You are on page 1of 215
Sela Nosso Parca no Combate & Cépia legal pate carta, pons reine ue see agin pce teas acon rt apace. gen pa a ‘Seu Cadastro E MultoImportante para Née penton «ha de xe care ro deta psa vet Pes ener an ee foe garrsn er ia ect Onreato rota anata, ng Atsdas Tadou Gomes Telecomunicagées ‘Transmissdo e Recopgao AMEN 21" Edigho 4 Reimpressso ‘So Paulo 2011 - Editora Erica Ltda. cere ae ahi ‘Sans st um ae ppm pie frei enemas ptr canon canoe ete ‘Sonos a enon ch nn nas tran Sei Tse ‘hes sn in tore ei ie crs mo separ mig te se ee ws gaat ‘et ost es rk me ‘Src oe drag Peto ora ier ae {Gina anarsoto 38 teemuncae. Vanna Raw MEW: Sts Pan! ‘ee Ye amen aaa FE | eto am aie 2 aso om agp 3 Message foros tri, Fun to O58 Tohanh Fn (1 588-1) 207-400 Devicatoria DDectico esta obra 8 minha mie e a minha esposa, pelo total apoio, e 20 meu pai, que de onde estiver, acompanhou em ‘expisto minha dedicagso. AGRADECIMENTOS INDICE 1 MOOULAGHO Bu AMPLTUDE 1 1 Coes. = Contaia de seitrat meus sinceros sgridecimentos a0 Sr. Paulo 1.4 Shing Fo 1 Roberto Alves, pela incentvo constant, ao Engenfies Antonio Mateo {ae apc ° Var Cipelie Wadi joao Senden pel vaio cintagloaolango de ‘1a tsertln hee oe toda a confegto do livo, aos meus amigo Sérgio Juventzio Pore, 14st Propose 13 pus dedcado na confi dos deserts, Caos de Ja Loman 12a sobre, “ pela confeogto da capa, ea todas ax penoas que por sun paripasio f direta ou inditeta,colaboraram no descnvalvimento desta cbra. 2.1 Inroduto 122 Gantt. ‘ 29 banien 7 124 Bertie nso 7 {28 rect Popo 1 sModulago ANOS, 1.1 Andis do Sistema 1122 Creutoe Moduadores AM DSS. 1129 Creutos Dematlsdores ANOS, 1134 ORecepiorAMLDSB, “8 1.25 Exerc Restos 63 1.98 ExeriooePropots, 76 14 Moduagso ANE D88/8C 7” 1.44 Andis do Sete 7 142 Creutos MacecoresAM-DSBISC. 143 Oreutos Bemedladors AM-OSEISC. 14.5 Burl Proposos. 1 1.8 Modagio AN-SS8. 101 : 1.81 Obtengso 101 1.52 Democasgto, 107 1.890 Tancptor AN-S58, 4H 1.54 Andie Gites do Sistara 120 1.56 Problomas Reson... 135 1.56 ProtiomasPropostos. 129 8.9 PWM -Mocuagfo om Lrgua de uso. 280 1.8 O1to8 Thos de Moclagso om Arete 120 1381 Arle do Siem... a) 1.61 Madlagho AMS. 190 £332 Creutos Moulaores PM. nnn 8 1.82 Maduagho ANL-CSSB, 192 £38: Demaddagto do inl PHM. 280 1.89 Maduagto AM-DSBIRC. 199 93.4 Baril Resahioe. 268 335 Berets Propet, 20 er loalape tenses Pei i SAPP Nola Po PoE 5 41 Anes do Siete 270 serena 140 $42 Cteutos Moduadores PPM 276 22.1 Andis do Stem, ut Green Fy nae “as 13.4.4 Exercicios Resolvido... pan aes neliee do eatin) ue 245 erttos Propet. 208 eases eee ud SS PCM -Moduazo por Codticagio de Pus. 26 31 Concetos Bisco Sobre a Mock POM nn 287 eat Otani a ~ us {38.2 Geapoo Sina PCM. 200 29 FA Fata Lanoe — a7 35: copes do Sra POM.. 290 288 0 Receptor FM. — 181 zas GomcitcaRanebidoennn Fa [APENDICE 1 FUNGKO HARMONICA SIVPLES.. as 27 ExarccosProposos. 208 APENDICE 2 MITES, DERVADAS EINTEGRAS. so 24 Fut Eateeo 208 ares a {APENDICE 9 - FORMULARIO DE TRIGONOMETRIA. a8 242 Geragio do Srl Cxicado. 210 APENDICE 4-FLTROS a7 243 Docodicagto do Sal Et, 12 ore es 244 ORecepor FM Esco a 'SMODULAGAO EM SiSTEMAS PULSADOS. 29 esasseaisiaeteneacensenseed a 13:1 Conoatoe Bdace. - es -APENDICE 7 -UNHAS DE TRANSMUSSAO. ast {32 PAM - Moddago em Ample do Pls. m2 APENDICE 8 ANTENA. - as 321 Anica do Sistema ze aE aeeecer uses SSP oe APENDICE 9 -DISTRIBLIGAD DO ESPECTRO DE FREQUENCIA.573 £123 Cteutos Moduadores PAM. ze RESPOSTAS DOS EXERCICIOS PROPOSTOS. a7 124 Domed do Sal PAM 28 ‘capt eT 1125 Exerocoe Rosas. 