_çkH˜ "≥o§ `«=∞Ö’ Z=~À
XHõiH˜ ^Œ=∞Ü«∞Ou ^Œ‰õΩ¯@‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕÜ«Ú=∞x
J_çQÍ~°∞. J`«_»∞ <Õ#∞ „Ѩܫ∞uflOK«#∞ QÍx P"≥∞ ##∞fl
=iOz# <å^À+¨=ÚO_»^Œ∞ Jx "åix =∞~åº^ŒQÍ
ѨOÑ≤OKå_»∞.
^Õ=`«ezÛ# â◊H˜Î`À #Å∞_»∞ J^Œ$â◊º ~°∂ѨOÖ’
^Œ=∞Ü«∞Ou =∞Ok~åxH˜ "≥o§ P"≥∞#∞ J_çQÍ_»∞. P"≥∞
㨿ãq∞~å J#flk. h=Ù <å‰õΩ „|Ǩχ WzÛ# Éèí~°Î=Ù J#flk.
ã¨fiÜ«∞O=~°O ~ÀA# #Å∞x ã¨~°ã¨<Õ ^Õ"ÕO„^•^Œ∞Å∞
‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. =~°=∂Å ^èŒiOz# ^Œ=∞Ü«∞Ou JHõ¯_»
75
J#flk. Ü«Ú=f ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# H“`«∞HõO`À P"≥∞ ǨÏOã¨#∞
=^Œe ɡ\ ˜ìOk.
F ^Œ=∞Ü«∞Of! <Õ#∞ ã¨`º« "åHõº Ѩ~∞° ~åÅ#∞. <å=∂@
x[=Ú. h‰õΩ `«y# Éèí~°Î x+¨^è•nèâ◊√_≥·# #Å=∞Ǩ~åA
XHõ¯_Õ. h=Ù ##∞fl =keÃÑ\˜#ì O^Œ∞‰õΩ „ѨuQÍ h‰õΩ J`«xH˜
q"åǨÏO [iˆQÖÏ <Õ#∞ „Ѩܫ∞ufl™êÎ#∞ Jx K≥Ñ≤ÊOk.
#=Ùfi`«∂ JÖψQ#x ^Œ=∞Ü«∞Ou ǨÏOã¨x =keÃÑ\˜ìOk.
i=Ùfi# Zyi áÈ~Ú# P ǨÏO㨠#Å∞x Ü≥∞^Œ∞@
"åe F #Å=∞Ǩ~å*Ï! <Õ *ˇÑC¨ =∂@ q#=Ü«∂º J#flÅ∞
<Õ#∞ „|Ǩχ "åǨÏ#"≥∞ÿ# ~°^èŒ=Ú#‰õΩ QÆ∞„~°OÖÏ Ñ¨xKÕ¿ã
^•xfl. XHõ<å_»∞ ѨOHõ[Éèí=Ùx`À "≥o§#ѨC_»∞ ™êfig∞
#Å=∞Ǩ~åA‰õΩ `«y# ÉèÏ~°º ÖË~°x <å#=∞‡HõO. XHõ"Õà◊
=ÙO>Ë Z=~À q<åÅx ‰õΩ`«∂ǨÏÅOQÍ =Ù#flk Jx
J_çQÍ#∞. PÜ«∞# U^À¿Ñ~°∞ K≥áêÊ_»∞. ~°^èŒÑ¨Ù K«„HÍÅ
Q˘_»=Ö’ ã¨iQÍ qxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ QÍh ^Œ=∞Ü«∞Ou Jx <å‰õΩ
ã¨∞ÊùiOzOk. P"≥∞‰õΩ ã¨fiÜ«∞O=~°O „ѨHõ\ ˜Oz h‰õΩ ‰õÄ_®
PǨfi#O ѨOáê~°∞. "å~åΠǨÏ~°∞_»∞ ˆ~Ѩ٠=ã¨∞Î<åfl_»∞. h=Ù
74
S^Œ∞QÆ∞~°∞ #Å~åAÅ#∞ Ez x"≥fi~°É’~ÚOk. HÍx
ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ Hõey# WOu ^Œ=∞Ü«∞Ou. P S^Œ∞QÆ∞iÖ’
^Õ=`«Öˇ·# #Å∞QÆ∞~°∂ Jx"Õ∞+¨µÅ∞. "åiH˜ Hõ#∞Ô~ѨÊÅ∞
P~°Ê|_»=Ù. P"≥∞ #Å∞x QÆ∞iÎOz ^Õ=`«Å`À JÜ«∂º g∞~°∞
<å Ñ≤`$« ã¨=∂#∞Å∞. kHÍÊÅ∞~°∞. ##∞fl HÀ~°∞@ <åºÜ«∞=∂?
##∞fl <å Éèí~°Î#∞ Pj~°fikOK«O_ç Jx "åiH˜ #=∞㨯iOz
=~°=∂Å #Å∞_ç "≥∞_»Ö’ "Õã≤Ok. ^Õ=`«ÖË Ç¨Ï~°¬^è•fi<åÅ∞
KÕã≤ #Å^Œ=∞Ü«∞O`«∞Å#∞ Pj~°fikOKå~°∞.
q"åǨÏO "≥É· "íè À¿Ñ`«OQÍ [iy #∂`«# =^è∂Œ =~°∞Å∞
x+¨^èŒ KÕ~å~°∞. HõeѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ã¨fiÜ«∞O=~åxH˜ Ñ≤Å∞ѨÙ
ÖˉΩõ <åfl =zÛ x~åâ◊ á⁄Ok ZÖÏÔQ<· å #Å∞x ÉÏkèOKåÅx
`«ÅKå_»∞. HÍx #Å∞_»∞ XHõ¯ J<åKå~°=Ú ‰õÄ_» ÖËx
t=Éè‰í Ωõ _Î ∞» . Ug∞ KÕÜ∞« ÖËHõ ã¨=∞Ü«∞O HÀã¨O "Õz =Ù<åfl_∞»
HõeѨÙ~°∞+¨µ_»∞.
XHõ~ÀA ÅѶ¨∞â◊OHõ, n~°∞ÛH˘#∞@‰õΩ "≥o§ #Å∞_»∞
Ѩ~°^蕺#=Ú`À HÍà◊√§ Hõ_»∞QÆ∞ H˘#∞@ =∞iKå_»∞. "≥O@<Õ
Hõe #Å∞x P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
76
 `«# ^•Ü«∂k ѨÙ+¨¯~°∞x`À áêzHõÖÏ_ç ~å[ºO ‰õÄ_®
áÈQ˘@∞ì ‰ õ Ω <åfl_» ∞ #Å∞_» ∞ . Hõ @ ∞ì | @ì Å `À Éè Ï ~° º `À
~å[º„Éèí+¨µª_≥·<å_»∞ #Å∞_»∞. qkèÖËHõ `«# W^ŒÌ~°∞ a_»¤Å#∞
^Œ∂`«^•fi~å =∂=∞QÍiO\˜H˜ ѨOÑ≤"Õâß_»∞. XHõ~ÀA
áê=Ù~åÅ#∞ Ѩ\ ˜ì Éèí∞lOK«∞ PÖ’K«#`À `«#∞ ^èŒiOK«∞
=„™êÎ x fl áê=Ù~åÅg∞^Œ "Õ â ß_» ∞ . P áê=Ù~åÅ∞
Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ P =„ã¨ÎO`À ã¨Ç¨ PHÍâ◊OÖ’H˜ Zyi
áÈÜ«∂~Ú. ^Œ=∞Ü«∞Ou pÔ~ ã¨QOÆ zOz Hõ@∞ì‰Ωõ x n#OQÍ
qÅÑ≤OKå_»∞ #Å∞_»∞.
qkè ^ŒÜ«∞=∂e# "ÕiHõQÆ∞#∞? Jx ÃÑ^ŒÌÅ∞ J<åfl~°∞
Hõ^•. #Å∞_»∞ P"≥∞x `«O„_ç=^ŒÌ‰õΩ á⁄=∞‡x ZO`« *ˇÑ≤Ê<å
P™êkèfi r="≥∞<ÿ å =∞~°}"≥∞<ÿ å J`«x`À<Õ J#flk. XHõ~ÀA
P"≥∞#∞ K«∂_»ÖËHõ #Å=∞Ǩ~åA Ñ≤iH˜ "åxÖÏ pHõ\ ˜Ö’
ÉèÏ~°ºx XO@iQÍ =^Œe ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ ^Œ=∞Ü«∞Of
J#∞‰õΩO@∂ pHõ\ ˜Ö’ Z\’ áêiáÈÜ«∂_»∞.
ѨÙ~°∞+¨µxH˜ WO`«HõO>Ë ^Ò~åƒùQƺO LO@∞O^•?
x„^ŒÖËz ^Œ=∞Ü«∞Ou Éèí~°Î#∞ HÍ#Hõ ~ÀkOz Ñ≤zÛ^•xÖÏ
77
JHõ¯_» q^Œ~°ƒùÖ’ ‰õΩO_ç# #QÆ~°OÖ’ `«# ‰õÄ`«∞i
ã¨O`å<åxfl ™ê‰õΩ`«∂ ‰õÄ`«∞~°∞ JÅ∞¡_Hç Àã¨O zOuã¨∂Î cè=∞
=∞Ǩ~åA ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å#∞ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ Ñ¨OÑ≤Oz ‰õÄ`«∞~°∞
*Ï=∂`«Å *Ï_» Hõ#∞Q˘#∞@‰õΩ „Ѩܫ∞uflOK« ™êQÍ_»∞.
ã¨∞^Õ=Ù_»#∞ „ÉÏǨχ}∞_»∞ z=iH˜ KÕkè ^ÕâßxH˜ KÕi
~åK«#QÆ~°OÖ’ ^Œ=∞Ü«∞Oux K«∂z QÆ∞iÎOz `«b¡! h`«O„_ç
=∞<À"åºkè`À hÑ≤Å¡Å`À áê@∞ hHÀã¨O hÉèí~°ÎHÀã¨O
Hõ$tOzáÈ`«∞<åfl_»∞. PÜ«∞##∞ =$^•úѨºOÖ’ WOHÍ
Hõ+Ãì¨ Ñ@∞ì@ `«Q^Æ ∞Œ . ~å `«b!¡ Jx „|u=∂e<å_»∞. JѨC_»∞
~å[=∂`«, PÃã~· O° „^Õ ^Œ=∞Ü«∞Ou Jx, `«# JHõ¯ ‰õÄ`«∞~°x
„QÆÇ≤ÏOz, ^Œ∞óY ã¨O`ÀëêÅ`À LH˜¯i aH˜¯i J~Ú
~åK«=∞~åº^ŒÅ`À P"≥∞#∞ ã¨∞^Õ=Ùx "≥O@ q^Œ~°ƒù‰õΩ
ѨOÑ≤OzOk.
D q^èŒOQÍ Hõhfl\ ˜ Hõ_»eÖ’ Ѩܫ∞xOz z=iH˜
f~åxH˜ KÕ~°∞‰õΩOk ^Œ=∞Ü«∞Ou. HÍx HõëêìÅ∞ f~°ÖË^Œ∞.
Ѩu *Ï_» <≥~°∞QÆHõ z=iH˜ P „ÉÏǨχ}À`«Î=Ú_»∞ ã¨∞^Õ=Ù_Õ
`«# JO_» Jx PÜ«∞##∞ Ñ≤ez #Å=∞ǨÏ~åAx
Hõ#∞Q˘#=∞x ѨOÑ≤Ok.
79
J_»=ÙÅ "≥O@ áÈ™êyOk. k‰õΩ¯ÖËx "åiH˜ ^Õ=Ù_Õ
kHõ¯O\Ï~°∞. P=∂@ ZO`« x[O! XHõ H˘O_»zÅ∞=
^Œ=∞Ü«∞Oux Ѩ@∞ì‰õΩOk. cèu`À ~Àkã¨∞Î#fl P"≥∞#∞ XHõ
É’Ü«∞"å_»∞ ~°H˜∆OKå_»∞. "å_ç HÍ=∞ Éèíi`« P„Hõ=∞}#∞Oz
P"≥∞ „HÀ^èŒ Ñ¨Ói`« âßѨO =O\˜ pè`å¯~°"∞Õ "å_çx xÅ∞=Ù<å
^ŒQÆúO KÕã≤Ok. H˘O`«=∞Ok ÉÏ@™ê~°∞Öˇ·# "åºáê~°∞Å
ã¨Ç¨Ü«∞O`À J_»q ^•\˜Ok ^Œ=∞Ü«∞Ou. KÕk ~å[ºO
KÕi# P ™êkèfi x~åã¨HÖÎõ Ï #_»∞K«∞‰õΩO@∂ áÈ~Ú ~å[=∂`«
^ŒÜ«∞á⁄Ok P"≥∞ ã¨=ÚMÏxH˜ `Õ|_çOk.
P"≥∞‰õΩ `«# Hõ^Œä ™êO`«O q=iOK«Hõ `«#∞ Ãã~· O° „kè#x
H˘xfl HÍ~° } ÏÅ=Å¡ Ѩ u Ü≥ ∞ _» É Ï@∞ „áêÑ≤ Î O zO^Œ x
Ѩu„=`«#x, ‰õΩÅ„ã‘ÎH˜ `«y# ã¨=∂# =∞~åº^ŒÅ∞ K«∂Ñ≤`Õ
~å[=∂`«x ¿ãqOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï#x K≥Ñ≤ÊOk.
~å[=∂`« ã¨O`À+≤Oz `«# ѨلuHõ ã¨∞#O^Œ#∞ aez `«b¡!
HÍ~°∞ "Õ∞Ѷ∂¨ Å∞ Hõq∞‡# ѨÓ~°‚ K«O„^Œ∞_ç =O\˜ D"≥∞ =ÚYO
K«∂¿ãÎ<Õ ã¨O`À+¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D"≥∞#∞ h K≥eHõ`≥ÎQÍ
PǨfixOz ã¨O`À+¨ Ѩ~°K«∞=Ú Jx K≥Ñ≤ÊOk.
78
J~Ú`Õ #Å∞x Hõ^èŒ Uq∞\˜? ÉèÏ~°º ã¨QÆO pÔ~`À
áêiáÈ~Ú# x+¨^èŒ ™ê„=∂*ϺkèѨu, `«#∞ KÕã≤# ѨxH˜
ã≤QÆ∞æѨ_»∞`«∂ Ñ≤zÛ"å_çÖÏ áÈ™êQÍ_»∞. WO`«Ö’ J_»qÖ’
HÍiÛK«∞Û „Ѩ[fiie¡Ok. #Å=∞ǨÏ~å*Ï! ##∞fl HÍáê_»∞ Jx
ˆHHõ qx K«∂z, =∞O@Ö’¡ z‰õΩ¯‰õΩ#fl ÃÑ#∞ ã¨~°Ê=Ú#∞
K«∂z *ÏeѨ_ç `«#„áê}ÏʼnõΩ `≥yOz ^•xx HÍáê_®_»∞
#Å∞_»∞. k=º HÍOu`À "≥eyáÈ`«∞#fl XHõ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞
HõxÑ≤Oz F #Å=∞Ǩ~å*Ï! h^ŒÜ«∞ =Å¡ <å‰õΩ âßѨ
q"≥∂K«#O HõeyOk Hõ$`«A_˝ #» ∞ Jx PÜ«∞##∞ `åHÍ_»∞.
