You are on page 1of 37

4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

(https://vnk.edu.vn/)

NÂNG TẦM GIÁ TRỊ - KẾT NỐI THÀNH CÔNG

Máy Cắt Hạ Thế (CB)

CB /dao cách ly là thiết bị đóng cắt duy nhất cho phép thỏa mãn đồng thời tất
cả các chức năng cơ bản của một hệ thống điện
Hơn nữa, nó còn đảm bảo một số chức năng khác nhờ các thiết bị bổ trợ: ví
dụ như báo hiệu (tác động đóng-cắt khi sự cố); tác động bảo vệ điện áp
thấp; điều khiển từ xa…Các thuộc tính này làm cho CB/ dao cách ly trở
thành thiết bị cơ bản của tất cả lưới điện hạ thế.

Mục lục bài viết 


Tiêu chuẩn và mô tả VNK EDU
Tiêu chuẩn
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
Mô tả
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Các đặc tính cơ bản của một máy cắt (CB)
Điện áp sử dụng danh định (be)
Dòng danh định (ln)
Đăng nhập vào Messenger
Định mức kích cỡ của CB
Cài đặt dòng tác động (lrth hoặc lr) của rơle bảo vệ quá tải Chat với VNK EDU trong Messenger

Tính chất cách ly


Khả năng cắt ngắn mạch định mức (Icu hoặc Icn)
Các đặc tính khác của một CB
Điện áp cách điện định mức (UI)
Điện áp xung định mức (Uimp)

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 1/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Loại (A hoặc B) và dòng chịu đựng với độ trễ ngắn (Icw)


Khả năng đóng dòng (Icm)
Đặc tính cắt ngắn mạch thao tác (Ics)
Khả năng hạn chế dòng sự cố
Ưu điểm của sự hạn chế dòng
Lựa chọn CB
Chọn một CB
Chọn dòng định mức theo nhiệt độ môi trường
Các bộ tác động kiểu từ nhiệt không bù
Bộ phận tác động từ nhiệt có bù
Bộ tác động kiểu điện tử
Chọn ngưỡng cắt tức thời hoặc có trễ ngắn
Chọn CB theo các yêu cầu và khả năng cắt ngắn mạch
Chọn máy cắt tổng và máy cắt chính
Chọn các CB lộ ra và CB nhánh cuối
Sự phối hợp các CB
Kỹ thuật ghép tầng
Các điều kiện thực nghiệm
Ưu điểm của kỹ thuật ghép tầng
Đặc tính cắt chọn lọc
Chọn lọc theo mức dòng
Chọn lọc theo thời gian
Chọn lọc theo năng lượng với sự hạn dòng
Chọn lọc hoàn toàn tự nhiên với CB họ Compact NSX
Sự chọn lọc kiểu lôgic hoặc “Liên động tuần tự theo vùng – ZSI”
Các nguyên tắc
Vận hành
Bảo vệ chọn lọc trong trạm biến thế khách hàng trung/hạ

Tiêu chuẩn và mô tả

Tiêu chuẩn
Trong lưới hạ thể công nghiệp, các thiết bị ngắt mạch bảo vệ phải hợp với
VNK EDU
các tiêu chuẩn mới của IEC:
60947-1: các quy tắc chung Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
160947-2: phần 2: Máy cắt (CB)
60947-3: phần 3: công tắc, dao cách ly, tổ hợp cầu dao- cầu chì, cầu
dao – dao cách ly. Đăng nhập vào Messenger

160947-4: phần 4: công-tắc-tơ và bộ khởiChatđộng động


với VNK cơMessenger
EDU trong

60947-5: phần 5: thiết bị điều khiển mạch và các phần tử đóng cắt
60947-6: phần 6: thiết bị đóng cắt đa chức năng
60947-7: phần 7: thiết bị bổ trợ

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 2/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Trọng lưới dân dụng hoặc tương tự, tiêu chuẩn thích hợp là IEC 60898, hoặc
tiêu chuẩn quốc gia tương đương.

Mô tả
Hình dưới trình bày sơ đồ các thành phần cơ bản của một máy cắt hạ thế và
4 chức năng chính của nó:
Bộ phận cắt gồm các tiếp điểm cố định và di động cũng như các buồng
dập hồ quang
Cơ cấu chốt sẽ nhả ra bởi bộ tác động cắt khi phát hiện có dòng bất
thường. Cơ cấu này cũng nối với cần gạt thao tác động ngắt của thiết
bị.
Cơ cấu tác động cắt:
Hoặc là: kiểu từ nhiệt, trong đó điều kiện quá tải được phát hiện
nhờ sự biến dạng của thanh lưỡng kim và điều kiện ngắn mạch –
bằng cơ cấu điện tử 3
Hoặc rơle điện tử với biến dòng đặt ở mỗi pha
Khoảng không gian cho một vài dạng đầu cực thông dụng để nối kết với
mạch động lực.

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 3/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Các CB dân dụng (xem hình dưới) theo tiêu chuẩn IEC60898 và các tiêu
chuẩn quốc gia tương đương thực hiện các chức năng cơ bản gồm:
Cách ly
Bảo vệ chống quá dòng

Một số kiểu cũng có thể thích hợp cho bảo vệ phát hiện dòng rò (30mA) và
tác động ngắt CB bằng cách thêm vào môđun chống dòng rò, một số khác
(RCBO, theo chuẩn IEC 601009 này CBR theo chuẩn IEC 60947-2 Phụ lục
B) như hình:

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 4/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ngoài các chức năng kể trên, các CB này cũng có thể thực hiện các chức
năng khác như điều khiển từ xa và chỉ thị (đóng-cắt sự cố) nhờ cách thiết kế
dạng môđun và các khối bổ trợ như hình:

Các CB công nghiệp có dạng hộp đúc theo tiêu chuẩn IEC 60947-2 có dòng
danh định từ 100 đến 630A cho phép thực hiện nhiều chức năng bổ trợ
tương tự như mô tả ở trên.

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

Các CB công nghiệp dạng cắt dòng lớn theo tiêu chuẩn IEC60947-2, thường
được sử dụng cho tủ phân phối chính, đảm bảo bảo vệ mạch điện có dòng
từ 630 A đến 6300 A.
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 5/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ngoài các chức năng bảo vệ, cơ cấu tác động Micrologic còn cung cấp các
chức năng tối ưu hóa như đo lường (gồm đo các chỉ số chất lượng điện
năng), chuẩn đoán, điều khiển và giám sát.

Các đặc tính cơ bản của một máy cắt (CB)


Các đặc tính cơ bản của một CB gồm:
Điện áp sử dụng danh định Ue
Dòng danh định (In).
Dòng tác động được hiệu chỉnh cho bảo vệ quá tải lr hoặc lrth và cho
bảo vệ ngắn mạch lm
Định mức (khả năng) cắt ngắn mạch của CB (Icu cho CB Công nghiệp;
lcn cho CB dân dụng). VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


Điện áp sử dụng danh định (be) nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Đó là giá trị điện áp mà thiết bị CB được thiết kế để vận hành, trong điều kiện
bình thường. Các giá trị điện áp khác cũng được định
Đăng mức
nhập vào cho CB, tương
Messenger
ứng với các điều kiện nhiều, chỉ ra trong phần nội dung dưới.
Chat với VNK EDU trong Messenger

Dòng danh định (ln)


Đó là giá trị cực đại dòng điện mà CB với rơle bảo vệ quá dòng có thể chịu
được vô hạn định ở nhiệt độ môi trường do nhà chế tạo qui định, và nhiệt độ

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 6/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

của các bộ phận mang điện không vượt quá giới hạn cho phép.
Ví dụ: Một CB có dòng danh định ln là 125A, ở nhiệt độ môi trường 40 độ C
sẽ có rơ-le ngắt quá dòng ở 125A. Tuy nhiên người ta vẫn có thể sử dụng
CB này ở nhiệt độ môi trường cao hơn với điều kiện phải “giảm hạng” thiết
bị. Như vậy đối với CB, ví dụ trên chỉ có thể chịu được dòng tối đa 117A ở 50
độ C và 109A ở 60 độ C.
Giảm hạng CB đạt được bằng cách giảm giá trị chỉnh định dòng cắt của rơ-le
quá tải và cần đánh dấu lại trên CB. Sử dụng bộ tác động điện từ chịu nhiệt
độ cao cho phép CB (bị giảm hạng như đã mô tả) hoạt động ở nhiệt độ môi
trường là 60°C (hoặc 70°C)
Chú ý: Dòng danh định In của CB (trong tiêu chuẩn IEC60947-2) có giá trị
bằng với dòng danh định liên tục lu cho các thiết bị đóng cắt công nghiệp nói
chung (trong tiêu chuẩn IEC60947-1).

