Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

THẢO LUẬN CHUYÊN ĐỀ VỀ KHÁNG BÙ NGANG

BẢO VỆ KHÁNG BÙ NGANG
1. Nêu và phân tích tác dụng của kháng bù ngang (KBN) trên hệ thống điện:
- Tiêu thụ công suất phản kháng do dung dẫn đường dây sinh ra nhằm giữ điện áp nằm
trong giới hạn cho phép của hệ thống.
+ Các hệ thống điện cao áp, SCA thường sản sinh ra một lượng công suất phản kháng
rất lớn. Thông thường, ở chế độ vận hành vừa và nặng tải, lượng vô công sinh ra từ
đường dây có thể so sánh (và triệt tiêu) với tổn thất vô công khi truyền tải. Vấn đề cần
lưu ý ở đây là khi đường dây non tải, đặc biệt là khi cắt tải đột ngột ở một phía đường
dây (chế độ không tải) sẽ xuất hiện hiệu ứng Ferranti - hiện tượng tăng đột ngột điện
áp trên dọc tuyến đường dây, làm đánh hỏng cách điện, gây trở ngại cho việc đóng lặp
lại và trong một số trường hợp làm quá tải các máy phát do phải chịu dòng điện dung
khá cao. Nguyên nhân chính của hiện tượng trên là do dung dẫn của đường dây sinh ra
công suất phản kháng rất lớn. Để khắc phục tình trạng này người ta thường sử dụng
phương pháp đặt các KBN ở hai đầu hoặc trên giữa đường dây
- Dập tắt dòng hồ quang thứ cấp để tăng khả năng thành công của hệ thống tự động
đóng lặp lại.
2. Vẽ sơ đồ nguyên lý bảo vệ so lệch kháng

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 1

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

v Sơ đồ 1 sợi của bảo vệ kháng KH502.

3. Các bảo vệ của kháng điện

3.1. Bảo vệ rơ le
3.1.1. Bảo vệ so lệch kháng
- Kiểu bảo vệ: so lệch
- Tên rơ le: PCS-978
- Số lượng: 2 (bảo vệ 2 mạch).
- Tỷ số biến dòng điện:
+ TI Kháng: 150/1A
+ TI TT Kháng: 150/1A
- Chức năng: 64REF (cấp bảo vệ: 64REF.I_Biased)
- Tác động: Cắt MC 572,562 và gửi truyền cắt (Send DTT) sang đầu Sông Mây.
3.1.2. Bảo vệ quá dòng
- Kiểu bảo vệ: quá dòng
- Tên rơ le: PCS-9611
- Số lượng: 1 (mạch 1).
- Tỷ số biến dòng điện: TI Kháng: 150/1A
- Chức năng: 50/51
- Cấp bảo vệ: + 50/51P1.I_Set
+ 50/51P4.I_Set
- Tác động: Cắt MC 572,562 và gửi truyền cắt sang đầu Sông Mây.
3.1.3. Bảo vệ quá dòng chạm đất (51N)
- Kiểu bảo vệ: quá dòng chạm đất có thời gian
- Tên rơ le: PCS-9611

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 2

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

- Số lượng: 1 (mạch 1).

- Tỷ số biến dòng điện: TI TT Kháng: 150/1A
- Chức năng: 51N
- Cấp bảo vệ: + 50/51G4.3I0_Set
- Tác động: Cắt MC 572,562 và gửi truyền cắt sang đầu Sông Mây.
3.2. Bảo vệ nội bộ kháng
3.2.1. Van giảm áp lực thân máy (Pressure Relief Valve)

- Kiểu: YSF16-55/130KKJ do hãng Shengyang (Trung Quốc) sản xuất.

