Hayatinin �esitli d�nemlerinde kendisini liberal, sosyalist ve pasifist olarak

tanitmis, ayrica hi�birine derinden bagli olmadigini itiraf etmistir.

Monmouthshire�de Ingiltere�nin �nde gelen aristokrat ailelerinden birinin ferdi
olarak d�nyaya gelmistir.

Russell 1900'lerin basinda Ingilizlerin �idealizme karsi isyani�na �nc�l�k

etmistir. Gottlob Frege ve Ludwig Wittgenstein ile birlikte analitik felsefenin
kurucusu kabul edilir. A. N. Whitehead ile birlikte Principia Mathematica adli
kitabi yayimlamistir. (Newton'in eseriyle karistirilmamalidir.) Felsefi denemesi
''On Denoting'' (Ifade �zerine) adli eseri felsefinin paradigmasi olarak kabul
g�r�r. Ayni zamanda genis bir �evrece 20. y�zyilin �nde gelen mantik�ilarindan biri
olarak kabul edilir. �alismalari mantik, matematik, dilbilim, bilgisayar
teknolojisi ve felsefeyi, �zellikle de dil felsefesi, epistemoloji ve metafizigi
�nemli �l��de etkilemistir.

Russell �nde gelen savas karsitlarindandir. Serbest ticareti ve emperyalizm

karsitligini desteklemistir ve barissever tutumundan dolayi I. D�nya Savasi
sirasinda hapishanede yatmistir. Daha sonra Adolf Hitler�e karsi kampanyalar
d�zenlemis, Stalinci totalitarizmi elestirmis, Vietnam Savasi�ndaki tutumu
nedeniyle Amerikan h�k�metini su�lamistir. Ayni zamanda n�kleer silahsizlanmanin
dobra savunucularindandir. Son eylemlerinden bir tanesi Israil�in Orta Dogu�daki
�lkelere karsi izledigi tutumu elestirdigi bir bildiri yayimlamasidir.

Insan haklarini ve d�s�nce �zg�rl�g�n� savundugu yazilari dolayisiyla 1950 yilinda

Nobel Edebiyat �d�l�'ne layik g�r�lm�st�r.

I�indekiler
1 Biyografi
1.1 K�keni
1.2 �ocuklugu ve gen�lik yillari
1.3 �niversite yillari ve ilk evliligi
1.4 Kariyerinin ilk yillari
1.5 Birinci D�nya Savasi sirasinda
1.6 Iki Savas Arasi ve ikinci evliligi
1.7 Ikinci D�nya Savasi
1.8 Sonraki yillari
2 Baslica eserleri
3 �d�lleri
4 Dis baglantilar
Biyografi
K�keni
Bertrand Russell 18 Mayis 1872 tarihin Ravenscroft, Trellech, Monmouthshire,
Galler�de n�fuzlu ve liberal bir Britanya aristokrat (British aristocracy)
ailesinin bir mensubu olarak d�nyaya geldi. B�y�kbabasi John Russell, 1. Earl
Russell 6. Bedford D�k� (6th Duke of Bedford) John Russell�in ���nc� �ocuguydu ve
Krali�e Victoria tarafindan 1840 ile 1860 yillari arasinda iki kere h�k�met kurmasi
i�in basbakanlik g�revine getirilmistir.

Bundan asirlar �nce Tudor Hanedanligi'nin y�kselise ge�mesi ile Russell Ailesi
iktidara gelerek Ingiltere�nin �nemli asilzadelerinden biri olmustu. Kendilerini
Britanya�nin �nde gelen Whig ailelerinden biri olarak kabul ettirmis ve 1536-40
yillari arasi ger�eklesen Manastirlarin Feshi�nden (Dissolution of the Monasteries)
1688-89 arasi ger�eklesen Sanli Devrim�e (Glorious Revolution) ve 1688-89 arasi
ger�eklesen B�y�k Reform Hareketleri (Great Reform Act) arasindaki s�rede b�t�n
�nemli politik etkinliklerde bulunmustur.

