SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỂ KIỂM TRA TẬP TRUNG GIỮA HỌC KỲ II

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM HỌC 2021-2022

TRƯỜNG THPT MẠC ĐĨNH Môn: Ngữ văn - Khối 12
CHI
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát
ĐỀ CHÍNH THỨC đề
(Đề có 01 trang)

ĐỀ:
Phân tích diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật bà cụ Tứ kkhi đón
dâu trong tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân.
--------------- HẾT ---------------

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỂ KIỂM TRA TẬP TRUNG GIỮA HỌC KỲ II
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM HỌC 2021-2022
TRƯỜNG THPT MẠC ĐĨNH CHI Môn: Ngữ văn - Khối 12

ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát
(Đề có 02 trang) đề

ĐÁP ÁN ĐỂ KIỂM TRA TẬP TRUNG GIỮA HỌC KỲ II

Môn: NGỮ VĂN 12
Thời gian: 90 phút

GỢI Ý ĐÁP ÁN:

1. Giới thiệu vấn đề: (1 điểm)
- Kim Lân (1920 – 2007) tuy viết không nhiều, nhưng ở cả hai giai đoạn sáng
tác của mình, ông đều có những tác phẩm hay. Ông là cây bút chuyên viết truyện
ngắn.
 - Truyện ngắn Vợ nhặt có tiền thân là tiểu thuyết xóm ngụ cư – tác phẩm được
viết ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, lấy bối cảnh nạn đói năm 1945,
nhưng bị mất bản thảo. Sau khi hòa bình lập lại (1954), Kim Lân dựa vào một phần
cốt truyện cũ để viết truyện ngắn này và in trong tập Con chó xấu xí (1962).
- Dẫn vài vấn đề cần nghị luận.
2. Giải quyết vấn đề: (8 điểm)
Diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật bà cụ Tứ khi đón dâu:
- Bà rất ngạc nhiên trước thái độ của con trai: lật đật chạy ra đón mẹ, trách mẹ
về trễ, rồi “reo lên như một đứa trẻ, và gọi với vào trong nhà”, bà phấp phỏng bước
theo con vào trong nhà” và càng ngạc nhiên trước sự xuất hiện của người phụ nữ - cô
vợ nhặt – đứng ngay đầu giường thằng con mình”, chủ yếu là việc người phụ nữ kia
gọi mình là u.
- Khi hiểu ra vấn đề mà Tràng nói: “Nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u
ạ!”, hiểu hoàn cảnh của con trai, bà sẵn sàng chấp nhận việc làm của con trong tâm
trạng diễn biến phức tạp:
* Bà xót xa cho số kiếp con trai, hồn tủi cho thân mình đã không làm tròn bổn
phận với con: “Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai
oán vừa xót thương có số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng
cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau
này”. Bà ý thức rõ hơn vợ chồng Tràng về nghịch cảnh éo le của cuộc hôn nhân, bà
đánh giá sực việc bằng kinh nghiệm và sự từng trải của cuộc đời đầy cơ cực.
* Bà thương cảm cho hai đứa con: “Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống
qua được cơn đói khát này không”. Bà đã thương cho con dâu bằng tấm lòng của
người phụ nữ từng chịu cảnh cơ hàn, nghèo đói: “Bà lão khẽ thở dài ngửng lên, đam
đăm nhìn người đàn bà…..bà nghĩ: Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này,
người ta mới lấy đến con mình” và nhẹ nhàng nói với nàng dâu “thôi thì các con đã
phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng….”. Chấp nhận người phụ nữ
nghèo khổ làm con dâu trong lúc mình cũng không nuôi nổi bản thân là một hành
dộng rất bao dung của bà lão. Đây cũng chính là chỗ Kim Lân tâm đắc nhất.
* Bà khổ tâm ao ước: “Kể có ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy, nhưng
nhà mình nghèo…”. Bà vẫn luôn ân cần với con dâu: “Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ
chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà ông giời cho khá…”, bà
khuyên con giữ đạo vợ chồng: “Cốt làm sao chúng mày hòa thuận là u mừng rồi”.
* Bà hi vọng vào tương lai: “Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời?
Có ra thì con cái chúng mày về sau”. Nói như vậy nhưng tâm trạng của bà vô cùng
ngổn ngang: bà “đăm đăm nhìn ra ngoài. Bóng tối trùm lấy hai con mắt”, thở nhẹ ra
một hơi dài”, rồi bà “nghĩ đến ông lão, nghĩ đến đứa con gái út,… đến cuộc đời cực
khổ dài dằng dặc của mình”. Bao nhiêu tâm trạng khiến bà cụ “nghẹn lời không nói
được nữa” mà “nước mắt cứ chảy xuống ròng ròng”
Đánh giá: (1 điểm)
- Nhân vật được xây dựng sinh động với tâm lí tinh tế, đối thoại chắt lọc và
giàu ý nghĩa, nhiều sức gợi, làm bật lên vẻ đẹp của một người mẹ nghèo khổ nhưng
rất mực thương con, một người phụ nữ Việt Nam nhân hậu, bao dung và giàu lòng vụ
tha.
- Qua nhân vật, nhà văn đã thể hiện tình cảm nhân đạo sâu sắc của mình dành
cho những người lao động nghèo khổ, đặc biệt là ngợi ca những nét đẹp phẩm chất
của họ; giàu lòng nhân hậu, tràn đầu khát khao sống và khát khao hạnh phúc, có niềm
tin và hi vọng mãnh liệt vào tương lai tươi sáng, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
- Cùng với Tràng và người vợ nhặt, bà cụ Tứ đã góp phần minh chứng cho tư
tưởng của nhà văn: “Dù kề bên cái đói, cái chết, người ta vẫn khát khao hạnh phúc,
vẫn hướng về ánh sáng, vẫn tin vào sự sống và hi vọng ở tương lai”.