"≥O@<Õ k=º ™œO^Œ~°º=O`«∞_≥·# #Å∞_»∞ ‰õΩ~°∂Ñ≤QÍ
=∂iáÈÜ«∂_»∞.
#Å∞_»∞ PǨ! áê=Ú‰õΩ áêÅ∞áÈÜ«∞@O JO>Ë W^Õ
Hõ ^ •, J<åfl_» ∞ . ^•xH˜ P <åQÆ ~ åA, #Å~å*Ï!
qKåiOK« ‰ õ Ω <Õ # ∞ ¿Ñ~° ∞ ‰õ Ω Hõ ~ À¯@‰õ Ω _» < Õ QÍx h
„âıÜ≥∂aèÖÏ+≤x. h=Ù WOHÍ H˘O`«HÍÅO, „áê~°|úHõ~°‡
J#∞ÉèíqOKåe. hHõO>Ë `«‰õΩ¯= "å_»~Ú# ~åA JO_»Ö’
h=Ù H˘O`« HÍÅO QÆ_»áêe. JѨÊ\˜H˜ QÍx h‰õΩ Hõe ÉÏ^èŒ
80

f~°^Œ∞. h ã¨∞O^Œ~° ~°∂ѨO`À h=Ù =ÙO_»~å^Œ∞. Hõe
„ѨÉèÏ=O áÈQÍ<Õ h=Ù h‰õΩ WO`« Ǩxx KÕã≤# ѨÙ+¨¯~°∞x
[~ÚOz h~å[ºO h ~°∂Ѩ=¸ uiy á⁄O^ŒQÆÅ=Ù. h=Ù
ZѨC_»∞ `«Å∞K«∞‰õΩO>Ë JѨC_»∞<Õ#∞ „Ѩ`«ºHõ∆=∞=Ù`å#∞.
h=Ù JÜ≥∂^蕺 #QÆ~° ~åA |∞∞`«∞Ѩ~°∞‚x =^ŒÌ Jâ◊fi
tHõ∆‰õΩ_çQÍ KÕ~°∞HÀ. PÜ«∞##∞ h =O@Å „áêg}ºO`À
"≥∞Ñ≤ÊOK«∞ J<åfl_∞» . ‰õΩ~°∂Ñ≤ J~Ú# #Å∞_»∞, ÉÏǨï‰õΩ_»#∞
¿Ñ~°∞`À JÜ≥∂^蕺kѨu |∞∞`«∞Ѩ~°∞‚x =^ŒÌ KÕ~å_»∞.
~å„u"Õà◊ x„^Œ‰õΩ ^Œ∂~°=∞~Ú ^Œ∞ódOK«∞ ÉÏǨï‰õΩx
Ez J`«x t+¨µºÅ∞ P`«x ^Œ∞óY HÍ~°}O J_çQÍ~°∞.
=∞~°‡QÆ~°ƒOQÍ #Å∞x „áê~°|ú `«Ñ¨Î QÆ`åxfl Hõ^èŒÖÏ
q=iOKå_»∞ #Å∞_»∞. Ѩ~∞° Å ™ê#∞Éè∂í u ÉÏ^èŒ `«yOæ K«=K«∞Û
HÍx f~°Û^Œ∞.
#Å∞x "≥^‰Œ Ωõ K«∂ JÜ≥∂^蕺 #QÆ~O° KÕi# ã¨∞^Õ=Ù_»∞
Wk qx Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. ™œO^Œ~°º^Õ=`«Ü≥ÿ∞# #Å∞xH©
D ‰õΩ~°∂Ñ≤H© á⁄O`«∞#ÖË^Œ∞HÍh W`«x „Ѩ=~°Î# #Å∞x=Öˇ
L#fl^Œx `«ÅOz ^Œ=∞Ü«∞Ou K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ÉèÏ~°º pÔ~‰õÄ_®
81
<Õ~°Êi `«#O JO`å h‰õΩ ^è•~°áÈã¨∞Î<åfl#∞. ##∞fl ˆ~ѨÙ
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ =ÚO^Œ~° q^Œ~°ƒù KÕ~°∞Û J<åfl_»∞.
WHõ #Å∞_»∞ ~°^èŒ KÀ^Œ#OÖ’ `«# <Õ~°Êi`«#O JO`å
K«∂Ñ≤OKå_»∞. ~åA `«# L`«ÎsÜ«∞O Ѩ_çáÈ~ÚOk, PѨÙ
fã¨∞‰õΩO^•O Jx K≥¿ÑÊã¨iH˜ XHõÜ≥∂[# ^Œ∂~°O
^•\˜áÈÜ«∂~°O>Ë ZO`« "ÕQ"Æ ∂≥ TÇ≤ÏOK«=K«∞Û. P `«~åfi`«
|∞∞`«∞Ѩ~°∞‚_»∞ q_çkÖ’ ky# Ñ≤^ŒÑ¨ ^Œ=∞Ü«∞Ou ^Œ∂uHõ
#Å∞x`À x+¨Øª~°OQÍ =∂\Ï¡_»_»O, #Å∞_»∞ ^Œ=∞Ü«∞Ou
ã¨=∂QÆ=∞O `«~åfi`« HõeѨÙ~°∞+¨µ_»∞ #Å∞x q=Ú‰õΩÎxKÕã≤
Hõ∆=∂Ѩ} HÀ~°@O, #Å∞_»∞ ã¨fiã¨fi~°∂ѨO ^èŒiOK«_»O,
|∞∞`«∞Ѩ~°∞‚_»∞ #Å∞x Hõ∆q∞OK«=∞#_»O, #Å∞_»∞ P^Œ~°OQÍ
|∞∞`«∞Ѩ~°∞‚x "Õ∞à◊§#∞ H˘xÜ«∂_»_»O, #Å∞_»∞ ѨÙ+¨¯~°∞x`À
uiy E^ŒOÖ’ Ѷ¨∞’~° Ѩ~å[Ü«∞O áêÅ∞KÕã≤ HõuÎ`À `«Å
#~°HÉõ ’QÍ Ñ¨Ù+¨¯~°∞_»∞ n#OQÍ „áê}^•#O HÀ~°_O» , #Å∞_»∞
L^•~° ǨÏ$^ŒÜÚ« _≥· Hõq∆ ∞Oz `«#^•Ü«∂kx =ke"ÕÜ∞« _»O,
#Å∞x ™ê=∞O`« ~åAÅ∞ uiy P#O^ŒOQÍ PÜ«∞#
™ê~°fiÉè∫=∞`åfixfl P^ŒiOK«_O» , „Ѩ[ÅO`å P#OkOK«_O»
XHõ^•x `«~åfi`« XHõ\ ˜ [iyáÈÜ«∂~Ú.
83
ã¨QÆO HÍ*Ëã≤ J<å^èŒQÍ H©HÍ~°}ºOÖ’ =^Œe `«#^•i `«#∞
K«∂ã¨∞‰õΩ#fl ѨÙ~°∞ëê^è=Œ ÚxH˜ g∞ ~å[º <åºÜ«∞™ê÷# „ѨHÍ~°O
tHõ∆ Uq∞@x „ѨtflOKå_»∞. ^•xH˜ #Å∞_»∞ qëê^Œ =^Œ#∞_≥·
ÃÑ·H˜ =∂„`«O ^èŒ~°‡ã¨∂Hõ∆ ‡=Ú JO`« `ÕeHõQÍ É’^èŒÑ¨_»^Œ∞.
`«#„áê~°|ÌO `«# ÉèÏ~°ºx ‰õÄ_® ÉÏkèã¨∞Î#flk Jx
`≥eã≤H˘#fl #Å∞_»∞ `«#∞ÖËHõ áÈ`Õ #<åfl P"≥∞ `«# `«O„_ç
=^ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú Hõ_»∞ѨÙxO_® uO@∞Ok J<Õ PÖ’K«#`À
JÖÏ KÕã≤ =ÙO_»=K«∞Û. `«fi~Ñ° _¨ ç XHõ x~°Ü
‚ ∂« xH˜ ~å‰õÄ_»^∞Œ .
Uk <åºÜ«∞"≥∂ Uk J<åºÜ«∞"≥∂ ˆH=ÅO Dâ◊fi~°∞_˘Hõ¯_Õ
`≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ_»∞ J<åfl_»∞.
ã¨`«fi~°"Õ∞ JHõ¯_ç#∞O_ç ~åAQÍix Hõeã≤ |∞∞`«Ñ¨~°‚
=∞Ǩ~å*Ï! =∂ ^Œ=« ∞Ü«∞Of ^Õq kfifÜ«∞ ã¨fiÜ∞« O =~åxH˜
q∞=∞‡efl PǨfixOK«_®xH˜ =KåÛ#∞. HÍx ^•iÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ
áÈÜ«∂#∞. Hõ∆q∞OK«O_ç. gÅ~Ú`Õ ˆ~Ѩ٠L^ŒÜ«∞O =∂
^Œ=∞Ü«∞Of ^Õq kfifÜ«∞ ã¨fiÜ«∞O =~åxH˜ "≥à◊§O_ç
J<åfl_»∞. ~åA ÉÏǨï‰õΩx Ñ≤ez, F~¸ QÆ`«OÖ’ h‰õΩ
<Õ#∞ ^Œ∂º`« q^Œº <Õ~åÊ#∞. h^•fi~å Jâ◊fiǨÏ$^ŒÜ«∞O
<Õ~åÛ#∞. D~ÀA h J=ã¨~°O =zÛOk. <å^Œ∂º`« q^Œº
82
HõëêìÅhfl Hõ_»`Õi# #Å^Œ=∞Ü«∞O`«∞Å∞ Ñ≤Å¡Å`À
P#O^Œ O QÍ „Ѩ * Ï~° O [Hõ O QÍ áêÅ# KÕ â ß~° ∞ .
t=áê~°fi`«∞Å=Å¡ `«=∞ QÆ`«[#‡ JǨ˙Hõ JǨ˙H˜Å
=$`åÎO`«O qx, "åi\Ï¡ J<åfl~∞° . Ѩ~=° ∞t"å! ѨÙ~îO° "Õ¿ã<Î Õ
|OQÍ~°O =<≥fl ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ^Œ∞~°âÌ ◊ J#∞Éèqí ¿ã<Î Õ g∞^ŒÜ∞«
=∂ÃÑ· HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. h=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ ÔH·ÖÏ㨠"åã¨O
J#∞„QÆÇ≤ÏOK«@O =∂ ã¨∞Hõ$`«O HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? h=Ù
=∂H˜™êÎ##fl =~°O W^Õ D =∂ QÍ^èŒ q#fl "åiH˜ P
HõeѨÙ~°∞+¨µ_ç ÉÏ^è#Œ ∞Oz q=Ú‰õΩÅÎ QÆ∞ ÉèÏQƺO „Ѩ™êkOK«∞
J<åfl~°∞.t=áê~°fi`«∞Å∞ ã¨O`À+¨OQÍ JOwHõiOKå~°∞.
LII ѨÙ`«Î_ç =<≥fl ÃÑOѨQÆ∞#∞ ѨÓx ѨÙ~î°O|∞#∞
"≥\ ˜ì#O`«, `å
=Ú`«Î=ÚÖˇ·# =∂#=ÙÅ∞ FÑ≤Hõ #∞O^Œ∞~°∞
^èŒ~°‡=∂~°æ=Ú<£
HõuÎ`˘#∞`«ÎiOz##∞ HÍ^Œ#s '#Å∞_ç—\˜ì
"å_≥~¸
L`«Î=Ú QÍ^èŒ<Õ~°fi 'HõeѨÓ~°∞+¨µ— ÉÏ^èŒÅ∞
JO@É’=ÙQÍ
84
 8. `«∞Åã≤ â◊OY K«∂_»∞Å K«i„`«
Hõâ◊ºÑ¨ =∞Ǩ|∞∞+≤ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ q„Ѩl`«∞Î_»∞. ku
QÆ~ƒ° ãù O¨ *Ï`«∞_≥#· P`«_∞» Q˘Ñ¨Ê ^è•i‡‰õΩ_»∞. "åx ‰õΩ=∂~°∞_Õ
^ŒOÉèí∞_»∞. ^•#=ÙÅO`å ǨÏi ^Õfi+¨µÖˇ· t=Éèí‰õΩÎÖˇ· Ü«ÚO>Ë
W`«#∞ =∂„`«O N=∞Ǩ q+¨µ=‚ Ùx, ÅH©∆ ‡^Õqx `«# Hõ#fl`e« ¡
^ŒO„_»∞Å∞QÍ ÉèÏqOz ѨÓlOK«™êQÍ_»∞.
P ^•#=ÙxH˜ KåÅHÍÅ=Ú =~°‰õΩ ã¨O`å#=Ú ÖËHõ
qKåiOz, |^ŒiHÍ =#=Ú#‰õΩ É’~Ú NǨÏi QÆ∂iÛ
Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß_»∞. JO`« `ÕeHõQÍ Hõ~°∞}˜OK«x P
ÅH©∆ ‡ HÍO`«∞_»∞ QÆ∂_® ^ŒOÉè∞í xH˜ „Ѩ`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ h‰õΩ HÍ=Åã≤#k
HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞.
^ŒOÉèí∞_»∞ F [<å~°Ì<å! <å‰õΩ Jq∞`« |ŠѨ~å„Hõ=∞
âße, „uÖ’Hõ q*Ë`«, hÜ«∞O^Œ∞ ÉèíH˜Î Hõey# Ѩل`«∞x
„Ѩ™êkOK«∞=Ú, Jx HÀ~å_»∞. ™êfi~°ú=Ú H˘~°‰õΩ =~°=Ú
HÀi<å, h Éèí‰õΩÎ_»∞ HÍ"åÅx HÀi#O^Œ∞# q+¨µ‚=Ù ‰õÄ_®
^ŒOÉè∞í x HÀiHõ =∞xflOKå_»∞. QÆ$ǨÏ=Ú# Hˆ `≥Oz# ^ŒOÉè∞í _»∞
Ü«∞^è•qkèQÍ ~å[ºáêÅ# KÕã¨∂Î NǨÏi =~°=Ú ZѨC_»∞
[~°∞QÆ∞`«∞O^• Jx "Õz Ü«Ú<åfl_»∞.
85
„áêÑ≤ÎOK«=Öˇ#∞. D =~°=ÚezÛ# <Õ#∞ ã¨O`«ã≤OK≥^Œ#∞
J<åfl_»∞.
