Obywatelstwo polskie i

unijne

Monika Miś
Wiedza o społeczeństwie
 Prawo krwi
• W Polsce obowiązuje prawo krwi, które polega na tym, że
obywatelstwo „dziedziczymy” po rodzicach niezależnie od tego, gdzie
się urodziliśmy. Nawet jeśli urodzimy się na innym kontynencie i tak
pozostaniemy obywatelami Polski.
• Konstytucja RP
Rozdz. II
Art. 34.
Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących
obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego
określa ustawa.
 Prawo ziemi
• W niektórych krajach, np. w USA, obowiązuje prawo ziemi.
Oznacza to, że dziecko urodzone na terenie takiego państwa
(także na pokładzie statku lub samolotu należącego do tego
kraju) otrzymuje obywatelstwo i bez znaczenia jest fakt, że
rodzice mają inne obywatelstwo.
• Zdarza się, że w Polsce także wykorzystuje się prawo ziemi.
Dzieje się tak w przypadku dzieci, których rodzice są nieznani
albo nie mają obywatelstwa żadnego kraju.
 Uzyskanie obywatelstwa polskiego
• Prezydent RP ma możliwość nadania
cudzoziemcowi obywatelstwa polskiego.
Prezydent nie jest ograniczony w swoich
konstytucyjnych kompetencjach żadnymi
warunkami i może nadać obywatelstwo polskie
osobom, które nie spełniają wszystkich
warunków zapisanych w polskim prawie.
• Naturalizacja czyli nadanie cudzoziemcowi
obywatelstwa.
 Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
• Konstytucja RP jednoznacznie określa, że jedynym sposobem utraty
polskiego obywatelstwa jest jego zrzeczenie się (art. 34). Państwo
samo nie może odebrać obywatelstwa jednostce.
• Art. 46 ustawy z 2009: Obywatel polski, który zrzeka się obywatelstwa
polskiego, traci obywatelstwo polskie po uzyskaniu zgody Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Do
wniosku trzeba załączyć m.in. dokument potwierdzający posiadanie
obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania (art.
48). Wniosek opiniuje MSWiA (art. 49). Wedle art. 51 ust.
1: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyraża zgodę na zrzeczenie się
obywatelstwa polskiego lub odmawia jej wyrażenia w formie
postanowienia.
 Obywatelstwo Unii Europejskiej
• Zostało ustanowione traktatem
z Maastricht z 1992 roku.
Polacy uzyskali status obywateli
UE wraz z przystąpieniem do
niej w 2004 roku.
Jakie mogą wynikać korzyści z posiadania obywatelstwa Unii
Europejskiej?
1.

2.

3.

4.

5.
 Społeczeństwo obywatelskie
• Społeczeństwo obywatelskie tworzą
niekontrolowane przez państwo,
powstające dobrowolnie i oddolnie
stowarzyszenia, fundacje i inne
organizacje, które działają w sferze
publicznej na rzecz realizacji
podstawowych wolności indywidualnych,
zbiorowych, a także przestrzegania zasad
państwa prawa.
• Organizacje, stowarzyszenia, fundacje
działające w ramach społeczeństwa
obywatelskiego nazywamy obywatelskimi
organizacjami pozarządowymi.
 WARUNKI ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA
OBYWATELSKIEGO

PAŃSTWO
PRAWA PLURALIZM DECENTRALIZACJA POSZANOWANIE
POLITYCZNY WŁADZY PRAW
PAŃSTWOWEJ CZŁOWIEKA I
OBYWATELA
 Obywatelskie nieposłuszeństwo
• Celowe działanie łamiące konkretne
przepisy prawne w imię przekonania, że
owe regulacje rażąco naruszają wartości
istotne dla stosującego nieposłuszeństwo
obywatelskie (połączone ze
świadomością możliwości poniesienia
konsekwencji prawnych).

Henry David Thoreau