Μέγαο Βαζίιεηνο

Γύν ιόγνη γηα ηε λεζηεία

Απόδοζη ζηην ομιλοσμένη: Δημήηριος Αθαναζόποσλος, θεολόγος.

Εκδόζεις: Νεκη. Παναγόποσλος.

ΛΟΓΟΣ Α'
Η νηζηεία είναι ππόζηαγμα πποθηηικό.
1. «Να ζαιπίζεηε, ιέγεη, θαηά ηελ πξώηε εκέξα ηνπ κήλα κε ηελ ζάιπηγγα,
θαζώο θαη θαηά ηελ επίζεκε εκέξα ηεο κεγάιεο ενξηήο ζαο» (Χαικ. 80, 4).
Απηό είλαη πξόζηαγκα πξνθεηηθό. Γηα καο δε από ηελ ζάιπηγγα πην
κεγαιόθσλν θαη από θάζε όξγαλν κνπζηθό πην επίζεκν, ηελ αλακελόκελε
ενξηή ησλ ενξηώλ ππνδειώλνπλ ηα αλαγλώζκαηα (Ηζ.58, 4· 6). Γηόηη
εγλσξίζακε ηελ ράξε ησλ λεζηεηώλ από ηνλ Ηζαΐα, πνπ απέξξηςε κελ ηνλ
ηνπδατθό ηξόπν ηεο λεζηείαο, ηελ δε αιεζηλή λεζηεία ζε καο έδεημε. «Να κε
λεζηεύεηε ράξηλ δηακάρεο θαη έξηδνο», «αιιά λα θαηαξγήζεηο θάζε ζύλδεζκν
αδηθίαο» (Ηζ. 63, 6). Καη ν Κύξηνο ιέγεη· «λα κε γίλεζζε ζθπζξσπνί, αιιά λα
λίςεηο ην πξόζσπό ζνπ, θαη λα αιείςεηο ην θεθάιη ζνπ» (Μαηζ. 6, 16-17). Αο
ζπκπεξηθεξζνύκε ινηπόλ, όπσο εδηδαρζήθακε, λα κε θαηλόκαζηε ζθπζξσπνί
γηα ηηο εκέξεο πνπ έξρνληαη, αιιά κε θαηδξό πξόζσπν πξνο απηέο, όπσο πξέπεη
ζηνπο αγίνπο, λα ζπκπεξηθεξόκαζηε. Καλείο άθαξδνο δελ ζηεθαλώλεηαη,
θαλείο θαηεθήο δελ ζηήλεη ηξόπαην. Να κε ζθπζξσπάζεηο ελώ δέρεζαη
πεξηπνηήζεηο. Δίλαη άηνπν λα κε ραηξόκαζηε γηα ηελ πγεία ηεο ςπρήο, αιιά λα
ιππόκαζηε κε ηελ αιιαγή ησλ ηξνθώλ θαη λα θαηλόκαζηε όηη ραξηδόκαζηε
ζηελ εδνλή ηεο ζάξθαο, παξά ζηελ επηκέιεηα ηεο ςπρήο. Γηόηη ν κελ θνξεζκόο
ζηακαηά ηελ επραξίζηεζε ζηελ θνηιηά, ε δε λεζηεία αλεβάδεη ην θέξδνο ζηελ
ςπρή. Να ραίξεζαη δηόηη ζνπ έρεη δνζεί από ηνλ ηαηξό θάξκαθν πνπ
θαηαζηξέθεη ηελ ακαξηία. Γηόηη όπσο αθξηβώο ζηα έληεξα ησλ παηδηώλ ηα
αλαδσνγνλνύκελα ζθνπιήθηα εμαθαλίδνληαη κε θάπνηα δξαζηηθά θάξκαθα,
έηζη θαη ηελ ακαξηία, πνύ βξίζθεηαη ζην βάζνο ηεο ςπρήο, ηελ ζθνηώλεη ε
λεζηεία πνπ εηζρσξεί ζηελ ςπρή, ε νπνία λεζηεία είλαη πξάγκαηη αμία ηνπ
νλόκαηόο ηεο.
Η νηζηεία να γίνεηαι συπίρ ςποκπιζία. Κάθαπζη ηηρ τςσήρ από ηα
αμαπηήμαηα.
2. «Άιεηςε ην θεθάιη ζνπ θαη πιύλε ην πξόζσπό ζνπ» (Μαηζ. 6, 17). Σε
κπζηήξηα ζε θαιεί ν ιόγνο. Απηόο πνπ αιείθζεθε εκπξώζεθε· απηόο πνπ
ελίθζεθε εθαζαξίζζεθε. Να ελλνείο ηε λνκνζεζία ζηνλ εζσηεξηθό άλζξσπν.
Να θαζαξίζεηο ηελ ςπρή από ηα ακαξηήκαηα. Να ρξίζεηο ην θεθάιη ζνπ κε
ρξίζκα άγην, γηα λα γίλεηο κέηνρνο ηνπ Φξηζηνύ, θαη έηζη λα πξνζέιζεηο ζηε
λεζηεία. Να κελ αιινηώζεηο ην πξόζσπό ζνπ όπσο αθξηβώο oη ππνθξηηέο. Τν
πξόζσπν ακαπξώλεηαη, όηαλ ε εζσηεξηθή δηάζεζε επηζθηάδεηαη κε ην
επίπιαζην εμσηεξηθό ζρήκα, θαιππηόκελε κε ην ςεύδνο ζαλ κε
παξαπέηαζκα.Υπνθξηηήο είλαη απηόο πνπ ππνδύεηαη μέλν πξόζσπν ζην ζέαηξν·
ελώ είλαη δνύινο, πνιιέο θνξέο ππνδύεηαη ην πξόζσπν ηνπ θπξίνπ, θαη ελώ
είλαη πνιίηεο, ην πξόζσπν ηνπ βαζηιέσο. Έηζη θαη ζηνλ βίν απηό, ζαλ ζηε
ζθελή ηεο δηθήο ηνπο δσήο, νη πνιινί παίδνπλ ζέαηξν, άιια κελ θέξνληαο ζηελ
θαξδηά, άιια δε δεηθλύνληαο θαλεξά ζηνπο αλζξώπνπο. Να κελ αιινηώλεηο
ινηπόλ ην πξόζσπό ζνπ. Όπνηνο είζαη, ηέηνηνο λα θαίλεζαη· λα κελ
ππνθξίλεζαη ηνλ ζθπζξσπό, επηδηώθνληαο ηελ δόμα από ηνπ λα θαίλεζαη
εγθξαηήο. Γηόηη νύηε επεξγεζία πνπ δηαηπκπαλίδεηαη είλαη όθεινο, θαη θαλέλα
θέξδνο δελ πξνέξρεηαη από λεζηεία πνπ δεκνζηεύεηαη. Γηόηη εθείλα πνπ
γίλνληαη επηδεηθηηθά δελ πξνεθηείλνπλ ηνλ θαξπό ζηε κέιινπζα δσή, αιιά ηνλ
πεξηνξίδνπλ ζηνλ έπαηλν ησλ αλζξώπσλ. Τξέμε ινηπόλ κε ραξά ζηε δσξεά ηεο
λεζηείαο. Η λεζηεία είλαη αξραίν δώξν· δελ παιαηώλεη θαη δελ γεξάζθεη, αιιά
πάληνηε αλαλενύκελν, αλζίδεη πάληνηε γηα λα θέξεη ώξηκνπο θαξπνύο.