„|Ǩχ F â◊OYK«∂_® h HÀiHõ `«Ñ¨ÊHõ <≥~°"Õ~°∞#∞.
h=Ù |^ŒiHÍ =#=Ú#‰õΩ É’~Ú JHõ¯_» `«∞Åã≤ J#∞
Ü«Ú=ux Hõeã≤ <å=∂@QÍ q"åǨÏ=∂_ç ã¨∞dOѨÙ=Ú
Jx *ˇÃÑÊ#∞.
â◊OYK«∂_»∞_»∞ „|Ǩχ P#ux áê\˜Oz, P"≥∞#∞
Ez P"≥∞ ™œO^Œ~°º=Ú#‰õΩ Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç F ã¨∞O^Œs
h"≥=fi~°=Ù? D |^ŒiHÍ =#OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ LO@∞<åfl=Ù
Jx J_çQÍ_»∞. P"≥∞ J`«x ~°∂Ѩ QÆ∞}=ÚʼnõΩ PHõi¬`∞« ~åÖˇ·
ã≤QÆ∞æ`À<Õ <å¿Ñ~°∞ `«∞Åã≤. <Õ#∞ ^èŒ~°‡^èŒfiA_»#∞ ~åAQÍi
ѨلuHõ#∞. <Õ#∞ [QÆkfi*Ë`«#∞ ÃÑO_®¡_ç =∞ǨѨu„=`« Jx
¿Ñ~°∞ á⁄O^•Åx `«Ñ¨=Ú <åK«iOK«∞K«∞<åfl#∞. `«=∞Ô~=~À
Ü≥∞iOyOѨ =Åã≤#k J#flk.
^•xHÍ`« _ » ∞ `« # q=~åÅ∞ K≥ Ñ ≤ Ê P"≥ ∞ #∞
q"åǨÏ=∂_» =Öˇ#x Ü«Ú#fl^Œx `«# HÀiHõ#∞ `≥eáê_»∞.
P"≥∞#∞ QÍO^èŒ~°fi q"åǨÏ=∂_»=ÅÜ«Ú#x `«#HÀiHõ#∞
87
H˘O`«HÍÅ=Ú#‰õΩ ^ŒOÉèí∞x ÉèÏ~°º QÆ~°ƒù=`≥· <≥ÅÅ∞
xO_®Hõ `Õ[ã¨∞û`À "≥eyáÈ`«∞#fl ‰õΩ=∂~°∞x „Ѩãq¨ OzOk.
Jq∞`å#O^Œ Ѩ~°=â◊√_≥·# ^ŒOÉèí∞xH˜ Jâ◊s~°"å}˜ WÖÏ
J#flk. F ^ŒOÉèÏ! gxH˜ â◊OYK«∂_»∞_»∞ Jx ¿Ñ~°∞ ɡ@∞ì=Ú.
g_»∞ =ÚÖ’¡HÍÅ#∞ [~ÚOK«QÆÅ_»∞.
^ŒOÉèí∞_»∞ Q˘Ñ¨Ê ã¨O`À+¨=Ú`À P ÉÏÅ∞x ÃÑOz
Zxq∞^ÕO_»∞¡ ~åQÍ<Õ LѨ#Ü«∞#O *Ëã≤ â◊√„HÍKå~°∞ºÅ =^ŒÌ
q^•ºÉèϺ™êxH˜ KÕiÊOKå_»∞. q^•ºÉèϺã¨O ѨÓiÎ*Ëã≤H˘x
`«# `«e¡^ŒO„_ç J#∞=∞u á⁄Ok â◊OYK«∂_»∞_»∞ qO^茺
Ѩ~°fi`« ™ê#∞=ÙÅÖ’ „|Ǩχ#∞ QÆ∂iÛ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«∞™êQÍ_»∞.
P `«Ñ¨ã¨∞û „|Ǩχ#∞ q∞H˜¯e ã¨O`À+¨ Ѩ~°zOk.
"≥O@<Õ Ñ¨~°"Õ∞+≤ª â◊OYK«∂_»∞x =ÚO^Œ∞ „Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ h‰õΩ
HÍ=Åã≤# =~°O HÀ~°∞HÀ=∞<åfl_»∞. J`«_»∞ F Ѩ~°"Õ∞+≤ª!
<å‰õΩ ^Õ=, ^•#=, #~°, <åQÆ *Ï`«∞ÅÖ’ Z=fii =Å¡#∞
=∞$`«∞º=Ù ~å‰õÄ_»^Œ∞. <Õ#∞ =ÚÖ’¡Hõ q*Ë`«<≥· =∞Oz
áêʼnõΩ_»x ¿Ñ~°∞ á⁄O^Œ=Öˇ#∞. ã¨HõÅ Éè’QÆ=ÚÅ∞ <å‰õΩ
86
`≥eáê_»∞. P"≥∞ Jk Dâ◊fi~ˆ K«ÛQù Í ÉèÏqOz q"åǨÏ=Ú#‰õΩ
JOwHõiOzOk.
D q^è Œ = ÚQÍ =∞Ǩ  Ѩ u „=`« Ü ≥ ÿ ∞ # `« ∞ Åã≤ x
q"åǨÏ=∂_ç â◊OYK«∂_»∞_»∞ q∞Oz# |Åâ∫~°º=ÚÅ`À
`«# `«O„_çÜ≥∞^Œ∞@ xez `«O„_ô! h HÀiˆH QÍHõ „|Ǩχ
=∂@#∞ <≥~°"Õ~°Û QÆeQÍ#∞. WHõ <å â∫~°º „Ѩ`åѨ=ÚÅ`À
=ÚÖ’¡Hõ=ÚÅ#∞ QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çOz <å=∂@‰õΩ u~°∞QÆ∞
ÖË ‰ õ Ω O_® KÕ Ã ã^Œ # x, â◊ √ „HÍKå~° ∞ ºÅ∞ x~° ‚ ~ ÚOz#
㨠∞ =ÚǨ ˙ ~° Î = Ú#‰õ Ω 㨠fi ~° æ = ÚÃÑ· ^Œ O _≥ uÎ WO„^Œ ∞ x
ã≤OǨã¨#=Ú#∞O_ç `˘ÅyOz `«# UÅ∞|_ç „Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ>ˇÅì x
x~°‚~ÚOKå_»∞.
„Ѩ`«ºHõ∆ "≥·~°=ÚÖËHõ Ü«Ú#fl#∂ ^•#=<å^èŒ∞Å∞
^Õ=`«Å#∞ ÉÏkèOK«∞@ Ѩiáê\˜ J~ÚOk. XHõ¯™êi P
WO„^Œ∞x ã≤OǨã¨#OÃÑ· ‰õÄ~˘Û#QÍ<Õ J^Õq∞ ~ÀQÆ"∂≥ HÍx
ã¨^Œ∞ƒkú QÆÅ ^•#= K«„Hõ=~°∞ÎÖˇ·<å QÆifi+¨µªÖˇ· Ѩ`«#O
K≥O^•~°∞. Q˘Ñ¨Ê q+¨µ‚Éèí‰õΩÎ_≥·# â◊OYK«∂_»∞x QÆu‰õÄ_®
J^Õ J~ÚOk.
88
 JyflH˜ P[º=Ú `À_»∞Ѩ_ç#@∞¡ â◊√„HÍKå~°∞º_ç
„áÈ^ŒƒùÅO Z‰õΩ¯==_»O`À â◊OYK«∂_»∞_»∞ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞
ã¨=∞Ü«∂# ã¨fi~åæxfl =Ú@ì_Oç Kå_»∞. =~°„ѨÉÏè =OQÆÅ â◊OY
K«∂_»∞x ^Õ"ÕO„^Œ∞_Õg∞ KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. HÍÅO =∞#k
HÍ^Œ#∞H˘x WO„^Œ∞_»∞ ~årH˜ =zÛ F â◊OYK«∂_® #Å∞|k
JǨ Ï Ÿ~å„`« = ÚÅÖ’ ^Õ = `« Å #O^Œ i x 㨠= ¸ÅOQÍ
F_çOK«QÆey# hHõO>Ë g~°∞_≥=_»∞. ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ Hõeã≤
x#∞fl F_çOK«ÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°O>Ë Jk h=~° „ѨÉèÏ="Õ∞
Hõ^•. J#=ã¨~°OQÍ W~°∞ ¿ã#ÅÖ’x g~°∞Å∞ QÍÜ«∂Å`À
ÉÏ^è Œ Ñ ¨ _ » ∞ @, =∞~° } ˜ O K« ∞ @ ^Õ x H˜ . <Õ # ∞ F@q∞
#OwHõiã¨∞Î<åfl#∞.
h‰õΩ ã¨=∞O[ã¨O JxÑ≤¿ãÎ <Õ#∞ h P*Ï˝|^Œ∞ú_»<≥· h
™ê=∞O`«∞_çQÍ Ñ¨iáêe™êÎ#∞ J<åfl_∞» . â◊OYK«∂_»∞_»∞ q+¨µ‚
Éèí‰õΩÎ_»QÆ∞@ KÕ`« JOwHõiOz `«#∞ „uÖ’HÍkèѨuQÍ
JOwHõiOK«|_ç â’}˜`Ñ« Ù¨ ~O° KÕ~å_»∞. '=„[O =„*Ë# |^躌 `Õ—
J#QÍ =„["Õ∞ =„*Ïxfl `«∞OѨQÅÆ ^Œ∞. gxx K«OѨQÅÆ "å_»∞
P t=ˆHâ◊=ÙÅÖ’ Z=~À QÍx J#∞ºÅ∞ KÕÜ∞« ÖË~x° WO„^Œ∞_»∞
89
â◊OYK«∂_»∞x ã¨OQÆu h"Õ K«∂_»=Öˇ#x "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞.
áê~°fif~°=∞}∞_»∞ "åix F^•iÛ, `«Ñ¨ÊHõ "åi
ÉÏ^èŒÅ#∞ ~°∂ѨÙ=∂ÃÑ^Œ#x "åix ѨOÑ≤Oz "≥·z,
[<å~°Ì#∞x Hõ=∞Åã¨OÉèí=Ùx Ñ≤eÑ≤Oz PÖ’K«# *ËÃã#∞.
^•x „ѨHÍ~°=Ú <å~°^∞Œ _»∞ â◊OYK«∂_»∞x *Ëi ‰õΩâ◊Å =∞_çy
"åxx á⁄y_ç Dâ◊fi~°∞_Õ =Ú#∞Å =∂@ʼnõΩ ÖÁOy hÃÑ·
Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∂« Åx, ã¨<åflÇ¨ Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl_∞» . q"ÕH=õ O`«∞Å∞
PѨ^Œ =KÕÛ ^•Hõ Py P `«~°∞"å`« K«∂`«=ÚÖˇ Jx
PÖ’zOK«~∞° . "åˆ~ Z^Œ∞~°∞ ^•_çH˜ É’~Ú, â◊„`«∞ x~°∂‡Å#
KÕÃã^Œ~°∞. â◊„`«∞=Ùx ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ ^≥|ƒ fÃã^Œ~°x. Ü«Ú^Œú
hux *ˇÑ≤Ê â◊OYK«∂_»∞_Õ ÔH·ÖÏã¨=ÚÃÑ· ^ŒO_≥`«∞Î#@∞¡
KÕâß_»∞.
`«Hõ∆}"Õ∞ ÔH·ÖÏ㨠Ѩ~°fi`« ™ê#∞=ÙÅÜ«∞O^Œ∞ áê~°fiu`À
qǨÏiOK«∞K«∞#fl Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ #Onâ◊fi~°∞x aez
[~°∞QÆ∞K«∞#fl ã¨OQÆu K«iÛOz g~°Éèí„^Œ∞x Éèí„^ŒHÍox "åi
"åi ¿ã#Å`À#∂ ‰õΩ=∂~°™êfiq∞x `«# ^Õ=`«Å ¿ã#`À#∞
ÔH·ÖÏã¨=Ú#‰õΩ "Õy~°"Õ∞ ~°=∞‡x Ñ≤Å∞Ѩ٠|OÃÑ#∞.
91
Ü≥∂zOz `«QÆ∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú#‰õΩ "Õz Ü«ÚO_≥#∞.
'q<åâ◊HÍÖË qѨs`«|∞kú— J#fl@∞¡ „Ѩuk#=Ú ^Õ=`«Å
ѨÓ[Å∞ á⁄O^Œ∞`«∞#fl â◊OYK«∂_»∞_»∞ =∞kOz |∞∞+¨µÅ#∞,
"Õ^Œ ѨO_ç`∞« Å#∞ „ÉÏǨχ}∞Å#∞ `«#‰õΩ Ǩq~åƒùQÆ q∞=∞‡x
`«##∞ "Õ^ÀHõÎOQÍ Ñ¨ÓlOK«=∞x âßã≤OKå_»∞. J`«x
âßã¨#O J=∞Å∞ *ËÜ«∞=Åã≤# ^•#=ÙÅ∞ =∞Ǩ„‰õÄ~°∞Öˇ·
|∞∞+¨µÅ#∞ H˘\˜ì ÉÏkèOK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞.
J<å^èŒ ~°Hõ∆`Õ q+¨µ‚ó QÍ=Ù# "å~°O`å ¿ÇÏ [<å~°Ì<å!
~°H˜∆OѨÙ=Ú Jx "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. q+¨µ‚=Ù "åi`À F
|∞∞+¨µÖÏ~° g_»∞ <å JOâ◊KÕ [x‡Oz ^Œ∞~å‡~°∞æ_≥·# "å_»∞
ÃÑQ· Í gx ÉèÏ~°º áêu„=`«ºO nxx HÍáê_»∞`«∞#flk. JO^Œ∞KÕ
g∞~°∞ â◊OHõ~°∞xH˜ g∞ ÉÏ^èŒ `≥Å∞ѨO_ç J<åfl_»∞.
=∞Ǩ=Ú#∞Å∞ ÔH·ÖÏã¨O *Ëi t=Ùx "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞.
F =∞Ǩ^Õ"å! D Ñ‘_» =∂ÔHO`« HÍÅO? Ü«∞[˝ Hõ~°‡Å∞
™êQÆ∞@ ÖË^Œ∞. [QÆ„^ŒHõ∆‰õΩ_»x q+¨µ‚x „áêiúOz<å `«#=Å¡
HÍ^Œx x#∞fl â◊~°}∞ "Õ_»=∞<åfl_»∞. =∂‰õΩ h"Õ k‰õΩ¯. P
90
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=Ú#‰õΩ W~°∞ ¿ã#Å∞ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^Œú"≥∞ÿ
xeKå~Ú. Ju Éè í Ü « ∞ OHõ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # áÈ~° ∞ [iyOk.