Định mức kích cỡ của CB


Khi một CB có thể gắn các bộ tác động cắt quá dòng có dải dòng ngưỡng cài
đặt khác nhau, nó sẽ được gán giá trị dòng định mức tương ứng với bộ tác
động với ngưỡng cài đặt dòng có giá trị lớn nhất có thể gắn vào.
Ví dụ: Một CB họ Compact NSX630N có thể gắn 11 bộ tác động kiểu điện từ
với dòng định mức từ 150A đến 630A. Theo quy định trên thì kích cỡ của CB
này là 630A.

Cài đặt dòng tác động (lrth hoặc lr) của rơle bảo vệ quá tải
Ngoại trừ các CB nhỏ dễ dàng thay thế nên chúng có các bộ tác động tích
hợp bên trong, các CB công nghiệp được trang bị rơle quá dòng thay được.
Hơn nữa, để CB thích ứng với đặc tính của mạch mà nó bảo vệ và để tránh
định mức thừa kích cỡ dây (cáp) dẫn, các rơle tác động thường phải hiệu
chỉnh được. Giá trị cài đặt dòng tác động IrVNK
(hoặc
EDU còn gọi là Irh) – dòng hiệu
chỉnh, là giá trị dòng mà khi vượt quá sẽ dẫn
Xin đến
chào! tác
Nói động
cho VNK cắt của
EDU biếtCB. Đó
cũng là dòng cực đại CB có thể chịu đượcnếu màbạn đang nhả
không cần tưtiếp
vấn điểm.
nhé! Giá trị
này cần phải lớn hơn dòng làm việc lớn nhất IB và nhỏ hơn dòng cho phép lz
khi tính toán chọn dây. Đăng nhập vào Messenger
Các rơle tác động nhiệt thông thường được hiệu chỉnh trong khoảng từ 0,7
Chat với VNK EDU trong Messenger
đến 1 X ln trong khi các cơ cấu điện tử thường cho vùng hiệu chỉnh rộng hơn
(thường từ 0,4 đến 1x ln).
Ví dụ (xem hình): Một CB mã hiệu NSX630N được trang bị rơ le quá dòng
400 A mã hiệu Micrologic 6.3E được cài đặt hệ số chỉnh định 0.9, sẽ có dòng

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 7/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

đặt bảo vệ quá tải là: lr = 400 x 0,9 = 360 A.


Chú thích: Đối với các thiết bị có rơle tác động cắt quá dòng không hiệu
chỉnh được thì lr = ln. Ví dụ: CB mã hiệu C60N 20 A, dòng lr = ln = 20A.

Cài đặt dòng tác động của rơle bảo vệ cắt dòng ngắn mạch (lm)
Nhiệm vụ của các rơ-le này (dạng tác động tức thời hoặc trễ ngắn) là đảm
bảo sự cắt nhanh khi có sự xuất hiện dòng sự cố có giá trị lớn. Ngưỡng dòng
tác động cắt lm là:
Hoặc cố định bởi tiêu chuẩn quy định cho CB dân dụng theo tiêu chuẩn
IEC 60898
Hoặc do nhà thiết kế quy định cho các CB sử dụng trong công nghiệp
theo tiêu chuẩn IEC 60947-2.
Cho các thiết bị loại thứ 2, có thể sử dụng các bộ tác động khác nhau, cho
phép người sử dụng lựa chọn để thích ứng với đặc tính mạch điện cần bảo
vệ, theo các yêu cầu đặc biệt của tải (xem 3 hình dưới):
VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 8/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 9/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Tính chất cách ly


Một máy cắt (CB) có khả năng cách ly mạch điện nếu như nó hợp với các
đặc tính mô tả cho dao cách ly (ở điện áp định mức) theo tiêu chuẩn đã quy
định. Trong trường hợp này, thiết bị này có tên CB – dao cách ly và được ký
VNK EDU
hiệu ở mặt trước của sản phẩm.
Tất cả các máy cắt Multis, Compact NSX và XinMasterpact
chào! Nói cho của
VNK EDU
hãngbiết
Schneider
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Electric đều thuộc loại này.

Khả năng cắt ngắn mạch định mức (Icu hoặc Icn)Đăng nhập vào Messenger
Khả năng cắt ngắn mạch định mức của CB là Chat giávớitrịVNK
lớnEDUnhất của dòng ngắn
trong Messenger

mạch (dòng giả định) mà thiết bị có thể ngắt được mà không bị hư hỏng. Giá
trị này theo các tiêu chuẩn bằng trị hiệu dụng của thành phần xoay chiều
(AC) của dòng sự cố, có nghĩa là thành phần một chiều (DC) quá độ (thường
có trong phần lớn trường. hợp ngắn mạch) được giả thiết bằng 0 khi tính giá
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 10/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

trị được chuẩn hóa. Giá trị định mức Icu cho các CB công nghiệp và lcn cho
các CB dân dụng thường được tính bằng kA trị hiệu dụng.
Icu (khả năng cắt ngắn mạch lớn nhất) và Isc (khả năng cắt ngắn mạch làm
việc) được IEC 60947-2 qui định với một bảng liên hệ Iso với Icu cho các
phạm trù sử dụng khác nhau như A (tác động cắt tức thời) và B (tác động cắt
có định thì) như đã được đề cập trong mục nội dung dưới.
Các thực nghiệm để kiểm chứng khả năng cắt ngắn mạch được quy định
theo tiêu chuẩn và gồm:
Trình tự thao tác: thực hiện chuỗi thao tác như đóng và cắt khi ngắn
mạch
Góc lệch pha giữa dòng điện và điện áp. Khi dòng điện cùng pha với
điện áp. nguồn cung cấp (cos φ =1), việc cắt dòng là dễ nhất so với các
giá trị khác của hệ số công suất. Việc cắt dòng sẽ khó đạt được hơn khi
hệ số cos φ có giá trị nhỏ, nhất là khi cos φ = 0.
Trên thực tế, tất cả các lưới điện thường có dòng ngắn mạch với hệ số công
suất trễ pha và các tiêu chuẩn thường được dựa trên các giá trị cos φ tiêu
biểu cho phần lớn hệ thống điện. Nhìn chung, mức dòng sự cố (ở điện áp đã
cho) càng lớn, hệ số cos φ của mạch vòng sự cố dòng càng nhỏ, ví dụ ở gần
máy phát hoặc biến áp lớn.
Bảng dưới trình bày dưới đây, trích từ IEC 60947-2, liên quan đến các giá trị
được chuẩn hóa của hệ số cos φ cho các máy cắt (CB) công nghiệp, tương
ứng với dòng định mức lcu của chúng.
Sau khi thực hiện trình tự: mở – định thì trễ – đóng/mở nhằm kiểm tra
khả năng cắt cu của CB, cần thực hiện các thử nghiệm khác để bảo
đảm:
Độ bền cách điện
Tính chất cách ly.
Sự vận hành chính xác của bảo vệ VNK quá
EDU tải đều không bị suy giảm.