Russell�in annesi Katharine Louisa (1844-1874) Stanley of Alderley�in 2. Baronu

(2nd Baron Stanlet of Alderley) olan Edward Stanley�dir ve kiz kardesi Carlisle
Kontu olan Rosalind Howard�dir. Kate ve Rosalind�in annesi Girton Koleji'nin
(Girton College, Cambridge) kurucularindan biridir.

Russell�in ailesi d�nemlerinin radikalleri arasindaydi. Russell�in babasi Viscount

Amberley bir ateistti ve karisinin �ocuklarinin �zel egitmeni biyolog Douglas
Spalding ile olan iliskisine izin veriyordu. Her ikisi de kepazelik olarak kabul
g�rd�g� bir zamanda dogum kontrol�n� desteklemekteydiler. John Russell'in ateist
olusu filozof John Stuart Mill'e Russell'in manevi laik babasi olmasini istemesi
ile ortaya �ikti. Mill, Russell�in dogumundan bir yil sonra �ld� ancak eserlerinin
Russell�in yasantisi �zerinde �nemli etkileri oldu.

�ocuklugu ve gen�lik yillari

Russell�in iki kardesi vardi; Frank (kendisinden neredeyse 7 yas b�y�kt�) ve Rach�l
(kendisinden 4 yas b�y�kt�). Rach�l �l�m�nden kisa bir s�re sonra Haziran 1874'te
Russell�in annesi dizanteriden �ld�. Babasi da uzun s�ren bir depresyon d�neminin
sonunda bronsitten �ld�. Frank ve Russell Richmond Park�daki Pembroke yasayan ve
siki bir Victoria Ahlakina sahip olan dedelerini yanina yerlestiler. Eski bir
basbakan olan dedesi, Jonh Russell, Birinci Earl Rusell, Bertrand�in aklinda
tekerlekli sandalyedeki nazik ihtiyar olarak kaldi ve 1878 yilinda �ld�. Sonu�
olarak Kontes, Russell Bertrand�in �ocukluk ve gen�lik yillarinda ailenin reisi
konumundaydi.

Kontes Isko�ya�nin Prebyterian ailesine mensuptu ve Court Of Chacery�den

Amberly�nin vasiyeti �zerine �ocuklari birer agnostik olarak yetistirme ricasinda
bulunmustu. Muhafazakarligina ragmen diger alanlarda d�zenlenen gelismeleri takip
etti (Darwinizm�i kabul etmek ve Irish Home Rule'u desteklemek gibi). Kontesin
Russell�in sosyal adalet �zerindeki g�r�sleri ve prensipleri konusundaki etkileri
yasantisi boyunca devam etti. Kontesin Incil'deki favori ayeti �K�t�l�k yapan
kalabaligi izlemeyeceksin.� (Exodus 23:2), Russell�in slogani oldu. Pembroke
Lodge�de ortam daha �ok sik sik dua etmekten, duygusal baski ve t�renlerden
ibaretti; Frank bu duruma dayanamadi ve isyan baslatti, ancak gen� Russell
duygularini saklamayi �grendi.

Russell gen�lik �aginda �ok yalnizdi ve siklikla intihar egilimindeydi.

Otobiyografisinde ilgisini en �ok �eken iki seyin din ve matematik oldugunu
belirtir ve kendisini intihardan alikoyan seyin matematik hakkinda daha fazla bilgi
edinmek istemesi oldugunu s�yler. Russell egitimini evde bir�ok egiticiden ders
alarak tamamladi. Abisi Frank, Russell�i hayatini degistiren �klid ile tanistirdi.