ZO`«HÍÅO QÆ_z» <å JÅã¨>Ë QÍx ~Ô O_»∞ ¿ã#ʼnõΩ Z‰õΩ¯=
#+¨ìO [~°∞QÆÖË^Œ∞. qã¨∞QÆ∞ Hõey Dâ◊fi~°∞_»∞ [<å~°Ì#∞xH˜
aÅ∞=#OÑ≤ F ÅH©∆ ‡Ñ¨f! W^Õq∞ qO`« D ~åHõ∆ã¨∞_»∞
Ü≥∞O`«‰õÄ =∞~°}˜OK«_»∞ gx `«O„_ç"≥·# h"Õ U^À
LáêÜ«∞=Ú K≥ѨC=Ú Jx J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ q+¨µ‚=Ù Fâ◊OHõ~å! g_»∞ <å =~°„Ѩ™ê^Œ=Ú
=Å# ^ŒOÉèí∞xH˜ Hõey# QÀÖ’Hõ "åã≤. gx ÉèÏ~°º `«∞Åã≤,
ÅH˜∆ ‡ JOâ◊=Ú# [x‡Oz# =∞ǨѨu„=`«. P"≥∞ ™œjź=Ú
gxx HÍáê_»∞K«∞#flk. Zxfl ã¨O=`«û~°=ÚÖˇ·##∞ gx
[OѨÙ@ J™ê^茺=Ú. Ö’Hõ ˆH∆=∞=Ú#ÔH· <Õ#∞ KÕÜ«∞~åx
áêѨ=Ú *Ëã≤ `«∞Åã≤ áêu„=`«º=Ú#∞ K≥_»Q˘\˜ì gxx
#tOѨ *ËÃã^Œ#∞. h=Ù ^Õg QÆ}=ÚÅ`À gxÃÑ· áÈ~°∞#∞
™êyOѨÙ=Ú Jx *ˇÃÑÊ#∞. P [<å~°Ì#∞_»∞ =∂Ü«∂
â◊OYK«∂_»∞_≥· Ü«Ú^Œú=Ú#∞O_ç uiy =zÛ# "åx =Öˇ
`«∞Åã≤x *ËÔ~#∞.
92
 P"≥∞ q∞H˜¯e ã¨O`À+≤Oz ëÈ_»â’ѨKå~°=ÚÅ`À
ѨÓlOz Ü«Ú^Œú qâı+¨=ÚÅ#∞ J_çÔQ#∞. ^•xHÍ`«_»∞
„¿ÑÜ«∞ã‘! J„Ñ≤Ü∞« =ÚÖˇ#· Ü«Ú^Œú "å~°ÖÎ Oˇ ^Œ∞ʼnõΩ, <å `«#∞=Ù
q„âßOux HÀ~°∞K«∞#flk. =∞#ã¨∞û h á⁄O^Œ∞HÀ~°∞K«∞#flk.
z~°HÍÅ"≥∞ÿ#k ã¨∞dO`«=Ú Jx P"≥∞#∞ á⁄O^≥#∞.
WHõ¯_» Ü«Ú^Œú Éè∂í q∞Ö’ XH˘¯~˘Hõ¯~°∞QÆ ^•#= „âı+µ¨ Ū ∞
=∞~°}˜OK« ™êyi. Jâ◊fi ¿ã# #tOz áÈÜ≥∞#∞. QÆ[¿ã#
Ѩ^Œ¿ã#<Õ K«OÑ≤ `å=Ú ‰õÄ_® `«=∞Ö’ `å=Ú áÈ~°∞K«∞
#tOѨ ™êy#q.
â◊OYK«∂_»∞_»∞ D ǨÏ~îå`«Êi}Ï=∞=Ú#∞ Ez
x~°∞`«Î~°∞_»Ü≥∞º#∞. J~Ú<å ^è≥·~°ºO HÀÖ’Ê=Hõ, ~°HõÎ
„Ѩ"åǨÏ=ÚÅÖ’ #∞#fl [O`«∞=ÙÅ#∞, ^•#=ÙÅ#∞ Ez
x~°∞`åûÇ¨Ï Ñ¨_»Hõ â◊OHõ~°∞xÃÑ· QÆ~°∞_®„ã¨Î=Ú`À#∞,
"å~°∞}Ï„ã¨=Î Ú`À#∞, =∂Ü«∂„ã¨=Î Ú`À#∞, á¶êÖωõΩ∆ x „u<Õ„`«
*ÏfiÅÅ#∞ Ãã·`«=Ú <å~åÜ«∞}Ï„ã¨Î=Ú`À#∞ Ü≥∞kiOK≥#∞.
WHõ¯_» `«∞Åã≤ `«# áêu„=`«º=Ú HÀÖ’Ê~Ú# `«H}∆õ "Õ∞
Jâ◊s~°"å}˜ F Ѩ~°"Õ∞â◊fi~å! gx ѨÙ}º=Ú #tOz#k. h
93
=∞ǨÅH˜∆ ‡ JOâ◊`À `«∞Åã≤QÍ Ñ¨Ù\˜ì# x#∞fl =iOKå#∞.
J~Ú`Õ <å JOâ◊ÜÕ∞ Ö’Hõ HõO@‰õΩ_≥·#ѨC_»∞ "åxx
=kèOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. h=Ù jÅ=Ú QÀÖ’Ê~Ú#QÍx "å_»∞
=∞~°}˜OK«_»∞. h=Ù =∞Ǩ Ѩu„=`«=Ù. Ö’HõHõàϺ}=Ú#ÔH·
<Õ#@∞¡ KÕÜ«∞=Åã≤ =zÛ#k. qKåiOK«‰õΩ. h=Ù ã¨^•
Ѩq„`«∞~åÅ"Õ. h ã¨QOÆ JOâ◊ QÆO_»H© #kÜ≥∞ÿ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞OÎ >Ë
<Õ#∞ ™êÅ„QÍ=∞ tÅÅ =Öˇ hÖ’ =ÙO\Ï#∞. h q∞QÆ`å
㨠Q Æ O Ѩ q „`« " ≥ ∞ ÿ # `« ∞ Åã≤ "≥ Ú Hõ ¯ QÍ „Ѩ u WO\’¡
ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩO@∞Ok. â◊OYK«∂_»∞_»∞ QÀÖ’HõO KÕi
ã¨∞MÏÅ#∞Éèíqã¨∂Î h ~åHõÔH· Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï_»∞. "åx
Jã≤ ÷ H õ Å ∞ â◊ O Y∞=ÙÅ ~° ∂ Ѩ O Ö’ h QÆ O _» H © #kÖ’
Ѩq„`«=ÚÅ∞QÍ U~°∞HÀ|_ç [#∞ʼnõΩ „Ñ‘u áê„`«=Ú
Å=Ù`å~Ú. QÆ O _» H © # kÖ’ ™êfl#=∂K« i Oz# |∞kú
ѨÓ~°fiHõ=ÚQÍ *Ëã≤# áêѨ=ÚÅ∞ ‰õÄ_» `˘ÅyáÈ`å~Ú.
WHõ ™êÅ„QÍ=∞=Ú ~° ∂ Ѩ = ÚÖ’#∞#fl ##∞fl
â◊OY∞=ÙÅKÕ h#n [Å=ÚÅ`À Jaè¿+H˜Oz `«∞Åã‘
^Œ à ◊ = ÚÅ`À Ѩ Ó lOz# <Õ # ∞ JÃ+· ì â ◊ fi ~° = ÚÅ#∞
95
„uâ◊¥Å=Ú`À gx `«Å `≥QÆ"ÕÜ«Ú=Ú. PÅã≤OѨ‰õΩ=Ú
Jx ѨeH˜#k. Jk qx Ñ≤<åH˜ „uâ◊¥Å=Ú Ju"ÕQÆ=ÚQÍ
qã≤i "åx `«Å YO_çOz "Õâß_»∞.
^Õ=`«Å∞ ѨÙ+¨Ê =~°¬O ‰õΩiÑ≤OK«QÍ QÆO^èŒ~°∞fiÅ∞
k=ºQÍ<åÅ∞ KÕâß~°∞. JѨû~°ã¨Å∞ #$`«ºO KÕâß~°∞. „uÖ’Hõ
"å㨠∞ Å∂ 㨠O `À+≤ O Kå~° ∞ . ~° ∞ „^Œ Q Æ } ÏÅ∞ q∞ye#
^•#=ÙÅ#∞ Ju `ÕeHõQÍ ã¨OǨÏiOKå~°∞.
J~Ú`Õ WHõ¯_» âßO|i J#∞ =∂Ü«∞ „ѨÜ≥∂QÆ=ÚKÕ
â◊OYK«∂_»∞xQÍ `«∞Åã≤H˜ "≥∂ã¨yOz P"≥∞`À ã¨∞dOK«∞K«∞#fl
NǨÏi XHõ<å_»∞ ã¨∞~°uÜ«∞O`«=Ú# =∞~°z x„kOK≥#∞.
Jk ѨQ\Æ ˜ "ÕàQ◊ ∞Æ @KÕ `«∞Åã≤H˜ `«# ##∞Éèqí Oz#k NǨÏi
Jx Ü≥∞iy HÀѨ=Ú`À F q+¨µ‚! Ö’Hõ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù =∂
WÅ"Õ Å ∞Ê=~Ú# h"Õ ##∞fl K≥ i z#O^Œ ∞ ‰õ Ω QÆ O _»
tÅ"≥·á⁄=Ú‡ Jx â◊Ñ≤OK≥#∞.
JѨC_»∞ NǨÏi F `«∞Åã‘! h=Ù QÀÖ’Hõ=Ú#
=∞ǨÅH©∆ ‡ JOâ◊=Ú`À <å ÉèÏ~°º"≥· Ü«Ú<åfl=Ù. ^ŒOÉèí∞xH˜
<ÕxzÛ# =~°OKÕ`« <å JOâ◊ â◊OYK«∂_»∞xQÍ [x‡Oz
94
„Ѩ™êkO`«∞#x NǨÏi "≥·‰õΩO~î°=Ú#‰õΩ É’Ü≥∞#∞.
K«OII `«# „Ñ≤Ü«∞ Éèí‰õΩÎ~åe ^Œi ^•#="≥·i
=Ú‰õΩO^Œ∞_˘K≥ÛQÍ
=∞#=Ú# cèu K≥O^Œ∞K«∞<≥ =∂xx
jÅ=Ú^ÀK≥ HÍѨ>ˇÿ
Q˘<≥, `«#∞ âßѨ=Ú<£ `«∞Åã≤ „HÀ^èŒ=Ú
n~°QÆ "≥\ ˜ì#O`«, P
Ѷ¨∞#∞_»QÆ∞ â◊OYK«∂_»∞ Hõ^èŒ QÍ^èŒÅ â‹·=ÙÅ
„âı+¨ª=∞øQÆ^• .
96

9. Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ =∞Ǩ=Úx
ѨÓ~°fiO ^Œnèz =∞Ǩ=Úx Q˘Ñ¨Ê `«áÈ^èŒ#∞_Õ QÍHõ
Q˘Ñ¨Ê `åºQÆje Jx ¿Ñ~˘O^•_»∞. PÜ«∞# ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞ ã¨∞=~°.‚
P"≥∞ ™ê\˜ÖËx ã¨∞QÆ∞}ÏÅ ~åt =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ Q˘Ñ¨Ê
™œO^Œ ~ ° º =u JO`« ‰ õ Ω q∞Oz JO^Œ i KÕ á⁄QÆ _ » | _Õ
™œjźÜ≥∞ÿ # Ѩu„=`«. Hõ}∆ "≥∞#ÿ Éè~í ΰ Ü≥∞_»ÉÏ@∞ ã¨ÇÏ≤ OK«ÖxË
Ѩu „Ñ≤Ü«∞. Éèí~°Î‰õΩ ã¨Ñ¨~°ºÅ∞ *ËÜ«Ú@ `«Ñ¨Ê P"≥∞H˜OHÀ
^蕺㨠ܫÚO_Õk HÍ^Œ∞.
XHõѨC_»∞ ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ =$`åÎã¨∞~°∞xKÕ F_çOѨ|_ç
áêiáÈ~Ú "Õ^Œ# J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»∞. P ~åHõ∆ã¨∞_»∞ U
PÜ« Ú ^è Œ = ÚKÕ Kå=Ù ~åx =~° O á⁄Ok Ö’Hõ
HõO@‰õΩ_»Ü«∂º_»∞. „|Ǩχ=^ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú "≥Ú~° ɡ@∞ì‰õΩ#fl
WO„^Œ∞x F^•iÛ F ^Õ"ÕO„^•! <å‰õΩ ^•#=ÙÅ∞ „Ñ≤Ü«ÚÅ∞
HÍ^Œ∞ HÍx "åi Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨ã¨∞û <åѨÙ@‰õΩ <å‰õΩ "å~°∞
HÀi# =~°=Ú bÜ«∞Hõ `«Ñ¨C@ ÖË^Œ∞. XHõ LáêÜ«∞O
K≥ѨÊQÆÅ#∞, q#∞=Ú. ^Œnèz =∞ǨÏi¬ Wk=~°Ö’ Q˘Ñ¨Ê
97
P„â◊=∞=Ú#‰õΩ |OÑ≤ "≥·K≥#∞.
Ñ≤=∞‡@ ^Õ"OÕ „^Œ∞x aez g∞‰õΩ HÍ=Åã≤# Z=ÚHõÅ∞
f㨠∞ H˘#∞@‰õ Ω <Õ # ∞ J#∞=∞uOK« ∞ K« ∞ <åfl #x
„áêÜ≥∂Ѩ"Õâ◊=Ú KÕÜ«∞É’Ü≥∞#∞ JѨC_»∞ ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞
=∞Ǩ`å‡ ^ènŒ zè h `åºQÆ=Ú J##º ™ê=∂#º=Ú. =∞=∞‡efl
PǨ~°O x„^ŒÅ‰õΩ ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ ^Œ∂~°OKÕã≤# P ^•#=
Ѩi„QÆǨÏ=Ú#‰õΩ "Õ~°∞^•iÖËHõ x#∞fl HÀ~°~åx HÀiHõ
HÀiuq∞ =∞=Ú‡ „áêÑ≤ÎOK«QÆÅ^Œ∞ Jx q#„=Ú_≥· |eÔH#∞.
JO`« ^Œnèz „áê}ÏÜ«∂=∞=Ú#∞ Ѩ\ ˜ì HõáêÅ
"≥∂Hõ∆=Ú ^•fi~å „áê}=ÚÅ#∞ g_≥#∞. XHõ k=º `Õ[ã¨∞û
"≥Å∞=_ç PHÍâ◊ =∂~°æ=Ú# ã¨∂~°º=∞O_»ÅO*Ëi JO^Œ∞
SHõºO J~ÚOk. =∞Ǩâ◊Û~°ºO`À ^Õ=`«Å∞ ѨÙ+¨Ê=~°¬O
‰õΩiÑ≤OKå~°∞.