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 11/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Các đặc tính khác của một CB

Điện áp cách điện định mức (UI)


Đó là giá trị điện áp làm chuẩn để kiểm tra các đặc tính cách điện và khoảng
cách cách điện của một CB (thông thường được thực hiện với giá trị lớn hơn
2Ui).
Giá trị lớn nhất của điện áp làm việc định mức chỉ có thể nhỏ hơn hoặc bằng
điện áp cách điện định mức Ui.

Điện áp xung định mức (Uimp)


Đặc tính này được thể hiện bởi giá trị đỉnh đo bằng kV, thể hiện khả năng
chịu điện áp quổi độ trong các điều kiện thử nghiệm.
Thông thường, cho CB loại công nghiệp giá trị Uimp = 8 kV và cho CB loại
dân dụng, Uimp = 6 kv.

Loại (A hoặc B) và dòng chịu đựng với độ trễ ngắn (Icw)


Có hai loại CB công nghiệp: A và B, theo tiêu chuẩn IEC60947-2:
Đối với các loại A: không có thời gian trễ nào được thiết kế cho tác động
khi ngắn mạch (xem hình). Thông thường đây là trường hợp cho CB có
vỏ đúc.

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

Đối với CB loại B: để đảm bảo phối hợp tác động có chọn lọc theo thời
gian với các CB khác, có thể định thì tác động cắt của CB, khi dòng
ngắn mạch nhỏ hơn giá trị dòng chịu được với độ trễ ngắn Icw (xem
hình). Thông thường đây là trường hợp của các CB cấu trúc mở và CB
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 12/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

lớn dạng hộp đúc. Icw là dòng cực đại mà loại B có thể chịu được
(không bị hư hỏng) về nhiệt và điện động trong một khoảng thời gian do
nhà thiết kế qui định.

Khả năng đóng dòng (Icm)


Icm là dòng tức thời lớn nhất mà CB có thể thiết lập dưới điện áp định mức
trong các điều kiện đặc trưng. Trong các hệ thống xoay chiều, giá trị đỉnh tức
thời này bằng k lần Icu (khả năng cắt ngắn mạch định mức). Hệ số k phụ
thuộc vào hệ số cos φ của mạch vòng dòng điện ngắn mạch (xem hình).

VNK EDU
Ví dụ: Một CB mã hiệu Masterpact NW08H2 có khả năng cắt ngắn mạch Icu
Xin chào!
= 100 kA. Giá trị đỉnh của khả năng đồng dòng địnhNóimức
cho VNK EDU biết
là Icm: 100 x 2,2 =
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
220 kA.

Đặc tính cắt ngắn mạch thao tác (Ics) Đăng nhập vào Messenger

Khả năng cắt định mức (Icu hoặc Icn) đặc trưng Chatcho dòng
với VNK ngắn
EDU trong mạch cực
Messenger

đại là thiết bị có thể cắt một cách an toàn. Khả năng xuất hiện dòng sự cố đó
là cực kỳ thấp và trong những tình huống thông thường, CB chỉ cắt các dòng
có giá trị nhỏ hơn nhiều so với Icu

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 13/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ngược lại, quan trọng là các dòng ngắn mạch (với xác suất cao hơn) phải
quy cắt trong các điều kiện tốt nhất nhằm đảm bảo sự đóng lại của CB một
các nhanh chóng và an toàn tuyệt đối, sau khi đã loại trừ nguyên nhân gây ra
sự cố.
Vì lý do đó, một đặc tính mới – Ics đã được đặt ra, thường được biểu diễn
dưới dạng phần trăm dòng Icu (25, 50, 75, hoặc 100%) cho các thiết bị trong
công nghiệp. Trình tự kiểm tra theo tiêu chuẩn như sau:
Mở-đóng mở-đóng mở (ở Ics)
Sau đó cần kiểm tra để xác định khả năng sử dụng bình thường của
CB. Cho CB dân dụng Ics=k lcn. Hệ số tỷ lệ k được quy định trong tiêu
chuẩn IEC 60898 (bảng XIV).
Ở Châu Âu người ta dùng hệ số 100% nên Isc=Icu trong công nghiệp.

Khả năng hạn chế dòng sự cố


Khả năng hạn chế dòng sự cổ của một CB biểu hiện qua khả năng, có hiệu
quả nhiều hoặc ít, ngăn ngừa dòng sự cố cực đại giả định đi qua khi ngắn
mạch và chỉ cho phép một phần dòng điện đi qua như trong hình dưới. Đặc
tính này được cung cấp bởi các nhà sản xuất CB dưới dạng các đường cong
hạn chế dòng (Hình sau):

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 14/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Giản đồ (a) trình bày giá trị đỉnh được giới hạn số với trị hiệu dụng thành
phần xoay chiều của dòng ngắn mạch giả định (dòng ngắn mạch giả
định” là dòng chạy trong mạch nếu CB không có khả năng hạn chế dòng
sự cố)
Sự hạn chế dòng điện làm giảm rất nhiều đường lượng nhiệt (tỉ lệ với
12t) và điều này được trình bày trên giản đồ (b), cũng so với trị hiệu
dụng thành phần xoay chiều của dòng ngắn mạch giả định.
Tất cả các CB dân dụng hạ thế hoặc tương tự được xếp loại theo các tiêu
chuẩn nhất định (ví dụ tiêu chuẩn Châu Âu EN 60 898). Các CB thuộc loại
hạn chế dòng có đường cong hạn chế đương lượng nhiệt (12t) đã được tiêu
chuẩn hóa. Trong trường hợp này các nhà sản xuất thường không cung cấp
các đặc tuyến vận hành.

Ưu điểm của sự hạn chế dòng


Việc sử dụng các CB hạn chế dòng có nhiều ưu điểm như sau:
Bảo vệ lưới một cách tốt nhất: các CĐVNKhạn
EDU
chế dòng giảm tối đa các
hiệu ứng bất lợi lên lưới do dòng ngắnXinmạch gây ra
chào! Nói cho VNK EDU biết
Giảm các hiệu ứng nhiệt: sự phát nóng nếucáp
bạn dẫn
đang (và chất
cần tư vấn cách
nhé! điện) sẽ
không lớn, vì vậy làm tăng thời hạn sử dụng của hệ thống cáp
Giảm các hiệu ứng cơ: lực điện động giảmĐăng hơn,nhập vì vậy giảm nguy cơ
vào Messenger
biến dạng hoặc đứt gãy, chảy các tiếp điểm,…
Chat với VNK EDU trong Messenger
Giảm các hiệu ứng nhiễu điện từ:
Ít ảnh hưởng đến các thiết bị đo lường và các mạch tích hợp, hệ
thống viễn. thông,… Các CB này còn góp phần cải thiện sự vận
hành của:

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 15/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Hệ thống cáp và đi dây


Hệ thống mương các kiểu chế tạo sẵn (tiền chế)
Thiết bị đóng cắt, do đó làm chậm quá trình lão hóa thiết bị
Ví dụ: Trong một hệ thống điện có dòng ngắn mạch giả định trị số 150kA
(hiệu dụng), một CB họ Compact L cho phép giới hạn dòng đỉnh nhỏ hơn
10% giá trị đỉnh giả định được tính toán và các ứng lực nhiệt nhỏ hơn 1% giá
trị tính toán. Kỹ thuật ghép tầng các CB giữa các cáp trong lưới phân phối hạ
thế đem lại hiệu quả kinh tế đáng kể.
Kỹ thuật ghép tầng các thiết bị được mô tả trong mục nội dung cuối bài
(mục 5) cho phép trên thực tế (khi sử dụng các thiết bị ở mạch cuối
nguồn có đặc tính thấp hơn) tiết kiệm tủ bảng và chi phí cho công việc
thiết kế từ 10 đến 20% (nói chung).
Các Sơ đồ bảo vệ chọn lọc và kỹ thuật ghép tầng có thể được thực hiện
đồng thời trong dãy Compact NSX cho đến khả năng cắt dòng ngắn
mạch tối đa của thiết bị ở mạch cuối.