- Số lượng: 2
- Vị trí lắp đặt: gắn tại mặt trên thân máy.
- Công dụng:
- Van giảm áp lực thân máy: dùng để giải phóng áp lực bên trong thân máy khi
có sự cố bên trong kháng điện dẫn đến áp suất trong thân máy tăng cao tránh làm biến
dạng hoặc gây nổ thân máy.
- Nguyên lý hoạt động: Khi áp lực thân máy vượt quá ngưỡng 55kPa, áp lực này
thắng lực đẩy lò xo của van, làm van tự động mở ra, dầu thoát ra ngoài theo ống dẫn
xuống đất, áp suất trong thân máy được giải phóng ra ngoài. Sau khi van tác động, các
tiếp điểm phải được reset bằng tay.
3.2.2. Rơ le hơi kháng điện

- Kiểu: QJ13-80A do hãng Shengyang (Trung Quốc) sản xuất.

- Số lượng: 1
- Vị trí lắp đặt: trên đường ống thông từ thân máy lên bình dầu phụ.
- Nguyên lý hoạt động:
+ Rơ le có 2 cấp tác động gồm có 2 phao bằng kim loại mang bầu thuỷ tinh con
bên trong có chứa tiếp điểm. Ở chế độ làm việc bình thường trong bình rơ le đầy dầu,
các phao nổi lơ lửng trong dầu, tiếp điểm của ro le ở trạng thái hở.
+ Do một nguyên nhân nào đó làm cho bên trong thân máy xuất hiện khí, khí
bốc ra yếu (do dầu bị sôi do quá tải , phân hủy ...), khí theo đường ống dẫn về tích tụ
trong rơ le hơi làm mức dầu trong rơ le giảm xuống, đẩy phao số 1 hạ thấp xuống, tới
ngưỡng sẽ tác động đến cơ cấu lật trạng thái tiếp điểm điện đưa tín hiệu cảnh báo.

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 3

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

+ Khi có sự cố nghiêm trọng trong thân máy, khí sinh ra nhiều, áp lực trong
thân máy tăng cao tạo ra luồng dầu di chuyển mạnh đến bình dầu phụ xô phao thứ 2
chìm xuống và lật trạng thái tiếp điểm điện đưa tín hiệu cắt MC cô lập kháng điện.
+ Khi mức dầu trong kháng giảm thấp do có rò rỉ dầu hoặc thùng dầu kháng bị
thủng, phao bị hạ thấp và tác động đưa tín hiệu cảnh báo.
3.2.3. Đồng hồ chỉ thị mức dầu
- Kiểu: YZF-250 do hãng Shengyang Changqing (Trung Quốc) chế tạo.
- Số lượng: 1
- Vị trí lắp đặt: được gắn bên hông thùng dầu phụ của thân máy.
- Nguyên lý hoạt động: đồng hồ có tiếp điểm báo hiệu chỉ thị mức dầu cao nhất
MAX (mức 10) và mức thấp nhất MIN (mức 0). Đồng hồ hiển thị mức dầu có 02 bộ
tiếp điểm: 01 bộ tiếp điểm dùng cho cảnh báo mức dầu thấp, bộ tiếp điểm còn lại dùng
cho cảnh báo mức dầu cao.
3.2.4. Đồng hồ chỉ thị nhiệt độ dầu
- Kiểu: BWY-804A do hãng Dalian Shiyou (Trung Quốc) sản xuất.
- Loại: kim chỉ thị trên mặt số, có 04 tiếp điểm, ngưỡng đo lường (của tiếp điểm)
có thể hiệu chỉnh theo nhiệt độ (dải điều chỉnh từ 0 ÷ 150oC), có mạch chuyển đổi
tuyến tính tín hiệu “nhiệt độ - dòng điện” với dải dòng điện 4-20mA phục vụ hiển thị
xa hoặc thu thập dữ liệu.
- Số lượng: 1
- Vị trí lắp đặt: cảm biến nhiệt đặt trong hốc chứa dầu trên mặt máy, một ống
mao dẫn nối bộ cảm biến với cơ cấu hiển thị nhiệt độ kiểu kim quay trên mặt số.
- Nguyên lý hoạt động: Khi nhiệt độ đo thay đổi, thể tích của dung môi bên trong
cảm biến nhiệt độ sẽ thay đổi tương ứng, sự thay đổi về thể tích được truyền qua ống
mao dẫn đến các phần tử có tính chất đàn hồi của đồng hồ và do đó làm cho cơ cấu
kim chỉ thị trên mặt đồng hồ dịch chuyển hiển thị nhiệt độ của dầu. Khi nhiệt độ dầu
dạt đến ngưỡng cài đặt, các tiếp điểm tương ứng sẽ đóng và báo tín hiệu hoặc trip máy
cắt để dừng máy. Ngoài ra, một bộ biến trở Pt100 sẽ cấp tín hiệu đầu vào cho bộ biến
đổi “điện trở - nhiệt độ” với dải dòng điện từ 4-20mA để phục vụ hiển thị xa hoặc thu
thập dữ liệu.
3.2.5. Đồng hồ chỉ thị nhiệt độ cuộn dây
- Kiểu: BWR-04J do hãng Dalian Shiyou (Trung Quốc) sản xuất.
- Loại: kim chỉ thị trên mặt số, có 04 tiếp điểm, ngưỡng đo lường (của tiếp điểm)
có thể hiệu chỉnh theo nhiệt độ (dải điều chỉnh từ 0 ÷ 150oC), có mạch chuyển đổi
tuyến tính tín hiệu “nhiệt độ - dòng điện” với dải dòng điện 4-20mA phục vụ hiển thị
xa hoặc thu thập dữ liệu.
- Số lượng: 1
- Vị trí lắp đặt: Đồng hồ chỉ thị nhiệt độ cuộn dây chủ yếu bao gồm các phần tử
đàn hồi, cảm biến nhiệt độ, ống dẫn, phần tử sấy, phần tử chuyển phát nhiệt độ, bộ