3. Ννκίδεηο όηη ππνινγίδσ ηελ αξραηόηεηά ηεο από ην λόκν; Η λεζηεία είλαη
παιαηόηεξε θαη από ην λόκν. Δάλ αλακείλεηο ιίγν, ζά βξεηο ηελ αιήζεηα ηνπ
ιόγνπ.
Η νηζηεία είναι η ππώηη ενηολή ηος Θεού ζηον Παπάδειζο. Η παπάβαζή
ηηρ από ηοςρ ππυηοπλάζηοςρ ειναι η πηώζη ηος ανθπυπίνος γένοςρ ζηην
αμαπηία.
Με λνκίδεηο νηη ε εκέξα ηνπ εμηιαζκνύ, πνπ έρεη δηαηαρζεί γηα ηνλ Ιζξαήι ηνλ
έβδνκν κήλα (Λεπτη 16 - 29· 23, 27), ηελ δεθάηε εκέξα ηνπ κήλα, απηή είλαη ε
αξρή ηεο λεζηείαο. Έια ινηπόλ, βαδίδνληαο κέζσ ηεο ηζηνξίαο, εξεύλεζε ηελ
αξραηόηεηά ηεο. Γηόηη δελ είλαη λεώηεξν ην εθεύξεκα. Τν θεηκήιην είλαη ησλ
παηέξσλ. Κάζε ηη πνπ είλαη αξραίν, είλαη ζεβαζηό. Να ζέβεζαη ηελ παιαηόηεηα
ηεο λεζηείαο. Δίλαη ζπλνκήιηθε κε ηελ αλζξσπόηεηα· ε λεζηεία
ελνκνζεηήζεθε ζηνλ παξάδεηζν. Δίλαη ε πξώηε εληνιή πνπ έιαβε ν Αδάκ·
«από ην δέλδξν ηεο γλώζεσο ηνπ θαινύ θαη ηνπ θαθνύ δελ ζα θάηε» (Γελ. 2,
17). Τν «δελ ζα θάγεηε» εηλαη λνκνζεζία λεζηείαο θαη εγθξαηείαο. Δάλ είρε
λεζηεύζεη από ηνλ θαξπό ηνπ δέλδξνπ ε Δύα, ηώξα δελ ζα είρακε αλάγθε από
ηε λεζηεία απηή. «Γηόηη δελ έρνπλ αλάγθε ηαηξνύ νη πγηείο, αιιά νη
άξξσζηνη» (Μαηζ. 9, 12).
Η μεηάνοια συπίρ ηην νηζηεία είναι απγή
Δπάζακε πνιιά θαθά από ηελ ακαξηία· αο ζεξαπεπζνύκε κε ηελ κεηάλνηα. Η
κεηάλνηα δε ρσξίο ηε λεζηεία είλαη αξγή. «Καηαξακέλε ε γε, αγθάζηα θαη
ηξηβόιηα λα ζνπ βιαζηάλεη» (Γελ. 3, 17-18). Δπξνζηάρζεθεο λα δνθηκάδεζαη,
όρη βέβαηα λα δεηο ηξπθειώο. Με ηε λεζηεία λα εμνκνινγείζαη ζηνλ Θεό. Αιιά
θαη ν ηξόπνο δσήο ζηνλ παξάδεηζν είλαη εηθόλα λεζηείαο, όρη κόλνλ δηόηη ν
άλζξσπνο κε ην λα είλαη νκνηξάπεδνο ησλ αγγέισλ θαηώξζσλε κε ηελ
νιηγάξθεηα ηελ νκνίσζε πξνο απηνύο, αιιά δηόηη θαη όζα ύζηεξα εθεύξε ε
δηάλνηα ησλ αλζξώπσλ, δελ είραλ επηλνεζεί αθόκε από ηνπο ηξεθνκέλνπο ζηνλ
παξάδεηζν· όρη αθόκε νηλνπνζίεο, όρη αθόκε δσνζπζίεο· νύηε όζα ζνιώλνπλ
ηνλ αλζξώπηλν λνπ.
Με ηη νηζηεία επανεπσόμαζηε ζηον Παπάδειζο.
4. Δπεηδή δελ ελεζηεύζακε, εθύγακε από ηνλ παξάδεηζν· αο λεζηεύζνπκε
ινηπόλ, γηα λα επαλέιζνπκε ζ'απηόλ. Γελ βιέπεηο ηνλ Λάδαξν, πώο κε ηε
λεζηεία κπήθε ζηνλ παξάδεηζν; (Λνπθ. 16, 20-31). Να κελ κηκεζείο ηελ
παξαθνή ηεο Δύαο, λα κελ παξαδερζείο ην θίδη πάιη ζαλ ζύκβνπιν, πνπ
πξνηείλεη ηελ βξώζε, θξνληίδνληαο γηα ην ζώκα.
Σηοςρ αζθενείρ επιβάλλεηαι όσι η ποικιλία ηυν θαγηηών αλλά η νηζηεία
και η δίαιηα.
Να κελ πξνθαζίδεζαη αξξώζηηα ηνπ ζώκαηνο θαη αδπλακία. Γηόηη ηηο
δηθαηνινγίεο δελ ηηο ιέγεηο ζε κέλα, αιιά ζ' απηόλ πνπ γλσξίδεη. Πεο κνπ, δελ
κπνξείο λα λεζηεύεηο; Μπνξείο όκσο λα παξαρνξηαίλεηο γηα όιε ηε δσή θαη λα
ζπληξίβεηο ην ζώκα ζνπ κε ην βάξνο ησλ θαγεηώλ. Kαη όκσο ζηνπο αζζελείο
όρη πνηθηιία θαγεηώλ, αιιά αζηηία θαη δίαηηα γλσξίδσ όηη επηβάιινπλ νη
ηαηξνί. Πώο ινηπόλ ζπ πνπ κπνξείο απηά, πξνθαζίδεζαη όηη δελ κπνξείο εθείλα;
Τη είλαη επθνιόηεξν γηα ηελ θνηιηά, λα πεξάζεη ηε λύθηα κε ηελ ιηηόηεηα ηεο
δίαηηαο, ή κε ηελ αθζνλία ησλ θαγεηώλ λα θείηεηαη βαξεηά; Μάιινλ δε κήηε λα
θείηεηαη, αιιά λα ππθλνζηξηθνγπξίδεη παξαθνξησκέλε θαη ζηελνρσξεκέλε κε
θίλδπλν λα αλνίμεη; Δθηόο αλ πεηο νηη νη θπβεξλήηεο ζώδνπλ επθνιόηεξα ην
βαξπθνξησκέλν πινίν από ην θαιά εθνδηαζκέλν θαη ειαθξό. Γηόηη απηό κελ
ην νπνίν πηέδεηαη από ην πιήζνο ηνπ θνξηίνπ, ε κηθξή ηξηθπκία ην θαηαβπζίδεη,
εθείλν δε πνπ έρεη ζύκκεηξα ηα εκπνξεύκαηα εύθνια δηαπιέεη ηελ ηξηθπκία,
επεηδή ηίπνηα δελ ην εκπνδίδεη λα αλέβεη επθνιόηεξα. Kαη ηα ζώκαηα ινηπόλ
ησλ αλζξώπσλ όηαλ παξαθνξηώλνληαη κε ηνλ ζπλερή ρνξηαζκό, εύθνια
ππνθύπηνπλ ζηηο αζζέλεηεο· όηαλ δε θάλνπλ ρξήζε ζηεξεάο θαη ειαθξάο
ηξνθήο, θαη ην αλακελόκελν από ηε λόζν θαθό μεθεύγνπλ, όπσο ηελ
θαθνθαηξία ην πινίν θαη ην ήδε παξόλ ελνριεηηθό ην μεπεξλνύλ, ζαλ θάπνηα
έθνδν δίλεο. Όκσο θαη ε εζπρία θαηά ηελ γλώκε ζνπ είλαη πην θνπξαζηηθή
από ην ηξέμηκν θαη ε εξεκία από ηελ πάιε, εάλ αθξηβώο ηζρπξίδεζαη όηη θαη ε
ηξπθή είλαη θαηαιιειόηεξε από ηελ δίαηηα γηά ηνύο άζζελείο.