Ayrica bu gelisim yillarinda Russell, Percy Bysshe Shelley�nin �alismalarini

kesfetti. Otobiyografisinde ��Bos zamanlarimin tamamini onun yapitlarini okuyarak
ve onu kalpten anlayarak, tanidigim hi� kimseyle d�s�nd�klerimi ya da
hissettiklerimi konusamayacagimi bilerek ge�irirdim. Shelley ile tanismanin ne
kadar harika olacagini hayal ederdim.'' demistir. On bes yaslarinin basinda
zamaninin b�y�k bir kismini Hristiyan dogmalarinin dogrulugu hakkinda d�s�nerek
ge�irdigini belirtir ve 15 yasinda en azindan bunlari ortaya �ikarmasi gerektigine
karar verir.

�niversite yillari ve ilk evliligi

Russell, Tripos College�inda Mathematical Tripos okumak �zere burs kazandi ve
1890'li yillarda �alismalari doktora tezi oldu. Gen� G.E.Moore ile tanisti ve
kendisini Cambridge Apostles'a �neren Alfred North Whitehead�in etkisi altina
girdi. Kendisini matematik ve felsefe alanlarinda hizli bir sekilde g�sterdi ve
1893 yilinda Wrangler (Cambridge �niversitesinde Matematik B�l�m�nde lisans
�grencilerinin birinci sinif onur nisani kazanan �grencinin 3. yilinda mezun
olmasi) derecesiyle mezun oldu ve 1895 yilinin sonlarinda akademi �yesi oldu.

Russell 17 yasindayken bir Quaker olan esi Alys Pearsall Smith ile tanisti.
Pearsall Smith ailesi ile arkadas oldu -Onlar Russell'i daha �ok Lord John�un
torunu olarak g�r�yorlardi ve kendileri ile birlikte olmasindan memnuniyet
duymaktaydilar- onlarla beraber seyahatlere �ikti. 1889 yilindaki Paris Sergisi'nde
(Paris Exhibition of 1889) Russell Eyfel Kulesinin tamamlanmasindan kisa bir s�re
sonra tirmandiginda Pearsall ailesi ile birlikteydi.

Kisa zamanda Bryn Mawr College mezunu ve bagnaz Alys�e �sik oldu ve anneannesinin
istememesine ragmen 13 Aralik 1894 yilinda Alys ile evlendi. Russell�a g�re
evlilikleri 1901 yilinda Russell bisiklete binerken onu daha fazla sevmedigini fark
etti ve evlilikleri ��kmeye basladi. Alys onu sevip sevmedigini sordu ve Russell
hayir olarak cevapladi. Russell ayrica Alys�in annesini de sevmiyordu ve onu
kontrolc� ve zalim bulmaktaydi. Olmasi gereken oldu ve evliliklerinde bosluga d�st�
ve sonunda 1921 yilinda uzun s�ren bir ayriligin sonunda bosandilar. Rusell�in
tutkulu ve birden fazla kadinla ayni anda yasadigi tutkulu iliskileri oldu. Bu
kadinlar arasinda Leydi Ottoline Morrell ve aktris Leydi Constance Malleson vardi.

Kariyerinin ilk yillari

Russell hayati boyunca s�rd�recegi politik ve sosyal teorilerin ilk isareti olan
kitabi Alman Sosyal Demokrasisi kitabini 1896 yilinda yayimladi. 1896 yilinda ayni
zamanda 1937 yilinin sonbaharinda bilimin g�c� �zerine ders verdigi Londra Ekonomi
�niversitesi�inde Alman sosyal demokrasisi derslerini verdi. Ayni zamanda 1902
yilinda reformcular Fabian yanlilar Sidney ve Beatrice Webb tarafindan kurulan
Coefficients dining club �yesiydi.

Trinity�de matematigin temelleri �zerine yogun �alismalara basladi ve k�meler

kuramina meydan okuyan Rusell�in paradoxunu (Russell�s paradox) kesfetti. 1903
yilinda ilk �nemli matematik kitabi olan az sayida ilkelerden yola �ikilarak
matematigin anlasilabilecegini g�steren kitabi olan The Principles of Mathematics
(Matematigin Ilkeleri)) kitabini yayimladi.