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 4

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

chuyển đổi tích hợp, và đồng hồ chỉ thị nhiệt độ kỹ thuật số. Các cảm biến nhiệt độ
được lắp vào các lỗ dầu trên đầu thùng dầu.
- Nguyên lý hoạt động:
+ Khi kháng điện không vận hành, giá trị trên đồng hồ nhiệt độ cuộn dây kháng
điện chính là nhiệt độ của dầu.
+ Khi kháng điện vận hành, dòng điện qua máy sẽ thay đổi, dòng điện này sẽ
được biến đổi thành nhiệt và kết hợp với giá trị nhiệt độ đo được từ cảm biến nhiệt độ
dầu sẽ làm tăng thể tích của phần tử đàn hồi và làm dịch chuyển kim chỉ thị qua đó
phản ánh nhiệt độ của cuộn dây. Do đó, có thể nói nhiệt độ cuộn dây là tổng hợp của
nhiệt độ lớp dầu phía trên của kháng điện và độ tăng nhiệt độ của cuộn dây so với
nhiệt độ dầu.
4. Đọc mạch bảo vệ, đo lường kháng.
Bản vẽ GW1200250-S-BR05/SHEET4

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 5

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

5. Đặc tính làm việc của BVSL kháng F87R (PCS 978)
5.1. Đặc tính so lệch 87R

5.2. Đặc tính bảo vệ giới hạn chạm đất độ nhạy cao (64REF)

Trong đó:
- 64REF.I_Knee: điểm gập của bảo vệ REF đặc tính hãm, giá trị khuyến nghị của nhà
sản xuất là 0.5In. Giá trị theo phiếu đang đặt là 0.5In.
- 64REF.I_Biased: giá trị đặt khởi động của bảo vệ REF đặc tính hãm. Giá trị này đang
đặt theo phiếu là 0.2In.
- I0r: dòng hãm giới hạn
- I0d: dòng so lệch
- 64REF.Slope: hệ số hãm của bảo vệ REF đặc tính hãm, giá trị khuyến nghị của nhà
sản xuất là 0.5.Giá trị này đang đặt theo phiếu chỉnh định là 0.5.