206 caphioz: 304 {826 ExerccosPropostos 230 coptuo3 meee os HOE PREFACIO A cadeiea de Teleconvnicagdes para os cursos técnicos de segundo sgrau vem sendo, a0 longo dos tempos, causadora de verdadeiros ‘malabarismos por parte dos dacentes da dren, em virtude da escassez de ‘obras em portigis voltadas para esses CUIS0s. Como intuito de ajudara preencher essa lacuna, surgi aia desta ‘obra, fruto de uma vivencia no magistério de segundo grau técnico na frea de Telecomunicagdes ¢ que visa atender os roquisits bisicos desta disciplins, sem evitar a tratamento matemstico freqdentemente por e requerido, 0 que pode fazer desta obra uma fonte de consulta para os alunos de Escolas de Engenharia, na cadeira de Principios de ‘Comunicagses, A complementagio dos assuntos estudados se traduz em uma série de 39 exerccios detalhadamente resolvidos e uma outra de 61 exercicios propostos, dos quais uma grande maioria tem suas respostas aprosontadas fo final do li. Adicions-se a isso um conjunto de nove apendices, em fque assuntos afins foram discutides de forma separada, para nic tterromper a sequencla natural da teora. autor, 7, MODULAGAO EM AMPLITUDE 771 Conceitos Basicos ‘Antes que possamos, pensar eatvaarte no mundo dos “Stores de Moduagier.6 recess que sjam falas atuas obsenagbes peimirares {he srr Je base pa 9 casenshinert Jo nosso etuda. So es a Ser ‘Sa Fourare Analne Epecrogren, TA Sie de Fourier Devoros presumt, para 0 hic dese stuso que olor eseafallarzado ‘com at ingore rarmanieas, snot sosnadals, bem como com Osco fotos de arltude de osclayé, pares, reqianca, velocade angi, ‘suagio hora ¢ ous lartos coneatos corceneras @ esi eta. Caso ‘see concuits ni steam precaros do forma eta ha maméra, econ ‘amos uma otra do Apna ‘sit de Furor pode sot sprosarada soba forma wigonomética cu sob & ‘oma expanenci’ Para efoto. sinpifeagso do. ess, apresertaromos hares a Soe Trigonomtica de Four, Sean asta expanenctl como ob Feo de ecto do letor que desl urn mao aprotandamonto matric no demos enunc a Séve Tgonoméea de Fourier da soguint fom “Une treo pei 9 pode ser decomposta em un somata de ‘soros e cossenos equivalents &ungéo dade’ Exprasando o enuneiodoateracamenta > en woe {9 ahectoa se drononise Seg ovlr mind Shao on ono sa de Furr S:UisetoSteenercntoso) um et traf rs coco ethane bon oom eto gue fie tarda voce por ator faue usando "ns" ao as de ed. Eno, ‘oo! agora dev etme pergauando, Mas para que toda essa atemslen > ‘A respotta no eamente mato eden, mas ws ou toa exiiar mahor: Ester opatunicades ras qu a snpls observagio da una forma de onda 6 Sulcert pra rar mutes conclus a ea rsp, Aconaee ue am Muas ho EL AS . HH | Ng AN ta NA LWMLLAAAKLAAIAL POTTY Le yt Monat (eee Hl \ A Vos calla . . ~ Mra. niin Em vista dessa razoavel quantidade de incovenientes, surgiu a necessidade de se criar um novo tipo de receptor, um pouco mais sofisticado, que foi chamado: RECEPTOR SUPER-HETERODINO E uma evolugao do receptor de RFS e que até hoje permanece como padraéo em receptores comerciais AM-DSB. A figura 1.45 mostra um diagrama de blocos tipicos desse tipo de receptor. Figura 1.45- Diagrama de blocos de receptor Super-Heterodino. A fim de evitar a alteragao da banda passante com a variagado da freqléncia, neste tipo de receptor a maioria dos circuitos sintonizados funciona em uma freqiiéncia fixa e pré-determinada, chamada freqiiéncia intermediaria (F.I.). Isso 6 possivel ja que a etapa de R.F. 6 um filtro que seleciona a estado desejada e, em conjunto com ela (como mostra a linha tracejada da figura 1.45), 6 variada a freqiiéncia de oscilagdo do oscilador local. Essa variagao simultanea 6 con- seguida utilizando-se um capacitor varidvel de dupla secao, onde os eixos que efetuam a variagao das duas capacitancias sao mecanicamente interligados. A fungao executada pelo misturador é de