Lựa chọn CB

Chọn một CB
Việc chọn một CB tùy thuộc vào:
Các đặc tính điện của lưới điện nơi đặt CB
Môi trường, nơi sử dụng CB: nhiệt độ xung quanh, lắp đặt trong tủ hoặc
không, các điều kiện khí hậu,…
Các đặc tính về khả năng đóng và cắt dòng ngắn mạch
Các đặc điểm vận hành: tính cắt có chọn lọc, các yêu cầu như điều
khiển từ xa và chỉ thị, các tiếp điểm phụ liên quan, các cuộn dây tác
động phụ, liên lạc
Các quy định về lắp đặt, đặc biệt là bảo
VNK vệ
EDU an toàn cho người

Các đặc tính tải, ví dụ như động cơ, đèn huỳnh


Xin chào! Nóiquang,
cho VNKmáy biến áp hạ
EDU biết
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
hạ Những chú thích tiếp theo liên quan với việc chọn một CB sử dụng
trong lưới phân phối
Đăng nhập vào Messenger
Chọn dòng định mức theo nhiệt độ môi trường
Chat với VNK EDU trong Messenger

Dòng định mức của một CB được xác định cho sự vận hành của thiết bị
trong nhiệt độ môi trường cho trước, thường là:
30 °C cho các CB dân dụng
40 °C cho các CB công nghiệp

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 16/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Đặc tính của các CB này trong các điều kiện nhiệt độ môi trường khác phụ
thuộc chủ yếu vào công nghệ chế tạo bộ tác động (xem hình).

Các bộ tác động kiểu từ nhiệt không bù


Các CB với bộ tác động theo nguyên tắc nhiệt không bù có dòng tác động
phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường xung quanh. Nếu như thiết bị được đặt
trong tủ, hoặc trong môi trường có nhiệt độ cao (phòng đun nước) thì dòng
tác động cắt khi quá tải có thể bị giảm xuống rõ rệt. Nếu nhiệt độ nơi đặt CB
cao hơn nhiệt độ chuẩn, cần có sự “giảm hạng” CB. Vì vậy, các nhà thiết kế
phải cung cấp bảng chuyển hạng với các hệ số chỉnh định khi nhiệt độ khác
với nhiệt độ chuẩn cho các thiết bị được thiết kế. Cũng lưu ý ràng đối với
nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ làm chuẩn thì CB có thể được “nâng hạng”.

Mặt khác, các thiết bị dạng môđun thường được lắp cạnh nhau trong tủ kim
loại có kích thước nhỏ. Tác dụng nhiệt hỗ tương khi có dòng, sẽ làm chúng
VNK EDU
“xuống hạng” theo hệ số 0,8.
Xin chào!
Ví dụ: Cần phải chọn dòng định mức bao nhiêu cho NóiCB
chomã
VNKhiệu
EDU biết
C60N
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Bảo vệ mạch có dòng tải lớn nhất được ước tính là 34A
Được đặt cạnh với các CB khác trong tủ phân phối kín
Trong môi trường có nhiệt độ 50°C Đăng nhập vào Messenger

CB mã hiệu C60N có dòng định mức 40A sẽ giảm Chat vớihang


VNK EDUcòn 35.6A ở 50°C
trong Messenger

(xem hình). Đề tính đến ảnh hưởng nhiệt hỗ tương ta nhân với hệ số 0,8,
dụng là 35,6 x 0,8 = 28,5A. CB này không thích hợp cho tải 34A.

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 17/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Cần phải chọn một CB định mức 50A, dòng sử dụng (giảm hạng) sẽ là: 44 x
0.85 35.2A.

Bộ phận tác động từ nhiệt có bù


Các bộ phận tác động này được trang bị một thanh lưỡng kim bù nhiệt cho
VNK EDU
phép hiệu chỉnh giá trị cài đặt dòng tác động (cắt) bảo vệ quá tải (lr hoặc lrth)
không phụ thuộc nhiệt độ môi trường trongXinmộtchào! Nói cho
phạm VNK EDU
vi định sẵn.biết
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Ví dụ:
Trong một vài quốc gia, sơ đồ TT được xem là chuẩn đối với lưới phân
phối hạ thế và lưới dân dụng hoặc tương đươngĐăng nhập vào Messenger
thường được bảo vệ
bằng CB tổng do ngành điên cung cấp. CB Chatnày ngoài
với VNK chức
EDU trong năng bảo vệ
Messenger

chống chạm điện gián tiếp sẽ bảo vệ quá tải nếu hộ tiêu thu vượt quá
mức dòng được quy định theo hợp đồng với công ty điện lực. Một CB
(O60A) sẽ được bù ở bất kỳ nhiệt độ nào trong phạm vị từ -5°C đến
+40°C.
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 18/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

CB có định mức ≤ 630A thường được trang bị bộ phận tác động từ nhiệt
có bù từ -5°C đến +40°C.

Bộ tác động kiểu điện tử


Bộ tác động kiểu điện từ có ưu điểm lớn về tính ổn định khi vận hành trong
điều kiện nhiệt độ thay đổi. Mặc dù vậy, các thiết bị đóng cắt thường phải
chịu ảnh hưởng nhiệt độ nếu vượt quá giới hạn nên nhà chế tạo thường
cung cấp dưới dạng biểu đồ các trị lớn nhất của ngưỡng dòng tác động cho
phép theo nhiệt độ (xem hình):

Ngoài ra, bộ tác động điện tử còn có thể cung cấp các thông tin nhằm mục
đích quản lý phân phối điện tốt hơn, bao gồm hiệu suất điện và chất lượng
điện năng. VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


Chọn ngưỡng cắt tức thời hoặc có trễ ngắn nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Hình dưới tổng kết các đặc điểm chính của bộ tác động kiểu tức thời hoặc có
trễ ngắn. Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 19/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Chọn CB theo các yêu cầu và khả năng cắt ngắn mạch
Lắp đặt một CB bảo vệ trong mạng phân phối điện hạ thế cần phải đáp ứng
một trong hai điều kiện sau đây:
Hoặc có khả năng cắt ngắn mạch định mức lau (hoặc lcn) có giá trị
bằng hoặc lớn hơn dòng ngắn mạch giả định tại điểm lắp đặt,
Hoặc, nếu không, phải kết hợp với một thiết bị cắt khác đặt ở tuyến phía
trên và có khả năng cắt cần thiết.
Trong trường hợp thứ hai, các đặc tính của hai thiết bị phải được phối hợp
sao cho năng lượng cho phép đi qua thiết VNK
bị tuyến
EDU
phía trên không lớn hơn
khả năng chịu đựng và không bị hư hại trong bất kỳ trường hợp nào của các
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
thiết bị đặt ở tuyến phía dưới và của hệ thống dâyđang
nếu bạn dẫncầnđược
tư vấnbảo
nhé!vệ bằng
các thiết bị này.
Kỹ thuật này được sử dụng trong:
Đăng nhập vào Messenger
Phối hợp giữa cầu chì và CB
Chat với VNK EDU trong Messenger
Phối hợp CB giới hạn dòng và CB tiêu chuẩn.