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA TẬP TRUNG GIỮA HỌC KỲ II

NĂM HỌC 2021-2022
MÔN NGỮ VĂN

Lớp: 12

Thời gian: 90 phút

I. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA:

     - Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng được quy
định trong chương trình học kì II, môn Ngữ văn lớp 12.
     - Từ kết quả kiểm tra, HS tự đánh giá mình trong việc học tập, qua đó điều chỉnh
hoạt động học tập.

     - Đánh giá quá trình giảng dạy của giáo viên, từ đó có thể điều chỉnh phương
pháp, hình thức dạy học nếu thấy cần thiết.

     Cụ thể: Đề kiểm tra nhằm đánh giá trình độ HS theo các chuẩn sau:  

     + Về kiến thức: Nắm được những kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm.

     + Về kĩ năng: Kĩ năng tạo lập văn bản: hiểu và vận dụng kiến thức về văn NLVH
để làm bài.

II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA:

     - Hình thức: Tự luận.

     - Cách tổ chức kiểm tra: cho HS làm bài kiểm tra tự luận trong 90 phút.

III.THIẾT LẬP MA TRẬN:

MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KÌ II NGỮ VĂN 12

Chủ đề Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Cộng

kiến thức Thấp Cao
Làm bài - Xác định - Diễn giải - Vận dụng - So sánh
NLVH kiểu bài về giá trị nội các kĩ năng với các tác
nghị luận, dung, giá trị dùng từ, viết phẩm khác,
vấn đề cần nghệ thuật câu, các liên hệ với
nghị luận. của truyện phép liên thực tiễn;
- Giới thiệu hiện đại: vấn kết, các vận dụng
tác giả, tác đề số phận phương thức kiến thức lí
phẩm. con người, biểu đạt, các luận văn
- Nhớ được cảm hứng thao tác lập học để
cốt truyện, anh hùng ca luận để phân đánh giá,
nhân vật; và cảm hứng tích, cảm làm nổi bật
xác định thế sự, tình nhận về nội vấn đề nghị
được chi yêu quê dung, nghệ luận.
tiết, sự việc hương đất thuật của - Có sáng
tiêu biểu,... nước; nghệ truyện hiện tạo trong
thuật xây đại Việt
diễn đạt,
dựng nhân Nam.
vật, nghệ lập luận
- Nhận xét
thuật xây về nội dung làm cho lời
dựng tìnhvà nghệ văn có
huống thuật của văn giọng điệu,
truyện, bút bản/đoạn
hình ảnh;
pháp trần trích; vị trí
thuật mới và đóng góp bài văn
mẻ. của tác giả. giàu sức
- Lí giải một thuyết
số đặc điểm phục.
cơ bản của
truyện hiện
đại Việt
Nam được
thể hiện
trong văn
bản/đoạn
trích.
Số điểm: Số điểm: 2.0 Số điểm: 3.0 Số điểm: * Số
2.0 điểm. điểm. điểm. 3.0 điểm. điểm: 10.0
điểm.
* Tỉ lệ:
100%.

- - - Hết - - -
    TTCM                               GIÁO VIÊN SOẠN ĐỀ

Trần Thị Bích Châu Nguyễn Thị Xuân Đào

Duyệt của BGH