JѨC_»∞ ^Õ"ÕO„^Œ∞_»∞ Ѩq„`«"≥∞ÿ# HÍ=∞^Õ#∞=Ù#∞
aeÑ≤Oz ^•x áêÅKÕ ^Œnèz ^ÕǨxfl Jaè¿+HõO KÕ~ÚOz
P â◊s~° OÖ’x ~° H õ Î =∂Oã¨=ÚÅ#∞ <åH˜Oz ^Œnèz
99
`«Ñ㨠∞¨ û KÕã≤ Dâ◊fi~°∞x "≥∞Ñ≤ÊOz `«# Z=ÚHõÅ∞ =„[=ÚÅ
=Öˇ Ѩ\ ˜+¨ì=ÚÅÜ≥∞º_ç =~°O HÀÔ~#∞. J`«x Ü≥∞=ÚHõÅ∞
=„[=ÚÅ=Öˇ ^è$Œ _è"» ∞≥ #ÿ q, Hõi#î "≥∞#ÿ q. g∞~°∞ P `åºQÆjex
„áêiúOz "åx Ü≥∞=ÚHõÅ#∞ ã¨OáêkOz PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ∞QÆ
=∂~°∞Ê KÕ~ÚOK«∞H˘x =$`åÎã¨∞~°∞x`À áÈi# "åxx
[~ÚOK«=K«∞Û#x *ˇÃÑÊ#∞.
"å~°∞ „|Ǩχ‰õΩ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ ^≥eÑ≤ ^Œnzè Hõ_‰» Ωõ É’~Ú
ã¨OQÆu q#flqOz =∞Ǩ`å‡! Wk J_»∞QÆ ~åx HÀiˆH
J~Ú<å Ö’Hõ Hõ à Ϻ}Ï~° ú O HÀ~° H õ `« Ñ ¨ C @ ÖË ^ Œ ∞ .
=$`åÎã¨∞~°∞_»∞ J#∞ ^Œ#∞A_»∞ |Å"≥∞ÿ# h Ü≥∞=ÚHõÅKÕ
KÕÜ«∞|_ç# =„*ÏÜ«Ú^èŒ=Ú KÕ`« =∂„`«"Õ∞ #tOK«∞#∞.
J#º^è• â◊~}° O <åã≤`Î fi« "∞Õ = â◊~}° O =∞=∞ J<åfl~∞° . ^Œnzè
=O\˜ `åºQÆje ÖË~°∞ J#∞#@∞¡ ^Œnèz J\Ï¡ˆQ fã¨∞HÀO_ç
=ÚO^Œ∞ <å Hõ~°Î"åºxfl <≥~°"Õ~°ÛhÜ«∞O_ç. <å ÉèÏ~°º nxH˜
U=∂„`«O ã¨=∞‡uOK«^Œ∞. P"≥∞ ^Œ∞óMÏxfl PѨÙ@ KåÖÏ
Hõ + ¨ ì O Jx `« # Éè Ï ~° º #∞ `« # t+¨ µ ºÅ`À "Õ ~ ˘Hõ
98
Jã≤÷ѨO[~°O =∂„`«O q∞QÆ∞Å∞#@∞¡ KÕ~ÚOKå_»∞. =„[
ã¨=∂#"≥∞ÿ# Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞ q∞yeOk.
JѨC_»∞ qâ◊fiHõ~°‡#∞ ~°Ñ≤ÊOz |Å"≥∞ÿ# "≥<≥fl=ÚHõ
#∞O_ç =„*ÏÜ« Ú ^è Œ O KÕ ~ ÚOz `« # PÜ« Ú ^è Œ O QÍ
ã‘fiHõiOKå_»∞. Ü«∞=∞^èŒ~°‡~åA =∂„`«O Jã≤÷ѨO[~°O
"≥Å∞=_»Hõ ѨÓ~°fi"Õ∞ „¿ÑQÆ∞Å#∞ áêâ◊=Ú=Öˇ ¿ÑxÊOz
Ü«∞=∞áêâ◊O KÕ~ÚOK«∞H˘<åfl_∞» . Dâ◊fi~°∞x =~°„ѨÉÏè =OKÕ
Jk u~°∞QÆ∞ÖËx HÍÅáêâ◊O J~ÚOk. „áê}∞Å r=Ù_»∞
^•xH˜ zHõ¯Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. J^Õ q^èŒOQÍ `«H˜¯# ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂
`«=∞‰õΩ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# PÜ«Ú^è•Å∞ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
P =„*ÏÜ«Ú^èOŒ `À ^Õ"OÕ „^Œ∞_»∞ =$`åÎã∞¨ ~°∞xÃÑ· ^ŒO_≥uÎ
"åxx ã¨OǨÏiOz ã¨fi~°æ Ѩ@ì}Ïxfl uiy á⁄O^•_»∞.
H˘O`«HÍÖÏxH˜ ã¨∞=~°‚ t+¨µºÅ#∞ <åѨu Ü≥∞Hõ¯_çH˜ "≥àϧ_»∞
WOHÍ ~å_ÕO Jx J_çyOk. ã¨OQÆu `≥Å∞ã¨∞H˘x P"≥∞
Jq∞`«OQÍ ^Œ∞ódOz <å Éèí~°Î áêiú= ^ÕǨxfl ã¨O™ê¯~°O
ÖˉõΩO_® Z=ÚHõÅ∞ "å_»∞‰õΩO\Ï~å Ѩâ◊√=Ù (HÍ=∞^èÕ#∞=Ù
P=Ù QÆ#∞Hõ) `À QÆ_ç¤ÖÏ uxÑ≤™êÎ~å hK«∞ÖÏ~å, g∞~°∞ QÆ_ç¤
100
u<Õ Ñ¨â◊√=ÙÖˇ· á⁄O_ç <Õ#∞ ã¨Ç¨ÏQÆ=∞#O*Ëã≤ <å Éèí~°Î#∞
*Ë~°∞‰õΩO\Ï#∞ J#flk. JѨC_»∞ Jâ◊s~° "å}˜ F ã¨∞=~å‚!
WO^Œ∞ "åi `«ÑC¨ ÖË^∞Œ . "å~°∞ qkèÖHË õ hÉè~í ΰ J#∞=∞u`À<Õ
W@∞¡ KÕã≤<å~°∞. ^Œ∞~å‡~°∞æÖˇ·# ^•#=ÙÅ∞ ~°Hõ~°HÍÅ =~åÅ∞
HÀ~°∞‰õΩx ^è~Œ ‡° Ѩ`#« O KÕã∞¨ OÎ >Ë q+¨µ=‚ ÙˆH JÇ≤Ï`åÅ∞ KÕÜ∞« Hõ
`«Ñ¨Ê@OÖË^Œ∞. gix Hõ∆q∞OѨÙ=Ú. h=Ù „áê} `åºQÆO
*ËÜ«∞~å^Œ∞. hQÆ~åƒù# t"åOâ◊ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk. Fiq∞
=Ç≤ÏOK«∞ Jx Ѩiã≤÷u K«Hõ¯|~°zOk.
ã¨∞=~°‚ ^Õ=`«Å#∞ Hõ∆q∞OzOk HÍx Éèí~°Î qÜ≥∂QÍxfl
`åà◊ÖHË õ ~åu`À ѨQ∞Æ ÅH˘@∞ìH˘x QÆ~ƒ° ù qzÛuÎ KÕã∞¨ ‰õΩ#flk.
XHõ ~åqK≥@∞ì "≥Ú^Œ@ ÉèÏQÆ=Ú# P‰õΩÅÃÑ· P Ñ≤O_®xfl
Ѩiz Dâ◊fi~°∞x „áêiúOzOk. K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ P Ñ≤O_»O
#∞Oz ã¨∂~°º `Õ*’âßeÜ≥∞ÿ # ÉÏÅ∞_»∞^Œ~ÚOKå_»∞. J`«xx
Ez ã¨∞=~°‚ <åÜ«∞<å h=Ù ~åqK≥@∞ì h_»Ö’ |Å=O`«OQÍ
~åu`À QÆ~°ƒùK≥Û^Œ#=Å# L^ŒƒùqOz <å_»=Ù QÆ#∞Hõ
Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞_»x Ñ≤Å∞=|_ç, ~°∞„^•=`å~°"≥∞ÿ `«Åz# "åiH˜
ã¨∞Y=ÚÅ#∞ H©ixÎ ~ÚzÛ z~°Orq"≥· =iúÅ∞¡=Ú Jx *ˇÑÊ≤
101
z„`« Ѩ\ÏÅ∞ `≥ÑÊ≤ OKå_»∞ J#~°}∞º_»∞ HÍh XHõ¯_»∞ ‰õÄ_®
J`«xH˜ #K«ÛÖË^Œ∞.
XHõ<å_»∞ Ѩ^•‡=u `«# K≥eHõ`ÅÎ≥ `À LÖÏ¡ãO¨ QÍ =#
qǨ~°O KÕã¨∞ÎO>Ë Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞_»∞ `å~°ã¨Ñ¨_ç P"≥∞ ™œO^Œ~°º
ÖÏ=}ϺʼnõΩ J|∞ƒ~°Ñ_¨ ç `«# „|ǨχK«~åºxfl =^Œe P"≥∞#∞
Ѩi}Ü«∞=∂_®Åx `«ÅOKå_»∞. <Õ~∞° QÍ J#~°}∞ºx =^Œ‰Ì Ωõ
"≥o§ ÉèíÜ«∞ Éèí‰õΩÎÅ`À P ~åA ~ÚzÛ# J~°…º áê^•ºÅ∞
ã‘fiHõiOz <Õ~°∞QÍ ~å*Ï! h‰õΩ=∂Ô~ΠѨ^•‡=ux <åH˜zÛ
Ѩi}Ü«∞O KÕ~Ú. ~åAÅ∞ ^•`«Å∞. „ÉÏǨχ}∞Å∞ ^•#
„QÆÇ‘Ï`«Å∞ h=Ù hHõ#º#∞ Ü≥∞=iHÀ XHõiH˜ ^•#g∞Ü«∞Hõ
`«Ñ¨Ê^Œ∞ QÆ^•. JO^Œ∞KÕ <åˆH ~ÚzÛ JѨiq∞`« ã¨∞Y=Ú#∞
=~°=ÚQÍ QÔ H· ˘#∞=Ú. <Õ#∞ Éè$í QÆ∞ =Oâ◊=Ú# |∞\˜#ì Ѩ~â° √◊
~å=Úx ã¨O`«uÖ’x "å_»#∞. âßáê#∞„QÆÇ¨Ï ã¨=∞~°∞ú_»#∞.
„ÉÏÇ¨Ï ‡}∞_» # ∞ HÍx WO`« =~°‰ õΩ Ü≥∞=ix ÜÕ∞n
Ü«∂zOK«ÖË^Œ∞. `«Ñ¨óѶ¨Å=Ú Ü≥∞‰õΩ¯"≥· áÈ~ÚO^Œx áê~°fif
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞ʼnõΩ ^•#O*Ëã≤# Éèí‰õΩÎ_»#∞. <åHõO>Ë h‰õΩ
„âı+¨µª_≥·# JÅ∞¡_≥=~°∞ ^˘~°∞‰õΩ`å_»∞? Hõ#∞Hõ <å=∂@
=∞xflOK«∞ J<åfl_»∞. ~åA#‰õΩ `«# JO^•Å ÉÏeHõ#∞ D
103
ѨOK«Éèí∂`«=ÚÅ#∞ ã¨∂~°∞ºx „áêiúOz ~°ye# JyflÖ’
ã¨Ç¨ÏQÆ=∞#=Ú *Ëã≤ Éèí~°ÎÜ≥ÿ∞# ^Œnèzx *ËÔ~#∞. P
Ñ≤Ñʨ ÖÏ^Œ∞_»∞ =∞Ǩ *Ï˝xÜ≥∞ÿ ^Œnzè ¿Ñ~°∞ xÅɡ\Ïì_∞» . Q˘Ñ¨Ê
`« Ñ ¨ â ß≈eÜ≥ ÿ ∞ # Ñ≤ Ñ ¨ Ê ÖÏ^Œ ∞ _» ∞ H˘O`« H ÍÖÏxH˜
=Ú^Œ∞ã¨eÜ≥ÿ∞<å_»∞.
WO„^Œ ™ê=i‚=∞#fiO`«~°=Ú# |∞\˜ì# J#~°}∞º_»#∞
K«„Hõ=iÎ P Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞xH˜ =∂=∞QÍ~°~Ú# Hõ^äŒ Ü≥∞O`À
„Ѩãk≤ ú K≥OkOk. P J#~°}∞º_»∞ Éè$í QÆ∞ =Oâ◊ ã¨O*Ï`«∞_»∞,
`«# ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»QÆ∞ ~°∞z „¿Ñˆ~Ѩ}KÕ #∂~°∞ Jâ◊fi"Õ∞^èŒ
Ü«∂QÆ=ÚÅ#∞ KÕã≤ K«„Hõ=~°∞ÎÅÖ’ ã¨~°fi„âı+¨µª_»x ¿Ñ~°∞
á⁄O^•_»∞. PÜ«∞#‰õΩ ™œO^Œ~°º=Ú, ™œjź=Ú QÆÅ
J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞<åfl~°∞. "åi=Å# PÜ«∞#‰õΩ `Õ*’
g~°=~°∞Öˇ·# #∂~°∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ Éèí∞qH˜ ky=zÛ#
ÅH©∆ ‡^Õq =O\˜ Ü≥ÚHõ ‰õΩ=∂Ô~Î HõeQÍ~°∞. P ÉÏeHõ‰õΩ
Ѩ^•‡=u Jx ¿Ñi_ç QÍ~åÉ=ÚQÍ ÃÑOKå_»∞ ~åA.
k#k# „Ѩ=~°=ú ∂#Ü≥∞ÿ Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞¯~åÅ~Ú# `«#
‰õΩ=∂Ô~ΉõΩ q"åǨÏO KÕÜ«∂Åx ^Õâ◊ ^ÕâßÅ ~å‰õΩ=∂~°∞Å
102
=Ú^Œ∞ã¨eH˜ ZÖÏ WK«∞Û@ Jx XHõ"≥·Ñ¨Ù u~°™ê¯~°=Ú#
â◊Ñ≤OK«∞#x WOH˘Hõ"≥·Ñ¨Ù =∞^èŒ#Ѩ_»∞K«∞O_≥#∞.
WO`«Ö’ ~å[ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞_»∞ ~°∞z ‰õÅ∞QÆ*Ëã≤H˘x
F~å*Ï! D Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞_»∞ h *Ï=∂`« J~Ú#KÀ x#∞fl,
h =Oâ◊=Ú#O`«#∞ ~°H˜∆OK«∞#∞. Ѩk‡h*Ïu „ã‘ÎʼnõΩ JO^Œ
K«O^•Å`À#∂ =Ü«∞ã¨∞û`À#∂ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞. "åiH˜
=∞#Ããû „Ѩ^è•#=Ú `«##∞ WO`«QÍ HÀ~°∞‰õΩ<Õ D
Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞<Õ h ‰õÄ`«∞~°∞ W+¨ìѨ_»∞#∞ QÍx J#∞ºx QÍ^Œ∞
Jx ~åA#∞ XÑ≤ÊOz HõàϺ}=Ú [iÑ≤OK≥#∞. D
q^èŒ=ÚQÍ Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞_»∞ *Ï=∂`«Ü≥ÿ∞ â◊`åâ◊fi"Õ∞^èŒHõ~°Î
J#~°}∞ºx H©iÎ W#∞=∞_çOѨ *Ëâß_»∞.