Η πολςηέλεια και η ποικιλία ηυν θαγηηών εδημιούπγηζε ηα διάθοπα
είδη ηυν αζθενειών.
Γηόηη ε δύλακε πνπ θπβεξλά ηνλ άλζξσπν ηελ απηάξθεηα θαη ηελ ιηηόηεηα
εύθνια κελ επεμεξγάζζεθε θαη ηελ έθακε νηθεία ζην ηξεθόκελν· όηαλ όκσο
παξέιαβε ηελ πνιπηέιεηα θαη πνηθηιία ησλ θαγεηώλ, έπεηηα επεηδή δελ
κπόξεζε πξνο ην ηέινο λα αληέμεη, εδεκηνύξγεζε ηα δηάθνξα είδε ησλ
αζζελεηώλ.
Η νηζηεία ζηην Π. Γιαθήκη.
5. Αιι' ν ιόγνο αο βαδίδεη κε ηελ ηζηνξία, εμεηάδνληαο ηελ αξραηόηεηα ηεο
λεζηείαο. Kαη όπσο όινη νη άγηνη, ζαλ θάπνηα παηξηθή θιεξνλνκηά, ηελ
εθιεξνλόκεζαλ, έηζη ηελ δηαθύιαμαλ, παξαδίλνληαο ν παηέξαο ζην παηδί, απ'
όπνπ θαη ζε καο δηαδνρηθά δηαζώζεθε ην θηήκα. Γελ ππήξρε ζηνλ παξάδεηζν
νίλνο· όρη αθόκε δσνζπζίεο· όρη αθόκε θξενθαγίεο. Μεηά ηνλ θαηαθιπζκό ν
νίλνο· κεηά ηνλ θαηαθιπζκό, «λα ηξώγεηε από όια, ζαλ ρισξά ρνξηάξηα» (Γελ.
9, 3). 'Οηαλ απνξξίθζεθε ε ηειείσζε, ηόηε επηηξάπεθε ε απόιαπζε. Γείγκα δε
ηεο απεηξίαο ηνπ νίλνπ ν Νώε πνπ αγλννύζε ηελ ρξήζε ηνπ νίλνπ. Γηόηη αθόκε
δελ είρε εηζέιζεη ζηε δσή, νύηε είρε ρξεζηκνπνηεζεί ζηηο ζπλαλαζηξνθέο ησλ
αλζξώπσλ. Δπεηδή νύηε άιινλ είρε δεη, νύηε ν ίδηνο εδνθίκαζε, πεξηέπεζε
απξόζεθηα ζηε κέζε ηνπ νίλνπ.
«Γηόηη εθύηεπζε άκπειν ν Νώε, θαη ήπηε από ην γέλλεκα ηνπ θαξπνύ θαη
εκέζπζε» (Γελ. 9, 20-21)· όρη δηόηη ήηαλ κέζπζνο, αιιά δηόηη δελ εγλώξηδε ηελ
κέηξηα πόζε. Τόζνλ ην εύξεκα ηεο νηλνπνζίαο είλαη λεώηεξν από ηνλ
παξάδεηζν, θαη ηόζνλ παιαηόο ν ζεβαζκόο ηεο λεζηείαο. Αιιά εγλσξίζακε νηη
θαη ν Μσύζήο κε ηε λεζηεία επιεζίαζε ην όξνο (Έμνδ. 24, 18). Γηόηη δελ ζα
απνηνικνύζε ελώ εθάπληδε ε θνξπθή, νύηε ζα είρε ην ζάξξνο λα εηζέιζεη ζηνλ
γλόθν, εάλ δελ είρε νπιηζζεί κε ην όπιν ηεο λεζηείαο. Με ηε λεζηεία
ππνδέρζεθε ην λόκν πνπ εγξάθε κε ην δάθηπιν ηνπ Θενύ ζηηο πιάθεο. Καη
επάλσ κελ ε λεζηεία έγηλε πξόμελνο ηεο λνκνζεζίαο, θάησ δε ε γαζηξηκαξγία
ηνπο εμέηξεςε ζε εηδσινιαηξεία. «Γηόηη εθάζηζε o ιαόο γηα λα θάεη θαη λα
πηεη, θαη εζεθώζεθαλ κεηά γηα λα δηαζθεδάζνπλ» (Έμνδ. 32,6).
Η μέθη καηαζηπέθει ηην πνεςμαηικόηηηα ηος ανθπώπος.
Σαξάληα εκεξώλ πξνζκνλή κε λεζηεία θαη πξνζεπρή ηνπ δνύινπ ηνπ Θενύ
ηελ αρξήζηεπζε κία oηλνπνζία. Γηόηη απηέο ηηο πιάθεο πνπ έιαβε ε λεζηεία κε
ην δάθηπιν ηνπ Θενύ γξακκέλεο, απηέο ε κέζε εθνκκάηηαζε, δηόηη ν πξνθήηεο
δελ έθξηλε άμην λα λνκνζεηείηαη κέζπζνο ιαόο από ηνλ Θεό. Σε κηα θεπγαιέα
ζηηγκή, κε ηελ γαζηξηκαξγία, ν ιαόο εθείλνο πνπ είρε γλσξίζεη ηνλ Θεό κε ηα
πην κεγάια ζαύκαηα, εθπιίζζεθε ζηελ εηδσινιαηξηθή ηξέια ησλ Αηγππηίσλ.
Σύγθξηλε θαη ηα δύν· πώο δειαδή ε λεζηεία νδεγεί ζην Θεό θαη πώο ε ηξπθή
πξνδίδεη ηελ ζσηεξία. Καηέβα, βαδίδνληαο ηνλ δξόκν πξνο ηα θάησ.
Τα εςεπγεηικά αποηελέζμαηα ηηρ νηζηείαρ ζηην Παλαιά και Κ. Γιαθήκη.
6. Τη εβεβήισζε ηνλ Ηζαύ θαη ηνλ έθακε δνύιν ηνπ αδειθνύ ηνπ; Γελ ήηαλ
έλα θαγεηό, γηα ην νπνίν επώιεζε ηα πξσηνηόθηα; (Γελ. 25, 30-34). Τνλ δε
Σακνπήι δελ ηνλ εράξηζε ζηελ κεηέξα ηνπ ε πξνζεπρή κε ηε λεζηεία; (Α'
Βαζηι.1, 13-16). Τη έθακε ηνλ Σακςώλ αθαηακάρεην θαη κεγάιν ήξσα; Γελ
ήηαλ ε λεζηεία κε ηελ νπνία ζπλειήθζε ζηελ θνηιηά ηεο κεηέξαο ηνπ; (Κξηη.
13, 14). Η λεζηεία ηνλ εγέλλεζε, ε λεζηεία ηνλ εζήιαζε, ε λεζηεία ηνλ έθακε
άλδξα, πνπ ηελ δηέηαμε ν άγγεινο ζηελ κεηέξα ηνπ. «Γελ πξέπεη λα θάεη
θαλέλα από ηα πξντόληα ηεο ακπέινπ, θαη νίλν θαη ζίθεξα [κεζπζηηθά πνηά.]