1905 yilinda Ifade �zerine adli denemesi felsefi bir gazete olan Mind�da
yayimlandi. Russell 1908 yilinda Royal Society�in bir �yesi oldu. Whitehead ile
birlikte yazdiklari �� b�l�ml�k Principia Mathematica adli kitabi 1910 yilinda
yayimlandi. Daha �nceden yazdigi The Principles of Mathematics ile beraber kendi
alaninda Russell�i d�nyaya tanitti.

1910 yilinda Campbridge �niversitesinde �gretim �yesi oldu ve orada daha sonralari
kendisinin doktora �grencisi olacagi Avusturyali m�hendis Ludwing Wittgenstein ile
tanisti. Ludwing�i bir dahi ve mantik �zerine yaptigi �alismalari devam ettirecek
halefi olarak g�r�yordu. Wittgenstein�in �esitli korkulari ve depresyonlariyla
ugrasarak saatler harcadi. Bu �alismalar Russell�in enerjisini t�ketiyordu fakat
Russell kendisinden b�y�lenmeye devam etti ve onu akademik gelisimini
cesaretlendirmeye devam etti. 1922 yilinda Tractatus Logico-Philosophicus adli
eserin yayimlamasina yardimci oldu. Russell 1918 yilinda Birinci D�nya Savasi
sonlanmadan �nce Wittgenstein h�len savas su�lari hapishanesinde oldugu sirada
Wittgenstein�in Mantiksal Par�alanma (Logical Atomism) �zerindeki �alismalarini
teslim etti.

Birinci D�nya Savasi sirasinda

Birinci D�nya Savasi sirasinda Russell savas karsitligini aktif olarak y�r�ten
birka� kisiden biriydi ve 1916 yilinda under Defence of the Realm Act yasasi
uyarinca h�k�m giymesinden sonra Trinity Kolejinden uzaklastirildi.

�demeyi reddettigi 100 pound ile cezalandirildi ve hapishaneye yatmayi umuyordu

fakat kitaplari kefaleti �demek i�in a�ik artirmada satildi. Kitaplari a�ik
artirmada bir arkadasi tarafinda satin alindi ve sonralari �Campbridge Polisi
Tarafindan El Konuldu� seklinde m�h�rlenen King James Incili�nin kopyalarini
sakladi.

1918 Eyl�l'�nde Russell serbest birakildi. 1919 yilinda yeniden i�eri alindi ve
1920 yilinda yeniden serbest birakildi ve 1944-1949 yillari arasi yeniden akademi
�yesi oldu. Daha sonraki yillarda ABD�yi Britanya�nin yaninda savasa girmesi i�in
davet etmesi �zerine Brixton Hapishanesinde alti ay yatti.

Iki Savas Arasi ve ikinci evliligi

1920 yilinin Agustos ayinda Russell Britanya h�k�metinin resm� g�revlendirmesiyle
Rusya Devriminin etkilerini arastirmak i�in Rusya�ya gitti. Vlademir Lenin ile
tanisti ve kendisiyle bir saat s�ren bir sohbette bulundu. Otobiyografisinde,
Lenin�in kendisini hayal kirikligina ugrattigini ve kendisini acimasizliktan
�ocuk�a zevk alan bir insan olarak g�rd�g�n� belirtir. Russell�in sevgilisi Dora
Black de ayni zamanda bagimsiz olarak Rusya�yi ziyaret etmistir. Kendisi devrim
hakkinda �ok hevesliydi, fakat Russell�in yasadigi deneyimler kendisinin devrim
i�in verdigi desteginin yikilmasina yol a�ti. Gezideki deneyimlerinden faydalanarak
Bolsevizmin Teorisi ve Pratigi (The Practice and Theory of Bolshevism) adli ve
i�inde Russell�in fikirlerini degistirmeleri �zerine verdigi t�m ugraslara ragmen,
evlerine d�n�p rejimin iyiligi hakkinda d�s�nen 24 Britanyalinin dahil oldugu bir
kitap yazdi. �rnek olarak, onlara gecenin bir yarisi arkadasinin vuruldugunu ve
bunun gizli bir infaz oldugunu anlatmaya �alismis fakat digerleri bunun yakitin
erken ateslenmesi sonucu motordan gelen bir ses oldugunu d�s�nmeye devam
etmislerdir.