simplesmente efetuar 0 produto entre as duas tensées por ele recebidas, ou seja, 0 produto entre o sinal da emissora recebida e o selecionado pelo oscilador local. Como a freqtiéncia do sinal gerado pelo oscilador local varia juntamente com a freqiiéncia de sintonia da etapa de RF, é possfvel manter a diferenga entre elas sempre constante e igual & freqiiéncia intermediaria. Desta forma teremos sempre: fox = tee + Fi, Onde: fy, = freqiiéncia do oscilador local fae = freqiiéncia de sintonia da etapa de RF F.l. = freqiiéncia intermediaria Desta forma, se na‘etapa de RF sintonizarmos um sinal cuja expressao é: e(t) = [E, + @,(f] : cosaot 50 1, MODULAGAO EM AMPLITUDE e cujo espectro 6 dado na figura 1.46(a), teremos 0 oscilador local gerando em sinal do tipo: Gor(t) = Eo, + C08 wo, (t) cujo espectro é dado pela figura 1.46(b). O misturador vai gerar, em sua saida, o sinal: Cunt) = e(t) + a(t) emt) Cux(t) = Eq. + [Eo + @n(t)] + COS wg, t + COS wet Usando o formulaério do Apéndice 3 para desmembrar o produto de cossenos, teremos: [Eo + e@,(t)] - COS wot -Eo, - COS Wo, t Fo: [Fo + em(t)] eux(t) = oi Fo * [Eo + en] | * COS(Wq, — Wo) t + 2 + COS(Wo, + @p)t A express&o de @,x(t), conforme mostrado em espectro na figura 1.46(c), cor- responde exatamente & mesma informagao selecionada pela etapa de RF, porém deslocada para duas outras freqliéncias de portadoras diferentes. | Mw a) wo —w to | (b) Woo ’ mx M NM" . 1 —w ‘Wou-Wo Wo Wow WourWo Figura 1.46- (a) Sinal selecionado pela etapa de RF. (b) Sinal gerado pelo oscilador local. (c) Sinal gerado pelo misturador. Ocorre que fo, — f, 6 exatamente a freqiiéncia intermediéria (F.I.) e desta forma, para qualquer que seja a freqiiéncia do sinal selecionado pela etapa de RF, 1.3 Modulagao . .M-DSB 51 | amet fat | slo, tH RAHA wovervenve fee 4 AMMA ee ty) th Mitel Naa Figura 1.70-- (a) Sinal modulante. (b) Sinal da portadora. (c) Sinal chaveado pela ponte. (d) Sinal modulado AM-DSB/SC. c) Modulador em Anel: Neste circuito a portadora comanda um arranjo de diodos ligados em anel, al- terando o sentido de circulagdo da corrente no filtro LC em fungao do ciclo da portadora e do par de diodos que se encontra em estado de condugao. Temos, na figura 1.71, um exemplo de circuito modulador em anel. A andlise desse circuito nos permite observar que o semi-ciclo positivo da onda portadora faz conduzirem os diodos D 2 e D4, enquanto seu semi-ciclo negativo faz 0 outro par, composto por D1 e D3, entrar em condugao. Note bem que a impedancia apresentada por L1 (Choque de RF) é bastante alta para a freqiéncia da portadora, impedindo seu retorno para o sinal de audio, mas este mesmo sinal de Audio "enxerga" em L1 uma baixa impedancia. Veja ainda que o capacitor C2 apresenta-se como um curto-circuito para a portadora, mas como alta impedancia para o sinal modulante. 86 1. MODULACAO EM AMPLITUDE a(t) ct AM-DS8/SC ~we- sober se t Ow Figura 1.71- Circuito Modulador em anel A partir dessas consideragées iniciais, podemos acompanhar, na figura 1.72, os circuitos simplificados que determinam a tensdéo de salda para o semi-ciclo positivo (1.72(a)) e para o semi-ciclo negativo (1.72(b)) da onda portadora. emit) ott) [eo 11>) (Di « 03 CORTADOS) AE WD {182 unewo et) (1)= vA-vB =v0- [em (tv0] =-em(t) eoltO (D2 @ D4 CORTADOS) vAz-vO BE em(t)-vd a(t) e(t)= vB-vA = em(t}-vD-(-v0) =+em(t) Figura 1.72- (a) Semi-ciclo positivo da portadora (b) Semi-ciclo negativo da portadora. 1.4 Modulagao AM-DSB/SC 87 Lunatnanan vO OV WYN Np ead Pee ttt I = q SO He te AIUMUUA VT r Ty AAA AMAA NAN rv Ww Lalbhitie “LA Ls is ‘etl 1 | ~ a “that ap AS “A ‘Uli “lt. lz i iN i i SSS T=. ee Sy: ==! stberbs

You might also like