λα κελ πηεη» (Κξηη. 13, 14). Η λεζηεία γελλά πξνθήηεο, δπλακώλεη δπλαηνύο· ε
λεζηεία θάλεη ζνθνύο ηνπο λνκνζέηεο, είλαη θαιό θπιαθηήξην ηεο ςπρήο, ζην
ζώκα αζθαιήο ζύλνηθνο, όπιν ζηνπο αλδξείνπο, γπκλαζηήξην ζηνπο αζιεηέο.
Απηή απνθξνύεη ηνπο πεηξαζκνύο· απηή πξνεηνηκάδεη πξνο ηελ επζέβεηα,
ζπγθάηνηθνο ηεο λεθαιηόηεηαο, δεκηνπξγόο ηεο ζσθξνζύλεο. Σηνπο πνιέκνπο
θάλεη αλδξαγαζήκαηα, ζηελ εηξήλε δηδάζθεη ηελ εζπρία. Τνλ λαδηξαίν
[Αθηεξσκέλνο ζηνλ Θεό γηα 30 εκέξεο κε απνρή θαγεηώλ θαη πνηώλ. Ιζόβηνη
λαδηξαίνη ήηαλ ν Σακςώλ, Σακνπήι, Ισάλλεο ν Πξόδξνκνο, Ιάθσβνο ν
Αδειθόζενο. Σηνλ ρξηζηηαληζκό λαδηξαίνη θαινύληαη νη Μνλαρνί.] αγηάδεη, θαη
θάλεη ηέιεην ηνλ ηεξέα. Γηόηη δελ είλαη δπλαηόλ ρσξίο λεζηεία λα απνηνικήζεη
ηελ ηεξνπξγία· όρη κόλνλ ηώξα ζηελ κπζηηθή θαη αιεζηλή ιαηξεία, αιιά θαη
ζηελ ηππηθή πνπ γηλόηαλ θαηά ηνλ (Μσζατθό) λόκν. Απηή έθακε ηνλ Ηιία
ζεαηή ηνπ κεγάινπ ζεάκαηνο· δηόηη αθνύ επί ζαξάληα εκέξεο κε λεζηεία
θαζάξηζε ηελ ςπρή, έηζη θαηαμηώζεθε λα δεη ζην ζπήιαην ηνπ Φσξήβ (Γ'
Βαζηι. 19, 8-13), όζνλ είλαη δπλαηόλ ζηνλ άλζξσπν λα δεη, ηνλ Κύξην.
Νεζηεύνληαο έδσζε πίζσ ζηελ ρήξα ην παηδί ηεο, αθνύ απνδείρζεθε ηζρπξόο
κε ηε λεζηεία θαηά ηνπ ζαλάηνπ. Από ζηόκα πνπ ελήζηεπε εβγήθε ε θσλή πνπ
εζηακάηεζε γηα ηνλ παξάλνκν ιαό ηε βξνρή ηνπ νπξαλνύ γηα ηξία ρξόληα θαη
έμη κήλεο. Γηόηη γηα λα καιαθώζεη ηελ αδάκαζηε θαξδηά ησλ
ζθιεξνηξαρήισλ, επξνηίκεζε θαη ηνλ εαπηό ηνπ ζηελ θαθνπάζεηα λα ηνλ
θαηαδηθάζεη καδί κε ηνπο άιινπο. Γηα ηνύην «δεη Κύξηνο, είπε, δελ ζα ππάξμεη
ζηε γε λεξό, παξά κόλν κε ηνλ ιόγν κνπ» (Γ' Βαζηι. 17, 1). Καη έθεξε ζ' όιν
ηνλ ιαό λεζηεία κε ηελ πείλα, γηα λα επαλνξζώζεη ηελ θαθία πνπ είρε πξνέιζεη
από ηελ ηξπθή θαη ηελ καιζαθή δσή. Τη ινγήο δε ππήξμε ν βίνο ηνπ
Διηζζαίνπ; Πώο κελ εθηινμελήζεθε από ηελ Σνπλακίηηδα; Πώο δε ν ίδηνο
εδερόηαλ ηνπο πξνθήηεο; Γελ έθαλε ηελ θηινμελία κε άγξηα ιάραλα θαη ιίγν
αιεύξη; (Γ' Βαζηι. 4, 42- 44). Κη έηζη θάπνηε κε ηα ρόξηα είρε καδεπηεί θαη
αγξηνθνινθύζη, ώζηε λα θηλδπλεύνπλ απηνί πνπ ζα έηξσγαλ, εάλ κε ηελ επρή
ηνπ λεζηεπηή δελ είρε αρξεζηεπζεί ην δειεηήξην. Καη γεληθώο, ζα κπνξνύζεο
λα βξεηο ηε λεζηεία λα ρεηξαγσγεί όινπο ηνπο αγίνπο ζηελ θαηά Θεόλ πνιηηεία.
Υπάξρεη θάπνην είδνο αληηθεηκέλνπ, πνπ νλνκάδνπλ ακίαλην, άθζνξν ζηε
θσηηά, πνπ όηαλ κελ ηίζεηαη ζηελ θιόγα θαίλεηαη όηη έρεη απαλζξαθσζεί, όηαλ
δε ην βγάδνπλ από ηε θσηηά, ζαλ λα έρεη ιεπθαλζεί ζην λεξό, γίλεηαη
θαζαξόηεξν. Τέηνηα ήηαλ ηα ζώκαηα ησλ ηξηώλ εθείλσλ παίδσλ ηεο
Βαβπιώλνο, πνπ είραλ ηνλ ακίαλην από ηε λεζηεία (Γαληήι 1, 8-16). Γηόηη ζηε
κεγάιε θιόγα ηεο θακίλνπ, ζαλ λα ήζαλ θαηά ηελ θύζε από ρξπζό,
απεδεηθλύνλην αλώηεξνη από ηελ βιάβε ηεο θσηηάο. Γειαδή απεδεηθλύνλην
πην δπλαηνί θαη από ηνλ ρξπζό· δηόηη δελ ηνπο έιπσλε απηνύο ε θσηηά, αιιά
ηνπο θύιαγε αθέξαηνπο. Καη όκσο ηίπνηε δελ ζα ζπγθξαηνύζε ηόηε ηελ θιόγα
εθείλε, πνπ ηελ έηξεθαλ λάθζα θαη πίζζα θαη θιεκαηίδεο, ώζηε απηή λα
εμαπιώλεηαη ζαξαληαελλέα πήρεηο, θαη θαηαηξώγνληαο ηα γύξσ απ' απηήλ
πνιινύο από ηνπο Φαιδαίνπο λα θαηαθάγεη. Δθείλε ινηπόλ ηελ ππξθαγηά
θαηαπαηνύζαλ oη παίδεο, αθνύ εηζήιζαλ κε λεζηεία, αλαπλένληαο έηζη ζηελ
νξκεηηθή θσηηά ζαλ ιεπηή αύξα θαη δξνζεξή. Γηόηη ε θσηηά νύηε ηηο ηξίρεο
δελ επείξαμε, επεηδή ηηο είρε εθζξέςεη ε λεζηεία (Γαληήι 3, 24- 33).