Chọn máy cắt tổng và máy cắt chính


Một máy biến áp

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 20/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Nếu máy biến áp thuộc về trạm biến áp khách hàng, một vài tiêu chuẩn quốc
gia đòi hỏi các tiếp điểm mở (của CB hạ thế) phải ở dạng hiển thị rõ ràng
trạng thái cách ly ví dụ như CB hợp bộ (kéo ra được mã hiệu Compact NSX.
Ví dụ (xem hình): Loại CB nào được chọn với vai trò là CB tổng phía hạ thế
của một máy biến áp ba pha 250kVA trung/hạ thế (400W) trong một trạm
khách hàng?
ln máy biến áp = 360 A
Isc (3 pha) = 8,9 kA
CB mã hiệu Compact NSX400N với bộ tác động có thể hiệu chỉnh dòng
điện từ 160 A đến 400 A và khả năng cắt ngắn mạch (Icu) 50 kA sẽ là
lựa chọn thích hợp cho ứng dụng trên.

Nhiều máy biến áp mắc song song

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

Các CB CBP lộ ra của tủ phân phối chính phải cắt được tổng dòng sự cố từ
các biến thế nối với thanh cái: Isc1 + Isc2 + Isc3

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 21/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Các CB CBM đặt trên đầu ra biển áp chỉ cần phải cắt được dòng ISO2 +
ISC3, khi ngắn mạch xảy ra phía trên CBM. Từ đó có thể nhận thấy rằng CB
của biến áp có công suất thấp nhất phải chịu được dòng ngắn mạch có giá trị
lớn nhất và ngược lại.
Định mức các CBM phải được chọn theo công suất của các máy biến áp
tường ứng.
Chú thích: Điều kiện thiết yếu để vận hành các máy biến áp ba pha mắc
song song được tóm tắt như sau:
Các máy biến áp mắc song song phải có cùng một nhóm đấu dây Sơ
cấp – thứ сấр.
Các tỷ số máy biến áp lực không tải phải bằng nhau.
Các tổng trở ngắn mạch (Zsc%) phải bằng nhau. Ví dụ biến áp 750kVA
với Zsc = 6% sẽ chia tải được với biến áp 1000kVA với Zsc = 6%; có
nghĩa là các biến áp sẽ tự động chịu tải tương ứng với kVA của chúng.
Các biến áp với tỷ số kVA lớn hơn 2,0 không nên mắc song song.
Bảng dưới cung cấp các dòng ngắn mạch cực đại qua các CB tổng và
các CB chính (CBM và CBP), trong các trường hợp thường xảy ra nhất
(2 hoặc 3 máy biến áp cùng công suất mắc song song). Bảng này được
thiết lập trên 104 các giả thuyết sau đây:
Công suất ngắn mạch của hệ thống phía sơ cấp là 500MVA
Các máy biến áp đều là máy biến áp phân phối tiêu chuẩn
20kV/400V
Giữa mỗi máy biến áp và CB tương ứng là cáp một lõi dài 5m.
Giữa CB lộ tổng (CBM) và CB lộ ra (CBP) là 1m thanh cái
Các thiết bị đóng cắt được đặt trong tủ đóng cắt ở nhiệt độ môi
trường 30°C
Ngoài ra, Hình H46 chỉ cách chọn thiết bị Merlin Gerin cho các CB
tổng và CB chính. VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 22/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ví dụ: Chọn máy cắt tổng CBM: ln của máy biến áp 800kVA là 1126A (áp
410V khi không tải), Icu(min)=48kA. Bảng trên cho phép chọn CB mã hiệu
Compact C1251N (có Icu=50kA)

Chọn CB chính CBP: Khả năng cắt (Icu) củaVNK các


EDU thiết bị này được cho trong

bảng trên là 56kA. Lựa chọn được khuyếnXincáo choNói


chào! cảcho
3 lộ
VNK raEDU
1,2biết
và 3 là các
CB hạn dòng mã hiệu NSX400 L, NSX250nếu L vàbạnNSX100
đang cần tư L. vấn
Địnhnhé!mức dòng
Icu cho mỗi CB = 150 kA. Dòng ngắn mạch lớn nhất được các CBM và CBP
cắt cho trường hợp các máy biến áp mắc song Đăngsong.nhập vào Messenger
Các CB này thể hiện các ưu điểm sau: Chat với VNK EDU trong Messenger
Có tính chọn lọc hoàn toàn với các CB CBM mạch phía trên.
Cho phép khai thác kỹ thuật ghép tầng và bằng cách đó tiết kiệm các
thành phần nằm trong mạch phía dưới CB

Chọn các CB lộ ra và CB nhánh cuối


https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 23/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Xác định giá trị dòng ngắn mạch ba pha tại bất kỳ điểm nào trên lưới điện,
khi biết được:
Dòng ngắn mạch ở điểm phía trên vị trí đặt CB đang khảo sát.
Chiều dài, tiết diện và cấu tạo của các cáp dẫn giữa hai điểm.
Sau đó có thể chọn CB có khả năng cắt dòng lớn hơn giá trị dòng ngắn
mạch tại điểm khảo sát tra từ bảng.
Tính toán chính xác dòng ngắn mạch.
Nhằm mục đích tính toán chính xác hơn giá trị dòng ngắn mạch, đặc biệt khi
khả năng cắt của một CB chỉ thấp hơn một ít so với dòng ngắn mạch tra từ
bảng, cần thiết phải sử dụng phương pháp tính..
Sử dụng các CB hai cực (pha-trung tính) với 1 cực được bảo vệ
Các CB này thường chỉ được trang bị một thiết bị bảo vệ quá dòng trên một
pha. Chúng có thể được sử dụng trong sơ đồ TT, TN-S và IT. Trong sơ đồ IT,
các điều kiện sau cần phải được tôn trọng:
Điều kiện để bảo vệ dây dẫn trung tính chống quá dòng trong trường
hợp sự cố kép
Định mức khả năng cắt ngắn mạch: CB 2 cực pha-trung tính cần phải
có khả năng cắt, theo quy ước, dòng sự cố kép trên 1 cực (điện áp pha
– pha) có giá trị bằng 15% dòng ngắn mạch ba pha tại điểm đặt CB, nếu
dòng sự cố kép <10KA. hoặc 25% dòng ngắn mạch 3 pha nếu dòng đó
> 10kA.
Bảo vệ chống chạm điện gián tiếp: chức năng này được đảm bảo theo
các nguyên tắc của sơ đồ IT.
Khả năng cắt dòng ngắn mạch không đủ
Trong các hệ thống phân phối điện hạ áp, đôi khi vẫn xảy ra trường hợp (chủ
yếu đối với hệ thống công suất lớn), dòng VNK
ngắnEDU
mạch tính toán lsc lớn hơn
khả năng cắt định mức cũ của CB bảo vệ được Xin chào! Nói cho
chọn. CácVNK EDU
giải biết sau đây
pháp
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
có thể được xem xét:
Giải pháp 1: kiểm tra các đặc tính của CB đặt ở mach phía trên xem có
Đăng nhập vào Messenger
phải là loại hạn chế dòng và có cho phép sử dụng kỹ thuật ghép tầng
(được mô tả trong mục 5) hay không . Chat với VNK EDU trong Messenger
Giải pháp 2: sử dụng loại thiết bị có khả năng cắt lớn hơn. Giải pháp
này chỉ có hiệu quả kinh tế khi áp dụng một hoặc hai CB
Giải pháp 3: kết hợp các cầu chì (ge hoặc aM) là loại hạn chế dòng với
CB đang xét cho phần mạch phía trên. Tuy nhiên cách kết hợp này cần
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 24/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

phải tuân theo các quy tắc sau:


Chọn cầu chì thích hợp
Không đặt cầu chì trên dây trung tính, ngoại trừ vài trường hợp
trong Sơ đồ khi có sự cố kép và dòng trên dây trung tính lớn hơn
khả năng cắt của CB. Trong trường hợp này sự nóng chảy cầu chì
trên dây trung tính tác động phải làm tố cát tất cả các pha.