Russell sonralari Dora�nin esliginde Pekin�de bir yil felsefe dersleri vermistir.
Oraya �in�in yeni bir yola girmesi gibi iyimserlik ve umutla gitmisti. Diger
akademisyenlerin arasinda Hint sair ve Nobel �d�l� sahibi Rabindranath Tagore�de
bulunuyordu. �in�de bulundugu sirada ciddi sekilde zat�rreye yakalandi ve Japon
basininda kendisine ait olmayan �l�m raporu yayimlandi. Gezileri d�n�s�nde ikili
Japonya�ya ugradi ve Dora �Japon basinina g�re �l� olan Bay Bertrand Russell�in
gazetecilerle g�r�sme yapmasi m�mk�n degildir� dedi. Basin ignelemeyi takdir
etmedigi gibi memnun da kalmadi.

�iftin 26 Agustos 1921�de Ingiltere�ye d�n�slerinde Dora 6 aylik hamileydi ve

Russell aceleci bir sekilde Alys�den bosandi. 27 Eyl�l 1921 tarihinde bosamadan 6
g�n sonra Dora ile evlendi. �ocuklari John Conrad Russell,4. Earl Russell 16 Kasim
1921 yilinda ve Katharine Jane Russell (Su anda Lady Katharine Tait) 29 Aralik 1923
yilinda d�nyaya geldi. Russell fizik, etik ve egitim meselelerini meslekten
olmayanlara a�ikladigi pop�ler kitabini yazarken kendisini destekledi. Bazilari bu
noktada T. S. Eliot�un ilk karisi olan Vivienne Haigh-Wood ile iliskisi oldugunu
belirtir.

Russell�in evliligi gittik�e zayifladi ve Amerikali gazeteci Griffin Barry�den iki

�ocugu olmasi �zerine kirilma noktasina geldi. 1932 yilinda ayrildilar ve sonunda
bosandilar. 18 Ocak 1936 yilinda Russell ���nc� esi, Oxford�da lisans �grencisi ve
�ocuklarinin 1930�den beri dadisi olan Patiria (�Peter�) Spence ile evlendi.
Russell ve Peter�in bir �ocuklari oldu. Conrad Sebastian Robert Russell, 5. Eartl
Russell, �nemli bir tarih�i ve Liberal Demokrasi Partisi�nin �nemli fig�rlerinden
biri haline geldi.

1930�lu yillarda Russell India League�nin sekreteri ve B�y�k Britanya�da

Hindistan�in bagimsizligi i�in �alisan lobicilerin �nde gelenlerinden biri olacak
olan V.K. Krishna Menon�un arkadasi ve isbirlik�isi oldu.