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 6

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

6. Phân tích các chức năng Input, Output của rơ le PCS-978

6.1. Input role
- Các Input thể hiện trong bản vẽ nhị thứ: SHEET16, bản vẽ số: GW1200250-S-BR05

+ Các Input của rơ le F87R1, F87R2 (PCS-978) được cấu hình trên Slot 12: NR1504.
- Các Input thể hiện trong phần mềm PCS-Explore:

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 7

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

+ Các Input thể hiện trong catalogue thiết bị:

Các BI được cấu hình trên Slot NR1504.

v Mô tả các chức năng:

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 8

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

6.2. Output role

- Các BO của rơ le F87R1,F87R2 được sử dụng thể hiện trong bản vẽ nhị thứ số hiệu:
GW1200250-S-BR05, SHEET 29,30.

- Các BO được cấu hình trên Slot 13.

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 9

Đào tạo, bồi huấn thi chức danh Chuyên đề 3

- Các BO của rơ le F87R1,F87R2 thể hiện trong phần mềm PCS-Explore:

+ Các BO được cấu hình trên Slot 13:NR1521

- Các BO của rơ le F87R1,F87R2 thể hiện trong catalogue thiết bị:

Trạm biến áp 500kV Vĩnh Tân 10

 1 2 3 4 5 6 7 8
A A
RESET RELAY

RESET RELAY
P11+ P21+
/09.2 /09.5
B B
We reserve all rights in this document and in the information contained herein.Reproduction,use or disclosure
to third paties without express authority is strictly forbidden. © NARI-RELAYS ELECTRIC INC.

12
14

22
24
C -KRS -KRS C
/26.4 /26.4
11

21
D D
1201

1205

1221

1201

1205

1221
-F87R1 -F87R2
/34.4 /35.4

1222

1222
E E
P11- P21-
/09.2 /09.5

Spare

Spare
BI_RstTarg

BI_RstTarg
F F
DESIGN: LINTJ DATE: 13/04/2013 PROJECT: TITLE:
= BR05
C AS BUILT 10/04/2014
CONTROL AND PROTECTION CUBICLE
DRAWN: LINTJ DATE: 13/04/2013 VINH TAN 500KV SUBSTATION FOR 500kV SONG MAY 2 LINE REACTOR
B FINAL DRAWING 17/06/2013 +
BINARY INPUT FOR F87R1
A FOR APPROVAL 16/04/2013
CHECK: LUQS DATE: 16/04/2013 NR ELECTRIC CO.,LTD. REV: C SHEET: 16 CONT: 17
REV DESCRIPTION DATE APPR: PANRQ DATE: 16/04/2013
DWG NO: GW1200250-S-BR05
SIZE: A3 TOTAL: 41
1 2 3 4 5 6 7 8
 1 2 3 4 5 6 7 8
REACTOR PROTECTION TRIP

REACTOR PROTECTION TRIP

REACTOR PROTECTION TRIP

REACTOR PROTECTION TRIP

A A
BUS-SIDE CB COIL 1

BUS-SIDE CB COIL 2
MIDDLE CB COIL 1

MIDDLE CB COIL 2
B B
We reserve all rights in this document and in the information contained herein.Reproduction,use or disclosure

21 9 9 23 19 19 21 21 21 23 23 23
-TS1 -TS3 -TS4 -TS1 -TS3 -TS4 -TS2 -TS3 -TS4 -TS2 -TS3 -TS4
to third paties without express authority is strictly forbidden. © NARI-RELAYS ELECTRIC INC.