7. Καη ν Γαληήι, ν άλδξαο ησλ επηζπκηώλ, απηόο πνπ ηξεηο εβδνκάδεο δελ
έθαγε ςσκί θαη δελ ήπηε λεξό (Γαληήι 10, 2-3) εδίδαμε θαη ηα ιηνληάξηα λα
λεζηεύνπλ, όηαλ θαηέβεθε ζην ιάθθν (Γαληήι 6, 16-22). Γηόηη ζαλ από πέηξα
ή ραιθό ή θάπνηα άιιε ζηεξεά ύιε λα ήηαλ θαηαζθεπαζκέλνο, ηα ιηνληάξηα
δελ κπνξνύζαλ λα κπήμνπλ ηα δόληηα ηνπο. Έηζη ε λεζηεία, αθνύ εδπλάκσζε
ην ζώκα ηνπ αλδξόο όπσο ε βαθή ην ζίδεξν, ην έθαλε αδάκαζην ζηα
ιηνληάξηα· δηόηη δελ άλνηγαλ ην ζηόκα θαηά ηνπ αγίνπ. Η λεζηεία «έζβεζε ηελ
δύλακε ηεο θσηηάο, έθξαμε ηα ζηόκαηα ησλ ιηνληαξηώλ» ('Δβξ. 11, 33-34).
Τα αγαθά ηηρ νηζηείαρ.
Η λεζηεία αλαπέκπεη ηελ πξνζεπρή ζηνλ νπξαλό, κε ην λα γίλεηαη ζ' απηήλ
θαηά θάπνην ηξόπν θηεξό πξνο ηελ άλσ πνξεία ηεο. Η λεζηεία είλαη πξνθνπή
ησλ νίθσλ, πγείαο κεηέξα, λεόηεηνο παηδαγσγόο, ζηνιίδη ζηνπο γέξνληεο, θαιή
ζπλνδνηπόξνο ζηνπο πεδνπόξνπο, αζθαιήο νκόζθελνο ζηνύο ζπγθαηνίθνπο. Ο
άλδξαο δελ ππνςηάδεηαη θίλδπλν ηνπ γάκνπ, όηαλ βιέπεη ηελ γπλαίθα λα δεη κε
ηε λεζηεία. Γελ ιπώλεη ε γπλαίθα από ηελ δεινηππία, όηαλ βιέπεη ηνλ άλδξα
λα λεζηεύεη. Πνηνο εδεκίσζε ην ζπίηη ηνπ κε ηε λεζηεία; Υπνιόγηζε ζήκεξα ηα
πξάγκαηα ηνπ ζπηηηνύ θαη ππνιόγηζέ ηα θαη κεηά· δελ ζα ιείςεη ηίπνηε κε ηε
λεζηεία από ηα ππάξρνληα ζην ζπίηη. Καλέλα δών δελ βγάδεη θξαπγέο ζαλάηνπ,
πνπζελά αίκα, πνπζελά απόθαζε, πνπ ππαγνξεύεηαη θαηά ησλ δώσλ από ηελ
άθακπηε θνηιηά. Έρεη ζηακαηήζεη ην καραίξη ησλ καγείξσλ· ην ηξαπέδη
αξθείηαη ζηα πξόρεηξα. Τν Σάββαην έδόζεθε ζηνπο Ινπδαίνπο, «γηα λα
αλαπαπζεί, ιέγεη, ην ππνδύγηό ζνπ θαη o δνύινο ζνπ» (Έμνδ. 20, 10).
Ομιλεί για ηιρ 5 εβδομάδερ ηηρ Μ. Τεζζαπακοζηήρ.
Αο γίλεη ε λεζηεία αλάπαπζε από ηνπο ζπλερείο θόπνπο ζηνπο ππεξέηεο πνπ
ππεξεηνύλ θαζ' όιν ην έηνο. Αλάπαπζε ηνλ κάγεηξά ζνπ, δώζε άδεηα ζηνλ
ηξαπεδνθόκν, ζηακάηεζε ην ρέξη ηνπ θεξαζηή, αο ζηακαηήζεη θάπνηε θαη ν
παξαζθεπαζηήο ησλ πνηθίισλ γιπθηζκάησλ. Αο εζπράζεη θάπνηε θαη ην ζπίηη
από ηνπο κύξηνπο ζνξύβνπο, θαη από ηνλ θαπλό θαη ηελ ηζίθλα θαη από απηνύο
πνπ αλεβνθαηεβαίλνπλ θαη πνπ ππεξεηνύλ ζαλ ακείιηθηε θπξία ηελ θνηιηά.
Πάλησο θάπνηε θαη νη θνξνεηζπξάθηνξεο επηηξέπνπλ γηα ιίγν ζηνπο
ππνρεηξίνπο ηνπο λα δήζνπλ ειεύζεξα. Αο δώζεη θάπνηα αλάπαπια θαη ε
θνηιηά ζην ζηόκα, αο θάκεη γηα καο πελζήκεξεο αλαθσρέο, απηή πνπ πάληνηε
απαηηεί θαη νπδέπνηε ζηακαηά, απηή πνπ ζήκεξα παίξλεη θαη αύξην ιεζκνλεί.
Όηαλ ρνξηάζεη, θηινζνθεί πεξί εγθξαηείαο, όηαλ αδεηάζεη ιεζκνλεί ηηο
θηινζνθηθέο δνμαζίεο.
8. Η λεζηεία δελ γλσξίδεη ηελ θύζε ηνπ δαλείνπ· δελ κπξίδεη από ηόθνπο ε
ηξάπεδα ηνπ λεζηεπηή· δελ πλίγνπλ ην νξθαλό παηδί νη παηξηθνί ηόθνη ηνπ
λεζηεπηή, ζαλ θίδηα πεξηπιεθόκελα. Καη δηαθνξεηηθά ε λεζηεία γίλεηαη
αθνξκή γηα επθξνζύλε. Γηόηη όπσο ε δίςα γιπθό ην πνηό θαζηζηά, θαη ε πείλα
πνπ πξνθιήζεθε θάλεη επράξηζην ην ηξαπέδη, εηζη θαη ηελ απόιαπζε ησλ
θαγεηώλ θαηδξύλεη ε λεζηεία. Γηόηη κε ην λα παξεκβιεζεί ζην κέζν θαη λα
δηαθόςεη ηελ ζπλέρεηα ηεο ηξπθήο, ζα θάκεη ώζηε λα ζνπ θαλεί ε ιήςε ηεο
ηξνθήο επηζπκεηή ζαλ απόδεκε. Ώζηε εάλ ζέιεηο γηα ηνλ εαπηό ζνπ λα
εηνηκάζεηο επηζπκεηή ηξάπεδα, δέμνπ ηελ κεηαβνιή πνπ πξνέξρεηαη από ηε
λεζηεία. Σπ δε πεξηθπθισκέλνο πάξα πνιύ από ηελ ηξπθή, έρεηο μεράζεη ηνλ
εαπηό ζνπ ακαπξώλνληαο ηελ απόιαπζε θαη από θηιεδνλία εμαθαλίδνληαο ηελ
πξαγκαηηθή επραξίζηεζε. Γηόηη, ηίπνηε δελ ππάξρεη ηόζνλ επηζπκεηό, ώζηε λα
κελ θαηαθξνλείηαη κε ηελ ζπλερή απόιαπζε. Δθείλσλ δε πνπ είλαη ζπάληα ε
απόθηεζε, απηώλ ε απόιαπζε γίλεηαη πεξηζπνύδαζηε. Έηζη θαη ν θηίζηεο καο
επελόεζε κε ηελ πνηθηιία ζηε δσή λα παξακέλεη ζε καο ε ράξε απηώλ πνπ
έρνπλ δνζεί. Γελ βιέπεηο όηη θαη ν ήιηνο είλαη ιακπξόηεξνο κεηά ηελ λύθηα;
Καη ε αγξππλία γιπθύηεξε κεηά ηνλ ύπλν; Καη ε πγεία πην επηζπκεηή κεηά ηελ
πείξα ησλ αληηζέησλ; Καη ε ηξάπεδα ινηπόλ είλαη πην επράξηζηε κεηά ηε
λεζηεία· όκνηα κελ ζηνπο πινπζίνπο θαη ζ'απηνύο πνπ παξέρνπλ πινύζηα
γεύκαηα θαη ζηνπο ιηηνύο θαη ζηνπο πξόρεηξνπο θαηά ηελ δίαηηα.