‰õÄ`«∞~°∞ÃÑ· =∞=∞HÍ~°O g_»ÖËx J#~°}∞º_»∞
Ñ≤Ñʨ ÖÏ^Œ∞x`À `«#‰õΩ=∂Ô~#Î ∞ =Úx Ѩ։¡ˇ Ωõ ѨOÑ≤ kQÆ∞Å∞`À
=∞OK«O Ѩ\Ïì_∞» . z=~°‰Ωõ ~å[ºO ‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ JѨÊyOz
"å#„Ѩ ™ ê÷ „ â◊ = ∞O ã‘ fi Hõ i Oz, JÅ∞¡ x J#∞=∞u`À
`«#ÉèÏ~°ºÅ`À ã¨Ç¨ ‰õÄ`«∞i ã¨g∞Ѩ=Ú#<Õ XHõ Ѩ~°‚âßÅ
xi‡OK«∞H˘x ÉèÏ~°ºÅ ѨiK«~°ºÅ∞ á⁄O^Œ∞`«∂ ã¨∞YOQÍ
104
L<åfl_»∞.
H˘O`« HÍÅO `«~°∞"å`« Ѩ^•‡=u #kH˜ ™êfl<åxH˜
"≥o§Ok. ^èŒ~°‡^Õ=`« Ü≥ÿ∞# ^èŒ~°∞‡_»∞ ã¨∞O^Œ~åHÍ~°∞_çQÍ
k"åºÉèí~°} =„ã¨Î Ѩi=∞à◊=ÚÅ`À P"≥∞#∞ ã¨g∞Ñ≤Oz F
ã¨∞O^Œs! h=Ù <å=O\˜ "åx ~å}˜QÍ LO_»^Œy# ^•#=Ù.
h Ü«∞=fi#=∞O`å P =Úã¨e "å_çH˜ "≥zÛã¨∞Î<åfl=Ù. WO`«
JO^ŒQÆ`≥Î"≥·<å ZO`« =¸~°∞ö~åeq! x#fl uiy ~å^Œ∞Hõ^•.
J~Ú# ^Õ^À J~Ú#k. WHõ<<·≥ å ##∞fl *Ë|\˜ì h=Ù ã¨∞dOz
##∞fl ã¨∞Yɡ@∞ì J<åfl_»∞.
^•xHÍ"≥∞ ^Œ∞óY=Ú, ~À+¨=Ú QÆÅ ã¨fi~°O`À Fi!
^Œ∞~å‡~°∞æ_®! <Õ#∞ =∞Ǩ=Úx Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞x ÉèÏ~°º#∞. <Õ#∞
„uHõ~°} â◊√kúQÍ <åÉèí~°Î <å ã¨~°fiã¨fiO Jx #=Ú‡`å#∞.
J#∞ºÅ#∞ TǨÏ<≥·<å ^ŒÅOK«#∞ #xfl@∞¡ hK«=ÚQÍ
=∂\Ï¡_ç#O^Œ∞‰õΩ h=Ù tH∆Í~°∞›_»=Ù. h=Ù Hõ∆Ü«∞=Ú#∞
á⁄O^≥^Œ=Ù QÍHõ! Jx â◊Ñ≤OK≥#∞.
^•xH˜ ^èŒ~°∞‡_»∞ `«b¡! <Õ#∞ ^èŒ~°‡ ^Õ=`«#∞. h
áêu„=`«º=Ú Ñ¨sH˜∆OK«=∞x ^Õ=`«Å HÀÔ~¯ÃÑ· J\Ï¡ ѨeH˜#
105
ÉèÏQƺ=ÚÅ #OkOKå_»∞. Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ∞x ™œO^Œ~°ºO QÆÅ
Ü«∞ø=#=O`«∞_çx KÕâß_»∞. S^Œ∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ W^ŒÌ~°∞
‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#@∞¡ =~°O WKåÛ_»∞. H©iÎ, P#O^ŒO,
㨠O Ѩ ^ Œ , |O^è Œ ∞ =ÙÅaè = $kú ÖÏO\ ˜ =~° = ÚezÛ
J^Œ$â◊º=∞Ü«∂º_»∞.
K«OII Ѷ¨∞#∞_»QÆ∞ Ñ≤ѨÊÖÏ^Œ =Úx QÍO`«QÆ∞ Ѩ^Œ‡#∞
QÍOz ^èŒ~°∞‡_Õ
=∞#ã¨∞# "≥∂ǨÏÉèÏ==Ú# '=∂xx! =$^Œ∞Ìx
g_ç ~°=∞‡#<£
`«#∞ Hõ∆Ü«∞"≥ÚO^Œ âßѨq∞_ç ^èŒ~°∞‡x „É’K≥#∞
Z^Œ∞Ì"≥· Ü«ÚQÆO
|∞#H˘Hõ HÍÅ∞É’=Ù #x, =Ù#flk <Õ_»k
XO\˜ HÍeÃÑ·.
107
=∞O^Œ ÉèÏQÆ∞º_»#∞. q<åâ◊HÍÖË qѨs`« |∞kú J#fl@∞¡ x#∞fl
ѨsH˜∆OK«∞@‰õΩ <Õ#∞ Z#∞fl‰õΩ#fl =∂~°æO Ü≥∞O`« =¸~°ö"≥∂
WѨC_»∞ `≥eã≤Ok. ^èŒ~°‡O Hõ∆Ü«∞"≥∞ÿ`Õ Ö’HõHõ∆Ü«∞O HÍ^•!
J<åfl_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ Ѩ^•‡=u JÜ≥∂º ZO`« á⁄~°ÉÏ@∞
[iyOk. =∞# HÀѨ`åáêʼnõΩ Ö’HÍÅ#∞ ÉÏkèOK«_»O
Ü≥∞O`« Jq"ÕHõO! F ^èŒ~å‡! h=Ù Hõ∆Ü«∞ "≥ÚO^ŒHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞
HÍh P tHõ∆#∞ h=Ù =$+¨ÉèÏHÍ~°=Ú# J#∞ÉèíqOK«∞=Ú.
K« O „^Œ ∞ _» ∞ Hõ ∆ Ü « ∞ =Ú=$kú á⁄O^Œ ∞ #@∞¡ Q Í h=Ù#∞
Hõ $ `« Ü « Ú QÆ = Ú# <åÅ∞QÆ ∞ áê^Œ = ÚÅ ÃÑ· # #∞,
„`Õ`åÜ«ÚQÆ=Ú# =¸_»∞ áê^Œ=ÚÅÃÑ·##∞, ^•fiѨ~°
Ü«ÚQÆ=Ú# ~Ô O_»∞ áê^Œ=ÚÅÃÑ#· #∞, HõeÜ«ÚQÆ=Ú# XO\˜
áê^Œ = ÚÃÑ· # #∞ K« i OK« ∞ =Ú. =∞~° Å uiy =K« ∞ Û
Hõ $ `« Ü « Ú QÆ = Ú# <åÅ∞QÆ ∞ áê^Œ = ÚÅÃÑ· uiy
ã¨OK«iOK«QÆÅ=Ù. D q^èŒ=ÚQÍ h‰õΩ Hõ∆Ü«∞=∞ÜÕ∞º âßѨO
ѨÓiÎ Hõ∆Ü«∞O H͉õΩO_® HÍáê_»∞`«∞Ok J#flk.
^•xH˜ ^èŒ~°‡ ^Õ=`« ã¨O`À+≤Oz P"≥∞‰õΩ TÇ≤ÏOK«x
106
10. LѨ=∞#∞º_»∞
ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ "庄Ѷ¨∞áê^Œ∞_»#∞ Q˘Ñ¨Ê t=Éèí‰õΩÎ_»∞
`«# ÉèÏ~°º q=∞ÖÏ^Õq`À z#fl =ÚxÑ¨Öˇ¡Ö’ rqOKÕ"å_»∞.
J`«x ÉèÏ~°º Q˘Ñ¨Ê ™œjź=uÜ≥ÿ∞# Ѩu„=`«. P"≥∞
ѨÙ\˜xì O\˜"å~°∞ Hõey# "åÔ~#· #∞, Éè~í #ΰ ∞ "å~°∞ z#flK∂« ѨÙ
E_» ~ å^Œ x `« Å z Ѩ Ù \˜ ì O \˜ ¿Ñ~° ∞ `« Å K« ∞ @ÜÕ ∞
=∂x"Õã≤Ok.
XHõiH˜ KÕ~Ú *ÏK«∞@‰õΩ XÅ¡x P "Õ^Œ ѨO_ç`«∞_»∞
U ~å*Ï„â◊Ü«∞=Ú HÀ~°Hõ LOKè« =$uÎx (<ÕÅÃÑ· ~åe#
^è•#º=Ú#∞, Ѷ¨Å=ÚÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ `«#‰õΩ@∞O|=Ú#‰õΩ
‰õ∆Ω^•ƒ^èŒ f~°∞Û#O`«\ ˜ uO_çx =∂„`«"Õ∞ „QÆÇ≤ÏOK«∞@)
J=ÅOaèOz rqOK«∞K«∞O_≥#∞. J@∞=O\˜ "å~°∞ J#∞HÀx
Jukè =zÛ# `«=∞=O`«∞ Éè’[#=Ú `«ºlOK«=Öˇ#∞.
PHõex t=ѨOKåHõi∆ [Ñ≤Oz LѨâq◊ ∞OѨ KÕã≤ H˘<≥_ç
P "庄Ѷ¨∞áê^Œ∞#‰õΩ Dâ◊fi~å#∞„QÆǨÏ=Ú# XHõ Ѩل`«∞_»∞
[x‡OK≥#∞. "åxH˜ *Ï`«Hõ~°‡Å∞ KÕ~ÚOz LѨ=∞#∞º_»∞
108
Jx <å=∞Hõ~}° O KÕã≤ „¿Ñ=∞QÍ ÃÑOK«™êy# P ^ŒOѨ`∞« ʼnõΩ
P ÉÏÅ∞_Õ Ö’HõO. ^Œi„^Œ=Ú J#∞ÉèíqOK«∞ K«∞O_ç##∂
ÉÏÅ∞x QÍ~å|=ÚQÍ ÃÑOK«∞K«∞O_çi.
P q=∞ÖÏ^Õq J#flQÍ~°∞ XHõ~ÀA# "åi WO\˜H˜
=zÛ ÉÏ=QÍix "Õ_∞» ‰õΩx ™È^Œix „|u=∂e "åix `«=∞
`« e ¡ ^ Œ O „_» ∞ Å∞ EK« ∞ @‰õ Ω "Õ y ~° Ѩ _ » ∞ K« ∞ <åfl~° x ,
"åi~°∞=Ù~°#∞ `«=∞ QÆ$ǨÏ=Ú#‰õΩ Q˘x áÈÜ≥∞#∞. ÉÏÅ∞~°‰Ωõ
=∂`å=∞ǨïÅ WO_»∞¡ ã¨fi~=æ° ÚÅ =Öˇ ^ÀK«∞#∞. QÍ~å|=Ú,
J_ç y #k ux, P_ç O k P@ áê_ç O k áê@QÍ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. H˘xfl <≥ÅʼnõΩ q=∞Å |Å=O`«O g∞^Œ
P"≥∞#∞ uiy Éè~í ΰ H˘Ñ¨ÊyOz "Õ∞#=∂=∞ ÉÏÅ∞x =Ú^•Ì_ç
"≥à§◊ ÖËHõ "≥à§◊ ÖËHõ "≥ো #∞. J=∞‡=∞‡QÍiO@ áêÅ∞ `åQÆ∞@‰õΩ
JÅ=_ç# LѨ=∞#∞º_»∞ XHõ~ÀA áêÅ∞QÍ=Öˇ#x =∂~å=Ú
KÕâß_»∞. `«e¡ KÀ_çÑO≤ _ç hà◊§#∞ áêÅ∞QÍ ~ÚzÛ# áê~°"ãÕ ≤
=∞OzáêÅ∞ QÍ"åÅx QÀÅKÕâß_»∞.
`« e ¡ ‰õ Ω =∂~å! =∞#=Ú ^Œ i „^Œ ∞ Å=Ú. g∞
"Õ∞#=∂=∞Å∞ ^èŒ#=O`«∞Å∞. ^èŒ#=ÚÖËx "åiH˜ áêÅ∞
109
JѨC_»∞ h‰õΩ HÍ=Åã≤#k HÀ~°∞HÀ Jx K≥ÃÑÊ#∞.
LѨ=∞#∞º_»∞ `«O„_ç *ˇÑ≤Ê# q^èŒOQÍ KÕâß_»∞. áê~°fif
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ Ö’Hõ qǨ~°O KÕÜ«ÚK«∂ S^Œ∞ ã¨O=`«û~åÅ
Ѩã≤"å_ç Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨ã¨∞û K«∂z Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç J`«x Ѩ@∞ì^ŒÅ
K«∂_»<≥Oz Dâ◊fi~°∞_»∞ qHõ$`« ~°∂ѨÙ_≥· LѨ=∞#∞ºx KÕi
Xˆ~ Wk „‰õÄ~° [O`«∞=ÙÅ uiˆQ KÀ@∞, WHõ¯_» hˆHO
Ѩx? h‰õΩ `«Ñ¿¨ ãûq∞\˜? x#∞fl U ѨÙÖ’ q∞OˆQ¿ãÎ QÆ`qÕ ∞\˜?
áÈáÈ J<åfl_»∞.
^•xH˜ LѨ=∞#∞º_»∞ =∞$`«∞ºO[Ü«Úx â◊~}° ∞ÉÁOk`Õ
=∞$`«∞º"ÕO KÕã¨∞ÎOk? J#=ã¨~°OQÍ <å HÍÅO áê_»∞
KÕÜ«∞‰õΩ J<åfl_»∞. t=Ùx ѨsHõ∆Å∞ JO`«∞ÖËx =#fl@∞¡ P
ÉÏÅ∞xÃÑ· H˜ "庄Ѷ∞¨ =ÚÅ∞, ã≤OǨÏ=ÚÅ∞ ^Œ∞=Ú‰õΩK«∞#fl@∞¡
^èfiŒ #∞Å∞ QÆ~#˚° Å∞ qxÑ≤OK≥#∞. gã¨"∞≥ #ÿ `«QxæÆ =∞<À|ÅO`À
LѨ=∞#∞º_»∞ t=ѨOKåHõ∆i [Ñ≤OK«∞K«∞<Õ Ü«ÚO_≥#∞.
JO`«Ö’ áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ P ÉÏÅ∞x Ü≥∞^Œ∞@
„Ѩ`«ºHõ∆"≥∞ÿ LѨ=∞#∂! WO`« z#fl =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ h nHõ∆, ÉèíH˜Î
Jx`«~° ™ê^茺O. =∂‰õΩ ZO`À P#O^ŒO HõeyOk h‰õΩ
111
Ü≥∞@∞¡ ^˘~°∞‰õΩ#∞? h=Ù QÀÅ KÕã≤ „ѨÜ≥∂[#"Õ∞q∞?
