3

MTB-MLE
Kwarter 1- Modyul
Ulhan

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Name
Editor: Name
Tagasuri: Name
Tagaguhit: Name
Tagalapat: Name
Tagagawa ng Template: Neil Edward D. Diaz
Tagapamahala:
 Pasiuna

Pinanggang Mga Tinun-an,

Kining maong materyal makatabang kaninyo

sa pagpasupot sa inyong mga ideya, hunahuna ug
gibati mahitungod sa imong kaugalingon, pamilya,
higala, panimalay, eskuylahan ug komunidad.
Makatabang sab kini ninyo sa pagsabot sa
inyong gibasa ug iakto kini sa pagtuki ug
pagpalantip sa inyong hunahuna. Makat-on sab
mo kon unsaon pagsulat ginamit ang
nagkalainlaing porma.
Mauyonan mo ang paghisgot ug pagbuhat sa
mga butang sa panimalay, eskuylahan ug bisan sa
inyong komunidad ginamit ang mga nakat-onan
gikan niining materyal.
Palihog ayaw sulati ang materyal kay gamiton
pa kini sa ubang tinun-an sama ninyo sa sunod
katuigan. Paggamit og papel o notbok para sa
inyong mga tubag sa mga buluhaton.

Malipayong Pagkat-on!
Ang mga Tagsulat
 Magkat-on Kita

Ang Akong Komunidad, Kaniadto ug Karon

By: Gretel Laura M. Cadiong
Hinubad ni Raquel C. Solis

Kaniadto, simpol lang ang Santa Catalina, ang akong

yutang natawhan. Mahimuot ra ang katawhan bisan wala
ang hinabang sa elektrisidad o sugang dagitabnon.
Lampara ug mga sulo ang naghatag ug kahayag sa
kabalayan ug kadalanan sa panahon sa kagabhion. Kalipay
sa matag usa ang pagsubang sa Bulan sa panahon sa
kagabhion, ilabi na kon ang mga tawo, tigulang o batan-on
nagkukabildo o nagdula sa kadalanan. Radyo lang ang
tinubdan sa kalingawan ug impormasyon. Halos ang
matag usa sa mga mulupyo nagkaila. Busa, walay si bisan
kinsa nga nahingawa sa mga gipangsablay sa kadalanan.
Nakausab sa lungsod ang pag-abot sa modernong
teknolohiya. Dili na kayo magkaila ang mga tawo sa usag
usa tungod kay palabihon nila ang pagpuyo sa ilang mga
panimalay para mo tan-aw og telebisyon o magdula sa
kompyuter. Nagkauswag ang lungsod pero dili makaayo
ang daotang mga binuhatan sa mga tawo ubos sa bag-ong
mga pamaagi. Wala kini mahatagan og maayong
benepisyo sa relasyon sa iyang isigkatawo.
 Nagkausab ang akong yutang natawhan. Ang
pagsulbong sa bag-ong teknolohiya nagdala og kalamboan
sa kinabuhi sa mga tawo pero nagpaluag kini sa
panaghiusa sa katawhan.

Hunahunaa Kini!
Tubaga ang mosunod nga mga pangutana.
a. Unsang klaseha ang lungsod sa Santa Catalina
kaniadto?
b. Unsa ang kausaban nga dala sa bag-ong teknolohiya
sa lungsod?
c. Unsay kaayohan niining mga kausaban nga nahitabo
sa Santa Catalina?
d. Nganong nagdala ang kausaban og kapig-otan sa
lungsod?
e. Alang kanimo, nganong kapig-ot man ang
kausbanan?
f. Tandia ang lungsod sa Santa Catalina kaniadto ug
karon.
g. Hain ang mas maayong puy-an para nimo, ang Santa
Catalina kaniadto o ang Santa Catalina karon? Ngano
man?
h. Asa ang nagpakita og diwa sa pagtinabangay ug
koopersyon?
 Sulayan Nato
Tun-i ang mosunod nga mga pulong gikan sa seleksyon
“Ang Akong Komunidad, Kaniadto ug Karon.”
A.
Pulong Gamot-pulong Iglalanggikit
Lingawon Lingaw On
Naghatag Hatag Nag
Kahayag Hayag ka

B.
Pulong Kahuloga Gamot Iglalanggiki kahuloga
n - t n
pulong
Kalamboa Kondisyon lambo Ka Ang
n sa an kondisyon
paglambo sa
Mapuslan Adunay pulos an Kon-
kinaiya sa disyon sa
pulos

Unsay imong namatikdan sa gihatag nga mga pulong?

Unsay mahimo sa mga iglalanggikit sa mga pulong?
 Hinumduman Nato
Ang Iglalanggikit o Affix mao ang mga silaba nga
idungang sa gamot- pulong para makahimo og bag-o nga
pulong. Mahimo kining unanggikit o ulhinggikit.
Adunay kahulogan ang mga iglalanggikit nga kon idungang
sa mga gamut-pulong makausab kini sa kahulogan sa
pulong.
● Ang iglalanggikit mahimong unanggikit (prefix) o
ulhinggikit (suffix).
●Ang iglalanggikit maghulagway kon kanus-a nahitabo ang
aksiyon.
● Ang iglalanggikit mahimong unanggikit ug ulhinggikit.
●Ang unanggikit usa ka pundok sa mga letra o usa ka
silaba nga idugang sa dili pa ang gamot-pulong. Makausab
kini sa kahulogan sa orihinal nga pulong ug magporma og
bag-o nga pulong.
● Ang unanggikit makita sa kinaunahan sa gamot-pulong.
● Sukwahi ang ulhinggikit. Ang ulhinggikit usa ka pundok
sa mga letra o usa ka silaba nga idugang human sa gamot-
pulong.
● Ang ulhinggikit makita sa kinaulahian sa gamot- pulong.
Sud-onga kining mga pulonga:
Kasaba husayon
Ang matag usa niini adunay root word ug langgikit.
Ang unanggikit
Pananglitan:
Pulong root word unanggikit
Kalig-on lig-on ka
Ang ulhinggikit
Pananglitan:
Pulong root word unanggikit
Husayon husay on