Sự phối hợp các CB

Kỹ thuật ghép tầng


Định nghĩa kỹ thuật ghép tầng
Bằng cách giới hạn giá trị đỉnh của dòng ngắn mạch đi qua thiết bị. các CB
hạn dòng cho phép dùng các thiết bị đóng cắt nằm phía sau chúng có đặc
tính cắt ngắn mạch, khả năng chịu nhiệt và điện cơ thấp hơn so với cần thiết
trong trường hợp thông thường. Việc giảm kích thước và tính năng cũng
giúp tiết kiệm rõ rệt và đơn giản hóa công việc lắp đặt.
Cần lưu ý là các CB hạn chế dòng có tác dụng tới các thiết bị phía sau bằng
cách tăng tổng trở nguồn trong điều kiện ngắn mạch, nhưng lại không gây
ảnh hưởng trong các trường hợp khác, như trong lúc khởi động động cơ lớn
(lúc đó cần tổng trở nguồn nhỏ). Dải CB mã hiệu Compact NSX có khả năng
hạn chế dòng rất lớn nên được quan tâm đặc biệt.

Các điều kiện thực nghiệm


Hầu hết các tiêu chuẩn quốc gia chấp nhận kỹ thuật ghép tầng, với điều kiện
là phần năng lượng mà CB hạn chế dòng “cho qua” có giá trị nhỏ hơn năng
lượng mà các CB nằm phía sau và các thành phần khác có thể chịu đựng
được và không bị hư hại. Trên thực tế, chỉ có thể kiểm chứng các CB bằng
VNK EDU
các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Các nhà chế tạo sẽ thực hiện các
thử nghiệm này và cung cấp thông tin dướiXin chào! Nói cho VNK EDU biết
dạng các bảng tra cứu, sao cho
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
người sử dụng có thể thiết kế sơ đồ ghép tầng một cách độc lập dựa trên tổ
hợp các kiểu CB được khuyến cáo. Ví dụ hình dưới đưa ra các khả năng
Đăng nhập vào Messenger
ghép tầng các CB mã hiệu C60, DT40N, C120 và NG125 được lắp phía sau
Chat với VNK EDU trong Messenger
các CB hạn chế dòng mã hiệu Compact NSX 250 N, H hoặc L được lắp phía
trước cho mạng 230/400V hay 240/415V 3 pha.

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 25/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ưu điểm của kỹ thuật ghép tầng


CB hạn chế dòng đem lại tiện ích cho toàn bộ các CB và thiết bị đặt ở mạch
phía sau nó. Do đó, sự ghép tầng không phải chỉ giới hạn cho trường hợp 2
CB nằm liền kề nhau mà có thể mở rộng cho trường hợp các CB nằm trong
các tủ điện. khác nhau. Kết quả là chỉ cần lắp một CB có chức năng hạn chế
dòng ngắn mạch sẽ đem lại hiệu quả về tính đơn giản hóa và kinh tế đáng kể
cho tất cả phần mạch phía dưới CB này:
Đơn giản các tính toán dòng ngắn mạch
Đơn giản việc chọn lựa các thiết bị sự chọn lựa rộng hơn cho các thiết
bị đóng cắt nằm phía sau).
Tiết kiệm giá thành lắp đặt thiết bị vì sự hạn chế dòng ngắn mạch cho
phép sử dụng các thiết bị có đặc tính thấp hơn và giá thấp hơn.
Tiết kiệm kích thước tủ điện và các thiết bị có đặc tính thấp hơn thường
nhỏ hơn.

Đặc tính cắt chọn lọc VNK EDU

Tính chọn lọc được đảm bảo bởi các thiết Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
bị bảo vệ tự động nếu trong điều
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
kiện sự cố, xảy ra tại bất kỳ vị trí nào của lưới điện, đều được bảo vệ bởi tác
động cắt của thiết bị bảo vệ nằm ngay trước điểm xảy ra sự cố trong khi các
Đăng nhập vào Messenger
thiết bị bảo vệ khác không bị tác động.
Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 26/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Sự chọn lọc giữa máy cắt A và B là hoàn toàn nếu giá trị dòng ngắn mạch
cực đại trong mạch B (Isc B) không vượt quá giá trị chỉnh định cắt ngắn
mạch của máy cắt A (Im A). Với điều kiện này, chỉ có B sẽ tác động cắt (Hình
H50).

Sự chọn lọc giữa máy cắt A và B là một phần nếu giá trị dòng ngắn mạch
VNK EDU

cực đại trong mạch B (Isc B) vượt quá giá Xin


trị chỉnh định
chào! Nói chocắt
VNKngắn mạch của
EDU biết
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
máy cắt A (Im A). Vở điều kiện cực đại này, cả A và B sẽ tác động cắt.

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 27/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Bảo vệ chống quá tải: sự chọn lọc dựa trên các ngưỡng dòng (hình a)

Phương pháp này được thực hiện bằng cách cài đặt lần lượt ngưỡng tác
động theo bên các mức dạng nấc thang cho các rơ le từ dưới (ngưỡng thấp)
lên trên (ngưỡng cao) cho đến nguồn. Sự chọn lọc là hoàn tòan hay một
phần, phụ thuộc vào các điều kiện đặc biệt như đã trình bày ở trên.
Theo quy tắc, sự chọn lọc sẽ thỏa khi: lrA/lrB > 2:
Bảo vệ chống dòng ngắn mạch mức thấp: sự chọn lọc dựa trên định thì trễ dạng
nấc thang (hình b) VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


Phương pháp này được thực hiện bằng cách hiệu chỉnh thời gian trễ của bộ
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
tác động cắt, sao cho rơ le phía sau có thời gian tác động ngắn hơn thời gian
tác động được định thì trễ của các rơle phía trước, lần lượt cho đến nguồn.
Đăng nhập vào Messenger
Trong cấu trúc có hai tầng, CB tầng trên A được định thì trễ đủ để đảm bảo
Chat với VNK EDU trong Messenger
sự chọn lọc hoàn toàn với B (ví dụ: CB họ Masterpact với cơ cấu tác động
điện tử).
Sự chọn lọc dựa trên sự kết hợp của hai phương pháp được trình bày ở trên
(hình c)

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 28/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Một khoảng thời gian trễ được đưa vào trong sơ đồ theo mức dòng có thể
cải tiến tính chọn lọc toàn bộ.
CB tầng trên có hai ngưỡng cắt từ tốc độ cao:
lm A: cắt từ có trễ hoặc cắt điện tử trễ ngắn
li: cắt tức thời
Sự chọn lọc là hoàn toàn nếu Isc B <li (tức thời).
Bảo vệ chống dòng ngắn mạch mức cao: sự chọn lọc dựa trên mức năng lượng
hồ quang.
Công nghệ này được sử dụng cho CB họ Compact NSX (CB hạn chế dòng)
và rất hiệu quả nhằm đạt được tính chọn lọc hoàn toàn.
Nguyên lý: Khi dòng ngắn mạch có giá trị rất cao được phát hiện bởi 2 CB A
và B, các tiếp điểm của chúng mở đồng thời. Kết quả là dòng điện sẽ được
hạn chế rất nhiều
Năng lượng hồ quang rất lớn ở tầng B sẽ dẫn đến sự tác động cắt của
CB B
Trong khi đó, năng lượng hồ quang được giới hạn ở tầng A và không đủ
để tác động cắt CB A.
Theo như quy ước, sự chọn lọc giữa CB họ Compact NSX là hoàn toàn nếu
nhi số cỡ CB giữa A và B lớn hơn 2.5.

Chọn lọc theo mức dòng


Kỹ thuật này trực tiếp liên quan đến sự phân bậc các đường cong tác động
thời gian trễ dài (cắt nhiệt) của hai CB mắc nối tiếp.