/40.1 /40.3 /40.3 /40.1 /40.3 /40.3 /40.2 /40.3 /40.3 /40.2 /40.3 /40.3
22 10 10 24 20 20 22 22 22 24 24 24
12
14

22
24

12
14

22
24
C -KMR1 -KMR1 -KMR2 -KMR2 C
/26.5 /26.5 /26.6 /26.6
1301

0008

0008

1303

0010

0010

1301

0012

0012

1303

0014

0014
11

21

11

21
-F87R1 -F501 -F502 -F87R1 -F501 -F502 -F87R2 -F501 -F502 -F87R2 -F501 -F502
/34.5 /36.4 /37.4 /34.5 /36.4 /37.4 /35.5 /36.4 /37.4 /35.5 /36.4 /37.4
1302

0009

0009

1304

0011

0011

1302

0013

0013

1304

0015

0015
D D
-XT1 1
T11-
2 3 4 5 6 7 8

T12-

T21-

T22-
=B05/29.3

=B05/29.3

=B05/30.3

=B05/30.3

=B05,06/40.2

=B05,06/40.2

=B05,06/41.2

=B05,06/41.2
T11+

T12+

T21+

T22+
E E
F F
DESIGN: LINTJ DATE: 13/04/2013 PROJECT: TITLE:
= BR05
C AS BUILT 10/04/2014
CONTROL AND PROTECTION CUBICLE
DRAWN: LINTJ DATE: 13/04/2013 VINH TAN 500KV SUBSTATION FOR 500kV SONG MAY 2 LINE REACTOR
B FINAL DRAWING 17/06/2013 +
TRIP OUTPUT 1
A FOR APPROVAL 16/04/2013
CHECK: LIURM DATE: 16/04/2013 NR ELECTRIC CO.,LTD. REV: C SHEET: 29 CONT: 30
REV DESCRIPTION DATE APPR: LUQS DATE: 16/04/2013
DWG NO: GW1200250-S-BR05
SIZE: A3 TOTAL: 41
1 2 3 4 5 6 7 8
 1 2 3 4 5 6 7 8
REACTOR PROTECTION TRIP

REACTOR PROTECTION TRIP

A A
TO SEND DTT 1

TO SEND DTT 2
B B
We reserve all rights in this document and in the information contained herein.Reproduction,use or disclosure

25 25 15 15 27 27 17 17
-TS1 -TS2 -TS3 -TS4 -TS1 -TS2 -TS3 -TS4
to third paties without express authority is strictly forbidden. © NARI-RELAYS ELECTRIC INC.

/40.1 /40.2 /40.3 /40.3 /40.1 /40.2 /40.3 /40.3

26 26 16 16 28 28 18 18
32
34

42
44
C -KMR1 -KMR1 C
/26.5 /26.5
1305

1305

0016

0016

1307

1307

0018

0018
31

41
-F87R1 -F87R2 -F501 -F502 -F87R1 -F87R2 -F501 -F502
/34.5 /35.5 /36.4 /37.4 /34.5 /35.5 /36.4 /37.4
1306

1306

0017

0017

1308

1308

0019

0019
D D
-XT1 9 10 11 12
=B05/15.5

DTT1-
=B05/15.5

=B05/40.4

DTT2-
=B05/40.4
DTT1+

DTT2+
E E
F F
DESIGN: LINTJ DATE: 13/04/2013 PROJECT: TITLE:
= BR05
C AS BUILT 10/04/2014
CONTROL AND PROTECTION CUBICLE
DRAWN: LINTJ DATE: 13/04/2013 VINH TAN 500KV SUBSTATION FOR 500kV SONG MAY 2 LINE REACTOR
B FINAL DRAWING 17/06/2013 +
TRIP OUTPUT 2
A FOR APPROVAL 16/04/2013
CHECK: LIURM DATE: 16/04/2013 NR ELECTRIC CO.,LTD. REV: C SHEET: 30 CONT: 31
REV DESCRIPTION DATE APPR: LUQS DATE: 16/04/2013
DWG NO: GW1200250-S-BR05
SIZE: A3 TOTAL: 41
1 2 3 4 5 6 7 8