9. Να θνβάζαη ην παξάδεηγκα ηνπ πινπζίνπ. Δθείλνλ παξέδσζε ζην ππξ ε
ζπλερήο ηξπθή. Γηόηη αλ θαη δελ θαηεγνξήζεθε γηα αδηθία, αιιά γηα ηξπθειή
δσή, εηεγαληδόηαλ ζηελ θιόγα ηεο θακίλνπ. Γηα λα ζβήζνπκε ινηπόλ ην ππξ
εθείλν, ρξεηάδεηαη λεξό. Kαη όρη κόλνλ γηα ηα κέιινληα πξάγκαηα εηλαη
σθέιηκνο ε λεζηεία, αιιά θαη ζ' απηή ηελ ζάξθα πην επσθειήο. Γηόηη oη
κεγάιεο παρπζαξθίεο έρνπλ ππνηξνπέο θαη κεηαπηώζεηο, νπόηε ε θύζε
θάκπηεηαη θαη αδπλαηεί λα ζεθώζεη ην βάξνο ηεο παρπζαξθίαο.
Η αξία ηος νεπού για ηην ςγεία.
Πξόζερε κε ηπρόλ ηώξα, απνζηξεθόκελνο ην λεξό, επηζπκήζεηο ύζηεξα κία
ζηαγόλα, όπσο θαη ν πινύζηνο (Λνπθ. 16, 24). Καλείο δελ εκέζπζε από ην
λεξό. Καλελόο δελ επόλεζε ην θεθάιη δηόηη εβαξύλζεθε από ην λεξό. Καλείο
δελ ερξεηάζζεθε μέλα πόδηα πίλνληαο λεξό. Καλελόο ηα πόδηα δελ εδέζεζαλ,
θαλελόο ηα ρέξηα δελ αρξεζηεύζεθαλ, πνηηδόκελα κε λεξό. Γηόηη ε
ειαηησκαηηθή πέςε, πνπ αθνινπζεί αλαγθαζηηθά ζηνπο δώληεο κε
ηξπθειόηεηα, απηή θέξλεη ηα θνβεξά λνζήκαηα ζηα ζώκαηα. Τν ρξώκα ηνπ
λεζηεύνληνο ζεκλό, δελ θνθθηλίδεη αδηάληξνπα, αιιά είλαη ζηνιηζκέλν κε ηελ
ζώθξνλα ρισκάδα· νθζαικόο πξάνο, βάδηζκα ζεκλνπξεπέο, πξόζσπν ζνβαξό
πνπ δελ αζρεκίδεη κε ην αθόιαζην γέιην, ιόγηα κεηξεκέλα, θαξδηά θαζαξή.
Θπκήζνπ ηνπο αγίνπο όισλ ησλ αηώλσλ, «γηα ηνπο νπνίνπο δελ ήηαλ άμηνο ν
θόζκνο» πνπ εγύξηδαλ «θνξώληαο δέξκαηα πξνβάησλ θαη δέξκαηα γηδηώλ,
έρνληαο ζηεξήζεηο, ζιίςεηο, θαθνπρίεο» (Δβξ.11, 37-38). Δθείλσλ λα ζπκάζαη
ηελ δηαγσγή, εάλ αθξηβώο επηδεηείο λα είζαη κε ην κέξνο ηνπο.
Παπαδείγμαηα νηζηείαρ, ο Ιυάννηρ ο Βαπηιζηήρ, ο Κύπιορ και ο Απ.
Παύλορ.
Τη αλάπαπζε ηνλ Λάδαξν ζηνπο θόιπνπο ηνλ Αβξαάκ; Όρη ε λεζηεία; Ή δσή
δε ηνπ Ισάλλνπ ππήξμε κηά ζπλερήο λεζηεία· ν νπνίνο δελ είρε θξεββάηη, νύηε
ηξαπέδη, νύηε θαιιηεξγήζηκε γε, νύηε βόδη γηα όξγσκα, νύηε αξηνπνηό, νύηε
ηίπνηε άιιν από ηα πξάγκαηα ηεο δσεο. Γηα ηνύην «κεηαμύ ησλ γελλεζέλησλ
από ηηο γπλαίθεο κεγαιύηεξνο δελ έρεη αλαθαλεί άιινο από ηνλ Ισάλλε ηνλ
Βαπηηζηή» (Μαηζ. 11, 11). Τνλ Παύιν καδί κε ηα άιια θαη ε λεζηεία, πνπ
απαξίζκεζε ζηά θαπρήκαηα γηα ηηο ζιίςεηο ηνπ, ηνλ αλέβαζε ζηνλ ηξίην
νπξαλό (Β' Κνξηλζ. 11, 27· 12, 2). Ο πξώηνο δε γηα όζα έρνπκε πεη, ν Κύξηνο
καο, αθνύ νρύξσζε κε λεζηεία ηελ ζάξθα, πνπ επήξε γηα ράξε καο, έηζη
εδέρζεθε ζ' απηή (Μαηζ. 4, 2) ηνπ δηαβόινπ ηηο πξνζβνιέο, θαη γηα λα καο
δηδάζθεη λα εηνηκαδόκαζηε κε λεζηείεο θαη λα γπκλαδόκαζηε γηα ηνπο αγώλεο
θαηά ησλ πεηξαζκώλ, θαη γηα λα πξνζθέξεη ζηνλ αληίπαιν κε ηελ ζηέξεζε
θαηά θάπνην ηξόπν ιαβή. Απξόζηηνο ζα ήηαλ ζ' απηόλ ιόγσ ηνπ ύςνπο ηεο
ζεόηεηνο, εάλ κε ηελ θηώρεηα δελ είρε θαηεβή πξνο ην αλζξώπηλν.
Δπαλεξρόκελνο ινηπόλ ζηνπο νπξαλνύο, έθαγε, γηα λα πηζηνπνηήζεη ηελ θύζε
ηνπ αλαζηάληνο ζώκαηνο. Σπ δε παξαπαραίλνληαο ηνλ εαπηό ζνπ θαη όληαο
πνιύζαξθνο, δελ γίλεζαη καιζαθόο; Δμαζζελίδνληαο δε ην λνπ κε αηξνθία, γηα
ηα ζσηήξηα θαη δσνπνηά δηδάγκαηα κπνξείο λα κηιήζεηο; Ή αγλνείο όηη, όπσο
ζε πνιεκηθή παξάηαμε, ε ζπκκαρία κε ηνλ άιινλ θέξλεη ηελ ήηηα ηνπ
αληηπάινπ, έηζη θαη απηόο πνπ ζπκκαρεί κε ηελ ζάξθα, αληαγσλίδεηαη ην
πλεύκα θαη απηόο πνπ πεγαίλεη κε ηελ παξάηαμε ηνπ πλεύκαηνο ππνδνπιώλεη
ηελ ζάξθα; «Γηόηη απηά κεηαμύ ηνπο είλαη αληίζεηαη» (Γαιαη. 5, 17). Ώζηε,
εάλ ζέιεηο λα θάλεηο ηζρπξό ην λνπ, λα δακάζεηο ηελ ζάξθα κε ηε λεζηεία.