Ngưỡng giới hạn chọn lọc ls là:


ls = lsd2 nếu ngưỡng lsd1 và lsd2 quáVNKgần
EDU
nhau hoặc chồng lấp lên
nhau,
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
ls = lsd1 nếu ngưỡng lsd1 và lsd2 cáchnếunhau đủ lớn.
bạn đang cần tư vấn nhé!
Theo quy tắc, sự chọn lọc dòng đạt được khi:
lr1 / lr2 <2,
Đăng nhập vào Messenger
lsd1 / lsd2 > 2.
Chat với VNK EDU trong Messenger
Giới hạn chọn lọc là: ls = lsd1.
Chất lượng của sự chọn lọc
Sự chọn lọc là hoàn toàn nếu ls > lsc(D2), có nghĩa là lsd1 > sc(D2).
Điều này thông thường có nghĩa là:
Mức tương đối thấp của lsc(D2)
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 29/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Sự cách biệt lớn giữa giá trị định mức của CB D1 và D2


Sự chọn lọc theo dòng thường sử dụng cho tuyến phân phối điện cuối
cùng.

Chọn lọc theo thời gian


Đây là sự mở rộng của chọn lọc theo dòng và đạt được bằng cách phân bậc
các đường cong tác động theo thời gian. Kỹ thuật này quy định thời gian trễ
theo t cho tác động cắt trễ ngắn (cắt ngắn mạch) của D1.

Các ngưỡng (lrt, lsdt) của D1 và (lra, lsd2) của D2 phải tuân theo quy tắc
phân bậc của chọn lọc theo dòng điện.
Ngưỡng giới hạn chọn lọc ls của tổ hợp này ít nhất có giá trị li1, ngưỡng tác
động tức thời của D1.
Chất lượng của sự chọn lọc: Có thể có hai ứng dụng:
Trên tuyến cấp nguồn cuối và hoặc trung gian, Loại CB có thể được sử
dụng với tác động cắt được định thì trễ cho CB tầng trên. Điều này cho
VNK EDU
phép mở rộng phạm vi chọn lọc theo dòng cho đến ngưỡng cắt tức thời
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
li1 của CB tầng trên: ls = li1. Nếu dòngnếu
ngắn mạch
bạn đang cầnlsc(D2) không quá
tư vấn nhé!
lớn trường hợp tuyến cấp nguồn suối – sự chọn lọc hoàn toàn có thể
đạt được. Đăng nhập vào Messenger
Trên tuyến nguồn vào và ra của tủ phân phối tổng (MSB) Ở tầng này, do
Chat với VNK EDU trong Messenger
cần ưu tiên tính liên tục cấp điện, đặc tính của lưới cho phép sử dụng
CB loại B được thiết kế cho tác động cắt có định thì. Các CB này có khả
năng chịu nhiệt cao (lcw P 50% lcn khi t =1s): ls = lcw 1 Ngay cả khi
lsc(D2) có giá trị lớn, sự chọn lọc theo thời gian thường đảm bảo tính
chọn lọc hoàn toàn: lcw1 > lcc(D2).
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 30/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Lưu ý: Sử dụng CB loại B có nghĩa là lưới phải chịu được lực điện động và
ứng suất nhiệt cao. Hệ quả là các CB này có ngưỡng tác động tức thời lớn li:
có thể hiệu chỉnh hoặc không, nhằm bảo vệ thanh cái khi cần thiết.
Ví dụ thực tế của chọn lọc cho một vài tầng với các CB hãng Schneider
Electric (với bộ tác động điện tử) “CB họ Masterpact NT chọn lọc hoàn toàn
với bất kỳ Cb vỏ đúc nào thuộc họ Compact NSX, có nghĩa là, CB tầng dưới
sẽ tác động cắt với bất kỳ dòng ngắn mạch nào cho đến giá trị khả năng cắt
của chúng. Ngoài ra, tất cả CB họ Compact NSX là chọn lọc hoàn toàn, khi tỷ
số giữa các cỡ của chúng lớn hơn 1,6 và tỷ số giữa các giá trị định mức lớn
hơn 2,5. Quy tắc này cũng được áp dụng nhằm đảm bảo chọn lọc hoàn toàn
với các CB dân dụng họ Multi9 tầng dưới.

Chọn lọc theo năng lượng với sự hạn dòng


Sự ghép tầng giữa 2 thiết bị thường đạt được bằng cách sử dụng sự tác
động của CB tầng trên A nhằm hỗ trợ cho CB tầng dưới B cắt dòng. Ngưỡng
giới hạn chọn lọc ls theo hệ quả có giá trị bằng với dòng cắt ngắn mạch cực
VNK EDU
đại lcu B của CB B hoạt động độc lập, do sự ghép tầng yêu cầu tác động của
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
cả hai thiết bị. nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Công nghệ chọn lọc theo năng lượng được thực hiện trong họ CB Compact
NSX cho phép cải tiến ngưỡng giới hạn chọn lọc với giá trị cao hơn so với
Đăng nhập vào Messenger
dòng cắt ngắn mạch cực đại lcu B của CB tầng dưới. Nguyên lý hoạt động
Chat với VNK EDU trong Messenger
như sau:
CB hạn dòng tầng dưới B phát hiện dòng ngắn mạch rất lớn. Tác động
cắt sẽ rất nhanh (< 1 ms) và khi đó, dòng điện được hạn chế
CB tầng trên A phát hiện dòng ngắn mạch đã bị hạn chế so với khả
năng cắt của nó, nhưng dòng này gây ra sự rung các tiếp điểm. Kết quả
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 31/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

là điện áp hồ quang làm tăng sự hạn dòng. Tuy nhiên, năng lượng hồ
quang không đủ lớn để gây ra tác động cắt của CB. Vì thế, CB A giúp B
cắt dòng, và A vẫn ở trạng thái đóng. Giới hạn chọn lọc có thể cao hơn
giá trị cu B và tính chọn lọc trở nên hoàn toàn với giá thành thiết bị
giảm.

Chọn lọc hoàn toàn tự nhiên với CB họ Compact NSX


Ưu điểm nổi bật của CB họ Compact NSX là đảm bảo sự chọn lọc hoàn toàn
giữa | 2 thiết bị CB mắc nối tiếp nếu:
Tỷ số giá trị dòng danh định của 2 bộ tác động lớn hơn 1,6
Tỷ số giá trị dòng danh định của 2 CB lớn hơn 2,5

Sự chọn lọc kiểu lôgic hoặc “Liên động tuần tự theo vùng – ZSI”
Dạng chọn lọc này có thể sử dụng cho trường hợp các CB được trang bị bộ
tác động kiểu điện tử được thiết kế đặc biệt (Compact, Masterpact): chỉ có
chức năng bảo vệ ngắn mạch thời gian trễ ngắn (STP) và bảo vệ dòng chạm
đất (GFP) của thiết bị được điều khiển là được quản lý bởi chọn lọc kiểu lô-
gic. Tuy nhiên, chức năng bảo vệ ngắn mạch tức thời – thuộc tính cố hữu –
là không liên quan.
Cài đặt các CB được điều khiển
Định thì trễ: không có quy tắc cụ thể, nhưng phân tầng (nếu được) theo định
thì trễ của sự chọn lọc theo thời gian cần phải được áp dụng (ΔtD1 P ΔtD2 P
ΔtD3).
Ngưỡng: không có quy tắc áp dụng đối với ngưỡng, tuy nhiên sự phân bậc
tự nhiên của giá trị định mức cho thiết bị bảo vệ cần phải tuân theo (lcrDI P
IcrD2 P lcrD3).
Lưu ý: Kỹ thuật này đảm bảo sự chọn lọc ngayVNK EDU
cả đối với các CB có giá trị
định mức gần nhau.
Xin chào! Nói cho VNK EDU biết
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Các nguyên tắc
Sự kích hoạt chức năng chọn lọc kiểu lô-gic bằng cách truyền thông trên dây
Đăng nhập vào Messenger
điều khiển:
Chat với VNK EDU trong Messenger
Ngõ vào ZST:
Mức thấp (khi không có sự cố tuyến dưới): chức năng bảo vệ ở
trạng thái chờ với định thì trễ rút ngắn (< 0,1 s),
Mức cao (khi có sự cố tuyến dưới): chức năng bảo vệ thích hợp
chuyển sang giá trị định thì được cài đặt trạng thái trong thiết bị.
https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 32/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Ngõ ra ZST:
Mức thấp: bộ tác động không phát hiện sự cố và không gởi tín
hiệu.
Mức cao: bộ tác động phát hiện sự cố và gửi tín hiệu.