Ikinci D�nya Savasi

Russell Nazi Almanyasi�na karsi yeniden silahlanmaya karsiydi fakat, 1940 yilinda
Hitler�i yok etmenin b�y�k �l�ekli yeni bir d�nya savasindan daha �nemli oldugu
konusunda fikrini degistirdi. Adolf Hitler�in t�m Avrupa�yi egemenligi altina
almasinin demokrasiye y�nelik kalici bir tehdit olusturacagi sonucuna vardi. 1943
yilinda b�y�k �l�ekli savas karsiti olan �G�receli Politik Pasifizm� (Relative
Political Pacifism) g�r�s�n� benimsedi. Buna g�re �Savas her zaman b�y�k bir
felakettir, fakat bazi �zel durumlarda iki tane b�y�k felaketin olmasindan iyidir.�
Ikinci D�nya Savasindan �nce Russell Chicago �niversitesinde ders vermekteydi, daha
sonra ise Kaliforniya �niversitesinde ders vermek i�in Los Angeles�a tasindi. 1940
yilinda New York Sehir Kolejinde g�revlendirildi fakat yaptigi itiraz sonucu
g�revlendirilmesi mahkeme karari ile kaldirildi. G�r�sleri (�zellikle de on yil
evvel Evlilik ve Ahlak kitabinda a�ikladigi cinsel ahlak �zerine g�r�sleri)
nedeniyle �niversitede egitim vermesinin ahlaken uygun olmadigi kararina varildi.
Protestolar matematiksel mantiktan ge�mek i�in yeterli notu alamayan bir �grencinin
annesi tarafindan baslatildi. John Dewey�in basini �ektigi bir�ok aydin kendisine
yapilan muameleyi protesto etti. Albert Einstein siklikla hatirlanan s�z� �B�y�k
d�s�n�rler her zaman orta zekalilarin insanlarindan siddetli muhalefet
g�rm�slerdir�i ilk defa Russell�i desteklemek i�in yazdigi mektupta kullanmistir.
Dewey ve Horoce M. Kallen bir d�zine makaleyi CNNY�deki Bertran Russell Dosyasi ile
ilgili olarak d�zenlediler. Daha sonralari farkli konumlardan izleyicilere felsefe
tarihi dersi vermek i�in Barnes Foundation�a katildi. Bu derslerin �ogu Bati
Felsefesi Hakkinda Bir Hik�ye (A History of Western Philosophy) adli kitabina
dayanir. Eksantrik arkadasi Albert C. Barnes ile olan arkadasligindan kisa s�rede
sogudu ve Trinity Kolejine katilmak i�in 1944 yilinda Britanya�ya geri d�nd�.

Sonraki yillari
1940 ve 1950'li yillarda BBC�de pek �ok programa katildi. �zellikle de �esitli
g�ncel ve felsefi olaylarin konu alindigi Brains Trust ve the Third Programme
sovlarini tercih etti. Bu sirada Russell akademik �evreler disinda da �zellikle
magazin yazarlari ve gazetelerde sik sik g�ndeme gelerek �nl� oldu. Ekim 1948�de
Hommelvik�de meydana gelen ve 43 yolcudan aralarinda Russell�in da bulundugu 23
kazazede arasindaydi. A History of Western Philosophy en �ok satanlar arasinda yer
aldi ve Russell�in kalan yasantisini g�vence altina almasi i�in b�y�k miktarda
gelir sagladi.

1948 yilinda yaptigi bir a�iklamada Russell eger Sovyetler Birligi�nin agresif
tavrini s�rd�r�rse ahlaken k�t� olacagini, eger SSCB�nin elinde atom bombasi yoksa
batinin hizli ve az kayipli bir zafer kazanacagini belirtti. O zamanlar sadece ABD
atom bombasi �retmekteydi ve SSCB Dogu Avrupa �lkelerine karsi olduk�a agresif bir
politika izliyordu.

9 Haziran 1949 g�n� Kralin Dogumu Serefi�ne verilen �d�llerde Order of Merit
�d�l�ne ertesi yil ise Nobel Edebiyat �d�l�ne layik g�r�ld�. Russell d�rd�nc� esi
Edith Finch ile 15 Aralik 1952 tarihinde evlendi. Birbirlerini 1925 yilindan beri
tanimaktaydilar ve Edith Bryn Mawr Kolejinde Ingilizce �gretiyordu ve Russell�in 20
yillik dostu Lucy Donnelly ile ayni ev paylasiyordu. Edith Russell�in �l�m�ne kadar
onunla beraber oldu.

1962 yilinda Russell K�ba F�ze Krizi sirasinda toplumsal bir rol �stlendi. Russell
Sovyet Birligi lideri Nikita Krus�ev'e yazdigi mektubun karsiliginda Sovyet
h�k�metinin duruma kayitsiz kalmayacagina dair bir cevap alirken, Kennedy ise
mektubu a�ilmamis bir halde geri g�nderdi.