HÍ=Öˇ##flKÀ `«áÈx+¨ªÖ’ L#fl h `«O„_ç QÍi #_»∞QÆ∞=Ú
J#flk. P ÉÏÅ∞_»∞ `«O„_çx ã¨g∞Ñ≤Oz `«O„_ô =∞#"Õ∞Å
D ^•i„^Œº=Ú ##∞Éèqí OK«=Öˇ#∞. =∂ "Õ∞#=∂=∞Å =Öˇ,
=∞#ÔHO^Œ∞‰õΩ ^èŒ#=Ú ÖË^Œ∞? Jk =∞#ÔH@∞¡ ÅaèOK«∞#∞
Jx J_çÔQ#∞.
^•xH˜ "庄Ѷ¨∞áê^Œ∞_»∞ F LѨ=∞#∂º "åi"åi
„áê~°|=ú Ú#∞ |\˜ì Dâ◊fi~∞° _»∞ ã¨OѨ^ÅŒ <˘ã¨OQÆ∞#∞. XHõxH˜
q^•º^èŒ#=Ú, XHõxH˜ ã¨∞=~°‚ ^èŒ#=Ú#∞, XHõiH˜ H©iÎ
^èŒ#=Ú#∞, XHõiH˜ ÉèíH˜Î, XHõiH˜ *Ï˝# ^èŒ#=Ú#∞ PÜ«∞#
DÜ«∞=Åã≤#^Õ. <å‰õΩ q^•º^èŒ#"Õ∞ WzÛ<å_»∞. ã¨∞=~°‚
^è#Œ g∞Ü«∞ÖË^∞Œ . JO^Œ∞=Å# =∞#=^Œú Éè’QÆÉÏè Qƺ=ÚÅ∞ ÖË=Ù
Jx K≥ÃÑÊ#∞. J~Ú<å LѨ=∞#∞º_»∞ =^ŒÅ‰õΩO_® =∞#Hõk
ÅaèOK«∞ LáêÜ«∞=Ú *ˇÑ¨ÙÊ=∞x =∞~°Å J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ `«O„_ç t=ѨOKåHõ∆s =∞Ǩ =∞O„`«=Ú#∞
É’kèOz ÔH·ÖÏ㨠Ѩ~°fi`«=Ú=^ŒÌ ‰õÄ~°∞Ûx nxx ѨiîOz#
t=áê~°fi`«∞Å∞ „Ѩ`«ºHõ∆=∞Ü≥∞º^Œ~°∞.
110
HÍ=Åã≤# =~°O HÀ~°∞HÀ J<åfl~°∞.
^•xH˜ P#O^Œ ÉèÏëêÊÅ∞ HÍ~°∞ã¨∂Î P ÉÏÅ∞_»∞ F
[QÆ<å‡`å Ñ≤`Ö« Ï~å! =∞^è∞Œ ~å#flO Éè∞í lOz# "å_»∞ JO|e
W+¨ìѨ_»`å_®? ã≤i ã¨OѨ^ŒÅ∞ ã¨~°fiã¨fiO J#∞H˘x
rq`«=∞O`å „â◊=∞Ѩ_ç h=Ù xÜ«∞q∞Oz# Ü«∞=Ú_»∞
áêâ◊O`À „áê}O `À_»∞`«∞#flÑC¨ _»∞ XHõ¯ ѨÓzHõ ѨÙÅ¡‰Äõ _®
"≥O@ ~å^Œ∞. h <å=∞㨇~°}˘Hõ¯>Ë HÍáê_»∞`«∞Ok. ã¨`«º"Õ∞
Jã¨`«º=∞x Jã¨`«º"Õ∞ ã¨`«º=∞<Õ „Éèí=∞`À rqOKÕ #~°∞Å∞
^èŒ#=¸Åq∞^ŒO [QÆ`ü J#∞‰õΩO\Ï~°∞. Jk Jã¨`«º=∞x
`≥eã≤Ok. J~Ú<å ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^ŒºO J#∞Éèíqã¨∂Î h ÉèíH˜Î
q_»∞=x <å `«e^¡ OŒ „_»∞Å#∞ ã¨∞YÃÑ@∞ì@ <å Hõ~=ΰ ºO Hõ#∞Hõ
<å‰õΩ "åix ã¨∞YÃÑ>Ëì ã≤i ã¨OѨ^ŒÅ∞ „Ѩ™êkOK«∞=Ú
^èŒ#O`À hÃÑ· ÉèíH˜Î WOHÍ ÃÇÏK«∞Û ÉèÏQƺO „Ѩ™êkOK«∞
J<åfl_»∞.
Hõ~°∞}ÏO`«~°OQÆ∞_≥·# â◊OHõ~°∞_»∞ P ÉÏÅ∞xH˜ F
LѨ=∞#∂º h HÀiHõÅ∞ D ~°∞„^Œ HõÖÏÊO`«O =~°‰õΩ
112
J#∞ÉèíqOK«∞. P `«~°∞"å`« ÔH·ÖÏã¨OÖ’ <å ~°∞„^ŒQÆ}ÏÅÖ’
XHõ^•xH˜ JkèѨu"≥· =iúÅ∞¡ J<åfl_»∞.
P =~°O Ѷ¨eOz LѨ=∞#∞º_»∞ t=ÉèíHÍ΄QÆ QÆ}∞º_≥·
¿Ñ~˘O^•_»∞.
â’¡II P~ÀQƺO ÉèÏ㨯~åkKÕÛù`ü, ^èŒ#q∞KÕÛ`ü Ǩï`åâ◊#ó
*Ï˝#O=∞¿ÇÏâ◊fi~åkèKÕÛù`ü, "≥∂Hõ∆q∞KÕÛù`ü [<å~°Ì#ó
HõOII WK«∞Û#∞ '~°q— P~ÀQƺ=Ú
"≥∞K«ÛQÆ ^èŒ#g∞Ü«Ú Jyfl, q∞Oz# Hõ~°∞}<£
WK«∞Û#∞ *Ï˝#=Ú â◊OÉèí∞_»∞
ÃÇÏK«ÛQÆ∞ "≥∂Hõ∆O|∞ hÜ«Ú, WOk~° qÉèí∞_»∞<£
`åII J##º"≥∞ÿ# ÉèíH˜Î`À P~åkèOz#KÀ
ã¨∂~°ºÉèíQÆ"å#∞_»∞ P~ÀQƺ=Ú#∞, Jyfl^Õ=Ù_»∞
ã¨OѨ^ŒÅ#∞, â◊OHõ~°∞_»∞ *Ï˝# ã¨OѨ^Œ#∞,
ÅH©∆ ‡Ñ¨uÜ≥ÿ∞# NǨÏi "≥∂Hõ∆=Ú#∞ „Ѩ™êk™êÎ~°∞.
113
<≥^Œ∞iOK«∞ "å_»∞ÖË_»x JǨÏOHõiOK«∞K«∞O_çi.
"åiH˜ Ѩ^‡Œ ã¨OÉè=í Ù_»∞ HõxÑ≤OK«QÍ<Õ Fs h"≥=_»=Ù?
"Õ∞=Ú N=∞Ǩq+¨µx‚ a_»Å¤ =Ú =∂¿Ñ~°∞¡ =∞^è∞Œ , HÔ @· Éè∞í _»∞.
WHõ¯_» hˆHq∞ Ѩx Jx „ѨtflOzi. ^•xH˜ „|Ǩχ <Õ#∞
N=∞Ǩq+¨µ‚x <åaè Hõ=∞ÅO #∞Oz ѨÙ\ì̃# "å_»#∞. ##∞fl
„|Ǩχ JO\Ï~°∞. [QÆ`ü ã¨$+≤ì xq∞`«ÎO Ѩ~°^Õ=`« ##∞fl
N=∞Ǩq+¨µ‚x <åaèHõ=∞ÅO#∞Oz Ü«Ú^ŒƒùqOѨ*Ëã≤Ok.
g∞~°∞ <å‰õΩ J#flÅ∞ Jx ѨeHÍ_»∞.
^•xH˜ =∞^èŒ∞ÔH·@K«∞Å∞ ã¨$+≤ª h=Å¡ UO J=Ù`«∞Ok.
z#fl"å_»=Ù ÃÑ·QÍ P Hõ=∞ÅOÖ’ W~°∞‰õΩ¯áÈÜ«∂=Ù.
KåÖÏÛÅ∞ÖË P ã¨$+≤ª "Õ∞O KÕ™êÎO J<åfl~°∞.
„|Ǩχ KÕÜ«∞QÆeyOk ÖËHõ `«O„_ç`À "≥Ú~°Éˇ@∞ì
‰õΩ<åfl_»∞. `«# H˘_»∞‰õΩÖË ~åHõ∆ã¨∞Å~Ú`Õ U `«O„_ç
ÉÏ^èŒÑ¨_»_»∞? q+¨µ‚=Ù H˘O`« ^Œ#∞Hõ zO`«<˘Ok PÃÑ·#
q+¨=Ú *Ëi# ÉèÏQÆ=ÚÅ#∞ HõuiÎ OK«‰Ωõ #fl q+¨=Ú ^ÕÇϨ =Ú
#O`«ÜÚ« áê_»∞KÕÜÚ« #x K≥ÑÊ≤ #@∞¡ D ^Œ∞+¨µÅª ã¨$+≤ì ZO`«
115
11. =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å K«i„`«
Hõ # fl `« O „_ç `« # Ѩ Ù „`« ∞ Å#∞ x~åÌ H ˜ ∆ } ºOQÍ
=∂Ü≥∂áêÜ«∞O`À K«OѨ_»O ã¨$+≤ìÖ’<Õ qz„`«O. WHõ P
K«O¿Ñ `«O„_ç [QÆ`ÀÊ+¨‰õΩ_≥·# N=∞Ǩq+¨µ‚"Õ J=@O =∞s
qz„`«O. ^èŒ~°‡ ~°Hõ∆}‰õΩ, ^Œ∞+¨ª tHõ∆}‰õΩ Ѩ~°^Õ=`«KÕ
xÜ«∞q∞OѨ|_ç# N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù P Ѩ<Õ KÕâß_»∞.
`˘e¡ ã¨$ëꪺk# N=∞Ǩq+¨µ‚ =Ú^Œ∞ÌÖÁÅ∞‰õΩ áêѨx
=Öˇ XHõ =∞„i P‰õΩÃÑ· Ü≥∂QÆ x„^ŒÖ’ LO_»QÍ PÜ«∞#
<åaè#∞Oz XHõ ã¨Ç¨Ï„㨠^Œà◊ Hõ=∞ÅO Pq~°ƒùqOzOk.
J^ŒO`å Ü≥∂QÆ Ñ¨~åâ◊H˜Î bÅ. P Hõ=∞ÅO #∞O_ç „|Ǩχ
Pq~° ƒ ù q Oz Ѩ ~ ° ^ Õ = `« P[˝ áê\ ˜ O z 㨠$ +≤ ª
P~°OaèOK«∞>ˇ\Ï¡Ü«∞x Ѩ~°^Õ=`å#∞„QÆǨÏ=Ú#ÔH· `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«ÚK«∞O_≥#∞. q+¨µ‚=Ù Ü≥∂QÆx„^Œ [~°∞QÆ∞K«∞<Õ Ü«Ú#flk.
WO`«Ö’ N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù Ü≥ÚHõ¯ K≥=ÙÅ#∞O_ç |e+¨µªÖˇ·#
W^ŒÌ~°∞ ~åHõ∆ã¨∞Å∞^ŒƒùqOzi. q+¨µ‚ ã¨O`å#"≥∞ÿ# "å~°∞
ã¨∞O^Œ~åHÍ~°∞ÅÜ«Úº#∞, ~åHõ∆㨠„Ѩ=$uÎ=Å# QÆifi+¨µªÖˇ·
JǨÏOHÍ~°∞Öˇ· Ü«ÚO_çi. =∞Ǩ~°‚==∞O`å "≥^Œ‰õΩK«∞ `«=∞
114
LѨ„^Œ= Hõ~°"≥∂ TÇ≤ÏOѨÖË=Ú. W@∞¡ PÖ’zOz NǨÏi
"åix `«∞^Œ =Ú\˜ìOK«∞@‰õΩ Ü≥∂zOK≥#∞. HÍh Ѩل`«∞ÅÃÑ·
Ѩ~=° ∂`«‡‰õΩ JѨiq∞`«"∞≥ #ÿ „¿Ñ=∞. JO^Œ∞KÕ T~°‰Ωõ O_≥#∞.
„|Ǩχ Ѩ~°^Õ=`«`À Dq^èŒOQÍ "≥Ú~°Éˇ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
F [QÆ[˚#x <Õ#∞ ã¨$+≤ì <≥\Ï¡~°OaèOK«QÆÅ#∞? Ѩ~°"Õ∞â◊fii
Pkâ◊HqΘ , Ñ≤ÑÅ‘ HÍk „|Ǩχ Ѩ~º° O`«=Ú HÍ~°}Éè∂í `«∞~åeq.
‰õΩ∆ uÊáêã¨Å‰õΩ, ѨÙ+≤Hì ,˜ `«∞+≤Hì ,˜ HÍ~°}"≥∞#ÿ Ü≥∂QÆ =∂Ü«∞=Ù.
=∞ǨÅH˜∆ ‡, ã¨~°ã¨fiu, áê~°fiu "≥Ú^ŒÖˇ·# â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}∞
ÅO`å h"Õ. ã¨$+≤ª ã≤÷u ÅÜ«∞ HÍi}˜"≥·# h‰õΩ L¿ÑH˜∆OK«∞@
`«QÆ^Œ∞.
=∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å#∞O_ç ##∞fl ~°H˜∆OѨÙ=Ú. <Õ#∞ <åѨx
<å~°OaèOK≥^#Œ ∞ J<åfl_∞» . JѨC_»∞ Ѩ~^° =Õ `« q+¨µ‰‚ Ωõ K≥ÑÊ≤
„|Ǩχ ѨxH˜ P@OHõO ÖˉΩõ O_® K«∂_»=∞x K≥ÑÊ≤ Ok. q+¨µ=‚ Ù
<å "åà◊§‰õΩ =~°=Úe™êÎ#x, =∞^è∞Œ HÔ @· Éè∞í Å`À D q+¨Ü∞« O
K≥ÑÊ≤ „|Ǩχ‰õΩ JO`«~åÜ«∞O HõeyOK«‰Oõ _ç J<åfl_∞» . "åà◊√§
FǨϟ h=Ù =∂‰õΩ *ˇÑ¨ÙÊ"å_»"å! áÈáÈ. h‰õΩ "Õ∞"Õ∞
=~åe™êÎO. HÀ~°∞HÀ HÍh =∂‰õΩ h`«∞Å∞ K≥ѨʉõΩ J<åfl~°∞.
116
 WHõ ‰õΩ=∂~°∞Åx LáÈH˜∆Oz ÖÏÉèíO ÖË^Œx NǨÏi
PǨ <å Ѩل`«∞Å∞ ZO`«\ ˜ ^•#QÆ∞} ã¨OѨ#∞flÅ∞, g∞~°∞
<åKÕuÖ’ =∞~°}˜OKåÅx <å HÀiHõ J<åfl_»∞.