Vận hành
Dây điều khiển nối dạng ghép tầng các thiết bị bảo vệ của lưới điện. Khi xảy
ra sự cố, mỗi CB ở phía trên sự cố (phát hiện sự cố) gởi một lệnh (ngõ ra
mức cao) và chuyển CB tầng trên sang chế độ định thì tự nhiên của nó (ngõ
vào mức cao). CB ở ngay phía trên sự cố không nhận được lệnh nào (ngõ
vào mức thấp) và vì vậy hầu như sẽ tác động cắt tức thời.

Chất lượng sự chọn lọc: Kỹ thuật này cho phép:


Dễ dàng đạt được sự chọn lọc cho 3 tầng VNK EDUhoặc hơn theo tiêu chuẩn,

Loại bỏ các ứng suất cao trong lưới điện, liênNói


Xin chào! quan
cho đến tác biết
VNK EDU động cắt
được định thì của thiết bị, ngay cả khinếu
có bạn
sự đang cần tư vấn nhé!
cố trực tiếp ở thanh cái
phía trên.
Vì vậy, tất cả các thiết bị bảo vệ tác động ảo một Đăng
cách nhập vàothời,
tức Messenger
Dễ dàng đạt được sự chọn lọc cho tầng dưới Chat với với cáctrong
VNK EDU CB không hiệu
Messenger

chỉnh được.

Bảo vệ chọn lọc trong trạm biến thế khách hàng trung/hạ

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 33/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Nói chung, máy biến áp của một trạm khách hàng được bảo vệ bằng một bộ
các cầu chỉ ở phía trung thế, được định mức theo công suất máy biến áp,
phù hợp Với các quy định của tiêu chuẩn IEC60787 và tiêu chuẩn IEC
60420, theo khuyến cáo của các nhà sản xuất cầu chì.
Yêu cầu cơ bản là cầu chì trung thế phải không được tác động khi có sự cố
xuất hiện ở phía dưới CB hạ thế tổng, do đó đường cong đặc tính tác động
của CB phải nằm phía bên trái đường cong tiền hồ quang của cầu chì.
Đòi hỏi này xác định một cách tổng quát những giá trị cài đặt tối đa cho đặc
tính của CB tổng phía hạ thế:
Giá trị chỉnh định dòng cắt ngắn mạch lớn nhất của bộ tác động từ
Giá trị định thì tối đa cho phép của bộ tác động cắt dòng ngắn mạch
(xem hình dưới)
Công suất ngắn mạch hệ thống tại phía sơ cấp máy biến áp: 250MVA
Máy biến áp trung/hạ: 1.250 kVA 20/0,4 kV
Cầu chì trung thế: 63 A
Cáp nối máy biến áp với CB hạ thế: 10m cáp một lõi
CB tổng phía hạ thế: Compact NSX 2000 hiệu chỉnh ở 1800 A (lr)

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Hỏi giá trị cài đặt dòng tác động cắt ngắn mạch lớn nhất và thời gian định thì
lớn. nhất cho phép là bao nhiêu ? Đường cong trong hình dưới cho thấy sự
chọn lọc được đảm bảo nếu thời gian trễ ngắn củaĐăngbộ nhập vào
tác Messenger
động CB được cài
đặt ở: Chat với VNK EDU trong Messenger

Ngưỡng < 6lr = 10,8 kA


Định thì chỉnh ở Nấc 1 hoặc Nấc 2

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 34/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Trích: Hướng dẫn thiết kế lắp đặt điện theo tiêu chuẩn quốc tế IEC – Bản
chính sửa 2019
________________

VNK EDU gửi tặng bạn “Bộ thuyết minh bản vẽ hệ thống điện căn hộ du lịch
và khách sạn Penninsula“
Nhận tài liệu (https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/bo-thuyet-minh-ban-ve-he-thong-
dien-can-ho-du-lich-va-khach-san-penninsula/)

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần(https://vnk.edu.vn/he-
tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

thong-dien/bo-thuyet-minh-ban-ve-he-thong-dien-can-ho-du-lich-va-khach-san-penninsula/)

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 35/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

________________
Trải nghiệm buổi học thử miễn phí khóa học “Kỹ sư M&E – Thiết kế hệ thống
điện” giúp bạn nắm bắt tổng quan kiến thức về hệ thống điện.

(https://vnk.edu.vn/ky-su-me-chuyen-nghiep/)

(https://vnk.edu.vn/ky-su-me-chuyen-nghiep/)

________________

Hãy chia sẻ, nếu bạn cảm thấy bài viết có ích cho bạn bè !

(/#facebook) (/#facebook_messenger)
129
(https://www.addtoany.com/share#url=https%3A%2F%2Fvnk.edu.vn%2Fhe-thong-
dien%2Fmay-cat-ha-the-
cb%2F&title=M%C3%A1y%20c%E1%BA%AFt%20h%E1%BA%A1%20th%E1%BA%BF%20(CB))

0 bình luận Sắp xếp theo Mới nhất

Thêm bình luận...

Plugin bình luận trên Facebook

Trụ sở chính VNK EDU

Xin
Địa chỉ: Số 8 lô 2 ngõ 217 Đê La Thành, Quận Đống Đa, Hà chào! Nói cho VNK EDU biết
Nội.
nếu bạn đang cần tư vấn nhé!
Hotline: 098.606.9090 (Mrs. Kim Anh)

Máy bàn: 024.3538.1459


Đăng nhập vào Messenger
Cơ sở 2
Chat với VNK EDU trong Messenger
Địa chỉ: Số 38 Đường số 3, Phường 26, Quận Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh

Hotline: 0966.717.341 (Mrs. Nhung)

Máy bàn: 028.3898.1627

Cơ sở 3

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 36/37
4/12/2020 Máy cắt hạ thế (CB) | VNK EDU

Địa chỉ: K552/23 Trưng Nữ Vương, phường Hòa Thuận Tây, quận Hải Châu, Đà Nẵng

Hotline: 098.606.9090 (Mrs. Kim Anh)

Di động: 0985.118.264

Email: info@vnk.edu.vn
VNK Corporation
Trang chủ (https://vnk.edu.vn/)
Lịch sử hình thành (https://vnk.edu.vn/lich-su-hinh-thanh/)
Tuyển dụng (https://vnk.edu.vn/tuyen-dung-co-dien/)
Liên hệ (https://vnk.edu.vn/lien-he/)
Chính sách bảo mật (https://vnk.edu.vn/chinh-sach-bao-mat/)

Kỹ Sư M&E - Kỹ Sư C…
164,279 likes

Like Page Share

Be the first of your friends to like this

VNK EDU

Xin chào! Nói cho VNK EDU biết


nếu bạn đang cần tư vấn nhé!

Đăng nhập vào Messenger

Chat với VNK EDU trong Messenger

https://vnk.edu.vn/he-thong-dien/may-cat-ha-the-cb/ 37/37

You might also like