JU MJEŠOVITA SREDNJA ŠKOLA ŽIVINICE

PORTFOLIO
Ekonomičnost

Učenik: Aličić Amar

Živinice, mart 2022. godina.
Uvod u ekonomičnost
Ekonomičnost je jedan od 3 ekonomska principa koji podrazumijeva da proizvedemo što veću
količinu proizvoda uz što manje trošenje sva 3 faktora proizvodnje. Ova definisina
ekonomičnost šire zahvata i izražava kvalitet ekonomije poslovanja od produktivnosti rada.
Ekonomičnost je kompleksniji pokazatelj od produktivnosti rada, jer obuhvata racionalnije
korišćenje ne samo živog rada već i minulog rada koji ulazi u proces reprodukcije u obliku
sredstava za rad i predmeta rada. Smisao kontrole ekonomičnosti jeste identifikovanje mjesta
u procesu reprodukcije na kojima dolazi do nepotpudnog sprovođenja principa
ekonomičnosti, zatim uzroka nesprovodenja principa ekonomičnosti, kao i kvantiteta kretanja
ekonomičnosti zbog nepotpunog sprovođenja principa.
Princip ekonomičnosti može da se posmatra:

 naturalno izražena ekonomičnost i

 finansijski izražena ekonomičnost.

Naturalno izražavanje ekonomičnosti

Izraz za naturalno izražavanje ekonomičnosti je:

Q
E=
M +I+ L

Ukoliko su utrošci (M, I, L) manji, utoliko će ekonomičnost trošenja biti veća i obrnuto. Ovo
zavisi niza faktora koji mogu da se podjele u dvije osnovne kategorije:

a) objektivne i b) subjektivne faktore.

Naturalno mjerenje ekonomičnosti nije moguće u cijelosti sprovesti zbog toga što utrošci
predmeta rada, sredstva za rad i radne snage nisu mjerljive veličine. Drugi problem odnosi se
na izražavanje količine učinka u fizičkim jedinicama mjere. Naturalno utvrđivanje
ekonomičnosti uzima za osnovu fizički obim proizvodnje i njen odnos prema fizičkim
utrošcima predmeta rada, sredstava za rad i radne snage.

Vrijednosno izražavanje ekonomičnosti

Vrijednosno iskazivanje ekonomičnosti svodi se na odnos vrijednosti ostvarene
proizvodnje,odnosno učinka preduzeća i troškova svih elemenata proizvodnje.

Kod vrijednosnog utvrđivanja ekonomičnosti bitno je odabrati realan izraz vrijednosti učinka,
odnosno proizvoda, koji će obuhvatiti ukupnu ostvarenu vrijednost i ukupna trošenja
upotrijebljena za stvaranje te vrijednosti. Kod mjerenjea ekonomičnosti u iskazivanju
vrijednosti koriste se:

 tržišna cijena,
 prosječna cijena,
 standardna cijena,
 ukupan prihod i dr.

Dinamika ekonomičnosti izražava kretanje nivoa ekonomičnosti u vremenskoj sukcesiji. Kao

i produktivnost, izražava se na bazi lančanog i baznog indeksa.

Faktori ekonomičnosti
Faktori koji djeluju na veličinu ekonomičnosti su raznovrsni.
Odnose se na:

 smanjenje utrošaka predmeta rada,

 smanjenje troškova sredstva za rad i
 smanjenje trošova rada.