Γηόηη απηό είλαη εθείλν πνπ ιέγεη ν απόζηνινο· όηη «όζνλ ν εμσηεξηθόο
άλζξσπνο θζείξεηαη, ηόζνλ ν εζσηεξηθόο αλαθαηλίδεηαη» (Β' Κνξ.4,16)· θαη ην·
«όηαλ αζζελώ, ηόηε είκαη δπλαηόο» (Β' Κνξηλζ. 12, 10). Γελ ζα πεξηθξνλήζεηο
ηα θαγεηά πνπ ράλνληαη; Γελ ζα επηζπκήζεηο ηελ ηξάπεδα ηεο βαζηιείαο, ηελ
νπνία εμάπαληνο ε εδώ λεζηεία ζά εμσξαΐζεη; Αγλνείο όηη κε ηελ ακεηξία ηνπ
ρνξηαζκνύ εηνηκάδεηο γηα ηνλ εαπηό ζνπ παρύ ηνλ βαζαληζηή ζθώιεθα; Γηόηη
πνηνο απ' απηνύο πνπ δνπλ κε πινύζηα ηξνθή θαη δηαξθή ηξπθή εδέρζεθε
θάπνηα θνηλσλία πλεπκαηηθνύ ραξίζκαηνο; Ο Μσπζήο γηα λα ιάβεη δεύηεξε
λνκνζεζία ερξεηάζζεθε κία αθόκε δεύηεξε λεζηεία. Σηνπο Νηλεπίηεο, εάλ θαη
ηα δώα δελ είραλ λεζηεύζεη, δελ ζα είραλ δηαθύγεη ηελ απεηιή ηεο
θαηαζηξνθήο (Ισλάο 3, 4-10). Πνίσλ ηα ζώκαηα έπεζαλ ζηελ έξεκν; (Δβξ. 3,
17). Όρη απηώλ πνπ επηδεηνύζαλ ηελ θξενθαγία; (Αξηζκ.11, 33). Δθείλνη κελ
έσο όηνπ είραλ αξθεζζεί ζην κάλλα θαη ζην λεξό πνπ βγήθε από ηελ πέηξα,
εληθνύζαλ ηνπο Αηγππηίνπο, πεξπαηνύζαλ κέζα από ηελ ζάιαζζα. «Γελ
ππήξρε ζηηο θπιέο ηνπο θαλέλαο πνπ δελ κπνξνύζε λα πεξπαηήζεη» (Χαικ.
104, 37)· επεηδή δε εζπκήζεθαλ ηα θξέαηα ζηνπο ιέβεηεο (Έμνδ.16, 3) θαη
εζηξάθεζαλ κε ηηο επηζπκίεο ηνπο ζηελ Αίγππην, δελ είδαλ ηελ γε ηεο
επαγγειίαο.
Η πολςθαγία αηονεί ηην πνεςμαηικόηηηα ηος ανθπώπος.
Γελ θνβείζαη ην παξάδεηγκα; Γελ θξίηηεηο γηα ηελ πνιπθαγία, κήπσο ζε
απνθιείζεη από ηα ειπηδόκελα αγαζά; Αιι' νύηε ν ζνθόο Γαληήι ζα έβιεπε ηα
νξάκαηα, εάλ κε ηε λεζηεία δελ έθαλε θαζαξόηεξε ηελ ςπρή. Γηόηη από ηελ
παρεηά ηξνθή θαηά θάπνην ηξόπν θαπλώδεηο αλαζπκηάζεηο αλεξρόκελεο, ζαλ
ππθλό ζύλλεθν, δηαθόπηνπλ ηηο ειιάκςεηο πνπ έξρνληαη από ην Άγην Πλεύκα
ζην λνπ. Δάλ δε θαη αγγέισλ ππάξρεη θάπνηα ηξνθή, είλαη ν άξηνο, θαζώο ιέγεη
ν πξνθήηεο· «άξηνλ αγγέισλ [«Δίλαη ε ινγηθή θαη νπξάληνο δύλακε πνπ
δηαηξέθνληαη νη άγγεινη», εμεγεί ν Μ. Αζαλάζηνο (βιέπε ηόκνο 6νο ζει.262.
Δ.Π.Δ.). Γελ έρεη θακκία ζρέζε κε ηελ πιηθή ηξνθή ηνπ αλζξώπνπ] έθαγελ ν
άλζξσπνο» (Χαικ. 77, 25). Όρη θξέαο, νύηε νίλνο, νύηε όζα είλαη ζηελ
θξνληίδα ησλ δνύισλ ηεο θνηιηάο. Η λεζηεία είλαη όπιν γηα ηελ εθζηξαηεία
θαηά ησλ δαηκόλσλ. «Γηόηη ην γέλνο απηό δελ εμέξρεηαη, παξά κόλνλ κε ηελ
πξνζεπρή θαη ηε λεζηεία» (Μάξθ. 9, 28).
Η εγκπάηεια δεν ςπάπσει συπίρ ηη νηζηεία.
Kαη ηα κελ αγαζά πνπ πξνέξρνληαη από ηε λεζηεία είλαη ηόζα πνιιά· ν δε
θνξεζκόο είλαη ε αξρή ησλ πηώζεσλ. Γηόηη ζπγρξόλσο εηζνξκά κε ηελ ηξπθή
θαη ηελ κέζε θαη ηα πνηθίια θαξπθεύκαηα θάζε είδνο θηελώδνπο αθνιαζίαο.
Απ' εδώ νη άλζξσπνη γίλνληαη ίππνη ζειπκαλείο» (Ιεξεκ.5, 8) από ηνλ νίζηξν
ηεο ηξπθήο πνπ γελλάηαη ζηελ ςπρή. Oη δηαζηξνθέο ηεο θύζεσο πξνέξρνληαη
από ηνπο κεζύζνπο, πνπ επηδεηνύλ ηελ κελ γπλαίθα ζηνλ άλδξα, ηνλ δε άλδξα
ζηελ γπλαίθα. H λεζηεία όκσο γλσξίδεη όξηα θαη ζηα έξγα ηνπ γάκνπ θαη
ηηκσξώληαο ηελ ακεηξία ησλ επηηξεπνκέλσλ από ην λόκν, επηθέξεη ζύκθσλε
αλάπαπια, γηα λα αθηεξσζνύλ ζηελ πξνζεπρή (Α' Κνξηλζ.7, 5).
Η αληθινή νηζηεία είναι αποξένυζη από ηα κακά.
10. Με ινηπόλ πεξηνξίδεηο ην θαιό ηεο λεζηείαο ζηελ απνρή κόλνλ από ηα
θαγεηά. Γηόηη ε αιεζηλή λεζηεία είλαη απνμέλσζε από ηα θαθά. «Νά ιύζεηο ηα
δεζκά ηεο αδηθίαο» (Ηζ. 63, 6)· ζπγρώξεζε ηνλ πιεζίνλ γηα ηελ ιύπε,
ζπγρώξεζέ ηνλ γηα ηα ρξέε. «Να κε λεζηεύεηε ράξηλ δηακάρεο θαη θηινληθίαο»
(Ηζ. 63, 4). Γελ ηξώγεηο θξέαηα, αιιά ηξώγεηο ηνλ αδειθό ζνπ. Γελ πίλεηο
νίλν, αιιά δελ είζαη εγθξαηήο ζηηο ύβξεηο. Πεξηκέλεηο ην βξάδπ γηα λα ιάβεηο
ηξνθή, αιιά μνδεύεηο ηελ εκέξα ζηά δηθαζηήξηα. «Αιινίκνλν ζ' απηνύο πνπ
δελ κεζνύλ κε θξαζί» (Ηζ. 28, 1).