[iy# ã¨OѶ¨∞@#‰õΩ k"≥∞‡~°É’~Ú# =∞^èŒ∞ÔH·@Éèí∞Å∞
=~°O <≥~"° ~Õ Û° xKÀ `«=∞‰õΩ J==∂#O <≥~"° iÕ Û# =∞~°}O
`«Ñ¨Ê^Œx „QÆÇ≤ÏOz ѨÓiÎ [ÖÏ~°‚==Ú#∞ Ez, 㨈~ h=Ù
=∞=∞‡efl K«OѨ=K«∞Û HÍh =∂ â◊s~°=ÚʼnõΩ `«_ç
`«QÆʼnõΩO_® K«Oáêe J<åfl~°∞. [QÆ<åfl@Hõ ã¨∂„`«^è•i
<å~åÜ« ∞ }∞x =ÚO^Œ ∞ W@∞=O\˜ `≥ e q `Õ @ Å∞
<≥QÆ∞æ`åÜ«∂? q+¨µ‚=Ù `«# ^ÕǨxfl qѨs`«OQÍ ÃÑOz
"åi^ŒÌih `«#K≥=ÙÅÖ’ #∞O_ç "≥eH˜ ÖÏy qâßÅ"≥∞ÿ#
`«# `˘_»ÅÃÑ· ÃÑ@∞ì‰õΩx W^ŒÌi `«ÅÅ#∞ `«# K«„HõO`À
#iH˜ <≥`«∞Î~°∞ ~å‰õΩO_® `«ÅÅ∞ Jkq∞ K«O¿Ñâß_»∞. „|Ǩχ
㨠O `À+¨ O QÍ `« # 㨠$ +≤ ª ÉÏ^è Œ º `« Å ∞ <≥ ~ ° " Õ ~ åÛ_» ∞ .
N=∞Ǩq+¨µ‚=Ù uiy Ü≥∂QÆx„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
Ѩ~°^Õ=`« ã¨O`«ã≤OzOk.
117
12. [ÅO^èŒ~°∞x K«i„`«
U ~åHõ∆ã¨∞x rq`« K«i„`« K«∂z<å ѨQÆ, ^Õfi+¨=Ú,
Ç≤ÏOã¨Å`À<Õ xO_çÜ«Ú#flk. „ѨǨϡ^Œ∞_»∞ qcè+¨}∞x =O\˜
XHõi^ŒÌ~°∞ =Ù#flѨÊ\˜H© QÆ_ç¤"Õ∞@Ö’ ã¨∂kÖÏQÆ ^˘~°∞‰õΩ@
KåÅ Hõ+Oì¨ . „Ѩu"å_»∂ Kå=Ù `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ"åÅx Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê
=~åÅ#∞ á⁄O^Œ@O NǨÏi `≥eq#∞ѨÜ∂≥ yOz P =~åxfl
J_»∞¤‰õΩx P ~åHõ∆ã¨∞x K«OÑ≤ Ö’Hõ HõàϺ}O KÕÜ«∞@O
[~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. `«e¡ ku Ü≥ÚHõ¯ Jã¨∂Ü«∞, ѨO`«O
P"≥∞ a_»¤Öˇ·# ^≥·`«∞ºÅ‰õΩ [#‡`«ó =zÛOk.
`«O„_çx K«Oáê_»x H˘_»∞‰õΩÅ∞ NǨÏi`À "≥·+¨=∞ºO
ÃÑOK« ∞ H˘x `« = ∞ Jáê~° |Å㨠O Ѩ ^ Œ Å ∞ NǨ Ï ix
xi˚OK«\ÏxˆH qxÜ≥∂yOz „Éèí+¨µªÅÜ«∂º~°∞. J@∞=O\˜
"åiÖ’ [ÅO^èŒ~°∞_»∞ XHõ_»∞. "å_»∞ t=ˆHâ◊=Ùe^ŒÌi`À#∂
"≥·~°O ÃÑOK«∞‰õΩx „Éèí+¨µª_»Ü«∂º_»∞.
119
K«OII ǨÏi `«#Hõ#fl ã¨O`«uÜ«∞ #OK«x E_»_»∞
^•i `«Ñ≤Ê#<£
H˘~°`«Å∞ "ÕÜ«Ú ~åA=Öˇ „‰õÄ~°∞_»∞ tHõ∆Å hÜ«Ú
"Õà◊Å<£
#iÔH#∞ ÔH·@Éèí∞<£ =∞^èŒ∞#∞ #O^Œ#∞Öˇ·##∞
K«„Hõ"≥∞uÎ P
ã¨~°ã≤[ Éèí=ÙºQÍ=, ~ÚHõ, Kå=Ô~^•#=Ù
Öˇ=fiÔ~·##∞<£
118
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_»∞ JO^ŒiH© P^Œ∞º_»∞ "å_»∞. Zxfl
q^è•Å∞QÍ =∞$`«∞º=Ùx `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åÅx Ez<å NǨÏi
"å_ç =~åÅ#∞ JkèQqÆ ∞Oz "å_çx #$ã≤OǨï_≥· K«Oáê_»∞.
P Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx „Ѩ^èŒ=∞ ã¨O`å#O „ѨǨ¡^Œ∞_»∞
NǨÏiÉèí‰õΩÎ_»∞ HÍx "åxH˜ "Õ~˘Hõ ÉèÏ~°º=Å# Hõey#
Ѩk=∞Ok H˘_»∞‰õΩÅ∂ ^Œ∞~å`«∞‡ÖË. P Ѩk=∞OkÖ’ XHõ_#·≥
JyfllǨïº_»<Õ "åxH˜ ã¨∂Hõ~°∞_»∞ J<Õ H˘_»∞‰õΩ ѨÙ\Ïì_»∞.
`å`« Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙx áÈeHõÅ∞ ѨÙ}˜H˜ ѨÙK«∞Û‰õΩ#fl P hK«∞_»∞
‰õÄ_® `å`«QÍiÖÏ „|ǨχÔH· Ѷ¨∞’~° `«Ñ¨ã¨∞ûKÕã≤ h\˜Ö’ QÍx
<ÕÅÃÑ·QÍx PHÍâ◊OÖ’ QÍx KÀ@, ^Õ=`«ÅKÕ`« (kqH˜
ѨÙ\˜ì#"å~°∞) QÍx, ~åHõ∆ã¨∞Å KÕ`«QÍx #~°, "å#~°, <åQÆ
H˜<≥fl~° H˜OѨÙ~°∞ëêk *Ïu"åiKÕQÍx Ѩ‰õ∆ΩÅ KÕ`«QÍx,
[ÅK«~°=ÚÅ KÕ`« QÍx, "åi PÜ«Ú^èŒ=ÚÅ KÕ`« QÍx, U
XHõ¯ ѨÙ~°∞+¨µx*Ë`« QÍx, „ã‘Î*Ë`« QÍx Kå=Ù ~å‰õÄ_»^Œx
HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. x`«ºO [ÅK«~åÅ=Öˇ [ÅOÖ’ LO_»QÆÅ
=~°O HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. JO^Œ∞Hõx [ÅO^èŒ~°∞_»x ¿Ñ~°∞
120
á⁄O^•_»∞. „|Ǩχ‰õΩ P =~åÅ∞ DÜ«∞Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞. `«#
`å`«ÖÏQÆ "å_»∞‰õÄ_» ã¨fi~åæxfl =Ú@ì_çOz ^Õ=`«Å#∞
WO„^Œ∞}˜‚ "≥à◊§Q˘\˜ì áêeOKå_»∞. "å_çH˜ t=ˆHâ◊=Ùe^ŒÌ~°∂
â◊„`«∞=ÙÖË. "åo§^Œiú h x~°∂‡e¿ãÎ `«<Õ [QÆxflÜ∞« O`«, `«#x
=∂Ü≥∂áêÜ«∂Å`À K«O¿Ñ"å~°∞O_»~∞° . =∞$`«∞ºÉèÜ í ∞« O ÖË^∞Œ .
D q^èOŒ QÍ PÖ’zOz "å_»∞ HÔ Ö· Ïã¨OÃÑ· ^ŒO_≥`åÎ_∞» .
~°∞„^ŒQ}Æ ÏÅ∞ ‰õÄ_® "å_ç<OÕ KÕÜ∞« ÖËHõ =∞ø#O =Ç≤ÏOKå~Ú.
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_® "å}˜‚ Ug∞ KÕÜ«∞ÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»O>Ë
qkè bÅ HÍHõ =∞ˆ~q∞\˜? z=~°‰õΩ Dâ◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_®
=∂#㨠ã¨~À=~°OÖ’ `«Å^•K«∞HÀ=Åã≤ =zÛOk.
WHõ [ÅO^Œ~°∞_ç QÆ~°fiO Ô~\˜ìOѨ~Ú "≥·‰õΩO~î°OÃÑ·
^ŒO_≥`åÎ_»∞. "≥·‰õΩO~î°O "åH˜à◊§hfl `≥~°∞K«∞‰õΩ<åfl~Ú. "å_»∞
"≥ · ‰ õ Ω O~î ° = ∞O`å "≥ k HÍ_» ∞ . NǨ Ï i ‰õ Ä _® =∂#ã¨
ã¨~À=~°OÖ’<Õ WOH˘Hõ „áêO`«OÖ’ `«Å^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
[ÅO^è~Œ ∞° _»∞ JO^ŒiH© <Õ<Õ [QÆ<åfl^∞Œè _»#x K≥ÑÊ≤ kHÍÊÅ∞~°∞,
^Õ=`«Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# U „áê}˜ J~Ú<å `«# PkèѨ`åºxfl
121
=Öˇ#x ã¨ÅǨ WKåÛ_»∞. [ÅO^èŒ~°∞_»∞ `«#‰õΩ#fl J"≥∂Ѷ¨∞
â◊H˜Î`À h\˜ J_»∞QÆ∞# #∞#fl „Ѩu Ѩ^•‡hfl "≥kHÍ_»∞. ÉÏQÍ
JÅã≤áÈ~Ú Ñ≤iH˜ "åà◊§x u@∞ì‰õΩO@∂ h\˜ "≥Å∞ѨeH˜
~åÉ’`«∞<åfl_»∞. ã¨iQÍ JѨC_»∞ t=ˆHâ◊=Ùe^ŒÌ~°∂ XHõi
PÜ«Ú^èŒO WOH˘Hõ~°∞ (t=Ù_»∞ K«„Hõ=Ú q+¨µ‚=Ù „uâ◊¥ÅO)
^èŒiOz W^ŒÌ~°∂ XˆH™êi h\˜ #_»∞=Ú =~°‰õΩ xÅ|_»¤
J`«xfl XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ t~°ã¨∞û YO_çOz K«Oáê~°∞.
Ѩ ~ ° ^ Õ = `« , Ѩ ~ ° „ |Ǩ Ï ‡ P#OkOz t=ˆ H â◊ = ÙÅ#∞
Jaè#OkOKå~°∞. [ÅO^èŒ~°∞x =∞~°}O`À Ö’HÍÅ∞
ã¨O`À+≤OKå~Ú.
123
XѨÙÊHÀHõáÈ`Õ ^ŒO_»# `«Ñ¨Ê^Œx „ѨHõ\ ˜OKå_»∞.
<å~°^Œ∞_»∞ ‰õÄ_» <å~åÜ«∞} =∞O„`«O =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ
㨇iOK«=Åã≤ =zÛOk. NǨÏi, â◊OHõ~°∞Å∞ Ѩ~°^Õ=`«x
Ѩ~°„|Ǩχ#∞ "Õ_»∞‰õΩx =∂#㨠ã¨~À=~°OÖ’#∞OKÕ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. [ÅO^èŒ~°∞_ç áêѨO ѨO_Õ
"Õà◊‰õΩ NǨÏi, â◊OHõ~°∞Å `«Ñ¨ã¨∞û Ѷ¨eOz "åi =ÚO^Œ∞
„Ѩ`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º~°∞. Ѩ~„° |Ǩχ K≥ÑÊ≤ # J"≥∂Ѷ∞¨ "≥∞#ÿ LáêÜ«∞O
JO^ŒiH© #zÛOk. ^•xx PK«~}° Ö’ D q^èOŒ QÍ ÃÑ\Ïì~∞°
t=ˆHâ◊=ÙÅ∞. t=Ù_»∞ K«„Hõ=Ú#∞ NǨÏi „uâ◊¥Å=Ú#∞
^èiŒ OKå~°∞. [##"Õ∞ ÖËx"å~°∞ QÍ=Ù# "å~°∞ U *Ïu"å~°∂
HÍ~°∞. "å~°∞ [ÅO^èŒ~°∞x h\˜Ö’#∂ h\˜ |Ü«∞@ QÍHõ
J#QÍ h\˜Ö’ xÅ|_ç, ~åHõã∆ ¨ ã¨OǨ~°=Ú#∞ W^Œ~Ì ∂° Hõeã≤
KÕã≤# [ÅO^èŒ~°∞_ç +¨~°`«∞Åxfl <≥~°"Õ~°QÆÅ=Ù. Wn Ѩ^äŒHõO.
㨠ˆ ~ <å~° ^ Œ ∞ _» ∞ [ÅO^è Œ ~ ° ∞ x 㨠g ∞Ñ≤ O z
[Ü« ∞ [Ü« ∞ ^è • fi#=ÚÅ∞ Ѩ e H˜ t=ˆ H â◊ = ÙÅ∞ =∂#ã¨
ã¨~À=~°OÖ’ x=ã≤ã¨∞Î#fl@∞¡ "åix h\˜Ö’<Õ =∞@∞ìɡ@ì
122
ã‘II [ÅK«~°O|xÑ≤OK« [Å=Ú# =ã≤~ÚOK«∞
P [ÅO^èŒ~°∞xH˜ J_»∞¤ÖË^Œ∞
Z=i PÜ«Ú^èŒ=ÚKÕÜÕ∞ Ü≥ÚHõ¯xK≥ QÍx
`å=ÙÜÕ∞^≥·##∞ Kå=Ù~å^Œ∞
^Õ"ÕO„^Œ∞<À_çOK≥ t=Ùx [OѨQÆ É’Ü≥∞
"≥·‰õΩO~î°∞ ѨQÆ|\˜ì "≥^ŒÔH ^Œ∞#∞=∞
<å~°^•^Œ∞Å∞ ‰õÄ_» '<å~åÜ«∞}Ï— Ü«∞x
J#ÖËHõ Ö’Ö’# Q˘}QÆ =ÅÃã
`ÕII "å~°∞ Ѩ~°^Õ=`«#∞ "Õ_» Hõ~°∞} QÆey
^•i EÃÑ#∞ P=∂`« ^Œ#∞A [OѨ
t=Ùx QÍ^èŒÅ∞ =∞^èŒ∞~°=Ú „É’= [#∞Å
"≥ÅÜ«∞ *ˇÑ≤Êu<å ÉèÏQƺѶ¨Å=Ú Aq∞‡.
124