 Τι είναι ο θςμόρ, ε λύπη και ο θόβορ.
Ο ζπκόο είλαη ε κέζε ηεο ςπρήο, δηόηη ηελ θάλεη παξάθξνλα νπσο ν νίλνο. Η
ιύπε είλαη κέζε θαη απηή, δηόηη θαηαπλίγεη ηελ δηάλνηα. Ο θόβνο είλαη άιιε
κέζε, όηαλ ζπκβαίλεη εθεί πνπ δελ πξέπεη. «Γηόηη, από ηνλ θόβν, ιέγεη, ηνπ
ερζξνύ λα απαιιάμεηο ηελ ςπρή κνπ» (Χαικ.63, 2). Kαη γεληθά, θαζέλα από ηα
πάζε πνπ παξαινγίδεη ην λνπ δηθαίσο ζα νλνκαδόηαλ κέζε. Σθέςνπ,
παξαθαιώ, ηνλ νξγηδόκελν πώο κεζά από ην πάζνο. Γελ είλαη ν ίδηνο θύξηνο
ηνπ εαπηνύ ηνπ· αγλνεί ηνλ εαπηό ηνπ, αγλνεί ηνπο παξόληεο, ζαλ λα κάρεηαη
κέζα ζηε λύρηα ηα πηάλεη όια, ζθνληάθηεη ζ' όια, δελ μέξεη ηη ιέγεη, είλαη
δπζθνινζπγθξάηεηνο, πβξίδεη, θηππά, απεηιεί, νξθίδεηαη, θξαπγάδεη,
μεζρίδεηαη. Απόθπγε απηή ηελ κέζε, κήηε λα θαηαδερζείο ηελ κέζε από ηνλ
νίλν. Να κελ πεξηθξνλήζεηο ηελ πδξνπνζία από ηελ νηλνπνζία. Να κελ ζε
νδεγήζεη ε κέζε ζηε λεζηεία. Γελ ππάξρεη είζνδνο ζηε λεζηεία από ηελ κέζε·
νύηε βέβαηα από ηελ πιενλεμία ζηελ δηθαηνζύλε, νύηε από ηελ αθνιαζία ζηε
ζσθξνζύλε, νύηε, γηα λα πσ γεληθά, από ηελ θαθία ζηελ αξεηή. Άιιε είλαη ε
ζύξα γηα ηε λεζηεία.
Η μέθη ειζάγει ζηην ακολαζία και η εγκπάηεια ζηη νηζηεία.
Η κέζε εηζάγεη ζηελ αθνιαζία, θαη ε εγθξάηεηα ζηε λεζηεία. Ο αζιεηήο
πξνγπκλάδεηαη, ν λεζηεπηήο πξνεγθξαηεύεηαη. Με ζέηεηο ηελ κέζε πξν ησλ
πέληε εκεξώλ, ζαλ λα εθδηθείζαη ηηο εκέξεο, νύηε ζαλ λα εμαπαηάο κε
ζνθίζκαηα ηνπ λνκνζέηε. Καζ' όζνλ κάιηζηα αλώθεια θνπηάδεηο, ην κελ ζώκα
λα δηαιύεηο, νύηε δε λα παξεγνξείζαη γηα ηελ ζηέξεζε. Η απνζήθε είλαη
αλαμηόπηζηε, αληιείο ζε ηξππεκέλν πηζάξη. Γηόηη ν κελ νίλνο δηαξξέεη,
ηξέρνληαο ηνλ ίδην δξόκν, ε δε ακαξηία παξακέλεη. Ο δνύινο δξαπεηεύεη όηαλ
ηνλ θηππά ν θύξηνο, ζπ όκσο παξακέλεηο ζηνλ νίλν, πνπ θαζεκεξηλά ζνπ θηππά
ην θεθάιη; Μέηξν άξηζην ηεο ρξήζεσο ηνπ νίλνπ, ε αλάγθε ηνπ ζώκαηνο (Α'
Τηκ. 5, 23). Δάλ δε θύγεηο έμσ από ηα όξηα, αύξην ζα είζαη κε βαξύ θεθάιη, ζα
ράζθεηο, ζα δαιίδεζαη, ζα κπξίδεηο θξαζίια· όια ζα ζνπ θαίλνληαη όηη
γπξίδνπλ, όια όηη θινλίδνληαη. Η κέζε βέβαηα ύπλν κελ θέξεη, αδειθό ηνύ
ζαλάηνπ, εγξήγνξζε δε πνπ κνηάδεη κε όλεηξα.
11. Άξαγε γλσξίδεηο πνηνο είλαη απηόο πνπ πξόθεηηαη λα ππνδερζείο; Απηόο
πνπ καο ππνζρέζεθε, όηη «εγώ θαη ν παηέξαο ζα έιζνπκε, ζ' απηόλ θαη ζα
θαηνηθήζνπκε καδί» (Ισάλ. 14, 23). Γηαηί ινηπόλ δείρλεηο πξνηίκεζε ζηε κέζε
θαη θιείλεηο ηελ είζνδν ζηνλ Γεζπόηε; Γηαηί πξνηξέπεηο ηνλ ερζξό λα
πξνθαηαιάβεη ηα νρπξώκαηά ζνπ; Η κέζε δελ ππνδέρεηαη ηνλ Κύξην· ε κέζε
απνκαθξύλεη ην άγην Πλεπκα. Γηόηη ν κελ θαπλόο απνδηώρλεη ηηο κέιηζζεο, ή
θξαηπάιε απνδηώρλεη ηα πλεπκαηηθά ραξίζκαηα.
Η κοινυνική ζημαζία ηηρ νηζηείαρ.
Η λεζηεία είλαη ε εππξέπεηα ηεο πόιεωο, ε ζηαζεξόηεηα ηεο αγνξάο, ε
εηξήλε ηωλ ζπηηηώλ, ε ζωηεξία ηωλ ππαξρόληωλ. Θέιεηο λα δεηο ηελ
κεγαινπξέπεηά ηεο; Σύγθξηλε, παξαθαιώ, ηελ ζεκεξηλή εζπέξα κε ηελ
αύξην θαη ζα δεηο λα κεηαπίπηεη ε πόιε από ηελ ηαξαρή θαη ηελ δάιε ζε
βαζεηά γαιήλε. Δύρνκαη δε ε ζεκεξηλή λα κνηάδεη κε ηελ απξηαλή θαηά
ηελ ζεκλόηεηα θαη ε απξηαλή λα κελ ππνιείπεηαη ζε θαηδξόηεηα από ηελ
ζεκεξηλή. Ο δε Κύξηνο πνπ καο νδήγεζε ζ'απηή ηελ πεξίνδν ηνπ
ρξόλνπ, είζε λα καο ραξίζεη, θαηά θάπνην ηξόπν ζαλ αγωληζηέο, αθνύ
επηδείμνπκε ζηνπο πξνθαηαξθηηθνύο αγώλεο ηελ ζηεξεόηεηα θαη ηελ
δύλακε ηεο θαξηεξίαο, λα θζάζνπκε θαη ζηελ θπξία εκέξα ηωλ
ζηεθάλωλ· ηώξα κελ ηεο αλακλήζεωο ηνπ πάζνπο ηνπ Σωηήξνο, ζηνλ
κέιινληα δε αηώλα, ηεο αληαπνδόζεωο απηώλ πνπ έρνπκε εκείο δήζεη
θαηά ηελ δίθαηε θξίζε απηνύ ηνπ Χξηζηνύ, δηόηη ζ' απηόλ αλήθεη ε δόμα
ζηνπο αηώλεο. Ακήλ.